kamu(sgk) sağlık harcamalarının verimli ve etkin kullanımı
DESCRIPTION
Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı. Özel Hastaneler Ve Sağlık Kuruluşları Derneği - (OHSAD). Kamu Sağlık Harcamasını Rahatlatacak 3 Öneri 1-İlaç giderinin kontrolü 3-Kamu ve özelde eşit katılım bedeli(muayene-reçete başına) 3-Fark oranının artırılması. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/1.jpg)
Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının
Verimli ve Etkin Kullanımı
Özel Hastaneler Ve Sağlık Kuruluşları Derneği-(OHSAD)
![Page 2: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/2.jpg)
Kamu Sağlık Harcamasını Rahatlatacak 3 Öneri
1-İlaç giderinin kontrolü
3-Kamu ve özelde eşit katılım bedeli(muayene-reçete başına)
3-Fark oranının artırılması
![Page 3: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/3.jpg)
Sağlık Giderleri-2009(Milyar)
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
16.0
İlaç Devlet H Özel H Üniversite H Diğer
Seri 1
14.7 Milyar(%42) –yatan hasta hariç
3.3 Milyar(%10)
5.3 Milyar(%15)
10.7 Milyar(%31)
0.7 Milyar(%2)
Toplam 34.7 Milyar-TSH%7-İlaç %13
![Page 4: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/4.jpg)
0 5 10 15 20
Türkiye-5.2
İtalya-8.9
OECD ort-9
Yunanistan-10.1
Almanya-10.7
Fransa-11.3
ABD-15.3
Seri 1
0 0,5 1 1,5 2
İngiltere-0.65
İtalya-0.8
Almanya-0,95
Meksika-0.95
Fransa-1.15
ABD-1.5
Türkiye-1.75
Seri 1
Sağlık Harcaması İlaç Harcaması
![Page 5: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/5.jpg)
Muayene Katılım Bedelinin
İlaç Giderine ve Toplam Sağlık Harcamasına Etkisi;
Olumlu mu?-Olumsuz mu?
![Page 6: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/6.jpg)
Kaynak:www.sgk.gov.tr
2008 2009
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M
İlaç 921 849 892 894 894 866 896 870 925 991 947 1008 1104 1004 1119
TSH 2,140 2,013 2,012 2,194 2,057 2,111 2,220 2,160 2,115 2,125 2,172 2,027 2,302 2,227 2,386
SGK-İlaç Gideri
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N
2008 2009
0.92 Milyar
1.172 Milyar
42.9 TL 50.1 TL
44.7 - 49.1 TL
![Page 7: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/7.jpg)
2008-2009 Ocak-Şubat-Mart-Nisan Karşılaştırması
2008 2009 %-Dğş
Reçete Ortalaması 42.9 TL 50.1 TL %17+
Kişi başına ortalama 94.9 TL 107.9 TL %13.6+
Reçete sayısı-aylık ortalama 20.750 22.967 %5.9+
İlaç Gideri-aylık ortalama 889 M 1.100 M %24+
SONUÇ: Reçete sayısında %6, Reçete ortalamasında %17, İlaç Giderinde %24 artış.
![Page 8: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/8.jpg)
Toplam sağlık harcamasında %16-18 artış0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000O
cak
Şub
at
Mar
t
Nis
an
May
ıs
Haz
iran
Tem
muz
Ağu
stos
Eyl
ül
Eki
m
Kas
ım
Ara
lık
Oca
k
Şub
at
Mar
t
2008 2009
Seri 1
*10 günlük bayram tatili
SGK-Toplam Sağlık Harcaması
2.08 Milyar
2.36 Milyar
Kaynak:www.sgk.gov.tr
Toplam sağlık harcamasında %16-18 artış
![Page 9: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/9.jpg)
.
Hasta Sayıları(2008)* (SGK,Memur, yeşil kart dahil)
SB-1.basamak :170 milyon (yaklaşık 160 milyon reçete)-%54
SB-2.basamak :177 milyonSB-3.basamak : 40 milyon (yaklaşık 140 milyon reçete)-%46
Üniversite H. : 15 milyonÖzel SKK : 61 milyonToplam :463 milyon (yaklaşık 300 milyon reçete)
*Atasever M.(SB Strateji Geliştirme Başkanı) SAYED Dergisi. Sayı14:2009, 18-22.
2 ve 3. basamaklarda hasta azalmamış ama I.basamaklarda önemli hasta artışı olmuş.Çünkü bu hastaların %35-40’ı tedavi olamadıkları için tekrar 2-3. basamağa gitmiştir.Böylece I. Basamaktaki %35-40 hastanın tedavi ve ilaç gideri boşa gitmiştir. Geriye kalan%60’lık bölümde de yüksek reçeteleme ve IR gideri maliyeti artırmıştır. Sonuçta İlaç gideri%24, TSH %15-18 artmıştır.
![Page 10: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/10.jpg)
Kamu Ve Özelde Farklı Katılım Bedeli Etkisi
İlaç Giderinde : %24Toplam Sağlık H : %15-18 artış
![Page 11: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/11.jpg)
İlaç Giderimiz Neden Yüksek?Ne yapılmalı?
1-Tedavi fiyatlarımız(SUT) çok düşük
2-İlaç giderlerimiz çok yükseka)Reçete sayımız çok fazlab)Polifarmasi-IR oranı fazla
![Page 12: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/12.jpg)
.
İlaç Gideri/TSH ve Reçeteleme Oranları:
İG/TSH Reçeteleme(%) İsviçre :%7 *AB ülkeleri :%7-15 (ort %9.7)* %15-25OECD ort. :%17**Türkiye :%42-44 %65-70 (I.basamaklarda %95)
(AB’nin 4.5 katı)***
*Vançelik S,Çalıkoğlu O,Güraksın A,Beyhun E:Pratisyen Hekimlerin Reçete Yazımını Şekillendiren Faktörler ve Akılcı
İlaç Kullanım Kriterlerini Önemseme Durumları*Hacettepe Eczacılık Dergisi;2006(2),65-75.
**OECD-Health Data (2007-2008)
***Yatan hasta ilaçları dahil edildiğinde en az %50 ve üzerinde
![Page 13: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/13.jpg)
Yıllık Muayene :400-450 milyon
Yıllık Reçete :250-300 milyon(%65-70)
Reçeteleme Oranı: 1. basamaklarda : %95* 2.-3. basamaklarda : %40-45
I.basamaklarda IR: % 54-68 ** (I. Basamak hastaların %30-45’i aynı hastalık nedeni ile 2. basamaklara müracaat etmektedir)
* Kalyoncu Nİ. Kişisel (K-ilaç) İlaç Seçimi. 8. Pratisyen Hekimlik Kongre Program ve Özet Kitabı , 15-19 Ekim 2003, Antalya. 56-61.*Doç. Dr. Füsun Yarış.Birinci basamak hekimliğinde akılcı ilaç kullanımı.Aile Hekimliği Dergisi.1:1.2007*Vançelik S,Çalıkoğlu O,Güraksın A,Beyhun E:Pratisyen Hekimlerin Reçete Yazımını Şekillendiren Faktörler ve Akılcı İlaç Kullanım Kriterlerini Önemseme Durumları*Hacettepe Eczacılık Dergisi;2006(2),65-75.**Coşkun Ö. Akılcı İlaç Kullanımı. 8. Pratisyen Hekimlik Kongre Program ve Özet Kitabı Kitabı, 15-19 Ekim 2003, Antalya. 54-55.
![Page 14: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/14.jpg)
Fark Oranı ve Sağlık Harcamasına Etkisi
Fark oranının %30 ile sınırlanması SGK faturalarının artmasına yol açmaktadır
Çünkü, merkezler frekansı yüksek hizmetlere yönelmektedir.
SUT fiyatları, maliyeti karşılamadığından, yatırım ve altyapı özellikleri volümlü çalışma esasına göre dizayn edilmektedir.
Bu nedenle fark oranı artırılmalıdır(ilk etapta %100).
Bunun kamu sağlık harcamasını arttırıcı hiçbir etkisi yoktur.
Kısa-orta vadede işletmeler yeni sisteme adapte olacağından kamu sağlık harcamalarında azalma yaşanır.
![Page 15: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/15.jpg)
Öneri ve Taleplerimiz1-Hasta katılım bedeli;*Kamu ve özelde eşit olmalı, özel sektör hastasına ceza verilmemeli*Muayene ve ilaç için iki kademeli ve makul(2+2, 3+3…) olmalı*Hastaları sağlık ocağına yığmamalı-dengeli dağıtmalı*Hekime ve ilaca erişimi değil, mükerrer muayene ve IR’yi azaltmalı
2-Fark oranı acilen Bakanlar Kurulu yetki sınırına(%100) yükseltilmelidir. Sınıflandırma ile %100’e ilaveten ücret alınabilmeli.
3-SUT fiyatları, güncellenmeli-revize edilmelidir**
![Page 16: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/16.jpg)
İlaç gideri ve TSH artışında
Sağlık Ocakları ve Muayene Katılım Paylarının
Etkisi
![Page 17: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/17.jpg)
WHO RaporlarıÜlkemizde yapılan çalışmalar (1,2,3,4,5,6)
(Ankara,İstanbul,İzmir,Erzurum)
I. Basamaklarda; 1-Reçeteleme oranı çok yüksek(%95) 2-Akılcı ilaç kullanım oranı çok düşük3-İrrasyonel ilaç yazımı çok yüksek4-Polifarmasi oranı çok yüksek
Kaynaklar:1-Doç. Dr. Füsun Yarış.Birinci basamak hekimliğinde akılcı ilaç kullanımı.Aile Hekimliği Dergisi.1:1.2007 2-Vançelik S, Çalıkoğlu O, Güraksın A, Beyhun E : Pratisyen hekimlerin reçete yazımını şekillendiren faktörler ve akılcı ilaç kullanım kriterlerini önemseme durumları The Aurasian J Medicine, 2006,38:1:7-12 3-Mollahaliloğlu S. Ankara il Merkezinde bulunan sağlık ocaklarında yazılan reçetelerin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilim Uzmanlığı Tezi, 2000, Ankara4-Akıcı A, Uğurlu MÜ, Gönül N. Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002; 11: 253-256 5-Akıcı A ve ark:Pratisyen hekimlerin yaşlılarda akılcı ilaç kullanımı alışkanlıklarının değerlendirilmesi Turkish Journal of Geriatrics, Geriatri 4 (3):100-105, 20016-Dr.Hatice Şahin: Sağlık Ocaklarında Çalışan Pratisyen Hekimlerin "Gerçek reçeteleme" ve "Olguya uygun reçeteleme“ Davranışlarının Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Uzmanlık Tezi(İzmir)
![Page 18: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/18.jpg)
.
I. Basamaklardaki reçetelerin:*• % 80.7’sinde hastanın talep ettiği ilaç yazılıyor. (100/81)• (5 yıldan az çalışan hekimler %74; 5 yıldan fazla çalışan hekimler %80.7 hasta talebini dikkate almakta)
%84.3’üne ağrı kesici
%75.2’sine romatizma ilacı
%74.1’ine anti gripal
%53.1’ine vitamin
%51.7’sine antibiyotik
• Sonuç:I basamaklarda yazılan reçetelerin 2/3’ü tıbbi gereklilik nedeni ile değil hasta talebi ile yazılmaktadır.
*Vançelik S,Çalıkoğlu O,Güraksın A,Beyhun E:Pratisyen Hekimlerin Reçete Yazımını Şekillendiren Faktörler ve Akılcı İlaç
Kullanım Kriterlerini Önemseme Durumları. Hacettepe Eczacılık Dergisi;2006(2),65-75.
![Page 19: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/19.jpg)
Reçete ve ilaçlarEn çok yazılanlar:* 1-Antibiyotikler %16.7
2-Romatizma ilaçları %12.83-Ağrı kesiciler %8.64-Anti gripaller %8.45-Kalp-damar ilaçları %7.4 (Dünyada 1.-OECD-
2004)
I. Basamaklarda En çok yazılan ilaçlar:**1-Ağrı kesiciler %59.152-Antibiyotikler %57.75 (WHO’ya %20’yi geçmemeli)*Tr-%16.73-Vitaminler %38.85
Reçetelerin;%88 ’i B grubu (ortalaması: 24 TL)%12 ’si A grubu (yüksek tutarlı)
* Doç. Dr. Füsun Yarış.Birinci basamak hekimliğinde akılcı ilaç kullanımı.Aile Hekimliği Dergisi.1:1.2007
** Dr.Hatice Şahin: Sağlık Ocaklarında Çalışan Pratisyen Hekimlerin "Gerçek reçeteleme" ve "Olguya uygun reçeteleme“ Davranışlarının Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim DalıUzmanlık Tezi(İzmir)
![Page 20: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/20.jpg)
.I. Basamaklarda hekimlerin; • % 80.7’si hastaların ilaçla ilgili taleplerini dikkate alıyor.• (5 yıldan az çalışan hekimler %74; 5 yıldan fazla çalışan hekimler %80.7 hasta talebini dikkate almakta)
• % 72.5’i hastaların istediği ilaçları direkt reçeteliyor. (10/8-rpt)– Bunlar; 1-Ağrı kesici %100
2-Romatizmal ilaç %75.2 3-Soğuk algınlığı %74.1 4-Vitamin-mineral %53.1 5-Antibiyotik %51.7
• Tedavi seçeneği dışında ağrı kesici yazım oranı %84.3. • Hastaların % 66.7’si aynı ilacın tekrar yazımı için geliyor• Hastaların %75.2’sine muayene edilmeden ilaç yazılıyor• Hastaların %63.3’ne hastalığının adı bile söylenemiyor• Hastaların %90.6’sına ilaç ve yan etki bilgisi verilmiyor• Hastaların %91’i aldığı hizmetten memnun kalıyor• Sonuç:I basamaklarda yazılan reçetelerin 2/3’ü tıbbi
gereklilik nedeni ile değil hasta talebi ile yazılmaktadır.
![Page 21: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/21.jpg)
İki Kademeli(muayene+reçete)Hasta Katılım Bedeli
Kamu ve özelde eşit ve 3+3 TL olursa;
I. Basamaklarda reçete sayısını artıran faktörler
1-Hasta baskısı-talebi, ilaç bulundurma alışkanlığı2-Hekimlerin başka tedavi seçeneği bilmemeleri3-Hastaya ayrılan sürenin birkaç dakika olması4-İlaç bilgisinin eksikliği, mezuniyet sonrası eğitimsizlik5-Tüm ihtimallere göre tedavi düzenlenmesi6-Tetkik imkanının olmaması-yetersiz olması7-Bilgi eksikliğine bağlı güvensizlik8-Pratisyen hekimlere ilaç yazımı için getirilen yasal kısıtlamaların çözüm olamaması(olamaz da)
*Pratisyen hekimlerin yazdıkları reçeteleri belirleyen en etkin faktör ilaç tanıtım elemanları ve hasta talebi-baskısıdır.
*Vançelik S, Çalıkoğlu O, Güraksın A, Beyhun E : Pratisyen hekimlerin reçete yazımını şekillendiren faktörler ve akılcı
ilaç kullanım kriterlerini önemseme durumları The Aurasian J Medicine, 2006,38:1:7-12
![Page 22: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/22.jpg)
Aile Hekimliği Uygulaması Sonrasında Eczane Satışlarında Kutu Ve Tutar Bazında Değişimler(2009 Raporu)*
*TEB Raporu(www.teb.org.tr)
Kutu Bazında Tutar Bazında1-Düzce artış artış2-Adana artış artış3-Bolu artış artış4-Edirne artış artış5-Isparta artış artış6-Samsun artış artış7-Çorum artış artış8-Osmaniye artış artış9-Eskişehir artış artış10-Karaman artış artış 11-Manisa fark yok fark yok12-Amasya veri yok veri yok
*1 bölgeden veri yok *Diğer 11 bölgenin 10’unda kutu ve tutar bazında %15-20 artış var*Reçete ortalaması 35 TL(B grubu ort olan 24 TL üstünde)
![Page 23: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/23.jpg)
.Sonuç:Yüksek İlaç Giderimizin Nedenleri
1-Reçeteleme oranımız çok yüksek(%65-70) ve bu oranı en çok yükselten %95 reçeteleme ile sağlık ocaklarıdır
2-Özellikle I. Basamaklarda irrasyonel reçeteleme(IR) ve polifarmasi oranımız yüksek *
3-Kamuda ve özelde farklı katılım bedeli uygulaması reçete sayısı ve ilaç giderimizi artırmakta
3-Birim ilaç maliyetimiz AB’ye endeksli ve görece yüksek(tedavi fiyatlarına göre)**
* Müdahale edilebilir** Müdahale edilemez
![Page 24: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/24.jpg)
%
0
10
20
30
40
50
60
70
2003-HM 2004-HM 2005-HM 2006-HM 2007-HM 2008-HM
%
%66,5
%63,5
%39,5
Hasta Memnuniyet Oranı-Kaynak:TÜİK
Kim kazandı?-Kim kaybetti?
![Page 25: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/25.jpg)
Katılım Bedeli Uygulaması İle Kazanan ve Kaybedenler
1-Özel Sağlık S :kaybeden (karlılık, yatırım,vergi/istihdam gücü)
2-Vatandaş-Hasta :kaybeden (bedel ödeme) 3-Kamu(SGK) :kaybeden (İlaç ve TSH giderleri arttı)
4-Siyasi otorite :kaybeden (2007-2008 MA-%66.5-%63.5)*
5-İlaç sektörü :kazanan (satışları %15-20 arttı)**
*Atasever M. SAYED Dergisi. Sayı 14:2009, 18-22.*TÜİK
**TEB Raporu-2009
![Page 26: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/26.jpg)
İlaç Giderini Azaltmak İçin Ne Yapılmalı
1-Pratisyen hekimlere mezuniyet sonrası ve hizmet içi eğitim verilmeli (uzun süreli çözüm???)
2-Vatandaşa eğitim-ilaç bilinci, kültürü(???)
3-Kamu ve özelde eşit muayene katılım bedeli uygulanmalı(kısa ve etkili çözüm)
4-Tüm basamaklarda reçete başına makul ölçüde katılım bedeli(kısa ve etkili çözüm)
5-MEDULA ile muayene-reçete takibi yapılmalı(tüm basamaklarda)
![Page 27: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/27.jpg)
Hasta katılım bedeli;
Muayene ve Reçete başına iki kademeli uygulanmalı. Örnek;
2+2 TL :4-5 Milyar TL tasarruf3+3 TL :5-7 Milyar TL tasarruf
![Page 28: Kamu(SGK) Sağlık Harcamalarının Verimli ve Etkin Kullanımı](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022033010/56812a80550346895d8e1022/html5/thumbnails/28.jpg)
Kaynaklar:
1-Vançelik S,Çalıkoğlu O,Güraksın A,Beyhun E:Pratisyen Hekimlerin Reçete Yazımını Şekillendiren Faktörler ve Akılcı İlaç Kullanım Kriterlerini Önemseme Durumları. Hacettepe Eczacılık Dergisi;2006(2),65-75.2-Doç. Dr. Füsun Yarış.Birinci basamak hekimliğinde akılcı ilaç kullanımı.Aile Hekimliği Dergisi.1:1.20073-Kalyoncu Nİ. Kişisel (K-ilaç) İlaç Seçimi. 8. Pratisyen Hekimlik Kongre Program ve Özet Kitabı , 15-19 Ekim 2003, Antalya. 56-61. 4-Coşkun Ö. Akılcı İlaç Kullanımı. 8. Pratisyen Hekimlik Kongre Program ve Özet Kitabı Kitabı, 15-19 Ekim 2003, Antalya. 54-55.5-Atasever M. SAYED Dergisi. Sayı 14:2009, 18-22.6-WHO Raporları 7-OECD-Health Data Raporları8-SGK verileri(www.sgk.gov.tr)9-İlaç İşverenleri Sendikası Raporları(www.ieis.org.tr)10-TEB Raporları(www.teb.org.tr11-Sağlık Bakanlığı verileri(www.saglik.gov.tr)12-Mollahaliloğlu S. Ankara il Merkezinde bulunan sağlık ocaklarında yazılan reçetelerin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilim Uzmanlığı Tezi, 2000, Ankara13-Akıcı A, Uğurlu MÜ, Gönül N. Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002; 11: 253-256 14-Akıcı A ve ark:Pratisyen hekimlerin yaşlılarda akılcı ilaç kullanımı alışkanlıklarının değerlendirilmesi Turkish Journal of Geriatrics, Geriatri 4 (3):100-105, 200115-Dr.Hatice Şahin: Sağlık Ocaklarında Çalışan Pratisyen Hekimlerin "Gerçek reçeteleme" ve "Olguya uygun reçeteleme“ Davranışlarının Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Uzmanlık Tezi(İzmir) 16-TÜİK Raporları