ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2019-2020

Να διαβάσετε πολύ καλά τις ενότητες που έχετε διδαχθεί από τα σχολικά βιβλία.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Ανακαλύπτοντας τον Κόσμο των Μικροβίων

Σελ. 14-75

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Εξερευνώντας τις Οικολογικές Πυραμίδες

Σελ. 82-138

Σημείωση: Μπορείτε να εξασκηθείτε στη μέχρι τώρα διδαχθείσα ύλη με τις επαναληπτικές

ασκήσεις που θα σας δοθούν.

Οι ασκήσεις που δεν λύσαμε και βρίσκονται στις πιο πάνω σελίδες είναι εκτός ύλης.

Για οποιεσδήποτε απορίες/ερωτήσεις ή και ανατροφοδότηση μπορείτε να επικοινωνείτε με

τους διδάσκοντες καθηγητές σας στα ακόλουθα e-mails:

Χαρίτος Ολύμπιος: olympios . xm @ gmail . com

Χρίστος Χριστοφόρου: christosvti @ yahoo . com

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΑ ΧΩΡΙΟΥ – ΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2019-2020

Επαναληπτικές Ασκήσεις ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ Τάξης Γυμνασίου

1 η Ενότητα

1. Να αναφέρετε τέσσερις (4) λειτουργίες που παρουσιάζουν οι μικροοργανισμοί και θεωρούνται ζωντανοί.

Α) ____________________________________________________________________

Β) ____________________________________________________________________

Γ) ____________________________________________________________________Δ) ____________________________________________________________________

2. Να σημειώσετε δίπλα από κάθε πρόταση εάν είναι Σωστή(Σ) ή Λανθασμένη(Λ).

Α) Όλα τα βακτήρια είναι μικρόβια ______

Β) Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μεταδίδονται μόνο με σάλιο ______

Γ) Το σμήγμα διατηρεί το δέρμα μας υγρό ______

Δ) Οι μικροοργανισμοί μπορούν να μεταφερθούν κολλημένοι στο δέρμα μας______

Ε) Είναι καλύτερα να πλένουμε τα χέρια μας μόνο με νερό ______

3. Να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα.

Α) Ποιος τύπος μικροοργανισμού προκαλεί την ασθένεια του AIDS; _________________________________Β) Να αναφέρετε τρεις(3) τρόπους μετάδοσης αυτού του μικροοργανισμού. i. _____________________________________________________ii. _____________________________________________________iii. _____________________________________________________

4. Η Ευρυδίκη αποφάσισε να ελέγξει κατά πόσο το θρανίο της στο εργαστήριο βιολογίας είναι καθαρό. Αρχικά πήρε ένα δοχείο Petri που περιείχε 20ml ζελέ (θρεπτικό υλικό) και το χώρισε σε δυο μέρη με τη βοήθεια ενός μαρκαδόρου. Χρησιμοποιώντας μια μπατονέτα (βαμβακάκια αυτιών), πήρε υλικό από το θρανίο της και το μετέφερε στο αντίστοιχο σημείο του δοχείου. Αμέσως μετά καθάρισε με οινόπνευμα (αντιμικροβιακό) το θρανίο της και χρησιμοποίησε μια καθαρή πανομοιότυπη

μπατονέτα όπου πήρε δείγμα από το ίδιο σημείο. Άφησε το δοχείο σε θερμοκρασία δωματίου για 4 μέρες και στη συνέχεια έλεγξε τον αριθμό των αποικιών που είχαν αναπτυχθεί στο δοχείο.

Α) Να ονομάσετε τρεις (3) παράγοντες που κρατήθηκαν σταθεροί κατά τη διεξαγωγή του πειράματος. α. _________________ β. ___________________ γ. ___________________

Β) Να ονομάσετε τη μεταβλητή (τον παράγοντα που άλλαξε) κατά τη διεξαγωγή του πειράματος.____________________________________________________________________

Γ) Σας δίνεται η εμφάνιση του δοχείου Petri, τέσσερις (4) μέρες μετά την έναρξη του πειράματος. Ποια πλευρά του δοχείου Petri αντιπροσωπεύει το θρανίο που έγινε με οινόπνευμα; Να εξηγήσετε την απάντησή σας και να ερμηνεύσετε τα αποτελέσματά σας.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Να συμπληρώσετε το πιο κάτω σταυρόλεξο που αναφέρεται στα μικρόβια.

Οριζόντια4. λειτουργία των ζωντανών

οργανισμών κατά την οποία παράγουν νέους απογόνους

7. έτσι λέγεται η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός των

μικροοργανισμών στο σώμα μας8. οι τροφές μπορούν να διατηρηθούν

καλύτερα χωρίς να χάσουν την υγρασία τους όταν βρίσκονται μέσα σε

αυτό το υγρό

Κάθετα1. έτσι ονομάζουμε όλα τα μικρόβια που

προκαλούν ασθένειες2. κοινό συντηρητικό στα γλυκίσματα3. λιπαρή ουσία που παράγεται από τοδέρμα5. μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν

συντηρητικό τροφίμων καθώς αφαιρεί την υγρασία από διάφορα υλικά

6. τα μικρόβια αυτά δεν θεωρούνταιζωντανά

6. Να επιλέξετε την σωστή απάντηση στις πιο κάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής:

Ομοιόσταση είναι:α. η διατήρηση μιας σταθερής εξωτερικής κατάστασης του σώματοςβ. η διατήρηση μιας σταθερής εσωτερικής κατάστασης του σώματοςγ. η διατήρηση μιας σταθερής σωματικής στάσηςδ. όλα τα πιο πάνω είναι σωστά

Οι αντι-οροί: α. δρουν πιο γρήγορα σε σχέση με τα εμβόλιαβ. περιέχουν έτοιμα αντιγόναγ. προσφέρουν φυσική ανοσίαδ. προκαλούν στον οργανισμό την παραγωγή αντισωμάτων

Η διάσπαση των μακρομορίων ενός μικροβίου σε μικρομόρια από τα πεπτικά ένζυμα ενός φαγοκυττάρου ονομάζεται:α. ενδοκυτταρική πέψηβ. απορρόφησηγ. ανάπτυξηδ. αποβολή

7. A. Ποιος είναι ο σκοπός της πρώτης γραμμής άμυνας;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… B. Να αντιστοιχίσετε την στήλη Α με τα χαρακτηριστικά της στήλης Β που αφορούν την 1η

γραμμή άμυνας.

Στήλη Α Στήλη Β1. Στομάχι Α. Βλέννα και τριχίδια που υπάρχουν σε αυτό το όργανο

εμποδίζουν την είσοδο μικροβίων και σκόνης1………

2. Τραχεία Β. Εκτός από την αμυλάση, σε αυτό το όργανο υπάρχει και το ένζυμο λυσοζύμη που καταστρέφει τα μικρόβια

2………

3. Μάτι Δ. Βλέννα που υπάρχει σε αυτό το όργανο συγκρατεί μικρόβια και σκόνη. Βλεφαρίδες που υπάρχουν σε αυτό το όργανο σπρώχνουν τα μικρόβια προς τα πάνω

3………

4. Μύτη Γ. Παράγει οξέα (υδροχλωρικό οξύ) που καταστρέφει τα μικρόβια 4………5. Στόμα Ε. Σε αυτό το όργανο υπάρχει και το ένζυμο λυσοζύμη που

καταστρέφει τα μικρόβια5………

8. Παρατηρήστε την εικόνα που φαίνεται πιο κάτω και απαντήστε στις ερωτήσεις που ακολουθούν.

Α. Ποια γραμμή άμυνας φαίνεται στην εικόνα;…………………………………………

Β. Πώς ονομάζονται τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που συμμετέχουν σε αυτή την γραμμή άμυνας;……………………………………………………………

9. Ο Μίλτος βγάζει πολύ συχνά στα χείλη του ιό του έρπη ο οποίος του προκαλείπόνο. Εκτός από αυτό ο Μίλτος νιώθει ιδιαίτερα άβολα για την εμφάνισή του. Ο φίλος του Μίλτου του σύστησε να βάζει μια αντιβιοτική αλοιφή για να θεραπευτεί από τον έρπη. Να γράψετε κατά πόσο η ενέργεια του Μίλτου να χρησιμοποιήσει αντιβιοτική αλοιφή είναι σωστή ή λάθος και να δικαιολογήσετε την απάντηση σας.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10.Ο Οράτιος και η Εκάβη είναι αδέλφια και μολύνθηκαν με τον ιό της ερυθράς. Η γραφική παράσταση 1 δείχνει την αντίδραση του οργανισμού του Οράτιου ενώ η γραφική παράσταση 2 δείχνει την αντίδραση του οργανισμού της Εκάβης. Αφού τις παρατηρήσετε να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν.

(1) (2)

1

2

3

Α. Ποιος από τους δύο, ο Οράτιος ή η Εκάβη δεν θα παρουσιάσει συμπτώματα της ασθένειας; Να εξηγήσετε το γιατί.

……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Β. Ποιος από τους δύο, ο Οράτιος ή η Εκάβη δεν θα αρρωστήσει ξανά; Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας.

……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Γ. Η μαμά του Οράτιου και της Εκάβης υποστηρίζει ότι κάποιος από τους δύο έχει

εμβολιαστεί με το εμβόλιο της ερυθράς, αλλά δεν θυμάται ποιος.

i. Να εξηγήσετε τι περιέχουν τα εμβόλια;

……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

ii. Να γράψετε δύο βασικές διαφορές ανάμεσα στα εμβόλια και τους αντι-ορρούς. ……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

Δ. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην τεχνητή και φυσική ανοσία; …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ε. Να εξηγήσετε με ποιο τρόπο τα λευκά αιμοσφαίρια μπορούν να αναγνωρίσουν τα

μικρόβια που εισέρχονται στο σώμα μας.

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

11.A. Να σημειώσετε δίπλα από κάθε όργανα τον αντίστοιχο αριθμό βάση τις εικόνες,

που φαίνονται πιο κάτω.

B. Να γράψετε μία (1) χημική και μία (1) μηχανική μέθοδο αντισύλληψης.

i. Χημική μέθοδος αντισύλληψης: …………………….…………………………………………………………………………..

ii. Μηχανική μέθοδος αντισύλληψης: ………………………..…………………………………………………………………………

Γ. Να γράψετε δύο σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που προκαλούνται από ιούς:

i. ………………………………………………………………………………………………………ii. ………………………………………………………………………………………………………

ΟΡΓΑΝΟ ΑΡΙΘΜΟΣ

π.χ. Ουρήθρα 2

Σπερματικός πόρος …...

Όρχις ……

Ωαγωγός ……

Μήτρα ……

Κόλπος ……

Προστάτης …….

2 η Ενότητα

1. Παρατηρήστε το πιο κάτω τροφικό πλέγμα ενός οικοσυστήματος και απαντήστε στις ερωτήσεις που ακολουθούν.

α. Να δώσετε ένα θηρευτή και το θήραμά του.

Θηρευτής: ………………………………… Θήραμα: …………………………………….

β. Να γράψετε μια τροφική αλυσίδα με 4 οργανισμούς στην οποία συμμετέχει η κάμπια

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

γ. Να ονομάσετε δύο είδη που ανταγωνίζονται και την τροφή για την οποία ανταγωνίζονται

…………………………………………………………………………………………………………………...…

δ. Με βάση το πιο πάνω τροφικό πλέγμα να ονομάσετε:

Δύο Παραγωγούς: ……………………………………………………………………………………….....……

Τρείς Φυτοφάγους:………………………………………………………………………………….……...………

Δύο Σαρκοφάγους: ………………….……………………………………………………………….…………….

Ένα Κορυφαίο θηρευτή: …………………………………………………………………………….……………..

ε. Από πού εξασφαλίζει την ενέργεια της:

η βελανιδιά: ………………………………… και η κάμπια: …………………………………

στ. Να αντιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Α με τους όρους της στήλης Β.

Στήλη Α Αντιστοίχηση Στήλη Β1. Καταναλωτές 2ης τάξης 1……… Α. Φυτικοί οργανισμοί

2. Καταναλωτές 1ης τάξης 2……… Β. Σαρκοφάγοι οργανισμοί

3. Καταναλωτές 3ης τάξης 3……… Γ. Φυτοφάγοι οργανισμοί

4. Παραγωγοί 4……… Δ. Κορυφαίοι θηρευτές

2. α. Να γράψετε ποιοι είναι οι αβιοτικοί παράγοντες ενός οικοσυστήματος.

……………………………………………………………………………………………………………………….

β. Να αντιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Α με τους όρους της στήλης Β.

Στήλη Α Αντιστοίχηση Στήλη Β

1. Βιοκοινότητα 1. ………..…….. Α. Ένας μεμονωμένος οργανισμός ενός είδους.

2. Άτομο 2. ………..…….. Β. Το σύνολο των οργανισμών του ίδιου είδους που κατοικούν στην ίδια περιοχή.

3. Πληθυσμός 3. ………………. Γ. Η βιοκοινότητα μαζί με τους αβιοτικούς παράγοντες.

4. Οικοσύστημα 4. ……………….Δ. Το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που συνυπάρχουν στην ίδια περιοχή.

γ. Να τοποθετήσετε στη σειρά τους όρους οικοσύστημα, άτομο, βιοκοινότητα και πληθυσμός ξεκινώντας

από την πιο απλή έννοια και καταλήγοντας στην πιο σύνθετη.

3. Να απαντήσετε τα ακόλουθα:

α. Ποια λειτουργία ονομάζουμε αποικοδόμηση;

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….……………………………………

β. Να εξηγήσετε γιατί η αποικοδόμηση είναι απαραίτητη;

…………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………

γ. Να ονομάσετε δύο είδη οργανισμών που ανήκουν στους αποικοδομητές.

………………………………………………………………………………………………………………...……

4. Σε ένα οικοσύστημα

(περιοχή μελέτης) που έχει

συνολική έκταση 400m2 ,

επιλέξαμε να μελετήσουμε

τέσσερις δειγματοληπτικές

επιφάνειες (Δ.Ε) με εμβαδόν

40m2 η κάθε μια. Σε κάθε

Δ.Ε. μετρήσαμε τον αριθμό

των ατόμων διαφόρων

οργανισμών. Να παρατηρήσετε τον διπλανό πίνακα και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που

ακολουθούν.

α. Να συμπληρώσετε τον πιο κάτω πίνακα έτσι ώστε να μπορέσετε να υπολογίσετε το πληθυσμό του

κάθε οργανισμού σε όλη την έκταση της περιοχής μελέτης. (

Οργανισμός

Συνολικός αριθμός ατόμων στις Δ.Ε.

Συνολικός αριθμός

Δ.Ε.

Μέσος αριθμός ατόμων ανά Δ.Ε.

ΑριθμόςΔ.Ε. που

χωρούν στην περιοχή μελέτης

Πληθυσμός σε όλη την έκταση της περιοχής

μελέτης

Ποώδη φυτά 4

Πεταλούδα 4

Σαλιγκάρι 4

Βάτραχος 4

Κότσιφας 4

Δρυοκολάπτης 4

Κουκουβάγια 4

β. Να φτιάξετε ένα ραβδόγραμμα με τους πληθυσμούς των οργανισμών που έχετε βρει στον πιο πάνω πίνακα.

Οργανισμός Δ. Ε. 1 Δ. Ε. 2 Δ. Ε. 3 Δ. Ε. 4

Ποώδη φυτά 25 30 25 40Πεταλούδα 15 20 30 15Σαλιγκάρι 40 20 20 20Βάτραχος 14 16 9 9Κότσιφας 6 4 3 3Δρυοκολάπτης 1 2 2 3Κουκουβάγια 1 0 1 2

0102030405060708090

100110120130140150160170180190200210220230240250260270280290300

γ. Να κατασκευάσετε την οικολογική πυραμίδα πληθυσμών (4 τροφικά επίπεδα) με τους επτά (7)οργανισμούς που έχετε στο ραβδόγραμμα.

5. Να παρατηρήσετε το διάγραμμα που ακολουθεί και να απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις.

α. Ποια είναι η πρωταρχική πηγή ενέργειας στο οικοσύστημα;…….……………..

…………………………….

β. Να εξηγήσετε τι συμβολίζουν τα Α, Β, Γ πιο πάνω:

A: …………………………………………………………………………………………….

………………………….

B: ………………………………………………………………………………………….

…………………………….

Γ: ………………………………………………………………………………………………………......

……………

γ. Να υπολογίσετε την ενέργεια που θα έχουν οι καταναλωτές 1ης τάξης.

…………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………..…………………………

δ. Να γράψετε τρεις λόγους για τους οποίους η ενέργεια μειώνεται από το ένα τροφικό επίπεδο στο άλλο.

Α

Β

Γ

ΒΒ

…………………………………………………………………………………………………….

……………

…………………………………………………………………………………………………………….

……

…………………………………………….

……………………………………………………………………….