isigaba sesiseko iishedyuli zomsebenzi · ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba...

45
ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi IBakala 1 ULwazi lokuBala

Upload: others

Post on 14-Jan-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

ISig

aba

seSi

seko

IiS

hedy

uli z

oMse

benz

i

IBakala

1ULwazi

lokuBala

Page 2: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

INGABULA-ZIGCAWU Ukuphumeza umgaqo-nkqubo asinto ilula ukuyenza. Yinkqubo yokutolika izinto nokusebenzisana nabanye okuthi kuthathe ithuba elithile. Sithi sifunde kule nkqubo size sizame ukuhlenga-hlengisa iindlela zokungenelela ngoncedo ukwenzela ukuba zifaneleke yaye zilungele iimeko ezahluka-hlukeneyo. Into esiyifundileyo kule minyaka ilishumi nangaphezulu edlulileyo kukuba sonke kufuneka sithethe, simamele size sifumane izisombululo kwimingeni esijongene nayo. Ezi shedyuli zomsebenzi zisisiphumo somgaqo-nkqubo nenkqubo yokufunda elolu hlobo. ULwazi lokuFunda nokuBhala kunye noLwazi lokuBala nezinye iinkalo zomsebenzi kwiSigaba seSiseko neSigaba esiPhakathi zizinto ezibalulekileyo elijolise kuzo iSebe leMfundo eNtshona Koloni. Sifuna ukomeleza izikolo zaseprayimari size sidale amathuba esiseko esomeleleyo ukwenzela ukuba sibe nokuphucula amathuba abanawo abafundi kwimisebenzi yabo yokufunda. Sikholelwa ukuba esi siseko sinako ukuphucula iziphumo zolwazi lokufunda nokubhala nolwazi lokubala, izinga lokupasa kwabafundi ngokubanzi nezinga labafundi abagqibayo ukufunda. UMzantsi Afrika lilizwe elisakhulayo yaye sivile ukuba, kweli xesha loqhagamshelwano lwehlabathi jikelele, amazwe asazama ukuleqa umgangatho kumele avelise izakhono eziyimfuneko. Ngako oko ke amazwe afana neli lethu anawo amandla okwazi ukukhuphisana namanye kunye nokuzinza. Into ebaluleke kakhulu kukuba nabafundi abakwaziyo ukufunda, ukubhala nabakuvuyelayo ukuya esikolweni. Ukuxabiseka kwesikolo kwezentlalo kungaphuculwa ukuba kwenziwa iinzame mpela zokufunda. Iishedyuli zomsebenzi ziza kuthathwa njengenxalenye yomqulu ophathelele kwiPhulo leZiseko zokuFunda. Lo mqulu uthathwa njengesixhobo sokuxhasa nokunika intsingiselo kweli phulo. Ngenxa yoluvo lokuba amaphulo aba yintetho nje yomlomo engenaziphumo, iishedyuli zomsebenzi ziza kusebenza njengentsika yokuxhasa ukwakhiwa kweziseko zolwazi lokufunda nokubhala kunye nokubala. Lilinge lokubonelela ootitshala ngezikhokelo zokufundisa usuku ngalunye lwesikolo. Ezi shedyuli zomsebenzi ziza kuthunyelwa ezikolweni ngenjongo yokufumana ingxelo ngokuqhubekayo (feedback). Ziza kuvavanywa kwakhona kwizikolo ezithile ezikhethiweyo. La maxwebhu aza kusasazwa njengezikhokelo ngoJanuwari 2009 kuze kucelwe izimvo ngoJulayi 2009. Ziya kuphindwa zivavanywa kwakhona ezi shedyuli zomsebenzi ngoJulayi 2009. Zonke izimvo ezifunyenweyo ziya kusetyenziswa ekuphuculeni ngakumbi iishedyuli zomsebenzi. ISebe leMfundo eNtshona Koloni liziko elithanda ukufunda izinto yaye lizama ukuqonda iimeko elisebenza phantsi kwazo ngamaxesha onke. Le nkqubo yokufunda yinkqubo ehlala iqhubeka okokoko, njengoko sineemeko ezingahlali zimi ndawonye neziguquka ngokukhawuleza. Lo gama sihlala sikukhumbula oku, ukucelwa kwezimvo novavanyo lilinge lokwamkela ingcamango yeziko elithanda ukufunda izinto ngokuvelisa iingcinga ezisekelwe kwiimbono zootitshala, kwakunye nezo zabo bakwiimeko ezahlukeneyo kwiphondo lethu. Siyazi ukuba ukunyanzelisa indlela enye yokwenza izinto kwiimeko ezahlukeneyo asiyondlela esa empumelelweni. Siyazi kwakhona ukuba kufuneka simamele, sithethe size sifumane iimpendulo zokukhawulelana nemingeni ephambi kwethu. Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo yemfundo es emgangathweni elungiselelwe bonke abafundi bethu.

uGqr. S. Naicker, uMlawuli oyiNtloko woPhuhliso lweKharityhulam

Page 3: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

ISHEDYULI YOMSEBENZI

ULWAZI LOKUBALA

IBAKALA 1

NCEDA UQAPHELE: Ishedyuli yomsebenzi yoLwazi lokuBala iqulunqelwe ukunceda nokukhokela ootitshala kwisiGaba sesiSeko ekufundiseni iinqobo zekharityhulam ekufuneka kufundiswe malunga nazo yonke imihla. Ukuqulunqwa kwale shedyuli yomsebenzi kucwangciswe ngobunono ukwenzela ukuba ukusetyenziswa kwe-NCS ngokunjalo nakwiziPhumo zeziFundo kunye nemiGangatho yoVavanyo kuLwazi lokuBala kugxininiswa ngaphezulu ekwenzeni ukuze utitshala akwazi ukufundisa. Le shedyuli yomsebenzi ke ngoko inokusetyenziswa ngokuqiniseka njengoko ibandakanya zonke iziPhumo zeziFundo nemiGangatho yoVavanyo umfundi afuna ukuyazi ukuze afumane iikhonsepthi zokubala ezingundoqo kunye nezakhono ekupheleni kwebakala nesigaba. Ishedyuli yomsebenzi ke ngoko icacisa ukuba YINTONI ekufuneka ifundiswe ize ikhatshwe sisikhokelo sikatitshala esicebisa malunga nokuba ungenziwa NJANI lo msebenzi. Kubalulekile ukuba la maxwebhu alandelayo afundwe kunye ukulungiselela ingqiqo engaphezulu yoLwazi lokuBala, o.k.t.

• The NCS Policy Statement (INkcazelo yePolisi ye-NCS) • Assessment Policy 2007 (IPolisi yoVavanyo yowe-2007) • The Numeracy Work schedule (IShedyuli yoMsebenzi yoLwazi lokuBala) • The Numeracy Teacher Guide (IsiKhokelo sikaTitshala soLwazi lokuBala)

Ishedyuli yomsebenzi yahlulwe ngaphezulu yayimisebenzi yemihla ngemihla ebandakanya iikota ezine ngokungqinelanayo. Ukwabiwa kwexesha loLwazi lokuBala koku kulandelayo: AmaBakala 1 no-2: 1 iyure 30 imizuzu ngosuku IBakala 3: 1 iyure 45 imizuzu ngosuku Ukufumana isikhokelo esimalunga nendlela yokusebenzisa eli xesha uyacelwa ukuba ufunde isiKhokelo sikaTitshala esibandakanya imisebenzi yokufunda nokufundisa eqingqiweyo ukuxhasa ishedyuli yomsebenzi. Kwiiveki ezimbini zekota 1 uvavanyo olwandlalelayo (baseline assessment) kufuneka lwenziwe ngaxeshanye nokufundiswa kweekhonsepthi ezintsha njengoko kubonisiweyo kule shedyuli yomsebenzi.

Page 4: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 1 -

ISHEDYULI YOMSEBENZI YOLWAZI LOKUBALA

IBAKALA 1

IKOTA 1

IVE-KI

IZIPHUMO ZESIFUNDO

IMIGANGATHO YOVAVANYO NOKUYAZISA OKUNGUNDOQO

ISIKHOKELO SIKATITSHALA

1 - 2

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamananio (operations), nolwalamano lwamanani LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri)

UVAVANYO OLWANDLALELAYO Kufuneka lugqitywe ngeeveki zokuqala ezimbini

zesikolo ngokungqamene nokufundisa kule phiriyodi

Yazisa iikhonsepti ezintsha ukusuka

kweziphathekayo (concrete) ukuya kwezingaphatheki ncam (semi- concrete) kunye nezingaphathekiyo (abstract). o Ubume (position): ekuqaleni, ekugqibeleni,

embindini o Ubukhulu: inkulu, incinane o Ubungakanani: zininzi, zimbalwa

Ukubala okusetyenziswa imihla ngemihla: o Bala ngokugcina ngentloko ukusuka ku-1-10 o Bala izinto ukusuka ku-1-10 o Bala kumgca-manani ukusuka ku-1-10 o Bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-10 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

Ukunakana amanani: (aphathekayo

nangaphathekiyo) o Yazisa

• Ukunakanwa (kwamaqela ezinto eziphathekayo) o.k.t. ukubaluleka okungundoqo kwenyumerali 2♣♣ no-1☼ ngokungalindelekanga.

• Ukunakanwa nentsingiselo yeesimboli kunye namagama abhaliweyo ‘esibini’ ne‘sinye’.

Iipatheni:

o Umdlalo okhululekileyo: khuphela uze wandise Iipatheni ezilula usebenzisa, umz. izinto eziphathekayo eziyimibala eyahlukeneyo, umz. izangqa ezibomvu noonxa-ntathu abaluhlaza okwengca okanye ezinye.

ISithuba neMilo

o Umdlalo okhululekileyo ngeemilo zemibala eyahlukeneyo

Isahluko 2

Isahluko 3

Isahluko 5

Isahluko 6

Page 5: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 2 -

LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

o Yazisa imilo: ‘Yenza isangqa’ (circle)

ukusuka kwizinto ezinamacala ama-3 alinganayo ukuya kwizinto ezinamacala ama-2 alinganayo, umz. ibhola, ivili, njl. njl.

o Yazisa ngemibala: obomvu notyheli

Ixesha o Yazisa ngekhonsepthi yexesha, o.k.t. –

‘namhlanje’ o Chaza ukuba kuleliphi ixesha lemini –

‘kusasa’ o Yazisa ngosuku lweveki kunye nemozulu o Qaphela imihla yokuzalwa kwabantu

kwikhalenda

Ubude o Dlala umdlalo okhululekileyo ngeebloko,

izinti, njl. njl. ezibubude obahlukeneyo

Idatha o Sota izinto ezifumanekileyo ezinjengeepete,

amaqokobhe oonokrwece (shells), amaso, amagqabi, izinti, njl. njl.

Isahluko 7

3 – 4

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani (operations) nolwalamano lwamanani

UMSEBENZI 1 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya ulwazi ngeekhonsepti:

o Eyokuqala, eyokugqibela, ephakathi o enkulu, encinane o ezininzi, ezimbalwa

Yazisa ngeekhonsepti ezintsha ukusuka

kwezingaphatheki ncam kunye nezingaphathekiyo; o Ubume (position): Umphambili, umva,

ngaphambi kwento ethile, ibekwe ngasemva, ngaphambili kwento ethile, enye ingasemva kwenye.

o Ubukhulu: inkulu kunenye, incinane kunenye

o Ubungakanani: ngaphezulu, incinane kakhulu kunenye, incinane kunenye, ininzi, incinane

Ukubala okusetyenziswa imihla ngemihla:

o Bala ngokugcina ngentloko ukusuka ku-1-10 o Bala izinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10 o Bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-10 o Bala kumgca-manani ukusuka ku-1-10 o Bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-10 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

Isahluko 2

Page 6: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 3 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ukunakana amanani (aphathekayo ukuya

kwangaphathekiyo) o Hlaziya:

• Ukunakana isimboli, amagama nexabiso lobungakanani (cardinal value) benani 2, isibini, no-1, unye.

o Yazisa

• (amaqela ezinto eziphathekayo) ixabiso lobungakanani bamanani (cardinal value) 4 ♠♠♠♠ no-3 ∆∆∆ kunye namagama abhaliweyo angune nothathu ngokuzenzekelayo.

Iipatheni

o Umdlalo obekwe esweni: khuphela uze wandise iipatheni ezilula ezinoku kulandelayo • Imilo umz. ∆◊□∆◊□∆◊□ • Umbala • Ubukhulu

ISithuba neMilo o Hlaziya:

• Imilo: Isangqa • Imibala: Obomvu notyheli

o Yazisa

• IMilo: Isikwere ukusuka kwinto enamacala ama-3 alinganayo ukuya kwinto enamacala ama-2 alinganayo, umz. ibhoksi, ifreyim yefestile, njl. njl.

• Imibala: oluhlaza nontsundu

Ixesha o Yazisa ngekhonsepthi yexesha, o.k.t. –

‘namhlanje’ o Chaza ukuba leliphi ixesha lemini – ‘kusasa’ o Yazisa ngosuku lweveki kunye nemozulu o Qaphela imihla yokuzalwa kwabantu

kwikhalenda

Ubude o Ukuthelekiswa kobude: inde, imfutshane. o Ukuqwalasela okuzenzekelayo: inde

kakhulu, inde kancinane, imfutshane kakhulu, imfutshane kancinane.

Idatha

o Sota izinto ezifumanekileyo ezinjengezi, umz. iipete, amaqokobhe oonokrwece (shells), amaso (beads), izinto zokubala, njl. njl.

Isahluko 3

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 7: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 4 -

o Qaphela ubungakanani ‘ninzi’ ‘ncinane’

ngokuhlola ngamehlo iisethi ezimbini kungakhange kusetyenziswe ukubala.

o Qaphela ubungakanani ‘ninzi kakhulu’ ‘ncinane kakhulu’ beesethi ezingaphezulu kwesibini kungakhange kusetyenziswe ukubala

5 – 6

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani (operations), nolwalamano lwamanani

UMSEBENZI 2 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziyaiikhonsepti:

o Umphambili, umva, ngaphambi kwento ethile, enye esemva kwenye.

o inkulu kunale, incinane kunale o ininzi, incinane, ininzi kunale, incinane

kunale, ininzi kunazo zonke, yeyona incinane kakhulu

Yazisa iikhonsepti ezintsha ukusuka kweziphathekayo ukuya kwezingaphathekiyo; o Ubume (position): ngaphezulu, ngaphantsi,

ngaphezu kwento, ngaphantsi kwento o Ubukhulu: eyona inkulu kunazo zonke,

eyona incinane kunazo zonke, iyalingana ngobukhulu nale

o Ubungakanani: kukho into ethile, akukho nto ithile

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o Bala ngokugcina ngentloko usiya phambili uphinde ubuyele umva ukusuka ku-1-20

o Bala izinto usuka ku-1-20 o Bala kwisixhobo sokubala esineebhola

ezibotshelelwe ngocingo (abacus) ukusuka ku-1-20

o Bala kumgca-manani ukusuka ku-1-20 o Bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-20 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10 • Ukunakana ubungakanani ‘ninzi kakhulu’

‘ncinane kakhulu’ beesethi ezingaphezulu kwesibini kungakhange kusetyenziswe ukubala

Ukunakana amanani (aphathekayo

nangaphathekiyo) o Bethelela

• Amaxabiso obungakanani bamanani (cardinal values), iisimboli namagama abhaliweyo amanani 1-4

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 8: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 5 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

Iipatheni

o Khuphela uze wandise iipatheni ezilula ngokulandelayo • Imilo, umz. ∆◊□∆◊□∆◊□ • umbala • ubukhulu

ISithuba neMilo

o Hlaziya • Iimilo: isangqa, isikwere • Imibala: obomvu, otyheli, oluhlaza,

ontsundu o Yazisa

• Imilo: Unxa-ntathu osuka kwizinto ezinamacala ama-3 alinganayo nezinto ezinamacala ama-2 alinganayo

• Imibala: oblowu nomsobo (purple)

Ixesha o Yazisa malunga nekhonsepthi yexesha,

o.k.t. – ‘namhlanje nayizolo’ o Chaza ixesha losuku olo – ‘kusasa

nangenjikalanga’ o Yazisa malunga neentsuku zeveki kunye

nemozulu o Qaphela imihla yokuzalwa kwabantu kunye

nekhalenda Ubude

o Thelekisa ubude (umlinganiselo): inde kunale, imfutshane kunale.

Idatha

o Ngqamanisa ngqo ngelokuqinisekisa ukuba yeyiphi kwezi sethi zombini (ezibukhulu bazo buphantse bufane) enezinto ezininzi ngaphezulu/enezinto ezimbalwa

o Sota izinto ezifumanekileyo ngokulandelayo: umbala, imilo nobukhulu • Izinto ezifanayo, umz. imifanekiso, umz.

yeentyatyambo, yemithi, yeminqwazi, yezihlangu

• iimilo, umz. izangqa, oonxa-ntathu (triangles), iingxande (rectangles), izikwere

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

7 - 8

UMSEBENZI 3 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya ulwazi ngeekhonsepti:

o phezulu, phantsi, ngaphezu kwento, ngaphantsi kwento

o eyona inkulu kunezinye, eyona incinane kunezinye, ebukhulu bufanayo nobenye into, akukho nto

Page 9: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 6 -

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani nolwalamano lwamanani LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra

Yazisa malunga neekhonsepthi ukusuka

kweziphathekayo ukuya kwezingaphathekiyo ncam kunye nezingaphathekiyo; o Ubume (position): beka kunye nenye,

kunye, ecaleni kwenye, enye ime ecaleni kwenye

o Ubukhulu: yenze ibe nkulu kakhulu, yenze ibe ncinane kakhulu.

o Ubungakanani: mazibe ninzi, mazibe ninzi njengezo zithile

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o Bala ngokugcina ngentloko usiya phambili uphinde ubuyele umva ukusuka ku-1-10

o Bala izinto usuka ku-1-20 o Bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-20 o Bala kumgca-manani ukusuka ku-1-20 o Bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-20 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepthi yamanani o Hlaziya

• Amanani, amagama namaxabiso obungakanani bamanani (cardinal values) u-1 ukuya ku-4 nokuba abhalwe ngaluphi na ulandelelwano.

• Chaza ngokulondolozwa kwenani, o.k.t. (ubungakanani balo abuphenjelelwa luhlobo inani elo licwangciswe ngalo.)

• Sota iisethi zilandelelane ukusuka ku-1-4 • Bala usebenzisa isingqi ukusuka kunye

ukuya kwisine.

o Yazisa • Amanani ezinto ngokulandelelana

kwawo (ordinal numbers) elokuqala ukuya kwelesine.

Ukusombulula iingxaki ngokwenza

o Amaqhezu • Umdlalo okhululekileyo owenzelwe ukufumana ukuba iimilo eziziziqingatha ezibini zilingana nemilo enye epheleleyo.

Iipatheni

o Yenza iipatheni ezizezakho usebenzisa ubukhulu, imilo kunye nombala, umz. isangqa esikhulu esibomvu, unxa-ntathu omncinane oluhlaza, isikwere esincinane esiblowu, njl. njl.

o Chaza iphatheni leyo ngomlomo.

Isahluko 2

Isahluko 3

Isahluko 4

Isahluko 5

Page 10: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 7 -

LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

ISithuba neMilo

o Hlaziya • Iimilo: Isangqa, isikwere, unxa-ntathu • Imibala: obomvu, otyheli, oluhlaza,

ontsundu, oblowu • Omsobo (purple)

o Yazisa malunga nokulandelayo:

• Imilo: unxa-ntathu ukusuka kwizinto ezinamacala ama-3 alinganayo ukuya kwizinto ezinamacala ama-2 alinganayo

• Imibala: opinki no-orenji

Ixesha o Yazisa malunga nekhonsepthi yexesha,

o.k.t. – ‘namhlanje nayizolo’ kunye ‘nangomso’

o Chaza ukuba kungaliphi ixesha losuku – ‘kusasa’ , ‘ngenjikalanga’ kunye ‘nangokuhlwa’

o Yazisa malunga neentsuku zeveki kunye nemozulu

o Qaphela izikhumbuzo zokuzalwa kwabantu kwikhalenda

Ubude

o Ukuthelekisa nokusota ubude: eyona inde kakhulu, eyona imfutshane kakhulu, ibubude obufanayo nobale ithile, inde njengale ithile

Ukusebenzisa idatha o Sota izinto ezingafaniyo kodwa

ezinxulumeneyo, umz. ifanitshala, iimpahla, izixhobo zokupheka, njl. njl.

Isahluko 6

Isahluko 7

9-10

Hlaziya iikhonsepti:

o Beka kunye nale ithile, kunye, ecaleni kwale ithile, enye ecaleni kwenye

o yenza ibe nkulu kakhulu, yenza ibe ncinane kakhulu

Yazisa iikhonsepti ezintsha (eziphathekayo

ukuya kwezingaphathekiyo) o Ubume (position): ngasezantsi,

ngaphezulu, iphezulu, isezantsi, enye ingaphantsi kwenye, enye ingaphezulu kwenye

o Ubukhulu: eyona inkulu kakhulu, eyona incinane kakhulu, ubukhulu bayo buyafana nobale ithile

o Ubungakanani: ngokufanayo nale ithile, yahlukile

Page 11: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 8 -

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano lwamanani LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o Bala ngokugcina ngentloko usiya phambili uphinde ubuyele umva ukusuka ku-1-10

o Bala izinto usuka ku-1-20 o Bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-20 o Bala kumgca-manani ukusuka ku-1-20 o Bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-20 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepthi yamanani

o Hlaziya • Amanani, amagama namaxabiso

obungakanani bamanani (cardinal values) 1, 2, 3 no-4

• Amanani ezinto ngokokulandelelana kwawo (ordinal numbers): ukusuka kwelokuqala ukuya kwelesine.

o Yazisa

• Inani, igama nexabiso lobungakanani benani (ordinal number) u-5 ziintlanu ⌂⌂⌂⌂⌂

• Amanani ezinto ngokokulandelelana kwawo (ordinal numbers) ukusuka kwelokuqala ukuya kwelesihlanu.

Ukusombulula iingxaki ngokwenza

o Umdlalo okhululekileyo owenzelwe ukufumana ukuba ukuba iimilo eziziziqingatha ezibini zilingana nemilo enye epheleleyo.

Iipatheni

o Yila iipatheni ezizezakho usebenzisa ubukhulu, imilo kunye nombala, umz. isangqa esikhulu esibomvu, unxa-ntathu omncinane oluhlaza, isikwere esincinane esiblowu, njl. njl.

o Chaza ipatheni leyo ngomlomo.

ISithuba neMilo: o Yakhani imifanekiso kwiimilo, umz. indlu,

imoto nesilwanyana, njl. njl. o Yazisa imibala: omnyama, omhlophe

nongwevu

Ixesha o Hlaziya ulwazi malunga neentsuku zeveki

kunye nemozulu o Yazisa malunga nemini nobusuku.

Isahluko 2

Isahluko 3

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 12: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 9 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ubude

o Ukuthelekisa nokusota izinto ngokobude: eyona inde kunazo zonke, eyona imfutshane kunazo zonke, inobude obufanayo nobale ithile

Ukusebenzisa idatha

o qokelela usote izinto eziphathekayo ezahlukeneyo ngokophawu olunye oluthile

o Nika izizathu zokubeka izinto ngokwamaqela.

Page 13: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 10 -

ISHEDYULI YOMSEBENZI YOLWAZI LOKUBALA

IBAKALA 1

IKOTA 2

IVE-KI

IZIPHUMO ZESIFUNDO

IMIGANGATHO YOVAVANYO NOKUYAZISA OKUNGUNDOQO

ISIKHOKELO SIKATITSHALA

11-12

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani nolwalamano

Hlaziya iikhonsepti ezinzima zeKota 1 yonke

imihla de zibetheleleke.

Yazisa ngeekhonsepti ezintsha ukusuka kweziphathekayo ukuya kwezingaphatheki ncam kunye neziphathekayo; o Ubume (position): phakathi (ingaphakathi),

iphandle (ingaphandle) o Ubukhulu: ibanzi, imxinwa o Ubungakanani: ngambini (isibini), ngambini

(izibini)

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla: o bala ngokugcina ngentloko usiya phambili

uphinde ubuyele umva ukusuka ku-1-20 o bala izinto usuka ku-1-20 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-20 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukusuka ku-1-40 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-40

uphinde ubuyele umva o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepthi yamanani o Hlaziya

• ukulondolozwa kwamanani, 1-5 • Amanani ezinto ngokokulandelelana

kwawo (ordinal numbers) • Ukubalwa kwezinto ukusuka kwisinye

ukuya kwisihlanu. • ano lwazo (ordinal numbers) ukusuka

kweyokuqala ukuya kweyesihlanu. • Ukubalwa kwezinto ukusuka kwenye

ukuya kwizintlanu.

o Yazisa: • Uphawu lokudibanisa “+” nophawu luka-

zenza “=” kunye nentsingiselo • Isethi engenanto; Cacisa malunga

nexabiso luka-‘0’ • Ukudibanisa: (ngokuphathekayo

nangomlomo – okuphathekayo ngokungaphelelanga) ukudityaniswa kweebhondi zika-3 no-4, o.k.t.

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 14: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 11 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

Iibhondi zika-3: (3+0, 0+3,2+1, 1+2,) Iibhondi zika-4: (4+0, 0+4, 3+1, 1+3,

2+2) Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo

o Amaqhezu • umdlalo okhululekileyo wokufumanisa

ukuba iimilo eziziziqingatha ezibini zilingana nemilo enye epheleleyo.

o Izibalo zentloko

• Umdlalo okhululekileyo usebenzisa izixhobo eziphathekayo zokufumanisa ukuphindwa kabini nokwahlulwa kwamanani abe sisiqingatha kwizisombululo zokubala ukuya kutsho ku-10

• Ucacisa malunga nezisombululo kwiingxaki.

Iipatheni

o qaphela, chaza uze ukhuphele Iipatheni zejometri kwizinto zendalo nezenkcubeko zeenkcubeko namaxesha ahlukeneyo.

o Zoba Iipatheni zamanani aphakathi ko-1-100, umz. 4 24 7 16; 4 24 7 16;

ISithuba neMilo

o hlaziya ulwazi ngokusotwa nokungqanyaniswa kweemilo

o hlaziya ulwazi ngokwakha imifanekiso kwiimilo

o hlaziya ulwazi malunga nemibala obomvu, otyheli, oluhlaza, ontsundu, oblowu, opinki, o-orenji, ozuba (purple), omhlophe, omnyama, ongwevu (grey)

o qonda, uze uqaphele wandule ukubiza iimilo ezingu-3D no-2D (iibhola neebhokisi, iprizim) usebenzisa

o isigama: imigca okanye egobileyo okanye ekekeleyo kunye neekona, umz. Chaza ibhola = (isisangqa, igobile, ingqukuva, iyaqengqeleka)

Ixesha

o Yazisa ngekhonsepthi yexesha: • iintsuku zeveki kunye nemozulu:

kuyatshisa, linamafu, kuyana, lisibekele, liyabanda

• izolo, namhlanje nangomso • kusasa, ngenjikalanga nangokuhlwa • ebusuku/emini ‘ixesha elide’, ‘ixesha

elifutshane’.

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 15: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 12 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

• Yazisa malunga nekhalenda

yokukhumbula abazalwayo ukubandakanya zonke izikhumbuzo zemihla yokuzalwa yenyanga kunye neveki.

Ubude

o yenze ibe nde ngaphezulu, yenze ibe mfutshane kunoku

Ubunzima

o ilula, inzima; qikelela ngokulinganisa ubunzima bayo ngokuyiphakamisa ngezandla

Umthamo

o yenzani umdlalo okhululekileyo ngamanzi okanye ngesanti emanzi kusetyenziswa kweetoti, iikomityi, iibhotile, njl. njl. njengezikhongozeli

Ukusebenzisa idatha

o qokelela, usote uze uchaze ezi zinto o ingqokelela yezinto, umz. ingqokelela

yamagqabi ngokwemilo, umbala, njl. njl.

13 –14

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

UMSEBENZI 1 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya ulwazi ngeekhonsepti:

o phakathi (ingaphakathi), phandle (ngaphandle), ibanzi, imxinwa

o kukho into ethile, akukho nto o ixabiso lento engekhoyo = iqanda ‘0’

Yazisa ngeekhonsepti ezintsha

o Ukuma kwamanani (numerosity) kumgca-manani usebenzisa iikhonsepti:

‘phambi’,’ lilandela’, ‘emva’, ‘phakathi, umz. (u-2 uza phambi ko-1; u-4 uphakathi ko-3 no-5; u-6 uza phambi ko-7, njl. njl.)

o Ubume (position): ekhohlo, ekunene (ngokunxulumene nomzimba kunye namanani akumgca-manani)

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko usiya phambili uphinde ubuyele umva ukusuka ku-1-20

o bala izinto usuka ku-1-20 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-50 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-50 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-50

uphinde ubuyele umva

Isahluko 2

Page 16: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 13 -

o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepthi yamanani

o Hlaziya • uphawu lokudibanisa “+” kunye nephawu

lika-zenza “=” kunye nentsingiselo • isethi engenanto; cacisa ngexabiso

lesimboli u-‘0’ • Ukudibanisa: (ngokuphathekayo

nangomlomo – ngokungaphathekiyo ncam) iibhondi zika-3 no-4, o.k.t.

Iibhondi zika-3: (3+0, 0+3,2+1,1+2,) Iibhondi zika-4: (4+0, 0+4, 3+1,1+3, 2+2)

o Yazisa

• Inani u-6, igama elithi, isithandathu nexabiso lobungakanani benani (cardinal value) u-6, isithandathu ●●●●●●

• Umgca-manani: a) izinto eziqelelaniswe ngokulinganayo

kumgca-manani b) ezi zinto zimelwe ngamanani abonisa

ubume (position) bamanani ngokokulandelelana kwawo (ordinal numbers)

c) iintshukumo zokuxhuma-xhuma ukusuka ku-‘1’ ukuya ku-‘5’ zibalwa ukusuka ekhohlo ukuya ngasekunene

• Amanani ngokokulandelelana kwawo (ordinal numbers): elokuqala ukuya kwelesithandathu

• Bala izinto ukusuka kwisinye ukuya kwisithandathu

• Ukudibanisa: iibhondi zika-3 no-4, o.k.t. a) Ngokungaphathekiyo ncam b) ngezixhobo eziqingqiweyo ukuyila izibalo ezakhiwe kwibali

Ukusombulula iingxaki ngokwenza o Amaqhezu

• Umdlalo okhululekileyo wokusota iimilo ezingqamanayo (iziqingatha ezibini ukwenza into enye epheleleyo.)

o Izibalo zentloko • Umdlalo okhululekileyo usebenza izinto

zokusebenza eziphathekayo ukufumanisa malunga nokuphinda kabini kunye nokwahlulwa kwamanani abe

Isahluko 3

Isahluko 4

Page 17: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 14 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

sisiqingatha kwizisombululo eziya kutsho ku-10 • Ucacisa ngezisombululo ezizezakhe

kwiingxaki.

Iipatheni o Khuphela uze wandise iipatheni ngeemilo,

umbhalo ngokwamanani (figures), kunye namanani

o Zoba iipatheni zamanani eziphakathi ko-1-100, umz. 4 24 7 16; 4 24 7 16; …

ISithuba neMilo

o Chaza, thelekisa, sota izinto ze-2D ne-3D

Ixesha o Yazisa malunga nekhonsepthi yexesha:

• iintsuku zeveki kunye nemozulu: kuyatshisa, linamafu, kuyana, lisibekele, liyabanda

• izolo, namhlanje nangomso • kusasa, ngenjikalanga nangokuhlwa • ebusuku/emini ‘ixesha elide’, ‘ixesha

elifutshane’. • Yazisa malunga nekhalenda

yokukhumbula abazalwayo ukubandakanya zonke izikhumbuzo zemihla yokuzalwa yenyanga kunye neveki.

Ubude

o yenze ibe nde kunoku, yenze ibe mfutshane kunoku

Ubunzima

o ilula, inzima; qikelela ngokulinganisa ubunzima bayo ngokuyiphakamisa ngezandla

Umthamo

o yenzani umdlalo okhululekileyo ngamanzi okanye ngesanti emanzi kusetyenziswa kweetoti, iikomityi, iibhotile, njl. njl. njengezikhongozeli

Ukusebenzisa idatha

o qokelela, usote uze uchaze ezi zinto ingqokelela yezinto, umz. ingqokelela

yezinto: nisebenzisa iipikthografi

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 18: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 15 -

15- 16

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

UMSEBENZI 2 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya iikhonsepti

o ‘ixabiso lento engekhoyo = neqanda ‘0’ Yazisa ngeekhonsepti ezintsha ukusuka

kweziphathekayo ukuya kwezingaphathekiyo ngokupheleleyo kunye nezingaphathekiyo; o Ubume (position): ekhohlo, ekunene

(ngokungqamene nomzimba kunye namanani akumgca-manani)

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla

o bala ngokugcina ngentloko usiya phambili uphinde ubuyele umva ukusuka kulo naliphi na inani ukusuka ku-1-40

o bala izinto usuka ku-1-30 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-60 uphinde ubuyele umva o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-60 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-60

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kuma-50 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepthi yamanani

o Hlaziya: • Amanani, agama namaxabiso

ngokobungakanani bamanani (cardinal values) u-1 ukuya ku-6,

• Amaxabiso ngokokulandelelana kwamanani ezinto (ordinal values): elokuqala ukuya kwelesithandathu

• Iibhondi zika-‘3’ no-‘4’ a) ngokungaphathekiyo ncam b) ngezixhobo eziqingqiweyo ukuyila

izibalo ezisekwe kwibali

o Yazisa • Inani 7, isixhenxe esibhalwe

ngokwamazwi nenani lexabiso lobungakanani benani u-7, isixhenxe ☺☺☺☺☺☺☺

• Inani 8, igama, isibhozo nexabiso lobungakanani benani (cardinal value) u-8, isibhozo ♠♠♠♠♠♣♣♣

• Ixabiso lokulandelelana kwamanani kwezinto (ordinal value) usuka ‘kwelokuqala ukuya kwelesibhozo’, ukusuka ku-1 ukuya kwelesi-8

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 19: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 16 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

• Umgca-manani a) malunga nezinto kunye namanani

kumgca-manani kuxhunya-xhunywa ukusuka ekhohlo ukuya ekunene kubalwa izinto ukusuka ku-1 ukuya kwisi-8

b) Ukudibanisa amanani 1 ukuya ku-4 kumgca-manani kusetyenziswa izinti zobude obulinganayo.

• Ukudityaniswa kweebhondi zesi-‘5’

o.k.t. (5+0, 0+5, 4+1, 1+4, 2+3, 3+2) a) nezixhobo eziqingqiweyo

eziphathekayo b) ngokubhaliweyo c) amabali angqamene nezibalo

(ukusombulula iingxaki)

Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo o Amaqhezu: ukusonga nokusika izinto

ukufumana isiqingatha esinye.

o Izibalo zentloko • Ucacisa malunga nezisombululo zakhe

kwiingxaki. • Umdlalo okhululekileyo usebenzisa

izixhobo eziphathekayo zokufumanisa ukuphindwa kabini nokwahlulwa kwamanani abe sisiqingatha kwizisombululo zokubala ukuya kutsho ku-10.

ISithuba neMilo

o Ukunakana isimetri kubuqu bakhe nakwindawo akuyo – gxila ekhohlo, ekunene, ngaphambili, nangasemva

Ixesha

o Yazisa malunga nekhonsepthi yexesha: • iintsuku zeveki kunye nemozulu:

kuyatshisa, linamafu, kuyana, lisibekele, liyabanda

• izolo, namhlanje nangomso • kusasa, ngenjikalanga nangokuhlwa • ebusuku/emini • Yazisa ngekhalenda yokukhumbula

abazalwayo ukubandakanya zonke izikhumbuzo zemihla yokuzalwa yenyanga kunye neveki.

Ubude

o ukuthelekisa ubude benu nifulathelene omnye nomnye

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 20: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 17 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ubunzima

o ilula, inzima; qikelela ngokulinganisa ubunzima bayo ngokuyiphakamisa ngezandla

Umthamo

o yenzani umdlalo okhululekileyo ngamanzi okanye ngesanti emanzi kusetyenziswa kweetoti, iikomityi, iibhotile, njl. njl. njengezikhongozeli

Ukusebenzisa idatha

o zoba ithebhile ukurekhoda izinto eziqokelelweyo (umz. amaqhosha ama-3, izinti zokubala ezi-4, amatye ama-6, njl. njl.)

17-18

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

UMSEBENZI 3 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya iikhonsepti:

o Ukuma kwamanan (numerosity) akumgca-manani usebenzisa iikhonsepti: ’lilandela’, ‘emva’, ‘phakathi kwenani elithile, ‘ecaleni’, ‘phambi’, njl. njl.

o ekhohlo, ekunene (ngokunxulumene nomzimba kunye namanani akumgca-manani)

Yazisa ngeekhonsepti ezintsha ukusuka

kweziphathekayo ukuya kweziphathekayo ngokungaphelelanga nezingaphathekiyo; o Ubume (position): phezulu, ezantsi, kude,

kufutshane

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva,

usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-30

o bala izinto usuka ku-1-30 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-70 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-70 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-70

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kuma-50 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepti yenani

o Hlaziya: • Amanani, amagama namaxabiso

obungakanani bamanani (cardinal values) u-1 ukuya ku-8

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 21: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 18 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

• Amaxabiso okulandelelana kwamanani

ezinto (ordinal values): elokuqala ukuya kwelesibhozo

• Iibhondi zika-3 no-4 (eziphathekayo – ezingaphathekiyo)

• Izibalo ezakhelwe kwibali zamanani 1 ukuya kwelesi-4

• Ukudibanisa amanani 1 ukuya kwelesi-4 kumgca-manani.

o Yazisa:

• Ukudityaniswa kweebhondi zika-‘5’ o.k.t.

(5+0, 0+5, 4+1, 1+4, 2+3, 3+2) a) nezixhobo eziqingqiweyo b) ngokubhaliweyo c) ibali/ingxaki eliphathelele kwizibalo

• Isivakalisi esivulekileyo/izibalo

ekufakelwa kuzo inani efestileni ukuya kutsho ku-5 umz.

5+□ =5 5+0=5 a) nezixhobo eziqingqiweyo b) ngokubhaliweyo

c) ibali/iingxaki eziphathelele kwizibalo

Ukusombulula iingxaki ngokwenza o Amaqhezu: ukusonga nokusika izinto

ngelokufumana isiqingatha esinye.

o Izibalo zentloko • Umdlalo okhululekileyo usebenzisa

izixhobo eziphathekayo zokufumanisa ukuphindwa kabini nokwahlulwa kwamanani abe sisiqingatha kwizisombululo zokubala ukuya kutsho ku-10.

• Ucacisa malunga nezisombululo ezizezakhe kwiingxaki.

ISithuba neMilo

o Ukunakana isimetri kubuqu bakhe nakwindawo akuyo – gqalisela ekhohlo, ekunene, ngaphambili, nangasemva

Ixesha

o Yazisa ngekhonsepthi yexesha: • iintsuku zeveki kunye nemozulu:

kuyatshisa, linamafu, kuyana, lisibekele, liyabanda

• izolo, namhlanje nangomso • kusasa, ngenjikalanga nangokuhlwa • ebusuku/emini

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 22: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 19 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

• Yazisa ngekhalenda yokukhumbula

abazalwayo ukubandakanya zonke izikhumbuzo zemihla yokuzalwa yenyanga kunye neveki.

Ubude

o Ukuthelekisa ubude nifulathelene omnye nomnye

Ubunzima

o ilula, inzima; qikelela ngokulinganisa ubunzima bayo ngokuyiphakamisa ngezandla

Umthamo

o yenzani umdlalo okhululekileyo ngamanzi okanye ngesanti emanzi kusetyenziswa kweetoti, iikomityi, iibhotile, njl. njl. njengezikhongozeli

Ukusebenzisa idatha

o zoba ithebhile ukurekhoda izinto eziqokelelweyo (umz. amaqhosha ama-3, izinti ezi-4, amatye ama-6, njl. njl.)

19- 20

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

Hlaziya ulwazi ngeekhonsepti:

o Ukuma kwamanani (numerosity) akumgca-manani usebenzisa iikhonsepti: ’lilandela’, ‘emva’, ‘phakathi kwenani elithile, ‘ecaleni’, ‘phambi’, njl. njl.)

o ekhohlo, ekunene (ngokunxulumene nomzimba kunye namanani akumgca-manani)

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla: o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva,

usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-30

o bala izinto usuka ku-1-30 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-70 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-70 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-70 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepti yenani

o Bethelela: • Amanani, amaxabiso ngokobungakanani

bamanani (cardinal values) u-ka-1 ukuya ku-8

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 23: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 20 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

• Amaxabiso nani alumelo lwezinto

(ordinal vowels): elokuqala ukuya kwelesibhozo

• Uphawu lokudibanisa “+” neempawu zokulinganayo “=” kunye nentsingiselo

• Iibhondi zika-3 no-4. • Ukudityaniswa kwamanani 1-4 kumgca-

manani • Izibalo ezisekelwe kwibali/kwiingxaki

zokubala zika-1-4.

o Hlaziya • Ukudityaniswa kweebhondi zika-‘5’

o.k.t. (5+0, 0+5, 4+1, 1+4, 2+3, 3+2)

a) nezixhobo eziqingqiweyo b) ngokubhaliweyo c) Izibalo ezisekelwe kwibali/kwiingxaki

• Izivakalisi ezivulekileyo/izibalo ekufakelwa kuzo inani efestileni umz. 5+□ =5 5+0=5

a) nezixhobo eziqingqiweyo b) ngokubhaliweyo

c) izibalo ezisekelwe kwibali/kwiingxaki Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo

o Amaqhezu: ukusonga nokusika izinto ukufumana isiqingatha esinye.

o Izibalo zentloko • Ucacisa malunga nezisombululo zakhe

kwiingxaki. • Umdlalo okhululekileyo usebenzisa

izixhobo eziphathekayo zokufumanisa ukuphindwa kabini nokwahlulwa kwamanani abe sisiqingatha kwizisombululo zokubala ukuya kutsho ku-10.

ISithuba neMilo

o Ukunakana isimetri kubuqu bakhe nakwindawo akuyo – qwalasela ekhohlo, ekunene, ngaphambili, nangasemva

Ixesha

o Yazisa malunga nekhonsepti yexesha: • iintsuku zeveki kunye nemozulu:

kuyatshisa, linamafu, kuyana, lisibekele, liyabanda

• izolo, namhlanje nangomso • kusasa, ngenjikalanga nangokuhlwa • ebusuku/emini

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 24: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 21 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

• Yazisa ngekhalenda yokukhumbula

abazalwayo ukubandakanya zonke izikhumbuzo zemihla yokuzalwa yenyanga kunye neveki.

Ubude

o ukuthelekisa ubude benu nifulathelene omnye nomnye

Ubunzima

o ilula, inzima; qikelela ngokulinganisa ubunzima bayo ngokuyiphakamisa ngezandla

Umthamo

o yenzani umdlalo okhululekileyo ngamanzi okanye ngesanti emanzi kusetyenziswa kweetoti, iikomityi, iibhotile, njl. njl. njengezikhongozeli

Ukusebenzisa idatha

o zoba ithebhile ukurekhoda izinto eziqokelelweyo (umz. amaqhosha ama-3, izinti zokubala ezi-4, amatye ama-6, njl. njl.)

Page 25: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 22 -

ISHEDYULI YOMSEBENZI YOLWAZI LOKUBALA

IBAKALA 1

IKOTA 3

IVE-KI

IZIPHUMO ZESIFUNDO

IMIGANGATHO YOVAVANYO NOKUYAZISA OKUNGUNDOQO

ISIKHOKELO SIKATITSHALA

21-22

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani , nolwalamano

Hlaziya iikhonsepti ezinzima zeKota 2 yonke

imihla de zibetheleleke.

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla: o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva,

usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-80 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-80 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-80

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kuma-80 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo ngeentlobo

zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-10

IKhonsepthi yamanani o Hlaziya ulwazi malunga nokulandelayo:

• Amanani, amanani amagama namaxabiso obungakanani bamanani (cardinal values) u-1 ukuya ku-8

• Amaxabiso okulandelelana kwamanani ezint (ordinal values): elokuqala ukuya kwelesibhozo

• dibanisa “+”, zilingana “=” nesivakalisi esivulekileyo/sezibalo ezimalunga neefestile □ kunye nentsingiselo

• Ukudibanisa (+) nesivakalisi

esivulekileyo (□) seebhondi zika-3 no-4 • Izibalo ezisekelwe kwibali/kwiingxaki

zokudibanisa (+) kunye (□) zamanani 1-5 • Ukudityaniswa kwamanani 1-5 kumgca-

manani • Isivakalisi esivulekileyo/izibalo

eziphathelele kwiifestile ukuya kwinani elingu-5

a) nezixhobo eziqingqiweyo b) ngokubhaliweyo c) izibalo ezisekelwe kwibali/kwiingxaki

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 26: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 23 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

o Yazisa

• Amanani u-9, ixabiso lobungakanani lenani (cardinal value) lesithoba ♪♪♪♪♪♪♪♪♪

• Ixabiso lolandelelwano lwamanani ezinto (ordinal value) ukusuka ekuqaleni ukuya ‘kwelesithoba’

• bala izinto ukusuka kwisinye ukuya kwisithoba

• uphawu ‘lokuthabatha’ (–) nentsingiselo • Ukuboleka/ukuthabatha (-) izibalo

zamanani 1 ukuya ku-5 • a) nezixhobo eziqingqiweyo

b) ngokubhaliweyo c) izibalo ezisekelwe kwibali

Ukusombulula iingxaki ngokwenza

o Amaqhezu • ukusonga nokusika iimilo ezahlukeneyo,

umz. o □ ∆ kwisiqingatha esinye. o Izibalo zentloko

• ukusonga nokusika iimilo ezahlukeneyo, umz. o □ ∆ kwisiqingatha esinye

• ukuphinda kabini nokwahlula abe sisiqingatha amanani angumnqakathi nangoonombini (odd and even numbers) angu-1 ukuya kutsho kwi-10

• ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo zezibalo ukuya ku-34

ISithuba neMilo

o ngqamanisa amagama abhaliweyo eemilo kwiisimboli

o landela izalathiso zendlela uwedwa okanye ukwiqela ukuya kufika kwindawo ethile eklasini (umz. Thatha amanyathelo ama-4 ubuyele umva, thatha amanyathelo ama-2 ukuya ngasekunene, amanyathelo makabe ma-3 aya phambili, njl. njl.)

Ixesha

o makubekho ukubhekiselela kwamihla le kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu

o xoxani ngeziganeko ezibalulekile ezichaphazela ixesha

Imali

o Ukunakana imali eziinkozo eyi-5c, 10c, 20c neyi-50c.

Ubunzima

o Yenza umdlalo okhululekileyo ngesikali sokulinganisa ubunzima sasekhaya (uhlobo oluthile lokulinganisa izinto (balancing type)

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 27: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 24 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Umthamo

o linganisa ubungakanani ukusuka kwesinye isikhongozeli ukuya kwesinye usenza uphando lokuba sesiphi na isikhongozeli esiqulathe kakhulu okanye kancinane

Idatha

o qokelela, sota, cacisa uze ubhale izinto eziqokelelweyo kwipikthografi

23-24

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, ulwalamano

UMSEBENZI 1 WOVAVANYO OLUSESIKWENI Hlaziya ulwazi ngeekhonsepti ezinzima

Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-80 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-80 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-80

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kuma-80 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo ngeentlobo

zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepthi yenani

o Hlaziya • Ukudibanisa (+) nezibalo zefestile

evulekileyo (□) zika-3, 4 no-5 • Bhala izibalo ezisekelwe kwibali zamanani

1-5 • Ukudibanisa kunye nezibalo zefestile

evulekileyo kumgca-manani

o Yazisa • Inani u-10 , igama ishumi nexabiso

lobungakanani benani (cardinal value) u-10, ishumi ■■■■■■■■■■

• Ixabiso lolandelelwano lwamanani ezinto (ordinal value) ukusuka kwelokuqala ‘kweleshumi’ ngezinto uze ubale izinto ukusuka kwisinye - kwishumi

• Izibalo zokuthabatha (-) zamanani 1

ukuya ku-5

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 28: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 25 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

a) nezixhobo eziqingqiweyo

eziphathekayo b) ngokubhaliweyo c) izibalo ezisekelwe kwibali

• Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo nokuthabatha: a) yandisa umsebenzi uye kwinani 6 Yazisa ngezibalo ‘ ezigqwethiweyo’,

umz. 5 = 4+1

Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo o ukusonga nokusika iimilo ezahlukeneyo, umz. o □ ∆ kwisiqingatha esinye o ukuphinda kabini nokwenza isiqingatha

amanani angoonombini (even numbers) u-1 ukuya kwi-10

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo zezibalo eziya kutsho kuma-34

Imali o Ukunakana imali eziinkozo, ii-5c, 10c, 20c

nezii-50c. o Imisebenzi yokuthenga kunye netshintshi

ISithuba neMilo

o Matanisa amagama neemilo o landela izalathiso uwedwa okanye ube

kwiqela ukuya kwindawo ethile eklasini (umz. thatha amanyathelo ama-4 ubuyele umva, thatha amanyathelo ama-2 uye ngasekunene, thatha amanyathelo ama-3 ukuya phambili, njl. njl.)

Ixesha

o makubekho ukubhekiselela kwamihla le kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu

o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo ezichaphazela ixesha

Ubude

o linganisa ubude ngamanyathelo nangokulinganisela ngezandla

o ukurekhoda ngokusebenzisa iigrafu zeebloko

Ubunzima o ukuthelekisa izinto ezibekwe kwisikali

sokulinganisa ukungqinisisa ukuba yeyiphi enobunzima/elula kunenye

Umthamo

o thelekisa umthamo weebhotile, weekomityi, njl. njl. ezibukhulu bahlukeneyo

o rekhoda iziphumo usebenzisa iigrafu zebloko

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 29: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 26 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ukusebenzisa idatha

o linganisa ubude ngamanyathelo nangemilinganiselo yezandla ezidityanisiweyo

o rekhoda izinto ezifunyanisiweyo usebenzisa iigrafu eziziibloko

25-26

LO 1 Amanani, izibalo, nonxibelelwano lwamanani

UMSEBENZI 2 WOVAVANYO OLUSESIKWENI Hlaziya iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-90 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya kuma-90 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-90

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kuma-90 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo ngeentlobo

zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepti yenani

o Hlaziya: • Inani u-10, igama elithi, ishumi, nexabiso

lobungakanani lenani (cardinal value) le-10, leshumi ■■■■■■■■■■

• Ixabiso lokulandelelana kwamanani ezinto (ordinal value) ukusuka kwelokuqala ukuya ‘kweleshumi’ ngezinto kunye nezinto zokubala uze ubale izinto ukusuka kwisinye – kwishumi

• izibalo zokuthabatha (-) amanani 1 ukuya kwisi-5

• a) ezinezixhobo eziqingqiweyo b) ngokubhaliweyo c) izibalo ezisekelwe kumabali

o Yazisa

• Amanani, iisimboli namagama 11-20 • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo nokuthabatha: ukuya kwinani u-6

• Izibalo ‘eziggqwethiweyo’ (reversed), umz. 5=4+1, 5= 1+4

• Bhala izibalo ezisekelwe kumabali • Sebenzisa izibalo ezigqwethiweyo

kumgca-manani

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 30: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 27 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

o Ukwahlula:

• Ngokuphathekayo: yahlula u-4, 6, 8 abe ngamaqela amabini (ukwaba)

• Izibalo ezisekelwe kumabali zona zisekelwe kokungasentla

Ukusombulula iingxaki ngokwenza o Ukuphinda kabini nokwahlula abe sisiqingatha

kwamanani angumnqakathi (odd numbers) nkqu namanani angoonombini (even numbers) angu-1 ukuya kwi-15

o Ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo (whole numbers) kwizisombululo zezibalo ukuya kuma-34

o Iipatheni okanye amaqela amashumi kunye nemivo (tens and units)

3+1=4 21 =10+10+1 13+1=14 23+1=24 33+1=34 o Uchaza izisombululo ezizezakhe kwiingxaki

ISithuba neMilo

o ngqamanisa amazwi neemilo o landela izalathiso zendlela uwedwa okanye

kwiqela ukuya kwindawo ethile echaziweyo eklasini (umz. Thatha amanyathelo ama-4 ubuyele umva, thatha amanyathelo ama-2 ukuya ngasekunene, thatha amanyathelo ama-3 ukuya phambili, njl. njl.)

Ixesha

o Makubekho ukubhekiselela kwamihla le kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu

o xoxa ngeziganeko ezibalulekileyo ezichaphazela ixesha

Ubude

o linganisa ubude ngamanyathelo nangezandla ezidityanisiweyo

o rekhoda usebenzisa iigrafu eziziibloko

Ubunzima o Eyona inzima/ ilula kunazo zonke; iingqikelelo

ezenziwa ngokuthatha imilinganiselo ngokuphakamisa ngezandla

Umthamo

o ukulinganisa ukusuka kwesinye isikhongozeli ukuya kwesinye: thelekisa ukuba sesiphi isikhongozeli esiqulathe izinto ezininzi ngaphezulu/ ezincinane kakhulu

Imali

o Ukunakana imali eziinkozo ezii-R1, R2, nee-R5.

Isahluko 4

Isahluko 5

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 31: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 28 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ukusebenzisa idatha

o Umsebenzi wokuhlaziya ulwazi weveki 23-24

27-28

LO 1 Amanani, izibalo, nonxibelelwano lwamanani LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra

UMSEBENZI 3 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-100 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-100

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kwi-100 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo ngeentlobo

zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepti yenani

o Hlaziya • Amanani, iisimboli namagama 11-20 • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo nokuthabatha: ukuya kwinani engu-6

• Izibalo ‘ezigqwethiweyo’ umz. 5=4+1 • Sebenzisa izibalo ezigqwethiweyo

kumgca-manani

o Ukwahlula-hlula: • okuphathekayo: yahlula u-4, 6, 8 babe

ngamaqela amabini (ukwaba)) • yahlula isi-6 sibe ngamaqela ama-3 • Izibalo ezisekelwe kumabali ezisekelwe

kokungasentla

o Ukuphinda-phinda: • ngokuphathekayo: yenza amaqela abe

ma-2 okanye abe ma-3 ezi-2; • yenza amaqela ama-2 ezi-3 • bhala phantsi izibalo ezisekelwe kwibali

Ukusombulula iingxaki ngokwenza

o Ukuphinda kabini nokwahlula abe sisiqingatha amanani angumnqakathi nangoonombini (odd and even numbers) u-1 ukuya ku-15

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombulula zeengxaki zokubala ukuya kuma-34

Isahluko 2

Isahluko 3

Isahluko 4

Isahluko 5

Page 32: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 29 -

LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

o Iipatheni okanye ukudityaniswa

ngokwamaqela kwamashumi nemivo 3+1=4 21 =10+10+1 13+1=14 23+1=24 33+1=34 o Ucacisa malunga nezisombululo ezizezakhe

kwiingxaki

ISithuba neMilo o Matanisa amagama neemilo o landela izalathiso zendlela uwedwa okanye

ukwiqela ukuya kwindawo echaziweyo engaphandle kwaseklasini

Ixesha

o makubekho ukubhekiselela kwamihla le kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu

o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo ezichaphazela ixesha

Ubude

o linganisa ubude ngamanyathelo nangezandla ezidityanisiweyo

o rekhoda usebenzisa iigrafu eziziibloko

Ubunzima o Eyona inzima/ ilula kunazo zonke; iingqikelelo

ezenziwa ngokuthatha imilinganiselo ngokuphakamisa ngezandla

Imali

o Ukunakana imali eziinkozo eyi-R1, R2 ne-R5. Ubunzima

o Yenza umdlalo okhululekileyo ngesikali sokulinganisa ubunzima sasekhaya (uhlobo oluthile lokulinganisa izinto (balancing type)

Umthamo

o inganisa ubungakanani ukusuka kwesinye isikhongozeli ukuya kwesinye usenza uphando lokuba sesiphi na isikhongozeli esiqulathe kakhulu okanye kancinane

Ukusebenzisa idatha

o Ukuhlaziya ulwazi lweveki 23-24

Isahluko 6

Isahluko 7

29-30

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

Hlaziya iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

Isahluko 2

Page 33: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 30 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri)

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-100 o bala kwitshathi yamanani ukusuka ku-1-100

uphinde ubuyele umva o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kwi-100 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo ngeentlobo

zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepthi yenani o Hlaziya

• Iisimboli namagama kunye namanani 11-20

• Ukuphinda-phinda: a) ngokuphathekayo: yenza amaqela ama-2 okanye ama-3 ezi-2;

yenza amaqela ama-2 wamaqela ezi- 3

b) bhala izibalo ezisekelwe kwibali

o Yazisa • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izibalo zokuthabatha nezibalo

ezigqwethiweyo: ukuya kwinani u-7 a) bhala izibalo ezisekelwe kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-mnani

Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo

o ukwahlula abe ziziqingatha amanani abala ngezibini (even numbers) 2, 4 nesi-6 besahlula amanani angumnqakathi u-1 no-3

o ukuphinda kabini kunye nokwahlula zibe sisiqingatha amanani angumnqakathi nangoonombini (odd and even numbers) u-1 ukuya kwi-15

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo zeengxaki zokubala ukuya ku-34

o Iipatheni okanye ukudityaniswa kwamashumi nemivo

3+1=4 21 =10+10+1 13+1=14 23+1=24 33+1=34 o Ucacisa ngezisombululo ezizezakhe

kwiingxaki

ISithuba neMilo o ngqamanisa amazwi neemilo o landela izalathiso zendlela uwedwa okanye

kwiqela ukuya kutsho kwindawo leyo ichaziweyo engaphandle kweklasi

Isahluko 3

Isahluko 4

Isahluko 6

Page 34: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 31 -

LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ixesha

o makubekho ukubhekiselela kwamihla le kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu

o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo ezichaphazela ixesha

Ubude

o linganisa ubude ngamanyathelo nangezandla ezidityanisiweyo

o rekhoda usebenzisa iigrafu eziziibloko

Ubunzima o Eyona inzima/ ilula kunazo zonke; iingqikelelo

ezenziwa ngokuthatha imilinganiselo ngokuphakamisa ngezandla

Umthamo

o linganisa ubungakanani ukusuka kwesinye isikhongozeli ukuya kwesinye uthelekisa ukuba sesiphi isikhongozeli esiqulathe kakhulu okanye kancinane

Imali

o Ukuqatshelwa kwemali eziinkozo ezii-R1, R2, nee-R5.

o Imisebenzi yokuthenga ngemali etshintshekileyo

Ukusebenzisa idatha

Umsebenzi wokuhlaziya ulwazi weveki 23-24

Isahluko 7

Page 35: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 32 -

ISHEDYULI YOMSEBENZI YOLWAZI LOKUBALA

IBAKALA 1

IKOTA 4

IV-EKI

IZIPHUMO ZESIFUNDO

IMIGANGATHO YOVAVANYO NOKUYAZISA OKUNGUNDOQO

ISIKHOKELO SIKATITSHALA

31-32

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

Hlaziya iikhonsepti ezinzima zeKota 3 Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani u Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-30

IKhonsepthi yenani o Hlaziya ulwazi

• Iisimboli namanani angamagama 11-20 • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, izibalo zokuthabatha nezibalo ezigqwethiweyo: ukuya kwinyumerali 6

a) bhala izibalo ezisekelwe kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukuphinda-phinda: a) ngokuphathekiyo ncam: yenza

amaqela ama-2 okanye amaqela ka- 3; yenza amaqela ama-2 ka-3

b) bhala izibalo ezisekelwe kwibali • Ukwahlula: • Ezingaphathekiyo ncam: yahlula u-4, 6,

8 babe ngamaqela amabini (ukwaba) • Yahlula u-6 abe ngamaqela ama-3 • Izibalo ezisekelwe kwibali ezisekelwe

zona zisekelwe kokungasentla

o Yazisa malunga nokulandelayo: • Amanani, iisimboli namagama u-21-30 • Zoba iisethi uze ubhala ngokwamagama

unye; bini, thathu, ne, hlanu • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izibalo zokuthabatha kunye nezibalo

ezigqwethiweyo: ukuya kwinani u-7 a) bhala izibalo ezisekelwe kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 36: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 33 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo LO 5 Ukusebenzisa idatha

• Ukudibanisa ngokuphindayo: a) ngamanani ewonke nezisombululo

kwiingxaki ngokobuncinane kuma- 20. umz. 2+2+3+5=

12+2+3+3=

Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo o Ukuphinda kabini nokwahlula abe

sisiqingatha amanani angumnqakathi noonombini (odd and even numbers) u-1 ukuya kwi-15

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo zokubala ukuya kuma-34

o Iipatheni okanye ukubhalwa ngokwamaqela kwamashumi nemivo

3+1=4 21 =10+10+1 13+1=14 23+1=24 33+1=34 o Uchaza izisombululo ezizezakhe kwiingxaki

ISithuba neMilo

o khuphela Iipatheni ezenziwe ngeemilo ezahluka-hlukeneyo

Ixesha

o makubekho ukubhekiselela kwamihla le kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu

o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo ezichaphazela ixesha

Ubude

o linganisa ubude ngamanyathelo nangezandla ezidityanisiweyo

o rekhoda usebenzisa iigrafu eziziibloko

Ubunzima o Ukuthelekisa into leyo ngokuyilinganisa

kwisikali ukufumanisa ukuba yeyiphi enzima kunenye iyeyiphi elula kunenye

Umthamo

o Ukuthelekisa umthamo weebhotile, iikomityi, njl. njl. zobukhulu obahluka-hlukeneyo

o rekhoda iziphumo ngokusebenzisa iigrafu eziziibloko

Imali a) Ukunakana imali eziinkozo yee-R1, R2, R5.

b) Imisebenzi yokuthenga kunye netshintshi.

Isahluko 4

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 37: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 34 -

33-34

LO 1 Amanani, izibalo, nonxibelelwano lwamanani

UMSEBENZI 1 WOVAVANYO OLUSESIKWENI

Hlaziya iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 uphinde ubuyele umva o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-100 o bala kwitshathi yamanani ukusuka kulo

naliphi inani ukuya kwi-100 o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kwi-100 o qikelela ubungakanani bezinto

ezingamaqela ahlukeneyo ukusuka ku-1-20 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepti yenani

o Hlaziya • Iisimboli namagama amanani ka-21-30 • Zoba iisethi uze ubhale ngokwamazwi

unye; bini, thathu, ne, hlanu • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izibalo zokuthabatha kunye nezibalo

ezigqwethiweyo: kumanani 1-7 a) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukwahlula-hlula: Ngokungaphathekiyo

ncam: a) yahlula u-4 no-6 abe ngamaqela

amabini (ukwaba); yahlula u-6 abe ngamaqela ama-3.

b) bhala phantsi izibalo ezisekelwe kwibali

• Ukuphinda-phinda:

Ngokungaphathekiyo ncam: a) yenza amaqela ama-2 ezi-3 uphinde

wenze amaqela ama-2 ezi-3 b) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali

o Yazisa malunga nokulandelayo: • Amanani, iisimboli namagama u-31-34 zoba iisethi uze ubhale phantsi

ngamagama isithandathu, isixhenxe, isibhozo, isithoba, ishumi

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 38: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 35 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

• Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, izibalo zokuthabatha kunye nezibalo eziguquliweyo:

kwinyumerali engu-8 a) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukudibanisa ngokuphindayo: a) ngamanani apheleleyo kunye

nezisombululo ubuncinane ku-30. umz. 2+2+3+5=

12+2+3+3= 22+2+3+3=

Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo

o Ukwahlula kabini nokwahlula abe sisiqingatha kwamanani angumnqakathi noonombini (odd and even numbers) u-1 ukuya ku-15

o Ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo zeengxaki zokubala ukuya ku-34

o Iipatheni okanye ukubhalwa ngokwamaqela kwamashumi nemivo

3+1=4 21 =10+10+1 13+1=14 23+1=24 33+1=34 o Ucacisa ngezisombululo ezizezakhe

kwiingxaki

ISithuba neMilo o Khuphela Iipatheni ezenziwe ngeemilo

ezahluka-hlukeneyo

Ixesha o makubekho ukubhekiselela kwamihla le

kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo

ezichaphazela ixesha

Ubude o linganisa ubude ngamanyathelo

nangezandla ezidityanisiweyo o rekhoda usebenzisa iigrafu eziziibloko

Ubunzima o Ukuthelekisa into leyo ngokuyilinganisa

kwisikali ukufumanisa ukuba yeyiphi enzima kunenye iyeyiphi elula kunenye

Umthamo

o Ukuthelekisa umthamo weebhotile, iikomityi, njl. njl. zobukhulu obahluka-hlukeneyo

Isahluko 4

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 39: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 36 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

o rekhoda iziphumo ngokusebenzisa iigrafu

eziziibloko

Imali a) Ukuqatshelwa kweemali eziziinkozo ezizii-

5c, 10c, 20c, 50c, R1, R2, nee-R5. b) Imisebenzi yokuthenga kunye netshintshi.

35-36

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

UMSEBENZI 1 WOVAVANYO OLUSESIKWENI Hlaziya iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 uphinde ubuyele umva o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-100 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepthi yenani o Hlaziya

• Iinyumerali, iisimboli namanani abhalwe ngamagama uthandathu, isixhenxe, isibhozo, isithoba, ishumi

• Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izibalo zokuthabatha kunye nezibalo

ezigqwethiweyo: zeenyumerali 1-8 a) bhala izibalo ezisekelwe kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukwahlula-hlula: ngokungaphathekiyo

ncam: a) yahlula u-4 no-6 babe ngamaqela

amabini (ukwaba); yahlula u-6 abe ngamaqela ama-3.

b) bhala izibalo ezisekelwe kwizivakalisi. • Ukuphinda-phinda: ngokuphathekayo

ngokungaphelelanga: a) yenza amaqela ezi-2 nezi-3 zikabini

uphinde wenze amaqela ama-2 ka-3 b) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 40: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 37 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

o Yazisa

• Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi ezivulekileyo, izibalo zokuthabatha kunye nezibalo ezigqwethiweyo: kwinyumerali engu-9

a) bhala phantsi izibalo ezisekelwe kwibali

b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukudibanisa ngokuphindanayo: a) ngamanani apheleleyo

nezisombululo kwiingxaki zezibalo kunye nezisombululo ukuya kutsho ubuncinane ku-34. e.g. 2+2+3+5=

12+2+3+3= 30+1+3+0=

Ukusombulula iingxaki ngokwenza

o Ukuphinda kabini nokwahlula abe sisiqingatha amanani angumnqakathi namanani abala ngezibini u-1 ukuya ku-15

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo ukuya kutsho ku-34

o Iipatheni okanye ukubhalwa kwamashumi nemivo

3+1=4 21 =10+10+1 13+1=14 23+1=24 33+1=34 o ucacisa ngezisombululo ezizezakhe

kwiingxaki

ISithuba neMilo o Khuphela iipatheni ezenziwe ngeemilo

ezahluka-hlukeneyo

Ixesha o makubekho ukubhekiselela kwamihla le

kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo

ezichaphazela ixesha

Ubude o Ukuqikelela, umlinganiselo nombhalo

oyigrafu. Ubunzima

o thelekisa ubunzima bezinto ezimbini okanye ngaphezulu kwigrafu eyibloko.

Umthamo

o Ukuthelekisa umthamo weebhotile, iikomityi, njl. njl. zobukhulu obahluka-hlukeneyo

o rekhoda iziphumo ngokusebenzisa iigrafu eziziibloko

Isahluko 4

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 41: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 38 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Imali

a) Ukuqatshelwa kwemali eziinkozo ezii-5c, 10c, 20c, 50c, R1, R2, nee-R5.

b) Imisebenzi yokuthenga netshintshi.

37-38

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

UMSEBENZI 3 WOVAVANYO OLUSESIKWENI Hlaziya iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 uphinde ubuyele umva o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-100 o bala kwitshathi yamanani ukusuka kulo

naliphi inani ukuya kwi-100 o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kwi-100 o qikelela ubungakanani bezinto

ezingamaqela ahlukeneyo ukusuka ku-1-20 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepthi yenani o Hlaziya

• Amanani, iisimboli namagama u-31-34 • Bhala iisethi uze ubhale ngamagama

unye ukuya kwishumi ngalo naluphi ulandelelwano.

• Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izibalo zokuthabatha kunye nezibalo

eziguquliweyo: kwiinyumerali u-1-9 a) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukwahlulwa-hlulwa: kwamanani

angaphatheki-ncam: a) yahlula u-4 u-6 babe ngamaqela

amabini (ukwaba); yahlula u-6 abe ngamaqela ama-3.

b) bhala izibalo ezisekelwe kwibali

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 42: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 39 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

• Ukuphinda-phindwa: Kwamanani

angaphathekiyo ncam: a) yenza amaqela ama-2 nama-3 esibini

uze wenze amaqela ama-2 wesi-3 b) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali

o Yazisa • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izibalo zokuthabatha kunye nezibalo

ezigqwethiweyo kwinyumerali engu-9 a) bhala phantsi izibalo ezisekelwe

kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukudibanisa ngokuphindayo: a) amanani apheleleyo kunye

nezisombululo kwizibalo ukuya ubuncinane ku-34. umz. 2+2+3+5=

12+2+3+3= 30+1+3+0=

Ukusombulula iingxaki ngokuphathekayo

o ukuphinda kabini nokwahlula abe ziziqingatha amanani angumnqakathi namanani abala ngezibini u-1 ukuya kwi-15

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombululo zezibalo ukuya ku-34

o sebenzisa amacebo akho uchaze izisombululo kwiingxaki zezibalo

ISithuba neMilo

o khuphela iipatheni ezenziwe ngeemilo ezahluka-hlukeneyo

o ngqamanisa amazwi neemilo

Ixesha o makubekho ukubhekiselela kwamihla le

kwiintsuku zeveki nakwitshathi yemozulu o xoxani ngeziganeko ezibalulekileyo

ezichaphazela ixesha o zalisa iintsuku zeveki kwitshathi

engabhalwanga nto kangangesithuba senyanga enye

Ubude

o linganisa ubude obufutshane/obude ngaphezulu ngokubeka elinye inyawo phambi kwelinye

o ukuqikelela ubude phambi kowona mlinganiselo unguwo

Isahluko 5

Isahluko 4

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 43: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 40 -

LO 5 Ukusebenzisa idatha

Ubunzima

o Ukuqikelela ngesandla ukufumana izinto ezimbini ezinobunzima obufanayo; vavanya ngokulinganisa kwisikali

Umthamo

o Ngqinisisa umthamo wezikhongozeli ezahlukeneyo uze uzicwangcise ngokolandelelwano lokuqulathiweyo (volume)

o rekhoda iziphumo ngokusebenzisa iigrafu eziziibloko

Imali

o Ukunakana imali eziinkozo ezii-5c, 10c, 20c, 50c, R1, R2, nee-R5.

o Ukuthenga evenkileni usebenzisa imali etshintshekileyo.

Ukusebenzisa idatha

Hlaziya ulwazi lwemisebenzi yeeveki 37-38

39-40

LO 1 Amanani, ukusetyenziswa kwamanani, nolwalamano

Hlaziya uze ubethelele iikhonsepti ezinzima Ukubala okwenziwa imihla ngemihla:

o bala ngokugcina ngentloko ubuyela umva, usiya phambili; ukusuka kulo naliphi inani eliphakathi ko-1-34

o bala izinto usuka ku-1-34 o bala kwisixhobo sokubala (abacus) ukusuka

ku-1-100 uphinde ubuyele umva o bala kumgca-manani ukusuka kulo naliphi

inani ukuya ku-100 o bala kwitshathi yamanani ukusuka kulo

naliphi inani ukuya kwi-100 o bala ngezi-2, izi-5, ama-10 ukuya kwi-100 o Ziqhelanise nokuqikelela iintlobo

ngeentlobo zamaqela ezinto eziphathekayo ukusuka ku-1-20

IKhonsepthi yenani o Hlaziya

• Iisimboli namanani angamagama u-31-34

• Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi ezivulekileyo, izibalo zokuthabatha kunye nezigqwethiweyo ukuya kumanani u- 1-9

a) bhala phantsi izibalo ezisekelwe kwibali

b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukwahlula-hlula: Ngokungaphathekiyo

ncam:

Isahluko 2

Isahluko 3

Page 44: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 41 -

LO 2 Iipatheni, iifankshini ne-aljebra LO 3 ISithuba neMilo (iJometri) LO 4 Umlinganiselo

a) yahlula u-4 no-6 babe ngamaqela

amabini (ukwaba); yahlula u-6 abe ngamaqela ama-3.

b) bhala phantsi izibalo ezisekelwe kwibali

• Ukuphinda-phinda:

Ngokungaphathekiyo ncam: a) yenza amaqela ka-2 no-3 wenani

elingubini uze wenze amaqela ama-2 wesi-3

b) bhala izibalo ezisekelwe kwibali • Bhala iisethi uze ubhale ngokwamazwi

isithoba; ishumi • Ukudibanisa, izibalo zezivakalisi

ezivulekileyo, Izifundo zokuthabatha kunye nezibalo

ezigqwethiweyo kwinyumerali engu-9 a) bhala izibalo ezisekelwe kwibali b) sebenzisa izibalo kumgca-manani • Ukudibanisa ngokuphindayo: a) ngamanani apheleleyo kunye

nezisombululo zezibalo ubuncinane ku-34 umz. 2+2+3+5=

12+2+3+3= 30+1+3+0=

Ukusombulula iingxaki ngokwenza

o ukuphinda kabini nokwahlula abe sisiqingatha amanani angumnqakathi noonombini (odd and even numbers) u-1 ukuya kwi-15

o ukudibanisa nokuthabatha amanani apheleleyo kwizisombulu zezibalo ukuya ku-34

o usebenzisa amacebo akhe acacise malunga nezisombululo kwiingxaki zokubala

ISithuba neMilo Hlaziya ulwazi lomsebenzi odlulileyo

Ixesha Hlaziya ulwazi lomsebenzi odlulileyo

Ubude Hlaziya ulwazi lomsebenzi odlulileyo

Ubunzima Hlaziya ulwazi lomsebenzi odlulileyo

Isahluko 5

Isahluko 5

Isahluko 4

Isahluko 6

Isahluko 7

Page 45: ISigaba seSiseko IiShedyuli zoMsebenzi · Ukwenza uvavanyo nokucela iikhomenti kuza kusinika ithuba lokuthetha, lokumamela nokufumana izisombululo njengoko siqhubela phambili nenkqubo

- 42 -

Umthamo Hlaziya ulwazi lomsebenzi odlulileyo Imali

Hlaziya ulwazi lomsebenzi odlulileyo