Spis treści

Wykaz stosowanych skroacutetoacutew i pojęć 4

1 Założenia kontroli 5

11 Temat kontroli 5

12 Cel i zakres kontroli 5

13 Uzasadnienie podjęcia kontroli 5

2 Podsumowanie wynikoacutew kontroli 7

21 Ogoacutelna ocena kontrolowanej działalności 7

22 Uwagi końcowe i wnioski 9

3 Ważniejsze wyniki kontroli 11

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych przez Ministra Naukii Szkolnictwa Wyższego 11

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych 13

33 Kontynuacja koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych przez Narodowe Centrum Badań iRozwoju 15

34 Przygotowanie i realizacja przez uczelnie procesu kształcenia na kierunkach zamawianych 16

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych 23

4 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli 28

41 Przygotowanie kontroli 28

42 Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli 28

43 Finansowe rezultaty kontroli 28

5 Załączniki 30

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych 30

52 Wykaz ważniejszych aktoacutew normatywnych dotyczących kontrolowanej działalności 32

53 Wykaz skontrolowanych jednostek 33

54 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w trybie konkursowym 34

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu pilotażowego 37

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli 40

3

Wykaz stosowanych skroacutetoacutew i pojęć

Beneficjent ndash osoba fizyczna prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej ktoacuterejustawa przyznaje zdolność prawną realizująca projekty finansowane z budżetu państwa lub ze źroacutedełzagranicznych na podstawie decyzji lub umowy o dofinansowanie projektu (art 5 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia2006 r o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Dz U z 2014 r poz 1649 ze zm)

Beneficjent systemowy ndash wyznaczona jednostka lub komoacuterka organizacyjna instytucji lub urzędu do realizacjiprojektu systemowego wskazana w dokumencie ndash Szczegoacutełowy Opis Priorytetoacutew PO KL 2007-2013 orazw Planie Działania (min Ministerstwo Edukacji Narodowej)

Instytucja Pośrednicząca (IP) ndash wykonuje zadania w obszarze zarządzania poszczegoacutelnymi projektamiw zakresie delegowanym przez Instytucję Zarządzającą Funkcję tę w odniesieniu do Priorytetu IV Szkolnictwowyższe i nauka Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjałudydaktycznego oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy wykonywał do końca sierpnia 2011 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego a od 1 września2011 rndash Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR)

Instytucja Zarządzająca (IZ) ndash jest odpowiedzialna za zarządzanie Programem Operacyjnym i jego wdrażanieFunkcję IZ pełni minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego

Kierunek zamawiany ndash kierunek studioacutew matematycznych przyrodniczych lub technicznych realizowanyw ramach Priorytetu IV PO KL Szkolnictwo wyższe i nauka Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjałudydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy Poddziałanie 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy

Projekt ndash przedsięwzięcie będące przedmiotem umowydecyzji o dofinansowanie projekty w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki są realizowane w dwoacutech podstawowych trybach systemowym (projektyo charakterze ogoacutelnokrajowym lub regionalnym realizowane przez ściśle określonych beneficjentoacutew ktoacuterzy sąwymienieni w Szczegoacutełowym Opisie Priorytetoacutew PO KL) oraz konkursowym (projekty o dofinansowanie ktoacuterychmogą się ubiegać wszystkie podmioty z wyłączeniem osoacuteb fizycznych ndash wyłączenie nie dotyczy osoacutebprowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisoacutew odrębnych)

Rezultaty ndash odzwierciedlają efekty ktoacutere powstaną w wyniku podjętych działań w ramach projektu np liczbastudentoacutew i absolwenci kierunku zamawianego

Umowadecyzja o dofinansowanie projektu ndash umowa zawarta z beneficjentem na dofinansowanie projektu lubdecyzja o dofinansowanie projektu na podstawie ktoacuterej beneficjent realizuje projekt w ramach PO KL

Założenia kontroli

1 Założenia kontroli

11 Temat kontroli

Kontrola planowa Kształcenie na kierunkach zamawianych (P14028) została podjęta z inicjatywy NajwyższejIzby Kontroli

12 Cel i zakres kontroli

Celem kontroli była ocena skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych Ocena dotyczyław szczegoacutelności

1) założeń i realizacji koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych w tym doboru kierunkoacutewzamawianych i uczelni

2) przygotowania i realizacji przez uczelnie procesu kształcenia na kierunkach zamawianych

3) efektoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych

Kontrole przeprowadzono w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) Narodowym Centrum Badańi Rozwoju (NCBR) oraz w 10 szkołach wyższych (pięciu uniwersytetach trzech politechnikach AkademiiGoacuterniczo-Hutniczej oraz jednej uczelni niepublicznej) W IV kwartale 2013 r zrealizowano kontrolę rozpoznawcząw dwoacutech uczelniach a następnie w IV kwartale 2014 r podjęto kontrolę planową Czynności kontrolne dotyczyłyokresu 2008 ndash 2012 (kontrola rozpoznawcza) 2009-2014 (kontrola planowa w uczelniach) 2007 - 2014(MNiSW) oraz 2011 ndash 2014 (NCBR) Kontrole w publicznych szkołach wyższych Ministerstwie Naukii Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przeprowadzono na podstawie art 2 ust 1ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r o Najwyższej Izbie Kontroli5 a w uczelniach niepublicznych ndash na podstawie art2 ust 3 pkt 1 tej ustawy

13 Uzasadnienie podjęcia kontroli

W 2008 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął działania w kierunku zmiany struktury kształceniaw szkołach wyższych poprzez promowanie wśroacuted ucznioacutew i absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych studioacutew nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraz zamawianie kształcenia dla określonej grupystudentoacutew tych kierunkoacutew w wybranych uczelniach w kraju Przeznaczył na ten cel około 12 mld zł6 Powodemuruchomienia tej interwencji był fakt że w strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracyzdiagnozowano nadreprezentację absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006absolwenci kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 164 ogoacutełuabsolwentoacutew) co powodowało wzrost bezrobocia w tej grupie Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającejpodaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew istotnych dla rozwoju konkurencyjnościi innowacyjności gospodarki istniała zdaniem rządzących potrzeba systemowego stymulowania wzrostu liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew inżynieryjnych

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych w szkołachwyższych były realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet IV ndash Szkolnictwo wyższei nauka Działanie 41 ndash Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 412 ndashZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy ProgramOperacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) był jednym z programoacutew służących realizacji Narodowych StrategicznychRam Odniesienia na lata 2007-2013 Miał on na celu wzrost poziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnegoprzedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomu wykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczeniaspołecznego wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej

5 Dz U z 2015 r poz 10966 Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015

5

Założenia kontroli

i terytorialnej Wszystkie działania realizowane w ramach PO KL miały wpływać na zwiększenie konkurencyjnościgospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości Priorytet IV PO KL koncentrował się na podwyższaniu jakościfunkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewno poprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzania szkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutewrozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutej tych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarkiopartej na wiedzy jest największe W założeniach programowych PO KL określono dwa wskaźniki ilościowektoacutere powinny zostać osiągnięte w wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Jednym z nich było zwiększenie do 22odsetka absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych a drugim ndash zmniejszenieo 33 odsetka studentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach

6

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

2 Podsumowanie wynikoacutew kontroli

21 Ogoacutelna ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa

Wyższego dostosowania oferty edukacyjnej szkoacuteł wyższych do potrzeb rynku pracy Poprzez

uruchomienie za 12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono

atrakcyjność kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na

wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Minister podjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki

kształcenia na kierunkach zamawianych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały

wzmocnione wprowadzeniem w 2010 r obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł)

i wzbogacenie oferty edukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom

wiedzy z matematyki i fizyki uzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach

kształcenia dofinansowano roacutewnież zajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)7

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano

stypendioacutew w wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać

już na pierwszym roku na podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen

uprawniająca do wypłaty stypendium wynosiła 318 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew

wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono

roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadku przerwania studioacutew9

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę na utrzymujący się wysoki odsetek studentoacutew

niekontynuujących nauki na kierunkach zamawianych po pierwszym roku studioacutew ktoacutery w 2013 r

kształtował się na poziomie 29 Powyższego negatywnego zjawiska nie zahamowały organizowane

kursy wyroacutewnujące

Skontrolowane uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutew

kierunkoacutew zamawianych ale trudności w pozyskaniu danych nie pozwoliły na dokonanie oceny

skuteczności kształcenia mierzonej sukcesem absolwentoacutew na rynku pracy Wiedzę zawodową

absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych pracodawcy ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali)10 gorzej

wypadły ich praktyczne umiejętności ndash średnio na 347 Połowa pracodawcoacutew (51) nie dostrzegła

znacznych roacuteżnic w przygotowaniu do wykonywania zawodu na tle innych absolwentoacutew

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższych11Poprzedziła ją analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustaleniekierunkoacutew i specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzyZachętą do wyboru kształcenia na kierunkach zamawianych dla absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych byłsystem stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dla połowy studentoacutew12 uzyskujących najwyższe

7 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

8 Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego9 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkach

zamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego10 Zob Raport końcowy z badania ewaluacyjnego ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412

PO KL Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objeto nim min grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracujących z uczelniami orazprzedstawicieli rynku pracy

11 Koncepcja kształcenia zamawianego została zainicjowana przez Ministra w ramach projektu systemowego Zamawianie kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych ndash pilotaż11 dofinansowanego ze środkoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

12 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych

7

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

wyniki w nauce Minister nie określił jednak minimalnej średniej ocen uprawniającej do ich otrzymania przezco dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskich osiągnięciach w nauce Ponadtoniezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samejwysokości Pomimo że na stypendia przeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517)i projektoacutew konkursowych (603)13 nie jest możliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewnoMinisterstwo jak i od 1 września 2011 r NCBR i skontrolowane uczelnie nie monitorowały i w konsekwencjinie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia za wyniki w nauce w tym liczbyosoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkach zamawianych Brak możliwościjednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniem zamawianymna podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia [str 11 16 23]

Na kształcenie na kierunkach zamawianych ndash do 30 września 2014 r ndash wydano środki w wysokości8510914 tys zł w tym 365389 tys zł (42 ogoacutełu poniesionych środkoacutew) na zajęcia wyroacutewnawcze1784999 tys zł (21) na zajęcia uatrakcyjniające studia oraz 5089926 tys zł (598) na stypendiaza wyniki w nauce Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I rokuw stosunku do lat bazowych zwiększono o 49019 osoacuteb W wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenieliczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągniętozakładane wartości wskaźnikoacutew produktu Obniżono tym samym ryzyko nieuzyskania jednegoz oczekiwanych efektoacutew Priorytetu IV PO KL określonego dla celu szczegoacutełowego nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomiewyższym Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew szkoacuteł wyższych)wzrastał stopniowo z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r Jednakże odsetek studentoacutew niekontynuującychnauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych pozostawałnadal wysoki (2921 w 2013 r) Założono że jego wartość docelowa wyniesie 1790 w 2015 r [str 11 23]

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zatwierdzonych przez MinistraRozwoju Regionalnego Ponadto w dokumentacji konkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeńi dodatkowych wymagań umożliwiających sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej [str 15]

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamii zaplanowanym budżetem NIK zwroacuteciła jednak uwagę że zasady przyznawania stypendium studentomkierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobom o niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średniąocen na poziomie 31 Uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych jednak ze względu na trudności w pozyskaniu danych nie uzyskały pełnej informacjina temat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych [str 16 23]

Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych szkołach wyższych14 miały charakter jednostkowychi polegały na

minus nieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji

13 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r14 Kształcenie zamawiane w siedmiu uczelniach zostało ocenione pozytywnie w trzech pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości

8

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Wykaz stosowanych skroacutetoacutew i pojęć

Beneficjent ndash osoba fizyczna prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej ktoacuterejustawa przyznaje zdolność prawną realizująca projekty finansowane z budżetu państwa lub ze źroacutedełzagranicznych na podstawie decyzji lub umowy o dofinansowanie projektu (art 5 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia2006 r o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Dz U z 2014 r poz 1649 ze zm)

Beneficjent systemowy ndash wyznaczona jednostka lub komoacuterka organizacyjna instytucji lub urzędu do realizacjiprojektu systemowego wskazana w dokumencie ndash Szczegoacutełowy Opis Priorytetoacutew PO KL 2007-2013 orazw Planie Działania (min Ministerstwo Edukacji Narodowej)

Instytucja Pośrednicząca (IP) ndash wykonuje zadania w obszarze zarządzania poszczegoacutelnymi projektamiw zakresie delegowanym przez Instytucję Zarządzającą Funkcję tę w odniesieniu do Priorytetu IV Szkolnictwowyższe i nauka Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjałudydaktycznego oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy wykonywał do końca sierpnia 2011 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego a od 1 września2011 rndash Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR)

Instytucja Zarządzająca (IZ) ndash jest odpowiedzialna za zarządzanie Programem Operacyjnym i jego wdrażanieFunkcję IZ pełni minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego

Kierunek zamawiany ndash kierunek studioacutew matematycznych przyrodniczych lub technicznych realizowanyw ramach Priorytetu IV PO KL Szkolnictwo wyższe i nauka Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjałudydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy Poddziałanie 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy

Projekt ndash przedsięwzięcie będące przedmiotem umowydecyzji o dofinansowanie projekty w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki są realizowane w dwoacutech podstawowych trybach systemowym (projektyo charakterze ogoacutelnokrajowym lub regionalnym realizowane przez ściśle określonych beneficjentoacutew ktoacuterzy sąwymienieni w Szczegoacutełowym Opisie Priorytetoacutew PO KL) oraz konkursowym (projekty o dofinansowanie ktoacuterychmogą się ubiegać wszystkie podmioty z wyłączeniem osoacuteb fizycznych ndash wyłączenie nie dotyczy osoacutebprowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisoacutew odrębnych)

Rezultaty ndash odzwierciedlają efekty ktoacutere powstaną w wyniku podjętych działań w ramach projektu np liczbastudentoacutew i absolwenci kierunku zamawianego

Umowadecyzja o dofinansowanie projektu ndash umowa zawarta z beneficjentem na dofinansowanie projektu lubdecyzja o dofinansowanie projektu na podstawie ktoacuterej beneficjent realizuje projekt w ramach PO KL

Założenia kontroli

1 Założenia kontroli

11 Temat kontroli

Kontrola planowa Kształcenie na kierunkach zamawianych (P14028) została podjęta z inicjatywy NajwyższejIzby Kontroli

12 Cel i zakres kontroli

Celem kontroli była ocena skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych Ocena dotyczyław szczegoacutelności

1) założeń i realizacji koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych w tym doboru kierunkoacutewzamawianych i uczelni

2) przygotowania i realizacji przez uczelnie procesu kształcenia na kierunkach zamawianych

3) efektoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych

Kontrole przeprowadzono w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) Narodowym Centrum Badańi Rozwoju (NCBR) oraz w 10 szkołach wyższych (pięciu uniwersytetach trzech politechnikach AkademiiGoacuterniczo-Hutniczej oraz jednej uczelni niepublicznej) W IV kwartale 2013 r zrealizowano kontrolę rozpoznawcząw dwoacutech uczelniach a następnie w IV kwartale 2014 r podjęto kontrolę planową Czynności kontrolne dotyczyłyokresu 2008 ndash 2012 (kontrola rozpoznawcza) 2009-2014 (kontrola planowa w uczelniach) 2007 - 2014(MNiSW) oraz 2011 ndash 2014 (NCBR) Kontrole w publicznych szkołach wyższych Ministerstwie Naukii Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przeprowadzono na podstawie art 2 ust 1ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r o Najwyższej Izbie Kontroli5 a w uczelniach niepublicznych ndash na podstawie art2 ust 3 pkt 1 tej ustawy

13 Uzasadnienie podjęcia kontroli

W 2008 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął działania w kierunku zmiany struktury kształceniaw szkołach wyższych poprzez promowanie wśroacuted ucznioacutew i absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych studioacutew nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraz zamawianie kształcenia dla określonej grupystudentoacutew tych kierunkoacutew w wybranych uczelniach w kraju Przeznaczył na ten cel około 12 mld zł6 Powodemuruchomienia tej interwencji był fakt że w strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracyzdiagnozowano nadreprezentację absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006absolwenci kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 164 ogoacutełuabsolwentoacutew) co powodowało wzrost bezrobocia w tej grupie Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającejpodaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew istotnych dla rozwoju konkurencyjnościi innowacyjności gospodarki istniała zdaniem rządzących potrzeba systemowego stymulowania wzrostu liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew inżynieryjnych

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych w szkołachwyższych były realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet IV ndash Szkolnictwo wyższei nauka Działanie 41 ndash Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 412 ndashZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy ProgramOperacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) był jednym z programoacutew służących realizacji Narodowych StrategicznychRam Odniesienia na lata 2007-2013 Miał on na celu wzrost poziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnegoprzedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomu wykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczeniaspołecznego wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej

5 Dz U z 2015 r poz 10966 Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015

5

Założenia kontroli

i terytorialnej Wszystkie działania realizowane w ramach PO KL miały wpływać na zwiększenie konkurencyjnościgospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości Priorytet IV PO KL koncentrował się na podwyższaniu jakościfunkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewno poprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzania szkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutewrozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutej tych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarkiopartej na wiedzy jest największe W założeniach programowych PO KL określono dwa wskaźniki ilościowektoacutere powinny zostać osiągnięte w wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Jednym z nich było zwiększenie do 22odsetka absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych a drugim ndash zmniejszenieo 33 odsetka studentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach

6

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

2 Podsumowanie wynikoacutew kontroli

21 Ogoacutelna ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa

Wyższego dostosowania oferty edukacyjnej szkoacuteł wyższych do potrzeb rynku pracy Poprzez

uruchomienie za 12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono

atrakcyjność kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na

wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Minister podjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki

kształcenia na kierunkach zamawianych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały

wzmocnione wprowadzeniem w 2010 r obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł)

i wzbogacenie oferty edukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom

wiedzy z matematyki i fizyki uzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach

kształcenia dofinansowano roacutewnież zajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)7

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano

stypendioacutew w wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać

już na pierwszym roku na podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen

uprawniająca do wypłaty stypendium wynosiła 318 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew

wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono

roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadku przerwania studioacutew9

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę na utrzymujący się wysoki odsetek studentoacutew

niekontynuujących nauki na kierunkach zamawianych po pierwszym roku studioacutew ktoacutery w 2013 r

kształtował się na poziomie 29 Powyższego negatywnego zjawiska nie zahamowały organizowane

kursy wyroacutewnujące

Skontrolowane uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutew

kierunkoacutew zamawianych ale trudności w pozyskaniu danych nie pozwoliły na dokonanie oceny

skuteczności kształcenia mierzonej sukcesem absolwentoacutew na rynku pracy Wiedzę zawodową

absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych pracodawcy ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali)10 gorzej

wypadły ich praktyczne umiejętności ndash średnio na 347 Połowa pracodawcoacutew (51) nie dostrzegła

znacznych roacuteżnic w przygotowaniu do wykonywania zawodu na tle innych absolwentoacutew

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższych11Poprzedziła ją analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustaleniekierunkoacutew i specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzyZachętą do wyboru kształcenia na kierunkach zamawianych dla absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych byłsystem stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dla połowy studentoacutew12 uzyskujących najwyższe

7 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

8 Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego9 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkach

zamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego10 Zob Raport końcowy z badania ewaluacyjnego ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412

PO KL Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objeto nim min grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracujących z uczelniami orazprzedstawicieli rynku pracy

11 Koncepcja kształcenia zamawianego została zainicjowana przez Ministra w ramach projektu systemowego Zamawianie kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych ndash pilotaż11 dofinansowanego ze środkoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

12 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych

7

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

wyniki w nauce Minister nie określił jednak minimalnej średniej ocen uprawniającej do ich otrzymania przezco dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskich osiągnięciach w nauce Ponadtoniezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samejwysokości Pomimo że na stypendia przeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517)i projektoacutew konkursowych (603)13 nie jest możliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewnoMinisterstwo jak i od 1 września 2011 r NCBR i skontrolowane uczelnie nie monitorowały i w konsekwencjinie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia za wyniki w nauce w tym liczbyosoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkach zamawianych Brak możliwościjednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniem zamawianymna podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia [str 11 16 23]

Na kształcenie na kierunkach zamawianych ndash do 30 września 2014 r ndash wydano środki w wysokości8510914 tys zł w tym 365389 tys zł (42 ogoacutełu poniesionych środkoacutew) na zajęcia wyroacutewnawcze1784999 tys zł (21) na zajęcia uatrakcyjniające studia oraz 5089926 tys zł (598) na stypendiaza wyniki w nauce Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I rokuw stosunku do lat bazowych zwiększono o 49019 osoacuteb W wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenieliczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągniętozakładane wartości wskaźnikoacutew produktu Obniżono tym samym ryzyko nieuzyskania jednegoz oczekiwanych efektoacutew Priorytetu IV PO KL określonego dla celu szczegoacutełowego nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomiewyższym Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew szkoacuteł wyższych)wzrastał stopniowo z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r Jednakże odsetek studentoacutew niekontynuującychnauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych pozostawałnadal wysoki (2921 w 2013 r) Założono że jego wartość docelowa wyniesie 1790 w 2015 r [str 11 23]

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zatwierdzonych przez MinistraRozwoju Regionalnego Ponadto w dokumentacji konkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeńi dodatkowych wymagań umożliwiających sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej [str 15]

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamii zaplanowanym budżetem NIK zwroacuteciła jednak uwagę że zasady przyznawania stypendium studentomkierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobom o niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średniąocen na poziomie 31 Uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych jednak ze względu na trudności w pozyskaniu danych nie uzyskały pełnej informacjina temat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych [str 16 23]

Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych szkołach wyższych14 miały charakter jednostkowychi polegały na

minus nieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji

13 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r14 Kształcenie zamawiane w siedmiu uczelniach zostało ocenione pozytywnie w trzech pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości

8

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Założenia kontroli

1 Założenia kontroli

11 Temat kontroli

Kontrola planowa Kształcenie na kierunkach zamawianych (P14028) została podjęta z inicjatywy NajwyższejIzby Kontroli

12 Cel i zakres kontroli

Celem kontroli była ocena skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych Ocena dotyczyław szczegoacutelności

1) założeń i realizacji koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych w tym doboru kierunkoacutewzamawianych i uczelni

2) przygotowania i realizacji przez uczelnie procesu kształcenia na kierunkach zamawianych

3) efektoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych

Kontrole przeprowadzono w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) Narodowym Centrum Badańi Rozwoju (NCBR) oraz w 10 szkołach wyższych (pięciu uniwersytetach trzech politechnikach AkademiiGoacuterniczo-Hutniczej oraz jednej uczelni niepublicznej) W IV kwartale 2013 r zrealizowano kontrolę rozpoznawcząw dwoacutech uczelniach a następnie w IV kwartale 2014 r podjęto kontrolę planową Czynności kontrolne dotyczyłyokresu 2008 ndash 2012 (kontrola rozpoznawcza) 2009-2014 (kontrola planowa w uczelniach) 2007 - 2014(MNiSW) oraz 2011 ndash 2014 (NCBR) Kontrole w publicznych szkołach wyższych Ministerstwie Naukii Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przeprowadzono na podstawie art 2 ust 1ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r o Najwyższej Izbie Kontroli5 a w uczelniach niepublicznych ndash na podstawie art2 ust 3 pkt 1 tej ustawy

13 Uzasadnienie podjęcia kontroli

W 2008 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął działania w kierunku zmiany struktury kształceniaw szkołach wyższych poprzez promowanie wśroacuted ucznioacutew i absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych studioacutew nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraz zamawianie kształcenia dla określonej grupystudentoacutew tych kierunkoacutew w wybranych uczelniach w kraju Przeznaczył na ten cel około 12 mld zł6 Powodemuruchomienia tej interwencji był fakt że w strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracyzdiagnozowano nadreprezentację absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006absolwenci kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 164 ogoacutełuabsolwentoacutew) co powodowało wzrost bezrobocia w tej grupie Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającejpodaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew istotnych dla rozwoju konkurencyjnościi innowacyjności gospodarki istniała zdaniem rządzących potrzeba systemowego stymulowania wzrostu liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew inżynieryjnych

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych w szkołachwyższych były realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet IV ndash Szkolnictwo wyższei nauka Działanie 41 ndash Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 412 ndashZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy ProgramOperacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) był jednym z programoacutew służących realizacji Narodowych StrategicznychRam Odniesienia na lata 2007-2013 Miał on na celu wzrost poziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnegoprzedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomu wykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczeniaspołecznego wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej

5 Dz U z 2015 r poz 10966 Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015

5

Założenia kontroli

i terytorialnej Wszystkie działania realizowane w ramach PO KL miały wpływać na zwiększenie konkurencyjnościgospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości Priorytet IV PO KL koncentrował się na podwyższaniu jakościfunkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewno poprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzania szkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutewrozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutej tych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarkiopartej na wiedzy jest największe W założeniach programowych PO KL określono dwa wskaźniki ilościowektoacutere powinny zostać osiągnięte w wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Jednym z nich było zwiększenie do 22odsetka absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych a drugim ndash zmniejszenieo 33 odsetka studentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach

6

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

2 Podsumowanie wynikoacutew kontroli

21 Ogoacutelna ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa

Wyższego dostosowania oferty edukacyjnej szkoacuteł wyższych do potrzeb rynku pracy Poprzez

uruchomienie za 12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono

atrakcyjność kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na

wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Minister podjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki

kształcenia na kierunkach zamawianych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały

wzmocnione wprowadzeniem w 2010 r obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł)

i wzbogacenie oferty edukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom

wiedzy z matematyki i fizyki uzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach

kształcenia dofinansowano roacutewnież zajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)7

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano

stypendioacutew w wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać

już na pierwszym roku na podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen

uprawniająca do wypłaty stypendium wynosiła 318 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew

wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono

roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadku przerwania studioacutew9

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę na utrzymujący się wysoki odsetek studentoacutew

niekontynuujących nauki na kierunkach zamawianych po pierwszym roku studioacutew ktoacutery w 2013 r

kształtował się na poziomie 29 Powyższego negatywnego zjawiska nie zahamowały organizowane

kursy wyroacutewnujące

Skontrolowane uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutew

kierunkoacutew zamawianych ale trudności w pozyskaniu danych nie pozwoliły na dokonanie oceny

skuteczności kształcenia mierzonej sukcesem absolwentoacutew na rynku pracy Wiedzę zawodową

absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych pracodawcy ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali)10 gorzej

wypadły ich praktyczne umiejętności ndash średnio na 347 Połowa pracodawcoacutew (51) nie dostrzegła

znacznych roacuteżnic w przygotowaniu do wykonywania zawodu na tle innych absolwentoacutew

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższych11Poprzedziła ją analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustaleniekierunkoacutew i specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzyZachętą do wyboru kształcenia na kierunkach zamawianych dla absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych byłsystem stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dla połowy studentoacutew12 uzyskujących najwyższe

7 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

8 Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego9 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkach

zamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego10 Zob Raport końcowy z badania ewaluacyjnego ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412

PO KL Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objeto nim min grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracujących z uczelniami orazprzedstawicieli rynku pracy

11 Koncepcja kształcenia zamawianego została zainicjowana przez Ministra w ramach projektu systemowego Zamawianie kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych ndash pilotaż11 dofinansowanego ze środkoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

12 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych

7

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

wyniki w nauce Minister nie określił jednak minimalnej średniej ocen uprawniającej do ich otrzymania przezco dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskich osiągnięciach w nauce Ponadtoniezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samejwysokości Pomimo że na stypendia przeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517)i projektoacutew konkursowych (603)13 nie jest możliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewnoMinisterstwo jak i od 1 września 2011 r NCBR i skontrolowane uczelnie nie monitorowały i w konsekwencjinie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia za wyniki w nauce w tym liczbyosoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkach zamawianych Brak możliwościjednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniem zamawianymna podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia [str 11 16 23]

Na kształcenie na kierunkach zamawianych ndash do 30 września 2014 r ndash wydano środki w wysokości8510914 tys zł w tym 365389 tys zł (42 ogoacutełu poniesionych środkoacutew) na zajęcia wyroacutewnawcze1784999 tys zł (21) na zajęcia uatrakcyjniające studia oraz 5089926 tys zł (598) na stypendiaza wyniki w nauce Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I rokuw stosunku do lat bazowych zwiększono o 49019 osoacuteb W wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenieliczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągniętozakładane wartości wskaźnikoacutew produktu Obniżono tym samym ryzyko nieuzyskania jednegoz oczekiwanych efektoacutew Priorytetu IV PO KL określonego dla celu szczegoacutełowego nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomiewyższym Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew szkoacuteł wyższych)wzrastał stopniowo z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r Jednakże odsetek studentoacutew niekontynuującychnauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych pozostawałnadal wysoki (2921 w 2013 r) Założono że jego wartość docelowa wyniesie 1790 w 2015 r [str 11 23]

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zatwierdzonych przez MinistraRozwoju Regionalnego Ponadto w dokumentacji konkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeńi dodatkowych wymagań umożliwiających sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej [str 15]

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamii zaplanowanym budżetem NIK zwroacuteciła jednak uwagę że zasady przyznawania stypendium studentomkierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobom o niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średniąocen na poziomie 31 Uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych jednak ze względu na trudności w pozyskaniu danych nie uzyskały pełnej informacjina temat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych [str 16 23]

Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych szkołach wyższych14 miały charakter jednostkowychi polegały na

minus nieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji

13 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r14 Kształcenie zamawiane w siedmiu uczelniach zostało ocenione pozytywnie w trzech pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości

8

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Założenia kontroli

i terytorialnej Wszystkie działania realizowane w ramach PO KL miały wpływać na zwiększenie konkurencyjnościgospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości Priorytet IV PO KL koncentrował się na podwyższaniu jakościfunkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewno poprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzania szkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutewrozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutej tych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarkiopartej na wiedzy jest największe W założeniach programowych PO KL określono dwa wskaźniki ilościowektoacutere powinny zostać osiągnięte w wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Jednym z nich było zwiększenie do 22odsetka absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych a drugim ndash zmniejszenieo 33 odsetka studentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach

6

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

2 Podsumowanie wynikoacutew kontroli

21 Ogoacutelna ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa

Wyższego dostosowania oferty edukacyjnej szkoacuteł wyższych do potrzeb rynku pracy Poprzez

uruchomienie za 12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono

atrakcyjność kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na

wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Minister podjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki

kształcenia na kierunkach zamawianych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały

wzmocnione wprowadzeniem w 2010 r obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł)

i wzbogacenie oferty edukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom

wiedzy z matematyki i fizyki uzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach

kształcenia dofinansowano roacutewnież zajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)7

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano

stypendioacutew w wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać

już na pierwszym roku na podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen

uprawniająca do wypłaty stypendium wynosiła 318 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew

wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono

roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadku przerwania studioacutew9

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę na utrzymujący się wysoki odsetek studentoacutew

niekontynuujących nauki na kierunkach zamawianych po pierwszym roku studioacutew ktoacutery w 2013 r

kształtował się na poziomie 29 Powyższego negatywnego zjawiska nie zahamowały organizowane

kursy wyroacutewnujące

Skontrolowane uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutew

kierunkoacutew zamawianych ale trudności w pozyskaniu danych nie pozwoliły na dokonanie oceny

skuteczności kształcenia mierzonej sukcesem absolwentoacutew na rynku pracy Wiedzę zawodową

absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych pracodawcy ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali)10 gorzej

wypadły ich praktyczne umiejętności ndash średnio na 347 Połowa pracodawcoacutew (51) nie dostrzegła

znacznych roacuteżnic w przygotowaniu do wykonywania zawodu na tle innych absolwentoacutew

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższych11Poprzedziła ją analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustaleniekierunkoacutew i specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzyZachętą do wyboru kształcenia na kierunkach zamawianych dla absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych byłsystem stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dla połowy studentoacutew12 uzyskujących najwyższe

7 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

8 Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego9 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkach

zamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego10 Zob Raport końcowy z badania ewaluacyjnego ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412

PO KL Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objeto nim min grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracujących z uczelniami orazprzedstawicieli rynku pracy

11 Koncepcja kształcenia zamawianego została zainicjowana przez Ministra w ramach projektu systemowego Zamawianie kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych ndash pilotaż11 dofinansowanego ze środkoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

12 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych

7

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

wyniki w nauce Minister nie określił jednak minimalnej średniej ocen uprawniającej do ich otrzymania przezco dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskich osiągnięciach w nauce Ponadtoniezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samejwysokości Pomimo że na stypendia przeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517)i projektoacutew konkursowych (603)13 nie jest możliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewnoMinisterstwo jak i od 1 września 2011 r NCBR i skontrolowane uczelnie nie monitorowały i w konsekwencjinie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia za wyniki w nauce w tym liczbyosoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkach zamawianych Brak możliwościjednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniem zamawianymna podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia [str 11 16 23]

Na kształcenie na kierunkach zamawianych ndash do 30 września 2014 r ndash wydano środki w wysokości8510914 tys zł w tym 365389 tys zł (42 ogoacutełu poniesionych środkoacutew) na zajęcia wyroacutewnawcze1784999 tys zł (21) na zajęcia uatrakcyjniające studia oraz 5089926 tys zł (598) na stypendiaza wyniki w nauce Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I rokuw stosunku do lat bazowych zwiększono o 49019 osoacuteb W wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenieliczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągniętozakładane wartości wskaźnikoacutew produktu Obniżono tym samym ryzyko nieuzyskania jednegoz oczekiwanych efektoacutew Priorytetu IV PO KL określonego dla celu szczegoacutełowego nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomiewyższym Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew szkoacuteł wyższych)wzrastał stopniowo z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r Jednakże odsetek studentoacutew niekontynuującychnauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych pozostawałnadal wysoki (2921 w 2013 r) Założono że jego wartość docelowa wyniesie 1790 w 2015 r [str 11 23]

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zatwierdzonych przez MinistraRozwoju Regionalnego Ponadto w dokumentacji konkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeńi dodatkowych wymagań umożliwiających sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej [str 15]

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamii zaplanowanym budżetem NIK zwroacuteciła jednak uwagę że zasady przyznawania stypendium studentomkierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobom o niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średniąocen na poziomie 31 Uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych jednak ze względu na trudności w pozyskaniu danych nie uzyskały pełnej informacjina temat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych [str 16 23]

Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych szkołach wyższych14 miały charakter jednostkowychi polegały na

minus nieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji

13 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r14 Kształcenie zamawiane w siedmiu uczelniach zostało ocenione pozytywnie w trzech pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości

8

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

2 Podsumowanie wynikoacutew kontroli

21 Ogoacutelna ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa

Wyższego dostosowania oferty edukacyjnej szkoacuteł wyższych do potrzeb rynku pracy Poprzez

uruchomienie za 12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono

atrakcyjność kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na

wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Minister podjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki

kształcenia na kierunkach zamawianych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały

wzmocnione wprowadzeniem w 2010 r obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł)

i wzbogacenie oferty edukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom

wiedzy z matematyki i fizyki uzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach

kształcenia dofinansowano roacutewnież zajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)7

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano

stypendioacutew w wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać

już na pierwszym roku na podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen

uprawniająca do wypłaty stypendium wynosiła 318 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew

wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono

roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadku przerwania studioacutew9

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę na utrzymujący się wysoki odsetek studentoacutew

niekontynuujących nauki na kierunkach zamawianych po pierwszym roku studioacutew ktoacutery w 2013 r

kształtował się na poziomie 29 Powyższego negatywnego zjawiska nie zahamowały organizowane

kursy wyroacutewnujące

Skontrolowane uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutew

kierunkoacutew zamawianych ale trudności w pozyskaniu danych nie pozwoliły na dokonanie oceny

skuteczności kształcenia mierzonej sukcesem absolwentoacutew na rynku pracy Wiedzę zawodową

absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych pracodawcy ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali)10 gorzej

wypadły ich praktyczne umiejętności ndash średnio na 347 Połowa pracodawcoacutew (51) nie dostrzegła

znacznych roacuteżnic w przygotowaniu do wykonywania zawodu na tle innych absolwentoacutew

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższych11Poprzedziła ją analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustaleniekierunkoacutew i specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzyZachętą do wyboru kształcenia na kierunkach zamawianych dla absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych byłsystem stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dla połowy studentoacutew12 uzyskujących najwyższe

7 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

8 Na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego9 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkach

zamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego10 Zob Raport końcowy z badania ewaluacyjnego ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412

PO KL Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objeto nim min grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracujących z uczelniami orazprzedstawicieli rynku pracy

11 Koncepcja kształcenia zamawianego została zainicjowana przez Ministra w ramach projektu systemowego Zamawianie kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych ndash pilotaż11 dofinansowanego ze środkoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

12 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych

7

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

wyniki w nauce Minister nie określił jednak minimalnej średniej ocen uprawniającej do ich otrzymania przezco dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskich osiągnięciach w nauce Ponadtoniezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samejwysokości Pomimo że na stypendia przeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517)i projektoacutew konkursowych (603)13 nie jest możliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewnoMinisterstwo jak i od 1 września 2011 r NCBR i skontrolowane uczelnie nie monitorowały i w konsekwencjinie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia za wyniki w nauce w tym liczbyosoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkach zamawianych Brak możliwościjednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniem zamawianymna podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia [str 11 16 23]

Na kształcenie na kierunkach zamawianych ndash do 30 września 2014 r ndash wydano środki w wysokości8510914 tys zł w tym 365389 tys zł (42 ogoacutełu poniesionych środkoacutew) na zajęcia wyroacutewnawcze1784999 tys zł (21) na zajęcia uatrakcyjniające studia oraz 5089926 tys zł (598) na stypendiaza wyniki w nauce Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I rokuw stosunku do lat bazowych zwiększono o 49019 osoacuteb W wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenieliczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągniętozakładane wartości wskaźnikoacutew produktu Obniżono tym samym ryzyko nieuzyskania jednegoz oczekiwanych efektoacutew Priorytetu IV PO KL określonego dla celu szczegoacutełowego nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomiewyższym Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew szkoacuteł wyższych)wzrastał stopniowo z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r Jednakże odsetek studentoacutew niekontynuującychnauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych pozostawałnadal wysoki (2921 w 2013 r) Założono że jego wartość docelowa wyniesie 1790 w 2015 r [str 11 23]

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zatwierdzonych przez MinistraRozwoju Regionalnego Ponadto w dokumentacji konkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeńi dodatkowych wymagań umożliwiających sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej [str 15]

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamii zaplanowanym budżetem NIK zwroacuteciła jednak uwagę że zasady przyznawania stypendium studentomkierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobom o niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średniąocen na poziomie 31 Uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych jednak ze względu na trudności w pozyskaniu danych nie uzyskały pełnej informacjina temat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych [str 16 23]

Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych szkołach wyższych14 miały charakter jednostkowychi polegały na

minus nieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji

13 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r14 Kształcenie zamawiane w siedmiu uczelniach zostało ocenione pozytywnie w trzech pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości

8

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

wyniki w nauce Minister nie określił jednak minimalnej średniej ocen uprawniającej do ich otrzymania przezco dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskich osiągnięciach w nauce Ponadtoniezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samejwysokości Pomimo że na stypendia przeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517)i projektoacutew konkursowych (603)13 nie jest możliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewnoMinisterstwo jak i od 1 września 2011 r NCBR i skontrolowane uczelnie nie monitorowały i w konsekwencjinie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia za wyniki w nauce w tym liczbyosoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkach zamawianych Brak możliwościjednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniem zamawianymna podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia [str 11 16 23]

Na kształcenie na kierunkach zamawianych ndash do 30 września 2014 r ndash wydano środki w wysokości8510914 tys zł w tym 365389 tys zł (42 ogoacutełu poniesionych środkoacutew) na zajęcia wyroacutewnawcze1784999 tys zł (21) na zajęcia uatrakcyjniające studia oraz 5089926 tys zł (598) na stypendiaza wyniki w nauce Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I rokuw stosunku do lat bazowych zwiększono o 49019 osoacuteb W wyniku realizacji Poddziałania 412 Zwiększenieliczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągniętozakładane wartości wskaźnikoacutew produktu Obniżono tym samym ryzyko nieuzyskania jednegoz oczekiwanych efektoacutew Priorytetu IV PO KL określonego dla celu szczegoacutełowego nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomiewyższym Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew szkoacuteł wyższych)wzrastał stopniowo z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r Jednakże odsetek studentoacutew niekontynuującychnauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych pozostawałnadal wysoki (2921 w 2013 r) Założono że jego wartość docelowa wyniesie 1790 w 2015 r [str 11 23]

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zatwierdzonych przez MinistraRozwoju Regionalnego Ponadto w dokumentacji konkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeńi dodatkowych wymagań umożliwiających sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej [str 15]

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamii zaplanowanym budżetem NIK zwroacuteciła jednak uwagę że zasady przyznawania stypendium studentomkierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobom o niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średniąocen na poziomie 31 Uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych jednak ze względu na trudności w pozyskaniu danych nie uzyskały pełnej informacjina temat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych [str 16 23]

Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych szkołach wyższych14 miały charakter jednostkowychi polegały na

minus nieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji

13 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r14 Kształcenie zamawiane w siedmiu uczelniach zostało ocenione pozytywnie w trzech pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości

8

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

minus nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniu procesu ustalania wartości zamoacutewienia naprowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących

minus niezgodne z umową przyjęcie mniejszej liczby studentoacutew oraz zrealizowanie mniejszej liczby godzinzajęć wyroacutewnawczych [str 23]

22 Uwagi końcowe i wnioski

1 Od roku akademickiego 20062007 następuje systematyczny spadek liczby studentoacutew (z 194 mlnwe wskazanym roku do 155 mln w roku akademickim 20132014) W latach 2023-25 zgodnie z prognoząMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczba studentoacutew w szkołach wyższych spadnie do około125 mln Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę że sytuacja ta może mieć istotny wpływ na funkcjonowanieszkolnictwa wyższego i wymaga stałego monitorowania jakości oferty edukacyjnej i jej dostosowania dopotrzeb społecznych i gospodarczych państwa

Program kształcenia na kierunkach zamawianych realizowano w latach 2008-2015 w ramach ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzki Jednym z jego celoacutew było zwiększenie konkurencyjności gospodarki poprzezpodniesienie poziomu wykształcenia Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podażywykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych podjętosystemowe działania zmierzające do zwiększenia popularności kształcenia w tych obszarach Badaniadotyczące potrzeb pracodawcoacutew potwierdziły konieczność szerszej wspoacutełpracy uczelni z przedsiębiorcamipodczas tworzenia programoacutew studioacutew15

W 2014 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczął w wyniku sugestii pracodawcoacutew w 39 szkołachwyższych (21 publicznych i 18 niepublicznych) kolejny pilotaż ndash Program Rozwoju Kompetencji o wartościponad 50 mln zł ktoacutery zastąpił kształcenie na kierunkach zamawianych W ramach Programu studenci będązdobywać kompetencje interpersonalne (min kreatywność komunikatywność umiejętność pracy w zespole)zawodowe (rozumiane jako umiejętności i wiedza niezbędne do wykonywania zadań specyficznych dlaposzczegoacutelnych zawodoacutew) w zakresie przedsiębiorczości oraz kompetencje analityczne w środowiskunowoczesnych technologii Na podstawie wnioskoacutew z programu pilotażowego powstanie docelowa formułaProgramu Rozwoju Kompetencji w perspektywie finansowej 2014-2020 Wysokość środkoacutew przeznaczonychna jego realizację w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwoacutej (POWER) wynosi około 12mld zł Program ten nie przewiduje systemu stypendialnego ndash wadliwie zaprojektowanego w poprzedniejkoncepcji Ministra Będzie natomiast nadal wspierał wspoacutełpracę uczelni z pracodawcami

2 Po przejęciu przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 1 września 2011 r funkcji InstytucjiPośredniczącej dla Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL nadzoacuter Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nad realizacją koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych został w znacznym stopniuograniczony ponieważ NCBR jako Instytucja Pośrednicząca dla realizacji min Poddziałania 412 PO KLpodlegał Ministrowi Rozwoju Regionalnego (obecnie Minister Infrastruktury i Rozwoju) ndash będącego InstytucjąZarządzającą dla PO KL Minister ten pełnił wiodącą rolę w systemie nadzoru i kontroli nad realizacjąProgramu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego miał roacutewnież ograniczony wpływ na możliwośćzmiany elementoacutew koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych Zmiany te były dokonywane przezMinisterstwo Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na podstawiedecyzji Komisji Europejskiej W dniu 5 grudnia 2011 r po przeglądzie śroacutedokresowym PO KL KomisjaEuropejska zatwierdziła wymoacuteg uwzględniania elementoacutew przedsiębiorczości w uczelnianych programachkształcenia na kierunkach zamawianych oraz wspoacutełpracy ze środowiskiem przedsiębiorcoacutew w opracowywaniu

Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNCOBOP dla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r)

9

15

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Podsumowanie wynikoacutew kontroli

tych programoacutew Ponadto w 2012 r w wyniku konsultacji ze środowiskiem akademickim do listy kierunkoacutewzamawianych dodano dwa kierunki kształcenia ndash technologię chemiczną oraz inżynierię chemicznąi procesową

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi do

1) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o

ndash zapewnienie premiowania wysokich wynikoacutew w nauce w przypadku tworzenia systemoacutew

stypendialnych

ndash monitorowanie realizacji kolejnych programoacutew w obszarze szkolnictwa wyższego

w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

2) Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju o

ndash stosowanie w pełnym zakresie zasad dokonywania wyboru projektoacutew dofinansowanych

ze środkoacutew europejskich określonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju

regionalnego

10

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Ważniejsze wyniki kontroli

3 Ważniejsze wyniki kontroli

31 Przygotowanie i realizacja założeń koncepcji kształcenia na kierunkach

zamawianych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia zainicjowanie w 2008 r przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegowsparcia uczelni w dostosowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy Poprzez uruchomienie za około12 mld zł programu kształcenia na kierunkach zamawianych zwiększono atrakcyjność kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych Działania te wpłynęły na wzrost liczby absolwentoacutew tych kierunkoacutew Ministerpodjął roacutewnież działania promujące wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł średnich ktoacutere zostały wzmocnione wprowadzeniem w 2010 robowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

Najwięcej środkoacutew finansowych przeznaczono na stypendia za wyniki w nauce (509 mln zł) i wzbogacenie ofertyedukacyjnej np staże i praktyki (178 mln zł) Ponadto aby wyroacutewnać poziom wiedzy z matematyki i fizykiuzyskany przez osoby rozpoczynające studia na poprzednich etapach kształcenia dofinansowano roacutewnieżzajęcia wyroacutewnawcze (37 mln zł)16

W ocenie NIK system stypendialny został zaprojektowany wadliwie W ramach programu udzielano stypendioacuteww wysokości do 1000 zł za wyniki w nauce Jednakże stypendium można było otrzymywać już na pierwszym rokuna podstawie wynikoacutew egzaminu maturalnego a najniższa średnia ocen uprawniająca do wypłaty stypendiumwynosiła 31 Dodatkowo niezależnie od osiągniętych wynikoacutew wszyscy uprawnieni studenci otrzymywalistypendia w tej samej wysokości Nie wprowadzono roacutewnież mechanizmu zwrotu środkoacutew w przypadkuprzerwania studioacutew17

1 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracował koncepcję kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych18 i rozpoczął jej realizację w 2008 r w wybranych szkołach wyższychPoprzedziła to analiza zapotrzebowania rynku pracy na absolwentoacutew szkoacuteł wyższych oraz ustalenie kierunkoacutewi specjalności kształcenia o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki Istotą koncepcji kształcenia nakierunkach zamawianych było zwiększenie atrakcyjności studioacutew o profilu inżynieryjno-technicznym poprzezwsparcie uczelni w zakresie wdrażania

minus programoacutew wyroacutewnawczych (z przedmiotoacutew matematyka fizyka chemia biologia) adresowanych dostudentoacutew pierwszego roku obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych do kontynuowaniastudioacutew na wybranych kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych

minus programoacutew mających na celu podnoszenie atrakcyjności procesu kształcenia poprzez rozszerzeniei wzbogacenie oferty edukacyjnej w tym przygotowanie skryptoacutew i podręcznikoacutew wykładoacutew wybitnychspecjalistoacutew polskich i zagranicznych praktyk i stażoacutew studenckich oraz wspoacutełpracę z pracodawcami orazzakup sprzętu do laboratorioacutew komputeroacutew wydawnictw naukowych

minus programoacutew stypendialnych dla 50 najlepszych studentoacutew w kwocie 1 tys zł w projekcie pilotażowym i do50 studentoacutew w kwocie do 1 tys zł w projektach konkursowych19

2 Wyboru kierunkoacutew do zamawiania (11) Minister dokonał w oparciu o badanie TNS OBOP z 2007 r20 Zaliczonodo nich inżynierię biomedyczną mechatronikę budownictwo inżynierię środowiska energetykę elektrotechnikęmechatronikę mechanikę i budowę maszyn automatykę i robotykę matematykę oraz biotechnologię

16 Na realizację programu kształcenia na kierunkach zamawianych zaplanowano środki finansowe w wysokości 11968021 tys zł Do 30 września2014 r wydano 8510914 tys zł Zakończenie realizacji projektoacutew zaplanowano na 31 grudnia 2015 r

17 Stanowisko Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego opierało się w tej kwestii na opinii dotyczącej zasad przyznawania stypendioacutew na kierunkachzamawianych w uczelniach realizujących kształcenie zamawiane sformułowanej przez Radę Głoacutewną Szkolnictwa Wyższego

18 Kierunki te zaczęto potem określać kierunkami zamawianymi19 Kwota ta została ustalona ze względu na pracochłonność studioacutew kalkulację oparta na minimum socjalnym oraz zapewnienie warunkoacutew studentom

pochodzącym z biednych rodzin

11

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Ważniejsze wyniki kontroli

W kolejnych konkursach w latach 2009-2012 wprowadzone zostały zmiany do listy kierunkoacutew zamawianych

minus w dokumentacji konkursowej w 2009 r wykazano 15 kierunkoacutew kształcenia dodając sześć kierunkoacutewdo listy z 2008 r tj chemię fizykę fizykę techniczną informatykę inżynierię materiałową i wzornictworezygnując z dwoacutech elektrotechniki i inżynierii biomedycznej

minus w dokumentacji konkursowej z lat 2010 i 2011 wykazano 15 kierunkoacutew analogicznych jak w roku 2009oraz zaznaczono że wsparcie dodatkowo może objąć makrokierunki kierunki unikatowe i studiamiędzykierunkowe21

minus w dokumentacji konkursowej z 2012 r22 wykazano 17 kierunkoacutew dodając do listy z poprzednich lattechnologię chemiczną inżynierię chemiczną i procesową oraz zaznaczono jak w konkursachorganizowanych w latach wcześniejszych że wsparcie może dodatkowo objąć makrokierunki kierunkiunikatowe i studia międzykierunkowe23

3 Wyboacuter uczelni realizujących kształcenie zamawiane odbywał się na podstawie kryterioacutew obejmującychposiadanie uprawnień lub spełnianie warunkoacutew do uzyskania uprawnień do prowadzenia studioacutew nazamawianych kierunkach posiadanie pozytywnej oceny jakości kształcenia na zamawianych kierunkach studioacutewPolskiej Komisji Akredytacyjnej wykazanie wysokiej jakości i kompleksowości oferty edukacyjnej zasadnośćplanowanych kosztoacutew realizacji projektu zgodność projektu z warunkami wezwania do składania ofertzamawiania na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych innowacyjność kształceniazapewnienie powiązania kształcenia z gospodarką oraz zadeklarowanie gotowości zwiększenia naboru nazamawiane kierunki studioacutew w stosunku do deklarowanego poziomu na poprzedni rok akademicki

W czterech konkursach na kierunki zamawiane przeprowadzonych w latach 2009 2010 2011 i 2012 uczelniezłożyły łącznie 994 wnioski (oferty) oraz 51 wnioskoacutew w konkursie pilotażowym W wyniku postępowaniakwalifikacyjnego podpisano 271 umoacutew z 85 uczelniami oraz 47 (z 47 uczelniami) w projekcie pilotażowym narealizację kształcenia na kierunkach zamawianych Wśroacuted najczęściej wybieranych kierunkoacutew studioacutew byłyinformatyka matematyka ochrona środowiska mechanika i budowa maszyn budownictwo biotechnologiaautomatyka i robotyka chemia inżynieria materiałowa i inżynieria środowiska

Uczelnie realizowały od 17 projektoacutew (jedna uczelnia) za łączną kwotę wykazaną w umowach w wysokości87509 tys zł 14 ndash jedna uczelnia za 54301 tys zł 10 ndash jedna uczelnia 46567 tys zł dziewięć ndash dwie uczelnieosiem ndash trzy uczelnie siedem ndash trzy uczelnie sześć ndash pięć uczelni pięć ndash trzy uczelnie cztery ndash siedem uczelnitrzy ndash 13 uczelni dwie ndash 19 i po jednym projekcie realizowały 37 uczelni Łączna kwota przeznaczona narealizację projektoacutew wynikająca z zawartych umoacutew wyniosła 1147088 tys zł Najwięcej projektoacutew realizowałaPolitechnika Śląska (17 za łączną kwotę wynikającą z umoacutew w wysokości 87509 tys zł) następnie Uniwersytet

20 Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierską oraz ocena przygotowania absolwentoacutew studioacutew technicznych ndash TNC OBOPdla On Board PR Sp z oo (grudzień 2007 r) Badania TNS OBOP dotyczące zapotrzebowania przedsiębiorstw na wykwalifikowaną kadrę inżynierskąi oceny przygotowania do pracy absolwentoacutew studioacutew technicznych zrealizowano w okresie od 20 listopada do 3 grudnia 2007 r Badaniami objętowylosowaną proacutebę 300 przedsiębiorstw (spośroacuted 14664) zatrudniających co najmniej 50 pracownikoacutew z branży produkcyjnej oraz innych wybranychbranż zatrudniających specjalistoacutew inżynieroacutew Badaniami objęto pracownikoacutew wylosowanych przedsiębiorstw odpowiedzialnych za zatrudnieniewykorzystując kwestionariusz wywiadu W badaniach tych min ustalono listę aktualnie brakujących pracownikoacutew (inżynieroacutew) danej specjalności orazprognozę brakujących inżynieroacutew za rok za 2 lata i za 5 lat Powodem tych brakoacutew ndash według badanych ndash są wyjazdy za granicę zbyt wygoacuterowaneoczekiwania płacowe zbyt mały nacisk uczelni na praktykę niewielka liczba absolwentoacutew uczelni technicznych w poroacutewnaniu z uniwersytetamiWymieniane sposoby na zaradzenie problemowi niedoboru pracownikoacutew to ndash zdaniem badanych ndash wspoacutełpraca z uczelniami w zakresieopracowywania programu studioacutew wyższe wynagrodzenia uruchomienie przez uczelnie nowych kierunkoacutew studioacutew o specjalizacji potrzebnychprzedsiębiorcom

21 Treść programowa kierunku unikatowego makrokierunku studioacutew międzykierunkowych musi zawierać co najmniej 50 treści programowej jednegoz kierunkoacutew podstawowych albo 80 treści kierunkoacutew podstawowych Minimalna liczba studentoacutew na przewidzianym do dofinansowaniamakrokierunku kierunku unikatowego lub studiach międzkierunkowych wynosi 10 osoacuteb

22 Konkurs był przeprowadzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju23 Na podstawie uchwały nr 90 z dnia 26 stycznia 2012 r Komitet Monitorujący PO KL zatwierdził szczegoacutełowe kryteria wyboru projektoacutew zawartych

w Planie działania na rok 2012 dla Priorytetu IV PO KL (z wyłączeniem działania 43) i uwzględnił postulowane przez środowiska akademickierozszerzenie listy kierunkoacutew zamawianych o technologię chemiczną oraz inżynierię chemiczną i procesową

12

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Ważniejsze wyniki kontroli

im Adama Mickiewicza w Poznaniu (siedem projektoacutew ndash 58211 tys zł) Politechnika Łoacutedzka (osiem projektoacutew ndash57506 tys zł) oraz Politechnika Krakowska (14 projektoacutew ndash 54301 tys zł)

4 W raporcie z badania ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramachPoddziałania 412 PO KL na podstawie indywidualnych pogłębionych wywiadoacutew przeprowadzonychz przedstawicielami uczelni stwierdzono że głoacutewnym motywem uruchamiania studioacutew w ramach kierunkoacutewzamawianych było uzyskanie dodatkowych funduszy przeznaczonych na zwiększenie liczby studentoacutew i poprawęjakości kształcenia oraz wzmocnienie pozycji uczelni na coraz bardziej konkurencyjnym rynku usługedukacyjnych poprzez zwiększenie prestiżu uczelni poprawę wyposażenia technicznego wspoacutełpracęz pracodawcami

deg Rektor Uniwersytetu Śląskiego stwierdził że powodem wnioskowania o wsparcie finansowe dla projektu byłopodniesienie poziomu kształcenia na kierunku poprzez pozyskanie środkoacutew na dodatkowe zajęcia oraz chęćsprawdzenia nowych rozwiązań programowych Pozyskanie ze środkoacutew projektu aparatury pozwalało na uzyskanietrwałej wartości dla podniesienia jakości kształcenia na kierunku zamawianym gdyż aparatura ta może byćwykorzystywana w procesie kształcenia na kolejnych nieobjętych już wsparciem zamawianym rocznikach studioacutewPonadto udział w projekcie stwarzał możliwości uatrakcyjnienia studioacutew na kierunku biotechnologia a co za tym idziebudowania pozytywnego PR-u i zwiększenie zainteresowania studiowaniem na tym kierunku potencjalnychkandydatoacutew co jest szczegoacutelnie ważne w sytuacji narastającej konkurencji pomiędzy uczelniami i kurczącego sięz powodoacutew demograficznych rynku potencjalnych kandydatoacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego chcąc zachęcić absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych do wyborukształcenia na kierunkach zamawianych wprowadził system stypendialny przewidujący wsparcie finansowe dlapołowy studentoacutew24 uzyskujących najwyższe wyniki w nauce Nie określił jednak minimalnej średniej ocenuprawniającej do ich otrzymania przez co dopuścił możliwość uzyskania stypendium przez osoby o niskichosiągnięciach w nauce ndash nawet ze średnią nieco ponad 30 Ponadto niezależnie od osiągniętych wynikoacutewwszyscy uprawnieni studenci otrzymywali stypendia w tej samej wysokości Pomimo że na stypendiaprzeznaczono ponad połowę budżetu projektu pilotażowego (517) i projektoacutew konkursowych (603)25 nie jestmożliwe zbadanie efektywności tych środkoacutew ponieważ zaroacutewno Ministerstwo jak i od 1 września 2011 r NCBRnie monitorowały i w konsekwencji nie ustaliły liczby absolwentoacutew ktoacuterzy podczas studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce w tym liczby osoacuteb ktoacutere pobierały stypendia a nie ukończyły kształcenia na kierunkachzamawianych ze względu na brak takiego wskaźnika realizacji programu

Zdaniem NIK brak możliwości jednoznacznego zidentyfikowania liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętychkształceniem zamawianym na podstawie zawartych umoacutew z uczelniami a z ktoacuterych około połowa otrzymałastypendia uniemożliwia poznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztownezadanie w ramach projektu jakim były stypendia

32 Promocja kształcenia na kierunkach technicznych matematycznych

i przyrodniczych

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego promował wyboacuter ścieżki kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych skierowane do ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych ktoacutere pozytywnie wpłynęłyna zwiększenie zainteresowania studiami na tych kierunkach W 2008 r rozpoczął realizację przedsięwzięćpromocyjnych oraz zaplanował przeprowadzenie badania ewaluacyjnego ex ante i paneli ekspertoacutew służącychwsparciu kształcenia na kierunkach zamawianych

1 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w okresie od 1 maja 2008 r do 31 marca 2010 r realizowałoprojekt o wartości 135291505 zł w ramach PO KL ndash Promocja wyboru ścieżki kształcenia na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych (tzw mała promocja) w ramach Poddziałania 412 Zwiększenie

24 Wsparcie stypendialne przewidziano dla połowy studentoacutew uczestniczących w projekcie pilotażowym oraz do 50 w projektach konkursowych25 Dane według stanu na dzień 30 września 2014 r

13

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Ważniejsze wyniki kontroli

liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Celem projektu byłopromowanie kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych wśroacuted młodzieży szkoacuteł średnich orazosoacuteb posiadających wykształcenie średnie ktoacutere dotychczas nie podjęły nauki w systemie szkolnictwa wyższegoplanującej podjęcie nauki na uczelniach wyższych na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartejna wiedzy Z analizy dokumentacji dotyczącej tego projektu wynika że w 18 spotkaniach zorganizowanych przezMinisterstwo i szkoły wyższe na terenie całego kraju uczestniczyło 5106 ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychPonadto zorganizowano dwa Salony Maturzystoacutew Perspektywy 2009 w ktoacuterych uczestniczyło 395 osoacuteb

Celem ogoacutelnym kolejnego projektu promocyjnego ndash Kampania promocyjna na rzecz kierunkoacutew matematycznychprzyrodniczych technicznych (tzw duża promocja) w ramach IV Priorytetu Działania 41 Wzmocnienie i rozwoacutejpotencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dlagospodarki opartej na wiedzy Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym była promocja kierunkoacutew technicznych matematycznych i przyrodniczych w latach 2009ndash 2015 poprzez min prezentowanie osiągnięć poszczegoacutelnych uczelni i ich wydziałoacutew oraz sukcesoacutew polskichinżynieroacutew W okresie od połowy 2009 r do 31 marca 2014 r zorganizowano 11 spotkań promocyjnych dla5178 osoacuteb (ponad 50 kobiet) Wyemitowano siedem spotoacutew reklamowych promujących kierunki technicznematematyczne i przyrodnicze w 13 stacjach telewizyjnych oraz zorganizowano wystawę bdquoNauka Polskardquozaprezentowaną w dwoacutech miastach ktoacuterą obejrzało 1766 osoacuteb Założono roacutewnież profil na portaluspołecznościowym facebook zawierający treści promocyjne oraz stronę internetową wwwstudianaprzyszloscplDo końca 2013 r planowany budżet projektu w kwocie 35 mln zł został zrealizowany w ok 69

2 W ramach projektu systemowego ndash Panele ekspertoacutew zorganizowano seminarium26 (styczeń 2010 r)poświęcone ocenie sytuacji w szkolnictwie wyższym w Polsce w zakresie dostosowania liczby absolwentoacutewkierunkoacutew technicznych przyrodniczych i matematycznych do potrzeb rynku pracy Rekomendacje uczestnikoacutewseminarium dotyczyły zwiększenia ilości i jakości wiedzy matematycznej na wszystkich etapach kształceniaprowadzenia regularnych badań rynku pracy tworzenia programoacutew kształcenia w oparciu o efekty kształceniawprowadzenia nowych procedur zapewnienia jakości kształcenia w uczelniach zwiększenia autonomiiprogramowej uczelni tworzenia zachęt systemowych do wspoacutełpracy między uczelniami a pracodawcamiprzeciwdziałania bezrobociu absolwentoacutew wynikającemu z nadwyżki przyjmowania zbyt wielu kandydatoacutew naniektoacutere kierunki oraz modernizacji bazy sprzętowej uczelni

3 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zamoacutewił dwie ekspertyzy typu ex ante ktoacuterych rekomendacje miałystanowić wsparcie realizacji projektu pilotażowego Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego27 MNiSWzleciło 30 października 2008 r IBC GROUP28 badanie ewaluacyjne ex-ante za kwotę 111 tys zł W raporciekońcowym29 - Badanie ewaluacyjne ex-ante dotyczące oceny zapotrzebowania na absolwentoacutew szkoacuteł wyższychkierunkoacutew matematycznych przyrodniczych i technicznych przyjętym w końcu grudnia 2008 r wskazano listękierunkoacutewspecjalności uznanych za deficytowe Wśroacuted specjalności matematycznych wymieniono matematykęstosowaną oraz matematykę finansową wśroacuted specjalności przyrodniczych ndash ochronę środowiskabiotechnologię nanotechnologię architekturę środowiska a w wśroacuted specjalności technicznych ndash informatykęmechanikę i budowę maszyn budownictwo ogoacutelne mechatronikę automatykę oraz robotykę

W raporcie tym stwierdzono że szkoły wyższe w swoich planach rekrutacyjnych w niezadowalający sposoacutebuwzględniają prognozowane zapotrzebowanie rynku na absolwentoacutew określonych specjalności Plany testanowią bowiem wypadkową sytuacji kadrowej danej uczelni oraz analizy kosztoacutew kształcenia na danymkierunku Autorzy raportu za niezbędne uznali zapewnienie lepszej wspoacutełpracy i przepływu informacji pomiędzy

26 Panel ekspertoacutew realizowany był w ramach Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 413 Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzaniaszkolnictwem wyższym

27 Wynikał on z Rocznego Planu Działania Pomocy Technicznej na lata 2007-2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki MNiSW w ramach Działania 101Pomoc Techniczna w pkt 3 Roczny Plan Kosztoacutew Wdrażania poz1 Koszty doradztwa pośredniego (analizy ekspertyzy itp)

28 IBC GROUP Central Europe Holding Ltd Sp z oo29 Raport wspoacutełfinansowany ze środkoacutew Unii Europejskiej

14

Ważniejsze wyniki kontroli

instytucjami rynku pracy szkołami wyższymi organizacjami przedsiębiorcoacutew przedsiębiorcami i instytucjamiotoczenia biznesu oraz zwiększenie zainteresowania młodzieży kształceniem na kierunkach matematycznychprzyrodniczych i technicznych poprzez przywroacutecenie obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki

4 Minister zlecił w dniu 3 grudnia 2008 r roacutewnież IBC GROUP Badanie ewaluacyjne ex ante w zakresie ocenymożliwości doboru optymalnych narzędzi motywujących kandydatoacutew na studia do wyboru kształcenia nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (ze szczegoacutelnym uwzględnieniem stypendioacutew) Kosztzamoacutewienia wynioacutesł 1019 tys zł

W raporcie z badania wskazano że

minus przy wyborze kierunku studioacutew często decydują inne kryteria niż predyspozycje osoby kandydacina studia często wybierają kierunki ktoacutere najłatwiej studiować lub aby zaspokoić ambicję swoich rodzicoacutewniejednokrotnie kierują się modą wykreowaną np przez media

minus kandydaci na studia są zainteresowani stypendiami jednakże w roacutewnym stopniu interesuje ich dostęp doinfrastruktury uczelni (lokalizacja dostępność miejsc w akademiku)

minus jeżeli rodzice kandydata na studia mają niskie dochody to informacja że studiując tzw kierunekzamawiany student będzie moacutegł uzyskać dodatkowe pieniądze może wpłynąć na wyboacuter tego właśniekierunku ale dotyczy to tylko sytuacji wyboru między kierunkami pokrewnymi natomiast nie będzie tomiało praktycznie znaczenia dla tych ktoacuterzy zastanawiają się nad wyborem kierunkoacutew ktoacutere są odległe odkierunkoacutew zamawianych

minus jeśli kandydat na studia pochodzi z tzw bogatego domu to dodatkowe pieniądze za studiowaniekierunkoacutew zamawianych nie będą miały wpływu na podjęcie decyzji o wyborze kierunku studioacutew

Z badań tych wynika roacutewnież że oferta stypendialna nie jest czynnikiem znaczącym przy wyborze kierunkustudioacutew gdyż tylko 12 ankietowanych studentoacutew wskazało że w mniejszym (10) czy w większym (2)stopniu kierowali się przy wyborze kierunku studioacutew ofertą stypendialną a wysokie stypendia oferowane przezuczelnie stanowiły zaledwie 6 wśroacuted czynnikoacutew ktoacutere wpłynęły na wyboacuter kierunku studioacutew

33 Kontynuacja koncepcji kształcenia na kierunkach zamawianych przez

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju kontynuowało w latach 2011-2014 zamawianie w szkołach wyższychkształcenia na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych ndash rozpoczęte w 2008 r przezMinistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nie przestrzegało jednak w pełni podczas konkursu w 2012 r zasadudzielania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) zatwierdzonych przezMinistra Rozwoju Regionalnego

1 Od 1 września 2011 r Narodowe Centrum Badań i Rozwoju pełniło funkcję Instytucji Pośredniczącej dlapoddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej nawiedzy realizowanego w ramach PO KL 2007-2013 i realizowało umowy zawarte na podstawie konkursoacuteworganizowanych w latach 2009-2011 przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ponadto NCBRkontynuowało realizację projektu systemowego Ministra Zamawianie kształcenia na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych ndash pilotaż

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju po przeprowadzeniu konkursu w 2012 r na realizację projektoacutew w ramachwymienionego wyżej poddziałania 412 podpisało 117 umoacutew z uczelniami dotyczących kształcenia nakierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych o wartości 3352386 tys zł NCBR nie przestrzegałojednak w pełni Zasad dokonywania wyboru projektoacutew w ramach PO KL zatwierdzonych przez InstytucjęZarządzającą Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły w szczegoacutelności nieokreślenia przez NCBRw wewnętrznych instrukcjach szczegoacutełowych procedur dotyczących postępowania z wnioskami złożonymi po

15

Ważniejsze wyniki kontroli

zakończeniu naboru niezałączenia do protokołoacutew z prac Komisji Oceniającej Projekty notatek uzasadniającychdecyzje podjęte przez jej przewodniczącego w przypadku wystąpienia roacuteżnicy stanowisk dwoacutech oceniającychniesporządzenia listy rankingowej po dokonaniu oceny merytorycznej oraz niedokonania oceny merytorycznejprzez eksperta przed zwroacuteceniem wniosku o dofinansowanie do ponownej oceny formalnej W dokumentacjikonkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeń i dodatkowych wymagań umożliwiających sprawneprzeprowadzenie procedury konkursowej NIK stwierdziła roacutewnież że w czterech (235) na 17 przypadkoacutewNCBR przekazało Instytucji Zarządzającej informacje kwartalne oraz sprawozdania z realizacji Priorytetu IV POKL po terminie wynikającym z Zasad systemu sprawozdawczości Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

3 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w wyniku realizacji poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągnęło zakładane wartości wskaźnikoacutewproduktu takie jak liczba uczelni oferujących dodatkowe zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew I roku kierunkoacutewmatematyczno-przyrodniczych i technicznych (126 tj 2625 wartości docelowej wynoszącej 48 uczelni) liczbastudentoacutew I roku na kierunkach zamawianych przez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego (93486 ndash4495 wartości docelowej wynoszącej 20800 studentoacutew) oraz liczba absolwentoacutew kierunkoacutew matematyczno-przyrodniczych i technicznych zamawianych przez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego (21431 ndash1191 wartości docelowej wynoszącej 18000 absolwentoacutew)

Najwyższa Izba Kontroli zauważa że podczas realizacji projektoacutew dotyczących kształcenia zamawianego NCBRnie monitorowało i w konsekwencji nie ustaliło liczby absolwentoacutew ktoacuterzy w trakcie studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce Brak możliwości określenia liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniemzamawianym na podstawie umoacutew zawartych z uczelniami z ktoacuterych połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia (łącznie z projektem pilotażowym 5089926 tys zł ndash 598 budżetu30)

34 Przygotowanie i realizacja przez uczelnie procesu kształcenia na kierunkach

zamawianych

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamiharmonogramem i zaplanowanym budżetem Najwyższa Izba Kontroli zwroacuteciła jednak uwagę że uczelnianezasady przyznawania stypendium studentom kierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobomo niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średnią ocen na poziomie 31

1 Atrakcyjność programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych polegała na oferowaniu przez uczelnięponadstandardowych usług edukacyjnych Należały do nich zajęcia wyroacutewnujące poziom wiedzy z matematykii fizyki wykłady polskich i zagranicznych ekspertoacutew specjalistyczne kursy językowe warsztaty autoprezentacjikomunikacji i przedsiębiorczości zajęcia przy aparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzoremspecjalistoacutew spoza uczelni możliwość zdobycia specjalistycznych uprawnień wizyty studyjne u przedsiębiorcoacutewwyjazdy na konferencje staże i praktyki dla studentoacutew w ramach wspoacutełpracy z przedsiębiorstwami darmoweskrypty i podręczniki Studenci I roku otrzymywali roacutewnież relatywnie wysokie stypendia za wyniki w nauce (ok1 tys zł) przyznawane na podstawie konkursu świadectw maturalnych Na kolejnych latach studioacutew stypendia teotrzymywali studenci uzyskujący najwyższe wyniki nauczania Okres otrzymywania stypendium wynosił dziewięćmiesięcy

deg Politechnika Śląska w latach 2009-2014 realizowała 17 projektoacutew na kierunkach zamawianych31 Kontrolą objętoprojekt bdquoEkofachowcy ze Śląskardquo realizowany na kierunku inżynieria środowiska na Wydziale Inżynierii Środowiska

30 Dane według stanu z 30 września 2014 r31 Matematyka-interaktywne studia z przyszłością Wciśnij Enter zroacuteb karierę-informatyk-zawoacuted dla kobiet i mężczyzn Kompetentni inżynierowie

mechanicy dla sektora energetyki Nowoczesne kadry dla Nowoczesnej Energetyki Ekoinnowacyjni IMOTECH-Poprawa atrakcyjności kształcenia na

16

Ważniejsze wyniki kontroli

i Energetyki W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z biologii dla 100 studentoacutew i chemii dla 100studentoacutew pierwszego roku studioacutew wyłonionych na podstawie przeprowadzonych testoacutew sprawdzających materiałszkoły średniej stypendia w wysokości 1 tys zł zajęcia uatrakcyjniające Monter instalacji PVC-C i PVC-U PP dla 30osoacuteb specjalistyczne szkolenia i warsztaty z 18 przedmiotoacutew w wymiarze 60 godzin lekcyjnych na osobę (minAutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BAT chemioterapia i walidacja pomiaroacutew chemicznychspecjalista BHP w Inżynierii Środowiska) Zaplanowano zajęcia dodatkowe w 10 grupach po 20 osoacuteb obejmująceprogramy komputerowe w inżynierii środowiska dodatkową chemię i biologię (grupy laboratoryjne) a także językangielski w Inżynierii środowiska oraz zakup 30 specjalistycznych podręcznikoacutew w języku angielskim

deg Uniwersytet Śląski w latach 2009 ndash 2014 realizował osiem projektoacutew32 w tym objęty kontrolą tj bdquoAtrakcyjnai Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECH na kierunku biotechnologiardquo W ramach projektu zaplanowano minprzeprowadzenie 420 godzin zajęć wyroacutewnawczych dla 84 studentoacutew pierwszego roku studioacutew z matematyki fizykii chemii przyznanie dla 40 studentoacutew stypendioacutew w wysokości 1 tys zł podniesienie atrakcyjności kształceniapoprzez wprowadzenie pięciu dodatkowych przedmiotoacutew dla specjalności biotechnologia środowiska oraz sześciudla specjalności biotechnologii roślin użytkowych staże zawodowe dla 35 osoacuteb specjalistyczny kurs językaangielskiego cykl wykładoacutew w ramach School of Plant and Microbial Biotechnology prowadzonych przezwykładowcoacutew krajowych i zagranicznych warsztaty z przedsiębiorczości przeprowadzenie 150 godzin konsultacjiśroacutedrocznych dla 137 osoacuteb

deg Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach w latach 2009-2014 realizował dwa projekty33 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt bdquoGrantPROGRES ndash Program Zwiększenia Liczby Absolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dlaGospodarkirdquo tj studia I i II stopnia realizowane na kierunku chemia i fizyka studia I stopnia na kierunku informatykai ochrona środowiska Koncepcja kształcenia zamawianego obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze - w grupachliczących od 8 do12 osoacuteb ndash z matematyki 15 grup fizyki ndash 10 grup i chemii ndash 14 grup stypendia w wysokości 1 tys złdla studentoacutew określono następująco na fizyce 17 (w tym na studiach I stopnia ndash 13) chemii ndash 98 (na studiachI stopnia ndash 70) informatyce ndash 20 i ochronie środowiska ndash 43 osoby zajęcia uatrakcyjniające studia kurs szkoleniajęzykowego Business English kurs Przedsiębiorczy student udział w konferencjach zjazdach naukowychi sympozjach (także zagranicznych) zajęcia warsztatowe oraz warsztaty wyjazdowe wykłady zaproszonych gościkrajowych i zagranicznych zakup literatury specjalistycznej tablicy interaktywnej rzutnikoacutew multimedialnych

deg Politechnika Świętokrzyska w latach 2009-2014 realizowała trzy projekty konkursowe34 spośroacuted ktoacuterych kontroląobjęto projekt bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych na Politechnice Świętokrzyskiejw Kielcach istotnych dla GOW na kierunku budownictwordquo Koncepcja projektu dotyczyła zajęć wyroacutewnawczychz matematyki i fizyki stypendioacutew w wysokości 800 zł dla 50 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające dwumiesięcznepłatne staże dla 20 studentoacutew egzaminy certyfikujące kwalifikacje inżynierskie dla 40 studentoacutew wizyty studyjnejednodniowe dla 60 studentoacutew wsparcie działalności koacuteł naukowych specjalistyczne wykłady prowadzone przezprofesoroacutew z zagranicy

deg Uniwersytet Jagielloński w latach 2009-2014 realizował projekt bdquoZwiększenie liczby wysokokwalifikowanychabsolwentoacutew kierunkoacutew ścisłych Uniwersytetu Jagiellońskiegordquo na sześciu kierunkach zamawianych chemii

kierunku inżynieria materiałowa Inżynieria Materiałowa ndash ciekawe studia pewna przyszłość ZIP ndash Zostań Inżynierem Przyszłości Wiedza idoświadczenie projektowe wizytoacutewką absolwenta kierunku automatyka i robotyka Inżynier Informatyk ndash zawoacuted z przyszłością Uatrakcyjnienie zajęć nakierunku Mechatronika na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Uatrakcyjnienie zajęć na kierunku Automatyka i Robotyka na WydzialeMechanicznym Technologicznym Uatrakcyjnienie zajęć na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn na Wydziale Mechanicznym TechnologicznymNANATRIM ndash Poprawa atrakcyjności kształcenia na makrokierunku Nanotechnologia i Technologie Procesoacutew Materiałowych QUAPINFO ndashZwiększenie atrakcyjności i jakości kształcenia na makrokierunku Informatyka Stosowana z Komputerową Nauką o Materiałach Program Mentorskireceptą na efektywne kształcenie na makrokierunku automatyka i robotyka elektronika i telekomunikacja informatyka Ekofachowcy ze Śląska

32 Atrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECH Matematyka podstawą sukcesu Matematyka ndash kodem nowoczesności InżynierMateriałoacutew ndash Materiał na Inżyniera GEOFUTURE ndash Geofizyka w gospodarce przyszłości Zwiększenie liczby kandydatoacutew kierunku chemia ZLABUStuŚ ndash Uniwersyteckie Studia Środowiskowe Informatyka inżynierska

33 GrantPROGRES ndash Program Zwiększenia Liczby Absolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarki na kierunkach fizyka (I i II stopień) chemia(I i II stopień) informatyka (I stopień) ochrona środowiska (I stopień) GrantPROGRES II ndash program zwiększenia liczby absolwentoacutew kierunkoacutewzamawianych na kierunkach fizyka techniczna wzornictwo biotechnologia

34 Program podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW - na kierunkachbudownictwo inżynieria środowiska informatyka automatyka i robotyka mechanika i budowa maszyn Absolwenci kierunkoacutew technicznychPolitechniki Świętokrzyskiej w Kielcach motorem rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacyjności ndash na kierunkach budownictwo inżynieriaśrodowiska informatyka energetyka automatyka i robotyka mechanika i budowa maszyn Absolwent Politechniki Świętokrzyskiej ndash inżynier na miarępotrzeb wspoacutełczesnej gospodarki ndash na kierunkach inżynieria środowiska informatyka energetyka automatyka i robotyka mechanika i budowamaszyn

17

Ważniejsze wyniki kontroli

i ochronie środowiska na Wydziale Chemii fizyce i informatyce na Wydziale Fizyki Astronomii i InformatykiStosowanej matematyki i informatyki na Wydziale Matematyki i Informatyki Kontrolą objęto projekt realizowany nakierunku chemia Koncepcja projektu obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew pierwszego roku studioacutewI stopnia ktoacuterzy uzyskali najsłabsze wyniki z matury stypendia dla maksymalnie 45 studentoacutew w kwocie 1 tys złprowadzenie dodatkowych form edukacji dla studentoacutew wszystkich lat zainteresowanych poszerzeniem wiedzypoprzez udział w konkursach i zawodach wspomaganie zajęć z wykorzystaniem zaawansowanych metod ICTzmiana programu nauczania na kierunku chemia poprzez nowe panele specjalizacyjne pozwalające uwzględnićzapotrzebowanie rynku pracy dla absolwentoacutew o odpowiednich kompetencjach dostosowanych do wymagańpracodawcoacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie w latach 2009-2014 realizowała sześć projektoacutew35 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt pn bdquoTeraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo realizowany na kierunku fizykamedyczna na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawczez fizyki i matematyki w pierwszej kolejności dla studentoacutew ktoacuterzy nie zdawali fizyki na maturze oraz dla tych ktoacuterzyuzyskali najgorsze wyniki następnie dla tych ktoacuterzy uzyskali na maturze z fizyki lub matematyki średnie wyniki (3-4)stypendia dla 35 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające tj zajęcia przy aparaturze specjalistycznej prowadzone podnadzorem specjalistoacutew spoza uczelni trzymiesięczne staże i praktyki zawodowe u potencjalnych pracodawcoacutewwyjazdy studyjne wyjazdy na konferencje zagraniczne

deg Uniwersytet Rzeszowski w latach 2009 ndash 2014 realizował sześć projektoacutew36 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objęto projektbdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzyrdquo W koncepcji projektuuwzględniono poszerzenie oferty edukacyjnej o nową specjalność ndash biotechnologię analityczną zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki dla 36 studentoacutew zwiększenie do 30 godzin w semestrze liczby godzin zajęćlaboratoryjnych (zajęcia fakultatywne) dla 50 studentoacutew zorganizowanie dodatkowych zewnętrznych kursoacutew dla 20studentoacutew drugiego roku studioacutew w krajowych jednostkach naukowo-badawczych z biologii molekularnejdofinansowanie 10 dyplomowych prac eksperymentalnych wyłonionych w drodze konkursu oraz stypendia dla 40studentoacutew w wysokości 1 tys zł a od drugiego roku studioacutew dla 50 studentoacutew uzyskujących najwyższe wynikiw nauczaniu

deg Politechnika Rzeszowska w latach 2009-2014 realizowała dziewięć projektoacutew37 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objętoprojekt bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz MechatronikardquoW koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z fizyki dla 60 studentoacutew i matematyki dla 60 studentoacutewstypendia dla 40 studentoacutew na kierunku mechanika i budowa maszyn oraz 20 na mechatronice w kwocie 900 złzajęcia uatrakcyjniające 120 godzin w semestrze wykładoacutew prowadzonych przez przyszłych pracodawcoacutewi nauczycieli akademickich staże dyplomowe dla 40 studentoacutew z obydwu kierunkoacutew staże przemysłowe dla 20studentoacutew mechaniki i bodowy maszyn oraz dla 20 studentoacutew mechatroniki wyjazdy studyjne dla 150 studentoacutewkursy specjalistyczne dla 120 studentoacutew

deg Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego zrealizował kształceniezamawiane na kierunku matematyka w latach 20082009 ndash 20102011 Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki stypendia dla dziesięciu najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez wykłady profesoroacutew wizytujących zajęcia pn praktyka dla teoretyka prowadzoneprzez osoby z zewnątrz szkolenia dotyczące komunikacji i autoprezentacji w biznesie staże i praktyki studenckie

35 Inżynieria i ochrona środowiska na AGH- kierunki zamawiane Teraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcy Inżynier budownictwa ndashpewniak na rynku pracy Mechatronicy ndash Praktyczni Specjaliści Przyszłości Fizyka ndash Twoacutej wyboacuter Twoja przyszłość Chemik Technolog ndash inżynierz przyszłością

36 Studenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzy EDISON - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizykatechnicznardquo TESLA- Techniczna Edukacja Sukcesem Ludzi Ambitnych - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizyka technicznardquo InformatykaTwoją szansą Matematyka ndash klucz do sukcesu NANO- Nowoczesna atrakcyjna edukacyjna Nowo Otwartego kierunku Inżynieria materiałowa

37 Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku informatyka oraz Matematyka Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Budownictwo i Inżynieriaoraz Ochrona Środowiska Bilans inżynieroacutew na plus ndash studiuj kierunki zamawiane Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Zostań dobrym inżynierem(kierunki automatyka i robotyka energetyka informatyka) Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Matematyka Inżynier na zamoacutewienie(kierunki mechanika i budowa maszyn mechatronika inżynieria materiałowa) Zainwestuj w siebie (kierunki automatyka i robotyka energetykainformatyka) Dobre studia = lepsza przyszłość zdobądź wiedzę na Wydziale Chemicznym (kierunki biotechnologia technologia chemiczna)Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz Mechatronika

18

Ważniejsze wyniki kontroli

deg Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie38 w ramach projektu pilotażowego zrealizowała w latach20082009 ndash 20112012 kształcenie zamawiane na kierunku budownictwo Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki stypendia dla 12 najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez dodatkowe zajęcia dydaktyczne wykłady w formie multimedialnych prezentacjizajęcia w nowoczesnych zakładach produkcyjnych opracowanie podręcznikoacutew staże i praktyki studenckie

2 Zajęcia wyroacutewnawcze obejmowały przede wszystkim studentoacutew pierwszego roku studioacutew Średnia liczbagodzin zajęć wyroacutewnawczych tygodniowo wynosiła w pierwszym semestrze 104 godziny w drugim 83 godzinyco stanowiło znaczący udział tych zajęć w skali przeciętnych programoacutew studioacutew na pierwszym rokuwynoszących zwykle 25-30 godzin tygodniowo39 Program zajęć obejmował treści programowe z zakresu szkołyśredniej oraz studioacutew Wiodącymi przedmiotami z ktoacuterych organizowano zajęcia wyroacutewnawcze byłymatematyka (w 92 projektach) fizyka (w 69 projektach) chemia (w 31 projektach) oraz w mniejszymstopniu zajęcia z informatyki biologii i języka angielskiego Większość ankietowanych przedstawicieli uczelniktoacuterzy wzięli udział w badaniu dotyczącym oceny jakości skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianychw ramach Poddziałania PO KL wyraziło pozytywną opinię na temat efektoacutew prowadzonych zajęćwyroacutewnawczych ndash 75 uznało je za przydatne a 24 - za niezbędne) Przedstawiciele uczelni postulowali abyzajęcia wyroacutewnawcze dotyczyły bieżącego toku edukacji a nie treści kształcenia z poziomu szkołyponadgimnazjalnej (61) Sugerowali roacutewnież rozszerzenie możliwości korzystania z zajęć wyroacutewnawczychprzez cały okres studioacutew oraz zmianę ich statusu na obowiązkowy przynajmniej dla studentoacutew z gorszymiwynikami (39) Studenci i absolwenci proponowali aby zajęcia odbywały się w mniej licznych grupach (22)oraz wskazywali na konieczność zwiększenia liczby godzin tych zajęć przypadających na jednego studenta(15)

Wszystkie skontrolowane uczelnie realizowały zajęcia wyroacutewnawcze

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w ramach projektu bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych naPolitechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW (kierunek budownictwo)rdquo zostały przeprowadzone dwieedycje zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew Miały one na celupodniesienie kompetencji niezbędnych do kontynuowania nauki na studiach technicznych przy czym moacutegł w nichwziąć udział każdy zainteresowany student kierunku zamawianego Wyniki testoacutew (nieobowiązkowych) z matematykii fizyki przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew nie obligowały do uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych z tychprzedmiotoacutew

deg Na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby studentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniudla gospodarki opartej na wiedzy (kierunek chemia)rdquo Rada Wydziału Chemii wprowadziła zajęcia wyroacutewnawcze dlatrzech kluczowych przedmiotoacutew dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew I stopnia ndash kierunek chemia tjz matematyki podstaw chemii oraz chemii organicznej Ustalono min że wszyscy studenci kierunkoacutewzamawianych są uczestnikami Projektu i biorą udział w zajęciach wyroacutewnawczych z udziału w zajęciachwyroacutewnawczych mogli zostać zwolnieni studenci ktoacuterzy zaliczyli test wstępny koordynator zajęć wyroacutewnawczychorganizował test kwalifikacyjny na podstawie ktoacuterego studenci zostawali aktywnymi uczestnikami zobowiązanymi doudziału w zajęciach wyroacutewnawczych lub przechodzili na listę rezerwową i mogli korzystać z zajęć wyroacutewnawczychw miarę wolnych miejsc zajęcia wyroacutewnawcze potwierdzano podpisem w indeksach i na kartach co świadczyłoo udziale studenta w tych zajęciach Kierownik Projektu wyjaśnił że potrzeby studentoacutew na kierunku chemiaw zakresie kursoacutew wyroacutewnawczych i wspomagających zostały określone na podstawie statystyk zdawalnościprzedmiotoacutew kursowych w roku akademickim poprzedzającym rozpoczęcie Projektu

deg Na Uniwersytecie Rzeszowskim w ramach projektu bdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarkiopartej na Wiedzyrdquo potrzeby w zakresie uzupełnienia wiedzy studentoacutew kierunku biotechnologia rozpoznano w lutym2009 r- podczas otwartej debaty tzw bdquoburzy moacutezgoacutewrdquo studenci wskazali na potrzebę uzupełnienia wiedzyo dodatkowe zajęcia z matematyki i fizyki Przedmioty te sprawiały im największe trudności podczas zaliczeń

38 Uczelnia niepubliczna39 Źroacutedło Raport końcowy z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KL z 2014 r

Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

19

Ważniejsze wyniki kontroli

i egzaminoacutew ponieważ część z nich zdawała na maturze biologię Potrzeby studentoacutew pierwszego roku studioacutew nakierunku zamawianym odnośnie zajęć wyroacutewnawczych zidentyfikowano na początku roku akademickiego20092010 Z anonimowych ankiet przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew wynikało iż o wyborze zajęć z matematykii fizyki zadecydowały trudności w opanowaniu materiału na ćwiczeniach i wykładach Studenci oczekiwali iż zajęciawyroacutewnawcze przygotują ich do zaliczeń i egzaminoacutew oraz poprawią poziom wiedzy z tych przedmiotoacutew Zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki odbywały się na terenie Uniwersytetu i kończyły się zaliczeniem Obecnośćpotwierdzano w listach obecności Ukończyło je 40 studentoacutew pierwszego roku studioacutew (po 20 z matematyki i fizyki)Po zakończeniu ww zajęć wśroacuted ich uczestnikoacutew przeprowadzono anonimowe ankiety Wykazały one iż tematykazajęć w semestrze zimowym była przydatna dla 20 studentoacutew Niezadowolonych było 5 studentoacutew a jakoprzyczynę wskazali zbyt trudny materiał kroacutetki czas na jego opanowanie a także bdquoniezrozumiałe formułowanieinstrukcji i zadańrdquo W następnym semestrze (letnim) wszyscy studenci byli zadowoleni z zajęć wyroacutewnawczychZajęcia dobrze przygotowały 208 studentoacutew do egzaminu z matematyki i 182 ndash do egzaminu z fizyki

deg Na Uniwersytecie Śląskim realizując min projekt bdquoAtrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECHrdquow regulaminie kursoacutew wyroacutewnawczych ustalono zasady uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych w tym minuczestnikami kursoacutew wyroacutewnawczych mogli być studenci ktoacuterzy w szkole ponadgimnazjalnej wykazali sięnajsłabszymi ocenami z odpowiednich objętych programem wyroacutewnawczym przedmiotoacutew kurs z chemii miał byćprowadzony dla trzech grup studentoacutew z fizyki dla dwoacutech i z matematyki dla dwoacutech grup studenci mogliuczestniczyć we wszystkich proponowanych kursach wyroacutewnawczych zajęcia miały odbywać się zgodniez harmonogramami dostępnymi na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Projektu a szczegoacutełowy rozkładzajęć miał być dostosowywany na bieżąco do planoacutew zajęć studentoacutew i możliwości korzystania z sal dydaktycznychUczestnik kursu był zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach potwierdzanego na liście obecności oraz wypełnianiakart ewaluacyjnych kończących zajęcia Nie wprowadzono w ww regulaminie obowiązku uczestniczenia w kursachwyroacutewnawczych przez osoby o najniższych wynikach ktoacutere złożyły deklaracje udziału w Projekcie W regulaminiekursoacutew wyroacutewnawczych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w co najmniej 70 zajęć objętych danym kursemjednak nie określono konsekwencji niespełniania tego warunku Koordynator Projektu wyjaśnił że konsekwencjąnieuczestniczenia w wymaganym zakresie w zajęciach wyroacutewnawczych było niezaliczenie nieobowiązkowego kursuwyroacutewnawczego i dodał bdquoFormalnych konsekwencji z tego tytułu nie wyciągano natomiast ewentualne naturalnekonsekwencje nieodpowiedzialnego traktowania kursoacutew wyroacutewnawczych przez słuchaczy student traktującynieodpowiedzialnie swoacutej udział w kursach wyroacutewnawczych sam zmniejszał swoje szanse na uzyskanie dobrychwynikoacutew z tych przedmiotoacutew w programie studioacutew ktoacutere bazują na wiedzy z zakresu matematyki fizyki i chemiizmniejszając przykładowo swoje szanse na uzyskanie stypendium motywacyjnego na roku II W pewnym sensiezatem student taki karał się samrdquo

3 Kluczowym elementem uczelnianych programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych była aktywnawspoacutełpraca z pracodawcami40 Dominowały w niej podmioty prywatne (74) prowadzące działalność w sektorzebadawczo-rozwojowym budowniczym przetwoacuterstwa przemysłowego usługowym oraz administracji publicznej(10) Dla sporej części pracodawcoacutew głoacutewną motywacją do podjęcia wspoacutełpracy z uczelnią w ramachprogramu kierunkoacutew zamawianych było odniesienie korzyści polegających na częściowym rozwiązaniuproblemoacutew związanych z rekrutacją pracownikoacutew a także wkład pracy studentoacutew stażystoacutew w rozwoacutej firmyPracodawcy wspoacutełpracowali roacutewnież w przedstawicielami uczelni podczas tworzenia programoacutew studioacutewprowadzili zajęcia dydaktyczne lub realizowali zajęcia praktyczne w swoich firmach Studenci kierunkoacutewzamawianych mieli możliwość odbycia wizyty studyjnej w przedsiębiorstwach prowadzących działalnośćz obszaru tematyki kształcenia Część z nich studenci miała możliwość zdobycia uprawnień do obsługi urządzeńspecjalistycznych nauki programu AutoCAD lub innych programoacutew specjalistycznych Ponadto częśćprogramoacutew kształcenia oferowała roacutewnież kursy autoprezentacji i przedsiębiorczości

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunkachchemia fizyka informatyka i ochrona środowiska w ramach projektu bdquograntPROGRES ndash Program Zwiększania LiczbyAbsolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarkirdquo zrealizowano wykłady w zakresie min sensoroacutew

40 Na podstawie Raportu końcowego z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KLz 2014 r Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

20

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

zakończeniu naboru niezałączenia do protokołoacutew z prac Komisji Oceniającej Projekty notatek uzasadniającychdecyzje podjęte przez jej przewodniczącego w przypadku wystąpienia roacuteżnicy stanowisk dwoacutech oceniającychniesporządzenia listy rankingowej po dokonaniu oceny merytorycznej oraz niedokonania oceny merytorycznejprzez eksperta przed zwroacuteceniem wniosku o dofinansowanie do ponownej oceny formalnej W dokumentacjikonkursowej z 2012 r zabrakło precyzyjnych określeń i dodatkowych wymagań umożliwiających sprawneprzeprowadzenie procedury konkursowej NIK stwierdziła roacutewnież że w czterech (235) na 17 przypadkoacutewNCBR przekazało Instytucji Zarządzającej informacje kwartalne oraz sprawozdania z realizacji Priorytetu IV POKL po terminie wynikającym z Zasad systemu sprawozdawczości Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

3 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w wyniku realizacji poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy osiągnęło zakładane wartości wskaźnikoacutewproduktu takie jak liczba uczelni oferujących dodatkowe zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew I roku kierunkoacutewmatematyczno-przyrodniczych i technicznych (126 tj 2625 wartości docelowej wynoszącej 48 uczelni) liczbastudentoacutew I roku na kierunkach zamawianych przez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego (93486 ndash4495 wartości docelowej wynoszącej 20800 studentoacutew) oraz liczba absolwentoacutew kierunkoacutew matematyczno-przyrodniczych i technicznych zamawianych przez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego (21431 ndash1191 wartości docelowej wynoszącej 18000 absolwentoacutew)

Najwyższa Izba Kontroli zauważa że podczas realizacji projektoacutew dotyczących kształcenia zamawianego NCBRnie monitorowało i w konsekwencji nie ustaliło liczby absolwentoacutew ktoacuterzy w trakcie studioacutew pobierali stypendia zawyniki w nauce Brak możliwości określenia liczby absolwentoacutew spośroacuted studentoacutew objętych kształceniemzamawianym na podstawie umoacutew zawartych z uczelniami z ktoacuterych połowa otrzymała stypendia uniemożliwiapoznanie efektywności środkoacutew publicznych wydanych na najbardziej kosztowne zadanie w ramach projektujakim były stypendia (łącznie z projektem pilotażowym 5089926 tys zł ndash 598 budżetu30)

34 Przygotowanie i realizacja przez uczelnie procesu kształcenia na kierunkach

zamawianych

Skontrolowane szkoły wyższe opracowały oferty programowe dla studentoacutew kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych a następnie zrealizowały je zgodnie z przyjętymi założeniamiharmonogramem i zaplanowanym budżetem Najwyższa Izba Kontroli zwroacuteciła jednak uwagę że uczelnianezasady przyznawania stypendium studentom kierunkoacutew zamawianych umożliwiały ich uzyskanie osobomo niskich wynikach nauczania ndash nawet ze średnią ocen na poziomie 31

1 Atrakcyjność programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych polegała na oferowaniu przez uczelnięponadstandardowych usług edukacyjnych Należały do nich zajęcia wyroacutewnujące poziom wiedzy z matematykii fizyki wykłady polskich i zagranicznych ekspertoacutew specjalistyczne kursy językowe warsztaty autoprezentacjikomunikacji i przedsiębiorczości zajęcia przy aparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzoremspecjalistoacutew spoza uczelni możliwość zdobycia specjalistycznych uprawnień wizyty studyjne u przedsiębiorcoacutewwyjazdy na konferencje staże i praktyki dla studentoacutew w ramach wspoacutełpracy z przedsiębiorstwami darmoweskrypty i podręczniki Studenci I roku otrzymywali roacutewnież relatywnie wysokie stypendia za wyniki w nauce (ok1 tys zł) przyznawane na podstawie konkursu świadectw maturalnych Na kolejnych latach studioacutew stypendia teotrzymywali studenci uzyskujący najwyższe wyniki nauczania Okres otrzymywania stypendium wynosił dziewięćmiesięcy

deg Politechnika Śląska w latach 2009-2014 realizowała 17 projektoacutew na kierunkach zamawianych31 Kontrolą objętoprojekt bdquoEkofachowcy ze Śląskardquo realizowany na kierunku inżynieria środowiska na Wydziale Inżynierii Środowiska

30 Dane według stanu z 30 września 2014 r31 Matematyka-interaktywne studia z przyszłością Wciśnij Enter zroacuteb karierę-informatyk-zawoacuted dla kobiet i mężczyzn Kompetentni inżynierowie

mechanicy dla sektora energetyki Nowoczesne kadry dla Nowoczesnej Energetyki Ekoinnowacyjni IMOTECH-Poprawa atrakcyjności kształcenia na

16

Ważniejsze wyniki kontroli

i Energetyki W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z biologii dla 100 studentoacutew i chemii dla 100studentoacutew pierwszego roku studioacutew wyłonionych na podstawie przeprowadzonych testoacutew sprawdzających materiałszkoły średniej stypendia w wysokości 1 tys zł zajęcia uatrakcyjniające Monter instalacji PVC-C i PVC-U PP dla 30osoacuteb specjalistyczne szkolenia i warsztaty z 18 przedmiotoacutew w wymiarze 60 godzin lekcyjnych na osobę (minAutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BAT chemioterapia i walidacja pomiaroacutew chemicznychspecjalista BHP w Inżynierii Środowiska) Zaplanowano zajęcia dodatkowe w 10 grupach po 20 osoacuteb obejmująceprogramy komputerowe w inżynierii środowiska dodatkową chemię i biologię (grupy laboratoryjne) a także językangielski w Inżynierii środowiska oraz zakup 30 specjalistycznych podręcznikoacutew w języku angielskim

deg Uniwersytet Śląski w latach 2009 ndash 2014 realizował osiem projektoacutew32 w tym objęty kontrolą tj bdquoAtrakcyjnai Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECH na kierunku biotechnologiardquo W ramach projektu zaplanowano minprzeprowadzenie 420 godzin zajęć wyroacutewnawczych dla 84 studentoacutew pierwszego roku studioacutew z matematyki fizykii chemii przyznanie dla 40 studentoacutew stypendioacutew w wysokości 1 tys zł podniesienie atrakcyjności kształceniapoprzez wprowadzenie pięciu dodatkowych przedmiotoacutew dla specjalności biotechnologia środowiska oraz sześciudla specjalności biotechnologii roślin użytkowych staże zawodowe dla 35 osoacuteb specjalistyczny kurs językaangielskiego cykl wykładoacutew w ramach School of Plant and Microbial Biotechnology prowadzonych przezwykładowcoacutew krajowych i zagranicznych warsztaty z przedsiębiorczości przeprowadzenie 150 godzin konsultacjiśroacutedrocznych dla 137 osoacuteb

deg Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach w latach 2009-2014 realizował dwa projekty33 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt bdquoGrantPROGRES ndash Program Zwiększenia Liczby Absolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dlaGospodarkirdquo tj studia I i II stopnia realizowane na kierunku chemia i fizyka studia I stopnia na kierunku informatykai ochrona środowiska Koncepcja kształcenia zamawianego obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze - w grupachliczących od 8 do12 osoacuteb ndash z matematyki 15 grup fizyki ndash 10 grup i chemii ndash 14 grup stypendia w wysokości 1 tys złdla studentoacutew określono następująco na fizyce 17 (w tym na studiach I stopnia ndash 13) chemii ndash 98 (na studiachI stopnia ndash 70) informatyce ndash 20 i ochronie środowiska ndash 43 osoby zajęcia uatrakcyjniające studia kurs szkoleniajęzykowego Business English kurs Przedsiębiorczy student udział w konferencjach zjazdach naukowychi sympozjach (także zagranicznych) zajęcia warsztatowe oraz warsztaty wyjazdowe wykłady zaproszonych gościkrajowych i zagranicznych zakup literatury specjalistycznej tablicy interaktywnej rzutnikoacutew multimedialnych

deg Politechnika Świętokrzyska w latach 2009-2014 realizowała trzy projekty konkursowe34 spośroacuted ktoacuterych kontroląobjęto projekt bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych na Politechnice Świętokrzyskiejw Kielcach istotnych dla GOW na kierunku budownictwordquo Koncepcja projektu dotyczyła zajęć wyroacutewnawczychz matematyki i fizyki stypendioacutew w wysokości 800 zł dla 50 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające dwumiesięcznepłatne staże dla 20 studentoacutew egzaminy certyfikujące kwalifikacje inżynierskie dla 40 studentoacutew wizyty studyjnejednodniowe dla 60 studentoacutew wsparcie działalności koacuteł naukowych specjalistyczne wykłady prowadzone przezprofesoroacutew z zagranicy

deg Uniwersytet Jagielloński w latach 2009-2014 realizował projekt bdquoZwiększenie liczby wysokokwalifikowanychabsolwentoacutew kierunkoacutew ścisłych Uniwersytetu Jagiellońskiegordquo na sześciu kierunkach zamawianych chemii

kierunku inżynieria materiałowa Inżynieria Materiałowa ndash ciekawe studia pewna przyszłość ZIP ndash Zostań Inżynierem Przyszłości Wiedza idoświadczenie projektowe wizytoacutewką absolwenta kierunku automatyka i robotyka Inżynier Informatyk ndash zawoacuted z przyszłością Uatrakcyjnienie zajęć nakierunku Mechatronika na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Uatrakcyjnienie zajęć na kierunku Automatyka i Robotyka na WydzialeMechanicznym Technologicznym Uatrakcyjnienie zajęć na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn na Wydziale Mechanicznym TechnologicznymNANATRIM ndash Poprawa atrakcyjności kształcenia na makrokierunku Nanotechnologia i Technologie Procesoacutew Materiałowych QUAPINFO ndashZwiększenie atrakcyjności i jakości kształcenia na makrokierunku Informatyka Stosowana z Komputerową Nauką o Materiałach Program Mentorskireceptą na efektywne kształcenie na makrokierunku automatyka i robotyka elektronika i telekomunikacja informatyka Ekofachowcy ze Śląska

32 Atrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECH Matematyka podstawą sukcesu Matematyka ndash kodem nowoczesności InżynierMateriałoacutew ndash Materiał na Inżyniera GEOFUTURE ndash Geofizyka w gospodarce przyszłości Zwiększenie liczby kandydatoacutew kierunku chemia ZLABUStuŚ ndash Uniwersyteckie Studia Środowiskowe Informatyka inżynierska

33 GrantPROGRES ndash Program Zwiększenia Liczby Absolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarki na kierunkach fizyka (I i II stopień) chemia(I i II stopień) informatyka (I stopień) ochrona środowiska (I stopień) GrantPROGRES II ndash program zwiększenia liczby absolwentoacutew kierunkoacutewzamawianych na kierunkach fizyka techniczna wzornictwo biotechnologia

34 Program podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW - na kierunkachbudownictwo inżynieria środowiska informatyka automatyka i robotyka mechanika i budowa maszyn Absolwenci kierunkoacutew technicznychPolitechniki Świętokrzyskiej w Kielcach motorem rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacyjności ndash na kierunkach budownictwo inżynieriaśrodowiska informatyka energetyka automatyka i robotyka mechanika i budowa maszyn Absolwent Politechniki Świętokrzyskiej ndash inżynier na miarępotrzeb wspoacutełczesnej gospodarki ndash na kierunkach inżynieria środowiska informatyka energetyka automatyka i robotyka mechanika i budowamaszyn

17

Ważniejsze wyniki kontroli

i ochronie środowiska na Wydziale Chemii fizyce i informatyce na Wydziale Fizyki Astronomii i InformatykiStosowanej matematyki i informatyki na Wydziale Matematyki i Informatyki Kontrolą objęto projekt realizowany nakierunku chemia Koncepcja projektu obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew pierwszego roku studioacutewI stopnia ktoacuterzy uzyskali najsłabsze wyniki z matury stypendia dla maksymalnie 45 studentoacutew w kwocie 1 tys złprowadzenie dodatkowych form edukacji dla studentoacutew wszystkich lat zainteresowanych poszerzeniem wiedzypoprzez udział w konkursach i zawodach wspomaganie zajęć z wykorzystaniem zaawansowanych metod ICTzmiana programu nauczania na kierunku chemia poprzez nowe panele specjalizacyjne pozwalające uwzględnićzapotrzebowanie rynku pracy dla absolwentoacutew o odpowiednich kompetencjach dostosowanych do wymagańpracodawcoacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie w latach 2009-2014 realizowała sześć projektoacutew35 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt pn bdquoTeraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo realizowany na kierunku fizykamedyczna na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawczez fizyki i matematyki w pierwszej kolejności dla studentoacutew ktoacuterzy nie zdawali fizyki na maturze oraz dla tych ktoacuterzyuzyskali najgorsze wyniki następnie dla tych ktoacuterzy uzyskali na maturze z fizyki lub matematyki średnie wyniki (3-4)stypendia dla 35 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające tj zajęcia przy aparaturze specjalistycznej prowadzone podnadzorem specjalistoacutew spoza uczelni trzymiesięczne staże i praktyki zawodowe u potencjalnych pracodawcoacutewwyjazdy studyjne wyjazdy na konferencje zagraniczne

deg Uniwersytet Rzeszowski w latach 2009 ndash 2014 realizował sześć projektoacutew36 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objęto projektbdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzyrdquo W koncepcji projektuuwzględniono poszerzenie oferty edukacyjnej o nową specjalność ndash biotechnologię analityczną zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki dla 36 studentoacutew zwiększenie do 30 godzin w semestrze liczby godzin zajęćlaboratoryjnych (zajęcia fakultatywne) dla 50 studentoacutew zorganizowanie dodatkowych zewnętrznych kursoacutew dla 20studentoacutew drugiego roku studioacutew w krajowych jednostkach naukowo-badawczych z biologii molekularnejdofinansowanie 10 dyplomowych prac eksperymentalnych wyłonionych w drodze konkursu oraz stypendia dla 40studentoacutew w wysokości 1 tys zł a od drugiego roku studioacutew dla 50 studentoacutew uzyskujących najwyższe wynikiw nauczaniu

deg Politechnika Rzeszowska w latach 2009-2014 realizowała dziewięć projektoacutew37 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objętoprojekt bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz MechatronikardquoW koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z fizyki dla 60 studentoacutew i matematyki dla 60 studentoacutewstypendia dla 40 studentoacutew na kierunku mechanika i budowa maszyn oraz 20 na mechatronice w kwocie 900 złzajęcia uatrakcyjniające 120 godzin w semestrze wykładoacutew prowadzonych przez przyszłych pracodawcoacutewi nauczycieli akademickich staże dyplomowe dla 40 studentoacutew z obydwu kierunkoacutew staże przemysłowe dla 20studentoacutew mechaniki i bodowy maszyn oraz dla 20 studentoacutew mechatroniki wyjazdy studyjne dla 150 studentoacutewkursy specjalistyczne dla 120 studentoacutew

deg Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego zrealizował kształceniezamawiane na kierunku matematyka w latach 20082009 ndash 20102011 Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki stypendia dla dziesięciu najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez wykłady profesoroacutew wizytujących zajęcia pn praktyka dla teoretyka prowadzoneprzez osoby z zewnątrz szkolenia dotyczące komunikacji i autoprezentacji w biznesie staże i praktyki studenckie

35 Inżynieria i ochrona środowiska na AGH- kierunki zamawiane Teraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcy Inżynier budownictwa ndashpewniak na rynku pracy Mechatronicy ndash Praktyczni Specjaliści Przyszłości Fizyka ndash Twoacutej wyboacuter Twoja przyszłość Chemik Technolog ndash inżynierz przyszłością

36 Studenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzy EDISON - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizykatechnicznardquo TESLA- Techniczna Edukacja Sukcesem Ludzi Ambitnych - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizyka technicznardquo InformatykaTwoją szansą Matematyka ndash klucz do sukcesu NANO- Nowoczesna atrakcyjna edukacyjna Nowo Otwartego kierunku Inżynieria materiałowa

37 Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku informatyka oraz Matematyka Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Budownictwo i Inżynieriaoraz Ochrona Środowiska Bilans inżynieroacutew na plus ndash studiuj kierunki zamawiane Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Zostań dobrym inżynierem(kierunki automatyka i robotyka energetyka informatyka) Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Matematyka Inżynier na zamoacutewienie(kierunki mechanika i budowa maszyn mechatronika inżynieria materiałowa) Zainwestuj w siebie (kierunki automatyka i robotyka energetykainformatyka) Dobre studia = lepsza przyszłość zdobądź wiedzę na Wydziale Chemicznym (kierunki biotechnologia technologia chemiczna)Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz Mechatronika

18

Ważniejsze wyniki kontroli

deg Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie38 w ramach projektu pilotażowego zrealizowała w latach20082009 ndash 20112012 kształcenie zamawiane na kierunku budownictwo Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki stypendia dla 12 najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez dodatkowe zajęcia dydaktyczne wykłady w formie multimedialnych prezentacjizajęcia w nowoczesnych zakładach produkcyjnych opracowanie podręcznikoacutew staże i praktyki studenckie

2 Zajęcia wyroacutewnawcze obejmowały przede wszystkim studentoacutew pierwszego roku studioacutew Średnia liczbagodzin zajęć wyroacutewnawczych tygodniowo wynosiła w pierwszym semestrze 104 godziny w drugim 83 godzinyco stanowiło znaczący udział tych zajęć w skali przeciętnych programoacutew studioacutew na pierwszym rokuwynoszących zwykle 25-30 godzin tygodniowo39 Program zajęć obejmował treści programowe z zakresu szkołyśredniej oraz studioacutew Wiodącymi przedmiotami z ktoacuterych organizowano zajęcia wyroacutewnawcze byłymatematyka (w 92 projektach) fizyka (w 69 projektach) chemia (w 31 projektach) oraz w mniejszymstopniu zajęcia z informatyki biologii i języka angielskiego Większość ankietowanych przedstawicieli uczelniktoacuterzy wzięli udział w badaniu dotyczącym oceny jakości skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianychw ramach Poddziałania PO KL wyraziło pozytywną opinię na temat efektoacutew prowadzonych zajęćwyroacutewnawczych ndash 75 uznało je za przydatne a 24 - za niezbędne) Przedstawiciele uczelni postulowali abyzajęcia wyroacutewnawcze dotyczyły bieżącego toku edukacji a nie treści kształcenia z poziomu szkołyponadgimnazjalnej (61) Sugerowali roacutewnież rozszerzenie możliwości korzystania z zajęć wyroacutewnawczychprzez cały okres studioacutew oraz zmianę ich statusu na obowiązkowy przynajmniej dla studentoacutew z gorszymiwynikami (39) Studenci i absolwenci proponowali aby zajęcia odbywały się w mniej licznych grupach (22)oraz wskazywali na konieczność zwiększenia liczby godzin tych zajęć przypadających na jednego studenta(15)

Wszystkie skontrolowane uczelnie realizowały zajęcia wyroacutewnawcze

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w ramach projektu bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych naPolitechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW (kierunek budownictwo)rdquo zostały przeprowadzone dwieedycje zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew Miały one na celupodniesienie kompetencji niezbędnych do kontynuowania nauki na studiach technicznych przy czym moacutegł w nichwziąć udział każdy zainteresowany student kierunku zamawianego Wyniki testoacutew (nieobowiązkowych) z matematykii fizyki przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew nie obligowały do uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych z tychprzedmiotoacutew

deg Na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby studentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniudla gospodarki opartej na wiedzy (kierunek chemia)rdquo Rada Wydziału Chemii wprowadziła zajęcia wyroacutewnawcze dlatrzech kluczowych przedmiotoacutew dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew I stopnia ndash kierunek chemia tjz matematyki podstaw chemii oraz chemii organicznej Ustalono min że wszyscy studenci kierunkoacutewzamawianych są uczestnikami Projektu i biorą udział w zajęciach wyroacutewnawczych z udziału w zajęciachwyroacutewnawczych mogli zostać zwolnieni studenci ktoacuterzy zaliczyli test wstępny koordynator zajęć wyroacutewnawczychorganizował test kwalifikacyjny na podstawie ktoacuterego studenci zostawali aktywnymi uczestnikami zobowiązanymi doudziału w zajęciach wyroacutewnawczych lub przechodzili na listę rezerwową i mogli korzystać z zajęć wyroacutewnawczychw miarę wolnych miejsc zajęcia wyroacutewnawcze potwierdzano podpisem w indeksach i na kartach co świadczyłoo udziale studenta w tych zajęciach Kierownik Projektu wyjaśnił że potrzeby studentoacutew na kierunku chemiaw zakresie kursoacutew wyroacutewnawczych i wspomagających zostały określone na podstawie statystyk zdawalnościprzedmiotoacutew kursowych w roku akademickim poprzedzającym rozpoczęcie Projektu

deg Na Uniwersytecie Rzeszowskim w ramach projektu bdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarkiopartej na Wiedzyrdquo potrzeby w zakresie uzupełnienia wiedzy studentoacutew kierunku biotechnologia rozpoznano w lutym2009 r- podczas otwartej debaty tzw bdquoburzy moacutezgoacutewrdquo studenci wskazali na potrzebę uzupełnienia wiedzyo dodatkowe zajęcia z matematyki i fizyki Przedmioty te sprawiały im największe trudności podczas zaliczeń

38 Uczelnia niepubliczna39 Źroacutedło Raport końcowy z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KL z 2014 r

Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

19

Ważniejsze wyniki kontroli

i egzaminoacutew ponieważ część z nich zdawała na maturze biologię Potrzeby studentoacutew pierwszego roku studioacutew nakierunku zamawianym odnośnie zajęć wyroacutewnawczych zidentyfikowano na początku roku akademickiego20092010 Z anonimowych ankiet przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew wynikało iż o wyborze zajęć z matematykii fizyki zadecydowały trudności w opanowaniu materiału na ćwiczeniach i wykładach Studenci oczekiwali iż zajęciawyroacutewnawcze przygotują ich do zaliczeń i egzaminoacutew oraz poprawią poziom wiedzy z tych przedmiotoacutew Zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki odbywały się na terenie Uniwersytetu i kończyły się zaliczeniem Obecnośćpotwierdzano w listach obecności Ukończyło je 40 studentoacutew pierwszego roku studioacutew (po 20 z matematyki i fizyki)Po zakończeniu ww zajęć wśroacuted ich uczestnikoacutew przeprowadzono anonimowe ankiety Wykazały one iż tematykazajęć w semestrze zimowym była przydatna dla 20 studentoacutew Niezadowolonych było 5 studentoacutew a jakoprzyczynę wskazali zbyt trudny materiał kroacutetki czas na jego opanowanie a także bdquoniezrozumiałe formułowanieinstrukcji i zadańrdquo W następnym semestrze (letnim) wszyscy studenci byli zadowoleni z zajęć wyroacutewnawczychZajęcia dobrze przygotowały 208 studentoacutew do egzaminu z matematyki i 182 ndash do egzaminu z fizyki

deg Na Uniwersytecie Śląskim realizując min projekt bdquoAtrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECHrdquow regulaminie kursoacutew wyroacutewnawczych ustalono zasady uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych w tym minuczestnikami kursoacutew wyroacutewnawczych mogli być studenci ktoacuterzy w szkole ponadgimnazjalnej wykazali sięnajsłabszymi ocenami z odpowiednich objętych programem wyroacutewnawczym przedmiotoacutew kurs z chemii miał byćprowadzony dla trzech grup studentoacutew z fizyki dla dwoacutech i z matematyki dla dwoacutech grup studenci mogliuczestniczyć we wszystkich proponowanych kursach wyroacutewnawczych zajęcia miały odbywać się zgodniez harmonogramami dostępnymi na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Projektu a szczegoacutełowy rozkładzajęć miał być dostosowywany na bieżąco do planoacutew zajęć studentoacutew i możliwości korzystania z sal dydaktycznychUczestnik kursu był zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach potwierdzanego na liście obecności oraz wypełnianiakart ewaluacyjnych kończących zajęcia Nie wprowadzono w ww regulaminie obowiązku uczestniczenia w kursachwyroacutewnawczych przez osoby o najniższych wynikach ktoacutere złożyły deklaracje udziału w Projekcie W regulaminiekursoacutew wyroacutewnawczych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w co najmniej 70 zajęć objętych danym kursemjednak nie określono konsekwencji niespełniania tego warunku Koordynator Projektu wyjaśnił że konsekwencjąnieuczestniczenia w wymaganym zakresie w zajęciach wyroacutewnawczych było niezaliczenie nieobowiązkowego kursuwyroacutewnawczego i dodał bdquoFormalnych konsekwencji z tego tytułu nie wyciągano natomiast ewentualne naturalnekonsekwencje nieodpowiedzialnego traktowania kursoacutew wyroacutewnawczych przez słuchaczy student traktującynieodpowiedzialnie swoacutej udział w kursach wyroacutewnawczych sam zmniejszał swoje szanse na uzyskanie dobrychwynikoacutew z tych przedmiotoacutew w programie studioacutew ktoacutere bazują na wiedzy z zakresu matematyki fizyki i chemiizmniejszając przykładowo swoje szanse na uzyskanie stypendium motywacyjnego na roku II W pewnym sensiezatem student taki karał się samrdquo

3 Kluczowym elementem uczelnianych programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych była aktywnawspoacutełpraca z pracodawcami40 Dominowały w niej podmioty prywatne (74) prowadzące działalność w sektorzebadawczo-rozwojowym budowniczym przetwoacuterstwa przemysłowego usługowym oraz administracji publicznej(10) Dla sporej części pracodawcoacutew głoacutewną motywacją do podjęcia wspoacutełpracy z uczelnią w ramachprogramu kierunkoacutew zamawianych było odniesienie korzyści polegających na częściowym rozwiązaniuproblemoacutew związanych z rekrutacją pracownikoacutew a także wkład pracy studentoacutew stażystoacutew w rozwoacutej firmyPracodawcy wspoacutełpracowali roacutewnież w przedstawicielami uczelni podczas tworzenia programoacutew studioacutewprowadzili zajęcia dydaktyczne lub realizowali zajęcia praktyczne w swoich firmach Studenci kierunkoacutewzamawianych mieli możliwość odbycia wizyty studyjnej w przedsiębiorstwach prowadzących działalnośćz obszaru tematyki kształcenia Część z nich studenci miała możliwość zdobycia uprawnień do obsługi urządzeńspecjalistycznych nauki programu AutoCAD lub innych programoacutew specjalistycznych Ponadto częśćprogramoacutew kształcenia oferowała roacutewnież kursy autoprezentacji i przedsiębiorczości

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunkachchemia fizyka informatyka i ochrona środowiska w ramach projektu bdquograntPROGRES ndash Program Zwiększania LiczbyAbsolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarkirdquo zrealizowano wykłady w zakresie min sensoroacutew

40 Na podstawie Raportu końcowego z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KLz 2014 r Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

20

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

i Energetyki W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z biologii dla 100 studentoacutew i chemii dla 100studentoacutew pierwszego roku studioacutew wyłonionych na podstawie przeprowadzonych testoacutew sprawdzających materiałszkoły średniej stypendia w wysokości 1 tys zł zajęcia uatrakcyjniające Monter instalacji PVC-C i PVC-U PP dla 30osoacuteb specjalistyczne szkolenia i warsztaty z 18 przedmiotoacutew w wymiarze 60 godzin lekcyjnych na osobę (minAutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BAT chemioterapia i walidacja pomiaroacutew chemicznychspecjalista BHP w Inżynierii Środowiska) Zaplanowano zajęcia dodatkowe w 10 grupach po 20 osoacuteb obejmująceprogramy komputerowe w inżynierii środowiska dodatkową chemię i biologię (grupy laboratoryjne) a także językangielski w Inżynierii środowiska oraz zakup 30 specjalistycznych podręcznikoacutew w języku angielskim

deg Uniwersytet Śląski w latach 2009 ndash 2014 realizował osiem projektoacutew32 w tym objęty kontrolą tj bdquoAtrakcyjnai Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECH na kierunku biotechnologiardquo W ramach projektu zaplanowano minprzeprowadzenie 420 godzin zajęć wyroacutewnawczych dla 84 studentoacutew pierwszego roku studioacutew z matematyki fizykii chemii przyznanie dla 40 studentoacutew stypendioacutew w wysokości 1 tys zł podniesienie atrakcyjności kształceniapoprzez wprowadzenie pięciu dodatkowych przedmiotoacutew dla specjalności biotechnologia środowiska oraz sześciudla specjalności biotechnologii roślin użytkowych staże zawodowe dla 35 osoacuteb specjalistyczny kurs językaangielskiego cykl wykładoacutew w ramach School of Plant and Microbial Biotechnology prowadzonych przezwykładowcoacutew krajowych i zagranicznych warsztaty z przedsiębiorczości przeprowadzenie 150 godzin konsultacjiśroacutedrocznych dla 137 osoacuteb

deg Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach w latach 2009-2014 realizował dwa projekty33 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt bdquoGrantPROGRES ndash Program Zwiększenia Liczby Absolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dlaGospodarkirdquo tj studia I i II stopnia realizowane na kierunku chemia i fizyka studia I stopnia na kierunku informatykai ochrona środowiska Koncepcja kształcenia zamawianego obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze - w grupachliczących od 8 do12 osoacuteb ndash z matematyki 15 grup fizyki ndash 10 grup i chemii ndash 14 grup stypendia w wysokości 1 tys złdla studentoacutew określono następująco na fizyce 17 (w tym na studiach I stopnia ndash 13) chemii ndash 98 (na studiachI stopnia ndash 70) informatyce ndash 20 i ochronie środowiska ndash 43 osoby zajęcia uatrakcyjniające studia kurs szkoleniajęzykowego Business English kurs Przedsiębiorczy student udział w konferencjach zjazdach naukowychi sympozjach (także zagranicznych) zajęcia warsztatowe oraz warsztaty wyjazdowe wykłady zaproszonych gościkrajowych i zagranicznych zakup literatury specjalistycznej tablicy interaktywnej rzutnikoacutew multimedialnych

deg Politechnika Świętokrzyska w latach 2009-2014 realizowała trzy projekty konkursowe34 spośroacuted ktoacuterych kontroląobjęto projekt bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych na Politechnice Świętokrzyskiejw Kielcach istotnych dla GOW na kierunku budownictwordquo Koncepcja projektu dotyczyła zajęć wyroacutewnawczychz matematyki i fizyki stypendioacutew w wysokości 800 zł dla 50 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające dwumiesięcznepłatne staże dla 20 studentoacutew egzaminy certyfikujące kwalifikacje inżynierskie dla 40 studentoacutew wizyty studyjnejednodniowe dla 60 studentoacutew wsparcie działalności koacuteł naukowych specjalistyczne wykłady prowadzone przezprofesoroacutew z zagranicy

deg Uniwersytet Jagielloński w latach 2009-2014 realizował projekt bdquoZwiększenie liczby wysokokwalifikowanychabsolwentoacutew kierunkoacutew ścisłych Uniwersytetu Jagiellońskiegordquo na sześciu kierunkach zamawianych chemii

kierunku inżynieria materiałowa Inżynieria Materiałowa ndash ciekawe studia pewna przyszłość ZIP ndash Zostań Inżynierem Przyszłości Wiedza idoświadczenie projektowe wizytoacutewką absolwenta kierunku automatyka i robotyka Inżynier Informatyk ndash zawoacuted z przyszłością Uatrakcyjnienie zajęć nakierunku Mechatronika na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Uatrakcyjnienie zajęć na kierunku Automatyka i Robotyka na WydzialeMechanicznym Technologicznym Uatrakcyjnienie zajęć na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn na Wydziale Mechanicznym TechnologicznymNANATRIM ndash Poprawa atrakcyjności kształcenia na makrokierunku Nanotechnologia i Technologie Procesoacutew Materiałowych QUAPINFO ndashZwiększenie atrakcyjności i jakości kształcenia na makrokierunku Informatyka Stosowana z Komputerową Nauką o Materiałach Program Mentorskireceptą na efektywne kształcenie na makrokierunku automatyka i robotyka elektronika i telekomunikacja informatyka Ekofachowcy ze Śląska

32 Atrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECH Matematyka podstawą sukcesu Matematyka ndash kodem nowoczesności InżynierMateriałoacutew ndash Materiał na Inżyniera GEOFUTURE ndash Geofizyka w gospodarce przyszłości Zwiększenie liczby kandydatoacutew kierunku chemia ZLABUStuŚ ndash Uniwersyteckie Studia Środowiskowe Informatyka inżynierska

33 GrantPROGRES ndash Program Zwiększenia Liczby Absolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarki na kierunkach fizyka (I i II stopień) chemia(I i II stopień) informatyka (I stopień) ochrona środowiska (I stopień) GrantPROGRES II ndash program zwiększenia liczby absolwentoacutew kierunkoacutewzamawianych na kierunkach fizyka techniczna wzornictwo biotechnologia

34 Program podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW - na kierunkachbudownictwo inżynieria środowiska informatyka automatyka i robotyka mechanika i budowa maszyn Absolwenci kierunkoacutew technicznychPolitechniki Świętokrzyskiej w Kielcach motorem rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacyjności ndash na kierunkach budownictwo inżynieriaśrodowiska informatyka energetyka automatyka i robotyka mechanika i budowa maszyn Absolwent Politechniki Świętokrzyskiej ndash inżynier na miarępotrzeb wspoacutełczesnej gospodarki ndash na kierunkach inżynieria środowiska informatyka energetyka automatyka i robotyka mechanika i budowamaszyn

17

Ważniejsze wyniki kontroli

i ochronie środowiska na Wydziale Chemii fizyce i informatyce na Wydziale Fizyki Astronomii i InformatykiStosowanej matematyki i informatyki na Wydziale Matematyki i Informatyki Kontrolą objęto projekt realizowany nakierunku chemia Koncepcja projektu obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew pierwszego roku studioacutewI stopnia ktoacuterzy uzyskali najsłabsze wyniki z matury stypendia dla maksymalnie 45 studentoacutew w kwocie 1 tys złprowadzenie dodatkowych form edukacji dla studentoacutew wszystkich lat zainteresowanych poszerzeniem wiedzypoprzez udział w konkursach i zawodach wspomaganie zajęć z wykorzystaniem zaawansowanych metod ICTzmiana programu nauczania na kierunku chemia poprzez nowe panele specjalizacyjne pozwalające uwzględnićzapotrzebowanie rynku pracy dla absolwentoacutew o odpowiednich kompetencjach dostosowanych do wymagańpracodawcoacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie w latach 2009-2014 realizowała sześć projektoacutew35 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt pn bdquoTeraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo realizowany na kierunku fizykamedyczna na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawczez fizyki i matematyki w pierwszej kolejności dla studentoacutew ktoacuterzy nie zdawali fizyki na maturze oraz dla tych ktoacuterzyuzyskali najgorsze wyniki następnie dla tych ktoacuterzy uzyskali na maturze z fizyki lub matematyki średnie wyniki (3-4)stypendia dla 35 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające tj zajęcia przy aparaturze specjalistycznej prowadzone podnadzorem specjalistoacutew spoza uczelni trzymiesięczne staże i praktyki zawodowe u potencjalnych pracodawcoacutewwyjazdy studyjne wyjazdy na konferencje zagraniczne

deg Uniwersytet Rzeszowski w latach 2009 ndash 2014 realizował sześć projektoacutew36 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objęto projektbdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzyrdquo W koncepcji projektuuwzględniono poszerzenie oferty edukacyjnej o nową specjalność ndash biotechnologię analityczną zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki dla 36 studentoacutew zwiększenie do 30 godzin w semestrze liczby godzin zajęćlaboratoryjnych (zajęcia fakultatywne) dla 50 studentoacutew zorganizowanie dodatkowych zewnętrznych kursoacutew dla 20studentoacutew drugiego roku studioacutew w krajowych jednostkach naukowo-badawczych z biologii molekularnejdofinansowanie 10 dyplomowych prac eksperymentalnych wyłonionych w drodze konkursu oraz stypendia dla 40studentoacutew w wysokości 1 tys zł a od drugiego roku studioacutew dla 50 studentoacutew uzyskujących najwyższe wynikiw nauczaniu

deg Politechnika Rzeszowska w latach 2009-2014 realizowała dziewięć projektoacutew37 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objętoprojekt bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz MechatronikardquoW koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z fizyki dla 60 studentoacutew i matematyki dla 60 studentoacutewstypendia dla 40 studentoacutew na kierunku mechanika i budowa maszyn oraz 20 na mechatronice w kwocie 900 złzajęcia uatrakcyjniające 120 godzin w semestrze wykładoacutew prowadzonych przez przyszłych pracodawcoacutewi nauczycieli akademickich staże dyplomowe dla 40 studentoacutew z obydwu kierunkoacutew staże przemysłowe dla 20studentoacutew mechaniki i bodowy maszyn oraz dla 20 studentoacutew mechatroniki wyjazdy studyjne dla 150 studentoacutewkursy specjalistyczne dla 120 studentoacutew

deg Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego zrealizował kształceniezamawiane na kierunku matematyka w latach 20082009 ndash 20102011 Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki stypendia dla dziesięciu najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez wykłady profesoroacutew wizytujących zajęcia pn praktyka dla teoretyka prowadzoneprzez osoby z zewnątrz szkolenia dotyczące komunikacji i autoprezentacji w biznesie staże i praktyki studenckie

35 Inżynieria i ochrona środowiska na AGH- kierunki zamawiane Teraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcy Inżynier budownictwa ndashpewniak na rynku pracy Mechatronicy ndash Praktyczni Specjaliści Przyszłości Fizyka ndash Twoacutej wyboacuter Twoja przyszłość Chemik Technolog ndash inżynierz przyszłością

36 Studenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzy EDISON - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizykatechnicznardquo TESLA- Techniczna Edukacja Sukcesem Ludzi Ambitnych - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizyka technicznardquo InformatykaTwoją szansą Matematyka ndash klucz do sukcesu NANO- Nowoczesna atrakcyjna edukacyjna Nowo Otwartego kierunku Inżynieria materiałowa

37 Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku informatyka oraz Matematyka Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Budownictwo i Inżynieriaoraz Ochrona Środowiska Bilans inżynieroacutew na plus ndash studiuj kierunki zamawiane Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Zostań dobrym inżynierem(kierunki automatyka i robotyka energetyka informatyka) Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Matematyka Inżynier na zamoacutewienie(kierunki mechanika i budowa maszyn mechatronika inżynieria materiałowa) Zainwestuj w siebie (kierunki automatyka i robotyka energetykainformatyka) Dobre studia = lepsza przyszłość zdobądź wiedzę na Wydziale Chemicznym (kierunki biotechnologia technologia chemiczna)Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz Mechatronika

18

Ważniejsze wyniki kontroli

deg Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie38 w ramach projektu pilotażowego zrealizowała w latach20082009 ndash 20112012 kształcenie zamawiane na kierunku budownictwo Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki stypendia dla 12 najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez dodatkowe zajęcia dydaktyczne wykłady w formie multimedialnych prezentacjizajęcia w nowoczesnych zakładach produkcyjnych opracowanie podręcznikoacutew staże i praktyki studenckie

2 Zajęcia wyroacutewnawcze obejmowały przede wszystkim studentoacutew pierwszego roku studioacutew Średnia liczbagodzin zajęć wyroacutewnawczych tygodniowo wynosiła w pierwszym semestrze 104 godziny w drugim 83 godzinyco stanowiło znaczący udział tych zajęć w skali przeciętnych programoacutew studioacutew na pierwszym rokuwynoszących zwykle 25-30 godzin tygodniowo39 Program zajęć obejmował treści programowe z zakresu szkołyśredniej oraz studioacutew Wiodącymi przedmiotami z ktoacuterych organizowano zajęcia wyroacutewnawcze byłymatematyka (w 92 projektach) fizyka (w 69 projektach) chemia (w 31 projektach) oraz w mniejszymstopniu zajęcia z informatyki biologii i języka angielskiego Większość ankietowanych przedstawicieli uczelniktoacuterzy wzięli udział w badaniu dotyczącym oceny jakości skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianychw ramach Poddziałania PO KL wyraziło pozytywną opinię na temat efektoacutew prowadzonych zajęćwyroacutewnawczych ndash 75 uznało je za przydatne a 24 - za niezbędne) Przedstawiciele uczelni postulowali abyzajęcia wyroacutewnawcze dotyczyły bieżącego toku edukacji a nie treści kształcenia z poziomu szkołyponadgimnazjalnej (61) Sugerowali roacutewnież rozszerzenie możliwości korzystania z zajęć wyroacutewnawczychprzez cały okres studioacutew oraz zmianę ich statusu na obowiązkowy przynajmniej dla studentoacutew z gorszymiwynikami (39) Studenci i absolwenci proponowali aby zajęcia odbywały się w mniej licznych grupach (22)oraz wskazywali na konieczność zwiększenia liczby godzin tych zajęć przypadających na jednego studenta(15)

Wszystkie skontrolowane uczelnie realizowały zajęcia wyroacutewnawcze

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w ramach projektu bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych naPolitechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW (kierunek budownictwo)rdquo zostały przeprowadzone dwieedycje zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew Miały one na celupodniesienie kompetencji niezbędnych do kontynuowania nauki na studiach technicznych przy czym moacutegł w nichwziąć udział każdy zainteresowany student kierunku zamawianego Wyniki testoacutew (nieobowiązkowych) z matematykii fizyki przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew nie obligowały do uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych z tychprzedmiotoacutew

deg Na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby studentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniudla gospodarki opartej na wiedzy (kierunek chemia)rdquo Rada Wydziału Chemii wprowadziła zajęcia wyroacutewnawcze dlatrzech kluczowych przedmiotoacutew dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew I stopnia ndash kierunek chemia tjz matematyki podstaw chemii oraz chemii organicznej Ustalono min że wszyscy studenci kierunkoacutewzamawianych są uczestnikami Projektu i biorą udział w zajęciach wyroacutewnawczych z udziału w zajęciachwyroacutewnawczych mogli zostać zwolnieni studenci ktoacuterzy zaliczyli test wstępny koordynator zajęć wyroacutewnawczychorganizował test kwalifikacyjny na podstawie ktoacuterego studenci zostawali aktywnymi uczestnikami zobowiązanymi doudziału w zajęciach wyroacutewnawczych lub przechodzili na listę rezerwową i mogli korzystać z zajęć wyroacutewnawczychw miarę wolnych miejsc zajęcia wyroacutewnawcze potwierdzano podpisem w indeksach i na kartach co świadczyłoo udziale studenta w tych zajęciach Kierownik Projektu wyjaśnił że potrzeby studentoacutew na kierunku chemiaw zakresie kursoacutew wyroacutewnawczych i wspomagających zostały określone na podstawie statystyk zdawalnościprzedmiotoacutew kursowych w roku akademickim poprzedzającym rozpoczęcie Projektu

deg Na Uniwersytecie Rzeszowskim w ramach projektu bdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarkiopartej na Wiedzyrdquo potrzeby w zakresie uzupełnienia wiedzy studentoacutew kierunku biotechnologia rozpoznano w lutym2009 r- podczas otwartej debaty tzw bdquoburzy moacutezgoacutewrdquo studenci wskazali na potrzebę uzupełnienia wiedzyo dodatkowe zajęcia z matematyki i fizyki Przedmioty te sprawiały im największe trudności podczas zaliczeń

38 Uczelnia niepubliczna39 Źroacutedło Raport końcowy z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KL z 2014 r

Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

19

Ważniejsze wyniki kontroli

i egzaminoacutew ponieważ część z nich zdawała na maturze biologię Potrzeby studentoacutew pierwszego roku studioacutew nakierunku zamawianym odnośnie zajęć wyroacutewnawczych zidentyfikowano na początku roku akademickiego20092010 Z anonimowych ankiet przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew wynikało iż o wyborze zajęć z matematykii fizyki zadecydowały trudności w opanowaniu materiału na ćwiczeniach i wykładach Studenci oczekiwali iż zajęciawyroacutewnawcze przygotują ich do zaliczeń i egzaminoacutew oraz poprawią poziom wiedzy z tych przedmiotoacutew Zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki odbywały się na terenie Uniwersytetu i kończyły się zaliczeniem Obecnośćpotwierdzano w listach obecności Ukończyło je 40 studentoacutew pierwszego roku studioacutew (po 20 z matematyki i fizyki)Po zakończeniu ww zajęć wśroacuted ich uczestnikoacutew przeprowadzono anonimowe ankiety Wykazały one iż tematykazajęć w semestrze zimowym była przydatna dla 20 studentoacutew Niezadowolonych było 5 studentoacutew a jakoprzyczynę wskazali zbyt trudny materiał kroacutetki czas na jego opanowanie a także bdquoniezrozumiałe formułowanieinstrukcji i zadańrdquo W następnym semestrze (letnim) wszyscy studenci byli zadowoleni z zajęć wyroacutewnawczychZajęcia dobrze przygotowały 208 studentoacutew do egzaminu z matematyki i 182 ndash do egzaminu z fizyki

deg Na Uniwersytecie Śląskim realizując min projekt bdquoAtrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECHrdquow regulaminie kursoacutew wyroacutewnawczych ustalono zasady uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych w tym minuczestnikami kursoacutew wyroacutewnawczych mogli być studenci ktoacuterzy w szkole ponadgimnazjalnej wykazali sięnajsłabszymi ocenami z odpowiednich objętych programem wyroacutewnawczym przedmiotoacutew kurs z chemii miał byćprowadzony dla trzech grup studentoacutew z fizyki dla dwoacutech i z matematyki dla dwoacutech grup studenci mogliuczestniczyć we wszystkich proponowanych kursach wyroacutewnawczych zajęcia miały odbywać się zgodniez harmonogramami dostępnymi na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Projektu a szczegoacutełowy rozkładzajęć miał być dostosowywany na bieżąco do planoacutew zajęć studentoacutew i możliwości korzystania z sal dydaktycznychUczestnik kursu był zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach potwierdzanego na liście obecności oraz wypełnianiakart ewaluacyjnych kończących zajęcia Nie wprowadzono w ww regulaminie obowiązku uczestniczenia w kursachwyroacutewnawczych przez osoby o najniższych wynikach ktoacutere złożyły deklaracje udziału w Projekcie W regulaminiekursoacutew wyroacutewnawczych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w co najmniej 70 zajęć objętych danym kursemjednak nie określono konsekwencji niespełniania tego warunku Koordynator Projektu wyjaśnił że konsekwencjąnieuczestniczenia w wymaganym zakresie w zajęciach wyroacutewnawczych było niezaliczenie nieobowiązkowego kursuwyroacutewnawczego i dodał bdquoFormalnych konsekwencji z tego tytułu nie wyciągano natomiast ewentualne naturalnekonsekwencje nieodpowiedzialnego traktowania kursoacutew wyroacutewnawczych przez słuchaczy student traktującynieodpowiedzialnie swoacutej udział w kursach wyroacutewnawczych sam zmniejszał swoje szanse na uzyskanie dobrychwynikoacutew z tych przedmiotoacutew w programie studioacutew ktoacutere bazują na wiedzy z zakresu matematyki fizyki i chemiizmniejszając przykładowo swoje szanse na uzyskanie stypendium motywacyjnego na roku II W pewnym sensiezatem student taki karał się samrdquo

3 Kluczowym elementem uczelnianych programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych była aktywnawspoacutełpraca z pracodawcami40 Dominowały w niej podmioty prywatne (74) prowadzące działalność w sektorzebadawczo-rozwojowym budowniczym przetwoacuterstwa przemysłowego usługowym oraz administracji publicznej(10) Dla sporej części pracodawcoacutew głoacutewną motywacją do podjęcia wspoacutełpracy z uczelnią w ramachprogramu kierunkoacutew zamawianych było odniesienie korzyści polegających na częściowym rozwiązaniuproblemoacutew związanych z rekrutacją pracownikoacutew a także wkład pracy studentoacutew stażystoacutew w rozwoacutej firmyPracodawcy wspoacutełpracowali roacutewnież w przedstawicielami uczelni podczas tworzenia programoacutew studioacutewprowadzili zajęcia dydaktyczne lub realizowali zajęcia praktyczne w swoich firmach Studenci kierunkoacutewzamawianych mieli możliwość odbycia wizyty studyjnej w przedsiębiorstwach prowadzących działalnośćz obszaru tematyki kształcenia Część z nich studenci miała możliwość zdobycia uprawnień do obsługi urządzeńspecjalistycznych nauki programu AutoCAD lub innych programoacutew specjalistycznych Ponadto częśćprogramoacutew kształcenia oferowała roacutewnież kursy autoprezentacji i przedsiębiorczości

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunkachchemia fizyka informatyka i ochrona środowiska w ramach projektu bdquograntPROGRES ndash Program Zwiększania LiczbyAbsolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarkirdquo zrealizowano wykłady w zakresie min sensoroacutew

40 Na podstawie Raportu końcowego z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KLz 2014 r Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

20

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

i ochronie środowiska na Wydziale Chemii fizyce i informatyce na Wydziale Fizyki Astronomii i InformatykiStosowanej matematyki i informatyki na Wydziale Matematyki i Informatyki Kontrolą objęto projekt realizowany nakierunku chemia Koncepcja projektu obejmowała zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew pierwszego roku studioacutewI stopnia ktoacuterzy uzyskali najsłabsze wyniki z matury stypendia dla maksymalnie 45 studentoacutew w kwocie 1 tys złprowadzenie dodatkowych form edukacji dla studentoacutew wszystkich lat zainteresowanych poszerzeniem wiedzypoprzez udział w konkursach i zawodach wspomaganie zajęć z wykorzystaniem zaawansowanych metod ICTzmiana programu nauczania na kierunku chemia poprzez nowe panele specjalizacyjne pozwalające uwzględnićzapotrzebowanie rynku pracy dla absolwentoacutew o odpowiednich kompetencjach dostosowanych do wymagańpracodawcoacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie w latach 2009-2014 realizowała sześć projektoacutew35 spośroacuted ktoacuterychkontrolą objęto projekt pn bdquoTeraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo realizowany na kierunku fizykamedyczna na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej W koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawczez fizyki i matematyki w pierwszej kolejności dla studentoacutew ktoacuterzy nie zdawali fizyki na maturze oraz dla tych ktoacuterzyuzyskali najgorsze wyniki następnie dla tych ktoacuterzy uzyskali na maturze z fizyki lub matematyki średnie wyniki (3-4)stypendia dla 35 studentoacutew zajęcia uatrakcyjniające tj zajęcia przy aparaturze specjalistycznej prowadzone podnadzorem specjalistoacutew spoza uczelni trzymiesięczne staże i praktyki zawodowe u potencjalnych pracodawcoacutewwyjazdy studyjne wyjazdy na konferencje zagraniczne

deg Uniwersytet Rzeszowski w latach 2009 ndash 2014 realizował sześć projektoacutew36 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objęto projektbdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzyrdquo W koncepcji projektuuwzględniono poszerzenie oferty edukacyjnej o nową specjalność ndash biotechnologię analityczną zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki dla 36 studentoacutew zwiększenie do 30 godzin w semestrze liczby godzin zajęćlaboratoryjnych (zajęcia fakultatywne) dla 50 studentoacutew zorganizowanie dodatkowych zewnętrznych kursoacutew dla 20studentoacutew drugiego roku studioacutew w krajowych jednostkach naukowo-badawczych z biologii molekularnejdofinansowanie 10 dyplomowych prac eksperymentalnych wyłonionych w drodze konkursu oraz stypendia dla 40studentoacutew w wysokości 1 tys zł a od drugiego roku studioacutew dla 50 studentoacutew uzyskujących najwyższe wynikiw nauczaniu

deg Politechnika Rzeszowska w latach 2009-2014 realizowała dziewięć projektoacutew37 spośroacuted ktoacuterych kontrolą objętoprojekt bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz MechatronikardquoW koncepcji projektu uwzględniono zajęcia wyroacutewnawcze z fizyki dla 60 studentoacutew i matematyki dla 60 studentoacutewstypendia dla 40 studentoacutew na kierunku mechanika i budowa maszyn oraz 20 na mechatronice w kwocie 900 złzajęcia uatrakcyjniające 120 godzin w semestrze wykładoacutew prowadzonych przez przyszłych pracodawcoacutewi nauczycieli akademickich staże dyplomowe dla 40 studentoacutew z obydwu kierunkoacutew staże przemysłowe dla 20studentoacutew mechaniki i bodowy maszyn oraz dla 20 studentoacutew mechatroniki wyjazdy studyjne dla 150 studentoacutewkursy specjalistyczne dla 120 studentoacutew

deg Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w ramach projektu pilotażowego zrealizował kształceniezamawiane na kierunku matematyka w latach 20082009 ndash 20102011 Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki stypendia dla dziesięciu najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez wykłady profesoroacutew wizytujących zajęcia pn praktyka dla teoretyka prowadzoneprzez osoby z zewnątrz szkolenia dotyczące komunikacji i autoprezentacji w biznesie staże i praktyki studenckie

35 Inżynieria i ochrona środowiska na AGH- kierunki zamawiane Teraz fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcy Inżynier budownictwa ndashpewniak na rynku pracy Mechatronicy ndash Praktyczni Specjaliści Przyszłości Fizyka ndash Twoacutej wyboacuter Twoja przyszłość Chemik Technolog ndash inżynierz przyszłością

36 Studenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarki Opartej na Wiedzy EDISON - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizykatechnicznardquo TESLA- Techniczna Edukacja Sukcesem Ludzi Ambitnych - Wzbogacenie oferty edukacyjnej kierunku Fizyka technicznardquo InformatykaTwoją szansą Matematyka ndash klucz do sukcesu NANO- Nowoczesna atrakcyjna edukacyjna Nowo Otwartego kierunku Inżynieria materiałowa

37 Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku informatyka oraz Matematyka Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Budownictwo i Inżynieriaoraz Ochrona Środowiska Bilans inżynieroacutew na plus ndash studiuj kierunki zamawiane Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Zostań dobrym inżynierem(kierunki automatyka i robotyka energetyka informatyka) Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunku Matematyka Inżynier na zamoacutewienie(kierunki mechanika i budowa maszyn mechatronika inżynieria materiałowa) Zainwestuj w siebie (kierunki automatyka i robotyka energetykainformatyka) Dobre studia = lepsza przyszłość zdobądź wiedzę na Wydziale Chemicznym (kierunki biotechnologia technologia chemiczna)Zwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa maszyn oraz Mechatronika

18

Ważniejsze wyniki kontroli

deg Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie38 w ramach projektu pilotażowego zrealizowała w latach20082009 ndash 20112012 kształcenie zamawiane na kierunku budownictwo Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki stypendia dla 12 najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez dodatkowe zajęcia dydaktyczne wykłady w formie multimedialnych prezentacjizajęcia w nowoczesnych zakładach produkcyjnych opracowanie podręcznikoacutew staże i praktyki studenckie

2 Zajęcia wyroacutewnawcze obejmowały przede wszystkim studentoacutew pierwszego roku studioacutew Średnia liczbagodzin zajęć wyroacutewnawczych tygodniowo wynosiła w pierwszym semestrze 104 godziny w drugim 83 godzinyco stanowiło znaczący udział tych zajęć w skali przeciętnych programoacutew studioacutew na pierwszym rokuwynoszących zwykle 25-30 godzin tygodniowo39 Program zajęć obejmował treści programowe z zakresu szkołyśredniej oraz studioacutew Wiodącymi przedmiotami z ktoacuterych organizowano zajęcia wyroacutewnawcze byłymatematyka (w 92 projektach) fizyka (w 69 projektach) chemia (w 31 projektach) oraz w mniejszymstopniu zajęcia z informatyki biologii i języka angielskiego Większość ankietowanych przedstawicieli uczelniktoacuterzy wzięli udział w badaniu dotyczącym oceny jakości skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianychw ramach Poddziałania PO KL wyraziło pozytywną opinię na temat efektoacutew prowadzonych zajęćwyroacutewnawczych ndash 75 uznało je za przydatne a 24 - za niezbędne) Przedstawiciele uczelni postulowali abyzajęcia wyroacutewnawcze dotyczyły bieżącego toku edukacji a nie treści kształcenia z poziomu szkołyponadgimnazjalnej (61) Sugerowali roacutewnież rozszerzenie możliwości korzystania z zajęć wyroacutewnawczychprzez cały okres studioacutew oraz zmianę ich statusu na obowiązkowy przynajmniej dla studentoacutew z gorszymiwynikami (39) Studenci i absolwenci proponowali aby zajęcia odbywały się w mniej licznych grupach (22)oraz wskazywali na konieczność zwiększenia liczby godzin tych zajęć przypadających na jednego studenta(15)

Wszystkie skontrolowane uczelnie realizowały zajęcia wyroacutewnawcze

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w ramach projektu bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych naPolitechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW (kierunek budownictwo)rdquo zostały przeprowadzone dwieedycje zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew Miały one na celupodniesienie kompetencji niezbędnych do kontynuowania nauki na studiach technicznych przy czym moacutegł w nichwziąć udział każdy zainteresowany student kierunku zamawianego Wyniki testoacutew (nieobowiązkowych) z matematykii fizyki przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew nie obligowały do uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych z tychprzedmiotoacutew

deg Na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby studentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniudla gospodarki opartej na wiedzy (kierunek chemia)rdquo Rada Wydziału Chemii wprowadziła zajęcia wyroacutewnawcze dlatrzech kluczowych przedmiotoacutew dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew I stopnia ndash kierunek chemia tjz matematyki podstaw chemii oraz chemii organicznej Ustalono min że wszyscy studenci kierunkoacutewzamawianych są uczestnikami Projektu i biorą udział w zajęciach wyroacutewnawczych z udziału w zajęciachwyroacutewnawczych mogli zostać zwolnieni studenci ktoacuterzy zaliczyli test wstępny koordynator zajęć wyroacutewnawczychorganizował test kwalifikacyjny na podstawie ktoacuterego studenci zostawali aktywnymi uczestnikami zobowiązanymi doudziału w zajęciach wyroacutewnawczych lub przechodzili na listę rezerwową i mogli korzystać z zajęć wyroacutewnawczychw miarę wolnych miejsc zajęcia wyroacutewnawcze potwierdzano podpisem w indeksach i na kartach co świadczyłoo udziale studenta w tych zajęciach Kierownik Projektu wyjaśnił że potrzeby studentoacutew na kierunku chemiaw zakresie kursoacutew wyroacutewnawczych i wspomagających zostały określone na podstawie statystyk zdawalnościprzedmiotoacutew kursowych w roku akademickim poprzedzającym rozpoczęcie Projektu

deg Na Uniwersytecie Rzeszowskim w ramach projektu bdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarkiopartej na Wiedzyrdquo potrzeby w zakresie uzupełnienia wiedzy studentoacutew kierunku biotechnologia rozpoznano w lutym2009 r- podczas otwartej debaty tzw bdquoburzy moacutezgoacutewrdquo studenci wskazali na potrzebę uzupełnienia wiedzyo dodatkowe zajęcia z matematyki i fizyki Przedmioty te sprawiały im największe trudności podczas zaliczeń

38 Uczelnia niepubliczna39 Źroacutedło Raport końcowy z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KL z 2014 r

Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

19

Ważniejsze wyniki kontroli

i egzaminoacutew ponieważ część z nich zdawała na maturze biologię Potrzeby studentoacutew pierwszego roku studioacutew nakierunku zamawianym odnośnie zajęć wyroacutewnawczych zidentyfikowano na początku roku akademickiego20092010 Z anonimowych ankiet przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew wynikało iż o wyborze zajęć z matematykii fizyki zadecydowały trudności w opanowaniu materiału na ćwiczeniach i wykładach Studenci oczekiwali iż zajęciawyroacutewnawcze przygotują ich do zaliczeń i egzaminoacutew oraz poprawią poziom wiedzy z tych przedmiotoacutew Zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki odbywały się na terenie Uniwersytetu i kończyły się zaliczeniem Obecnośćpotwierdzano w listach obecności Ukończyło je 40 studentoacutew pierwszego roku studioacutew (po 20 z matematyki i fizyki)Po zakończeniu ww zajęć wśroacuted ich uczestnikoacutew przeprowadzono anonimowe ankiety Wykazały one iż tematykazajęć w semestrze zimowym była przydatna dla 20 studentoacutew Niezadowolonych było 5 studentoacutew a jakoprzyczynę wskazali zbyt trudny materiał kroacutetki czas na jego opanowanie a także bdquoniezrozumiałe formułowanieinstrukcji i zadańrdquo W następnym semestrze (letnim) wszyscy studenci byli zadowoleni z zajęć wyroacutewnawczychZajęcia dobrze przygotowały 208 studentoacutew do egzaminu z matematyki i 182 ndash do egzaminu z fizyki

deg Na Uniwersytecie Śląskim realizując min projekt bdquoAtrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECHrdquow regulaminie kursoacutew wyroacutewnawczych ustalono zasady uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych w tym minuczestnikami kursoacutew wyroacutewnawczych mogli być studenci ktoacuterzy w szkole ponadgimnazjalnej wykazali sięnajsłabszymi ocenami z odpowiednich objętych programem wyroacutewnawczym przedmiotoacutew kurs z chemii miał byćprowadzony dla trzech grup studentoacutew z fizyki dla dwoacutech i z matematyki dla dwoacutech grup studenci mogliuczestniczyć we wszystkich proponowanych kursach wyroacutewnawczych zajęcia miały odbywać się zgodniez harmonogramami dostępnymi na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Projektu a szczegoacutełowy rozkładzajęć miał być dostosowywany na bieżąco do planoacutew zajęć studentoacutew i możliwości korzystania z sal dydaktycznychUczestnik kursu był zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach potwierdzanego na liście obecności oraz wypełnianiakart ewaluacyjnych kończących zajęcia Nie wprowadzono w ww regulaminie obowiązku uczestniczenia w kursachwyroacutewnawczych przez osoby o najniższych wynikach ktoacutere złożyły deklaracje udziału w Projekcie W regulaminiekursoacutew wyroacutewnawczych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w co najmniej 70 zajęć objętych danym kursemjednak nie określono konsekwencji niespełniania tego warunku Koordynator Projektu wyjaśnił że konsekwencjąnieuczestniczenia w wymaganym zakresie w zajęciach wyroacutewnawczych było niezaliczenie nieobowiązkowego kursuwyroacutewnawczego i dodał bdquoFormalnych konsekwencji z tego tytułu nie wyciągano natomiast ewentualne naturalnekonsekwencje nieodpowiedzialnego traktowania kursoacutew wyroacutewnawczych przez słuchaczy student traktującynieodpowiedzialnie swoacutej udział w kursach wyroacutewnawczych sam zmniejszał swoje szanse na uzyskanie dobrychwynikoacutew z tych przedmiotoacutew w programie studioacutew ktoacutere bazują na wiedzy z zakresu matematyki fizyki i chemiizmniejszając przykładowo swoje szanse na uzyskanie stypendium motywacyjnego na roku II W pewnym sensiezatem student taki karał się samrdquo

3 Kluczowym elementem uczelnianych programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych była aktywnawspoacutełpraca z pracodawcami40 Dominowały w niej podmioty prywatne (74) prowadzące działalność w sektorzebadawczo-rozwojowym budowniczym przetwoacuterstwa przemysłowego usługowym oraz administracji publicznej(10) Dla sporej części pracodawcoacutew głoacutewną motywacją do podjęcia wspoacutełpracy z uczelnią w ramachprogramu kierunkoacutew zamawianych było odniesienie korzyści polegających na częściowym rozwiązaniuproblemoacutew związanych z rekrutacją pracownikoacutew a także wkład pracy studentoacutew stażystoacutew w rozwoacutej firmyPracodawcy wspoacutełpracowali roacutewnież w przedstawicielami uczelni podczas tworzenia programoacutew studioacutewprowadzili zajęcia dydaktyczne lub realizowali zajęcia praktyczne w swoich firmach Studenci kierunkoacutewzamawianych mieli możliwość odbycia wizyty studyjnej w przedsiębiorstwach prowadzących działalnośćz obszaru tematyki kształcenia Część z nich studenci miała możliwość zdobycia uprawnień do obsługi urządzeńspecjalistycznych nauki programu AutoCAD lub innych programoacutew specjalistycznych Ponadto częśćprogramoacutew kształcenia oferowała roacutewnież kursy autoprezentacji i przedsiębiorczości

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunkachchemia fizyka informatyka i ochrona środowiska w ramach projektu bdquograntPROGRES ndash Program Zwiększania LiczbyAbsolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarkirdquo zrealizowano wykłady w zakresie min sensoroacutew

40 Na podstawie Raportu końcowego z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KLz 2014 r Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

20

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

deg Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie38 w ramach projektu pilotażowego zrealizowała w latach20082009 ndash 20112012 kształcenie zamawiane na kierunku budownictwo Koncepcja projektu obejmowałaprzeprowadzenie zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki stypendia dla 12 najlepszych studentoacutew podniesienieatrakcyjności kształcenia poprzez dodatkowe zajęcia dydaktyczne wykłady w formie multimedialnych prezentacjizajęcia w nowoczesnych zakładach produkcyjnych opracowanie podręcznikoacutew staże i praktyki studenckie

2 Zajęcia wyroacutewnawcze obejmowały przede wszystkim studentoacutew pierwszego roku studioacutew Średnia liczbagodzin zajęć wyroacutewnawczych tygodniowo wynosiła w pierwszym semestrze 104 godziny w drugim 83 godzinyco stanowiło znaczący udział tych zajęć w skali przeciętnych programoacutew studioacutew na pierwszym rokuwynoszących zwykle 25-30 godzin tygodniowo39 Program zajęć obejmował treści programowe z zakresu szkołyśredniej oraz studioacutew Wiodącymi przedmiotami z ktoacuterych organizowano zajęcia wyroacutewnawcze byłymatematyka (w 92 projektach) fizyka (w 69 projektach) chemia (w 31 projektach) oraz w mniejszymstopniu zajęcia z informatyki biologii i języka angielskiego Większość ankietowanych przedstawicieli uczelniktoacuterzy wzięli udział w badaniu dotyczącym oceny jakości skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianychw ramach Poddziałania PO KL wyraziło pozytywną opinię na temat efektoacutew prowadzonych zajęćwyroacutewnawczych ndash 75 uznało je za przydatne a 24 - za niezbędne) Przedstawiciele uczelni postulowali abyzajęcia wyroacutewnawcze dotyczyły bieżącego toku edukacji a nie treści kształcenia z poziomu szkołyponadgimnazjalnej (61) Sugerowali roacutewnież rozszerzenie możliwości korzystania z zajęć wyroacutewnawczychprzez cały okres studioacutew oraz zmianę ich statusu na obowiązkowy przynajmniej dla studentoacutew z gorszymiwynikami (39) Studenci i absolwenci proponowali aby zajęcia odbywały się w mniej licznych grupach (22)oraz wskazywali na konieczność zwiększenia liczby godzin tych zajęć przypadających na jednego studenta(15)

Wszystkie skontrolowane uczelnie realizowały zajęcia wyroacutewnawcze

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w ramach projektu bdquoProgram podnoszenia atrakcyjności kierunkoacutew technicznych naPolitechnice Świętokrzyskiej w Kielcach istotnych dla GOW (kierunek budownictwo)rdquo zostały przeprowadzone dwieedycje zajęć wyroacutewnawczych z matematyki i fizyki dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew Miały one na celupodniesienie kompetencji niezbędnych do kontynuowania nauki na studiach technicznych przy czym moacutegł w nichwziąć udział każdy zainteresowany student kierunku zamawianego Wyniki testoacutew (nieobowiązkowych) z matematykii fizyki przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew nie obligowały do uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych z tychprzedmiotoacutew

deg Na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby studentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniudla gospodarki opartej na wiedzy (kierunek chemia)rdquo Rada Wydziału Chemii wprowadziła zajęcia wyroacutewnawcze dlatrzech kluczowych przedmiotoacutew dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew I stopnia ndash kierunek chemia tjz matematyki podstaw chemii oraz chemii organicznej Ustalono min że wszyscy studenci kierunkoacutewzamawianych są uczestnikami Projektu i biorą udział w zajęciach wyroacutewnawczych z udziału w zajęciachwyroacutewnawczych mogli zostać zwolnieni studenci ktoacuterzy zaliczyli test wstępny koordynator zajęć wyroacutewnawczychorganizował test kwalifikacyjny na podstawie ktoacuterego studenci zostawali aktywnymi uczestnikami zobowiązanymi doudziału w zajęciach wyroacutewnawczych lub przechodzili na listę rezerwową i mogli korzystać z zajęć wyroacutewnawczychw miarę wolnych miejsc zajęcia wyroacutewnawcze potwierdzano podpisem w indeksach i na kartach co świadczyłoo udziale studenta w tych zajęciach Kierownik Projektu wyjaśnił że potrzeby studentoacutew na kierunku chemiaw zakresie kursoacutew wyroacutewnawczych i wspomagających zostały określone na podstawie statystyk zdawalnościprzedmiotoacutew kursowych w roku akademickim poprzedzającym rozpoczęcie Projektu

deg Na Uniwersytecie Rzeszowskim w ramach projektu bdquoStudenci kierunku Biotechnologia akceleratorem Gospodarkiopartej na Wiedzyrdquo potrzeby w zakresie uzupełnienia wiedzy studentoacutew kierunku biotechnologia rozpoznano w lutym2009 r- podczas otwartej debaty tzw bdquoburzy moacutezgoacutewrdquo studenci wskazali na potrzebę uzupełnienia wiedzyo dodatkowe zajęcia z matematyki i fizyki Przedmioty te sprawiały im największe trudności podczas zaliczeń

38 Uczelnia niepubliczna39 Źroacutedło Raport końcowy z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KL z 2014 r

Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

19

Ważniejsze wyniki kontroli

i egzaminoacutew ponieważ część z nich zdawała na maturze biologię Potrzeby studentoacutew pierwszego roku studioacutew nakierunku zamawianym odnośnie zajęć wyroacutewnawczych zidentyfikowano na początku roku akademickiego20092010 Z anonimowych ankiet przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew wynikało iż o wyborze zajęć z matematykii fizyki zadecydowały trudności w opanowaniu materiału na ćwiczeniach i wykładach Studenci oczekiwali iż zajęciawyroacutewnawcze przygotują ich do zaliczeń i egzaminoacutew oraz poprawią poziom wiedzy z tych przedmiotoacutew Zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki odbywały się na terenie Uniwersytetu i kończyły się zaliczeniem Obecnośćpotwierdzano w listach obecności Ukończyło je 40 studentoacutew pierwszego roku studioacutew (po 20 z matematyki i fizyki)Po zakończeniu ww zajęć wśroacuted ich uczestnikoacutew przeprowadzono anonimowe ankiety Wykazały one iż tematykazajęć w semestrze zimowym była przydatna dla 20 studentoacutew Niezadowolonych było 5 studentoacutew a jakoprzyczynę wskazali zbyt trudny materiał kroacutetki czas na jego opanowanie a także bdquoniezrozumiałe formułowanieinstrukcji i zadańrdquo W następnym semestrze (letnim) wszyscy studenci byli zadowoleni z zajęć wyroacutewnawczychZajęcia dobrze przygotowały 208 studentoacutew do egzaminu z matematyki i 182 ndash do egzaminu z fizyki

deg Na Uniwersytecie Śląskim realizując min projekt bdquoAtrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECHrdquow regulaminie kursoacutew wyroacutewnawczych ustalono zasady uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych w tym minuczestnikami kursoacutew wyroacutewnawczych mogli być studenci ktoacuterzy w szkole ponadgimnazjalnej wykazali sięnajsłabszymi ocenami z odpowiednich objętych programem wyroacutewnawczym przedmiotoacutew kurs z chemii miał byćprowadzony dla trzech grup studentoacutew z fizyki dla dwoacutech i z matematyki dla dwoacutech grup studenci mogliuczestniczyć we wszystkich proponowanych kursach wyroacutewnawczych zajęcia miały odbywać się zgodniez harmonogramami dostępnymi na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Projektu a szczegoacutełowy rozkładzajęć miał być dostosowywany na bieżąco do planoacutew zajęć studentoacutew i możliwości korzystania z sal dydaktycznychUczestnik kursu był zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach potwierdzanego na liście obecności oraz wypełnianiakart ewaluacyjnych kończących zajęcia Nie wprowadzono w ww regulaminie obowiązku uczestniczenia w kursachwyroacutewnawczych przez osoby o najniższych wynikach ktoacutere złożyły deklaracje udziału w Projekcie W regulaminiekursoacutew wyroacutewnawczych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w co najmniej 70 zajęć objętych danym kursemjednak nie określono konsekwencji niespełniania tego warunku Koordynator Projektu wyjaśnił że konsekwencjąnieuczestniczenia w wymaganym zakresie w zajęciach wyroacutewnawczych było niezaliczenie nieobowiązkowego kursuwyroacutewnawczego i dodał bdquoFormalnych konsekwencji z tego tytułu nie wyciągano natomiast ewentualne naturalnekonsekwencje nieodpowiedzialnego traktowania kursoacutew wyroacutewnawczych przez słuchaczy student traktującynieodpowiedzialnie swoacutej udział w kursach wyroacutewnawczych sam zmniejszał swoje szanse na uzyskanie dobrychwynikoacutew z tych przedmiotoacutew w programie studioacutew ktoacutere bazują na wiedzy z zakresu matematyki fizyki i chemiizmniejszając przykładowo swoje szanse na uzyskanie stypendium motywacyjnego na roku II W pewnym sensiezatem student taki karał się samrdquo

3 Kluczowym elementem uczelnianych programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych była aktywnawspoacutełpraca z pracodawcami40 Dominowały w niej podmioty prywatne (74) prowadzące działalność w sektorzebadawczo-rozwojowym budowniczym przetwoacuterstwa przemysłowego usługowym oraz administracji publicznej(10) Dla sporej części pracodawcoacutew głoacutewną motywacją do podjęcia wspoacutełpracy z uczelnią w ramachprogramu kierunkoacutew zamawianych było odniesienie korzyści polegających na częściowym rozwiązaniuproblemoacutew związanych z rekrutacją pracownikoacutew a także wkład pracy studentoacutew stażystoacutew w rozwoacutej firmyPracodawcy wspoacutełpracowali roacutewnież w przedstawicielami uczelni podczas tworzenia programoacutew studioacutewprowadzili zajęcia dydaktyczne lub realizowali zajęcia praktyczne w swoich firmach Studenci kierunkoacutewzamawianych mieli możliwość odbycia wizyty studyjnej w przedsiębiorstwach prowadzących działalnośćz obszaru tematyki kształcenia Część z nich studenci miała możliwość zdobycia uprawnień do obsługi urządzeńspecjalistycznych nauki programu AutoCAD lub innych programoacutew specjalistycznych Ponadto częśćprogramoacutew kształcenia oferowała roacutewnież kursy autoprezentacji i przedsiębiorczości

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunkachchemia fizyka informatyka i ochrona środowiska w ramach projektu bdquograntPROGRES ndash Program Zwiększania LiczbyAbsolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarkirdquo zrealizowano wykłady w zakresie min sensoroacutew

40 Na podstawie Raportu końcowego z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KLz 2014 r Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

20

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

i egzaminoacutew ponieważ część z nich zdawała na maturze biologię Potrzeby studentoacutew pierwszego roku studioacutew nakierunku zamawianym odnośnie zajęć wyroacutewnawczych zidentyfikowano na początku roku akademickiego20092010 Z anonimowych ankiet przeprowadzonych wśroacuted studentoacutew wynikało iż o wyborze zajęć z matematykii fizyki zadecydowały trudności w opanowaniu materiału na ćwiczeniach i wykładach Studenci oczekiwali iż zajęciawyroacutewnawcze przygotują ich do zaliczeń i egzaminoacutew oraz poprawią poziom wiedzy z tych przedmiotoacutew Zajęciawyroacutewnawcze z matematyki i fizyki odbywały się na terenie Uniwersytetu i kończyły się zaliczeniem Obecnośćpotwierdzano w listach obecności Ukończyło je 40 studentoacutew pierwszego roku studioacutew (po 20 z matematyki i fizyki)Po zakończeniu ww zajęć wśroacuted ich uczestnikoacutew przeprowadzono anonimowe ankiety Wykazały one iż tematykazajęć w semestrze zimowym była przydatna dla 20 studentoacutew Niezadowolonych było 5 studentoacutew a jakoprzyczynę wskazali zbyt trudny materiał kroacutetki czas na jego opanowanie a także bdquoniezrozumiałe formułowanieinstrukcji i zadańrdquo W następnym semestrze (letnim) wszyscy studenci byli zadowoleni z zajęć wyroacutewnawczychZajęcia dobrze przygotowały 208 studentoacutew do egzaminu z matematyki i 182 ndash do egzaminu z fizyki

deg Na Uniwersytecie Śląskim realizując min projekt bdquoAtrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia ndash ATRINBIOTECHrdquow regulaminie kursoacutew wyroacutewnawczych ustalono zasady uczestnictwa w zajęciach wyroacutewnawczych w tym minuczestnikami kursoacutew wyroacutewnawczych mogli być studenci ktoacuterzy w szkole ponadgimnazjalnej wykazali sięnajsłabszymi ocenami z odpowiednich objętych programem wyroacutewnawczym przedmiotoacutew kurs z chemii miał byćprowadzony dla trzech grup studentoacutew z fizyki dla dwoacutech i z matematyki dla dwoacutech grup studenci mogliuczestniczyć we wszystkich proponowanych kursach wyroacutewnawczych zajęcia miały odbywać się zgodniez harmonogramami dostępnymi na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Projektu a szczegoacutełowy rozkładzajęć miał być dostosowywany na bieżąco do planoacutew zajęć studentoacutew i możliwości korzystania z sal dydaktycznychUczestnik kursu był zobowiązany do uczestnictwa w zajęciach potwierdzanego na liście obecności oraz wypełnianiakart ewaluacyjnych kończących zajęcia Nie wprowadzono w ww regulaminie obowiązku uczestniczenia w kursachwyroacutewnawczych przez osoby o najniższych wynikach ktoacutere złożyły deklaracje udziału w Projekcie W regulaminiekursoacutew wyroacutewnawczych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w co najmniej 70 zajęć objętych danym kursemjednak nie określono konsekwencji niespełniania tego warunku Koordynator Projektu wyjaśnił że konsekwencjąnieuczestniczenia w wymaganym zakresie w zajęciach wyroacutewnawczych było niezaliczenie nieobowiązkowego kursuwyroacutewnawczego i dodał bdquoFormalnych konsekwencji z tego tytułu nie wyciągano natomiast ewentualne naturalnekonsekwencje nieodpowiedzialnego traktowania kursoacutew wyroacutewnawczych przez słuchaczy student traktującynieodpowiedzialnie swoacutej udział w kursach wyroacutewnawczych sam zmniejszał swoje szanse na uzyskanie dobrychwynikoacutew z tych przedmiotoacutew w programie studioacutew ktoacutere bazują na wiedzy z zakresu matematyki fizyki i chemiizmniejszając przykładowo swoje szanse na uzyskanie stypendium motywacyjnego na roku II W pewnym sensiezatem student taki karał się samrdquo

3 Kluczowym elementem uczelnianych programoacutew kształcenia na kierunkach zamawianych była aktywnawspoacutełpraca z pracodawcami40 Dominowały w niej podmioty prywatne (74) prowadzące działalność w sektorzebadawczo-rozwojowym budowniczym przetwoacuterstwa przemysłowego usługowym oraz administracji publicznej(10) Dla sporej części pracodawcoacutew głoacutewną motywacją do podjęcia wspoacutełpracy z uczelnią w ramachprogramu kierunkoacutew zamawianych było odniesienie korzyści polegających na częściowym rozwiązaniuproblemoacutew związanych z rekrutacją pracownikoacutew a także wkład pracy studentoacutew stażystoacutew w rozwoacutej firmyPracodawcy wspoacutełpracowali roacutewnież w przedstawicielami uczelni podczas tworzenia programoacutew studioacutewprowadzili zajęcia dydaktyczne lub realizowali zajęcia praktyczne w swoich firmach Studenci kierunkoacutewzamawianych mieli możliwość odbycia wizyty studyjnej w przedsiębiorstwach prowadzących działalnośćz obszaru tematyki kształcenia Część z nich studenci miała możliwość zdobycia uprawnień do obsługi urządzeńspecjalistycznych nauki programu AutoCAD lub innych programoacutew specjalistycznych Ponadto częśćprogramoacutew kształcenia oferowała roacutewnież kursy autoprezentacji i przedsiębiorczości

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunkachchemia fizyka informatyka i ochrona środowiska w ramach projektu bdquograntPROGRES ndash Program Zwiększania LiczbyAbsolwentoacutew na Kierunkach Kluczowych dla Gospodarkirdquo zrealizowano wykłady w zakresie min sensoroacutew

40 Na podstawie Raportu końcowego z badania Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KLz 2014 r Badaniem objęto wszystkie uczelnie realizujące kształcenie na kierunkach zamawianych

20

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

chemicznych zagrożenia dla Ziemi w świetle II Światowego Szczytu Ochrony Środowiska w Rio de Janeiro badaniapromieniowania kosmicznego najwyższej energii związkoacutew fluoru w środowisku innowacji i wartości intelektualnejtechnologii w globalnej gospodarce Goście zagraniczni wygłosili następujące wykłady Applications of InductivelyCoupled Plasma Mass Spectroscopy to Environmental and Geochemical Studies - dr Paul Lamothe Quark ndashgluonplasma (plazma kwarkowo ndash gluonowa) ndash prof Margaret Carrington New development in Video technology ndashprof Jakob Wassermann Studenci objęci projektem uczestniczyli roacutewnież w krajowych i zagranicznychkonferencjach naukowych wizyta studentoacutew I roku II stopnia fizyki w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych ndashCERN konferencja NanoFormulation 2012 Barcelona konferencja International Congress on EnvironmentalHealth2012 ndash w Lizbonie konferencja pt Gospodarka WodnondashŚciekowa w zlewni Bałtyku ndash w GdańskuInternational Symposium on Metal Complexes ISMEC 2012 - w Lizbonie Sympozjum bdquoPierwiastki Śladowew Środowiskurdquo ndash w Olsztynie Ponadto zorganizowane zostały Business English oraz Przedsiębiorczy Student

deg Na Akademii Goacuterniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach uatrakcyjnienia procesu kształcenia na kierunku fizykamedyczna w ramach projektu bdquoTeraz Fizyka Nowe formy kształcenia bliżej pracodawcyrdquo zrealizowano zajęcia przyaparaturze specjalistycznej prowadzone pod nadzorem specjalistoacutew niebędących pracownikami uczelni - zajęcia dlastudentoacutew z zakresu medycyny nuklearnej obrazowania i dozymetrii w Klinice Endokrynologii CM UniwersytetuJagiellońskiego i Zakładzie Medycyny Nuklearnej zajęcia z radioterapii w Centrum Onkologii w Krakowie zajęciaz obrazowania w Centrum Diagnostyki Szpitala im Jana Pawła II w Krakowie trzymiesięczne staże zawodowew Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Wałbrzychu Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w Poznaniu2014 r Instytucie Fizyki Jądrowej im Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w KrakowieMiędzynarodowym Centrum Onkoterapii w Otwocku Międzynarodowym Centrum Onkoterapii w KoszalinieRadiology Therapeutic Center Poland Sp z oo w Krakowie

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku mechatronika w ramach projektubdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew na kierunkach Mechanika i Budowa Maszyn oraz Mechatronikardquo zrealizowanowykłady dodatkowe prowadzone przez specjalistoacutew przedsiębiorstw profesoroacutew z uczelni krajowych orazzagranicznych (99 godz) dziewięciomiesięczne staże dyplomowe (20 studentoacutew) trzymiesięczne stażeprzemysłowe (10 studentoacutew) wyjazdy studyjne ( 204 studentoacutew) kursy specjalistyczne (CADCAM) dla 104studentoacutew zajęcia z języka angielskiego (terminologia specjalistyczna dla kierunku)

deg Na Politechnice Śląskiej w ramach uatrakcyjnienia zajęć na kierunku inżynieria środowiska w ramach projektubdquoEkofachowcy ze Śląskardquo zrealizowano dopłaty do wakacyjnych kursoacutew językowych krajowych i zagranicznych kurszawodowy zakończony certyfikatem bdquoMonter instalacji z PVC-C i PVC-U i PP (67 studentoacutew) specjalistyczneszkolenia i warsztaty 60 godzin z 18 przedmiotoacutew (min AutoCad w praktyce Statistica w praktyce Wytyczne BATchemometria i walidacja pomiaroacutew chemicznych specjalista BHP w inżynierii środowisk) w ramach poszerzaniazajęć praktycznych zaplanowano i przeprowadzono dodatkowe praktyczne zajęcia z chemii (10 grup po 30 godzin nagrupę) oraz z biologii z podstawami ekologii i biochemii bakterii (10 grup po 60 godzin na grupę) a także zajęciaz wykorzystania programoacutew komputerowych w praktyce w Inżynierii Środowiska (10 grup po 60 godzin na grupę)specjalistyczny kurs bdquoJęzyk angielski w inżynierii środowiska zaplanowano i zrealizowano 300 godzin lekcyjnychkursu W ramach tego zadania zaplanowano roacutewnież i zrealizowano zakup specjalistycznych książek i podręcznikoacutewwydanych w języku angielskim w liczbie 30 tytułoacutew po 5 egzemplarzy wprowadzono dodatkowe zajęcia mające nacelu rozwoacutej zaradności studentoacutew podczas poruszania się po rynku pracy w wymiarze 15 godzin na osobęzorganizowano obozy naukowe krajowe i zagraniczne zrealizowano trzy granty badawcze dla studentoacutew stażezawodowe (132 studentoacutew) wykłady gościnne wygłaszane przez wybitnych specjalistoacutew spoza Uczelni

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie41 uatrakcyjnienie procesu kształcenia na kierunkumatematyka w ramach projektu bdquoZwiększenie liczby absolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarkiopartej na wiedzy ndash pilotażrdquo polegało na zaproszeniu ośmiu wykładowcoacutew (tzw profesoroacutew wizytujących ) w tymsześciu z zagranicy ktoacuterzy prowadzili zajęcia w języku angielskim Zaproszeni profesorowie przeprowadzili łącznie124 godziny zajęć w ramach siedmiu wykładoacutew prowadzeniu zajęć w ramach hasła bdquopraktyka dla teoretykardquo przezosoby zaproszone z zewnątrz ktoacutere wykorzystując studium przypadku prezentowały konkretne stanowiska pracyz zastosowaniem specjalności matematycznych oraz przeprowadzeniu szkoleń dotyczących komunikacjai autoprezentacja w biznesie oraz jak sobie radzić ze stresem

41 Kontrola doraźna (rozpoznawcza) nr R13006

21

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

4 Formą wsparcia kształcenia na ktoacuterą przeznaczono ponad połowę budżetu (60) w projektachrealizowanych w ramach kierunkoacutew zamawianych były stypendia dla najlepszych studentoacutew Stypendia byływypłacane na zasadzie konkursowej a więc jedynie teoretycznie najlepsi maturzyści (na pierwszymsemestrzeroku) oraz studenci na kolejnych semestrachlatach studioacutew mieli szanse na ich otrzymanieW większości oferowanych programoacutew wysokość stypendioacutew była stała i wynosiła 1 tys zł Uczelnierealizujące kształcenie na kierunkach zamawianych ustalały zasady przyznawania stypendium studentom tychkierunkoacutew

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ustalono zasady przyznawania stypendiumw wysokości 1 tys zł dla 50 studentoacutew kierunku zamawianego matematyka uzyskujących średnią na poziomie40 przy czym podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew pierwszego roku studioacutew były wyniki na maturzew latach następnych wyniki nauczania w poprzednim roku akademickim przy tym nie przewidziano koniecznościaktualizowania list rankingowych stypendystoacutew po zakończeniu każdego semestru Zasady te zmieniono po roku ichfunkcjonowania ze względu na chęć poszerzenia grupy studentoacutew ubiegających się o stypendium Zgodnie zezmienionymi zasadami w przypadku gdy na podstawie kryterium podstawowego (średnia nie niższa niż 4000 orazzaliczenie wszystkich egzaminoacutew w pierwszym terminie) do otrzymania stypendium uprawnionych będzie mniej niż50 przyjętych studentoacutew do ubiegania się o stypendium uprawnieni będą studenci ktoacuterzy zaliczyli wszystkieegzaminy w pierwszym terminie tj bez określenia minimalnej wysokości średniej za poprzedni rok akademickiW konsekwencji w roku akademickim 20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 31 do 44

W wyniku wprowadzenia w 2009 r zmian do zasad przyznawania stypendium za wyniki w nauce na rok akademicki20092010 stypendium uzyskało dziesięciu studentoacutew o średniej od 313 do 444 w tym sześć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (60) a pięć osoacuteb poniżej 370 (40) W roku akademickim 20102011 sześciu studentoacutew otrzymywałostypendium uzyskując średnią za II rok studioacutew w wysokości od 333 do 423 w tym pięć osoacuteb uzyskało średniąponiżej 400 (833) a trzy osoby średnią poniżej 370 (50)

deg Politechnika Świętokrzyska w Kielcach ustaliła42 zasady przyznawania stypendium na kierunkach zamawianychw tym stypendia w wysokości 800 zł otrzyma 15 najlepszych studentoacutew kierunkoacutew zamawianych począwszy oddrugiego roku studioacutew uzyskujących średnią ze studioacutew powyżej 40 W kolejnym roku akademickim stypendiumotrzyma 75 studentoacutew uzyskujących średnią co najmniej 40

deg Politechnika Rzeszowska określiła zasady przyznawania stypendium w regulaminie w tym stypendia w kwocie900 zł przyznawane były na rok akademicki dla 20 studentoacutew mechatroniki oraz 40 dla studentoacutew mechanikii budowy maszyn Podstawą przyznania stypendium dla studentoacutew I roku były wyniki na maturze a w latachnastępnych na podstawie wynikoacutew studioacutew w ramach ustalonego limitu Listę stypendystoacutew aktualizowano pokażdym semestrze

5 W trzech skontrolowanych uczelniach stwierdzono nieprawidłowości polegające (odpowiednio) nanieprzeprowadzeniu audytu projektu w trakcie jego realizacji nierzetelnym przeprowadzeniu i udokumentowaniuprocesu ustalania wartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących oraz niepełnejrealizacji warunkoacutew umowy w tym zaniżeniu liczby studentoacutew przyjętych na kierunek zamawiany oraz zaniżeniuliczby przeprowadzonych zajęć wyroacutewnawczych

deg W Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach Kierownik projektu nie zleciła w trakcie jego realizacjiprzeprowadzenia audytu mimo że zgodnie z sect 13 pkt 11 zarządzenia w sprawie realizacji projektu audyt winien byćdokonywany przynajmniej raz w roku jeżeli okres realizacji projektu jest dłuższy niż rok a jeżeli okres realizacjiprojektu jest kroacutetszy niż rok audyt winien być dokonywany przynajmniej raz

deg Na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach nierzetelnie przeprowadzono i udokumentowano proces ustalaniawartości zamoacutewienia na prowadzenie wykładoacutew przez profesoroacutew wizytujących Dokumentacja dotycząca ustaleniawynagrodzenia dla profesoroacutew wizytujących wskazuje że proces negocjacji miał co najwyżej formalny charakterPonadto występowanie znaczących roacuteżnic w zakresie wysokości stawek za prowadzenie wykładoacutew finansowanychze środkoacutew projektu (800 zł za godzinę) w stosunku do przeprowadzonych w tym samym okresie wykładoacutew

W Regulaminie przyznawania stypendium za wyniki w nauce studentom na kierunkach zamawianych

22

42

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

Ważniejsze wyniki kontroli

finansowanych ze środkoacutew Uczelni (od 200 do 300 zł za godzinę) powoduje wątpliwości co do przestrzegania ndashw tym zakresie ndash zasad oszczędności i gospodarności wydatkoacutew publicznych wynikających z art 44 ust 3 pkt 1ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych43 Stawki za godzinę zajęć dla profesoroacutew wizytującychzawarte były we wniosku o dofinansowanie

deg W Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunek matematyka na pierwszy rok studioacutew w rokuakademickim 20082009 przyjęto o dziewięć osoacuteb mniej w stosunku do warunkoacutew umowy z dnia 10 grudnia 2008 rzawartej z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zaniżono o 30 liczbę przeprowadzonych godzin zajęćwyroacutewnawczych z matematyki w stosunku do określonych w ww umowie

W związku z powyższymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli skierowała do Rektoroacutew szkoacuteł wyższychwnioski pokontrolne dotyczące

deg rzetelnego prowadzenia i dokumentowania procesu wyboru najkorzystniejszych ofert na usługidydaktyczne w ramach projektoacutew

deg podjęcia działań zapewniających przeprowadzenie audytoacutew wewnętrznych projektoacutew unijnychwymaganych procedurami wewnętrznymi

deg pełnej realizacji postanowień umoacutew dotyczących kształcenia na kierunkach zamawianych w tym przyjęciana studia ustalonej liczby studentoacutew oraz realizacji określonej liczby godzin zajęć wyroacutewnawczych

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała roacutewnież uwagi dotyczące sposobu realizacji projektoacutew obejmującychkształcenie zamawiane w kontrolowanych uczelniach Dotyczyły one niżej wymienionych uczelni i spraw

deg Uniwersytet Jagielloński 50 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korekty co spowodowałoopoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu spadek liczbystudentoacutew na kontrolowanym kierunku chemia z naboru 20132014 i 20142015 w poroacutewnaniu do roku 20092010odpowiednio o 24 i 27 osoacuteb wskazuje że po zakończeniu projektu maleje zainteresowanie tym kierunkiem studioacutew

deg Akademia Goacuterniczo-Hutnicza w Krakowie 65 wnioskoacutew o płatność zostało zwroacuteconych przez IP do korektyco spowodowało opoacuteźnienie terminoacutew ich zatwierdzenia oraz otrzymanie kolejnych transz dofinansowania projektu

deg Uniwersytet Śląski Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska nie wystąpiła doUczelnianej Komisji Rekrutacyjnej44 z wnioskiem o zwiększenie limitu przyjęć na studia II stopnia na KZ na rokakademicki 20102011 przez co przekroczono limit przyjęć na studia wynoszący 100 osoacuteb tj przyjęto 121 osoacutebOstatecznie studia rozpoczęło 114 osoacuteb We wniosku o płatność końcową nierzetelnie wykazano liczbę studentoacutewobjętych zajęciami wyroacutewnawczymi - podano 100 zamiast 96 przy planowanej 84

deg Politechnika Śląska nierzetelne rozliczenie dopłat do wakacyjnych kursoacutew językowych gdyż w przypadku czterechz 11 dopłat zadanie zostało rozliczone przed jego wykonaniem 60 złożonych wnioskoacutew o płatność wymagałokorekt nie poddano aktualizacji harmonogramu realizacji projektu w 2013 r przy okazji aneksowania umowyo dofinansowanie

35 Efekty kształcenia na kierunkach zamawianych

Kształceniem zamawianym objęto 93486 studentoacutew I roku Liczbę studentoacutew I roku w stosunku do latbazowych zwiększono o 49019 osoacuteb Dane Głoacutewnego Urzędu Statystycznego wskazują że odsetekabsolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych (w relacji do ogoacutełuabsolwentoacutew) stopniowo wzrastał ndash z 174 w 2009 r do 21 w 2013 r45 Należy zauważyć jednak że odsetekstudentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na tych kierunkach pozostawał nadal wysoki

43 Dz U z 2013 r poz 885 ze zm44 Zgodnie z sect 2 ust 3 Uchwały nr 26 Senatu Uniwersytetu z 26 maja 2009 r ndash limit przyjęć moacutegł być zwiększony w uzasadnionych przypadkach przez

Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną na wniosek Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej uzgodniony z dziekanem Wydziału45 Źroacutedło httpstrategstatgovplHomeStrateg

23

25 190 200 210

20 174 175

15

10

9 0 1 2 3

5 0 1 1 1 1

0 0 0 0 0

2 2 2 2 2

0

Ważniejsze wyniki kontroli

(2921 w 2013 r) w odniesieniu do wartości docelowej (1790 w 2015 r) NIK zwraca jednak uwagę że brakodpowiedniego systemu monitorowania losoacutew absolwentoacutew szkoacuteł wyższych utrudniał zbadanie czy absolwencikierunkoacutew zamawianych znaleźli zatrudnienie na rynku pracy i w konsekwencji ndash wydanie oceny na tematskuteczności kształcenia na tych kierunkach

Wykres 1 Odsetek absolwentoacutew szkoacuteł wyższych na kierunkach technicznych matematycznychi przyrodniczych w relacji do ogoacutełu absolwentoacutew tych szkoacuteł

Źroacutedło Opracowanie własne na podstawie danych GUS

1 W ramach Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka PO KL określono cel szczegoacutełowy nr 3 Podniesienieatrakcyjności kształcenia w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych na poziomie wyższymZałożono że będzie on realizowany poprzez46 zlecanie uczelniom przez ministra właściwego ds szkolnictwawyższego kształcenia określonej liczby studentoacutew na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczychoraz wdrożenie programoacutew wyroacutewnawczych adresowanych do studentoacutew pierwszego roku studioacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych obejmujących podnoszenie kompetencji niezbędnych dokontynuowania studioacutew na tych kierunkach

Oczekiwanym efektem tych działań miało być zwiększenie do 22 odsetka absolwentoacutew kierunkoacutewmatematyczno-przyrodniczych i technicznych oraz zmniejszenie o 33 odsetka studentoacutew niekontynuującychnauki po I roku studioacutew na kierunkach matematyczno-przyrodniczych i technicznych Dla monitorowaniazałożonego efektu określono trzy wskaźniki produktu oraz jeden wskaźnik rezultatu Wskaźnikami produktu dlacelu szczegoacutełowego nr 3 Priorytetu IV PO KL były

1) liczba studentoacutew pierwszego roku na kierunkach zamawianych ndash na koniec I poacutełrocza 2014 r wskaźnik tenosiągnięto na poziomie 93501 osoacuteb tj 4495 wartości docelowej ustalonej na poziomie 20800 osoacuteb

2) liczba uczelni oferujących dodatkowe zajęcia wyroacutewnawcze dla studentoacutew pierwszego roku kierunkoacutewzamawianych ndash na koniec I poacutełrocza 2014 r wskaźnik osiągnięto na poziomie 126 uczelni tj 26255wartości docelowej ustalonej na poziomie 48 uczelni

3) liczba absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych ndash na koniec I poacutełrocza 2014 r wskaźnik ten osiągnięto napoziomie 21431 osoacuteb tj 1191 wartości docelowej ustalonej na poziomie 18000 osoacuteb

Wskaźnik rezultatu ndash odsetek studentoacutew ktoacuterzy nie kontynuują nauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkachtechnicznych matematycznych i przyrodniczych w relacji do studentoacutew pierwszego roku tych kierunkoacutew nakoniec 2013 r osiągnięto na poziomie 2921 (zakładana wartość docelowa na koniec 2015 r ndash 1790)47Na poziom tego wskaźnika mała wpływ rezygnacja z dalszego kształcenia na danym kierunku między innymi

46 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (wwwefsgovpl DokumentyListsDokumenty20programoweAttachments87Program_Operacyjny_Kapital_Ludzki_05122011pdf wwwefsgovplDokumentyListsDokumenty20programoweAttachments89SzOP20PO20KL_1 _lipca_2014pdf)

47 Źroacutedłem danych dla określenia tego wskaźnika jest publikacja Głoacutewnego Urzędu Statystycznego pn Szkoły wyższe i ich finanse (Podręcznikwskaźnikoacutew Program Operacyjny Kapitał Ludzki)

24

Ważniejsze wyniki kontroli

ze względu na konieczność szybkiego wyroacutewnywania przez studentoacutew pierwszego roku poziomu kształceniaw stosunku do wiedzy zdobytej na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej lub niezaliczenie przez studentoacutewpierwszego roku48

deg Na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w roku akademickim 20092010 limit przyjęć na kierunkizamawiane objęte projektem (łącznie chemia fizyka informatyka i ochrona środowiska) wynosił 535 osoacuteb Chęćstudiowania zgłosiło 386 osoacuteb a studia rozpoczęło 385 osoacuteb Liczba kandydatoacutew na kierunki zamawiane objęteprojektem zmniejszyła się w roku akademickim 20132014 w stosunku do roku 20092010 o 167 osoacuteb limit przyjęćobniżono o 210 miejsc a przyjęto mniej o 178 osoacuteb Spośroacuted rozpoczynających studia w roku akademickim20092010 ndash 37 studentoacutew fizyki z tego 28 na studiach pierwszego stopnia i dziewięciu na studiach drugiegostopnia studia ukończyło 11 studentoacutew pierwszego stopnia (393 rozpoczynających) i ośmiu studentoacutew (ponadtojeden student obronił egzamin w październiku) drugiego stopnia (100) Sześciu spośroacuted dziewięciu absolwentoacutewdrugiego stopnia podjęło pracę (pięciu w szkolnictwie i jeden w sektorze bankowości) oraz trzy osobykontynuowały naukę na studiach trzeciego stopnia Wszyscy absolwenci pierwszego stopnia kontynuowali naukęna studiach drugiego stopnia W latach akademickich 20112012 20122013 i 20132014 nie zgłosił się żadenkandydat na studia pierwszego stopnia na kierunek fizyka

deg Na Uniwersytecie Jagiellońskim spośroacuted 206 osoacuteb rozpoczynających studia na kierunku chemia w rokuakademickim 20092010 ukończyło je w roku akademickim 20112012 ndash 101 osoacuteb (490) przy czym 92 osobybyły z naboru pierwotnego siedem z naboru 20082009 (powtarzało rok) oraz dwie osoby doszły na trzecim rokuze studioacutew matematyczno-przyrodniczych W latach 2009 2010 2011 2012 liczba studentoacutew kierunku chemiawzrastała i wynosiła odpowiednio 206 252 255 276 i spadła w kolejnych latach po zakończeniu realizacjiprojektu tj w 2013 r ndash do 182 i w roku 2014 do 179 osoacuteb

deg Na Politechnice Rzeszowskiej w roku akademickim 20092010 na kierunku mechatronika studia rozpoczęło 103studentoacutew z czego dyplom uzyskały 52 osoby (505) a 40 spośroacuted nich kontynuowało naukę na studiachdrugiego stopnia Los 12 osoacuteb nie jest znany Zmniejszenie liczby osoacuteb kończących studia spowodowane byłoprzeniesieniem na inny kierunek oraz na studia niestacjonarne powtarzaniem roku skreśleniem z listy studentoacutewLiczba kandydatoacutew na ten kierunek była wysoka tj w roku 2009 ndash 123 osoby w roku 2010 ndash 213 osoacuteb w roku2011 ndash 238 osoacuteb w roku 2012 ndash 267 osoacuteb w roku 2013 ndash 341 osoacuteb w roku 2014 ndash 241 osoacuteb natomiast limitstudentoacutew na tym kierunku w roku 2009 wynosił 90 osoacuteb a w roku 2014 wzroacutesł do 100 osoacuteb

Wysoki odsetek studentoacutew niekontynuujących nauki po pierwszym roku studioacutew na kierunkach technicznychmatematycznych i przyrodniczych może być spowodowany ich znaczną trudnością Autorzy raportu ndash Ocenajakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412 PO KL49 ndash potwierdzająże kierunki ścisłe charakteryzują się niższą niż przeciętnie relacją liczby absolwentoacutew do liczby przyjętychstudentoacutew Ponad przeciętna część studentoacutew tych kierunkoacutew rezygnuje w trakcie studioacutew lub jest skreślanaz listy studentoacutew z powodu niezaliczenia kolejnych etapoacutew kształcenia Ich zdaniem nasilenie tego problemuw ostatnich latach wiąże się ze znacznym obniżeniem poziomu wiedzy i umiejętności z matematykiu absolwentoacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych

2 Skontrolowane uczelnie podejmowały proacuteby monitorowania losoacutew zawodowych absolwentoacutew kierunkoacutewzamawianych Wymoacuteg monitorowania50 karier zawodowych absolwentoacutew nie został określony w umowachzawartych przez uczelnie z MNiSW lub NCBR ale wynikał z art 13a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym51Jego celem było dostosowanie kierunkoacutew studioacutew i programoacutew kształcenia do potrzeb rynku pracy Należyjednak podkreślić że uczelnie napotkały na trudności w pozyskaniu danych na temat sytuacji zawodowej

48 Sprawozdanie z realizacji Priorytetu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 za 2013 r49 Raport końcowy z badania ewaluacyjnego z 2014 r przeprowadzonego przez PSDB Sp z oo na zlecenie NCBR Badaniem objęto wszystkie uczelnie

realizujące kształcenie zamawiane studentoacutew oraz absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych i dla poroacutewnania grupę studentoacutew i absolwentoacutew nieuczestniczących w projekcie grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracujących z uczelniami oraz przedstawicieli rynku pracy

50 W umowach dotyczących realizacji kształcenia zamawianego nie uwzględniono problematyki monitorowania losoacutew absolwentoacutew kierunkoacutewzamawianych

51 Od 1 października 2014 r zgodnie z art 13b ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego prowadzimonitoring karier zawodowych absolwentoacutew na podstawie danych uzyskanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

25

Ważniejsze wyniki kontroli

absolwentoacutew Dwie uczelnie nie badały bezpośrednio losoacutew zawodowych absolwentoacutew tylko poziom satysfakcji

ze zdobytych kompetencji zawodowych W konsekwencji skontrolowane uczelnie nie uzyskały pełnej informacji natemat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych

deg Uniwersytet Rzeszowski badał losy absolwentoacutew kontrolowanego kierunku zamawianego (biotechnologia)Spośroacuted 65 absolwentoacutew tego kierunku 59 (tj 908) kontynuowało studia na poziomie II stopnia (w tym 30 osoacutebna biotechnologii molekularnej 24 na nanobiotechnologii dwie na ochronie środowiska i jedna na biologii ndash naUniwersytecie oraz jedna na biotechnologii na Politechnice Warszawskiej i jedna na kierunku medycznym weLwowie)Spośroacuted pozostałych sześciu absolwentoacutew dwie osoby podjęły pracę trzy wyjechały za granicę a jednawychowuje dziecko

deg Politechnika Rzeszowska opracowała trzy raporty dotyczące absolwentoacutew Badanie losoacutew absolwentoacutew 20112012ndash Zarządzanie II stopnia Badanie losoacutew absolwentoacutew 20122013 ndash kierunku finanse i rachunkowośćMonitorowanie karier zawodowych absolwentoacutew 2013 ndash dotyczyło min kierunkoacutew zarządzanie informatykatechnologia chemiczna matematyka mechanika i budowa maszyn Badania te dotyczyły jednak głoacutewniesłuszności wyboru oraz poziomu satysfakcji z uzyskanych kwalifikacji i umiejętności przez absolwentoacutewskończonych kierunkoacutew Przeprowadzone ankiety nie ujmowały losoacutew absolwentoacutew po ukończeniu Politechniki

deg Politechnika Świętokrzyska przeprowadziła badania ankietowe wśroacuted studentoacutew ktoacuterzy ukończyli studia w rokuakademickim 20122013 w podziale na wydziały ale bez precyzowania ukończonego kierunku Odsetekpracujących absolwentoacutew (ktoacuterzy wzięli udział w badaniach) wynioacutesł od 97 Wydziału Elektrotechniki Automatykii Informatyki 84 Wydziału Mechatroniki i Budowy Maszyn 81 Wydziału Budownictwa i 71 Wydziału InżynieriiŚrodowiska Geomatyki i Energetyki

deg Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach sporządził dwa raporty dotyczące absolwentoacutew ktoacuterzy ukończylistudia w roku 2012 i w roku 2013 W raporcie z 2012 r przedstawiono losy 52 absolwentoacutew przy czymskupiono się na ich kompetencjach zawodowych a nie sytuacji zawodowej W raporcie z 2013 r objęto badaniem104 absolwentoacutew z ktoacuterych 525 znalazło zatrudnienie W badaniach nie uwzględniono losoacutew absolwentoacutewposzczegoacutelnych kierunkoacutew w tym kierunkoacutew zamawianych

deg Uniwersytet Jagielloński sporządził raport w listopadzie 2013 r dotyczący losoacutew zawodowych absolwentoacutew ktoacuterzyzłożyli egzamin licencjacki do 15 grudnia 2012 r Populacja badawcza liczyła 3564 absolwentoacutew z czego 2222osoby wyraziły zgodę na udział w badaniu a ankiety wypełniły 882 osoby (tj 25 ogoacutełu absolwentoacutew i 40 tychktoacuterzy wyrazili zgodę na badania) Z raportu wynika że 84 ankietowanych kontynuuje naukę na poziomie IIstopnia (część łączy pracę ze studiami)

deg Uniwersytet Śląski w Katowicach przeprowadził drogą mailową ankietę wśroacuted 88 absolwentoacutew II stopnia kierunkuzamawianego biotechnologia Na ankietę odpowiedziało 31 osoacuteb (tj 35) z czego wynikało że 15 (tj 48) osoacutebznalazło zatrudnienie z tego 8 osoacuteb pracowało w wyuczonym zawodzie Nie pracowało 14 osoacuteb (45) a dwieosoby kontynuowały studia III stopnia

Autorzy raportu ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412PO KL52 zwroacutecili uwagę że ukończenie kierunkoacutew studioacutew zamawianych przez Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nie zawsze podnosiło szanse absolwentoacutew na zatrudnienie Pracodawcy biorący udział w badaniuwiedzę zawodową absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali) Wskazaliże stażyści ci nie wyroacuteżniają się istotnie (61) lub są relatywnie lepsi (26) od stażystoacutew nie objętychprogramem Najgorzej pracodawcy ocenili praktyczne umiejętności stażystoacutew ndash średnio na 347(w pięciostopniowej skali) Zdaniem jednej czwartej respondentoacutew (25) byli oni lepiej przygotowani na tlepozostałych stażystoacutew ale połowa pracodawcoacutew nie dostrzegła znacznych roacuteżnic (51) Natomiast prawiepołowa z nich (49) bardzo wysoko oceniła motywację stażystoacutew do angażowania się w zadania zawodowea kolejne 37 oceniło ją wysoko

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objęto nim wszystkie uczelnie realizujące kształcenie zamawiane studentoacutew oraz absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych i dla poroacutewnania grupę studentoacutew i absolwentoacutew nie uczestniczących w projekcie grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracującychz uczelniami oraz przedstawicieli rynku pracy

26

52

Ważniejsze wyniki kontroli

Badanie ewaluacyjne obejmowało roacutewnież kwestię zatrudnialności absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych choćzwroacutecono w nim uwagę że ocena ich losoacutew zawodowych jest przedwczesna W okresie realizacji badania częśćuczestnikoacutew programu kształcenia na kierunkach zamawianych nadal studiowała na studiach pierwszegostopnia a część kontynuowała naukę na studiach II stopnia W raporcie wskazano że absolwenci kierunkoacutewzamawianych ktoacuterzy podjęli pracę zawodową znaleźli zatrudnienie w większości w zawodach blisko związanychz kierunkiem studioacutew przy czym w poroacutewnaniu z absolwentami analogicznych kierunkoacutew (ale nie objętychwsparciem) znajdują zatrudnienie znacznie bliższe ukończonym kierunkoacutew studioacutew Z badania wynika żerelatywnie najwięcej absolwentoacutew pracuje w zawodzie dla kierunkoacutew informatyka (72 deklaruje pełną zgodnośći 16 częściową zgodność) i elektrotechnika (77 deklaruje pełną zgodność i 9 częściową) Relatywnienajmniej zgodne z wykształceniem jest zatrudnienie absolwentoacutew kierunkoacutew ochrona środowiska (44respondentoacutew wykonuje pracę zupełnie niezwiązaną z kierunkiem studioacutew) inżynieria środowiska (34zaznaczyło odpowiedź praca nie ma żadnego związku ze studiami)

Jedną z rekomendacji raportu było monitorowanie przez uczelnie losoacutew absolwentoacutew w aspekcie dopasowaniaich kompetencji do wymogoacutew rynku pracy oraz przekazywanie wiedzy z tego monitoringu studentomkandydatom na studia oraz władzom uczelni (odpowiedzialnym za program kształcenia)

27

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

4 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

41 Przygotowanie kontroli

Kontrola została poprzedzona kontrolą doraźną (rozpoznawczą) przeprowadzoną w Uniwersytecie KardynałaStefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz w Wyższej Szkole Zarządzania i Ekologii w Warszawie w IV kwartale2013 r

Kontrolą objęto MNiSW i NCBR oraz osiem publicznych szkoacuteł wyższych realizujących kształcenie zamawianePodstawą wyboru projektoacutew dotyczących kształcenia zamawianego w poszczegoacutelnych uczelniach był terminnajwcześniejszego ich zakończenia

Podstawowymi dokumentami stanowiącymi podstawę realizacji tematyki kontroli były umowa o dofinansowanie(z ewentualnymi aneksami) wraz z załącznikami w tym wniosek o dofinansowanie i jeśli były zmiany to ostatniajego wersja oraz wnioski o płatność

42 Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli

Kontrolę planową przeprowadzono w okresie od 7 października 2014 r do 30 stycznia 2015 r W połowielistopada 2014 r została zorganizowana narada śroacutedkontrolna ndash wideokonferencja w ktoacuterej uczestniczyliprzedstawiciele wszystkich jednostek organizacyjnych NIK realizujących kontrole w ramach kształcenia nakierunkach zamawianych

Po kontroli w dziesięciu wystąpieniach pokontrolnych skierowanych do kierownikoacutew kontrolowanych jednostekzawarto oceny kontrolowanej działalności w tym trzy oceny opisowe pięć ocen pozytywnych i dwie ocenypozytywne mimo stwierdzonych nieprawidłowości

Wykaz skontrolowanych jednostek osoacuteb kierujących tymi jednostkami a także ocen kontrolowanej działalnościzawartych w wystąpieniach pokontrolnych NIK stanowi załącznik nr 52 do niniejszej Informacji

Zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego NIK zgłosiło NCBR

Wszyscy adresaci wystąpień pokontrolnych poinformowali NIK o zrealizowaniu wnioskoacutew pokontrolnych bądźo podjęciu działań w celu ich realizacji

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapewnił NIK że wnioski pokontrolne zostaną wzięte pod uwagęw programach realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej UE w Programie Operacyjnym WiedzaEdukacja Rozwoacutej oraz że przyjęty w nowej perspektywie system monitorowania realizowanych w trybiekonkursowym (odpowiedzialne NCBR) oraz pozakonkursowym (odpowiedzialne MNiSW) działań prowadzonybędzie w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

43 Finansowe rezultaty kontroli

Podczas kontroli uzyskano finansowe rezultaty kontroli Stanowią one

minus finansowe lub sprawozdawcze skutki nieprawidłowości w kwocie 120 tys zł z tytułu naruszenia zasadnależytego zarządzania finansami tj zawyżenia stawek dla profesoroacutew wizytujących w stosunku doustalonych w zarządzeniu Rektora Politechniki Świętokrzyskiej z dnia 8 lutego 2010 r w sprawie zlecaniazajęć dydaktycznych profesorom z zagranicy niepozostającym w stosunku pracy z PolitechnikąŚwiętokrzyską

minus finansowe skutki nieprawidłowości na szkodę budżetu środkoacutew unijnych na kwotę 12412643 złUniwersytet Jagielloński we wniosku o płatność za ostatni okres realizacji umowy (tj od 1 lipca 2012 r do30 września 2012 r) wykazał jako wydatki kwalifikowalne kwoty zakupu odczynnikoacutew ndash 3638856 zł

28

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

odczynnikoacutew i specjalistycznych podręcznikoacutew ndash 7780687 zł oraz zestawu klockoacutew ndash 9931 zł wydatkite zostały dokonane po upływie okresu realizacji projektu ustalonego w harmonogramie

29

Załączniki

5 Załączniki

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych

Zachodzące w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przemiany w polskiej gospodarce rozbudziły aspiracjeedukacyjne młodzieży Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia zwiększa się możliwość uzyskania pracyi wyższych płac a także rośnie mobilność zawodowa pracownikoacutew Wszystko to sprawia że odsetek młodzieżypodejmującej studia istotnie wzrasta od początku lat dziewięćdziesiątych Jednocześnie jednak istnieje wieleproblemoacutew strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego wśroacuted ktoacuterych należy wymienić zroacuteżnicowaniejakości kształcenia małą popularność kierunkoacutew ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadryakademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentoacutew

Począwszy od roku akademickiego 20062007 sytuacja w szkolnictwie wyższym zmienia się gdyżsystematycznie spada liczba studentoacutew (od 194 mln w roku akademickim 20062007 do 155 mln w rokuakademickim 20132014) spowodowana głoacutewnie niżem demograficznym Zgodnie z prognozą MNiSW wskutekwłaśnie postępującego niżu demograficznego w latach 2023-25 liczba studentoacutew na polskich uczelniach spadniedo ok 125 mln Od roku akademickiego 20062007 spada liczba studentoacutew przypadających na jednegonauczyciela akademickiego tj od 194 w roku akademickim 20062007 do 166 w roku akademickim2012201353 Stwierdzono ponadto że na niższą atrakcyjność inwestycyjną kraju wpływa min niewystarczającaliczba specjalistoacutew z wykształceniem na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraznadreprezentacja absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych Przyczynił się do niej rozwoacutej uczelni niepublicznychkształcących na kierunkach humanistycznych oraz rozwoacutej studioacutew niestacjonarnych w uczelniach publicznychW strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracy dostrzeżono znaczną nadreprezentacjęabsolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006 absolwenci kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 1635 ogoacutełu absolwentoacutew) co powoduje wzrost stopybezrobocia w tej grupie absolwentoacutew

Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych uznano za konieczne

minus podejmowanie systemowych działań zmierzających do podniesienia popularności kształcenia w obszarzenauk technicznych matematycznych i przyrodniczych poprzez zamawianie kształcenia na wskazanychprzez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego kierunkach studioacutew istotnych dla rozwojukonkurencyjności i innowacyjności gospodarki

minus podejmowanie dodatkowych działań promocyjno-edukacyjnych zmierzających do podnoszeniapopularności kształcenia na kierunkach zamawianych co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenialiczby osoacuteb podejmującej studia na tych kierunkach

Działania te realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będącym jednym z programoacutewsłużących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 mającym na celu wzrostpoziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomuwykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczenia społecznego wsparcie dla budowy strukturadministracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej i terytorialnej Wszystkie działania realizowanew ramach PO KL mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzyi przedsiębiorczości

W PO KL wyodrębniono 10 priorytetoacutew w tym Priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka W ramach priorytetu IVwyszczegoacutelniono dwa działania

53 Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r ndash opracowanie GUS

30

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Ważniejsze wyniki kontroli

absolwentoacutew Dwie uczelnie nie badały bezpośrednio losoacutew zawodowych absolwentoacutew tylko poziom satysfakcji

ze zdobytych kompetencji zawodowych W konsekwencji skontrolowane uczelnie nie uzyskały pełnej informacji natemat skuteczności kształcenia na kierunkach zamawianych

deg Uniwersytet Rzeszowski badał losy absolwentoacutew kontrolowanego kierunku zamawianego (biotechnologia)Spośroacuted 65 absolwentoacutew tego kierunku 59 (tj 908) kontynuowało studia na poziomie II stopnia (w tym 30 osoacutebna biotechnologii molekularnej 24 na nanobiotechnologii dwie na ochronie środowiska i jedna na biologii ndash naUniwersytecie oraz jedna na biotechnologii na Politechnice Warszawskiej i jedna na kierunku medycznym weLwowie)Spośroacuted pozostałych sześciu absolwentoacutew dwie osoby podjęły pracę trzy wyjechały za granicę a jednawychowuje dziecko

deg Politechnika Rzeszowska opracowała trzy raporty dotyczące absolwentoacutew Badanie losoacutew absolwentoacutew 20112012ndash Zarządzanie II stopnia Badanie losoacutew absolwentoacutew 20122013 ndash kierunku finanse i rachunkowośćMonitorowanie karier zawodowych absolwentoacutew 2013 ndash dotyczyło min kierunkoacutew zarządzanie informatykatechnologia chemiczna matematyka mechanika i budowa maszyn Badania te dotyczyły jednak głoacutewniesłuszności wyboru oraz poziomu satysfakcji z uzyskanych kwalifikacji i umiejętności przez absolwentoacutewskończonych kierunkoacutew Przeprowadzone ankiety nie ujmowały losoacutew absolwentoacutew po ukończeniu Politechniki

deg Politechnika Świętokrzyska przeprowadziła badania ankietowe wśroacuted studentoacutew ktoacuterzy ukończyli studia w rokuakademickim 20122013 w podziale na wydziały ale bez precyzowania ukończonego kierunku Odsetekpracujących absolwentoacutew (ktoacuterzy wzięli udział w badaniach) wynioacutesł od 97 Wydziału Elektrotechniki Automatykii Informatyki 84 Wydziału Mechatroniki i Budowy Maszyn 81 Wydziału Budownictwa i 71 Wydziału InżynieriiŚrodowiska Geomatyki i Energetyki

deg Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach sporządził dwa raporty dotyczące absolwentoacutew ktoacuterzy ukończylistudia w roku 2012 i w roku 2013 W raporcie z 2012 r przedstawiono losy 52 absolwentoacutew przy czymskupiono się na ich kompetencjach zawodowych a nie sytuacji zawodowej W raporcie z 2013 r objęto badaniem104 absolwentoacutew z ktoacuterych 525 znalazło zatrudnienie W badaniach nie uwzględniono losoacutew absolwentoacutewposzczegoacutelnych kierunkoacutew w tym kierunkoacutew zamawianych

deg Uniwersytet Jagielloński sporządził raport w listopadzie 2013 r dotyczący losoacutew zawodowych absolwentoacutew ktoacuterzyzłożyli egzamin licencjacki do 15 grudnia 2012 r Populacja badawcza liczyła 3564 absolwentoacutew z czego 2222osoby wyraziły zgodę na udział w badaniu a ankiety wypełniły 882 osoby (tj 25 ogoacutełu absolwentoacutew i 40 tychktoacuterzy wyrazili zgodę na badania) Z raportu wynika że 84 ankietowanych kontynuuje naukę na poziomie IIstopnia (część łączy pracę ze studiami)

deg Uniwersytet Śląski w Katowicach przeprowadził drogą mailową ankietę wśroacuted 88 absolwentoacutew II stopnia kierunkuzamawianego biotechnologia Na ankietę odpowiedziało 31 osoacuteb (tj 35) z czego wynikało że 15 (tj 48) osoacutebznalazło zatrudnienie z tego 8 osoacuteb pracowało w wyuczonym zawodzie Nie pracowało 14 osoacuteb (45) a dwieosoby kontynuowały studia III stopnia

Autorzy raportu ndash Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunkoacutew zamawianych w ramach Poddziałania 412PO KL52 zwroacutecili uwagę że ukończenie kierunkoacutew studioacutew zamawianych przez Ministra Nauki i SzkolnictwaWyższego nie zawsze podnosiło szanse absolwentoacutew na zatrudnienie Pracodawcy biorący udział w badaniuwiedzę zawodową absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych ocenili na 383 (w pięciostopniowej skali) Wskazaliże stażyści ci nie wyroacuteżniają się istotnie (61) lub są relatywnie lepsi (26) od stażystoacutew nie objętychprogramem Najgorzej pracodawcy ocenili praktyczne umiejętności stażystoacutew ndash średnio na 347(w pięciostopniowej skali) Zdaniem jednej czwartej respondentoacutew (25) byli oni lepiej przygotowani na tlepozostałych stażystoacutew ale połowa pracodawcoacutew nie dostrzegła znacznych roacuteżnic (51) Natomiast prawiepołowa z nich (49) bardzo wysoko oceniła motywację stażystoacutew do angażowania się w zadania zawodowea kolejne 37 oceniło ją wysoko

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie NCBR Objęto nim wszystkie uczelnie realizujące kształcenie zamawiane studentoacutew oraz absolwentoacutewkierunkoacutew zamawianych i dla poroacutewnania grupę studentoacutew i absolwentoacutew nie uczestniczących w projekcie grupę pracodawcoacutew wspoacutełpracującychz uczelniami oraz przedstawicieli rynku pracy

26

52

Ważniejsze wyniki kontroli

Badanie ewaluacyjne obejmowało roacutewnież kwestię zatrudnialności absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych choćzwroacutecono w nim uwagę że ocena ich losoacutew zawodowych jest przedwczesna W okresie realizacji badania częśćuczestnikoacutew programu kształcenia na kierunkach zamawianych nadal studiowała na studiach pierwszegostopnia a część kontynuowała naukę na studiach II stopnia W raporcie wskazano że absolwenci kierunkoacutewzamawianych ktoacuterzy podjęli pracę zawodową znaleźli zatrudnienie w większości w zawodach blisko związanychz kierunkiem studioacutew przy czym w poroacutewnaniu z absolwentami analogicznych kierunkoacutew (ale nie objętychwsparciem) znajdują zatrudnienie znacznie bliższe ukończonym kierunkoacutew studioacutew Z badania wynika żerelatywnie najwięcej absolwentoacutew pracuje w zawodzie dla kierunkoacutew informatyka (72 deklaruje pełną zgodnośći 16 częściową zgodność) i elektrotechnika (77 deklaruje pełną zgodność i 9 częściową) Relatywnienajmniej zgodne z wykształceniem jest zatrudnienie absolwentoacutew kierunkoacutew ochrona środowiska (44respondentoacutew wykonuje pracę zupełnie niezwiązaną z kierunkiem studioacutew) inżynieria środowiska (34zaznaczyło odpowiedź praca nie ma żadnego związku ze studiami)

Jedną z rekomendacji raportu było monitorowanie przez uczelnie losoacutew absolwentoacutew w aspekcie dopasowaniaich kompetencji do wymogoacutew rynku pracy oraz przekazywanie wiedzy z tego monitoringu studentomkandydatom na studia oraz władzom uczelni (odpowiedzialnym za program kształcenia)

27

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

4 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

41 Przygotowanie kontroli

Kontrola została poprzedzona kontrolą doraźną (rozpoznawczą) przeprowadzoną w Uniwersytecie KardynałaStefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz w Wyższej Szkole Zarządzania i Ekologii w Warszawie w IV kwartale2013 r

Kontrolą objęto MNiSW i NCBR oraz osiem publicznych szkoacuteł wyższych realizujących kształcenie zamawianePodstawą wyboru projektoacutew dotyczących kształcenia zamawianego w poszczegoacutelnych uczelniach był terminnajwcześniejszego ich zakończenia

Podstawowymi dokumentami stanowiącymi podstawę realizacji tematyki kontroli były umowa o dofinansowanie(z ewentualnymi aneksami) wraz z załącznikami w tym wniosek o dofinansowanie i jeśli były zmiany to ostatniajego wersja oraz wnioski o płatność

42 Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli

Kontrolę planową przeprowadzono w okresie od 7 października 2014 r do 30 stycznia 2015 r W połowielistopada 2014 r została zorganizowana narada śroacutedkontrolna ndash wideokonferencja w ktoacuterej uczestniczyliprzedstawiciele wszystkich jednostek organizacyjnych NIK realizujących kontrole w ramach kształcenia nakierunkach zamawianych

Po kontroli w dziesięciu wystąpieniach pokontrolnych skierowanych do kierownikoacutew kontrolowanych jednostekzawarto oceny kontrolowanej działalności w tym trzy oceny opisowe pięć ocen pozytywnych i dwie ocenypozytywne mimo stwierdzonych nieprawidłowości

Wykaz skontrolowanych jednostek osoacuteb kierujących tymi jednostkami a także ocen kontrolowanej działalnościzawartych w wystąpieniach pokontrolnych NIK stanowi załącznik nr 52 do niniejszej Informacji

Zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego NIK zgłosiło NCBR

Wszyscy adresaci wystąpień pokontrolnych poinformowali NIK o zrealizowaniu wnioskoacutew pokontrolnych bądźo podjęciu działań w celu ich realizacji

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapewnił NIK że wnioski pokontrolne zostaną wzięte pod uwagęw programach realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej UE w Programie Operacyjnym WiedzaEdukacja Rozwoacutej oraz że przyjęty w nowej perspektywie system monitorowania realizowanych w trybiekonkursowym (odpowiedzialne NCBR) oraz pozakonkursowym (odpowiedzialne MNiSW) działań prowadzonybędzie w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

43 Finansowe rezultaty kontroli

Podczas kontroli uzyskano finansowe rezultaty kontroli Stanowią one

minus finansowe lub sprawozdawcze skutki nieprawidłowości w kwocie 120 tys zł z tytułu naruszenia zasadnależytego zarządzania finansami tj zawyżenia stawek dla profesoroacutew wizytujących w stosunku doustalonych w zarządzeniu Rektora Politechniki Świętokrzyskiej z dnia 8 lutego 2010 r w sprawie zlecaniazajęć dydaktycznych profesorom z zagranicy niepozostającym w stosunku pracy z PolitechnikąŚwiętokrzyską

minus finansowe skutki nieprawidłowości na szkodę budżetu środkoacutew unijnych na kwotę 12412643 złUniwersytet Jagielloński we wniosku o płatność za ostatni okres realizacji umowy (tj od 1 lipca 2012 r do30 września 2012 r) wykazał jako wydatki kwalifikowalne kwoty zakupu odczynnikoacutew ndash 3638856 zł

28

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

odczynnikoacutew i specjalistycznych podręcznikoacutew ndash 7780687 zł oraz zestawu klockoacutew ndash 9931 zł wydatkite zostały dokonane po upływie okresu realizacji projektu ustalonego w harmonogramie

29

Załączniki

5 Załączniki

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych

Zachodzące w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przemiany w polskiej gospodarce rozbudziły aspiracjeedukacyjne młodzieży Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia zwiększa się możliwość uzyskania pracyi wyższych płac a także rośnie mobilność zawodowa pracownikoacutew Wszystko to sprawia że odsetek młodzieżypodejmującej studia istotnie wzrasta od początku lat dziewięćdziesiątych Jednocześnie jednak istnieje wieleproblemoacutew strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego wśroacuted ktoacuterych należy wymienić zroacuteżnicowaniejakości kształcenia małą popularność kierunkoacutew ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadryakademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentoacutew

Począwszy od roku akademickiego 20062007 sytuacja w szkolnictwie wyższym zmienia się gdyżsystematycznie spada liczba studentoacutew (od 194 mln w roku akademickim 20062007 do 155 mln w rokuakademickim 20132014) spowodowana głoacutewnie niżem demograficznym Zgodnie z prognozą MNiSW wskutekwłaśnie postępującego niżu demograficznego w latach 2023-25 liczba studentoacutew na polskich uczelniach spadniedo ok 125 mln Od roku akademickiego 20062007 spada liczba studentoacutew przypadających na jednegonauczyciela akademickiego tj od 194 w roku akademickim 20062007 do 166 w roku akademickim2012201353 Stwierdzono ponadto że na niższą atrakcyjność inwestycyjną kraju wpływa min niewystarczającaliczba specjalistoacutew z wykształceniem na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraznadreprezentacja absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych Przyczynił się do niej rozwoacutej uczelni niepublicznychkształcących na kierunkach humanistycznych oraz rozwoacutej studioacutew niestacjonarnych w uczelniach publicznychW strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracy dostrzeżono znaczną nadreprezentacjęabsolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006 absolwenci kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 1635 ogoacutełu absolwentoacutew) co powoduje wzrost stopybezrobocia w tej grupie absolwentoacutew

Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych uznano za konieczne

minus podejmowanie systemowych działań zmierzających do podniesienia popularności kształcenia w obszarzenauk technicznych matematycznych i przyrodniczych poprzez zamawianie kształcenia na wskazanychprzez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego kierunkach studioacutew istotnych dla rozwojukonkurencyjności i innowacyjności gospodarki

minus podejmowanie dodatkowych działań promocyjno-edukacyjnych zmierzających do podnoszeniapopularności kształcenia na kierunkach zamawianych co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenialiczby osoacuteb podejmującej studia na tych kierunkach

Działania te realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będącym jednym z programoacutewsłużących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 mającym na celu wzrostpoziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomuwykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczenia społecznego wsparcie dla budowy strukturadministracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej i terytorialnej Wszystkie działania realizowanew ramach PO KL mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzyi przedsiębiorczości

W PO KL wyodrębniono 10 priorytetoacutew w tym Priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka W ramach priorytetu IVwyszczegoacutelniono dwa działania

53 Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r ndash opracowanie GUS

30

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Ważniejsze wyniki kontroli

Badanie ewaluacyjne obejmowało roacutewnież kwestię zatrudnialności absolwentoacutew kierunkoacutew zamawianych choćzwroacutecono w nim uwagę że ocena ich losoacutew zawodowych jest przedwczesna W okresie realizacji badania częśćuczestnikoacutew programu kształcenia na kierunkach zamawianych nadal studiowała na studiach pierwszegostopnia a część kontynuowała naukę na studiach II stopnia W raporcie wskazano że absolwenci kierunkoacutewzamawianych ktoacuterzy podjęli pracę zawodową znaleźli zatrudnienie w większości w zawodach blisko związanychz kierunkiem studioacutew przy czym w poroacutewnaniu z absolwentami analogicznych kierunkoacutew (ale nie objętychwsparciem) znajdują zatrudnienie znacznie bliższe ukończonym kierunkoacutew studioacutew Z badania wynika żerelatywnie najwięcej absolwentoacutew pracuje w zawodzie dla kierunkoacutew informatyka (72 deklaruje pełną zgodnośći 16 częściową zgodność) i elektrotechnika (77 deklaruje pełną zgodność i 9 częściową) Relatywnienajmniej zgodne z wykształceniem jest zatrudnienie absolwentoacutew kierunkoacutew ochrona środowiska (44respondentoacutew wykonuje pracę zupełnie niezwiązaną z kierunkiem studioacutew) inżynieria środowiska (34zaznaczyło odpowiedź praca nie ma żadnego związku ze studiami)

Jedną z rekomendacji raportu było monitorowanie przez uczelnie losoacutew absolwentoacutew w aspekcie dopasowaniaich kompetencji do wymogoacutew rynku pracy oraz przekazywanie wiedzy z tego monitoringu studentomkandydatom na studia oraz władzom uczelni (odpowiedzialnym za program kształcenia)

27

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

4 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

41 Przygotowanie kontroli

Kontrola została poprzedzona kontrolą doraźną (rozpoznawczą) przeprowadzoną w Uniwersytecie KardynałaStefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz w Wyższej Szkole Zarządzania i Ekologii w Warszawie w IV kwartale2013 r

Kontrolą objęto MNiSW i NCBR oraz osiem publicznych szkoacuteł wyższych realizujących kształcenie zamawianePodstawą wyboru projektoacutew dotyczących kształcenia zamawianego w poszczegoacutelnych uczelniach był terminnajwcześniejszego ich zakończenia

Podstawowymi dokumentami stanowiącymi podstawę realizacji tematyki kontroli były umowa o dofinansowanie(z ewentualnymi aneksami) wraz z załącznikami w tym wniosek o dofinansowanie i jeśli były zmiany to ostatniajego wersja oraz wnioski o płatność

42 Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli

Kontrolę planową przeprowadzono w okresie od 7 października 2014 r do 30 stycznia 2015 r W połowielistopada 2014 r została zorganizowana narada śroacutedkontrolna ndash wideokonferencja w ktoacuterej uczestniczyliprzedstawiciele wszystkich jednostek organizacyjnych NIK realizujących kontrole w ramach kształcenia nakierunkach zamawianych

Po kontroli w dziesięciu wystąpieniach pokontrolnych skierowanych do kierownikoacutew kontrolowanych jednostekzawarto oceny kontrolowanej działalności w tym trzy oceny opisowe pięć ocen pozytywnych i dwie ocenypozytywne mimo stwierdzonych nieprawidłowości

Wykaz skontrolowanych jednostek osoacuteb kierujących tymi jednostkami a także ocen kontrolowanej działalnościzawartych w wystąpieniach pokontrolnych NIK stanowi załącznik nr 52 do niniejszej Informacji

Zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego NIK zgłosiło NCBR

Wszyscy adresaci wystąpień pokontrolnych poinformowali NIK o zrealizowaniu wnioskoacutew pokontrolnych bądźo podjęciu działań w celu ich realizacji

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapewnił NIK że wnioski pokontrolne zostaną wzięte pod uwagęw programach realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej UE w Programie Operacyjnym WiedzaEdukacja Rozwoacutej oraz że przyjęty w nowej perspektywie system monitorowania realizowanych w trybiekonkursowym (odpowiedzialne NCBR) oraz pozakonkursowym (odpowiedzialne MNiSW) działań prowadzonybędzie w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

43 Finansowe rezultaty kontroli

Podczas kontroli uzyskano finansowe rezultaty kontroli Stanowią one

minus finansowe lub sprawozdawcze skutki nieprawidłowości w kwocie 120 tys zł z tytułu naruszenia zasadnależytego zarządzania finansami tj zawyżenia stawek dla profesoroacutew wizytujących w stosunku doustalonych w zarządzeniu Rektora Politechniki Świętokrzyskiej z dnia 8 lutego 2010 r w sprawie zlecaniazajęć dydaktycznych profesorom z zagranicy niepozostającym w stosunku pracy z PolitechnikąŚwiętokrzyską

minus finansowe skutki nieprawidłowości na szkodę budżetu środkoacutew unijnych na kwotę 12412643 złUniwersytet Jagielloński we wniosku o płatność za ostatni okres realizacji umowy (tj od 1 lipca 2012 r do30 września 2012 r) wykazał jako wydatki kwalifikowalne kwoty zakupu odczynnikoacutew ndash 3638856 zł

28

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

odczynnikoacutew i specjalistycznych podręcznikoacutew ndash 7780687 zł oraz zestawu klockoacutew ndash 9931 zł wydatkite zostały dokonane po upływie okresu realizacji projektu ustalonego w harmonogramie

29

Załączniki

5 Załączniki

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych

Zachodzące w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przemiany w polskiej gospodarce rozbudziły aspiracjeedukacyjne młodzieży Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia zwiększa się możliwość uzyskania pracyi wyższych płac a także rośnie mobilność zawodowa pracownikoacutew Wszystko to sprawia że odsetek młodzieżypodejmującej studia istotnie wzrasta od początku lat dziewięćdziesiątych Jednocześnie jednak istnieje wieleproblemoacutew strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego wśroacuted ktoacuterych należy wymienić zroacuteżnicowaniejakości kształcenia małą popularność kierunkoacutew ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadryakademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentoacutew

Począwszy od roku akademickiego 20062007 sytuacja w szkolnictwie wyższym zmienia się gdyżsystematycznie spada liczba studentoacutew (od 194 mln w roku akademickim 20062007 do 155 mln w rokuakademickim 20132014) spowodowana głoacutewnie niżem demograficznym Zgodnie z prognozą MNiSW wskutekwłaśnie postępującego niżu demograficznego w latach 2023-25 liczba studentoacutew na polskich uczelniach spadniedo ok 125 mln Od roku akademickiego 20062007 spada liczba studentoacutew przypadających na jednegonauczyciela akademickiego tj od 194 w roku akademickim 20062007 do 166 w roku akademickim2012201353 Stwierdzono ponadto że na niższą atrakcyjność inwestycyjną kraju wpływa min niewystarczającaliczba specjalistoacutew z wykształceniem na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraznadreprezentacja absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych Przyczynił się do niej rozwoacutej uczelni niepublicznychkształcących na kierunkach humanistycznych oraz rozwoacutej studioacutew niestacjonarnych w uczelniach publicznychW strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracy dostrzeżono znaczną nadreprezentacjęabsolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006 absolwenci kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 1635 ogoacutełu absolwentoacutew) co powoduje wzrost stopybezrobocia w tej grupie absolwentoacutew

Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych uznano za konieczne

minus podejmowanie systemowych działań zmierzających do podniesienia popularności kształcenia w obszarzenauk technicznych matematycznych i przyrodniczych poprzez zamawianie kształcenia na wskazanychprzez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego kierunkach studioacutew istotnych dla rozwojukonkurencyjności i innowacyjności gospodarki

minus podejmowanie dodatkowych działań promocyjno-edukacyjnych zmierzających do podnoszeniapopularności kształcenia na kierunkach zamawianych co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenialiczby osoacuteb podejmującej studia na tych kierunkach

Działania te realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będącym jednym z programoacutewsłużących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 mającym na celu wzrostpoziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomuwykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczenia społecznego wsparcie dla budowy strukturadministracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej i terytorialnej Wszystkie działania realizowanew ramach PO KL mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzyi przedsiębiorczości

W PO KL wyodrębniono 10 priorytetoacutew w tym Priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka W ramach priorytetu IVwyszczegoacutelniono dwa działania

53 Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r ndash opracowanie GUS

30

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

4 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

41 Przygotowanie kontroli

Kontrola została poprzedzona kontrolą doraźną (rozpoznawczą) przeprowadzoną w Uniwersytecie KardynałaStefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz w Wyższej Szkole Zarządzania i Ekologii w Warszawie w IV kwartale2013 r

Kontrolą objęto MNiSW i NCBR oraz osiem publicznych szkoacuteł wyższych realizujących kształcenie zamawianePodstawą wyboru projektoacutew dotyczących kształcenia zamawianego w poszczegoacutelnych uczelniach był terminnajwcześniejszego ich zakończenia

Podstawowymi dokumentami stanowiącymi podstawę realizacji tematyki kontroli były umowa o dofinansowanie(z ewentualnymi aneksami) wraz z załącznikami w tym wniosek o dofinansowanie i jeśli były zmiany to ostatniajego wersja oraz wnioski o płatność

42 Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli

Kontrolę planową przeprowadzono w okresie od 7 października 2014 r do 30 stycznia 2015 r W połowielistopada 2014 r została zorganizowana narada śroacutedkontrolna ndash wideokonferencja w ktoacuterej uczestniczyliprzedstawiciele wszystkich jednostek organizacyjnych NIK realizujących kontrole w ramach kształcenia nakierunkach zamawianych

Po kontroli w dziesięciu wystąpieniach pokontrolnych skierowanych do kierownikoacutew kontrolowanych jednostekzawarto oceny kontrolowanej działalności w tym trzy oceny opisowe pięć ocen pozytywnych i dwie ocenypozytywne mimo stwierdzonych nieprawidłowości

Wykaz skontrolowanych jednostek osoacuteb kierujących tymi jednostkami a także ocen kontrolowanej działalnościzawartych w wystąpieniach pokontrolnych NIK stanowi załącznik nr 52 do niniejszej Informacji

Zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego NIK zgłosiło NCBR

Wszyscy adresaci wystąpień pokontrolnych poinformowali NIK o zrealizowaniu wnioskoacutew pokontrolnych bądźo podjęciu działań w celu ich realizacji

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapewnił NIK że wnioski pokontrolne zostaną wzięte pod uwagęw programach realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej UE w Programie Operacyjnym WiedzaEdukacja Rozwoacutej oraz że przyjęty w nowej perspektywie system monitorowania realizowanych w trybiekonkursowym (odpowiedzialne NCBR) oraz pozakonkursowym (odpowiedzialne MNiSW) działań prowadzonybędzie w sposoacuteb umożliwiający jednoznaczną ocenę ich efektoacutew

43 Finansowe rezultaty kontroli

Podczas kontroli uzyskano finansowe rezultaty kontroli Stanowią one

minus finansowe lub sprawozdawcze skutki nieprawidłowości w kwocie 120 tys zł z tytułu naruszenia zasadnależytego zarządzania finansami tj zawyżenia stawek dla profesoroacutew wizytujących w stosunku doustalonych w zarządzeniu Rektora Politechniki Świętokrzyskiej z dnia 8 lutego 2010 r w sprawie zlecaniazajęć dydaktycznych profesorom z zagranicy niepozostającym w stosunku pracy z PolitechnikąŚwiętokrzyską

minus finansowe skutki nieprawidłowości na szkodę budżetu środkoacutew unijnych na kwotę 12412643 złUniwersytet Jagielloński we wniosku o płatność za ostatni okres realizacji umowy (tj od 1 lipca 2012 r do30 września 2012 r) wykazał jako wydatki kwalifikowalne kwoty zakupu odczynnikoacutew ndash 3638856 zł

28

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

odczynnikoacutew i specjalistycznych podręcznikoacutew ndash 7780687 zł oraz zestawu klockoacutew ndash 9931 zł wydatkite zostały dokonane po upływie okresu realizacji projektu ustalonego w harmonogramie

29

Załączniki

5 Załączniki

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych

Zachodzące w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przemiany w polskiej gospodarce rozbudziły aspiracjeedukacyjne młodzieży Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia zwiększa się możliwość uzyskania pracyi wyższych płac a także rośnie mobilność zawodowa pracownikoacutew Wszystko to sprawia że odsetek młodzieżypodejmującej studia istotnie wzrasta od początku lat dziewięćdziesiątych Jednocześnie jednak istnieje wieleproblemoacutew strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego wśroacuted ktoacuterych należy wymienić zroacuteżnicowaniejakości kształcenia małą popularność kierunkoacutew ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadryakademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentoacutew

Począwszy od roku akademickiego 20062007 sytuacja w szkolnictwie wyższym zmienia się gdyżsystematycznie spada liczba studentoacutew (od 194 mln w roku akademickim 20062007 do 155 mln w rokuakademickim 20132014) spowodowana głoacutewnie niżem demograficznym Zgodnie z prognozą MNiSW wskutekwłaśnie postępującego niżu demograficznego w latach 2023-25 liczba studentoacutew na polskich uczelniach spadniedo ok 125 mln Od roku akademickiego 20062007 spada liczba studentoacutew przypadających na jednegonauczyciela akademickiego tj od 194 w roku akademickim 20062007 do 166 w roku akademickim2012201353 Stwierdzono ponadto że na niższą atrakcyjność inwestycyjną kraju wpływa min niewystarczającaliczba specjalistoacutew z wykształceniem na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraznadreprezentacja absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych Przyczynił się do niej rozwoacutej uczelni niepublicznychkształcących na kierunkach humanistycznych oraz rozwoacutej studioacutew niestacjonarnych w uczelniach publicznychW strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracy dostrzeżono znaczną nadreprezentacjęabsolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006 absolwenci kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 1635 ogoacutełu absolwentoacutew) co powoduje wzrost stopybezrobocia w tej grupie absolwentoacutew

Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych uznano za konieczne

minus podejmowanie systemowych działań zmierzających do podniesienia popularności kształcenia w obszarzenauk technicznych matematycznych i przyrodniczych poprzez zamawianie kształcenia na wskazanychprzez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego kierunkach studioacutew istotnych dla rozwojukonkurencyjności i innowacyjności gospodarki

minus podejmowanie dodatkowych działań promocyjno-edukacyjnych zmierzających do podnoszeniapopularności kształcenia na kierunkach zamawianych co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenialiczby osoacuteb podejmującej studia na tych kierunkach

Działania te realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będącym jednym z programoacutewsłużących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 mającym na celu wzrostpoziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomuwykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczenia społecznego wsparcie dla budowy strukturadministracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej i terytorialnej Wszystkie działania realizowanew ramach PO KL mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzyi przedsiębiorczości

W PO KL wyodrębniono 10 priorytetoacutew w tym Priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka W ramach priorytetu IVwyszczegoacutelniono dwa działania

53 Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r ndash opracowanie GUS

30

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

odczynnikoacutew i specjalistycznych podręcznikoacutew ndash 7780687 zł oraz zestawu klockoacutew ndash 9931 zł wydatkite zostały dokonane po upływie okresu realizacji projektu ustalonego w harmonogramie

29

Załączniki

5 Załączniki

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych

Zachodzące w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przemiany w polskiej gospodarce rozbudziły aspiracjeedukacyjne młodzieży Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia zwiększa się możliwość uzyskania pracyi wyższych płac a także rośnie mobilność zawodowa pracownikoacutew Wszystko to sprawia że odsetek młodzieżypodejmującej studia istotnie wzrasta od początku lat dziewięćdziesiątych Jednocześnie jednak istnieje wieleproblemoacutew strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego wśroacuted ktoacuterych należy wymienić zroacuteżnicowaniejakości kształcenia małą popularność kierunkoacutew ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadryakademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentoacutew

Począwszy od roku akademickiego 20062007 sytuacja w szkolnictwie wyższym zmienia się gdyżsystematycznie spada liczba studentoacutew (od 194 mln w roku akademickim 20062007 do 155 mln w rokuakademickim 20132014) spowodowana głoacutewnie niżem demograficznym Zgodnie z prognozą MNiSW wskutekwłaśnie postępującego niżu demograficznego w latach 2023-25 liczba studentoacutew na polskich uczelniach spadniedo ok 125 mln Od roku akademickiego 20062007 spada liczba studentoacutew przypadających na jednegonauczyciela akademickiego tj od 194 w roku akademickim 20062007 do 166 w roku akademickim2012201353 Stwierdzono ponadto że na niższą atrakcyjność inwestycyjną kraju wpływa min niewystarczającaliczba specjalistoacutew z wykształceniem na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraznadreprezentacja absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych Przyczynił się do niej rozwoacutej uczelni niepublicznychkształcących na kierunkach humanistycznych oraz rozwoacutej studioacutew niestacjonarnych w uczelniach publicznychW strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracy dostrzeżono znaczną nadreprezentacjęabsolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006 absolwenci kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 1635 ogoacutełu absolwentoacutew) co powoduje wzrost stopybezrobocia w tej grupie absolwentoacutew

Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych uznano za konieczne

minus podejmowanie systemowych działań zmierzających do podniesienia popularności kształcenia w obszarzenauk technicznych matematycznych i przyrodniczych poprzez zamawianie kształcenia na wskazanychprzez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego kierunkach studioacutew istotnych dla rozwojukonkurencyjności i innowacyjności gospodarki

minus podejmowanie dodatkowych działań promocyjno-edukacyjnych zmierzających do podnoszeniapopularności kształcenia na kierunkach zamawianych co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenialiczby osoacuteb podejmującej studia na tych kierunkach

Działania te realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będącym jednym z programoacutewsłużących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 mającym na celu wzrostpoziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomuwykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczenia społecznego wsparcie dla budowy strukturadministracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej i terytorialnej Wszystkie działania realizowanew ramach PO KL mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzyi przedsiębiorczości

W PO KL wyodrębniono 10 priorytetoacutew w tym Priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka W ramach priorytetu IVwyszczegoacutelniono dwa działania

53 Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r ndash opracowanie GUS

30

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Załączniki

5 Załączniki

51 Charakterystyka uwarunkowań organizacyjnych i prawnych

Zachodzące w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przemiany w polskiej gospodarce rozbudziły aspiracjeedukacyjne młodzieży Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia zwiększa się możliwość uzyskania pracyi wyższych płac a także rośnie mobilność zawodowa pracownikoacutew Wszystko to sprawia że odsetek młodzieżypodejmującej studia istotnie wzrasta od początku lat dziewięćdziesiątych Jednocześnie jednak istnieje wieleproblemoacutew strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego wśroacuted ktoacuterych należy wymienić zroacuteżnicowaniejakości kształcenia małą popularność kierunkoacutew ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadryakademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentoacutew

Począwszy od roku akademickiego 20062007 sytuacja w szkolnictwie wyższym zmienia się gdyżsystematycznie spada liczba studentoacutew (od 194 mln w roku akademickim 20062007 do 155 mln w rokuakademickim 20132014) spowodowana głoacutewnie niżem demograficznym Zgodnie z prognozą MNiSW wskutekwłaśnie postępującego niżu demograficznego w latach 2023-25 liczba studentoacutew na polskich uczelniach spadniedo ok 125 mln Od roku akademickiego 20062007 spada liczba studentoacutew przypadających na jednegonauczyciela akademickiego tj od 194 w roku akademickim 20062007 do 166 w roku akademickim2012201353 Stwierdzono ponadto że na niższą atrakcyjność inwestycyjną kraju wpływa min niewystarczającaliczba specjalistoacutew z wykształceniem na kierunkach technicznych matematycznych i przyrodniczych oraznadreprezentacja absolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych Przyczynił się do niej rozwoacutej uczelni niepublicznychkształcących na kierunkach humanistycznych oraz rozwoacutej studioacutew niestacjonarnych w uczelniach publicznychW strukturze absolwentoacutew szkoacuteł wyższych wchodzących na rynek pracy dostrzeżono znaczną nadreprezentacjęabsolwentoacutew kierunkoacutew humanistycznych (w roku akademickim 20052006 absolwenci kierunkoacutew technicznychmatematycznych i przyrodniczych stanowili jedynie 1635 ogoacutełu absolwentoacutew) co powoduje wzrost stopybezrobocia w tej grupie absolwentoacutew

Dla zapewnienia pracodawcom wystarczającej podaży odpowiednio wykwalifikowanych absolwentoacutew kierunkoacutewtechnicznych matematycznych i przyrodniczych uznano za konieczne

minus podejmowanie systemowych działań zmierzających do podniesienia popularności kształcenia w obszarzenauk technicznych matematycznych i przyrodniczych poprzez zamawianie kształcenia na wskazanychprzez ministra właściwego ds szkolnictwa wyższego kierunkach studioacutew istotnych dla rozwojukonkurencyjności i innowacyjności gospodarki

minus podejmowanie dodatkowych działań promocyjno-edukacyjnych zmierzających do podnoszeniapopularności kształcenia na kierunkach zamawianych co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenialiczby osoacuteb podejmującej studia na tych kierunkach

Działania te realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będącym jednym z programoacutewsłużących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 mającym na celu wzrostpoziomu zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracownikoacutew podniesienie poziomuwykształcenia zmniejszenie obszaroacutew wykluczenia społecznego wsparcie dla budowy strukturadministracyjnych państwa oraz zwiększenie spoacutejności społecznej i terytorialnej Wszystkie działania realizowanew ramach PO KL mają wpływać na zwiększenie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzyi przedsiębiorczości

W PO KL wyodrębniono 10 priorytetoacutew w tym Priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka W ramach priorytetu IVwyszczegoacutelniono dwa działania

53 Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r ndash opracowanie GUS

30

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Załączniki

minus Działanie 41 Wzmocnienie i rozwoacutej potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczbyabsolwentoacutew kierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy (Poddziałanie 411Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Poddziałania 412 Zwiększenie liczby absolwentoacutewkierunkoacutew o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 413 Wzmocnieniesystemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym)

minus Działanie 42 Rozwoacutej kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwojugospodarczym

Priorytet IV koncentruje się na podwyższaniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego zaroacutewnopoprzez stworzenie korzystnych warunkoacutew systemowo-organizacyjnych dla efektywnego zarządzaniaszkolnictwem wyższym jak też poprzez wywołanie impulsoacutew rozwojowych wpływających na dostępność i rozwoacutejtych kierunkoacutew kształcenia ktoacuterych znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy jest największe

Projekty dotyczące kształcenia na kierunkach zamawianych w szkołach wyższych realizowane były w ramach POKL Priorytetu IV Działania 41 Poddziałania 412 System realizacji PO KL wraz z wytycznymi horyzontalnymiMinistra Rozwoju Regionalnego w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) 2007-2013 jaki wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wytycznymi w zakresiewdrażania projektoacutew innowacyjnych i wspoacutełpracy ponadnarodowej w ramach PO KL oraz Wytycznymi w zakresiekwalifikowania wydatkoacutew w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tworzy kompleksowy zbioacuter zasadwdrażania PO KL54

Zgodnie z początkowymi założeniami Poddziałanie 412 miało być wdrażane w formie projektoacutew systemowychPocząwszy od 2009 r Poddziałanie to realizowane było w trybie konkursowym a zmiana trybu wdrażanianastąpiła w związku z ograniczeniami prawnymi Zgodnie bowiem z przepisami art 40 ustawy Prawoo szkolnictwie wyższym Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może zamawiać kierunki studioacutew jedyniew uczelniach przez siebie nadzorowanych Informację o zmianie trybu realizacji projektoacutew w Poddziałaniu 412z systemowego na konkursowy zawierał Komunikat Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 ro zmianach wprowadzenia do Szczegoacutełowego opisu priorytetoacutew Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-201355

54 Dokumenty i wytyczne dotyczące realizacji PO KL w latach 2007-2013 podlegały modyfikacjom W toku kontroli każdorazowo należy dokonywaćsprawdzenia ktoacutera wersja wytycznych obowiązywała w badanym okresie Kolejne wersje dokumentoacutew programowych i wytycznych są dostępne min nastronie internetowej wwwefsgovpl zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące Wytyczne archiwum

55 MP z 2009 r Nr 10 poz134

31

Załączniki

52 Wykaz ważniejszych aktoacutew normatywnych dotyczących kontrolowanej

działalności

1 Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz U z 2012 poz 572 ze zm)

2 Ustawa z 6 grudnia 2006 r o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz U z 2014 r poz 1649 ze zm)

3 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych (Dz U z 2013 r poz 885 ze zm)

4 Ustawa z dnia 29 września 1994 r o rachunkowości (Dz U z 2013 r poz 330 ze zm)

5 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r Prawo zamoacutewień publicznych (Dz U z 2013 r poz 907 ze zm)

6 Rozporządzenie Rady (WE) Nr 10832006 z dnia 11 lipca 2006 r ustanawiające przepisy ogoacutelne dotycząceEuropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego oraz FunduszuSpoacutejności i uchylające rozporządzenie (WE) Nr 12601999 (Dz U UE L Nr 210 str 25 ze zm)obowiązywało do dnia 1 stycznia 2014 r ndash zostało uchylone przez art 153 ust 1 RozporządzeniaParlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 13032013 z dnia 17 grudnia 2013 r ustanawiające wspoacutelneprzepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (hellip) opublikowanego w Dz U UE LNr 347s 320)

7 Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 18282006 z dnia 8 grudnia 2006 r ustanawiające szczegoacutełowe zasadywykonania rozporządzenia Rady (WE) Nr 10832006 ustanawiającego przepisy ogoacutelne dotycząceEuropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego oraz FunduszuSpoacutejności oraz rozporządzenia (WE) nr 10802006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawieEuropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Dz Urz UE L Nr 371 str 1 ze zm)

8 Rozporządzenie (WE) nr 10812006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r w sprawieEuropejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 17841999 (Dz Urz UE Nr 210s 12 ze zm) obowiązywało do dnia 1 stycznia 2014 r i zostało uchylone przez art 27 RozporządzeniaParlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 13042013 z dnia 17 grudnia 2013 r w sprawie EuropejskiegoFunduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) Nr 10812006 - Dz U UE L 347 s 470

32

Załączniki

53 Wykaz skontrolowanych jednostek

Lp Jednostkaorganizacyjna NIKprzeprowadzającakontrolę

Nazwa jednostkikontrolowanej

Imię i nazwisko kierownika jednostkikontrolowanej

Ocena ogoacutelnakontrolowanejdziałalnościzawarta wwystąpieniupokontrolnym

1

Departament NaukiOświaty i Dziedzictwa

Narodowego

Ministerstwo Nauki iSzkolnictwa Wyższego

Prof dr hab Lena Kolarska-Bobińska od 3grudnia 2013 r poprzednio od 16 listopada2007 r do 27 listopada 2013 r prof drhab Barbara Kudrycka

opisowa56

2 Narodowe CentrumBadań i Rozwoju

Prof dr hab inż Krzysztof Kurzydłowskiod 1 stycznia 2012 r

opisowa

3 Uniwersytet KardynałaStefana Wyszyńskiego

Ks Prof UKSW dr hab StanisławDziekoński od 1 października 2012 rpoprzednio od września 2005 r dokwietnia 2010 r ks Prof dr hab RyszardRumianek a od maja 2010 r do września2012 r ks Prof Dr hab Henryk Skorowski

opisowa

4 Wyższa Szkoła Ekologiii Zarzadzania wWarszawie

Dr Monika Madej od 1 października 2011r poprzednio od 1 września 1995 r do30 września 2011 r prof dr hab Inż JanMisiak

pozytywna

5

6Delegatura NIK w

Katowicach

Uniwersytet Śląski Prof dr hab Miesław Banyś od1 kwietnia 2008 r na kadencję 2008-2012 i od 27 kwietnia 2012 r na kadencję2012-2016

pozytywna

Politechnika Śląska Prof dr hab Andrzej Karbownik od1 września 2008 r do 31 sierpnia 2012 roraz od 1 września 2012 r do 31 sierpnia2016 r

pozytywna

7

Delegatura NIK wKielcach

Uniwersytet JanaKochanowskiego

Prof dr hab Jacek Semaniak od1 września 2012 r poprzednio od1 września 2005 r do 31 sierpnia 2012 rprof dr hab Regina Renz

pozytywna mimostwierdzonychnieprawidłowości

8 PolitechnikaŚwiętokrzyska

Prof dr hab Stanisław Adamczak od 1września 2008 r

pozytywna mimostwierdzonychnieprawidłowości

9Delegatura NIK w

Krakowie

Uniwersytet Jagielloński Prof dr hab Wojciech Nowak pozytywna10 Akademia Goacuterniczo-

HutniczaProf dr hab inż Tadeusz Słomka pozytywna

11

Delegatura NIK wRzeszowie

Uniwersytet Rzeszowski Prof dr hab Aleksander Bobko od dnia 1września 2012 r poprzednio od 1września 2008 r do 30 sierpnia 2012 rprof dr hab Stanisław Uliasz

pozytywna

12 PolitechnikaRzeszowska imIgnacego Łukasiewicza

Prof dr hab Marek Orkisz pozytywna

Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen pozytywna pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości negatywna Jeżelisformułowanie oceny ogoacutelnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione albo taka ocena nie dawałoby prawdziwego obrazufunkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą stosuje się ocenę opisową bądź uzupełnienia ocenę ogoacutelną o dodatkoweobjaśnienie

33

56

Załączniki

54 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w trybie konkursowym

Lp Nazwa BeneficjentaUmowna kwotadofinansowania -łącznie

Dofinansowanie -środki krajowe

Dofinansowanie -środki europejskie

Liczbakierunkoacutewobjętychwsparciem

1 Politechnika Śląska 87 508 99470 13 126 34923 74 382 64552 17

2Uniwersytet im Adama Mickiewiczaw Poznaniu

58 211 26055 8 731 68908 49 479 571477

3 Politechnika Łoacutedzka 57 505 95585 8 625 89338 48 880 06249 8

4Politechnika Krakowska im TadeuszaKościuszki

54 300 57543 8 145 08633 46 155 48914 14

5Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

50 402 95310 7 560 44297 42 842 51014 8

6 Uniwersytet Warszawski 50 282 59900 7 542 38986 42 740 20917 9

7Politechnika Rzeszowska imIgnacego Łukasiewicza

46 557 25972 6 983 58897 39 573 67077 10

8Akademia Goacuterniczo-Hutnicza imStanisława Staszica w Krakowie

44 490 97910 6 673 64687 37 817 332246

9 Politechnika Wrocławska 42 167 86372 6 325 17957 35 842 68418 710 Politechnika Częstochowska 28 796 73332 4 319 51000 24 477 22333 611 Uniwersytet Wrocławski 27 748 88173 4 162 33227 23 586 54946 612 Uniwersytet Śląski w Katowicach 26 039 86710 3 905 98009 22 133 88705 813 Uniwersytet Jagielloński 25 587 92836 3 838 18926 21 749 73910 314 Politechnika Świętokrzyska 24 332 17711 3 649 82657 20 682 35054 315 Politechnika Poznańska 22 082 02904 3 312 30436 18 769 72469 916 Uniwersytet Gdański 21 738 52772 3 260 77916 18 477 74856 317 Politechnika Lubelska 20 989 33500 3 148 40025 17 840 93475 518 Uniwersytet Rzeszowski 17 945 57977 2 691 83698 15 253 74281 6

19Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny w Szczecinie

17 894 33945 2 684 15092 15 210 18853 5

20Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

17 369 88269 2 605 48240 14 764 400293

21Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

17 337 76450 2 600 66468 14 737 09983 6

22 Uniwersytet Łoacutedzki 16 099 59708 2 414 93957 13 684 65753 423 Politechnika Gdańska 15 307 03631 2 296 05545 13 010 98087 4

24Uniwersytet Jana Kochanowskiego wKielcach

15 014 70222 2 252 20534 12 762 496892

25 Politechnika Białostocka 14 247 32518 2 137 09879 12 110 22640 4

26

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im PrezydentaStanisława Wojciechowskiego wKaliszu

13 887 93506 2 083 19027 11 804 74481

5

27 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 13 090 46774 1 963 57016 11 126 89758 328 Politechnika Opolska 12 766 77458 1 915 01619 10 851 75839 4

29Uniwersytet Rolniczy im HugonaKołłątaja w Krakowie

12 225 47884 1 833 82183 10 391 65701 2

30

Państwowa Wyższa SzkołaInformatyki i Przedsiębiorczości wŁomży

11 751 49228 1 762 72384 9 988 76844 3

31 Politechnika Warszawska 11 555 06331 1 733 25949 9 821 80382 4

34

Załączniki

32

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im Jana i JędrzejaŚniadeckich w Bydgoszczy

10 733 13280 1 609 96992 9 123 16288 1

33

Uniwersytet Pedagogiczny imKomisji Edukacji Narodowej wKrakowie

10 184 92537 1 527 73881 8 657 18656 4

34 Uniwersytet Medyczny w Łodzi 10 171 94661 1 525 79199 8 646 15462 135 Akademia Morska w Szczecinie 9 761 15370 1 464 17306 8 296 98064 336 Politechnika Koszalińska 9 754 00104 1 463 10016 8 290 90088 1

37Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

9 631 50968 1 444 72645 8 186 783233

38

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im KazimierzaPułaskiego w Radomiu

9 411 91574 1 411 78737 8 000 12838 7

39

Państwowa Wyższa SzkołaTechniczno-Ekonomiczna im ksBronisława Markiewicza w Jarosławiu

9 222 81284 1 383 42193 7 839 39091 1

40Wyższa Szkoła Biznesu w DąbrowieGoacuterniczej

9 174 27254 1 376 14089 7 798 131663

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Krośnie

8 896 58345 1 334 48752 7 562 095932

42Polsko-Japońska Wyższa SzkołaTechnik Komputerowych

8 815 68386 1 322 35258 7 493 33128 2

43Uniwersytet Ekonomiczny wKatowicach

8 788 91168 1 318 33675 7 470 57493 3

44 Uniwersytet Opolski 7 846 43320 1 176 96498 6 669 46822 345 Uniwersytet Szczeciński 7 843 55975 1 176 53396 6 667 02579 2

46Uniwersytet Przyrodniczy weWrocławiu

7 799 97448 1 169 99617 6 629 97831 4

47Wyższa Szkoła Informatyki iZarządzania w Rzeszowie

7 619 39036 1 142 90855 6 476 48181 1

48 Społeczna Akademia Nauk 6 920 90900 1 038 13635 5 882 77265 1

49Wyższa Szkoła Techniczna wKatowicach

6 547 27600 982 09140 5 565 184601

50Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Elblągu

5 391 64771 808 74715 4 582 90056 2

51Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacjiw Lublinie

5 214 75760 782 21364 4 432 54396 1

52 Uniwersytet w Białymstoku 5 212 56700 781 88505 4 430 68195 2

53

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im Papieża Jana Pawła IIw Białej Podlaskiej

4 889 22216 733 38332 4 155 83884 1

54Wyższa Szkoła Informatyki iUmiejętności

4 837 09728 725 56459 4 111 53269 3

55Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

4 756 14839 713 42226 4 042 72613 2

56Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

4 415 18033 662 27705 3 752 90328 3

57Wrocławska Wyższa SzkołaInformatyki Stosowanej

4 069 65440 610 44816 3 459 20624 1

58 Akademia Pomorska w Słupsku 3 937 76000 590 66400 3 347 09600 1

59Wyższa Szkoła ZarządzaniaEdukacja

3 912 94500 586 94175 3 326 003251

35

Załączniki

60Wyższa Szkoła NaukHumanistycznych i Dziennikarstwa

3 382 79648 507 41947 2 875 377012

61Wyższa Szkoła Zarządzania iBankowości w Krakowie

2 749 64346 412 44652 2 337 19694 1

62Akademia im Jana Długosza wCzęstochowie

2 644 25995 396 63899 2 247 62096 1

63Szkoła Wyższa PsychologiiSpołecznej

2 426 30171 363 94526 2 062 35645 1

64Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Koninie

2 313 40400 347 01060 1 966 39340 1

65

Wyższa Szkoła InformatykiStosowanej i Zarządzania wWarszawie

2 294 67650 344 20148 1 950 47503 1

66Uniwersytet Ekonomiczny weWrocławiu

1 995 71050 299 35658 1 696 35393 1

67 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 992 44850 298 86728 1 693 58123 1

68Międzynarodowa Wyższa SzkołaLogistyki i Transportu we Wrocławiu

1 957 68270 293 65241 1 664 03030 1

69Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1 891 08541 283 66281 1 607 422601

70

Wyższa Inżynierska SzkołaBezpieczeństwa i Organizacji Pracy wRadomiu

1 753 49620 263 02443 1 490 47177 1

71

Państwowa Szkoła Wyższa imPapieża Jana Pawła II w BiałejPodlaskiej

1 746 77545 262 01632 1 484 75913 1

72Prywatna Wyższa Szkoła OchronyŚrodowiska

1 707 99648 256 19947 1 451 79701 1

73 Akademia Finansoacutew i Biznesu Vistula 1 705 16965 255 77545 1 449 39420 1

74Wyższa Szkoła Zarządzania iAdministracji w Zamościu

1 657 58695 248 63804 1 408 948911

75Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Płocku

1 586 18000 237 92700 1 348 25300 1

76Uniwersytet Kazimierza Wielkiego wBydgoszczy

1 529 45800 229 41870 1 300 03930 1

77Wyższa Szkoła Gospodarki wBydgoszczy

1 510 11775 226 51766 1 283 60009 1

78Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sulechowie

1 505 01400 225 75210 1 279 26190 1

79 Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu 1 355 61816 203 34272 1 152 27544 1

80Wyższa Szkoła TechnologiiInformatycznych w Katowicach

1 254 00734 188 10110 1 065 90624 1

81Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

1 171 59454 175 73918 995 855361

82 Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu 1 164 71259 174 70689 990 00570 183 Uniwersytet Zielonogoacuterski 1 122 25880 168 33882 953 91998 184 Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 1 073 59499 161 03925 912 55574 1

85Wyższa Szkoła Środowiska wBydgoszczy

597 54715 89 63207 507 915081

Suma końcowa 1 147 087 86879 172 063 18054 975 024 68868 271

36

Załączniki

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu

pilotażowego

Lp Nazwa Uczelni Kierunek

Kwotadofinasowania

(w zł)Kwota wydatkowana

(w zł)

1Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Głogowie

Automatyka i Robotyka 1 314 35528 914 77642

2Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach

Matematyka 859 46000 757 80702

3 Politechnika Częstochowska1Inżynieria środowiska2Matematyka 3Mechanika ibudowa maszyn

1 674 19972 1 586 97943

4 Uniwersytet Opolski Matematyka 570 39988 555 83095

5 Uniwersytet Zielonogoacuterski Inżynieria Środowiska 350 40000 348 62093

6 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Biotechnologia 865 80000 838 91999

7 Uniwersytet Warszawski Matematyka 1 711 20000 1 607 62723

8 Politechnika Opolska1Automatyka i robotyka2Mechanika i Budowa Maszyn3Inżynieria Środowiska

1 711 20000 1 710 54093

9 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Inżynieria Środowiska 842 98000 792 25177

10Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie

Matematyka 1 210 18000 1 208 82665

11 Uniwersytet Rzeszowski Matematyka 851 35000 816 07284

12Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejw Lublinie

Matematyka 1 674 90000 1 648 10087

13Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

Budownictwo 680 34706 640 90402

14 Uniwersytet Wrocławski Matematyka 1 711 20000 1 578 34406

15 Politechnika Warszawska1Biotechnologia 2InżynieriaŚrodowiska 3Mechanika iBudowa Maszyn

1 675 47055 1 614 74711

16 Uniwersytet Łoacutedzki Matematyka 900 20000 838 32730

17 Uniwersytet Gdański Matematyka 370 80000 362 97089

18Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

Matematyka 220 46000 206 85331

19 Uniwersytet Szczeciński Matematyka 117 00000 95 97851

20Akademia Goacuterniczo-Hutnicza wKrakowie

1Elektrotechnika 2Energrtyka3Inż Biomedyczna4Matematyka 5Mechanika iBudowa Maszyn 6Mechatronika

1 657 51000 1 534 05889

21 Uniwersytet Jagielloński Biotechnologia 590 80000 578 19420

22Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Matemetyka

1 710 20200 1 706 93872

37

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

53 Wykaz skontrolowanych jednostek

Lp Jednostkaorganizacyjna NIKprzeprowadzającakontrolę

Nazwa jednostkikontrolowanej

Imię i nazwisko kierownika jednostkikontrolowanej

Ocena ogoacutelnakontrolowanejdziałalnościzawarta wwystąpieniupokontrolnym

1

Departament NaukiOświaty i Dziedzictwa

Narodowego

Ministerstwo Nauki iSzkolnictwa Wyższego

Prof dr hab Lena Kolarska-Bobińska od 3grudnia 2013 r poprzednio od 16 listopada2007 r do 27 listopada 2013 r prof drhab Barbara Kudrycka

opisowa56

2 Narodowe CentrumBadań i Rozwoju

Prof dr hab inż Krzysztof Kurzydłowskiod 1 stycznia 2012 r

opisowa

3 Uniwersytet KardynałaStefana Wyszyńskiego

Ks Prof UKSW dr hab StanisławDziekoński od 1 października 2012 rpoprzednio od września 2005 r dokwietnia 2010 r ks Prof dr hab RyszardRumianek a od maja 2010 r do września2012 r ks Prof Dr hab Henryk Skorowski

opisowa

4 Wyższa Szkoła Ekologiii Zarzadzania wWarszawie

Dr Monika Madej od 1 października 2011r poprzednio od 1 września 1995 r do30 września 2011 r prof dr hab Inż JanMisiak

pozytywna

5

6Delegatura NIK w

Katowicach

Uniwersytet Śląski Prof dr hab Miesław Banyś od1 kwietnia 2008 r na kadencję 2008-2012 i od 27 kwietnia 2012 r na kadencję2012-2016

pozytywna

Politechnika Śląska Prof dr hab Andrzej Karbownik od1 września 2008 r do 31 sierpnia 2012 roraz od 1 września 2012 r do 31 sierpnia2016 r

pozytywna

7

Delegatura NIK wKielcach

Uniwersytet JanaKochanowskiego

Prof dr hab Jacek Semaniak od1 września 2012 r poprzednio od1 września 2005 r do 31 sierpnia 2012 rprof dr hab Regina Renz

pozytywna mimostwierdzonychnieprawidłowości

8 PolitechnikaŚwiętokrzyska

Prof dr hab Stanisław Adamczak od 1września 2008 r

pozytywna mimostwierdzonychnieprawidłowości

9Delegatura NIK w

Krakowie

Uniwersytet Jagielloński Prof dr hab Wojciech Nowak pozytywna10 Akademia Goacuterniczo-

HutniczaProf dr hab inż Tadeusz Słomka pozytywna

11

Delegatura NIK wRzeszowie

Uniwersytet Rzeszowski Prof dr hab Aleksander Bobko od dnia 1września 2012 r poprzednio od 1września 2008 r do 30 sierpnia 2012 rprof dr hab Stanisław Uliasz

pozytywna

12 PolitechnikaRzeszowska imIgnacego Łukasiewicza

Prof dr hab Marek Orkisz pozytywna

Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen pozytywna pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości negatywna Jeżelisformułowanie oceny ogoacutelnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione albo taka ocena nie dawałoby prawdziwego obrazufunkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą stosuje się ocenę opisową bądź uzupełnienia ocenę ogoacutelną o dodatkoweobjaśnienie

33

56

Załączniki

54 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w trybie konkursowym

Lp Nazwa BeneficjentaUmowna kwotadofinansowania -łącznie

Dofinansowanie -środki krajowe

Dofinansowanie -środki europejskie

Liczbakierunkoacutewobjętychwsparciem

1 Politechnika Śląska 87 508 99470 13 126 34923 74 382 64552 17

2Uniwersytet im Adama Mickiewiczaw Poznaniu

58 211 26055 8 731 68908 49 479 571477

3 Politechnika Łoacutedzka 57 505 95585 8 625 89338 48 880 06249 8

4Politechnika Krakowska im TadeuszaKościuszki

54 300 57543 8 145 08633 46 155 48914 14

5Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

50 402 95310 7 560 44297 42 842 51014 8

6 Uniwersytet Warszawski 50 282 59900 7 542 38986 42 740 20917 9

7Politechnika Rzeszowska imIgnacego Łukasiewicza

46 557 25972 6 983 58897 39 573 67077 10

8Akademia Goacuterniczo-Hutnicza imStanisława Staszica w Krakowie

44 490 97910 6 673 64687 37 817 332246

9 Politechnika Wrocławska 42 167 86372 6 325 17957 35 842 68418 710 Politechnika Częstochowska 28 796 73332 4 319 51000 24 477 22333 611 Uniwersytet Wrocławski 27 748 88173 4 162 33227 23 586 54946 612 Uniwersytet Śląski w Katowicach 26 039 86710 3 905 98009 22 133 88705 813 Uniwersytet Jagielloński 25 587 92836 3 838 18926 21 749 73910 314 Politechnika Świętokrzyska 24 332 17711 3 649 82657 20 682 35054 315 Politechnika Poznańska 22 082 02904 3 312 30436 18 769 72469 916 Uniwersytet Gdański 21 738 52772 3 260 77916 18 477 74856 317 Politechnika Lubelska 20 989 33500 3 148 40025 17 840 93475 518 Uniwersytet Rzeszowski 17 945 57977 2 691 83698 15 253 74281 6

19Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny w Szczecinie

17 894 33945 2 684 15092 15 210 18853 5

20Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

17 369 88269 2 605 48240 14 764 400293

21Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

17 337 76450 2 600 66468 14 737 09983 6

22 Uniwersytet Łoacutedzki 16 099 59708 2 414 93957 13 684 65753 423 Politechnika Gdańska 15 307 03631 2 296 05545 13 010 98087 4

24Uniwersytet Jana Kochanowskiego wKielcach

15 014 70222 2 252 20534 12 762 496892

25 Politechnika Białostocka 14 247 32518 2 137 09879 12 110 22640 4

26

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im PrezydentaStanisława Wojciechowskiego wKaliszu

13 887 93506 2 083 19027 11 804 74481

5

27 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 13 090 46774 1 963 57016 11 126 89758 328 Politechnika Opolska 12 766 77458 1 915 01619 10 851 75839 4

29Uniwersytet Rolniczy im HugonaKołłątaja w Krakowie

12 225 47884 1 833 82183 10 391 65701 2

30

Państwowa Wyższa SzkołaInformatyki i Przedsiębiorczości wŁomży

11 751 49228 1 762 72384 9 988 76844 3

31 Politechnika Warszawska 11 555 06331 1 733 25949 9 821 80382 4

34

Załączniki

32

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im Jana i JędrzejaŚniadeckich w Bydgoszczy

10 733 13280 1 609 96992 9 123 16288 1

33

Uniwersytet Pedagogiczny imKomisji Edukacji Narodowej wKrakowie

10 184 92537 1 527 73881 8 657 18656 4

34 Uniwersytet Medyczny w Łodzi 10 171 94661 1 525 79199 8 646 15462 135 Akademia Morska w Szczecinie 9 761 15370 1 464 17306 8 296 98064 336 Politechnika Koszalińska 9 754 00104 1 463 10016 8 290 90088 1

37Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

9 631 50968 1 444 72645 8 186 783233

38

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im KazimierzaPułaskiego w Radomiu

9 411 91574 1 411 78737 8 000 12838 7

39

Państwowa Wyższa SzkołaTechniczno-Ekonomiczna im ksBronisława Markiewicza w Jarosławiu

9 222 81284 1 383 42193 7 839 39091 1

40Wyższa Szkoła Biznesu w DąbrowieGoacuterniczej

9 174 27254 1 376 14089 7 798 131663

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Krośnie

8 896 58345 1 334 48752 7 562 095932

42Polsko-Japońska Wyższa SzkołaTechnik Komputerowych

8 815 68386 1 322 35258 7 493 33128 2

43Uniwersytet Ekonomiczny wKatowicach

8 788 91168 1 318 33675 7 470 57493 3

44 Uniwersytet Opolski 7 846 43320 1 176 96498 6 669 46822 345 Uniwersytet Szczeciński 7 843 55975 1 176 53396 6 667 02579 2

46Uniwersytet Przyrodniczy weWrocławiu

7 799 97448 1 169 99617 6 629 97831 4

47Wyższa Szkoła Informatyki iZarządzania w Rzeszowie

7 619 39036 1 142 90855 6 476 48181 1

48 Społeczna Akademia Nauk 6 920 90900 1 038 13635 5 882 77265 1

49Wyższa Szkoła Techniczna wKatowicach

6 547 27600 982 09140 5 565 184601

50Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Elblągu

5 391 64771 808 74715 4 582 90056 2

51Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacjiw Lublinie

5 214 75760 782 21364 4 432 54396 1

52 Uniwersytet w Białymstoku 5 212 56700 781 88505 4 430 68195 2

53

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im Papieża Jana Pawła IIw Białej Podlaskiej

4 889 22216 733 38332 4 155 83884 1

54Wyższa Szkoła Informatyki iUmiejętności

4 837 09728 725 56459 4 111 53269 3

55Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

4 756 14839 713 42226 4 042 72613 2

56Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

4 415 18033 662 27705 3 752 90328 3

57Wrocławska Wyższa SzkołaInformatyki Stosowanej

4 069 65440 610 44816 3 459 20624 1

58 Akademia Pomorska w Słupsku 3 937 76000 590 66400 3 347 09600 1

59Wyższa Szkoła ZarządzaniaEdukacja

3 912 94500 586 94175 3 326 003251

35

Załączniki

60Wyższa Szkoła NaukHumanistycznych i Dziennikarstwa

3 382 79648 507 41947 2 875 377012

61Wyższa Szkoła Zarządzania iBankowości w Krakowie

2 749 64346 412 44652 2 337 19694 1

62Akademia im Jana Długosza wCzęstochowie

2 644 25995 396 63899 2 247 62096 1

63Szkoła Wyższa PsychologiiSpołecznej

2 426 30171 363 94526 2 062 35645 1

64Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Koninie

2 313 40400 347 01060 1 966 39340 1

65

Wyższa Szkoła InformatykiStosowanej i Zarządzania wWarszawie

2 294 67650 344 20148 1 950 47503 1

66Uniwersytet Ekonomiczny weWrocławiu

1 995 71050 299 35658 1 696 35393 1

67 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 992 44850 298 86728 1 693 58123 1

68Międzynarodowa Wyższa SzkołaLogistyki i Transportu we Wrocławiu

1 957 68270 293 65241 1 664 03030 1

69Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1 891 08541 283 66281 1 607 422601

70

Wyższa Inżynierska SzkołaBezpieczeństwa i Organizacji Pracy wRadomiu

1 753 49620 263 02443 1 490 47177 1

71

Państwowa Szkoła Wyższa imPapieża Jana Pawła II w BiałejPodlaskiej

1 746 77545 262 01632 1 484 75913 1

72Prywatna Wyższa Szkoła OchronyŚrodowiska

1 707 99648 256 19947 1 451 79701 1

73 Akademia Finansoacutew i Biznesu Vistula 1 705 16965 255 77545 1 449 39420 1

74Wyższa Szkoła Zarządzania iAdministracji w Zamościu

1 657 58695 248 63804 1 408 948911

75Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Płocku

1 586 18000 237 92700 1 348 25300 1

76Uniwersytet Kazimierza Wielkiego wBydgoszczy

1 529 45800 229 41870 1 300 03930 1

77Wyższa Szkoła Gospodarki wBydgoszczy

1 510 11775 226 51766 1 283 60009 1

78Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sulechowie

1 505 01400 225 75210 1 279 26190 1

79 Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu 1 355 61816 203 34272 1 152 27544 1

80Wyższa Szkoła TechnologiiInformatycznych w Katowicach

1 254 00734 188 10110 1 065 90624 1

81Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

1 171 59454 175 73918 995 855361

82 Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu 1 164 71259 174 70689 990 00570 183 Uniwersytet Zielonogoacuterski 1 122 25880 168 33882 953 91998 184 Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 1 073 59499 161 03925 912 55574 1

85Wyższa Szkoła Środowiska wBydgoszczy

597 54715 89 63207 507 915081

Suma końcowa 1 147 087 86879 172 063 18054 975 024 68868 271

36

Załączniki

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu

pilotażowego

Lp Nazwa Uczelni Kierunek

Kwotadofinasowania

(w zł)Kwota wydatkowana

(w zł)

1Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Głogowie

Automatyka i Robotyka 1 314 35528 914 77642

2Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach

Matematyka 859 46000 757 80702

3 Politechnika Częstochowska1Inżynieria środowiska2Matematyka 3Mechanika ibudowa maszyn

1 674 19972 1 586 97943

4 Uniwersytet Opolski Matematyka 570 39988 555 83095

5 Uniwersytet Zielonogoacuterski Inżynieria Środowiska 350 40000 348 62093

6 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Biotechnologia 865 80000 838 91999

7 Uniwersytet Warszawski Matematyka 1 711 20000 1 607 62723

8 Politechnika Opolska1Automatyka i robotyka2Mechanika i Budowa Maszyn3Inżynieria Środowiska

1 711 20000 1 710 54093

9 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Inżynieria Środowiska 842 98000 792 25177

10Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie

Matematyka 1 210 18000 1 208 82665

11 Uniwersytet Rzeszowski Matematyka 851 35000 816 07284

12Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejw Lublinie

Matematyka 1 674 90000 1 648 10087

13Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

Budownictwo 680 34706 640 90402

14 Uniwersytet Wrocławski Matematyka 1 711 20000 1 578 34406

15 Politechnika Warszawska1Biotechnologia 2InżynieriaŚrodowiska 3Mechanika iBudowa Maszyn

1 675 47055 1 614 74711

16 Uniwersytet Łoacutedzki Matematyka 900 20000 838 32730

17 Uniwersytet Gdański Matematyka 370 80000 362 97089

18Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

Matematyka 220 46000 206 85331

19 Uniwersytet Szczeciński Matematyka 117 00000 95 97851

20Akademia Goacuterniczo-Hutnicza wKrakowie

1Elektrotechnika 2Energrtyka3Inż Biomedyczna4Matematyka 5Mechanika iBudowa Maszyn 6Mechatronika

1 657 51000 1 534 05889

21 Uniwersytet Jagielloński Biotechnologia 590 80000 578 19420

22Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Matemetyka

1 710 20200 1 706 93872

37

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

54 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w trybie konkursowym

Lp Nazwa BeneficjentaUmowna kwotadofinansowania -łącznie

Dofinansowanie -środki krajowe

Dofinansowanie -środki europejskie

Liczbakierunkoacutewobjętychwsparciem

1 Politechnika Śląska 87 508 99470 13 126 34923 74 382 64552 17

2Uniwersytet im Adama Mickiewiczaw Poznaniu

58 211 26055 8 731 68908 49 479 571477

3 Politechnika Łoacutedzka 57 505 95585 8 625 89338 48 880 06249 8

4Politechnika Krakowska im TadeuszaKościuszki

54 300 57543 8 145 08633 46 155 48914 14

5Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

50 402 95310 7 560 44297 42 842 51014 8

6 Uniwersytet Warszawski 50 282 59900 7 542 38986 42 740 20917 9

7Politechnika Rzeszowska imIgnacego Łukasiewicza

46 557 25972 6 983 58897 39 573 67077 10

8Akademia Goacuterniczo-Hutnicza imStanisława Staszica w Krakowie

44 490 97910 6 673 64687 37 817 332246

9 Politechnika Wrocławska 42 167 86372 6 325 17957 35 842 68418 710 Politechnika Częstochowska 28 796 73332 4 319 51000 24 477 22333 611 Uniwersytet Wrocławski 27 748 88173 4 162 33227 23 586 54946 612 Uniwersytet Śląski w Katowicach 26 039 86710 3 905 98009 22 133 88705 813 Uniwersytet Jagielloński 25 587 92836 3 838 18926 21 749 73910 314 Politechnika Świętokrzyska 24 332 17711 3 649 82657 20 682 35054 315 Politechnika Poznańska 22 082 02904 3 312 30436 18 769 72469 916 Uniwersytet Gdański 21 738 52772 3 260 77916 18 477 74856 317 Politechnika Lubelska 20 989 33500 3 148 40025 17 840 93475 518 Uniwersytet Rzeszowski 17 945 57977 2 691 83698 15 253 74281 6

19Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny w Szczecinie

17 894 33945 2 684 15092 15 210 18853 5

20Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

17 369 88269 2 605 48240 14 764 400293

21Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

17 337 76450 2 600 66468 14 737 09983 6

22 Uniwersytet Łoacutedzki 16 099 59708 2 414 93957 13 684 65753 423 Politechnika Gdańska 15 307 03631 2 296 05545 13 010 98087 4

24Uniwersytet Jana Kochanowskiego wKielcach

15 014 70222 2 252 20534 12 762 496892

25 Politechnika Białostocka 14 247 32518 2 137 09879 12 110 22640 4

26

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im PrezydentaStanisława Wojciechowskiego wKaliszu

13 887 93506 2 083 19027 11 804 74481

5

27 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 13 090 46774 1 963 57016 11 126 89758 328 Politechnika Opolska 12 766 77458 1 915 01619 10 851 75839 4

29Uniwersytet Rolniczy im HugonaKołłątaja w Krakowie

12 225 47884 1 833 82183 10 391 65701 2

30

Państwowa Wyższa SzkołaInformatyki i Przedsiębiorczości wŁomży

11 751 49228 1 762 72384 9 988 76844 3

31 Politechnika Warszawska 11 555 06331 1 733 25949 9 821 80382 4

34

Załączniki

32

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im Jana i JędrzejaŚniadeckich w Bydgoszczy

10 733 13280 1 609 96992 9 123 16288 1

33

Uniwersytet Pedagogiczny imKomisji Edukacji Narodowej wKrakowie

10 184 92537 1 527 73881 8 657 18656 4

34 Uniwersytet Medyczny w Łodzi 10 171 94661 1 525 79199 8 646 15462 135 Akademia Morska w Szczecinie 9 761 15370 1 464 17306 8 296 98064 336 Politechnika Koszalińska 9 754 00104 1 463 10016 8 290 90088 1

37Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

9 631 50968 1 444 72645 8 186 783233

38

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im KazimierzaPułaskiego w Radomiu

9 411 91574 1 411 78737 8 000 12838 7

39

Państwowa Wyższa SzkołaTechniczno-Ekonomiczna im ksBronisława Markiewicza w Jarosławiu

9 222 81284 1 383 42193 7 839 39091 1

40Wyższa Szkoła Biznesu w DąbrowieGoacuterniczej

9 174 27254 1 376 14089 7 798 131663

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Krośnie

8 896 58345 1 334 48752 7 562 095932

42Polsko-Japońska Wyższa SzkołaTechnik Komputerowych

8 815 68386 1 322 35258 7 493 33128 2

43Uniwersytet Ekonomiczny wKatowicach

8 788 91168 1 318 33675 7 470 57493 3

44 Uniwersytet Opolski 7 846 43320 1 176 96498 6 669 46822 345 Uniwersytet Szczeciński 7 843 55975 1 176 53396 6 667 02579 2

46Uniwersytet Przyrodniczy weWrocławiu

7 799 97448 1 169 99617 6 629 97831 4

47Wyższa Szkoła Informatyki iZarządzania w Rzeszowie

7 619 39036 1 142 90855 6 476 48181 1

48 Społeczna Akademia Nauk 6 920 90900 1 038 13635 5 882 77265 1

49Wyższa Szkoła Techniczna wKatowicach

6 547 27600 982 09140 5 565 184601

50Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Elblągu

5 391 64771 808 74715 4 582 90056 2

51Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacjiw Lublinie

5 214 75760 782 21364 4 432 54396 1

52 Uniwersytet w Białymstoku 5 212 56700 781 88505 4 430 68195 2

53

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im Papieża Jana Pawła IIw Białej Podlaskiej

4 889 22216 733 38332 4 155 83884 1

54Wyższa Szkoła Informatyki iUmiejętności

4 837 09728 725 56459 4 111 53269 3

55Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

4 756 14839 713 42226 4 042 72613 2

56Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

4 415 18033 662 27705 3 752 90328 3

57Wrocławska Wyższa SzkołaInformatyki Stosowanej

4 069 65440 610 44816 3 459 20624 1

58 Akademia Pomorska w Słupsku 3 937 76000 590 66400 3 347 09600 1

59Wyższa Szkoła ZarządzaniaEdukacja

3 912 94500 586 94175 3 326 003251

35

Załączniki

60Wyższa Szkoła NaukHumanistycznych i Dziennikarstwa

3 382 79648 507 41947 2 875 377012

61Wyższa Szkoła Zarządzania iBankowości w Krakowie

2 749 64346 412 44652 2 337 19694 1

62Akademia im Jana Długosza wCzęstochowie

2 644 25995 396 63899 2 247 62096 1

63Szkoła Wyższa PsychologiiSpołecznej

2 426 30171 363 94526 2 062 35645 1

64Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Koninie

2 313 40400 347 01060 1 966 39340 1

65

Wyższa Szkoła InformatykiStosowanej i Zarządzania wWarszawie

2 294 67650 344 20148 1 950 47503 1

66Uniwersytet Ekonomiczny weWrocławiu

1 995 71050 299 35658 1 696 35393 1

67 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 992 44850 298 86728 1 693 58123 1

68Międzynarodowa Wyższa SzkołaLogistyki i Transportu we Wrocławiu

1 957 68270 293 65241 1 664 03030 1

69Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1 891 08541 283 66281 1 607 422601

70

Wyższa Inżynierska SzkołaBezpieczeństwa i Organizacji Pracy wRadomiu

1 753 49620 263 02443 1 490 47177 1

71

Państwowa Szkoła Wyższa imPapieża Jana Pawła II w BiałejPodlaskiej

1 746 77545 262 01632 1 484 75913 1

72Prywatna Wyższa Szkoła OchronyŚrodowiska

1 707 99648 256 19947 1 451 79701 1

73 Akademia Finansoacutew i Biznesu Vistula 1 705 16965 255 77545 1 449 39420 1

74Wyższa Szkoła Zarządzania iAdministracji w Zamościu

1 657 58695 248 63804 1 408 948911

75Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Płocku

1 586 18000 237 92700 1 348 25300 1

76Uniwersytet Kazimierza Wielkiego wBydgoszczy

1 529 45800 229 41870 1 300 03930 1

77Wyższa Szkoła Gospodarki wBydgoszczy

1 510 11775 226 51766 1 283 60009 1

78Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sulechowie

1 505 01400 225 75210 1 279 26190 1

79 Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu 1 355 61816 203 34272 1 152 27544 1

80Wyższa Szkoła TechnologiiInformatycznych w Katowicach

1 254 00734 188 10110 1 065 90624 1

81Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

1 171 59454 175 73918 995 855361

82 Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu 1 164 71259 174 70689 990 00570 183 Uniwersytet Zielonogoacuterski 1 122 25880 168 33882 953 91998 184 Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 1 073 59499 161 03925 912 55574 1

85Wyższa Szkoła Środowiska wBydgoszczy

597 54715 89 63207 507 915081

Suma końcowa 1 147 087 86879 172 063 18054 975 024 68868 271

36

Załączniki

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu

pilotażowego

Lp Nazwa Uczelni Kierunek

Kwotadofinasowania

(w zł)Kwota wydatkowana

(w zł)

1Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Głogowie

Automatyka i Robotyka 1 314 35528 914 77642

2Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach

Matematyka 859 46000 757 80702

3 Politechnika Częstochowska1Inżynieria środowiska2Matematyka 3Mechanika ibudowa maszyn

1 674 19972 1 586 97943

4 Uniwersytet Opolski Matematyka 570 39988 555 83095

5 Uniwersytet Zielonogoacuterski Inżynieria Środowiska 350 40000 348 62093

6 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Biotechnologia 865 80000 838 91999

7 Uniwersytet Warszawski Matematyka 1 711 20000 1 607 62723

8 Politechnika Opolska1Automatyka i robotyka2Mechanika i Budowa Maszyn3Inżynieria Środowiska

1 711 20000 1 710 54093

9 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Inżynieria Środowiska 842 98000 792 25177

10Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie

Matematyka 1 210 18000 1 208 82665

11 Uniwersytet Rzeszowski Matematyka 851 35000 816 07284

12Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejw Lublinie

Matematyka 1 674 90000 1 648 10087

13Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

Budownictwo 680 34706 640 90402

14 Uniwersytet Wrocławski Matematyka 1 711 20000 1 578 34406

15 Politechnika Warszawska1Biotechnologia 2InżynieriaŚrodowiska 3Mechanika iBudowa Maszyn

1 675 47055 1 614 74711

16 Uniwersytet Łoacutedzki Matematyka 900 20000 838 32730

17 Uniwersytet Gdański Matematyka 370 80000 362 97089

18Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

Matematyka 220 46000 206 85331

19 Uniwersytet Szczeciński Matematyka 117 00000 95 97851

20Akademia Goacuterniczo-Hutnicza wKrakowie

1Elektrotechnika 2Energrtyka3Inż Biomedyczna4Matematyka 5Mechanika iBudowa Maszyn 6Mechatronika

1 657 51000 1 534 05889

21 Uniwersytet Jagielloński Biotechnologia 590 80000 578 19420

22Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Matemetyka

1 710 20200 1 706 93872

37

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

32

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im Jana i JędrzejaŚniadeckich w Bydgoszczy

10 733 13280 1 609 96992 9 123 16288 1

33

Uniwersytet Pedagogiczny imKomisji Edukacji Narodowej wKrakowie

10 184 92537 1 527 73881 8 657 18656 4

34 Uniwersytet Medyczny w Łodzi 10 171 94661 1 525 79199 8 646 15462 135 Akademia Morska w Szczecinie 9 761 15370 1 464 17306 8 296 98064 336 Politechnika Koszalińska 9 754 00104 1 463 10016 8 290 90088 1

37Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

9 631 50968 1 444 72645 8 186 783233

38

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im KazimierzaPułaskiego w Radomiu

9 411 91574 1 411 78737 8 000 12838 7

39

Państwowa Wyższa SzkołaTechniczno-Ekonomiczna im ksBronisława Markiewicza w Jarosławiu

9 222 81284 1 383 42193 7 839 39091 1

40Wyższa Szkoła Biznesu w DąbrowieGoacuterniczej

9 174 27254 1 376 14089 7 798 131663

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Krośnie

8 896 58345 1 334 48752 7 562 095932

42Polsko-Japońska Wyższa SzkołaTechnik Komputerowych

8 815 68386 1 322 35258 7 493 33128 2

43Uniwersytet Ekonomiczny wKatowicach

8 788 91168 1 318 33675 7 470 57493 3

44 Uniwersytet Opolski 7 846 43320 1 176 96498 6 669 46822 345 Uniwersytet Szczeciński 7 843 55975 1 176 53396 6 667 02579 2

46Uniwersytet Przyrodniczy weWrocławiu

7 799 97448 1 169 99617 6 629 97831 4

47Wyższa Szkoła Informatyki iZarządzania w Rzeszowie

7 619 39036 1 142 90855 6 476 48181 1

48 Społeczna Akademia Nauk 6 920 90900 1 038 13635 5 882 77265 1

49Wyższa Szkoła Techniczna wKatowicach

6 547 27600 982 09140 5 565 184601

50Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Elblągu

5 391 64771 808 74715 4 582 90056 2

51Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacjiw Lublinie

5 214 75760 782 21364 4 432 54396 1

52 Uniwersytet w Białymstoku 5 212 56700 781 88505 4 430 68195 2

53

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im Papieża Jana Pawła IIw Białej Podlaskiej

4 889 22216 733 38332 4 155 83884 1

54Wyższa Szkoła Informatyki iUmiejętności

4 837 09728 725 56459 4 111 53269 3

55Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

4 756 14839 713 42226 4 042 72613 2

56Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

4 415 18033 662 27705 3 752 90328 3

57Wrocławska Wyższa SzkołaInformatyki Stosowanej

4 069 65440 610 44816 3 459 20624 1

58 Akademia Pomorska w Słupsku 3 937 76000 590 66400 3 347 09600 1

59Wyższa Szkoła ZarządzaniaEdukacja

3 912 94500 586 94175 3 326 003251

35

Załączniki

60Wyższa Szkoła NaukHumanistycznych i Dziennikarstwa

3 382 79648 507 41947 2 875 377012

61Wyższa Szkoła Zarządzania iBankowości w Krakowie

2 749 64346 412 44652 2 337 19694 1

62Akademia im Jana Długosza wCzęstochowie

2 644 25995 396 63899 2 247 62096 1

63Szkoła Wyższa PsychologiiSpołecznej

2 426 30171 363 94526 2 062 35645 1

64Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Koninie

2 313 40400 347 01060 1 966 39340 1

65

Wyższa Szkoła InformatykiStosowanej i Zarządzania wWarszawie

2 294 67650 344 20148 1 950 47503 1

66Uniwersytet Ekonomiczny weWrocławiu

1 995 71050 299 35658 1 696 35393 1

67 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 992 44850 298 86728 1 693 58123 1

68Międzynarodowa Wyższa SzkołaLogistyki i Transportu we Wrocławiu

1 957 68270 293 65241 1 664 03030 1

69Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1 891 08541 283 66281 1 607 422601

70

Wyższa Inżynierska SzkołaBezpieczeństwa i Organizacji Pracy wRadomiu

1 753 49620 263 02443 1 490 47177 1

71

Państwowa Szkoła Wyższa imPapieża Jana Pawła II w BiałejPodlaskiej

1 746 77545 262 01632 1 484 75913 1

72Prywatna Wyższa Szkoła OchronyŚrodowiska

1 707 99648 256 19947 1 451 79701 1

73 Akademia Finansoacutew i Biznesu Vistula 1 705 16965 255 77545 1 449 39420 1

74Wyższa Szkoła Zarządzania iAdministracji w Zamościu

1 657 58695 248 63804 1 408 948911

75Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Płocku

1 586 18000 237 92700 1 348 25300 1

76Uniwersytet Kazimierza Wielkiego wBydgoszczy

1 529 45800 229 41870 1 300 03930 1

77Wyższa Szkoła Gospodarki wBydgoszczy

1 510 11775 226 51766 1 283 60009 1

78Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sulechowie

1 505 01400 225 75210 1 279 26190 1

79 Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu 1 355 61816 203 34272 1 152 27544 1

80Wyższa Szkoła TechnologiiInformatycznych w Katowicach

1 254 00734 188 10110 1 065 90624 1

81Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

1 171 59454 175 73918 995 855361

82 Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu 1 164 71259 174 70689 990 00570 183 Uniwersytet Zielonogoacuterski 1 122 25880 168 33882 953 91998 184 Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 1 073 59499 161 03925 912 55574 1

85Wyższa Szkoła Środowiska wBydgoszczy

597 54715 89 63207 507 915081

Suma końcowa 1 147 087 86879 172 063 18054 975 024 68868 271

36

Załączniki

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu

pilotażowego

Lp Nazwa Uczelni Kierunek

Kwotadofinasowania

(w zł)Kwota wydatkowana

(w zł)

1Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Głogowie

Automatyka i Robotyka 1 314 35528 914 77642

2Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach

Matematyka 859 46000 757 80702

3 Politechnika Częstochowska1Inżynieria środowiska2Matematyka 3Mechanika ibudowa maszyn

1 674 19972 1 586 97943

4 Uniwersytet Opolski Matematyka 570 39988 555 83095

5 Uniwersytet Zielonogoacuterski Inżynieria Środowiska 350 40000 348 62093

6 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Biotechnologia 865 80000 838 91999

7 Uniwersytet Warszawski Matematyka 1 711 20000 1 607 62723

8 Politechnika Opolska1Automatyka i robotyka2Mechanika i Budowa Maszyn3Inżynieria Środowiska

1 711 20000 1 710 54093

9 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Inżynieria Środowiska 842 98000 792 25177

10Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie

Matematyka 1 210 18000 1 208 82665

11 Uniwersytet Rzeszowski Matematyka 851 35000 816 07284

12Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejw Lublinie

Matematyka 1 674 90000 1 648 10087

13Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

Budownictwo 680 34706 640 90402

14 Uniwersytet Wrocławski Matematyka 1 711 20000 1 578 34406

15 Politechnika Warszawska1Biotechnologia 2InżynieriaŚrodowiska 3Mechanika iBudowa Maszyn

1 675 47055 1 614 74711

16 Uniwersytet Łoacutedzki Matematyka 900 20000 838 32730

17 Uniwersytet Gdański Matematyka 370 80000 362 97089

18Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

Matematyka 220 46000 206 85331

19 Uniwersytet Szczeciński Matematyka 117 00000 95 97851

20Akademia Goacuterniczo-Hutnicza wKrakowie

1Elektrotechnika 2Energrtyka3Inż Biomedyczna4Matematyka 5Mechanika iBudowa Maszyn 6Mechatronika

1 657 51000 1 534 05889

21 Uniwersytet Jagielloński Biotechnologia 590 80000 578 19420

22Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Matemetyka

1 710 20200 1 706 93872

37

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

60Wyższa Szkoła NaukHumanistycznych i Dziennikarstwa

3 382 79648 507 41947 2 875 377012

61Wyższa Szkoła Zarządzania iBankowości w Krakowie

2 749 64346 412 44652 2 337 19694 1

62Akademia im Jana Długosza wCzęstochowie

2 644 25995 396 63899 2 247 62096 1

63Szkoła Wyższa PsychologiiSpołecznej

2 426 30171 363 94526 2 062 35645 1

64Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Koninie

2 313 40400 347 01060 1 966 39340 1

65

Wyższa Szkoła InformatykiStosowanej i Zarządzania wWarszawie

2 294 67650 344 20148 1 950 47503 1

66Uniwersytet Ekonomiczny weWrocławiu

1 995 71050 299 35658 1 696 35393 1

67 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 992 44850 298 86728 1 693 58123 1

68Międzynarodowa Wyższa SzkołaLogistyki i Transportu we Wrocławiu

1 957 68270 293 65241 1 664 03030 1

69Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1 891 08541 283 66281 1 607 422601

70

Wyższa Inżynierska SzkołaBezpieczeństwa i Organizacji Pracy wRadomiu

1 753 49620 263 02443 1 490 47177 1

71

Państwowa Szkoła Wyższa imPapieża Jana Pawła II w BiałejPodlaskiej

1 746 77545 262 01632 1 484 75913 1

72Prywatna Wyższa Szkoła OchronyŚrodowiska

1 707 99648 256 19947 1 451 79701 1

73 Akademia Finansoacutew i Biznesu Vistula 1 705 16965 255 77545 1 449 39420 1

74Wyższa Szkoła Zarządzania iAdministracji w Zamościu

1 657 58695 248 63804 1 408 948911

75Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Płocku

1 586 18000 237 92700 1 348 25300 1

76Uniwersytet Kazimierza Wielkiego wBydgoszczy

1 529 45800 229 41870 1 300 03930 1

77Wyższa Szkoła Gospodarki wBydgoszczy

1 510 11775 226 51766 1 283 60009 1

78Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sulechowie

1 505 01400 225 75210 1 279 26190 1

79 Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu 1 355 61816 203 34272 1 152 27544 1

80Wyższa Szkoła TechnologiiInformatycznych w Katowicach

1 254 00734 188 10110 1 065 90624 1

81Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

1 171 59454 175 73918 995 855361

82 Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu 1 164 71259 174 70689 990 00570 183 Uniwersytet Zielonogoacuterski 1 122 25880 168 33882 953 91998 184 Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 1 073 59499 161 03925 912 55574 1

85Wyższa Szkoła Środowiska wBydgoszczy

597 54715 89 63207 507 915081

Suma końcowa 1 147 087 86879 172 063 18054 975 024 68868 271

36

Załączniki

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu

pilotażowego

Lp Nazwa Uczelni Kierunek

Kwotadofinasowania

(w zł)Kwota wydatkowana

(w zł)

1Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Głogowie

Automatyka i Robotyka 1 314 35528 914 77642

2Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach

Matematyka 859 46000 757 80702

3 Politechnika Częstochowska1Inżynieria środowiska2Matematyka 3Mechanika ibudowa maszyn

1 674 19972 1 586 97943

4 Uniwersytet Opolski Matematyka 570 39988 555 83095

5 Uniwersytet Zielonogoacuterski Inżynieria Środowiska 350 40000 348 62093

6 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Biotechnologia 865 80000 838 91999

7 Uniwersytet Warszawski Matematyka 1 711 20000 1 607 62723

8 Politechnika Opolska1Automatyka i robotyka2Mechanika i Budowa Maszyn3Inżynieria Środowiska

1 711 20000 1 710 54093

9 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Inżynieria Środowiska 842 98000 792 25177

10Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie

Matematyka 1 210 18000 1 208 82665

11 Uniwersytet Rzeszowski Matematyka 851 35000 816 07284

12Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejw Lublinie

Matematyka 1 674 90000 1 648 10087

13Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

Budownictwo 680 34706 640 90402

14 Uniwersytet Wrocławski Matematyka 1 711 20000 1 578 34406

15 Politechnika Warszawska1Biotechnologia 2InżynieriaŚrodowiska 3Mechanika iBudowa Maszyn

1 675 47055 1 614 74711

16 Uniwersytet Łoacutedzki Matematyka 900 20000 838 32730

17 Uniwersytet Gdański Matematyka 370 80000 362 97089

18Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

Matematyka 220 46000 206 85331

19 Uniwersytet Szczeciński Matematyka 117 00000 95 97851

20Akademia Goacuterniczo-Hutnicza wKrakowie

1Elektrotechnika 2Energrtyka3Inż Biomedyczna4Matematyka 5Mechanika iBudowa Maszyn 6Mechatronika

1 657 51000 1 534 05889

21 Uniwersytet Jagielloński Biotechnologia 590 80000 578 19420

22Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Matemetyka

1 710 20200 1 706 93872

37

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

55 Wykaz uczelni prowadzących kierunki zamawiane w ramach projektu

pilotażowego

Lp Nazwa Uczelni Kierunek

Kwotadofinasowania

(w zł)Kwota wydatkowana

(w zł)

1Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Głogowie

Automatyka i Robotyka 1 314 35528 914 77642

2Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach

Matematyka 859 46000 757 80702

3 Politechnika Częstochowska1Inżynieria środowiska2Matematyka 3Mechanika ibudowa maszyn

1 674 19972 1 586 97943

4 Uniwersytet Opolski Matematyka 570 39988 555 83095

5 Uniwersytet Zielonogoacuterski Inżynieria Środowiska 350 40000 348 62093

6 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Biotechnologia 865 80000 838 91999

7 Uniwersytet Warszawski Matematyka 1 711 20000 1 607 62723

8 Politechnika Opolska1Automatyka i robotyka2Mechanika i Budowa Maszyn3Inżynieria Środowiska

1 711 20000 1 710 54093

9 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Inżynieria Środowiska 842 98000 792 25177

10Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie

Matematyka 1 210 18000 1 208 82665

11 Uniwersytet Rzeszowski Matematyka 851 35000 816 07284

12Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiejw Lublinie

Matematyka 1 674 90000 1 648 10087

13Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzaniaw Warszawie

Budownictwo 680 34706 640 90402

14 Uniwersytet Wrocławski Matematyka 1 711 20000 1 578 34406

15 Politechnika Warszawska1Biotechnologia 2InżynieriaŚrodowiska 3Mechanika iBudowa Maszyn

1 675 47055 1 614 74711

16 Uniwersytet Łoacutedzki Matematyka 900 20000 838 32730

17 Uniwersytet Gdański Matematyka 370 80000 362 97089

18Uniwersytet Warmińsko-Mazurski wOlsztynie

Matematyka 220 46000 206 85331

19 Uniwersytet Szczeciński Matematyka 117 00000 95 97851

20Akademia Goacuterniczo-Hutnicza wKrakowie

1Elektrotechnika 2Energrtyka3Inż Biomedyczna4Matematyka 5Mechanika iBudowa Maszyn 6Mechatronika

1 657 51000 1 534 05889

21 Uniwersytet Jagielloński Biotechnologia 590 80000 578 19420

22Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Matemetyka

1 710 20200 1 706 93872

37

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

23Państwowa Wyższa Szkoła wCiechanowie

Inżynieria Środowiska 1 196 45263 1 169 87504

24 Politechnika Poznańska1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska 3Elektrotechnika4Mechanika i Budowa Maszyn

1 649 91526 1 556 19280

25Politechnika Świętokrzyska wKielcach

1Automatyka i Robotyka2Elektrotechnika

1 689 60000 1 503 04460

26 Politechnika Rzeszowska

1Budownictwo 2Mechanika iBudowa Maszyn3Elektrotechnika 4Matematyka5Inżynieria Środowiska

1 566 13000 1 414 64935

27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie1Inżynieria Środowiska2Biotechnologia

918 58000 903 37107

28 Politechnika Wrocławska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Energetyka4Mechanika i Budowa Maszyn5Matematyka 6InżBiomedyczna

1 710 62012 1 401 64975

29Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Kaliszu

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

1 528 72440 1 462 43622

30 Politechnika Śląska

1Biotechnologia 2Automatyka iRobotyka 3Mechatronika4Mechanika i Budowa Maszyn5Inżynieria Biomedyczna

1 709 93000 1 572 06107

31 Politechnika Łoacutedzka1Automatyka i Robotyka2Matematyka

1 085 41500 1 048 60471

32 Uniwersytet Śląski 1Biotechnologia 2Matematyka 1 133 79800 1 064 48797

33Uniwersytet Kardynała StefanaWyszyńskiego w Warszawie

Matematyka 549 09864 488 46537

34Akademia Techniczno-HumanistycznaBielsko Biała

Automatyka i Robotyka 466 15000 387 55369

35Politechnika Szczecińska(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn3Automatyka i Robotyka4Elektrotechnika

1 695 90000 1 376 14920

36Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Chełmie

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

1 308 47930 1 297 13750

37Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Tarnowie

Matematyka 391 39000 390 49500

38Uniwersytet im Adama Mickiewicza wPoznaniu

1Matematyka 2Mechanika iBudowa Maszyn

958 70000 946 06308

39Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Sanoku

1Mechanika i Budowa Maszyn2Elektrotechnika

564 40000 541 84788

40Szkoła Głoacutewna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie

1Budownictwo 2InżynieriaŚrodowiska

1 230 33400 1 044 31035

41Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Nowym Sączu

1Mechatronika 2Mechatronika iBudowa Maszyn 3Automatyka iRobotyka 4Elektrotechnika

795 78800 795 73160

38

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

42 Politechnika Lubelska1Elektrotechnika 2InżynieriaŚrodowiska

1 182 64400 1 175 16652

43Akademia Rolnicza w Szczecinie(Zachodniopomorski UniwersytetTechnologiczny)

Biotechnologia 1 174 50000 1 001 55564

44Politechnika Krakowska im TKościuszki

1InżBiomedyczna2InżŚrodowiska3Elektrotechnika 4Mechanika iBudowa Maszyn 5Automatyka iRobotyka 6Matematyka

994 40000 936 38668

45 Politechnika Białostocka

1Inż Biomedyczna2Budownictwo 3InżynieriaŚrodowiska 4Elektrotechnika5Matematyka

1 680 60000 1 491 37675

46 Politechnika Gdańska1Biotechnologia2Elektrotechnika

1 823 50000 1 736 57913

47 Politechnika Koszalińska1Inż Środowiska 2Mechatronika3Mechanika i Budowa Maszyn

1 702 34600 1 591 52378

Razem 53 977 80984 50 240 38679

39

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli

Załączniki

56 Wykaz podmiotoacutew ktoacuterym przekazano informację o wynikach kontroli

1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

4 Prezes Rady Ministroacutew

5 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

6 Minister Infrastruktury i Rozwoju

7 Minister Finansoacutew

8 Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

9 Komisja Edukacji Nauki i Młodzieży Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

10 Komisja Finansoacutew Publicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

11 Komisja do spraw Kontroli Państwowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

12 Prezes Trybunału Konstytucyjnego

13 Rzecznik Praw Obywatelskich

14 Szef Kancelarii Prezydenta RP

15 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministroacutew

16 Szef Kancelarii Sejmu

17 Szef Kancelarii Senatu

40

• Zakładki struktury
• • 1Założeniakontroli
  • • 11Tematkontroli
    • 12Celizakreskontroli
    • 13Uzasadnieniepodjęciakontroli
    • • 2Podsumowaniewynikoacutewkontroli
      • • 21Ogoacutelnaocenakontrolowanejdziałalności
        • 22Uwagikońcoweiwnioski
        • • 2)DyrektoraNarodowegoCentrumBadańiRozwojuo
          • • 3Ważniejszewynikikontroli
            • • 31PrzygotowanieirealizacjazałożeńkoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezMinistraNaukiiSzkolnictwaWyższego
              • 32Promocjakształcenianakierunkachtechnicznychmatematycznychiprzyrodniczych
              • 33KontynuacjakoncepcjikształcenianakierunkachzamawianychprzezNarodoweCentrumBadańiRozwoju
              • 34Przygotowanieirealizacjaprzezuczelnieprocesukształcenianakierunkachzamawianych
              • 35Efektykształcenianakierunkachzamawianych
              • • 4Informacjedodatkoweoprzeprowadzonejkontroli
                • • 41Przygotowaniekontroli
                  • 42Postępowaniekontrolneidziałaniapodjętepozakończeniukontroli
                  • 43Finansowerezultatykontroli
                  • • 5Załączniki
                    • • 51Charakterystykauwarunkowańorganizacyjnychiprawnych
                      • 52Wykazważniejszychaktoacutewnormatywnychdotyczącychkontrolowanejdziałalności
                      • 56Wykazpodmiotoacutewktoacuterymprzekazanoinformacjęowynikachkontroli