1

برنامه ارزیابی خارجی کیفیتدر (بیوشیمی و خونشناسی) گزارش تست هاي کمی يراهنما

مقدمه گروه ،(quantitative)بمنظور ارتقا و به روز نمودن روش هاي پردازش مورد استفاده در برنامه ارزیابی خارجی کیفیت براي تست هاي کمی

گزارش دهی نتایج ایجاد نموده است. در این وپردازش نحوهتغییراتی در ،ISO13528استاندارد آخرین ویرایش با بهره گیري از ایرانیان پیشگام و با محاسبات پیچیدهنتایج پرت تغییراتی درپس از ،ي همگروهآزمایشگاهها عموم نتایج همیانبا استفاده از (target value)مقدارهدفبرنامه

Robustبر روي مقدار هدف تعیین شده که به آن پراکندگی زیاد نتایج آزمایشگاه ها،کمترین تاثیر را اپرت و ی مقادیر و در نتیجه تعیین می گرددmean ،می گذاردگفته می شود .

Robustبه نسبت آزمایشگاه نتیجه (% Deviation)انحراف درصدو Standard Deviation Index(SDI)بر اساس امتیاز آزمایشگاه Mean .بر مبناي راهنماي ي همگروههاآزمایشگاه نتایج معیار انحرافهمچنین پس از محاسبه تعیین می گرددISO13528 پراکندگی ، گردد.گزارش میCoefficient of variation% (CV)بصورت

شاخص هاي آماريدوده اندازه گیري گروه کیت یا از مح (ooR: out of Range)درصورتیکه خوانده آزمایشگاه جزء خوانده هاي دورافتاده SDI - شاخص-1

بر اساس و ر می باشدبرحسب انحراف معیا (Robust Mean)نشاندهنده فاصله نتیجه آزمایشگاه با مقدار هدف SDIروش نباشد ، شاخص گردد:فرمول زیر محاسبه می

SDI =Your Result − Target

Acceptable SD

بدست ه زیرو با محاسبChosen Coefficient of variation% (CCV%) ا توجه بهب )Acceptable SD( انحراف معیار قابل قبول

می آید:

Acceptable SD =CCV × Target

100

است. ابل دسترسیقاز طریق وبسایت پیشگام ایرانیان متفاوت بوده و مقادیر آن آنالیتهر براي %CCVاست که یادآوريالزم به :می گردد بق جدول زیر تفسیراطو ممطلق (بدون در نظر گرفتن عالمت مثبت یا منفی) قدر نتایج بصورت SDI:تفسیر نتایج

SDI≤0.99 عالی

1≤SDI≤1.99 قابل قبول 2≤SDI≤2.99 هشدار

SDI≥3 غیرقابل قبول

2

دست می آید: بر اساس محاسبه زیر بفاصله داشته و هدفنشان می دهد نتیجه آزمایشگاه چند درصد با مقدار (%Deviation)میزان انحراف -2

%DEV =Your Result − Target

Target× 100

ی اي برنامه ارزیابی خارجبراي آزمایشگاه، کمتر از خطاي مجاز بر DEV%در صورتی که قدر مطلق نتیجه محاسبه شده : DEV%تفسیر نتایج ل جدو دیک تر باشد، بهتر است.به صفر نز ،براي آزمایشگاهمحاسبه شده %DEVمقدار قابل قبول است. بدیهی هر چقدر حاصله نتیجه،کیفیت باشد

.قابل دستیابی است پیشگام ایرانیان خطاي مجاز از طریق وبسایت

چه هر ههاي همگروه است.مایشگانشاندهنده انحراف معیار آز SD. در این فرمول ، میزان پراکندگی نتایج گروه را نشان می دهد%CVشاخص -3رد استفاده روش موو ست ابه هم نزدیک تر نتایج آزمایشگاهها در یک گروه می دهد که نشان، شودتر کوچک تر و به صفر نزدیک %CVعدد

ی دارد.تکرار پذیري مناسب

%CV =SD

Target× 100

گاه) وع دستنوع کیت (در مورد خون کنترل ن ،کمی ، مبناي تعیین آزمایشگاه هاي همگروه آنالیت هاي الزم بذکر است در مورد همه

هد خوا "روش انجام آزمایش"است. در صورتیکه تعداد شرکت کنندگان مصرف کننده یک کیت به حد نصاب نرسند، مبناي پردازش ه هاي مصرف گابه حد نصاب نرسد و روش کیت نامبرده الیزا باشد، نتایج آزمایش Xعداد مصرف کنندگان کیت تبود. بعنوان مثال اگر

الیزا، پردازش می شود.با روش بدست آمده از کل کیتهاي Robust Meanبر مبناي Xکننده کیت

ارزیابی گزارشقبلی و جدید آزمایشگاه، دشامل نام و محل آزمایشگاه، ک ودوره آزمایشگاه به مربوط اطالعات گزارش،خالصه هاي برگه همه باالي درقسمت

.است گردیده درج نمونهشماره دوره و شماره ونمودار شده انجام هاي گیري ازهاند درکلیه آزمایشگاه به تعلقم امتیازهاي،نتایج جدول شامل هردوره نتایج از اي کارنامه ،گزارش اول برگه مقایسه اينموداربه ذکر است که . الزممی شود داده توضیح " اول برگه راهنماي کلید" در میباشدکه مختلف هاي دوره در آزمایشگاه کلی امتیاز

قابل مشاهده است . از دوره هاي بعد، مختلف هاي دوره در آزمایشگاه امتیازکلی تعداد، استفاده مورد روش، ريگی اندازه د، واحآنالیت نام شامل طورمجزا به آنالیت هر ارزیابی نتایج به مربوط اطالعات ،بعدي هاي برگه

و گردیده درج گرفته، تعلق امتیاز و آزمایشگاه نتیجه ، گروه هر در ها آزمایشگاه نتایج گی، پراکندگروه نتایج میانگین، هرگروه هاي آزمایشگاه در اطالعات این. است شده دهنمایش دا کمیت، گیري اندازه مختلف يهادوره نتایج و ها آزمایشگاه نتایج پراکندگی توزیع نمودارهاي همچنین

.می شود داده توضیح " هاي بعدي برگه راهنماي کلید"

3

گزارش بیوشیمی برگه اول راهنماي کلید

پردازش اطالعات نشاندهنده 6 تا 4 ستونهاي و گشته تکمیل آزمایشگاه از شده اعالم اطالعات براساس 3 تا1ستونهاي

.باشند می شده .است شده درج گیري اندازه مورد هاي تآنالی نامتست، نامدرستون-1ستون .است شده مشخص کمیت هر گیري اندازه واحد واحد، درستون-2ستون

.ثبت شده است آزمایشگاه توسط شده گزارش نتیجه ،نتیجه در ستون-3ستون

. است شده درج ، (robust mean)شما همگروه هاي آزمایشگاه نتایج میانگین ،گروه میانگیندرستون-4ستون

میباشد. شما همگروه آزمایشگاههاي نتایج پراکندگی نشاندهندهCV (Coefficient of variation) -5ستون

در این ستون نمایش داده شده است. محاسبه شده براي آزمایشگاه شماSDI -6ستون

4

گزارش بیوشیمی هاي بعدي برگهراهنماي کلید

1- Test: سنجش و واحد کمیتنام 2- Your Result.نتیجه اعالم شده آزمایشگاه می باشد 3- SDI به اندازه گیري کمیت مربوط در آزمایشگاه میباشد. متعلقنشان دهنده امتیاز 4- %DEV.نشان دهنده درصد تفاوت نتیجه اندازه گیري در آزمایشگاه و میزان مورد انتظار میباشد و Manualیري(دستی) گ اندازهاز روش هاي کننده استفاده اصلی دوگروه به ها آزمایشگاه ،)Method( آزمایش انجام نحوه ستوندر -5

.اندتقسیم بندي شده Automation (دستگاهی)وش که ر اهمایشگاه هاي مورد استفاده آز کیتدرج میشودوروش انجام آزمایشمشخص شده، )*ستاره (که با در محلی اول ستون در -6

روش انجام آزمایش ، نتایج آنها دردنرس نصاب حد به ز کیتیا کنندگان استفاده تعدادمشابهی دارند، زیر آن نمایش داده میشوند. در صورتیکه و در بخش کیتها (ستون بعد) نمایش داده نمی شود. محاسبه شده

مورد استفاده آزمایشگاهها کیت هاينام -7 .اند نموده استفاده مشابه کیت یا و روشنحوه، از که است ايهآزمایشگاه تعداد معرف ،Noستون -8 )Robust Mean(انتظار در هر گروه را نشان میدهد.نتیجه مورد Targetستون -9

.میدهد نشان را گروه دقت عدم مقدار عبارتی به و درهرگروه را نتایج پراکندگیگروه، CV%تون س -10 آزمایشگاه در آن پردازش شده را نشان میدهد. نتیجه گروهی که خاکستري ردیف -11

5

حوه ،ن(قرمز: دهورد استفام روش و کیت ، انجام آزمایش (دستی یا دستگاهی) نحوه گروهآزمایشگاهها در سه در منحنی زیر نتایج کلیه -1 .یباشدمکمیت واحد ندهده نشان افقی ومحور آزمایشگاهها تعداد دهنده نشان محورعموديسبز: روش و زرد: کیت) نمایش داده شده که

، نشان میدهد. نتایجنمایشگر موقعیت نتیجه اعالم شده آزمایشگاه را در توزیع -2

د. ننمودار اصلی میباش در هاي تفکیک شده نحوه و روش و کیت نمودارذیل سه نمودار

6

کلید برگه اول گزارش خون کنترل

ازشپرد اطالعات دهنده نشان 6 تا 4ستونهاي و گشته تکمیل ازآزمایشگاه شده اعالم اطالعات براساس3تا1ستونهاي .میباشند شده

.است شده درج گیري اندازه مورد هاي کمیت نامتست، نامدرستون -1ستون .است شده مشخص هرکمیت گیري اندازه واحد واحد، درستون -2ستون

.میباشد آزمایشگاه توسط شده گزارش نتیجه-3ستون

است شده ،درج (robust mean)شما همگروه هاي آزمایشگاه نتایج میانگین ،گروه میانگین درستون-4ستون

میباشد. ماش همگروه هاي آزمایشگاه نتایج پراکندگی دهنده نشانCV (Coefficient of variation) -5ستون

در این ستون نمایش داده شده است. محاسبه شده براي آزمایشگاه شما SDI -6ستون

7

کلید راهنماي برگه هاي بعدي خون کنترل

1- Test: سنجش و واحد کمیتنام 2- Your Result.نتیجه اعالم شده آزمایشگاه می باشد 3- SDI ر بوط دبه اندازه گیري کمیت مر تعلقمنشان دهنده امتیاز

آزمایشگاه میباشد.4- %DEV نشان دهنده درصد تفاوت نتیجه اندازه گیري در

. آزمایشگاه و میزان مورد انتظار میباشده ج شداسامی انواع دستگاه هاي شمارنده سلول دردر این ستون -5

است. دستگاهعداد آزمایشگاه هاي است که از یک نوع تNO ستون -6

شمارنده سلولی استفاده نموده اند. یدهد.نتیجه مورد انتظار در هر گروه را نشان م Targetستون -7

)Robust Mean( ارتیعب به و گروه هر در را نتایج پراکندگیگروه، CV%ستون -8

.میدهد نشان را گروه دقت عدم مقداره ش شدآزمایشگاه در آن پرداز نتیجه گروهی که ،خاکستري ردیف -9

را نشان میدهد.

. دیدهم نشان را همگروه هاي آزمایشگاه نتایج راکندگیپ توزیع .1 شانن افقی ومحور آزمایشگاهها تعداد نشاندهنده عمودي محور .میباشد غلظت دهنده

نتایج نمایشگر موقعیت نتیجه اعالم شده آزمایشگاه را در توزیع .2 نشان میدهد.

8

گزارش ارزیابی خارجی کیفیت آزمایشهاي انعقادي

1- Test: سنجش و واحد کمیتنام 2- Your Result.نتیجه اعالم شده آزمایشگاه می باشد 3- SDI.نشان دهنده امتیاز تعلق گرفته به اندازه گیري کمیت مربوط در آزمایشگاه میباشد 4- %DEV اندازه گیري در آزمایشگاه و میزان مورد انتظار میباشد.نشان دهنده درصد تفاوت نتیجه و Manualیري(دستی) گ اندازهاز روش هاي کننده استفاده اصلی دوگروه به ها آزمایشگاه ،)Method(آزمایش انجام نحوه ستون در -5

.تقسیم بندي شده اند Automation(دستگاهی) است.نمایش داده شده ISIهاي مختلف محدوده در این قسمت -6 ذیل این زیر گروه، کیت هاي مورد استفاده آزمایشگاه ها نشان داده شده اند. -7 .استفاده نموده اند مشابهیا کیت وISI ، انجام آزمایش ایی است که ازه معرف تعداد آزمایشگاه NOستون -8 )Robust Meanنتیجه مورد انتظار در هر گروه را نشان میدهد.( Targetستون -9

.میدهد نشان را گروه دقت عدم مقدار عبارتی به و گروه هر در را نتایج پراکندگیگروه، CV%ستون -10 آزمایشگاه در آن پردازش شده را نشان میدهد.نتیجه گروهی که ،ردیف خاکستري -11

9

دهنده نشان افقی محور و ها اهآزمایشگ تعداد دهنده نشان عمودي محور. میدهد نشان را گروه هم هاي آزمایشگاه نتایج راکندگیپ توزیع -1 .باشد می غلظت

نمایشگر موقعیت نتیجه اعالم شده آزمایشگاه را در توزیع نتایج نشان میدهد. -2 نشانگر چه کمیتی میباشد. ستونهر مشخص می کند راهنماي نمودار است که -3

10

1- Test: سنجش و واحد کمیتنام 2- Your Result.نتیجه اعالم شده آزمایشگاه می باشد 3- SDI.نشان دهنده امتیاز تعلق گرفته به اندازه گیري کمیت مربوط در آزمایشگاه میباشد 4- %DEV.نشان دهنده درصد تفاوت نتیجه اندازه گیري در آزمایشگاه و میزان مورد انتظار میباشد و Manualیري(دستی) گ اندازهاز روش هاي کننده استفاده اصلی دوگروه به ها آزمایشگاه ،)Method(آزمایش انجام نحوه ستوندر -5

.تقسیم بندي شده اندAutomation (دستگاهی) مشخص شده اند.کیت هاي مورد استفاده اول در ستون -6 .استفاده نموده اند مشابه ویا کیت روش نحوه،هایی است که ازهمعرف تعداد آزمایشگا NOستون -7 )Robust Meanنتیجه مورد انتظار در هر گروه را نشان میدهد.( Targetستون -8 .میدهد نشان را گروه دقت عدم مقدار عبارتی به و گروه هر در را نتایج پراکندگیگروه، CV%ستون -9

گروهی که آزمایشگاه در آن پردازش شده را نشان میدهد.،خاکستريردیف -10

11

دهنده نشان افقی محور و ها هآزمایشگا تعداد دهنده نشان عمودي محور. میدهد نشان را همگروه هاي آزمایشگاه نتایج راکندگیپ توزیع -1 .میباشدکمیت واحد

نمایشگر موقعیت نتیجه اعالم شده آزمایشگاه را در توزیع نتایج نشان میدهد. -2

نشانگر چه کمیتی میباشد. ستونهر مشخص می کند راهنماي نمودار است که -3

12

گزارش شمارش افتراقی گلبولهاي سفید برگه راهنماي

انواع سلول ها درج شده است.نام Cell Typeستون در -1 .را نشان می دهدمورد انتظار عدد حداقلMinimumستون -2 .را نشان می دهدعدد مورد انتظار حداکثر Maximum ستون -3

شاهده سلول عناست که ممبدین ،صفر درج شده باشد اگر در هر دو ستون .در این دو ستون در واقع محدوده مورد انتظار نمایش داده می شود مورد نظر در اسمیر ارسالی، مورد انتظار نبوده است.

نتیجه اعالم شده توسط آن آزمایشگاه درج شده است.Your resultدر ستون -4تعیین گردیده، برنامه لمیعاورین ارسال شده که با در نظر گرفتن سوابق بیمار و نظر اساتید و مش خونی در پایین جدول تشخیص نهایی گسترش -5

درج شده است.