led teknoloji̇si̇
TRANSCRIPT
Light Emitting Diode…
LED ("Light Emitting Diode", Işık Yayan Diyot),yarı-iletken, diyot temelli, ışık yayan bir elektronikdevre elemanıdır. 1920'lerde Rusya'da icat edildive 1962 yılında Amerika'da pratik olarakuygulanabilen elektronik bir bileşen halinegetirildi. Başlangıçta yalnızca zayıf kırmızı ışıkverebiliyorlardı ama çağdaş ledler görünür ışık,morötesi, kızılötesi gibi çeşitli dalga boylarında,yüksek parlaklıkta ışık verebiliyor.
Temel olarak LED'ler, elektrik devrelerinekolayca sığdırılan minik ampullerden başka birşey değil. Ancak filamanlı ampullerden farklıolarak yanan filamanları yok ve özellikle fazlaısınmıyorlar. Sadece yarı iletken bir malzemeiçindeki elektronların hareketiyle işliyorlar vestandart bir transistor kadar dayanıyorlar.
Genel anlamıyla yarı iletken aygıtın en basit çeşidinediyot, değişken biçimde elektrik akımını geçirenmalzemelere de yarı iletken malzemeler denir. LED'lersöz konusu olduğunda, yarı geçirgen malzememiz tipikolarak alüminyum-galyum-arsenür oluyor. Safalüminyum-galyum-arsenürde tüm atomlar komşularıylamükemmel bir biçimde birleşiyorlar ve elektrik akımınıgeçirecek hiç serbest elektron bırakmıyorlar. Katkılımalzemede, ilave atomlar dengeyi değiştirip, ya serbestelektron ekliyor, ya da elektronların gidebileceği delikleryaratıyorlar. Bunların her ikisi de malzemeyi daha iletkenhale getiriyor. Fazladan elektronu olan bir yarı iletkeneN-tipi malzeme deniyor, çünkü fazladan negatif yüklüparçacıklara sahip.
Işık, bir atom tarafından serbest bırakılan bir enerjibiçimi, enerjisi ve momentumu olan ama kütlesibulunmayan parçacık benzeri paketten oluşuyor.Foton denen bu parçacıklar, ışığın en temel birimleri.Elektronların hareketi sonucu fotonlar salınıyor. Biratomda elektronlar çekirdek etrafındaki yörüngededönüyorlar. Farklı yörüngelerdeki elektronlar farklıenerji miktarlarına sahip. Genel olarak, daha fazlaenerjiye sahip elektronlar çekirdekten uzaktakiyörüngelerde hareket ediyor. Bir elektronun altyörüngeden yukarıdaki yörüngelere atlayabilmesiiçin enerji düzeyinin bir şekilde yükselmesi, üstyörüngeden alt yörüngeye inmesi için de tersi gerek.Bu enerji foton biçiminde salınıyor.
Şekilde görüldüğü gibi, diyottan çıkan ışığınbüyük bölümü ampulün iç çeperlerindensekerek yuvarlak bölüme doğru gidiyor.
LED'lerin geleneksel filamanlı ampullere görebirçok avantajı var. Öncelikle filamanın kopmasıgibi bir sorun yaşanmıyor, ek olarak da minikplastik ampuller daha dayanıklı. Modernelektronik devrelere sığdırılmaları da bir o kadarkolay. Ancak en büyük avantajı verimliliğidir.LED içeren lambalar, konvansiyonel ışık kaynaklılambalar ile karşılaştırıldığında en önemlifarklılık, daha rahat görülebilmeleri ve kesintisiz10 yıl boyunca parlaklıklarını koruyabilmeleridir.
Led'in AvantajlarıCisimlere ve insanlara kesinlikle zarar vermez.Ekonomik.Flüoresan lambasına karşın 1/10 güç tüketimi.100.000 saat ömrü vardır.Şoka dayanıklıdır.Cıva içermez.Tamamen sağlıklı.Güvenilir.Armatürden yangın çıkması imkânsızdır.Plug-N-Play (Fişe sok ve çalıştır)
Yüksek Verimli AydınlatmaEnerji tasarrufu sağlar ve bakıma ihtiyaç duymaz.Göz alıcıdır ve emniyet düşünülmüştür.Çok düşük sıcaklık ve düşük ışık kirliliği.Elektromanyetik çakışma yoktur.Hem iç mekânda, hem de dış mekânda suya dayanıklıdır.Tek ve çok renk elde edilebilir.
Doğa dostuDiyot oldukları için, dijital dünyayla daha kolay uyum sağlarlar.Yüksek yoğunluk, yüksek kontrast, hatta parlaklık.Eşsiz ve tutarlı renkler sağlayan ışık kaynağı.Düşük güç tüketimi ve ısı dağıtma.Kapsamlı çalışılan voltajı.Kolay kurma, maliyet verimi, çevre dostudur.
LED EkranlarLED FlaşlarTrafik Güvenliği İçin LED’lerEv İçin LED AydınlatmaLED Diğer…Tatil için LED’ler…
OLED (organic light-emitting diode) teknolojisiışık yayan organik diyot (OLED) görüntüleyicisi,elektrik verildiğinde ışık yayan organikmoleküllerden yapılmış ince filmdir. OLED'lerdaha parlak, daha canlı görüntü sağlarken, LEDve LCD görüntü panellerinden daha az enerjitüketir.
LED gibi, OLED de katı bir yarıiletken cihazdır. 100ile 500 nanometre (Nanometre: Metreninmilyarda biri.) kalınlığında, ya da yaklaşık olarakinsan saçından 200 kat daha incedir. OLED'lerin ikiya da üç organik katmanı vardır, üç katmanlıtasarımda, sonuncu katman, katottan ışık yayantabakaya elektronların taşınmasına aracılık eder.
Substrat: OLED'i destekleyen, yataklık eden tabakadır.Anot: Cihazdan akım geçerken, pozitif yüklü oyuklar oluşturur negatif yüklü elektronların geçebilmesi için. Şeffaftır.Organik katmanlar: Bu katmanlar organik moleküllerden veya polimerlerden yapılır.İletim katmanı: Bu tabaka organik plastikten (Meselâ polyaniline) imal edilir ve anottan elektron oyukları taşır.Yayıcı katman: İletim katmanından farklı organik plastikten (Örnek: Polyfluorene) yapılır, katottan elektronları taşır, işte ışık burada oluşur.Katot: OLED'in tipine bağlı olarak şeffaf olabilir de, olmayabilir de. Katot cihaza gerilim uygulandığında elektronları veren tabakadır.
Üretimin en büyük kısmını, substrat denilentabakaya organik katmanların uygulanması işlemioluşturuyor. Bu da üç şekilde yapılabilir.
Philips tesisinden bir resim
Philips tesisinden bir resim
•Vakumlu yoğunlaştırma
•Organik buhar değişimli yoğunlaştırma (OVPD)
•Mürekkep püskürtmeli çıktı
Dinlediğiniz için
TEŞEKKÜRLER…
Aytaç SEYFİOĞLU Sakarya Üniversitesi
Metalurji ve Malzeme Mühendisliğihttp://bence.hurdaji.com
•http://tr.wikipedia.org/wiki/LED•http://www.genbilim.com/content/view/3197/36/•http://www.kapidergisi.com/dekorasyon-375-Aydinlatmada_LED_teknolojisi-kapi.html•http://www.genbilim.com/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=6322•http://en.wikipedia.org/wiki/Oled•http://www.oled-info.com/introduction•http://www.digitati.co.uk/•http://www.primidi.com/2007/04/19.html