heilbrigðisreglur vegna fóðurs

15. júní 2005 Málþing um nýjar reglur ESB um framleiðslu og heilbrigðiseftirlit

1

Heilbrigðisreglur vegna fóðurs

Ólafur Guðmundsson

Aðfangaeftirlitið

[email protected]


2

Ný löggjöf

• Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 183/2005 frá 12. janúar 2005 um skilyrði fyrir hollustuþáttum fóðurs (Regulation (EC) No 183/2005 of the European Parliament and of the Council of 12 January 2005 laying

down requirements for feed hygiene) • Tekur gildi í ESB ríkjunum 1. janúar 2006• Tekur gildi í EFTA/EES ríkjunum eftir samþykkt í

sameiginlegu EES nefndinni (líklega snemma árs 2006)


3

Bakland

• REGULATION (EC) No 178/2002 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 28 January2002 laying down the general principles and requirements of food law, establishing the European Food Safety Authority and laying down procedures in matters of food safety (Rammalöggjöf um fóður og matvæli).

• REGULATION (EC) No 882/2004 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 29 April 2004 on official controls performed to ensure the verification of compliance with feed and food law, animal health and animal welfare rules (Rammalöggjöf um opinbert eftirlit með fóðri og matvælum).


4

Kemur í stað:

• TILSKIPUNAR RÁÐSINS 95/69/EB frá 22. desember 1995 um skilyrði og fyrirkomulag við að viðurkenna og skrá tilteknar fóðurstöðvar og milliliði og um breytingu á tilskipunum 70/524/EBE, 74/63/EBE, 79/373/EBE og 82/471/EBE

• TILSKIPUNAR FRAMKVÆMDASTJÓRNARINNAR 98/51/EB frá 9. júlí 1998 þar sem mælt er fyrir um ráðstafanir vegna framkvæmdar tilskipunar ráðsins 95/69/EB um skilyrði og fyrirkomulag við að viðurkenna og skrá tilteknar fóðurstöðvar og milliliði á sviði dýrafóðurs

• D-liðar (7., 8. og 9. gr.) og 14. viðauka reglugerðar nr. 340 frá 30. apríl 2001 um eftirlit með fóðri


5

Reglugerð nr. 183/2005 :

• Kaflar (34 gr.) - 14 bls.:1. Viðfangsefni, umfang og orðskýringar2. Skuldbindingar3. Leið til góðrar framkvæmdar4. Innflutningur og útflutningur5. Loka ákvæði

• Viðaukar – 8 bls.:1. Frumframleiðsla2. Önnur fóðurframleiðsla3. Góð fóðrun4. Aukefni í fóðri5. Listi yfir viðurkenndar fóðurstöðvar


6

Orðskýringar (1/2):

• Fóður (feed) - Afurðir úr jurta- eða dýraríkinu, eins og þær koma fyrir í náttúrunni, nýjar eða rotvarðar, svo og afurðir þeirra úr iðnaðarvinnslu, og lífræn eða ólífræn efni, notuð ein sér eða í blöndum, með eða án aukefna, gefin dýrum.


7

Orðskýringar (2/2):

• Hollusta fóðurs (feed hygiene) – Þær ráðstafanir og aðgerðir sem nauðsynlegt er að gera til að hafa stjórn á áhættu og tryggja öryggi við fóðrun, þar sem tekið er tillit til fyrirhugaðrar notkunar

• Forstöðumaður fóðurfyrirtækis (feed business operator) – Rekstrar og lagalegir aðilar sem eru ábyrgir fyrir því að farið sé eftir reglum um hollustu fóðurs í því fyrirtæki sem þeir stjórna


8

Efnisatriði:

• Almennar reglur um heilbrigðisþætti fóðurs

• Skilyrði og fyrirkomulag til að tryggja rekjanleika fóðurs

• Skilyrði og fyrirkomulag vegna skráningar og viðurkenningar á fyrirtækjum


9

Reglugerðin nær til:

• Allra þátta fóðurgerðar frá og með frumframleiðslu og til og með markaðssetningar

• Fóðrunar dýra til manneldis

• Innflutnings og útflutnings fóðurs til og frá þriðju löndum


10

Reglugerðin nær ekki til:

• Fóðurs sem framleitt er til einkanota:

– fyrir dýr til einkaneyslu

– fyrir dýr ekki ætluð til manneldis

• Fóðrunar dýra til einkaneyslu

• Fóðrunar dýra sem ekki eru ætluð til manneldis

• Frumfóðurframleiðslu í litlu magni á takmörkuðu svæði fyrir bónda til notkunar á viðkomandi búi

• Smásölu á gæludýrafóðri


11

Lögð er áhersla á eftirfarandi þætti:

• Lögbundin skráning allra fyrirtækja í fóðurgeiranum• Opinber viðurkenning á fóðurfyrirtækjum sem meðhöndla

viðkvæm efni verður haldið áfram en ákvæði sett um útvíkkun viðurkenninganna sé þörf á því

• Tryggja að öll fyrirtæki í fóðurgeiranum vinni í samræmi við samræmd ákvæði um hollustu fóðurs

• Útfæra ákvæði um góða framkvæmd hollustuþátta varðandi landbúnaðarframleiðslu og notkun fóðurs

• Innleiða Gámes (HACCP) kerfið í fóðuriðnað nema í frumframleiðslunni

• Innleiða lögbundnar kvaðir varðandi fóðurframleiðslu á bændabýlum

• Setja fram frumdrög fyrir ESB að reglum um vandaða framkvæmd fóðurframleiðslu


12

Einstaka lönd geta sett reglur og leiðbeiningar varðandi þessi

atriði, til að ná fram markmiðum reglugerðarinnar.


13

Forstöðumenn fóðurfyrirtækja skulu:

• bera ábyrgð á allri starfsemi fyrirtækja sinna• bera ábyrgð gagnvart Landbúnaðarstofnun• bera ábyrgð á skráningu og viðurkenningu fyrirtækjanna• fylgja sérstökum ákvæðum varðandi örveruviðmiðanir• gera ráðstafanir eða taka upp aðferðir til að ná

sérstökum markmiðum• setja fjárhagslegar tryggingar til að dekka áhættu sem

starfsemi þeirra getur orsakað (Framkvæmdastjórn ESB skili skýrslu um fjárhagslegar tryggingar til Evrópu þingsins fyrir 8. febrúar 2006)


14

Framleiðsla og blöndun fóðurs á

bændabýlum samkvæmt 1. viðauka: • Frumframleiðsla fóðurs• Flutningur, geymsla og meðhöndlun á

framleiðslustað• Flutningur til afhendingar frá framleiðslustað til

fóðurstöðvar• Blöndun fóðurs til eigin notkunar án notkunar

aukefna og forblandna, nema íblöndunarefna í vothey.


15

Frumframleiðsla fóðurs – Framleiðsla samkv. 1. viðauka

• Framleiðslukröfur:– Heilbrigðisþættir– Skýrsluhald

• Reglur um góðri verkun


16

Forstöðumenn og bændur sem nota aukefni skulu:

• uppfylla skilyrði II viðauka þar sem það á við

• taka upp og nota Gámes (HACCP) kerfið


17

Önnur fóðurframleiðsla – Framleiðsla samkv. 2. viðauka

• Aðstaða og tækjabúnaður

• Starfsfólk

• Framleiðsla

• Gæðastjórnun

• Geymsla og flutningur

• Skýrsluhald

• Kvartanir og innköllun vöru


18

Bændur skulu:

• uppfylla skilyrði III viðauka þegar þeir fóðra dýr til manneldis.

• eingöngu má taka við og nota fóður frá fyrirtækjum sem eru skráð og/eða viðurkennd af Landbúnaðastofnuninni


19

Góð fóðrun – Fóðrun samkv. 3. viðauka

• Beit

• Búfjárhús og fóðurtæki

• Fóðrun

• Fóður og vatn

• Starfsfólk


20

Efni 4. og 5. viðauka

• Aukefni – Samkvæmt 4. viðauka– Reglugerð nr. 1831/2003 um aukefni– Tilskipun 82/471/EBE um sérstök

prótein

• Listi yfir viðurkend fóðurfyrirtæki – Samkvæmt 5. viðauka– Núna samkvæmt 58/51/EB – Birtur opinberlega


21

Samantekt

Starfsemi sem: Gámes

(HACCP)

Viðaukar

I II III

Notar aukefni og framleiðir fóðurblöndur

Fóðrar búfé

Framleiðir fóður

X X X X

Eru framleiðendur, flutningsaðilar, milliliðir o.s.frv.

X X

Nota aukefni og forblöndur

Fóðra búfé

X X X

Framleiða fóður (Ekkert búfé) X

Framleiða fóður

Fóðrar búfé annað en loðdýr

X X


22

Áhættugreining og gámes kerfið:

• Finna áhættuþætti og koma í veg fyrir eða lágmarka áhættu.

• Benda á hættulega eftirlitsstaði • Setja upp skilyrði varðandi hættulega

eftirlitsstaði • Setja upp skráningarkerfi• Setja upp og framkvæma virkt eftirlit• Setja upp kerfi til að sannreyna að ofangreind

atriði séu virk og vinni samkvæmt áætlun


23

Skráning og viðurkenning

• Landbúnaðarstofnun skal halda skrá yfir þá aðila sem framleiða hér á landi, flytja inn eða markaðssetja þær vörur sem reglur þessar taka til.

• Óheimilt er að skrá eða viðurkenna framleiðanda eða innflutningsaðila sem ekki sýnir fram á fullnægjandi aðstöðu og rekstur fyrir þá starfsemi sem tilkynnt er um.

• Óheimilt er að framleiða hér á landi, flytja inn eða markaðssetja fóður nema starfsemin hafi áður verið skráð eða viðurkennd af Landbúnaðarstofnuninni


24

Afnám skráningar eða viðurkenningar:

• Hætti skráð eða viðurkennd fyrirtæki að uppfylla þau skilyrði sem sett eru skal afnema skráninguna eða viðurkenninguna að hluta eða alveg tímabundið

• Endurskráning eða viðurkenning fæst aftur þegar skilyrðum hefur verið fullnægt

• Sé skilyrðum ekki fullnægt innan árs skal nema skráninguna eða viðurkenninguna úr gildi


25

Reglur um góða heilbrigðishætti:

• Reglur fyrir einstök lönd • Reglur sem framkvæmdastjórn ESB setur• Hvortveggja reglurnar skulu settar:

– í samráði við hagsmunaaðila– með hliðsjón af reglum Codex Alimentarius– með hliðsjón af ákvæðum reglugerðarinnar (1.

viðauka) varðandi frumframleiðslu

• Reglur ESB skulu auk þess settar í samráði við fastanefnd ESB um fóður


26

Innflutningur

• Þriðja land á lista ESB yfir heimiliðan innflutning• Fyrirtæki í þriðja landi á lista ESB um heimilaðan

innflutning• Fóður framleitt af fyrirtæki á þessum lista í þriðja

landi• Gæði fóðursins þau sömu og samkvæmt löggjöf

ESB eða viðurkennd af ESB að vera sambærilegar eða samningur milli ESB og útflutnings landsins um þær kröfur sem gerðar eru.


27

Samantekt:

• Nauðsyn þess að tryggja öryggi fóðurs í gegn um fæðukeðjuna, frá haga til maga

• Megin ábyrgð varðandi öryggi fóðurs hvílir á forstöðumanni fóðurfyrirtækis

• Setja fjárhagslegar tryggingar til að dekka áhættu sem starfsemi þeirra getur orsakað

• Framkvæmd sem byggist í megin atriðum á Gámes (HACCP) kerfinu og sem ásamt góðum heilbrigðisþáttum efla ábyrgð forstöðumanna

• Setja viðmiðunarstuðla fyrir örverur byggða á vísindalegu áhættumati

• Nauðsyn þess að innflutt fóður uppfylli að minnsta kosti þær kröfur sem gerðar eru til fóðurs sem framleitt er í ESB


28

ENDIRTakk fyrir

heilbrigðisreglur vegna fóðurs

Documents