ksuy 5328 hafta 4

KSUY 5328Metropoliten Alanlarda Kentsel Yapı ve Ulaşım

Davranışları

1

DOÇ. DR. DARÇIN AKIN

[email protected]

www.slideshare.net/dr_darcinakin

Hafta 4:

Birey ve hane betimleyicileri ve

sınıflandırmaları

mailto:[email protected]



http://www.slideshare.net/dr_darcinakin




ĠÇERĠK

TUĠK ADNKS

NÜFUS PĠRAMĠTLERĠ

1. Kentsel Alanda Birey Tanımlaması Cinsiyet

YaĢ grubu

Hanehalkı üyelik statüsü

Eğitim durumu

Ehliyet sahipliliği

ÇalıĢma durumu

Gelir düzeyi

YaĢanılan konutta mülk sahipliliği

2. Kentsel Alanda Hane Tanımlaması ÇalıĢan sayısı

Otomobil sahipliliği

Gelir

Aile yapısı

Aile büyüklüğü

3. Kentsel Alanda Konut Tanımlaması Bina türü

2

[email protected], www.slideshare.net/dr_darcinakin









TUĠK VERI TABANLARı VE ADNKS VERI TABANı

3

ADNKS VERI TABANı

4

2010 YıLı ĠSTANBUL NÜFUS PIRAMIDI


YAġ GRUBU SINIFLAMASI

5









2010 YıLı ĠSTANBUL NÜFUS PIRAMIDI


6









NÜFUS PIRAMIDI NE ANLATıR?

YAġLILAR

EKONOMĠK

OLARAK

AKTĠF

OLANLAR

ÇOCUKLAR

sayı ya da %

YaĢ Erkek Kadın

5 yıllık

aralıklardaki

nüfus

7

TIPIK NÜFUS PIRAMIDI ġEKILLERI

ÜÇ TEMEL ġEKIL VAR…

ÜÇGEN

DĠKDÖRTGEN YAMUK

8

ÜÇGEN DĠKDÖRTGEN YAMUK

AÇIKLAMALARI…

9

GeliĢmekte olan

ülke

GeliĢmiĢ ülke;

YavaĢ büyüme

GeliĢmiĢ ülke;

negatif büyüme

• büyüme oranları

düĢüktür

• doğum oranı yüksektir

•yaĢam süresi beklentisi

kısadır

Örnek?

Namibya

BangladeĢ

Örnek?

Ġsveç

ABD

Örnek?

Ġtalya

Japonya

• bebek ölümleri

düĢüktür

• nüfus artıĢı yavaĢtır

•yaĢam süresi

beklentisi uzundur

• doğum oranı düĢüktür

• nüfus azalmaktadır

•yaĢam süresi

beklentisi uzundur

BIR DIĞER TIPIK NÜFUS PIRAMIDI

ġEKILLERI

10

1. aĢama-büyüyen 2. aĢama-büyüyen 3. aĢama-durağan 4. aĢama-küçülen

KadınErkek

Ya

Ģ

TÜRKĠYE’NIN NÜFUS PIRAMIDI DEĞĠġĠMĠ

11


12


13


14

GELĠġMĠġ ÜLKELER?

16

GELĠġMEKTE OLAN ÜLKELER?

17

KÜRESEL ORTA YAġ DEĞERLERI

18

2005-2010 YıLLARı ARASıNDA DOĞUM ORANı*

7-8 Children

6-7 Children

5-6 Children

4-5 Children

3-4 Children

2-3 Children

1-2 Children

0-1 Children

A world map showing countries by fertility rate, 2005-2010.

* YaĢamı boyunca bir kadına düĢen çocuk sayısı.

19

http://en.wikipedia.org/wiki/Fertility_rate



BREZILYA VE ĠNGILTERE’NIN

KARġıLAġTıRıLMASı

20

Ölçütler Brezilya İngiltere (UK)

İnsan

İnsani Gelişim İndeksi (HDI) 69. / 174 ülke içinde 14.

Toplam nüfus (milyon) 168.2 60.6

Nüfus yoğunluğu (km2 başına) 20 248

Kentsel nüfus (%) 80.7 89.4

Yaşam beklentisi (yıl) 67.2 77.2

Bebek ölümleri (1000 doğum için) 34 6

Nüfus artış oranı (%) 1.1 0.1

Eğitim 84.9 99

Okur yazarlık; yetişkinler (%) 97.1 99.9

İlk öğretimde (%)

Ekonomi, Sağlık & Sosyal yaşam

GSYİH (US$ kişi başına) 4,630 21,140

TV (1000 kişi başına) 234 645

Kişisel bilgisayar (1000 kişi başına) 30 263

Günlük kalori alımı (kişi başına) 2,974 3,276

Doktor sayısı (100 000 kişi başına) 134 164

Kaynak: UN Human Development Report 2000/2001

BREZILYA VE ĠNGILTERE’NIN SEKTÖREL

ISTIHDAM AÇıSıNDAN KARġıLAġTıRıLMASı

UK için hizmet sektöründe artmaya karĢın,

tarım sektöründe azalma söz konusu 21

endüstri endüstri

hizmetler

ziraat

hizmetlerziraat

Ġstihdam Yapısı

BREZILYA IÇIN 2002 VE 2050 NÜFUS PIRAMIDI

22

2050’de Brezilya nüfus yapısı 2002’de Brezilya nüfus yapısı

ABD’DE BEBEK PATLAMASı YıLLARı

ABD’de doğum oranları (doğum,1000 kiĢi baĢına).[2] ABD Nüfus Sayım Bürosu 1946

ve 1964 yılları arasını demografik bebek patlaması olarak tanımlamaktadır [3] .

23

(doğu

m s

ayıs

ı,1000 k

iĢi

baĢı

na)

http://en.wikipedia.org/wiki/Baby_boom




Demografik geçiĢ modeli diyagramı: 5 aĢamalı

24

Do

ğu

mla

r/Ö

lüm

ler, 1

00

0 k

işi

için

Ölüm oranı

Doğum oranı

Toplam nüfus

Demografik geçiĢ (DT) modeli, bütün bir ülkenin endüstri öncesi dönemden endüstrileĢmiĢ ekonomik

siteme geçiĢ sürecinde yüksek doğum ve ölüm oranlarından düĢük doğum ve ölüm oranlarına geçiĢi

tanımlar.

1. KENTSEL ALANDA BIREY TANIMLAMASI


25









1. KENTSEL ALANDA BIREY TANIMLAMASI

A. BĠREYLERĠN CĠNSĠYET SINIFLAMASI


Cinsiyet

HH Anketi

(İstanbul + Gebze)*

(2006)

ADNKS

(İstanbul + Gebze)

(2007)**

Kişi (%) Kişi (%)

1. Kadın 5.973.496 49,75 6.530.298 49,93

2. Erkek 6.033.417 50,25 6.549.219 50,07

Toplam 12.006.914 10013.079.51

7100,00

Kaynak: (*) Gebze ilçe merkezi nüfusu dahil edilmiştir (**) 2007 Yılı Adrese Dayalı

Nüfus Kayıt Sistemi (2007 ADNKS), Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), www.tuik.gov.tr26











ADNKS 2007 İstanbul Nüfus Piramidi

521.261

562.776

557.442

551.989

542.145

708.807

639.901

544.787

476.710

399.839

330.415

243.171

162.106

113.301

84.754

58.277

31.858

10.950

8.73120.613

24.675

62.462

94.909

110.012

138.937

176.300

248.089

330.071

384.851

461.054

517.642

614.688

698.773

591.933

509.504

524.456

529.409

491.920

-800.000 -600.000 -400.000 -200.000 0 200.000 400.000 600.000 800.000

0-4

5--9

10--14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75-79

80-84

85-89

90+

Ya

ş G

rub

u

Kadın Erkek

27











28









B. HANE HALKı ÜYELIK STATÜSÜ SıNıFLAMASıÜyelik Statüsü Kişi %

1. Aile reisi 3.392.442 28,25

2. Eş 2.776.021 23,12

3. Çocuk 4.940.780 41,15

4. Gelin/Damat 143.798 1,20

5. Torun 209.439 1,74

6. Ebeveyn 207.678 1,73

7. Kardeş 183.176 1,53

9. Diğer 153.421 1,28

Toplam 12.006.756 100,00

29

C. EĞĠTĠM DURUMUEğitim Durumu Kişi %

1. Okur-yazar değil 1.694.255 14,12

2. Bir okul bitirmedi 1.850.639 15,43

3. İlköğretim-Lise 7.402.097 61,70

4. Yüksekokul-Fakülte 973.399 8,11

5. Y.Lisans/Doktora 76.881 0,64

Geçerli 11.997.271 100

Belirtilmemiş 9.643 --

Toplam 12.006.914 --

30

D. EHLĠYET SAHĠPLĠLĠĞĠOto Sahipliliği Ehliyet Sahipliliği N %

Oto sahibi olmayan

hanelerde

1. Ehliyeti yok 5.997.606 79,20

2. Ehliyeti var 1.575.330 20,80

Toplam 7.572.936 100,00

Oto sahibi hanelerde

1. Ehliyeti yok 2.518.772 56,82

2. Ehliyeti var 1.914.277 43,18

Toplam 4.433.049 100,00

Geçerli 12.005.985 100

Belirtilmemiş 929 -

Toplam 12.006.914 -

31

E. ÇALIġMA DURUMUÇalışma Durumu Kişi %

Çalışıyor 4.154.499 34,60

Çalışmıyor 7.852.500 65,40

Öğrenci 1.411.788 17,98

Hasta/Engelli 125.498 1,60

Emekli 938.835 11,96

İş Arıyor 337.809 4,30

Ev Hanımı 2.784.655 35,46

Diğer 112.942 1,44

12 yaşından küçük 2.140.973 27,26

Toplam 12.006.999 100,00

32

F. GELĠR DÜZEYĠHanedeki Kişi

Başına Düşen Gelir

Sınıflaması

YTL/ay Kişi %

1. Çok düşük ≤350 9.121.657 76,37

2. Düşük 351–750 2.152.268 18,02

3. Orta 751–1500 519.829 4,35

4. Yüksek 1501–3000 121.405 1,02

5. Çok yüksek >3000 29.513 0,25

Toplam >0 11.944.671 100,00

33

G. YAġANILAN KONUTTA MÜLK SAHĠPLĠLĠĞĠMülk Sahipliliği Kişi %

Ev sahibi 6.940.608 57,99

Kiracı 4.129.515 34,50

Lojman 53.380 0,45

Ev sahibi değil ama kira ödemiyor 830.563 6,94

Diğer 13.956 0,12

Toplam 11.968.021 100,00

34

2. KENTSEL ALANDA HANE TANIMLAMASI


35










A. Hanede ÇalıĢan Sayısı


Hanede Çalışan Sayısı Hane %

Çalışan yok 633.065 18,64

Tek çalışan olan haneler 1.742.045 51,29

İki çalışan olan haneler 746.310 21,98

İki kişiden fazla çalışan olan haneler 274.721 8,09

Toplam 3.396.141 100,00

36










B. Hanede Öğrenci SayısıHanedeki

Öğrenci Sayısı

Hane Hane % Öğrenci %

Öğrenci yok 1.230.052 36,22 ---

Tek öğrenci 1.005.075 29,59 46%

İki öğrenci 710.743 20,93 33%

İkiden fazla

öğrenci

450.272 13,26

21%

Toplam 3.396.141 100,00 100,00

37


C. Hanede Çocuk SayısıHanede Çocuk Sayısı Hane Sayısı % Çocuk

%18 yaşından küçük çocuk yok 1.525.894 44,93

Tek çocuk 813.485 23,95 43%

İki çocuk 709.668 20,90 38%

İkiden fazla çocuk 347.095 10,22 19%

Toplam 3.396.141 100,00 100,00

38


D. Otomobil SahipliliğiHanelerde Otomobil

SahipliliğiHane %

Hane

başına Ort.

Gelir

Hane

başına

otomobil

Kişi

başına

otomobil

Oto/ehliyet

li kişi

sayısı

Oto yok 2.164.980 63,87 831,10

1 oto olan haneler 1.063.069 31,36 1331,79 1,00 0,28 0,87

2 ve üzeri oto olan haneler 161.839 4,77 2298,11 2,15 0,59 0,90

Tüm haneler 3.389.888 100,00 1057,87 0,42 0,12 0,60

39

40

Ülke

KiĢi baĢı gelir

(1000), 1995 yılı Dolar

değeriyle2002 2030 Ort. yıllık

b. oranı2002 2030

Ort. yıllık

b. oranı2002 2030 Ort. yıllık

b. oranı

1000 KiĢi baĢına

otomobil

Toplam otomobil Büyüme

oranları

oranı: Oto

sahip/gelir

Nüfus (milyon)

2002 2030 Ort. yıllık

b. oranı

Örnek 45 ülke

Diğer ülkeler

OECD ülkeleri

Diğer ülkeler

Dünya Toplamı


E. Gelir Düzeyi

41

Hanenin Gelir Sınıflaması TL/ay Hane %

1. Çok düşük ≤700 1.458.557 43,17

2. Düşük 701–1500 1.414.182 41,86

3. Orta 1501–3000 401.473 11,88

4. Yüksek 3001–5000 77.754 2,30

5. Çok yüksek >5000 26.754 0,79

Toplam >0 3.378.720 100,00

HANE VE KĠġĠ BAġı GELIR DÜZEYLERI

42

Hanenin ve Kişinin Gelir Düzeyi Yüzdeleri

kişi

hane

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Gelir Grupları

Yü

zd

e (

%)

kişi 76,37 18,02 4,35 1,02 0,25

hane 43,17 41,86 11,88 2,3 0,79

1. Çok düşük 2. Düşük 3. Orta 4. Yüksek 5. Çok yüksek


F. Aile Yapısı

43

Aile Yapısı N %

Her iki ebeveynin ve çocukların var olduğu hane 2.194.995 64,63

Ebeveynlerden birinin (anne ya da baba) ve çocukların var olduğu hane 258.461 7,61

Her iki ebeveynin olup çocuğun bulunmadığı hane 556.199 16,38

Tek bir ebeveynin ve diğer (kardeş, baba, anne vb.) fertlerin olduğu hane (çocuk

yok) 137.465 4,05

Tek kişilik hane 249.021 7,33

Toplam 3.396.141 100,00


G. Aile Büyüklüğü

44

Aile YapısıHane

BüyüklüğüSayı

Genel

(%)

Alt

Grup

(%)

Çekirdek Aile

2 Kişi 586.588 17,27 22,47

3 Kişi 720.483 21,21 27,60

4 Kişi 812.491 23,92 31,12

5 ve Üzeri Kişi 490.952 14,46 18,81

Toplam 2.610.514 76,87 100,0

Diğer

1 Kişi 248.935 7,33 31,69

2 Kişi 81.029 2,39 10,31

3 Kişi 88.404 2,60 11,25

4 Kişi 104.787 3,09 13,34

5 ve Üzeri Kişi 262.471 7,73 33,41

Toplam 785.627 23,13 100,0

Genel Toplam 3.396.141 100,00 100,0


H. Aile Büyüklüğü ve Bina sınıflaması

45

Aile Büyüklüğüne Göre Bina Sınıflaması

Apartman

Site içi Bina

Müstakil

0

200.000

400.000

600.000

800.000

Hanedeki Kişi Sayısı

Hane

Apartman 205.956 548.455 667.640 759.696 622.185

Site içi Bina 23.416 64.621 79.736 74.163 33.329

Müstakil 17.492 49.606 56.776 77.797 91.627

1 Kişi 2 Kişi 3 Kişi 4 Kişi 5 ve Üzeri Kişi

3. KENTSEL ALANDA KONUT TANIMLAMASI

A. Aile Büyüklüğü ve Bina sınıflaması

46

Hanedek

i Kişi

Sayısı

Bina Sınıflandırması

Müstakil Apartman Site İçi Bina Diğer Toplam

HaneSatır

%

Sütun

%Hane

Satır

%

Sütun

%Hane

Satır

%

Sütun

%Hane

Satır

%

Sütun

%Hane

Satır

%

Sütun

%

1 Kişi

17.492 7,03 5,96 205.956 82,73 7,35 23.416 9,41 8,51 2.071 0,83 8,76 248.935 100,00 7,33

2 Kişi

49.606 7,43 16,91 548.455 82,15 19,56 64.621 9,68 23,48 4.935 0,74 20,87 667.618 100,00 19,66

3 Kişi

56.776 7,02 19,36 667.640 82,54 23,81 79.736 9,86 28,97 4.736 0,59 20,03 808.887 100,00 23,82

4 Kişi

77.797 8,48 26,52 759.696 82,82 27,09 74.163 8,09 26,94 5.623 0,61 23,78 917.279 100,00 27,01

5 ve

Üzeri

Kişi

91.627 12,16 31,24 622.185 82,58 22,19 33.329 4,42 12,11 6.282 0,83 26,56 753.423 100,00 22,18

Toplam

293.298 8,64 100,00 2.803.932 82,56 100,00 275.264 8,11 100,00 23.647 0,70 100,00 3.396.141 100,00 100,0

3. KENTSEL ALANDA KONUT TANIMLAMASI

A. Aile Büyüklüğü ve Bina sınıflaması

47

ksuy 5328 hafta 4

Education