1

Il-Presepju

Fuljett ma˙ru© mill-GÓAQDA ÓBIEB TAL-PRESEPJU - MALTA

c/o 56, Amaltea, Triq il-Marg, Attard ATD 2382 - MaltaNewspaper Post

Óar©a Nru. 97Lulju - Settembru 2018

2

Stampat

36, St. Paul Street, VallettaTel: 21224607 - 21228138

E-mail: emibonnici@gmail.com

Fuljettma˙rug kull tliet xhur mill-G˙aqda Óbieb tal-Presepju

Malta.

VO/0844

Kull korrispondenza g˙andha ti©i ndirizzata lis-

Segretarju,Charles A. Bellia

56, Amaltea, Triq il-Mar©,Attard ATD2382. Malta

IL-PRESEPJUJitqassam lill-Membri

tal-G˙aqda u g˙alhekk biex tir-çevih ˙allas il-miΩata

tieg˙ek regolarment billi tibg˙at €5 lill-Kaxxier. Kontribuzzjonijiet o˙ra biex jinfdew l-ispejjeΩ ikunu ferm apprezzati.

L-GÓAQDAÓBIEB TAL-PRESEPJU

Malta tirringrazzja lil kull min kiteb f’din il-˙ar©a tal-fuljett.

Apprezzament speçjali jmur g˙as-

Sinjura Jessie Chircop li ˙adet ˙sieb il-‘proof reading’.

WerrejEditorjal.......................................................................3Il-Kelma tal-President.......................................................................4Wasalna!.......................................................................6Qed toqrob il-Wirja Annwali.......................................................................8Wirja Annwali 2018.......................................................................9G˙aqda Óbieb tal-Presepju.....................................................................10Korsijiet ta’ PresepiΩmu.....................................................................11Il-Porziuncola.....................................................................12Il-Wirja tal-Konvenju.....................................................................13Milidijiet bl-istorja tag˙hom.....................................................................14L-Ikona tat-twelid.....................................................................15

3

L-EditorjalDejjem ikun hemm avveniment fil-˙ajja tal-bniedem li tibqa’ t-tifkira fil-kalendarju ta’ ˙ajtu. Hekk ukoll g˙andna ˙afna tifkiriet fil-mixja tal-G˙aqda Óbieb tal-Presepju – Malta. Insemmi ftit minnhom: it-twaqqif tag˙ha fl-1986: fl-g˙axar, fl- g˙oxrin u fit-tletin anniversarju. Il-wirjiet li ̇ adet sehem fihom barra minn xtutna, Ruma, l-Awstrija, Sqallija u l-Ìermanja. Il-wirjiet ta’ presepji ©ol-Awstrija, Sqallija u li huma rreçiprokaw hawn Malta. Kemm Presidenti, Prim Ministri u Isqfijiet ta’ Malta ©ew iΩuru l-wirjiet li ttellg˙u mill-G˙aqda tag˙na. Ambaxxaturi ta’ pajjiΩi barranin, fosthom tal-Amerika, tar-Renju Unit, Spanja, Awstrija, ta’ Franza, tal-Awstralja u o˙rajn li Ωaruna. Fuq kollox il-poplu Malti u G˙awdxi li ta’ kull sena ji©i jΩur il-wirjiet mtellg˙a mill-G˙aqda Óbieb tal-Presepju-Malta.

Din is-sena ser tkun speçjali. Ser isir il-Konvenju tal-Presepisti Mondjali fil-gzira ta’ Malta. Avveniment li Ωgur ser i˙alli l-frott li tant presepisti ta’ rieda tajba jkunu jixtiequ. Mhux dejjem jkun jista’ jintla˙aq dan il-g˙an g˙ax donnu x-xitan ideffes denbu u jitfa’ g˙amad fuq xi nies. Tkun dejjem sabi˙a li l-parteçipazzjoni, ti©i minn fejn ti©i. Din tkun turija ta’ apprezzament g˙ax-xog˙ol li jkun sar biex tittella’ attivita b˙al din. J’Alla ma nibqg˙ux in˙ossuna barranin f’artna stess. In˙oss we©g˙a kbira meta nisma’ li g˙al xi w˙ud dan l-avveniment ma jinteressahx. Ìesu ©ie fid-dinja biex jg˙aqqad il-©nus kollha u mhux biex jifred. Il-Presepju suppost jg˙aqqadna u mhux jifridna.

Dan il-konvenju huwa turija ta’ ˙biberija mal-©nus tad-dinja kollha. Issa forsi wie˙ed jg˙id, imma l-parteçipazzjoni ma’ kienitx dik mixtieqa. IΩda wie˙ed irid iΩomm f’mo˙˙u li dan l-avveniment, forsi g˙al xi w˙ud, ˙abat ma avvenimenti o˙ra li ser jittellg˙u fl-istess Ωmien f’pajjiΩhom ukoll. Dejjem hemm lok g˙at-titjib. Lok g˙al koordinazzjoni ma’ entitajiet barranin dejjem huwa ta’ benefiççju g˙al kul˙add. Dan isa˙˙a˙ l-attivitajiet fejn g˙andu x’jaqsam il-©ie˙ li jixraqlu l-presepju. Dawn l-avvenimenti g˙andhom ji©u aktar irrekklamati minn Ωmien ˙afna qabel. Hu x’inhu l-kumitat çentrali ˙aqqu prosit g˙all-inizzjativa li ˙a biex dan il-konvenju jse˙˙ f’Malta.

Kliem Ìesu stess jg˙id: J ien mag˙kom tul ˙ajjitkom kollha. Mela nipparteçipaw fil-konvenju u nuru li a˙na nies ta’ rieda tajba!!

Frans ChircopL-Editur

4

Il-Kelma tal-President

Óbieb,Wara ̇ afna stennija u preparazzjoni nistg˙u ng˙idu li qeg˙din fuq l-g˙atba tal-akbar avveniment li l-G˙aq-da tag˙na qatt da˙let g˙alih. Minn hawn u ftit ©img˙at o˙ra ser nilqg˙u fostna 50 persuna li ̇ afna minnhom qatt ma’ ltqajna mag˙hom. Dawn ser jaslu Malta minn g˙axar pajjiΩi barranin fosthom l-Amerika u l-Ar-gentina. Nies barranin, Óbieb tal-Presepju li ©ejjin Malta biex jiltaqg˙u mal-Óbieb tal-Presepju Maltin u jaqsmu mag˙hom it-tradizzjonijiet ta’ pajjiΩhom.

Ilna iktar minn sentejn li bdejna na˙sbu g˙al dan il-Konvenju. G˙all-ewwel imxejna bil-mod u mhux l-ewwel darba li kellna ni-eqfu biex naraw li mexjin fit-triq it-tajba. Minn xi xhur ‘l hawn Ωidna fir-ritmu. Sar ̇ afna xog˙ol biex issa nistg˙u ng˙idu li kollox lest. Fadal biss xi ftit irtokki, imma ninsab çert li dan il-konvenju ser ikun suççess ie˙or g˙all-G˙aqda tag˙na. Ma kienitx ̇ olma façli biex titwettaq. It-triq kienet wieqfa u iebsa. Mhux l-ewwel darba li kellna konflitti ta’ idejat li finalment servew biex jo˙or©u punti aktar poΩittivi. Hawn nixtieq nirringrazzja lis-Segretarju/PRO tag˙na li ̇ adem qatieg˙ u kien il-mutur wara l-˙afna inizjattivi li ©ew varati.

Issa wasalna u kul˙add jaf xi jrid jag˙mel. Nixtieq nirringrazzja sinçerament lill- voluntiera li dejjem kienu hemm biex jag˙tu dik id-daqqa t’id importanti, ng˙id grazzi wkoll lil ̇ afna presepisti, u˙ud minnhom anqas huma membri tag˙-na, li laqg˙u s-sej˙a tag˙na u taw sehmhom biex intellg˙u wirja eççezzjonali fil-MuΩew tal-Katidral l-Imdina. Jonqos ˙a©a wa˙da biss: il-parteçipazzjoni tag˙kom il-membri. F’pa©na o˙ra ta’ dan il-fuljett issibu l-attivitajiet li tistg˙u tipparteçipaw fihom. Naturalment ser ikun hemm xi ̇ las involut, imma na˙seb li kul˙add jaqbel li l-G˙aqda ma tistax tqassam biss, kultant tkun tin˙tie© li ti©bor xi ˙a©a ta’ dak li tkun qed toffri.

In˙e©©i©kom li tibbukkjaw g˙al xi wa˙da jew aktar mill-attivitajiet. Nassigura-kom li ma jiddispjaçikomx.

Insellmilkom.Andrew Spiteri

colour

5

colour

AVVIÛ IMPORTANTI DWAR IL- GDPRJekk ma tixtieqx li l-G˙aqda Óbieb tal-Presepju - Malta tibqa tibg˙atlek informazzjoni dwar attivitajiet, ecc. permezz ta’ eMail jew SMS, kull ma g˙andek tag˙mel hu li tibg˙at ittra jew eMail lis-Segretarju tal-G˙aqda u l-informazzjoni dwarek titne˙˙a minn fuq il-Mailing lists. Jekk it-talba tieg˙ek tkun biex l-informazzjoni dwarek titne˙˙a minn fuq id-Database, ikun ifisser li inti titlef is-s˙ubija tieg˙ek fl-G˙aqda.

N.B. Dan l-avviΩ qed jidher g˙all-a˙˙ar darba fil-fuljett!

Il-MIÛATALe ˙bieb, ma nsejnihiex; jew a˙jar ma nistg˙ux ninsewha jew ninjorawha. G˙ad fadal numru mhux ˙aΩin ta’ membri li g˙al ra©uni jew o˙ra g˙adhom ma ̇ allsux il-miΩata g˙as-sena 2018. Dan biex ma nsemmux li hemm o˙rajn li waqg˙u ftit aktar lura. L-ispejjeΩ qed jiΩdiedu g˙al kul˙add u l-G˙aqda tag˙na mhix xi eççezzjoni. Mhux il-˙sieb tag˙na li nΩidu l-miΩata, iΩda ma nistg˙ux naççettaw li membri jinjoraw l-appelli tag˙na sena wara l-o˙ra u a˙na nibqg˙u nibg˙atulhom il-fuljett u korrispondenza o˙ra. F’g˙eluq is-sena kurrenti ser napplikaw dak li jg˙id l-istatut dwar il-˙las annwali. G˙alhekk in˙e©©ukom biex ta©©ornaw ru˙kom jekk tinsabu lura fil-˙las tal-miΩata.Grazzi.

6

WASALNA! Iva wasalna! Fi ftit ©ranet o˙ra ser ikollna fostna Óbieb tal-Presepju barranin li ©ejjin fostna biex flimkien mag˙na jiççelebraw il-Óbiberija fid-Diversita. Ìejjin biex jikkonfermaw li, madwar il-presepju, kul˙add isir ˙abib, g˙aliex minkejja d-diversita’ ta’ lingwi, kulur tal-©ilda, karattri, kulturi, eçç, il-

presepju jittrasmetti biss im˙abba. G˙alhekk ©ejjin dawn il-˙bieb minn g˙axar pajjizi differenti. Jekk dawn, flimkien mag˙na, jibdew jitkellmu bil-lingwa tag˙hom, inkunu qisna fit-Torri ta’ Babel...ma niftehmux. Imma billi ser inkunu madwar il-presepju, ser insiru nafu lil xulxin, nie˙du b’idejn xulxin u nitkellmu lkoll b’lingwa wa˙da - dik tal-˙biberija!

Dan huwa l-messa©© li ser iwasslilna l-presepju matul il-©ranet tal-Konvenju; messa©© sempliçi imma b’sa˙˙tu ˙afna. Dan il-messa©© irridu nisimg˙uh, naççettawh u ng˙adduh lil ta’ madwarna. Dan li jfisser tkun dilettant tal-presepju! Il-bog˙od mis-seng˙a jew kapaçita biex nibnu xenarju sabi˙, biex inΩejnuh u finalment nimlewh bl-isba˙ pasturi possibbli, d-delizzju tag˙na jitlobna impenn importanti.... u dan hu li nwasslu l-messa©© li jo˙ro© mill-Grotta ta’ Betlem lil ta’ madwarna, nies li forsi ma nafuhomx, jew li qatt ma kellimnihom, imma li b˙alna jixtiequ jsiru ‘dilettanti’ tal-presepju.

Dan huwa l-iskop tal-Konvenju. G˙alhekk ilna ̇ afna nippreparaw. Irridu nuru lil dawn il-˙bieb li ©ejjin, li f’Malta l-presepju g˙andu g˙eruq sodi li qed ikunu kkurati u mitmug˙a mill-G˙aqda Óbieb tal-Presepju - Malta. IΩda biex nag˙mlu dan kollu li semmejna, irridu nkunu hemm! Irridu nkunu preΩenti fil-laqg˙at ma’ dawn il-˙bieb li ©ejjin jiltaqg˙u mag˙na. Irridu nitkellmu mag˙hom, nie˙du kafe jew xarba friska mag˙hom. Irridu nieklu mag˙hom! Dan kollu sabiex kul˙add ikun jaf li l-presepju, li wara kollox jirrakkonta l-©rajja tat-Twelid ta’ Kristu, m’g˙andux fruntieri, m’g˙andux razez jew kuluri.

G˙alina l-Óbieb tal-Presepju, kull stran©ier huwa ̇ abib ie˙or li konna g˙adna ma nafuhx.

7

Fil-˙ar©a ta’ Marzu, 2018 (nru. 95) tal-fuljett tag˙na konna ppublikajna formola ta’ Re©istrazzjoni biex wie˙ed jie˙u sehem f’numru ta’ attivitajiet stabbiliti. Kellna rispons tajjeb, imma ̇ afna ma xtaqux jipparteçipaw fl-attivitajiet kollha f’din il-formola.

G˙alhekk il-Kunsill iddeçieda li jo˙ro© il-lista tal-attivitajiet separati bil-prezz mitlub g˙al kull attivita. B’hekk kul˙add ikun jista’ jag˙Ωel u jibbukkja dak li jixtieq. IΩ-Ωmien biex wie˙ed jibbukkja huwa sa’ nhar is-Sibt 6 ta’ Ottubru, 2018.

In˙e©©ukom biex ma t˙allux g˙all-a˙˙ar u ma titilfux din l-okkaΩΩjoni unika.

Data u Óin Attivita’ Ólas

Óamis8 ta’ Nov.7.30 p.m.

KATIDRAL TA’ SAN PAWL - MDINAKUNÇERT TA’ MUÛIKA U KANT MILL-

KOR JUBILATE DEO U PUERI CANTORES**G˙ati sehmek! Bieg˙ 10 biljetti u ˙allas ta’ 9 **

Ikkuntattja lis-Segretarju.

€ 10

Ìimg˙a9 ta’ Nov.1.00 p.m.

PORZIUNCOLA - BAÓAR IÇ-ÇAGÓAQ (ara pa©na 12)

*PASTA LUNCH*WORKSHOP U MERCATINO

*KAFE*KONFERENZA PLENARJA

€ 20

Ìimg˙a9 ta’ Nov7.30 p.m.

PORZIUNCOLA - BAÓAR IÇ-ÇAGÓAQ (ara pa©na 12)

IKLA MALTIJA*Soppa tal-Armla *Imqarrun il-Forn

*Bra©oli fiz-zalza *Majjal il-Forn *Pixxispad mixwi

DeΩerta: Trifle, Imqaret, Pudina tal-ÓobΩ

€ 25

Óadd11 ta’ Nov

7.45 am

Nitilqu g˙al ©urnata f’G˙awdex fejn inΩuru ç-Çittadella u xi presepji. Ni©u lura mal-Vapur

tas-6.00 p.m. Il-prezz ma jinkludix il-vapur!€ 25

G˙al aktar informazzjoni u bookings çempel lis-Segretarju: 9940 6645 jew ibg˙at eMail bid-dettalji kollha fuq: presmal18@gmail.com.

Attivitajiet tal-Konvenju

8

colour

QED TOQROB IL-WIRJA ANNWALISer naqsmu Triq ir-Repubblika! Kif wie˙ed jistenna, b˙al issa l-ener©ija kollha tal-Kunsill hija mix˙uta fuq l-a˙˙ar preparamenti g˙all- Konvenju Ewropew. Dan l-avveniment importanti, mhux biss ser isa˙˙a˙ il-poΩizzjoni tal-G˙aqda tag˙na lokalment, imma ser ukoll jikkonferma t-tradizzjoni tal-presepju fil-Milied Malti internazzjonalment.

Minkejja dan l-impenn, il-Kunsill Amministrattiv qieg˙ed ja˙seb biex b˙al ma nag˙mlu kull sena tittella’ l-wirja ta’ presepji fil-Belt Valletta matul Diçembru. B˙al ma tafu, wara li kellna nabbandunaw is-Sala San Fran©isk, g˙ad m’ g˙andniex post fiss fejn ntellg˙u l-wirja annwali tag˙na. IΩda jidher li l-Bambin irid li t-tifkira tat-twelid Tieg˙u, permezz tal-presepju, tibqa’ ssir fil-Belt Valletta. Wara li s-sena l-o˙ra sibna l-g˙ajnuna tad-Diretturi ta’ Pjazza Teatru Rjal, din is-sena rnexxielna, bi ftit g˙ajnuna, nakkwistaw spazju f’ Palazzo Ferrerija, faççata tat-Teatru Rjal. Hawnhekk ©ejna offruti bit˙a msaqqfa li fiha jsiru diversi wirjiet matul is-sena. Post çentrali li ma jistax jonqos li jattira kemm lill-Maltin kif ukoll lit-turisti li sena wara l-o˙ra jistennew il-Wirja tal-G˙aqda tal-Presepju ta’ Malta.

Din is-sena wkoll, mhux ̇ afna bog˙od mill-wirja tag˙na, ser ikun armat il-presepju li fl-2016 in˙adem g˙al pjazza tal-Vatikan f’Ruma. Dan ifisser li fil-bidu ta’ Triq ir-Repubblika din is-sena ser ikollna festa tal-presepju. Kemm tkun sabi˙a din il-festa jiddependi wkoll minn kull wie˙ed minna. G˙alhekk minn issa qed in˙e©©ukom biex tippreparaw presepji sbie˙ u artistiçi kif a˙na mdorrijin ikollna fil-wirjiet tag˙na. Mhux importanti li jkunu kbar, anzi jekk inΩommu mal-qisien li dejjem intalbu fir-regolamenti, inkunu nistg˙u inda˙˙lu iΩjed presepji. Sfortunatament l-ispazju hu dejjem limitat, imma l-krejattivita tal-membri tag˙na qieg˙da tikber sena wara l-o˙ra. Sinjal tajjeb li juri l-˙e©©a li teΩisti fost il-membri biex itellg˙u wirja isba˙ sena wara l-o˙ra.

F’pa©na o˙ra ta’ dan il-fuljett issibu l-ftit regolamenti li jag˙mlu l-wirja aktar organizzata kif ukoll issibu l-formola biex tirre©istraw il-presepju tag˙kom. Imlew dawn il-formoli bid-dettalji me˙tie©a u ibg˙atuhom b˙as-soltu lis-Segretarju biex ji©u pproçessati.

9

colour

** WIRJA ANNWALI 2018 **7ta’ Diçembru – 30 ta’ Diçembru, 2018

Regoli g˙all-parteçipazzjoni

1. Kull membru tal-G˙aqda li jkollu l-miΩata tal-2018 im˙allsa jista’ jie˙u sehem fil-Wirja billi jimla l-formola li tinsab f’dan il-fuljett u jibg˙atha lis-Segretarju flimkien ma’ 8 bolli ta’ Malta mhux uΩati ta’ 26ç il-wa˙da.

2. Kull parteçipant jista’ jippreΩenta sa Ωew© presepji; iΩda l-Kumitat ikollu d-dritt li jirrifjuta xi presepji min˙abba nuqqas ta’ spazju, livell ta’ xog˙ol baxx jew xi ra©uni o˙ra valida.

3. Presepji li jkunu dehru f’xi wirjiet o˙ra jistg˙u ma ji©ux aççettati g˙all-Wirja.

4. Il-qisien tal-presepji m’g˙andhomx jaqbΩu is-60çm faççata u 50çm fond. Presepji li jkunu ikbar ji©u aççettati biss jekk l-ispazju jippermetti.

5. Il-presepji ji©u esibiti g˙ar-riskju tal-propjetarji tag˙hom. G˙alhekk il-preΩenza tal-esibituri waqt il-wirja hija importanti.

6. Presepji li jkollhom dwal ©o fihom, irid ikollhom biçça ‘twin sheeted flex’ ta’ mhux inqas minn tliet metri kif ukoll ‘fused plug 13 amp’. Óadd ma jkun permess li jikkonnettja l-presepju tieg˙u mas-sistema tal-elettriku ming˙ajr il-permess tal-Kumitat.

7. Il-Kumitat ma jkunx responsabbli g˙al xi ˙sarat li jistg˙u jsiru lil xi presepji min˙abba li l-vulta©© tal- bozoz, transformers jew muturi ma jkunux jaqblu ma’ dak tal-Enemalta - 240Volt. Presepji li jkun fihom l-ilma ma jistg˙ux jie˙du sehem fil-wirja.

8. Il-presepji g˙andhom jitwasslu f’Palazzo Ferrerija skond il-©ranet u l-˙in li jippermetti l-permess tal-Awtorita kompetenti.

9. Ritratti u/jew videos tal-presepji me˙uda mill-Kumitat ikunu propjeta esklussiva tal-G˙aqda Óbieb tal-Presepju (Malta) u l-Kumitat ikollu d-dritt ming˙ajr ebda obbligu li juΩahom f’pubblikazzjonijiet, ©urnali, DVD’s u websites.

10. Bejg˙ jew negozjar ta’ bejg˙ ta’ presepji jew partijiet minnhom ma jkunx permess fis-swali tal-Wirja. Membru li jikser dan ir-regolament jista’ jitkeçça mill-G˙aqda.

11. Il-presepji ma jistg˙ux jittie˙du mis-Sala waqt il-Wirja, iΩda jridu jibqg˙u esibiti sal-Óadd 30 ta’ Diçembru, 2018.

12. Il-presepji jridu jin©abru nhar it-Tnejn 31 ta’ Diçembru, 2018 qabel id-9.00a.m. inkella bejn is-2.00 p.m. u l-4.00p.m.

13. L-applikazzjonijiet jag˙lqu nhar l-Erbg˙a 14 ta’ Novembru, 2018.

10

GÓAQDA ÓBIEB TAL-PRESEPJU - MaltaWIRJA F’PALAZZO FERRERIJA - VALLETTA7 - 30 ta’ Diçembru, 2018

Talba g˙ar-Re©istrazzjoni

Isem u Kunjom: ………………………......……… Nru ID ….......……………

Indirizz: ………………………………………………………..

………………………………………………………...

Tel No / Mob: ………………… e-Mail: …...…...….....................…………

Dettalji dwar il-Presepju:

Qisien: Faççata çm Fond çm G˙oli çm

Materjal NOTA IMPORTANTI: Din is-sena l-wirja ser tkun miftuha mid-9.30 a.m. sas-7.00 p.m. kuljum. Huwa g˙alhekk importanti li jkollna attendenza tal-esibituri u membri biex il-piΩ jinqasam bejn kul˙add. Ikun apprezzat jekk inti timmarka minn issa xi granet li fihom tkun tista’ taghti sehmek. Grazzi

SIBT ÓADD TNEJN TLIETA ERBGÓA ÓAMIS ÌIMGÓA

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 N.B. Il-Wirja tkun mag˙luqa:

24 ta’ Diçembru - wara nofs inhar25 ta’ Diçembru - ©urnata kollha

26 ta’ Diçembru - ©urnata kollha

Firma: ......................................................... Data ........................................

11

Korsijiet ta’ PresepiΩmuDin is-sena tlifna l-kors dwar il-bini tal-presepju, jew a˙jar kif kien sar mag˙ruf “il-kors tas-sajf”. Óassejna ferm in-nuqqas ta’ dak l-entuΩjaΩmu li konna drajna naraw kull sena meta g˙al kwaΩi xahrejn s˙a˙ konna niltaqg˙u darba fil-©img˙a biex flimkien nibnu l-presepju. Ir-ra©uni prinçipali tafuha daqsna...ma g˙andniex post fejn nistg˙u nag˙mlu dan il-kors.

Nistg˙u ng˙idu li xorta g˙adna nhewdnu kif ser nag˙mlu biex dan il-kors jer©a’ jibda jsir mis-sena d-die˙la. Qed nistudjaw kull possibilta u nevalwaw kull proposta li niltaqg˙u mag˙ha biex insibu soluzzjoni. M’a˙niex ser naqtg˙u qalbna, u jekk na˙dmu flimkien il-Bambin isibilna post fejn nag˙mlu l-presepju g˙aliH.

B˙al issa qed nist˙ajjel li l-membri li ilhom mag˙na ftit tas-snin mhux ̇ aΩin qed jg˙iduli, “Meta be˙siebkom ta˙sbu ftit fina? A˙na wkoll nixtiequ li nkabbru l-kapaçitajiet tag˙na! Hemm xi possibilta’ ta’ kors avvanzat?”

Ikolli ng˙id li g˙andkom ra©un. G˙alhekk nista’ ng˙idilkom li g˙addejjin bil-preparazzjonijiet biex is-sena d-die˙la nag˙mlu kors ta’ jumejn, jew ftit aktar - fi tmiem il-©img˙a - dwar metodi kif jin˙adem il-presepju, li huma xi ftit differenti minn tag˙na. Qed nippreparaw li l-istil tal-presepju jkun dak Malti, g˙ax dak hu l-presepju tag˙na! G˙ad fadal ftit x’nippreparaw, imma Ω-Ωmien itir u ftit xhur jg˙addu qishom sieg˙at. G˙alissa ser nieqaf hawn. Wara l-Milied li ©ej, meta nkunu stri˙ajna xi ftit mill-Wirja Annwali kif ukoll mill-Konvenju, inwasslulkom l-informazzjoni kollha. Nittamaw li tie˙du nteress f’dan il-kors. Nistennewkom, avolja fadal ftit Ωmien.

12

colour

Il-Porziuncola Fin-niΩla ta’ Ba˙ar iç-Çag˙aq, ftit ‘l fuq mill-iSplash & Fun, tiltaqa’ ma’ statwa kannella ta’ San Fran©isk. Ta˙tha hemm tabella li tindika li hemmhekk hemm Çentru Fran©iskan. Mit-trejqa li hemm biswit din l-istatwa tid˙ol u ssib fejn tipparkja bil-kumdita u ser˙an il-mo˙˙. Ftit passi ‘l bog˙od minn dan il-parke©© issib binja sabi˙a imdawra b’©onna kkurati u ambjent ta’ paçi u serenita liema b˙ala. Tinduna li dan il-post, il ©ewwa mit-triq traffikuΩa, huwa post fejn wie˙ed jista’ jqatta ftit ˙in fil-kwiet jitpaxxa bil-kampanja Maltija u veduta mill-isba˙ tal-ba˙ar li jdawwar gΩiritna. Din hija l-PORZIUNCOLA, Dar tal-Irtiri li fiha ser norganizzaw forsi l-isba˙ attivita tal-Konvenju. G˙aΩilna dan il-post g˙aliex huwa post sabi˙, bil-façilitajiet li g˙andna bΩonn u dak kollu li xtaqna biex flimkien mad-delegati barranin inqattg˙u ftit ˙in li matulu, nieklu, nie˙du ftit kafe u nitkellmu dwar dak li hu l-presepju g˙alina. Min hawn irid jo˙ro© il-messa©© li “Madwar il-presepju kul˙add isir ˙abib!” L-attivita tibda g˙all-˙abta tan-nofs sieg˙a meta l-˙bieb tag˙na Ewropej jaslu minn dawra mal-Imdina u l-Mosta. Wara li ng˙idu kelma ta’ mer˙ba nid˙lu fir-Restaurant fejn il-kok Sqalli tal-Porziuncola, joffrilna tliet tipi ta’ g˙a©in b’tog˙miet differenti g˙al “Pasta Lunch”. Naturalment ma jonqosx xi ftit inbid! Wara nift˙u l-’workshop’ fejn ikollna nies ja˙dmu l-presepju, jag˙mlu l-pasturi, ganutell, bizzilla u vaΩuni tat-tafal. Ikollna wkoll stand Ωg˙ir (Mercatino) minn fejn jinbieg˙u tifkiriet tal-Konvenju, minjaturi ta’ presepji, souvenirs tal-G˙aqda, DVD’s b’wirjiet tal-G˙aqda u CD’s b’muΩika tal-Milied minn Malta. G˙al ˙abta tal-5.00 p.m., wara li nie˙du ftit kafe u xi biçça kejk, nid˙lu fis-sala/kappella fejn issir il-Konferenza tal-Konvenju dwar il-messa©© tal-presepju. F’din il-Konferenza ser ikun hemm kelliema barranin kif ukoll Maltin. Il-konferenza ddum bejn wie˙ed u ie˙or sas-6.30 p.m. No˙or©u ftit g˙all-arja u nie˙du tazza nbid qabel nid˙lu g˙all-Ikla Maltija li tit˙ejja mill-kok tal-Porziuncola. Naturalment, min jixtieq i©ib xi tfal mieg˙u, mer˙ba bih. Tajjeb li f’kaΩi b˙al dawn wie˙ed jikkuntattja lis-Segretarju g˙ax jista’ jkun hemm xi prezzijiet speçjali g˙at-tfal.

13

colour

Il-Wirja tal-KonvenjuMa setax jonqos li g˙all-okkaΩjoni tal-Konvenju, tittella’ wirja ta’ presepji artistiçi. Ìie deçiΩ li din il-wirja ddum miftu˙a ̇ mistax -il ©urnata g˙alhekk ridna nsibu post ta’ livell tajjeb u aççessibbli. Tkellimna ma’ Mons. Edgar Vella, li kellna x-xorti nilqg˙uh fostna g˙al Ωew© lectures dwar il-presepju Naplitan. Malajr qabel mag˙na li l-Wirja tal-Konvenju ssir fil-MuΩew tal-Katidral fl-Imdina, fejn hu wie˙ed mid-Diretturi.

Meta Ωorna l-post biex naraw fejn ser nag˙mlu din il-wirja sibna g˙ajnuna tajba ˙afna mis-Segretarju EΩekuttiva tal-MuΩew u l-istaff tag˙ha. Offrewlna sala li fil-passat kienet tintuΩa b˙ala refettorju, bil-panelli tal-injam u ambjent verament sabi˙.

Stedinna lil presepisti kollha Maltin biex i©ibu l-presepji tag˙hom. Mhux kul˙add irrisponda, imma b’dawk li laqg˙u l-istedina tag˙na ser ikollna wirja ta’ livell g˙oli ̇ afna. Il-MuΩew tal-Katidral minnu nnifsu huwa post sabi˙, mimli rikkezzi u arti, g˙alhekk jikkumplimenta mhux ftit il-presepju Malti.

Il-wirja tifta˙ kuljum mill-5 sas-17 ta’ Novembru, 2018 mid-9.00 a.m. sal-4.30 p.m. Biex wie˙ed jaraha jrid jid˙ol mill-MuΩew u allura hemm ˙las Ωg˙ir li jmur g˙al manutenzjoni tal-istess Musew u l-Katidral tal-Imdina. G˙alhekk min iΩur il-wirja, u mag˙ha l-MuΩew, ikun mhux biss qieg˙ed jammira s-sbu˙ija tal-patrimonju Malti, imma wkoll jg˙in biex dan il-patrimonju jinΩamm tajjeb g˙al ta’ warajna.

Toqg˙odux lura, morru u ˙udu lil uliedkom...g˙allmuhom japprezzaw dak li hu Malti. Il-kultura tag˙na hija mag˙rufa mad-dinja kollha...g˙aliex a˙na ma nsirux nafuha wkoll?!!

14

Milidijiet bl-istorja tag˙homMe˙uda mill-gazetta l-Berqa, is-Sibt, 22 ta’ Diçembru 1956

Jg˙id hekk..... Milied fil-PaçiIl-Milied ta’ din is-sena g˙all-grazzja t’Alla, se jsibna fil-paçi ta’ bejnietna. Fl-a˙˙ar Ωew© Milidijiet li g˙addew ma konniex gawdejna din il-paçi li nispera li lkoll kemm a˙na se ngawdu din is-sena. Fil-Milied tas-sena l-o˙ra konna qed nippreparaw g˙ar-referendum li sar sewsew seba’ ©img˙at fuq il-Milied. Dak kien Ωmien li llum lanqas nixtiequ niftakru fih; Ωmien ta’ firda, mibeg˙da, intolleranza u tant affarijiet o˙ra li qerdu l-paçi ta’ bejn il-Maltin. Il-Milied ta’ qabel, ji©ifieri dak tal-1954, kien ukoll sfrattat g˙aliex konna f’kampanja elettorali. Minn sentejn ‘l hawn dan hu l-ewwel Milied li nistg˙u ngawduh mag˙qudin flimkien, mi©burin mal-familji tag˙na, bid-differenzi ta’ bejnietna midfunin u minsija. Kemm a˙na xxurtjati u kemm g˙andna nirringrazzjaw ‘l Alla li nistg˙u ng˙addu Milied fil-paçi, fil-kwiet, mi©burin ma’ niesna! Sa ftit ilu, ftakru, kellna gwerra Ωg˙ira bejn l-E©izzjani u IΩraeliti u ma stajniex ng˙idu jekk il-gwerra kinitx se tixtered. B’xorti tajba dik il-gwerra Ωg˙ira mhux talli ma xterditx imma talli ntfiet.F’mo˙˙na, f’dan il-Milied, ilkoll g˙andna l-martirju tal-Ungerija u r-refu©jati kemm ta’ dan il-pajjiΩ kif ukoll tal-E©ittu. Óafna minn dawn tal-a˙˙ar huma Maltin b˙alna. Imsieken g˙al dawn ma tantx ©ej Milied tajjeb. A˙na ninsabu mi©burin fi djarna, mal-familji, forsi ma nistg˙ux nirrealizaw biΩΩejjed it-tbatija ta’ min la jaf fejn hi daru u lanqas fejn hi l-familja.Ingawdu l-Milied mal-familji tag˙na; niftakru kemm hawn nies li jixtiequ jg˙addu l-Milied b˙alna u ma jistg˙ux. Lil dawn nitolbu g˙alihom; ma ninsewx lil min ix-xorti ˙aqritu iktar milli ˙aqret lilna. Il-Milied iqanqal ©o fina sentimenti sbie˙ ta’ mog˙drija li g˙andhom i©ag˙luna ng˙inu lil minn hu bΩonn l-g˙ajnuna. Billi a˙na qeg˙din tajjeb, ma g˙andniex ninsew lil min qieg˙ed ˙aΩin ˙afna.

J’Alla fis-sena li ©ejja, Malta u d-dinja ma jer©g˙ux jg˙addu miΩ-Ωmien ta’ qtig˙ il-qalb li g˙addejna minnu f’dawn l-a˙˙ar xhur tas-sena 1956. Id-dinja paçi trid u paçi g˙andna bΩonn. Kieku l-bniedem jibqa’ j˙oss matul is-sena kollha l-istess sentimenti li ©eneralment kul˙add i˙oss fi Ωmien il-Milied, kieku fid-dinja ma ssirx gwerra.

15

L-Ikona tat-twelidKultura u SpiritwalitàMinn Fr. Thomas Calleja OFM CONV.

Ma jistax jonqos li fix-xahar ta’ Jannar, Ûmien il-Milied u l-Epifanija, ma nitkellmux dwar l-ikona tal-“Verb li sar bniedem u g˙ammar fostna” (Ìw. 1, 14).G˙ar-riflessjoni tag˙na g˙aΩilt li naqsmu l-fliegu u mmorru fil-gΩira tat-tliet g˙oljiet, biex nitfg˙u r-rifletturi tag˙na fuq l-Ikona tal-Inkarnazzjoni, meqjuma fil-baΩilika ta’ San Ìor© Megalomartri, fir Rabat ta’ G˙awdex. Ng˙idu mill-ewwel li din mhix xi ikona mg˙obbija biΩ-Ωmien. Madanakollu din l-ikona g˙andha marbuta mag˙ha tifsir spiritwali profond kif ukoll messa©© ekumeniku qawwi. Din l-ikona tal-inkarnazzjoni tibqa’ marbuta mal-istorja tal-poplu G˙awdxi, u dak Ìor©jan b’mod partikolari, b˙ala tifkira ̇ ajja tal-Ìublew tat-Twelid ta’ Sidna Ìesu’ Kristu fis-sena 2000. Din l-ikona kienet mog˙tija lill-paroçça ta’ San Ìor© b˙ala rigal mill-Qdussija Tieg˙u l-Patrijarka Ekumeniku ta’ Kostantinopli, Bartilmew 1.L-ikona saret minn monaku ta’ wie˙ed mill monasteri tal-G˙olja Athos, in-na˙a ta’ fuq tal-Greçja, fuq ordni tal-Patrijarka nnifsu, apposta g˙all-baΩilika ta’ San Ìor©. L-isem tal-ikonografu skont il-Patrijarka huwa wie˙ed fost l-a˙jar ikonografi li hemm fuq Monte Athos. Meta f’okkaΩjoni o˙ra l-Patrijarka Bartilmew irregala ikona lill-President Bill Clinton fl-1999, l-ikona kien g˙amilha l-istess ikonografu.

Il-Parti Çentrali tal-ikonaL-Ikona tal-inkarnazzjoni twassal permess tal-kuluri l-kontenut teolo©iku u spiritwali tat-twelid ta’ Ìesu’. Il-mument meta “l-Verb sar bniedem u g˙ammar fostna”(Ìw. 1, 14). Jolqotna mill-ewwel is-sens ta’ dawl. Kull rokna tal-ikona hija mdawla simbolikament bid-deheb, li huwa s-simbolu tad-dawl u tal-glorja tas-Salvatur li twieled g˙alina.Ninnutaw li l-ikona hija maqsuma fit-tliet livelli orizzontali. Fil-livel tan-nofs tispikka l-figura ta’ Marija mimduda u bilqieg˙da fl-istess waqt. Dan g˙andu tifsir dommatiku, biex juri kemm l-ori©ini divina tat-tfajjel u kemm il-ver©inita’ tal-Omm. Marija qieg˙da fuq friex ta’ lewn a˙mar, li jrid ifisser li hija mg˙ottija bid-dell tal-Ispirtu s-Santu, kif ˙abbrilha l-an©lu fit-t˙abbira (Lq. 1, 35). Dan ifisser ukoll li qed tag˙ti lid-dinja l-ewwel iben tag˙ha (Lq. 2, 7), frott tal-˙idma tal-istess Spirtu s-Santu (Mt. 1, 29). It-tliet stilel fuq il-mantell ta’ Marija juru li kienet ver©ni qabel, waqt u wara t-twelid ta’ Binha.It-tfajjel Ìesu jidher fil-maxtura, kif ˙abbar l-an©lu: “Issibu tarbija, imfisqija u mimduda f’maxtura” (Lq. 2, 12). Din ix-xena, li se˙˙et f’Betlem, id-dar tal-˙obΩ, tfakkarna fl-Ewkaristija, fejn Ìesu’ huwa preΩenti b˙ala l-G˙immanu-El,....Alla mag˙na (Mt. 1, 23). Il-Maxtura hija l-artal li fuqu niΩel Ìesu’. Li hu stess qal: Jien hu l-˙obΩ ˙aj li niΩel mis-sema’ (Ìw.6, 41).

Jkompli fil-˙ar©a li jmis

16

colour