giao an van 11 hoan chinh

MC LCVO PH CHA TRNH.....................................................................................................6 T NGN NG CHUNG N LI NI C NHN...............................................................9 VIT BI LM VN S 1: NGH LUN X HI.................................................................11 N TP CHUN B BI VIT S 1...................................................................................13 T TNH......................................................................................................................... 15 CU C MA THU.......................................................................................................... 18 PHN TCH , LP DN BI VN NGH LUN............................................................21 THAO TC LP LUN PHN TCH...................................................................................24 LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCH.................................................................27 THNG V................................................................................................................. 30 c thm: KHC DNG KHU, VNH KHOA THI HNG............................................33 T NGN NG CHUNG N LI NI C NHN.............................................................35 MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: KHC DNG KHU V VNH KHOA THI HNG...................................................................................................................37 BI CA NGT NGNG................................................................................................. 39 BI CA NGN I TRN BI CT......................................................................................42 LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCH.................................................................45 MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: BI CA NGT NGNG, BI CA NGN I TRN BI CT............................................................................................................47 L GHT THNG.........................................................................................................50 c thm: CHY GIC, BI CA PHONG CNH HNG SN..........................................53 TR BI LM VN S 1,VIT BI LM VN S 2............................................................55 MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA HAI TC PHM: CHY GIC V BI CA PHONG CNH HNG SN.......................................................................................................57 VN T NGHA S CN GIUC........................................................................................60 THC HNH V THNH NG, IN C.........................................................................65 LUYN TP V THNH NG, IN C............................................................................68 Trang 1

CHIU CU HIN............................................................................................................70 c thm: XIN LP KHOA LUT.....................................................................................73 THC HNH V NGHA CA T TRONG S DNG........................................................75 CNG C C THM: XIN LP KHOA LUT...................................................................77 N TP VN HC TRUNG I VIT NAM........................................................................79 TR BI LM VN S 2..................................................................................................83 THAO TC LP LUN SO SNH......................................................................................86 N TP VN HC TRUNG I VIT NAM........................................................................89 KHI QUT VN HC VIT NAM T TH K XX N CCH MNG THNG TM 1945....91 BI LM VN S3: NGH LUN VN HC.......................................................................96 LUYN NGHA CA T TRONG S DNG.......................................................................98 HAI A TR...............................................................................................................101 NG CNH.................................................................................................................. 107 LUYN TP V NG CNH...........................................................................................110 CH NGI T T......................................................................................................113 LUYN TP THAO TC LP LUN SO SNH..................................................................119 LUYN TP VN DNG KT HP CC THAO TC LP LUN PHN TCH V SO SNH..122 LUYN CC THAO TC LP LUN PHN TCH V SO SNH..........................................124 HNH PHC CA MT TANG GIA.................................................................................128 PHONG CCH NGN NG BO CH.............................................................................133 TR BI LM S 3....................................................................................................... 135 LUYN TP PHONG CCH NGN NG BO CH...........................................................137 MT S TH LOI VN HC: TH, TRUYN................................................................139 CH PHO..................................................................................................................... 142 PHONG CCH NGN NG BO CH (Tit 2).................................................................146 CH PHO..................................................................................................................... 149 THC HNH V LA CHN TRT T CC B PHN TRONG CU................................155 Trang 2

BN TIN....................................................................................................................... 158 GI TR T TNG V GI TR NGH THUT CA TRUYN NGN CH PHO..............161 c thm: CHA CON NGHA NNG, VI HNH, TINH THN TH DC............................163 LUYN TP VIT BN TIN.............................................................................................167 PHNG VN V TR LI PHNG VN.........................................................................169 LUYN TP V LA CHN TRT T CC B PHN TRONG CU..................................172 VNH BIT CU TRNG I.........................................................................................174 THC HNH V VIC S DNG MT S CU TRONG VN BN..................................179 N TP HC K I.........................................................................................................182 TNH YU V TH HN................................................................................................ 185 LU BIT KHI XUT DNG........................................................................................190 NGHA CA CU.......................................................................................................... 194 HU TRI.................................................................................................................... 197 NGHIA CUA CU.......................................................................................................... 201 VI VANG.....................................................................................................................204 BAI LAM VN S 5: NGHI LUN XA HI.......................................................................208 N TP CCH LM BI VN NGH LUN X HI..........................................................210 NGHA CA CU.......................................................................................................... 213 TRNG GIANG.............................................................................................................. 215 THAO TC LP LUN BC B, LUYN TP THAO TC LP LUN BC B....................219 LUYN TP THAO TC LP LUN BC B....................................................................222 Y THN V D..........................................................................................................224 CHIU TI.................................................................................................................... 227 NHNG IU CN LU KHI PHN TCH NHN VT TRONG TH TR TNH..............231 T Y.......................................................................................................................... 233 c thm: LAI TN, NH NG..................................................................................238 TR BI LM VN S 5................................................................................................241 Trang 3

c thm: TNG T, CHIU XUN...........................................................................243 C IM LOI HNH CA TING VIT.........................................................................245 TIU S TM TT........................................................................................................ 248 LUYN TP V C IM LOI HNH NGN NG TING VIT......................................251 TI YU EM.................................................................................................................. 254 C THM: BI S 28.................................................................................................258 LUYN TP VIT TIU S TM TT..............................................................................261 LUYN TP PHN TCH , LP DN CHO BI VN NGH LUN VN HC................263 NGI TRONG BAO....................................................................................................266 TR BI LM VN S 6................................................................................................271 C VN NGH LUN...................................................................................................273 NGI CM QUYN KHI PHC UY QUYN.................................................................275 THAO TC LP LUN BNH LUN.................................................................................280 TIU THUYT NHNG NGI KHN KH....................................................................283 V LUN L X HI NC TA..................................................................................285 c thm: TING M - NGUN GII PHNG CC DN TC B P BC...................290 LUYN TP THAO TC LP LUN BNH LUN...............................................................292 LUYN TP THAO TC LP LUN BNH LUN QUA MT S TC PHM VN HC........294 BA CNG HIN V I CA CC MC...........................................................................296 PHONG CCH NGN NG CHNH LUN.......................................................................301 MT THI I TRONG THI CA.....................................................................................304 PHONG CCH NGN NG CHNH LUN.......................................................................308 MT S TH LOI VN HC: KCH, NGH LUN...........................................................310 LUYN TP VN DNG KT HP CC THAO TC LP LUN........................................313 N TP PHN VN HC...............................................................................................315 TM TT VN BN NGH LUN....................................................................................318 N TP TING VIT......................................................................................................320 Trang 4

LUYN TP TM TT VN BN NGH LUN..................................................................323 N TP LM VN......................................................................................................... 325

Trang 5

Tun 1: Tit 1, 2. Gio n vn hc s

GV: Nguyn Th Hng Thm Ngy son:

VO PH CHA TRNH(Trch: Thng kinh k s) L Hu TrcA.Mc tiu cn t: Gip HS: - Hiu c gi tr ni dng v ngh thut ca on trch Vo ph cha Trnh trong Thng th k s ca L Hu Trc: thi ln n cuc sng xa hoa ni ph Cha; tnh chn thc sinh ng ca ngh thut miu t, k chuyn. - Nhn bit mt vi c im ca truyn k trung i. - Bit cch c-hiu mt tc phm hoc mt on trch truyn k trung i theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, cc ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi dy hc theo cch kt hp cc hnh thc trao i tho lun tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s lp 2. Kim tra bi c: Cu hi: Em hy cho bit thi vua L, cha Trnh thuc giai on no trong lch s phong kin nc ta? Em c bit g v L Hu Trc? 3. Vo bi mi: Li vo bi: L Hu Trc khng ch l mt thy thuc ni ting m cn c xem l mt tc gi vn hc c nhng ng gp ln cho s ra i v pht trin ca th loi k s. ng ghi chp mt cch trung thc v sc so hin thc ca chnh sch trong ph ca cha Trnh qua Thng kinh k s (K s ln kinh). hiu r ti nng, nhn cch ca L Hu Trc cng nh hin thc x hi Vit Nam th k XVIII, chng ta s tm hiu on trch vo ph cha Trnh (trch thng kinh k s). Hot ng GV v HS Ni dung cn t Gio vin gi 1, 2 hc sinh c tiu dn trong sch gio khoa. Gio vin gi 1 hc sinh tm tt chnh mc tiu dn. Gio vin nhn xt cu tr li hc sinh v ghi chnh ln bng. I. TM HIU CHUNG 1. Tc gi - Tc gi L Hu Trc (1724-1791) hiu l Hi Thng Ln ng. - Qu qun: lng Liu X, huyn ng Ho, ph Thng Hng, trn Hi Dng (nay M Ho, Hng Yn) - Khng ch l mt danh y son sch, m trng dy ngh thuc truyn b y hc m cn l nh vn, nh th. 2. Tc phm Thng kinh k s (k s ln kinh) - L tp k s bng ch Hn, vit 1782, khc in 1885. - K s l mt th loi k ghi chp mt caau chuyn, mt s vic c tht v tng i hon chnh.Trang 6

- Ni dung: tc phm t quang cnh kinh , cuc sng xa hoa ni ph cha, nhng iu mt thy, tai nghe trong chuyn i t Hng Sn ra Thng Long cha bnh cho th t Trnh Cn v cha Trnh Sm. Gio vin gi hc 3. on trch: sinh c vn bn (c a. Xut x: th mt on, cc hc Trch trong tc phm Thng kinh k s ca L Hu Trc. sinh c phn tip b. Ni dung: theo) on trch ni v vic L Hu Trc ti kinh , c dn vo ph cha Quang cnh ph cha bt mch k n cho th t. c miu t nh th II. C HIU VN BN no? 1. Quang cnh v nhng sinh hot ni ph cha a) Quang cnh ni ph cha - T ca sau vo ni phi qua rt nhiu ca. - Vn hoa: cy ci um tm, chim ku ru rt, danh hoa ua n. - im hu m nm bn h, c nhiu cy l, nhng hn k l ct bao Cung cch sinh hot ln ln vng. ca ph cha ra sao? - Kiu ca vua cha, nghi trng, ct, vng u ho nhong sn son thip vng, nhn gian cha tng thy. - dng tip khch n ung ton mm vng chn bc. - Cnh ni cung ca th t: + trong ti om, khng thy ca ng g, phi nm su ln trng gm Qua quang cnh v mi ti ni. cung cch sinh hot + Bn trong: nm gm, mn l, n sp chiu sng, gh rng sn son thip ni ph cha ni ln vng, hng hoa ngo ngt, mu mt phn v mu o . cch nhn ca L Hu Quang cnh ph cha v cng trng l, lng ly khng u snh bng, Trc i vi cuc nhng khng kh cng ngt ngt, t ng. sng ni ph cha b) Cung cch sinh hot trong ph cha nh th no? - Khun php nghim ngc, nghi l rm r: n ph cha phi c thnh Tm trng ca tc gi ch, c th mi c vo. khi k n thuc cho - Li l ni nng ht sc cung knh l : Khi nhc n cha v th t th t? uy quyn ca cha. Cch chun on bnh - K hu ngi h tp np: lng ngi n bm qu ln. v cha bnh ca L + Xung quanh cha bao gi cng c phi tn chu trc. Hu Trc cng nh + Th t c bnh n by tm thy thuc phc dch. din bin tm trng Ph cha l ni cao sang, quyn uy tt nh cng vi cuc sng xa hoa ca ng khi k n hng lc v s lng quyn ca nh cha. cho th t, ta hiu g 2) Cch nhn, thi v tm trng ca tc gi i vi cuc sng ni v ngi thy thuc ph cha. ny? * Cch nhn v thi ca tc gi: Bt php k s c - ng trc cnh ph cha xa hoa, lng ly y quyn uy tc gi t ra sc ca L Hu Trc dng dng trc nhng quyn r vt cht ni y. Khng ng tnh maTrang 7

c th hin nh th no qua on trch? GV hng dn HS luyn tp.

mai cuc sng qu sc no , tin nghi nhng thiu kh tri v khng kh t do. ng thi th hin ni xt xa, mt s chnh lng khi ngh n tnh cnh ca ngi dn ngho kh. * Tm trng ca tc gi khi k n thuc cho thi t: l thy thuc c kinh nghim, hiu r bnh ca th t nhng li s cha c hiu qu s c tin dng, cng danh tri buc nn c nh cha cm chng cho thuc v thng v pht nhng li ging co, xung t, cui cng lng tm, phm cht trung thc ca ngi thy thuc chin thng a ra cch cha bnh ng. Qua vic cha bnh cho th t chng t: + Tc gi l mt thy thuc gii, c kin thc su rng v gi dn kinh nghim. + ng l thy thuc c lng tm, c . + L ngi c bn lnh, chnh kin, khinh thng li danh quyn qu, yu thch t do v np sng thanh m gin d ni qu nh. 3. Ngh thut vit k s ca tc gi. - Quan st t m, ghi chp trung thc. - T cnh sinh ng, k din bin s vic kho lo to nn ci thn ca cnh v vic. Gi tr hin thc su sc. 4. Tng kt: (Ghi nh- SGK) III. LUYN TP: 1. Cng c Bng ti quan st t m, ghi chp trung thc v t cnh sinh ng, k chuyn kho lo, li cun, chn la chi tit sc so c ngha su xa. on trch v ln bc tranh sinh ng, y tnh hin thc v cuc sng xa hoa, quyn uy ca cha Trnh qua bc l thi coi thng danh li, phm cht cao p ca ngi thy thuc L Hu Trc. 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc: GV hng dn hc sinh: - Xem SGK, hc bi, lm bi tp luyn tp. - Chun b bi mi: T ngn t chng n loi ni c nhn.

Trang 8

Tun 1: Tit 3. Gio n Ting Vit


T NGN NG CHUNG N LI NI C NHNA. Mc tiu cn t: Gip hc sinh: - Hiu mi quan h gia ngn ng chung ca x hi vi li ni ring ca c nhn; nhn bit c nhng biu hin ca ci chung trong ngn ng v nt ring trong li ni c nhn. - Bit tun th nguyn tc chung ca ngn ng, ng thi bit vn dng linh hot, sng t quy tc trong li ni c nhn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, ti liu tham kho,... C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: trao i tho lun, tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Anh (ch) c nhn xt gi v c dm ngn ng ca tc gi th hin qua on trch Vo ph cha Trnh. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Cha ng ta khi dy con ci cch s dng ngn ng trong giao tip hng ngy thng s dng cu ca dao: Li ni chng mt tin mua La li m ni cho va lng nhau hiu c iu ny, chung ta s tm hiu qua bi hc: T ngn ng chung n li ni c nhn. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Trong cuc sng con ngi I. NGN NG - TI SN CHUNG CA X HI chng ta giao tip vi nhau Ngn ng l ti sn chung ca x hi, dn tc l phng tin giao bng g? tip quan trng ca cng ng. Tnh chung ca ngn ng cng ng biu hin qua cc phng tin: 1) Cc n v yu t ngn ng chung (c sn) Gio vin hng dn v d - Cc m v cc thanh. trong sch gio khoa. - Cc ting. - Cc t. - Cc ng c nh (thnh ng, qun ng) 2) Cc quy tc, phng thc chung: Gio vin cho hc sinh ly - Quy tc cu to t, ng, kiu cu, phong cch. thm v d minh ha. - Phng thc chuyn ngha t. II. LI NI SN PHM RING CA C NHN Khi giao tip mi c nhn va phi bit tch ly, s dng ngn ngTrang 9

Gio vin hng dn v d trong sch gio khoa. Hc sinh ly thm v d. Gio vin phn tch v d, hc sinh ly thm v d minh ha.

Hc sinh thc hnh. Gio vin hng dn.

chung ca cng ng, li va bit to sc thi ring ca li ni c nhn tng s hp dn. Ci ring ca li ni c nhn. 1) Ging ni c nhn 2) Vn t ng c nhn 3) S chuyn i sng to khi s dng t ng chung 4) To ra cc t mi 5) Vic vn dng linh hot, sng to quy tc chung, phng thc chung. III. LUYN TP 1) Cng c + Ngn ng - ti sn chung ca x hi. + Li ni sn phm ring c nhn. 2) Luyn tp trn lp Bi tp 1: - thi: ngha chung ch s chm dt, kt thc hot ng no . - thi(2): chm dt, kt thc cuc i, cuc sng s mt mt, au n. Bi tp 2: S sng to ca HXH: - i lp: Xin ngang m toc Ru tng m my hn - o ng: V ng ng trc ch ng To m hng mnh cho cu th: thin nhin ca quy v cng y sc sng. IV. HNG DN T HC: GV hng dn hc sinh: - Xem sch gio khoa, hc bi, lm bi tp luyn tp. - Chun b bi mi: Bi vit s 1.

Trang 10

Tun 1: Tit 4. Gio n Ting Vit


VIT BI LM VN S 1: NGH LUN X HIA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c kin thc v vn ngh lun hc THCS v hc k II ca lp 10. - Vit c bi ngh lun x hi c ni dung st vi thc t cuc sng v hc tp ca hc sinh THPT. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Ra ph hp vi trnh hc sinh, hc sinh thc hnh, gio vin hng dn hc sinh lm bi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Ni dung cn ngh lun l g? bi: c truyn Tm Cm, em suy ngh g v cuc sng u tranh gia ci thin v ci c, gia ngi tt v k xu Thao tc lp lun nh th no? trong x hi xa v nay? Dn chng u? I/ Phn tch : - bi c nh hng sn. - Ni dung ngh lun: cuc u tranh gia ci thin v ci c, ngi tt v k xu v cng gian kh nhng cui cng ci M bi cn gii thiu nhng g? thin, ngi tt cung chin thng. - Yu cu v phng php: kt hp cc thao tc lp lun, dn chng thuc phm vi x hi. II/ Lp dn bi: Xc nh lun im, lun c ca a/ M bi: bi trn. - Truyn Tm Cm gi suy ngh v cuc u tranh gia ci thin v ci c, gia ngi tt v k xu trong x hi xa v Phn kt bi cn tm tt li nay. nhng g? - Cuc u tranh gian kh nhng cui cng ci thin, ngi tt chin thng. b/ Thn bi: - Cuc u tranh gi Tm v m con Cm kh khn, gian kh. - Trong cuc sng. - Trong hc tp. c/ Kt bi: - ngha cuc u tranh: mc d nhiu kh khn gian kh nhng ci thin, ngi tt cui cung cng chin thng.Trang 11

Bi hc i vi bn thn. III/ Hng dn t hc - Gio vin: Thu bi lm ca hc sinh v hng dn hc sinh chun b bi mi. - Hc sinh: + Np bi lm ca mnh. + Chun b bi mi: T tnh.

Trang 12

Tun 1: Tit t chn. Gio n lm vn (1 tit)


N TP CHUN B BI VIT S 1A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cng c kin thc v vn ngh lun, vit c bi ngh lun x hi c ni dung st vi thc t cuc sng v hc tp ca hc sinh THPT. - Cung cp thm nhng kinh nghim vit bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: - Sch gio khoa, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: - Kt hp cc phng php: trao i tho lun, nu vn , din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. CNG C L THUYT: 1. Cc dng vn ngh lun:NGH LUN

NGH LUN X HI

NGH LUN VN HC

MT T TNG O L

MT HIN TNG I SNG

MT TC PHM, MT ON TH, ON TRCH

MT KIN BN V VN HC

MT VN T RA TRONG TC PHM VN HC

2. B cc bi vn ngh lun a. M bi: Gii thiu v nu vn cn ngh lun. b. Thn bi: Ln lt trin khai cc lun im, lun c nhm lm sng t vn . c. Kt bi: Thu tm nhng ni dung c bn, tip tc gi m nhng suyTrang 13

ngh cho ngi c, hoc nu cm ngh ring ca ngi vit. 3. Lp lun - Cch xy dng lun im, tm lun c, cch lp lun,... - Cc thao tc ngh lun: chng minh, gii thch, so snh,... 4. Gi cch lm - c k bi : + Xc nh vn cn nghj lun. + Xc nh cc lun im, lun c v la chn cc thao tc lp lun ph hp. - Lp dn v vit bi: + Da vo kt qu phan tch , lp dn ri vit bi. + Khi vit, l l v dn chng phi bm st yu cu , dng t chun xc v tri chy. II. Cng c v dn d - Hc sinh n tp chun b vit bi trn lp mt tit.

Trang 14

Tun 2: Tit 5. Gio n Vn hc


T TNH(BI II) H Xun HngA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cm nhn c tm trng va bun ti, va phn ut trc tnh cnh o le v kht vng sng, kht vng hnh phc ca H Xun Hng. - Thy c ti nng ngh thut th Nm ca H Xun Hng: Th ng lut vit bng ting Vit, cch dng t ng, hnh nh gin d, giu xc cm, to bo m tinh t. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Phng php dy hc kt hp cc hng dn trao i tho lun tr li cu hi, din ging,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hy nu nhng c im bt php k s ca L Hu Trc trong on trch vo ph cha Trnh? 3. Vo bi mi: Li vo bi: H Xun Hng l mt trong nhng nh th ni ting ca vn hc trung i Vit Nam; b c mnh danh l b cha th Nm. Th ca b l ting ni i quyn sng, l nim kht khao sng mnh lit. c bit l nhng bi th Nm ca b l cm xc v thi gian tinh t, to nn cho tm trng. T tnh (bi II) l mt trong nhng bi th tiu biu cho iu , ng thi th hin c nhng c sc v th Nm ca H Xun Hng. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tm tt tiu I. Tm hiu chung dn trong sch gio khoa. 1. Tc gi - H Xun Hng cha xc nh nm sinh, mt. Sng vo khong cui th k XVIII na u th k XIX, qu lng Qunh i, Qunh Lu, Ngh An. - c mnh danh l b cha th Nm, cuc i tnh duyn ngang Gio vin hng dn tri o le. nhn xt cu tr li. - Sng tc c th Nm v th ch Hn: trn di 40 bi th Nm v tp th lu Hng k Th hin lng thng cm i vi ngi Ngh thut v cch dng ph n, khng nh v p v kht vng ca h. t trong hai cu nh th 2. Bi th no? a. Xut x: Nm trong chm th T tnh ca HXH. b. Th loi: Tht ngn bt c ng lut. c. B cc: , thc, lun, kt.Trang 15

Hai cu thc din t nhng cnh thc no?

Hai cu lun nh th s dng BPNT, cch dng t nh th no din t tm trng?

Em c nhn xt g v cch dng t ngn, xun, li1,2

Cu th mnh tnh san s t con con s dng

Gio vin hng dn luyn tp.

II. c hiu vn bn: 1. Hai cu : - Thi gian: m khuya - Khng gian: vng vng ... dn tnh vng. - NV tr tnh: ngi ph n tr tri, n c tr ci ... non + Ngh thut o ng tr ln trc ti h. + Hng nhan i vi t ci, r rng, ma mai. Tr ci Hng nhan, ni xt xa b bng. + Cch ngt nhp Tr ci Hng nhan / vi nc non + T tr kt hp vi nc non khng ch nhn mnh s c n l loi, b bng m cn th hin bn lnh H Xun Hng: s bn gan thch . Hai cu : Tm trng c n, bun au, ti h b bng ca H Xun Hng. 2. Hai cu thc: - Mn ru qun hin ti nhng say li tnh qun ri nh cng r ri chn chng. - Ngm trng Vng trng ... trn, trng sp tn m vn cha trn tui xun tri qua m hnh phc vn cha trn vn (s ng nht gia trng v ngi) phn hm duyn i. Cng gi ni su au n l. 3. Hai cu lun: - BP o (C - V) - Hnh nh ru v l nhng vt mm yu, thp b nhng xin ngang mt t ,m toc chn my tm mi cch vn ln, nim phn ut, s phn khng ca tc gi. - Cch dng xin ngang, m toc, th hc tnh H Xun Hng bng bnh, ngang ngnh, mnh m, quyt lit. sc sng mnh lit ca H Xun Hng ngay c khi au bun nht. 4. Hai cu kt: - Vi cch dng t: + Ngn: ngn ngm duyn phn o le bc bo. + Xun: ma xun, tui xun - Hai t li: li 1 thm ln na. Li 2 tr li. Xun li li: s tr li ca ma xun ng ngha vi s ra i ca tui xun. - Bng th php ngh thut tng tin: nhn mnh s nh b dn lm cho nghch cnh cng o le hn Mnh tnh san s - t con con tht xt xa ti nghip cho ni lng duyn phn tc gi (ngi ph n). 5. Tng kt: Ghi nhTrang 16

III. Luyn tp: 1. Cng c - NT: Cu to th thc th Nm ng lut v vn dng ST nhng hnh nh, nhng t ng mang tnh biu cm. - Ni dung: Bi th th hin ni lng bun au, phn ut nhng vn chy ln kht vng v hnh phc. l v p ca bi th v cng l ca nh th. 2. Luyn tp - Ging: + Ni lng, tm trng: bun ti xt xa, phn ut trc duyn phn. + Ti s dng TV, cc t ng lm nh ng hoc b ng (m, thm, chung su, ting rn r, duyn...) bt php ngh thut tu t o ng tng tin. - Khc: T tnh, yu t phn khng mnh m hn (tc gi cn tr). 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi.

Trang 17



CU C MA THU(Thu iu) Nguyn KhuynA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cm nhn c v p ca cnh thu in hnh cho ma thu lng cnh Vit Nam vng ng bng Bc b. - V p tm hn thi nhn: tm lng yu thin nhin, qu hng t nc tm trng thi th. - Thy c ti nng ngh thut th Nm ca Nguyn khuyn vi bt php ngh thut t cnh, t tnh, ngh thut gieo vn, s dng t ng. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c thuc lng bi th T tnh (bi II) ca H Xun Hng v nu cm xc ch o ca bi th? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong cc nh th c in Vit Nam Nguyn Khuyn c mnh danh l nh th lng cnh Vit Nam. iu khng ch c th hin qua tnh yu ca nh th i vi cnh vt m cn l s nh gi v ngh thut bc thy trong miu t cnh, t tnh ca ng. iu c th hin r trong chm th thu, c bit l Thu iu. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tiu dn v I. Tm hiu chung tm tt tiu dn. 1. Tc gi Gio vin nhn xt tm a. Cuc i: tt ca hc sinh v ghi - Nguyn Khuyn (1835 - 1909) xut thn trong mt gia nh nh nho chnh len bng. thng minh, hc gii v u 3 k thi (Tam nguyn Yn ). L ngi c ct cch thanh cao, c tm lng yu nc thng dn su nng. b. Sng tc: Hc sinh c bi. Gio - Sng tc khong tm trm bi, gm: th, vn cu i vi ni dung: vin nhn xt cch c. bc bch tm s; tnh yu qu hng t nc, thin nhin, con ngi dn qu, chm bim kch tng lp thng tr. 2. Bi th im nhn cnh thu ca a. Xut x: Bi th Cu c ma thu (Thu iu) nm trong chm tc gi c g c sc? T th thu ca Nguyn Khuyn gm ba bi (Thu vnh, Thu iu, Thu m). im nhn y nh th b. Th th: Vit theo th ng lut (tht ngn bt c), nhan Trang 18

bao qut cnh thu nh th no? Nhng t ng, hnh nh no gi ln c nt ring ca cnh sc ma thu? l cnh thu min qu no?

bng ch Hn. II. c hiu vn bn: 1. Cnh thu: - im nhn: T gn n cao xa ri t cao xa n gn (thuyn cu ao tri ng trc ao thuyn cu). - Cnh vt trong ma thu cu c. + S vt: ao thu, thuyn cu, l vng, tri thu, ng tra, bo... + Mu sc: nc trong veo, sng bic, tri xanh ngt, l vng ri. + ng nt chuyn ng nh, kh: sng hi gn t, l vng kh a vo; tng my l lng. + Ha sc to hnh c o cc iu xanh: xanh ao, xanh b, xanh Khng gian thu trong bi sng, xanh tre, xanh bo c mt mu vng m ngang ca chic l thu th nh th no? Gp ri (Xun Diu); cn ao thu nh, thuyn cu b to teo v dng phn din t tm trng g ngi cng nh thu hp li. ca bi th? + Khng gian vng lng Ng trc... teo, u vng li ting c Cch gieo vn trong bi p mi cng tng s yn ng, tnh mch ca cnh vt (ngh thut c th c g c bit? Cch in phng ng). gieo vn y gi cho ta c Cnh vt thu p nhng tnh lng v m bun, cnh in hnh cm gic g v cnh thu v hn c cho ma thuca lang cnh Vit Nam (Xun Diu) vi nt ring tnh thu? ca lng qu Bc B. 2. Tnh thu: - Cnh thu p mang nt c trng ma thu Bc B tm hn gn b, tha thit vi thin nhin, qu hng, t nc. Em c nhn xt g v ni - Khng gian tnh lng, gam mu xanh, ci lnh se ca ma thu dung v ngh thut bi ni c qunh, un khut trong tm hn nh th. th? - Cch s dng t vo: t ngoi cnh gi tm cnh. 3. Thnh cng v ngh thut: Gio vin hng dn hc - Ngn ng gin d trong sng giu kh nng biu hin tinh t. sinh luyn tp. - Cch gieo vn eo (t vn) rt thn tnh va l hnh thc chi ch va dng vn biu t ni dung (mn cnh gi tnh). Khng gian thu hp nh dn, khp kin ph hp vi tm trng y un khut. - S dng nt c sc ca ngh thut phng ng (ly ng ni tnh). III. Tng kt: Nguyn Khuyn l nh th ti nng, c bit l khi vit v ma thu. Cu c ma thu l s cm nhn tinh t sc so ca nh th v bc tranh thu lang qu Bc B qua hnh thc th Nm ng lut. T thy c tm lng ca Nguyn Khuyn i vi thin nhin qu hng, t nc. IV. Luyn tp: 1. Cng c + Cnh thu, tnh thu trong bi th.Trang 19

+ Thnh cng v ngh thut. 2. Luyn tp Bi tp 1: Ci hay ca ngh thut s dng t ng trong bi Cu c ma thu. - Cnh thanh s du nh gi ln qua cc ng t, tnh t. - T vo: tm s thi th ca nh th. - Vn eo: s dng thn tnh gp phn t cnh gi tnh. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: phn tch , lp dn bi vn ngh lun.

Trang 20

Tun 2: Tit 7. Gio n lm vn


PHN TCH , LP DN BI VN NGH LUNA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm vng cch phn tch v xc nh yu cu ca bi, cch lp dn cho bi vit. - C thc v thi quen phn tch v lp dn trc khi lm bi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Dng phng php quy np, phn luen tp gi bng cu hi hc sinh tho lun. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Em hy nu ngh thut s dng hnh nh, t ng ca Nguyn Khuyn trong bi th Cu c ma thu? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong chng trnh ng vn THCS, chng ta lm quen v vn ngh lun, c bit l rn luyn c mt s k nng nh: cch lp lun, cch xy dnh lun im, lun c...trong tit hc ny, chng ta s rn luyn thm mt k nng na nhm trnh trng hp lc , xy ra khi lm bi: k nng phn tch , lp dn bi vn ngh lun. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Gio vin cho hc sinh I. Phn tch : c cc bi trong sch 1: y l dng nh hng r cc ni dung ngh lun. gio khoa v tin hnh chia Vn cn ngh lun: vic chun b hnh trang chun b vo th k nhm tho lun. mi. Gio vin hng dn hc - Yu cu v ni dung: t kin ca V Khoan c th suy ra: sinh tho lun. + Ngi Vit Nam c nhiu im mnh: thng minh, nhy bn vi ci Gio vin hng dn hc mi. sinh tho lun, nhn xt kt + Ngi Vit Nam cng khng t cc im yu: thiu ht v kin qa. thc c bn, kh nng thc hnh v sng t hn ch. Gio vin nhn xt kt + Pht huy im mnh, khc phc im yu l thit thc chun b qa. hnh trang vo th k XXI. - Yu cu v phng php: s dng thao tc lp lun, bnh lun, gii thch, chng minh, dn chng thc t x hi l ch yu. 2: - Vn cn ngh lun: tm s ca H Xun Hng trong bi T tnh (bi II) Hc sinh c cc bi - Yu cu v ni dung: nu cm ngh ca mnh v tm s v din tin hnh chia nhm tho bin tm trng ca H Xun Hng: ni c n, chn chng, kht lun, c ngi trnh by kt vng c sng hnh phc.Trang 21

qu.

Hc sinh chia nhm tho lun.

Gio vin hng dn hc sinh luyn tp.

- Yu cu v phng php: s dng thao tc lp lun phn tch kt hp vi nu cm ngh; dn chng cho H Xun Hng l ch yu. * Ghi nh (phn tch ) II. Lp dn : 1: - M bi: gii thiu vn (nhn nhn ci mnh v ci yu ca con ngi Vit Nam bc vo th k XXI) - Thn bi: trin khai vn : + Ci yu: Cn nhiu thiu ht v kin thc c bn. Kh nng thc hnh v sng to cn hn ch. + Ci mnh: thng minh, nhy bn vi ci mi. - Kt bi: nh gi ngha ca vn bn, bi hc. 2: - M bi: gii thiu v v tr, ti nng v nhng ng gp ca H Xun Hng v th Nm, khi qut tc phm. + Gii thiu v v tr, ti nng v nhng ng gp ca H Xun Hng. - Thn bi: trin khai vn bn + Ni c n b bng + Ni au bun v tui xun tri qua nhng hnh phc cha trn vn. + By t ut c, mun phn khng. + Tr li xt xa cho duyn phn hm hiu. - Kt bi: tm tt chnh, nh gi ngha ca vn bn. * Ghi nh (phn lp dn ). III. Luyn tp: 1. Cng c Thao tc phn tch , cch lp dn . 2. Luyn tp Hc sinh c cc bi tin hnh chia nhm tho lun, c ngi trnh by kt qu. Gio vin hng dn hc sinh tho lun, nhn xt kt qu. Bi tp 1: ( 1) a/ Phn tch : - Vn ngh lun: gi tr hin thc su sc ca on trch Vo ph cha Trnh. - Yu cu v ni dung: + Bc tranh c th sinh ng v cuc sng xa hoa nhng thiu sinh kh ca nhng ngi trong ph cha Trnh, tiu biu l Trnh Cn. + Thi ph phn nh nhng m thm thia cng nh d cm v s suy thoi ang tin ti gn ca triu L Trnh, th k XVIII.Trang 22

- Yu cu v phng php: s dng thao tc lp lun phn tch kt hp vi nu cm ngh; dng dn chng trong on trch l ch yu. b/ Lp dn : - M bi: gii thiu tc gi v gi tr on trch. - Thn bi: bc tranh c th hin thc sinh ng v cuc sng xa hoa ni ph cha. Thi L Hu Trc i vi cuc sng ni ph cha. Nt c sc ca ngi bt k s L Hu Trc. c/ Kt lun: s nh gi v gi tr hin thc su sc ca on trch. Bi tp 2: ( 2) (Hc sinh lm nh). 4. Hng dn t hc - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Thao tc lp lun phn tch.

Trang 23



THAO TC LP LUN PHN TCHA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm vng mc ch v yu cu ca thao tc lp lun, phn tch. - Bit cch phn tch mt vn chnh tr, x hi hoc vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: Dng phng php quy np, phn lun tp gi bng cu hi hc sinh tho lun. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hy nu qu trnh lp dn bi vn ngh lun? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong vn ngh lun thao tc lp lun phn tch gi vai tr quan trng, quyt nh phn ln n s thnh cng ca vn bn. Thao tc lp lun phn tch nhm mc ch g? Cch thc tin hnh nh th no? Bi hc hm nay s lm r vn ny. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t I. Mc ch, yu cu ca thao tc lp lun phn tch: Gio vin ging gii khi - Phn tch l chia nh i tng thnh cc yu t xem xt mt cch nim phn tch l g? k cng ni dung, hnh thc v mi quan h bn trong cng nh bn Phn tch trong lm vn l ngoi ca chng. nh th no? - Phn tch bao gi cng gn lin vi tng hp l bn cht ca thao tc phn tch trong vn ngh lun. Hc sinh c on trch. V d: on trch mc I. Gio vin hng dn hc - Lun im: S khanh l k bn thu, bn tien, i din ca s i sinh tm hiu, tr li cc bi trong x hi Truyn Kiu. yu cu nu bn di (c - Lun c: th cho hc sinh tho lun + S khanh sng bng ngh i bi bt chnh. tm cu hi tr li). + S khanh l k i bi nht trong nhng k lm ci ngh i bi; bt chnh: gi lm ngi t t nh la mt ngi con gi ngy th, hiu tho; tr mawtj mt cch tr tro; thng xuyn la bp tro tr ca S khanh tng hp v khi qut bn cht ca hn ... mc cao nht ca tnh hnh i bi trong c hi ny. Thao tc phn tch kt hp II. Cch phn tch: cht ch vi tng hp sau - Phn tch cn c vo quan h ni b ca i tng. khi phn tch chi tit b mt - Phn tch theo mi quan h nguyn nhn kt qu, kt qu la bp tro tr. nguyn nhn, quan h gia i tng v i tng lin quan, phn Gio vin gii thiu cch tch theo s nh gi ch quan ca ngi lp lun.Trang 24

phn tch lp lun. Hc sinh c v d 1 tin hnh chia nhm tho lun, trnh by kt qu. Gio vin hng dn tho lun, nhn xt kt qu.

Hc sinh c v d 2, tin hnh chia nhm tho lun, trnh by kt qu. Gio vin hng dn tho lun, nhn xt kt qu.

Hc sinh c ghi nh.

Gio vin hng dn luyn tp.

* V d 1: - Phn tch theo quan h ni b ca i tng: ng tin va c tc dng tt, va c tc dng xu (sc mnh tc oai tc qui). - Phn tch theo quan h kt qu - nguyn nhn. + Nguyn Du ch yu vn nhn v mt tc hi ca ng tin (kt qu). + V hng lot hnh ng gian c, bt chnh u do ng tin chi phi (gii thch nguyn nhn). - Phn tch mi quan h nguyn nhn kt qu. + Sc mnh tc qui ca ng tin (nguyn nhn). + Tt c mi th c th Kiu b chi phi bi ng tin (kt qu). - Phn tch theo s nh gi ch quan ca ngi vit: thi ph phn khih b ca Nguyn Du khi ni n ng tin. phn tch lun gn lin vi khi qut tng hp sc mnh ca ng tin, thi , cch hnh x ca cc tng lp trong x hi i vi ng tin, thi ca Nguyn Du. * V d 2: - Phn tch theo quan h nguyn nhn kt qu: bng n dn s (nguyn nhn) nh hng nhiu n i sng con ngi (kt qu). Thiu vic lm, tht nghip. phn tch kt hp cht ch vi khi qut, tng hp: bng n dn s nh hng nhiu n i sng con ngi. Dn s tng nhanh th cht lng cuc sng ca cng ng, gia nh, c nhn gim st. - Phn tch theo quan h ni b i tng: cc nh hng xu ca vic bng n dn s n con ngi. + Thiu lng thc, thc phm. + Suy dinh dng, suy thoi ni ging. Ghi nh (Sch gio khoa), rt ra t mc I, II. III. Luyn tp: 1. Cng c - Mc ch yu cu ca thao tc ngh lun. - Cch phn tch. 2. Luyn tp Bi tp 1: a/ Phn tch theo quan h ni b i tng (phn tch t ng) tch t bn hon trong ni ring bn hon. Tm trng n c ca Thy Kiu. b/ Phn tch theo quan h gia i tng vi i tng lin quan: cm xc ca Xun Diu sau dn ra hai cu t b hnh ca Phan Huy Vinh, 2 cu th ca Th L. Khng nh cm xc ca XunTrang 25

Diu. Bi tp 2: gio vin hng dn hc sinh v nh lm. 3. Hng dn t hc - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Thng v - Trn T Xng.

Trang 26

Tun 2: Tit t chn. Gio n lm vn (1 tit)


LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCHA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Tip tc cng c, khc su v nng cao kin thc v lp lun phn tch. - Hc sinh vit c bi vn ngh lun v mt vn x hi hoc vn hc. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n t chn. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: Pht vn, tho lun, nu vn ,... D. Tin trnh dy hc: 1. n nh t chc. 2. Kim tra bi c: Cu hi: Gio vin gi hc sinh trnh by li mc ch, yu cu ca thao tc lp lun phn tch? Cch phn tch? 3. Vo bi mi: - Gio vin ghi ln bng Hc sinh c k bi v phn tch . - Ni dung vn cn ngh lun? -Phng php ngh lun? -Phm vi t liu (dn chng)? Gio vin yeu cu hc sinh lp dn cho bi trn. -Xc nh lun im chnh HS: - Quang cnh v cung cch sinh hot ni ph cha. - Cch nhn, thi v tm trng ca tc gi khi Vo ph cha Trnh (C th chia thnh cc lun im nh hn). - Trnh by nhim v ca phn m bi? (Gii thiu v tc gi, tc phm Thng kinh k s; Gi tr ni dung, ngh thut ca on trch.) - Em trin khai phn thn bi ra sao? (Sp xp lun im, lun c? Lun chng?). luyn tp Anh (ch) hy phn tch gi tr hin thc ca on trch Vo ph cha Trnh (Trch Thng kinh k s L Hu Trc). I. Tm hiu : - Ni dung ngh lun: Cuc sng xa hoa, quyn qu ni ph cha Trnh. - Phng php ngh lun: Ch yu l thao tc lp lun phn tch (c kt hp thm thao tc chng minh, bnh lun, pht biu cm ngh). -Phm vi dn chng: on trch. II. Lp dn :

1. M bi: - Gii thiu vi nt v danh y L Hu Trc v tc phm Thng kinh k s mt tc phm mang gi tr hin thc su sc. - Gii thiu v on trch Vo ph cha Trnh: th hinTrang 27

- Ch ra cch nhn, thi , tm trng ca tc gi khi vo ph cha cha bnh? Cc dn chng c th, ph hp?

- Vn cn trnh by phn kt bi?

GV: yu cu HS da vo phn lp dn vit mt on vn phn m bi hoc kt bi.

su sc gi tr hin thc ca tc phm. 2. Thn bi: a. Quang cnh v cung cch sinh hot ni ph cha: * Quang cnh ph cha: - ng vo ph cha: Phi qua nhiu ln ca, hnh lang quanh co, ni tip nhau, mi ca u c lnh gc vc ng nghim nght, ra vo phi c th,.... - Cnh trong ph cha: c nhiu nh (i ng, quyn bng, gc ta, phng tr). + dng: rm chu, hin ngc, kiu son, vng iu, nghi trng sn son thip vng, mm vng, chn ngc... - Ni cung ca th t: qua 5,6 ln trng gm, trong phng thp nn, c sp..., hng thm ngo ngt... Kn cng cao tng, xa hoa trng l nhng ngt ngt, thiu sinh kh: ch thy hi ngi, hi phn sp, hng hoa ngo ngt mm mng ca bnh tt. * Cung cch sinh hot: - Thm nghim, quyn uy + Vo ph phi c thnh ch, c th, c ngi dn ng, a n. + B my phc v ng c, tp np: qua li nh mc ci. + Xng h, bm tu knh cn, l php. b. Cch nhn, thi ca tc gi khi Vo ph cha Trnh: - Miu t, ghi chp t m, trung thc, khch quan: t ngoi vo trong, vic g thy trc th k, t trc,... - Ph phn kn o: + Ph cha ln t cung vua, sng xa hoa ... trong khi dn tnh i kh, nheo nhc. + Thiu sinh kh, ngt ngt, t tng ... * Tm trng ca tc gi khi cha bnh cho th t Trnh Cn: - Phn vn, do d, s danh li rng buc. - Quyt nh tr bnh cu ngi. Ti nng, c , coi thng danh li. 3. Kt bi: - Tng hp, nh gi chung v tc phm v on trch. (mang gi tr hin thc su sc: t co s xa hoa, ch k, lng quyn ca nh cha). + Tc gi phn nh mt ci tm lng y trong snh, caoTrang 28

khit, coi thng danh li. III. Bi vit 4. Cng c - Dn d: - Kin thc trng tm: Mc ch, yu cu, cch lm bi phn tch? Cch thc tm hiu , lp dn . - Tit sau: Hc 2 tit vn hc: L GHT THNG.

Trang 29

Tun 3: Tit 9, 10. Gio n Vn hc


THNG VTrn T XngA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Cm nhn c hnh nh b T: vt v, m ang, yu thng v lng l hi sinh cho chng con. - Thy c tnh cm yu thng, qu trng ca Trn T Xng dnh cho ngi v. Qua nhng li t tro thy c v p nhn cch v tm s ca nh th. - Nm c nhng thnh cng v ngh thut ca bi th: t ng gin d, giu sc biu cm, vn dng hnh nh, ngn ng vn hc dn gian, s kt hp gia ging iu tr tnh v t tro. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c thuc lng bi th Ma thu cu c ca Nguyn khuyn v nu cm xc ch o ca bi th? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong x hi phong kin, thn phn nhng ngi ph n bao gi cng gn lin vi nhng vt v, kh khn, thm ch cn gn vi nhng bi kch. S cm thng ca x hi i vi h l cn thit nhng cn thit nht c l l tnh cm ca chnh nhng thnh vin trong gia nhvi cuc sng ca nhng ngi m, ngi v, l ng lc h vn ln, hon thnh tt trch nhim ca mnh. T Xng l ngi chng thu hiu nhng kh khn vt v ca b T. Bi th Thng v gip chng ta hiu hn nhng tm lng ca ng i vi ngi v ca mnh. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c tiu dn I. Tm hiu chung trong sch gio khoa, gio 1. Tc gi vin gii thiu ngn gn a. Cuc i: tc gi v ti b T - Trn T Xng (1870 - 1907) qu lng V Xuyn, lng M Lc, tnh trong bi th Trn T Nam nh. L ngi c tnh sc so, phng tng, kh g vo khun Xng. so trng quy nin. i thi 8 ln m ch t ti. (thng gi l T Xng). b. Sng tc: - Sng tc ca T Xng gm 2 mng: tro phng v tr tnh. - T Xng c hn mt ti vit v b T gm bi th, cu i, vn t nhng Thng v l mt trong nhng bi th hay v cm ng nht ca nh th. Vit theo th th Nm ng lut. 2. Bi thTrang 30

Cc t quanh nm, a. Xut x: Hon cnh sng ca T Xng ngho, ng con mi th mom sng, bun bn ch trng ch b T. ng lm bi th th hin tm lng yu thng, trong bi th ch v vic g qu trng, bit n i vi v. ca b T? b. Th th: Th th Nm ng lut. Em hiu nui l c. B cc: 4 phn: , thc, lun, kt. nh th no? II. c hiu vn bn: Qua cu nui ... 1. Hnh nh b T qua ni thng v ca ng T: chng, hnh nh b T - Hai cu Quanh nm ... mt chng hin ln nh th no? + Quanh nm: thi gian sut nm lp li. Hai cu thc s dng bt + Mom sng: a im chnh vnh nguy him. php ngh thut no? Hnh + Bun bn: cng vic ca b T bun thng bn mt (nh). bi nh, t ng no din t cnh b T l ngi to tn, tt bt. hnh nh b T? B T l + Nui : m bo s lng v cht lng. ngi nh th no? + 5, 1: s m (lng ngi gia nh b T). + T vi tch 2 v cu 5 (con) vi 1 (chng) vai b T gnh Hai cu lun s dng nng gia nh. ngn ng dn gian no? B T l ngi m ang, tho vt, chu o vi chng con. C tc dng lm g? - Hai cu thc: +Cch o ng ln li, eo so Li chi trong hai cu + Hnh nh n d thn c va nhn mnh ni vt v gian trun th cui l ai? C ngha ca b T, va gi ni au thn phn. g? + Khi qung vng: thi gian, khng gian heo ht, rn ngp y lo Ni lng thng v ca u, nguy him. T Xng c th hin + Bui ng: nhiu bt trc, nguy him. nh th no? Qua bi th Va i u v t ng nhng li va tha tip nhau v lm ni em c nhn xt g v tm bt s vt v gian trun ca b T, cng l tm lng xt thng da s v v p nhn cch dit ca ng T. ca ng T. - Hai cu lun: Nhn xt v ni dung v + Hai thnh ng: Mt duyn hai n; nm nng mi ma ngh thut ca bi th. + Hai cu thnh ng: u nh phn; Dm qun cng Va ni ln s vt v gian trun va th hin c tnh ca b T chu thng, chu kh, giu c tnh hi sinh, ht lng v chng, v con. 2. Hnh nh ng T qua ni thng v: Gio vin hng dn hc - Hai cu kt: sinh luyn tp. Bng cch o trt t t cha m thi i... bc y l ting chi i gin i bc bo vi b T v cng l li t phn xt ln n mnh ca ng T c chng ... nh khng dm tha nhn thiu st, khuyt im, khng vt b trch nhim da vo duyn s, s phn con ngi c nhn cch. - S dng ct cch khi hi, tro phng nui ... mt chng tm lng khng ch thng m cn tri n v.Trang 31

3. Tng kt (Ghi nh - SGK) - Ngh thut: t ng gin d giu sc biu cm, vn dng sng to hnh nh, ngh thut dn gian, ngh thut i sng. - Ni dung: tnh thng yu qu trng v ca T Xng th hin qua s thu hiu ni gian trun vt v v c tnh cao p ca b T. Qua cn thy tm s v v p nhn cch ca ng T. III. Luyn tp: 1. Cng c - Ngh thut: t ng gin d giu sc biu cm, vn dng sng to hnh nh, ngh thut dn gian, ngh thut i sng. - Ni dung: tnh thng yu qu trng v ca T Xng th hin qua s thu hiu ni au gian trun vt v v c tnh cao p ca b T. 2. Luyn tp - Vn dng hnh nh: thn c, vt v, gian trun, au thn phn. - Vn dng t ng: 2 thnh ng: c tnh cao p ca b T. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: c thm: Khc Dng Khu, Vnh khoa thi hng.

Trang 32



c thm: KHC DNG KHU, VNH KHOA THI HNGA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Bi Khc Dng Khu ca Nguyn Khuyn: + Tnh bn thm thit, thy chung gia Nguyn Khuyn v Dng Khu. + Nhng nt ngh thut tu t c sc. - Bi Vnh khoa thi hng, Trn T Xng: + Cnh trng thi v bc tranh x hi ng thi, thi ca tc gi. + Ngh thut s dng ca bi th. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh b T qua ni nh thng v ca ng T? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Nguyn Khuyn v T Xng l nhng tc gi cui cng ca thi k vn hc trung i. nhng tit trc, chng ta tm hiu mt s tc phm ca hai nh th ny, hiu su sc hn v nhng gi tr ni dung v ngh thut trong th vn ca mi tc gi. Hot ng ca GV v HS Hs tm tt nhng chnh phn tiu dn. Theo em bi th ny c th chia thnh my on? Ni dung mi on l g? Tnh bn thm thit, thy chung gia hai ngi c th hin nh th no trong bi th? Hy phn tch nhng bt php tu t th hin ni trng vng ca nh th khi bn qua i. Hc sinh c tm tt Ni dung

* Bi Khc Dng Khu Nguyn KhuynI/ Tm hiu chung: (SGK) II/ c hiu vn bn: Cu 1: Bi th vit theo dng cm xc ca tc gi v c chia thnh 4 on: - 2 cu u: tin n t ngt - 12 cu tip: s hi tng v k nim - 8 cu tip: n tng ln gp cui cng. - 16 cu cn li: ni au khn t lc bn ra i. Cu 2: Tnh bn thm thit, thy chung qua s vn ng cm xc, din t tm trng: ni au bng hong khi nghe tin bn mt s hi tng k nim ni au t ti khi khng cn bn; lc t ngt, lc ngm ngi; luyn tic, lc lng ng thm su. Cu 3: S dng nhiu bt php tu t - Ni gim: Bc Dng ... riTrang 33

chnh tiu dn. Hai cu u cho thy cuc thi din ra nh th no? Em c nhn xt g v hnh nh s t v quan trng? Phn tch hnh nh quan s, b m v sc mnh chm bim, kch ca bt php ngh thut i. Phn tch tm trng, thi ca tc gi trc cnh tng trng thi?

- Bt php nhn ha: nc my man mc - Cch ni so snh: tui gi ... sng - S dng li lit k: c lc, c khi, cng c khi...

* Bi Vnh khoa thi hng Trn T Xng.I/ c v tm hiu tiu dn: (SGK) II/ c v tm hiu vn bn: Cu 1: Hai cu u c tnh t s th hin r s hp nhn nho trong thi c trng Nam thi ln vi trng H t ln th hin iu . Cu 2: Hai cu thc th hin r s hp ca k thi: - Cc t li thi - Hnh nh vai eo l - Bt php ngh thut o ng li thi s t S t lum thum, khng gn gng s hp, nhn nho ca x hi. - T m e - Bt php ngh thut o ng m e quan trng Quan trng vi ci oai c to (oai v) tnh cht ln xn ca k thi. Cu 3: Hnh nh quan s, b m. - Ngh thut o ng Long cm ... n, vy l ... ra - Ngh thut i: lng> < cu 2 ngt ngng. - Cu 3, 4 vi cch ngt nhp + 3/3/4 +3/3/2 ging iu ho hng, khng nh con ngi c ti nng v danh v x hi. 3. 10 cu tip: S ngt ngng khi v hu * 2 cu tip theo: Khng nh con ngi c ti kinh bang t th lc lon gip nc Bnh ty c i tng, thi bnh th gip vua ph don Tha Thin, nay v hu sng ngt ngng khc i mn ... ngt ngng. * 8 cu tip (kh i): li t thut ca tc gi v cch sng ngt ngng. - Ka ni n ... ng phong, sng phong lu khc ngi bt chp li khen ch. - Khi ca ... vng tc: + Cch ngt nhp 2/2 + Ngh thut ha thanh bng trc. + ip t khng, khi. Sng phng tng m vn trong sch khng vng tc bn lnh, thc c nhn ca tc gi. 4. 3 cu cui: (kh xp 3 cu): khng nh s ngt ngng gia m quan li ng triu (nim t ho). - T ho v ti nng Chng Tri ... Hn ph So snh mnh vi cc bc danh ting ca Trung Quc. - c bit l ting ng cui bi vang ln nh nim t ho, kiu hnh y bn lnh khp li bi th mt cch c o. Trong triu ... ng.Trang 40

5. Tng kt (ghi nh): III. Luyn tp: 1. Cng c - Tc gi NCT. Cch sng ngt ngng ca tc gi khi lm quan, v hu v nim t ho. - Ngh thut bi ht ni. 2. Luyn tp S khc bit v mt t ng gia: - Bi ca ngt ngng, c nhiu t ng ch a danh, quan chc, cc t ng sinh hot (ca, tu, cc, tng...). 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Bi ca ngn i trn bi ct.

Trang 41



BI CA NGN I TRN BI CT(Sa hnh on ca) Cao B QutA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm c trong hon cnh nh Nguyn tr tr, bo th, Cao B Qut tuy vn i thi nhng t ra chn ght con ng mu cu danh li tm thng. Bi th biu l tinh thn ph phn ca ng i vi hc thut v s bo th, tr tr ca ch nh Nguyn ni chung gp phn l gii hnh ng khi ngha ca ng v sau nm 1854. - Hiu c mi quan h gia ni dung ni trn v hnh thc ngh thut ca bi th c th v nhp iu, hnh nh,... cc yu t hnh thc ny c c im ring phc v cho vic chuyn ti ni dung. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c din cm bi th, l gii cch ngng ca Nguyn Cng Tr th hin qua Bi ca ngt ngng? 3. Vo bi mi: Li vo bi: Sng trong mt x hi mc nt ca triu Nguyn, khng t nhng nh nho chn ght cuc sng mu cu danh li tm thng kht khao c mt cuc sng mi tt p hn. Cao B Qut l mt trong nhng nh nho y. hiu r hn tm hn v nhn cch ca ng, chng ta s tm hiu bi th Bi ca ngn i trn bi ct ca ng. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t Hc sinh c v tm tt I. c v tm hiu tiu dn: tiu dn. 1. Tc gi Gio vin hng dn - Cao B Qut (1809 - 1885) lng Ph Th, huyn Gia Lm, tnh Bc nhn xt phn tr li ca Ninh (qun Long Bin H Ni) ng l mt nh th c ti v bn lnh. hc sinh. - Th ng bc l s ph phn ch phong kin nh Nguyn v cha ng ni dung khai sng c tnh cht t pht, phn nh nhu cu i mi ca x hi Vit Nam lc by gi. 2. Bi th: Bi th ngn i trn bi ct. a. Xut x: Vit trong nhng ln i thi hi qua cc tnh min trung y ct. b. Th loi: Vit theo th hnh (hnh ca). c. Ni dung: Mn hnh nh ngi i kh nhc trn bi ct hnh Em hy ch ra nhng cu dung con ng mu cu danh li chn ght, cng nh s b tc caTrang 42

th, hnh nh, t ng m tc gi dng din t hnh nh bi ct? l bi ct nh th no?

Tc gi mn hnh nh bi ct tng trng cho iu g? Nhng cu th no din t hnh nh ngi i trn bi ct? Con ngi nh th no? Hai cu th Khng hc c ... khng ngui th hin tm trng g ca tc gi, v sao? Bn cu Xa nay ... my ngi ni ln iu g? C th ra sao? Em c nhn nh th no v ngha cu anh ng lm chi trn bi ct? Nhng nt c sc trong ngh thut ca bi th l g?

triu Nguyn. d. B cc: 3 phn: - on 1(4 cu u): Ni chn nn ca nh th khi thy mnh phi hnh h thn xc. - on 2 (4 cu tip): S cm d ca cng danh i vi ngi i. - on 3 (cn li): Tc gi i n kt lun cn phi thot khi con ng danh li v ngha. II. c hiu vn bn: 1. hnh nh bi ct v ngi i trn ct: a/ Hnh nh bi ct: - Bi ct li ... di - Bi ct ... i ip t bi ct, than (cu cm thn) nhng bi ct di, rng. - Tnh sao y ... m mt - ng gh s ... u t Cu hi, ni kh xc nh phng hng. - Pha Bc ni ... mun trng - Pha Nam ... sng do dt Xung quanh vy ba bi ni, bin, ng cng. Hnh nh bi ct l hnh nh tng trng cho ng i v ng cng danh chng gai nhc nhn ca tc gi. b/ Hnh nh ngi i trn ct: - Bc i try trt i mt bc ... mt bc. - i khng k thi gian Mt tri ... dng - Vt v v au kh L khch ... ri con ngi c n, c c khn kh theo ui con ng cng danh nhc nhn, b tc, v ngha Hnh nh ngi tr thc trong x hi VN thi Nguyn. 2. Tm trng nh th (ngi i trn bi ct) - Khng hc c ... khng ngui, ni chn ngn khi thy mnh c hnh h thn xc theo ui con ng cng danh. - Xa nay ... my s cm d ca b cng danh i vi ngi i. Thc t nhng ngi phng danh li u phi chy ngc, chy xui vt v. Tc gi v mi danh li nh ru ngon d say ngi, t ai c th thot khi s cm d ca n. y l nhng du hiu thc tnh ca tc gi Anh ng lm chi trn bi ct? hin ti anh cha tm c con ng khc, nhng khng chp nhn i tip con ng danh li chn ght, li hc khoa c, c hc thi c cu danh li bn lnh nh th. * Tm li: T tm trng chn ngn, b tc cho thy t tng ca tc gi, nhn ra tnh cht v ngha ca li hc khoa c, con ng cngTrang 43

danh theo li c dn ti nguy c lc hu, b xm lc n gn. 3. Ngh thut - S dng cc i t nhn xng khc nhau: khch, anh, ta Hnh tng ngi i ng c th hin mt cch a chiu. - Hnh nh sng to bi ct di, c lp li nhiu ln lm ni bt s gian nan v mt mi ca ngi i trn ng. - Nhp iu: c s kt hp gia cu th di ngn khc nhau vi cch ngt nhp khc nhau trong mi cu th to ra s din t phong ph. - Li th va mang m iu bi trng va mang m iu u bun cha ng s phn khng m thm trc s tr tr bo th ca x hi lc by gi. 4. Tng kt (ghi nh): III. Luyn tp: 1. Cng c Vi nhp iu lc nhanh lc chm, lc di lc ngn, lc dn tri lc dt khot cng vi nhiu cch xng h, nhiu cu than, cu hi. Bi th th hin con ng cng danh nhc nhn, b tc v ni dn vt, day dt khng ngui ca ngi tr thc. 2. Luyn tp - Cao B Qut nhn ra bn cht thi nt ca triu Nguyn. - L ngi c bn lnh v lun c kht vng khai sng i mi. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Luyn tp thao tc lp lun phn tch.

Trang 44



LUYN TP THAO TC LP LUN PHN TCHA. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Cng c v nng cao tr thc v thao tc lp lun phn tch. - Vn dng thao tc lp lun, phn tch trong bi vn ngh lun. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Em hy nu ngn gn cch s dng lp lun phn tch trong bi vn ngh lun. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong bi trc chng ta hc v mc ch yu cu v cch s dng lp lun phn tch trong bi vn ngh lun. Bi hm nay chng ta s tp trung luyn tp thao tc lp lun phn tch. Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t T ngng ni dung bn, I. Luyn tp trn lp gio vin c th yu cu Bi tp 1: hc sinh vit thnh tng Hc sinh t ti v t ph l hai thi tri ngc nhau nhng u on hoc vit thnh bi nh hng khng tt n kt qu hc tp v cng tc. Em hy phn hon chnh. tch hai cn bnh trn. Gio vin c th cho hc - Gii thch khi nim sinh nhng lun im bn, - Phn tch nhng biu hin ca thi t ti v t ph. luyn ni theo tng vn . - Phn tch tc hi ca t ti v t ph. Gio vin cho hc sinh - Khng nh cch sng hp l. luyn ni theo tng , sau - Lin h vi i sng thc t. vit thnh on vn. Ch Bi tp 2: Phn tch hnh nh s t v quan trng qua hai cu cc thao tc lp lun. th: Li thi s t vai eo l, m e quan trng ming tht loa. - Phn tch ngh thut s dng bin php o trt t t: li thi, m e. - Phn tch hnh nh vai eo l ca s t v hnh nh ming tht loa ca quan trng. - Cm nhn v cnh thi c v ti nng trong vic ti hin hin thc. II. Luyn tp nh 1. HS c phn c thm, nhn xt cch s dng cc thao tc lp lun phn tch c s dng trong hai on trch.Trang 45

2. Phn tch hai cu th trong bi T tnh(2) ca H Xun Hng. m khuya vng vng trng canh dn Tr ci hng nhan vi nc non. III. Hng dn t hc - HS lm bi tp v nh - Chun b bi mi: L ght thng

Trang 46

Tun 4: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)


MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA BI TH: BI CA NGT NGNG, BI CA NGN I TRN BI CTA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh Tip tc cng c, khc su mt s ni dung kin thc v 2 tc phm: * Bi ca ngt ngng: phong cch sng ngt ngng ca Nguyn Cng Tr v hiu c v sao c th coi l s th hin bn lnh c nhn. * Bi ca ngn i trn bi ct: hiu c tm trng ca nh th (ngi i trn bi ct), qua thy c tinh thn ph phn ca ng i vi hc thut v s bo th tr tr ca nh Nguyn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n t chn. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: Pht vn, tho lun, nu vn ,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: GV gi HS trnh by li mc ch, yu cu ca thao tc lp lun phn tch? Cch phn tch? (Phn ghi nh SGK trang 27) 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t GV yu cu HS c thuc lng bi * BI CA NGT NGNG (Nguyn Cng Tr) th, nhc li xut x, th loi, b cc I. Tm hiu chung (Tiu dn SGK trang 37) bi th. II. Ni dung: Phong cch sng ngt ngng ca - Gii thch t ngt ngng trong Nguyn Cng Tr bi th. * 6 cu u: S ngt ngng chn quan trng. - Phong cch sng ngt ngng khi - Cu 1: V tr ... s cu th ch Hn khng nh cn lm quan ca Nguyn Cng Tr con ngi c phn s ln lao mang tm vc v tr. c th hin nh th no? - Cu 2: ng Hi ... lng: l ngi ti gii trong cnh t tng cht hp. Cu 1 > < cu 2 ngt ngng. - Cu 3, 4: vi cch ngt nhp - Phong cch sng ngt ngng khi + 3/3/4 v hu ca Nguyn Cng Tr c +3/3/2 th hin nh th no? ging iu ho hng, khng nh con ngi c ti nng v danh v x hi. *10 cu tip: S ngt ngng khi v hu - 2 cu tip theo: Khng nh con ngi c ti kinh bang t th lc lon gip nc Bnh ty c i tng, thi bnhTrang 47

- 3 cu cui tc gi khng nh s ngt ngng ca mnh gia m quan li ng triu nh th no? - Tm li, phong cch sng ngt ngng ca NCT khng nh c iu g v con ngi ng. GV yu cu HS c thuc lng bi th, nhc li xut x, th loi, b cc bi th. - Tm trng ca l khch c th hin qua nhng cu th no? - Hy gii thch mu thun trong hnh ng v suy ngh ca l khch. - S mu thun ni ln iu g?

th gip vua ph don Tha Thin, nay v hu sng ngt ngng khc i mn ... ngt ngng. - 8 cu tip (kh i): li t thut ca tc gi v cch sng ngt ngng. - Ka ni n ... ng phong, sng phong lu khc ngi bt chp li khen ch. - Khi ca ... vng tc: + Cch ngt nhp 2/2 + Ngh thut ha thanh bng trc. + ip t khng, khi. Sng phng tng m vn trong sch khng vng tc bn lnh, thc c nhn ca tc gi. * 3 cu cui: (kh xp 3 cu): khng nh s ngt ngng gia m quan li ng triu (nim t ho). - T ho v ti nng Chng Tri ... Hn ph So snh mnh vi cc bc danh ting ca Trung Quc. - c bit l ting ng cui bi vang ln nh nim t ho, kiu hnh y bn lnh khp li bi th mt cch c o. Trong triu ... ng. Tm li: Phong cch sng ngt ngng ca nh th l s th hin trong t th thi sng, mt tinh thn ca mt ngi vt ln trn th tc sng khc i, bt chp i, i lp vi xung quanh. l s th hin bn lnh c nhn trong cuc sng. * BI CA NGN I TRN BI CT (Cao B Qut) I. Tm hiu chung (Tiu dn SGK - 40) II. Ni dung: Tm trng ca l khch Th hin qua s mu thun gia hnh ng v suy ngh. - Hnh ng: i thi t lm quan, mu cu danh li con ng chung ca nho s phong kin. - Suy ngh: + On hn chnh mnh v khng hc c php tin ng hc c li sng nhn h thot khi vng danh li. + Tm trng b tc, tuyt vng: Tnh sao y ... u t L khch ch cn bit ht v con ng cng ca mnh, v s tuyt vng ca mnh. Mu thun gia hnh ng v suy ngh ca tc gi dn n bi kch tm trng: s tht vng v bi phn trc ng i b tc, v vng. Qua ta thy c nhn thc ca Cao B Qut v con ng cng danh, ph phn li hc khoa c theo li c, l s nhn nh vi ngi i hy dng cm vtTrang 48

b con ng cng danh v ngha t tm cho mnh con ng i khc thc hin l tng ca mnh. III. Luyn tp: 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc:

Trang 49



L GHT THNG(Trch Lc Vn Tin) Nguyn nh ChiuA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu nhng c sc v ni dung v ngh thut ca on trch L ght thng trong tc phm Truyn Lc Vn Tin Nguyn nh Chiu: Thi yu ght phn minh, lng thng dn su sc, bt php tr tnh. - Hiu mt s c im c bn ca truyn th Nm. - Bit cch c hiu mt on trch truyn th Nm theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: c thuc lng bi th Bi ca ngn i trn bi ct v phn tch tm trng tc gi (ngi i trn bi ct). 3. Vo bi mi: Li vo bi: Nguyn nh Chiu c xem l mt cnh th tiu biu cho vn hc c in Vit Nam. Trong s nhng sng tc ca ng, Lc Vn Tin l mt tc phm c nhiu ngi yu thch khng ch trong thi i ng m cn c yu thch trong mi thi i. cha nhng bi hc o l v li sng, l ght thng l mt trong nhng on trch tiu biu cho iu . Hot ng ca GV v HS Hc sinh c v tm tt tiu dn. Gio vin hng dn nhn xt phn tr li ca hc sinh v ghi chnh ln bng. Ni dung cn t I. Tm hiu chung 1. Truyn Lc Vn Tin: - Thuc loi truyn Nm bc hc, sng tc khong u nhng nm 50 ca th k XIX khi m NC b m v dy hc v cha bnh cho dn Gia nh, di 2082 cu lc bt. - Ni dung v gi tr tc phm: Ct truyn xoay quanh cuc xung t gia thin v c, nhm cao tinh thn nhn ngha, th hin kht vng l tng ca tc gi v nhn dn v mt x hi tt p. 2. on trch: a/ V tr: Trch t cu 473 n 504. b/ Ni dung: K li cuc i thoi gia ng Qun v 4 chng nho sinh (Vn Tin, T Trc, Trnh Hm, Bi Kim) khi h cng ung ru lm th trongTrang 50

Xc nh ni dung ca on trch. Nhn vt chnh ca on trch l ai? Hc sinh c on trch.

on trch chia lm my phn?

qun ca ng trc lc vo trng thi. - ng Qun nm trong h thng cc lc lng ph tr cho nhn vt chnh trn con ng thc hin nhn ngha (ng Ng, Tiu, Tiu ng, lo b dt vi ...). y l nhn vt biu tng cho tnh cm yu Tm nhng cu th m ght phn minh, trong sng ca qun chng. ng th hin l ght. c/ B cc: 4 phn ng Qun ght c th - Phn 1 (6 cu u): Li i p gia ng Qun vi T Trc v Vn nhng ai? V sao? Tin. - Phn 2 (10 cu tip): L ght - Phn 3 (14 cu tip): L thng - Phn 4 (2 cu cn li): 2 cu kt V ai m ng Qun ght II. c hiu vn bn: nhng i vua ny? 1. Ni dung l ght thng ca Nguyn nh Chiu: a/ L ght (cu 1 n cu 16). * Cu 1 n cu 6: Cn nguyn ca s ght c lng thng. ng Qun thng nhng * Cu 7 n cu 16: l ght ai? V sao? - Cu 2 n cu 8: khi qut l ght rt ght vic tm pho ght vic vu v ho huyn, khng c ngha i vi dn vi nc. - Cu 9 n cu 16: ght c th + Ght Kit, Tr m dm dn ra hm sy hang. + Ght U L, a oan dn lm than mun phn. Hai cu th kh cui ni + Ght i Ng B ln xn, gy lon lc dn nhc nhn. v g? + Ght i thc qu sm u ti nh lm ri dn. Lin h 2 cu cui vi cu Ght cc vua cha ch lo n chi hoang dm v , tranh quyn th u: V chng hay ght ot li khng chm lo chnh s v i sng nhn dn tm lng cng l hay thng thng dn ca Nguyn nh Chiu v tnh hnh x hi Vit Nam di Hy nhn xt v c s triu Nguyn. ca l ght thng theo - Tc gi ng v pha dn, xut pht t quyn li ca dn m ln n quan im o c ca bn vua cha bo ngc. nhng triu i ch c dn l phi chu NC. mi tai ch kh s trm iu. l c s ca l ght, ght su sc, Ngh thut ip t c mnh lit, n tt cng: Ght cay, ght ng, ght vo tn tm s dng trong on trch b/ L thng (cu 17 n cu 32) nh th no? * T cu 17 n 30: l thng. Trong on trch dng + Thng Khng T c thnh nhn i khp ni tm cc hnh o nhng cch i no? nhng khng c. Em c nhn xt nh th + Thng Nhan Uyn hc tr gii nht ca Khng T, hiu hc, c no v ging vn, cch nhng cht sm cng danh l d. hnh vn, cch dng t ca + Thng Gia Ct Lng ti tr nhng khng gp thi vn. tc gi trong on trch? + ng Trng Th hc rng ti cao, lm quan nhng khng c Nhn xt khi qut trng dng, khng c iu kin thi th ti nng. nhng nt c sc v ni + o Uyn Minh khng chu li cun quan trn nn lui v n.Trang 51

dung v ngh thut ca on trch? GV hng dn HS luyn tp.

+ Hn D v dng s can ngn m b vua ging chc lu y. + Ba thy tr Lim Lc nhng nh trit hc ni ting lm quan nhng khng c tin dng, lui v dy hc. thng nhng bc hin ti (nho s, tr thc) phi ln n khng c iu kin thi th ti nng, khng thc hin c c nguyn gip i l phn no bng dng ca tc gi. * 2 cu cui: Khi qut li l thng Thng l ci ngun ca cm xc, ght cng t thng m ra. Tm li: L ght thng ca NC xut pht t tnh cm yu thng nhn dn, mong mun nhn dn c sng hnh phc, nhng ngi ti c c iu kin thc hin ch nguyn bnh sinh. 2.Ngh thut: + ip t: ght (12 ln), thng (12 ln) tng cng cm xc yu thng, cm ght n tt . + i t: ght > < thng. + Tiu i: hay ght > < hay thng; thng ght > < ght thng; li ght > < li thng cm xc trong sng phn minh r rng, su sc, su sc. Ght thng khng mp m ln ln chung chung. - Ging vn bun gin ng cay. - Dng t tuy mc mc nhng y sc mnh v cm xc: ght cay ...ng, sa hm ... hang, lng nhng ... dn, phui ph, ngm ngi; tm php... c trng bt php tr tnh ca NC: trit l o c nhng khng kh khan, cng nhc m li dt do cm xc (cm xc o c) thng qua nhng li l c khi mc mc n th s. 3. Tng kt (ghi nh): III. Luyn tp: 1. Cng c Ch c 32 cu mn li ng Qun, nh vn th hin c mt phn t tng chung ca truyn Lc Vn Tin v quan im o c ca mnh v l ght thng. Tuy nhin on th mang tnh trit l o c nhng vnx dt do cm xc. 2. Luyn tp - Cu th hay nht v chng ... thng - Cn nguyn ca s ght l lng thng. 3. Hng dn t hc: - Xem li bi ging, sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi.

Trang 52

Tun 5: Tit 19 Gio n Vn hc


c thm: CHY GIC, BI CA PHONG CNH HNG SNA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Bi Chy gic: cnh t nc v nhn dn khi chy gic Php n xm lc. Tm trng, thi ca tc gi. - Bi bi ca phong cnh Hng Sn: v p thot tc m khng kh mu sc, m thanh ci pht ca Hng Sn. Ngh thut t cnh c sc ca tc gi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc lp hc theo cch kt hp hnh thc trao i tho lun tr li. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: L ght thng trong on trch l ght thng ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS Ni dung cn t * Bi Chy gic Nguyn nh Chiu Cnh t nc v nhn I. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK) dn khi gic Php xm II. c hiu vn bn: lc c miu t nh th Cu 1: Cnh t nc v nhn dn khi thc dn Php xm lc c no? Phn tch nt c sc miu t qua tng cu ch. trong ngi bt t thc ca - Hai cu : Tan ch ... Ty tc gi? + Tan ch tan nt, tan v ch. + Ch l khng gian vn ha, ni gp g giao lu th hin i sng kinh t vn ha ca cng ng. Thc dn Php xm lc ph tan khng gian y, t nc ri vo th nguy nan mt bn ... sa tay - Hai cu thc: b nh ... bay Trong hon cnh , tm + Hnh nh giu tnh biu cm: l tr, by chim. trng v tnh cm ca tc + , t ng, nhp iu t trong th sng i. ni au mt nc. gi nh th no? - Hai cu lun: Bn ngh ... mu my + Hnh nh sng i. Hc sinh c v tm tt + Lit k a danh. phn tiu dn. Cu 2: Trong hon cnh , tm trng v tnh cm ca nh th v M u Bi ca phong cng au n, xt xa trc cnh nc mt nh tan, nhn dn n l. cnh Hng Sn l cu Cu 3: Ni au ca nh th ng li m nt nht 2 cu kt. bu tri cnh vt bt. - Hi trong ... vng: cu hi tu t, hi ma mai, trch c. Em hiu cu ny nh th - N ... ny ting ku cu ni au, au dn, au lng caTrang 53

no? Cu ny gi cm hng g cho bi ht ni? Khng kh tm linh th hin nhng cu no? Hy nhn xt v cm nhn phong cnh thin nhin ca ngi xa qua 2 cu th vng ... mng Phn tch ngh thut t cnh ca tc gi?

nh th. * Bi Bi ca phong cnh Hng Sn I. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK): II. c hiu vn bn: Cu 1: Bi Bi ca phong cnh Hng Sn lm theo th ht ni. - Cu bu tri cnh bt + So snh ngm: cnh p Hng Sn nh cnh ca chn linh thing, ci Pht. + Gi cm hng ch o cho bi ht ni: cnh p gi sc thi linh thing, to khng khi tm linh. + Cu th gi khng kh tm linh. Vng bn tai ... gic mng Cu 2: Hai cu th miu t cnh p bng s cm nhn gin tip qua ting chung cha, ni thng tht ca tm hn du khch. Thc h c cm gic ha vo nhau. Cu 3: Cnh Hng Sn c miu t t xa (bao qut) gn (cn cnh vi m thanh, mu sc, c sui ...); so snh to mu sc, thp cao. - Dng nhiu t ch tr: Ka, ny ... i din trc tip vi cnh Hng Sn (hp dn). III. Luyn Tp 1. Cng c 2. Luyn tp 3. Hng dn t hc - Xem bi ging sch gio khoa, bi tp. - Chun b bi mi.

Trang 54

Tun 5: Tit 20 Gio n lm vn


TR BI LM VN S 1,VIT BI LM VN S 2A. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh * Tr bi s 1: - Hiu r u, khuyt im ca bi lm cng c kin thc v k nng v vn ngh lun. - Rt kinh nghim v cch phn tch , lp dn bi vn ngh lun. * Vit bi lm s 2: - Vit c bi vn ngh lun vn hc va th hin hiu bit v tc phm, va nu ln nhng suy ngh ring, bc u c tnh sng to. - Rn luyn cch phn tch nu cm ngh ca bn thn. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc lp hc theo cch kt hp hnh thc trao i tho lun tr li. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: 3. Vo bi mi: a/ Li vo bi: b/ Bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung Gio vin ghi ln A/ Tr bi lm s 1: bng. bi: Vit mt bi vn bn v tnh trung thc trong hc tp v thi Gio vin nhn xt bi c ca hc sinh ngy nay. lm ca hc sinh (u im, I. Kt qu nhc im). C th c 1 1. u im: n 2 bi kt qu tt. - Nhiu em hiu c yu cu ca v bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, lp lun tt, ly dn chng ph hp v chn lc. - S bi kh (im 7 tr ln): 2. Nhc im: Mt s em cha bit cch lm mt bi vn ngh lun x hi, b cc vit cha cn i. - Nhiu em kh nng din t cn yu, dng t ng khng chnh xc, li cu v li chnh t cn nhiu. - Mt s em cha c k nn cha xc nh c trng tm ca dn n cch vit dn tri, lan man. 3. Kt qu: - S bi t im trn TB:Trang 55

GV a ra mt s li sai c bn trong cc bi vit, sau cho hc sinh cng trao i tho lun v sa cha. Gio vin ghi ln bng

hc sinh chp lm bi nh.

- S bi im di TB:

II. Sa li - Xc nh ni dung ca sai, cha xc nh c trng tm ca . - Cc li din t v dng t. - B cc cha cn i khng r rng. B/ Bi vit s 2: bi: Hnh nh ngi ph n Vit Nam xa qua cc bi Bnh tri nc, T tnh ca H Xun Hng v Thng v ca Trn T Xng. C. Hng dn t hc - Hc sinh lm bi nh v np ng quy nh - Chun b bi mi: Vn t ngha s Cn Giuc.

Trang 56

Tun 5: Tit t chn Gio n Vn hc (1 tit)


MT S NI DUNG QUAN TRNG QUA HAI TC PHM: CHY GIC V BI CA PHONG CNH HNG SNA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh * Chy gic: - HS thy c hon cnh kh nhc ca nhn dn ta trong nhng ngy u qun Php tn cng thnh Gia nh. - Tm lng yu nc thng dn v tm trng cm phn ca tc gi. * Bi ca phong cnh Hng Sn: cm nhn c tnh yu qu hng t nc su sc qua s cm nhn tinh t ca tc gi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n. C. Phng php dy hc: Kt hp cc phng php: m thoi, pht vn, nu vn tho lun,... D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Kt hp kim tra khi dy bi mi. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Hot ng ca GV v HS GV yu cu HS c thuc lng bi th, nhc li xut x, th loi, b cc bi th. Ni dung cn t I. Chy gic Nguyn nh Chiu 1. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK) a. Xut x: - Tng truyn bi th c tc gi vit sau khi qun Php tn cng thnh Gia nh (17/2/1859) b. Th loi: Hai cu th u thng bo iu g? Th Nm Tht ngn bt c ng lut Hnh nh no ni ln s chy gic khn c. B cc: 4 phn kh ca nhn dn? Nt c sc ngh thut? , thc, lun, kt 2. Ni dung c bn: Tc gi nhc n cc a danh lm g? - 2 cu : Tnh th him ngho ca t nc khi (Nhn mnh s tn c ca k th, cnh tan TD Php xm lc t nc (... ting sng Ty ... hoang ca t nc ...) pht sa tay ... ) Cu th u phn nh tm trng ca tc - 2 cu thc: Cnh khn kh ca ngi dn ta: gi nh th no? + ..... l x chy. Cu kt th hin iu g? Ti sao tc gi + ..... do dc bay. li dng cu nghi vn 2 cu th ny? Ngh thut: i, o ng, t ly. Tm trng on hn vi triu nh. Dng - 2 cu lun: cuc sng thanh bnh tr ph b tnTrang 57

cu nghi vn nhng vi ngha khng nh, phn nh tnh th lch s ng thi. GV yu cu HS c thuc lng bi th, nhc li xut x, th loi, b cc bi th.

ph. + ... ca Tin tan bt nc. + ... nhum mu my. Ngh thut i o ng. Tm trng tc gi au n bng hong, xt xa, cm hn. - 2 cu kt: + Ni nghi ng, au n, xt xa, on hn vi triu nh. Tc gi gii thiu cnh p ca Hng + Ting ku au thng ca nhng ngi dn mc Sn t nhng gc no? (S ao c, nn. cnh thc, s nh gi ca ngi xa) II. Bi ca phong cnh Hng Sn (Chu Mnh Nhng chi tit no ni ln cnh p thn Trinh) tin thot tc ca Hng Sn? (Ting chy 1. Tm hiu chung (Tiu dn - SGK): knh: chim cng tri) a. Xut x V p thc ca Hng Sn hin ln qua - Tng truyn bi th c Chu Mnh Trinh khi nhng chi tit no? tham gia trng tu thng cnh Hng Sn. b. Th loi: vit theo th loi ht ni di 2 kh gia. c. B cc: Gm 3 phn. - 4 cu u gii thiu v Hng Sn. - 10 cu gia khng kh thn tin 4 cu v cnh vt thn tin ca Hng Sn 6 cu. Tm trng ca tc gi trc cnh p - 4 cu cui suy nim ca tc gi. Hng Sn? (yu ngh thut, qu hng, 2. Ni dung c bn: t nc) a. Gii thiu v Hng Sn t nhiu gc : + T s ao c by lu nay ca tc gi, ngi xa. GV gi HS kt lun ni dung, ngh thut + T cnh tht: ca 2 bi th? Bu tri cnh vt khng gian thn tin rng ln thot tc. Ka non non ... my my Cnh thin nhin v tn mang nt ring ca Hng Sn + T gc ngi xa nht ng ... b. Cnh p Hng Sn. - Khng kh thn tin thot tc ci thn ca Hng Sn. Th th ... cng tri; ... c nghe kinh; ... chy knh; khch tang hi... gic mng. khng gian, cnh vt, con ngi nhum muTrang 58

Thin. - V p phong cnh Hng Sn. Ny: sui; cha; hang; ng. V p va thin to, va nhn to. + Ngh thut lit k - ng sc long lanh, ca hang thm thm, gp ghnh my li... V p lung linh, huyn o, nhiu ng nt (xa gn, thp cao, cao thp) Cnh va thing ling va gn gi ci trn. c. Suy nim ca tc gi - Giang sn ... i ai y ch nhn, ch quyn t nc. - Cng trng cng yu: yu qu t ho v non sng gm vc ti p. + Ngh thut: tng cp cng - cng III. Cng c - dn d - HS nm xut x, b cc th loi v gi tr, ni dung, ngh thut 2 bi th.

Trang 59

Tun 6: Tit 21, 22, 23 Gio n Vn hc


VN T NGHA S CN GIUCNguyn nh ChiuA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nm c nhng kin thc c bn v nhn th, s nghip v gi tr ni dung v ngh thut ca th vn Nguyn nh Chiu. - Hiu nhng c sc v ni dung v ngh thut ca bi vn t: tinh thn yu nc thit tha, v p bi trng ca hnh tng ngi nng dn ngha s; kt hp cht hin thc v tr tnh, cch khc ha hnh tng. - Nhn bit mt s c im c bn ca bi vn t. - Bit cch c hiu mt bi vn t theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Bi th Chy gic (Nguyn nh Chiu) cho anh (ch) thy c tm trng g ca nh th? c din cm bi th? 3. Vo bi mi: Li vo bi: c kin cho rng Vn t ngha s Cn Giuc ti dng c bc tng i bi trng v cho nhng ngi nng dn khi ngha trong nhng nm u ca cuc khng chin chng Php. Bi hc hm nay s gip cho ta nh gi c kin ny cng nh thy c tm lng yu nc, thng dn ca nh th Nguyn nh Chiu. Hot ng ca GV v HS Ni dung Gio vin gi 1, 2 hc A/ PHN MT: TC GI sinh c mc I trong sch I/ Cuc i: gio khoa. - Nguyn nh Chiu (1822 - 1888), t l Mnh Trch, hiu Trng Gio vin gi 1 hc sinh Ph, Hi Trai, thng gi l Chiu tm tt mc I. - Qu qun: sinh ti qu m lng Tn Thi, huyn Bnh Dng. Hc sinh ghi nh sch ng xut thn trong m gia nh nh nho, cha l Nguyn nh Huy gio khoa. ngi Tha Thin Hu. - Nm 1843 t ti. 1846 ng ra Hu hc tip tc thi t ti ti qu cha th nghe tin m mt. V chu tang m, ng b au mt ri m. ng tr v Gia nh, m trng dy hc bc thuc cho nhn dn. Cuc i nhiu bt hnh. - Khi thc dn Php vo Gia nh, ng cng cc lnh t bn mu Nhng ni dung ln k nh gic. Nam k mt ng tr v Bn Tre, tm gi tm lng chungTrang 60

trong th vn NC.

thy vi dn vi nc. II/ S nghip th vn: * Cc tc phm chnh: K tn mt s nhn vt - Trong giai on u, trc khi Php n Nam k: Truyn Lc Vn tch cc trong Truyn Lc Tin v Dng T - H Mu. Vn Tin. - Sau khi Php en Nam K ng vit Chy Ty, Ng Tiu y thut vn p, Vn t ngha s Cn Giuc,... * Ni dung th vn: - cao l tng o c, t tng nhn ngha. Hc sinh c bi vn t + Truyn dy nhng bi hc o l lm ngi chn chnh mang tinh v pht biu ni dung ch thn nhn ngha ca o nho nhng m tinh nhn dn v truyn th bi vn. thng dn tc. + C nhiu nhn vt l nhng con ngi l tng sng nhn hu, HS c phn tiu dn v thy chung, gi gn nhn cch ngay thng, cao c dm u tranh vi tm tt nhng ni dung nhng th lc bo tn. trong phn ny. - Th hin lng yu nc thng dn. + Ghi li chn thc mt thi kh nhc nhng v i ca t nc, khch l lng cm th gic v ch cu nc ca nhn dn ta. + Nhit lit biu dng nhng anh hng ngha s chin u hi sinh v T quc. + T co ti c ca gic xm lng. + Dng ln bc tng i bt t v ngi nng dn ngha s. * Ngh thut th vn: - V p trong th ng khng phat l rc r b ngoi m tim n tng su cm xc, suy ngm. B cc bi vn t ny c - Bt php tr tnh xut pht t ni tm trong sng, nhit thnh, lng yu th chia nh th no? thng con ngi ca nh th bao gi cng nng dm hi th cuc sng. - Th vn Nguyn nh Chiu mang m tnh cht Nam b. B/ PHN II: TC PHM I/ Tm hiu chung. 1/ Hon cnh sng tc: Lai lch v hon cnh Vn t ngha s Cn Giuc l bi vn Nguyn nh Chiu vit theo sng, tm hn thi ca yu cu ca tun ph Gia nh, Quang t nhng ngha s hi ngi nng dn ngha s. sinh trong trn tp kch n Php Cn Giuc m 16/2/1861, ngha qun hi sinh khong 20 ngi. 2/ Th loi: Vn t Khi gic n xm lc - S dng trong tang l, nhm by t tic thng i vi ngi th nhng ngi nng dn mt. ny c thi nh th - Ni dung c bn ca bi t, gm 2 ni dung: no? + K li cuc i, cng c, phm hnh ca ngi khut. + By t ni thng au ca ngi sng trong gi pht vnh bit.Trang 61

Hnh nh ngi nng dn ngha s trong trn nh Ty c miu t nh th no? Em hy cho bit trang b phng tin, v kh ca ngi ngha s khi ra trn nh th no? Em c nhn xt g v sc chin u v tinh thn ca h? Kt qu h thu c l g?

Ting khc ca NC xut pht t nhng cm xc no? (s xt thng, nim cm phc v t ho) Trc s hi sinh ca cc ngha s tm lng ca nh vn i vi s hi sinh ca h, vi t nc au thng nh th no? Qua s hi sinh ca ngi nng dn ngha s nh vn by t quan nim sng cht nh th no?

- B cc: 4 on: + on 1 (lung khi): Lun chung v l sng cht, m u bng nhng t thng i, hi i. + on 2 (Thch thc): K v cng c, phm hnh, cuc i ca ngi khut. + on 3 (ai vn): Nim thng tic i vi ngi cht. + on 4 (kt): By t lng thng tic v li cu nguyn ca ngi ng t. - Ging iu: Lm li, thng thit xt thng. 3/ B cc: 4 phn. - Lung khi: (cu 1 - 2): Hon cnh v ngha ca ci cht bt t ca ngi nng dn ngha s. - Thch thc: (cu 3 - 15): Ti hin chn thc hnh nh ngi nng dn ngha s, t cuc sng lao ng vt v, ty cc n khi tr thnh ngi ngha s nh gic v lp chin cng. - Ai vn (cu 16 - 28): By t lng tic thng , s cm phc v nd i vi ngi ngha s. - Kt (2 cu cui): Ca ngi linh hn bt t ca cc ngha s. II/ c hiu vn bn: 1/ Hnh tng ngi nng dn ngha s Cn Giuc: a/ Hnh tng ngi nng dn ngha s trong cuc sng bnh thng: (khi gic cha xm lc) (cu 3 - 5) - Cuc sng cui ct lm n, lo toan ngho kh - Hng ngy ch bit vic cuc, vic ba, vic cy, vic cy .... - Khng bit g v chin trn cha quen cung nga, u ti trng nhung, ... tp khin, tp sng, mc, mt cha tng ng Nhng ngi nng dn hin lnh chm ch lm n. b/ Khi gic Php xm lc (cu 6 9 ): - Lng cm th gic (cu 6, 7). + Ting phong hc ... Ght thi mt nh nh nng ght c. + Ba thy bng bong ... n gan: xem ng khi ... cn c. - Nhn thc trch nhim i vi s nghp cu nc (cu 8) Mt mi xa th s ... Hai vng nht nguyt chi la ... - Hnh ng t nguyn: mn ngha lm qun chiu m vi mt ch quyt tm tiu dit gic. - Ngh thut: + S dng t ng sc thi biu cm mnh: no i, chng thm, ra sc on knh, ra tay b h s t nguyn v quyt tm cao , y kh th. + T ng dn d trng tin quan ... ght cTrang 62

Ni dung ca phn kt l g? Vn tip tc ni au v ting khc nhng y cn c ting khc cho i tng no na? Em c nhn xt g v gi tr bi vn t? (tr tnh, hin thc, th loi)

GV hng dn HS luyn tp

Thi cm th gic ca ngi nng dn ngha s. c/ Hnh nh ngi nng dn ngha s trong trn ngha nh Ty (cu 10 - 15): * iu kin chin u: - V kh chin u: manh o vi, ngn tm vng, rm con ci, li dao phay s thiu thn, kh khn khi ra trn. - Bt php t thc nh ln mt v p mc mc, gin d m anh hng bi tm lng mn ngha, t th hin ngang, coi thng kh khn, thiu thn. * Tinh thn chin u (cu 13, 14, 15): - Sn sng t nguyn x thn v ngha ln. - Chin u vi mt kh th quyt lit, khn trng lm cho gic Php khip s. + Chm rt u quan hai h + t xong nh dy o + No s ... liu mnh nh chng c * Ngh thut - Xy dng nhn vt vi hnh nh t thc: ngoi hnh, xut thn, hnh ng. - Sd cc ng t sc mnh, dt khot: nh, t, chm, p, x,... - Sd dng t ng mang sc thi Nam b: nh dy o, nh chng c, h, , ... - Php i: + i t: trng k - trng dc, n nh ... + i : Ta (mang o vi, ngn tm vng) >< ch (n nh, n to, tu st, tu ng) V kh th s (rm con ci, li dao phay) >< chin thng ln (t xong nh..., chm rt u). T/d: to nhp iu nhanh, mnh dt khot, si sc, khng qun ngi bt k gian kh, hi sinh, rt t tin v y chin thng rt oai phong nhng cng rt gn gi. Tm li: Bng li dng t ng din t hot ng nhanh, mnh, dt khot (m, chm ...) vi ging vn hm h, dn dp v vi cc chi tit chn thc, sinh ng, Nguyn nh Chiu dng ln tng i ngi nng dn ngha s lam l m cao p, bnh thng m v i. y l hnh tng ngi nng dn vo loi o nht trong lch s Vit Nam t trc ti nay. 2/ Ni au trc s hi sinh ca cc ngha s. (Ai vn, kt) Li vn va xt thng, va an i, va tri n i i vi s cm gin k th. Tt c l ting khc, ting khc ca tc gi, ca nhn dn ngi gi ... li nh. Khc cho nhng ngi ngha s hi sinhTrang 63

nhng long ... treo m, khc cho c sng Cn Giuc, ch Trng Bnh, tc t ngn rau n cha v cho c nc nh ta au thng. y l ting khc ln c tm vc thi i, c tnh cht s thi. ting khc bi trng ca tc gi (cu 16 - 23) - By t quan nim sng cht Th cht vinh cn hn sng nhc rt tin b v cao p Sng lm chi ... rt kh (cu 23, 24) - Tip tc vi ni au l ting khc, khc cho ngha s, khc cho qu hng t nc, cho nhng ngi m mt con, nhng ngi v mt chng Cha Tng Thnh ... trc ng (cu 24, 25) Vi cch to hnh, to cnh, dng t ly c sc biu cm ti a, gi ni nim ln cho nh vn, cho nhn dn v cho c bi vn. - Tip tc ca ngi cng c t nu ln ch dit th (cu 26, 28, 29) 3/ Tng kt (Ghi nh - SGK) III/ Luyn tp 1/ Cng c - Bi vn t c gi tr tr tnh ln: ting khc cho nhng con ngi cao p ca dn tc, khc cho c qu hng t nc au thng b ngoi xm. - Bi vn t c gi tr hin thc ln: dng ln tng i v ngi nng dn ngha s tng xng vi phm cht vn c ca h. - Bi vn t ny cng vi mt s bi vn t khc ca Nguyn nh Chiu a vn t ca ng ti v tr ng u trong kho tng vn t Vit Nam. 2/ Luyn tp 3/ Hng dn t hc - Xem bi ging sch gio khoa, lm bi tp. - Chun b bi mi: Thc hnh v thnh ng, in c.

Trang 64

Tun 6: Tit 24 Gio n Ting Vit


THC HNH V THNH NG, IN CA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Nng cao hiu bit v thnh ng v in c, v tc dng biu t ca chng, nht l trong cc vn bn vn chng ngh thut. - Cm nhn c gi tr ca thnh ng v in c. - Bit cch s dng thnh ng v in c trong nhng trng hp cn thit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh ngi ngha s trong bi Vn t ngha s Cn Giuc ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Trong li ni hng ngy cng nh trong cc tc phm vn chng, chng ta thng s dng nhng tp hp t tr nn c nh din t mt no . l khi chng ta vn dng thnh ng, in c. Bi hc hm nay nhm mc ch rn luyn k nng s dng thnh ng, in c trong i sng cng nh trong vn hc. Hot ng ca GV v HS Ni dung Gio vin gi hc sinh I. Khi nim thnh ng, in c nhc li khi nim v - Thnh ng: l mt cm t c nh c dng tng ng vi mt thnh ng v in c. cu. Thnh ng c gi tr: Gio vin cht li cng c. + C tnh hnh tng ( l cch ni c hnh nh) + C tnh khi qut v ngha (ch khyng phi cng ngha ca cc ting trong thnh ng li vi nhau) + C tnh biu cm + Tnh cn i. Chia nhm tho lun ri - in c: Khng c tnh cht c nh v cu to nh thnh ng. in trnh by gio vin cht c thng c hnh thc ngn gn nhng ni dung ngha li rt hm li. sc. Vn hc trung i thng dng nhiu in c. Ngi lnh hi in 1. Tm thnh ng trong c phi c vn sng, vn tri thc vn ha, phong ph su rng. on th sau, phn bit t II. Thc hnh ng thng thng v cu 1/ Bi 1: Tm thnh ng trong on th v phn tch gi tr cc thnh to v c im ngha: ng. Ln li ... qung vng - Mt duyn hai n: Thnh ng dn gian c ngha ni n s may ri; 2. Phn tch gi tr ngh Thnh ng i vo bi th Thng v ca T Xng li c ly chng thut ca cc thnh ng in duyn ch mt (t) m n n hai (nhiu vt v).Trang 65

m (v tnh hnh tng, tnh biu cm v tnh hm sc). u tru mt nga, C chu, chim lng, i tri p t.

- Nm nng mi ma: Ch s vt v cc nhc, chu ng di du nng ma. - Cc cm t Ln li thn c, eo so mt nc c dng dp thnh ng gp phn lm ni bt s tn to, m ang ca b T. 2/ Bi 2: Phn tch cc gi tr thnh ng: (Tnh hnh tng, tnh biu cm, tnh cm xc). - Thnh ng u tru mt nga: Th hin tnh cht hung hng, th vt, v t chc ca bn sai nha n nh Kiu khi gia nh nng b vu oan (tnh hnh tng, tinh hm sc) thi ca tc gi l cm ght, 3. c li ch thch v ch trch (tnh biu cm). nhng in c in m - Thnh ng C chu, chim lng th hin cnh sng t tng, cht hai cu th sau trong bi hp, mt t do, tuy rng b ngoi c v ho nhong, hoa m. (Tnh hnh Khc Dng Khu v tng, hm sc), biu hin thi chn ght (biu cm). cho bit th no l in c. - Thnh ng i tri p t ch hnh ng v li sng t do, Ging kia treo cng ngang tng khng chu khut phc bt c uy quyn no (Tnh hnh hng h. tng, hm sc). Th hin s ca ngi ngng m ca Nguyn Du i n kia gy cng ngn vi kh phch ca T Hi (biu cm). ng ting n 3/ Bi 3: Cc em c li ch thch bi Khc Dng Khu ca 4. Da vo ch thch Nguyn Khuyn tm hiu ngha cc in c. trong cc vn bn c, - Ging kia: nhc n cu chuyn Trn Phn i Hu Hn dnh hy phn tch tnh hm ring cho bn l T Tr mt ci dng khi bn n chi. Khi bn v th sc, thm thy ca in c li treo ging ln. trong nhng cu th sau: - n kia: Nhc n chuyn tnh bn gia B Nha v Chung T K. Ba thu Ch c Chung T K mi hiu c ting n ca B Nha. V vy sau Chn ch khi bn cht, B Nha p n v khng chi n na. Chng i - C hai in c ny, Nguyn Khuyn dung ni tnh bn, gia Mt xanh mnh v Dng Khu cng thm thit v tri k nh th. Mt bn chng 5. Thay th thnh ng cn ai hiu c lng mnh. trong nhng cu sau bng 4/ Bi 4: Da vo ch thch trong cc vn bn trch c v Truyn cc t ng thng thng, Kiu hy phn tch tnh hm sc thm thy ca in c trong nhng tng v ngha. Nhn xt cu th trch trong bi tp. s khc bit v hiu qu - Ba thu: Nguyn Du ly t cu th trong Kinh thi Nht nht bt ca mi cch din t. kin nh tam thu h (Mt ngy khng thy mt nhau lu nh ba ma Ny cc cu ng c m thu). Dng in c ny Nguyn Du cho ta thy Kim Trng tng t ma c bt nt ma mi. Cu Thy Kiu th mt ngy khng gp c cm gic lu nh ba nm. y mi chn t chn ro - Chn ch: Kinh Thi ni cng lao cha m i vi con ci nm trong n, mnh phi tm cch chn ch: cc, ph, sc, trng, dc, c, phc, phc. gip ch. Thy Kiu nh chn ch l nh cng lao to ln ca cha m i H khng i tham quan, vi mnh m cha bo p c. khng i thc t kiu ci - Liu chng i: Ly t chuyn xa. Mt ngi i lm quan xa vit nga xem hoa m i chin th v thm v c cu: Cy liu chng i xa xanh xanh, nay cTrang 66

u thc s, i lm nhim v ca nhng chin s bnh thng ... 6. t cu hi vi cc thnh ng: - M trn con vung. - Trng khn hn vt. - Nu s si kinh. - Lng lang d th. - D ha vi qu.

cn hay khng, hay l tay khc vin b mt ri. a in tch ny vo on th Nguyn Du cho ta thy Kiu ang hnh dung ngy Kim Trng tr li th Kiu thuc v ngi khc mt ri. 5/ Bi 5: Thay th cc thnh ng trong cc cu sau bng cc thnh ng thng thng, tng ng v ngha Nhn xt v s khc bit v hiu qu ca hai cch din t. Cch ni c dng thnh ng Cch ni thng thng a/ - Ny cc cu ng c m a/ - Ny cc cu ng c m ma c bt nt ma mi. Cu y cho mnh l ngi c m bt nt mi chn t chn ro n, mnh ngi mi. Cu y mi n, cn phi tm cch gip ch. l lm, mnh phi tm cch gip b/ - H khng i tham quan, ch. khng i thc t kiu ci nga b/ - H khng i tham quan, xem hoa m i chin u thc khng i thc t mt cch qua s, i lm nhim v ca nhng loa m i chin u thc s, i chin s bnh thng ... lm nhim v ca nhng chin s bnh thng ... Nhn xt: Nu thay cc t ng tng ng vo cc thnh ng th vn biu hin c phn ngha c bn nhng mt i tnh hnh tng, mt sc thi biu cm v phi din t di dng, khng hm sc. 6/ Bi 6 v bi 7: Yu cu cc em t cu hi vi mt s thnh ng v in cho. - Mun t cu vi mt thnh ng no cc em cn phi tm hiu ngha, sc thi biu cm ca thnh ng, phi xem t thnh ng vo cu no cho ph hp ni dung. III/ Luyn tp 1/ Cng c - Khi nim thnh ng, in c. 2/ Hng dn t hc - Lm bi tp thc hnh (cn li) - Chun b bi mi: Chiu cu hin.

Trang 67

Tun 6: Tit t chn Gio n Ting Vit (1 tit)


LUYN TP V THNH NG, IN CA. Mc tiu cn t: Gip hc sinh - Cng c, nng cao hiu bit kin thc v thnh ng v in c, v tc dng biu t ca chng, nht l trong cc vn bn vn chng ngh thut. - Cm nhn c gi tr ca thnh ng v in c. - Bit cch s dng thnh ng v in c trong nhng trng hp cn thit. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, thit k bi hc, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Nu nh ngha v thnh ng, in c. Cho v d minh ha. 3. Vo bi mi: Hot ng ca GV v HS Ni dung T chc cho HS tho I. Luyn tp lun nhm. 1. Bi tp 1: Phn tch gi tr cc thnh ng (tnh hnh tng, tnh biu cm v tnh hm xc). a. Ti cho n i hc, mong n kim t ch cho n n ra ngi, ai ng c chng chu hc, mt ngy mt h n. Tht cng gi trng (Chu Vn Bo bin) - Thnh ng cng gi trng cn c bin th gi trng xe ct, cng nh cng d trng. - ngha: ch nhng vic lm khng t kt qa g m ch tn ph thi gian v cng sc. thi tht vng. b. ng ngh by, oan n. Khng hiu con gi m c a nghi nh To Tho - ngha: ni v nhng ngi c bn cht hay ng vc hay nghi k in hnh nh mt tnh cch. c. Ni chi kt tc xe t, bun c rut m d c i (Nguyn Du) - ngha: ch ci duyn, ci s tin nh v ngha v chng ca trai gi. 2. Bi tp 2: t cu vi mi thnh ng sau: xi hng bng khng, m rm rm bng, lo b trng rng, ma ru qua mt th, nngTrang 68

nh la, r nh ban ngy. - Mt bao nhiu cng sc vo m cui cng xi hng bng khng. - ni ri, ng vic g cng v vo mnh cho kh, ch t m rm rm bng thi. - Khng phi vic ca mnh m c i lo qu mc, ch ton lo b trng rng. - khng bit th ng c m ma ru qua mt th. - Tnh anh ta lc no cng nng nh la vy. - Mi vic r nh ban ngy ri m c cn ci. II. Hng dn t hc:

Trang 69

Tun 7: Tit 25, 26 Gio n Vn hc


CHIU CU HIN(Cu hin chiu) Ng Th NhmA. Mc tiu bi hc: Gip hc sinh - Hiu c mt s nt c sc v ni dung t tng v ngh thut lp lun v tc phm. - Nhn bit mt vi c im c bn ca ngh lun trung i qua th loi chiu. - Bit cch c hiu mt tc phm hoc mt on trch ngh lun trung i theo c trng th loi. B. Phng tin dy hc: Sch gio khoa, sch gio vin, gio n, ti liu tham kho. C. Phng php dy hc: T chc gi hc theo cch kt hp vi cc hnh thc trao i, tho lun tr li cc cu hi. D. Tin trnh ln lp: 1. n nh lp: Kim tra s s 2. Kim tra bi c: Cu hi: Hnh nh ngi nng dn ngha s trong bi Vn t ngha s Cn Giuc ca Nguyn nh Chiu. 3. Vo bi mi: Li vo bi: Ni n nn vn ha trung i nc ta l ni n mt giai on vn ha phong ph a dng v th loi: hch, co, vn t, th Nm ng lut, vn bia... Trong nhng th loi mang tnh c trng ca vn ha trung i cn c mt th loi kh c bit l chiu. Trong th loi vn chiu ny, chiu cu hin ca Ng Th Nhm c xem l tc phm khng nhng c gi tr ln v ni dung t tng m cn c gi tr v ngh thut. Hot ng ca GV v HS Ni dung Hc sinh c v tm tt I/ TM HIU CHUNG: tiu dn. 1. Tc gi: Vi nt chnh v tc gi - Ng Th Nhm (1746 - 1803), hiu Hi Don, qu lng T Thanh Ng Th Nhm Oai, trn Sn Nam (Thanh Tr H Ni) - tin s nm 1775, l vin tng gii ca cha Trnh, khi nh L Nu hon cnh v mc Trnh sp i theo phong tro Ty Sn, ng gp nhiu cho triu ch sng tc? i Ty Sn. 2. Tc phm a. Hon cnh sng tc v mc ch sng tc chiu cu hin: Gio vin ging gii th - Chiu cu hin c vit khong 1788 1789 Ng Th Nhm thay loi chiu l g? c im li Quang Trung thuyt phc s phu Bc H ra cng tc vi triu i cu to ra sao? Ty Sn. - i tng l bc hin ti, nhng nho s mang nng t tng nho gio v vy m mi ch khng phi l lnh.Trang 70

b. Th loi vn t Theo em, b cc bi chiu - Chiu thuc loi vn ngh lun chnh tr, x hi, l cng vn hnh gm my phn, ni dung chnh thi xa, gm hai loi: tng phn? + Cp di ch ln nh vua ln triu nh (tu, chng, s, biu, ngh, khi ...) + Nh vua truyn xung cho b ti (Chiu, mnh, lnh, ch, d, Mi quan h gia ngi tu...) hin ti v thin t nh th - Thng vit bng vn xui, vn vn, vn bin ngu. no? - Chiu cu hin vit vn xui. Lun ng mt trong c. B cc: 3 phn: nhng sch kinh in ca - Phn 1: mi quan h gia ngi hin ti v thin t (t u ... sinh nho gia. ra ngi hin vy). - Phn 2: cch ng x ca bc hin ti Bc H (tip theo ... ln trnh sut i) Khi Ty Sn ra Bc dit - Phn 3: ng li cu hin ca Quang Trung v li ku gi nhng Trnh cc s phu Bc H c ngi hin ti (phn cn li). cch ng x nh th no? II/ c hiu vn bn: Em c nhn xt g cch 1. Phn 1: mi quan h gia ngi hin ti v thin t. din gii cc cch ng x - S dng hnh nh so snh: ca cc s phu Bc H? + Ngi hin nh sao sng trn tri on nay trm ... vng + Thin t l sao Bc thn hu chng tc gi s - Mn quy lut vn ng ca tinh t l chu v Bc thn tc gi dng ngh thut g? Tc ch ra xut x ca ngi hin ti l: dng g? + Phi do thin t s dng. + Khng lm nh vy l tri vi o tri, tri vi quy lut cuc iu u tin trong ng sn

giao an van 11 hoan chinh

Documents