kennismagazine voor de industriËle markt · vanuit de lagelonenlanden naar nederland. ... de...
TRANSCRIPT
Toch terughalen?Reshoring geeft kansen 34
Reshoringbehoud van het stempel
Metaalverwerker Esteq brengt schip Aluqa op de markt
Honderd procent Dutch design
JA
AR
GA
NG
12
- O
KT
OB
ER
20
15
KENNISMAGAZINE VOOR DE INDUSTRIËLE MARKT
Samen kunnen we de maakindustrie in Nederland houden
M
ADE IN
Holland
VOORWOORDDe wereld is een dorp geworden. En in onze global village
(een term die overigens stamt uit de jaren ’60) communiceren we
altijd en realtime, is informatie vrij toegankelijk, vallen grenzen
weg en zijn historische toetredingsdrempels voor markten
verdwenen. Daarom raakt deze globalisering iedereen en biedt alle
problemen én kansen van wereldwijde concurrentie. onverminderd voort. Reshoring betekent in de praktijk dan ook
winst pakken op vlakken waar dat bij offshoring niet mogelijk
bleek. In een thuiswedstrijd moeten we dus scoren via slim
combinatievoetbal en verbinden we de beste netwerken door te
automatiseren, robotiseren en lean te organiseren.
In deze Signaal over reshoring vindt u voorbeelden van
deze combinaties waarbij begrip van klanteisen, snelle
productlevenscycli, een korte time to market en leverbetrouw
baarheid centraal staan. Daarbij worden (keten)processen
met frisse blik bezien. Nick Simonis van Vekon doet dat. Hij
reduceert verspilling en verkort doorlooptijden voor klanten
door modulair te bouwen. Investeringen in volautomatische
machines, integratie van software en logistieke ketenintegratie
(met klanten en itsme) completeren het plaatje.
PIA Service biedt industriële klanten de maximale opbrengst
van hun productielijnen. Dat wordt mogelijk gemaakt door het
op elkaar ingespeelde netwerk van engineering, paneelbouw,
machinebouw en industriële eindgebruikers. Daarbij natuurlijk
ondersteund door itsme, met betrouwbare levering van
producten én diensten, zoals technische helpdesksupport en
training industriële automatisering. Voor PIA Service traden we
zelfs op als huwelijksmakelaar, een prachtige vorm van Making
You Succeed…
Henk Oude Brunink
Onder druk van deze concurrentie, kozen bedrijven voor
offshoring. Ze verplaatsten hun bedrijfsprocessen naar het
buitenland, voornamelijk vanwege beschikbaarheid en lagere
kosten van geschoold personeel. Dat ging natuurlijk vaak
goed, maar lang niet altijd. Vooral omdat personeelskosten
slechts een deel van het totale plaatje zijn. Lokale wetgeving,
tegenvallende kwaliteit en productiviteit en benodigde
managementinspanningen vormen hardnekkige hindernissen
bij offshoring.
En als dat tegenvalt, is het niet verrassend dat reshoring heel
toepasselijk als golfbeweging trending is. Maar in eigen huis
is ook niet alles koek en ei, want de redenen voor offshoring
zijn niet verdwenen: thuis zijn we ook van alle markten thuis
en concurreren onze wereldwijde buren in de global village
34Toch terughalen?
Reshoring geeft kansen
004
010 Metaalverwerker Esteq brengt
schip Aluqa op de marktHonderd procent Dutch design
Samen kunnen we de maakindustrie in Nederland houden
006
Toch terughalen? Reshoring geeft kansen
Samen kunnen we de maakindustrie in Nederland houden
Samen sterk voor kwaliteit
Metaalverwerker Esteq brengt schip Aluqa op de marktHonderd procent Dutch design
Eupen kabel voor missies Defensie
Cursussen Industrial Automation
Cursusnieuws
004
006
008
010
012
014
016
017
018
019
020
022
023
Relux trainingsprogramma najaar 2015
Kennis van productie
Efficiënt produceren met innovatieve automatiseringsoplossingen
Variabele speedstarters, de verbindende schakel tussen energie-efficiëntie, kosten en naleving van de regelgeving
Betrouwbaar RFID-signalen lezen in industriële processen
Duurzame EZ+ draadgoten
004
De wereld verandert in hoog tempo. Consumenten willen maatwerk, meer kwaliteit
en kortere levertijden. Door innovaties volgen nieuwe producten elkaar sneller op.
De time to market wordt steeds korter. Al deze veranderingen dwingen ondernemers
om nieuwe keuzes te maken. Is reshoring het antwoord?
Reshoring is het terughalen van productie
vanuit de lagelonenlanden naar Nederland.
Een trend die in de VS is gestart en nu ook
in Nederland steeds meer zichtbaar wordt.
Wat zijn redenen voor reshoring? Wanneer is
het succesvol? Signaal sprak met Jaap Docter,
directeur dienstverlening, en Alize de Snoo,
senior adviseur ondernemersondersteuning,
beiden van de Kamer van Koophandel.
Maakindustrie staat voor de keuze
Reshoring is een actueel onderwerp dat bij
veel bedrijven op de agenda staat. Dat blijkt
uit onderzoek van de Kamer van Koophandel
onder 1500 ondernemers. Een op de zeven
kleinere bedrijven (tot vijftig medewerkers)
denkt na over reshoring. Bij de grotere
bedrijven is dat zelfs een op de vier bedrijven.
“Bij de Kamer van Koophandel trekken we
het begrip reshoring graag wat breder”,
zegt Jaap Docter. “Naast productie terughalen
naar Nederland is het ook het bewust blijven
produceren in Nederland. Veel bedrijven in de
maakindustrie komen vroeg of laat voor de
keuze te staan: houden we de productie hier,
gaan we verplaatsen naar lagelonenlanden,
of halen we deze juist weer terug. Het is
belangrijk om weloverwogen een beslissing
te nemen.”
Meer dan alleen loonkosten
Het lijkt een simpel rekensommetje: vergelijk
de loonkosten in Nederland en het lagelonen
land met elkaar en je weet wat de beste plek
is om te produceren. Toch spelen er veel meer
Toch terughalen? Reshoring geeft kansen
"Een op de zeven kleinere bedrijven (tot vijftig medewerkers) denkt na over reshoring. Bij de grotere
bedrijven is dat zelfs een op de vier bedrijven."
EFFICIËNTPRODUCEREN
Alize de Snoo en Jaap Docter
005
factoren een rol dan alleen kosten. Docter:
“Het gaat ook om efficiënt produceren en
meer flexibiliteit. Als de productie dichtbij
plaatsvindt, heeft de ondernemer meer
directe invloed. En dan hebben we het
nog niet over taal en cultuurverschillen,
hoge reis en transportkosten of onstabiele
politieke situaties. Reshoring betekent ook
dat je moet kijken naar de inrichting van je
eigen productieproces. Efficiënt produceren
is belangrijk. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld
het robotiseren van de bedrijfsprocessen.”
Welke rol speelt de Kamer van Koophandel?
De Kamer van Koophandel wil ondernemers
helpen en ondersteunen bij het maken van
een zorgvuldige afweging. Dat doet zij door
onder andere een gratis Reshoring Potentieel
Scan aan te bieden. Ondernemers kunnen op
de website van de Kamer van Koophandel een
vragenlijst met 34 vragen invullen. Zij krijgen
na afloop een advies over de vraag welke
strategie (offshoring of reshoring) het meest
kansrijk lijkt. Alize de Snoo: “Een belangrijk
doel van deze scan is om ondernemers
bewust te maken en te helpen bij hun keuze.
Alle factoren die van belang zijn zitten in
deze scan: de marktpositie van het bedrijf
en toekomstige succesfactoren, het product
en het productieproces, de wensen van
de ondernemer voor het productieland en
natuurlijk de kosten.”
Verbinding met kennisinstituten
en andere ondernemers
De Snoo: “We brengen ondernemers ook
in contact met kennisinstituten. Zo werken
we samen met TU Delft. Zij startten het
project ‘Factory in a day’. Dit is gericht op
laagdrempelige en flexibele robotisering
in het MKB. Ondernemers kunnen daar
ondersteuning krijgen, onder meer via een
quick scan en workshops.” Ook de Universiteit
Maastricht heeft een methode opgezet
die ondernemers kan helpen: ‘Herontwerp
bedrijfsprocessen’. De Snoo legt uit: “Vaak
is er binnen een bedrijf nog veel winst te
behalen door complexe en eenvoudige taken
te scheiden. De functies met eenvoudige taken
kunnen beter worden ingevuld door goed
koper personeel, bijvoorbeeld de doelgroepen
van de Participatiewet. De functies met
complexe taken zijn aantrekkelijker voor
gekwalificeerd technisch personeel. Nuttige
informatie voor ondernemers. Reshoring
betekent namelijk vaak ook het anders
organiseren van de organisatie.”
Docter vult aan: “Daarnaast willen we
Nederlandse bedrijven ook zo veel mogelijk
met elkaar verbinden, zodat ze van elkaar
leren. Een mooi voorbeeld is de Dag van de
Innovatie op 1 oktober. Op vijf locaties door
het hele land presenteerden ondernemers
hun innovatieve ideeën aan elkaar. Een groot
succes. Juist door te luisteren naar collega’s in
andere branches kun je veel leren.”
Kostenberekening
De Universiteit Tilburg ontwikkelde een
model waarmee de kosten van wel of niet
uitbesteden van productie grondig kunnen
worden doorgerekend: de Reshoringtool.
Deze tool ondersteunt kleine en middelgrote
bedrijven bij het inschatten van de kosten van
het al dan niet outsourcen of terughalen van de
productie. Niet alleen de ‘harde’ kosten, zoals
die van arbeid, transport, verzekeringspremies
en reizen naar het buitenland, worden daarbij
meegenomen, maar ook de verborgen kosten.
Bij verborgen kosten gaat het bijvoorbeeld
om het risico om gekopieerd te worden en
het verlies van omzet dat daarmee gepaard
gaat. De kostenposten zijn in kaart gebracht
op basis van wetenschappelijk onderzoek en
ervaringen van ondernemers.
Is reshoring een trend of toch een hype?
Beide tafelgasten zijn duidelijk: “Het is zeker
geen hype”, zegt De Snoo. “De veranderingen
die we in de markt zien, zijn structureel.
Time to market wordt steeds korter,
maatwerk en flexibiliteit worden belangrijker
naast betere kwaliteit en betrouwbaarheid
van het product. De markt dwingt de
maakindustrie om na te denken over de
beste plaats van produceren. Belangrijk is dat
bedrijven een duidelijke visie hebben; een
strategie voor de toekomst. Dan kunnen ze
een afgewogen beslissing nemen.” Docter:
“De Kamer van Koophandel gaat voor een
sterke Nederlandse economie en succesvolle
ondernemers. Het is dus belangrijk dat
bedrijven een goed afgewogen keuze maken,
gebaseerd op goede argumenten. Reshoring
geeft de Nederlandse maakindustrie kansen!”
"Belangrijk is dat bedrijven een duidelijke visie hebben; een strategie voor de toekomst. Dan kunnen ze een afgewogen beslissing nemen."
Meer weten?
www.kvk.nl/advies-en-informatie/
innoveren/reshoring
www.kvk.nl/scans/
reshoring-potentieel-scan
www.factory-in-a-day.eu
www.reshoringtool.nl
006
“Als alle partners in de keten optimaal samenwerken, kunnen we in Nederland de
strijd met de lagelonenlanden winnen.” Dat stelt Nick Simonis, directeur van Vekon
Technische Assemblage in Made. Signaal sprak met deze gedreven ondernemer.
Nick Simonis staat samen met compagnon
Judith Vermeulen aan het hoofd van
Vekon. Het bedrijf is gespecialiseerd in het
ontwikkelen, samenstellen en uit voorraad
leveren van besturingskasten en –systemen,
zowel seriematig als op projectbasis.
Klanten zijn voornamelijk machinebouwers
in verschillende sectoren zoals industrie,
transport, maritiem en offshore.
Meer dan alleen kasten bouwen
Nick vertelt hoe Vekon zich onderscheidt:
“We maken het productieproces van onze
klant efficiënter; we ontzorgen de klant in
inkoop en productieplanning. We kijken naar
de slimste manier om systemen modulair te
bouwen. Hierdoor reduceren we verspilling en
verkorten we de doorlooptijd.” Nick geeft een
voorbeeld: “Voor een grote machinebouwer,
hebben wij hier in Made altijd kasten op
voorraad staan. Zodra de voorraad bij die klant
onder een bepaald minimum komt, kunnen
wij binnen één dag leveren. Dat kan alleen als
we optimaal samenwerken met onze partners
in de keten.”
Beloftes aan de klant waarmaken
Een van die partners is ES Elektro. Han Elsen,
Accountmanager ES Elektro Breda: “We
werken al tientallen jaren samen met Vekon.
We leveren logistiek maatwerk, bijvoorbeeld
kitting. Per kast bundelen wij de materialen,
we zorgen ervoor dat er altijd voldoende sets
op voorraad zijn. Vekon kan erop rekenen
dat het werk niet stil komt te liggen en kan
de belofte aan de klant altijd waarmaken.
Samen met de fabrikanten kijken we ook naar
de componentkeuze en geven advies. Als de
kasten worden geredesigned, worden wij om
die reden al in een vroeg stadium betrokken.”
Nick knikt: “Dat ik op itsme kan vertrouwen is
heel belangrijk voor ons proces. Want wat ik
aan de voorkant in de markt zet, moet ik aan
de achterkant wel kunnen borgen. itsme helpt
daarbij.”
Toegevoegde waarde brengen in de keten
In de keten van fabrikant, distributeur,
paneelbouwer, OEM’er en eindgebruiker biedt
Vekon toegevoegde waarde door het leveren
van productieefficiency en kwaliteit. Het
bedrijf investeerde in automatisering van de
eigen processen. Nick: “Begin dit jaar schaften
we EPLAN Pro Panel aan. Met deze software
zetten we een stap naar meer kennis en kunnen
we onze productie beter aansturen. Daarnaast
kochten we een nieuwe machine: de Perforex
BC1007HS van Kiesling. Hiermee kunnen we
volautomatisch al het plaatmateriaal boren,
tappen, frezen, graveren en ontbramen. Het
verbetert de kwaliteit van het werk aanzienlijk
en versnelt het productieproces.”
Samen kunnen we de maakindustrie in Nederland houden
"Wat ik aan de voorkant in de markt zet, moet ik aan de achterkant wel kunnen borgen."
007
De juiste man op de juiste plek
Nick neemt ons mee naar de machine en
laat zien wat de mogelijkheden zijn. “We
zijn nog aan het kijken op welke manier we
de machine het beste kunnen inzetten”,
legt hij uit. “Gebruiken we hem alleen voor
projecten of gaan we hiermee ook seriematige
toepassingen en dus sterk repeterend werk
doen? Dat heeft namelijk gevolgen voor de
inzet van personeel. Ook dat speelt een rol
bij reshoring: de juiste mensen op de juiste
plek zetten. Laat bijvoorbeeld hoogopgeleid
personeel geen eenvoudig werk doen. Maak
slim gebruik van je mensen. Zeker in deze tijd
waarbij we te maken hebben met vergrijzing
en een tekort aan hooggeschoold technisch
personeel is dit een aandachtspunt.”
Als we verder door de productiehal van
Vekon lopen, valt het op hoe goed alles
georganiseerd is. “We werken op een zo lean
mogelijke manier. Ook dat is Smart Industry.
We richten productieprocessen efficiënter,
flexibeler, duurzamer en meer op maat in. We
kunnen hierdoor het verschil bieden. Door
onze toegevoegde waarde is productie in
lagelonenlanden niet interessant voor onze
klanten.”
Made in China
“Kijk, dit is nou een mooi voorbeeld van het
verschil van productie in China en hier”, zegt
Nick, terwijl we stoppen bij een werkstation
waar aan een groot besturingspaneel wordt
gewerkt. “Dit paneel is gebouwd in China.
Het is bestemd voor de Amerikaanse markt en
moet daarom aan specifieke eisen voldoen.
De klant vroeg ons om hier de laatste hand
aan te leggen. Toen we de kast openmaakten,
bleek er heel veel niet te kloppen. In overleg
met de klant hebben we toen besloten het hele
paneel opnieuw te bouwen vanwege kwaliteit
en doorlooptijd. Dat brengt uiteraard extra
kosten met zich mee. Dit soort ervaringen
zorgen ervoor dat klanten productie weer
gaan terughalen. En terecht.”
‘Do business with people who believe
what you believe.’
“De toekomst? We ervaren steeds vaker
dat er van iedere ketenpartner meer wordt
verwacht, op het gebied van kennis of service
bijvoorbeeld. Bij Vekon spelen we op deze trend
in. Met de nieuwe software kunnen we beter
samenwerken met engineers. En als we in de
ontwerpfase al mee kunnen denken, kunnen
we de ook de assemblage efficiënter inrichten.
Verdere automatisering van de productie gaat
een steeds grotere rol spelen. Daarnaast zal
er meer aandacht komen voor de inzet van
het personeel. Laaggeschoold werk wordt
gescheiden van hooggeschoold werk. Maar
het belangrijkste vind ik de samenwerking
met de partners in de keten. Want we kunnen
samen het verschil maken. Vekon wil daarom
samenwerken met gelijkgestemde partners
die bereid zijn om te delen en te geven.
‘Do business with people who believe what
you believe’, dat is een motto waar ik mij van
harte bij aan kan sluiten.”
www.vekon.nl
Door onze toegevoegde waarde is productie in lagelonenlanden niet interessant voor onze klanten
v.l.n.r.: Judith Vermeulen, Han Elsen en Nick Simonis bij de nieuwe machine
008
“Wist je dat we eigenlijk gekoppeld zijn door ES Elektro?” lacht
Dick Hoekstra, commercieel directeur en voormalig eigenaar van
Add Controls. “De vestigingsmanager van ES Elektro Groningen zei:
‘Jullie zouden elkaar goed aanvullen, drink eens een kop koffie met
elkaar!’ Dat hebben we gedaan. Al tijdens het eerste gesprek was
het duidelijk dat het klikte. Niet alleen tussen John en mij, maar ook
tussen onze vrouwen Carin en Mona, die ook in het managementteam
zitten. Add Controls was vooral actief in de paneelbouw en zocht meer
expertise in engineering. Bij PIA Service was dat net andersom,
zij zochten naar meer capaciteit in paneelbouw. Daarbij was ik ook op
zoek naar iemand die het bedrijf kon overnemen, zodat ik over een paar
jaar rustig met pensioen kan gaan. In John had ik meteen vertrouwen.”
Alle disciplines in huis
John de Krijger, algemeen directeur en eigenaar van PIA Service, knikt:
“Het besef dat we elkaar kunnen versterken, was er meteen. Toch zijn we
niet overhaast aan de slag gegaan. Samen hebben we de fusie nauwkeurig
voorbereid. Een stip op de horizon gezet en onze visie altijd samen
met het hele managementteam naar alle medewerkers uitgedragen.
We kunnen nu wel zeggen dat het bedrijf staat waar we willen.
We hebben, met 23 medewerkers, alle disciplines in huis: engineering,
software afdeling, hardwareafdeling, paneel bouw en assemblage.
We zijn NEN, VCA, ISO en EPLANgecertificeerd. Door onze huidige
bedrijfsomvang worden we als serieuze partner gezien.”
Een jaar geleden fuseerden de industriële
automatiseerders PIA Service en Add
Controls. Onder de naam PIA Service BV
is het bedrijf in Joure nu klaar voor de
toekomst. Hun missie? Kwaliteit in de
branche borgen en zichtbaar maken om zo
de paneelbouw in Nederland te versterken.
Samen sterk voor kwaliteitvlnr: John de Krijger, Dick Hoekstra, Arnoud de Jong, Lennart Hamming
009
Van het eerste idee tot de ingebruikname van de machine
PIA Service ontwerpt en levert industriële besturingssystemen aan
machinebouwers en de industriële eindgebruikers. Het bedrijf wil
daarbij vooral ook ontzorgen. “Niet enkel de besturing leveren, maar
de volledige installatie verzorgen en begeleiden. Dat is waarin we ons
onderscheiden van andere bedrijven”, zegt John. “Onze industrieklanten
zijn vooral geïnteresseerd in de output van hun investering: de
opbrengst van de productielijn. Ze leggen de vraag bij ons neer en wij
verzorgen de rest. Van eerste idee tot en met oplevering, instructie en
inbedrijfstelling van de lijn. We begeleiden het hele project tot een goed
einde. Daarnaast werken we veel voor de grote OEM’ers.”
De concurrentieslag met de lagelonenlanden
Volgens John en Dick is automatisering en optimalisatie van processen
een voorwaarde om de productie en bouw van panelen in Nederland
te houden. Dick: “In Nederland onderscheiden we ons door kennis,
techniek, kwaliteit en innovatie. Allemaal sterke punten waarmee
we de concurrentieslag met de lagelonenlanden zeker aankunnen.
Een voorwaarde is wel dat we zichtbaar en meetbaar toegevoegde
waarde bieden. Het is onze missie om de machinebouwers in heel
Nederland wakker te schudden. Ze zijn verantwoordelijk voor de
installatie en moeten voldoen aan alle eisen en normen. Een goede
machine geeft minder faalkosten en verhoogt de veiligheid. Dat is
een belangrijke toegevoegde waarde. De onderscheidende kwaliteit
die we in Nederland bieden moet zichtbaar zijn. We zijn dan ook sterk
voorstander van een kwaliteitskeurmerk in de branche en willen hierin
een voortrekkersrol spelen.”
De toekomst?
De komende twee jaar staat voor PIA Service in het teken van meer
naamsbekendheid, procesoptimalisatie en verdere uitbreiding van
de engineering. John: “We willen meer kennis in huis halen. De
panelenbouw wordt steeds verder geautomatiseerd. Qua kennis
moeten we bijblijven en vooroplopen. We doen daarom veel aan het
intern opleiden van onze mensen. We tekenen bijvoorbeeld al in 3D,
zo kunnen we het eindproduct op scherm visualiseren nog voordat we
gaan bouwen. Prettig voor de klant, maar het helpt ons ook in onze eigen
efficiencyslag. Het geeft minder kans op fouten. Vanuit EPLAN gaan we
een aantal van onze machines automatisch aansturen. De volgende stap
is robotisering. Ook daar kijken we al met een schuin oog naar. Door het
leveren van kwaliteit en een slimme en efficiënte bedrijfsvoering kunnen
we ons blijven onderscheiden van de rest van de wereld.”
"In Nederland onderscheiden we ons door kennis, techniek, kwaliteit en innovatie."
"De volgende stap is robotisering. Ook daar kijken we al met een schuin oog naar."
De samenwerking met ES Elektro
Arnoud de Jong, Vertegenwoordiger ES Elektro Groningen:
“ES Elektro denkt graag mee bij de projecten en de optimalisatie
van de processen van PIA Service. Zo doen we suggesties
waarmee de interne processen efficiënter kunnen verlopen.
Dat gaat van verwerving tot verwerking van de materialen, maar
ook de afwikkeling van administratieve zaken. Zo ontwikkelen
we een koppeling tussen de systemen van PIA en van ES Elektro.
Doel: de integrale kostprijs reduceren tot een optimaal minimum.
Ook leveren we veel op maat, bijvoorbeeld door projectmatige
leveringen, denk bijvoorbeeld aan kitting. Zo sluiten behoefte en
beschikbaarheid naadloos op elkaar aan.”
Lennart Hamming werkt op de binnen dienst van ES Elektro.
Hij heeft dagelijks contact met de engineers van PIA Service.
“Zij bellen mij met vragen over levertijden, prijzen, technische
zaken. Het is een heel plezierig en no-nonsense contact. We weten
precies wat we aan elkaar hebben.”
John de Krijger, PIA Service: “ES Elektro is veel meer dan een
leverancier. Het is een waardevolle partner waar we zeer prettig
mee samenwerken. Ze denken mee, doen suggesties om zaken te
verbeteren en ons bedrijf succesvoller te maken. Daarnaast hebben
ze een belangrijke signaleringsfunctie in de markt. Ze wijzen ons
op kansen waardoor wij projecten kunnen binnenhalen. Ze kijken
verder dan alleen eigen gewin. We versterken elkaar.”
010
Je verwacht het niet: een metaalverwerkend bedrijf dat een exclusieve en zeer
luxe boot op de markt brengt. Esteq deed het. De Aluqa is dit jaar een van de
meest opvallende nieuwkomers in botenland. En… made in Holland!
Esteq is een allround metaalverwerkend bedrijf
in Twello. Het bedrijf met 17 medewerkers
is gespecialiseerd in metaalbewerking en
reparaties, maar ook in het vervaardigen van
complexe installaties voor machinebouw,
offshore en zware industrie. Hoe komt een
metaalspecialist in de wereld van exclusieve
motorboten terecht? “Het was altijd al mijn
wens om een eigen product op de markt te
brengen”, zegt Karl Haagen, directeur Esteq
BV. “Ook voor de continuïteit en ontwikkeling
binnen het bedrijf. Mijn persoonlijke interesse
voor de watersport bracht me al snel op het
idee om een aluminium boot te ontwerpen
en te bouwen. Een prachtige uitdaging die
de hele organisatie raakt: van het tekenen
tot het afwerken. We zijn vaak als partner
betrokken bij het ontwikkelen van producten
voor anderen, nu doen we het helemaal voor
onszelf.”
Spin-off naar de rest van het bedrijf
Eén ding stond voor Karl vast: het moest
een exclusief schip worden, gemaakt van
kwaliteitsmaterialen en met een zeer
hoogwaardige afwerking. Een varend visite
kaartje voor het vakmanschap van Esteq.
“In mei 2014 zijn we gestart met tekenen
en een jaar later lag de Aluqa in het water.
Een tender van 8,5 meter. Geheel vervaardigd
uit aluminium. De passie voor watersport én
de kennis van metaalbewerking komen samen
in dit schip. We zien nu al dat het een spin
off heeft naar de rest van ons bedrijf. Andere
botenbouwers zien wat wij op het gebied van
metaalbewerking kunnen. De eerste orders uit
die branche zijn inmiddels binnen.”
Samenwerking met partners
Bij het ontwerp en de bouw van de Aluqa
schakelde Esteq een aantal partners in.
“We zijn heel goed in metaalbewerking,
maar we kwamen ook zaken tegen waar we
minder ervaring mee hadden. Elektronica
bijvoorbeeld. De tafel in de Aluqa moest met
één druk op de knop elektrisch verstelbaar
zijn, zodat de rondzit snel omgetoverd kon
worden tot loungebank. We wisten niet goed
hoe we dat in de praktijk moesten aanpakken.
Iemand tipte mij om met die vraag contact op
te nemen met ES Elektro.”
Ingebouwde sensoren regelen de positie
van de tafel
Bart van der Ploeg, Vertegenwoordiger ES
Elektro, kan zich dat eerste telefoontje nog
goed herinneren. “Ik was meteen nieuwsgierig.
Voor ons is dit ook een bijzonder project.
Zo vaak werken we niet mee aan de bouw van
een luxe schip. Ik ben bij Karl langsgegaan om te
horen en zien welke problemen hij ondervond.
Metaalverwerker Esteq brengt schip Aluqa op de markt
Honderd procent Dutch design
"De passie voor watersport én de kennis van metaalbewerking komen samen in dit schip."
vlnr: Erwin van Zeelt, Karl Haagen,
Bart van der Ploeg, Eelco Jaegers
011
Nadat we samen ideeën hebben uitge
wisseld, werd de oplossing duidelijk: de
tafel kon gepositioneerd worden met de
hulp van sensoren. Daarnaast moest de tafel
ook aangestuurd worden om in hoogte
te bewegen; hierin heeft onze afdeling
Industrial Automation een advies gegeven.
Niet alleen het bewegen en positioneren van
de tafel was een issue, maar ook de veilig
heid moest gewaarborgd worden. Om die
reden heb ik leverancier Leuze electronic
erbij gehaald. Eelco Jaegers, Accountmanager
Leuze electronic: “De tafel op het schip gaat
elektronisch omlaag en omhoog. Sensoren
bepalen de juiste positie van de tafel zodat
deze vergrendeld kan worden. Die sensoren
moesten aan een aantal specifieke eisen
voldoen: ze moesten tegen water en zout
kunnen en een speciale inbouwmaat hebben.
Het bleek dat een van onze standaardsensoren
aan alle eisen voldeed. Deze sensoren zijn altijd
op voorraad en dus snel te leveren in het geval
van storing of schade. Ook dat is een voordeel.”
Beter dan verwacht
De Aluqa is inmiddels geïntroduceerd. Hoe is
het schip ontvangen? Erwin van Zeelt, Sales &
Marketing Aluqa: “We zijn een nieuwkomer in
de branche. We denken op een andere nieuwe
manier over bepaalde oplossingen. Dat valt
op. De reacties op de Aluqa waren lovend.
We zijn zelfs genomineerd voor motorboot
van het jaar 2016. Trots? Ja, met uitroeptekens!”
Tevreden
Erwin vervolgt: “Het hele verhaal moet klop
pen. De boot, de website, de beursstand.
Alles moet dezelfde energie hebben. Daar
zijn we volgens mij prima in geslaagd. Dat het
direct zo’n succes zou zijn, durfden we niet
te dromen. Onze overtuiging: als je iets met
passie, aandacht en vakmanschap maakt en
de juiste partners erbij zoekt, dan ontstaan
er mooie kansen.” Ook die partners zijn blij
met het succes van de Aluqa. Bart: “Het is
inderdaad mooi dat wij als ES Elektro samen met
Leuze electronic een waardevolle bijdrage kon
den leveren. En inmiddels doet Esteq ook zaken
met ons zusterbedrijf HooglandMennens. Dus
de samenwerking met itsme krijgt een vervolg.”
Dutch design in optima forma
De eerste proefvaarten zijn aangevraagd.
Karl hoopt op de verkoop van ongeveer vijf
à zes boten per jaar. De schepen worden
helemaal klantspecifiek gemaakt. De koper
kan zelf wensen inbrengen en keuzes maken.
Karl: “We bouwen ieder schip hier in onze
werkplaats in Twello. We besteden geen
werkzaamheden uit aan lagelonenlanden en
halen daar ook geen onderdelen vandaan. In
Nederland is veel kennis, expertise en kwaliteit
aanwezig. Dit is een compleet Nederlands
product.”
"Als je iets met passie, aandacht en vakmanschap maakt en de juiste partners erbij zoekt, dan ontstaan er mooie kansen."
metaal & techniek
012
We spreken met kapitein ing. Toon Jansen. Hij is werkzaam als
Vakgroephoofd Energietechniek bij de landmacht. Bij buitenlandse
missies is zijn vak groep mede verantwoordelijk voor het ontwerp,
het programma van eisen, opbouw, onderhoud en het opbreken van het
kamp. Vorig jaar nog werd hij uitgezonden naar Mali. Daar was hij project
leider van de opbouw van kamp Castor. Hij vertelt dat de opbouw van
een kamp in een sneltreinvaart geregeld moet worden. “Soms hebben we
maar anderhalve maand de tijd. Ontwerpen, materialen inkopen, transport
regelen én opbouwen. Gelukkig kunnen we in veel gevallen aanhaken bij
coalitiepartners die al ter plekke zijn en mogen we tijdelijk gebruikmaken
van hun faciliteiten. In Mali waren dat bijvoorbeeld de Fransen.”
Logistieke uitdaging
De snelheid van leveren en de hoeveelheid materiaal vragen heel wat
van leveranciers en distributeurs. “Dat klopt”, knikt Jansen. “Het is
een logistieke uitdaging voor alle partijen. De organisatie is erg strak.
Als er een transport gepland staat op een bepaalde tijd, dan vertrekt het
ook stipt. We kunnen niet wachten. Naast eisen aan leveringstijden zijn
er speciale voorschriften voor formaat en verpakking. De kabelhaspels
mogen bijvoorbeeld niet te zwaar zijn; ze worden namelijk ook in
helikopters vervoerd.”
Defensie sloot voor de levering van kabel een raamovereenkomst
met ES Elektro af. Mathieu Wielens, Vertegenwoordiger ES Elektro, is
contactpersoon voor de krijgsmacht. “De eisen die Defensie stelt, zijn
leidend voor ons”, zegt hij. “Daar houden we ons aan. Kabelwerk Eupen
is al jarenlang een betrouwbare partner. Zij begrijpen welke belangen
er spelen. Op een bepaalde tijd en manier aanleveren is hierdoor geen
probleem. Samen krijgen we het iedere keer voor elkaar.” Jasper van
Beusekom, Verkoopleider Nederland bij Kabelwerk Eupen, vult aan:
“We zorgen er met ES Elektro voor dat er voldoende kabel op voorraad is,
zodat we snel kunnen schakelen als de vraag van Defensie komt. De kabel
die gebruikt wordt voor de missies is overigens een uitstekende keuze.
Deze kan een hogere belasting aan dan de gemiddelde kabel.”
Zeventig procent van het vermogen gaat naar koeling
Elektriciteit is een van de eerste zaken die bij de opbouw van een
kamp geregeld worden. Kapitein Jansen vertelt hoe: “In Mali werken
we met een aantal centrale powerplants die bestaan uit vijf tot
zeven aggregaten. Deze schakelen automatisch op en af, afhankelijk
van de vraag naar stroom. Het kamp is opgebouwd uit containers.
Zo’n zeventig procent van het vermogen gaat naar koeling van deze
containers. In vierenveertig containers wordt geslapen. Ook de keuken
De Nederlandse krijgsmacht levert een bijdrage
aan tal van missies over de hele wereld.
Wanneer een missie groen licht krijgt, moet er
vaak vanuit het niets een volledig kamp worden
opgebouwd. Onder zware omstandigheden.
Materiaalkeuze speelt een belangrijke rol.
Ook als het gaat om de bekabeling.
Eupen kabel voor missies Defensie Geschikt Ongeschikt
vlnr: Mathieu Wielens, Toon Jansen, Jasper van Beusekom
013
is een grootverbruiker, alles werkt daar elektrisch. Er zijn vijftien koel
vriescontainers voor voedsel. En natuurlijk hebben we stroom nodig
voor verlichting, onderhoud en beveiliging.”
Geschikt voor extreme omstandigheden
Defensie maakt hiervoor gebruik van de Eucaflex Pluskabel van
Eupen. Deze neopreenkabel is een soepele rubberkabel, geschikt voor
industriële en zware mechanische toepassingen. Waterdicht tot 50
meter en zelfs tot 10 meter in chemisch verontreinigd water. Met goede
buigeigenschappen, bestand tegen slijtage, inscheuren en druk, uv en
ozon. Eigenschappen die in Mali onmisbaar zijn. “De omstandigheden
zijn extreem”, vertelt Jansen. “Neem de temperatuur; die is ’s nachts rond
de 30 ˚C en kan overdag oplopen tot ver boven de 50 ˚C. We graven
de kabels niet in, maar dekken ze alleen af. Ze moeten dus echt tegen
deze extreme temperaturen kunnen. Deze kabel houdt het uitstekend.
We zien geen uitdroging of scheurtjes.”
Energie van de zon
Ook duurzaamheid speelt een steeds grotere rol bij de opbouw van
de kampen. “We maken gebruik van zonneenergie. In kamp Castor in
Mali staan acht gebouwen met zonnepanelen, hiermee besparen we
voor deze gebouwen ongeveer de helft aan energie. Belangrijk, want de
aggregaten verbruikten gemiddeld zeventig tot tachtig procent van alle
brandstof in het kamp. We kunnen nu de gevaarlijke brandstofkonvooien
verminderen. Bij een volgende missie zijn we van plan om zonneboilers
te plaatsen. Daarnaast ontwikkelden we vergaande maatregelen om
afvalwater zo veel mogelijk te zuiveren en te kunnen hergebruiken. Want
water is uiterst schaars in Mali.”
Als het kamp wordt opgebroken
Wat gebeurt er met de hele infrastructuur als de missie is afgelopen en
het kamp wordt opgebroken? Jansen: “We proberen zo veel mogelijk
mee terug te nemen, maar dat kan niet met alle materialen. De kabels
bijvoorbeeld: het is heel lastig om die terug op te rollen op een haspel.
Die laten we meestal achter of we dragen ze over aan de plaatselijke
bevolking. Deze kabel bevat geen schadelijke stoffen zoals lood en kwik,
dus hij belast het milieu minimaal. Ook met dat soort zaken houden
we rekening.”
Trots? Jansen denkt even na: “Als het kamp staat. We hebben dan met
een heel team samen keihard gewerkt. Maar het meest trots ben ik als
we daadwerkelijk iets kunnen betekenen voor de plaatselijke bevolking.
Want daar draait het uiteindelijk allemaal om.”
“We zijn als Defensie zeer tevreden over de samenwerking met
ES Elektro. Deze technisch distributeur is een zeer betrouwbare
partner die inspeelt op onze wensen en eisen. De omstandigheden
in Mali zijn zwaar. Ondanks dat hebben we met geen enkele kabel
problemen gehad. Ook de kabel van Eupen heeft zich in Mali
opnieuw bewezen. Er is voor ons geen reden om voor iets of iemand
anders te kiezen.” Kapitein ing. Toon Jansen.
In kamp Castor in Mali staan acht gebouwen met zonnepanelen,
hiermee besparen we voor deze gebouwen ongeveer de helft aan energie
Opbouw van het kamp
014
S7-PCS7PROProcesautomatisering
voor Gevorderden
S7-PCS7Systeemcursus
Procesautomatisering
PRAKTIJK-SILPraktijkdag 62061
(SIL) & PAScal
PRAKTIJK-PLPraktijkdag 13849-1
(PL) & PAScal
PILZ-MODULE 4Ontwerpen
besturingstechnischeveiligheidsmaatregelen
BASIS-SIL/PLBasisdag SIL/PL
Theorie
S7-SCLProgrammeren in Structured Text
S7-300/400
S7-PROG1Programmeren
S7-300/400
S7-GRAPHProgrammeren
S7-300/400
S5-SERVICEStoringzoeken en
inbedrijfnameSIMATIC S5
S7-PROG2Programmeren voor
gevorderdenS7-300/400
S7-SAFETYSafety met SIMATIC
S7-300/400Workshop
WinCC-FlexibleWinCC Flexible en
Windows CE panelen
S7-PROFINET PROFINET/ETHERNET
S7-300/400
S7-PROFIBUSPROFIBUS-DP en MPI
S7-300/400
S7-400HSIMATIC S7-400H
redundancy
TIA Portal UpdateUpdate STEP7 classic
S7-1200/300/400
S7-PCS7SERVServicescursus
Procesautomatisering
S7-PCS7OPEProcesautomatisering
voor operatoren
MODBUSConfiguratie en onderhoud van
Modbus koppelingen
OPC-UAOPC Unified Architecture
.NET-XMLVernieuwde
communicatie-technologieën
BASIS-AUTOMBasiskennisIndustriële
automatisering
INTRO-ROBOTICAIntroductiedag
Robotica
FREQ-VLTDanfoss VLT
WorkshopFrequentieregelaars
FREQ-G120MM400/G120
WorkshopFrequentieregelaars
S7-PCS7NETVoorbereidingscursusProcesautomatisering
PILZ-MODULE 3Ontwerpen
Veiligheidsmaatregelen
PILZ-MODULE 2RisicobeoordelingTheorie & Praktijk
PILZ-MODULE 1Procesflow
Machineveiligheid
MIT-GOT1000Mitsubishi GOT1000Panelen Workshop
TIA SCADA UPDATEUpdate from
WinCC SCADA V7 to TIA Portal WinCC
TIA PORTAL SCADAWinCC Professional
SCADA
TIA PORTAL SCLProgrammeren TIAP
S7-1200/1500 en S7-300/400
TIA PORTAL PROGRAMProgrammeren TIAP
S7-1200/1500 en S7-300/400
TIA PORTAL PANELSWinCC1
HMI Panels
S7-PRAKTIJKPraktijkcursusS7-300/400
CODESYS-2Programmeren volgens 61131-3 met CoDeSys
NIEUW
NIEUW
NIEUW
INTRO-SERVOWorkshop
Servo techniek
MIT-SYSTEEMSysteemcursus
Mitsubishi FX en System Q
FREQ-FC300Danfoss FC300
WorkshopFrequentieregelaars
FREQUENTIE-REGELAARS
PLC’S EN PANELS
BASISKENNISINDUSTRIËLE
AUTOMATISERING
SERVOTECHNIEK& ROBOTICA
BECKHOFFSysteemcursus
Beckhoff PLC enTwinCat software
S5-BASISBasis STEP5 en
SIMATIC S5
S7-BASISBasis STEP7 en
SIMATIC S7-300/400programmeurs monteurs NIEUW
SE-FREQ-ALTIVARSchneider ElectricAltivar Workshop
Frequentieregelaars
WinCC-SCADA2Gevorderden
WinCC SCADA
ATEX-IECExExplosieveiligheid
in praktijk
PROCES-VEILIGHEID
FREQ-MM4/G110MM400/G110
WorkshopFrequentieregelaars
FREQUENTIE-REGELAARS
S7-SERVICEStoringzoeken en
inbedrijfname S7-300/400
TIA PORTAL SERVICEStoringzoeken TIAP
S7-1200/1500 en S7-300/400
NIEUW
MACHINEVEILIGHEIDPL & SIL
TIA PORTAL UPDATEUpdate STEP7 Classic
S7-1200/1500 en S7-300/400
TIA PORTAL BasisBasiskennis TIAPS7-1200/1500 en
S7-300/400
NIEUW
MASTERCLASSMACHINEVEILIGHEID
SE-VIJEO-CITECTSchneider Electric
Vijeo Citect
SE-SOMACHINESchneider ElectricSomachine (OEM)
Basistraining
SE-VIJEO-DESIGNSchneider Electric
Vijeo DesignerHMI software
SE-UNITY BASICSchneider Electric
Unity Basis training
PLC’S & FREQUENTIE-REGELAARS
PLC’S &TWINCAT
SIMATICS7-300/400
weinig PLC ervaring
S7-SYSTEEMSysteemcursus
S7-300/400
WinCC-SCADABasiscursus
WinCC SCADAzie TIAP-SCADA-UPDATE
MIT-IQWORKSSysteemcursus
Mitsubishi iQ-WORKS
SIMATICS7-300/400
ruime PLC ervaring
SIMATICS7-1200/1500S7-300/400
ruime ervaring STEP7 v5
SIMATICS7-1200/1500S7-300/400
weinig ervaring STEP7 v5
SIMATIC-S5- 90/95/100U- 115/135/155U
CURSUSSEN INDUSTRIËLE AUTOMATISERINGCursussen SIEMENS STEP7 Classic V5 Cursussen Aandrijftechniek Diverse cursussen Industriële Automatisering
Cursussen SIEMENS TIA Portal CODESYS-1Inleiding in de PLC-
techniek met CoDeSys
CODESYS
NEN3140-BVNEN 3140
Bedrijfsvoering enherhalingscursus
NEN 3140
STBTSchakel- &
Besturingstechniek
NEN3140-VOPNEN 3140
Voldoend Onderricht Persoon LS
Cursussen Industrial
015
S7-PCS7PROProcesautomatisering
voor Gevorderden
S7-PCS7Systeemcursus
Procesautomatisering
PRAKTIJK-SILPraktijkdag 62061
(SIL) & PAScal
PRAKTIJK-PLPraktijkdag 13849-1
(PL) & PAScal
PILZ-MODULE 4Ontwerpen
besturingstechnischeveiligheidsmaatregelen
BASIS-SIL/PLBasisdag SIL/PL
Theorie
S7-SCLProgrammeren in Structured Text
S7-300/400
S7-PROG1Programmeren
S7-300/400
S7-GRAPHProgrammeren
S7-300/400
S5-SERVICEStoringzoeken en
inbedrijfnameSIMATIC S5
S7-PROG2Programmeren voor
gevorderdenS7-300/400
S7-SAFETYSafety met SIMATIC
S7-300/400Workshop
WinCC-FlexibleWinCC Flexible en
Windows CE panelen
S7-PROFINET PROFINET/ETHERNET
S7-300/400
S7-PROFIBUSPROFIBUS-DP en MPI
S7-300/400
S7-400HSIMATIC S7-400H
redundancy
TIA Portal UpdateUpdate STEP7 classic
S7-1200/300/400
S7-PCS7SERVServicescursus
Procesautomatisering
S7-PCS7OPEProcesautomatisering
voor operatoren
MODBUSConfiguratie en onderhoud van
Modbus koppelingen
OPC-UAOPC Unified Architecture
.NET-XMLVernieuwde
communicatie-technologieën
BASIS-AUTOMBasiskennisIndustriële
automatisering
INTRO-ROBOTICAIntroductiedag
Robotica
FREQ-VLTDanfoss VLT
WorkshopFrequentieregelaars
FREQ-G120MM400/G120
WorkshopFrequentieregelaars
S7-PCS7NETVoorbereidingscursusProcesautomatisering
PILZ-MODULE 3Ontwerpen
Veiligheidsmaatregelen
PILZ-MODULE 2RisicobeoordelingTheorie & Praktijk
PILZ-MODULE 1Procesflow
Machineveiligheid
MIT-GOT1000Mitsubishi GOT1000Panelen Workshop
TIA SCADA UPDATEUpdate from
WinCC SCADA V7 to TIA Portal WinCC
TIA PORTAL SCADAWinCC Professional
SCADA
TIA PORTAL SCLProgrammeren TIAP
S7-1200/1500 en S7-300/400
TIA PORTAL PROGRAMProgrammeren TIAP
S7-1200/1500 en S7-300/400
TIA PORTAL PANELSWinCC1
HMI Panels
S7-PRAKTIJKPraktijkcursusS7-300/400
CODESYS-2Programmeren volgens 61131-3 met CoDeSys
NIEUW
NIEUW
NIEUW
INTRO-SERVOWorkshop
Servo techniek
MIT-SYSTEEMSysteemcursus
Mitsubishi FX en System Q
FREQ-FC300Danfoss FC300
WorkshopFrequentieregelaars
FREQUENTIE-REGELAARS
PLC’S EN PANELS
BASISKENNISINDUSTRIËLE
AUTOMATISERING
SERVOTECHNIEK& ROBOTICA
BECKHOFFSysteemcursus
Beckhoff PLC enTwinCat software
S5-BASISBasis STEP5 en
SIMATIC S5
S7-BASISBasis STEP7 en
SIMATIC S7-300/400programmeurs monteurs NIEUW
SE-FREQ-ALTIVARSchneider ElectricAltivar Workshop
Frequentieregelaars
WinCC-SCADA2Gevorderden
WinCC SCADA
ATEX-IECExExplosieveiligheid
in praktijk
PROCES-VEILIGHEID
FREQ-MM4/G110MM400/G110
WorkshopFrequentieregelaars
FREQUENTIE-REGELAARS
S7-SERVICEStoringzoeken en
inbedrijfname S7-300/400
TIA PORTAL SERVICEStoringzoeken TIAP
S7-1200/1500 en S7-300/400
NIEUW
MACHINEVEILIGHEIDPL & SIL
TIA PORTAL UPDATEUpdate STEP7 Classic
S7-1200/1500 en S7-300/400
TIA PORTAL BasisBasiskennis TIAPS7-1200/1500 en
S7-300/400
NIEUW
MASTERCLASSMACHINEVEILIGHEID
SE-VIJEO-CITECTSchneider Electric
Vijeo Citect
SE-SOMACHINESchneider ElectricSomachine (OEM)
Basistraining
SE-VIJEO-DESIGNSchneider Electric
Vijeo DesignerHMI software
SE-UNITY BASICSchneider Electric
Unity Basis training
PLC’S & FREQUENTIE-REGELAARS
PLC’S &TWINCAT
SIMATICS7-300/400
weinig PLC ervaring
S7-SYSTEEMSysteemcursus
S7-300/400
WinCC-SCADABasiscursus
WinCC SCADAzie TIAP-SCADA-UPDATE
MIT-IQWORKSSysteemcursus
Mitsubishi iQ-WORKS
SIMATICS7-300/400
ruime PLC ervaring
SIMATICS7-1200/1500S7-300/400
ruime ervaring STEP7 v5
SIMATICS7-1200/1500S7-300/400
weinig ervaring STEP7 v5
SIMATIC-S5- 90/95/100U- 115/135/155U
CURSUSSEN INDUSTRIËLE AUTOMATISERINGCursussen SIEMENS STEP7 Classic V5 Cursussen Aandrijftechniek Diverse cursussen Industriële Automatisering
Cursussen SIEMENS TIA Portal CODESYS-1Inleiding in de PLC-
techniek met CoDeSys
CODESYS
NEN3140-BVNEN 3140
Bedrijfsvoering enherhalingscursus
NEN 3140
STBTSchakel- &
Besturingstechniek
NEN3140-VOPNEN 3140
Voldoend Onderricht Persoon LS
Automation
Alle prijzen zijn exclusief BTW - Een cursus dag duurt van 09.00 tot 16.00 uur
Voor de andere cursussen verwijzen wij u graag naar onze website: www.itsme.eu
Of scan de QRcode en ontdek welke cursussen itsme Industrial Automation u te bieden heeft!
016
Technische Workshop LOGO! Snelle Start
In deze workshop "LOGO! snelle start" leert
u alles over de LOGO! modules en kunt u
deze na afloop van deze workshop succesvol
programmeren en installeren. In de workshop
werkt u met de LOGO! 8.
Onderwerpen
• menustructuur LOGO!
• basis en speciale functies
• programmeren via LOGO! software V8.0
• configureren van het losse LOGO!
tekst display
• toepassen van analoge
rekenkundige functies
• parametreren van de PIregelaar
Programma
In deze workshop worden de basis functies
van LOGO! behandeld.
Locatie ES Elektro Den Bosch
Datum: dinsdag 8 december 2015
09.00 uur tot 12.30 uur.
Technische Workshop LOGO! Advanced
In deze workshop "LOGO! advanced' leert u
alles over de mogelijkheden van de LOGO! 8
met ethernet aansluiting en kunt u na afloop
van de workshop succesvol alle extra mogelijk
heden programmeren en toepassen.
Doelgroep
Gebruikers en programmeurs van LOGO!
logica modules die nog meer willen halen uit
hun LOGO! toepassing.
Onderwerpen
• overzicht LOGO! 8 hardware
• Programmeren LOGO! software V8.0
• opbouw ethernetnetwerk
• master/slave communicatie
• communicatiemodule CMR2020
• geïntegreerde webserver
• gegevens registratie (dataloggen)
• LOGO! koppelen aan een HMI Basic Panel
Programma
In de Advanced workshop worden alle nieuwe
mogelijkheden van de LOGO! 8 behandeld.
Locatie ES Elektro Den Bosch
Datum: dinsdag 8 december 2015
13.30 uur tot 17.00 uur
Cursus TIA Portal en HMI Panelen
In deze 2daagse cursus WinCC TIA Portal en
HMI Panelen leert u de mogelijkheden van de
Siemens HMI panelen en de ontwikkelsoftware
WinCC Comfort onder TIA portal V13.
Naast het maken en aanpassen van schermen
voor Siemens HMI panelen leert u ook om te
gaan met het
• configureren van alarmen;
• loggen van tags;
• maken van trendings;
• maken van gebruikersaccounts;
• migreren van oudere HMI panelen en
vele andere onderwerpen.
Ook in deze cursus is er veel aandacht voor de
praktijkoefeningen.
Voor uitgebreide informatie verwijzen wij u naar
onze website:
www.itsme.eu/opleidingen/opleidingsschema
De eerstvolgende cursus is op 16 en 17 november
te Raamsdonksveer.
De cursus is inclusief lunch en Nederlandstalig
cursusboek welke als naslagwerk kan worden
gebruikt.
Cursusnieuws
017
RELUX Access
Indien u nog in een beginnend stadium bent met Relux of u wilt uw
kennis opfrissen, dan laten wij u zien hoe u efficiënt en moeiteloos
projecten kunt berekenen met ReluxPro en hoe u deze succesvol kunt
presenteren.
RELUX Interior I
Bent u reeds bekend met ReluxPro maar wilt u hier vertrouwder mee
raken? Met behulp van praktijkvoorbeelden die op de huidige normen
in lichtberekeningen voor binnen ruimtes worden gebaseerd, zult u
meer leren over de standaarden NEN EN 12464 en EN 1838 en hoe het
programma u ondersteunt.
RELUX Interior II
U bent bekend met ReluxPro en u wilt aantrekkelijke visualisaties en
projecten creëren met CADfiles. Wij gaan visualisaties creëren met
de Raytracing methode en laten u oefenen met de verschillende
mogelijkheden van importeren en exporteren.
RELUX Road & Exterior
Als u werkt met terrein en buitenverlichting en u adviseur voor
gemeentes of stedelijk beleid aangaande verlichting bent, zullen wij de
huidig geldende normen introduceren en zullen samen met u projecten
met ReluxPro creëren.
RELUX Daylight & Energy
Bent u een architect en op zoek naar een programma ten behoeve van
het optimaliseren van de toelating van daglicht of, bent u een engineer
die daglicht afhankelijke controles berekent en wordt er van u verwacht
de economische uitvoerbaarheid van installaties in te schatten?
Wij zullen u met de normen geschikt voor dat doel vertrouwd maken
en zullen noodzakelijke oplossingen die op voorbeelden worden
gebaseerd uitwerken.
RELUX Tunnel
Bent u een expert in het plannen van tunnel verlichting? We presenteren
u de nieuwste generatie software voor dit soort projecten. We zorgen
er voor dat u zorgvuldig vertrouwd raakt met de fundamenten van
ReluxPro, alvorens door te gaan om ons te concentreren op het maken
van lichtberekeningen van tunnel projecten.
Al onze trainingen vinden plaats in Raamsdonksveer, van 09.00 tot 16.00 uur. itsme Lighting
Technology kan ook klant specifieke Incompany trainingen ontwikkelen, deze kunnen in
overleg binnen uw bedrijf plaats vinden. Het volgen van de Relux Access training is vereist vóór
het volgen van één of meerdere van de overige Relux trainingen! Heeft u nog vragen of wilt u
meer informatie, dan kunt contact opnemen met onze helpdesk via [email protected] of per
telefoon +31 (0)76 578 28 14 of kijk op www.itsme.eu/opleidingen/lighting.
Module Cursus Dagen Prijs Locatie Datum
RELUX Interior I 1 € 445,00 Raamsdonksveer 26/11/2015
RELUX Interior II & Upgrade 1 € 445,00 Raamsdonksveer 27/11/2015
RELUX Daylight & Energy 1 € 445,00 Raamsdonksveer 11/12/2015
RELUX Tunnel 1 Alleen op aanvraag & in overleg
Relux trainingsprogramma najaar 2015
light simulation tools
018
Specialisatie gaat om ondersteuning van u, onze klant, met competent
en ervaren personeel, met hoogwaardige producten die werken onder
omstandigheden die de opgegeven specificaties overtreffen en met
constante aandacht voor uw belangen. Wij bieden oplossingen die
zijn gebaseerd op de behoeften van onze klanten, of die oplossing nu
wordt gebruikt in een eenvoudige of in een zeer uitgebreide en flexibel
inzetbare machine.
Lean
In onze productiefaciliteit Omron Manu facturing Netherlands in
’sHertogenbosch hebben wij door een werkelijk klantgerichte
benadering een 'lean' productieomgeving kunnen creëren. Dat heeft
het mede mogelijk gemaakt dat dit jaar drie productielijnen terug zijn
verhuisd van het Verre Oosten naar Brabant.
Ooit kozen wij ervoor om de productie juist van Europa naar Azië te
verplaatsen, vooral vanwege de lagere loonkosten. Het zijn vooral
de stijgende loonkosten in Azië die ons hebben doen besluiten de
productie terug te halen. Ook zijn de voorraad en transportkosten van
belang en verlaagt lokaal produceren het risico bij wisselkoersen.
Met de drie gereshorede lijnen staan in de Bossche fabriek nu vijftien
productielijnen. Wij verwachten de productieomvang de komende jaren
te kunnen verdrievoudigen en daarvoor het personeelsbestand met
vijftig nieuwe medewerkers te moeten uitbreiden.
In ’sHertogenbosch produceren wij onder meer PLC’s, HMI’s en licht
schermen naast veel printplaten voor andere Omrondivisies wereldwijd.
200.000 producten voor Input, Logic en Output
Wij bieden een compleet portfolio voor machineautomatisering:
componenten voor detectie, besturingssystemen, vision, aandrijvingen,
robots, veiligheid, kwaliteitscontrole en inspectie, regel en schakel
componenten.
Deze naadloze input > logic > outputtechnologie, die garant staat voor
betrouwbare, snelle en volledig transparante connectiviteit, is uniek in
de markt. Grote prestaties, moeiteloze integratie, totale veiligheid en
de kortste tijd van concept naar de markt.
www.industrial.omron.nl
Kennis van productieDE DEURNAAR DE
TOEKOMST
Al 80 jaar werken wij samen met onze klanten
aan de ontwikkeling van nieuwe en innovatieve
producten. Samen met u en onze toegewijde,
enthousiaste en betrokken medewerkers openen
wij de deur naar de toekomst, waarbij we voldoen
aan de behoeften van mensen over de hele wereld.
Wij gebruiken onze expertise op het gebied van
machineautomatisering om onze klanten te
helpen hun dromen te realiseren. Met machines
en oplossingen van wereldklasse.
019
Mitsubishi Electric biedt innovatieve en
betrouwbare oplossingen op het gebied van
industriële automatisering. Robotica en Servo
aandrijvingen zijn hier een steeds groter
wordend onderdeel van. Dankzij servomotoren
kan sneller, nauwkeuriger en energiezuiniger
geproduceerd worden ten opzichte van
b.v. draaistroommotoren, mechanische of
pneumatische oplossingen. Robots bieden
een flexibele ‘outofthebox’ oplossing voor
de meest uiteenlopende pickandplace,
verpakkings en palletiseringstoepassingen.
Door vernieuwende functionaliteiten is het
ook mogelijk om deze technologie optimaal
samen te laten werken met mensen. Daarbij
heeft Mitsubishi Electric betrouwbaarheid en
gebruiksvriendelijkheid hoog in het vaandel
staan wat de total cost of ownership verlaagt.
Mitsubishi iQ Platform
Met behulp van het Mitsubishi iQ Platform
kunnen zowel de robot als servo/motion
controllers direct in de machinebesturing
geïntegreerd worden wat zorgt voor
eenvoudige configuratie en supersnelle
dataoverdracht. Uiteraard is het ook mogelijk
de robot standalone toe te passen waarbij
vanuit de robotcontroller I/O’s afgehandeld
kunnen worden en 8 extra servo assen
aangestuurd kunnen worden. Bij zowel de
geïntegreerde als de standalone situatie
kan de installatie eenvoudig bediend en
gemonitord worden met een Mitsubishi HMI
touchscreen. Vanuit deze HMI, of direct vanuit
de besturing, is het tevens mogelijk om via een
MES interface data te laten synchroniseren
met een SQL, Oracle of Access database.
Hiermee kunnen nieuwe producties centraal
ingevoerd en opgestart worden en kunnen
vanuit de productiedata duidelijke analyses
gemaakt worden ten behoeve van het
verder verbeteren en stroomlijnen van het
productieproces.
www.mitsubishielectric.com/fa
Efficiënt produceren met innovatieve automatiseringsoplossingenSteeds meer bedrijven kiezen
er voor om hun productie uit
lagelonenlanden terug te verplaatsen
naar Nederland. Enerzijds vanwege
de behoefte naar flexibiliteit,
korte levertijden, hoge kwaliteit
en maatwerk, anderzijds vanwege
de stijgende transportkosten
en personeelskosten in het
buitenland. Het auto matiseren
van productieprocessen maakt het
mogelijk om meer te produceren
tegen lagere kosten en daarmee, ook
vanuit Nederland competitief te zijn.
020
Zoals iedereen in de industrie- en engineeringsector inmiddels zou moeten weten, is op 1 januari
2015 de ErP-richtlijn (Energy related Products) 2009/125/EG van kracht geworden. Deze richtlijn
bepaalt, samengevat, dat de minimale motorefficiëntiestandaard voor nieuwe installaties
(van motoren met een vermogen tussen 7,5 kW en 315 kW) IE3 moet zijn, of IE2 mits samen
gebruikt met een variabele snelheidsregelaar. Vanaf 1 januari 2017 zullen ook motoren met een
vermogen tussen 0,75 kW en 7,5 kW in de wetgeving worden opgenomen.
De nieuwe richtlijn streeft ernaar alles simpel
te houden, aangezien er voorheen twee
manieren waren om motoren efficiënt te
beveiligen en te schakelen: de motorstarter
of de frequentieregelaar. Beide methodes
hebben hun eigen voordelen en uitdagingen.
Enerzijds biedt de motorstarter een goed
kope, eenvoudige oplossing en een hoge
betrouwbaarheid, maar heeft deze een
beperkt aantal functies. Anderzijds biedt
de frequentie regelaar variabele snelheids
regeling en verschillende functies, maar is
deze zeer complex. Dit vereist dan ook een
grotere investering en gebruikers moeten
over een grondige kennis van aandrijftechniek
beschikken.
Er kan in ieder geval worden gezegd dat
motorstarters de beste en meest energie
efficiënte oplossing zijn voor toepassingen
met vaste snelheid of lage schakelfrequentie.
Frequentieregelaars zijn echter nodig voor
toepassingen met een variabele snelheid en
zeer variabele belastingen.
Het lijkt er dus weer op dat de nieuwe richtlijn
iedereen een simpele keuze biedt. Als je een
eenvoudige, nieuwe toepassing gebruikt
waarvoor een vaste snelheid is vereist,
dan heb je een IE3motor met contactoren
of een motorstarter nodig en als je een meer
complexe toepassing gebruikt waarvoor
variabele snelheden zijn vereist, kan je een IE2
motor met een frequentieregelaar kiezen. Het
enige probleem hierbij is de prijs. IE3motoren
zijn weinig verrassend duurder dan IE2
motoren. Frequentieregelaars zijn duurder dan
motorstarters. Welke oplossing u ook kiest, de
algemene kosten zullen stijgen in vergelijking
met 2014, vooral als uw toepassing een
frequentieregelaar vereist en u een maximale
energieefficiëntie wilt garanderen door te
kiezen voor een IE3motor.
Hoewel we allemaal begrijpen hoe belangrijk
het is spaarzaam om te gaan met energie
bronnen, kunnen we niet om het feit heen
dat de hierboven uiteengezette toepassingen
tot hogere investeringskosten zullen leiden,
Variabele speedstarters
De verbindende schakel tussen energie-efficiëntie, kosten en naleving van de regelgeving
021
en dat is een onaangename gedachte voor
iedereen die betrokken is bij de enorm kosten
bewuste industrie, productie, engineering en
machine bouwsectoren.
Om de kloof tussen de motorstarter en de
frequentieregelaar te dichten, heeft Eaton
een nieuwe productsoort ontwikkeld die de
voordelen van de motorstarter combineert
met die van de frequentieregelaar een
gloednieuw product dus.
De variabele speedstarter (VSS) combineert de
eenvoud van een conventionele motorstarter
met de mogelijkheid om de snelheid van
de motor te regelen. VSS's bieden een
betrouwbaar en kostenefficiënt alternatief
voor motorregeling dat zeer handig zal zijn om
te helpen de energieefficiëntie te verhogen
bij toepassingen waar voorheen motorstarters
werden gebruikt.
Eaton biedt momenteel PowerXL DE1 VSS's
aan in twee groottes; de 45 mm brede versie
is geschikt voor gebruik met motoren tot
1,5 kW, terwijl het 90 mm brede model kan
worden gebruikt bij motoren van 2,2 tot 7,5
kW. Beide modellen beschikken over interne
motor beveiligings functies, alsook over motor
thermistor en kortsluitings beveiliging. Er is
geen bijzondere kennis vereist om de nieuwe
VSS's te installeren, in bedrijf te stellen en te
gebruiken, aangezien zij zijn ontworpen voor
een eenvoudige 'directuitdeverpakking'
inbedrijfstelling zonder eerst aanpassingen te
moeten doen of parameters te moeten instellen.
Dit betekent dat ze 80% sneller in bedrijf
kunnen worden gesteld dan conventionele
frequentieregelaars.
Bovendien zijn Eatons VSS's ontworpen om
een maximale beschikbaarheid te bieden.
Ze bieden bijvoorbeeld een tripfree werking
die regeneratieve energieterugkoppeling
van de motor detecteert en dit automatisch
toelaat. Ook voorzien ze in een DCremfunctie
voor de opstart, wat bijzonder handig is bij
ventilatortoepassingen en kunnen ze de
schakel frequentie verlagen om te verzekeren
dat kritieke temperaturen niet worden
overschreden. Een automatische herstart
functie verzekert de verdere werking van de
motor na een storing.
Hoewel de standaardinstellingen zullen vol
staan in het grootste deel van de gevallen,
biedt Eaton voor speciale toepassingen een
universele plugin configuratietool waarmee
belangrijke parameters, inclusief aanlooptijd,
motorbeveiliging en functionaliteit van de
ingangen, kunnen worden ingesteld met
enkel een schroevendraaier. De PowerXL DE1
VSS's kunnen ook worden geconfigureerd via
externe toetsenborden met een LED of OLED
display en knoppen, of met de software voor
regelaars van Eaton. De parameters kunnen
ook via de Bluetooth communicatiestick
worden gekopieerd van en naar een ander
toestel.
We kunnen concluderen dat er aanzienlijk
meer variabele frequentieregelaars nodig
zullen zijn als gevolg van de ErPrichtlijn en de
toenemende automatisering van machines.
Voor veel toepassingen, zoals pompen of
ventilatoren, is de frequentieregelaar echter
vaak overontwikkeld wat betreft complexiteit
en functionaliteit. Conventionele motor
starter onderdelen zoals contactoren en
motor beveiligings stroom onderbrekers gelden
nog steeds als een goedkope en energie
efficiënte oplossing, vooral voor toe
passingen met een vaste snelheid of lage
schakelfrequentie. Maar hun geschiktheid voor
IE3motoren moet worden nagegaan en hun
functionaliteit is beperkt, aangezien ze geen
mogelijkheden voor snelheidsregeling bieden.
022
Steeds meer goederen die de wereld overgaan,
met name als ze na reshoring weer in Europa zijn
gefabriceerd, worden via RFID geïdentificeerd.
Er zijn internationale afspraken over de toe
te passen frequenties bij RFIDsystemen
(LF: 30500 kHz, HF: 330 MHz of UHF: 868, 91
of 950 MHz), maar het zijn de producenten
van die systemen die er voor zorgen dat ze
ook daadwerkelijk wereldwijd toepasbaar zijn.
Zo ook Pepperl+Fuchs, dat haar inmiddels
meer dan 20jarige expertise in RFID vorm
heeft gegeven in het IDENT Control systeem.
Dit systeem kan plugandplay overweg
met zowel LF, HFals UHFtechnologie en
combinaties ervan. Bovendien kan IDENT
Control worden aangesloten op de meest
gangbare veldbussystemen, zoals Profibus,
Ethernet, EtherCAT, ProfiNet, DeviceNet
Interbus en CCLink. Dit zorgt voor wereldwijde
toepasbaarheid die nog eens wordt versterkt
door het gebruik van identieke functieblokken
bij het programmeren van het systeem voor
zowel de LF, HF als UHFantennes.
Selectief
Toepassing van RFID in de productie en
assemblagelijnen vergt werkafstanden die
precies tussen die van LF (enkele centimeters)
en HF (twee meter) in liggen. De IP67behuisde
F190 UHF lees/schrijfkop vult dat gat met een
aanpasbare werkafstand van 20 cm tot 1,5 m.
Omdat er vaak meerdere transponders tegelijk
moeten worden uitgelezen (bijvoorbeeld
onderdelen in een doos) kan de F190
gemakkelijk worden geparametreerd om de
individuele transponders (tot wel 40) selectief
uit te lezen. Hiervoor kan de in de reader
geïntegreerde antenne automatisch wisselen
tussen horizontaal, verticaal en circulair
gepolariseerde transmissie. Hierbij worden alle
transponders uitgelezen die respectievelijk
in een bepaald vlak zitten, gestapeld zijn of
in het werkgebied aanwezig zijn. Software
zorgt er voor dat ongewenste overlappingen,
bijvoorbeeld meerdere uitlezingen door
naburige productielijnen, worden vermeden.
Betrouwbaar
De F190 UHF lees/schrijfkop is ook nog
eens immuun tegen signaalverliezen door
wisselende omgevingsomstandigheden. Het
slimme ontwerp voorziet niet alleen in het
variëren van de uitgezonden signalen om
reflectie te minimaliseren, maar verandert
ook de polarisatie van de UHFsignalen.
Dat gebeurt razendsnel, in een tijdsbestek
van enkele milliseconden en heeft als effect
dat interferentie en de daarmee gepaard
gaande ‘scanning gaps’ niet optreden,
wat de betrouwbaarheid verder vergroot.
Tegelijkertijd analyseert de reader de RFID
signalen en geeft diagnostische feedback
over hoe goed de transponders het doen. Dat
levert waardevolle informatie voor zowel de
ingebruikname als de productie.
Met de F190 UHF lees/schrijfkop faciliteert
Pepperl+Fuchs geïntegreerde automatisering
en reshoring.
www.pepperl-fuchs.nl/F190
Betrouwbaar RFID-signalen lezen in industriële processen
De kans op succesvolle reshoring wordt aanzienlijk vergroot
door geïntegreerde automatisering, zowel in de productie- en
assemblagelijnen als in intralogistieke processen. RFID speelt daarin
een essentiële rol. Pepperl+Fuchs anticipeert op deze trend met de
robuuste F190 UHF reader, die door een innovatief antenne ontwerp
in iedere situatie snel en betrouwbaar de RFID-signalen kan lezen.
WERELDWIJDTOEPASBAAR
023
Kenmerken EZ+:
• Geen “ruwe” afwerking, zoals thermisch
verzinkt (THVZ). EZ+ is zeer glad afgewerkt,
minder kans op beschadigingen aan kabels
en handen van monteurs.
• Herkenbaar door zwarte beschermlaag.
• Alle relevante accessoires voor draadgoten
EZ+ zijn te combineren met accessoires
thermisch verzinkt (THVZ).
• Montageinstructie EZ+ draadgoten is
gelijkwaardig aan THVZ draadgoten.
De draadgoot is ook verkrijgbaar in een trans
parante uitvoering (grijs). Kijk voor meer
informatie op www.legrand.nl/draadgoten.
Geschikt voor:
• tunnels,
• luchthavens,
• elektriciteitscentrales,
• winkelcentra en
• zonneinstallaties.
Duurzame EZ+ draadgoten De Cablofil EZ+ draadgoten van Legrand Nederland zijn
duurzaam en een strak afgewerkt alternatief voor thermisch
verzinken. Het is een milieuvriendelijkere oplossing voor
buiten installaties. Het kan uitstekend toegepast worden op
vliegvelden, in tunnels en solar installaties.
Goed tot zeer goed (getest conform Klasse 6).
Standaard EZ+: geen rood stof na 550 uur
(transparante finish: geen rode roestvorming na 850 uur).
EZ+ biedt corrosie Klasse 6 volgens tabel 1 van IEC 61537.
UV-bescherming:
Zoutspraytesten
EN ISO 9227/ ISO 2081:
Corrosievastheid:
VESTIGINGEN
BreemesVogelsancklaan 260 3520 Zonhoven BelgiëTelefoon: +32 11 399 499Fax: +32 11 399 498Email: [email protected]
ES Elektro Romania No 12, Muncii Blvd. RO 400641, ClujNapocaRoemeniëTelefoon: +40 364 41 63 33Fax: +40 364 41 73 33Email: [email protected]
Schultz+ErbseFeldmühlenstraße 4158099 HagenDuitslandTelefoon: +49 2331 36 10Fax: +49 2331 36 11 23 Email: [email protected]
Oplage: 20.000 stuks
SIGNAAL verschijnt vier keer per jaar
SIGNAAL Redactie: Postbus 128 - 4940 AC Raamsdonksveer
tel. +31 162 58 22 00 - E-mail: [email protected]
Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen mogelijk na
schriftelijke toestemming van de redactie.
Vormgeving: dBOD – Amsterdam
Grafische adviezen en productie: SITNO – Bergen op Zoom - www.sitno.nl
Wilt u in het vervolg geen uitgave van SIGNAAL meer missen?
Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘aanmelding’ naar [email protected].
Vergeet dan niet uw gegevens in de e-mail te vermelden.
Wenst u Signaal niet langer te ontvangen of wilt u een wijziging doorgeven?
Laat het ons weten op www.itsme.eu/signaal
SIGNAAL is een uitgave van itsme
COLOFON
itsme - HoofdkantoorSteurweg 2 4941 VR RaamsdonksveerPostbus 128 4940 AC Raamsdonksveer NederlandTelefoon: +31 162 484 200Fax: +31 162 484 299Email: [email protected]
ES ElektroSteurweg 2 4941 VR RaamsdonksveerPostbus 128 4940 AC Raamsdonksveer NederlandTelefoon: +31 162 484 200Fax: +31 162 484 299Email: [email protected]
Hoogland-MennensSteurweg 2 4941 VR RaamsdonksveerPostbus 128 4940 AC Raamsdonksveer NederlandTelefoon: +31 162 484 200Fax: +31 162 484 299Email: [email protected]
ElektresCrta. Santa Coloma, 82 pis 217005 GironaSpanjeTelefoon +34 972 237 883Fax: +34 972 239 604Email: [email protected]