het ontwikkelen van de kleine motoriek in de klas en in de ... - hans stro… · handengym –...
TRANSCRIPT
24-1-2017
1
HANDENGYM – gymles voor de handen
Het ontwikkelen van de kleine motoriek in
de klas en in de les bewegingsonderwijs
Hilversum
25 januari 2017
Hans Stroes
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Even voorstellen….
Scholings- en adviesbureau ‘Stroes in beweging’
(Gast)docent bij diverse opleidingen:
• Fontys Hogeschool Eindhoven
• Hogeschool INHOLLAND
20 jaar vakleerkracht, MRT-er en consulent bewegingsonderwijs
Auteur van:
• Basislessen Bewegingonderwijs
• Leerlingvolgsysteem bewegen en spelen
Coördinator en docent Tweejarige MRT opleiding
• cursussen ‘Schrijven zonder pen’
• ontwikkelen LVS kleine motoriek
• ontwikkelen motorlab in het speellokaal
Introductie
Onderbouw – middenbouw – bovenbouw?
Groepsleerkracht – vakleerkracht – directie – (M)RT – IB?
Handengym….? Wat stel je je daarbij voor?
Wat heb je al gedaan in de klas, op schoolplein, in gymlessen?
Handengym
Maak kennis met jouw beide buren.
Verzin samen een coole groet.
Introductie
24-1-2017
2
Onderwerpen
1. Wat is kleine (of fijne) motoriek?
2. Visie op de ontwikkeling van de kleine motoriek
3. Onderzoek
4. Het ontwikkelen van de kleine motoriek
5. Handengym
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Wat is kleine (of fijne) motoriek?
Kleinmotorische vaardigheden
Vaardigheden waarbij gebruik gemaakt wordt van individuele lichaamsdelen,
vooral de vingers, bij precieze manipulatie van voorwerpen (schrijven!).
Ook de voeten en de mimiek!
Ontwikkelingslijnen van Gesell
1. De ontwikkeling van kop naar voet (evenwicht)
Hoofd balans – zit balans – kruip balans – sta balans – loopbalans
2. De ontwikkeling van binnen (romp) naar buiten (ledematen)
Romp – schouder/arm – pols – vingers
Romp – heup/bovenbeen – enkel – tenen
Romp – hoofd – mond – tong
3. De ontwikkeling van enkelvoudige naar samengestelde bewegingen
van springen met twee benen naar: vanuit aanloop afzetten met 2 benen
van stuiten op de plaats naar: dribbelen: stuiten en looppas
4. De ontwikkeling van totaal (massaal) bewegen naar lokaal (effectief) bewegen
van gooien met hele lichaam naar efficiënte bovenhandse strekworp
Zorg voor bewegen op school
Kleine motoriek & schrijven
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
24-1-2017
3
Onderzoek naar het belang van ‘handengym’
• Effect van meer bewegen op concentratie / leerprestaties
• Effect van fijne motoriekspelletjes in de bewegingslessen
voor kleuters op de fijne motoriek
• Effect van handengym op schrijven
Eigen onderzoek/ervaringen: kinderen……..
zijn minder balvaardig dan 10 jaar geleden
spelen minder buiten en kennen minder spelletjes
handig bij grote klassen (hebben weinig ruimte nodig)
kinderen vinden het superleuk!
Effect van bewegen op concentratie en cognitief leren
Uit onderzoeken* blijkt dat tijdens bewegingsactiviteiten:
• Aanmaak neurotransmitters en neurofines Deze stofjes zorgen ervoor dat de hersencellen zich efficiënter in de hersenen
organiseren, waardoor de overdracht van prikkels beter verloopt.
• Aanmaak nieuwe hersencellen + nieuwe verbindingen tussen hersencellen
Hoe meer verbindingen er zijn in de hersenen des te beter kan een persoon zijn aandacht
richten op één taak.
M.a.w. bewegen zorgt voor betere doorbloeding hersenen betere werking hersenen
betere concentratie betere leerprestaties
Daarnaast verbetert ook het zelfbeeld van de leerlingen en hebben ze meer discipline.
Noot* Donnelly en Lambourne, 2011; Li et al., 2008; Yu, 2010; Dordel en Breithecker, 2003; Sallis et al., 1999;
Bailey en Dishmore (2004); Dordel & Breithecker, 2003; Churchill et al, 2002
Effect van fijne motoriekspelletjes in de bewegingslessen
artikel ‘Fijne motoriek in de bewegingslessen voor kleuters’
Anja Merkus in LO – nr 3, 28 maart 2014
Onderzoek naar 4 aspecten van de fijne motoriek:
• opponeren van duim/pincetgreep
• pols-, hand- en vingermotoriek
• oog-handcoördinatie
• ruimtelijke oriëntatie
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Effect van fijne motoriekspelletjes in de bewegingslessen
Het onderzoek:
• 2 groepen 1 / 2
• experimentele groep: 2 x per week fijn motorische spelletjes als
onderdeel van de gymles gedurende 10 minuten = 20 min. totaal
• De andere groep kreeg dit niet aangeboden.
• Het onderzoek duurde 10 weken.
• De spelletjes waren gericht op de vier aspecten van de fijne motoriek
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
24-1-2017
4
Effect van fijne motoriekspelletjes in de bewegingslessen
De spelletjes
Kiwido
Effectmeting met 3 testjes uit de Movement ABC
• kinderen in de experimentele groep na 10 weken meer vorderingen op het gebied van de fijne motoriek
• De spelletjes bevorderen het opponeren van duim/pincetgreep, pols-, hand- en vingermotoriek,
de oog-handcoördinatie en de ruimtelijke oriëntatie.
• De experimentele groep scoorde het beste resultaat op het onderdeel munten plaatsen (eerste kolom).
De snelheid en behendigheid waarmee de handen afzonderlijk taken verrichtten is verbeterd.
Dit aspect is ook het meest geoefend in de spelletjes.
BEWEEGPROGRAMMA’S EN SCHRIJVEN De effectiviteit van een psychomotorisch sportprogramma op
de schrijfmotorische vaardigheden van kinderen in groep 3.
• 264 kinderen (gemiddelde leeftijd 6.7 jaar): 1 experimentele en 2 controle groepen
• test voor en na een trainingsprogramma m.b.t. tot hun schrijfmotorische prestaties
• test na 6 maanden (zonder een extra programma in een vervolg)
• De experimentele groep (EG): kreeg 10 weken een speciaal psychomotorisch programma, dat
werd onderwezen gedurende de lessen bewegingsonderwijs op school (3 × 45 min. per week).
• Controlegroep 1 (CG 1): kreeg op hetzelfde moment de reguliere lessen bewegingsonderwijs
• Controlegroep 2 (CG 2): kreeg een speel programma dat daarmee contrasteerde.
BEWEEGPROGRAMMA’S EN SCHRIJVEN De effectiviteit van een psychomotorisch sportprogramma op
de schrijfmotorische vaardigheden van kinderen in groep 3.
Resultaten
• De EG had t.o.v. de CG duidelijke vergroting in schrijfmotorische accuraatheid en precisie:
- onmiddellijk na het programma
- alsmede na 6 maanden (zonder een extra programma)
• De fijnmotorische snelheid was bij alle groepen verbeterd
Er werd geconcludeerd dat deze resultaten wijzen op:
1. een sterk effect van psychomotorische opvoeding op de accuraatheid en precisie
2. maar niet op de snelheid van schrijfmotorische vaardigheden
24-1-2017
5
- Rages
- Kleine motoriekhoek in de klas
- Een (kleine) motoriekkist in de gymles
- De ‘handengymles’
- Motorlab in het speellokaal
Ontwikkelen van de kleine motoriek
Krantje gooien – altijd raak!
Spulletjes verzamelen
Inspelen op rages
Kleine motoriek hoek
Structureel in een hoek van de klas (of op de gang)
• Voor kinderen die klaar zijn met hun andere werk
• Voor alle kinderen in roulatie systeem
• Voor iedereen die er aan toe is…..
Bewegingshoek
Ideaal voor kleine motoriekspelletjes!
tolletjes, jojo’s en ruitentikkers
volgorde van moeilijkheid? Voor welke leeftijd?
24-1-2017
6
Ganzenbordspel Henk Schweitzer Motoriekkisten
Spelletjes voor: • bovenarmsturing • onderarm/polssturing • vingersturing • oog-handcoördinatie • successpel
Aanbieden op 3 niveaus?
Motoriekkisten zelf samen stellen.
Waar doet elk spel het meeste beroep op?
1. Bovenarmsturing
2. Onderarmsturing
3. Polssturing
4. Vingersturing
5. Oog-handcoördinatie
Motoriekkisten
HANDENGYM IN DE GYMZAAL
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
24-1-2017
7
HANDENGYM IN DE GYMZAAL
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
Mikmachines
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
Mikmachines
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
Bouwen
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
Bouwen
24-1-2017
8
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
Kleine spellen
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
Kleine
spellen
op minimaal 3 niveaus
Handengym in de klas
1 of 2 per week worden 5 stations/onderdelen klaargezet
Alle onderdelen het liefst op 3 niveaus:
• voor de vaardige bewegers
• de middengroep
• de minder vaardige bewegers
www.readybodies.com
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
24-1-2017
9
MotorReady bodies, learning minds (RBLM)
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
www.allesinbeweging.net ALLES IN BEWEGING 2017
http://www.schooltube.com/video/3332688f220c4f159532/A%20Day%20in%20Ready%20Bodies
grote motoriek
http://www.schooltube.com/video/ff52543cee80d3e272c6/Ready%20Bodies%20Stations
motoriek circuit combi evenwicht en kleine motoriek
http://www.youtube.com/watch?v=HUy5Y1UiymY
onderzoek 20 minuten bewegen in motor lab leidt tot 70% beter lezen
Motorlab in NL
www.pinterest.com Handengym
Welke ideeën uit de workshop spraken je aan?
Welke ga je als eerste toepassen?
24-1-2017
10
Zonder bewegen kom je nergens!
Vragen?
Geïnteresseerd in de
scholingsmogelijkheden
bij Alles in Beweging?
Surf naar www.allesinbeweging.net