grant thornton - raport rynek energetyczny w polsce

Rynek energetyczny w Polsce

Podsumowanie 2010 roku

2

Zawartość

03 Produkcja energii w Polsce

13 Ceny nośników energii

16 Wyniki finansowe sektora energetycznego

17 Przekształcenia kapitałowe

21 Nowe regulacje prawne

Nasza firma

Grant Thornton Frąckowiak od wielu lat aktywnie towarzyszy Klientom w rozwijaniu ich biznesów. Przygotowujemy firmy do tego, co przynosi przyszłość. Ogromny potencjał Grant Thornton, będący sumą wiedzy i doświadczeń naszych ekspertów w kraju i zagranicą, pozwala skutecznie realizować taki model współpracy.

Energetyka 2010 1

Szanowni Państwo,

mamy przyjemność przedstawić Pań-

stwu raport poświęcony w głównej

mierze podsumowaniu roku 2010 w

branży energetycznej. Rok 2010 nie

spowodował rewolucji w polskiej ener-

getyce. Był to kolejny rok zwiększonego

popytu na energię elektryczną, co przy-

czyniło się do osiągnięcia bardzo do-

brych wyników przez firmy energetycz-

ne. Nie doszło do zakończenia prywa-

tyzacji Enei oraz do utworzenia mega

koncernu dzięki przejęciu Energi przez

PGE.

Nadal dynamicznie rozwija się energe-

tyka oparta na źródłach odnawialnych,

głównie wiatrowa. Co ciekawe, segment

ten ciągle zdominowany jest przez

mniejszych inwestorów. Koncerny

energetyczne mimo ambitnych planów

nie zaistniały jeszcze na tym rynku.

Nieuchronnie zbliża się czas, kiedy

niezbędne będzie podjęcie strategicz-

nych dla sektora decyzji. W ciągu naj-

bliższych kilkunastu miesięcy powinny

zostać bowiem podjęte decyzje o roz-

budowie lub modernizacji kilku węglo-

wych bloków energetycznych a także

najbardziej kontrowersyjna decyzja o

wybudowaniu w Polsce pierwszej elek-

trowni jądrowej. Istotne będzie zatem

dobre oszacowanie zapotrzebowania na

energię elektryczną w perspektywie

kilkudziesięciu lat, z uwzględnieniem

dwóch przeciwstawnych czynników – z

jednej strony wzrostu gospodarczego

naszego kraju, z drugiej polityki Unii

Europejskiej zmierzającej do ograni-

czenia energochłonności gospodarki

europejskiej i zmniejszenia emisji dwu-

tlenku węgla. Najbliższe kilkanaście

miesięcy może zatem na dziesięciolecia

ukształtować polską energetykę.

Maciej Richter

Partner Zarządzający Departament Doradztwa Gospodarczego Grant Thornton Frąckowiak [email protected]

s. 1

s. 2 Energetyka 2010

Energetyka 2010

Wzrost produkcji energii w Polsce

Procesy zachodzące na polskim rynku energe-

tycznym w 2010 roku potwierdziły trwającą w

tym roku korzystną koniunkturę. Dokonany

wzrost gospodarczy wpłynął na wielkość pro-

dukcji i konsumpcji energii elektrycznej. Pro-

dukcja energii elektrycznej w Polsce rośnie i

nic nie wskazuje na to, aby tendencja ta mogła

się odwrócić, mimo że jeszcze niedawno

przewidywano spadek zapotrzebowania na

energię elektryczną.

Na koniec 2006 r. krajowe roczne zapotrze-

bowanie na energię elektryczną wynosiło 150,8

TWh. Przygotowane przez rząd prognozy

zakładały jego spadek do poziomu 141,1 TWh

w 2010 roku, to jest o blisko 6,5%1. W rze-

czywistości krajowe zapotrzebowanie na ener-

gię elektryczną w 2010 roku wyniosło 154,98

TWh, co oznacza w odniesieniu do 2006 roku

blisko 5,5% wzrost.

Podobnie przestawione wówczas przez Mini-

sterstwo Gospodarki prognozy poziomu pro-

dukcji energii elektrycznej znacznie odbiegają

od danych rzeczywistych. W roku 2010 Polskie

elektrownie zawodowe i przemysłowe wypro-

dukowały łącznie 157 TWh energii. To o po-

nad 21% więcej od zakładanych przez Mini-

sterstwo prognoz.

Struktura produkcji energii elektrycznej (TWh) według ARE

2010 2009 2010/2009

Produkcja ogółem 157 347 151 614 3,8%

elektrownie zawodowe 147 660 143 462 2,9%

wodne 3 169 2 672 18,6%

- szczytowo-pompowe 568 599 -5,2%

- przepływowe 2 601 2 073 25,5%

cieplne 144 480 140 780 2,6%

- na węglu kamiennym 86 164 81 603 5,6%

- na węglu brunatnym 48 773 50 367 -3,2%

- gazowe 4 560 4 664 -2,2%

- współspalanie biomasy/biogazu 4 983 4 145 20,2%

elektrownie przemysłowe 7 497 6 537 14,7%

- gazowe 489 390 25,4%

- biogazowe 11 7 60,3%

- na biomasę 842 733 14,8%

elektrownie niezależne pozostałe 2 190 1 615 35,6%

- wodne 324 333 -2,6%

- wiatrowe 1 620 1 090 48,6%

- biogazowe 220 177 24,2%

- na biomasę 26 15 76,8%

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak, na podstawie danych ARE

Energetyka 2010 s. 3

Struktura produkcji oraz krajowe zużycie energii

elektrycznej (w TWh) według PSE

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak, na podstawie

danych PSE

Według danych publikowanych przez

Polskie Sieci Energetyczne Operator

SA (PSE) w 2010 roku w porównaniu

do roku poprzedniego krajowa kon-

sumpcja energii elektrycznej uległa

zwiększeniu o 4%, podczas gdy pro-

dukcja energii wzrosła w tym okresie o

3,59%. Należy jednak pamiętać, że

porównanie dotyczy roku 2009, cha-

rakteryzującego się spowolnieniem

gospodarczym. Większy przyrost kon-

sumpcji energii od przyrostu jej pro-

dukcji spowodował powstanie mniej-

szej niż w 2009 roku nadwyżki wypro-

dukowanej energii. W konsekwencji o

niemal 40% zmniejszył się przyrost

salda wymiany zagranicznej.

Podstawowymi surowcami wykorzy-

stywanymi do produkcji energii elek-

trycznej w Polsce w 2010 roku były

węgiel kamienny oraz węgiel brunatny.

Elektrownie oparte na tych minera-

łach według danych publikowanych

przez Agencję Rynku Energetyki

(ARE) wytworzyły w 2010 roku 150

TWh energii, co stanowiło 85,8%

ogółu produkcji.

Produkcja w blokach energetycznych

opartych na węglu kamiennym może

zwiększyć się wraz z upowszechnie-

niem zastosowania technologii CCS

do uzyskiwania energii z węgla, czyli

tzw. techniki „czystego węgla”. Jest to

jednak technologia kosztowna i inno-

wacyjna, związana z dużym ryzykiem

inwestycyjnym. Na początku 2011

roku realizowany był tylko jeden pro-

jekt demonstracyjny w Bełchatowie.

Istotnym czynnikiem rozwoju techno-

logii CCS w Polsce będzie możliwość

wykorzystania przechwyconego dwu-

tlenku węgla w innych sektorach

przemysłu (m.in. chemii)2.

Struktura produkcji energii elektrycznej w podziale na źródła energii

według danych na koniec 2010 r.

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych Agencji Rynku Energe-

tyki (ARE)

na węglu kamiennym

57,4%na węglu

brunatnym32,5%

gazowe3,4%

wodne2,3%

wiatrowe1,1%

biomasa / biogaz3,3%

2010 2009 2010/2009

Produkcja ogółem 156 337 150 912 3,59%

elektrownie zawodowe 146 104 141 874 2,98%

wodne 3 266 2 751 18,72%

cieplne 142 835 139 120 2,67%

- na węglu kamiennym 89 208 84 272 5,86%

- na węglu brunatnym 49 459 50 796 -2,63%

- gazowe 4 164 4 049 2,84%

inne odnawialne 10 21 -53,81%

wiatrowe 1 298 820 58,29%

elektrownie przemysłowe 8 923 8 203 8,78%

Saldo wymiany zagranicznej -1 354 -2 191 -38,20%

Krajowe zużycie energii elektrycznej

154 983 148 721 4,21%

Elektrownie zawo-dowe dostarczają energię elektrycz-ną do ogólnej sieci elektroenergetycz-nej, a za jej po-średnictwem do wszystkich odbior-

ców.

Elektrownie prze-mysłowe wytwa-rzają energię na potrzeby zakładu przemysłowego, przy którym się znajdują.

CCS – (Carbon capture and stora-ge) technika pole-gająca na wychwy-tywaniu dwutlenku węgla ze spalin w trakcie emisji a następnie jego składowaniu.


Wielkość produkcji energii elektrycznej z podstawowych surowców konwencjonalnych (w TWh)

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych Polskich Sieci Energetycznych Operator SA (PSE)

Poziom wykorzystywania węgla kamiennego do

produkcji energii elektrycznej w Polsce w ciągu

roku nie jest stały. Wzrost jego zapotrzebowania

następuje w pierwszych dniach października, a

maleje z początkiem stycznia. Sezonowość tą

przedstawia poniższy wykres, ukazujący stopień

wykorzystania głównych surowców energetycz-

nych.

Istotny udział węgla w produkcji energii

elektrycznej wynika z bogatych zasobów

tego minerału, jakie posiada Polska. W 2010

roku wydobyto 76,6 mln ton węgla kamien-

nego i 55,9 mln ton węgla brunatnego. Pod

względem wielkości produkcji węgla Polska

zajmuje czołowe miejsce w Europie (bez

uwzględnienia Rosji).

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

węglu kamiennym

węglu brunatnym

gazie ziemnym

Elektrownie oparte na:


Zainstalowane moce wytwórcze OZE (MW)

2010 2009 2010/2009

Wszystkie elektrownie, w tym: 35 949 35 757 0,54%

Źródła odnawialne, w tym: 2 168 1 810 19,78%

Biomasa 92 89 3,6%

- udział w ogóle OZE 4,2% 4,9%

Biogaz 73 61 19,1%


Wiatr 1 055 721 46,4%


Woda 941 937 0,4%


Udział OZE w ogóle zainstalowanych mocy

6,0% 5,1% 19,14%

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak, na podstawie

danych ARE

Dane z 2010 roku potwierdzają wzrost wyko-

rzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) w

polskim sektorze energetycznym. Produkcja

przepływowych elektrowni wodnych wzrosła o

blisko 18%, a elektrowni wiatrowych o 58%.

Zwiększeniu uległ również poziom produkcji w

elektrowniach opartych na biomasie stałej oraz

biogazach. Wzrost znaczenia OZE znajduje

ponadto potwierdzenie w dynamice mocy wy-

twórczych. W porównaniu z rokiem poprzed-

nim, na koniec 2010 roku elektrownie oparte na

źródłach odnawialnych posiadały o ponad 19%

zainstalowanych mocy wytwórczych więcej. W

konsekwencji udział OZE w ogóle produkcji

energii wzrósł z 5,8% w 2009 r. do 6,2% w

2010 r.



Wzrost produkcji energii ze źródeł odna-

wialnych jest stymulowany odpowiednimi

mechanizmami. W Europie obowiązują dwa

zasadnicze systemy wsparcia inwestycji w

OZE. Pierwszy z nich – system ceny gwa-

rantowanej, stosowany jest w większości

krajów Unii Europejskiej. System ten okre-

ślany mianem feed in tariff („zasilanie w tary-

fie”) polega na ustanowieniu cen dla energii z

OZE w perspektywie długoterminowej oraz

zobowiązaniu określonych podmiotów do

dokonywania zakupu energii z OZE po tych

cenach w zależności od szeregu szczegóło-

wych parametrów. Państwo zobowiązuje się

do pokrycia różnicy wynikającej z ceny ryn-

kowej i gwarantowanej.

Drugi system to obowiązujący w Polsce sys-

tem świadectw pochodzenia, zwanych po-

tocznie certyfikatami. Certyfikaty są to zby-

walne prawa majątkowe o określonej warto-

ści rynkowej, przyznawane wytwórcom ener-

gii z OZE. Ustawa Prawo energetyczne na-

kłada na sprzedawców prądu obowiązek

kupowania od swych dostawców z góry

określonej w ustawie ilości energii elektrycz-

nej ze źródeł odnawialnych.

Przez pewien okres wszystkie odnawialne

źródła energii otrzymywały jednakowe

wsparcie. Od 2007 roku zaczęto wprowadzać

kolejne kolorowe certyfikaty. Są one świa-

dectwami pochodzenia energii elektrycznej z

następujących źródeł:

zielone – z odnawialnych źródeł energii,

czerwone – z łącznej produkcji prądu i

ciepła (wysokosprawnej kogeneracji),

żółte – z małych źródeł ko generacyj-

nych opalanych gazem lub o mocy elek-

trycznej poniżej 1 MW,

fioletowe – ze źródeł wykorzystujących

gaz z odmetanowania kopalń lub biogaz,

pomarańczowe – ze źródeł zaopatrzo-

nych w instalacje wychwytywania i zatła-

czania dwutlenku węgla,

błękitne – z nowych, wysokosprawnych

źródeł.

System kolorowych certyfikatów jest istotnym

czynnikiem wsparcia produkcji energii ze źró-

deł odnawialnych. Jednak pomimo jego funk-

cjonowania już od 2005 roku udział OZE w

ogólnej produkcji energii w Polsce pozostaje

wciąż niewielki. W 2010 roku osiągnął on

poziom 6,8%. Oznacza to, że pomimo wzro-

stu wykorzystania OZE o 26%, zakładany

przez Ministerstwo Gospodarki 7,5% udział

OZE w produkcji energii elektrycznej ogółem

nie został zrealizowany3. Warto zaznaczyć, że

wytyczne Unii Europejskiej zakładają wzrost

udziału produkcji energii z OZE w produkcji

ogółem w 2020 roku w Polsce do poziomu

15,5%.

Energetyka 2010


Dynamika i struktura produkcji OZE (TWh)

2010 2009 2010/2009

Wszystkie elektrownie, w tym: 157 347 151 614 3,78%

Źródła odnawialne, w tym: 10 625 8 445 25,82%

Biomasa 5 851 4 893 19,6%

- udział w ogóle OZE 55,1% 57,9% Biogaz 231 184 25,5%

- udział w ogóle OZE 2,2% 2,2% Wiatr 1 620 1 090 48,6%

- udział w ogóle OZE 15,2% 12,9% Woda 2 925 2 405 21,6%


Udział OZE w ogóle produkcji 6,8% 5,6% 21,24%

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych Agencji

Rynku Energetyki (ARE)

Rejestr świadectw

pochodzenia energii

elektrycznej wyprodu-

kowanej z OZE prowa-

dzi od 2005 roku Towa-

rowa Giełda Energetyki

(TGE)

Energetyka 2010


Na wzrost dynamiki produkcji odnawialnych źródeł

energii wpływ miała przede wszystkim energia wia-

trowa. Moce wytwórcze tej energii wzrosły w 2010

roku niemal o połowę. Wzrosła także wielkość

produkcji energii w elektrowniach wiatrowych,

potwierdzając tym samym występowanie długoter-

minowego trendu wzrostowego wykorzystania

tego źródła energii. Zwiększa się również

udział energii wiatrowej w strukturze OZE,

który w ciągu 2010 roku wzrósł z blisko 13%

do ponad 15%.

Wielkość produkcji energii elektrycznej w elektrowniach wiatrowych i wodnych (w TWh)

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych PSE

0

1

2

3

4

5

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

wodne

wiatrowe

Elektrownie:

niebieskim kolorem zaznaczono planowane inwestycje

Mimo to ilość nowych elektrowni wiatro-

wych wciąż się zwiększa. Według danych

Urzędu Regulacji Energetyki w pierwszym

kwartale 2011 roku w elektrowniach na

odnawialne źródła energii przybyło

223,656 MW zainstalowanych mocy. Wiel-

kość ta stanowi blisko 40% mocy przyłą-

czonych w całym 2010 roku. Podobnie jak

miało to miejsce w roku 2010, produkcja

energii z OZE rośnie przede wszystkim

wskutek rozwoju energii wiatrowej. Zain-

stalowana w elektrowniach wiatrowych

moc zwiększyła się w tym czasie o 164,045

MW, czyli o blisko 14%.

Aktywne oraz budowane elektrownie wiatrowe w Polsce w 2010 r.

Źródło: www.elektownie-wiatrowe.org.pl

Według Grant Thornton Frąckowiak w

2011 roku należy się spodziewać znacznego

wzrostu liczby nowych farm wiatrowych.

Projekty w tego typu inwestycje charaktery-

zują się niewielkim ryzykiem oraz dużą

rentownością. Najwięcej problemów spra-

wia inwestorom uzyskanie pozwoleń na

budowę elektrowni oraz zawarcie umowy z

operatorem o przyłączenie do sieci energe-

tycznej.

s. 8


Innym źródłem energii odnawialnej, któ-

re odgrywa coraz większą rolę w polskiej

energetyce jest biomasa. Według raportu

PMR Publications polscy inwestorzy

coraz częściej koncentrują się na projek-

tach wykorzystujących biomasę (w proce-

sach spalania bądź współspalania wraz z

węglem) w celu produkcji energii elek-

trycznej i cieplnej. Inwestycje w elek-

trownie oparte na biomasie planują za-

równo duże grupy energetyczne (m.in.

Tauron, GDF SUEZ czy Dalkia Polska),

jak i lokalne elektrociepłownie.

Polityka energetyczna Polski zakłada

wzrost wykorzystywania tego źródła w

szczególności w odniesieniu do biogazu.

Jak prognozuje Ministerstwo Gospodarki

udział biogazu w zapotrzebowaniu na

energię elektryczną z OZE w ciągu naj-

bliższych 20 lat wzrośnie z 4% do 17%, a

w odniesieniu do energii cieplnej z 1% do

11%.

Trafność tych prognoz potwierdzają dane

Urzędu Regulacji Energetyki, zgodnie z

którymi moc zainstalowana w elektrow-

niach wykorzystujących biomasę wzrosła

w pierwszym kwartale 2011 roku o 42,86

MW do poziomu 399,05 MW czyli o

ponad 12%.

Zapotrzebowanie na energię finalną brutto z OZE w podziale na

rodzaje energii (w ktoe)

2010 2015 2020 2025 2030

Energia elektryczna 715 1 516 2 687 3 256 3 396

Biomasa stała 299 503 892 953 995

- udział w zapotrzebowaniu 41,7% 33,2% 33,2% 29,3% 29,3%

Biogaz 31 141 345 556 593


Wiatr 174 632 1 178 1 470 1 530


Woda 211 240 271 277 277


Ciepło 4 482 5 046 6 256 7 049 7 618

Biomasa stała 4 315 4 596 5 406 5 871 6 333


Biogaz 72 257 503 750 800


Geotermia 80 148 222 299 348


Słoneczna 14 47 125 129 137


Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie Krajowego planu działa-

nia w zakresie energii ze źródeł odnawialnych

ktoe - kiloto-na oleju ekwiwalent-nego 1 ktoe =

41,868 TJ


Zachodzące na rynku energetycznym zmiany są szansą

rozwoju rynku paliw alternatywnych, w szczególności

produkowanych z odpadów komunalnych. Według

szacunkowych danych zaledwie 8% wytwarzanych od-

padów w Polsce podlega procesom odzysku lub recy-

klingu, podczas gdy średnia w Unii Europejskiej wynosi

ponad 22%. Wytwarzane z odpadów paliwo alterna-

tywne jest znacznie tańsze od innych źródeł energii, a

charakteryzuje się podobną do nich kalorycznością.

Przykładowo kaloryczność węgla jest tylko o około

20% wyższa od wartości opałowej paliwa uzyskanego z

makuch rzepakowych. Z tego względu przedsiębiorstwa

coraz chętniej wykorzystują paliwo alternatywne do

uzyskania przede wszystkim energii cieplnej.

Energetyka 2010


Głównym odbiorcą na rynku paliw alternatywnych są

cementownie. Obecnie w Polsce istnieje kilkadziesiąt

przedsiębiorstw przetwarzających odpady w celu uzy-

skania paliw. Jednak większość z nich to niewielkie

zakłady, produkujące od 5 do 10 tys. ton paliw rocznie.

Możliwości produkcyjne przekraczające 50 tysięcy ton

posiada w Polsce zaledwie pięć firm.

W 2007 roku około 17% paliw alternatywnych po-

wstawało w wyniku przetworzenia śmieci. Obecnie

udział ten wynosi około 50%. Drugą połowę produkcji

stanowią gorsze jakościowo paliwa powstałe z odpa-

dów komunalnych. Paliwa te ze względu na wysokie

normy jakościowe nie spełniają wymagań cementowni,

w efekcie są dobrym źródłem paliwa dla sektora ener-

getycznego.

Energetyka 2010


Ceny nośników energii

W 2010 roku zwiększeniu uległy ceny niemal

wszystkich nośników energii. Wzrosły ceny

produktów naftowych, gazu ziemnego, węgla

kamiennego oraz koksu opałowego. Wzrost

cen gazu najdotkliwiej odczuły gospodarstwa

domowe, które to za 1 m3 tego źródła energii

płaciły w czwartym kwartale 2010 roku blisko

o 8% więcej niż miało to miejsce w kwartale

pierwszym. W tym samym okresie średnie

kwartalne ceny gazu ziemnego dla sektora

przemysłu wzrosły o blisko 6%, a sektora

usług publicznych o 7%.

Średnie kwartalne ceny gazu ziemnego wysokometano-

wego w zł za 1 m3 w 2010 r.

Odbiorcy 1 kw. 2 kw. 3 kw. 4 kw.

Gospodarstwa domowe 1,97 2,15 2,38 2,13

Sektor usług i użyteczności

publicznej 1,74 1,93 2,40 1,86

Przemysł 1,48 1,57 1,66 1,58

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych

ARE

Ceny koksu opałowego sukcesywnie malały do

kwietnia 2010 roku. Jednak już w kolejnym

miesiącu wzrosły o blisko 2%, osiągając tym

samym poziom sprzed siedmiu miesięcy. W

kolejnych miesiącach wysoka dynamika wzro-

stu cen nie uległa zmianie. W konsekwencji na

koniec 2010 roku 1 tona tego źródła energii

kosztowała 1 100 zł. To o ponad 17% więcej

niż na koniec poprzedniego roku. Z kolei ceny

węgla kamiennego zaczęły rosnąć od czerwca

2010 roku. Na koniec roku osiągnęły poziom

770 zł za tonę, notując tym samym roczny

wzrost na poziomie 6%.

Energetyka 2010


Ceny węgla kamiennego i koksu opałowego dla drobnych odbiorców (z podatkiem VAT) za 1 tonę w złotych

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych ARE

Jedynym źródłem energii, którego ceny w 2010 roku

uległy zmniejszeniu był dostarczany elektrowniom wę-

giel kamienny, przeznaczony do wytwarzania energii

elektrycznej. W ciągu 2010 roku ceny tego źródła spa-

dły z poziomu 11,77 zł/GJ do 11,05 zł/GJ, czyli o

ponad 6%. Trzeba jednak zaznaczyć, że ceny na 2010

roku zostały ustalone w przypadku większości elek-

trowni w 2009 roku w drodze corocznych negocjacji.

Na podstawie negocjacji cenowych przeprowadzonych

na początku 2011 roku pomiędzy producentami węgla

energetycznego a jego odbiorcami, należy oczekiwać

znacznego wzrostu cen tego źródła energii. Działające

na polskim rynku przedsiębiorstwo New World Reso-

urces na początku 2011 r. uzgodniło z klientami umowy

na sprzedaż węgla energetycznego po cenach o 13%

wyższych od średnich cen z ubiegłego roku4.

Kwartalne ceny węgla kamiennego dla energetyki w zł/GJ

700

750

800

850

900

950

1 000

1 050

1 100

9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2009r.

węgiel kamienny

koks opałowy

Rodzaj paliwa:

2010r.

7,0

7,5

8,0

8,5

9,0

9,5

10,0

10,5

11,0

11,5

12,0

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

2005 r.

Węgiel kamienny energetyczny do wytwarzania energii elektrycznej

2006 r. 2010 r.2009 r.2008 r.2007 r.



Średnie kwartalne ceny energii elektrycznej dla

przemysłu osiągnęły pod koniec 2010 roku

poziom 365 zł za 1 MWh. Ich wartość od po-

czątku 2008 roku uległa zmniejszeniu o blisko

6,5%. W tym samym okresie średnie kwartalne

ceny dla gospodarstw domowych wzrosły o

ponad 13%. W 2010 roku energia elektryczna

dla sektora przemysłu była tańsza od energii

dostępnej dla gospodarstw domowych średnio o

35%. Relacja ta w roku 2009 wynosiła 28%, w

2008 38%, a w 2007 blisko 45%.

Średnie kwartalne ceny energii elektrycznej dla przemysłu oraz gospodarstw domowych i rolnych

(w zł za 1 MWh)


0

100

200

300

400

500

600

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

Gospodarstwa domowe i rolne Przemysł

2010 r.2009 r.2008 r.2007 r.


Wyniki finansowe sektora

Wzrost zapotrzebowania na energię oraz jed-

noczesny wzrost jej cen wpłynęły na zrealizo-

wane w 2010 roku wyniki finansowe spółek

sektora paliwowo-energetycznego. Przychody z

całokształtu działalności w tym sektorze wzro-

sły w 3 kwartale 2010 roku o 6,7% w ujęciu

rocznym, osiągając poziom 217,4 tys. zł. Wiel-

kość kosztów wzrosła w tym okresie o 4% do

poziomu 201,4 tys. zł. W konsekwencji w ana-

lizowanym okresie zysk netto sektora paliwo-

wo-energetycznego wzrósł o 5,65 mld zł, co

oznacza ponad 46% wzrost. Zwiększeniu ule-

gła także rentowność obrotu netto, która osią-

gnęła w trzecim kwartale 2010 roku poziom

7,33%. Przychody z działalności ogółem sekto-

ra paliwowo-energetycznego na koniec 3 kwar-

tału 2010 stanowiły 30% wartości ogółu przy-

chodów całego sektora przemysłu. Według

szacunków Grant Thornton Frąckowiak na

koniec 2010 roku przedsiębiorstwa sektora

paliwowo-energetycznego osiągnęły przychody

ze sprzedaży na poziomie blisko 300 mld zł

oraz zysk netto w wysokości 23,13 mld zł.

Wielkości te oznaczają, że zrealizowana na

koniec 2010 roku rentowność na poziomie

zysku netto wyniosła ponad 7,5%.

Udział zysku w przychodach ze sprzedaży sektora energetycznego (w mld zł)

1,78% 7,53%

4,71%

5,44%

5,04%7,33%

5,58%

7,71%

50

100

150

200

250

300

I kw 2009 I kw 2010 II kw 2009 II kw 2010 III kw 2009 III kw 2010 IV kw 2009 PrognozaIV kw 2010

Zysk netto

Przychody

Rentowność obrotu netto liczona jest jako stosunek zysku netto do przy-chodów z cało-kształtu działal-ności

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie danych ARE


PGE Polska Grupa Energetyczna

Grupa Tauron

Grupa EnergaGrupa Enea

PSE-Operator

Vattenfall

Everen

RWE Polska

PKP Energetyka

Electrabel Polska

Elektrownie Pątnów-Adamów-Konin

Elektrownia Rybnik

GK Dalkia Polska Atel Polska

SPEC

GK Kogeneracja

PGE Polska Grupa Energetyczna - 24,75%

Grupa Tauron - 15,61%

Grupa Energa - 9,86%

Grupa Enea - 8,20%

PSE-Operator - 8,00%

Grupa Vattenfall Poland - 5,83%

Everen - 3,82%

RWE Polska - 3,30%

PKP Energetyka - 3,06%

Electrabel Polska - 2,44%

Elektrownie Pątnów-Adamów-Konin - 2,42%

Elektrownia Rybnik - 2,33%

GK Dalkia Polska - 2,20%

Atel Polska - 2,08%

SPEC - 1,48%

GK Kogeneracja - 1,13%

Mercuria Energy Trading - 0,74%

Elektrociepłownie Wybrzeże - 0,65%

Elektrociepłownia Kraków - 0,57%

Fenice Poland - 0,46%

Miejskie Przeds. Energetyki Cieplnej Kraków - 0,41%

Gdańskie Przeds. Energetyki Cieplnej - 0,33%

Elektrociepłownia Białystok - 0,33%

Przekształcenia kapitałowe

2010 rok okazał się rokiem szczególnym dla

polskiego rynku energetycznego również ze

względu na liczne przekształcenia kapitałowe

większości polskich koncernów energetycz-

nych. Pod względem przychodów ze sprzeda-

ży na koniec 2009 roku, osiągniętych przez 23

największe spółki sektora energetyki i cie-

płownictwa w Polsce, dominującą pozycję

zajmowała PGE Polska Grupa Energetyczna.

Istotny udział miały także spółki należące do

Grupy Tauron, Energa, Enea oraz do spółki

PSE Operator.

Największe przedsiębiorstwa sektora energetyki i ciepłownictwa w 2009 r.

Źródło: Opracowanie Grant Thornton Frąckowiak na podstawie rankingu „Lista 500”, www.lista500.polityka.pl


Grupę Energa tworzą 44

spółki, zatrudniające ponad

12,5 tys. osób. Głównymi

obszarami działania spółki są

wytwarzanie, obrót, dystry-

bucja i przesył energii elek-

trycznej i cieplnej. Energia

wytwarzana przez Grupę

pochodzi w 17% ze źródeł

odnawialnych i sprzedawana

jest do około 7 milionów

klientów indywidualnych i

300 tysięcy firm. Grupa

Energa posiada m.in. jedną

elektrownię konwencjonalną i

45 elektrowni wodnych. Po-

nadto w ramach współpracy

z lokalnymi producentami

energii ze źródeł odnawial-

nych do sieci energetycznej

Grupy przyłączone są liczne

elektrownie wiatrowe, małe

elektrownie wodne i bioga-

zownie, o łącznej mocy 822

MW.

PGE jest największym pro-

ducentem i dostawcą energii

elektryczne w Polsce, obsłu-

gującym około 5 mln pry-

watnych i instytucjonalnych

podmiotów. PGE zatrudnia

ponad 46 tys. pracowników i

posiada 12,4 GW zainstalo-

wanych mocy wytwórczych.

Grupa jest obecna w niemal

wszystkich obszarach rynku

energetycznego. Jej działal-

ność koncentruje się na dys-

trybucji, sprzedaży detalicznej

i obrocie hurtowym energii.

Ponadto PGE jest aktywna w

obszarach energetyki kon-

wencjonalnej, odnawialnej i

jądrowej. W 2009 roku, rocz-

na produkcja energii elek-

trycznej w Grupie PGE wy-

niosła 53,8 TWh netto.

Grupa Tauron jest jednym z

największych podmiotów

działających na polskim ryn-

ku energetycznym, zatrudnia-

jącym około 28 tys. osób.

Zakres działalności spółki

obejmuje wydobywanie wę-

gla, wytwarzanie, dystrybucję

oraz sprzedaż energii elek-

trycznej i ciepła. 80% pro-

dukcji energii elektrycznej

Grupy Tauron opiera się na

węglu kamiennym, 10% na

węglu brunatnym, a niecałe

4% na odnawialnych źró-

dłach energii, w tym głównie

na biomasie i energii wodnej.

Działalność Grupy Enea

opiera się na handlu, wytwa-

rzaniu i dystrybucji energii

elektrycznej. Zasięg teryto-

rialny sieci dystrybucyjnej

Spółki obejmuje tereny za-

chodniej oraz północno-

zachodniej Polski i pokrywa

około 20% powierzchni kra-

ju. Elektrownie Grupy Enea

produkują blisko 8% wytwa-

rzanej w Polsce energii. Spół-

ka obsługuje ponad 2 mln

klientów indywidualnych i

około 300 tys. klientów biz-

nesowych.

Grupa Vattenfall wytwarza

około 160 TWh energii

elektrycznej rocznie i posia-

da blisko 5,7 mln odbiorców

sieciowych. Ponadto Spółka

produkuje ponad 38 TWh

energii cieplnej, co stanowi

24% ogółu produkcji na

polskim rynku cieplnym.

Źródło: Tauron Polska Energia S.A., Raport 2010

Zasięg terytorialny największych dystrybu-torów energii w Polsce w 2010 roku.


Na początku stycznia 2010 roku Ministerstwo

Skarbu Państwa, poinformowało o decyzji

sprzedaży 16% akcji koncernu energetycznego

Enea krajowym i zagranicznym inwestorom fi-

nansowym. Ministerstwo w najkorzystniejszym

scenariuszu zakładało pozyskanie 1,23 mld zł, a

w najgorszym o 140 mln zł mniej. Ostatecznie

akcje spółki Enea sprzedano po 16 zł za akcję,

uzyskując 1,13 mld zł przychodu z prywatyzacji.

Przeprowadzona transakcja miała pomóc w usta-

leniu ceny sprzedaży pozostałych akcji. W poło-

wie 2010 roku Skarb Państwa podjął drugą próbę

prywatyzacji poznańskiego przedsiębiorstwa

energetycznego, zapraszając inwestorów do ne-

gocjacji w sprawie kupna 51% udziałów. Wstęp-

ne oferty przejęcia kontrolnego pakietu złożyło

sześć podmiotów, między innymi francuskie

przedsiębiorstwa Gaz de France Suez i Electrici-

te de France oraz polski Kulczyk Holding. Pod

koniec 2010 roku Prezes Urzędu Ochrony Kon-

kurencji i Konsumentów wydała zgodę na prze-

jęcie przez Kulczyk Holding kontroli nad spółką

Enea, a potencjalny nabywca zobowiązał się do

niezbywania kupionych akcji przez okres co naj-

mniej 10 lat. Mimo to Skarb Państwa zerwał

negocjację z Kulczyk Holding i powrócił do

rozmów z francuskim Electricite de France.

Transakcja sprzedaży akcji spółki Enea do tej

pory nie została jeszcze sfinalizowana.

Rok 2010 był szczególny również w historii

spółki Tauron. W połowie ubiegłego roku Skarb

Państwa zapowiedział sprzedaż ponad połowy

akcji tego koncernu energetycznego. W ofercie

publicznej sprzedano 52% udziałów za około 4,2

mld zł. Akcje spółki kupiło około 230 tysięcy

inwestorów indywidualnych, co ogłoszone zosta-

ło „sukcesem akcjonariatu obywatelskiego”.

Cena zamknięcia z pierwszej sesji notowań spół-

ki była o 1,56% niższa od ceny otwarcia. Dwie

trzecie akcji trafiło do polskich inwestorów, z

czego największy, blisko 5% pakiet nabył mie-

dziowy koncern KGHM. Od czasu giełdowego

debiutu do końca 2010 roku kurs akcji wzrósł o

28%, a wartość rynkowa spółki wzrosła z 8 mld

zł do 10,2 mld zł. W tym samym czasie indeks

WIG20 wzrósł o blisko 20%, co oznacza, że

inwestycja w akcje Tauron umożliwiła osiągnięcie

ponadprzeciętnych zysków. Pod koniec 2010

roku spółka weszła w skład indeksu WIG20, a

do obrotu giełdowego wprowadzono kontrakty

terminowe na jej akcje.

Energetyka 2010


Polska16%

Rumunia15%

Turcja28%

Czechy13%

Bułgaria10%

Węgry8%

Pozostałe państwa10%

Pod koniec 2010 roku szwedzka spółka

energetyczna Vattenfall AB poinformowała

o zamiarze sprzedaży posiadanych w Pol-

sce aktywów, obejmujących dystrybutora

energii (Vattenfall Distribution Poland

S.A.), zespół elektrociepłowni (Vattenfall

Heat Poland SA), elektrownie wiatrową (o

mocy 30 MW) i mniejszościowy (18,67%)

pakiet Enei. Wstępne zainteresowanie

transakcją wyraziły Polskie Górnictwo

Naftowe i Gazownictwo oraz Tauron.

Vattenfall utrzymuje, że powodem sprze-

daży jest chęć zorientowania inwestycji na

kluczowych dla spółki rynkach Szwecji,

Niemiec i Holandii. Potencjalni inwestorzy

wyrazili szczególne zainteresowanie zespo-

łem elektrociepłowni Vattenfall Heat. Sza-

cowana wartość tej transakcji może opie-

wać nawet na 2,5 mld zł.

Znaczne zmiany kapitałowe nastąpiły rów-

nież w spółce PGE. W listopadzie 2009

roku spółka udanie zadebiutowała na

Giełdzie Papierów Wartościowych, pozy-

skując w trakcie IPO 6 mld zł. Kilka mie-

sięcy po debiucie akcje spółki weszły w

skład indeksu WIG20, zastępując akcje

AGORY. W październiku 2010 roku, po-

siadający większościowy udział Skarb Pań-

stwa postanowił sprzedać 10% akcji inwe-

storom instytucjonalnym. Transakcje prze-

prowadzono w formule budowania przy-

spieszonej księgi popytu. W rezultacie in-

westorzy finansowi z 22 krajów nabyli 10%

akcji za blisko 4 mld zł.

W kwietniu 2009 roku Ministerstwo Skarbu

Państwa wystąpiło o zgodę na zmianę pla-

nu prywatyzacji energetyki, polegającą na

sprzedaży akcji Energi inwestorowi bran-

żowemu, a nie poprzez Giełdę Papierów

Wartościowych.

Zakładano wtedy zakończenie procesu

prywatyzacji na drugą połowę 2010 roku.

Chęć nabycia, wycenianych na 7 mld zł

akcji spółki wyraziły PGE, Gaz de France

Suez, Kulczyk Holding oraz czeski koncern Energe-

ticky a Prujmyslovy Holding. Ostatecznie Skarb Pań-

stwa, pomimo ostrzeżeń zablokowania transakcji ze

strony UOKiK, postanowił sprzedać kontrolny pa-

kiet 84,19% akcji Energi spółce PGE za łączną war-

tość 7,53 mld zł. W celu umożliwienia fuzji pań-

stwowych koncernów energetycznych rząd przepro-

wadził nowelizację dokumentu „Polityka energetycz-

na Polski do 2030 roku”, stwierdzając w nim, że

PGE może kupić Energę. Mimo to Prezes Urzędu

Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydała decy-

zję zakazującą przejęcia przez Polską Grupę Energe-

tyczną kontroli nad spółką Energa. PGE złożyło

odwołanie od decyzji UOKiK do Sądu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów.

Polski rynek energii odnawialnej wyróżnia się na tle

innych państw wysoką aktywnością na rynku fuzji i

przejęć. W latach 2007 – 2010 w Polsce zostało

przeprowadzonych 16% wszystkich transakcji M&A

na rynku energii odnawialnej w regionach Europy

Środkowo-Wschodniej (CEE) i Południowo-

Wschodniej (SEE). Największą transakcją, opiewają-

cą na 130 mln euro, było przejęcie trzech farm wia-

trowych w północnej Polsce. Celem 80% wszystkich

transakcji w sektorze energii odnawialnej były farmy

wiatrowe5.

Opracowanie na podstawie wia-domości praso-wych pochodzą-cych z serwisów: www.rp.pl www.bankier.pl www.wnp.pl www.forsal.pl

www.parkiet.com

Struktura transakcji M&A na rynku energii odnawialnej w regionach

CEE&SEE

Źródło: IntelliNews, Polish Utilities Sector Report, grudzień 2010


Nowe regulacje prawne

W marcu 2010 roku Komisja Europejska przedstawi-

ła plan rozwoju gospodarczego Unii Europejskiej do

2020 roku, o nazwie EU2020. Nowa strategia gospo-

darcza, skoncentrowana jest na inwestycjach w bada-

nia i innowacje oraz promowanie przyjaznej środowi-

sku gospodarki, opartej na wiedzy i rozwoju kapitału

ludzkiego6. Celem programu EU2020 jest "inteli-

gentny, zielony i korzystny dla wszystkich obywateli

rozwój", który ma być osiągnięty dzięki realizacji

pięciu wymiernych celów, jakie zostaną przełożone

na zobowiązania dla poszczególnych krajów. Ogło-

szony projekt zakłada między innymi:

znaczne ograniczenie zużycia energii,

redukcje emisji dwutlenku węgla o co najmniej

20% w porównaniu z poziomem z 1990 roku lub

nawet o 30%, jeżeli pozwolą na to warunki,

zwiększenie udziału OZE w całkowitym zużyciu

energii do 20%,

zwiększenie efektywności wykorzystania energii

do 20%.

Zawarte w EU2020 cele wymagają istotnych zmian

zarówno w unijnym jak i polskim ustawodawstwie.

Kilka tygodni po ogłoszeniu nowej strategii rozwoju

gospodarczego, Komisja Europejska wysłała do kra-

jów członkowskich projekt załącznika do dyrektywy

o opodatkowaniu energii7. Planowana nowelizacja

dyrektywy energetycznej zakłada dodatkowe opodat-

kowanie wszystkich paliw innych niż odnawialne i

jednocześnie obniżenie wysokości podatku na biopa-

liwa. Oprócz akcyzy rozważane jest wprowadzenie

podatku potocznie zwanego węglowym.

Określone w Polskiej ustawie akcyzowej stawki dla

węgla, koksu oraz gazu ziemnego nie mają obecnie

zastosowania. Ze względu na okresy przejściowe

Polska nie jest zobowiązana do ich opodatkowania

na poziomie obowiązującym na terenie Wspólnoty.

W sierpniu 2010 roku pojawił się projekt nowelizacji

ustawy akcyzowej, na mocy którego okres przejścio-

wy w opodatkowaniu węgla i koksu zostanie wydłu-

żony do 1 stycznia 2012 roku.

Potwierdzeniem narastającej presji w Unii Europej-

skiej na ograniczenie emisji dwutlenku węgla są

wprowadzone w 2010 roku nowe wymagania emisji

CO2 wobec producentów samochodów dostawczych

oraz półciężarówek. Nowe regulacje zobligowały

koncerny motoryzacyjne do ograniczenia w ciągu

najbliższych dziesięciu lat emisji CO2 w wyproduko-

wanych samochodach do 175 g/km z obecnych ok.

200 g/km, to jest o blisko 15%.


Pod koniec 2010 roku rząd przyjął Krajowy plan dzia-

łania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Przy-

gotowany przez Ministerstwo Gospodarki dokument

rozwija oraz uszczegóławia prognozy dotyczące wyko-

rzystania OZE, zawarte w Polityce energetycznej Pol-

ski do 2030 roku. W Krajowym planie działania zostały

określone między innymi pożądane wielkości udziału

OZE w sektorach: transportowym, energii elektrycznej

oraz ogrzewania i chłodzenia w 2020 roku, z uwzględ-

nieniem wpływu innych środków polityki efektywności

energetycznej na końcowe zużycie energii. Ponadto

określone zostały środki, jakie należy podjąć dla osią-

gnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału

OZE w wykorzystaniu energii finalnej.

Ministerstwo zakłada, że już w 2020 roku 15,5% zuży-

cia energii końcowej brutto pochodzić będzie ze źró-

deł odnawialnych. Filarami zwiększenia udziału energii

odnawialnej mają być biomasa oraz energia wytwarza-

na w elektrowniach wiatrowych. Zdaniem Ministerstwa

wzrost wykorzystania OZE umożliwi zaspokojenie

wzrastającego zapotrzebowania na energię, zwiększy

stopień uniezależnienia się od dostaw energii z impor-

tu, doprowadzi do zwiększenia poziomu dywersyfikacji

źródeł dostaw energii oraz przyczyni się do rozwoju

sieci energetyki rozproszonej, opartej na lokalnych

surowcach.

W 2010 roku istotne zmiany legislacyjne wprowadzono

również w ustawie Prawo energetyczne. Miały one na

celu dostosowanie polskich regulacji do wymogów

unijnych. Na podstawie uchwalonej w marcu 2010

roku nowelizacji ustawy, rozszerzone zostały upraw-

nienia prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, między

innymi w zakresie ochrony praw odbiorcy i demono-

polizacji rynku. Ponadto wprowadzono przepisy obli-

gujące wytwórców do sprzedaży energii na zasadach

gwarantujących publiczny, równy dostęp do tej energii

dla każdego uczestnika rynku. Zastosowanie tych

przepisów ma doprowadzić do urynkowienia cen

energii elektrycznej.

W celu implementacji przepisów unijnych wprowa-

dzono regulacje istotnie zmieniające zasady handlu na

rynku energii elektrycznej. Nowe przepisy nakładają na

przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek sprzedawa-

nia na giełdach towarowych co najmniej 15% wytwo-

rzonej w danym roku energii elektrycznej. Wejście w

życie nowych przepisów spowodowało nagły wzrost

dynamiki wolumenu transakcji zawieranych na Towa-

rowej Giełdzie Energetycznej (TGE). W 2010 roku, w

porównaniu z rokiem poprzednim, obroty energią

elektryczną na giełdzie towarowej wzrosły kilkukrot-

nie.

Miesięczne obroty na TGE (w MWh)

Źródło: Towarowa Giełda Energii S.A., Raport miesięczny, grudzień 2010


Pod koniec 2010 roku pojawił się kolejny, istotny

dla rynku energetycznego dokument, wdrażający

postanowienia dyrektyw europejskich, tym razem

w zakresie efektywności energetycznej. Minister-

stwo Gospodarki opracowało projekt ustawy o

efektywności energetycznej, mającej na celu

zwiększenie racjonalności wykorzystania energii

poprzez zmniejszenie zużycia energii, podwyż-

szenie sprawności wytwarzania energii oraz ogra-

niczenia strat energii w przesyle i dystrybucji.

Integralnym elementem ustawy będzie system

białych certyfikatów.

Uchwalony w 2010 roku projekt nowelizacji

ustawy Prawo energetyczne zakłada wprowadze-

nie systemu brązowych certyfikatów. Będą mogli

je otrzymywać producenci biogazu, który będzie

wtłaczany do gazowej sieci dystrybucyjnej. Po-

nadto wspomniana wcześniej ustawa o efektyw-

ności energetycznej zakłada wprowadzenie bia-

łych certyfikatów. Świadectwa te mają stanowić

mechanizm rynkowy, prowadzący do uzyskania

wymiernych oszczędności energii. Firmy sprzeda-

jące energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło będą

zobligowane do pozyskania określonej liczby

białych certyfikatów w zależności od wielkości

sprzedawanej energii. Przedsiębiorca będzie mógł

uzyskać daną ilość certyfikatów w drodze przetar-

gu ogłaszanego przez Prezesa URE lub na Towa-

rowej Giełdzie Energetycznej8.

W przypadku niewypełnienia przez przedsiębior-

stwo sprzedające energię obowiązku sprzedaży

określonej ilości energii pochodzącej ze źródeł

odnawialnych, zastosowanie mają opłaty zastęp-

cze, które wpływają do Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W

minionym roku, mimo wzrostu obowiązku sprze-

daży energii z OZE z 8,7% do 10,4%, wartość

opłat spadła o 7%. Wcześniejsze prognozy zakła-

dały, że spadek ten nastąpi dopiero w 2012 roku9.

Zwolnienia z akcyzy zielonej energii elektrycznej

kosztowały budżet państwa w 2010 roku prawie

268 mln zł, a według prognoz, w 2019 roku kosz-

tować będą 584 mln zł.

W 2010 roku uchwalona została nowelizacja do

ustawy Prawo energetyczne, ograniczająca speku-

lacje warunkami przyłączenia elektrowni wiatro-

wych do sieci elektroenergetycznej10. Ponadto

Ministerstwo Gospodarki planuje organizowanie

przetargów na dotacje do budowania elektrowni

wiatrowych oraz wprowadzenie rocznej puli no-

wych mocy, którym przysługiwać będzie dofinan-

sowanie. Co więcej przedsiębiorstwa korzystające

z dofinansowania inwestycji w budowę elektrowni

wiatrowych będą musiały sprzedawać wytworzo-

ną energię po cenach rynkowych, bez wsparcia

zielonymi certyfikatami, jak to miało miejsce do-

tychczas11. Plany wprowadzenia zmian prawnych

spowodowały, że już pod koniec 2010 r. część

inwestorów wstrzymała projekty w inwestycje

nowych farm wiatrowych. Dodatkowo, zgodnie z

danymi Polskich Sieci Energetycznych Operator,

Polska jest w stanie przyjąć do systemu energe-

tycznego maksymalnie 6 tys. MW w 2020 r., co

jest ilością niespełniającą znacznie większych

oczekiwań branży wiatrowej12.


W marcu 2010 r. ukazał się plan rozwoju gospo-

darczego Unii Europejskiej do 2020 roku

„EU2020”, a w marcu 2011 roku Komisja Euro-

pejska opublikowała „Mapę drogową dojścia do

gospodarki niskowęglowej w 2050 r.” oraz "Plan

działania w sprawie zwiększenia efektywności

energetycznej w UE". Akty te zawierają wytyczne

dla Komisji Europejskiej, Parlamentu Europej-

skiego, Rady oraz rządów krajów członkowskich

dla kształtowania polityki energetycznej. Wyzna-

czają tym samym podstawowe cele oraz kierunki

rozwoju sektora energetycznego w najbliższych

latach. Wprowadzone przez Komisję Europejską

w 2010 r. i w pierwszych miesiącach 2011 r. akty,

potwierdzają dążenia Unii Europejskiej do po-

nownego określenia zasad prowadzonej polityki

energetycznej.

Pojawienie się nowych przepisów unijnych wyma-

ga zmian w polskich regulacjach prawnych. Z tego

powodu w 2011 roku można oczekiwać noweliza-

cji wielu istotnych ustaw. Nowe przepisy wprowa-

dzone zostaną między innymi do ustawy Prawo

Energetyczne, w celu dostosowania polskich regu-

lacji do III Pakietu Liberalizacyjnego Unii Euro-

pejskiej. Rząd przygotowuje również nową ustawę

o odnawialnych źródłach energii, zmieniającą ich

dotychczasowe zasady wspierania. Według no-

wych zasad wsparcie OZE uzależnione będzie

między innymi od rodzaju nośnika energii, zainsta-

lowanej mocy oraz daty rozpoczęcia pracy urzą-

dzenia. Ponadto na podstawie ustawy o efektyw-

ności energetycznej, wprowadzone zostaną nowe

świadectwa pochodzenia, tzw. białe certyfikaty,

nakładające na przedsiębiorstwa nowe obowiązki

związane z oszczędnością energii. Zmianie ulegną

także przepisy regulujące system handlu uprawnie-

niami do emisji gazów cieplarnianych. Pojawią się

nowe zasady obrotu uprawnieniami oraz nowe

reguły monitorowania i rozliczania emisji. Kolej-

nym nowym aktem prawnym, istotnym dla pol-

skiego rynku energetyki będzie specustawa o kory-

tarzach przesyłowych. Wprowadzone przez nią

przepisy mają znacznie ułatwić budowę infrastruk-

tury przesyłowej poprzez wprowadzenie znacz-

nych uproszczeń proceduralnych, skracających co

najmniej o połowę proces inwestycyjny między

innymi w linie energetyczne. Ministerstwo Gospo-

darki planuje również wprowadzenie systemu

ochrony odbiorców wrażliwych energii elektrycz-

nej. Projekt nowej ustawy przewiduje między in-

nymi wprowadzenie systemu bonifikat na zakup

energii elektrycznej dla odbiorców w trudnej sytu-

acji materialnej.

1 Ministerstwo Gospodarki, Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku 2 Konferencja „Cel: Polska – lider w dziedzinie CCS. Jak go osiągnąć?”, www.demoseuropa.eu, marzec 2011 3 Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odna-wialnych, listopad 2010 4 IS BusinessWire, styczeń 2011 5 IntelliNews, Polish Utilities Sector Report, grudzień 2010 6 www.ec.europa.eu/eu2020 7 Dyrektywa Rady Unii Europejskiej 2003/96/WE z 27 paź-dziernika 2003 r. (dyrektywa energetyczna) 8 www.mg.gov.pl 9 Mniejsze wpływy zielonych certyfikatów, Rzeczpospolita, listopad 2010 10 A. Kulińska, J. Czech, Zmiana prawa energetycznego w zakresie procedury przyłączeniowej - co dalej z rozpoczętymi inwestycjami?, Stowarzyszenie Energii Odnawialnej, www.seo.org.pl 11 P. Wittman, Koniec eldorado dla budowy wiatraków, www.rp.pl 12 Budownictwo energetyczne w Polsce w 2011 roku, PMR Publications, 2011

Energetyka 2010 24

Kontakt

Poznań

pl. Wiosny Ludów 2 61-831 Poznań T +48 61 85 09 200 F +48 61 85 09 201

Warszawa

al. Jana Pawła II 15 00-828 Warszawa T +48 22 20 54 800 F +48 22 20 54 801

Wrocław

ul. Włodkowica 21 lok 12 50-072 Wrocław T +48 71 73 37 560 F +48 71 73 37 561

Katowice

Centrum Biurowe Francuska ul. Francuska 34 40-028 Katowice T +48 32 72 13 700 F +48 32 72 13 701

Kraków

ul. Kamieńskiego 51 30-653 Kraków T +48 12 37 64 100 F +48 12 37 64 101

Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. pl. Wiosny Ludów 2 61-831 Poznań www.gtfr.pl NIP: 778-14-76-013, REGON: 301591100 Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego KRS: 369868

grant thornton - raport rynek energetyczny w polsce

Business

skad indeksu

urzdu regulacji

na podstawie

na podstawie

produkcji

energii elektrycznej

wglu kamiennym

grupa tauron