1. Niniejszy darmowy ebook zawiera fragment penej wersji pod tytuem: "Jak zda egzamin?" Aby przeczyta informacje o penej wersji, kliknij tutaj Darmowa publikacja dostarczona przez ZloteMysli.pl Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania si jej od-sprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli. Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 9.04.2009 Tytu: Jak zda egzamin? fragment utworu Autor: Pawe Sygnowski Projekt okadki: Marzena Osuchowicz Korekta: Magda Wasilewska, Sylwia Fortuna Skad: Marcin Grniakowski Internetowe Wydawnictwo Zote Myli sp. z o.o. ul. Daszyskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www. ZloteMysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrzeone. All rights reserved.

2. SPIS TRECI WSTP...............................................................................................5 O EGZAMINIE...................................................................................6 Egzamin co to waciwie jest?.......................................................................................7 Jaki jest cel egzaminu?.....................................................................................................7 Jak zachowuj si egzaminowani w czasie egzaminw?................................................8 USTNY..........................................................................................................................8 Ignorant.......................................................................................................................8 Samobjca....................................................................................................................9 Przecitniak..................................................................................................................9 Zawodowiec.................................................................................................................9 Mistrz..........................................................................................................................10 PISEMNY...................................................................................................................10 Ignorant......................................................................................................................10 Samobjca..................................................................................................................10 Przecitniak................................................................................................................10 Zawodowiec................................................................................................................11 Mistrz..........................................................................................................................11 Dlaczego nie zdaem tego egzaminu?.............................................................................11 Trudnoci z uczeniem si...........................................................................................12 Trudnoci z zapamitywaniem..................................................................................15 Trudnoci z przypominaniem....................................................................................15 Za organizacja pracy.................................................................................................16 Trudnoci ze sprzedawaniem wiedzy....................................................................18 Trudnoci z wasn osob..........................................................................................19 JAK UCZY SI DO EGZAMINU?....................................................20 Na dobry pocztek troch teorii..................................................................................21 Jak wyeliminowa wewntrznego krytyka i niedowiarka?.....................................24 Jak uczy si do egzaminu?............................................................................................25 ZRDA wiedzy, z ktrych moesz i powiniene si uczy.........................................26 Notatki............................................................................................................................28 Mapy myli krok po kroku..........................................................................................33 Zasady tworzenia.......................................................................................................34 Zasady notowania......................................................................................................38 Jak racjonalnie wykorzysta pozostae rda wiedzy?................................................44 Wykorzystaj pozostae rda wiedzy............................................................................45 Formy przekazywania wiedzy........................................................................................46 Sposoby uczenia si:.......................................................................................................47 Wyobrania reporterska............................................................................................47 Uczenie si przez powtarzanie..................................................................................48 Uczenie si przez skojarzenia i symbole..................................................................48 Uczenie si intuicyjne................................................................................................48 Jak wykorzysta to do zdania egzaminu?................................................................49 Nie zapomnij o tym, kto Ci bdzie ocenia.............................................................50 Moliwe sposoby przygotowania pod egzaminatora.................................................50 Co moesz zrobi, jeli Twj sposb nauki nie sprawdza si w przypadku konkretnego egzaminu?.............................................................................................51 Jak przypomnie sobie to, co ju wiesz?..................................................................52 Organizacj przygotowa do egzaminu....................................................................52 Organizacja Twojej nauki..........................................................................................54 Jak uczy si, eby naprawd umie?............................................................................58 System skutecznych powtrek..................................................................................59 JAK ZDA EGZAMIN?......................................................................61 ABC zdawania egzaminu................................................................................................62 Co robi dzie przed egzaminem?.................................................................................63 Tu przed wejciem na sal............................................................................................64

3. Jak wej na sal?...........................................................................................................64 Jak opanowa nerwy na sali?.........................................................................................65 Sprzedaj swj egzamin...................................................................................................65 Zrozum terminologi stosowan w czasie egzaminu..............................................66 Co dzieje si dalej ze zoonym zamwieniem?........................................................71 Najczstsze i najwiksze wady Twojego produktu........................................................73 Poznaj swojego egzaminatora........................................................................................74 Jak napisa prac pisemn?...........................................................................................76 Sposoby na egzamin pisemny........................................................................................79 Co i jak mwi na egzaminie ustnym?..........................................................................82 Sposoby na egzamin ustny.............................................................................................83 Jak odpowiada na pytania?.....................................................................................84 Jak przesta oblewa egzaminy?...................................................................................85 ZAKOCZENIE................................................................................88 BIBLIOGRAFIA...............................................................................89

4. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 5 Pawe Sygnowski Jak uczy si do egzaminu? W tej czci omawiam dokadnie zagadnienie uczenia si do egzaminu. Poznasz szereg technik i sposobw na szybk, efektywn nauk oraz odpowied na pytanie: jak wykorzysta swoj wiedz w czasie egzaminu w taki sposb, aby zda bezbolenie i bezproblemowo. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

5. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 6 Pawe Sygnowski rda wiedzy, z ktrych moesz i powiniene si uczy Wykadowcy, nauczyciele, osoby prowadzce wykady, wiczenia. Ksiki i podrczniki. Specjalistyczne gazety, czasopisma. Osoby, ktre ju zday czekajcy Ci egzamin. Inne pozornie nieistotne: Twoje otoczenie. Jaki jest najwikszy bd osb uczcych si do dowolnego egzaminu? Koncentrowanie si tylko na kilku najbardziej podstawowych i wcale nie najlepszych rdach wiedzy, tj. ta pochodzca od wykadowcw oraz zalecane przez nich ksiki, literatura. To wcale nie oznacza, e te rda s bezuyteczne. Wprost przeciw- nie: s one bardzo wartociowe, ale jeli chcesz naprawd dobrze przygotowa si na dowolny egzamin, to potrzebujesz czego wicej. Zacznij dostrzega istnienie innych rde wiedzy i wykorzystaj je tak, aby zda egzamin. Ponadto ulepsz swj sposb korzystania z wiedzy wykadowcw oraz zalecanej przez nich literatury. Mona z nich wycign o wiele wicej, ni uzyskujesz aktualnie. Skd to wynika? Prosta kalkulacja. W zalenoci od tego, do jakiego egzaminu si przygotowujesz, Twj czas spdzony na stosownych wykadach i wiczeniach bdzie inny. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

6. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 7 Pawe Sygnowski Dla uatwienia, zamy sobie, e studiujesz pewien kierunek w try- bie dziennym. W cigu tygodnia masz 25-30 godzin zaj, co w mie- sicu daje 110-130. Pracownik przychodzcy na 8 godzin do pracy ma ich w miesicu okoo 200. A wic dawka zaj oferowanych Ci przez uczelni wynosi 55-65% dawki oferowanej przez pracownika pracodawcy. Mnstwo czasu, ktry mona tak atwo zmarnowa. Aby temu prze- ciwdziaa, musisz dokona szczerej oceny przydatnoci wiedzy prze- kazywanej przez uczelni dwoma kanaami (wykadowcy, ksiki). Jak to zrobi? Odpowied sobie tylko na te 2 pytania: Czy wykady nie s TYLKO powtrzeniem jakiego podrcznika? Jeli tak, to moe lepiej bdzie uczy si z podrcznika, a wyka- dy traktowa tylko jako ich pewne uzupenienie. Czy wiczenia, seminaria i inne zajcia obowizkowe s naprawd wartociowym uzupenieniem bd rozszerzeniem wykadw? Czy w praktyce co z nich dobrego dla Ciebie wynika? Jeli nie, to po co traci na nie swj czas? Wiadomo, e niektre zajcia s wspaniae, a inne to czysta bezna- dzieja, a wikszo mieci si gdzie porodku. Jeli zajcia s dobrze prowadzone, powiniene bezwzgldnie sporzdza z nich przejrzyste notatki, ktre powinny by Twoim prywatnym skryptem i powinny by zredagowane w taki sposb, jaki uznasz za stosowny Ty, a nie kto inny. Jeli ograniczysz si tylko do przepisywania i przerysowywania z ta- blicy lub z ekranu rzutnika tego, co pisze, rysuje, pokazuje lub dyktu- je wykadowca lub prowadzcy wiczenia, bez zwracania uwagi na to, co on mwi, objaniajc pokazywane rzeczy, to Twoje notatki bd bezwartociowe. Niczego si z nich za par miesicy w czasie przy- Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

7. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 8 Pawe Sygnowski gotowa do egzaminu nie dowiesz, caa praca pjdzie na marne, a Ty bdziesz musia szykowa si do poprawki. Skoro ju poruszylimy kwesti notatek, to zatrzymajmy si chwil przy nich. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

8. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 9 Pawe Sygnowski Notatki Nieodczna cz procesu nauki. S one tworzone w celu przyspie- szenia nauki, maj zwrci Twoj uwag na najwaniejsze zagadnie- nia, dziki nim masz je sobie przypomnie w pniejszym czasie tak, aby mc je zapamita w stopniu potrzebnym Ci do zdania egzaminu. Proces przygotowywania notatek to bardzo indywidualna sprawa. Moesz je robi po swojemu, jeli tylko potrafisz je odczyta, uczy si z nich oraz faktycznie pomagaj Ci one w przygotowaniu si do egzaminu. Nikogo nie powinno interesowa, co i jak zanotowae, czy raczej wy- notowae z danego wykadu, ksiki itp. To Twoja sprawa. Pamitaj, e w polskim systemie szkolnictwa liczy si tylko i wycznie efekt, a ni- kogo przecie nie obchodzi, jak nauczye si danego przedmiotu w kocu zwycizcw (tj. zdajcych egzamin) si nie sdzi, nieprawda? Kilka rad odnonie sporzdzania notatek: Uywaj kolorw i rysuj. Jeden rysunek moe wyrazi wicej ni 1000 sw! Ksika nie jest wita. Moesz w niej zaznacza, podkrela, przecie to Twoja ksika! Jeli to pomoe Ci czego si nauczy, to wanie o to chodzi, celem ksiki jest pomc Ci naby potrzebn wiedz. Jeli notujesz co na wykadzie, prelekcji, jaki referat to pamitaj o tym, by w miar moliwoci pisa wasnymi sowami. To co, e techniczny argon brzmi wietnie, jeli nie moesz go zapamita? Formuujc zdania swoimi sowami, prociej bdzie Ci si uczy. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

9. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 10 Pawe Sygnowski Tego samego dnia, ktrego notatki zostay sporzdzone, powi troch czasu na przejrzenie ich, przypomnienie sobie omawia- nych treci, dopisanie ewentualnych nowych uwag, pyta, ko- mentarzy, skojarze oraz podkrelenie np. kolorowym maza- kiem najwaniejszych kwestii. Notowanie w cienkim zeszycie jest korzystne tylko wtedy, gdy stu- diujesz stosunkowo niewielki materia. Gdy Twoim celem jest usystematyzowanie informacji z bardziej rozlegych dziedzin, wtedy lepsza okazuje si metoda lunych kartek. Uczc si, kade nowe zagadnienie zapisuj na osobnej kartce o usta- lonym i rwnym dla wszystkich notatek formacie. U gry kartki za- znacz temat (lub zagadnienie) i rdo, z ktrego dane pochodz. Na- stpnie kartki porzdkuje si wedug zagadnie i przechowuje np. w segregatorach. Plusem tej metody jest to, e moesz w dowolnej chwili wycign i przejrze interesujce Ci zagadnienie oraz w atwy sposb doczy nowe do ju istniejcych. Jednak metod t polecam tylko ludziom bardzo systematycznym i potraficym utrzyma due iloci sporz- dzonych notatek we waciwym porzdku w przeciwnym wypadku metoda ta doprowadzi do istnego utonicia w wistkach papieru i tylko strat czasu. Wartym odnotowania i wykorzystania jest sposb notowania zwany Mind Maps (Mapami mzgu). Tzw. mind mapping, czyli notowanie nielinearne, zwane take no- towaniem map mylowych, jest obecnie powszechnie uznawanym sposobem na tworzenie szybkich notatek, zgodnie z zasadami dziaa- nia naszego mzgu, co gwarantuje atwo uczenia si z takich nota- tek oraz wysoki poziom zapamitywania okrelonych informacji. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

10. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 11 Pawe Sygnowski Ten sposb notowania znany by take w przeszoci (np. przyjmuje si, e taki sposb notowania wystpowa ju u ludzi z epoki jaskinio- wej, ktrzy uywali pisma obrazkowego). Najwiksze zasugi w jego spopularyzowaniu mia Tony Buzan, ktry obecnie uznawany jest za waciwego twrc tego sposobu notowania. Notowanie za pomoc map myli, jest przede wszystkim szybsze od standardowego sposobu notowania, gdy wcale nie notujemy wszyst- kiego, co czytamy lub syszymy. Spord caego gszczu przekazywa- nych nam informacji, notujemy tylko to, co jest dla nas wane, istotne i potrzebne, pomijajc ca reszt (nawet znaczn cz) informacji. Ponadto cay proces notowania trwa nieporwnywalnie krcej, ni gdybymy mieli zapisa te same informacje w postaci notatki linear- nej. Dzieje si tak dlatego, e mapy myli to sposb notowania umowny, skrtowy i bardzo indywidualny. Indywidualizm naszej notatki przejawia si w zastosowaniu rnego typu elementw, ktrych nie zna zwyke notowanie. Mam tutaj na myli choby: stosowanie kolorw, obrazw, skojarze, rysunkw, symboli, logiki, swoistego porzdku, organizacji, atrakcyjnoci wizu- alnej. To wszystko sprawia, e z takiej kolorowej, barwnej i ciekawej notatki o wiele atwiej i lepiej zapamituje si informacje, a take si z niej uczy. Ponadto ten sposb notowania wymusza wrcz pen koncentracj na akcie jej tworzenia, a co za tym idzie na studiowanym temacie, zagadnieniu. Notowanie staje si o wiele zabawniejsze i ciekawsze. Wczenie aktywnoci lewej i prawej pkuli za pomoc poczenia organizacji treci notatki z symbolami, kolorami i rysunkami daje pene pole dla popisu Twojej aktywnej kreatywnoci. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

11. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 12 Pawe Sygnowski Zwyke notowanie Zanim przejdziemy do omawiania sposobu notowania za pomoc mapy myli, zastanwmy si, dlaczego zwyke notowanie nie spenia swoich zada, jakie mu stawiamy, czyli dlaczego nie warto notowa tak, jak dotychczas? Podstawowe wady zwykej, linearnej notatki, to: Nieczytelno zwykle staramy si zapisa wszystkie informa- cje, ktre przekazuje nam np. pan profesor w czasie swojego wy- kadu. Si rzeczy musimy to robi szybko i rzeczywicie notu- jemy ogromne iloci informacji bardzo, bardzo szybko. Ale jaki jest tego efekt? Zapisujemy wszystko bardzo niewyranie, uy- wamy rnych skrtw, symboli, odsyaczy tworzonych dla po- trzeb chwili. To sprawia, e wracajc pniej do takiej notatki, nie potrafimy jej odczyta i odszyfrowa zapisanych symboli, od- syaczy to, co byo dla nas zupenie oczywiste w momencie za- pisu, pniej staje si wielk zagadk. Ponadto notowanie du- ych iloci informacji na maej kartce papieru sprawia, e jej tre nie jest przejrzysta, dlatego te pniej trudno nam si w niej rozezna. Nie wiemy za bardzo, jakie zagadnienia zawiera- j si w danym punkcie, ktre punkty dotycz ktrego tematu itp. Kocowy efekt: nie moemy si z takiej notatki efektywnie i szybko uczy. Czas zapisywanie duej iloci informacji wymaga sporo czasu. To zrozumiae, ale sk w tym, e zapisujc wszystko, jak leci (czy te raczej: jak to syszymy lub o tym czytamy), tracimy niepotrzebnie mnstwo czasu, gdy tworzenie notatki z danego wykadu moe zaj nam dokadnie tyle samo czasu, ile trwa ten cay wykad. A gdzie czas na przejrzenie, poprawienie i uzupe- nienie naszej notatki tak, aby upewni si, e wszystko jest jasne Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

12. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 13 Pawe Sygnowski i przejrzyste? Brak jest tego czasu, a to pniej koczy si nie- moliwoci odszyfrowania naszych zapiskw. Problem z koncentracj czy potrafisz wysiedzie bez wierce- nie si i uczucia znudzenia na wykadzie, ktry dotyczy zupenie obcego i nieinteresujcego Ci tematu? Na pewno NIE. Dlaczego wic sdzisz, e w czasie tworzenia zwykej notatki w ktrym mo- mencie nie stracisz swojej koncentracji na tym, co mwi wyka- dowca i tym samym cz Twojej notatki szlag trafi? Pomyl o tym. Brak selekcji materiau notujc wszystko tak, jak syszymy lub czytamy, nie jestemy w stanie dokona adnej selekcji mate- riau. Nie podzielimy go na to, co jest nam naprawd potrzebne i na to, co jest nam zupenie niepotrzebne. Kocowy efekt tego jest taki, e notujemy zupenie nieprzydatne nam informacje. Dlaczego? Bo nie wiemy, co jest wane. Przed rozpoczciem swo- jego wykadu pan profesor nie powie przecie (zwykle), e to i to jest bardzo wane, a tamto bdzie na kolokwium, a reszta to la- nie wody i nie warto si na tym nawet zatrzymywa, prawda? A co my robimy? Zapisujemy (przepraszam notujemy) wszyst- ko, co mwi, bo a nu to te bdzie wymagane. To s wanie gwne wady zwykego notowania. Nie s to na pewno wszystkie z nich, ale ju pobieny przegld daje pojcie o tym, e zwyke notowanie zamiast pomaga nam w nauce, moe j nam sku- tecznie utrudni, a nawet uniemoliwi. Po co si niepotrzebnie m- czy, skoro o wiele lepsze efekty mona osign, zmieniajc po pro- stu sposb notowania? Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

13. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 14 Pawe Sygnowski Mapy myli krok po kroku Jeli zamierzasz efektywnie notowa, na sam pocztek powiniene sobie uwiadomi, e skoro od teraz Twoje notatki maj by praw- dziwymi notatkami, z ktrych mona si naprawd uczy, to mu- sisz tworzy je w zupenie inny sposb ni do tej pory. Zanim przejdziemy do omawiania tego sposobu, skoncentrujmy si na kwestii pewnych oglnych zasad, ktrych stosowanie stanowi tak jakby pierwszy, prawdziwy, porzdny krok na drodze do efek- tywnego notowania. Pamitaj, e tworzc swoj notatk, musisz przede wszystkim przed- stawia informacje w taki sposb, w ktry je zrozumiesz. Jeli wiesz, o co chodzi, to nie przepisuj w notatce dosownego brzmienia defini- cji, ale napisz wasnymi sowami, o co w niej chodzi. To jest najwa- niejsza zasada. Parafrazuj informacje, czyli zamieniaj je na atwe do zrozumienia, doskonale Tobie znane obrazy pewnych sytuacji i czyn- noci, ktre potrafisz sobie z atwoci wyobrazi. Zastosowanie tej zasady w praktyce stanowi standardowe poczenie pracy lewej pkuli z praw, gdy w takim ukadzie prawa pkula ge- neruje okrelone obrazy, ktre su jako pewien cznik takie swo- iste spoiwo dla informacji zgromadzonych w lewej pkuli. Kolejna istotna zasada to porzdek, hierarchia, uporzdkowanie, za- stosowanie struktury jakby tego nie nazwa, chodzi o to, aby Two- ja notatka bya porzdna i poszczeglne informacje dotyczce tego samego zagadnienia byy zapisane w tej samej czci notatki, a nie porozrzucane w rnych miejscach. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

14. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 15 Pawe Sygnowski Zrozumienie wie si z pewnym nakazem, w myl ktrego moesz zapisywa tylko te informacje, ktre rozumiesz, tak aby w kocowym efekcie caa notatka bya zapisana tylko takimi wanie informacja- mi. W przeciwnym razie moe to zupenie uniemoliwi Ci nauczenie si czego ze swojej notatki, gdy moe si zdarzy, e pewna, drobna informacja, ktrej nie rozumiesz, stanowi podstaw dla pozostaych informacji, ktrych nie zrozumiesz, bez zrozumienia teje drobnej podstawy. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

15. JAK ZDA EGZAMIN? darmowy fragment kliknij po wicej str. 16 Pawe Sygnowski Jak skorzysta z wiedzy zawartej w penej wersji ebooka? To ju kolejne wydanie tej publikacji. Przeczytaj pen jej wersj i do- wiedz si, jak skutecznie si uczy, co robi tu przed egzaminem, a jak si zachowywa ju w jego trakcie. Poznaj najczstsze powody oblania egzaminw i ustrze si przed nimi. Opanuj sztuk przypominania sobie kluczowych informacji, a nie dasz si zaskoczy przez egzaminatora. Chcesz tego wszystkiego si dowiedzie, kliknij tutaj: http://egzamin.zlotemysli.pl Jak bez wysiku zdawa egzaminy na pitki i mie wicej czasu na przyjemnoci? Ko- niecznie si tego NAUCZ! Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Pawe Sygnowski

16. Polecamy take poradniki: Skuteczne metody nauki jzyka angielskiego Pawe Sygnowski Jak przy pomocy 15 najskuteczniejszych metod nauki jzykw obcych, wreszcie biegle opanowa jzyk angielski? Wszystko jedno, czy dopiero zaczynasz nauk pierwszego jzyka obcego, czy moe ju uczysz si duszy czas, ale bez widocznych rezultatw. Ten poradnik ma za zadanie zaprezentowa Ci przerne istniejce obecnie opcje na- uki. Nauki szybkiej, atwej, niekonwencjonalnej, cieka- wej i skutecznej, ktra daje Ci wymierne, odczuwalne rezultaty. Ksika w sposb kompleksowy omawia najwaniejsze metody nauki jzyka ob- cego, dobrze wyjania kad z nich. Polecam! Jolanta nauczyciel Zabjcza koncentracja Pawe Sygnowski Jak bardzo chciaby wiedzie, w jaki sposb najefektywniej koncentrowa si na wasnych zadaniach? Dziki publikacji Pawa Sygnowskiego Zabjcza kon- centracja Ty rwnie moesz odmieni swoje ycie na lepsze i odnie yciowy sukces! Koncentracja to jedna z najwaniejszych yciowych umiejtnoci. Bez odpowiedniej koncentracji adne za- planowane przedsiwzicie nie ma szans na powodzenie. Ksika wprowadza w dziedzin koncentracji i zwraca uwag na istotne problemy dotyczce procesu niezbdnego do prawidowego funkcjonowania czowieka. Uwaam, e niektre z proponowanych wicze winny by wykorzystywane w szkoach publicznych. Warto zapozna si z t publikacj i systematyczne pra- cowa nad osigniciem sukcesu. Sawek nauczyciel