materiały do pobrania - prezentacja

50
Dylemat lidera: władza czy współpraca Andrzej Blikle Andrzej Blikle 18 grudnia 2008 18 grudnia 2008 Konwersatorium TQM Konwersatorium TQM Materiały do pobrania na stronie: Materiały do pobrania na stronie: www.firmyrodzinne.pl www.firmyrodzinne.pl [email protected]

Upload: ngotram

Post on 11-Jan-2017

240 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: materiały do pobrania - prezentacja

Dylemat lidera: władza czy współpraca

Andrzej BlikleAndrzej Blikle18 grudnia 200818 grudnia 2008

Konwersatorium TQMKonwersatorium TQM

Materiały do pobrania na stronie:Materiały do pobrania na stronie:www.firmyrodzinne.plwww.firmyrodzinne.pl

[email protected]

Page 2: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 2© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Dlaczego niektóre firmy odnoszą sukcesy, a ich pracownicy nie odchodzą z pracy?

Wyniki badań Instytutu Gallupa prowadzonych przez 25 lat na ponad milionem pracowników wykazują silną korelację pomiędzy sukcesem firmy, a pozytywną odpowiedzią na 12 pytań:

1. Czy wiem czego oczekują

ode mnie w pracy?

2. Czy mam dodyspozycji

odpowiednie narzędzia?

4. Czy w pracy liczysię moje zdanie?

5. Czy szefowi lubkomuś innemu na

mnie zależy?

3. Czy codziennie robię to, co

potrafię najlepiej?

6. Czy w ciągu ostatnich7 dni byłem choć

raz doceniony?

7. Czy ktokolwiek zachęca mnie, abym

się rozwijał?

10. Czy moim współpracownikom zależy, żebypracować jak najlepiej?

11. Czy mam w pracy możliwośćdokształcania się i rozwoju?

9. Czy mam w pracymojego najlepszego

przyjaciela?

12 Czy w ciągu ostatnich 6 miesięcyrozmawiałem z kimś o moich postępach?

8. Czy mam poczucie, żepraca, którą wykonuje

jest ważna?

Page 3: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 3© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Jak powinni postępować szefowie, aby ich pracownicy odpowiadali TAK

na wszystkie 12 pytań?

A jak postępować nie powinni?

Page 4: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 4© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Sukces w życiu zależy nie od intelektu, lecz od umiejętności kierowania emocjami.

Daniel Goleman

Jeśli działanie w charakterze lidera okazuje się złym doświadczeniem, prawie zawsze przyczyną jest własna nieskuteczność

Daniel Goleman

Daniel Goleman, Inteligencja emocjonalna

Page 5: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 5© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Władza czy współpraca?Każdy wybór niesie pewne koszty

WŁADZA

MUSISZ:

WSPÓŁPRACA

sam wszystkiegodopilnować

pamiętać, że każdetwoje słowo możebyć wykorzystaneprzeciwko tobie

być podejrzliwy

POZBAWIASZ SIĘ:

źródełnajważniejszychinformacji

inicjatywy członków zespołu

Twój stosunek do członków zespołu przeniesie się na innych ludzi

wokół ciebie

MUSISZ:

być otwartym,pokazać siebietakim jakimjesteś

umieć aktywniesłuchać, zmieniaćswoje poglądyi postawy

być asertywny

posługiwać się metodą wygrał-wygrał

Twój stosunek do członków zespołu przeniesie się na innych ludzi

wokół ciebie

Page 6: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 6© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Atrybuty i uwarunkowania władzy

Page 7: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 7© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Przy pomocy władzy można podporządkować sobie ludzi, ci jednak rozwiną wtedy mechanizmy obronne

Walka

opór, bunt,odwet, agresja

kłamstwo,łamanie zasad

wykłócanie się,skarżenie

chęć zemsty,zawieraniesojuszów

Ucieczka

choroba, alkohol,narkotyki

przejadanie się,głodzenie się

strach,nieśmiałość

ignorowanie,milczenie

Rezygnacja

uległość,bezradność,

płacz

przymilanie się,lizusostwo

rezygnacja z wykonywania

pracy

odejście z pracy

Użycie w odpowiedzi na przymus przynajmniej jednego z tych zachowań jest nieuniknione

Page 8: materiały do pobrania - prezentacja

Narzędzia władzy: kij i marchewka KIJKIJNiemiłeNiemiłe wydarzenie wydarzenie

zapowiedziane i narzucone zapowiedziane i narzucone nam przez kogoś w celu nam przez kogoś w celu zmiany naszego zachowaniazmiany naszego zachowania

Np.:Np.:Nagana przed frontemNagana przed frontemPozbawienie premiiPozbawienie premiiPozbawienie nagrody na Dzień Pozbawienie nagrody na Dzień

NauczycielaNauczycielaPrzymusowa pracaPrzymusowa praca

MARCHEWKAMARCHEWKAMiłeMiłe wydarzenie zapowiedziane i wydarzenie zapowiedziane i

narzucone nam przez kogoś narzucone nam przez kogoś w celu zmiany naszego w celu zmiany naszego zachowaniazachowania

Np.:Np.:Pochwała przed frontemPochwała przed frontemWypłacenie premii uznaniowejWypłacenie premii uznaniowejNagroda na Dzień Nagroda na Dzień

NauczycielaNauczycielaZwolnienie z przymusowej pracyZwolnienie z przymusowej pracy

18 grudnia 2008 8© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Kijem może być pozbawienie marchewkiKijem może być pozbawienie marchewki

Marchewką może być uniknięcie kijaMarchewką może być uniknięcie kija

Page 9: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 9© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Każda marchewka służy jedynie do tego, aby stać się kijem

marchewkij

WIELKIE TWIERDZENIE O MARCHEWCE

Page 10: materiały do pobrania - prezentacja

Na gruncie psychologii społecznej udowodniono, że kij i marchewka są

jednakowo przeciwskuteczne jako narzędzia zmiany postawy

18 grudnia 2008 10© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

„ Jeżeli chcemy uzyskać trwałą zmianę w postawach, to im większa jest nagroda, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że nastąpi jakakolwiek zmiana postawy „

E.Aronson, G.Wieczorkowska, „Kontrola naszych myśli i uczuć”

Kary i nagrody są jednakowo demotywujące do działaniaAlfi Kohn, „Punished by rewards”

Page 11: materiały do pobrania - prezentacja

Postawa a zachowanie

18 grudnia 2008 11© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

postawa zachowanie

marchewkijpozytywne

emocje

zgodnie z oczekiwaniami

przeciwnie do oczekiwań

zgodnie z oczekiwaniami

pisarzgeografia

Page 12: materiały do pobrania - prezentacja

Model władzy: słabi i silni -- przeciwnicy

BRAK POZYCJI I SIŁY

DzieciŻołnierzePracownicy

POZYCJA I SIŁA

RodziceDowódcy

Przełożeni

Uczenie się posłuszeństwa

Działanie z motywacji zewnętrznej

Wymuszanie posłuszeństwa

Stosowanie marchewkija

18 grudnia 2008 12© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

rozkazy, zakazy, kontrola

kije i marchewki

pytania o pozwolenie

Page 13: materiały do pobrania - prezentacja

Dwa w jednymprzykład z życia wzięty

18 grudnia 2008 13© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Madryt wziął się za szkoły

… za korzystanie z telefonu komórkowego w klasie grozi dodatkowa porcja lekcji do odrobienia po zajęciach.

Rzeczpospolita 17/18 lutego 2007

Wzmocnienie chęcido używania telefonów

Wzmocnienie niechęcido lekcji

Najsłodsze są zakazane owoce

Trudno polubić karę

Page 14: materiały do pobrania - prezentacja

Zakres zastosowańmarchewkija

18 grudnia 2008 14© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Przy pomocy marchewkija można łatwo i szybko (!)

zmusić prawie każdego, do prawie wszystkiego

z jednym wyjątkiem:

A to jest jedyna (!) gwarancja skutecznego działania

by coś polubił

np. by polubił swoją pracę

Page 15: materiały do pobrania - prezentacja

Dwa źródła motywacji MOTYWACJA MOTYWACJA

WEWNĘTRZNAWEWNĘTRZNArobię robię coścoś bo to zaspakaja bo to zaspakaja moją potrzebę zrobienia moją potrzebę zrobienia

właśnie właśnie tegotego Sport rekreacyjnySport rekreacyjny Poznawanie prawdyPoznawanie prawdy Seks Seks Praca ochotniczaPraca ochotnicza

MOTYWACJA ZEWNĘTRZNAMOTYWACJA ZEWNĘTRZNArobię robię coścoś bo w zamian bo w zamian

otrzymam otrzymam marchewkęmarchewkę lub lub uniknę uniknę kijakija

Sport zawodowySport zawodowy Nauka dla stopniaNauka dla stopnia ProstytucjaProstytucja Praca niewolniczaPraca niewolnicza

18 grudnia 2008 15© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Najmniej wydajna jest praca niewolnika, a najbardziej wydajna jest praca ochotnika.Peter Drucker

pozytywneemocje

Page 16: materiały do pobrania - prezentacja

Sprzężenie zwrotne przy motywacji zewnętrznej

18 grudnia 2008 16© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

potrzeba marchewki lub

chęć uniknięcia kija

wykonanie zadania

STAŁE ZASPAKAJANIE POTRZEBY POWODUJE WZROST OCZEKIWAŃ

nagrody motywują jedynie do zdobywania nagród

Page 17: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 17© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Premia za wydajnośćPremia za wydajność jest najsilniejszym hamulcem jakości i wydajności w zachodnim świecie.

Edwards Deming

1. tylko 5% problemów związanych z jakością i wydajnością można przypisać pracownikom, za resztę odpowiedzialna jest organizacja pracy,

2. premie uwalniają przełożonych od analizowania przyczyn,

3. nie chcemy gorszej pracy nawet za niższą płacę,

4. prawo Pareto,

5. premiowa dźwignia: broker ubezpieczeniowy, kupiec w hipermarkecie, dopych

6. MBO: pracownik zawsze będzie miał więcej wskaźników do manipulowania niż firma.

Page 18: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 18© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Premia za wydajność a prawo Pareto

5% najlepsi

20% dobrzy

55% średni

19% słabi

1% niezainteresowani

Rozkład wydajności pracowników

20% pracowników

80% premii

80% pracowników

20% premii

Prawo Pareto

zmotywowani dozdobywania premii

zdemotywowanido pracy

Page 19: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 19© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Premiowa dzwignia(czyli kto kogo)

Dopiero po założeniu dźwigni okazuje się, kto będzie z niej korzystał!

Page 20: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 20© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

20 września (z punktu widzenia dyrektora sprawa nadal wygląda bardzo źle)Dyrektor: Daję wam 15% bez górnego limituDealerzy: Aaaaa; ci najlepsi zabierają się do pracySprzedaż: wreszcie rośnie

Prawdziwa historia pewnego dyrektora europejskiego przedstawicielstwa firmy samochodowej z USA

źródło: Helmut Gläser

2 stycznia (słaba koniunktura na rynku, trzeba ograniczać koszty)Dyrektor: Musimy ciąć koszty. W tym roku premię od sprzedaży ograniczamy do 5%.Dealerzy: Uuuuuu.Sprzedaż: spada

1 czerwca (już wiadomo, że 1 sierpnia „stary” jedzie spowiadać się w centrali)Dyrektor: Niech będzie 7% ale nie więcej jak 1000$ na głowęDealerzy: Eeeee, jednak ci słabsi biorą się za pracę; dla nich to jedyna szansaSprzedaż: nieco wzrasta

15 sierpnia (W centrali powiedzieli „staremu” (mamy swoje kontakty), że jak nie zwiększy sprzedaży i nie zmniejszy kosztów, to wyleci!)Dyrektor: Tym razem nie ma żartów, kto nie wyrobi normy, ten wyleci!Dealerzy: OoooooSprzedaż: lekko drgnęła

Page 21: materiały do pobrania - prezentacja

WIELKIE TWIERDZENIE O KIJU

18 grudnia 2008 21© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Kij zainstalowany przez silnych bywa często używany przeciwko nim

Page 22: materiały do pobrania - prezentacja

Jeżeli nie marchewkij, Jeżeli nie marchewkij, to co?to co?

18 grudnia 2008 22© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Relacje partnerskie i wspomaganie człowieka w Relacje partnerskie i wspomaganie człowieka w budowaniu jego wewnętrznej motywacjibudowaniu jego wewnętrznej motywacji

WSPÓŁPRACA

Page 23: materiały do pobrania - prezentacja

Kto (w Polsce) odchodzi od ideikija i marchewki

18 grudnia 2008 23© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Kilka przykładów: • Andersen Business Consulting• Grupa ITI• Philip Morris Polska• IBM Polska• A.Blikle• Polska Akcja Humanitarna

Źródło: Harvard Business Review Polska, wydanie specjalne „Motywacja”, październik 2006

Page 24: materiały do pobrania - prezentacja

Jeżeli nie premie, nagrody i kary, to jak motywować ludzi do pracy?

18 grudnia 2008 24© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Przestań ludzi demotywować.Alfie Kohn

Jeżeli chcesz, aby ludzie wykonali dla Ciebie dobrą pracę, daj im dobrą pracę do wykonania. Frederick Herzberg

Zarządzaj pracownikami tak, jakby to byli ochotnicy!Peter Drucker

Page 25: materiały do pobrania - prezentacja

Atrybuty dobrej pracy:piramida Masłowa

SAMOREALIZACJA

UZNANIE PRZEZ ZESPÓŁ

PRZYNALEŻNOŚĆ DO ZESPOŁU

BEZPIECZEŃSTWO

POTRZEBY BIOLOGICZNE

Wynagrodzenie gwarantuje zaspokojenie co najwyżej potrzeb biologicznych!

18 grudnia 2008 25© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Page 26: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 26© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

WspółpracaWspółpraca CooperationCooperation

WartośćWartość ContentContent

WybórWybór ChoiceChoice

Atrybuty dobrej pracy:Zasada 3W (3C)

Page 27: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 27© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

WspółpracaEliminuj źródła Eliminuj źródła

współzawodnictwawspółzawodnictwaTwórz źródła Twórz źródła współpracywspółpracy

Ucz technik Ucz technik współpracywspółpracy

Porównywanie Porównywanie pracowników i pracowników i zespołów pomiędzy zespołów pomiędzy sobąsobą Premie, nagrody, Premie, nagrody, konkursykonkursy

Piramida MasłowaPiramida Masłowa Budowanie Budowanie atmosfery zaufaniaatmosfery zaufania Dobry przepływ Dobry przepływ informacjiinformacji Uniwersalność Uniwersalność pracownika (rotacja pracownika (rotacja na stanowiskach)na stanowiskach)

Komunikacja Komunikacja interpersonalnainterpersonalna Organizacja pracy Organizacja pracy zespołowejzespołowej Organizacja zebrańOrganizacja zebrań HarmonogramyHarmonogramy Wygrał-wygrałWygrał-wygrał

Aby wygrać we współzawodnictwie wcale nie trzeba być dobrym. Wystarczy być lepszym niż inni!

Page 28: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 28© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Dlaczego współzawodnictwo (konkurencja) jest dobra w gospodarce, a zła w przedsiębiorstwie?

Konkurencja pomiędzy firmami na rynku osłabia firmy w dążeniu do dominacji nad klientem.

Konkurencja jest dobra dla klienta, ale zła dla firm!

Page 29: materiały do pobrania - prezentacja

Współpraca to zarządzanie partycypacyjne

18 grudnia 2008 29© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

zarządzanie partycypacyjne ≠ demokracja ateńska

zarządzanie partycypacyjne = rozproszona autokracja

demokracja ateńska = decyduje wola większości, decyzje są podejmowane w drodze głosowania

rozproszona autokracja = decyzję podejmują specjaliści, każdy w swojej dziedzinie, ale po zasięgnięciu opinii wykonawców decyzji

Page 30: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 30© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

WartośćPracownik powinien wiedzieć jaką wartość Pracownik powinien wiedzieć jaką wartość

tworzy jego praca!tworzy jego praca!Powinien czuć się dumny z tego co robiPowinien czuć się dumny z tego co robi

Przykład 1. PolicjantPrzykład 1. PolicjantPrzykład 2. Smażenie pączkówPrzykład 2. Smażenie pączków

Poczucie sukcesu jest najsilniejszym czynnikiem Poczucie sukcesu jest najsilniejszym czynnikiem motywującym do dobrej pracymotywującym do dobrej pracy

Page 31: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 31© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

WybórMożliwość dokonywania wyboru drogi Możliwość dokonywania wyboru drogi

postępowania w ramach założonych postępowania w ramach założonych celówcelów

Zasada samodzielności musi być wprowadzana równolegle z nauką Zasada samodzielności musi być wprowadzana równolegle z nauką samodzielności i nie może być narzucana siłą.samodzielności i nie może być narzucana siłą.

Udzielenie pracownikowi swobody decyzji nie oznacza dla jego Udzielenie pracownikowi swobody decyzji nie oznacza dla jego przełożonego pozbycia się obowiązku zarządzania. Oznacza przełożonego pozbycia się obowiązku zarządzania. Oznacza jednak zasadniczą zmianę w rozumieniu, czym jest zarządzanie.jednak zasadniczą zmianę w rozumieniu, czym jest zarządzanie.

1.1. procedury i budżety,procedury i budżety,

2.2. opisy stanowisk (zakresy podejmowania decyzji),opisy stanowisk (zakresy podejmowania decyzji),

3.3. komunikaty zwrotne,komunikaty zwrotne,

4.4. właściwe rozumienie słowa „odpowiedzialność” (prezes Toyota właściwe rozumienie słowa „odpowiedzialność” (prezes Toyota UK)UK)

Page 32: materiały do pobrania - prezentacja

Wybór to wolność

18 grudnia 2008 32© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

W rozwijającym się społeczeństwie każde ograniczenie wolności zmniejsza liczbę możliwości, których się próbuje, a tym samym hamuje postęp. W takim społeczeństwie jednostce nie dla tego daje się wolność, że sprawia jej to satysfakcję, lecz dlatego, że jeżeli pozwoli się jej iść własną drogą, będzie na ogół lepiej służyła pozostałym z nas niż pod jakimikolwiek naszymi najsłuszniejszymi rozkazami.

H. B. Phillipscytat z „Konstytucji wolności”, Friedricha A. von Kayeka

Page 33: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 33© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Usuń obawę mówienia o problemachPOWÓD MILCZENIAPOWÓD MILCZENIA OCZEK. KONSEKWENCJEOCZEK. KONSEKWENCJE

Obawa przed Obawa przed konsekwencjamikonsekwencjami 44%44% Utrata wiarygodnościUtrata wiarygodności 27%27%

I tak nic się nie zmieniI tak nic się nie zmieni 17%17% Zagrożenie karieryZagrożenie kariery 16%16%

Unikanie konfliktuUnikanie konfliktu 7%7% Popsucie stosunków z szefemPopsucie stosunków z szefem 13%13%

Unikanie konsekwencji dla Unikanie konsekwencji dla innychinnych

5%5% Utrata pracyUtrata pracy 11%11%

InneInne 27%27% Popsucie stosunków z Popsucie stosunków z kolegamikolegami

9%9%

Utrata pozycji w pracyUtrata pozycji w pracy 6%6%

Źródło: pozycja [12] w Źródło: pozycja [12] w bibliografiibibliografii

Publiczne upokorzeniePubliczne upokorzenie 5%5%

Przeniesienie na inne Przeniesienie na inne stanowisko pracystanowisko pracy

4%4%

Inne Inne 9%9%

Page 34: materiały do pobrania - prezentacja

Narzędzia modelu partnerskiego

życzliwość,życzliwość, empatia,empatia, asertywność: zgoda bez uległości + stanowczość bez przemocyasertywność: zgoda bez uległości + stanowczość bez przemocy aktywne słuchanie,aktywne słuchanie, asertywny dialog,asertywny dialog, asertywna dyskusja; komunikat „ja”asertywna dyskusja; komunikat „ja” rozstrzyganie konfliktów metodą wygrał-wygrał,rozstrzyganie konfliktów metodą wygrał-wygrał, inteligencja emocjonalnainteligencja emocjonalna wygrał-wygrałwygrał-wygrał

18 grudnia 2008 34© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Jak stwierdził w badaniach Instytut Gallupa, firmy stosujące model partnerski są bardziej konkurencyjne i zarabiają więcej

pieniędzy.

Page 35: materiały do pobrania - prezentacja

prof. Teruji Suzukiz Akademii Leona Koźmińskiego

18 grudnia 2008 35© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Japoński pracownik przemysłu samochodowego wytwarza 40 samochodów rocznie, a amerykański jedynie 25.

W Japonii obowiązuje przyjazny stosunek do pracownika, co pozwala na unikanie wielu konfliktów oraz uwalnia firmę od stosowania surowej dyscypliny. Pozwala też na znacznie lepsze kontakty ze związkami zawodowymi

Page 36: materiały do pobrania - prezentacja

Model współpracy: młodsi i starsi -- partnerzy

CIEKAWOŚĆ WIEDZYCIEKAWOŚĆ WIEDZY

DzieciDzieciŻołnierzeŻołnierzePracownicyPracownicy

WIEDZAWIEDZA

RodziceRodziceDowódcyDowódcy

PrzełożeniPrzełożeni

Uczenie sięUczenie sięsamodzielnościsamodzielnościBudowanie własnej Budowanie własnej motywacji wewnętrznejmotywacji wewnętrznej

Nauczanie Nauczanie samodzielnościsamodzielnościWspomaganie Wspomaganie

budowania motywacji budowania motywacji wewnętrznejwewnętrznej

18 grudnia 2008 36

© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

pytania i wątpliwości

analiza problemów

tworzenie środowiska współpracy

przekazywanie obowiązków

Page 37: materiały do pobrania - prezentacja

Sprzężenie zwrotne przy motywacji wewnętrznej

18 grudnia 2008 37© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

potrzeba działania

działanie

STAŁE ZASPAKAJANIE POTRZEBY POWODUJE WZROST OCZEKIWAŃ:

oczekujemy (od siebie!) coraz ambitniejszych działań

(w tym systemie nagrodą staje się nowe ambitne zadanie)

Page 38: materiały do pobrania - prezentacja

PUŁAPKA

18 grudnia 2008 38© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

bez kija i marchewki = bez dyscypliny i uznania ?

NIE!Kij i marchewka = czyjeś działania zmierzające do

zmiany naszego zachowania (działania naruszające naszą godność)

Dyscyplina i uznanie = naturalne konsekwencje naszego zachowania i komunikaty zwrotne

Page 39: materiały do pobrania - prezentacja

Zakaz a konsekwencja

Nie ruszaj telefonuNie ruszaj telefonubo dostanieszbo dostaniesz

Możesz się Możesz się sparzyćsparzyć

18 grudnia 2008 39© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Page 40: materiały do pobrania - prezentacja

Naturalne konsekwencjeArchetyp słońca i deszczu

18 grudnia 2008 40© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Miłe konsekwencje

Niemiłe konsekwencje

• autentyczne wyrazy uznania,• ambitniejsze zadania,• konkurencyjność na rynku,• pójdziemy razem na lody,• autentyczna integracja,• awans stanowiskowy,• firma się rozwija – zarabiamy więcej,• premia z zysku (miseczka),

• asertywna ocena negatywna,• rynek odrzuca nasz produkt – zarabiamy mniej,• tracimy uznanie zespołu,• tracimy uznanie szefa,• umowne kary dyscyplinarne,• niezdany egzamin,• zwolnienie z pracy

Konsekwencje NIE SĄ ZDARZENIAMI, które prowokuje KTOŚ, aby ZMUSIĆ NAS do zmiany zachowania. One nie naruszają naszej godności.

Page 41: materiały do pobrania - prezentacja

Dlaczego premia z zysku nie jest marchewką?

18 grudnia 2008 41© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Mam, ale Ci z góry nie dam, bo jesteś leń i oszust

Teraz nie mam, ale jak będę miał, to się podzielę

marchewka

miseczka

Deklaracja braku zaufania, wyższości, pogardy,…

Deklaracja partnerstwa i zaufania

Page 42: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 42© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Zalety miseczki

1. Pracownik ma poczucie wpływu na własny los.2. Pracownik ma poczucie wpływu na los firmy.3. Pracownik ma poczucie właścicielskiej

partycypacji.4. Niższy poziom ryzyka gospodarczego dla firmy.

Page 43: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 43© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Premia z zysku może stać się pułapką dla firmy

1. Gdy jest stosowana w atmosferze braku zaufania

2. Gdy zależy od osiągnięcia z góry określonych wskaźników (MBO)

Page 44: materiały do pobrania - prezentacja

18 grudnia 2008 44© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

W grze „zarządzanie przez cele”dyrekcja jest bez szans

jakość

cena

Czas wykonania

Teoria sterowania systemami o wielu parametrach:

Mając dostatecznie wiele parametrów do manipulowania można łatwo optymalizować pozostałe.

Łatwo zoptymalizować każdy ztych trzech parametrów manipulując

pozostałymi dwoma

Page 45: materiały do pobrania - prezentacja

Prowizyjne wynagrodzenie sprzedawcy:marchewka czy miseczka

18 grudnia 2008 45© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

TO ZALEŻY OD:1.okoliczności 2.implementacji

Page 46: materiały do pobrania - prezentacja

Prowizyjna miseczka

18 grudnia 2008 46© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

1. Jak będę miał, to się podzielę.2. Obustronne zaufanie.3. Długi horyzont czasowy pracy

OKOLICZNOŚCI:

IMPLEMENTACJA:1. Wszyscy mamy równe szanse: razem walczymy o nasze2. Współpraca i wzajemne wsparcie3. Jestem doradcą klienta

ZALETY DLA FIRMY:1. Dzielimy się wiedzą, umiejętnościami, doświadczeniami2. Mamy poczucie wspólnoty interesu3. Nasz interes jest interesem firmy

Page 47: materiały do pobrania - prezentacja

Prowizyjna marchewka

18 grudnia 2008 47© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

1. Mam, ale nie dam.2. Brak zaufania pracowników do firmy3. Syndrom: nie wiadomo do kiedy tu popracuję

OKOLICZNOŚCI:

IMPLEMENTACJA:1. Nierówne szanse; każdy walczy o swoje2. Współzawodnictwo; np. nagroda dla najlepszego3. Muszę ograć klienta

ZAGROŻENIA DLA FIRMY1. Brak współpracy: nie dzielimy się wiedzą (kongres HR)2. Współzawodnictwo: inni muszą być gorsi3. Gra z dyrekcją4. Nieetyczne działania

Page 48: materiały do pobrania - prezentacja

Etyka w biznesie

18 grudnia 2008 48© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Na długą metę i w atmosferze współpracy etyczne zachowania przynoszą korzyści

Emmanuel Kant

Ale na krótką metę i w atmosferze walki etyka przegrywa

życie

KORZYŚĆ czy GODNOŚĆ

agresywne premiowanie

krótki horyzont czasowy+ =dysonans

godnościowy

Marek Kosewski, Wartość, godność i władza, Vizja Press & IT

Page 49: materiały do pobrania - prezentacja

© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

[email protected]@blikle.pl

materiały na stroniemateriały na stroniewww.firmyrodzinne.plwww.firmyrodzinne.pl

18 grudnia 2008 49

Page 50: materiały do pobrania - prezentacja

© Andrzej Blikle, Dylemat lidera - władza czy współpraca

Podstawowa bibliografia1.1. A.Blikle, A.Blikle, Zarządzanie bez kar i nagród, Zarządzanie bez kar i nagród, MenedMenedżżer Jakoer Jakośści, red. Jan Bagici, red. Jan Bagińński, ski,

Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000 2.2. A.Blikle, A.Blikle, Doktryna jakości, Doktryna jakości, Kreowanie NowegoKreowanie Nowego,, Wy Wyżższszaa Szko Szkołała

PrzedsiPrzedsięębiorczobiorczośści i Zarzci i Zarząądzania im. Leona Kodzania im. Leona Koźźmimińńskiego, Warszawa 2002skiego, Warszawa 20023.3. W.E.Deming, W.E.Deming, The new economy, The new economy, Massachusets Institute of Technology, 1994Massachusets Institute of Technology, 19944.4. P.F.Drucker, P.F.Drucker, Myśli przewodnie Druckera, Myśli przewodnie Druckera, MT Biznes 2000MT Biznes 20005.5. D.GolemanD.Goleman, Inteligencja emocjonalna, , Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina Poznań 1997Media Rodzina Poznań 19976.6. T.Gordon, T.Gordon, Wychowanie bez porażek szefów, leaderów, przywódców,Wychowanie bez porażek szefów, leaderów, przywódców, PAX, PAX,

Warszawa 2000Warszawa 20007.7. T.Gordon & N.Burch, T.Gordon & N.Burch, Jak dobrze żyć z ludźmi,Jak dobrze żyć z ludźmi, PAX, Warszawa 2001 PAX, Warszawa 20018.8. B.L.Joiner, B.L.Joiner, Fourth generation management,Fourth generation management, McGraw-Hill, Inc. New York 1994 McGraw-Hill, Inc. New York 19949.9. S. Kerr, S. Kerr, System motywacyjny, który nie wypalił, System motywacyjny, który nie wypalił, Harvard Business Review, Harvard Business Review,

Kwiecień 2003Kwiecień 200310.10. A.Kohn, A.Kohn, Punished by rewardsPunished by rewards, Houghton Mifflin Company, Boston 1993, Houghton Mifflin Company, Boston 199311.11. A.Kohn, A.Kohn, No contest, The case against competition, No contest, The case against competition, Houghton Mifflin Houghton Mifflin

Company, Boston 1986Company, Boston 198612.12. M.Kosewski, M.Kosewski, Wartość, godność i władza, Wartość, godność i władza, Wizja Press 2008Wizja Press 200813.13. K.D.Ryan & D.E.Eestreich, K.D.Ryan & D.E.Eestreich, Driving fear out of the workplace, Driving fear out of the workplace, Jossey-Bass Jossey-Bass

Publishers, San Francisco 1991Publishers, San Francisco 1991

18 grudnia 2008 50