jak polacy stosujĄ siĘ do zaleceŃ w zwiĄzku z koronawirusem? · 2020. 4. 6. · n = 1098...

1

JAK POLACY STOSUJĄ SIĘ DO ZALECEŃ W ZWIĄZKU Z

KORONAWIRUSEM?

dr Katarzyna Hamer*, dr Maria Baran**, dr Marta Marchlewska*

*Instytut Psychologii Polska Akademia Nauk

PSYCHOLOGIA A KORONAWIRUS

Zapraszamy do zapoznania się z drugim z naszych raportów z badań psychologicznych nad konsekwencjami koronawirusa w Polsce.

Raport nr 2 odpowiada na pytania:

• Jak Polacy stosują się do zaleceń związanych z koronawirusem?

• Których zaleceń Polacy przestrzegają bardziej, a których mniej?

• Czy istnieją różnice w zakresie stosowania się do zaleceń między kobietami a mężczyznami,

młodymi a starszymi, między osobami z miast a tymi mieszkającymi na wsiach oraz między

osobami o niższym lub wyższym wykształceniu?

• Jaki jest związek między obawami a stosowaniem się do zaleceń?

METODA

Badanie zrealizowane 23-24 marca 2020* przez: dr Katarzynę Hamer (IP PAN), dr Marię Baran (Uniwersytet SWPS) i dr Martę Marchlewską (IP PAN) na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna.

N = 1098

• próba ogólnopolska, losowo-kwotowa; • kwoty łączne dobrane według reprezentacji w populacji

dorosłych Polaków; • metoda CAWI (Computer-Assisted Web Interview, czyli

wspomagany komputerowo wywiad online).

*Według oficjalnych danych z wieczoru 23 marca w Polsce było wtedy 749

potwierdzonych przypadków zakażeń

koronawirusem, a 8 osób zmarło.

13%

20%

16%

19%

31%

18-24

25-34

35-44

45-45

55 i powyżej

CHARAKTERYSTYKA DEMOGRAFICZNA PRÓBY N=1098

PŁEĆ WIEK

M. ZAMIESZKANIA WYKSZTAŁCENIE

52% 48%

13%

46%

41%

Podstawowe/zasadnicze/gimanzjum

Średnie/pomaturalne/policealne

Licencjat/wyższe/podyplomowe

32%

12%

21%

20%

14%

Wieś

Małe miasto (do 20 tys)

Średnie miasto (20-99 tys.)

Duże miasto (100-500 tys.)

Wielkie miasto (powyżej 500 tys.)

GŁÓWNE WNIOSKI 1 N = 1098

W badaniu z 23-24 marca 80% - 87% Polaków twierdzi, że stosuje się do zaleceń związanych z ograniczeniem rozprzestrzeniania się koronawirusa, tzn.:

• unika zgromadzeń publicznych, • stara się ograniczać przebywanie poza domem, • w kontaktach z innymi poza domem utrzymuje dystans ponad 1 metr, • zasłania usta podczas kichania i kasłania, • bardziej dba o higienę poza domem (mycie i/ lub odkażanie rąk), • wita się bez podawania dłoni.

1

3% 10% 16% 72%

zdecydowanie się nie zgadzam raczej się nie zgadzam trudno powiedzieć raczej się zgadzam zdecydowanie się zgadzam

CZY POLACY STOSUJĄ SIĘ DO ZALECEŃ?

unika zgromadzeń publicznych

N = 1098

87%

stara się przebywać w domu tak dużo, jak to możliwe

2% 12% 17% 68%


trzyma dystans ponad 1 metr w relacjach z innymi poza domem (np. w kolejce w sklepie) 2% 12% 23% 63%


zasłania usta podczas kichania i kasłania 2% 13% 20% 65%


4% 2% 14% 17% 63%


85%

85%

85%

81%

80% 3% 16% 23% 58%


38% robi zapasy żywieniowe, żeby niepotrzebnie często nie wychodzić do sklepu

11% 14% 36% 24% 15%


wita się bez podawania dłoni

bardziej dba o higienę poza domem (np. mycie i/lub odkażanie dłoni)

GŁÓWNE WNIOSKI 2 – płeć i wiek

2 Rola płci: Kobiety istotnie bardziej stosują się do wszystkich zaleceń niż mężczyźni. Przykładowo widać, że mężczyźni niechętnie rezygnują z witania się przez podanie dłoni (tego zalecenia przestrzega 71% mężczyzn i 87% kobiet), a tylko 75% mężczyzn myje lub odkaża ręce poza domem (87% kobiet). Rola wieku: Młodsi mniej stosują się do wszystkich zaleceń niż starsi, poza jednym – to starsi częściej chodzą do sklepów.

3

unikanie zgromadzeń publicznych

przebywanie w domu tak dużo, jak to możliwe

trzymanie dystansu ponad 1 metr w relacjach z innymi poza domem (np. w kolejce w sklepie)

zasłanianie ust podczas kichania i kasłania

dbanie o higienę poza domem (mycie i/lub odkażanie rąk)

witanie się bez podawania dłoni

robienie zapasów żywieniowych po to, by niepotrzebnie często nie chodzić do sklepu

93%

N = 1098

*Powyżej przedstawiono skumulowany % odpowiedzi: ,,raczej się zgadzam” oraz ,,zdecydowanie się zgadzam”.

92%

90%

91%

87%

87%

42%

75%

81%

78%

80%

71%

35%

78%

STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A PŁEĆ

STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A WIEK 2%

1% 1% 0% 1%

7% 5%

3% 1% 1%

14% 16%

11% 7%

4%

16% 22%

18% 13%

11%

61% 56%

68% 79%

84%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej

1- zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 zdecydowanie się zgadzam

1. unikanie zgromadzeń publicznych

1% 1% 2%

1% 1%

3% 1% 2%

1% 2%

19% 19% 15%

10% 5%

19% 25%

19% 14%

13%

57% 55%

63% 75%

80%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej

1- zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5- zdecydowanie się zgadzam

2. przebywanie w domu tak dużo, jak to możliwe

2% 0% 1% 1% 1%

3% 2%

3% 1% 1%

19% 21%

13% 10%

5%

31% 26%

24% 20%

18%

45% 51%

59% 69%

76%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


3. trzymanie dystansu ponad 1 metr w relacjach z innymi poza domem (np. w kolejce w sklepie)

0% 1% 1% 1% 0%

3% 2% 3%

1% 0%

23% 20%

15% 9%

6%

22% 27%

23% 16%

15%

52% 50%

59% 74%

79%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


4. zasłanianie ust podczas kichania i kasłania

Czy te wykresy nie powinny być większe? Zastanawiam się, czy te dziedziny, w których jest ewidentny

przyrost czerwonego z wiekiem czyms się roznia od tych, gdzie go nie ma??

N = 1098

5. dbanie o higienę poza domem (mycie i/lub odkażanie rąk)

6. witanie się bez podawania dłoni

7. robienie zapasów żywieniowych po to, by niepotrzebnie często nie chodzić do sklepu

0% 1% 1% 1% 1%

3% 5%

3% 2%

1%

22% 22%

19% 12%

9%

27% 25%

19% 22%

24%

48% 48%

59% 63%

65%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


4% 2%

5% 5% 5%

3% 4%

3% 1% 1%

25% 19%

18% 11%

6%

20% 21%

17% 15%

13%

47% 55%

57% 68%

75%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej

1- zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5- zdecydowanie sie zgadzam

6% 10% 8% 10%

17%

14% 9%

15% 19%

14%

35% 38%

36% 36%

36%

26% 28%

22% 23% 21%

19% 15%

19% 12% 12%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


N = 1098 STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A WIEK

STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A MIEJSCE ZAMIESZKANIA

1% 0% 1% 0% 1%

3% 2%

3% 4% 2%

5% 6%

11% 10%

13%

15% 16%

11% 16%

18%

77% 76% 75%

70% 65%

Wielkie miasto (> 500 tys.)




Wieś



0% 1% 2%

1% 1%

1% 1%

2% 2% 1%

11% 9%

10% 13%

16%

16% 17%

13% 13%

22%

72% 72% 72% 71%

60%





Wieś



0% 0% 1% 0% 1%

3% 1%

1% 2%

2%

9% 8%

14% 13%

15%

20% 26%

17% 24%

25%

68% 65%

67% 60%

56%





Wieś



0% 0% 1% 0% 1%

3% 1%

2% 3% 1%

6% 10%

13% 15% 17%

22% 17%

19% 16%

22%

70% 72%

65% 67%

59%





Wieś



N = 1098




2% 0% 1% 2% 1%

3% 2% 2% 2% 3%

13% 11%

17% 16% 18%

23% 25%

21% 22%

24%

60% 62%

59% 58%

54%





Wieś


0% 6% 6%

2% 5%

1% 1% 3%

4% 2%

10% 8%

13% 16%

19%

15% 20%

10% 15%

20%

73% 65%

68% 63%

54%





Wieś


13% 15%

11% 9% 9%

14% 13%

14% 17%

14%

38% 37%

36% 35%

36%

21% 20%

26% 25%

25%

15% 15% 14% 14%

16%





Wieś


N = 1098 STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A MIEJSCE ZAMIESZKANIA

Rola miejsca zamieszkania: Ludzie w dużych miastach najczęściej przestrzegają zasady, by nie witać się przez podanie ręki. Podobnie tego, by zasłaniać usta podczas kaszlu i kichania. Pozostałe zalecenia są podobnie przestrzegane niezależnie od wielkości miejsca zamieszkania.

4

GŁÓWNE WNIOSKI 3 – wykształcenie

5 Osoby z wyższym wykształceniem bardziej niż osoby z niższym wykształceniem stosują się do wszystkich zaleceń. Dotyczy to następujących kwestii: • unikanie zgromadzeń publicznych, • przebywanie w domu tak dużo, jak to możliwe, • trzymanie dystansu ponad 1 metr w relacjach z innymi poza domem (np. w kolejce w

sklepie), • zasłanianie ust podczas kichania i kasłania, • dbanie o higienę poza domem (mycie i/lub odkażanie rąk), • witanie się bez podawania dłoni, • robienie zapasów żywieniowych po to, by niepotrzebnie często nie chodzić do sklepu.

Niezależnie od poziomu wykształcenia ludzie raczej nie robią zapasów żywieniowych po to, by ograniczyć zbyt częste wychodzenie z domu (34-40%).

6

1%

1%

0%

2%

3%

4%

5%

11%

18%

18%

13%

17%

74%

73%

61%

wyższe

średnie

niższe



1%

1%

1%

1%

2%

3%

8%

12%

24%

19%

16%

16%

70%

69%

56%

wyższe

średnie

niższe



1%

1%

0%

2%

2%

1%

8%

13%

23%

24%

22%

24%

65%

63%

53%

wyższe

średnie

niższe



0%

1%

0%

2%

1%

1%

8%

14%

27%

22%

19%

18%

68%

66%

55%

wyższe

średnie

niższe



N = 1098 STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A WYKSZTAŁCENIE




1%

1%

0%

3%

2%

4%

13%

16%

24%

25%

23%

21%

59%

59%

51%

wyższe

średnie

niższe


4%

5%

3%

2%

2%

3%

10%

15%

22%

16%

15%

22%

69%

62%

50%

wyższe

średnie

niższe


9%

12%

14%

15%

13%

13%

35%

37%

40%

25%

23%

19%

15%

14%

15%

wyższe

średnie

niższe


N = 1098 STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A WYKSZTAŁCENIE

GŁÓWNE WNIOSKI 4 – STRACH A STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ

7 Im większe obawy, tym silniejsze stosowanie się do zaleceń związanych z epidemią. Stosowanie się do konkretnych zaleceń jest w specyficzny sposób związane z konkretnymi obawami:

•Osoby, które boją się, że inni ludzie nie będą stosować się do zaleceń, a także te, które boją się przepełnionych szpitali i zarażenia się osób bliskich, w większym stopniu deklarują, że przebywają w domu, unikają zgromadzeń, dbają o higienę poza domem, trzymają odpowiedni dystans (ponad 1 metr), nie podają dłoni na powitanie i zasłaniają się podczas kaszlu lub kichania.

•Podobne, choć nieco słabsze związki stwierdzono dla pozostałych obaw, tj.

związanych z kryzysem finansowym, możliwością zarażenia się wirusem, możliwą paniką innych czy potencjalnymi zmianami trybu życia.

•Osoby, które boją się, że może zabraknąć produktów w sklepach w większym

stopniu robią zapasy.

REALIZACJA ZALECEŃ Analizy korelacji r-Pearsona wykazały umiarkowane

związki realizacji zaleceń z nasileniem różnych

typów obaw. Im wyższa wartość tym silniejszy

związek między zmiennymi.

N = 1098 STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ A OBAWY

ŹR

ÓD

ŁA

OB

AW

Im większe obawy,

tym silniejsze

stosowanie się do

zaleceń

PODSUMOWANIE

1 Gotowość Polaków do przestrzegania zaleceń w dniach 23-24 marca, a więc po mniej więcej 10 dniach od wprowadzenia ograniczeń, jest bardzo wysoka (80-87%). Najmniej do zaleceń stosują się osoby z niższym wykształceniem, mężczyźni i osoby młode. Polacy raczej nie robią zapasów żywieniowych, żeby niepotrzebnie często nie wychodzić do sklepu (robi je zaledwie 37% badanych). Im większe różnego typu obawy związane z koronawirusem, tym silniejsze stosowanie się do zaleceń związanych z epidemią.

2

3

Może to z infografikami? Maja jakbys miała pomysl, żeby to jeszze upiekszyc

to zapraszam )

4

KONTAKT

Hamer, K., Baran, M i Marchlewska, M. (2020). Czy Polacy stosują się do zaleceń w związku z koronawirusem? Raport z badań. Warszawa: IPPAN, SWPS.

dr Marta Marchlewska

[email protected]

Instytut Psychologii PAN ul. Jaracza 1, Warszawa

Kierowniczka Laboratorium Poznania Politycznego

http://politicalcognition.psych.pan.pl/pl

dr Katarzyna Hamer

[email protected]

Instytut Psychologii PAN ul. Jaracza 1, Warszawa Kierowniczka IWAHLAB https://iwahlab.com/

dr Maria Baran [email protected]

Uniwersytet

Humanistycznospołeczny SWPS ul. Chodakowska 19, Warszawa

Zapraszamy na: https://covid19psychologia.com/ gdzie będą ukazywać się nasze kolejne raporty.
mailto:[email protected]://politicalcognition.psych.pan.pl/plmailto:[email protected]:[email protected]://iwahlab.com/mailto:[email protected]

jak polacy stosujĄ siĘ do zaleceŃ w zwiĄzku z koronawirusem? · 2020. 4. 6. · n = 1098...

Documents