hareket 1 - nihat bilgin...

19
Nihat Bilgin Yayıncılık© 1 Hareket 1 Test 1’in Çözümleri 1. I. Yerde yuvarlanarak ilerleyen top hem dönme hem de öteleme hareketini birlikte yapar. II. Böceklerin kanat çırpışları titreşim hareketidir. III. Saat yelkovanının hareketi dönme hareketidir. Yanıt A dır. 2. kuzey B A 60 m 80 m doğu ∆x Yer değiştirme, başlangıç ile bitişi birleştiren en kısa uzaklıktır. Şekildeki Dx vektörünün büyüklüğü pisagor bağıntı- sından; ( ) ( ) . x x m bulunur 60 80 100 2 2 2 D D = + = Yanıt C dir. 3. Başlangıç noktası ile bitiş noktası arasındaki en kısa mesafe yer değiştirme vektörüdür. x (m) K L A 40 –20 20 40 60 0 ∆x Şekilde görüldüğü gibi Dx (+) yönde 20 m dir. Yanıt D dir. 4. Hareketlinin yaptığı yer değiştirme X ve Y noktalarını birleştiren en kısa uzaklıktır. Bu uzaklığın büyüklüğü pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x . x m bulunur 10 2 D = Yanıt B dir. 5. A 3 2 1 B Yer değiştirme iki şehir arasındaki en kısa mesafedir. bu nedenle hangi yoldan gidilirse gidilsin yapılan yer değiştirmeler eşittir. Dx 1 = Dx 2 = Dx 3 olur Yanıt A dır.

Upload: others

Post on 29-May-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

1Hareket1Test 1’in Çözümleri

1. I. Yerde yuvarlanarak ilerleyen top hem dönme hem de öteleme hareketini birlikte yapar.

II. Böceklerinkanatçırpışlarıtitreşimhareketidir.

III. Saatyelkovanınınhareketidönmehareketidir.

Yanıt A dır.

2. kuzey B

A 60 m

80 m

doğu

∆x

Yerdeğiştirme,başlangıçilebitişibirleştirenenkısauzaklıktır.

ŞekildekiDxvektörününbüyüklüğüpisagorbağıntı-sından;

( ) ( )

.

x

x m bulunur

60 80

100

2 2 2D

D

= +

=Yanıt C dir.

3. Başlangıçnoktasıilebitişnoktasıarasındakienkısamesafeyerdeğiştirmevektörüdür.

x (m)K L A

–40 –20 20 40 600

∆x

ŞekildegörüldüğügibiDx (+) yönde 20 m dir.

Yanıt D dir.

4. HareketlininyaptığıyerdeğiştirmeXveYnoktalarınıbirleştirenenkısauzaklıktır.Buuzaklığınbüyüklüğüpisagorbağıntısıilebulunur.

r

r

X

Y

r = 10 m

∆x

.x m bulunur10 2D =

Yanıt B dir.

5.

A

3

2

1

B

Yerdeğiştirmeikişehirarasındakienkısamesafedir.bunedenlehangiyoldangidilirsegidilsinyapılanyerdeğiştirmelereşittir.Dx1 = Dx2 = Dx3 olur

Yanıt A dır.

Page 2: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

2 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

6.

X3

2

1Y

Bir hareketlinin toplam yer değiştirmesinin geçensüreyeoranınaortalamahızdenir.Ortalamahızyerdeğiştirmeninhareketboyuncageçensüreyebölün-mesiylebulunur.

vt

xort D

D=

XşehrindenYşehrinegidenaraçlarınyaptığıyerde-ğiştirmelereşitolduğundanaraçlarınortalamahızlarıeşittir.

Yanıt B dir.

7.

20

10

02 4 6

Şekil II

20 m

40 m

v(m/s)

t(s)

(m)–30

X Y Z O K L M

–20 –10 0 10 20 30 40 50

Şekil I

Hız-zamangrafiklerindedoğrununaltındakialanya-pılanyerdeğiştirmeyiverir.

Hareketli0-2saniyearalığında20myolalarakZdenKnoktasınavarır.

Hareketli2-4.saniyelerarasındadurgundur.

Hareketli 4-6. saniyelerarasında40myerdeğiştir-miştir.YaniKnoktasının40mdoğusundakiMnokta-sındadır.

Yanıt E dir.

8.

zaman

(1)

(2)

konum

x

0

–x

3t 5t

Konum-zamangrafiklerindeeğimhızıverir.Eğeryöndikkatealınmazsaşekildeki(1)ve(2)noludoğrularıneğimisürativerir.Bunagöre;

.v

v

t

x

t

x

bulunur

3

5

5

3

2

1= =

Yanıt B dir.

9.

X

Y

∆x

= 3

00 k

m

Ortalama hız, yapılan yer değiştirmenin geçen top-lamzamanaoranıdır.Bunagöreortalamahız;

/v km h5

30060

ort= =

bulunur.Ortalamasüratisealınanbütünyolungeçenzamanaoranıdır.Bunagöreortalamasürat;

/ .v km h bulunur5

40080

ort= =

Yanıt C dir.

Page 3: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 3

10. Yerdeğiştirmevehızvektörelbüyüklüklerdir.Alınanyoliseskalerbüyüklüktür.

ev

okul

∆x

∆x–

Öğrencievdenokulagiderkenyapılanyerdeğiştirmeşekilüzerindegösterilen xD tir.Öğrenciokuldanevedönerken yaptığı yer değiştirme x–D olur. Bu ne-denleyapılanyerdeğiştirmelervehızlareşitdeğildir.

Evdenokulaveokuldanevegidenöğrenciaynımik-tardayolalır.

Yanıt B dir.

11. 40

0

–40

t(s)

x(m)

4 8 12

x (m)–40 400

∆x = –40 m

Verilenhız-zamangrafiğinegörearaç+40.metreden–40.metreyegittiktensonra0.metreyedönmüştür.Bunagöre;

Dx = –40 m dir.

Yanıt C dir.

12. konum

zaman0

K

L

M

Konum-zamangrafiklerindeeğimhızıverir.

VerilengrafikteeğimsabitolupKaracınıneğimienbüyükMaracınıneğimienküçüktür.Bunagörearaç-larınhızlarıarasındakiilişkivK > vL > vMolur.

Yanıt A dır.

13. x

konum

zaman0t

v

hz

zaman

LK

0t

GrafikleregöreKaracıpozitifyöndexkadaryerde-ğiştirmiştir.

Laracıisedoğrununaltındakialankadaryerdeğiştir-miştir.Bualanınbüyüklüğünübilmediğimizdenaraç-larıntanındayanyanaolupolmadığınıvehızlarınıneşitolupolmadığınıbilemeyiz.

Yanıt B dir.

Page 4: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

4 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

Test 2’nin Çözümleri

1. I.Gitartelininhareketititreşimhareketidir.

II. Rüzgârgülününhareketidönmehareketidir.

III. Virajıdönentreninhareketidönmehareketidir.

Yanıt E dir.

2. Verilenlerdensadecesüratskalerbirbüyüklüktür.

Yanıt C dir.

3. Buluttandüşendolutanesiiçinyersabitkabuledilirsedolununhareketliolduğunusöyleyebiliriz.BunagöreI.öncüldoğrudur.

Trenlerdenbirisi içindiğeri sabitkabuledilirse tren-leriçindekiyolcularlabirliktebirbirinegörehareketsizolur.II.öncüldoğrudur.

Otobüs ile okula giden öğrenci sürücüyü referansnoktasıalırsasürücüyegörehareketsizolur.III.öncüldedoğrudur.

Yanıt E dir.

4. ,

/

/

h

km

s

mm s

m s

72 723600

1000

3 6

72

20

= =

=

olduğunagörearaba1saniyede20metreyolalır.

Yanıt B dir.

5.

Arabalardakigöstergeleryöngöstermediğiiçinanlıksüratigösterir.

Yanıt B dir.

6.

m

X Y Z

0 40 50

∆x = 40 m

Doğrusal yol üzerinde harekete başlayan çocuk XnoktasındanZnoktasınasonraZnoktasındanYnok-tasınahareketediyor.

Yerdeğiştirmebaşlangıç ilebitişarasındakienkısauzaklıktır.BunagöreXileYarasındakiuzaklıkdoğ-rudanyerdeğiştirmemiktarınıverir.

Yanıt D dir.

Page 5: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 5

7.

P R

60°

60°

d d

d

Verilen yörünge eşkenar üçgen biçimlidir. Üçgeninkenarlarındanbiridolarakalınırsadiğerkenarlardad olur.

YerdeğiştirmePRarasındakiuzaklıkolupddir.Alı-nanyolise2ddir.

.x

x

d

dbulunur

22

D= =

Yanıt B dir.

8.

12 m

13 m

X

Y

∆x

Yapılan yer değiştirme X ile Y arasındaki en kısauzaklıktır.

Diküçgenbiçimliyolunbirkenarı12m,ötekikenarı13molduğundanXYarasındakiuzaklıkpisagorba-ğıntısından5mbulunur.

(13)2 = (12)2 + (Dx)2

169 = 144 + (Dx)2

Dx=5mbulunur.

Yanıt D dir.

9.

K

L

40 m

30 m

∆x = 50 m

KveLnoktalarıarasındakienkısayönlüuzaklıkyerdeğiştirmedir. Yer değiştirmenin büyüklüğü pisagorbağıntısından;

(Dx)2 = (40)2 + (30)2

Dx=50m

olarakbulunur.Hareketlininhızıise;

/ .v m s bulunur5

5010= =

Yanıt E dir.

10. 120 m

80 m 40 m

üOrtalama s ratToplam zaman

Toplam yol=

bağıntısıilebulunur.Süratdehızgibisembololarakvilegösterilir.Bunagöre;

/ ,

v

v m s bulunur

120

20

5 1ort

ort

=+

=Yanıt D dir.

Page 6: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

6 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

11.

K

L 30 m/s

20 m/s

KveLaraçlarıarasındakihızfarkı10m/sdir.Yani1saniyedeikiaraçarasındakiuzaklık10molur.10ssonraaralarındakiuzaklık100molur.

Yanıt A dır.

12.

5

t (s)0

–15

X

Y

v (m/s)

Grafiğe göre X aracı pozitif yönde, Y aracı negatifyöndehareketetmektedir.Araçlar1 saniyedebirbi-rinden15+5=20muzaklaşır.5saniyesonraara-larındakiuzaklık5·20=100molur.

Yanıt D dir.

13. 12

hz (m/s)

18 m

zaman (s)03

Araç 3 saniyede taralı üçgenin alanı kadar yol alır.bunagörealınanyol;

·.x m bulunur

2

3 1218= =

Yanıt A dır.

14.

K

r = 60 m

L∆x = 2r = 120 m

Yapılanyerdeğiştirmeningeçenzamanaoranıorta-lamahızıverir.

Bu olaydaki yer değiştirme KL arasındaki en kısauzaklıktır.

.v m bulunur8

12015

ort= =

Yanıt A dır.

Page 7: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 7

Test 3’ün Çözümleri

1.

0 2t

3x

2x

x

konum

zaman

K

L

M

t

Konum-zamangrafiklerindedoğrununeğimihareket-lininhızınıverir.Kdoğrusununeğimienfazla,Mdoğ-rusununeğimienazdır.BunedenlearaçlarınhızlarıarasındavK > vL > vMilişkisivardır.

Yanıt A dır.

2. konum

zaman

x

0 t 2t

konum

zaman

x

0 t 2t

K

L

Verilenkonum-zamangrafiklerinegöre;Karacı,0-tzamanaralığındasabithızlaxkadaryerdeğiştirmiş,t ile2tarasındadurmuştur.Laracı ise0 - tzamanaralığındaKileaynıyöndesabithızlagiderkenxka-daryerdeğiştirmiştir.Laracıt-2tzamanaralığındasabithızlabaşlangıçnoktasınageridönmüştür.Bunagöre,IveIII.önermelerdoğrudur.

Yanıt D dir.

3.

x 300 m

AP

R

20 m/s 15 m/s

RaracıbulunduğukonumdanAnoktasına;

t s15

30020= =

devarır.Paracıise20sde20·20=400myolalır.Ohâldexuzaklığı;

x = 400 – 300 = 100 m dir.

Yanıt C dir.

4.

2x

x

0

–x

–2x

zaman

K treni

L treni

konum

t1

t2

t3

Ltrenihemhareketetmişhemdebazızamanaralık-larındadurmuştur.Bunedenleikitrent3anınakadareşitsürehareketyapmamıştır.

Yanıt E dir.

5.

–v

v

L treni

K treni

Trenler sabit hızla hareketettikleri için, konum-zamangrafiklerisabiteğimliolmalı-dır.Ktrenipozitifyöndeha-reketederkenLtreninegatifyönde hareket eder.

Yanıt D dir.

0

konum

zaman

t

L

K

Page 8: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

8 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

8.

zaman

hız

P

R

S

t0

tanındaP,R,Saraçlarınınhızgrafiklerikesiştiklerinegöre,buandakihızlarıeşittir.

Hız-zaman grafiklerinde doğrunun altındaki alanlaryapılan yer değiştirmeyi verir. t anında P aracı enönde,Saracıengerideoluparaçlaraynıkonumdadeğildir.

Herüçaraçdapozitifyöndehareketettiğindenhare-ketyönleriaynıdır.

Yanıt D dir.

9.

t 5t 8t

4v

3v

2v

v

0

hız

zaman

Ortalamahız;

...

...

DD

vt

x

t t

x x

ort1 2

1 2= =

+ +

+ +

bağıntısıilebulunur.Hız-zamangrafiklerindedoğru-nunaltındakalanalanyapılanyerdeğiştirmeyiverir.

vt t t

vt vt vtv

4 3

4 4 6

4

7ort=

+ ++ +

=

Yanıt B dir.

6. R

P

S

50 m

Ortalamahız; vt

xort D

D= bağıntısıylabulunur.

xD ,yapılanyerdeğiştirmeolupPileSarasındakienkısamesafedir.Bunagöre;

vort = /m s2 3

5010

+= bulunur.

Yanıt C dir.

7. hız

zaman

3v

2v

v

0t 2t 3t

K

L

Hız-zamangrafiklerindedoğrununeğimiivmeyiverir.Bunagöre;

a

a

t

v

t

v

3

2

3

2

9

L

K= = bulunur.

Yanıt E dir.

Page 9: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 9

12. hız

zaman

3v

2v

v

0

t 2t 3t

Uçaksabitivmeilehızlandığınagöre,hareketinhız-zamangrafiğişekildekigibiolur.Taralıalanlarınora-nından;

| |

| |.

PR

RS

v t

v vt

v

v

bulunur

2

2 2

2

3 2

2

2

5

4

5

·

·

=

+

= =

Yanıt A dır.

13. a

0

–a

ivme

zaman2t 3tt

İvme-zaman grafiklerinde doğrunun altındaki alanhızdakideğişimiverir.Pozitifbölgedekialanhızdakiartışakarşılıkise,negatifbölgedekialanhızdakiazal-mayıverir.

at

0

hız

zaman

2t 3tt

x x2x

Hareketlininhız-zamangrafiğişekildekigibiolur.0-tzaman aralığında yapılan yer değiştirme, üçgeninalanıolupxkadarolsun.Diğerzamanaralıklarındayapılanyerdeğiştirmelerşekilüzerindekigibidir.

t

xv= alınırsa,0-3tzamanaralığındakiortalamahız

t

xv

3

4

3

4= olur.

Yanıt B dir.

10. Hız-zamangrafiklerindedoğrununaltındakialanya-pılanyerdeğiştirmeyiverir.Pozitifbölgedekalanalanpozitifyöndekiyerdeğiştirmeyi,negatifbölgedeka-lanalanisenegatifyöndekiyerdeğiştirmeyiverir.

zaman

hız

v

0

–v

P

R

t 2t 3t

x a

c

d

b

Grafiktekiavebalanları ilecvedalanlarıbirbirinigötürür.İkiaraçarasındakiuzaklıkhemtanındahemde3tanında2xtir.

Yanıt A dır.

11.

2v

v

0

–v

–2v

hız

zamantt/2

K

L

Trenlersabit ivme ilehareketetmektedir.L treninin

hızı t2anında–volmaktadır. (0- t

2)zamanaralı-

ğındaikitrenarasındaki uzaklıkxise( t2

- t) zaman

aralığındaxkadar daha artarak 2x olur.

Yanıt C dir.

Page 10: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

10 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

16.

K

L

M

X

Y

3v

v0=0

Khizasından v3 hızıylapozitifyöndehareketedenXtreni, t=0anındayavaşlamayabaşlıyor.Mhiza-sındansabitivmeilehızlanmayabaşlayanYtreniisenegatifyöndehareketediyor.XveYninhız-zamangrafiğiEseçeneğindekigibidir.

zaman

3v

2v

v

0

–v

hız

t

X

Y

Yanıt E dir.

14. 2v

v

0

–v

–2v

t 2t

3t

4t 5t

zaman

Şekil I

hız

P R S T O K L

–40 –30 –20 –10 0 10 20x(m)

Şekil II

2tanındagrafikdoğrusuilezamandoğrusuarasında3birimkarelikbiralanvardır.Bualanakarşılıkha-reketlicisminnegatifbölgede–30mdeolduğusöy-lenmiş. Hareketli cisim 2t anından itibaren düzgünyavaşlayarak3tanındadurmuştur.Hareketli 2t - 3tarasındanegatifbölgede1birimdahayolaldığıiçin,3tanındaPnoktasındaolduğunusöyleyebiliriz.

Hareketlicisimbuandanitibarenyöndeğiştirerekpo-zitifbölgeyedoğrudüzgünhızlanmıştır.3t-5tzamanaralığında2birimkarelikyolalancismin20myerde-ğiştirdiğinive5tanındaSdeolduğunusöyleyebiliriz.

Yanıt E dir.

15.

t 2tzaman

hız

v

0x x

Motosikletlininhemhızlanırkenhemdeyavaşlarkenivmesinin eşit olabilmesi için, hız-zaman grafiğininşekildekigibiolmasıgerekir.

0-tzamanaralığındaalınanyolxise0-2tzamanaralığındaalınanyol2xolur.

Yanıt C dir.

Page 11: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 11

3. İkiaraçöncefarklı ivmelerle,sonraeşit ivmeileya-vaşlamaktadır.Buikiaracınhız-zamangrafiğiaşağı-dakigibiolur.

hz

zaman

v0

Yanıt B dir.

4. konum

zaman

5x

x

0

–3x

t

P

R

Soruda konum-zaman grafiği verilmiştir. Bu grafiğegörearaçlarınaldığıyolşekildekigibidir.

–3x 5x0 x

PR

Bunagöre,araçlararasındakiuzaklık;

3x+5x=8xdir.

Yanıt E dir.

Test 4’ün Çözümleri

1. hız

zaman

3v

2v

v

0t 2t 3t

x2x 2x

2x

Hız-zamangrafiklerindedoğrununaltındakalanalan,aracınaldığıyoluverir.Doğrununaltındakialanlarşe-kildekigibioluptoplamalan7xtir.

Yanıt D dir.

2. hz

zaman0

θ

hz

zaman0

hz

zaman0

K

v

L

M

Hız-zamangrafiklerindedoğrununeğimiivmeninbü-yüklüğünüverir.Sorudaivmeninişaretideğil,yalnız-cabüyüklükistendiğiiçinaL = aM > aKdır.

Yanıt C dir.

Page 12: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

12 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

7.

zaman

t 2t0

v

hz

zaman

t 2t0

v

hz

K L

Hız-zamangrafiklerindedoğrununaltındakialanya-pılanyerdeğiştirmeyiverir.Ortalamahız;yapılantümyer değiştirmelerin, geçen tüm zamana oranıdır. Karacınınyaptığıyerdeğiştirme;

··

·

· · ·

·

·

D

D

x v tv t

v t

x v t v t

v

v

t

v t

t

v t

2 2

3

2 2

2

2

2

3

2

3

K

L

L

K

= + =

v t= + =

.bulunur= =

Yanıt D dir.

8. konum

zaman

x

0

–x

t 2t

Soruda verilen konum-zaman grafiğine göre araç 0-tzamanaralığındaaivmesiyledüzgünhızlanarakxkadaryerdeğiştiriyor.Araçt-2tzamanaralığındayineabüyüklüğündekibirivmeiledüzgünyavaşlaya-rakduruyor.Busıradaxkadardahayerdeğiştiriyor.

Eşit büyüklükteki ivmeile önce hızlanan son-ra yavaşlayarak duranhız-zamangrafiğidoğ-rucevaptır.

Yanıt A dır.

hz

zaman

v

0 t 2t

5. v(m/s)

t(s)

R

P

0 4 8

10

Hız-zamangrafiklerindedoğrununaltındakialanara-cınyaptığıyerdeğiştirmeyiverir.Araçlarbaşlangıçtayanyanaolduğundan,şekildeki taralıüçgeninalanıaraçlararasındakiuzaklığıverir.Ohâlde8.saniyedearaçlararasındakiuzaklık;

·m

2

4 1020= dir.

Yanıt A dır.

6. hız

zaman

3v

2v

v

0 t 2t

Hız-zamangrafiklerindedoğrununeğimiivmeyiverir.Verilengrafikte0-taralığındakieğima1,t-2taralığın-dakieğima2olsun.

at

va

22

1= = ise

at

va

2= = dır.

Yanıt B dir.

ivme

zamant 2t0

2a

a

Page 13: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 13

11.

KL

vK = v

vL=0

(+)(–)

hz

v

0

–2v

t

K

L

zaman

Karacıpozitifyöndesabithızlagiderken,Laracıne-gatif yöndedüzgünhızlananhareket yapar.K veLdoğrularıilezamanekseniarasındakalanalanlareşitolmalıdır.

Yanıt B dir.

12. hız

zamant 2t 3t 4t

2v

v

0

0-2tzamanaralığındayapılanyerdeğiştirme2vtol-duğundan;

vt

vtv

2

21= =

bulunur.2t-3tzamanaralığındayapılanyerdeğiştir-me2vtolduğundan;

vt

vtv

22

2= =

bulunur.3t-4tzamanaralığındayapılanyerdeğiştir-

me vt2

3 olduğundan;

vt

vt

v2

3

2

33= =

olup v2 > v3 > v1 dir.

Yanıt B dir.

9. hz

zaman

2v

v

0

X

hz

zaman

v

0

Y

t 2t t

XveYaraçlarınınivmelerinineşitolmasıiçinXin2t,Ynindetsürededurmasıgerekir.Budurumdasontsüresiiçindeyaptıklarıyerdeğiştirmelereşitolur.İçisarıboyalıüçgenlerinalanıeşittir.

Yanıt A dır.

10.

hz

zaman

2v

v

0

t 2t 3t

∆x1

∆x2

d dK

L M

Şekil I

Şekil II

DoğrusalyoldaKL=LMolabilmesiiçin;aracınKLyo-lunu2tsürede,LMyolunudatsüredealmasıgerekir.

D

D

v

v

t

x

t

x d

d

2

1

2

2

1

2

1

2

1

= = = bulunur.

Yanıt A dır.

Page 14: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

14 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

15.

x (m)

t (s)0 4 8

20 K

L10

(m)0 20

K

L

Verilengrafik,konum-zamangrafiğidir.Karacıbaş-langıç noktası olan 0 noktasından, L aracı da 20.metredenbirbirlerinedoğruhareketediyorlar.

Buaraçlar4.saniyedeyanyanagelmişlerdir.

Yanıt D dir.

16. konum

zamant 2t 3t 4t0

4x

3x

2x

x

Konum-zamangrafiklerindeeğimhızıverir.0-2tara-lığındakihız;

vt

x

t

xv

2

21= = =

dir.0-4taralığındakiortalamahız;

vort =

vort =

toplam yer değiştirme

toplam zaman

4x

4t= v

olur.

Yanıt A dır.

13. hz

zaman0

P2v

v

–v

t 2t

R

hz

zaman0

P2v

v

t 2t

Şekil I Şekil II

tanındaikiaraçarasındakiuzaklıkŞekilIdekitaralıalankadardır.2tanındaRaracıbaşlangıçnoktasınageri dönmüştür. P aracı ise başlangıç noktasındanŞekilIIdekitaralıalankadaruzaklaşmıştır.Butaralıalan,öncekialanın2katıdır.Ohâlde2tanındaaraç-lararasındakiuzaklık2xtir.

Yanıt A dır.

14.

zaman

4v

3v

2v

v

0 t 2t 3t

hız

L

K

I. KveLaraçlarıt=0anındayanyanadır.tanındaKdoğrusununaltındakialan3birimkareiken,Ldoğrusualtındakialan2birimkaredir.OhâldetanındaK,Lninönündedir.

II. K veLdoğruları altındaki alanlar 2t anındaeşitolmadığındanbuönermeyanlıştır.

III. 3tanındaLdoğrusualtında6birimkarevarken,Kdoğrusualtında5birimkarevardır.Ohâlde3tanındaL,Knınönündedir.

Yanıt E dir.

Page 15: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 15

2·5=+10m/sartmıştır.

(20-30)saralığındaivmesıfırolduğundancisimsa-bithızlagitmiştir.

Cismin 10. s’deki hızı 10 m/s dır. 20. s’deki hızı 10m/s,30.s’dekihızı10m/solur.

Buna göre, hız-zaman

–10

10

05

t(s)

v(m/s)

10 15 20 25 30

Şekil II

grafiğiŞekilIIdekigibi-dir.

Yanıt B dir.

3. hız

zamant1

3v

2v

v

0

K

L

t2 t3 t4

Hız-zamangrafiğininaltındakialanaraçlarınyerde-ğiştirmesineeşittir.t2 ve t4anlarınakadararaçlaraynıyöndeaynımiktaryerdeğiştiriyor.Araçlarbuanlardatekraryanyanagelir.

Yanıt C dir.

Test 5'in Çözümleri

1.

I II III IV

konum

zaman

0

Cisim;

I.aralıktapozitifyöndedüzgünhızlananhareketyap-mıştır.

II.aralıktapozitifyöndedüzgünyavaşlayanhareketyapmıştır.

III.aralıktadurmuştur.

IV.aralıktanegatifyöndesabithızlıhareketyapmış-tır.

Yanıt A dır.

2.

Şekil I

–2

2

05

t(s)

a (m/s2)

15 20 25 3010

1

–1

Şekil Ideki ivme-zamangrafiğindealanhızdakide-ğişmemiktarınıverir.

(0-10)saralığındacisminhızı;

1·10=10m/sartmıştır.

(10-15)saralığındacisminhızı;

–2·5=–10m/sazalmıştır.

(15-20)saralığındacisminhızı;

Page 16: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

16 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

6. hız

zaman

+v

0

–v

2tt(+)

(–)

Şekildeki hız-zamangrafiğinde yapılan yer değiştir-mesıfırdır.Bunedenlearaç2tanındabaşlangıçtakiyerindedir.

Yanıt A dır.

7. hız(m/s)

zaman(s)1 2 3 4

30

25

20

15

10

5

0

X

Y

Y

X

ŞekildekitaralıalanXveYaraçlarıarasındakiuzak-lığıverir.

Taralıalan= ·

2

3 3045= m

Yanıt D dir.

4. ivme (m/s2)

t (s)1 2 3 4

–2

–1

0

1

2

3

+6

–1

İvme-zamangrafiğininaltındakalanalanhızdakide-ğişimiverir.

v4 = 9 + 6 – 1

v4=14m/sbulunur.

Yanıt B dir.

5. v (m/s)

t (s)1 2 3

10

5

0

L L

KK

Taralı alan (1-3) saniyeleri arasındaki L aracının Karacından daha fazla aldığı yolu gösterir. Bu alan·

2

2 1010= m dir.

Larabası,1.saniyede10mönündeolanKarabasını3.saniyedeyakalar.

Yanıt A dır.

Page 17: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 17

10.

–v

v

02t

zaman

hız

4t 6t 8t

X

X

Y

Y

Arabaların 2t süresinde aldıkları yollar aynıdır. 2tanındaarabalaryanyanadır.0-8tsüreleriiçindeara-balarınyaptığıyerdeğiştirmelersıfırdır.Buikiaraba2tve8tanlarındayanyanadır.

Yanıt D dir.

11. ivme

zamant 2t 3t

2a

a

0

Durgun hâlden harekete geçen cismin ivme-zamangrafiğinin altında kalan alan bulunarak hız-zamangrafiğiçizilir.

hız

zamant 2t 3t

2at

0

3at

2x

4x 4x

x

Hız-zaman grafiğinin altında kalan alan cismin yerdeğiştirmemiktarınıverir.

0-tarasındayapılanyerdeğiştirme∆x1 = 2x

t-2tarasındayapılanyerdeğiştirme∆x2 = 4x

2t-3tarasındayapılanyerdeğiştirme∆x3=5x

∆x3>∆x2>∆x1 bulunur.

Yanıt C dir.

8.

zaman

hız

t0

v

vK

K

P

KveParaçlarınınhız-zamangrafiğini,şekildekigibiçizebiliriz.Araçlarınivmelerinineşitolmasıiçin;

vK = 2v

olur.

xK = 3 birim

xP = 1 birim

x

x3

P

K= bulunur.

Yanıt D dir.

9.

100 m 200 m

K L

v0 = 0 v = 20 m/s

Cisimler yan yana gelinceye kadar geçen süre iki-si içindeaynıdır.KnoktasındangeçencisminLyeulaşmasüresi;

t = 20

20010= s

dir. 10 saniyedegerideki cismina ivmesiyle almasıgerekenyol300mdir.

x = 2

1 ·at2

300 = 2

1 ·a·100

a=6m/s2

Yanıt B dir.

Page 18: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

18 3. Ünite: Kuvvet ve Hareket

14.

t 2t 3t

a

ivme

zaman0

∆v = 2at

Şekil I

İvme-zamangrafiğininaltındakialanhızdakideğişimiverir.

0 t

2at

2t 3t

hız

zaman

Hız-zamangrafiğindetaralıalan3tsüresisonundakiyerdeğiştirmeyiverir.

∆x= · ·a t t

2

2 2 +2at·t

∆x=4at2

Yanıt B dir.

15. Aynı yerden, aynı anda, aynı yöne doğru hareketebaşlayanKveLotomobillerininhız-zamangrafiğiçi-zilir.

0

1

60

hız (km/saat)

zaman(saat)

40

2 3 4 5 6

K

L L

0-1saat

1-2saat

2-3saat

3-4saat

4-5saat

5-6saat

∆x

K 40 40 40 40 40 40 240 kmL 60 60 60 0 60 0 240 km

6.saattearaçlarilkkezyanyanagelirler.

Yanıt B dir.

12.

0

konum (m)

zaman (s)t 2t

x2 = 100

x1 = 25

Cisminx1 ve x2konumlarıarasındakiortalamahızı;

15

.

vt

x

t t

x x

t

t s bulunur

2

100 25

5

ort

2 1

DD

= =-

-

=-

=

Durgunhâldenhareketegeçencismin(0-t)aralığın-dakiyerdeğiştirmedenklemindenivmesibulunur.

x1 = 2

1 ·a·t2

25=2

1 a·52

a=2m/s2

Sabitivmelihareketyapancisminx1 konumundaki anlıkhızı,

v=a·t

v=2·5

v=10m/solarakbulunur.

Yanıt B dir.

13. Cisminaldığıtoplam

0t

2v

v

2t 3t

hız

zamanx2x 2x

x

yol, grafikteki alanla-rın toplamından 6xkadardır.Cisimyolunilkyarısını2tsüredesonyarısınıdatsü-redealmıştır.

Yanıt B dir.

Page 19: Hareket 1 - Nihat Bilgin Yayıncılıknihatbilginyayincilik.com/cozumler-2014/9-FIZIK-SB-COZUMLERI/04.pdf · pisagor bağıntısı ile bulunur. r r X Y r = 10 m ∆x Dxm= 10 2 bulunu

Nih

at B

ilgin

Yay

ıncı

lık©

HAREKET 19

18.

115 m

60 m

35 m

kuzey

doğubat

güney

Şekil I

Hız,birimzamaniçindeyapılanyerdeğiştirmedir.Yerdeğiştirmevektörelbüyüklükolduğundanhızdavek-törel büyüklüktür.

O hâlde önce ∆xyer değiştirmesinihesaplayalım.

Sporcununhızı;

/ .vt

xm s bulunur

20

1005

D= = =

Sürat,birimzamaniçindealınanyoldur.Süratskalerbüyüklükolduğundanhareketlininyönüdikkatealın-maz.Sporcununtoplamdaaldığıyol;

Yol=115+60+35=210

Sürat = ,Zaman

Yol

201

2100 5= = m/sbulunur.

Yanıt D dir.

19. Hız,birimzamaniçindekiyerdeğiştirmeolupvektörelbüyüklüktür.Süratisebirimzamaniçindealınanyololupskalerbirbüyüklüktür.

Otomobillerinönpanellerindekigöstergeler90km/hdeğerinigösterdiğinegöre,ikiotomobilinsüratlerike-sinlikleeşittir.

Otomobiller aynı doğrultuda ve aynı yönde hareketediyorsahızlarıdaeşittirdiyebiliriz.Sorudakesinlikistediğiiçinhızveyönkonusundayorumyapamayız.

Yanıt A dır.

20. Ahmet,alınantoplamyolugeçentoplamzamanabö-lerekSelin'insüratinihesaplamıştır.

Yanıt: sürat

∆x = 100 m

80 m

60 m

Şekil II

16.

LK

hız

4v

3v

2v

v

0 t 2t 3t 4t 5t

zaman

Doğrusal yolda aynı yerden t = 0 anında hareketebaşlayanKveLaraçlarınınhız-zamangrafiği ince-lendiğinde,

K aracı (+) yönde düzgün yavaşlayan, L aracı(+) yönde düzgün hızlanan hareket yapmaktadır. BunedenleI.yargıyanlıştır.

KveLninyerdeğiştirmebüyüklüklerieşitolduğuiçinortalamahızlarıbirbirineeşittir.II.yargıdoğrudur.

K ve L doğrularının eğimi eşit olduğundan K ve Laraçlarının ivmelerininbüyüklüğüeşit olur. III. yargıdoğrudur.

Yanıt D dir.

17. KF

O100 m

v

yer(yatay)

L

F = m · a bağıntısına göre K cisminin ivmesi 4m/s2 olmalıdır.Her ikicisminhız-zamangrafiğiniçizelim.

hz

t

–10

0

4t

zaman

K

L

xK

xL

xK + xL = 100

·t t

2

4 + 10t = 100

t=5solur.

xK = 2t2=2·52=50mbulunur.

Yanıt D dir.