hava trafİk kontrolÖrÜ İÇİn altİmetre

HAVA TRAFİK KONTROLÖRÜ İÇİN ALTİMETRE

1. Giriş Bu doküman, hava trafik kontrolörüne hava sahalarında, doğru altimetreyi kullanmalarında yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Farklı terimleri ve onları nasıl kullanacağınızı öğreneceksiniz.

2. Yükseklik, irtifa, uçuş seviyesi Bu tanımlamalar, bir başka dökümanda ele alınmıştı. Biz yine de bir hava aracının dikeydeki

ölçümlerinin farklarını sizlere hatırlatmak isteriz.

Yükseklik, bir uçağın herhangi bir yüzeyin üstündeki dikey mesafesidir. Yükseklik feet cinsinden AGL

olarak ifade edilir. (veya uygun olduğu yerde metre) (Above Ground Level = Yer seviyesinin üstünde). İrtifa (Altitude) bir uçağın deniz seviyesinden yüksekliği olarak ifade edilir. MSL (MEAN SEA LEVEL) Yeryüzü yüzeyindeki cisimler ve engeller için irtifa yerine ELEVATION (ELEV) kelimesi kullanılır. İrtifa ve Yükselti feet cinsinden (veya metre) AMSL (Above Mean Sea Level) olarak ifade edilir.

Uçuş Seviyesi (Flight Level) bir uçağın 1013.25hPa veya 29.92 in Hg izobarik alan üzerindeki dikey

mesafesidir.

Yükseklik Altitude Flight Level

Referans alınan nokta Yeryüzü Deniz seviyesi /

Altimetre referansı QFE QNH İzobarik yüzey 1013,25hPa

Birim Feet (ft) AGL/ASFC Feet (ft) AMSL Flight Level (FL)

Hava Trafik Kontrolörü için Altimetre Versiyon 2.1 15 Mayıs 2017 Sayfa 1

© IVAO TR Eğitim Departmanı TR-TA6 Murat Türkarslan

This manual is dedicated only for IVAOTM Network activities. This document must not be used in real aviation or in other networks

3. Geçis İrtifası ve Geçis S eviyesi

Hava trafik kontrolörü (ATC) kendi hava sahasının geçiş irtifasını ve geçiş seviyesini belirtmek

zorundadır. Bu verilere meydanın ATIS bilgisinden veya chartlarından ulaşabilir.

3.1. QNH değeri ve İrtifa kleransı

ATC’ler kendi hava sahalarında, irtifa ve uçuş seviyesi içeren kleransı verecekler. Kural :

ATC, sektörün geçiş yüksekliğinde ve altındaki yerel QNH’e dayalı irtifayı kullanarak klerans verir. ATC, sektörün geçiş seviyesindeki ve üzerindeki standart basınca dayalı uçuş seviyesini

kullanarak klerans verir.

QNH, hava trafik kontrolörü tarafından geçiş seviyesinin altındaki bir yüksekliğe ilk alçalma izni ile birlikte

verilir.

3.2. Geçiş İrtifası

Geçiş irtifası:

Uçaklarda yeryüzünden yerel QNH altimetre ayarının kullanılacağı üst sınırdır.

Chartlarda yayınlanır. (IAC, ARR, DEP)

Hava trafik kontrolörünün ATIS’nde yayınlanır.

İlgili TMA’nın (terminal area) içinde yayınlandığı yerde belirtilir.

Genellikle feet ile verilir fakat bazı ülkelerde metre ile de gösterilebilir.

ICAO tarafından tanımlanan geçiş irtifası kısaltması TA'dır.

Genellikle kullanılan geçiş irtifaları:

Avrupa’da, havaalanlarına bağlıdır (çoğunlukla 10000ft altı).

ABD’de özel bir tek geçiş irtfiası mevcuttur. O da 18000ft.

Örnek: EICK IAC chart: TA=5000ft




3.3. Geçiş Seviyesi

Geçiş seviyesi:

Uçaklarda standart 1013hPa altimetre ayarının kullanılacağı alt sınırdır.

Bazı chartlarda yayınlanır (IAC, ARR, DEP) fakat genellikle yayınlanmaz.

Genellikle geçiş irtifası ve QNH değerlerine göre, hava trafik kontrolörü tarafından hesaplanır.

Hava trafik kontrolörünün ATIS’nde yayınlanır.

İlgili TMA’nın (terminal area) içinde geçiş irtifasının yayınlandığı yerde belirtilir.

Her zaman uçuş seviyesi (FL) ile gösterilir.

ICAO tarafından tanımlanan geçiş seviyesi kısaltması TRL'dır.

Örnek: EIDW DEP Chart: Transition Level by ATC

Bazı doküman ve chartlarda, geçiş seviyesi kısaltmasını TRL yerine TL olarakda görebilirsiniz.

Geçiş seviyesi (TRL) irtifası her zaman geçiş irtifasına (TA) eşit veya geçiş irtifasından daha yüksek olmalıdır.

Geçiş seviyesi hesaplama tablosu bu dökümanın en altında sunulmuştur.

3.4. Geçiş Katmanı

Geçiş katmanı, geçiş irtifası ile geçiş seviyesi arasında bulunan hava sahasıdır.

Geçiş katmanı, geçiş yüksekliğinin yayınlandığı ilişkili TMA'nın (terminal bölgesi) içinde tanımlanır.

Geçiş katmanında herhangi bir düz uçuşa izin verilmez. Hava aracı geçiş katmanını sadece katedebilir.




3.5. Geçiş katmanı kalınlığı

Geçiş katmanı kalınlığı ülke yönetmeliğinde belirtilmiştir ve şunlar olabilir:

0ft ve 999ft arası. 0ft ve 499ft arası. 1000ft ve 1999ft arası. 1000ft ve 1499ft arası.

Bu değeri öğrenebilmek için ulusal yönetmelik belgelerinize bakın veya eğitim ve ATC operasyon yöneticilerine danışın.

3.6. Geçiş irtifası yayınlanmayan meydanlar

Bazı havaalanları için geçiş irtifası yayınlanmamıştır. Bu havaalanları için varsayılan geçiş irtifası yüzeyin 3000 ft üzerinde olmalıdır. Bu durumda geçiş seviyesi bulunmaz.

4. Altimetre kullanımı Bir pilot, uçağını yalnızca üç olası altimetre ayarı ile yapılandırabilir:

Yerel QNH’e göre ayarlanan altimetre Standart basınç 1013hPa’a ayarlanan altimetre. Yerel QFE’e göre ayarlanan altimetre (bazı bölgelerde ve havaalanlarında yasaklanmıştır fakat bazı

bölgelerde hala kullanımdadır.)

4.1. Q kodu tanımı

Q kodu Tanım

QFE Havaalanının pist eşiği gibi belirlenmiş bir noktadaki atmosferik basınç.

QNH

Deniz seviyesindeki ortalama atmosfer basıncı (yerel, ölçülen basınç veya bölgesel tahmini basıncı (RPS)).




4.2. İrtifa ayırma problemi

QNH'nin bir havaalanından diğerine değişmesi pilot için problemdir.

Eğer yerel basınç bilinmiyorsa, pilotun eski değeri tutmaktan başka seçeneği yoktur doğru değeri

bulmak pilotun görevi olsa bile. İki uçak farklı yüksekliklerde farklı bir QNH ile uçtuğunda, dikey ayırım garanti edilemez.

Bir bölgedeki tüm uçaklarda aynı altimetre ayarı, iki yakın uçağın dikey olarak düzgün biçimde ayrıldığını garanti etmek için benzersiz bir yöntemdir.

Standart altimetre ayarını kullanırken, bir uçak irtifasının farklı bölgelerdeki yerel atmosferik basıncın işlevine göre değişeceğini bilmelisiniz. (bkz. Doküman İrtifa / Yükseklik / Uçuş seviyesi)

4.3. Altimetre ayarı değiştirme

Standart altimetre ayarı esas olarak, tüm uçakların kalkış ve varış yerleri ne olursa olsun en yüksek seyir

yüksekliğinde bile ayrılmasını sağlamak için kullanılır ve uyarlanır. Yerel atmosfer basıncında uçuş

seviyesindeki yükseklik değişikliği çok yavaş olacak ve çok az etkisi olacaktır.

Yerel QNH altimetre ayarı, esasen iniş ve kalkış prosedürü, yeryüzüne yakın düşük irtifalı

güzergahlar ve uçuşun yaklaşma safhasında için kullanılır ve uyarlanır. Aynı yerel referansı alarak, tüm

havaaracı irtifaları sabit bir hava basıncı değeri (QNH) ile sabittir.

Bu tanımlar bir ATC perspektifi için tercüme edilebilir.

Bazı ülkelerde, TA ve TRL arasındaki geçiş farkı veya geçiş katmanı kalınlığı 1000ft'den az ve TA ve TRL kleranslarında ikili atama, dikey ayırma kaybı oluşturabilir.

ATC tarafından IFR uçaklar için atanabilir ilk uçuş seviyesi, bu durumda, geçiş seviyesinin üstünde bir

sonraki IFR uçuş seviyesi olmalıdır ve bu da minimum 1000 ft'lik bir ayırmayı garanti eder.




4.3.1. Tırmanma safhası

Tırmanma esnasında, geçiş irtifasından geçen uçağın altimetre ayarı QNH'den STD'a değiştirilir. Geçiş irtifası (TA) bir uçağa atanacak en yüksek irtifadır. TA geçildikten sonra uçuş seviyesi (FL) atanır.

4.3.2. Alçalma safhası

Alçalma sırasında geçiş seviyesinden geçen uçağın altimetre ayarı STD'dan QNH'e değiştirilir. Geçiş seviyesi (TRL), bir uçağa tahsis edilecek yerel basınca bağlı olarak mevcut en düşük FL seviyesidir.




Türkiye Genelinde Kontrollü Meydanlarda Kullanılan TA Değerleri

İntikal Seviyesi (TL) Çevrim Cetveli

İntikal İrtifası (TA) Karşılık Gelen İntikal Seviyesi (TL)

QNH (Hectopascal ve Inch Hg)

Feet 940-946 947-962 963-979 980-996 997-1012 1013-1029 1030-1046 1047-1050

19,000 FL 225 FL 220 FL 215 FL 210 FL 205 FL 200 FL 195 FL 190

15,000 FL 185 FL 180 FL 175 FL 170 FL 165 FL160 FL 155 FL 150



Çeviren: Murat Türkarslan TR-TA6

IVAO-TR Eğitim Departmanı 2018

Güner Ercan TR-TC

Mert Tufan Vatandost TR-TAC

Mehmet Kılıç TR-TA1

Haluk Barutçu TR-TA2

Aziz Anıl Ezer TR-TA3

Mehmet Dinç TR-TA4

Serhat Aktan TR-TA5

Murat Türkarslan TR-TA6

Dikkat: Dökümanlar IVAO HQ Training Department tarafından hazırlanmıştır. Bu döküman https://www.ivao.aero/training/documentation/index.php?section=all_ranks adresindeki dökümanın orjinalinden

Türkçe'ye çevrilmiş halidir.




https://www.ivao.aero/training/documentation/index.php?section=all_ranks

hava trafİk kontrolÖrÜ İÇİn altİmetre

Documents