klinika choroby huntingtona i ataksji rdzeniowo … · wyrÓŻnia siĘ trzy postacie choroby: wieku...
TRANSCRIPT
![Page 1: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/1.jpg)
KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I
ATAKSJI RDZENIOWO-MÓŻDŻKOWEJ
Maria Rakowicz
Zakład Neurofizjologii Klinicznej,
Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa.
![Page 2: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/2.jpg)
Choroba Huntingtona
• Opisana klinicznie w 1842 przez Watersa, w 1872 roku w pełni opisana przez Georga Huntingtona
• PODŁOŻE HD - mutacja dynamiczna polegająca na niestabilności i zwielokrotnieniu sekwencji trójnukleotydów CAG (cytozyna, adenina, guanina) w obrębie genu położonego na chromosomie 4, (locus 4p63)
• Gen zidentyfikowano w 1993 roku i nazwano skrótowo IT15 (Interesting Transcript), aktualna nazwa HTT.
• Sekwencja ta jest wysoce polimorficzna: w populacji osób zdrowych liczba powtórzeń wynosi od 9 do 35, u chorych jest zwiększona powyżej 36, a w przypadkach młodzieńczych HD > 50 (do 250).
![Page 3: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/3.jpg)
WSTĘP - HD
CHOROBA HUNTINGTONA (HD) JEST
POSTĘPUJĄCĄ CHOROBĄ NEURODEGENERACYJNĄ
OUN PRZEKAZYWANĄ AUTOSOMALNIE
DOMINUJĄCO Z PEŁNĄ PENETRACJĄ
WSPÓCZYNNIK ROZPOWSZECHNIENIA HD W EUROPIE
5 - 10/100000
![Page 4: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/4.jpg)
WSTĘP- HD
• GEN HTT KODUJE HUNTINGTYNĘ - BIAŁKO CYTO-
PLAZMATYCZNE, KTÓREGO ZMUTOWANA FORMA
odkłada się w cytoplazmie i jądrze komórek.
• POWODUJE APOPTOZĘ NEURONÓW I GLEJOZĘ
KORY PŁATÓW CZOŁOWYCH, JĄDER PODSTAWY
(głowa jadra ogoniastego, skorupa),
WZGÓRZA, PODWZGÓRZA, ISTOTY CZARNEJ,
MÓŻDŻKU I HIPOKAMPA.
![Page 5: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/5.jpg)
CHARAKTERYSTYKA KLINICZNA - HD
•DOTYCZY KAŻDEGO WIEKU I PŁCI
• WIEK ZACHOROWANIA - ZWYKLE TRZECIA DEKADA ŻYCIA
• WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY:
WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż
POSTAĆ DOROSŁA - TRZECIA DEKADA ŻYCIA
POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO - WIEK ZACHOROWANIA > 50r.ż.
![Page 6: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/6.jpg)
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE I CECHY
KLINICZNE - POSTAĆ MŁODZIEŃCZA
3 - 11% WSZYSTKICH PRZYPADKÓW HD
ZWYKLE PRZEKAZYWANA PRZEZ CHOREGO OJCA (5-6% od 1 do 12%)
LICZBA POWTORZEŃ CAG > 50
OBJAWY KLINICZNE:
ZABURZENIA EMOCJONALNE, INTELEKTUALNE, OTĘPIENIE
SZTYWNOŚĆ POZAPIRAMIDOWA I BRADYKINEZJA - POSTAĆ
WESTPHALA
PADACZKA W 1/3 PRZYPADKÓW
RUCHY MIMOWOLNE: TIKI I MIOKLIONIE POWIEK, MIĘŚNI TWARZY,
RUCHY PLĄSAWICZE
![Page 7: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/7.jpg)
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE I CECHY
KLINICZNE - POSTAĆ DOROSŁA HD
LICZBA POWTORZEŃ CAG < 50
TYPOWE RUCHY PLĄSAWICZE
OBJAWY OTĘPIENNE
OBJAWY PIRAMIDOWE W 1/3 PRZYPADKÓW
ZABURZENIA PSYCHICZNE W 1/3 PRZYPADKÓW
RZADKO SZTYWNOŚĆ POZAPIRAMIDOWA, BRADYKINEZJA,
PADACZKA
![Page 8: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/8.jpg)
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE I CECHY
KLINICZNE - POSTAĆ HD WIEKU PODESZŁEGO
• LICZBA POWTORZEŃ CAG < 50
• DOMINUJĄ RUCHY PLĄSAWICZE
• RZADKO OTĘPIENIE I OBJAWY PSYCHICZNE
![Page 9: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/9.jpg)
DANE KLINICZNE I GENETYCZNE PACJENTÓW Z HD
P PATIENT’S
GROUP
SEX
F M
AGE
[Years]
AT STUDY AT ONSET
ENTRY
DURATION
OF ILLNESS
[Years]
INHERI-
TANCE
No of
CAG
REPEATS
JUVENILE
ONSET
< 20 years
N=17
10
7
19.9 6.6
[9 - 36]
****
12.1 5.1
[5 – 20]
****
7.9 3.8
[2 - 16]
N.S.
PATERNAL
=15
MARERNAL
= 2
67.4 12.1
[50 - 92]
****
ADULT
ONSET
> 20 years
N=25
14
11
45.9 8.8
[26 - 68]
39.0 9.1
[22 - 60]
6.9 4.4
[2 - 21]
PATERNAL
= 12
MATRERNAL
=13
44.7 2.6
[40 - 51]
**** Significant differences between examined group of patients at p<0.00000,
N.S. no significant differences
![Page 10: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/10.jpg)
ZALEŻNOŚĆ WIEKU ZACHOROWANIA OD LICZBY
POWTÓRZEŃ CAG
JUVENILE
r= -0.751
p< 0.0001
ADULT
r= -0.626
p< 0.001
0
10
20
30
40
50
60
70
80
30 40 50 60 70 80 90 100
No of CAG repeats
Ag
e a
t o
nse
t [
years
]
![Page 11: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/11.jpg)
RODOWODY RODZIN Z ANTYCYPACJĄ W DZIEDZICZENIU
ODMATCZYNYM (1a) I ODOJCOWSKIM (1b)
mężczyznamale
płeć nieznanasex unknown
kobietafemale
chorzyaffected
proband
osoby u których badano DNAsubjects whose DNA was analysed
CAG liczba powtórzeń w genie IT15 number of CAG repeats in IT15 gene
Ryc.1 Przykładowe rodowody rodzin z antycypacją w dziedziczeniu odmatczynym (1a; rodz.RA, Tab nr 11) i odojcowskim Fig 1 Pedigree of two families where anticipation in maternal
(1a; rodz. AT, Tab nr 12)(1a; fam.RA, Tab nr 11)and paternal
(1b; fam.AT, Tab nr 12) inheritance has occured.
3
2
II-2/3 II-4CAG 62/15
II-1
III-2CAG 85/17
I-1
III-1CAG 65/18
III-1CAG 69/17
II-1CAG 57/19
II-2
I-1’CAG 19/18
I-1
*
*
*
III-2
1a
1b
![Page 12: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/12.jpg)
OBJAWY NEUROLOGICZNE W MŁODZIEŃCZEJ I DOROSŁEJ HD
CLINICAL EVALUATION
DISEASE FORM
JUVENILE ADULT
N = 17 N = 25
INVOLUNTARY MOVEMENT
none
slight
evident
severe
3
6
5
3
1
7
9
8
MUSCLE TONE
physiological
slight rigidity
severe rigidity
3
9
5
12
10
3
COGNITIVE FUNCTIONS
INTELLIGENCE QUOTIENT X ± SD
(IQ) RANGE
59.4 ±17.8
[30 -90] ***
83.7 ±17.6
[35 -108]
MINI-MENTAL STATE X ±SD
EXAMINATION (MMSE) RANGE
22,6 ±3,2
[18 -27]
N.S.
23.4 ±4.0
[15 -28]
*** Significant differences between examined group of patients at p< 0.0001,
N.S. no significant differences.
![Page 13: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/13.jpg)
ZALEŻNOŚĆ ILORAZU INTELIGENCJI OD LICZBY
POWTÓRZEŃ CAG
JUVENILE
r= -0.600
p< 0.01
ADULT
r= -0.442
p< 0.01
0
20
40
60
80
100
120
140
30 40 50 60 70 80 90 100
No of CAG repeats
Inte
ligent quotie
nt [IQ
]
![Page 14: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/14.jpg)
CZĘŚTOŚĆ ODCHYLEŃ W BADANIU MRI
ZMIANY W MRI POSTAĆ CHOROBY MŁODZIEŃCZA DOROSŁYCH
N = 17 N = 25
PODWYŻSZENIEINTENSYWNOŚCISYGNAŁU JĄDERPODSTAWY
15 (88%) 13 (52%)
ZANIKJĄDEROGONIASTYCHSKORUP
11 (67%) 22 (88%)
ZANIKKOROWYI PODKOROWY
7 (41%) 21 (84%)
![Page 15: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/16.jpg)
Pacj. RK,lat 25
• W 17rż. Zaburzenia zachowania, kłopoty w szkole,
wyrzucony z wojska z powodu nadużywania narkotyków
• Od około 3 lat pojawiły się trudności z chodzeniem i
zwiększenie napięcia mięśni
• Od roku zaburzenia mowy, mowa niewyraźna
dyzartyczna
• Częste mrugania powiek – mioklonie barku lewego
• Mimowolne ruchy ramion i głowy
• Mimowolne ruchy palców rąk L>P
![Page 17: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/17.jpg)
Badanie neurologiczne
Zespół hipertoniczno-hipokinetyczny:
• Twarz maskowata amimiczna, mowa dyzartryczna
• Mioklonie powiek
• Napięcie mięśniowe wzmożone plastycznie, bradykinezja kończyn górnych i dolnych z przewagą po stronie lewej
• Dyskinezy tułowia i barków
• Dyskretne ruchu mimowolne w obrębie kończyn górnych palców rąk L>P
• Odruchy wygórowane, P=L
• Dysmetria lewych kończyn
![Page 18: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/18.jpg)
CAG 58
CAG 68
Rodowód JHD RK, lat 25
Wywiad rodzinny: chorował ojciec od 30rż., zmarł w 46 rż Siostra MK, ur. 1981r, hospitalizowana kilka razy w IPiN, chorowała od 8 rż, zmarła w 19 rż.
CAG 47
CAG 51 1953-1999
1958
1982-2012 1983
1981-2000
*
*
* 1946
1922-1980
1930-1986 1926
![Page 19: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/19.jpg)
Badania neuroobrazowe pacjent RK, lat 25
![Page 20: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/20.jpg)
WNIOSKI 1 - HD • STWIERDZONO STATYSTYCZNIE ZNAMIENNĄ ZALEŻNOŚĆ
MIĘDZY LICZBĄ POWTÓRZEŃ CAG A WIEKIEM
ZACHOROWANIA I ZABURZENIAMI FUNKCJI POZNAWCZYCH.
• LICZBA POWTÓRZEŃ CAG U CHORYCH MŁODOCIANYCH
ZAWSZE PRZEKRACZA 50.
• W POSTACI MŁODZIEŃCZEJ HD OBSERWUJE SIĘ ZJAWISKO
ANTYCYPACJI, ZWIĄZANE GŁÓWNIE Z DZIEDZICZENIEM
ODOJCOWSKIM.
![Page 21: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/21.jpg)
WNIOSKI 2 - HD
• W POSTACI MŁODZIEŃCZEJ DOMINUJE WARIANT
WESTPHALA, A PROCES OTĘPIENNY WYPRZEDZA POJAWIE-
NIE SIĘ ZABURZEŃ RUCHOWYCH.
• W BADANIACH MRI U MŁODYCH CHORYCH DOMINUJE POD-
WYŻSZENIE INTENSYWNOŚCI SYGNAŁU JĄDER PODSTAWY,
A U DOROSŁYCH PRZEWAŻAJĄ ZANIK KOROWY I PODKO-
ROWY ORAZ ZANIK JĄDER OGONIASTYCH I SKORUP.
![Page 22: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/22.jpg)
ul. Rękodzielnicza 17 A, 02 - 267 Warszawa,
Tel./fax 48 22 846 41 51;
[email protected], [email protected]
www.huntington.pl
Polskie Stowarzyszenie Choroby Huntingtona
Polish Huntington’s Disease Association
Organizacja Pożytku Publicznego
![Page 23: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/23.jpg)
www. huntington.pl
Działania Stowarzyszenia HD
mają na celu poprawę jakości życia osób chorych i ich rodzin:
• popularyzacja idei szerzenia wiedzy o chorobie Huntingtona,
• edukowanie społeczności z różnych środowisk,
• uświadamianie przedstawicielom organów władzy i administracji państwowej z jakimi problemami borykają się chorzy na choroby rzadkie
• przedstawianie możliwości wyeliminowania trudności, na jakie narażeni są chorzy i ich rodziny w obecnym systemie zdrowia i ubezpieczeń
• poszukiwanie miejsc terapii zajęciowej dla osób z postępującą chorobą i niepełnosprawnością
• świadczenie pomocy psychologicznej i prawnej
• interwencję w placówkach pomocy społecznej,
• poszukiwanie domów opieki i hospicjów dla osób wymagających całodobowej opieki pielęgnacyjnej.
• edukowanie opiekunów domowych i pracowników domów opieki
![Page 24: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/24.jpg)
SCA
ATAKSJE RDZENIOWO – MÓŻDŻKOWE
O DZIEDZICZENIU AUTOSOMALNIE
DOMINUJACYM
![Page 25: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/25.jpg)
WSTĘP 1 - SCA
• ATAKSJE RDZENIOWO-MÓŻDŻKOWE TO:
HETEROGENNA GENETYCZNIE I KLINICZNIE GRUPA
CHORÓB ZWYRODNIENIOWYCH CENTRALNEGO I
OBWODOWEGO UKŁADU NERWOWEGO.
• DZIEDZICZĄ SIĘ AUTOSOMALNIE DOMINUJĄCO.
• DOMINUJĄCY BEZŁAD MÓŻDŻKOWY (AUTOSOMAL DOMINANT
CEREBELLAR ATAXIA - ADCA) OBEJMUJE TRZY GRUPY
ATAKSJI.
![Page 26: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/26.jpg)
WSTĘP 2 - SCA
• ADCA I - ATAKSJA + OBJAWY PIRAMIDOWE,
POZAPIRAMIDOWE, NEUROPATIA OBWODOWA
- WIĘKSZOŚĆ ATAKSJI RDZENIOWO-MÓŻDŻKOWYCH
(SPINOCEREBELLAR ATAXIA - SCA)
• ADCA II - FENOTYP PODOBNY + OBJAWY OCZNE (retinopatia,
zwyrodnienie plamkowe)
• ADCA III - „CZYSTE” POSTACIE MÓŻDŻKOWE
• ZLOKALIZOWANO 20 LOCI GENOWYCH DLA ADCA
![Page 27: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/27.jpg)
WSTĘP 3 - SCA
• FORMY SCA WYKAZUJĄ RÓŻNĄ CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
W POPULACJACH, NAJCZĘSTSZE TO:
• SCA1 - 6 - 27% WSZYSTKICH ATAKSJI,
• SCA2 - 13 - 18% WSZYSTKICH ATAKSJI,
• SCA3 / MACHADO-JOSEPH - 23 - 36% ATAKSJI.
•SCA1, SCA2, SCA3 WYWOŁANE SĄ MUTACJAMI
DYNAMICZNYMI - AMPLIFIKACJĄ SEKWENCJI CAG
W GENACH POŁOŻONYCH NA RÓŻNYCH CHROMOSOMACH.
![Page 28: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/28.jpg)
Podtyp
SCA
CAG
Wiek (lata)
zachorowa
nia
Objawy ogólne
SCA1
37 (4-74) Ataksja, dyzartria, oczopląs, spastyczność, spowolnienie
sakad, oftalmoplegia, zespoły pozapiramidowe.
Polineuropatia aksonalna, czuciowa lub czuciowo-
ruchowa
SCA2
32 (1-65) Stan kliniczny podobny do SCA1, częściej spowolnienie
sakad, drżenie lub zataczanie się, mioklonie. Niekiedy
wyłącznie parkinsonizm rodzinny bez objawów
móżdżkowych. Polineuropatia aksonalna, czuciowa,
czuciowo-ruchowa, rzadko wyłącznie ruchowa.
SCA3
(MJD)
36 (5-70) U większości chorych objawy jak w SCA1, niekiedy:
wyłącznie ataksja móżdżkowa, rodzinny parkinsonizm,
dziedziczna paraplegia spastyczna, zespół
niespokojnych nóg, okresowe przysenne ruchy nóg,
pseudowytrzeszcz gałek ocznych (retrakcja powiek),
miokimie twarzy i języka, dystonia.
Polineuropatia aksonalna czuciowo-ruchowa
![Page 29: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/29.jpg)
SCA4 39 (19-59)
rodziny
skandynawskie
Ataksja, dyzartria, objawy piramidowe.
Polineuropatia aksonalna czuciowo-ruchowa, z przewagą
czuciowej
56 (45-72)
rodziny
japońskie
Wyłącznie zespół móżdżwy
SCA5 33 (15-50) „czysta” ataksja, dyzartria rzadziej, objawy opuszkowe,
miokimie twarzy.
SCA6 30 (25-27)
wyższa liczba
powtórzeń CAG
„czysta” ataksja, dyzartria, oczopląs, objawy piramidowe i
pozapiramidowe.
Polineuropatia aksonalna czuciowo-ruchowa
podjednostka alfa 1A kanału wapniowego 40-50 (21-24)
SCA7 35 (0-70) Ataksja, dyzartria, zwyrodnienie siatkówki z osłabieniem
wzroku lub ślepotą, osłabienie słuchu, zanik nerwu
wzrokowego, spowolnienie sakad, objawy piramidowe.
Polineuropatia aksonalna czuciowo-ruchowa
SCA8 40 (1-73)
CTG
Ataksja, dyzartria, oczopląs, drżenie. Polineuropatia
aksonalna czuciowo-ruchowa
![Page 30: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/30.jpg)
SCA10 36 (26-45) Ataksja, dyzartria, oczopląs, padaczka.
SCA11 25 (15-43) Ataksja, dyzartria, wzmożenie odruchów
SCA12 35 (8-55) Ataksja, oczopląs, drżenie, spowolnienie sakad, wzmożenie
odruchów, bradykinezja, dystonia. Polineuropatia aksonalna
SCA13 Wiek dziecięcy
(<1-45)
Ataksja, dyzartria, oczopląs, wzmożenie odruchów,
opóźniony rozwój ruchowy i umysłowy. Polineuropatia
aksonalna
SCA14 27 (12-42) Ataksja, dyzartria, „czysta” ataksja przy późniejszym wieku
zachorowania, drżenie głowy, mioklonie.
SCA15 26 (10-50) „czysta” ataksja móżdżkowa, dyzartria, oczopląs.
SCA16 40 (20-66) „czysta” ataksja, dyzartria, oczopląs, drżenie głowy.
SCA17 33 (6-48) Ataksja, dyzartria, oczopląs, spowolnienie sakad, objawy
spastyczne, otępienie, zaburzenia psychiczne, autyzm,
padaczka, parkinsonizm, dystonia, pląsawica.
SCA18 15 (12-25) Ataksja, dyzartria, oczopląs, objawy spastyczne.
Polineuropatia aksonalna czuciowo-ruchowa.
SCA19 34 (11-45) Umiarkowana ataksja, dyzartria, oczopląs, zaburzenia
poznawcze, drżenie, mioklonie, osłabienie odruchów,
wzmożenie odruchów. Polineuropatia aksonalna - rzadko
![Page 31: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/31.jpg)
SCA20 46 (19-64) Ataksja, dystonia, drżenie podniebienia, bradykineza.
SCA21 17 (6-30) Ataksja, dyzartria, akinezja, sztywność, drżenie, osłabienie
odruchów, zaburzenia poznawcze.
SCA22 ? (10-46) „czysta ataksja móżdżkowa”, ataksja, dyzartria, oczopląs,
dysfagia, osłabienie odruchów.
SCA23 50 (43-56) Ataksja, spowolnienie sakad, osłabienie czucia wibracji w
kkd, objawy spastyczne.
SCA25 ? 17 miesięcy –
39 lat
Ataksja, oczopląs, dyzartria, napadowy ból brzucha,
miokimie twarzy. Polineuropatia aksonalna
SCA26 (26-60) „czysta” ataksja móżdżkowa, dyzartria, oczopląs.
SCA27 Postać
dziecięca
(27-40)
Ataksja, dyzartria, oczopląs, drżenie kończyn i głowy,
dyskinezy twarzowo-oralne, agresja, depresja,
zaburzenia poznawcze, osłabienie czucia wibracji.
SCA28 19 (12-36) Ataksja, dyzartria, oczopląs, oftalmopareza, ptoza,
spowolnienie sakad, objawy spastyczne.
DRPLA >40 (21-40) Ataksja, choreoatetoza, otępienie, napady padaczkowe,
mioklonie.
Postać
młodzieńcza
Padaczka miokloniczna, ataksja, otępienie, pląsawica,
autyzm.
![Page 32: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/32.jpg)
SCA1 i SCA2
• Stan kliniczny i badania neuropatologiczne u pacjentów
z SCA1 i SCA2 wskazują na obecność zmian
neurodegeneracyjnych głównie w móżdżku i korze
mózgowej, a także w drogach rdzeniowo-móżdżkowych,
jądrach Clarka, komórkach ruchowych rogów przednich,
zwojach międzykręgowych i sznurach tylnych rdzenia.
![Page 33: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/33.jpg)
Main postmortem macroscopic
neuropathological findings
• preserved substantia
nigra, typical of SCA1
E.Bertrand, Dept. Neuropat IPiN, Warszawa
• pontine base atrophy •pyramidal atrophy of medulla oblongata
![Page 34: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/34.jpg)
Cerebellar atrophy predominant in the superior part
of the cortex and dorsal vermis
E.Bertrand, Dept. Neuropat IPiN, Warsaw, Poland
![Page 35: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/35.jpg)
Main microscopic findings
(Kluver-Barrera stain)
• Degeneration of the
pontine nuclei and
transverse fibers
• Degeneration of the
cerebellar dentate nucleus
• Secondary
degeneration of
the inferior olives
E.Bertrand, Dept. Neuropat IPiN, Warsaw, Poland
![Page 36: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/36.jpg)
Degeneration of the posterior funiculi and
spinocerebellar tracts of the spinal cord
(Kluver-Barrera stain)
• cervical level • thoracic level • lumbar level
E.Bertrand, Dept. Neuropat IPiN, Warsaw, Poland
![Page 37: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/37.jpg)
•Gen ATXN1 zlokalizowany jest na chromosomie 6p23.
•Prawidłowy zakres powtórzeń 6 – 39 CAG, patologiczny to 40 – 88.
•SCA1 to 6 – 50% przypadków ADCA typu I i od 5 – 33% wszystkich
ataksji o dziedziczeniu autosomalnym dominującym.
W Polsce SCA1 (70% przypadków).
•Obraz histopatologiczny SCA1: zmiany zanikowe móżdżku ze
znaczną utratą komórek Purkinjego, szczególnie w grzbietowej części
robaka. Ponadto dochodzi do utraty neuronów w dolnym jądrze oliwki i
jądrach nerwów czaszkowych III, X i XII.
•Wiek zachorowania 6 - 74 roku życia, najczęściej w 4 dekadzie życia,
czas trwania - od wystąpienia objawów do zgonu - szacuje się na 12 -
38 lat, średnio 15 lat.
OBJAWY KLINICZNE SCA1
![Page 38: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/38.jpg)
OBJAWY KLINICZNE SCA1
Najwcześniej występuje niezborność kkg i kkd z postępującymi
zaburzeniami równowagi i chodu,mowa dyzartryczna. Inne objawy
początkowe to niezborność kończyn górnych i hipermetria oraz.
Drżenie zamiarowe i dysmetria w kończynach górnych. Obserwuje się
oczopląs i zwolnienie ruchów sakkadowych, Często obserwuje się
objawy piramidowe, zwłaszcza wygórowanie odruchów okostnowo-
ścięgnistych.
W miarę trwania choroby nasila się niezborność i dysmetria, stwierdza
się i wyraźne obniżenie napięcia mięśniowego. W najbardziej
zaawansowanym stadium choroby nasilenie ataksji znacznie wzrasta i
pojawiają się objawy znamionujące uszkodzenie pnia mózgu i
komórek ruchowych rdzenia kręgowego: osłabienie i zanik mięśni
twarzy i języka, zaburzenia połykania i czynności oddechowej.
![Page 39: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/39.jpg)
MRI - obrazy w T1 pacjentka FL., lat 26 z SCA1:
- wyraźny zanik móżdżku, znaczne spłaszczenie podstawy mostu i poszerzenie
przestrzeni tylnej jamy czaszki.
- znaczne zwężenie rdzenia szyjnego ze zwiększeniem rezerwy płynowej.
MRI-SCA1
![Page 40: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/40.jpg)
4
BADANIA WŁASNE
41,2 ± 3,7 51,1 ± 5,4 •LICZBA POWTÓRZEŃ CAG:
• CZAS TRWANIA
•WIEK WYSTĄPIENIA
OBJAWÓW CHOROBY:
• WIEK
• PŁEĆ
GRUPY
LICZBA BADANYCH
42,0 ± 14,2 42,6 ± 9,8
32,4 ± 11,5 34,7 ± 8,7
SCA2
37 chorych
SCA1
58 chorych
9,6 ± 7,8 7,9 ± 4,7
14 K i 17M 29 K i 16 M
![Page 41: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/41.jpg)
ZALEŻNOŚĆ WIEKU ZACHOROWANIA OD LICZBY
POWTÓRZEŃ CAG
r = -0,7791
r= -0,7908
5
15
25
35
45
55
65
20 30 40 50 60 70 80
Liczba powtórzeń CAG
Wie
k z
ach
oro
wa
nia
[la
ta]
SCA1
SCA2
![Page 42: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/42.jpg)
ZALEŻNOŚĆ SKALI ATAKSJI OD LICZBY POWTÓRZEŃ CAG
r= 0,4226
r = 0,1669
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
20 30 40 50 60 70
Liczba powtórzeń CAG
ICA
RS
SCA1
SCA2
Linear (SCA2)
Linear (SCA1)
![Page 43: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/43.jpg)
ZALEŻNOŚĆ SKALI ATAKSJI OD CZASU TRWANIA
OBJAWÓW KLINICZNYCH
r=0,4026
r = 0,2923
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 10 20 30 40
Czas trwania choroby [lata]
ICA
RS
SCA1
SCA2
![Page 44: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/44.jpg)
6
OCENA KLINICZNA 1
U wszystkich chorych stwierdzono ataksję tułowia i kończyn w połączeniu z innymi zespołami neurologicznymi, z których najczęściej występowały:
• Dyzartria
• Zespół piramidowy
• Dysfagia
SCA2 SCA1
n -37 n - 58
25% 53%
16% 58%
32% 68%
![Page 45: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/45.jpg)
7
OCENA KLINICZNA 2
Zanik mięśni
Osłabienie odruchów okostnowo-
ścięgnistych
Fascykulacje
Osłabienie czucia wibracji
Cechy neuropatii
16% 23%
11% 18%
SCA2
n –37
SCA1
n – 58
11% 10%
63% 13%
58% 45%
![Page 46: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/46.jpg)
•Gen ATXN2 zlokalizowany jest na chromosomie 12q24, Prawidłowy
zakres liczby powtórzeń 14 – 30, a patologiczny 33 - 77 CAG.
•Częstość SCA2 szacuje się średnio na kilkanaście procent ADCA.
W Polsce jest to druga, co do częstości występowania postać SCA (ok.
11%).
•Neuropatologia: zanik liczby komórek Purkinjego, utrata neuronów w
jądrach oliwkowo-mostowo-móżdżkowych i zanik istoty szarej, znaczna
demielinizacja w obrębie sznurów tylnych rdzenia kręgowego; mniej
nasilone zmiany w szlakach rdzeniowo-móżdżkowych.
OBJAWY KLINICZNE SCA2
![Page 47: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/47.jpg)
•Początek wystąpienia objawów obserwuje się w wieku 2 - 65 lat
średnio – podobnie jak w SCA 1 w 4 dekadzie życia. Początkowo
typowe objawy móżdżkowe: zaburzenia chodu i mowy, którym często
towarzyszą kurcze mięśniowe w kończynach dolnych.
•U wielu pacjentów występuje zwolnienie sakkadowych ruchów gałek
ocznych, wyraźniejsze niż w SCA1, poprzedzające oftalmoplegię.
•Obserwowano u 23% pacjentów objawy pozapiramidowe, a w
niektórych przypadkach zespół chorobowy zbliżony jest do
parkinsonizmu. Obserwuje się także dystonię i pląsawicę (38%) oraz
otępienie (37%).
•Często występuje również polineuropatia, z przewagą uszkodzenia
nerwów czuciowych.
OBJAWY KLINICZNE SCA2
![Page 48: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/48.jpg)
Rodowód rodziny z dziedziczeniem odmatczynym SCA2
Wiek zachorowania
Czas trwania choroby
![Page 49: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/49.jpg)
MRI – of SCA2 patient MC., a 25 y. old woman: A – T1 - midsagittal plane of brain and posterior fossa - atrophy of the brainstem and flattening of pontine base. B - T2 -axial image at the level of middle cerebellar peduncules – significant atrophy of cerebellum. C - shrinkage of the cervical spinal cord
B C A
![Page 50: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/50.jpg)
Pedigree of family with paternal transmission SCA2
Age of onset
Disease duration
![Page 51: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/51.jpg)
MRI
Ojciec (48l.)
Syn (25l.)
zanik pnia mózgu i spłaszczenie podstawy mostu
zwężenie rdzenia szyjnego
Zanik móżdżku
![Page 52: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/52.jpg)
CZĘŚTOŚĆ ODCHYLEŃ W BADANIU MRI
LOKALIZACJA ZMIAN SCA1 SCA2
• ZANIK MÓŻDŻKU (PÓŁKUL I ROBAKA) 94% 100%
• POSZERZENIE IV KOMORY 82% 80%
• POSZERZENIE KOMÓR BOCZNYCH 35% 60%
• ZANIK KORY PŁATA CZOŁOWEGO 59% 47%
• SPŁASZCZENIE PODSTAWY MOSTU 67% 45%
• ŚCIEŃCZENIE RDZENIA W
ODCINKU SZYJNYM 47% 87%
![Page 53: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/53.jpg)
WNIOSKI - 1
• POTWIERDZONO STATYSTYCZNIE ZNAMIENNĄ ZALEŻNOŚĆ
WIEKU ZACHOROWANIA I LICZBY POWTÓRZEŃ CAG.
• WIODĄCYMI OBJAWAMI U WSZYSTKICH PACJENTÓW BYŁY
ZABURZENIA CHODU, ATAKSJA TUŁOWIA I KOŃCZYN ORAZ
DYZARTRIA.
• KLINICZNE OBJAWY NEUROPATII OBSERWOWANO TYLKO
U 18% CHORYCH, PODCZAS GDY BADANIE NEUROGRAFICZNE
UJAWNIŁO MIERNIE I ZNACZNIE NASILONE USZKODZENIE
RUCHOWEGO I CZUCIOWEGO NEURONU OBWODOWEGO
TYPU AKSONALNEGO.
![Page 54: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/54.jpg)
WNIOSKI 2
• Klinicznie objawy zajęcia dróg
piramidowych stwierdza się u większości
pacjentów z SCA1
• Uszkodzenie czucia prioproceptywnego w
obu typach SCA
![Page 55: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/55.jpg)
LECZENIE????
•NIE MA SKUTECZNEGO LECZENIA OBJAWOWEGO
FARMAKOLOGICZNEGO !
• REHABILITACJA NASTAWIONA NA ZABURZENIE BALANSU
I RUCHY MANIPULACYJNE RĄK ORAZ ĆWICZENIA
LOGOPEDYCZNE I ODDECHOWE NIECO SPOWALNIĄ POSTĘP
PROCESU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
![Page 56: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/56.jpg)
WSTĘP 3 - SCA • WSPÓLNE CECHY WSZYSTKICH SCA TO ATAKSJA CHODU I DYZARTRIA
• KLINICZNE RÓŻNICOWANIE POSZCZEGÓLNYCH SCA JEST TRUDNE
• WEDŁUG DANYCH ZAKŁADU GENETYKI IPiN W POLSCE DOTYCHCZAS
ZDIAGNOZOWANO MOLEKULARNIE TYPY SCA:
• SCA1 – 434 pacjentów objawowych i przedklinicznych z 200 rodzin
• SCA2 – 91 przypadków objawowych i przedklinicznych z 40 rodzin
• SCA8 - 30 pacjentów z 18 rodzin
• SCA17 – 10 chorych z 3 rodzin
• SCA36 – 9 osób z 5 rodzin
• NIE STWIERDZONO PRZYPADKÓW SCA3 / MACHADO-JOSEPH
![Page 57: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/57.jpg)
59
4
4
4
2
3
2
2 9
3 3 8
1
1
2
4
2
2 2
4
Rodziny SCA
w Polsce Sułek i wsp. Występowanie
ataksji rdzeniowo-
móżdżkowych spowodowanych
mutacjami dynamicznymi u
pacjentów w populacji polskiej.
Neurol.Neurochir.Pol 2010.
1
200
Rodziny SCA1
40
Rodziny SCA2
1
1
1
1
1
3
Rodziny SCA17
2
1
1
![Page 58: KLINIKA CHOROBY HUNTINGTONA I ATAKSJI RDZENIOWO … · WYRÓŻNIA SIĘ TRZY POSTACIE CHOROBY: WIEKU MŁODZIEŃCZEGO - WIEK ZACHOROWANIA < 20r.ż ... POSTAĆ WIEKU PODESZŁEGO -](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022022801/5c7636ff09d3f2a52b8c3da4/html5/thumbnails/58.jpg)