mefe matius pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze...

165
1 ianuS korCaki mefe maTiuS pirveli eqimma Tqva, mefe sam dReSi Tu ar gamomjobinda, Zalian cudi ambavi moxdebao. ai, rogor Tqva eqimma: - mefe mZimed aris avad da sam dReSi Tu ar gamomjobinda, cudi ambavi moxdeba. yvelani danaRvliandnen. ufrosma ministrma Tvalebze saTvale wamoicva da ikiTxa: - mainc ra moxdeba, Tu mefe ar gamomjobinda? eqims ar undoda, pirdapir eTqva, ai, es moxdebao, magram mainc yvela mixvda, rom mefe mokvdeboda. daZmarebul-damwuxrebulma ufrosma ministrma saswrafod TaTbiri moiwvia. ministrebma did darbazSi moiyares Tavi da grZeli magidis garSemo Semowyobil savarZlebSi Casxdnen. cxvirwin qaRaldi da ori fanqari edoT; erTi fanqari Cveulebrivi iyo, meore ki iseTi, naxevari lurji rom aris da naxevari - wiTeli. ufrosi ministris win zaric ido. ministrebma kari gasaRebiT Caketes, xeli aravin SegviSaloso, mere sinaTle aanTes, dasxdnen da Cumad isxdnen, xmas ar iRebdnen. bolos ufrosma ministrma zari daawkaruna da Tqva: - axla unda moviTaTbiroT, rogor moviqceT: yvelam icis, rom mefe avad aris da qveynis marTva aRar SeuZlia. - Cemi azriT, eqimi unda moviyvanoT, rom garkveviT gviTxras, morCeba mefe Tu ar morCeba, - SesTavaza samxedro ministrma. ministrebs Zalian eSinodaT samxedro ministrisa da yvelafers ujerebdnen. daujerebdnen, maS ra iqneboda, sul xmliTa da revolveriT dadioda. - kargi, moviyvanoT eqimi, - daeTanxmnen ministrebi da maSinve kaci afrines eqimTan, magram eqimi aba rogor movidoda, swored im wuTs mefisTvis ocdaoTxi kotoSi unda daesva. - meti ra gzaa, unda davelodoT, - brZana ufrosma ministrma, - vidre eqimi movidodes, moifiqreT da TqviT, rogor moviqceT, Tu mefe mokvdeba. - me vici, - ganacxada iusticiis ministrma. - kanoniT, mefis sikvdilis Semdeg taxtze adis misi ufrosi vaJiSvili, amitomac eZaxian mas taxtis memkvidres. Tu Cveni mefe mokvdeba, taxtze dajdeba misi ufrosi vaJiSvili. - mefes rom mxolod erTi vaJiSvili hyavs? - meti arc aris saWiro. - kargi, magram mefis vaJiSvili xom patra maTiuSia! iman rogor unda imefos, jer werac ar icis! - ras vizamT, - upasuxa iusticiis ministrma. - Cvens saxelmwifoSi amnairi ambavi jer ar momxdara, magram espaneTSi, belgiasa da zogierT sxva saxelmwifoSi yofila SemTxveva, roca mefe momkvdara, taxtis memkvidred mcirewlovani Svili darCenia da swored es ymawvili gamefebula.

Upload: others

Post on 24-Jan-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

1

ianuS korCaki

mefe maTiuS pirveli eqimma Tqva, mefe sam dReSi Tu ar gamomjobinda, Zalian cudi ambavi

moxdebao. ai, rogor Tqva eqimma: - mefe mZimed aris avad da sam dReSi Tu ar gamomjobinda, cudi ambavi

moxdeba. yvelani danaRvliandnen. ufrosma ministrma Tvalebze saTvale

wamoicva da ikiTxa: - mainc ra moxdeba, Tu mefe ar gamomjobinda? eqims ar undoda, pirdapir eTqva, ai, es moxdebao, magram mainc yvela

mixvda, rom mefe mokvdeboda. daZmarebul-damwuxrebulma ufrosma ministrma saswrafod TaTbiri

moiwvia. ministrebma did darbazSi moiyares Tavi da grZeli magidis garSemo

Semowyobil savarZlebSi Casxdnen. cxvirwin qaRaldi da ori fanqari edoT; erTi fanqari Cveulebrivi iyo, meore ki iseTi, naxevari lurji rom aris da naxevari - wiTeli. ufrosi ministris win zaric ido.

ministrebma kari gasaRebiT Caketes, xeli aravin SegviSaloso, mere sinaTle aanTes, dasxdnen da Cumad isxdnen, xmas ar iRebdnen.

bolos ufrosma ministrma zari daawkaruna da Tqva: - axla unda moviTaTbiroT, rogor moviqceT: yvelam icis, rom mefe

avad aris da qveynis marTva aRar SeuZlia. - Cemi azriT, eqimi unda moviyvanoT, rom garkveviT gviTxras, morCeba

mefe Tu ar morCeba, - SesTavaza samxedro ministrma. ministrebs Zalian eSinodaT samxedro ministrisa da yvelafers

ujerebdnen. daujerebdnen, maS ra iqneboda, sul xmliTa da revolveriT dadioda.

- kargi, moviyvanoT eqimi, - daeTanxmnen ministrebi da maSinve kaci afrines eqimTan, magram eqimi aba rogor movidoda, swored im wuTs mefisTvis ocdaoTxi kotoSi unda daesva.

- meti ra gzaa, unda davelodoT, - brZana ufrosma ministrma, - vidre eqimi movidodes, moifiqreT da TqviT, rogor moviqceT, Tu mefe mokvdeba.

- me vici, - ganacxada iusticiis ministrma. - kanoniT, mefis sikvdilis Semdeg taxtze adis misi ufrosi vaJiSvili, amitomac eZaxian mas taxtis memkvidres. Tu Cveni mefe mokvdeba, taxtze dajdeba misi ufrosi vaJiSvili.

- mefes rom mxolod erTi vaJiSvili hyavs? - meti arc aris saWiro. - kargi, magram mefis vaJiSvili xom patra maTiuSia! iman rogor unda

imefos, jer werac ar icis! - ras vizamT, - upasuxa iusticiis ministrma. - Cvens saxelmwifoSi

amnairi ambavi jer ar momxdara, magram espaneTSi, belgiasa da zogierT sxva saxelmwifoSi yofila SemTxveva, roca mefe momkvdara, taxtis memkvidred mcirewlovani Svili darCenia da swored es ymawvili gamefebula.

Page 2: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

2

- marTalia, - daudastura fosta-telegrafis ministrma. - safosto markebic ki minaxavs, romlebzedac aseTi patara mefis suraTebia gamoxatuli.

- magram, batonebo, xom ar SeiZleba, rom mefem arc wera icodes da arc angariSi, arc geografia da arc gramatika! - Seicxada ganaTlebis ministrma.

- mec ase vfiqrob, - mxari auba finansTa ministrma. - rogor unda iangariSos, rogor unda brZanos, amdeni da amdeni fuli moWeriTo, Tu gamravlebis tabula ar ecodineba?

- yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro ministri. - xelSi rogor unda daiWiros jariskacebi da generlebi?

- me mgoni, jariskacebs ki ara, aseTi erTi bewo mefisa aravisac ar SeeSindeba, - daeTanxma samxedro ministrs Sinagan saqmeTa ministri, - sul gauTavebeli gaficvebi da ajanyebebi iqneba Cvens qveyanaSi. icodeT, kargs arafers moelodeT, Tu maTiuSi dasviT mefed.

- me ar vici, maSin ra moxdeba, magram is ki kargad vici, rom, kanonis ZaliT, mefis sikvdilis Semdeg taxtze unda avides Ze mefisa! - gaimeora sibrazisagan erTianad aWarxlebulma iusticiis ministrma.

- magram maTiuSi xom Zalian patraaa! - erTxmad iyvries ministrebma. albaT saSineli Cxubic atydeboda, amdros darbazSi ucxoeTis elCi

rom ar Semosuliyo. SeiZleba gagikvirdeT kidec, ministrebs kari gasaRebiT hqondaT

daketili da ucxoeTis elCi darbazSi rogor Sevidao, magram ai ra unda giTxraT: eqimis mosayvanad kaci rom afrines, karis Caketva daaviwydaT. zogierTebi SemdegSi imasac ambobdnen, aSkara Ralati iyoo, iusticiis ministrma icoda, rom ucxoeTis elCi unda mosuliyo, da kari Ria gangeb datovao.

- saRamo mSvidobisa! - miesalma elCi ministrebs. - me aq Cemi mefis saxeliT geaxeliT da moviTxov maTiuS pirvelis gamefebas, xolo Tu Tqven amas ar inebebT, omi ar agcdebaT.

ufros ministrs Zalian SeeSinda, magram Tavi ise daiWira, viTom imas sulac araferi esaqmeboda da arc aravin arafers ekiTxeboda, Tan furcelze lurji fanqriT dawera kargi, iyos omi! - da ucxoeTis elCs gadasca.

elCma furceli gamoarTva, Tavi daukra da Tqva: - keTili, me amas Cems mTavrobas vauwyeb. swored amdros darbazSi eqimi Semovida da ministrebi maSinve mas

miubrundnen, Seexvewnen, mefe gadaarCine, Torem omi da ubedureba ar agvcdeba, Tu mokvdao.

- rac ki wamali vicodi, yvelaferi davalevine, kotoSebic davayare, meti araferi ZalmiZs. Tu gnebavT, sxva eqimebic moiwvieT.

ministrebma yurad iRes rCeva da yvela ganTqmuli mkurnali moiwvies, rom mefis gadasarCenad erTad eRonaT rame.

eqimebis mosayvanad qalaqSi samefo avtomanqanebi dagzavnes, TviTon ki mefis mzareuls sTxoves vaxSami mogvarTvio. ministrebi damSeulebi iyvnen: maT ar icodnen, TaTbiri as edidxans Tu gagrZeldeboda, hoda, Sinidan usadiloni wamosuliyvnen.

radganac mzareuls Zalian undoda, rom mefis gardacvalebis Semdegac sasaxleSi darCeniliyo, adga da ministrebs vercxlis TefSebi Camouriga, saukeTeso Rvinoc miarTva.

Page 3: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

3

dasxdnen ministrebi, erTi gulianad Seqeifiandnen da moimxiarules. amasobaSi ki eqimebmac moiyares Tavi.

- me vfiqrob, mefes aucileblad unda gavukeToT operacia, - Tqva moxucma wverianma eqimma.

- me ki vfiqrob, rom mefes cxeli kompresi da yelis amorecxva esaWiroeba, - Seedava meore eqimi.

- fxvnilebia erTaderTi wamali, romelic mefes moarCens, - brZana cnobilma profesorma.

- wveTebi xom ar ajobebda? - gaubedavad amoiluRluRa axla sxva eqimma.

yvelas TavianTi sqel-sqeli wignebi moetana da erTmaneTs uCvenebdnen, Cems wignSi amisTana avadmyofobaze sxvanairi mkurnaloba weriao.

ukve SuaRame iyo gadasuli da ministrebs ZilisTvis Tavi ukvdebodaT, magram ras izamdnen, unda moecadaT, sanam eqimebi rames ityodnen. sasaxleSi iseTi Rrianceli idga, patara ufliswuls, taxtis memkvidres, maTiuSs, orjer gamoeRviZa.

„erTi unda vnaxo, ra xdebao~, - gaifiqra, adga, xelad Caicva da derefanSi gamovida.

sasadilo darbazis karTan rom mivida, SeCerda, magram ar gegonoT, Cumad yurisgdeba undoda, ara! sasaxleSi kars im simaRleze hqonda saxelurebi, maTiuSi ver swvdeboda, rom gaeRo.

- kargi Rvino aqvs mefes! - Rrialebda finansTa ministri. - kidev SevsvaT, batonebo! Tu maTiuSi gamefda, Rvino mainc ar dasWirdeba, bavSvebs Rvino ar esmebaT.

- arc sigarebi unda moswion, maS, SegviZlia, cotaodeni Sinac waviRoT! - yviroda vaWrobis ministri.

- omi Tu daiwyo, batonebo, me Tqven garwmunebT, am sasaxlidan qva qvaze ar darCeba, maTiuSi xom ver dagvicavs!

yvelam erTi sicil-xarxari da yvirili atexa: - gaumarjos Cvens qomagsa da damcvels, gaumarjos did mefes maTiuS

pirvels. maTviuSs ver gaego, ras laparakobdnen. is ki icoda, rom mama avad iyo

da ministrebi waramara TaTbirobdnen, magram maTiuSs ratom dascinodnen da „mefes~ ratom eZaxdnen an ra oms axsenebdnen, amas ver mimxvdariyo.

namZinarevi da SeSinebuli maTiuSi derefans gauyva. sxdomaTa darbazidan sul sxva saubari Semoesma:

- me ki SeubnebiT, rom mefe mokvdeba. ramdeni wamalic gindaT, imdeni daalevineT mainc araferi eSveleba. Tavs moviWri, Tu erT kviraze meti icocxla.

maTiuSs yuri aRar daugdia. maSinve gaiqca, sirbiliT gascda or did oTaxs da aqoSinebuli Sevarda mefis saZinebel oTaxSi.

mefe gafiTrebuli iwva, mZimed sunTqavda. sawolTan maTiuSis mkurnali moxuci keTili eqimi ijda.

- mama, mama, - guli amoujda maTiuSs. - ar mokvde, mama! ar minda, rom mokvde, mama!

mefem Tvali gaaxila da naRvlianad Sexeda biWs. - arc me minda sikvdili, Svilo, - uTxra wynarad, - ar minda, marto

dagtovo am wuTisoflad. eqimma muxlebze daisva maTiuSi da yvelani gaCumdnen, sityva aRaravis

uTqvams.

Page 4: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

4

maTiuSs gaaxsenda, rom erTxel ase ukve ijda sawolTan. maSin mamas ejda muxlebze, sawolSi ki deda iwva. dedac ase iyo gafiTrebuli, aseve mZimed sunTqavda.

„maSin deda mokvda, axla mamac mokvdeba~, - gaifiqra da saSineli naRveli lodiviT daawva gulze. mere ki, roca gaaxsenda, rogor dascinodnen ministrebi mas da mis momakvdav mamas, wyena-risxvisagan sunTqva Seekra, gulSi gaivlo: „damacadon, vuCveneb seirs, mefe rom gavxdebi!~

Rirseulad, didi pativiT dakrZales mefe. farnebs Savi krepi hqonda

Semovlebuli. zarebs rekavdnen. orkestri samgloviaro marSs ukravda. miacilebdnen zarbaznebi, mihyveborda jari. cxeli qveynebidan matareblebiT ezidebodnen yvavilebs. yvelani daRonebulebi iyvnen. gazeTebi werda, mTeli xalxi dastiriso sayvarel mefes.

maTiuSi dardiani ijda Tavis oTaxSi, gamefeba sul ar uxaroda. an rogor gauxardeboda, amqveynad marto mama hyavda da isic moukvda, axla mTel qveynierebaze axlobeli aRaravin darCa.

maTiuSs deda axsovda, swored man daarqva Svils es saxeli. deda dedofali iyo, magram gulzviadi amayi ar yofila. xSirad eTmaSeboda maTiuSs, zRaprebsac uyveboda, suraTebian wignebsac uCvenenbda, saxlebsac erTad aSenebdnen kuburebiT. mama ufro iSviaTad iclida maTiuSisaTvis - xan jars aTvalierebda, xan stumrad iyo wasuli, xan TviTon iRebda stumrad sxva qveynis mefeebs, xan ki TaTbirze ijda.

magram zogjer mefec gamonaxavda xolme dros, rom maTiuSTan kegli eTamaSa an baRSi gaeseirnaT. Sejdeboda cxenze, maTiuSs ponize Sesvamda da ase seirnobdnen did samefo baRSi. axla? axla ra unda qnas maTiuSma? dReniadag am gulis gamawvrilebel ucxoel aRmzrdels unda uyuros! cxvir-piri ise Camostiris, gegoneba, eriT Wiqa karga magari Zmari gadaukravso. kacma rom Tqvas, viTom didad sasmiamovnoa mefoba? me mgoni, sulac ara, - fiqrobda maTiuSi, - omi rom iyos, kidev ho, sxva rom araferi, kaci ibrZolebda mainc! magram mSvidobian dros ra unda akeTos mefem?

mowyenili da sevdiani ijda Tavis oTaxSi. mowyenili da sevdiani iyo maSinac, roca samefo baRis meseridan uyurebda sasaxlis ezoSi aJivJivebul bavSvebs.

samefo karis msaxurTa Svilebi mxiarulad danavardobdnen. Svidni iyvnen. ufro xSirad jariskacobanas TamaSobdnen. erTi yvelaze cocxali da mxiaruli biWi winamZRolobda danarCenebs. Setevazedac mas gadahyavda, wvrTniTac isa wvrTnida. biWebi feleks eZaxdnen.

maTiuSs bevrjer undoda, meseridan mainc gamolaparakeboda feleks, magram ar icoda, hqonda Tu ara amisi ufleba da ekadreboda Tu ara aseTi saqcieli. arc is icoda, ra eTqva, raze daewyo laparaki.

amasobaSi ki qalaqis yvela quCaSi gamoakres uzarmazari gancxdebebi. xalxs auwyebdnen, maTiuSi gamefda da Tavis qveSevrdomebs gulwrfelad mogesalmebaTo. ministrebad isev isini rCebian, vinc aqamde iyvnen, da pirobas deben, rom axalgazrda mefes muSaobaSi daexmarebiano.

Tuki sadme rame maRazia iyo, yvelgan maTiuSis suraTebi gamofines. zog suraTSi maTiuSi ponize ijda, zogSi mezRvauris tansacmeli ecva, zogSi - samxedro mundiri, zogi suraTi ki jarebis daTvalierebisas gadaeRoT. kinematografSic, ra Tqma unda, maTiuSs uCvenebdnen. amasTanave,

Page 5: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

5

rac ki am qveyanaSi da sazRvargareTac dasuraTebuli Jurnali gamodioda, suyvela maTiuSis suraTebis iyo savse.

kacma rom simarTle Tqvas, maTiuSi yvelas uyvarda, didsac da patarasac. didebs ecodebodaT, erTi bewo bavSvia da aRarc deda hyavs, aRarc mamao. biWebi sixarulisagan aRar iyvnen: CvenSi erTi mainc gamoCnda iseTi, rom yvela mas unda emorCilebodes, generlebic ki smenaze unda eWimebodnen da jriskacebi TofebiT esalmebodneno. gogonebs xom moswondaT da moswondaT koxta cxenze amxedrebuli patara mefe, magram yvelaze metad mainc oblebs uyvardaT.

sanam dedofali, maTiuSis deda, cocxali iyo, obolTa TavSesafrebSi xSirad gzavnida kanfetebs. dedofali rom gardaicvala, mefem brZana kanfeti isev ise igzavnebodes, rogorc dedoflis sicocxleSi igzavnebodao. maTiuSma ar icoda, Torem ra xania, oblebs misi saxeliTac misdiodaT tkbileuli da saTamaSoebi. gvian, Zalian gvian gaigo, rom Tu biujetSi aseTi grafa arsebobs, imdeni kargi rame SegiZlia gaukeTo xalxs, Sen TviTonac gagikvirdeba.

maTiuSis gamefebidan, albaT, raRac naxevari weliwadi Tu iqneboda gasuli, rom erTma ambavma saqveynod gauTqva saxeli.

maS ase, avdgebi da giambob, rogorc iyo. maTiuSi Tavis eqims Seevedra, iTxove, qalaqSi fexiT seirnobis ufleba

momceno. dRe da Rame mosvenebas ar aZlevda, kviraSi erTxel mainc gamaseirne im baRSi, sadac sxva bavSvebic TamaSobeno. eubneboda, vici, rom samefo baRSi seirnoba Zalian kargia, magram roca kaci martodmartoa, yvelaze lamaz baRSic ki moewyinebao.

bolos da bolos, eqimi Sehpirda, survils Segisrulebo, da, marTlac, sasaxlis hofmaisteris SuamdgomlobiT, sasaxlis mmarTvelobas mimarTa, rom mefis meurves ministrTa TaTbirze eTxova, maTiuS mefes ufleba mivceT, or-ori kviris gamoSvebiT samjer gaiseirnoso.

SeiZleba cota SeucnauroT kidec, rom mefes ar SeuZlia, roca seirnoba moundeba, adges da gaiseirnos. es ki ara, sasaxlis hofmaisteri mxolod da mxolod imitom dasTanxmda eqims, Turme ramdenime dRis win daZvelebuli Tevzi eWama, tkivilebisagan kinaRam momkvdariyo da am eqims gadaerCina. sasaxlis mmarTvelobas ki didi xania, fuli sWirdeboda Tavlis asaSeneblad. ra Tqma unda, es Tavla mefis meurvesac unda gamoeyenebina. Sinagan saqmeTa ministrma ki marto finansTa ministris gulis gasaxeTqad ganacxada Tanxmoba. Sinagan saqmeTa ministrma icoda, rom mefis yovel gaseirnebaze policiisaTvis sami aTasi dukati unda miecaT, sanitaruli nawilisaTvis ki - mTeli erTi kasri odekoloni da aTasi oqros fuli.

saqme is aris, rom maTiuS mefis yvela gaseirnebis win orasi kaci da asi qali ZiriZirobamde asufTavebda da akrialebda baRs: hgvidnen, skamebs Rebavdnen, xeivnebSiodekolons asxurebdnen, xeebze da foTlebze mtvers wmenddnen. eqimebi gafacicebulebi adevnebdnen Tvals, rom yvelgan sisufTave yofiliyo, arsad mtvris nasaxic ki ar darCeniliyo, - WuWyi da mtveri mavnebelia janmrTelobisTvis. policias ki Tvali eWira, maTiuS mefis seirnobis dros baRSi is xulignebi arSesuliyvnen, sul qvebs rom isvrian, xels ikvrevinebian, Cxuboben da yuriswamRebad Rrialeben.

maTiuS mefe Cinebulad erToboda. CacmiT ubrlod ecva da veravin xvdeboda, rom mefe iyo: azradac aravis mosvlia, mefes SeuZlia, Cveulebriv baRSi gaisernoso. mis mxleblebsac ubralod ecvaT, rom

Page 6: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

6

aravis ecno. maTiuS meem orjer Semouara baRs da nebarTva iTxova, im moedanze damjdariyo, sadac bavSvebi TamaSobdnen. dajda Tu ara, maSinve erTi gogona mivida da hkiTxa:

- wreobanas TamaSi ar ginda? Cahkida xeli da daiwyes TamaSi. gogonebi aTasnair simReras mRerodnen da wreSi trialebdnen. axali

TamaSis dawyebis win ki gogonam isev gauba saubari. - da gyavs? - ara. - mamaSeni vin aris? - mama momikvda. mefe iyo. gogonas, albaT, egona, masxrobso, da siciliT uTxra: - mamaCemi rom mefe iyos, imxela Tojinas miyidda, Wers miswvdeboda. mefe maTiuSma am laparakSi gaigo, rom gogonas irenka erqva, mamamisi saxanZro dacvis kapitani

iyo da gogonas Zalian uyvarda mexanZreebi. Turme mexanZreebi xandaxan cxeniT aseirnebdnen.

maTiuSi kidev siamovnebiT darCeboda baRSi, magram misi seirnobis dro Tavdeboda oTx saaTze, oc wuTsa da ormocdasam wamze.

meored gaseirnebas mouTmenlad eloda, magram swored im dRes Zalian wvimda, ufrosebs ki SeeSindaT, maTiuSi avad ar gaxdebso, da gareT cxviric ar gaayofines.

Semdeg gaseirnebaze maTiuSs aseTi ambavi gadaxda Tavs: gogonebi da maTiuSi isev wreobanas TamaSobdnen. ucbad maTTan ramdenime biWi mivida. erTma daiyvira:

- uyureT, uyureT, biWi gogoebTan TamaSobs! yvelam sicili atexa. maTiuS mefem maSinRa SeamCnia, rom marTla marto TviTon TamaSobda

gogonebTan. - ar girCevnia, CvenTan iTamaSo? - wamodi, - uTxra viRac biWma. maTiuSma Sexeda. es iyo feleki. swored is feleki, vis gacnobasac ase natrobda. axla felekma Sexeda cnobismoyvareobiT da, rac xma gauwvdeboda, ise

iyvira: - hei, biWebo, uyureT, rogor hgavs maTiuS mefes! yvelani maTiuSs miaCerdnen. maTiuSs Sercxva da maSinve Tavis

mxlebelTan gaiqca, magram siCqarisa Tu sircxvilisagan gzaSi waiqca da muxli gadaityava.

minitrTa sabWos pirvelsave sxdomaze gadawyda, rom mefisTvis baRSi gaseirnebis ufleba aRar miecaT. yvelafers gavakeTebT, rasac mefe moisurvebs, magram Cveulebriv baRSi gasvlis uflebas ki ver mivcemTo; im baRSi uzrdeli bavSvebi dadian, mefes xelsa kraven, dascinian, ministrTa sabWo ki ver moiTmens, rom mefes dascinodnen, rameTu mefur Rirsebas es ar ekadrebao.

maTiuSi Zalian daRonda, magram ras izamda, ijda da baRSi mxiarulad gatarebul dros ixsenebda. erTxel irenkas natvrac moagonda:

„netav imxela Tojina myavdes, Wers swvdebodeso~. - maTiuSs amaze fiqri mosvenebas ar aZlevda.

„me xom mefe var! mefe var da brZanebac SemiZlia, magram sinamdvileSi, yvelas unda vusmino da davujero. mec iseve vswavlob wera-kiTxvas, rogorc sxva bavSvebi. mec sxva bavSvebiviT unda gamoviwmindo yurebi,

Page 7: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

7

movibano kiseri, gamovixexo kbilebi. gamravlebis tabula mefisTvisac iseTivea, rogoric sxvebisTvis. maS rad minda mefoba?~

maTiuSi ajanyda, audienciis dros ufros ministrs ubrZana, yvelaze didi Tojina iyideT da irenkas gaugzavneTo.

- Tqveno mefuro udidebulesobav, inebeT da... - daiwyo ufrosma ministrma.

maTiuSi imwamsve mixvda, amas ra mohyveboda: es autaneli kaci didxans ilaparakebda, uamrav gaugebar rames ityoda da, bolos da bolos, maTiuSs araferi gamouvidoda. sabednierod, ucbad gaaxsenda, rom erTxel am ministrma aseve dauwyo raRacis axsna-ganmarteba maTiuSis mamas. mefem fexi daabakuna da brZana:

- me moviTxov, sityvaSeubruneblad SeasruloT! maTiuSmac ase daabakuna fexi da xmamaRla Tqva: - batono ministro, me moviTxov, sityvaSeubruneblad SeasruloT! ufrosma ministrma gaotcebiT SexedamaTiuSs, bloknotSi raRac

Caiwera da waibutbuta: - Tqveni udidebulesobis moTxovnas gansaxilvelad warvudgen

ministrTa sabWos. aravin icis, ra ilaparakes ministrTa sabWos sxdomaze, radgan

karCaketilebi TaTbirobdnen. es kia, rom dadgenileba gamoitanes, Tojina eyidaT. vaWrobis ministri or dRes darboda maRaziebSi da yvelaze did Tojinas eZebda. magram Zalian didi Tojina arsad ar iyo. vaWrobis ministrma TaTbirze moiwvia yvela mrewveli. erTi fabrikanti Sehpirda, magisTana Tojinas oTx kviraSi gagikeTebT, Tu did Tanxas gadamixdiTo. marTlac Tojina gaamzada, magram jer Tavisi maRaziis vitrinaSi gamodga da zed waawera: misi mefuri udidebulesobis sasaxlis mommaragebelma es Tojina gaakeTa irenkasTvis, saxanZro dacvis kapitnis gogonasTvis.

gazeTebma maSinve im saxanZro razmis suraTi gamoaqveyna. suraTSi saxanZro razmi xanZars aqrobda. am suraTTan erTad dabeWdili iyo irenkasi da Tojinas suraTebic. xalxSi ambobdnen, maTiuS mefes Zalian uyvarso xanZris cqera. uyvars, saxanZro razmi rom dahqriso. amis gamo gazeTSi viRacam werilic gamoaqveyna, mzad var, sakuTari saxli davwva, Tu saTayvanebel maTiuS mefes ase uyvarso xanZris cqera. gogonebis umravlesobam maTiuSs werili miswera, aseTi Tojina Cvenc Zalian gvindao. magram sasaxlis mdivani maTiuSs am werilebs ar ukiTxavda. Turme gabrazebul ufros ministrs ebrZanebina, aramc da aramc ar waukiTxoTo.

maRaziis win mTel sam dRes xalxi ar gamoleula. idgnen da aTvalierebdnen mefis saCuqars. Tojina vitrinidan mxolod meoTxe dRes gaitanes policiis prefeqtis TaosnobiT: tramvaisa da manqanebis moZraobas xalxi xels uSliso.

dedaqalaqSi didxans, Zalian didxans laparakobdnen Tojinasa da maTiuSze, romelmac aseTi mSvenieri saCuqari gaugzavna irenkas.

maTiuSi dilis Svid saaTze dgeboda, Tvion ibanda xelpirs, TviTon

icvamda da sawolsac TviTonve asworebda. ase daawesa maTiuSis papis mamam, mamacma mefem pavle uZlevvelma. dabanil-Cacmuli maTiuSi erT kovz Tevzis qonsac dalevda da mere sauzmes Seeqceoda. sauzmobisTvis Teqvsmeti wuTi da ocdaTxuTmeti wami unda ekmara. ase sauzmobda maTiuSis didebuli papa, keTili mefe iuliuS qvelmoqmedi. amis Semdeg

Page 8: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

8

maTiuSi sefe-dabrazSi Sedioda da ministrebs iRebda. sefedarbazSi Rumeli ar idga. Turme nu ityviT, maTiuSis didedis dedas, brZen ana RvTismosavs, bavSvobaSi mxuTriT Tavbru dasxmia, kinaRam mowamlula. bednierad gadarCenis aRsaniSnavad dauTqvamT, rom xuTas weliwads sefedarbazSi Rumeli ar daedgaT.

maTiuSiSedioda darbazSi, samefo taxtze jdeboda da sicivisagan kbils kbilze aceminebda. ministrebi ki dawvrilebiT uyvebodnen, ra xdeboda mis qveyanaSi.

didad sasiamovnosa da sasixarulos verafers eubnebodnen, amitom maTiuSi Sewuxebuli usmenda.

sagareo saqmeTa ministri uyveboda, esa da es saxelmwifo brazobs da imuqreba, ama da am saxelmwifos ki Cvens qveyanasTan megobroba surso. maTiuSi yurs ugdebda da mainc veraferi gaego.

samxedro ministri CamouTvlida, amdeni cixesimagre daingra, amdeni zarbazani dazianda, amdeni jariskaci gaxdao avad.

gzaTa ministri arwmunebda, axali orTqmavlebi gvWirdeba, aucileblad unda viyidoTo.

ganaTlebis ministri Cioda, bavSvebi cudad swavloben, skolaSi igvianeben, biWebi Cum-Cumad papiross aboleben, rveulebidan furclebs xeveno. gogonebs erTi bewo rame swyinT da kapasoben. biWebi Cxuboben, qvebs isvrian da minebs amsxvreveno.

finansTa ministri ki javrobda, fuli aRar aris, arc orTqmavlis yidva minda da arc axali manqanebisa, Zalian Zviri Rirso.

amis Semdeg maTiuSi baRSi gadioda da SeeZlo, mTel erTs saaTs erbina da eTamaSa, magram martoka iyo, aba rogor gaerToboda!

amitom maTiuSi sixaruliTac ki garboda baRidan, rom gakveTilebi eswavla. icoda, mecnierebas Tu ar daeufleboda, aucileblad gauWirdeboda mefoba. ijda da gulmodgined swavlobda. maTiuSma Zalian male iswavla axveulCaxveuli xelmowera. amas garda, unda eswavla franguli da kidev ramdenime ucxo ena, rom sxva qveynis mefeebTan maT enaze elaparaka, roca vizitiT estumrebodnen.

maTiuSi ufro mondomebiT da ufro ukeTesadac iswavlida, SekiTxvebis micemis ufleba rom hqonoda. mere, ar ikiTxavT, raSekiTxvebi utrialebda TavSi!

jer iyo da imaze fiqrobda, SeiZleba Tu ara iseTi gamadidebeli SuSis Seqmna, tyvia-wamali Soridan aafeTqoso. aseTi gamadidebeli SucSa rom gamomagonebina, yvela mefes oms gamovucxadebdi, brZolis winadRes ki mtris tyvia-wamlis sawyobebs avafeTqebdi da oms me movigebdi, imitom, rom Tofiswamali marto me meqnebodao. da, Tumca patara var, mainc qveynierebis udidesi mefe gavxdebodio. maswavlebelma es rom gaigona, kinaRam yba moeRrica, mere mxrebiRa aiCeCa, magram TqmiT araferi uTqvams.

erTxel ki, ai, ra ikiTxa: nuTu adamiani imdens ver moaxerxebs, rom sikvdilis win mama mTel Tavis Wkuas Svils aZlevdeso. maTiuSis mama, stefan brZeni, Zalian Wkviani kaci iyo, magram ra gamovida? maTiuSi imave samefo taxtze zis, igive gvirgvini adgas Tavze, yvelaferi ki Tavidan unda iswavlos, Tanac arc icis, rodisme imdeniveecodineba Tu ara, ramdenic misma mamam icoda. es rom moexerxebinaT, maSin gvirgvinsa da taxtTan erTad didi papisagan - pavle uZlevelisagan - simamaces miiRebda, didedisagan - RvTismoSiSobas, mamisgan - mTel mis codnas.

magram am SekiTxvasac ugulisyurod moekidnen.

Page 9: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

9

maTiuSi didxans, Zalian didxans fiqrobda uCinmaCinis qudzedac. nuTu ar SeiZleba, sadme viSovoTo. kargi ki iqnebodao; davixuravdi uCinmaCinis quds da sadac momesurveboda, yvelgan wavidodi, veravinac ver daminaxavdao; dRisiT Tavis tkivils movimizezebdi, Cavwvebodi loginSi, erTi kargad gamoviZinebdi, Rame ki davixuravdi uCinmaCinis quds da qalaqSi gavidodi, vivlidi sataxto qalaqSi da maRaziis vitrinebsac davaTvalierebdi, TeatrSic Sevidodio.

maTiuSi TeatrSi erTxel iyo namyofi, maSin dedac cocxali hyavda, mamac. Tumca Zalian patra iyo da araferi damaxsovrebia, magram is ki icis, rom Teatri moewona.

hoda, ase, uCinmaCinis qudi rom hqonde, baRidan sasaxlis ezoSi gavidoda da feleks gaicnobda. sasaxleSic yvela kunWuls daivlida. samzareuloSi Sevidoda, naxavda, rogor amzadeben saWmels; TavlaSic Seivlida, cxenebTan. sadac axla Sesvlas ukrZalaven, yvelgan Sevidoda.

SeiZleba arc ki daijeroT, rom mefes amdeni rame hqonda akrZaluli. unda giTxraT, mefis karze Zalian mkacri etiketia. etiketi imas niSnavs, rom mefeebi sul ai ase da ase iqceodnen da axal mefes ufleba ara aqvs, sxvanairad moiqces. Tu sxvanairad moiqca, amiT mefuri Rirseba Seelaxeba. amisTana mefisa aRarc SiSi eqnebaT, aRarc ridi da pativiscema, imitom, rom aseTi saqcieliT igi Seuracxyofs Tavis winaprebs. Tu maincdamainc sxvanairad moqceva swadia, aucileblad cremonmaisters unda daekiTxos. ceremonmaisteri Tvalyurs adevnebs sasaxlis etikets da icis, rodis rogor unda moiqces mefe.

erTxel ukve giTxari, rom maTiuS mefes sauzme unda daemTavrebina Teqvsmet wuTsa da ocdaTxuTmet wamSi. ase sauzmobda maTiuSis papa. isic giTxariT, rom sefedarbazSi Rumels ar dgamdnen, - ase daawesa maTiuSis didedam. dideda karga xania gardaicvala da axla veRar SeekiTxebodnen, Rumelis dadgmis nebs xom ar mogvcemTo.

mefes zogjer, ra Tqma unda, SeuZlia, raRac Secvalos, magram yovelTvis erTi gauTavebeli TaTbiri da msjeloba imarTeba xolme. ai, rogorc maSin moxda, maTiuSisTvis seirnobis ufleba rom unda miecaT. jer ramis Txovna TqviT, ra aris, da axla imden xans pasuxis molodini!

maTiuS mefes edardeba, Torem sxva mefeebs ra uWirdao, - etiketi didebisTvis iyo Sedgenili, maTiuSi ki bavSvi iyo. amitom meti gza ar hqondaT, zogierTi raRac unda SeecvalaT, magaliTad: kargi, gemrieli Rvinis magier, maTiuSs, uyvarda Tu ar uyvarda, mainc Tevzis qoni unda daelia. wera-kiTxva kargad rom ar icoda, gazeTebs ver kiTxulobda, amitom idga da suraTebs aTvalierebda. uCinmaCinis qudi da mamis Wkua rom hqonoda, yvelaferi sxvanairad datrialdeboda. ai maSin iqneboda namdvili mefe. axla ki maTiuSi xSirad fiqrobda, iqneb jobda, Cveulebriv biWad davbadebuliyavi, skolaSi mevlo, rveulebidan furclebi amomexia da qvebi mesrolao.

erTxel maTiuSma ifiqra, wera rom meswavla, feleks werils mivwerdi da iqneb masac moewerao. maSin ise gamovidoda, viTom erTmaneTs velaparakebiTo.

e sdRe iyo da, maTiuSi ufro didi muyaiTobiT moekida swavlas. mTel dRes ijda da werda. iwerda da iwerda wignebidan moTxrobebsa da leqsebs. neba rom miecaT, samefo baRSiac ki ar gavidoda, dilidan saRamomde Tavs ar aiRebda, magram amis ufleba ar hqonda: sasaxlis etiketi moiTxovda, rom maTiuSi sefedarbaziddan pirdapir baRSi gasuliyo. oci msaxuri gamzadebuli idga karis gasaRebad maTiuSi baRSi

Page 10: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

10

rom ar gasuliyo, es oci msaxuri usaqmod darCeboda da Zalian moiwyenda.

zogierTma iqneba Tqvas kidevac, karis gaReba ra saqmeao, magram amas marto is Tu ityvis, visac sasaxlis etiketisa araferigaegeba. me ki mogaxsenebT, rom am msaxurebs Zalian cota Tavisufali dro hqondaT. dildilobiT ocives civ-civi abazana unda mieRo, mere parikmaxeri davarcxnida da wver-ulvaSs moparsavda. tansacmeli iseTi sufTa unda scmodaT, mtvris nasaxic veravis SeemCnia. erTxel, samasi wlis winaT, hainrix mZvinvaris dros, erTi msaxuris tansacmlidan mefis kverTxze rwyili gadaxta. am zarmac da uqnara msaxurs jalaTma Tavi mohkveTa, hofmaisteri ki Zlivs gadaurCa sikvdils. im dRidan moyolebuli, msaxuris sisufTaves TviT zedamxedveli adevnebda Tvalyurs. saguldagulod dabanil-gakrialebuli msaxurebi Tormetis Svid wuTze ukve derefanSi idgnen da oris Cvidmet wuTamde icdidnen, rom ceremonmaisters Seemowmebina saTiTaod. msaxurebi Zalian frTxilad unda yofiliyvnen: erTi Rilic ki rom darCenodaT Seukvreli, eqvsi wliT patimroba ar ascdebodaT. cudi varcnilobisTvis oTxi wlis katorRuli samuSao elodaT, ulazaTo Tavis dakvrisTvis ki - ori TviT patimroba da cariel pursa da wyalze yofna.

maTiuSma cota raRac ukve icoda, amitom azradac ar mosvlia, baRSi gaseirneobaze uari eTqva. Tumca, vin icis, iqneba istoria rom gadaeqeqaT, iseTi mefec epovaT, romelic baRSi sulac ar gadioda. ra Tqma unda, maSin, albaT, maTiuSsac eSveleboda, magram, samagierod, felekTan werilis dawera aRar dasWirdeboda da weris codnac aRaraferSi gamoadgeboda.

maTiuSi niWieri biWi iyo, sakmaod didi nebisyofac hqonda: raki Tqva, erT TveSi feleks werils mivwero, imdeni wera da wera, erTi Tvis mere marTlac sxvis dauxmareblad miswera werili.

„Zvirfaso felek, - swerda maTiuSi, - didi xania, Tvals gadevnebT, ra mxiarulad TamaSobT ezoSi. mec minda TqvenTan TamaSi, magram me mefe var da amis ufleba ara maqvs. Sen Zalian momwonxar, felek. momwere, vina xar, minda gicnobde. Tu mamaSeni samxedroa, iqneb xandaxan samefo baRSi gamogiSvas xolme.

maTiuSi. mefe~. guli CitiviT ufrTxialebda, roca feleki meserTan moixmo da Tavisi

werili gadasca. meore dResac guli mTlianad amovardnaze hqonda, pasuxi amgvaradve

rom miiRo. „mefev, swerda feleki, - mamaCemi samxedro gaxlavT, sasaxlis dacvis

oceulis meTauria. me Zalian minda samefo baRSiSemosvla. mefev, migule Sens erTgulad. mzad var, Seni gulisTvis cecxlsa da wyalSi gadavvarde da sisxlis ukanaskneli wveTic Sen Semogwiro. rogorc ki Cemi daxmareba dagWirdes, ra droc unda iyos, marto daustvine... pirvelive dastvenaze SenTan viqnebi.

feleki~. maTiuSma werili yuTSi Cado, zemodan wignebi daawyo da maSinve

stvenis swavla daiwyo. Tan Zalian frTxilad ustvenda, aravin gamigoso. maTiuSs rom moeTxova, feleki baRSi SemouSviTo, maSinve gauTavebeli TaTbirebi gaimarTeboda. daiwyebdnen, rada da risTviso, saidan icis, rom feleki hqvia, sad gaicnoo... es kidev araferi, vaiTu TvalTvali daewyoT da, bolos da bolos, mainc ar miecaT neba, mere ra eqna? ocmeTauris

Page 11: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

11

Svili yofila. poruCikisa mainc iyos! oficris Svili iqneba SemoeSvaT, amas ki aramc da aramc ar SemouSvebdnen.

„cotac unda movicado, manamde stvenas viswavli~, - gadawyvita maTiuSma.

stvenis swavla ki arc ise advilia, roca aravin gyavs, rom gaswavlos. magram maTiuSs Zlieri nebisyofa hqonda da stvena iswavla. iswavla da daustvina.

maTiuSma mxoldo sacdelad daustvina, viswavle Tu arao, da gaocebisagan kinaRam gadairia, roca mis win felekigaiWima.

- aq saidan gaCndi? - meserze gadmovZveri. samefo baRSi Jolos buCqebi iyo gabadruli. megobrebi swored am

buCqebSi daimalnen, rom moelaparakaT, rogor moqceuliyvnen. felek, me Zalian ubeduri var. rac wera viswavle, imis Semdeg yvela

qaRalds me vawer xels. es meTvleba saxelmwifos marTvad, sinamdvileSi ki me mxolod imas vakeTeb, rasac mibrZaneben, sul erTTavad mosawyen da mosabezrebel saqmes makeTebineben, rac saxaliso da sasiamovnoa, imas mikrZalaven.

- vin bedavs, rom Tqvens udidebulesobas an aukrZalos rame, an ubrZanos!

- ministrebi. vidre mamaCemi cocxali iyo, mis brZanebas vasrulebdi. - aba, ra! maSin Sen mefuri umaRlesoba, taxtis memkvidre iyavi, mamaSeni

ki - mefuri udidebulesoba da mefe. axla... - axla aTasjer uares dReSi var. ministrebi imdenni arian, verc ki

daTvli. - samxedroni arian Tu samoqalaqoni? - erTia samxedro. - danarCenebi samoqalaqoebi arian? - ar vici, ras niSnavs samoqalaqo. - samoqalaqoebi isini arian, vinc arc mundirs icvamen da arc xmals

atareben. - ho, samoqalaqoebi arian. felekma erTimuWa Jolo Caiyara pirSi da Rrmad Cafiqrda. mere

gaubedavad ikiTxa: - samefo baRSi alublebi dgas? maTiuSs gaukvirda, es ras mekiTxebao, magram feleks ise Zalian

endoboda, maSinve gamoutyda: alubalic gvidgas, msxalico, da Sehpirda, Sen oRond miTxari, ramdeni ginda, meserze gadmogawvdi xolmeo.

- maS ase, Cven erTmaneTs xSir-xSirad ver SevxvdebiT: SeiZleba eWvi aiRon da TvalTvali dagviwyon. Tavi ise unda movaCvenoT, viTom erTmaneTs sulac ar vicnobT. werilebi vweroT xolme da galavanze davdoT (werilebTan erTad alubalic SeiZleba daawyoT). am saidumlo korespondencias galavanze rom dadebT, Tqveni mefuri udidebulesoba daustvens. me mival da yvelafers waviReb.

- pasuxs rom moitan, Senc daustven, - gauxarda maTiuSs. - mefes ar ustvenen, - ficxlad Seedava feleki, - pasuxs rom movitan,

me guguliviT daviZaxeb. oRond, Soridan daviZaxeb gu-gus. - Zalian kargi. kidev rodis moxvla? felekma karga xans ifiqra da bolos uTxra:

Page 12: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

12

- unebarTvod aq mosvla me ar SemiZlia. mamaCemi ocmeTauria da Zalian gamWriaxi Tvali aqvs. samefo baRis galavanTan miaxloebis nebasac ki ar maZlevs. xSir-xSirad mafrTxilebs, emand TavSi eSmaki ar Segijdes da alublisTvis samefo baRSi ar gadaZvreo. gaxsovdes, Sen rom samefo baRSi mogatanon da dagiWiron, cocxali gadamirCebi, cxrapir tyavs gagaZrobo.

maTiuSi Secbunda. ra saSinelebaa! warmogidgeniaT? jer Zlivs iSova megobari da axla am megobars misi gulisTvis tyavis gaZrobiT emuqrebodnen! aramc da aramc, es ukve metismeti iyo!

- axla ras izam, rogor waxval Sin? - hkiTxa Sewuxebulma maTiuSma. - Tqveni udidebulesoba wabrZandes, me rogorme movaxerxeb wasvlas. maTiuSma rCeva gonivrulad miiCnia da Jolos buCqidan gamovida.

swored droze mogavida: Turme mefe rom aRar da aRar Canda, ucxoeli aRmzrdeli SeSfoTebuliyo, dadioda da samefo baRis kuTxe-kunWulebSi eZebda.

maTiuSsa da feleks, ra Tqma unda, amis Semdegac isev meseri hyofda, magram axla ukve erTmaneTs icnobdnen da mxarSi edgnen.

maTiuSs Tavisi eqimi yovelkvira wonida da zomavda, rom gaego, rogor izrdeboda patara mefe, sabolood rodis davaJkacdeboda. maTiuSic yovel Sexvedraze oxravda da eqims martoobas SesCioda. erTxel samxedro ministrs isic ki uTxra, samxedro saqmis Seswavla mindao.

- batono ministro, iqneb vinme ocmeTauri gegulebaT, rom CemTvis samxedro saqme eswavlebina?

- ra Tqma unda, Tqveni udidebulesobis survili didad saqebaria, magram maincdamainc ocmeTauri ratom ginebebiaT?

- iqneb ocmeTauris Svilic gamodges? - gaixara maTiuSma. samxedro ministrma Subli Seikra da mefis survili Caiwera. maTiuSma amoioxra. winaswar icoda, rasac upasuxebdnen. - Tqveni udidebulesobis survils movaxseneb ministrTa sabWos

uaxloes sxdomas. „araferi gamova. albaT, vinme moxuc generals gamomigzavnian da eg

iqneba!~ magram yvelaferi sxvanairad datrialda. ministrTa sabWos uaxloes sxdomaze mxolod erT sakiTxs ixilavdnen:

maTiuS mefes erTbaSad samma saxelmwifom gamoucxada omi. omi! amis gagonebaze maTiuSs sisxli auCqrolda: tyuilad ki ar iyo mamaci

pavle uZlevelis SvilTaSvili. saRamomde icdida. icdida meore dResac, SuadRemde, magram amaod. omis

ambavi felekma gaagebina. wina werili rom moitana, samjer daiZaxa gugu, axla ki barem asjer mainc daiZaxa. maTiuSi mixvda, rom werilSi araCveulebrivi ambavi ewera, magram aseTi uCveulo Tu iqneboda, amas ki ver moifiqrebda. omi ra xania aRar yofila. stefan brZens exerxeboda mezoblebTan keTili ganwyobilebis damyareba. marTalia, didi megobrebi ar iyvnen xolme, magram omi arc mas autexia vinmesTvais, arc sxva - misTvis.

cxadia, axla mtrebma isargebles, rom maTiuSi patar da gamoucdeli iyo. mas ki swored amitom ufro swyuroda, daemtkicebina mtrebisTvis, rom isini Secdnen; rom patara ki iyo, magram Tavisi samSoblos dacvas mainc SeZlebda.

feleki werda:

Page 13: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

13

„Tqvens udidebulesobas samma saxelmwifom gmoucxada omi. mamaCemi ityoda xolme, rogorc ki omis ambavs gavigeb, sixarulisagan erTi kargad davTvrebio. axla swored mis daTrobas velodebi. aucileblad unda SevxvdeT erTmaneTs~.

da maTiuSi eloda. ase egona, dResve gamoiZaxebdnen sabWos sagangebo sxdomaze da, rogorc kanonieri mefe, saxelmwifos marTvas TviTonve Seudgeboda. im Rames raRac TaTbiri marTlac gaimarTa, magram maTiuSi ar gamouZaxebiaT.

meore dRes dRes ki ucxoeli aRmzrdeli ise amecadinebda, TiTqos araferic ar momxdarao.

maTiuSi kargad icnobda ssaxlis etikets, icoda rom mefes ar SeSvenoda Wirveuloba, sijiute da sibraze, miT umetes aseT dros. amitom ar undoda SeebRala mefuri Rirseba. erTi eg iyowarbebi Seyara da Subli SeiWmuxna. gakveTilis dros sarkeSi rom Caixeda, TavSi gauelva: „zedgamoWrili hainrix uswrafesi varo~.

maTiuSi audienciis saaTs eloda. magram ceremonmaisterma rom gamoacxada, audiencia gadadebuliao, gafiTrebulma maTiuSma mSvidad da mtkiced brZana:

- me moviTxov, saswrafod gamouZaxoT samxedro ministrs. maTiuSma sityva „samxedro~ ise Tqva, ceremonmaisteri maSinve mixvda,

rom mefem yvelaferi icoda. - samxedro ministri sxdomazea. - maS, mec daveswrebi sxdomas, - miugo maTiuS mefem da sxdomaTa

darbazisken gaemarTa. - Tqveno udidebulesobam, inebeT da erT wuTs moicadeT, Tqveno

udidebulesobav, SemibraleT, ase ar SeiZleba. yvelaferze pasuxsme vageb, - moxuci xmamaRla aqviTinda.

maTiuSs Seebrala es moxuci, romelmac zedmiwevniT karga dicoda, ris gakeTeba Sehferoda mefes da risa ara. ramdenjer msxdaran saRamoobiT oriveni buxris piras da maTiuSs gulis fancqaliT mousmenia xelmwife mamisa da dedofali dedis ambavi, sasaxlis etiketisa, ucxouri mejlisebisa da sazeimo warmodgenebis ambavi. moxuci uyveboda TviT mefis monawileobiT gamarTul samxedro manevrebzedac.

maTiuSs sindisi qenjnida: ocmeTauris SvilTan mimlwera didi danaSauli iyo. felekisTvis rom alubalsa da Jolos iparavda, es ki yvelaze metad tanjavda. ra Tqma unda, baRi mas ekuTvnoda da xilsac sxvisTvis krefda, magram saqme is aris,rom Cumad krefda. vin icis, iqneba amiT Tavisi didi winaprebis rainduli Rirseba SebRala kidevac!

maTiuSi keTili biWi iyo, moxucis cremlebma guli ise aCuya, kinaRam axali Secdoma dauSva da sxva SeamCnevina, rom aRelda, magram droze gamofxizlda, ufro metad Seikra Subli da civad gamoacxada:

- vicdi aT wuTs. ceremosmaisteri gareT gavarda. sasaxleSi erTi ambavi datrialda. - saidan gaigo maTiuSma? - Rrialebda aRelvebuli Sinagan saqmeTa

ministri. - ra swadia am Rlaps? - iyvira cecxlmodebulma ufrosma ministrma,

magram iusticiis ministrma SeniSvna misca: - batono Tavmjdomarev, oficialur sxdomaze mefis amgvarad

moxseniebas kanoni gikrZalavT. kerZo saubarSi, rac gnebavT, is TqviT, magram Cveni TaTbiri oficialur saxes atarebs. batono Tavmjdomarev, fiqriT SegiZliaT mase ifiqroT, magram Tqmis ufleba ara gaqvT.

Page 14: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

14

- TaTbriri Sewyvetilia, - Tavi imarTla SeSinebulma Tavmjdomarem. - adreve unda gamogecxadebinaT, rom TaTbirs wyvetdiT, Tqven ki ar

gamogicxadebiaT. - damaviwyda. gTxovT, mapatioT. samxedro ministrma saaTs daxeda. - batonebo, mefem aTi wuTi mogvca. oTxi wuTi gavida. ise rom, nu

vidavebT. me samxedro kaci var da mefis brZaneba unda Sevasrsulo. sawyal Tavmjdomares marTlac rom gulis gasaxeTqad hqonda saqme:

magidaze erTi furceli edo da zed lurji fanqriT garkveviT ewera: „kargi, iyos omi!~ maSin ra advili iyo, mamacad moeCvenebina Tavi, axla ki Zalian

eZneleba, am daufiqrebel sitvaze pasuxi agos. ho da ho, mefem rom hkiTxos, maSin ase rartom dawereo, ra unda upasuxos? yvelafris mizezi xom is iyo, rom moxuci mefis gardacvalebis Semdeg maTiuSis gamefeba ar surda!

es icoda yvela ministrma da, cota ar iyos, uxarodaT kidevac, kargad daemarTao. ufrosi ministri Zalian sZuldaT. aqaoda ufrosi ministri varo, yvelas mbrZaneblobda, saSinlad amayad eWira Tavi, ca qudad ar miaCnda, dedamiwa - qalamnad.

arc erTi ministri xmas ar iRebda, yvela TavisTvis fiqrobda, rogor moviqce, rom aseTi didi ambis dafarvisTvis mefis risxva me ar damatydeso.

- erTi wuTi dagvrCa, - Tqva samxedro ministrma, - Rili Seibnia, ordenebi Seiswora, ulavaSi gadaigrixa, magididan revolveri aiRo da erTi wuTis Semdeg ukve mefis win idga gaWimuli.

- maS, omi iwyeba? - wynarad hkiTxa maTiuSma. - diax, Tqveno udidebulesobav. maTiuSs gulze moeSva. marTali rom giTxraT, es aTi wuTi maTiuSma

did mRelvarebaSi gaatara, sul imas fiqrobda, xom SeiZleba, felekma ise momwera, iqneba tyuilia, iqneba gamexumrao!

samxdro ministris mokle pasuxma yovlegvari eWvi gaufanta. omi marTla iwyeboda, Tanac didi omi, da mas ki aravin arafers eubneboda. albaT, uimisod undodaT daewyoT. maTiuSma ki mainc gaigo es saidumlo, ise gaigo, veravin verafers miuxvda.

erTi saaTis Semdeg biWebi mTeli xmiT gahyvirodnen: - axali ambavi! ministrTa kabinetis krizisi! es imas niSnavda, rom ministrebi erTmaneTs waeCxubnen. ministrTa kabinetis krizisi ai aseTi iyo: Tavmjdomares Zalian

SeuracxyofiliviT eWira Tavi da ufros ministrobaze uars ambobda. gzaTa ministri acxadebda, orTqmavlebi sakmao raodenobiT ara maqvs da jaris gadayvan-gadmoyvana ar SemiZliao, ganaTlebis ministrma Tqva: maswavleblebi, albaT, omSi wavlen da skolebSi bavSvebi sul mouTaveben xels SuSebsa da merxebs, amitom ministroba arc me mindao.

oTx saaTze sagangebo TaTbiri dainiSna. maTiuS mefem isargebla am areul-dareulobiT, samefo baRSi gaipara

da orjer zedized daustvina. magram feleki ar gamoCenila. „vis vTxovo rCeva am gaWirvebaSi? ra vqna? - Tavs imtvrevda fiqriT,

radgan karga grZnobda, rom didi pasuxismgebloba ekisreboda, magram

Page 15: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

15

pasuxi ver ipova da saowarkveTilebisagan atirda. itira, itira da bolos aryis xis jirkze dayrdnobils CaeZina.

CaeZina da sizmarSi Tavisi mama naxa: samefo taxtze ijda, mis win ministrebi idgnen gaWimulebi. uecrad sefedarbazSi saaTma ise dareka, eklesiis zari gegonebodaT. swored im saaTma dareka, sabolood am oTxasi wlis winaT rom momarTes. darekvisTanave darbazSi Semovida ceremonmaisteri. mis ukan oci msaxuri modioda da oqros kubo mohqonda. mefe samefo taxtidan adga da kuboSi Cawva. ceremonmaisterma gvirgvini moxada da maTiuSs daadga Tavze. maTiuSs undoda, samefo taxtze damjdariyo, magram gaixeda da ras xedavs, isev mamamisi zis am taxtze. oRond, axla aRar gvirgvini adgas Tavze da Tanac iseTi ucnauria, TiTqos is ki ar aris, misi aCrdiliao. mamam maTiuSs uTxra:

- Svilo, ceremonmaisterma Sen Cemi gvirgvini mogca, me ki Cems Wkuas gaZlev.

da mefis aCrdilma Tavi moiZro. maTiuSs guli aufrialda, netav axla ra moxdebao, magram am dros viRacam mxarze xeli daado da gamoaRviZa.

- Tqveno udidebulesobav, male oTxi saaTi Sesruldeba. maTiSi mSvenier gunebaze adga. loginidan roca dgeboda, maSinac ar

iyo xolme ase yoCaRad. ra icoda maTiuSma, rom bevrjer, Zalian bevrjer mouwevda balaxze, cis qveS, Ramis gaTeva, maSin ra icoda, rom karga xniT gamoemSvidobeboda Tavis samefo sarecels.

ceremonmaisterma gvirgvini miarTva. zustad oTx saaTze sxdomaTa darabzSi mefe maTiuSma zari daawkaruna

da brZana: - batonebo, TaTbriri iwyeba. - sityvas viTxov, - maSinve miageba ufrosma ministrma da grZelze

grZeli sityva Tqva. ambobda, muSaoba aRar SemiZliao. didad vwuxvar, rom mefes aseT dros vtoveb, magram avadmyofobis gamo iZulebuli var, wavideo.

danarCenma oTxma ministrmac igive Tqva. maTiuSi ar SeSinebula. Zalian mSvidad uTxra ministrebs: - es yvelaferi kargia, magram axla omia, avadmyofobis da daRlis dro

ara gvaqvs. batono ufroso ministro, Tqven saxelmwifo saqmeebi iciT, maSasadame, Tqvens adgilas unda darCeT. oms rom movigebT, maSin movilaparakoT yvelaferze.

- gazeTebSi ukve ewera, rom me mivdivar. - axla ki daweren, rom Tqven rCebiT. aseTia Cemi Txovna. mefe maTiuSs undoda eTxova, ase vbrZanebo, magram etyoba, mamis Wkuam

urCia, aseT dros sityva „brZaneba~ „TxovniT~ Secvala. - batonebo, Cven unda davicvaT Cveni mamuli, Cven unda davicvaT Cveni

Rirseba. - ese igi, Tqveni udidebulesoba sam saxelmwifos SebrZoleba? - ikiTxa

samxedro ministrma. - maS rogor gindaT, batono ministro, zavi SvTavazo? me xom pavle

uZlevelis SvilTaSvili var! ministrebs moewonaT mefis sityva. ufrosi ministri ki mTlad dadna

sixarulisagan, rom mefe ministrad darCenas sTxovda. yasidad cota xans kidev gajiutda, magram bolos da bolos dasTanxmda.

TaTbiri didxans gagrZelda, roca damTavrda, biWebi quCebs moednen yviriliT:

- axali ambavi: krizisi Sewyda!

Page 16: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

16

es imas niSnavda, rom ministrebi Serigdnen. maTiuSi cota gakvirvebuli darCa, rom sxdomaze ar ulaparakiaT,

rogor unda miemarTa xalxisTvis sityviT, TeTr cxenze amxedrebuli rogor unda gasZRoloda mamac jars. amis nacvlad, rkinigzebze, fulze, orcxobilebze, Ceqmebze, Tivaze, Svriaze, xarebsa da Rorebze laparakobdnen, TiTqos omi ki ar iwyeba, sxva raRac xdebao.

maTiuSs bevri ram gaegona ZvelisZvel omebze, magram Tanamedrove omisa ki araferi icoda. amitom meti gza ar iyo, droze unda gaego yvelaferi. unda gaego, risTvis sWirdebodaT es orcxobilebi da Ceqmebi, omTan ra esaqmeboda.

mosveneba uaresad daekarga, roca meore dRes ucxoeli aRmzrdeli isev Cveulebrivad eaxla samecadinod.

magram gakveTilis naxevaric ar iqneboda gasuli, rom maTiuSi sefedarbazSi gamoiZaxes.

- miemgzavrebian im saxelmfwiToa elCebi, Cven rom omi gamogvicxades. - sad midin? - TavianT qveynebSi. maTiuSs eucnaura, rom ase mSvidad miemgzavrebodnen elCebi, magram

mainc es amjobina maTs wamebasa da sarze Camocmas. - risTvisRa movidnen? - Tqvens udidebulesobas unda gamoemSvidobon. - nawyenad unda movaCveno Tavi? - ikiTxa Cumad, rom msaxurT ar

gaegonaT da maTi pativiscema ar daekarga. - ara, Tqveno udidebulesobav, inebeT da alersianad gamoemSvidobeT,

Tumca, TviTonac zrdilobianad moiqcevian. elCebi Semovidnen, arc xelebze da arc fexebze borkilebi ar edoT. - Cven movediT Tqvens mefur udidebulesobasTan gamosamSvidobeblad.

Zalian gvtkiva guli, rom omi iwyeba. yvelanairad vcdilobdiT, Tavidan agvecdina, magram, samwuxarod, ver SevZeliT. Cven iZulebulni varT, Tqven mefur udidebulesobas davubrunoT ordenebi, radgan wesi ar aris, im saxelmwifos ordenebi vataroT, visTanac Cvens mTavrobas omi aqvs.

ceremonmaisterma ordenebi Caibara. - Tqvens udidebulesobas madlobas movaxsenebT

stumarTmoyvareobisaTvis. Tqveni mSvenieri dedaqalaqidan dauviwyari da sasiamovno mogonebebi migvyveba. imedi gvaqvs, am patara gaugebrobas male moeReba bolo da isev Zveleburi guliTadi megobroba SeakavSirebs Cvens qveynebs.

maTiuSi fexze wamodga da mSvidad miugo: - gadaeciT Tqvens mTavrobas, rom gulwrfelad gaxarebuli var omis

dawyebiT. vecdebiT, rac SeiZleba swrafad dagamarcxoT da dasazaveblad ioli pirobebi SemogTavazoT. ase iqceodnen Cemi winaprebi.

erT-erT elCs odnav gaeRima. mere yvelam mdablad daukra Tavi. ceremonmaisterma vercxlis kverTxi samjer dahkra iataks da gamoacxada.

- audiencia damTavrebulia. maTiuS mefis sityva yvela gazeTSi daibeWda da saerTo aRtaceba

gamoiwvia. sasaxlis win uamravma xalxma moiyara Tavi. gvianobamde ismoda maTi mxiaruli yiJina da misalmebebi.

ase gavida sami dRe. maTiuS mefe amaod elda gamoZaxebas. ukvirda, omi imitom xom ar arsebobs, rom mefeebi gramatikas swavlobdnen, karnaxs werdnen da ariTmetikis amocanebs iyvandneno.

Page 17: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

17

dardiani maTiuSi erTxel baRSi seirnobda. uecrad gugulis Zaxili Semoesma.

erTi wuTic da, xelSi ukve felekis werili eWira. „frontze mivdivar. mamaCemi daTvra, rogorc apirebda, magram daZinebis

nacvlad gasamgzavreblad mzadeba daiwyo. maTara, dasakeci dana da savazne rom ver ipovna, Cemze ifiqra, is aiRebdao, da krga magrad mimbegva. dRes an xvalRam saxlidan gaviparebi. rkinigzaze viyavi, jariskacebi dampirdnen, wagiyvanTo. Tu Tqvens udidebulesobas surs, rame damavalos, mzad var. Svid saaTze moval, kargi iqneboda, sagzaod erTi maTara arayi, cotaodeni Tambaqo da Zexvi mqonoda. Zexvi bolSi gamoyvanili ajobebs~.

veraferi sasiamovnoa, roca mefe iZulebulia, sasaxlidan qurdiviT Cumad gamoiparos. magram amaze uaresi is aris, rom gamoparvamde sasadJiloSi unda SeZvres, erTi boTli koniaki, erTi qila xizilala da oragulis didi naWeri gamoitanos.

„omia, - fiqrobda maTiuSi. - omSi xom kacis mokvlac SeiZleba!~ maTiuSi Zalian daRonebuli iyo. samagierod, feleks Tvalebi

ubrwyinavda sixaruliT. - koniaki arays sjobia. Tambaqo ara maqvs, magram ara uSavs, foTlebi

gavaxme, mere ki jariskacis ulufas momcemen, araferi miWirs. samwuxaro marto is aris, rom mTavarsardali namdvili doylapiaa.

- rogor Tu doylapia! visze ambob? maTiuSs sisxli auvarda TavSi. „maS, ministrebma kidev momatyues! Turme

erTi kviracaa, jari gaugzavniaT da ori Setrakebac waugiaT. jars moxuci generali gasZRolia. am generalze felekis mamas simTvraleSi uTqvams, lenCiao. me, ha da ha, erTxel wavide iq da maSinac, albaT, sadme uxifaTo adgilas mimiyvanen, rom araferi damemarTos. danarCen dros unda vijde da gakveTilebi viswavlo, xalxma unda damicvas. dedaqalaqSi rom daWrilebs moiyvanen, hospitalSi unda mivide da movinaxulo. generals rom moklaven, gasvenebas unda daveswro.

ra gamovida? gamovida, rom me ki ar unda davicva xalxi, xalxma unda damicvas me! ras ifiqrebs irenka? maS, marto imitom var mefe, rom gramatika viswavlo da gogonebs didi Tojinebi vaCuqo? ara, Tu ministrebi ase fiqroben, Zalian Semcdaran. isini maTiuSs ar icnoben!~

feleki mexuTe muWa Jolos aTavebda, maTiuSma rom mxarze xeli daado. - felek. - mesmis, Tqveno udidebulesobav. - ar ginda, Cemi megobari iyo? - mesmis, Tqveno udidebulesobav. - felek, gaxsovdes, rasac axla getyvi, saidumloa da ar gamce. - mesmis, Tqveno udidebulesobav. - amaRam mec gamoviqcevi. - mesmis, Tqveno udidebulesobav. - modi, erTmaneTi gadavkocnoT. - mesmis, Tqveno udidebulesobav. - amis Semdeg TqvenobiT aRar melaparako. - mesmis, Tqveno udidebulesobav. - me ukve mefe aRara var. me, moica, ra davirqva? me tomek paliuxi

viqnebi. Sen CemTvis feleki xar, me SenTvis - tomeki. - mesmis, - uTxra felekma da saCqarod gadaylapa oragulis naWeri. gadawyda: Ramis or saaTze maTiuSi meserTan daelodeboda.

Page 18: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

18

- tomek, ici ra, Tu orni viqnebiT, sursaTic meti dagvWirdeba. - kargi, - maTiuSi uxalisod daeTanxma, fiqrobda, am saocar wuTebSi

kuWze zrunva ra sakadrisiao. ucxoelma aRmzrdelma maTiuSs loyaze Semxmari Jolos wveni rom

daunaxa, daijRana, magram araferi uTqvams. omis gawamawiam ukve sasaxlamde miaRwia da aRmzrdelma ifiqra, ra dros amaze laparakiao.

gaugonari ambavi moxda: sasaxlis bufetidan viRacas axlad gaxsnili koniakis boTli, SesaniSnavi Zexvi da naxevari oraguli mouparavs. es nugbari saWmel-sasmeli ucxoelma pedagogma TavisTvis gamoiTxova, roca taxtis memkvidris aRmzrdelad dgeboda moxuc mefesTan. da ai, dRes pirvelad darCa xelcarieli. mzareuli Zalian iyo mowadinebuli, misTvis danakargi aenazRaurebina, magram jer axali moTxovna unda daewera, mere sasaxlis gamgebels zed Stampi daesva, sasaxlis ekonomists xeli moewera da sardafebis ufrosi mxolod amis Semdeg brZanebda, koniaki mieceso. vinme rom gajiutdes da es nebarTva gamoZiebis damTavrebamde SeaCeros, - mSvidobiT, koniako, - erT Tves mainc TvaliT ver ixilavs.

gulmosulma aRmzrdelma Tevzis qoni dausxa mefes da xuTi wamiT adre gagzavna dasaZineblad.

- tomek, aqa xar? - aqa var, felek, Sena xar? - me var. dalaxvros eSmakma, ise bnela, iqneba mcvelebsac gadaveyaroT

sadme! maTiuSi ris vai-vaglaxiT acocxda xeze, didi gaWirvebiT gadavida

Robeze da Zirs Caxta. - mefe hqvia da dedakaciviT ugergilo kia, - waiburtyuna felekma, roca

maTiuSi miwaze daebertya da Soridan sasaxlidan guSagis yvirili moisma:

- vin aris? - xma ar gasce! - uCurCula felekma maTiuSs. am WapanwyvetaSi maTiuSma xeli gaikawra. es iyo omSi miRebuli misi

pirveli Wriloba. biWebma Cumad gadairbines quCa, xrams miadgnen, zed yaraulis cxvirwin

gaxoxdnen da yarzarmebisken mimaval Wadrebis xeivanTan mixoxdnen. mere yazarmis sapatimros did lampaze aiRes gezi, yazarmas marjvniv Semouares, patara xidze gadavidnen da swori gziT pirdapir centralur samxedro sadgurSi amoyves Tavi.

sadgurSi maTiuSma iseTi rame naxa, gardasul droTa ambebi gaaxsenda. saiTac gaixeda, yvelgan koconi enTo, jariskacebi trialebdnen. zogi Cais aduRbeda, zogni baasobdnen, zogs eZina. sadgurSi samxedro banaki idga.

maTiuSs ar ukvirda, felekma rom amdeni rame icoda da gamocdili kaciviT mihyavda Tavis razmSi. fiqrobda, yvela biWi aseTiao, Tu mefe ar ariso. magram sinamdvileSi fleki yvelasagan gansxvavebuli biWi iyo, TviT mamacTa Sorisac ki gamoirCeoda.

yovel saaTSi axal-axali matarebeli modioda da jari mohyavda. razmebi waramara inacvlebdnen adgils. xan gzis axlos daidebdnen binas, xan cota moSorebiT gadabargdebodnen ukeTesi adgilis ZebnaSi da iseTi zedaxora idga, kaci Tavbedisas verafers gaigebda. felekic ramdenjerme gaCerda, aRar icoda, rogor moqceuliyo. dRisiT erTxel ukve iyo sadgurSi, magram, etyoba, mas Semdeg yvelaferi Seicvala. ramdenime

Page 19: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

19

saaTis win aq zarbaznebi idga, magram mere matarebeli movida da waiRo. amasobaSi savele hospitali Camovida da dabanakda. mesangreebma rkinigzasTan gadmoiwies, maT adgilas telegrafistebma daibudes. banakis nawils didi refleqtorebi anaTebda, nawili ki wyvdiadSi Cafluliyo. yvela am usiamovnebas isic daemata, rom wvima wamovida da fexi talaxSi eflobodaT.

maTiuSs SeeSinda, feleki ar damekargoso, da aqoSinebuli misdevda. feleki ki ar midioda, mirboda, gzadagza xan vis awydeboda, xan vis. jariskacebic, ra Tqma unda, Tavis saqmes akeTebdnen da xelis kvras arc isini aklebdnen.

- me mgoni, sadRac a unda iyos, - Tqva bolos felekma da Tvalebmowkurulma miixed-moixeda. uecrda maTiuSs Sexeda da gakvirvebulma hkiTxa:

- palto ar wamoiRe? - ara. Cemi palto samefo garderobSi hkidia. - arc zurgCanTa? ici, ra? didi abueti da yeyeCi unda iyo kaci, rom

omSi ase waxvide. - an gmiri, - iwyina maTiuSma. flekma tuCze ikbina, sul daaviwyda, rom maTiuSi mainc mefe iyo. magram feleki aTasi ramiT gaxldaT gulmosuli. jer erTi, wvimda,

mere iyo da, sadRac gadaikargnen nacnobi jariskacebi, Cvens vagonSi dagmalavT da wagiyvanTo, rom hpirdebodnen; Tan imazec brazobda, maTiuSi rogor ver gavafrTxile, gzaSi ra wamoeRoo.

mamisgan kargi aliyuri ki gaikra, magram, samagierod, axla maTarac aqvs, dasakeci danac da savaznec, uromlisodac arc erTi WkuaTmyofeli kaci omSi ar wava. maTiuSi ki, ra saSinelebaa, laqis fexsacmliTa da mwvane halstuxiTaa wamosuli. feleks yvelaferi ase gvian rom ar gaxseneboda da gulSemoyrili ar yofiliyo, erTi gemoze icinebda, iseTi sacodavi Canda maTiuSi im Tavisi mwvane, WuWyiani halstuxiT.

uecrad Zaxili Semoesma: - felek, felek! - da maTken momavali erTi zorba axalgazrda dainaxa.

isic moxalise iyo, magram ukve faraja ecva da namdvil jariskacs damsgavseboda.

- Sen gelodebi, Cvenebi ukve sadgurSi arian, erT saaTSi aibargebian. Cqara!

„amaze Cqara?~ - gaifiqra maTiuS mefem. - es raRa Tojina gaxlavs? - hkiTxa axalgazrdam feleks. - es, ici, ra, mere getyvi, grZeli ambavia. ise moxda, rom aucileblad

unda wamomeyvana. - Zalian meeWveba, aiyvanon. me rom ar vyofiliyavi, Senc ar migiRebdnen.

Sen kidev es lekvi aikide! - nu ilanZRebi, - gaubrzda feleki. mere CurCulze gadavida, rom

maTiuSs ar gaegona: - mTeli erTi maTara koniaki momaqvs. aman momca. - moitan, cota damalevine. - jer vnaxoT!.. moxaliseebi karga xans enagadaylapulebiviT midiodnen. yvelaze

ufrosi felekze iyo gajavrebuli, ratom ar damemorCilao. feleki guls askdeboda, ra sulelur ambavSi gavexvieo. maTiuSi ki nawyeni iyo, ise saSinlad iyo nawyeni, fiqrobda, Cumad siarulirom ar iyos saWiro, am igindaras udierobisaTvis sakadris pasuxs gavcemdi, rogorc mefes Seeferebao.

Page 20: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

20

- ici, ras getyvi, felek, - uceb SeCerda axalgazrda, - an momeci eg koniaki, an arada martoka wadi, me aRar movdivar, aki Sempirdi, yvelafers gavigoneb, oRond adgili miSoveo. ra gamovida, axlave meurCebi da mijiutdebi, mere raRas izam!

mouvidaT Cxubi, is iyo, kinaRam cema-tyepazedac gadavidnen, rom ucbad SeSxunebis yuTi afeTqda da iqauroba gaayrua. etyoba, viRac daudevars zed Tofiswamali daebna. afeTqebis xmaze artileriis ori cxeni dafrTxa da aiwyvita. yvelaferi wamSi air-dairia. viRacis gminva cas miswvda. erTi wuTis Semdeg felekisa da maTiuSis gamcilebeli ymawvili fexmomsxvreuliiwva sisxlis gubeSi.

feleki da maTiuSi gaognebulebi idgnen, veRar moeazrebinaT, rogor moqceuliyvnen. aq rom modiodnen, biWebma, ra Tqma und, icodnen, rom SeiZleba daxociliyvnen, daWriliyvnen, icodnen, rom sikvdilsac naxavdnen da sisxlsac, magram axla ki ara, cota gvian, - iq, brZolis velze!

- es ra ambavia, bavSvebs aq ra undaT?! - abuzRunda viRac kaci. etyoboda, eqimi unda yofiliyo. mivida, biWebi ganze gayara da daWrils daxeda. - xom vTqvi! moxalisea. tuCze dedis rZe ar SegSrobia, sad modixar, rom modixar, Se lopriano, - burtyunebda da makratliT Sarvlis tots uWrida.

amasobaSi sanitrebic gamoCndnen. modiodnen da sakace mohqondaT, rom es sacodvi moxalise daewvinaT da waeyvanaT.

felekma uceb or samxedro policiels mohkra Tvali da maTiuSs dauyvira:

- tomek, gaviqceT! - es aq unda davtovoT? - gaubedavad hkiTxa maTiuSma. - mere ra? hospitalSi waiyvanen. omSi ki ukve aRar gamodgeba. biWebma erT karavs Semouares da sibneleSi daimalnen. cota xnis

Semdeg axlomaxlo aRravin Canda. im adgilas, sadac daWrili iwva, mxolod Ceqma, faraja da talaxSi areuli sisxli darCeniliyo.

- fraja gamogvadgeba, - Tqva felekma. - mere Tavi imarTla, - roca gamomjobindeba, isev mivcem. wamo, sadgurSi wavideT, Torem ukve aTi wuTi davkargeT.

razmi ukve gaZaxebaze idga, biWebi rom ZlivZlivobiT gaZvrnen baqanze. - ar daiSaloT! me axlave davbrundebi! - gasca brZaneba axalgazrda

poruCikma. felekma jariskacebs uambo im moxalise ymawvilis ambavi da, cota ar

iyos, SiSiT gaacno maTiuSi. - netav poruCiki ras ityvis! - wuxda feleki. - poruCiki pirvelsave sadgurSi Camoagdebs vagonidan. Senze ukve

velaparakeT da maSinac ijRaneboda. Zlivs daviTanxmeT. - hei, meomaro, ramdeni wlisa xar? - aTisa. - eh, araferi gamova. Tu unda, aZvres vagonSi, magram poruCiki mainc

Camoagdebs da magis gulisTvis Cvenc mogvxvdeba. - Tu Camomagdo, fexiT wamoval, - gul imouvida maTiuSs da cremlebi

yelSi moebjina. sadac samarTalia, Tavisi dedaqalaqidan TeTr cxenze amxedrebuli unda gamosuliyo, jars win unda gasZRoloda, fanjrebidan yvavilebis niaRvari unda gadmomskdariyo, es ki qurdiviT Cumad miipareba, rom wmidaTawmida vali moixados - daicvas Tavisi qveyana,

Page 21: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

21

Tavisi qveSevrdomebi. hoda, aha, damcirebasa da Seuracxyofas bolo ar uCans.

koniakisa da oragulis danaxvaze jariskacebs xelad gaubrwyindaT Tvalebi.

- mefuri koniakia, mefuri! oragulic mefuria, oragulic! - aqebdnen da adidebdnen! - aqebdnen da adidebdnen.

maTiuSi uyurebda, rogor ylurwavdnen jariskacebi aRmzrdelis koniaks, da sixaruliT aRar iyo.

- aba, Zamiko, erTi Senc gadauZaxe! vnaxoT, gamodgebi Tu ara omSi. esec ase, bolos da bolos, maTiuSic svams imas, rasac mxolod mefeebi

svamdnen. - Zirs Tevzis qoni! - daiZaxa aRtacebulma. - he-he-he! Turme revolucioneri yofilxar, - gaepasuxa erTi

axalgazrda kaprali, romelmac kargad ver gaigo, ra daiZaxa maTiuSma. - ar mogwons Cveni xelisufali? iqneb maTiuS mefes mtarvalad Tvli? cota frTxilad, Svilo, marto erTi sityvisTvis - „Zirso~, rom iZaxi - iseT adgilas dagaxlian tyvias, sadac ar SeiZleba.

- maTiuS mefe tirani ar aris, - umalve Seedava maTiuSi. - jer pataraa, vin icis, ra dadgeba. maTiuSs kidev undoda raRac eTqva, magram felekma marjved gadaitana

laparaki sxva rameze. - imas vambobdi, movdivarT samni, uecrad ise daigruxuna, vifiqre,

TviTmfrinavidan yumbara Camoagdes-meTqi. Turme SuSxunebis yuTi afeTqebuliyo. mere cidan sul varskvlavebiviT cvioda SuSxunebi.

- neta ra eSmakebad da qajebad undaT es SuSxunebi! - proJeqtorebi roca ar eqnebaT, gzas gainaTeben. - iqve, axlos, mZime artileria idga. cxenebi SeSindnen da dafrTxnen.

agnze gadavxtiT, im biWma ki ver moaswro. - Zalian daiWra? - bevri sisxli dakarga. maSinve sakaciT waiyvanes. - aha, esec Seni omi, - amoioxra viRacam. - kidev gaqvT koniaki? im

matarebels raRa daemarTa, rom ar Cans! amis Tqma iyo da matarebelic qoSin-qoSiniT Camodga. atyda erTi

gaqcev-gamoqceva, xmauri, aliaqoTi. - jer aravin avides vagonSi! - yviriliT moirbina poruCikma. magram

misi xma im aurzaurSi aravis gaugonia. maTiuSi da feleki jariskacebma amanaTebiviT Seyares vagonSi. sadRac

romeliRac ori cxeni isev gajiutda da vagonSi ar Sedioda. romeliRac vagonebi kidev unda miebaT Tu moexsnaT, matarebeli Sezanzarda, raRaca mijaxunda da memanqanem matarebeli isev ukan daswia.

vagonSi viRac Semovida patara fanriT da jariskacebis saxelebiT gamoiZaxa. jariskacebi salaSqro kardalebiT gacvivdnen gareT wvnianisTvis.

maTiuSi TiTqos yvelafers xedavda da yvelaferi esmoda, magram Ta nTvalebi exuWeboda. matarebeli ise daiZra, arc gaugia. roca gaeRviZa, borblebis Tanabar dagadugze mixvda, rom matarebeli ukve karga xnis gamosuli iyo im baqnidan.

„mivdivar~, - gaifiqra mefem da isev daiZina.

Page 22: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

22

ocdaaT satvirTo vagonSi jariskacebi isxdnen, ramdenime Ria vagon-baqanze tyviamfrqvevebi da oTxTvalebi idga. erT samgzavro vagonSi ki oficrebi iyvnen.

maTiuSma Tavis tkiviliT gamoiRviZa. stkioda fexic. zurgi da Tvalebi ewvoda. xelebi WufWyisagan erTmaneTze ewebeboda. mTeli sxeuli autanlad eqaveboda.

- adeqiT, kiborCxalebo, Torem wvniani gagicivdebaT. maTiuSisTvis ucxo xili iyo jariskacuri saWmeli, amitom didi

gaWirvbiT gadaylapa oriode kovzi wvniani. - Wame, Tu Zma xar, aq sxvas arafers mogarTmeven, - arigebda feleki,

magram araferi gamouvida. - Tavi mtkiva. - ici ra, tomek, emand axla ar mgindes avadmyofoba, - uCurCula

Sewuxebulma felekma. - omSi avadmyofobis dro ar aris, daWriT, rogorc ginda, ise daiWeri.

da ucbad TviTon felekmac gamwarebulma daiwyo fxana. - berikaci marTali iyo, ukve parazitebi gvWamen. Sen ar gkbenen? - vin? - hkiTxa maTiuSma. - vin? vin da, rwyilebi. Tumca, ar vici, iqneba amaze uaresebic dagvesia.

berikaci meubneboda, omSi tyvia isa ar awuxebs kaci, rogorc es mxecebio.

maTiuSs gaaxsenda im sawyali msaxuris ambavi da gaifiqra: „netav rogoria is mweri, maSin mefe ise romganarisxao~. magram didxans fiqri ar dascalda, ucbad kapralma iyvira:

- daimaleT, poruCiki modis! biWebi saswrafod kuTxeSi miynWes da zed raRacebi gadaafares. cota xnis Semdeg jariskacebma tansacmeli dauTvalieres da guls

SemoeyaraT - arc erTs wesierad ar ecva. magram amasac male eSvela. vagonSi erTi TerZi yofiliyo. ise uyvarda Tavisi xeloba, maSinve Tqva, biWebs farajebs me gadavukeTebo.

Ceqmebis saqme ki ver iyo kargad. - biWebo, Tqven marTla apirebT brZolas? - maS, risTvis movdivarT? - eg ki egrea, magram laSqroba Zalian Zneli saqmea, Zalian.

jariskacisTvis jer Tofia da mere Ceqmebi. Tu fexi ar gawuxebs, Sens beds ZaRli ar dahyefs. magram Tu fexi erTi gadageyvlifa, gaTavebulia Seni saqme, invalidi xar da meti araferi.

matarebeli nela midioda. jariskacebi isxdnen da dinjad baasobdnen. sadgurebSi matarebeli didxans Cerdeboda. xanmTel saTs aCerebdnen, xan amaze met xansac. zogjer saTadarigo liandagze gadaiyvandnen xolme, rom ufro saWiro matareblebi gaetarebinaT. zogjer isec xdeboda, rom erTi sadguridan gavidodnen da meore sadguridan isev ZvelSi brundebodnen. zogjer ki gza gadaketili iyo da sadguridan or kilometrze aCerebdnen.

mezobel vagonSi jariskacebi mRerodnen. erTi jariskaci garmons ukravda. sadgurSi cekva-TamaSsac ki gaaCaRebdnen xolme. maTiuSisa da felekisTvis rom gekiTxaT, dro gulis gamawyaleblad miizlazneboda, arc tyuodnen: jariskacebi biWebs gareT ar uSvebdnen,maSinve dahyvirebdnen xolme, karSi cxvirs nu hyofT, poruCiki daginaxavTo.

Page 23: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

23

maTiuSi ise iyo daRlil-daqanculi, gegonebodaT, erTi ki ara, xuTi didi brZola gadaixadao. daZineba undoda, qavili ar aZinebda. gareT gasvla undoda da, ar SeiZlebao, vagonSi ki daxuTuli haeri idga.

- iciT, amden xans ratom vdgavarT? - axali ambavi moitana erTma mxiarulma, xalisianma jariskacma. es jariskaci iseTi daudegari vinme iyo, sul aqeT-iqiT darboda da waramara axali ambebi mohqonda.

- ratom vidgebiT! an xids aafeTqebda mteri, an gza iqneba dazianebuli.

- ara, Cvenebi xidebs kargad icaven. - maS, qvanaxSiri ar eqnebaT. albaT, rkinigzam ver gaiTvaliswina, rom

amdeni matareblisTvis dasWirdeboda. - iqneba vinme jaSuSma orTqmavali daaziana? - ara, arc imitom. mTeli transporti imitom aris gaCerebuli, rom

mefis matarebelma unda gaiaros. - dalaxvros eSmakma, mere Sig vin ijdeba, maTiuS mefe? - isRa gvaklia. - gvaklia Tu ar gvaklia, mefea, morCa da gaTavda. - axlandel droSi mefeebi omSi aRar dadian. - sxva mefeebi SeiZleba marTla ar midian, magram maTiuSi ki namdvilad

wavidoda, - ucbad Caeria maTiuSi laparakSi, feleki farajaze eqaCeboda. - yvela mefe erTnairia. uwindel dros SeiZlba sxvanairad xdeboda

yvelaferi. - vin icis, rogor iyo uwin. iqneba maSinac TavTikis qveSagebze iwvnen.

raki aravis axsovs, rogor iyo uwin, maS, cruoben. - raze unda icruon, viTom! - maS, aba, miTxari, ramdeni mefe mokles omSi da ramdeni - jariskaci! - mefe rom erTia da jariskacebi bevrni arian?! - Sen ra, erTi mefe gecotaveba? nu geSinia, erTic gawyevlinebs

Tavbeds. maTiuSi yurebs ar ujerebda. an ra gasakviria, rom ar ujerebda,

erTxel da orjer xom ar gaugonia, xalxs mefe gagiJebiT uyvarso, armia xom aRmerTebs da aRmerTebso. guSinac ki imas fiqrobda, Cemi vinaoba unda davmalo, emand usazRvro siyvarulisagan araferi dammarTono. axla ukve icoda, rom Tundac gaemJRavnebina, maincdamainc did sixaruls veravis mohgvrida.

sakvirvelia, jars mefe ar uyvarda da mis dasacavad ki midioda! maTiuSi SiSis zarma aitana, emand miamaCemzedac ukadrisi araferi

Tqvano, magram tyuilad SiSobda, mamamisi qebiTac ki moixsenies: cxonebuls omi ar uyvarda, arc TviTon Cxubobda, arc xalxs aiZulebda, ebrZolao.

maTiuSs cota gulze moeSva. - marTlac da marTlac, kacma rom Tqvas, mefes omSi ra unda? balaxze

miwveba, - surdo Seeyreba, daZineba moundeba, - rwyilebi ar daaZineben. jariskacuri maudis sunze ki Tavi astkivdeba. imaT kanic nazi aqvT da cxviric.

maTiuSi alali biWi iyo, tyuils ver aTqmevinebdiT, amitom gunebaSi aRiara, jariskacebi marTals ambobeno.

swored guSin iyo, maTiuSma balaxze rom miiZina da surdo Seeyara. Tavic, rac marTalia, marTalia, stkiva, mTeli sxeulic Zalze eqaveba.

- aba, biWebo, geyofaT magaze laparaki, kargs mainc verafers gaixsenebT. modi, rame vimReroT, cota gavmxiaruldebiT.

Page 24: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

24

- mivdivarT! - daiyvira viRacam. marTlac, matarebeli Zalian male daiZra. pirdapir sakvirveli rame

xdeboda: roca ki vinme ityoda, matarebeli karga xans idgebao, swored maSin wavidoda xolme ucbad. jariskacebi sirbiliT daedevnebodnen da gzadagza axtebodnen vagonebs. zogierTi ver aswrebda Sextomas da rCeboda.

- sifxizles gvaCveven, - mixvda viRac jariskaci. erT did sadgurSi rom Sevidnen, gaocebisgan piri daaRes. iqauroba

droSebiT moerToT, sapatio yaraulic daeyenebinaT, viRac TeTrebSi gamowyobili mandilosnebi da ori bavSvic dainaxes. bavSvebs didi Taigulebi eWiraT xelSi. jariskacebma male gaiges, rom aq viRac didkacs unda gaevlo. bolos gamoirkva: Turme samefo matarebliT TviT samxedroministri mibrZandeboda frontze.

jariskacebis matarebeli isev meore liandagze gadayenes da mTel Rames iq ayuryutes. maTiuSsac mTeli Rame fexi ar gauqnevia, ise eZina. mSieri, daRlili da gulmosuli iyo da ise eZina, sizmaric ki ar unaxavs.

uTenia vagonebis dagva-dasufTaveba daiwyes. poruCiki Tavqudmoglejili darboda, yvelafrs Tvalyurs adevnebda.

- biWebo, unda dagmaloT, Torem veRravin giSveliT, - uTxra biWebs kapralma.

feleki da maTiuSi maSinve meisris qoxSi gdaxiznes. meisris colma stumrebi Seikedla. es qali Zalian cnobismoyvare vin iyo da ifiqra, bavSvebisgan ufro bevr rames gavigebo.

- eh, bavSvebo, bavSvebo, - mohyva oxvras meisris coli, - rad gindodaT, autkivari Tavi rom aitkieT! ar gerCivnaT, skolaSi gevloT? saidan modixarT, ra gindaT, sad midixarT?

- pativcemulo diasaxliso, - warbebi Seyara felekma, - mamaCveni ocmeTauria. gamoTxovebisas gviTxra, karg jariskacs fexebi salaSqrod sWirdeba, xelebi - TofisTvis, Tvalebi - yvelafris dasanaxavad, yurebi - yvelafris gasagonad, ena imisTvis, rom zed kbilebi daaWiros da kriWa mxolod maSin gaxsnas, roca wvniT savse jariskacuri kovzi miukakunebs. jariskaci erTi TofiT erT Tavs icavs, magram erTi gatlekili tutrucanas eniT marto Tavisi Tavi ki ara, mTeli razmi SeiZleba daRuposo, saidan movdivarT da sad mivdivarT, samxedro saidumloebaa. araferi ar viciT da arc arafers getyviT.

sawyali qali TvalebdaWyetili Sehyurebda. - es ra mesmis! TiTistola balRia da berikaciviT ki laparakobs! Tqven

marTali xarT. jariskacebSi aTasnairi jaSuSi daZvreba. jriskacis farajas gadaicvams, dasunsulebs, gamoikiTxavs raRacebs da, - heri biWo! - mousvams Cvens mtrebTan.

meisris colma biWebs didi mowiwebiT daalevina Cai da pativiscemis gamosaxatavad Zexvic miarTva.

maTiuSs sauzme Zalian egemrela. SeiZleba ufro imitom eemriela, rom sauzmis win kargad daibana xel-piri.

ucbad Zaxili SemoesmaT: - mefis matarebeli! mefis matarebeli! feleki da maTiuSi imwamsve qoxze miyudebul kibeze acvivdnen da

Tvalebad gadaiqcnen. - modis.

Page 25: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

25

didfanjriani, lamazi matarebeli sadgurSi Semovida da gaCerda, orkestrma himni dascxo. vagonis fanjaraSi maTiuis nacnobi samxedro ministri idga.

ministrma da maTiuSma erTi wamiT TvalebSi Sexedes erTmaneTs. maTiuSi SekrTa da swrafad daikuza. uh, ra iqneboda, ministrs rom ecno?!

magram ministri ver icnobda maTiuSs. ver icnobda jer erTi imitom, rom uamravi saqme hqonda mosagvarebeli da fiqriT sul im saqmeebs dastrialebda, meorec imitom, rom maTiuSis dakargva ministrTa sabWos Tavmjdomarem aravis gaumxila (amaze Semdeg mogiyvebiT) da samxedro ministri frontze gamgzavrebis win maTiuSis oreuls daemSvidoba dedaqalaqSi.

aqeT rom modioda, sagareo sqmeTa ministri afrTxilebda, erT mowinaaRmdegesTan sbrZolvelad unda iyo mzad, magram sam mefesTan brZola ki mogiwevso.

samxedro ministri sagonebelSi iyo Cavardnili. fiqrobda, rom enrTze sami modis, saTqmelad advilia, wadi da ibrZoleo. erTi an ori kidec rom davamarcxo, mesame xom aucileblad bolos momiRebso.

rac marTalia, marTalia, jari SeiZleba ar dahkleboda, magram rad ginda, ra, arc Tofebi hqondaT sakmarisi, arc zarbaznebi, arc tansacmeli, da ministrma aseTi ram moiazra: moulodnelad, ucbad dascemodnen pirvl mters, daemarcxebinaT, waerTmiaT yvelaferi, rac omisTvis moimaraga, da mxolod amis Semdeg Sehbmodnen meore mters.

maTiuSs gulze xvdeboda, jari ministrs rom esalmeboda, yvavilebs rom awvdidnen da orkestric gauTaveblad ukravda.

es yvelaferi me mekuTvniso, - fiqrobda. magram maTiuSi gulmarTali biWi iyo da maSinve yvelaferi auxsna Tavis Tavs: „diax, advilia, iseirno da xalxs miesalmo, musikas usmino da yvavilebis Taigulebi miiRo. Cemo sayvarelo maTiuS, Tu biWi xar, aba, es miTxari, mis adgilas rom iyo, gecodineboda, sad unda gagegzavna jari, roca Seografiac ki ar ici?~

marTlacda, aba, ra icis maTiuSma? erTi-ori mdinare, erTi-ori mTa da kunZuli, isic icis, rom dedamiwa mrgvalia da Tavisi RerZis garSemo brunavs. aseTma ministrma ki yvela cixesimagre, yvela gza, tyisyevla biliki unda icodes. maTiuSis papis papam imiT moigo didi omi, rom Setevaze gadmosul mters tyeSi daemala, moicada, sanam mter tyeSi Rrmad Sevidoda, mere ki gauvali bilikebiT zurgidan Semouara da erTianad gaanadgura. mters egona, pirispir Seveyrebio, man ki moulodnelad zurgidan dascxo da WaobSi ukra Tavi.

aba ra eTqmis, maTiuSs, icnobs Tavisi qveynis tyesa da Waobebs? ar icnobs. ar icnobs da axla unda gaicnos. dedaqalaqSi rom

darCeniliyo, mxolod Tavisi samefo baRi ecodineboda. axla ki mTel Tavis saxelmwifos ixilavs sakuTari TvaliT.

is jariskacebi tyuilad ki ar dascinodnen! maTiuSi Zalian patara da uwignuri mefea. iqneb cudic aris, rom omi ase male daiwyo. netav ori wlis Semdeg mainc dawyebuliyo, an Tundac erTi wlis Semdeg!

axla giambobT, ra moxda sasaxleSi, roca mefis dakargvis ambavi Seityves.

diliT mefis saZinebel darbazSi msaxurTuxucesi rom Sevida, Tvalebs ar daujera: fanjara yunwamde iyo gafrialebuli, logini - awewil-dawewili, maTiuSi ki arsad Canda.

Page 26: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

26

Wkviani kaci iyo mefis msaxuri, saZinebeli darbazis kari maSinve gasaRebiT daketa, gavarda ceremonmaisterTan, gaaRviZa da yurSi CasCurCula:

- batono ceremonaistero, mefe daikarga. ceremonmaisterma telefoniT daureka ufros ministrs da sruliad

saidumlod acnoba es ambavi. aTi wuTic ar gasula, rom sami manqana mogrialda:

ufrosi ministrisa, Sinagan saqmeTa ministrsa. da policiis prefeqtisa. - mefe moipares. cxadia, rom moipares, mefis moparva ki mxolod mters sWirdeba.

imisTvis sWirdeba, rom jari gaigebs, mefe daikargao, TiTsac ar gaanZrevs, da mteric ubrZolvelad Caigdebs xelSi dedaqalaqs.

- bevrma icis, rom mefe daikarga? - aravin ar icis. - kidev kargi! - axla is unda gamovarkvioT, maTiuSi cocxali waiyvanes, Tu aqve

mokles. batono policiis prefeqto, gamoikvlieT yvelaferi... erTi saaTis Semdeg pasuxi momaxseneT.

sasaxlis baRSi erTi tba iyo. iqneb maTiuSi am tbaSi CaaxrCves? maSinve sazRvao flotis saministroSi kaci afrines da myvinTavis Cafxuti moitanes. xom iciT, rogoric aris is Cafxuti? rkinisaa, fanjrebiani, da erTi milic aqvs, sahaero. policiis prefeqtma Tavze Camoicva Cafxuti da tbis fskerze Cavida. karga xans dadioda fskerze, karga xans Cxrekda iqaurobas, mezRvaurebi ki maRlidan haers utumbavdnen milSi. yvelaferi amao iyo, maTiuSi verc aq ipoves.

sasaxleSi eqimi da vaWrobis ministri gamoiZaxes. saidumlos yvelani mkacrad icavdnen. yvelafers Cumad akeTebdnen, magram, bolos da bolos, raRac xom unda eTqvaT, msaxurebi eWvobdnen, namdvilad didi ambavi moxda, raki ministrebi dilidanve gadareulebiviT darbiano.

hoda, ministrebsac ra eqnaT, adgnen da msaxurebs uTxres, maTiuSi SeuZlod aris, eqimma sauzmed kiborCxalebi gamouwera, policiis prefeqti tbaSi imitom CaZvrao.

ucxoel aRmzrdels SeuTvales, maTiuSs gakveTils ver CautarebT, avad aris da loginSi wevso. eqimic sul xalxis Tvalwin trialebda, amitom yvelam daijera, maTiuSi marTla avad ariso.

- kargi, asea Tu ise, dRes mSvidad SegviZlia viyoT, magram xval ra unda vqnaT? - ikiTxa Sinagan saqmeTa ministrma.

- me gaxlavarT ufrosi ministri da mxrebze Tavi mosarTavad romar mabia, axlave dagarwmunebT.

amasobaSi vaWrobis ministri mobrZanda. - gaxsovT is Tojina, maTiuSma pawawina irenkasTvis rom SegvikveTa? - ra damaviwyebs, finansTa ministrma Savi dRe mawia, fuls

sisulelebSi flangavo! - maS, am wuTs wabrZandiT im fabrikantTan da uTxariT, maTiuSis

suraTis mimsgavsebiT xvalisTvis iseTi Tojina gaakeTos, yvelas cocxali maTiuSi egonos, kaciSvili ver mixvdes, rom Tojinaa.

Page 27: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

27

policiis prefeqti tbidan amoZvra da Tvalis asaxvevad aTiode kiborCxala amoiyvana, kiborCxalebi maSinve erTi zar-zeimiT gagzavnes mefis samzareuloSi eqims ki aseTi recepti daawerines:

rec. kiborCxalis wvniani. Sedg. 10 kiborCxala. sufris kovziT or saaTSi erTxel. misi udidebulesobis sasaxlis karis mommaragebelma rom gaigo, Tavad

vaWrobis ministri mewvia da kabinetSi melodebao, sixarulisagan xelebi moifSvnita, albaT, maTiuSs kidev raRac moeprianao.

SekveTebi ki imJamad Zalian esaWiroeboda. rac omi daiwyo, yvelas Ziebi da mamebi frontze wavidnen da Tojinebis dardi aRaravis hqonda.

- batono fabrikanto, saswrafo SekveTa unda mogceT, Tojina xvalisTvis unda iyos mzad.

- Zalian gamiWirdeba. Cemi muSebi TiTqmis uklebliv frontze arian, marto qalebi da avadmyofebiRa darCnen. esec rom ar iyos, Zalian bevri samuSao damigrovda. mamebis ambavi xom mogexsenebaT, omSi wasvlis win TiTqmis yvela yidulobs SvilebisTvis Tojinas, rom ar itiron, ar inaRvlon da ufrosebs gaugonon.

fabrikanti cruobda: arc erTi misi muSa frontze ar wasula. an ki rogor wavidodnen, ise cota jamagirs iRebdnen, SimSilisagan suyvela daavadmyofebuli da dajandagebuli iyo, samxedro samsaxurisTvis arc erTi aRar gamodgeboda.

ra Tqma unda, SekveTebic ar hqonia, esec tyuilad moigona, rom TojinaSi bevri fuli daecincla.

roca gaigo, Tojina maTiuSs unda hgavdeso, Tvalebi aucimcimda. - iciT ra, mefe xSirad unda eCvenebodes xalxs. unda Cajdes etlSi da

mTel dRes qalaqSi iaros, rom ar ifiqron, omisa eSinia, imalebao. maTiuSi bavSvia, ratom unda daitanjos mTel dRes qalaqSi siaruliT? an wvima mova dagacivdeba, an vin icis, kidev ra SeiZleba moxdes. Tqven ki kargad mogexsenebaT, rom swored axla unda gavufrTxildeT mefis janmrTelobas.

fabrikanti arc iseTi suleli iyo, rom ver mimxvdariyo, sxvas fiqroben da sxvas meubnebian, aq raRaca ambavi imalebao...

- maS, usaTuod xval unda iyos mzad? - xval, dilis cxra saaTze. fabrikantma sawer-kalami moimarjva, viTom raRacas angariSobda:

maTiuSi xom saukeTeso faifurisa unda gakeTdes, ar vici, faifuri meyofa Tu arao; hoo, es sakmaod Zviri dajdeba, Tanac muSebs zedmeti fuli udna mivceT, rom saidumlo ar gasceno. bedze, manqanac axla moiSala, SekeTeba ra eRirebao? SekveTebi rom gvaqvs aRebuli, ganze unda gadavdoTo. - angariSobda karga xans.

- batono vaWrobis ministro, axla omia da vici, rom jari da qvemexebi did xarjebs moiTxovs. omi rom ar iyos, Tojina erTiorad Zviri dagijdebodaT. maS ase, rac aris, aris, iyos amdeni. magram es saboloo fasia...

da iseTi fasi Tqva, ministrma daikvnesa. - es xom mZarcvelobaa! - batono ministro, Tqven SeuracxyofT saxalxo mrewvelobas. ministrma ver gabeda, amdeni fuli Tavisi nebiT gadaexada, adga da

ufros ministrs daureka. magram imis SiSiT, emand yurs aravin gvigdebdeso, „Tojinas~ nacvlad „zarbazani~ Tqva.

Page 28: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

28

- batono ufroso ministro, zarbazanSi Zalian Zvirs Txouloben. ufro ministri yvelafers miuxvda. - nu SeevaWrebiT. oRond, mosTxoveT, iseTi gaakeTon, rom zonaris

Camowevaze salams iZleodes. telefonisti qali gancvifrebuli darCa, es ra axali zarbazania, rom

salamsac iZlevao. fabrikanti axta da daxta, rogor, me Cemi fulis damatebac momiwevs,

es ra Cemi saqmea, wadiT da mefis meqanikoss an mesaaTes miakiTxeTo. me darbaiseli mrewveli var, jambazi xom ar ggonivarT. maTiuSs Tvalebis daxuWva ecodineba, salams ki ver mogcemT, morCa da gaTavda. Tumca kargi, jandabas, amazedac Tanaxma var, magram kapiksac ar dagiklebTo.

oflSi gawuwuli da mSier-mwyurali brundeboda ministri sasaxleSi. oflSi gawuwuli da mSier-mwyurvali dabrunda policiis prefeqtic. - me ukve vici, rogor moipares maTiuSi. yvelaferi Zirfesvianad

davaTvaliere. ai, rogor iyo: mZinare maTiuSs Tavze tomara Camoacves da samefo baRSi gaiyvanes, JoloebTan. erT adgilas balaxi gaTelilia. iq maTiuSs guli SeuRonda da daeca. mosasuliereblad Jolo da alubali uWmeviaT. eqvsi alublis kurka vipoveT. Robeze rom gadahyavdaT, maTiuSma, etyoba, gaibrZola - xis qerqze cisferi sisxlis nakvalevia darCenili. mere gza-kvalis asabnevad maTiuSi Zroxaze SeusvamT. Cemi TvaliT vnaxe Zroxis nafexurebi. iqidan gza tyeze gadis. tyeSi vipoveT tomara. mere albaT maTiuSi sadme damales, magram droc cota mqonda, verc veravis SevekiTxebodi rames, rom saidumlo ar gameca, hoda, amitom ver gavige, sad damales. Cemi azriT, Tvalyuri unda vadevnoT ucxoel aRmzrdels: Zalian saeWvod iqceva. ramdenjerme ikiTxa, ar SeiZleba, maTiuSi movinaxuloo? tomara da alublis kurkebi Tan wamoviRe. ai, inebeT.

ufrosma ministrma tomara da kurkebi yuTSi Caawyo, klite daado da wiTeli luqiT dabeWda.

meore dRes samxedro ministri ukanasknel ambebs acnobda Tojina maTiuSs, Tojina ki xmas ar iRebda, marto salams aZlevda.

xalxis dasamSvideblad quCebSi gancxadebebi gamoakres: guldinjad imuSaveT, maTiuS mefe qalaqSi yoveldRe Ria manqaniT

gamoiseirnebso. iRbliani gamodga samxedro ministris gegma. samive mowinaaRmdege

fiqrobda, rom maTiuSis jari yvelas erTad Seutevda, magram ministrma jars Tavi mouyara, Tavdapirvelad mxolod erT mters dascxo gametebiT, kidec daamarcxa da udidesi nadavlic Caigdo xelSi. Tofebi, Ceqmebi da zurgCanTebi, maSinve jariskacebs dauriga.

maTiuSi bedad maSin movida frontze, roca samxedro nadavls iyofdnen.

- eseni vinRa arian! - gaikirva jaris mTavarma intendantma; im kacma, vinc jarSi tansacmels da saWmels iZleva.

- Cvenc iseTive meomrebi varT, rogorebic sxvebi arian, - uTxra felekma. - erTi es aris, taniT amaTze momcroebi gaxlavarT.

yvelam saTiTaod amoirCia Ceqmebi, revolveri, Tofi da zurgCanTa. feleki nanobda, netav rad mindoda, mamaCemis qamari da dasakeci dana rom momqonda, marto aliyuri SemrCao. magram, aba, omSi winaswar ra icis kacma, ra moxdeba!

tyuilad ki ar ambobdnen mere, mTavarsardali uWkuod moiqcao! imis magivrad, rom nadavli waeRo, cotaze garideboda mters da

Page 29: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

29

Casangrebuliyo, isev win wavida, eqvsi Tu Svidi qalaqi daipyro da maSinRa brZana, sangrebi gaTxareTo, magram ukve gvian iyo, damarcxebulis dasaxmareblad im ori saxelmwifos jari moiCqaroda.

mTavarsardlis augs mere ambobdnen, Torem maSin, brZolis dros, maTiuSis razmma araferic ar icoda: omSi yvelaferi mkacri saidumloebiTaa moculi.

raki brZaneba mova, ama da am adgilas wadio, unda waxvide. gibrZaneben, esa da es gaakeTeo, xmaamouReblad unda gaakeTo, amas kiTxva da maslaaTi ar sWirdeba.

damarcxebul ucxo qalaqSi rom Sevidnen, maTiuSs yvelaferi moewona. ZiliT, did, lamaz oTaxebSi eZinaT. iatakze ki iwvnen, magram mainc es sjobda pawawina qoxebSi an mindorSi Zils.

ra ar ixila, ra ar gaigo maTiuSma am xanebSi, namdvili omi jer TvaliT ar enaxa. amitom erTi suli hqonda, pirveli Setakeba male dawyebuliyo.

qalaqSi erT Rames darCnen. meore dRes gza ganagrZes. - SeCerdiT da sangrebi gaTxraeT! - gasces ucbad brZaneba. maTiuSma ar icoda, rogori iyo axlandeli omi. mas egona, jari

mxolod ibrZvis, mters cxenebs arTmevs, misdevs floqvebiT qelavso. sizmradac ar molandebia, rom jariskacebi Txrilebs Txrian, win margilebs daasoben, zed eklebian mavTulebs gaWimaven da mTeli kvirebi sxedan am TxrilebSi.

amitom uwadinod daiwyo sangris Txra. ise iyo dasustebuli da araqaTgamoclili, Zvlebi texda. Txrida da gulSi buzRunebda, brZola kidev ho, mefuri saqmea, magram Txra raRaa, TxraSi yvela jariskaci majobebso.

amasac Tavi rom gavaneboT, brZaneba brZanebaze modioda, iCqareT. mteri gviaxlovdebao.

Soridan ukve zarbaznebis quxili ismoda. erTxel TviT mesangreTa polkovnikic mogrialda manqaniT, iyvira,

muStebis qneviT daemuqra jariskacebs, davxvret, vinc wesierad ar Txriso, xval brZola iwyeba da amaT jer araferi gaukeTebiaTo.

- am ors aq ra unda! - daiRriala gacofebulma. - es vinRa goriglejia da muxiglejia gamomiCndnen?

polkovnikis mrisxaneba, albaT, mTlianad am or moxalises daatydeboda Tavze, rom am dros, sabednierod, TviTmfrinavebis guguni ar gaegonaT.

polkovnikma binokliT axeda cas, mere swrafad Cajda manqanaSi da Tvalis daxamxamebaSi gaqra. imwamsve - bux, bux, bux! - zedized sami yumbara Camovarda. daWriT aravin daWrila, magram mainc yvelani sangrebSi Caimalnen, iq ufro uSiSrad viqnebiTo.

yumbarebi da qvemexebis Wurvebi isea mowyobili, Sig uamravi tyvia da rkinis naWeria Tavmoyrili. gaskdeba Tu ara, maSinve tyvia da rkinis naWrebi aqeT-iqiT ifanteba, zogs daWris, zogs klavs. sangarSi vinc zis, imas ki Tavze gadaufrens xolme da TiTqmis verasodes verafers aklebs, Tu yumbara pirdapir Sig sangarSi ar Cavarda. Sig ki iSviaTad vardeba: qvemexebiT ramdenime kilometris manZilidan isvrian da Zalian Znelia amsiSoreze isev damizneba, rom yumbara Sig sangarSi Cavardes.

am samma yumbaram bevri ram aswavla maTiuSs. ukve aRarc wyreboda. aRarc mrisxanebda. usityvod aiRo niCabi da manamde Txrida, sanam

Page 30: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

30

daRlili mklavebi TavisiT ar Camoucvivda da Zilisgan muxlmokveTili ar daeca moriviT.

jariskacebma ar gaaRviZes, TviTon ki mTel Rames SuSxunebis sinaTleze muSaobdnen.

gaTenebisas mteri Setevaze gadmovida. pirvelad oTxi cxenosani gamoCnda. eseni mtris mzveravebi iyvnen. maT unda gaegoT, sad Casafrda mowinaaRmdege, rom Tavisianebi gaefrTxilebinaT. cxenosnebs tyvia dauSines. erTi mxedari cxenidan gadmovarda, albaT, sasikvdilod daiWra, danarCenma samma cxenosanma ki ukan gakurcxla.

- axla daiwyeba Seteva! - yviroda poruCiki. - iweqiT sangrebSi, Tofebi amoyaviT da daelodeT!

marTlac, sul male mtris jari gamoCnda. orive mxarem erTdroulad daiwyo srola. maTiuSis razmi sangrebSi iyo Casafrebuli, isini ki gaSlil mindorze modiodnen. mtris tyviebi sangrebs zemoT mizuzunebda da mizuoda, amaTi tyviebi ki pirdapir celavda mters.

maTiuSi axla ki mixvda, rom mesangreTa polkovniki tyuilad ar boboqrobda. imasac mixvda, omSi yvela brZaneba swrafad da ulaparakod rom unda Sesruldes.

samoqalaqo pirebs SeuZliaT brZanebas an daemorCilon, an ar daemorCilon. SeuZliaT fexi aiTrion brZanebis SesrulebaSi, ijanjlon, ikamaTon, samxedrom ki icis, rom brZanebas dauyovnebliv udna daemorCilos, davaleba zustad unda Seasrulos.

win wasvlaa - win unda wavides, zurgSi dabrunebaa, - zurgSi unda dabrundes, Txraa da, unda Txaros.

mTel dRes Seusveneblad ibrZodnen. bolos mteri mixvda, rom verafers gaxdeboda; xalxi tyuilubralod xelSi Semoadna, axlas ki mainc ver mivida - mavTulxlarTi eRobeboda. meti ra gza hqonda, cota ukan daixia da Casangreba scada. ityviT, Casangrebas ra undao! ra unda da, araferic ar unda, Tu SenTvis dgaxar da mSvidad Txri, magram sul sxvaa, roca Tavze tyvia gawvims da mainc Txri.

RamiT yovelwams SuSxunebs uSvebdnen, yvelaferi xelisguliviT Canda. gatanjul-gawamebuli jariskacebi rigrigobiT iZinebdnen da kantikuntad isrodnen, magram brZola mainc grZeldeboda.

- ar davnebdiT, - uxarodaT jariskacebs. - ar davnebdiT, - poruCikma telefoniT moaxsena Stabs. satelefono

xazi Turme ukve gaeyvanaT. meore dRes ki brZaneba miiRes, ukan daixieTo. jariskacebis

gancvifrebasa da guliswyromas sazRvari ar hqonda. - ratom da risTvis? sangrebi gavTxareT, mteri SevaCereT, Tavdacva

SegviZliao! maTiuSi rom poruCiki yofiliyo, aramc da aramc brZanebas ar

daemorCileboda. albaT, raRac Secdomaa. neba iboZos polkovnikma, mobrZandes da Tavisi TvaliT naxos, ra kargad ibrZvian! mters uamravTi moklul-daxocili hyavs, amaT ki erTaderTi jariskaci daeWraT, isic xelSi. Turme sangridan rom isroda, amowvdili xeli mtris tyvias gaekawra. polkovnikma imsiSoreze rogor unda gaigos, aq ra xdeba?

maTiuSs suliTa da guliT undoda, daeyvira: „me var maTiuS mefe! polkovnikma is brZanos, rac surs, me ki

ukandaxevis uflebas ar mogcemT, mefe polkovnikze ufrosiao!~

Page 31: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

31

magram ar dauyviria. ar dauyviria imitom, rom ar icoda, daujerebdnen, Tu sasacilod aigdebdnen. maTiuSi kidev erTxel darwmunda, rom jarSi msjeloba da kamaTi ar SeiZleba, brZaneba maSinve unda Sesruldes.

guldasawyveti iyo gaWirvebiT gaTxrili sangrebis mitoveba, puris,. Saqrisa da damarilebuli xorcis maragis datoveba. Zalian eZnelebodaT axlad dapyrobil sofelze ukan gavla. xalxi ekiTxeboda jariskacebs, ratom garbixarTo.

gzaSi razms cxenosani Sikriki wamoewia da werili gadasca. Sig ewera, swrafad, Seusvenebliv iareTo.

saTqmelad advilia, Seusvenebliv iareTo. ori uZilo Ramis Semdeg Seusvenebliv siaruli SeiZleba? pirvel Rames sangrebs Txridnen, meore Rames ki ibrZodnen. uZilo Rameebic rom arad CavagdoT, sursaT-sanovage cota hqondaT, jariskacebi daRvremil-gaborotebulebi iyvnen. aba, ra iqneboda: roca kaci win midixar, rac unda iyos, ukanasknel Rones moikreb da mainc ivli, magram roca ukan dabruneba ar ginda da mainc brundebi, ra Tqma unda, Zal-Rone male gamogeleva.

iares, iares, iares da ucbad aqeT-iqidan mterma srola atexa. - gasagebia! - mixvda poruCiki. - Zalian win wavsulvarT, mteri zurgSi

mogvqcevia. polkovniks rom ar ebrZanebina, swrafad ukan daixieTo, yvelani tyved CavcvivdebodiT.

- if, kargi ambavia! axla aqedan Tavis daRweva ar ginda?! - gajavrebiT Cailaparaka erTma jariskacma.

marTlac, Zalian gauWirdaT. gauWirdaT, magram rogor gauWirdaT! axla ukve mteri iyo Casangrebuli da aqeT-iqidan isrodnen, amaT ki meti gza ar hqondaT, unda gaqceuliyvnen.

axla ki mixvda maTiuSi, ministrTa sabWos sxdomaze ratom

laparakobdnen Ceqmebze, Svriasa da orcxobilaze. ukan gaqceulebs orcxobilebiT savse tomrebi rom ar hqonodaT,

usaTuod SimSilisagan suli amoxdebodaT. mTel sam dRes orcxobilas xravdnen. ZiliT rigrigobiT eZinaT ramdenimesaaTs. fexebi ise hqondaT daiaravebuli, CeqmebSi sisxls WyapaWyupi gaudioda.

jariskacebi aCrdilebiviT uxmod moiparebodnen tye-tye. poruCiki sul rukas dascqeroda, sadme axlomoaxlo xevi an bardnari xom araferia, Tavi SevafaroT, davimaloTo.

waramara mtris mzveravebic gamoCndebodnen xolme. mzveravebi uTvalTvalebdnen. ra gziT wavidoda ukan mimavali razmi, rom mere TavisianebisTvis ecnobebinaT da fexdafex mihyolodnen.

netav genaxaT, im dReebSi maTiuSi ras daemsgavsa: CxiriviT Camoxma, welSi moikuza, ufro dapataravda. bevrma jariskacma Tofi gadaagdo, maTiuSs ki gaxevebuli TiTebiT magrad CaebRuja Tavisi iaraRi.

rogor SeiZleba, oriode dReSi amdeni rame gadaitanos kacma da gauZlos!

„mama, Cemo mamiko, ra Zneli yofila omis dros mefoba! - fiqrobda maTiuSi. -maSin advilad vTqvi: Cven ar gveSinia, me Tqven dagamarcxebT, rogorc Cemi didi papa gamarcxebdaT-meTqi. saTqmelad advilia, saqmnelad Zneli yofila. hm, ra suleli bavSvi viyavi. me marto imas vfiqrobdi, rom dedaqalaqidan TeTr cxenze amxedrebuli gamovidodi, xalxi ferxTiT yvavilebs damifenda. is ki azrad ar momsvlia, omSi amdeni xalxi iRupeba~.

Page 32: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

32

razms gazadagza tyvia celavda, vin icis, iqneb maTiuSi mxolod imitom gadarCa, rom patara iyo!

bolos, rogorc iqna, Tavis jars Sexvdnen. unda genaxaT, rogor gaixares, sangrebigaTxril-gamzadebuli rom daxvdaT! sixaruliT kinaRam dagiJdnen.

„axla ki masxrad agvigdeben da aRarc mogvasvenebeno~, - gaifiqra maTiuSma.

magram male darwmunda, rom omSic arsebobs samarTali. ilajgawyvetili jariskacebi sangrebSi Casxdnen, kargad danayrdnen da

gamoiZines. mere ufrosebma ubrZanes, rezervSi gadadiTo. sangrebSi axali jariskacebi Casxdnen da brZolaSi Caebnen, amaT ki

zurgSi xuTi kilometri gaiares da erT patar qalaqSi dabanakdnen. moedanze jariskacebs mesangreTa polkovniki Seegeba. polkovniki aRar brazobda, mxolod es Tqva:

- aba, vaJkacebo, axla xom gaigeT, sangrebi risTvis aris saWiro? gaiges, maS ar gaiges? raRa sakiTxavia! amis Semdeg jariskacebi gadaanawiles. erT mxares is jariskacebi

daayenes, vinc Tofebi gadayares, meore mxares - isini, vinc TofebiT dabrundnen. generalma Tofian jariskacebs sityviT mimarTa:

- saxeli da dideba Tqven, rom Tofebs gaufrTxildiT. namdvili gmirebi gamarjvebis dros ki ara, damarcxebisas gamoCndebian!

- erTi uyureT, is ori namcecac aq aris! - gaikvirva polkovnikma. - gaumarjos or mamac Zmas - goriglejias da muxiglejias.

im dRis Semdeg feleksa da maTiuSs saxels aRaravin eZaxda. feleks goriglejia Searqves, maTiuSs - muxiglejia. jariskacebi swored ase dauZaxebdnen xolme:

- Sen ei, goriglejiav, gaiqeci, wyali moitane! - muxiglejiav, cecxls SeSa SeukeTe! razmma guliT Seiyvara Tavisi patara biWebi. am qalaqSi rom isvenebdnen, swored maSin xma gavarda, samxedro

ministrs da mTavarsardals didi Cxubi mouvidaT, maTiuS mefem Zlivs Searigao. maTiuSma im Tojinis ambavi ar icoda, mis magivrad rom dahyavdaT dedaqalaqis quCebSi. hoda, Zalian gaukvirda, Cemze ise laparakoben, TiTqos Sin viyoo. maTiuSi metismetad axalgazrda mefe brZandeboda da ar icoda, ra iyo diplomatia.

jariskacebma kargad daisvenes, moRonivrdnen, Casxdnen sangrebSi da daiwyes egreT wodebuli poziciuri omi. es imas niSnavs, rom eseni da mtris jariskacebi erTmaneTs esrodnen, magram, radgan yvelani miwaSi isxdnen, tyviebi maRla gadaizuzunebda da sadRac Sors ikargeboda.

drodadro, roca Zalian moewyinebodaT, Setevazedac gadadiodnen xan isini da xan eseni. am dros an isini an eseni ramdenime kilometriT gadainacvlebdnen xolme an win, an zurgisken.

danarCen dros jariskacebi sangrebSi dadiodnen, mRerodnen, banqos TamaSobdnen. maTiuSi ki ijda da bejiTad mecadineobda. maswavleblad poruCiki hyavda. poruCikic mowyenili iyo. dildilaobiT guSagebs daayenebda, rom Tvalyuri edevnebinaT, mteri Setevaze ar gadmosuliyo, mere StabSi darekavda, yvelaferi rigzeao, da es iyo da es, mTel dRes aRaraferi saqme ar hqonda. patara muxiglejias sixaruliTac dasTanxmda, gamecadinebo.

Page 33: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

33

mSvenierze mSvenieri gakveTilebi hqondaT. maTiuSi sangarSi ijda da geografias swavlobda. caSi torolebi galobdnen. srolis xma kantikuntad Tu ismoda. iyo simSvide da myudroeba.

da ucbad iseTi xma gaisma, TiTqos ZaRlebi aymuvldneno. es iyo patara savele qvemexebi. ayefda didi zarbazanic - buh-buh!.. daiwyo! Tofebi bayayebiviT ayiyindnen. atyda erTi stvena, zuzuni,

SiSxini, guguni. zedized ismoda srolis xma: bax-bax, buh-buh!.. ase gagrZelda naxevar saaTs, erT saaTs. zogjer yumbara sangarSi

vardeboda, Sig feTqdeboda da zogs sicocxles uspobda, zogs asaxiCrebda. jariskacebi am ambavs ukve mieCvivnen, amxanagebs gadaxedavdnen da ityodnen xolme:

- sawyali, kargi biWi iyo. - RmerTma acxonos. eqimi daWrilebs Wrilobebs uxvevda RamiT savele hospitalSi

gzavnida. ras izam, omia. Wrilobebs verc maTiuSi gadaurCa. saSinlad ezareboda hospitalSi

wasvla, patara Wriloba maqvs, Zvali arc ki damzianebiao, magram eqimma Tavisi gaitana da mainc gagzavna.

mTeli oTxi Tvis Semdeg maTiuSi pirvelad Cawva sawolSi. Turme ra netareba yofila! leibi, baliSi, sabani, TovliviT qaTqaTa zewari, tilos pirsaxoci, sawolis gverdiT - patara TeTri magida, tolCa, TefSi, kovzi, - TiTqmis imis msgavsi, riTac mefis sasaxleSi saWmels miirTmevda xolme.

Wriloba swrafad uxorcdeboda. mowyalebis debi da eqimebic Zalian gulTbili adamianebi iyvnen da maTiuSi, albaT, Tavs bednieradac igrZnobda, erT ambavs rom ar SeeSinebina.

- erTi uyureT, rogor hgavs maTiuS mefes, - Tqva erTxel polkovnikis colma.

- marTla hgavs. saxiT mec raRac meucnaureboda da ver ki gamexsenebina, vis hgavda.

da gadawyvites, gazeTSi gamosaqveyneblad maTiuSisTvis suraTi gdaeRoT.

- arafris gulisTvis! eubnebodnen, SeiZleba maTiuS mefem gazeTSi Seni suraTi naxos da iseT

patara jariskacs medali gamogigzavnoso, magram amaod, veraferi Seasmines.

- Se sulelo, mamaSens gaugzavni suraTs. ici, rogor gauxardeba! - ara da ara! maTiuSs Tavi hqonda mobezrebuli amdeni suraTis gadaRebiT. Tanac

karga magrad SeSinda, emand yvelaferi ar gamoaSkaravdeso. - gaanebeT Tavi, xom xedavT, rom ar unda. iqneba kargadac iqceva. ra

iciT, xom SeiZleba, maTiuS mefem iwyinos kidec, rom misi Tanatolebi frontze arian, daWrilebi hospitalSi wvanan, is ki dedaqalaqSi daseirnobs.

„dalaxvros eSmakma, es romel maTiuSze laparakoben, ver gamigia~, - ukvirda maTiuSs. biWs didi xania daaviwyda etiketi da jariskacuri ena iswavla, gunebaSi amitom Tqva „eSmakma dalaxvroso~.

„ra kargia, rom gamovipare da frontze var~, - netarebiT gaifiqra mefem.

Page 34: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

34

hospitlidan misi gawera ar undodaT. Zalian sTxoves, darCio. eubnebodnen, aq gamogvadgebi, daWrilebs Cais daurigeb, samzareuloSi mogvexmarebio, magram maTiuSi aRSfoTda, arafris gulisTvis ar davrCebio. gulSi ki gaivlo: „im Tqvenma axatul-daxatulma maTiuSma iaros hospitlebSi da arigos saCuqrebi, oficerTa dasaflavebazedac iman iaros, me ki, namdvili mefe, isev sangrebSi davbrundebio~.

da kidec dabrunda. sad aris feleki? feleks mobezrda sangarSi jdoma. iseTi cocxali, cqviti biWi iyo,

erT adgilze ver Cerdeboda, sangarSi ki mTeli kvirebi ijda a SiSiT Tavi ver amoeyo, maSinve srola atydeboda xolme. poruCiksac meti ar undoda, dauwyebda yvirils, Cxubs:

- Cayof mag Sen sulel Tavs Tu ara? dagaxlian tyvias da mere hospitalSi unda migabrZanon, Wriloba Segixvion. uSenodac Tavsayrelad gvaqvs saqme!

erTi-orjer uyvira da yvirils dasjerda, magram mesamed ki sami dRiT karcerSi Casva da cariel pursa da wyalze amyofa.

ai, rogor moxda es ambavi. mtris sangrebSi razmi Seicvala. Zveli razms dasasveneblad wavida,

axali ki RamiT Casafrda. sangrebi axla ise axlos iyo gaTxrili, erTmaneTis laparaki esmodaT. aba Tu aseao, mohyvnen erTmaneTis lanZRva-ginebas.

- Tqveni mefe cingliania! - daiyvires mtris sangridan. - Tqveni kidev - gadamRrZvali bebruxuna! - Tqven TviTona xarT bebruxunebi. Tqvens Zirgaxvretil Ceqmebs

mouareT! - kuWgamxmarebo, yavis nacvlad Txlesa svamT! - aba, mobrZandiT da gasinjeT! - tyved rom CagvicvivdebiT xolme, mglebiviTa xarT damSeulebi! - Tqven kidev mSivrebica xarT da konkiaJRarunebic! - Tqven ar iyaviT, kudamoZuebulebi rom gagvirbodiT! - bolos xom mainc Cven mogcxeT! - ra mogvcxeT, srola ar iciT! Tqveni nasroli tyviebi marto yvavebs

afrTxobs. - maS Tqven iciT srola? - viciT, aba ra! feleki gacecxlda, sangridan amoxta, mtrisken zurgiT dadga, mere

waikuza faraja wamoixada da daiyvira: - aha, mesroleT! oTxma esrola, magram aacdina. - Tqvenc ityviT, srola viciTo! vai Tqvens patrons! jariskacebi siciliT ixocebodnen, magram poruCiki Zalian gabrazda

da feleki karcerSi Casva. karcerad Rrma ormo hqondaT. ormos kedlebze ficari iyo akruli. sxvaTa Soris, unda giTxraT, rom jariskacebma dangreuli

qoxmaxebidan ficrebi moaTries da sangrebSi kedlebzedac aakres, iatakic daages, zemodanac gadaxures, wvimam da talaxma ar Sevawuxoso.

Page 35: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

35

feleki mxolod or dRes ijda miwisqveSa ficrul galiaSi, mere poruCikma Seibrala da gaaTavisufla, magram feleks esec eyo, rac iwvnia.

- ar minda qveiTSi samsaxuri. - maS sad waxval? - TviTmfrinavSi CamsviT. swored am xanebSi maTiuSis saxelmwifos benzini ar hyofnida.

ubenzinod ki TviTmfrinavebi mZime tvirTs ver zidaven. ise rom, brZaneba movida, TviTmfrinavebSi mxolod msubuqi jariskacebi CasxiTo.

- Sen wadi, loqov, - dascinodnen jariskacebi erT sqelos. iTaTbires, imsjeles da gadawyvites, feleki gaegzavnaT. Tormeti wlis

biWze msubuqs vis naxavdnen? piloti TviTmfrinavis saWesTan ijdeboda feleki yumbarebs Camoyrida.

maTiuSs erTi mxriv ewyina, feleki rom wavida, meore mxriv, kidec gauxarda. mxolod felekma icoda, rom maTiuSi mefe iyo. maTiuSma TviTon sTxova tomeki damiZaxeo, magram maincdamainc didad ar epitnaveboda, TanasworiviT rom eqceoda, ara, TanasworiviT rom mohqceoda, kidev ra uSavda! aqaoda maTiuSi Cemze umcrosiao, arafrad ar agdebda. TviTon araysac svamda, papirossac eweoda, magram Tu rogorme maTiuSsac SesTavazebda vinme an arays, an papiross, maSinve eubneboda:

- pataraa, amas nu aZlevTo. maTiuSs arc arayi uyvarda, arc papirosi, magram undoda, TviTon eTqva,

gmadlobT, ar mindao, is ki ar acdida. RamRamobiT jariskacebi dasazveravad rom midiodnen, feleki imdens

izamda, TviTonac gahyveboda xolme. maTiuSze ki ambobda| - tomeki ar waiyvanoT, rad gindaT, aba ris maqnisiao. dazverva saxifaTo da Zneli saqmea. mucelze xoxviT mtris

mavTulxlarTamde unda misuliyavi Cumad da mavTuli makratliT gdageWroa, an arada, mtris guSagebi unda mogeZebna. zogjer mTel erT saaTs gaunZrevlad unda woliliyavi. mtris banakSi raime faCuns gaigebdnen Tu ara, maSinve SuSxunebs uSvebdnen da mzveravebs srolas utexdnen.

jariskacebs ecodebodaT maTiuSi, patara da naziao, amitom feleki ufro xSirad mihyavdaT maTiuSi guls askdeboda.

axla ki, rac feleki wavida, ukve martoka iyo da razms did samsaxurs uwevda guSagebgTan vaznebi mihqonda, mavTulxlarTSi Zvreboda da mtris sangrebSi Cadioda. orjer imaT mxaresac ki gavida gadacmuli.

maTiuSma mwyemsis tansacmeli Caicva, mavTulebSi gaZvra, ori kilometri gaiara, erTi dangreuli qoxis win dajda da fSrukuni daiwyo, viTom tiroda.

- ra gatirebs? - hkiTxa erTma jariskacma. - rogor Tu ra matirebs, qoxi gadagvibuges, dedaCemic sadRac wavida

da aRar movida. arc ki vici, sad aris. maTiuSi StabSi miiyvanes, yava daalevines. biWs cota ar iyos, Sercxva,

es ra gulisxmieri xalxi yofilao. aWames, asves, mere raRaca Zveli xifTanic misces, raki ZonZmanZebgadacmuli maTiuSi sicivisgan caxcaxebda. es ra keTili xalxiao, - fiqrobda maTiuSi, - me ki vatyueb, sajaSuSod movedio. da gadawyvita, raki asea, Cvenebs arafersac ar vuambobo, gind suleli gamiZaxon, gind miTxran, araferi ar ici, araferi gaggegebao, mainc krints ar davZrav. neba iboZon da, sajaSuSod nuRa gamgzavnian, ar minda jaSuSobao.

Page 36: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

36

am fiqrebSi iyo, rom Stabis oficerma gamoiZaxa. - ra gqvia, biWiko? - tomeki. - ai, ra, tomek, Tu ginda, darCi CvenTan, vidre dedaSeni dabrundeba,

tansacmelsac mogcemT, jariskacis kardalasac, wvniansac da fulsac. Sen ki, samagierod, imaT mxares unda Seiparo da gaigo, sada aqvT arsenali.

- arsenali ra aris? - maTiuSma Tavi ise moaCvena, viTom ar icoda, ra iyo arsenali.

jariskacebma waiyvanes da aCvenes, sad hqondaT zarbaznis Wurvebi, yumbarebi, xelyumbarebi, Tofiswamali da vaznebi.

- axla gaige, ra yofila? - gavige. - hoda, gadaxval iqiT, naxav, sad inaxaven, ai, am yvelafers, mere

dabrundebi da dawvrilebiT Cagvikaklav. - kargi, - daeTanxma maTiuSi. oficeri gaxarebuli iyo, rom yvelaferi ase iolad moagvara, da

maTiuSs mTeli fila Sokoladic ki misca. „maS asea, xom? - gulze moeSva maTiuSs, - Tu aucilebelia, rom

mzveravi viyo, mirCevnia, Cveni saqme gavakeToo~. jariskacebma sangrebamde miaciles da gzas gauyenes, fexis xmis

CasaxSobad ki haerSi srola atexes. midioda maTiuSi da Sokolads netarebiT Seeqceoda. drodadro oTxze

dadgeboda da ise mipareboda, zogjer ki mucliac mixoxavda. ucbad - buh-buh! - Tavisianebma ar utexes srola?! SeiZleboda moeklaT

kidec, imitom, rom Turme daenaxaT, viRac rom moipareboda, magram verafriT vre gaerCia, vin iyo.

- isroleT sami SuSxuna! - brZana poruCikma. TviTon ki binokli aiRo, gaixeda da SiSisagan caxcaxi auvarda. - ar isroloT! mgoni, muxiglejia brundeba! amrigad, maTiuSi mSvidobiT dabrunda TavisianebTan da yvelaferi

dawvrilebiT uambo. poruCikma imwamsve artileriis StabSi dareka. Tvalis daxamxamebaSi mtris Tofiswamlis sawyobi niSanSi amoiRes da srola dauwyes. dascxes da dascxes, Tormeti yumbara aacdines, magram mecamete, etyoba, Sig sawyobSi Cavarda. ise daigruxuna, cac ki wiTlad SeiReba. kvamls xom, nuRar ityviT, iseTi kvamli wamovida, SeiZleboda kaci gaguduliyo.

azrialda da aforiaqda mtris sangrebi. poruCikma xelSi aitaca maTiuSi da samjer daiZaxa: - yoCaR! yoCaR! yoCaR! es dRe iyo da, maTiuSi ise SeuyvardaT, TvalSi rom CavardnobdaT,

xels ar moisvamdnen. maT razms jildod erTi kasri arayi misces. mters ki Tofiswamali aRar hqonda, amitom razms SeeZlo, mTel sam dRes mSvidad sZineboda. poruCikma imis nebac ki darTo, cota xniT sangrebidan amosuliyvnen da muxli gaemarTaT, mxrebi gaeSalaT. mteri ijda da sibrazisagan cofebs yrida, es ra dReSi CavcvivdiT, xeli veRar gagvinZreviao.

yvelaferi isev Zveleburad aewyo: dRisiT maTiuSi poruCikTan mecadineobda, xandaxan cotas Txrida kidec, rom wvimiT gafuWebuli sangari moewesrigebina. zogjer sayaraulodac gzavnidnen, zogjer ki Tofs isroda. am saqmianobaSi garTuls xSirad ufiqria:

Page 37: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

37

„ra saocari ambavia! me mindoda iseTi gamadidebeli SuSa gamomegonebina, mtris Tofiswamlis sawyobi amefeTqebina. mTlianad Tu ara, nawilobriv mainc Semisrulda survili~.

ase gavida Semodgoma. dadga zamTari. movida Tovli. jars Tbili tansacmeli dauriges. irgvliv yvelaferi

gadaTeTrebuli iyo da simSvide sufevda. maTiuSs erTi friad mniSvnelovani ambis Setyoba kidev daavales. maS

ra eqnaT, sul sangrebSi rom msxdariyvnen, ra gamovidoda, omi rodisRa damTavrdeboda!

frontze Tu siwynare iyo, dedaqalaqSi gacxarebulebi muSaobdnen. yvelaferi wesierad unda moemzadebinaT, rom jarisTvis erT adgilas moeyaraT Tavi, mere mTeli ZaliT daecxoT mtrisTvis da fronti gaerRviaT. dacvis xazi Tundac erTgan gaerRviaT. mowinaaRmdeges mTel frontze unda daexia ukan, imitom, rom jari im garRveul adgilas Sevidoda da zurgidan dascxebda.

zamTris miwuruls poruCiki ukve kapitani gaxda, maTiuSma ki medali miiRo. unda genaxaT, rogor uxaroda! maTma razmma orjer gamoiCina Tavi davalebis SesrulebaSi da orjerve qeba-dideba daimsaxura.

generali Tavisi fexiT ewvia razms sangrebSi da brZaneba waukiTxa: - misi udidebulesoba maTiuS mefis saxeliT, razms madlobas vucxadeb

Tofiswamlis sawyobis afeTqebisa da mamulisa da mSobeli xalxis sasargeblo saqmianobisaTvis. gaZlevT saidumlo davalebas: rogorc ki gamoTbeba, frontis xazi unda gaarRvioT.

es iyo uaRresad didi pativi. daiwyo saidumlo samzadisi. mozides uamravi zarbazani da yumbarebi.

zurgSi cxenosanma jarma moiyara Tavi da icdida. jariskacebs ise moewyinaT, ise mobezrdaT uqmad jdoma, rom yveldRe

mzes Sehyurebdnen, rodis gamoTbebao. sawyali jariskacebi. ase elodnen gamodarebas, ase emzadebodnen da is

ki ar icodnen, ramdeni ram unda gadaetanaT. maTma kapitanma eSmakuri fandis gamoyeneba scada: pirvel dRes Setevaze mxolod jaris nawili unda gaegzavna. es nawili mosaCveneblad, saTvaliod ivlida da male ukanve gamobrundeboda. mters egoneboda, Cems mowinaaRmdeges susti jari hyavso. meore dRes ki mTeli ZaliT Seutevdnen da sangrebis xazs gaarRvevdnen.

asec moiqca. Setevis win artilerias ubrZana, mavTulxlarTebisTvis daeSinaT tyvia,

rom daewyvitaT da qveiTebisTvis gza gaexsnaT. mere jaris naxevari gagzavna Setevaze.

- win! - ubrZana jariskacebs. oh, ra kargi iyo autaneli, saZageli sangrebidan amoxtoma, mTeli Zal-

RoniT sirbili da „vaSas~ Zaxili! mters guli gauskda, rom dainaxa, xiStmomarjvebuli jari morbiso.

ise SeSinda, kantikuntad da uazrodRa isroda. Setevaze gadasulebi TiTqmis ukve miadgnen gadaglejil mavTulxlarTebs, magram kapitanma swored maSin brZana, ukan daixieTo.

maTiuSma da ramdenime jariskacma ver gaigones kapitnis brZaneba, cota Sors iyvnen wasulebi, da tyved Cacvivdnen.

Page 38: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

38

- aha, dafrTxnen Tqvenebi?! - dascinodnen jariskacebi. - didi zariTa da zaTqiT mohqrodnen, magram Cvenamde moirbines Tu ara, maSinve ukan gaqusles. arc maincdamainc bevrni yofilxarT!

mtris jariskacebs rcxvenodaT, laCrulad rom moiqcnen da SiSisgan srolac ki ver moaxerxes, amitom tyveebze iyridnen javrs.

maTiuSi ukve meored midioda StabSi. pirvelad rom midioda, maSin gadacmuli samxedro mzveravi iyo, axla ki jariskacis faraja ecva da tyved mihyavdaT.

- oo, gicnob, ra Citic brZandebi, - geslianad miegeba mtris oficeri. - am zamTars Sen ar brZandebodi CvenTan? Seni wyalobiT afeTqda Cveni Tofiswamlis sawyobebi. axla ki verRarsad wagvixval. jariskacebi samxedro tyveebis banakSi waiyvaneT, am biWs ki jaSuSobisaTvis CamovaxrCobT!

- me jariskaci var! - iyvira maTiuSma. - Tqven SegiZliaT damxvritoT, magram CamoxrCobis ufleba ara gaqvT!

- erTi am Wkuis kolofs damixedeT! - iyvira oficerma. - sxva raRa ginda! axla Tu jariskaci xar, maSin tomeki iyavi da gviRalate. amitom CamogaxrCobT.

- ara gaqvT ufleba! - Tavisas imeorebda maTiuSi. - me maSinac jariskaci viyavi, gadacmuli gadmovedi Tqvens mxares da gangeb davjeqi gadamwvari qoxis win.

- geyofa ybedoba! gaZlierebuli dacva gaayoleT, satusaRoSi waiyvaneT da calke CasviT. xval savele sasamarTlo gaarCevs amis saqmes. Tu maSin marTla jariskaci iyavi, SeiZleba survili Segisruldes da dagxvriton. Tumca, me mirCevnia, rom CamogaxrCon.

meore dRes dainiSna savele sasamarTlo. - me am biWs bralad imas vdeb, rom am zamTars CvenTan jaSuSad

Semoipara, gaigo sad iyo Cveni Tofiswamlis sawyobebi da mtris artilerias Seatyobina. Tormetjer esroles da aacdines, mecameted ki moaxvedres sawyobebs da aafeTqes, - Tqva oficerma.

- ase iyo? aRiareb danaSauls? - hkiTxa WaRara mosamarTle generalma maTiuSs.

- ara, ase ar yofila, me ki ar miZebnia Tqveni sawyobebi, TviTon am oficerma wamiyvana da maCvena yvelaferi. mere mibrZana, CvenebTan wavsuliyavi, menaxa, sad gvqonda Tofiswamlis sawyobebi da misTvis momexsenebina. Sokoladic ki momca. xom ase iyo?

oficeri Tmis Zirebamde gawiTlda, ase sulelurad rad moviqecio. Turme nu ityviT, ufleba ar hqonda, vinmesTvis eCvenebina sabrZolo masalis sawyobebi.

- me jariskaci viyavi da sazverad gamomgzavnes. Tqvens oficers ki undoda, Tavis jaSuSad veqcie, - Tamamad laparakobda maTiuSi.

- me ar vicodi! - Tavs imarTlebda oficeri. magram generalma ar daacada. - grcxvenodeT, batono oficero, rom am cerodena biWma gagasulelaT.

Tqevn Zalian cudad moiqeciT da kidec daisjebiT. magram arc am ymawvils epatieba danaSauli. ras ityviT, batono veqilo?

veqilma maTiuSi daicva: - batono mosamarTleno, braldebuli, romelic Tavis Tavs xan

muxiglejiad ixseniebs, xan tomekad, damnaSave ar aris. is jariskaci gaxldaT da valdebuli iyo, brZanebas damorCileboda, dasazveravad

Page 39: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

39

imitom wamovida, rom gamogzavnes. me mgoni, esec sxvebTan erTad samxedro tyveTa banakSi unda gagvegzavna.

generals Zalian ebraleboda biWi da aSkarad gaaxara veqilis naTqvamma, magram TqmiT araferi uTqvams. samxedro kacma ar unda gamoamJRavnos, rom vinme ebraleba, miT umetes, Tu es vinme mtris jariskacia.

generalma maSinve Tavi samxedro kanonebis wignSi Cargo, aba, samxedro jaSuSebze ra weriao.

- ooo, aris, vipove, - Tqva bolos. - samoqalaqo jaSuSebi, romlebic fulisTvis xdebian moRalateebi, maSinve unda CamovaxrCoT, samxedro jaSuSebi ki imwamsve unda daixvriton, an, Tu veqili winaaRmdegia, yvela sabuTi umaRles sasamarTloSi unda gadaigzavnos da daxvreta droebiT gadaidos.

- maS, me moviTxov, rom saqme gadaigzavnos umaRles sasamarTloSi, - Tqva veqilma.

- keTili, - daeTanxmnen generali da sxva mosamarTleebic. da maTiuSi isev satusaRoSi aabrunes. maTiuSis satusaRo Cveulebrivi

xis qoxi iyo. maS, mindorSi, frontze, qvis did saxlebs vin aagebda an gisosebian fanjrebs vin daatanda. aseTi „fufuneba~ mxolod qalaqSia. maTiuSi am qoxSi Seagdes. fanjrebTan da karwin ori jariskaci dauyenes. mcvelebs Tofebi da revolverebi gatenili hqondaT.

dajda maTiuSi da Tavis bedze Cafiqrda, magram imedi mainc ar daukargavs, guls ikeTebda:

„Cemi CamoxrCoba undodaT da ar CamomaxrCves. iqneb tyviasac davuZvre rogorme. ramden tyvias gadauzuzunia Cems Tavze!~

saRamoTi madianad Seeqca gemriel vaxSams. vaxSami marTlac gemrieli iyo. aseTi kanoni arsebobs: sikvdilmisjilebs karg saWmels miarTmeven xolme: maTiuSi ki sikdilmisjilad iTvleboda.

navaxSmevs maTiuSi fanjarasTan dajda da cas gaxeda. caSi TviTmfrinavebi dafrinavdnen.

„netavi Cvenebi arian Tu amaTebi~, - gauelva fiqrma. ucbad maTiuSis qoxis axlos sami yumbara Camovarda da gruxuniT

gaayrua iqauroba. amis Semdeg ra moxda. maTiuSs ar axsovda, imitom rom yumbarebi

setyvasaviT wamovida. erTi yumbara qoxs daeca, gaisma lawaluwis xma; amas mohyva kvnesa, yvirili, SiSxini. maTiuSs viRacam xeli dastaca da aiyvana, magram biWs Tavi mkerdze Camouvarda. mere raRac saSineli TuxTuxic Semoesma. bolos, gonze rom movida, erT lamazad morTul oTaxSi farTo sawolze iwva.

Tavs rogor grZnobs Tqveni mefuri udidebulesoba? - hkiTxa swored im

xnierma generalma, sawyobebis afeTqebisTvis am zamTars medali rom daabnia mkerdze.

- me tomek paliuxi var, muxiglejia, ubralo jariskaci, batono generalo, - Sehyvira maTiuSma da sawolidan wamoxta.

- viTom? - gaecnia generals. - axlave gamovarkvevT. hei, dauZaxeT feleks!

Semovida feleki. mfrinavis mundiri ecva. - felek, erTi mogvaxsene, vin aris es! - vin aris da, misi mefuri udidebulesoba mefe maTiuS pirveli.

Page 40: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

40

maTiuSi uars ukve veRar ityoda. arc iyo saWiro. piriqiT, saxelmwifoSi iseTi ambebi trialebda, usaTuod mTeli jarisTvis, mTeli xalxisTvis unda gamoecxadebinaT, mefe maTiuSi cocxalia da frontze imyofebao.

- Tqvens mefur udidebulesobas ukve SeuZlia TaTbirSi monawileobis miReba?

- SemiZlia. amis Semdeg generalma yvelaferi uambo maTiuSs. uambo, rom Tojina

gaakeTes da maTiuSis nacvlad dedaqalaqSi yoveldRe es Tojina dahyavdaT manqaniT. es ki ara, Turme ufrosi ministri audienciis dros samefo taxtzedac ki dasvamda xolme. iseTi Tojina iyo, zonars rom CamoswevdiT, Tavs iqnevda da salamsac iZleodao.

Tojina xeli ahyavdaT manqanaSi. gazeTebSi werdnen: maTiuS mefem daifica, miwas fexs manamde ar davakareb, sanam am miwas mtrisgan ar gavaTavisuflebTo.

xalxs Zalian didxans sjeroda, rom Tojina namdvili maTiuSi iyo, magram ukvirda ki, sul erTnairad ratom zos taxtzedac da manqanaSic, ratom arasodes ar iRimebao, mxolod xandaxan Tavis daiqnevs da salams iZlevao.

zogierTi ukve raRacas eWvobda, bevrma ki namdvilad icoda maTiuS maTiuS mefis dakargvis ambavi.

mtermac gumani aiRo, jaSuSebisganac ambebs gebulobda, magram Tavs ise iWerda, viTomc, es ra Cemi saqmeao. maSin zamTari iyo da ra enaRvleboda, zamTrobiT mainc sul sangrebSi zis jari.

magram, roca Seityves, maTiuSis jars frontis garRveva swadiao, maSin ki gulmodgined gamoiZies yvelaferi da saidumloc gamoaaSkaraves.

Setevis winadRes viRac mawanwala adiqiraves da am mawanwalam qva esrola Tojina maTiuSs.

maTiuSi daimsxvra, faifuri aqeT-iqiv gaifanta, xeliT ki isev salams iZleoda, oRond haerSi, imitom om Tojinas Tavi aRar hqonda. am ambavma zogi sasowarkveTilebaSi Caagdo, zogi ki ganrisxda, gvasulelebdnen da revolucias movaxdenTo, - imuqrebodnen. zogni idnen da icinodnen.

im sacdeli SetevisSemdeg, roca maTiuSi tyved Cavarda, ZiriTadi Seteva unda daewyoT, magram uecrad caSi TviTmfrinavebi agugundnen da yumbarebis magier qaRaldis furclebi Camoyares. es iyo proklamaciebi.

Sig ewera: „jariskacebo! generlebi da ministrebi gatyueben. maTiuSi aRar gyavT.

omis dawyebis dRidanve dedaqalaqSi faifuris Tojinas daaseirnebdnen. dRes es Tojina viRac mawanwalam daamsxvria. dabrundiT Tqvens ojaxebSi, SewyviteT brZola!~

Zlivs daiyolies jariskacebi, cota moicadeT, iqneb yvelaferi tyuiliao. mocdiT ki moicades, magram Setevaze gadasvla ukve aRarvis undoda.

da, ai, maSin felekma yvelaferi Tqva. gaixares generlebma, imwamsve kapitans daurekes, maTiuSi axlave StaqSi

gamogzavneTo, magram maSinve yvelani SiSiszarma aitana, rom gaiges, maTiuSi sacdeli Setevis dros tyved Cavardao.

ra eqnaT? eTqvaT ajanyebuli jarisTvis, maTiuSi tyved Cavardao? erTxel

motyuebulebi amas aRar daijerebdnen.

Page 41: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

41

sagangebo TaTbirze daadgines, rom mters TviTmfrinavebiT dasxmodnen Tavs da aurzaurSi maTiuSi gamoetacebinaT.

TviTmfrinavebi oTx jgufad gayves. erTi jgufi samxedro tyveebis banaks unda dasxmoda Tavs, meore - satusaRos, mesame - Tofiswamlis sawyobebs, meoTxe - oficerTa Stabs.

asec moiqcnen. sadac oficrebi iyvnen, jer im saxls daayares yumbarebi, ise rom brZanebis gamcemi aRaravin darCa. Tofiswamlis sawyobebi sadac egulebodaT, iqac Camoyares yumbarebi, magram amaod, sawyobebi iq ar iyo. mesame jgufi ki samxedro tyveebis banaks daesxa Tavs da maTiuSi moZebnes, magram ver ipovnes. mxolod meoTxe jgufma ipova gonebadakarguli maTiuSi da didi gaWirvebiT miiyvanes Tavis StabSi.

- davaleba brwyinvaled SegisrulebiaT, batonebo. ramdeni TviTmfrinavi dakargeT?

- ocdaToTxmeti gagzavneT da TxuTmeti dabrunda. - ramden xans gagrZelda Seteva? - ikiTxa maTiuSma. - gafrenidan ukan dabrunebamde ormoci wuTi gavida. - keTili, - Tqva maTiuSma, - maS ase, xval daviwyebv generalur Setevas. oficrebma sixarulisgan taSi dasxces. - ra moulodnli iqneba! ra kargia! jariskacebs amaRamve gavaebinebT,

rom maTiuS mefe cocxalia, maTTan aris da jars TviTonve gadaiyvans Setevaze. biWebi ise gaixareben, xval lomebiviT ibrZoleben.

am sityvebisTanave frontis Stabebsa da dedaqalaqSi telefonebi da telegrafebi amuSavda.

RamiT gazeTebis sagangebo biuletenebi gamovida. maTiuSma ori mimarTva dawera. erTiT jariskacebs mimarTavda, meoriT -

xalxs. revoluciaze ukve aRravin fiqrobda. erTi es iyo, axalgazrdebma da bavSvebma ufrosi ministris sasaxlis win moiyares Tavi da yuriswamRebi Cxavili morTes.

ministrTa sabWom saxeldaxelo TaTbiri moiwvia da Tavisi mimarTva gamoaqveyna. mimarTvaSi naTqvami iyo, es yvelaferi imisTvis movigoneT, rom mterim mogvetyuebinao.

jariskacebi ise aitaca boZolis Jinma, waramara kiTxulobdnen, romeli saaTia, rodis gaTendebao.

bolos, rogorc iyo, Seteva daiwyes. maTiuSs sami mefe ebrZoda. erTi mefe mTlianad gaanadgures da TviTon

tyved wamoiyvanes, meores ki iseTi dRe daawies, Ronis mosakrebad sami Tve mainc dasWirdeboda, amaze adre oms ver SeZlebda - TiTqmis mTeli zarbaznebi waarTves, jaris naxevarze meti tyved Caigdes xelSi. ise rom, erTaderTi mefeRa darCaT daumarcxebeli, isic rezervSi idga.

brZola rom damTavrda, isev TaTbiri gamarTes. TaTbirs eswrebodnen mTavarsardali da swrafi matarebliT Camosuli samxedro ministri.

- mters gamovedevnoT Tu ara? - gaomvedevnoT! - boZana mTavarsardalma. - Tu sams gavumklavdiT, erTs

ufr advilad movereviT. - me ki vambob, ar-meTqi, - Tqva samxedro ministrma, - Cven ukve Wkua

gvaswavles, amas winaT mters Sors rom gamovedevneT. - maSin sxva ambavi iyo, - SeekamaTa mTavarsardali. yvelani maTiuSs miaCerdnen, ras ityviso. maTiuSs guliT undoda, cotaTi mainc erbeninebina damarcxebulebi,

romlebsac misi CamoxrCoba undodaT. mters, saerTod, cxenosani jari

Page 42: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

42

sdevnis xolme, maTiuSi ki mTeli am omis ganmavlobaSi cxenze erTxelac ar mjdara. ramdenjer gaugonia, mefeebi omSi cxenebiT midiodnen, ase ibrZodnen da imarjvebdnen kidec. maTiuSi ki an mucelze xoxavda, an sangarSi ijda mokuzuli. netav cota xans mainc Semsva cxenze da wesierad matarao, - ifiqra.

magram kargad axsovda omis dasawyisi. maSin iyo, Zalze win rom wavidnen da kinaRam Tavi waages. isic axsovda, rom mTavarsardals regvens eZaxdnen.

arc is daviwyebia, TavianT qveynebSi mimaval elCebs rom Sehpirda, vecdebi, swrafad dagamarcxoT da ioli sazavo pirobebi SemogTavazoTo.

didxans fiqrobda maTiuSi. yvelani sulganabulebi elodebodnen. ucbad ikiTxa: - sad aris gvirgvinosani tyve? - aqve axlos gaxlavT. - momgvareT. Semoiyvanes borkilebdadebuli mefe. - SexseniT borkilebi! - brZana maTiuSma. brZaneba imave wuTs Seasrules. mcvelebma tyvesTan axlos miiwies, rom

ar gahqceodaT. - damarcxebulo mefev, - mimarTa maTiuSma, - gamomicdia da vici, ra

aris tyveoba. me SenTvis Tavisufleba miCuqebia. Sen ganadgurebuli xar, ise rom, gTxov, Seni jaris gadarCenili nawili Cemi qveynidan gaiyvano.

jariskacebma tyve gvirgvinosani manqaniT miiyvanes sangrebamde. mefe TavisianebTan gadavida.

meore dRes maTiuSs sami mefis xelmowerili qaRaldi mouvida. Sig ewera: „maTiuS mefev, Sen gambedavi, Wkviani da keTilSobili mefe xar, ra

gvaqvs gasayofi, ra gvaCxubebs? Cven SenTan megobroba gvinda. samiveni Cven-Cvens samSobloSi vbrundebiT, Tanaxma xar?~

maTiuS mefem Tanxmoba brZana. ase Camovarda zavi. yvela wesieri jariskaci gaxarebuli iyo. uxarodaT maT colebs,

dedebsa da Svilebs. zogierTs ki, vinc omSi qurdobiTa da Zarcva-glejiT xels iTbobda, SeiZleba ewyina kidec, magram aseTebi cotani iyvnen.

maTiuSi samefo matarebliT brundeboda dedaqalaqSi. gzadagza xalxi sixaruliT fiandazad egeboda, siyvaruliT esalmeboda.

erT sadgurze maTiuSma matarebeli gaaCerebina, vagonidan Camovida da gulkeTil meisris cols estumra.

- qalbatono, me Tqven yavaze gestumreT, - RimiliT uTxra maTiuSma. meisris coli sixarulisagan daibna, aRar icoda, rogor moqceuliyo. - RmerTo, ra bednieri var! RmerTo, ra bednieri var! - marto amasRa

ambobda da cremlebi RapaRucpiT Camosdioda. dedaqalaqSi maTiuSs manqana eloda, magram man TeTri cxeni moiTxova. ceremonmaisterma sixaruliT TavSi xeli Semoirtya. - ra Wkviani yofila maTiuSi! brZolidan mefe benziniT ki ara, swored

cxeniT unda brundebodeso! maTiuSma cxeni ToxarikiT Caatara mTel qalaqze. fanjrebidan xalxi

misCereboda. umTavresad bavSvebi uyurebdnen. bavSvebi yvelaze met yvavils esrodnen, yvelaze xmamaRla yvirodnen.

Page 43: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

43

- vivat! gaumarjos maTiuS mefes! vivat, vivat, vivat! maTiuSs Tavi mxned eWira, magram Zalian daRlili ki iyo, ieriSi,

tyveoba, TaTbirebi, isev brZola, mgzavroba, axla es yvirili da zar-zeimi sul erTmaneTs mohyva da ise daiqanca, drodadro Tavi ubruoda, Tvalebwin naperwklebi uTamaSebda, gegoneboda, varskvlavebiao.

mis saubedurod erTma biWma qudi aisrola. Camovarda is qudi da cxens zed Tavze daemxo. jiSiani da oCani cxeni wamsve gverdze gaxta, maTiuSi ki miwaze daenarcxa. maSinve miscvivdnen, aitaces, etlSi Caawvines da sasaxleSi gaaqroles. maTiuSs araferi stkenia, arc goneba daukargavs, daawvines Tu ara, maSinve Rrmad CaeZina. eZina da eZina. eZina saRamomde, mere dilamde, mere SuadRemde.

- dalaxvros eSmakma, maWameT rame! - ise daiyvira gamoRviZebulma maTiuSma, msaxurebs SiSisagan qaRaldisferi daedoT.

erTi wuTic ar iyo gasuli, rom sawolze, sawolis garSemo da sawolqveS asi Tavi saWmeli elaga.

- am wuTs momaSoreT es ucxouri delikatesebi! - isev iyvira maTiuSma. - momitaneT kombosto, Zexvi da ludi.

RmerTo Cemo, sasaxlis bufetSi, erTi naWeri Zexvi ra aris, erTi naWeri Zexvi ar moeZevebodaT! sabednierod, sasaxlis dacvis kaprals hqonoda da iman asesxa.

- oh, Tqve dedas biWebo, mtiralebo, nebricucebo, azizmazizebo, mliqvnelebo! - maTiuSma erTbaSad gadmoafrqvia jariskacuri mecniereba. - me vici, rogorc mogivliT amis Semdeg!

ijda, madianad ilukmeboda da Tan fiqrobda.: „amis Semdeg icodnen, rom namdvili mefe dabrunda, yvela valdebulia,

memorCilebodes~. maTiuSi grZnobda, rom gadaxdil omze didi omi eloda Tavis

ministrebTan. frontzeve gaego, finansTa ministri sibrazisagan cecxls afrqvevso. - egec ityvis, gavimarjveT! - ambobda Turme finansTa ministri. - ratom

kontribucia ar moiTxova? yovelTvis ase iyo, vinc damarcxdeboda, kontribuciasac is ixdida. keTilSobileba gaamoiCina? Zalian kargia, magram neba iboZos da TviTon gauZRves meurneobas, roca xazina carielia. erTi vnaxav, ras miscems mefabrikeebs zarbaznebSi, mewaReebs - CeqmebSi, mommargeblebs - SvriaSi, muxudosa da burRulSi. vidre omi iyo, yvela icdida, axla midi da mieci, visac ra ekuTvnis. rac ar aris, ras miscem!

gacofebuli yofila saqmeTa ministric. - rac es wuTisofeli arseobbs, sagareo saqmeTa ministris gareSe jer

xavi aravis daudvia. me riRas maqnisi var? mTeli TanamSromlebi damcinian.

vaWrobis ministrs mefabrike ar aZlevda mosvenebas, ginda Tu ara, faifuris TojinaSi rac mekuTvnis, momecio.

ufros ministrsac sindisi mTlad wminda ar hqonda, policiis prefeqtsac SiSis zafra uvlida, roca gaaxsendeboda, ra sulelurad axsna maTiuSis dakargva.

maTiuSs zogi ram gagebuli hqonda, danarCens ki xvdeboda, da gadawyvita, yvelgan wesrigi daemyarebina.

ministrTa mmarTvelobam dro moWama. neba iboZon da an daemorCilon, an arada sasaxleSi fexi amoikveTon. ufros ministrs avad gaxdoma rom moundeba, maTiuSi xvewna-mudaras aRar dauwyebs, amas nu izamo.

Page 44: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

44

Zexvi gaaTava, tuCebi moiloka, xaliCaze gadafurTxa da msaxurebs ubrZana, erTi vedro civi wyali gadamavleTo.

- es aris jariskacuri banaoba, - Tqva nasiamovnebma, Tavze gvirgvini daidga da sxdomaTa darbazSi SebrZanda. darbazSi samxedro ministri daxvda.

- danarCenebi sad arian? - ar icodnen, rom Tqvens mefur udidebulesobas maTTan TaTbiri

surda. - iqneba fiqrobdnen, rom omidan davbrundebodi da ucxo aRmzrdels

gakveTilze davujdebodwi, TviTon ki Tavis gemoze iparpaSebdnen? ver mivarTvi! Zalian scdebian!.. batono ministro, sxdoma mibrZanebia or saaTze. darbazSi Tavs rom moviyriT, derefanSi fexakrefiT Semovides jariskacebis oceuli. ocmeTauri karTan dadges da yuri dagvigdos. rogorc ki taSs Semovkrav, maSinve darbazSi Sepmovidnen. Tqven simarTles getyviT: Tu isev Zveleburda parpaSi moiwadines, maSinve davapatimreb. magram icodeT, saidumloa.

- mesmis, Tqveno mefuro udidebulesobav, - Tayvani sca ministrma. maTiuSma moixada gvirgvini da sasaxlis baRSi gavida. ramdeni xania am

baRSi aRar yofila! - ho, marTla, sul damaviwyda, feleki! - maTiuSma daustvina. imave wams gugulis xma Semoesma. - modi, felek, nu geSinia. me axla ukve namdvili mefe var, Tavis

marTleba aravisTan aRar damWirdeba. - mere, me ra? mamaCemi raRas ityvis?! - mamaSens uTxari, rom mefis favoriti xar da me vbrZaneb, TiTs

dakareba ar gagibedos! - Tqvenma mefurma udidebulesobam rom inebos da daweros... - didi siamovnebiT. wamodi Cems kabinetSi. feleks meored Txovna ar dasWirvebia, maSinve gahyva. - batono saxelmwifo mdivano, gTxovT, daweroT cnoba, rom me feleks

Cems favoritad vniSnav. - Tqveno udidebulesobav, uwin samefo karze aseTi Tanamdeboba ar

arsebobda. - uwin ar arsebobda, axla iarsebebs. aseTia Cemi mefuri survili. - Tqveni mefuri udidebulesoba xom ar inebebs, rom am cnobis dawera

ministrTa sabWos sxdomamde gadaidos? arc Zalian Seyovndeba da formalobasac davicavT.

maTiuSs undoda daTanxmeboda, magram felekma saxeloze Camoswia. - dalaxvros eSmakma! me moviTxov, dauyovnebliv daweroT! - iyvira

maTiuSma. mdivanma kefa moifxana da ori cnoba dawera. erTSi ewera: „me, maTiuS mefe, moviTxov, dauyovnebliv xelmosawerad momarTvan

beWeddasmuli qaRaldi, rTac me feleks vniSnav mefis favoritad. Cemi kategoriuli brZanebis dauyovnebliv SeusruleblobisaTvis damnaSaves ar ascdeba usastikesi da umkacresi sasjeli, rasac vacnobeb baton saxelmwifos mdivans da Cemi sakuTari xelmoweriTac vadastureb~.

mdivanma maTiuSs auxsna, mxolod am qaRaldis xelmoweris Semdeg meqneba ufleba, meore cnoba davweroo.

maTiuS mefem xeli moawera. Semdeg mdivanma feleks misca beWeddasmuli qaRaldi, riTac feleki mefis favoritad iniSneboda.

Page 45: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

45

amis Semdeg maTiuSi da feleki mefis satumro darbazSi Sevidnen, dasxdnen da xan saTamaSoebs aTvalierebdnen, xan wignebs, Tan saubrobdnen, ixsenebdnen omis ambebs, Tavis Tavgadasavals. mere erTad isadiles da baRSic erTad gavidnen. felekma Tavis Tanatol biWebsac dauZaxa da mSvenivrad erTobodnen ministrTa sabWos sxdomis dawyebamde.

- me valdebuli var wavide, - naRvlianad Tqva maTiuSma. - me rom mefe viyo, arasodes arafris valdebuli ar viqnebodi. - Sen ar gesmis, Cemo felek. Cven, mefeebs, yovelTvis ar SegviZlia imis

gakeTeba, rac gvsurs. felekma mxrebi aiCeCa da amiT gaagebina, rom isev Tavis azrze idga.

mere mefis xelmowerili qaRaldiT Sin wavida, magram fexi ukan rCeboda, roca axsendeboda mamis mkacri Tvalebi da Zalze nacnobi kiTxva:

- sad dawanwalebdi upatrono ZaRliviT! aba, Camofqvi! am kiTxvas rac mosdevda, felekma esec kargad icoda, magram axla

imedi hqonda, rom saqme sxvanairad Setrialdeboda. daiwyo gauTavebeli Civili, wuwuni da sayvedurebi.finansTa ministri

ambobda, fuli ar maqvso. vaWrobis ministrma Tqva, vaWrebma am omSi Zalian izarales da gadasaxads veRar ixdiano. gzaTa ministri ambobda, vagonebi zeviT-qveviT amdeni raxraxisagan ise daingra, suyvela SesakeTebelia, SekeTeba ki Zviri dajdebao. ganaTlebis ministri Cioda, omis dros bavSvebma sul aiSves Tavi: aqoda, mamebi frontze wavidneno, dedebs aRar emorCilebodnen. axla maswavleblebi moiTxoven, xelfasi mogvimateT da skolebSi damsxvreuli SuSebic CagvisviTo. amis Semdeg imaze ilaparakes, omis dros mindvrebi mouxvneli da dauTesavi dagvrCa, omis wyalobiTve farTo moxmarebis saqoneli Zalze cotaao. mTel saaTs sul erTsa da imaves laparakobdnen.

ufrosma ministrma erTi Wiqa wyali gadahkra. ufrosi ministri yovelTvis erT Wiqa wyals gdauZaxebda xolme, roca didxans laparaks apirebda. maTiuSs ejavreboda, ufrosi ministri wyals orm svamda.

- batonebo, Zalian ucnauria Cveni sxdoma. vinmem rom mogvisminos da ar icodes, ra moxda, egoneba, omi ubedurad daumTavrebiaTo. ifiqrebs, damarcxebulano. magram Cven xom gavimarjveT! dRemde sul ase iyo: vinc damarcxdeboda, kontribucias ixdida, gamarjvebuli ki mdidrdeboda. asec unda iyos, imitom rom, mxolod is qveyana imarjvebs, romelic zarbaznebze, Tofiswamalsa da jaris sakvebze fuls ar zogavs. Cven yvelaze bevri davxarjeT da kidec gavimarjveT. Cveni gmiri mefe maTiuSi TviTon daadasturebs, rom Cvens jars yvelaferi hqonda. maS ratom unda vizaraloT? isini dagvesxnen Tavs, imaT gagvimarTes omi, Cven ki vapatieT. amiT gamovxateT Cveni sulgrZeloba, gulkeTiloba. magram ratom ar unda agvinazRauron omis xarjebi? araferi gvinda imaTi, mogvcen is, rac gvekuTvnis. keTilSobilebiT aRsavse gmirma maTiuS mefem mterTan zavi dado. es iyo gonivruli da, amasTan erTad, sulgrZeli nabiji. magram ukontribuciod dadebulma zavma araCveulebriv finansur gaWirvebaSi Cagvagdo. Cven am gaWirvebas Tavs mainc davaRwevT, imitom rom, gamocdileba gvaqvs, bevri brZnuli wigni wagvikiTxavs, arc sifrTxile gvaklia, bevri ramis gakeTebac SegviZlia, da Tu maTiuS mefe isev iseT ndobas gamogvicxadebs, rogori ndobiTac omamde gvepyroboda, Tu inebebs Cveni rCevis miRebas...

Page 46: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

46

- batono ufroso ministro, - gaawyvetina maTiuSma, - geyofaT laqlaqi, Tqven imis dardi ki ar gaqvT, rCeva-darigeba momceT, Tqven gindaT, qveynierebas marTavdeT, me ki faifuris Tojinad maqcioT. me Tqven geubnebiT, araferi gamogivaT, eSmakma dalaxvros!

- Tqveno udidebulesobav... - kmara, ar mogcemT amis uflebas, morCa da gaTavda. mefe var da mefed

davrCebi! - gTxovT, erTi sityva maTqmevinoT, - xma amoiRo iusticiis ministrma. - TqviT, oRond mokled. - kanonTa da miTiTebaTa krebulis 814-e tomis X|| wignis 777555-e

paragrafis mexuTe damatebaSi, mexuTe gverdis meToTxmete striqonSi, vkiTxulobT:

„Tu taxtis memkvidres jer oci weli ar Sesrulebia...~ - batono iusticiis ministro, me eg sulac ar mainteresebs. - gasagebia. Tqvens udidebulesobas surs, kanons gverdi auaros, me

mzad var, dagisaxeloT kanoni, romelic am SemTxvevas iTvaliswinebs. arsebobs 486-e tomis 105-e paragrafi.

- batono iusticiis ministro, me eg sulac ar mainteresebs. - amazedac arsebobs Sesaferisi kanoni: „Tu mefe paragrafebSi

Tavmoyril kanonebs ugulebelyofs!..~ - gaaCumeT ena, Wirma wagiRoT... - Wirzedac aris kanoni. „Wiris epidemiis gaCenis SemTxvevaSi...~ maTiuSs moTminebis Zafi gauwyda da taSi Semohkra. darbazSi

jariskacebi Semovidnen. - daapatimreT es batonebi! - brZana maTiuSma. - waiyvaneT sapatimroSi. - saamiso kanonic arsebobs! - daiZaxa gaxarebulma ministrma. - amas

ewodeba samxedro diqtatura... vai, es ki ukanonobaa! - daiyvira ministrma, roca erTma jariskacma xStiT neknebSi ubiZga.

carciviT gafiTrebuli ministrebi sapatimroSi waiyvanes. samxedro ministri ar daupatimrebiaT, mefes samxedro salami misca da darbazidan gavida.

samariseburi siCume Camovarda. maTiuSi martoka darCa. cota xnis Semdeg xelebi ukan Semoiwyo da darbazSi gaiar-gamoiara. ramdenjerac sarkis win gaivlida, imdenjer Caixedavda da gaifiqrebda, cotaTi napoleons vgavaro.

- ra vqna axla? magidaze qaRaldebis grova darCa, xeli xom ar moaweros suyvelas?

ratom aweria zogs „nebas vaZlev, zogs ki - „gadaidos~ an „aikrZalos~? iqneb yvela ministri ar unda daepatimrebina? iqneb, saerTod, ase ar

unda moqceuliyo? ra moxdeba axla? an, kacma rom Tqvas, ratom daapatimra? ra daaSaves? simarTle rom

iTqvas, maTiuSma sisulele Caidina. ra eCqareboda zavis dadeba? xom SeeZlo, ministrebi moewvia! maSin, albaT, iusticiis ministri kontribuciazedac ityoda rames. magram ra icoda maTiuSma, rom raRaca kontribuciebi arsebobda? rac marTalia, marTalia. vinc gaimarjva, iman ratom unda zRos? garda amisa, amaT xom ar wamoiwyes omi, isini daesxnen Tavs.

xom ar ajobebda, mefeebisaTvis miewera? isini samni arian da xarjebsac ufro iolad gadaixdian, vidre maTiuSi.

Page 47: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

47

magram rogor iwereba aseTi werilebi? rogor Tqva im ministrma? 814-e tomio? netav sul ramdeni wignia? maTiuSs ki mxolod moTxrobebis ori krebuli da napoleonis biografia aqvs wakiTxuli. Zalian cotaa.

maTiuSs TandaTan ufro mZime fiqrebi moeZala. uecrad Ria fanjridan gugulis xma Semoesma.

rogorc iqna martoobas bolo moeRo. - felek, Cem adgilas ras izamdi? - me, Tqveni udidebulesobis adgilas, isev baRSi gaverTobodi, imaT

TaTbirebze ki sulac ar mividodi. rac momindeboda, imas gavakeTebdi, imaTac nebaze mivuSvebdi, rac moesurvebodaT, is gaekeTebinaT.

- cudi ambavi moxda, felek, isini ukve sapatimroSi sxedan. - sxedan da isxdnen, Tu Tqvens mefur udidebulesobas ase surs. - a, naxe, ramdeni xelmouwereli qaRaldia! me rom xeli ar movawero,

arc rkinigzebi gvebneba, arc fabrikebi da arc araferi. - Tu asea, unda moaweroT! - ara, daicade, momismine. uimaTod araferi ar vici. moxuc mefeebsac ki

ar SeuZliaT uministroebod muSaoba. - Tu asea, adeqiT da gaaTavisufleT. maTiuSi sixarulisagan kinaRam gadairia. ra ubralo rame yofila, me

ki azrad ar momdiodao. marTlac, cudi araferi momxdara, yovel wuTs SeuZlia gaaTavisuflos. magram aseTi gamgeblobisa da mbrZaneblobis uflebas ki mainc aRar miscems. yvelani maTiuSs unda emorCilebodnen. ara, ise aRar moiqceva, rom maTiuSi, mefe, iZulebuli iyos, bufetidan an sakuTari baRidan raRac moiparos da megolbars ise gaumaspinZldes. arc meseridan dauwyebs cqeras, roca bavSvebi iTamaSeben. masac unda TamaSi. maTiuSs surs, rom isev is keTili kapitani aswavlides, visi xelmZRvanelobiTac ibrZoda mTeli omis ganmavlobaSi. bolos da bolos, cudi xom araferi swadia? unda, rom sxvebiviT mxiaruli biWi iyos da ar awamebdnen.

feleks didxans darCena ar SeeZlo: qalaqSi raRac didi saqmeebi hqonda. cotaodeni fulis saTxovnelad mosuliyo. masesxe, tramvais fulad minda, SeiZleba papirosisTvis da SokoladisTvisac damWirdeso.

- didi siamovnebiT, felek, aha, waiRe. da maTiuSi kvlav marto darCa. ceremonmaisteri ratomRac gaurboda. aRmzrdelic sadRac miimala,

msaxurebi ki aCrdilebiviT uxmaurod daiZurwebodnen. ucbad maTiuSs erTma azrma gauelva TavSi: xom SeiZleba, rom yvelani

tiran mefed Tvlidnen! da SiSma aitana. ra saSineleba iqneboda! maTiuSi xom badiSi iyo hainrix uswrafesisa,

xalxs yvavebiviT rom xocavda. ra unda qnas, ra eSveleba? netavi feleki mainc movidodes, an sxva vinme. oTaxSi Cumad Semovida maTiuSis moxuci eqimi. maTiuSi sixaruliT cas

ewia. - didi saqme maqvs, - Zlivs gabeda eqimma, - magram vSiSob, rom Tqveni

udidebulesoba uars mibrZanebs. - viTom ratom, tirani var? - hkiTxa maTiuSma da eqims TvalebSi

miaCerda. - hm... ratom, tirani! ubralod, didi saqmea. - ra saqmea?

Page 48: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

48

- mindoda meTxova, cota SeRavaTi geboZebinaT patimrebisTvis. - Tamamad TqviT, eqimo, winaswar yvelaferze Tanaxma var. me sulac ar

vjavrob maTze. SemiZlia axlave gavaTavisuflo, Tu pirobas dadeben, rom Tavnebobas aRar moiwadineben.

- ai es namdvili mefuri sityvaa! - SesZaxa gaxarebulma eqimma da patimrebis Txovna waukiTxa: - ufrosi ministri Txoulobs baliSs, leibsa da sabans; namjaze wola ar SemiZlia, Zvlebi mtkivao.

- me ki miwaze meZina, - uTxra maTiuSma. - janmrTelobis dacvis ministri kbilis fxvnilsa da jagriss

moiTxovs. vaWrobis ministri - TeTr purs; sapatimros Sav purs ver geaxlebiTo. ganaTlebis ministri wasakiTx wigns Txoulobs. Sinagan saqmeTa ministrs fxvnili sWirdeba. usiamovno ambisgan muclis tkivili astexia.

- iusticiis ministri ras moiTxovs? - arafers ar moiTxovs. kanonTa krebulis 745-e tomSi waukiTxavs, rom

dapatimrebul ministrebs mxolod sami dRis Semdeg SeuZliaT, mefes Sewyaleba sTxovon. eseni ki mxolod sami saaTia, rac sxedan.

maTiuSma brZana, patimrebisTvis sasaxlidan waeRoT logini da samefo sadili, saRamoTi ki - vaxSami da Rvino. iusticiis ministrze brZana, mcvelebis TanxlebiT axlave aq momgvareTo.

iusticiis ministri rom movida, maTiuSma Tavazianad SesTavaza savarZeli da hkiTxa:

- kanonieri iqneba Tu ara, rom xval sapatimrodan gamogiSvaT? - mTlad kanonieri ar iqneba, Tqveno mefuro udidebulesobav, magram

samxedro diqtatura aCqarebuli proceduris momxrea. Tu am saqciels ase vuwodebT, formaluroba daculi iqneba.

- batono ministro, me rom isini gamovuSva, SeuZliaT, axla me Camsvan sapatimroSi?

- ara aqvT ufleba, Tumca, meore mxriv, 949-e tomSi mTavrobaze xelyofac aris gaTvaliswinebuli.

- ar mesmis, - gamotyda maTiuS mefe, - ra dro damWirdeba, rom es yvelaferi gavigo?

- albaT, ormocdaaTi weliwadi, - miugo ministrma. maTiuSma amoioxra. mefis gvirgvini maTiuSs yovelTvis emZimeboda,

magram axla iseT tvirTad daawva, TiTqos saartilerio Wurvi yofiliyos.

ministrebs borkilebi ahyares da sapatimros sasadiloSi Seiyvanes. aqve

mobrZandnen iusticiis ministri da samxedro ministri. dacvam xmali SiSvla, Tavis adgilas dadga. daiwyo TaTbiri.

maTiuSma winaRamesve awon-dawona, rogor unda moqceuliyo. - Tqven didebs mouareT, imaTze ifiqreT, me bavSvebis mefe viqnebi.

Tormeti wlisa rom gavxdebi, mxolod imaze vimefeb, vinc Tormeti wlisaze metisa ar iqneba. TxuTmetisa roca gavxdebi, imaTze vimefeb, vinc TxuTmetisaze metisa ar iqneba. ise ki, mefe var, da, rasac movisurveb, imas gavakeTeb; rogorc momesurveba, ise moviqcevi. danarCeni, Tu gnebavT, yvelaferi Zveleburad darCes. me TviTon patara var da Zalian kargad vici, ra undaT bavSvebs.

- erT dros Cvnec viyaviT patarebi, - Tqva ufrosma ministrma. - keTili, magram axla ramdeni wlisa brZandebiT?

Page 49: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

49

- ormocdasamisa, - miugo ufrosma ministrma. - maS, ratom mbrZaneblobT Tqvenze ufrosebs? batoni gzaTa ministri

sruliad axalgazrdaa, matarebliT ki moxucebic mgzavroben. ministrebma erTxmad miuges: marTalia, marTaliao. - amaze ras ityviT, batono iusticiis ministro, xom SeiZleba ase

moviqceT? - aramc da aramc, - ar daeTanxma iusticiis ministri. - 1349-e tomSi

gaTvaliswinebuli kanoniT, bavSvebi mSoblebis sakuTrebas warmoadgenen. arsebobs mxolod erTi gamosavali.

- romeli? - cnobiswadilma Seipyro mefe. - maTiuS mefes unda ewodos „reformatori mefe maTiuS pirveli~ (tomi

1764-e, gverdi 377-e). - „reformatori mefe~ ras niSnavs? - imas niSnavs, rom is aris mefe, romelic kanonebs cvlis. mefe rom

brZanebs: msurs aseTi da aseTi kanoni gamovceo, me uars Sevkadreb, vetyvi: ar SeiZleba, imitom rom sxvanairi kanoni ukve arsebobs-meTqi. magram mefem rom brZanos: aseTi da aseTi reforma minda gavataroo, me dasturs mivcem, saqciels movuwoneb.

ministrebi daeTanxmnen. amis Semdeg felekis ambavi ganixiles. - ar SeiZleba, feleki favoritad dainiSnos. - ratom? - imitom, rom etiketi amis nebas ar iZleva. sxdomaze cremonmaisteri ar brZandeboda da ministrebi kargad ver

uxsnidnen maTiuSs, ras warmoadgenda samefo karisetiketi. danamdvilebiT maT mxolod is icodnen, rom mefeebs gardacvalebis Semdeg SeeZloT hyolodaT favoriti. RmerTma daifaros, esimas ar niSnavs, rom maTiuSi aucileblad unda mokvdes, magram is cnoba feleks usaTuod unda CamoerTvaso.

- diax, is cnoba ukanonoa, - daadastura iusticiis ministrma. - feleks SeuZlia mefesTan iaros, SeuZlia misi guliTadi megobari iyos, magram amis dawera da beWdiT damowmeba arafris didebiT ar SeiZleba.

- keTili, - Tqva maTiuSma da maTi gamocda moindoma: - magram me rom ar dageTanxmoT da isev sapatimroSi gayuryutoT?

- es sul sxva saqmea, - gaiRima iusticiis ministrma, - mefes yvelaferi SeuZlia.

maTiuSi gancvifrda. am raRac sisulelis gulisTvis, raRaca qaRaldis gulisTvis, mzad arian, sapatimroSi isxdneno.

- Tqveno udidebulesobav, nuki gewyinebaT da, kanoni amasac iTvaliswinebs, - uTxra iusticiis ministrma. - 235-e tomSi amaze SeniSvnaa damatebuli. mefes sicocxleSic aqvs ufleba, favoriti hyavdes, magram aseT mefes reformatori aRar ewodeba...

- maS ra ewodeba, - SeSfoTebiT hkiTxa maTiuSma da TiTqmis mixvda yvelafers.

- aseT mefes „tirani~ ewodeba. maTiuSi adga. sapatimros dacvam xmali aswia da molodinad iqca. Rrma

siCume Camovarda. SiSisgan yvelas ferma gadahkra. sapatimros buzebmac Sewyvites bzuili.

magram maTiuSma xmamaRla da garkveviT Tqva: - dReidan me viwodebi reformator maTiuS mefed. batonebo,

Tavisuflebi xarT.

Page 50: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

50

sapatimros yaraulma borkilebi maSinve sawyobSi gaitana, ukve saWiro aRa riyo. dacvam xmali qarqaSSi Caago, mekarem rkinis mZime kari gaaRo. ministrebi mxiarulad ifSvnitavdnen xelebs.

- batonebo, axla me msurs, rame reforma gavataro. vbrZaneb, xval yvela moswavles mieces TiTo girvanqa Sokoladi.

- Zalian bevria, - Sehbeda janmrTelobis dacvis ministrma. - bevri-bevri, girvanqis meoTxedi mivceT.

- kargi, mivceT girvanqis meoTxedi. - mTel saxelmwifoSi xuTi milioni moswavlea, - Tqva ganaTlebis

ministrma. - uqnarebsa da cuRlutebsac Tu mivcemT Sokolads... - yvlas, iyvira maTiuSm, - uklebliv yvelas mieces! - amden Sokolads Cveni fabrikebi mxolod cxr adReSi daamzadeben. - matareblebiT Cveni qveynis sxvadasxva kuTxeSi gadazidvas ki

erTikvira moundeba. - rogor xedavT, Tqveno udidebulesobav, brZaneba mxolod sami kviris

Semdeg Sesruldeba. - raki asea, ras vizam! - Tqva maTiuSma da gulSi ki gaifiqra: „ra

kargia, gamocdili TanaSemweebi rom myavs: eseni rom iyvnen, isic ar mecodineboda, ramdeni Sokoladi damWirdeboda. arc is mecodineboda, vis unda daemzadebina. azradac ar momividoda, rom Sokoladi mTel qveyanaSi unda damegzavna~.

magram maTiuSs xmamaRla ar uTqvams, rac gaifiqra, is ki ara, ise moaCvena Tavi, viTom ukmayofiloc iyo. bolos Tqva:- maS ase, gTxovT, es ambavi xvalve gamoaqveynoT gazeTebSi.

- momiteveT siTamame, - sTxova iusticiis ministrma, - es yvelaferi Zalian kargia, magram reforma mainc ar aris. es mxolod mefuri saCuqaria. sxva ambavi iqneboda, maTiuS mefes rom kanoni gamoeca: moswavleebs Sokoladi saxelmwifosagan yoveldRiurad mieceso. es ukve kanoni iqneboda. ise ki mxolod gamaspinZlebad, saCuqrad, siurprizad CaiTvleba.

- kargi, CaiTvalos gamaspinZlebad, - daeTanxma maTiuSi. Zalian iyo daRlili da eSinoda, kidev didxans ar ilaqlaqono.

- TaTbiri damTavrebulia, mSvidobiT, batonebo. maTiuSi samefo avtomobiliT sasaxleSi dabrunda, saswrafod Seirbina

baRSi da feleks daustvina. - ici ra, felek, me ukve namdvili mefe var. ukve yvelaferi kargad

aris. - Tqveno udidebulesobav, samagierod, me ar gaxlavar kargad. - ratom? - gaukvirda maTiuSs. - im cnobis gulisTvis mamaCemma ise mimbegva, Tvalebidan naperwklebi

mayrevina. - mimbegvao? - ufro metad gaukvirda maTiuSs. - ho. mefis uflebaa, mowyaleba giTavazoso, Cemi, mamobrivi ufleba ki

is aris, gverdebi dagizilo, ZaRlis lekvo, sasaxleSi mefisa xar, Sin - mamisao. mamis xeli ki ufro erTgulia, vidre mefis mowyalebao.

maTiuSi frTxilobda. ukve kargad icoda, rom aCqarebiT da daufiqreblad araferi ar unda gaekeTebina. cxovrebac omiviTaa: Tu gsurs, gaimarjvo, kargad unda moemzado SetevisaTvis. maSin iCqara im cnobis micema da sisulele Caidina. TviTonac davidarabaSi gaexvia, feleksac kargad moxvda. axla xom mTlad sircxvilSi Cavarda da Tavs

Page 51: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

51

lafi daesxa: maTiuSi, mefe, cnobas aZlevs feleks da viRac ocmeTauri ki Svils scems am cnobisTvis!

- felek, ici ra, Cven cota avCqardiT. Tu gaxsovs, me mindoda, rom mogvecada. axla erTi ram minda gagagebino.

da maTiuSma Sokoladis ambavi uambo. - mefeebs ar SeuZliaT, yvelaferi gakeTon, raca surT. - ra Tqma unda, Tqveno udidebulesobav... - felek, modi, dReidan saxeli damiZaxe. Cven xom erTad vibrZodiT! me

Seni wyalobiT davaRwie Tavi tyveobas. biWebma moiTaTbires da gadawyvites, rom, martoni rom iqnebodnen,

erTmaneTisTvis isev Serqmeuli saxelebi daeZaxaT. - Tanaxma xar, goriglejiav? - Tanaxma var, muxiglejiav. axla ukve advili iyo im danavsuli cnobis gamorTmeva. - sanacvlod cigurebs mogcem, or tafels, markebis alboms,

gamadidebel SuSas da magnits, - SesTavaza maTiuSma. - mamaCemi adgeba da kidev mcems. - kargi, felek, ra iyo, cota moiTmine. xom xedav, rom mefeebs ar

SeuZliaT erTi xelis dakvriT ramis gakeTeba! mefeebi kanonebs unda daemorCilon.

- es raRas niSnavs? - jer me TviTonac kargad ar mesmis. me mgoni, raRa wignebia, an amis

msgavsi rame. - aba ra! Sen sul TaTbirze zixar da cota-cotas yvelafers swavlob,

me, ra? - guli daswyda feleks. - nu dardob, felek, ai, naxav, yvelaferi kargad iqneba. Tuki is

SemiZlia, rom xuT milion bavSvs Sokoladi davurigo, SenTvisac xom bevri kargi ramis gakeTebas movaxerxeb! magram yvelaferi kanoniT unda gavakeTo, Sen arc ki ici, saRamoTi rom davwvebi, ramden xans Zili ar mekareba. vwevar da vfiqrob, iseTi ra gavakeTo, rom yvelani kargad iyvnen-meTqi. amis Semdeg ki, albaT, cota gamiadvildeba. aba didebisTvis ra unda gamekeTebina? fuli aqvT da TviTonac iyidian. arayi mimeca? daTvrebian, es aris kargi saqme?

- ar vici, - uTxra felekma. - Sen yvelaferze erTbaSad fiqrob. me rom Sen adgilas viyo, CemTvis baRSi saqanelasa da karusels gavakeTebinebdi, musikasac davakvrevinebdi.

- ici, felek, Sen mefe ara xar da es ar gesmis. kargi, gamarTon karuseli, magram erTi ki ara! TaTbirs rom moviwvevT, me moviTxov, rom yvela skolaSi dadgan saqanela da karuseli, musikac daukran.

- tiric mouwyon da keglic aTamaSon. - es ukve, ici... ministrebi sapatimrodan gamovidnen Tu ara, maSinve sakonditroSi

wabrZandnen, rom naRebiani yava daeliaT da kremiani namcxvari mierTvaT. ganTavisuflebiT ki ganTavisufldnen, magram mainc yvelas cxvir-cxviri Camostiroda, radganac kargad dainaxes, rom maTiuSis mxardamxar saxelmwifos marTva, cota ar iyos, gauZneldebodaT.

- upirveles yovlisa, fuli unda visesxoT. - axali rom movWraT?

Page 52: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

52

- jerjerobiT ar SeiZleba, omis dros metismetad bevri movWeriT. cota xans unda movicadoT.

- eriha! ra dros mocdaa, amdeni Tanxa gvaqvs gadasaxdeli! - hoda, mec imitom vambob, ucxoeTis mefeebs vesesxoT-meTqi. TiTom oTxi kremiani namcxvari miirTva, naRebiani yava daayola da

saxlebSi wavid-wamovidnen. meore dRes ufrosi ministri mefes eaxla da moaxsena, rom aucilebeli

iyo, SeZlebuli mefeebisagan fuli esexaT. Zalian Zneli saqmea, ucxoeTis mefeebs Wkvianurze Wkvianuri werilebi undamivweroT, amitom yoveldRe or-ori TaTbiri gvebnebao.

- keTili, dasturi uboZa maTiuSma, - Tqven iTaTbireT, me ki dReidanve swavlas viwyeb. gakveTilebs kapitani Camitarebs.

movidnen samxedro ministri da kapitani. maTiuSi suliTa da guliT miesalma kapitans da isic ki ikiTxa, ar SeiZleba, maioroba vuboZoTo? magram gamoirkva, rom kapitani sul axalxan poruCiki yofiliyo, maSasadame, Zalian axalgazrda gaxldaT.

maTiuSma swavlas ise bejiTad mohkida xeli, garToba-TamaSi aRarc ki axsovda. kapitani Sors cxovrobda da maTviuSma SesTavaza, ojaxianad sasaxleSi gadmbargebuliyo. kapitans erTi biWi hyavda, erTi gogo. biWs staseki erqva, gogonas - elenka. sasaxleSi gadmosvlis Semdeg samiveni erTad mecadineobdnen da erTadve TamaSobdnen. gakveTilebze felekic modioda xolme, magram swavla maincdamainc didad ar exateboda gulze da gakveTilebs xSirad acdenda.

maTiuSi TaTbirebs ukve iSviaTad eswreboda. - dros tyuilad vkargava, mosawyenic aris da arc wesierad gamegeba

rameo. bavSvebi sixaruliT mirbodnen samefo baRSi. felekis mama winaT

durgali yofiliyo, axla gaixsena es Tavisi xeloba da bavSvebs saqanela gaumarTa. riT ar erTobodnen gogo-biWebi: xan qanaobdnen, xan damalobanas TamaSobdnen, xan mexanZreebi iyvnen. Tu burTaoba moundebodaT, burTaobdnen, zogjer ki samefo tbaSi naviT seirnobdnen da Tevzs iWerdnen.

samefo baRis mebaRe gulSemoyrili iyo. bavSvebma ramdenime SuSa rom Caamtvries, mebaRe maSin ki sasaxlis mmarTvelobaSi mivida saCivlelad, magram vin ras etyoda: maTiuSi reformatori mefe iyo da cxovrebaSi sakuTari adaT-wesebi Semohqonda.

SemodgomisTvis maTiuSma meRumeles moZebnac brZana, rom sefe-darbazSi Rumeli daedga; sulac ar vapireb audienciebis dros sicivisagan gaToSvaso.

wvimian dRes bavSvebi oTaxebSi TamaSobdnen. msaxurebi gulze sivdebonen, bavSvebi iataks aWuWyianebeno,magram, samagierod, dro Tavsayrelad hqondaT: kaciSvili aRar dagidevdaT, sakinZis yvela Rils Seikravdnen Tu ara. amasTanave, uwin sasaxleSi samariseburi siCume iyo gamefebuli da msaxurebi Zalian mowyenilebi daborialebdnen. axla ki mTeli sasaxle sicilsa da Jriamuls aevso. Zalian xSirad bavSvebTan mxiaruli kapitanic TamaSobda. zogjer ki moxuci eqimic ahyvebodaT da ise gaxalisdeboda xolme, maTTan erTad cekvavda da saxtunao TokiTac xtoda. ai maSin unda genaxaT sicili!

felekis mamam saqanela xom gaumarTa bavSvebs, mere patara etlic gauwyo, etls sami Tvali hqonda da waramara brundeboda, magram arc amaze wuxdnen, piriqiT, ufro gulianad icinodnen.

Page 53: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

53

Sokoladi ki sataxto qalaqSi bavSvebs iciT rogor dauriges? skolebidan gamoiyvanes da quCaSi or rigad Caamwkrives. SuaSi satvirTo manqana midioda. manqanaSi samxedroebi isxdnen da Sokolads arigebdnen. darigeba rom moaTaves, mere imave quCebSi maTiuSma gamoiseirna avtomanqaniT: bavSvebi Sokolads Wamdnen, icinodnen da yvirodnen:

- gaumarjos maTiuS mefes! maTiuSi yovel SeZaxilze dgeboda, bavSvebs harovan kocnas ugzavnida,

quds uqnevda, Sarfs afrialebda, gangeb Tavsa da xelebs amoZravebda, aqeT-iqiT trialebda, rom isev faifuris Tojina ar hgonebodaT da ar efiqraT, gvatyuebeno.

magram saidan ifiqrebdnen, gvatyuebeno, roca yvelam icoda, rom namdvili maTiuSi iyo. bavSvebTan erTad quCaSi maTi ded-mamac gamosuliyo. mSoblebic gaxarebulebi iyvnen. Turme bavSvebi Zalze kargad swavlobdnen mas Semdeg, rac gaiges, rom mefes bavSvebi uyvarda da yovelTvis maTze fiqrobda.

ganaTlebis ministrma am zeims Tavisi gunebiT erTi siurprizi daumata: zrdilobian da bejiT moswavleebs Teatris bileTebic dauriges. im saRamos maTiuSi, kapitani, feleki, elenka da staseki samefo loJaSi rom SebrZandnen, mTeli Teatri ukve bavSvebiT iyo savse.

maTiuSis gamoCenaze orkestrma himni daukra. yvelani fexze adgnen. maTiuSi himnis damTavrebamde gaWimuli idga, rogor etiketi moiTxovda.

bavSvebi axla mTel saRamos uyurebdnen TavianT sayvarel mefes. erTi es iyo, cota guli swydebodaT, rom samxedro mundiri ki ecva, magram Tavze gvirgvini ar edga.

ministrebi TeatrSi ar iyvnen. swored im saRamos ucxo qveynebis mefeebTan gasagzavn werils amTavrebdnen da TeatrSi wasasvleli dro ar hqondaT. marto ganaTlebis ministrma Seirbina ramdenime wuTiT da kmayofilma Tqva:

- ai es mesmis, visac namdvilad ekuTvnoda, iman miiRo saCuqari! maTiuSma zrdilobianad mouxada madloba da is dRe sasiamovnod

damTavrda. meore dRes ki maTiuSs friad uxaliso da usiamovno saqme unda

gaekeTebina. sasaxleSi Tavi moiyares ministrebma da sazRvargareTis qveynebis

elCebma. elCebisTvis zar-zeimiT unda gadaecaT is werilebi, romlebiTac maT mefeebs fuls sTxovdnen sesxad.

ministrebi mTel sam Tves moundnen werilebis weras, axla ki maTiuSi wynarad unda mjdariyo da moesmina, ra daweres im sam TveSi.

wynarad jdoma da mosmena ki Zalian uWirda, guSindeli gemrielad gatarebuli dRe rom axsendeboda. amas daumateT isic, rom ukve gadaCveuli iyo sxdomebsa da TaTbirebs.

aqti oTxi nawilisagan Sedgeboda. pirvel nawilSi ministrebi maTiuSis saxeliT werdnen, rom maTiuSis

winaprebi Zalian xSirad exmarebodnen sxva saxelmwifoebs da fuliTac umarTavdnen xels, roca sWirdebodaT. es iyo sesxis aqtis istoriuli nawili.

amas mosdevda karga mozrdili geografiuli nawili,. Sig aRniSnuli io, ra miwebi, ra teritoria ekuTvnoda maTiuSs, ramdeni qalaqi hqonda, ramdeni tye, ramdeni qvanaxSiris maRaro, marili da navTi. Semdeg ewera mosaxleobisa da sxvadasxva fabrikebis raodenoba. ewera, agreTve,

Page 54: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

54

ramdeni marcvleuli, kartofili da Saqari mohyavdaT yovelwliurad maTiuSis saxelmwifoSi.

aqtis mesame nawili iyo ekonomikuri. am nawilSi ministrebi Tavs iwonebdnen, Cveni qveyana mdidaria, fulic bevri gvaqvso, - xazinas yovelwliurad emateba didi gadasaxadiT, amitom valis gadaxda ar gagviWirdeba, Tqven amisi SiSi nu geqnebaTo. sesxis aReba maTiuSs mxolod imitom nebavs, rom ufro ukeTesad gauZRves meurneobas, ufro meti fuli hqondeso.

am meoTxe nawilSi ewera, romel axal rkinigzebs gaiyvandnen, ra qalaqebi aSendeboda. ramdeni axali saxli da fabrika ar Seemateboda maTiuSis saxelmwifos.

werilebi, albaT, saintereso mosasmenic ki iqneboda, magram Sig imdeni cifri ewera, - sul milionebi da aTobiT milionebi, - diax, imdeni cifri ewera, elCebi, wamdauwum saaTze iyurebodnen, maTiuSs ki mTqnareba autyda.

bolos, rogorc iqna, kiTxva daamTavres da elCebma Tqves: - Cven am baraTs Cvens mTavrobas gavugzavniT. Cvens mefeebs maTiuSTan

megobroba surT da, albaT, fulis sesxebaze uars ar ityvian. maTiuSs miarTves Zvirfasi qvebiT mooWvili oqros kalami da maTiuSma

werilebs miawera: „Tqveno mefuro udidebulesobav. me Tqven dagamarcxeT, magram

araviTari kontribucia ar amiRia, da ai axla gTxovT, fuli masesxoT, ise rom, nu iqnebiT Rorebi, fuli masesxeT~.

reformatori mefe maTiuS pirveli~. ucxoeTis mefeebma maTiuSs werili gamougzavnes. swrednen: Zalian

gTxovT, Cvens saxelmwifoSi gvestumroT. gTxovT, kapitani, eqimi, staseki da elenkac Tan iaxloTo.

„maTiuS mefe darwmunebuli brZandebodes, ar inanebs, rac SegviZlia, yvelafers viRonebT, rom kargad gaataros dro da, rasac moisurvebs, yvelaferi Seusruldes~.

maTiuSi sixaruliT cas ewia. aqamde ucxoeTis erT qalaqSi iyo namyofi, isic omis dros. axla ki sami qveynis dedaqalaqi unda enaxa, sami mefis sasaxle da baRebi unda daeTvalierebina. Zalian undoda gaego, am mefeebs rogor hqondaT saxelmwifo mowyobili. ambobdnen, erT dedaqalaqSi iseTi SesaniSnavi zologiuri parki aqvT, ra mxeci ginda, rom iq ar hyavdeT, - qveynierebis yoveli kuTxidan mihyavTo. meore dedaqalaqSi Turme erTi imodena saxli mdgara, felekma Tqva, TaviT zecas swvdebao. mesameSi ki iseTi maRaziebi yofila, am maRaziebs iseTi lamazi vitrinebi hqonia, mTel wediwads rom uyuro, ar mogbezrdebao.

Mministrebi Zalian nawyenebi iyvnen, ucxoeTis mefeebma ratom Cvenc ar

migvipatiJeso, magram ras izamdnen. finansTa ministri mainc emudareboda maTiuSs, arc fuli gamoarTva mefeebs da arc xeli mouwero rame qaRaldebze, usaTuod mogatyuebeno

_amis fiqri nu gaqvT, _ uTxra maTiuSma. _ patara viyavi da ver momatyues, axla rogor momatyueben!

_Tqveno udidebulesobav, axla omi damTavrebulia, Tavs megobrebad mogaCveneben, CumCumad ki ecdebian, rames gamogrCnen da xeli moiTbon.

_ viTom me ar vicode! _ iukadrisa maTiuSma, magram gulSi ki gauxarda, rom gaafrTxiles, da mtkiced gadawyvita, araviTar qaRaldze

Page 55: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

55

xeli ar moewera. Aaxla maTiuSs TviTonac eucnaureboda, rom mefeebma arc erTi ministri ar miiwvies stumrad.

_ frTxilad viqnebi, _ Sehpirda maTiuSi finansTa ministrs. sasaxleSi yvelas Surda, rom maTiuSi ase Sors unda gamgzavrebuliyo.

Uukve daiwyes skivrebis Calageba. Mmkeravebs axali tansacmeli mohqondaT. mewaReebi axal fexsacmels moarbeninebdnen. ceremonmaisteri TavqajSeyrili daqroda zeviT-qveviT, araferi dagvaviwydeso. Eelenka da staseki sixarulisgan fexze aRar idgnen.

Bbolos, rogorc iqna, movida ori avtomanqana. erTSi maTiuS mefe da kapitani Casxdnen, meoreSi _ eqimi, elenka da staseki. rkinigzis sadgurisken mimavlebs qalaqis mcxovreblebi misalmebis SeZaxilebiT acilebdnen. sadgurSi samefo matarebeli da ministrebi elodebodnen.

maTiuSi erTxel ukve ijda samefo matarebelSi. maSin omidan brundeboda da ise iyo daRlili, wesierad arc dauTvalierebia. Aaxla ki sul sxva ambavia. Aaxla maTiuSi gasarTobad, Tavisi siamovnebisTvis miemgzavreboda da safiqrali araferi hqonda. mxiarulad, sicil-xarxariT hyveboda, rogor emaleboda poruCiks, axlandel Tavis maswavlebels. ixsenebda, rogor umwarebdnen sicocxles rwyilebi. Ggaixsena maSindeli wvnianic, samxedro ministrTan Sexvedrac, roca maTiuSi kibidan uyurebda ai am matarebels, romliTac axla miemgzavreboda.

_ o, am adgilas mTel dRes videqiT. am sadguridan ukan dagvabrunes. samefo matarebels eqvsi vagoni eba. erTi vagoni saZinebeli iyo.

Yyvelas TiTo oTaxi hqonda gankuTvnili. Sig rbili sawoli, pirsabani, magida da skami idga. Mmeore vagoni sasadilo gaxldaT. SuaSi magida idga, garSemo skamebi hqonda Semowyobili, iatakze xaliCa efina. mTeli vagoni yvavilebiT iyo savse. Mmesame vagonSi biblioTeka iyo mowyobili, magram amjerad, wignebis garda, Sig mefis yvelaze lamazi saTamaSoebic elaga. meoTxeSi samzareulo iyo. mexuTe vagoniT mzareulebi da msaxurebi mgzavrobdnen. Mmeeqvse vagoniT savse skivrebi mihqondaT.

bavSvebi wamdauwum fanjaraSi iyurebodnen da erTobodnen. Mmatarebeli mxolod drodadro Cerdeboda did sadgurebSi, rom orTqmavalSi wyali CaesxaT. vagonebi ise msubuqad misrialebda, arc gruxunebda, arc jayjayebda.

saRamoTi mgzavrebma Cveulebrivad daiZines, diliT ki ukve sazRvargareT gaiRviZes.

maTiuSma is iyo xelpiri daibana da Caicva, rom ucxoeTis mefis elCic warudga misasalmeblad. Turme matarebelSi Rame Camjdariyo, magram maTiuS mefe udroo dros ar Seuwuxebia, ZiliT ki mTel Rames Tvali ar mouxuWavs: rac sazRvarze gadmovidnen, maTiuS mefeze mzrunveloba ukve am elCs evaleboda.

_ rodis viqnebi Tqveni mefis dedaqalaqSi? _ or saaTSi. maTiuSs siamovnebas hgvrida elCis saqcieli: ucxoeTis mefis elCi

maTiuSis enaze laparakobda. Tumc maTiuSs ramdenime ucxo ena esmoda da laparakobda kidec am enebze, magram mainc Tavis enaze saubari ufro exaliseboda da esiamovneboda.

Znelia, sityviT aiweros, rogor daxvdnen maspinZlebi. maTiuSi ucxo qveynis dedaqalaqSi ise ki ar Sedioda, rogorc am qveynis qalaqebisa da cixe-burjebis dammarcxebeli, Sedioda, rogorc misi xalxis gulis dampyrobi. Aam saxelwifos moxuci, WaRara mefe, Tavisi SvilebiTa da

Page 56: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

56

SviliSvilebiT, sadgurSi elodeboda maTiuSs. iqaurobisaTvis rom SegexedaT, rkinigzis sadguri ki ara, umSvenieresi baRi gegonebodaT, imdeni yvavili moezidaT. yvavilebiTa da totebiT daewnaT warwerac: @„keTili iyos Seni mobrZaneba, patara megobaro!” warmoiTqva misasalmebeli sityvebi. maTiuSs keTil, brZen da mebrZol mefes uwodebdnen. uwinaswarmetyveles, amqveynad yvela saxelmwifoze didxans imefebo. vercxlis langariT puri da marili miarTves. Mmkerdze briliantisTvliani umaRlesi ordeni _ lomis ordeni Camohkides. Mmoxucma mefem ise gulTbilad gadakocna, maTiuSs Tavisi gansvenebuli mSoblebi gaaxsenda da Tvalebi cremlebiT aevso. Uukravda orkestri, frialebda bairaRebi. aRemarTaT triumfaluri TaRebi. Aaivnebze xaliCebi, da droSebi gadmoefinaT.

maTiuSi xelSi ayvanili miiyvanes avtomanqanasTan. quCebi xalxiT iyo gaWedili, gegoneboda, mTeli qveyniereba aq mosulao. Uufrosebs arc bavSvebi CamorCebodnen: Turme skolidan sami dRiT daeTxovnaT da isinic quCaSi gamosuliyvnen.

maTiuSs Tavisi sakuTari dedaqalaqic ki arasodes ase ar Sexvedria. sasaxleSi rom mividnen, moedanze uamravma xalxma moiyara Tavi. Sin

wasvlas arc apirebdnen, ginda Tu ara, maTiuSi aivanze gadmovideso. _ erTi-ori sityva gviTxras! _ moiTxovda xalxi. TiTqmis mosaRamoebuli iyo, maTiuSi rom sasaxlis aivanze gamoCnda. _ me Tqveni megobari var! _ gadasZaxa xalxs. Ddaiquxes qvemexebma, zecaSi aiWrnen SuSxunebi, cas wiTeli, lurji da

mwvane varskvlavebi Seayares. Aacimcimda, abrialda bengaliuri cecxli. iqauroba iseTi lamazi iyo, Tvals ver moswyvetdiT.

Mmeore diliT ki maTiuSs xan mejliss umarTavdnen, xan TeatrSi mihyavdaT, xan qalaqgareT miaseirnebdnen, rom lamazi mTebisa da cixe-koSkebis cqeriT damtkbariyo. Aamas mosdevda nadiroba, mere jarebis daTvaliereba, mere isev wveuleba da Teatri.

Mmoxuci mefis SviliSvilebs undodaT, mTeli TavianTi saTamaSoebi maTiuSisTvis eCuqebinaT. Bbolos, ori kargi cxeni, vercxlis patara zarbazani da axali kinematografi aCuqes, zed saintereso suraTebic miayoles.

Yyvelaze didi sixaruli ki Semdeg ewvia maTiuSs: mTeli samefo kari avtomanqaniT zRvaze gaemgzavra da Tvalis saseirod sazRvao brZola gamarTes. maTiuSi Tavis sicocxleSi pirvelad ijda admiralis xomaldSi mis pativsacemad xomalds „maTiuSi” uwodes.

Aase arTobdnen stumars aT dRes. maTiuSi sixaruliT darCeboda kidev karga xans, magram axla sxva mefes unda swveoda. Ees swored is mefe iyo, maTiuSma tyveobidan rom gaaTavisufla. SeZlebiT es mefe pirvelze Raribi iyo da stumaric ufro ubralod, magram ufro gulRiad miiRo. Mmefes bevri megobari hyavda da maTiuSs yvelani daupatija. Mmere ki Zalian saintereso mejlisi gaumarTa. Mmejlisze zangebi, Cinelebi da avstralielebi movidnen. zogi yviTelkaniani iyo da patara nawnavi hqonda, zogi Savi iyo da yurebze da cxvirSi niJarebis an spilenZis samkaulebi ekeTa. maTiuSi daumegobrda am mefeebs. erTma mefem oTxi lamazi molaparake TuTiyuSi aCuqa, meorem _ niangi da SuSis galiaSi gamomwyvdeuli gveli boa. Mmesamem ori gamowvrTnili maimuni mihgvara. Mmaimunebi iseT sasacilo rameebs akeTebdnen, maTiuSi sul siciliT kvdeboda.

Page 57: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

57

Aam mefis dedaqalaqSive naxa qveynierebaze udidesi zoologiuri parki. Aaq naxa pingvinebi da maSinve adamianebs miamsgavsa. Aaqve iyvnen TeTri daTvebi, dombebi, indoeTis didi spiloebi, lomebi, vefxvebi, mglebi, meliebi da yvelanairi wvrilfexa mxeci _ xmeleTisac da zRvisac. Aaq naxavdiT aTasnair Tevzsa da frinvels. Mmarto maimunebi ormocdaaTi jiSisa hyavdaT.

_ es yvelaferi Cemma afrikelma megobrebma maCuqes, _ uTxra mefem. Dda maTiuSma maSinve gulSi amoiWra, radac ar unda dasjdomoda,

afrikelebi Tavis dedaqalaqSi moewvia, rom TviTonac hqonoda aseTi parki: me momwons, sxva bavSvebsac xom moewonebaTo.

amasobaSi gamgzavrebis dro movida. maTiuSs axlac guli swydeboda, Tan ki fiqrobda, netav mesame mefe raRas maCvenebs, swored imis dedaqalaqSia is didi saxli, feleki rom meubnebodao.

Mmesame saxelmwifoSi maTiuSs gulTbilad, magram Zalian TavdaWerilad Sexvdnen... maTiuSs cota ar iyos gaukvirda da ewyina. Mmefeze gaifiqra, netav Zunwi xom ar ariso.

sasaxlec sul ar hgavda mefis cixe-darbazs, qalaqis sxva lamazi saxlebisagan TiTqmis arafriT gamoirCeoda.

erT msaxurs xelTaTmanebi cota SeWuWyulic ki ecva. sufra ki erTgan gaxeodaT da abreSumis ZafiT koxtad amoekemsaT.

maTiuSi yvelaze metad maSin gancvifrda, mefem Tavisi saganZuri rom aCvena. imdeni oqro-vercxli da Zvirfasi qva naxa, Tvalebi auWrelda.

_ Tqveno udidebulesobav, saSinlad mdidari brZanebulxarT. _ oh, ara. rom movindomo da es simdidre Cemi saxelmwifos

mcxovreblebs davurigo, TiTos TiTo moneta Sexvdeba. _ es ise Tbilad Tqva mefem, maTiuSs guli auTrTolda.

Aam sami mefidan es mefe yvelaze axalgazrda iyo, magram Zalian sevdiani Canda.

saRamoobiT Tu TeatrSi ar iyvnen, mefe violinos ukravda, ise sevdianad ukravda, maTiuSs naRveli Semoawveboda xolme da oxravda.

„mefeebi ra sxvadasxvanairebi ariano”, _ gaifiqra erTxel da maspinZels uTxra:

_ Tqveno udidebulesobav, gavige, erTi uzarmazari, Zalian didi saxli gqoniaT.

_ diax, diax. Tqvens udidebulesobas imitom ar vaCvene, rom is saxli parlamentis Senobaa. radganac Tqvens qveyanaSi saxalxo gamgebloba ar aris, megona, parlamentiT ar dainteresdebodiT.

_ Zalian minda am...parlamentis naxva. maTiuSma ver gaigo, raze laparakobda mefe, da isev gaifiqra: „ra ucnauria! ramdens miamboben xolme ase, orasi, aTasi wlis winaT

mcxovreb mefeebze, amasa da amas akeTebdneno, magram, ratomRac imas ki ar meubnebian, ras akeTeben mefeebi dRes, ras warmoadgenen, rogorebi arian. vin icis, iqneba es mefeebi adreve rom gamecno, omi agvcdenoda”.

Mmefem isev ganagrZo violinos dakvra. maTiuSi, elenka da staseki usmendnen.

_ ase sevdianad ratom ukravs Tqveni mefuri udidebulesoba? _ imitom, rom cxovreba sevdiania, megobaro. mefisTvis ki, miT umetes,

yvelaze sevdiania. _ me-fis-Tvis? _ gancvifrda maTiuSi. _ me mgoni, is ori mefe Zalian

mxiaruli iyo.

Page 58: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

58

_ isinic sevdianebi arian, Zvirfaso maTiuS, magram stumrebTan Tavs ise iWeren, viTom emxiarulebaT. aseTia wesi, amas moiTxovs etiketi. Aaba dafiqrdiT, axlaxan omi waages da gana SeiZleba, mxiarulad iyvnen?

_ hoo, ai Tqveni udidebulesoba ratom yofila danaRvlianebuli! _ o, ara, amiT me yvelaze naklebad Sevwuxdi. is ki ara, TiTqmis

kmayofili var. _ kmayofili? _ ufro metad gancvifrda maTiuSi. _ diax, imitom, rom me omi ar mindoda.. _maS ratom omobdiT! _ valdebuli viyavi. sxvanairad ar SemeZlo. „didi ucnauri mefea, _ gaifiqra maTiuSma, _ omi ar unda, mainc omobs

da Tan uxaria, rom waago. Mmetismetad ucnauri mefea”. _ _ omis wageba Zalian saxifaToa, _ ise ambobda mefe, TiTqos Tavis

Tavs esaubrebao. _ gamarjvebuls yvelaze advilad aviwydeba, risdTvis arsebobs amqveynad mefe.

_ risTvis arsebobs? _ gulubryvilod hkiTxa maTiuSma. _ ra Tqma unda, imisTvis ara, rom gvirgvini ataros. Mmefe imisTvis

arsebobs, rom Tavis qveSevrdomebs bedniereba moutanos. riT unda moutanos bedniereba? riTa da, aTasnairi reformis gatareba SeuZlia.

„oho, es ki sainteresoa”. _ reformis gatareba Zalian Zneli saqmea, yvelaze Zneli saqmea. Dda violino ise sevdianad akvnesda, gegoneboda, rame ubedureba

datrialda da tiriso. im Rames maTiuSs didxans ar daeZina, sul fiqrobda, loginSi

SamfuriviT trialebda. yurebSi isev violinos sevdiani melodia edga. „mas vkiTxav, mirCevs rames. keTili kaci Cans. reformatori mefe mqvia

da reforma ra aris, ar vici. is ki ambobda, Zalian Zneli rameao”. Uuceb isev sxva fiqri moeZala: „iqneb TvalTmaqcobs? iqneb moilaparakes, rom swored am mesame mefem

momawerinos xeli rame aqtze!” maTiuSs Zalian ukvirda: maspinZlebi arc sesxs axsenebdnen da arc sxva

rameze elaparakebodnen. Mmefeebi xom erTad imitom moiyrian xolme Tavs, rom politikasa da aTas saWirboroto saqmeze ilaparakon! Aaxla ki amis msgavsic araferi xdeba. iqneb imitom ar elaparakebian maTiuSs, rom pataraa? Tu asea, maS es mesame mefe ratom esaubreba TanatoliviT!

maTiuSs Seuyvarda sevdiani mefe, Zalian Seuyvarda, magram mTlianad, mTeli suliTa da guliT mainc ar endoboda. Aar endoboda, imitom, rom mefeebi adreve, bavSvobidanve eCvevian undoblobas.

maTiuSma RiRiniT gaimeora violinos sevdiani simRera, iqneba male dameZinoso. Uuceb gverdiTa oTaxSi fexis xma gaisma..

_ „Cemi mokvla xom ar undaT?” _ gauelva TavSi. Ggagonoli hqonda, rom zogjer mefeebs xafangSi Seityuebdnen da veragulad klavdnen. Aaxla arc ki gaxseneboda, magram amdenma fiqrma da sevdianma melodiam saZagel gunebaze daayena.

maTiuSma swrafad aanTo magidis lampa, xeli baliSis qveS Seacura da revolver mosinja.

_ maTiuS, gRviZavs? maTiuSTan sevdiani mefe Semovida. _ ver viZineb. _ maS, avi fiqrebi patara mefeebsac ufrTxobs Zils? _ gauRima mefem

da sawolis axlos Camoujda. erTxans xma aRar amouRia, ijda da uxmod

Page 59: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

59

misCereboda. maTiuSs gaaxsenda, rom Zalian xSirad swored ase ucqeroda xolme mama. maSin ar uyvarda, roca mama ase ucqeroda, magram axla siamovnebas hgvrida sevdiani mefis cqera.

_ maTiuS, gaxsovs, rogor gagikvirda, me rom giTxari, SenTan omi ar mindoda da mainc geomebodi-meTqi. imitom gagikvirda, rom Sen fiqrob, rasac mefeebi moisurveben, yvelafris gakeTeba SeuZliaTo.

_ sulac ar vfiqrob ase. Mme vici, rom bevri ramis gakeTebas etiketi da kanoni gvaiZulebs.

_ hoo, maS gcodnia. Aasea. im cud kanonebs Cven TviTon gamovcemT xolme da mere iZulebulebi varT, Cvenve davemorCiloT. _ nuTu ar SeiZleba kargi kanonebis gamocema!

_ rogor ar SeiZleba. SeiZleba kidec da aucilebelic aris. Sen ymawvili xar, maTiuS, iswavle da gamoeci kargi, Wkvianuri kanonebi.

Mmefem maTiuSis xeli aiRo, xelze daido, TiTqos Tavis did xels maTiuSis pawawina xelTan adarebso. Mmere nazad moefera, daixara da akoca.

maTiuSs saSinlad Sercxva, mefem ki Cumad da swrafad uTxra: _ momismine, maTiuS: papaCemma xalxs Tavisufleba aCuqa, magram amiT

araferi Secvlila. papaCemi viRac borotma adamianebma mokles. xalxi ki bednierebas mainc ver eRirsa. mamaCemma Tavisuflebis didi Zegli dadga. xval gaCveneb, Zalian lamazia, magram amiT ra gamovida, arc omebi Sewyvetila da arc amden Rarib-Rataksa da ubedurs eSvela rame. Mme ki avdeqi da es veeberTela parlamentis Senoba wamovWime. Mmere, Seicvala rame? Aaraferi. Yyvelaferi isev isea, rogorc iyo.

Mmefe ucbad gamococxlda, TiTqos raRaca gaaxsendao, da maTiuSs uTxra:

_ ici, ra, maTiuS, me mgoni, Zalian cudad viqceodiT, sul didebisTvis rom vatarebdiT reformebs. Mmodi, Sen bavSvebisTvis scade, iqneb gamovides rame... axla ki Zilis droa, patarav. gasarTobad Camoxvedi da me ki ZiliTac aRar gaZineb. Rame mSvidobisa!

Mmeore dRes maTiuSs am saubris gagrZeleba undoda, magram mefem aRar isurva. samagierod, dawvrilebiT auxsna, ra daniSnuleba hqonda parlaments. rogorc mefe ambobda, parlamentis Senoba, marTlac, veeberTela da lamazi iyo. SigniT ki Teatrsac hgavda, taZarsac. amaRlebul adgilze magida idga, garSemo kacebi Semosxdomodnen. maTiuSs Tavis saxlSi gamarTuli TaTbirebi gaaxsenda. Ggansxvaveba is iyo, rom aq bevri savarZeli CaemwkrivebinaT. Sig batonebi isxdnen. Aam batonebidan oratorebi wamodgebodnen, SemaRlebul adgilze avidodnen da, TiTqos ambionze dganano, mohyvebodnen qadagebas. garSemo. loJebSi, ministrebi brZandebodnen. gverdiT, did magidasTan, gazeTis muSakebs moeyaraT Tavi.

Mmefe da maTiuSi darbazSi swored im dros Sevidnen, roca viRaca kaci Zalian gabrazebuli uyviroda ministrebs:

_ ar mogcemT nebas! _ Tan magidaze muStebs abraxunebda. _ Tu gagvigonebT da dagvijerebT, xom kargi, Tu arada, daemSvidobeT ministrobas! Cven Wkviani ministrebi gvWirdeba!

Mmeore oratori ambobda, Cveni ministrebi Zalian Wkvianebi arian, sxvebi ar gvWirdebao. Aatyda erTi Cxubi da yvirili. viRaca kacma iRriala: „Zirs mTavroba.”, meorem miayola: „grcxvenodeT!” xolo maTiuSi darbazidan rom gamodioda, viRacam daiZaxa: „Zirs mefe!”

_ ratom iCxubes?

Page 60: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

60

_ imitom, rom aravis ar ulxins amqveynad. _ ra moxdeba, marTla rom gayaron is ministrebi? _ sxvebs airCeven. _ is viRac rom yviroda, „Zirs mefeo?!” _ is sul ase yviris. _ giJia? _ ara, mefe ar unda. _ mere, SeuZliaT mefis Camogdeba? _ ra Tqma unda. _ mere ras izamen? _ sxvas airCeven. maTiuSs es ambavi Zalian sainteresod eCvena, TiTqmis iseve

sainteresod, rogorc zangebis mefis vei-binis naCuqari ori pawawina maimuni.

Aam erTi Tvis ganmavlobaSi maTiuSis dedaqalaqis gazeTebi sul imas

werdnen, rogor xvdebodnen ucxoeTis mefeebi maTiuSs, rogor uyvardaT da pativs scemdnen, rogori saCuqrebi miarTves. Mministrebs imedi hqondaT, am megobruli urTierTobis wyalobiT, sul mokle xanSi karga didZal fuls isesexebdnen ucxoeTis mefeebisgan, amitom ar undodaT, maTiuSi male dabrunebuliyo, eSinodaT, emand fulis sesxebaSi xeli ar SegviSaloso.

Kkidev kargi, ucxoeTis mefeebi ar gauwyrnen maTiuSs, sesxis aqtze es ra migiweriao! rac kacobrioba arsebobs, arc erT mefes, TviT yvelaze did mefesac ki, TviT reformator mefesac ki, oficialur qaRaldze arasodes miuweria: „nu iqnebiT Rorebi”.

B bolos ministrebma imdeni moaxerxes, rom maTiuSi erT Tves kidev darCeniliyo sazRvargareT, viTom Zalian gadaRlili iyo da dasveneba esaWiroeboda. maTiuSi sixaruliT cas ewia. maSinve Tqva, zRvaze wavideTo. wavidnen yvelani: maTiuSi, kapitani, staseki, elenka da eqimi. maTiuSs axla ukve samoqalaqo tansacmeli ecva, Cveulebrivi matarebliT imgzavra da, sasaxlis nacvlad, Cveulebriv sastumroSi cxovrobda. garda amisa, axla „mefes” ki ara, „Tavads” eZaxdnen. amaze ityvian xolme, mefe zRvaze inkognitod cxovrobso; arsebobs kanoni, romlis mixedviTTac, mefes sazRvargareT gamgzavreba SeuZlia mxolod maSin, roca miiwveven, xolo Tu iq damoukideblad unda cxovreba, Tavi ise unda daiWiros, viTom mefe ar aris.

maTiuSs es ambavi didad ar moxvedria gulze. piriqiT, uxaroda kidec, sxva bavSvebiTac viTamaSeb da mec iseTive viqnebi, rogorebic isini ariano.

dros SesaniSnavad atarebdnen: banaobdnen, niJarebs agrovebdnen, qviSis sasaxleebs, cixesimagreebsa da sangrebs aSenebdnen. moesurvebodaT, naviT gaiseirnebdnen, Tu zRvaze ar undodaT, cxenebic mzad hyavdaT. zogjer ki tyeSi midiodnen da kenkras krefdnen, an arada sokos axmobdnen.

im xanebSi maTiuSma Sewyvetili swavlac ganaaxla da dro ufro swrafad garboda.. swavliT, rogorc giTxariT xalisiT swavlobda, Tavisi maswavlebelic Zalian uyvarda, amitom samecadinod gamoyofili sami saaTi gunebas sulac ar ufuWebda.

staseki da elenka suliTa da guliT Seuyvarda. oriveni kargad aRzrdili, zrdilobiani bavSvebi iyvnen, maTiuSs TiTqmis arasodes ar

Page 61: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

61

eCxubebodnen, an Zalian iSviaTad wakinklavdebodnen da maleve Serigdebodnen xolme. erTxel maTiuSs da elenkas sokoze mouvidaT Cxubi. didi TeTra soko iyo. maTiuSi ambobda, me pirvelma davinaxeo, elenka eubneboda, Sen ki ara, me davinaxeo. maTiuSs iqneb daeTmo kidec, _ didi ambavi, erTi soko ra aris, Tanac, mefisTvis, _ magram gabrazda, kvexna da tyuilis Tqma ra sakadrisiao.

_ soko rom davinaxe, daviyvire: vai, SexedeT-meTqi! da TiTi gaviSvire. Sen mereRa moirbine.

_ soko me movwyvite, _ Tavisas gaiZaxoda elenka. _ imitom, rom Sen axlos ideqi. danaxviT ki jer me davinaxe. elenka gacecxlda, daagdo soko da zed fexebiT Sesdga. _ ar mWirdeba me es soko! magram imwamsve mixvda, rom cudad moiqca, Sercxva da tirili morTo. _ „ra ucnaurebi arian es gogoebi, _ gaifiqra maTiuSma, _ soko TviTon

gasrisa da TviTonve tiris”. erTxel stasekma qviSis Zalian lamazi cixesimagre aaSena da maRali

koSki gaukeTa. Znelia qviSisagan maRali koSkis aSeneba. qviSa aucileblad sveli unda iyos. xolo YTu ginda, rom sveli iyos, karga Rrmad unda amoTxaro. stasekma SuaSi joxic Caaso, qviSa kargad dadgeso, magram mainc saSinlad gawvalda, vidre aaSenebda. mas undoda, rom zRvis talRa miswvdenoda cixesimagres. maTiuSs ki sul sxva azrma gauelva TavSi. staseks SesZaxa:

_ me aviReb Sens cixesimagres! gamoiqca da cixesimagres zed daaxta. staseks guli mouvida, magram

maSinve gaifiqra, sxvisi cixesimagris danaxvaze mefes, ra Tqma unda, gauWirdebodao Tavis Sekaveba. amitom maTiuSs cota xans gaebuta da male Seurigda.

zogjer bavSvebs kapitani dasxamda da uyveboda, rogor ebrZoda afrikis udabnoebSi velur tomebs. zogjer ki eqimi esaubreboda avadmyofobaze da eubneboda, rom avadmyofoba kacis mteria; rom sisxlSi cxovroben pawawina TeTri burTulebi. es TeTri burTulebi organizmSi SeWril sens jariskacebiviT miesevian da samkvdro-sasicocxlo brZolas umarTaven. Tu gaimarjves, _ adamiani gamojanmrTeldeba, Tu damarcxdnen, _ adamiani kvdeba. adamianis jirkvlebi Zalian Zalian hgavs cixesimagres. maTac bevri derefani, sangari da safari aqvT. roca sens aseT jirkvalSi Seityueben, avadmyofobas gzakvali aebneva xolme, sisxlis pawawina jariskacebi ki Tavs daesxmebian da klaveno.

zRvaze seirnoba-curaobaSi gogo-biWebma iqauri meTevzeebi gaicnes. gaicnes da daumegobrdnen kidec. meTevzeebma bavSvebs aswavles, rogor unda amoekiTxaT caze, amovardeboda qariSxali Tu ara, an rogori qariSxali amovardeboda, Zlieri Tu susti.

maTiuSs yvelaferi moswonda, saubris mosmenac da garToba-TamaSic, magram xandaxan mainc miatovebda yvelas, an sadme Sors, tyeSi gaiqceoda, an amxanagebisgan ganze gadgeboda, viTom niJarebs eZebda. Mmere moSorebiT Camojdeboda da didxans, Zalian didxans fiqrobda, rogor moqceuliyo, ra gaekeTebina, samSobloSo roca dabrundeboda.

iqneb ajobebda, ise moewyo Tavisi qveyana, rogorc im sevdian mefes hqonda mowyobili, violinos rom ukravda? iqneb ukeTesic aris, roca mefe da ministrebi ki ara, xalxi marTavs saxelmwifos? xom SeiZleba, mefe patara iyos, ministrebs arc Wkua hqondeT da arc patiosneba! maSin ra unda hqnas kacma? Aai, maSindeli ar iyos, maTiuSma cixeSi rom Cayara

Page 62: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

62

Tavisi ministrebi, TviTon ki marto darCa da aRar icoda, ra eqna, Tavi da bolo veRarafers gaugo. saxelmwifo sxvanairad rom hqonoda mowyobili, mividoda parlamentSi da ityoda: is ministrebi uvargisebi arian, ufro ukeTesebi airCieTo.

maTiuSi xSirad fiqrobda amaze da Zalian undoda, vinmesTvis rCeva ekiTxa. erTxel sasernod iyvnen gamosulebi. Kkarga xans iseirnes. Bbolos yvelani wavid-wamovidnen. maTiuSi da eqimi martoni darCnen. Aai, maSin hkiTxa maTiuSma:

_ erTi miTxariT, yvela bavSvi CemsaviT janmrTelia? _ ara, maTiuS. _ eqimi axla saxeliT mimarTavda. radgan maTiuSi

zRvaze inkognitod cxovrobda. _ ara, maTiuS, Zalian bevri bavSvi susti da avadmyofia. uamravi ymawvili cxovrobs uvargis, nestian binaSi. sofelSic ver midian, rom haeri gamoicvalon. saWmeli imaT ara aqvT da sasmeli, naxevarjer mSivrebi arian. daavadmyofdebian, aba ra daemarTebaT!

maTiuSma ukve kargad icoda, ra iyo bneli da CaxuTuli, uhaero binebi. icoda, ra iyo SimSilic. Ggaaxsenda, xandaxan gareT, civ miwaze Zils rom amjobinebda xolme glexis haerdaxuTul qoxSi Ramis gaTevas. isic gaaxsenda, gafiTrebuli, fexebdabrecili bavSvebi rom modiodnen maT banakSi da cotaoden wvnians Txoulobdnen. Tvalwin daudga, ra xarbad xvrepdnen is gacrecili bavSvebi jariskacul wvnians. maSin fiqrobda, yvelaferi omis braliao. Aaxla ki gaigo, rom Turme mSvidobian drosac bavSvebs isev ise scivaT da isev ise SiaT.

_ nuTu ver moxerxdeba, rom yvelas kargi bina, baRCa-baRi da saWmel-sasmeli hqondeT?

_ Zalian Znelia. _ me ver movaxerxeb? _ ra Tqma unda, Tu moindome, usaTuod moaxerxeb. Mmefes bevri ram

SeuZlia. Aai is mefe aviRoT, violinos rom ukravda. im mefem uamravi saavadmyofo da bavSvTa saxli aaSena. imis qveyanaSi yvelaze meti bavSvi midis soflad, haerze. ici, rogori kanoni gamosca? yvela qalaqi valdebulia, qalaqgareT saxlebi aaSenos, rom sustma bavSvebma mTeli zafxuli iq gaataron.

_ CvenTan rogorRaa? _ CvenTan aseTi kanoni jer ar gamouciaT. _ ar gamouciaT da me gamovcem, _ brZana maTiuSma. _ Cemo kargo eqimo,

damexmare, xom ici, rom ministrebi Taviseburad daiwyeben, Zneli saqmea, es ara gvaqvs, is ara gvaqvso. Mme kidev ar vici, marTals meubnebian Tu matyueben.

_ ara, maTiuS. marTals geubnebian, Zneli saqmea. _ vici. gaxsovs, Sokoladi rom davurigeT bavSvebs? Mme mindoda, meore

dResve dagverigebina, magram ministrebma miTxres, mxolod sami kviris Semdeg SegviZlia davarigoTo. darigebiT ki mainc daariges, magram sami kvirisa ki ara, ori Tvis Semdeg Zlivs moaxerxes.

_ Sokoladis darigeba ufro advilia. _ Tuki violinos damkvrel mefes ar gasZnelebia, me ratom

gamiZneldeba! _ imasac gauZnelda. _ mere ra, iyos Zneli, me mainc movaxerxeb. swored am dros zRvaSi veeberTela wiTeli lamazi mze Cadioda.

maTiuSma gaifiqra, iseTi ra gavakeTo, rogor moviqce, rom Cemi qveynis

Page 63: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

63

yvela bavSvi uyurebdes mzesa da zRvas, yvela dasrialebdes naviT, yvela banaobdes da, Tu undaT, sokos sakrefadac dadiodneno.

seirnobidan rom brundebodnen, maTiuSma Tqva: _ yvelaferi kargia, magram Tu es mefe aseTi keTilia, maS, im viRacam

ratom daiyvira: „Zirs mefeo?” _ amqveynad yovelTvis gamoCndeba TiTo-orola ganawyenebuli Tu

gulnakluli. Kkaci ar meguleba, mefes yvela erTxmad aqebdes da adidebdes.

maTiuSs gaaxsenda. Ffrontze rom iyo, rogor dascinodnen jariskacebi mefeebs da aTas rames laparakobdnen. omSi rom ar wasuliyo, sul ase egoneboda, yvelas vuyvarvaro, ise Zalian vuyvarvar, Cems danaxvaze sixarulisgan mzad arian, qudebi cas Seaxalono.

eqimTan saubris Semdeg maTiuSma swavlas ufro muyaiTad mohkida xeli da wamdauwum kiTxulobda, Sin rodis unda davbrundeTo.

„unda daviwyo Cemi reforemebis gatareba, mefe mqvia. sxva mefeebze naklebi riTi var! amieridan Cemi qveynis bavSvebic sofelSi gaatareben zafxuls!”

maTiuSi swored maSin dabrunda dedaqalaqSi, roca ministrebs yvelaferi ukve daemzadebinaT sesxis asaRebad. Mmefes mxolod xeli unda moewera Tamasuqze, sadac ewera, rodis da rogor gadaixdidnen vals.

maTiuS mefem xeli moawera. saxelmwifos mTavari molare maSinve tomrebiTa da skivrebiT gaemgzavra ucxoeTSi oqro-vercxlis Camosatanad.

maTiuSi mouTmenlad eloda fuls, rom sami reforma gaetarebina: 1. _ tyeebSi, mTebze da zRvis piras unda aeSenebinaT bevrze bevri

saxli, sadac Raribi bavSvebi zafxuls gaatarebdnen. Y 2. _ yvela skolaSi unda yofiliyo saqanela da karuseli ( ra

Tqma unda, musikis TanxlebiT). 3. _ dedaqalaqSi unda moewyoT didi zoologiuri parki, sadac

eyolebodaT lomebi, daTvebi, spiloebi, maimunebi, gvelebi da Citebi. Mmagram maTiuSs imedi gaucruvda: fuli rom miiRes, ministrebma

kapikic ki ver misces reformis gasatareblad. Turme erTmaneTSi adreve gaenawilebinaT: amdeni da amdeni axali xidebis asagebad gvWirdebao, amdeni da amdeni rkinigzis gasayvanad gvindao, amdeni _ axali skolis asaSeneblad, amdeni ki _ saomari xarjebis dasafaravado.

_ Tqvens mefur udidebulesobas adreve rom ebrZanebina, rac surda, ufro mets visesxebdiT, _ eubnebodnen ministrebi. gulSi ki fiqrobdnen: kidev kargi, maTiuSi TaTbirebze ar eswreba, Torem reformebisaTvis imdeni fuli sWirdeba, amdens ucxoeTis mefeebi aramc da aramc ar gvasesxebdneno.

@@ „maS, kargi, xom momatyueT, axla me vici, rasac vizam”, _ TavisTvis Tqva maTiuSma. Aadga da werili miswera im mefes, violinos rom ukravda. werilSi swerda:

„Tqveno udidebulesobav, me msurs, Cems qveyanaSi iseTive reformebi gavataro, rogorc Tqven gaatareT Tqvens saxelmwifoSi. amisaTvis bevri fuli mWirdeba. ministrebma TavisTvis isesxes, me axla CemTvis minda visesxo”.

Ppasuxs didxans, Zalian didxans eloda. Bbolos TiTqmis imedic gadauwyda, magram erTxel gakveTilze moaxsenes, rom im mefis elCi Camovida da audencias Txoulobso. maTiuSi maSinve gavida sefedarbazSi.

Page 64: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

64

elCma iTxova, mefesTan pirispir darCena msurs, saidumlo saqme maqvso. yvelani rom gavidnen, maTiuSs uTxra: Cemi mefe fuls gasesxebT, Tu iseT konstitucias gamouSvebT, rom saxelmwifos xalxi marTavdeso..

_ piradad Tqven rom gasesxoT fuli, SeiZleba dagvekargos. mTel xalxs rom vasesxebT, sul sxva ambavia, _ eubneboda elCi, _ magram, me mgoni, ministrebi ar dagTanxmdebian._ unda damTanxmdnen, _ Tqva maTiuSma. _ sxvanairad rogor SeiZleba! imaze xom damTanxmdnen, rom reformatori mefe vyofiliyavi!

marTlac, ministrebs SeeSindaT, emand isev sapyrobileSi ar Cagvyaroso, da imwams daTanxmdnen. Tan gulSi ambobdnen: roca rame saqmis gakeTeba dagvWirdeba, vityviT, rom amis gakeTeba xalxs surs da Cven maT survils win ver davudgebiTo; Cven movaleni varT, is gavakeToT, rasac xalxi gvibrZanebs, imden xalxs ki maTiuSi sapyrobileSi xom ver gamoamwyvdevso.

Qqalaqebidan da soflebidan yvelaze Wkviani xalxi dedaqalaqSi Camovida da daiwyo TaTbirebi. dRedaRam isxdnen da TaTbirobdnen, ra vqnaT, ra viRonoT, rogor unda gavigoT xolme, amodena xalxs rodis ra moesurvebao.

im xanebSi gazeTebi sul am seimis ambebiT iyo savse. imdens werdnen, suraTebisTvis adgilic aRar rCebodaT, magram maTiuSi ukve kargad, gamarTulad kiTxulobda da suraTebi imdenad aRar itacebda.

TaTbirebze mosuli bankirebi calke ikribebodnen da angariSobdnen, ramdeni fuli iyo saWiro bavSvTa dasasvenebeli saxlebis asaSeneblad, saqanelebisa da karuselebis gasamarTavad.

Eeseni rom am angariSSi iyvnen, mTeli qveynierebis vaWrebsac aq moeyaraT Tavi da TaTbirobdnen, ra jiSis mxecebi, gvelebi da Citebi iyo saWiro zoologiuri parkisTvis. yvelaze xalisiani am vaWrebis TaTbiri iyo da maTiuSic yovelTvis eswreboda xolme.

_ me oTx lamaz loms mogyidiT, _ ambobda erTi vaWari. _ me yvelaze veluri vefxvebi myavs, _ ambobda meore. _ me ulamazesi TuTiyuSi myavs, _ ambobda mesame. _ yvelaze saintereso gvelia, _ ambobda meoTxe. _ me myavs yvelaze

saSiSi gvelebi da niangebi. Cemi niangebi didebic arian da didxansac cocxloben.

_ me gawvrTnili spilo myavs. Ppatara rom iyo, cirkSi gamodioda. ras ar akeTebda: velosipedi dahyavda, cekvavda, bagirze gadioda da gamodioda. axla daberda da cirkisTvis aRar gamodgeba. Tu gindaT, iafad mogyidiT. bavSvebi Zalian gaixareben, Sesxdebian zed da iseirneben.

_ gTxovT, daTvebi ar daiviwyoT, _ Seaxsena daTvebis sakiTxSi ganswavlulma vaWarma. _ Tu gnebavT, oTx Cveulebriv daTvs da or TeTr daTvs mogyidiT.

TaTbirze Camosuli nadiriT movaWreni guladi monadireni iyvnen. maT Soris erTi indieli gaxldaT da ori zangi. mTeli dedaqalaqis gogo-biWebi gafacicebulebi uTvalTvalebdnen am ucxoel stumrebs da sixarulisgan fexze aRar idgnen, rom maTi mefe amden saocar mxecs yidulobda.

erTxel TaTbirze erTi zangi movida. iseTi Savi iyo, iseTi Savi, imisi msgavsi am qveyanaSi arasodes enaxaT. danarCen zangebs Cveulebriv ecvaT da evropul enebze laparakobdnen, _ eseni Turme, cota xans afrikaSi cxovrobdnen, cota xans _ evropaSi. is zangi ki iseT enaze laparakobda, Zalianac rom mogewadinebinaT, verc erT sityvas ver gaigebdiT. tanze

Page 65: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

65

TiTqmis araferi ecva, rac ecva, isic niJarebisagan iyo Sekowiwebuli, TmaSi spilos Zvlis imdennairi samkauli daebnia, kacs gaukvirdeboda, Ees simZime Tavze rogor uCerdebao.

maTiuSis saxelmwifoSi erTi moxuci profesori cxovrobda. ormocdaaTi ena icoda. is zangi rom mivida, maSinve profesorTan afrines kaci, mobrZandes, gadagviTargmnos, am kupriviT Sav zangs ra undao. danarCenma zangebmac veraferi gauges. Tumca, vin icis, iqneba gauges kidec, magram ar undodaT eTargmnaT, rom Tavisi saqme ar gaefuWebinaT.

marTlac, Turme is zangi namdvili Tavadi yofiliyo. maTiuSs eubneboda:

_ baobabis xesaviT bumberazo, zRvasaviT Zliero, elvasaviT swrafo da mzesaviT Suqmosilo mefeo maTiuS! Mme mogarTvi siyvaruli Cemi mbrZaneblisa, agremc mas ucocxlia Svidi aTas weliwads da Seswrebia asi aTas SvilTaSvils. Cemi mbrZaneblis tyeSi ufro meti nadiria, vidre caze _ varskvlavi da WianWvelebis budeSi _ WianWvela. Cveni lomebi erT dReSi ufro met adamians miirTmeven, vidre mTeli mefis sasaxle _ erT TveSi. Mmefis sasaxleSi ki cxovroben: mefe, misi orasi coli da aTasi bavSvi, agremc imaT ucocxliaT xuTi aTas weliwads. Uubrwyinvaleso mefeo maTiuS, nu endobi am matyuarebs. amaT xom lomebi ukbilo hyavT, vefxvebi _ uklanWebo, spiloebi _ gadaxrCuebuli, Citebi _ SeRebili. Cemi maimunebi ufro Wkvianebi arian, vidre eseni. Cemi mefis siyvaruli ki amaT sisuleles aRemateba. Eeseni Sengan fuls Txouloben, Cems mefes ki fuli ar sWirdeba, mis mTebSi isedac bevri oqroa. Mmas mxolod is surs, rom ori kviriT SenTan stumrobis ufleba uboZo. Mmas nebavs, Tqveni miwebi ixilos, TeTri mefeebi ki uars eubnebian, veluria da masTan megobroba Cvens Rirsebas ar Seeferebao.. Tu moindomeb da stumrad ewvevi, usaTuod darwmundebi, rom srul WeSmaritebas mogaxseneb.

nadiriT movaWreebma rom dainaxes, Cveni saqme cudad ariso, maTiuSs uTxres:

_ Tqveno mefuro udidebulesobav, iciT, rom es elCi kaciWamiebis qveynidan aris gamogzavnili? Cven ar girCevT iq wabrZanebas da arc maT mopatiJebas.

maTiuSma profesors sTxova, zang Tavads hkiTxeT, misi mefe marTla kaciWamia Tu ariso.

_ o, mzesaviT Suqmosilo mefeo maTiuS! Mme xom magaxseneT, CvenTan lomebi erT dReSi ufro met adamians miirTmeven, vidre mTeli mefis sasaxle _ erT TveSi. Mmagram amasac getyvi, qviSasaviT TeTro mefeo maTiuS, rom arc Sen da arc Sens qveSevrdomebs Cemi mefe ar SegWamT. Cemi mefe stumarTmoyvarea da urCevnia, Tavisi orasi coli da aTasi Svili daWamos, _ agremc imaT ucocxliaT xuTi aTas weliwads, _ vidre Sen Tundac erTi TiTi mogakvnitos xelze.

_ maS kargi, wamoval. _ Sehpirda maTiuSi. xelmocaruli nadiriT movaWreni gagulisebulebi gaemgzavrnen Tav-

TavianT qveyanaSi. Uufrosi ministri Sin Zalian gajavrebuli dabrunda. ise iyo

gulmosuli, colma SiSisgan verc ki hkiTxa, ra dagemarTao. sadilze ministrs xma ar amouRia. bavSvebi gasusulebi isxdnen, emand

Cven ar mogvxvdeso. Uufrosi ministri sadilis win yovelTvis erT Wiqa

Page 66: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

66

arays gadahkravda xolme, sadilze ki mxolod Rvinos svamda, magram dRes Rvino ganze gadadga da xuTi Wiqa arayi gadaxuxa.

_ genacvale, _ colma gulis kankaliT amoiRo xma, rom ufro ar gaeSmagebina, _

_ albaT, isev usiamovnebas gadaeyare sasaxleSi. Aamdeni usiamovneba janmrTelobas dagakargvinebs.

_ kacs ar moswrebia aseTi ambavi! _ ifeTqa bolos ufrosma ministrma. _ Sen ici, ras sCadis maTiuSi?

colma Rrmad amoioxra. _ Sen ici, ras sCadis maTiuSi? stumrad midis ka-ci-Wa-mi-ebis mefesTan.

gesmis? Aafrikis yvelaze velur zangebTan. iq jer arc erTi TeTri mefe ar yofila. gesmis? Cava Tu ara, maSinve SeWamen. usaTuod SeWamen. ise var, dana damkra, wveTi sisxli ar gamomiva.

_ nuTu ar SeiZleba, gadaaTqmevinoT! _ wadi da, Tu ginda, Sen gadaaTqmevine. Mme aRar minda viris abanoSi

yuryuti. maTiuSi jiuti da Tavqariania. _ kargi, magram, RmerTma daifaros da, rom SeWamon, ra moxdeba? _ eeh, dedakaco, dedakaco! Ggaige, axla didi saqmeebi gvaqvs

mosagvarebeli: jer erTi, ise unda movaxerxoT, rom qveyanas xalxi marTavdes. saamiso qaRaldze mefem xeli unda moaweros, _ amas manifesti hqvia, _ meorec, sazeimod unda gaixsnas pirveli seimi. vin moawers manifestze xels, vin gaxsnis seims, Tu maTiuSi im veluris faSvSi amoyofs Tavs? erTi wlis Semdeg, Tu undaT, SeWamon, magram axla maTiuSi Zalian gvWirdeba.

Mministrebs sxva sadardebeli da sazrunavic hqondaT: am saxifaTo mogzaurobaSi maTiuSis martoka gaSveba ar SeiZleboda, gayola ki arc erTs ar undoda.

maTiuSi ki amasobaSi gasamgzavreblad emzadeboda. mTel qalaqs moedo ambavi, mefe kaciWamiebis qveyanaSi mibrZandebao.

Ddidebi sinanuliT Tavs aqnevdnen, bavSvebs ki saSinlad SurdaT. _ Tqveno udidebulesobav, Zalian gavnebT, marTla rom SegWamon, _

uTxra eqimma maTiuSs. _ me mgoni, Samfurze Sewvaven Tqvens udidebulesobas. Dda, radganac sicxeze cilebi Sededdeba xolme, Tqveni udidebulesoba...

_ sayvarelo eqimo, rogorc maxsovs, dRemde me moklulic unda viyo, daxvretilic da CamoxrCobilic, magram yvelafers Tavi davaRwie. iqneba es veluri Tavadi marTals ambobs! iqneba stumarTmoyvareni arian da ar Semwvan! Mme ukve gadavwyvite iq wasvla da pirobac miveci, mefe ki Tavisi sityvis patroni unda iyos.

Ddidi xnis fiqris Semdeg gadawyda, rom maTiuSs gahyvebodnen ormocdaaTi enis mcodne profesori da kapitani (staseksa da elenkas deda ar uSvebda, vaiTu rame daemarToTo). Ggamgzavrebis win maT feleki da eqimi amoudgnen mxarSi.

Eeqimi ar icnobda afrikul sneulebebs, amitom saswrafod iyida sqeli wigni, sadac es sneuleba iyo aRwerili, da CemodanSi saWiro wamleuloba Caawyo. is iyo, gzas unda dasdgomodnen, rom erTi ingliseli mezRvauri da erTic frangi mogzauri maTiuSTan mividnen, Tu SeiZleba, Cvenc wagviyvaneTo.

Bbargi cota waiRes: iq arc saTbiloblebi sWirdebodaT da Tanc aqlemebs bevr skivrs ver ahkidebdnen.

Page 67: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

67

iares, iares, iares da rodis-rodis zRvis piras gavidnen, matareblidan gemSi gadasxdnen da axla curviT ganagrZes gza. karga xans micuravdnen. Uuecrad Zlieri qariSxali amovarda. Ddidsa da pataras, yvelas zRvis avadmyofoba daemarTa. eqimma pirvelad maSin gamoiyena Tavisi wamleuloba, Tan gabrazebuli SesCioda gemis kapitans:

_ netav ra RmerTi gamiwyra, mefesTan mkurnalad ram damayena! Mme rom Cveulebrivi eqimi vyofiliyavi, vijdebodi CemTvis koxta kabinetSi da drodadro saavadmyofoSi vivlidi. Aaxla ki, Cemi dRe da moswreba ase unda viwanwalo mTel qveynierebaze. swore giTxraT, Cemi xnis kacisTvis veraferi siamovnebaa vinmes kuWSi moxvedra.

Eeqimi rom am dReSi iyo, kapotani, piriqiT, TandaTan ufro mxiaruldeboda da ixsenebda, rogor gaepara mSoblebs, rogor Sevida ucxoelTa legionSi da ebrZoda zangebs. Kkapitani maSin mxiaruli Wabuki iyo da sisxli uduRda.

Mmagram yvelaze metad mainc feleki xarobda. _ TeTr mefeebTan rom midiodi, maSin me ar wamiyvane. Kkapitnis Tojina

Svilebi irCie, _ sayvedurobda maTiuSs. _ rogorc ki kaciWamiebTan wasvla daapire, im Tojinebma maSinve giganes da migatoves. Ffelek, Sen ki unda adge da waxvide!

_ Cemo felek, Sen miwveuli ar iyavi. Eetiketi ki moiTxovs, rom mxolod isini wavidnen, vinc miwveulebi arian. staseksa da elenkas axlac undodaT wamosvla, magram dedam ar gamouSva, _ Tavs imarTlebda darcxvenili maTiuSi.

_ me ar vbrazob, _ daamSvida felekma. amasobaSi navsadgurs miadgnen, gemidan gadmovidnen da isev

matarebelSi Casxdnen. Oor dRes kidev iares matarebliT. Aaxla ukve gzadagza palmebi, finikis, leRvisa da bananis lamazi xeebi xvdebodaT.

maTiuSi aRtacebisgan yviroda, zangi Tavadi ki mxolod iRimeboda da TeTr kbilebs ise aelvarebda, kacs uneburad SiSi aitanda.

_ jer sada xarT, jer afrikis tyeebi ar dawyebula. Mmale naxavT, ra aris namdvili tye.

Mmagram tyis magivrad udabno ixiles. saiTac gaixedavdiT, versad verafers dainaxavdiT qviSis mets. qviSa iyo yvelgan. Uudabno mTlianad qviSis zRvas hgavda.

iares, iares da bolos sofelSi Sevidnen. sofelSi TeTrkanian jariskacTa mcire razmi da TeTrkanian mepatroneTa ramdenime maRazia daxvdaT.

razms gamoucxades, rom Camosulebi mogzaurebi iyvnen da kaciWamiebis qveyanaSi midiodnen.

_ ki, batono, raki gindaT, wabrZandiT, _ uTxra Camosulebs razmis meTaurma.

_ iq wasuli bevri gvinaxavs, magram raRac ar gvaxsovs, rom vinme ukan dabrunebuliyos.

_ iqneb Cven davbrundeT, _ guli ar gaitexa maTiuSma. _ Tqveni nebaa, scadeT. oRond mere me ar damabraloT, ar

gagvafrTxilao. icodeT, is xalxi, visTanac Tqven midixarT, Zalian veluri xalxia.

zangma Tavadma am sofelSi sami aqlemi iyida da Tavis qveyanaSi wavida, rom stumrebis CamosvlisTvis yvelaferi moegvarebina. amaT ki ubrZana, aq iyaviT da damelodeTo.

Page 68: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

68

_ iciT, ras getyviT, me erTi gaqnili vinme gaxlavarT da ver gamacurebT, _ uTxra Camosulebs TeTrkanianTa garnizonis oficerma. _ Tqven ubralo mogzaurebi ara xarT. Aaba, mogzaurebTan ra unda or patara biWsa da Rrmad moxucebul kacs! is veluric, Tqven rom gaxldaT, viRac didi kaci Cans. cxvirSi iseTi niJara ukeTia, rogorsac mxolod mefis ojaxis wevrebi atareben.

Camosulebi mixvdnen, damalva-dafarvas azri aRar aqvso, adgnen da yvelaferi uambes.

Aam oficers maTiuSis ambavi ukve gaego, Turme ramdenime TveSi erTxel garnizoni gazeTebsa da werilebs Rebulobda.

_ hoo, es ukve sxva ambavia. vin icis, iqneba xeli mogemarToT! simarTle rom giTxraT, Zalian stumarTmoyvare xalxia, magram windawin geubnebiT: an ukan sulac veRar dabrundebiT, an saCuqrebiT yelamde aivsebiT. imaT imdeni oqro da brilianti aqvT, arc ki ician, ra uyon. sarkeSi, CibuxSi an erT tomsika TofiswamalSi ramdenime muWa oqros iZlevian.

Mmogzaurebs guli miecaT. Mmoxuci profesori mTel dRes qviSaze iwva da mzes eficxeboda. Eeqims eTqva, Seni daavadebuli fexebisTvis miswrebaao. saRamoobiT profesori zangebTan midioda, dajdeboda imaT qoxSi, ebaaseboda xalxs da sul axal-axal gamoTqmebs iwerda ubis wignakSi.

Ffeleki xilis Wamis mets arafers akeTebda. imdens Wamda, eqimi yoveldRe TiTo kovz sasaqmebel zeTs asmevda.

im ingliselsa da frangs ki maTiuSi drodadro sanadirod dahyavdaT. maTiuSma aqlemze jdoma iswavla da siamovnebas hgvrida seirnoba.

erxTxel, RamiT, mogzaurobis karavSi dafeTianebuli zangi msaxuri Sevarda: ariqa, Tavs gvesxmian, gagvceso!

_ vai, me ubeduri, ram momiyvana TeTrkanianebTan msaxurad! Cemi xalxi ar mapatiebs, momklaven! vai, ra meSveleba me ubedurs.

Yyvelani wamocvivdnen samgzavro sawolebidan, staces xeli Tof-iaraRs, visac ra hqonda, da molodinad iqcnen.

Bbneli Rame iyo. TvalTan mitanili TiTi ar Canda. Sors, udabnoSi, raRac xmauri ismoda da TandaTan axlovdeboda, TiTqos xalxis brbo aqeT moiwevso. ucnauri is iyo, TeTrkanianTa garnizonidan arc aravin isroda, arc dabneuloba etyobodaT.

Ggarnizonis ufrosma kargad icoda veluri tomebis adaT-wesebi da maSinve mixvda, rom Tavs aravis esxmodnen, magram is ki veRar gamoicno, ra xdeboda. idga da Sikriki afrina, yvelaferi gaigeo.

Turme nu ityviT, qaravani modioda mefe maTiuSis wasayvanad. sul win uSvelebeli samefo aqlemi moirweoda. Zurgze moxdenili

fanCaturi edga. Aam aqlems lamazad morTuli asi aqlemi da zangTa didi qveiTi razmi mohyveboda.

vin icis, ra ubedureba datrialdeboda, garnizonis ufrosi gamocdili kaci rom ar yofiliyo.

ra Tqma unda, saSineleba iqneboda, mas rom srola aetexa. maTiuSma garnizonis ufross guliTadi madloba gadauxada gonivruli saqcielisaTvis da ordeni misca.

Mmeore dRes dilaadrian gaudgnen gzas. Zneli gza hqondaT gasavleli. papanaqeba sicxe idga. zangebs ra uSavdaT, sicxes SeCveulebi iyvnen, TeTrkanianebs ki sunTqvac uWirdaT.

maTiuSi Tavis mSvenier fanCaturSi ijda. Oori Savi zangi siraqlemas frTis maraoTi uniavebda. Qqaravani nela miirweoda. Ggamcilebeli

Page 69: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

69

mousvenrad iyureboda aqeT-iqiT, emand grigali ar amovardeso. qarborbala Turme mogzaurebs gavarvarebul qviSas ayris cxvir-pirSi. Yyofila SemTxveva, roca mTeli qaravani daumarxavs da yvelani daRupulan.

mTel dRes mgzavrebi ise midiodnen, xmas aR iRebdnen. Gguneba mxolod saRamoobiT gamoukeTdebodaT xolme, roca cotaTi agrildeboda.

Eeqimi raRac gamagrilebel fxvnils asmevda maTiuSs, magram didad verafers Sveloda. maTiuSi xom omSi iyo gamowrTobili, bevri gaWirvebac gadaetana, magram papanaqebaSi mogzauroba yvelaze did siZneled da gaWirvebad eCveneboda. Tavi astkivda, tuCebi dauskda, ena ise gauSra, gegoneboda, xisa aqvso. Mmze moekida, gaxda, TeTrad aelvarebuli qviSisgan Tvalebi dauwiTlda da anTeba daemarTa, kanze ki wiTeli laqebi daasxda da qaviliT agiJebda. ZiliTac mousvenrad eZina, saSineli sizmrebi stanjavda. xan esizmreboda, viTom kaciWamiebi Wamdnen, xan esizmreboda, rom koconze wvavdnen. Oeh, wyali ramdenad kargia qviSasTan SedarebiT! Ra auwereli netarebaa gemiT mgzavroba! Mmagram meti gza ar aris, ukan dabruneba ar SeiZleba, sascilod aigdeben.

Qqaravani orjer gaCerda oazisSi. ra bednierebaa, mwvane xeebs rom ucqeri kaci da tikebidan Camosxmuli sazizRari, Tbili, ayrolebuli wylis nacvlad, civ wyals miirTmev!

Ppirvel oazisSi or dRes idgnen. meoreSi ki xuT dRes mouxdaT mocda. Aaqlemebi ise iyvnen gasavaTebulebi, fexis gadadgma uWirdaT.

_ mze am udabnoSi oTxjer kidev amobrZandeba, oTxjer Caesveneba da Cvenc Sin viqnebiT, _ uxaroda kaciWamiebis Tavads.

im xuT dRes, rac meore oazisSi gaatares, yvelam suli moiTqva. Aiqedan gamgzavrebis wina dRes zangebi ise iyvnen Roneze mosulebi, rom koconebi aagizgizes da veluri sabrZolo cekva gaaCaRes.

Bbolo dReebSi mgzavroba cota gauadvildaT. Uudabno Tavdeboda, qviSa ise cxeli aRar iyo, aqa-iq ukve ekliani buCqebic xvdebodaT. Ddrodadro xalxic gamoCndeboda xolme.

maTiuSs guliT ewada, im xalxs gacnoboda, gamolaparakeboda, magram nebas ar aZlevdnen. Eeubnebodnen, isini udabnos yaCaRebi ariano. Cven mxolod imitom ar dagvesxnen Tavs, rom Cveni qaravani didia, im yaCaRebs ki patar-patara qaravnebze Tavdasxma uyvarTo.

B bolos Sors, Sors tye gamoCnda da sigrilec wamovida. rogorc iyo, mgzavrobas bolo moeRo. Tumca, vin icis, amis Semdeg ra moelodaT! cxel qviSaSi sikvdils ki gadaurCnen, magram vaiTu veluri zangebis msxverplni gamxdariyvnen.

kaciWamiebis mefe da mTeli samefo kari karga manZilze gamoegebnen stumrebs. win orkestri modioda, magram ise Semzaravad ukravda, kinaRam stumrebs yurebi dauskdaT. ras ar naxavdiT orkestrSi: sayviris nacvlad _ raRac buksa da stvirebs, dafdafebis nacvlad _ raRac qvabebs. yurTwamRebi xmauri idga, Tanac zangebi TviTonac ise saSinlad Rrialebdnen, udabnos mdumarebis Semdeg SeiZlebnoda kaci Wkuaze SeSliliyo.

stumrebis miReba RvTismsaxurebiT daiwyo. moitanes erTi xis geja. zed raRac saSineli cxovelebis gamosaxulebebi iyo amoWrili. Qqurumsac saxeze sazareli niRabi ekeTa. mohyvnen isev Rrialsa da Rmuils. Tarjimanma stumrebs auxsna, rom kaciWamiebis mefe Tavis RmerTebs avedrebda maTiuSis Tavs; emudareboda, Tqven gebarebodeT, wyalobas nu moaklebTo.

Page 70: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

70

RvTismsaxureba rom damTavrda da maTiuSi aqlemidan CamobrZanda, kaciWamiebis mefe da misi vaJiSvilebi mTel naxevar saaTs ar gaCerebulan, sul xtodnen da kotrialobdnen, Semdeg ki mefem aseTi sityviT mimarTa maTiuSs:

_ Cemo TeTro megobaro, madlobas mogaxseneb CemTan CamobrZanebisTvis. Mme ubednieresi kaci var dedamiwis zurgze, rom Sen gimzer. gTxov da gemudarebi, xeliT maniSne, Tanaxma varo, da imave wams ai am SubiT guls gavigmirav, rom Rirsi gavxde umaRlesi pativisa: me msurs, SemWamos Cemma Zvirfasma stumarma.

Ees rom Tqva, grZeli Subis wveri mkerdze miibjina da molodinad iqca. maTiuSma iuara, aramc da aramc ar SegWamo, me minda davmegobrdeT, rom erTad viTamaSoT da visaubroTo. Tarjimanma yvelaferi gadauTargmna mefes.

Aaba Tu aseao, mefem, misma orasma colma da Savtuxa Svilebma bRavili morTes, dadgnen oTxze, ase dadiodnen da danaRvlianebulebi gadadiodnen yiraze. amiT ambobdnen, Cveni TeTri megobari arafrad gvagdebs da ar vuyvarvarT, albaT ar sjera, rom gemrielebi varT da Cveni SeWma imitom ar surso.

maTiuSs Zalian ecineboda am wes-Cveulebebze, magram mainc Tavi darbaislurad eWira, xmas ar iRebda.

imis moyoliT Tavs aRar SegawyenT, ra naxa maTiuSma da ras akeTebda kaciWamiebis samefo karze. Ees yvelaferi erT sqel wignSi aqvs aRwerili ganswavlul profesors. wigns hqvia: ormocdacxra dRe kaciWamiebis veluri qveynis mefis bum-drumis karze. aRwera mogzaurobis erT-erTma monawilem, mefe maTiuS reformatoris Tarjimanma:.

sawyali mefe bum-drumi ras aRar akeTebda, rogor aRar cdilobda, rom maTiuSs mis karze nebivrad da molxeniT gaetarebina dro, magram iseTi veluri gasarTobebi da TamaSobani hqondaT, maTiuSi mxolod idga da gaocebuli misCereboda. zogjer ki usiamovnebac Seipyrobda xolme.

zogierT TamaSobasa da TavSeqcevaze maTiuSma mTlad uari Tqva. magaliTad, erTxel bum-drumma ganZsacavidan Tavisi Zveli Tofi

amoiRo da didi ambiT maTiuSs misca, rom mizanSi esrola. Mmiznad ki Tavisi ufrosi qaliSvili daayena. maTiuSs ar undoda esrola. Bbum-drumma iwyina da didian-patarianad isev damwuxrebulebma daiwyes kotriali. Mmagram yvelaze cudi mainc is iyo, rom qurumi ganawyenda: Tavs megobrad gvaCvenebs, CvenTan daZmobileba ki ar undao, axla me vici, rasac vizamo.

im saRamos maTiuSis Rvinis sasmel niJaraSi qurumma SeumCnevlad sawamlavi Caasxa.

vinc am sawamvlavs dalevda, imave wams yvelaferi jer wiTlad moeCveneboda, mere lurjad, Semdeg mwvaned, bolos Savad da kidec eTxoveboda wuTisofels.

imave saRamos maTiuSi mefis karavSi brZandeboda, oqros magidasTan oqros savarZelSi ijda da ambobda,

_ ratom gawiTlda yvelaferi? kaciWamiebsac wiTeli feri aqvT, garSemo yvelaferi wiTelia.

Aamis Tqma da eqimis fexze wamovardna erTi iyo. idga da SeZrwunebuli iqnevda xelebs. Turme wignebSi amoekiTxa am sawamlavis ambavi da axsovda, rom yvela afrikuli sneulebis samkurnalo wamali arsebobda, am sawamvlavis sawinaaRmdego ki aravin araferi icoda. Eeqimi idga da Svela ar SeeZlo. Eeqimi sruliad umweo iyo.

Page 71: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

71

maTiuSs azradac araferi mosvlia, ijda oqros savarZelSi da mxiarulad laparakobda:

_ axla ukve yvelaferi galurjda. Aauh, rogor galamazda! _ profesoro, _ iyvira eqimma, _ uTxariT am velurebs, rom maTiuSi

viRacam mowamla! Pprofesorma saswrafod gadaTargmna eqimis naTqvami. Mmefem TavSi

xelebi itaca, erTi sacodavad gadakotrialda da karvidan isariviT gavarda.

_ aha, dalie, TeTro megobaro, _ imave wams isev ukan SemoiWra mefe da maTiuSs spilos Zvlis TasiT raRac mware da mJave sasmeli gauwoda.

_ fuh, ra sazizRrobaa! Aar minda, _ ayvirda maTiuSi. _ vaime, yvelaferi mwvaned meCveneba! Ooqros magidac mwvanea, eqimic mwvanea...

Bbum-drumma aitaca maTiuSi, magidaze daawvina, kbilebi spilos Zvlis isriT gauxsna da pirSi Zalad Caasxa mware sasmeli.

maTiuSi sxmartalebda, ifurTxeboda, magram wamali mainc Caylapa. Caylapa da aman gadaarCina. marTlac, Tvalwin ukve Savi wertilebi utrialebda. Bbedze, mxolod

eqvs Sav wertils xedavda, danarCeni wertilebi jer kidev mwvane iyo. Dda maTiuSi cocxali darCa, oRond, erTi es aris, mTel sam dRe-Rames ise eZina, Tvali ar gauxelia.

qurumT qurumi sircxvilisagan iwvoda, es ra Cavidine, rad movwamleo,

magram maTiuSma yvelaferi apatia. Qqurumi Sehpirda, rom, samagierod, gadasarev magiur fokusebs aCvenebda, Tumca sicocxleSi mxolod samjer SeeZlo im fokusebis Cveneba.

Yyvelani qoxis win dasxdnen, Zirs vefxvis tyavebi dafines da jadoqarma daiwyo Tavisi fokusebi. Bbevri fokusi iseTi iyo, maTiuSma veraferi gaugo, verc Tavi da verc bolo. zogierTi ki auxsnes da gaagebines.

Jadoqarma erTi aseTi fokusi uCvena: kolofidan pawawina gvelis msgavsi raRac qvewarmavali amoiyvana da xelze daisva. Qqvewarmavali TiTze Semoexvia, ZafiviT wvrili ena gamoyo, raRac ucnaurad daiSiSina, TiTze wurbelasaviT moekida da bolo aswia. Cota xnis Semdeg qurumma qvewarmavali moiSora da mayurebels TiTze sisxlis wveTi daanaxva.

maTiuSs sxva fokusebi ufro sainteresod eCveneboda, magram SeamCnia, rom velurebi am fokuss ise uyurebdnen, rogorc udides xelovnebas. Bbolos maTiuSs auxsnes, es qvewarmavali TviT jiqze da afTarze saSineli arsebaa, misi dakbenili kaci erT wamSi Tavdebao.

Qqurumi am fokuss rom morCa, axla Suagul cecxlSi Sevida. Sevida Tu ara, cxviridan da piridan cecxli gadmouSva.

Amis Semdeg stviri daukra da ormocdacxra uzarmazari gveli acekva. Mmere erT veeberTela aswlovan palmasTan dadga da Seubera. Seubera da Seubera. palma nel-nela gadaixara, gadaixara da bolos WaxaniT gadatyda. Semdeg or xes Sua harSi joxiT xazi gaavlo da zed ise gaiara, gegoneboda, ficarze dadiso. Semdeg spilos Zvlis burTi haerSi aisrola da Tavi SeuSvira. burTi Camovarda, Tavze daeca da Sig ukvalod gaqra. Semdeg qurumi borbaliviT datrialda. Zalian swrafad da didxans trialebda. roca gaCerda, yvelam dainaxa, rom qurums ori Tavi da ori pirisaxe hqonda. erTi pirisaxe ucinoda, meore utiroda. amis Semdeg qurumma erT patara biWs xmliT Tavi waacala, yuTSi Caawvina da garSemo veluri cekviT Semouara ramdenjerme. Bbolos yuTs fexi wahkra.

Page 72: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

72

maSinve Sig viRacam stviri aakvnesa. Qqurumma yuTs Tavi axada. biWi ise iwva, TiTqos araferi momxdarao. yuTs Tavi rom aexada, xelad wamoxta da tanvarjiSs Seudga. aseve moeqca qurumi Cits: jer maRla aafrina, caSi, mere isari styorcna. isargayrili Citi Zirs Camovarda. Camovarda Tu ara, umalve niskartiT isari gamoiZro, qurumTan mifrinda da gauwoda. Semdeg karga xans dastrialebda Tavze.

maTiuSma gaifiqra, namdvilad Rirda mowamvla, imdeni fokusi vnaxeo. Tavisi ucnauri megobris qveyana maTiuSma oTxiv kuTxiv Semoiara. xan aqlemiT mogzaurobda, xan spiloTi dabrZandeboda. Ddid lamaz tyeebSi gaSenebuli uamravi zanguri sofeli moinaxula. sad ar iyo, ra ar ixila da qvis saxli arsad unaxavs, yvelgan qoxebi edgaT, yvelgan pirutyvi da xalxi erTad cxovrobda auwerel sibinZureSi. avadmyofebic bevrni iyvnen. da advilad ki SeiZleboda maTi gankurneba! Eeqimi zangebs wamlebs aZlevda. Ggaxarebuli zangebi did madlobas uxdidnen. tyeSi, TiTqmis yovel fexis nabijze, nadirisagan daglejili an Sxamiani gvelebisgan dakbenili zangebis gvamebi eyara.

zangebi yvelgan gulTbilad xvdebodnen maTiuSs, Tavs evlebodnen. maTiuSs guli ewvoda maTi sacodaobiT. sul is ukvirda, imdeni oqro da brilianti aqvT, bavSvebi kenWebiviT aTamaSeben, da ratom rkinigzebi ar gahyavT, ratom eleqtrosinaTles ar gamoiyvanen, an kinematografi ratom ara aqvT, ratom karg saxlebs ar iSeneben, Tofebs mainc ratom ar yiduloben, rom saSineli nadirisagan Tavi daicvano.

Mmagram male TviTonve gaaxsenda maTi tanjvis mizezi: TeTrkanianebs eSinodaT zangebisa da daxmarebis xels ar uwvdidnen. maTiuSma gulSi amoiWra, Sin davbrundebi Tu ara, maSinve gazeTiT mivmarTav xalxs, rom vinc umuSevaria, aq gamoemgzavros, zangebTan, da rkinigzebic gauyvanos am xalxs, qvis saxlebic auSenoso.

maTiuSi amaze xom wuxda, kaciWamiebs riT davexmaroo, magram imasac fiqrobda, Cemi reformebisTvis fuli rogor viSovoo.

erTxel oqros sabadoebs aTvalierebdnen. maTiuSma mefe bum-drums sTxova, cotaodeni oqro masesxeo. Bbum-drums sicilad ar eyo: me oqro sulac ar mWirdeba, imdeni waiRe, ramdensac Seni aqlemebi moereviano.

_ rogor, Cems megobars vasesxo? Aara da ara! TeTr megobars SeuZlia yvelaferi waiRos, rac mis sulsa da guls eameba. Bbum-drums uyvars Tavisi patara TeTri megobari da sikvdilamde misi mona-morCili msaxuri iqneba.

amasobaSi maTiuSis gamgzavrebis drom moawia. kaciWamiebis mefem pativsacemad megobrobis zeimi mouwyo.

saerTod, weliwadSi erTxel zangebi dedaqalaqSi iyridnen xolme Tavs, rom masTgan aerCiaT isini, vinc im weliwads samefo kars unda SeeWama. rCeulni sixaruls ver malavdnen, dawunebulebi ki javriT aRar iyvnen. rCeulni sixarulis velur cekvas asrulebdnen. Ddawunebulni oTxze dgebodnen da ase dadiodnen (es iyo samgloviaro cekva), Tan ise naRvlianad mRerodnen, gegonebodaT, tiriano.

Amis Semdeg mefem wvetiani niJariT TiTi gaikawra. maTiuSmac gaikawra TiTi da kaciWamiebis mefem misi SuaTiTidan sisxli aloka. maTiuSs ki mefis SuaTiTidan unda aeloka sisxli. Ees ceremoniali sulac ar moswonda, magram ra eqna! Kkargad axsovda, amas winaT qurumma rac awvnevina, amitom yvelafers usityvod akeTebda.. sisxlgacvlas sxva ceremonialebi mohyva: jer gvelebiTa da niangebiT savse tbaSi CauZaxes maTiuSi. mefe bum-drumi wamsve Tan gadahyva da tbidan uvnebeli amoiyvana.

Page 73: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

73

Amis Semdeg maTiuSs sxeulze raRac cximi wausves da abrialebul cecxlSi Seaxtunes. bum-drummac Tvalis daxamxamebaSi iskupa da cecxlidan ise swrafad gamoitaca, biWs mxolod Tma Seetrusa, TviTon ki sulac araferi daSavebia. Bbolos maTiuSi yvelaze maRali palmidan Camoaxtunes, bum-drumma ki ise marjved daiWira, odnavadac araferi stkenia.

Pprofesorma yvelaferi auxsna maTiuSs: sisxlis alokva imas niSnavs, udabnoSi uwylod darCe, megobari sakuTar sisxls gaiRebs da dagalevinebso. sadac ar unda gemuqrebodes xifaTi, _ saSineli niangebiT savse wyalSi, cecxlsa Tu herSi, _ Seni Zmobili bum-drumi sicocxles gawiravs da Sen gadagarCenso.

_ Cven, TeTrkanianebi, yvelafers qaRaldze vwerT, _ eubneboda profesori, _ amaT ki wera-kiTxva ar ician da am ceremonialebiT deben xelSekrulebas.

maTiuSs guli swydeboda, rom megobrebi unda daetovebina da gamgzavrebuliyo, magram ras izamda. Ees kia, mtkiced hqonda gadawyvetili, ucxoeTis mefeebi daerwmunebina, kaciWamiebi velurebi arian, magram Zalian kargi xalxia, urigo ar iqneba, Tu am xalxs daumegobrdebiT da Semweobis xels gauwvdiTo. Mmanmade ki erTi reformis gatareba iyo saWiro: radac ar unda dasjdomoda, zangebisTvis kaciWamioba unda moeSlevinebina.

_ Zmao bum-drum, Zalian gTxov moeSvi kaciWamiobas, gadaeCvie, _ exveweboda maTiuSi gamgzavrebis wina saRamos.

Ddidxans, Zalian didxans arwmunebda bum-drums, kaciWamioba kargi ar ariso, usaTuod reforme unda gaataro da adamianebis Wama akrZalo, maSin TqvenTan bevri TeTrkaniani Camova, aqaurobas mogiwesrigeben da Tqvens mSvenier qveyanaSi bednierad icxovrebTo.

Bbum-drumi naRvlianad usmenda maTiuSs. Bbolos uTxra, erTma mefem ukve scada ase moqceuliyo da amis gulisTvis mowamleso. Ees reforma Zneli gasatarebelia, magram kidev movifiqrebo.

saubris Semdeg maTiuSma cota xniT tyeSi gaiseirna. mTvare zRaprulad lamazi iyo. Llamazi iyo garindebuli tye. maTiuSs uecrad raRac Sriali Tu CuCuni Semoesma. ifiqra, netavi ra aris, gveli Tu vefxvio, magram ar SeCerebula. male isev Semoesma Sriali. aSkarad viRac mihyveboda kvaldakval, maTiuSma revolverze itaca xeli da smenad iqca.

Turme nu utyvi, kaciWamiebis mefis asuli, patara zangi gogona, mxiaruli klu-klu misdevda! mTvaris Suqze maTiuSma advilad icno da gaukvirda.

_ aq ra ginda, klu-klu? _ zangurad hkiTxa maTiuSma. cot-cota ukve esmoda zanguri ena da laparakobda kidec.

_ klu-klu kiki rec, klu-klu kin brun. Kklu-klu kidev didxans laparakobda raRacas, magram maTiuSma

veraferi gaigo. Mmxolod ai es sityvebi daamaxsovrda: kiki, rec, brum, buz, kin.

Kklu-klu Zalian danaRvlianebuli iyo da tiroda. maTiuSs Seebrala patara klu-klu, albaT, rame awuxebso, adga da Tavisi saaTi, sarke da patara boTli aCuqa, magram klu-klu mainc tiroda.

Nnetav ra daemarTa? Sin mobrunebulma maTiuSma profesors hkiTxa klu-klus ambavi.

Pprofesorma uTxra, klu-klus Zalian uyvarxar da SenTan erTad wamosvla undao.

Page 74: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

74

maTiuSma profesors sTxova, klu-klus gaagebineT, rom martokas ver waviyvan. Mmefe bum-drumi SeiZleba evropaSi miviwvioT da maSin wamovides, Tavis mamikos gamohyveso.

Ees iyo da es, maTiuSs amis metad aRar gaxsenebia patara klu-klu. gamgzavrebis win uamravi saqme gamouCnda. xuTasi aqlemi daasapalnes. xuTasi aqlemiT mihqondaT oqro da Zvirfasi Tvlebi, xili da sasmeli. ministrebisTvis saCuqrebic ar daviwyebiaT. aTasnairi afrikuli delikatesi, Rvino da sigarebi moemaragebinaT. maTiuSi moeleparaka bum-drums, sami Tvis Semdeg galiebs gamovgzavni, rom Cemi zooparkisTvis gareuli cxovelebi waviyvanoo. Mmere gaafrTxila, SeZleba TviTmfrinaviT zogi ram gamogigzavnoT da ar SeSindeT, Tu didi rkinis CitiT TeTrkaniani kaci Camofrindeso.

diliT adrianad aikres guda-nabadi. samSobloSi mimavlebs isev is Zneli gza edoT win, magram yvelani ukve gamowrTobil-gamokaJebulebi iyvnen da udabnom bevri veraferi daaklo mogzaurebs.

vidre maTiuSi samSobloSi dabrundeboda, misma ministrebma

konstitucia Seadgines da mefis CamobrZanebas daelodnen. Eelodnen da elodnen. Tvali da guli gadaeliaT molodinisagan,

magram maTiuSi ar Canda. cam Caylapa Tu miwam, aravin icoda. rogorc iyo, is gaiges, rom afrikis sanapiroebs maTiuSi gemiT misdgomia, Semdeg matarebliT umgzavria zangebis ukanasknel soflamde, romlis gadaRmac ukve udabno iwyeboda. erTxans iq, im sofelSi dabanakebula da TeTrkanianTa garnizonis oficerTan usaubria. mere amave sofelSi miukiTxebia kaciWamiebis aqlemebis qaravans. Aamis Semdeg ra moxda, aRaravin icoda.

Aam ambavSi rom iyvnen, ucbad depeSa movida, maTiuS mefe cocxalia da gemiT moemgzavrebao.

_ yvelaferSi bedi swyalobs! _ Surs ver malavdnen ucxoeli mefeebi. _ bednieri varo, magan unda Tqvas, _ ambobdnen ministrebi da

guldanZimebulebi oxravdnen: omidan rom dabrunda, Zlivs vuZlebdiT, kaciWamiebis qveynidan rom dabrundeba, albaT, ufro uaresi dRe dagvadgebao.

_ omidan rom dabrunda, yvelani sapatimroSi Cagvsva, axla vin icis, iq ra Wkuaze dadga, iqneba SegvWamos kideco.

maTiuSi ki didad nasiamovnebi brundeboda mogzaurobidan. Mmze mohkideboda, gazrdiliyo da sanaqebo madazedac gaxldaT. ra Tqma unda, ar icoda, mis Camosvlamde ministrebi ras laparakobdnen, hoda, ifiqra, modi, gavexumrebio. samefo sabWo rom Seikriba, ministrebs hkiTxa:

_ rkinigzebi SeakeTeT? _ SevakeTeT, _ upasuxa gzaTa ministrma. _ kargia. SekeTebuli rom ar damxvedroda, Tqvens Tavs usaTuod

niangis sawebelSi movaxarSinebdi. Aaxali fabrikebi Tu aaSeneT? _ bevri avaSeneT. _ miugo mrewvelobis ministrma. _ kargia, rom agiSenebiaT, Torem Tqvengan bananiT Sezavebul Semwvar-

moxrakuls movamzadebinebdi. Mministrebi damfrTxalebi, eldanacemebi misCerebodnen. maTiuSs

xarxari autyda. _ batonebo, Cemi nu geSiniaT, _ daamSvida SiSnaWamebi. _ arc me

davCveulvar kacis Wamas da imedi maqvs, Cems megobarsac xels avaRebineb am velur Cveulebaze.

Page 75: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

75

Bbolos maTiuSma Tavisi Tavgadasavali uambo. Mministrebi, albaT, ar daujerebdnen, ifiqrebdnen, yvelafers igonebso, magram maTiuSma Tan Camoitana mTeli erTi matarebeli oqro, vercxli da Zvirfasi Tvali. xolo mefe bum-drumis gamogzavnili SesaniSnavi sigarebi da ugemrielesi afrikuli Rvinoebi rom miiRes saCuqrad, ministrebs Subli gaexsnaT da iseT karg gunebaze dadgnen, Tqveni mowonebuli.

Aamis Semdeg saxeldaxelod waikiTxes manifesti, romliTac maTiuSi xalxs mouwodebda, xeli moekidaT saxelmwifos marTvisaTvis. Aamieridan gazeTebSi yovelTvis ewereba, ris gakeTeba swadiaT ministrebsa da mefes. xalxs ki SeuZlia, gazeTSi gamoaqveynos an seimze Tqvas Tavisi azri, iwonebs maT saqciels Tu arao.

_ kargi, ase iyos, _ brZana maTiuSma. _ axla is CaiwereT, rac bavSvebisTvis msurs gavakeTo. Mme ukve maqvs fuli da SemiZlia bavSvebs mivxedo. maS ase, yvela bavSvs zafxulSi or-ori burTi miecema, zamTarSi _ TiTo wyvili cigurebi. yoveldRe, gakveTilebis Semdeg, bavSvebs TiTo kanfets da TiTo Saqarmoyril namcxvars davurigebT. saqanela da karuseli yvela skolaSi unda iyos. Aamas garda, wignsa da rveulis myidvelebs maRaziam TiTo lamazi feradi suraTi unda aCuqos xolme. Ees yvelaferi mxolod dasawyisia, me sxva reformebis gatarebasac vapireb. jerjerobiT ki gTxovT, gamoiangariSoT, ra Tanxa dajdeba es reformebi da ra dro dasWirdeba gansaxorcieleblad, erTi kviris Semdeg pasuxi momaxseneT.

warmoidgineT, ra sixarulis Jivil-xivili SeudgebodaT skolaSi, am ambavs rom gaigebdnen!

vinc wera-kiTxva icoda, maTiuSs werilebs swerda, sTxovda, esa da esec mindao. bavSvebis werilebi mefis kancelariaSi tomrebiT mohqondaT. Mmdivani xsnida werilebs, kiTxulobda da yrida. maTiuSma ar icoda, rom yvela samefo karze ase xdeboda. erTxel msaxurs kalaTiT qaRaldebi mihqonda sanagveze gadasayrelad. maTiuSma Tvali Seaswro da gaifiqra, iqneba rame iSviaTi markac ureviao. Uukve karga xania, markebs agrovebda, erTi albomi savsec ki hqonda. msaxurs hkiTxa:

_ es ra werilebi da qaRaldebi migaqvs? _ aba me ra vici, _ miugo msaxurma. maTiuSma kalaTSi Caixeda, konvertebi daaTvaliera da gancvifrda:

Turme mis saxelze gamogzavnili werilebi yofiliyo. imwams ubrZanam saxurs, werilebi Cems oTaxSi Seitaneo, da mdivani gamoiZaxa.

_ batono mdivano, es ra qaRaldebia? _ hkiTxa maTiuSma. _ Tqveni mefuri udidebulesobis saxelze gamogzavnili ubralo

werilebi gaxlavT. _ da Tqven ubrZaneT, rom gadaeyaraT? _ yovelTvis ase viqceodiT. _ Zalian cudad moqceulxarT! _ aenTo maTiuSi. _ raki werilebi Cems

saxelzea gamogzavnili, maS, codniTac, marto me mecodineba, ubraloa Tu braliani. gTxovT, amieridan Cemi werilebi pirdapir me SemomigzavnoT. Ggadavyri Tu ar gadavyri, Cemi neba iqneba.

_ Tqveno udidebulesobav, mefeebi isedac uamrav werils Rebuloben da, xalxma rom gaigos, Cvens werilebs TviT mefe kiTxulobso, imdeni mozRvavdeba, vera kaci imas ver moereva. aTi kaci axlac am saqmezea dayenebuli. sxvas arafers akeTeben, marto kiTxuloben da arCeven, romeli werilia sayuradRebo.

_ romeli weriulia sayuradRebo? _ ekiTxeba maTiuSi.

Page 76: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

76

_ sayuradReboa ucxoeli mefeebis, sxvadsxva mefabrikeebisa da didi mwerlebis werilebi.

_ ubralo werilebi romelia? _ Tqvens mefur udidebulesobas yvelaze xSirad bavSvebi sweren. visac

ra moeprianeba, dajdeba da wers. zigierTi ise jRabnis, kaci ver gaigebs, Sig ra weria.

_ maS kargi, raki Tqven giWirT bavSvebis werulebis kiTxva, me wavikiTxav, is aTi kaci ki sxva samuSaoze gadaiyvaneT. ise ki, rom icodeT, mec bavSvi var, magram sami didi mefe davamarcxe brZolaSi da iseT adgilebSic vimogzaure, sadac veravin bedavs fexis gadadgmas.

Mmefis mdivanma xma ar amoiRo, Tayvani sca da oTaxidan gavida. maTiuSi werilebs Caujda.

maTiuS mefes iseTi xasiaTi hqonda, Tu saqmes xels mohkidebda, mTeli suliTa da guliT unda ekeTebina.

saaTi saaRs misdevda, maTiuSi ki ijda da TavauReblad kiTxulobda. ceremonmaisterma ramdenjerme Seixeda mefis kabinetSi karis

WuWrutanidan, netav ras akeTebs, ratom sadilad ar gamobrZandebao, magram qaRaldebSi TavCarguls rom dainaxavda, SiSiT karis SeRebasac ver bedavda.

maTiuSi Zalian male darwmunda, rom amden werils martoka ver auvidoda. Zogi Zalian gaugebrad iyo dawerili. aseT werilebs maTiuSi xelad ganze gadadebda xolme. zogjer ki lamazad, sasiamovnod da Wkvianurad dawerili werilic xvdeboda. erTi biWi swerda, cigurebs rom miviReb, amasa da amas vizamo. meore biWi Tavis sizmars uyveboda. Mmesame iwereboda, gadasarevi mtredebi da baWiebi myavs, ori mtredi da erTi baWia minda gaCuqo, magram ar vici rogor movaxerxoo.. erT gogonas pawawina leqsi daewera maTiuSze da Tavis daxatul suraTTan erTad gamoegzavna. Mmeore gogona Tavis Tojinaze swerda, Zalian gauxarda, rom sul male patara daiko eyolebao. Bbevr werilSi naxatebi ido. erTma biWma mTeli albomi gamougzavna saCuqrad. Aalbomze ewera: “ mefe maTiuSi kaciWamiebis qveyanaSi!” naxatebi sinamdviles didad ar miemsgavseboda, magram Zalian lamazebi iyo da maTiuSi siamovnebiT aTvalierebda.

bavSvebis umravlesoba ki werilebSi aTas rames sTxovda. erTi exveweboda, poni gamomigzavneo, meores velosipedi undoda, mesames _ potoaparati. meoTxe ekiTxeboda, ar SeiZleba, patara burTis nacvlad fexburTis saTamaSo tyavis burTebi dagvirigoo? erTi gogona swerda, deda avad myavs, Cven ki Zalian Raribebi varT da wamlebs ver vyidulobTo. viRac biWi iwereboda, fexsacmeli ara maqvs da skolaSi ver davdivaro. werilSi niSnebis furcelic Caedo, rom maTiuSs ver gaego, rogor swavlobda.

maTiuSma omis dros kargad gaigo fexsacmlis yadri da axla gaifiqra, xo mar ajobebda, bavSvebisTvis Tojinebisa da burTebis magivrad fexsacmeli dagverigebinao.

Ddidxans kiTxulobda werilebs. SimSilma rom Seawuxa, dareka da msaxurs ubrZana, vaxSami kabinetSi momarTvi, saswrafo saqme maqvs, dro ar myofniso.

TiTqmis SuaRamemde kiTxulobda. ceremonmaisteri isev wamdauwum Seixedavda xolme WuWrutanaSi, ratom dasaZineblad ar gamobrZandebao. masac da sxva msaxurebsac Tvalebi eblitebodaT Zilisagan, magram mefeze adre xom ver daiZinebdnen!

Page 77: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

77

Txovnis werilebs maTiuSi calke agrovebda. Aaba ra vqnao, _ fiqrobda, _ im gogonas avadmyof dedas uwamlod xom ver davtoveb! im fexSiSvela bejiT moswavlesac fexsacmeli xom unda gavugzavnoo!

maTiuSs Tvalebi astkivda amdeni kiTxviT. Ggaurkvevlad daweril werilebs ukve waukiTxavad awyobda gverdze. Kkacma rom simarTle Tqvas, kargad ar iqceoda. sul cota xnis winaT TviTonac batifexurad werda, magram saxelmwifo mniSvnelobis qaRaldebs ki awerda xels. vin icis, iqneba am bavSvebs didi saqmec hqondaT maTiuSTan! ra eqnaT, ise werdnen, rogorc SeeZloT. imaTi brali xom ar iyo, rom jer kargi wera ar icodnen.

“kancelariis mosamsaxureebs vubrZaneb, sufTad gadamiweron gaurkvevlad dawerili werilebi”, _ gaifiqra maTiuSma.

Mmagram, ramdenime saaTi rom gavida da magidaze erTi orasi werili kidev ido, sabolood darwmunda, amden werils ver moereoda.

„xval, me mgoni, davamTavreb”, _ gaifiqra da saZinebel oTaxSi friad damZimebuli gavida.

maTiuSs kargad esmoda, rom werilebis saqme cudad hqonda. yoveldRe Tu amdeni werili waikiTxa, sxva aRarafrisTvis darCeba dro! Aarada, sanagveze gadayra saSineli Rorobaa. Mmainc, ratom modis amdeni werili?

Mmeore dRes maTiuSi sisxam diliT adga, marto erTi Wiqa rZe miirTva

da maSinve kabinetisken gaeSura. im dRisiT gakveTilebi ar hqonda, amitom werilebs SuaRamemde

kiTxulobda da ise daiRala, TiTqos samxedro laSqrobaSi yofiliyos an udabnoSi emogzauros. moSiebuli maTiuSi ukve sadilze fiqrobda, rom am dros kabinetSi saxelmwifo mdivani Semovida. Mmas oTxi kaci Semohyva.

_ Tqveni mefuri udidebulesobisTvis dRevandeli korespondenciaa, _ moaxsena mdivanma.

maTiuSs moeCvena, rom mdivanma am sityvebze Caicina. Aaba Tu Caicinao, ise gacecxlda, iataks fexi dahkra da iyvira:

_ es ra ambavia, asi kaciWamiasi da niangebis kerZebo! Cemi dabrmaveba xom ar gindaT?! erT tomara werils verc erTi mefe ver waikiTxavs! rogor bedavT mefis gamasxaravebas? Yyvelas cixeSi CagyriT!

rac ufro mets yviroda, miT ufro kargad esmoda, rom ar iyo marTali, magram ra eqna, ar undoda, farxmali daeyara.

_ Tqveni mosamsaxureebo muqTaxorebi arian, TiTis ganZrevac ar undaT, werilebis sanagveze gadayra emarjvebaT mxolod, an arada, CemTan Semorbenineba.

sabednierod, am dros ufrosi ministri Semovida kabinetSi da mosamsaxureebs ubrZana, werilebis tomara gaetanaT. Mmdivans ki meore oTaxSi unda moecada, vidre ufrosi ministri mefes korespondenciebis Taobaze moeTaTbireboda.

_ batono ufroso ministro, me ver mivcem imis nebas, rom Cems saxelze gamogzavnili werilebi daukiTxavad gadayaron sanagveze. nuTu ar unda vicode, ra uWirT Cemi qveynis bavSvebs? maS is kargia, rom biWs fexsacmeli ara aqvs da skolaSi ver dadis? Ees usamarTlobaa. Mme gancvifrebuli var iusticiis ministris saqcieliT, rogor egueba am ambavs? marTalia, Cemi megobari mefe bum-drumic fexSiSveli dadis, magram imaTTan cxeli havaa, Tanac isini velurebi arian.

Page 78: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

78

Ddidxans TaTbirobdnen maTiuS mefe da ufrosi ministri. ramdenjerme mdivanic gamoiZaxes, rogorc didi gamocdilebis kaci; Turme mTeli oci wlis ganmavlobaSi maTiuSis mamisa da papis werilebi sul imis xelSi gadioda.

_ Tqveno mefuro udidebulesobav, Tqveni papa yoveldRe as werils Rebulobda. maSin kargi dro iyo. mTel saxelmwifoSi mxolod ase aTasma kacma icoda wera. Mmas Semdeg, rac mefe Stefan brZenma skolebi gaxsna, orma milionma kacma iswavla wera da yoveldRe ukve eqvsasidan aTasamdeEwerili modioda. amden werils martoka veRar vereodi da xuTi TanaSemwe aviyvane. xolo mas Semdeg, rac didad mowyale maTiuS mefem saxanZro razmis kapitnis gogonas Tojina aCuqa, werilebs bavSvebic weren da gzavnian. yoveldRiurad xuTi aTasidan aTi aTasamde werils vRebulobT. Yyvelaze bevri werili orSabaTobiT modis. kviraobiT bavSvebi skolaSi ar dadian, dro bevri aqvT, Tanac Zalian uyvarT mefe, hoda, sxedan da sweren werilebs. Aamden werils veRar ereva Cemi xalxi. mindoda, Tqveni udidebulesobisTvis meTxova, kidev xuTi kaci mogecaT CvenTvis, magram...

_ vici, vici, _ gaawyvetina maTiuSma. _ mere, ra yria am kiTxvaSi, Tu werilebs sanagveze gadauZaxebT?

_ werilebi aucileblad unda ikiTxebodes, imitom rom, yvela werili inomreba, Semdeg es nomeri iwereba erT did specialur wignSi. Aam wignSive iwereba, vin ras wers werilSi.

maTiuSs undoda gaego, mrTals ambobda mdivani Tu ara, da hkiTxa: _ guSindel werilebSi, msaxurs gadasayrelad rom mihqonda, vinme

fexsacmels xom ar Txoulobda? _ ar maxsovs, magram SeiZleba gavigoT. Oorma mosamsaxurem erTi didi wigni Semoitana. Sig, marTlac,

47.000.000.000. nomerze ewera saxeli, gvari da misamarTi im biWisa. werilis Sinaarsis grafikSi ki Cawerili iyo: biWi Txoulobs fexsacmels, rom skolaSi iaros.

_ oci weliwadia aq vmsaxurob da Cems kancelariaSi yovelTvis yvelaferi wesierad keTdeboda.

maTiuSi samarTliani mefe iyo, mdivans xeli CamoarTva da uTxra: _ guliTad madlobas giZRvniT. Aam TaTbirze gadawyda, rom werilebs isev mosamsaxureebi

waikiTxavdnen, rogorc aqamde kiTxulobdnen. Yyvelaze sayuradRebo werilebs maTiuSisTvis gadaarCevdnen, magram as werilze meti ar unda gadaerCiaT. romel werilebSic rame Txovna ewera, im werilebs calke waikiTxavdnen. Oori mosamsaxure ki Seamowmebda, marTali ewera Sig Tu ara.

_ es biWi iwereba, fexsacmeli Zalian mWirdebao. Ra viciT, iqneb tyuis. vaiTu mefem fexsacmeli gaugzavnos, iman ki gayidos da raRac suleluri xaraxura iyidos?!

maTiuSma gulwrfelad aRiara, gonivruli mosazrebaao. maSinve gaaxsenda, omis dros imaT razmSi erTi jariskaci Ceqmebs rom yidda, arays yidulobda, mere ki isev ixveweboda, Ceqmebi momeciT, isini ukve damicvdao.

Zalian samwuxaroa, rom adamianebs ver endobi, magram ras izam! _ SeiZleba ase moviqceT: mosamsaxureebi rom darwmundebian, mTxovneli

marTals iwerebao, samefo kancelaria im bavSvs sasaxleSi moiyvans da

Page 79: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

79

Tqveni udidebulesoba audenciaze piradad gadascems imas, rasac bavSvi Txoulobs.

„es kargi azria, _ gaifiqra maTiuSma, _ me minda, audenciaze marto elCebi da ministrebi ki ara, bavSvebic miviRo”

Aamrigad, maTiuSma axla ukve icoda, ra unda gaekeTebina mas, rogorc bavSvebis mefes. diliT Tormet saaTamde gakveTilebi iqneboda. Tormet saaTze _ samefo sauzme. Semdeg _ erTsaaTiani audiencia elCebisa da ministrebisaTvis. amis Semdeg, sadilobamde, werilebs waikiTxavda. nasadilevs bavSvebisTvis moawyobda audiencias, Semdeg ministrebTan iTaTbirebda vaxSmobamde. navaxSmevs ukve Zilis droc daudgeboda da daiZinebda.

Ggegma rom Seadgina, guli sevdiT aevso: erTi saaTi ra aris, erTi saaTic ar darCa saTamaSod! Mmagram ras izamda! Mmere ra, rom patara iyo, mainc mefe eTqmoda, mefe ki Tavis Tavze ki ara, sxvebze unda zrunavdes.

„me xom samogzaurod viyavi! ramdeni saintereso rame vnaxe: mTeli Tve zRvaze gavatare, kaciWamiebis qveyana moviare. Aaxla araferi daSavdeba, rom garTobis nacvlad samefo saqmes movkido xeli”, _ Tqva da kidec Seasrula.

dildilaobiT muyaiTad swavlobda, Semdeg werilebs ukiTxavdnen. mosamsaxure Zalian swrafad kiTxulobda werilebs. maTiuSs didxans erT adgilze jdoma uWirda, adgeboda, Semoiwyobda zurgze xelebs, kabinetSi bolTas scemda da ise usmenda. Eeqimma urCia, kargi amindi rocaa da Tbila, samefo baRSi waikiTxeo werilebi. marTlac ase iqceodnen da baRSi kiTxva Zalian did siamovnebas hgvrida.

Audienciebs auareba xalxi eswreboda, xan ucxoeTis elCebi modiodnen da ekiTxebodnen, rodis moiwvevT pirvel parlaments, rom CamovideT da vnaxoT, xalxi qveynis marTvas rogor daiwyebso. xan ministrebi da mefabrikeebi modiodnen da eubnebodnen, saqanelebisa da karuselebis saqmes gvinda movkidoT xeli da ras inebebT, rogor gavakeToTo. zogjer veluri tomebidan modioda xalxi, rom maTiuSisaTvis moexsenebinaT, Cvens mefeebs SenTan megobroba swadiaTo. Tu maTiuS mefe bum-drumTan megobrobs, kaciWamiebvis mefesTan, albaT, arc Cven agvigdebs abuCad. velurebi ki varT, magram adamianebis Wamaze xeli aviReTo.

_ ukve ocdaaTi weliwadia, CvenTan adamianebs aRar Wamen, _ ambobda erTi veluri.

_ CvenTan sabolood am ormoci wlis winaT SeWames adamiani. esec gamonaklisi SemTxveva iyo. erTi zarmaci da umaqnisi vinme gaxldaT, imisgan mainc saxeiro araferi gamodneboda. xoda, mexuTed rom asamarTlebdnen uqnarobisTvis, ise iyo Casuqebuli, erTxmad miusajes SeWma.

maTiuS mefe axla ukve Zalian frTxilobda, TavisiT aravis arafers hpirdeboda. velurebis Txovna mosamsaxures sityvasityviT Caawerina, maT ki uTxra, sagareo saqmeTa ministrs unda moveTaTbiro, saerTod, yvelaferi ministrTa sabWos sxdomaze gamoirkveva da pasuxs erTi kviris Semdeg miiRebTo.

bavSvTa audiencia yovelTvis Zalian xalisiani iyo. sefedarbazSi rigrigobiT uSvebdnen gogo-biWebs da maTiuSi piradad gadascemda xolme saCuqars. Yyvela bavSvs Tavisi nomeri hqonda. igive nomeri ewera misTvis gankuTvnil saCuqarze. ise rom, sanimuSo wesrigi iyo damyarebuli da vela kmayofili gamodioda darbazidan.

Page 80: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

80

erTma bavSvma Tbili palto miiRo, _ meorem _ saxelmZRvanelo wignebi. gogonebis umravlesoba savarcxelsa da kbilis jagriss Txoulobda. visac xatva emarjveboda, saRebavebi misces. erTi biWi violinos Txoulobda; didi xania tuCis garmons vukrav da mombezrdao. Aam biWis rigi rom dadga da sefedarbazSi SeuSves, iqac daukra is Tavisi tuCis garmoni. maTiuSma lamaz futliarSi Cadebuli axali violino aCuqa. biWi sixaruliT cas ewia.

zogjer romelime bavSvi audienciaze iseT ramesac Txoulobda, rasac werilSi ar werda. Aam bavSvebze maTiuSs guli mosdioda.

erT gogonas maTiuSma axali kaba aCuqa deidis qorwilSi wasasvlelad. am gogonam arc aiRo, arc daiRo, maTiuSs sTxova, imodena Tojina maCuqe, cas swvdebodeso.

_ Sen CerCeti gogo xar, _ uTxra maTiuSma, _ icode, Tu bevrs moindomeb, kabasac dakargav.

maTiuSi ukve sakmaod gamocdili mefe gaxldaT da misi gasuleleba ise advili aRar iyo, rogorc uwin.

erTxel, wirvis Semdeg gamarTul audienciaze, maTiuSs raRac ucxo xmauri Semoesma misaRebi oTaxidan. Tavdapirvelad ar gahkvirvebia. bavSvebi ukve SeCveulebi iyvnen audienciaze miRebas da mosacdelSi maincdamainc wynarad ar isxdnen xolme. Mmagram es xmauri gansxvavdeboda Cveulebrivi xmaurisagan. TiTqos viRaceebi Cxubobeno. maTiuSma msaxuri gagzavna, gamige, ra moxdao. msaxurma moaxsena, viRaca kaci gajiutda, gindaT Tu ara, mefesTan SemiSviTo. maTiuSs Zalian mounda gaego, vin iyo is kaci da ratom moiTxovda mefesTan Sesvlas. Mmsaxurs ubrZana, darbazSi Semoeyvana.

Semovida iRliaSi portfelamoCrili grZelTmiani axalgazrda kaci da arc ki misalmebia, maSinve xmamaRla daiwyo:

_ Tqveno mefuro udidebulesobav, me Jurnalisti gaxlavarT. Eese igi, gazeTSi vwer. mTeli erTi Tve iqneba, audienciaze moxvedras vcdilob, magram araferi gamomivida, ar miSveben, xval modio, meubnebian. xval” rom moval, isev imas meubnebian, mefe gadaRlilia da xval modio. dRes vifiqre, msaxurebs movatyueb, vetyvi, rom erT-erTi bavSvis mama var-meTqi. Mmegona, ase mainc movaxerxebdi Semosvlas, magram msaxurma micno, Tavi moikla da ar SemomiSva. arada, Zalian didi saqme maqvs. saqme ki ara, saqmeebi. Ddarwmunebuli var, Tqveni udidebulesoba yurs momapyrobs.

_ kargi, cota xans moicadeT, vidre bavSvebs gavistumrebde. Aaxla imaTi miRebis saaTebia, Semdeg ki Tqven mogismenT, _ uTxra maTiuSma.

_ Tqveni udidebulesoba Tu nebas miboZebs, sefe-darbazSi davrCebi, xels ar SegiSliT. xval ki gazeTSi gamovaqveyneb, rogor mimdinareobs audiencia mefesTan. gazeTis mkiTxvels aseTi ambebis gageba Zalian uyvarT.

maTiuSma brZana, JurnalistisTvis skami daedgaT. Jurnalistic mTeli audienciis ganmavlobaSi sul raRacas iwerda ubis wignakSi.

_ neba iboZeT da momaxseneT, ra gnebavT, gismenT, _ miubrunda maTiuSi, roca bolos Semosuli biWic gavida sefedarbazidan.

_ mefeo, _ daiwyo Jurnalistma, _ did dros ar wagarTmevT, mokled mogaxsenebT.

TqmiT ki ase Tqva, magram laparakiT Zalian didxans da Wkvianurad laparakobda. maTiuSi gulisyuriT usmenda. Bbolos gaawyvetina.

_ rogorc vatyob, Tqven marTlac didi saqme gqoniaT. gTxovT, vaxSamze damewvioT. Semdeg Cems kabinetSi gavalT da iq daamTavrebT.

Page 81: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

81

Jurnalisti Ramis TerTmet saaTamde laparakobda. maTiuSi ki zurgze xelebSemowyobili bolTas scemda kabinetSi da yurs ugdebda. Ppirvelad xedavda kacs, romelic gazeTSi werilebs werda. Bbolos Tavis Tavs gamoutyda, rom, marTalia, Jurnalisti bavSvi ar iyo, magram Wkviani kaci gaxldaT da srulebiT ar hgavda mis ministrebs.

_ Tqven mxolod werT Tu xatavT kidec? _ ara, yvela gazeTis redaqciaSi asea: zogi wers, zogi xatavs. Tqveno

udidebulesobav, Tu moisurvebT da gazeTSi gvewveviT, bednierad CavTvliT Tavs.

maTiuSi sasaxlidan imden xans ar gasula gareT, rom, mowvevaze uari ar uTqvams, meore dResve wabrZanda redaqciaSi.

gazeTis redaqciis Senoba maTiuSis pativsacemad droSebiT, xaliCebiTa da yvavilebiT moerToT. Ppirvel sarTulze uzarmazari manqanebi idga, razedac gazeTebs beWdavdnen. Mmeoreze kantora iyo. Aiqedan gazeTebs fostaSi gzavnidnen da yiddnen. calke moeTavsebinaT gancxadebebis mimRebi da fasis gadamxdevinebeli maRazia. Amis maRla ukve redaqcia gaxldaT. Yyvela magidasTan viRac ijda da raRacas werda. imaT dawerils umalve beWdavdnen qvemo sarTulze. redaqciaSi qveynierebis yvela kuTxidan modioda depeSebi, ganuwyvetliv rekavda telefoni, zemoT-qvemoT daqrodnen gaTxupnil-amogangluli biWebi, daweril qaRaldebs stambaSi miarbeninebdnen. zogan werdnen, zogan xatavdnen, zogan manqanebi gugunebdnen. Yyvelaferi ise iyo, rogorc omSi xdeba, Setevis dros. maTiuSs vercxlis langriT miarTves axali gazeTi. Sig misi suraTi iyo dabeWdili. suraTSi maTiuSi audienciaze iRebda bavSvebs. Ggarda amisa, gazeTSi sityva-sityviT daeweraT bavSvebisa da maTiuSis saubari.

maTiuSma ori saaTi gaatara redaqciaSi da aRtacebuli darCa. gansakuTrebiT is moewona, rom saqme elvis siswrafiT keTdeboda. Aaxla ukve aRar ukvirda, ratom ewera gazeTSi yvelaferi: sad ra xanZari gaCnda, sad ra qurdoba moxda, ra ubedureba datrialda an ras akeTeben mTeli qveynierebis mefeebi da ministrebi.

Jurnalisti marTali yofila, gazeTebma Turme yvelaferi ician. saocrad xelad aRweres, ras akeTebda maTiuSi, uvxoeTis mefeebTan rom iyo stumrad. Aamas winaTac Zalian marjved gaiges, maTiuSi kaciWamiebis qveynidan brundebao, da umalve gamoaqveynes.

_ maS is ratom aRar icodiT, me rom frontze gavipare da Cem magivrad aq faifuris Tojina hyavdaT?

_ o, mSvenivrad vicodiT, magram, rac viciT, yvelafers ki ar vwerT! gazeTSi mxolod is iwereba, rac saWiroa, danarCeni ambebi CvenTvis viciT. Aar SeZleba, xalxma yvelaferi gaigos. Yyvelaferis gaxmianeba arc sazRvargareT ivargebs.

im saRamos maTiuSi kidev didxans esaubra Jurnalists. maS ase: es yvelaferi, rasac maTiuSi akeTebs, reforma ar aris da arc

maTiuSia reformatori, magram SeiZleba ise moiqces, rom reformatori gaxdes. Tu mas surs, saxelmwifos marTavdes xalxi ori seimi unda Camoayalibos: erTSi ufrosebi iqnebian, meoreSi _ bavSvebi. bavSvebs ufleba unda hqondeT, maTac airCion deputatebi da gulaxdilad Tqvan, ra urCevniaT: Sokoladi, Tojinebi da jibis danebi, Tu sxva rame. iqneba kanfeti urCevniaT, an fexsacmeli! Aan iqneba fuli ufro undaT, rom rac gauxardebaT is iyidon.

Page 82: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

82

Ggarda amisa, didebisTvis gamodis gazeTebi? Hhoda, raki didebisTvis gamodis, bavSvebisTvisac unda gamodiodes yoveldRiuri gazeTi. gazeTi rom eqnebaT, mefes yovelTvis xmas miawvdenen, ra gaakeTos, rogor moiqces, da mefec marto imas aRar gaakeTebs, rac TviTon moeprianeba. ugazeTod mefe verasodes ver gaigebs, vis ra surs. gazeTma yvelaferi icis. imisi ar iyos, maSin Sokoladi rom dauriges bavSvebs. Turme yvelas ki ar miuRia! soflebSi mosamsaxureebs TviTon SeuWamiaT, bavSvebs ki arc scodniaT, rom maTTvis Sokoladi unda daerigebinaT. Tavisi gazeTi rom hqonodaT, ra Tqma unda, yvelaferi ecodinebodaT.

maTiuSisTvis es ambavi ise naTeli iyo, egona, didi xania, mec amas vfiqrobdio. oTxi saRamo gaatara JurnalistTan, oTx saRamos eTaTbira, yvelaferi awon-dawona da pirvelsave ministrTa sabWos sxdomaze sityva moiTxova.

_ batono ministrebo! _ daiwyo maTiuSma da, raki didxans laparaks apirebda, wyali mosva. _ Cven gadavwyviteT, rom saxelmwifos marTavdes xalxi. Cven gvinda, rom xalxi ambobdes, ra uWirs da ra ulxins. Mmagram Tqven gaviwydebaT, batonebo, rom „xalxSi” marto didebi ar igulisxmeva. xalxSi bavSvebic arian. Cvens qveyanaSi ramdenime milioni bavSvi cxovrobs da saxelmwifos marTvaSi isinic unda monawileobdnen. Aamitom saWiroa, ori parlamenti arsebobdes: _ erTi didebisaTvis, sadac deputatebi da ministrebic bavSvebi unda iyvnen. Mme var mefe didTa da bavSvTa, magram Tu didebs metismetad vepataravebi, adgnen da TavianTvis didi mefe airCion, me ki bavSvebis mefed davrCebi.

maTiuSma oTxjer dalia wyali da karga didxans ilaparaka, ministrebi mixvdnen, rom aRar xumrobda; ukve Sokoladis, cigurebisa da saqanelas ambavi ki ar aRelvebda, amjerad Zalian seriozuli reformis gatareba edo gunebaSi.

_ vici, rom Znelia. Yyvela reformis gatareba Znelia, magram, mainc unda daviwyoT. Tu yvelafris gakeTeba ver movaswari, Cemi Svili da SviliSvili daamTavreben. _ ase daasrula maTiuSma Tavisi sityva.

Mministrebma Tavi Caqindres. Aase didxans da Wkvianurad maTiuSs jer ar ulaparakia. swored rom marTali Tqva: bavSvebic adamianebi arian. hoda, raki adamianebi arian, maS, saxelmwifos marTvis ufleba imaTac aqvT. Mmagram rogor unda marTon? Zalian Tavqerqetebi rom arian? SeZleben?

Mministrebi did gaWirvebaSi Cacvivdnen: verc xmamaRla eTqvaT, bavSvebi Tavqerqetebi ariano, radgan maTiuSic bavSvi iyo, arada, arc gaCumeba ivargebda. bolos ifiqres, „cda bedis monaxevreao”, da maTiuSs uTxres: bavSvebisTvis gazeTis daarseba SeiZleba, Tqvenma udidebulesobam sakmao oqro Camoitana, ise rom, fuli aris, magram werilebs vin dawers, gazeTSi vin imuSavebs?

_ Jurnalisti ukve myavs. Mministri feleki iqneba. maTiuSs guliT ewada, feleki daerwmunebina, rom mis megobrobaze

xeli ar auRia. Aaba, ra eqna, feleki wamdauwum eubneboda: _ batonT wyaloba _ karamdiso. omSi, tyviebis, wvimaSi, feleki iyo

kargi. mejlisebze, TetrSi da zRvaze gasarTobad staseki da elenka sjobia. Mmagram kaciWamiebis qveyanaSic isev feleki gaemgzavra. iq wasvla xom saSiSi iyo, staseksa da elenkas TavianTi dediko rogor gauSvebda! ras vizam, mamaCemi kapitani ar aris, me ubralo ocmeTauris Svili gaxlavar. vin icis, iqneb kidev raime xifaTs waawyde, maSin isev feleki dagWirdeba.

Page 83: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

83

Zalian guldasawyvetia, roca qedmaRlobasa da umadurobas gwameben. Mmagram axla maTiuSs saSualeba mieca, feleki daerwmunebina, marto WirSi ki ar maxsovar, lxinSic gaxsenebo. Eesec rom ar iyos, feleki sul erTTavad bavSvebSi TamaSobda, sul erTTavad qalaqis quCebs urbenda, amxanagebianad, hoda, Tu ecodineba, isev imas ecodineba, yvelaze metad ra sWirdeba bavSvebs.

sabralo maTiuSi! rogor undoda, namdvili mefe yofiliyo! rogor

ocnebobda, TviTon emarTa saxelmwifo! rogor swyuroda, yvelaferi gaego, yvelafers mixvedriliyo! daDauxda sawadeli, ausrulda survili, magram ar icoda, ramodena sazrunavi, ramodena gulistkivili da naRveli daatydeboda Tavs.

maTiuSis saxelmwifos saSinao cxovreba nanatriviT aewyo: tyeebSi bavSvTa dasasvenebeli saxlebis mSenebloba iyo gaCaRebuli. mSeneblebs, kalatozebs, durglebsa da meRumeleebs, saxuravis ostatebs, zeinklebsa da meSuSeebs samuSao Tavsayreli hqondaT, karg gasamrjelosac iRebdnen da sixaruliT evsebodaT guli. amuSavda xe-tyis saxerxi, agurisa da minis qarxnebi, sagangebod aaSenes cigurebis fabrika, aaSenes kanfetisa da Sokoladis oTxi axali didi fabrikac. Gareuli cxovelebisTvis galiebi da Sesaferisi vagonebic moamzades, rom rkinigziT CamoeyvanaT dedaqalaqSi. Zalian Zneli iyo da Zviric daujdaT. vagonebis gakeTeba spiloebisa da aqlemisaTvis. Sesaferisi vagoni gaukeTes grZelkisera Jirafsac. qalaqgareT mebaReebma zoologiuri parki gaaSenes. wamoiWima ori didi Senobac, sadac qveynis yvela kuTxidan moiyrian Tavs deputatebi, rom iTaTbiron, rogor marTon saxelmwifo an ra kanonebi gamocen.

seimis erTi Senoba didebisTvis aSenda, meore _ bavSvebisTvis. bavSvTa parlamentSi yvelaferi iseve iyo mowyobili, rogorc didebis parlamentSi, erTi e saris, karebs saxelurebi cota dabla hqonda mimagrebuli, rom yvelaze patara deputatsac ki TviTon gaeRo. skamebic dablebi idga, bavSvebma fexebi haerSi ar iqniono. Ffanjrebic dabla daeyenebinaT: roca TaTbiri mosawyeni iqneba, bavSvebma gareT gaixedono.

Yyvelani gaxarebulebi iyvnen: xelosnebi da muSebi TavianT beds Senatrodnen, ra kargia, samuSao gvaqvso. Mmefabrikeebi Semosavals Sehxarodnen, bavSvebs uxarodaT, mefe Cvenze fiqrobs, Cvenze zrunavso. Aan rogor ar gaixarebdnen, roca ukve sakuTari gazeTic ki hqondaT da vinc kiTxva icoda, yvela kiTxulobda. weriTac, visac ra undoda, imas werda gazeTSi. vinc wera-kiTxva ar icoda, TavgamodebiT swavlobda, rom isic gaego, ra xdeboda, da TviTonac daewera werili.

mSoblebi da maswavleblebi sixaruliT aRar iyvnen, bavSvebi gabejiTdneno. skolebSi cema-tyepa da Cxubi iSviaTad imarTeboda; yvela cdilobda, amxanagebisTvis Tavi SeeyvarebinaT, rom deputatad aerCiaT.

maTiuSi axla ukve marto jars ki ara, mTel xalxs uyvarda. Yyvelani gancvifrebulebi iyvnen, am erTi bewom aseTi kargi mefoba rodis iswavlao.

Aaba ra icoda xalxma, ramdeni sazrunavi hqonda maTiuSs. Yyvelaze cudi mainc is iyo, rom ucxoeTis mefeebi TandaTan sul ufro metad sivdebodnen SuriT.

_ viTom ra swadia? – ambobdnen daboRmilebi. _ amdeni xania vmefobT da imas ki unda, rom axlave pirveli mefe gaxdes! sxvis xarjze xelgaSliloba da gulkeTiloba advilia. Ooqro bum-drumma misca, imas

Page 84: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

84

ra enaRvleba, rogorc surs, ise xarjavs. Aan is sad gagonola, rom TeTrkaniani mefe kaciWamiebTan megobrobdes?

Ees ambavi maTiuSma ukve icoda Tavisi jaSuSebisagan. sagareo saqmeTa ministri afrTxilebda, SeiZleba omi atydeso. maTiuSs sulac ar surda omi, ar undoda, saqmes moswyvetoda. aba ra gamovidoda? xelosnebs isev jarSi ukravdnen Tavs da saxlebi dasamTavrebeli darCeboda. maTiuSs ki suliTa da guliT swadda, am zafxulsve gaeyvana bavSvebi soflad, dasasvenebel saxlebSi, Semodgomaze ki orive seimi moewvia, didebisac da bavSvebisac.

zurgze xelebSemowyobili maTiuSi bolTas scemda kabinetSi da sagareo saqmeTa ministrs ekiTxeboda:

_ rogor unda moviqceT, rom omi ar iyos? _ rogor da, ucxoeTis mefeebi erTmaneTs unda waekidnen, yvelaze

Zlierebi ki maTiuSs daumegobrdnen. _ uh, ra kargi iqneboda! Mme mgoni, is sevdiani mefe violinos rom

ukravda, uars ar gvetyvis megobrobaze. Mmaxsovs, maSin meubneboda, SenTan omi sulac ar mindodao. Oomis dros rezervSi idga da mec yvelaze naklebad is davazarale. am Cemi reformebis gatarebac swored man mirCia.

_ Zalian karg ambavs brZanebT, Tqveno mefuro udidebulesobav, _ uTxra sagareo saqmeTa ministrma. _ diax, sevdiani mefe uars ar gvetyvis megobrobaze, magram ori ki samudamod gadavimtereT.

_ ratom? _ hkiTxa maTiuSma. _ erTi imiT aris ganawyenebuli, rom Cvens qveyanaSi xalxma unda

marTos saxelmwifo. _ mere, imas ra esaqmeba?! _ rogor ra esaqmeba! Mmisma xlxma rom gaigos Cveni xalxis ambavi,

TviTonac moindomebs qveynis marTvas. ityvis, CamorCenilebi ratom unda viyoT, mefes Tavis Wkuaze aRar aparpaSebs, da moxdeba revolucia.

_ meores raRa davuSaveT! _ meores? meoresTan SeiZleba molaparakeba. Yyvelaze metad imiT aris

gacecxlebuli, rom velur mefeebs Cven ufro vuyvarvarT, vidre is. uwin Savkaniani da yviTelkaniani mefeebi imas ugzavnidnen saCuqrebs, axla Cven gvigzavnian. Mmagram masTan morigeba SeiZleba, Tu yviTelkanian mefeebs imas davuTmobT, Cven ki Savkanian mefeebTan vimegobrebT.

_ kargi, vcadoT. Mme omi ar minda, _ mtkiced Tqva maTiuSma. imave saRamos maTiuS mefem werili miswera sevdian mefes. „Cemi jaSuSebisagan gavige, Turme ucxoeTis mefeebs Cemi SurT, rom bum-

drumi oqros migzavnis. dRes Tu xval, albaT, Tavsac damesxmian da amitom gTxovT, Tqveno mefuro udidebulesobav, CemTan imegobroT, imaT ki daemduroT”.

dawvrilebiT swerda Tavisi reformis ambavsac da rCevas ekiTxeboda, amis Semdeg ra vqna, rogor moviqceo. isic miswera, uamravi saqme maqvs, mefoba Zalian Zneli yofilao. Bbolos emudareboda, Tu parlamentSi vinmem daiZaxos „Zirs mefe!” gulze ar moixvedroT, vin icis, iqneb is kaci raRaciT aris ukmayofilo, iqneb mefem is ar gaukeTa, rac mas surda! samagierod, danarCenebi kmayofilebi ariano.

SuaRame gadasuli iyo, wera rom daamTavra. Aidga da sasaxlis aivanze gavida. Ddidxans, Zalian didxans gahyurebda Tavis dedaqalaqs. quCebSi farnebi enTo. Ffanjrebi Cabnelebuli iyo. yvelas eZina.

maTiuSma gaifiqra:

Page 85: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

85

„bavSvebi ukve wvanan da mSvidaT sZinavT. Mmarto me ar mZinavs. Mmarto me unda vijde da mTel Rames werilebi vwero, rom omi Tavidan aviciloT; rom wynarad davamTavroT bavSvTa dasasvenebeli saxlebis mSenebloba da bavSvebi zafxulSi qalaqgareT gavgzavnoT. Yyvela bavSvi mxolod Tavis saTamaSoebsa da gakveTilebze fiqrobs, me ki swavlis droc ara maqvs. me mTeli Cemi qveynis bavSvebze unda vifiqro”.

maTiuSi Tavis gasarTob oTaxSi Sevida. Mmiviwyebuli saTamaSoebi damtverili eyara sawylad.

_ Cemo jambazo, ramdeni xania, SenTan aRar miTanaSia, _ miealersa Tavis jambzs. _ nawyeni xar, xom? Eeh, ras vizamT! Sen ra giSavs, xis jambazi xar, Tu aravin gagtexa, wevxar SenTvis, meti araferic ar ginda. Mme ki namdvil adamianebze, cocxal adamianebze unda vizruno. imaT bevri ram sWirdebaT.

Mmere saZinebel oTaxSi gavida, dawva da sinaTle Caaqro, magram ucbad gaaxsenda, rom erTi ucxoeli mefisTvis werili ar miuweria. Aarada, usaTuod unda miwera. aziel yviTelkanian mefeebTan Sen imegobre, Cemi afrikeli megobrebi me damitoveo.

ra eqna? Oorive werili auculeblad erTad unda gaigzavnos, sxva droisTvis gadadeba ar SeiZleboda. erTic vnaxoT da, vidre werilebs miiRebdnen, omi daewyoT!

maTiuSi adga. daRlilobisagan Tavi uskdeboda, magram mainc gaTenebamde werda ucxoel mefesTan gasagzavn did werils

im dRisiT zRvispira qalaqidan depeSebi movida, mefe bum-drumma erTi gemi oqro da gareuli cxovelebi ganogvatana, magram ucxoeTis mefe Tavis saxelmwifoze gavlis nebas ar gvaZlevso.

imave dRes mobrZandnen ucxoeTis mefeebis elCebi da Tqves, sulac ar gvepitnaveba kaciWamiebis saCuqrebs Cvens saxelmwifoze rom gamoatarebT xolmeo. erTxel rom mogeciT neba, viTom rao, ar geyoT? sul Tqveni yurmoWrili monebi ki ar viqnebiTo! maTiuSi am bolo xanebSi Tavs gavida. raki erTxel gvajoba. imas hgonia, es aris, morCa da gaTavdao. sulac ara! sul axalTaxali zarbaznebi viyideT, maTiuSisa aRar gveSiniao.

erTi sityviT, elCebi ise laparakobdnen, ifiqrebdiT, gunebaSi namdvilad Cxubis atexa udevTo. erTma elCma fexic ki dahkra iataks. ceremonmaisterma maSinve SeniSvna misca, etiketi krZalavs aseT saqciels, roca mefeebi elaparakebiano.

maTiuSi mrisxanebisagan jer wamoenTo, _ mis ZarRvebSi xom hainrix uswrafesis sisxli Cqefda! _ roca elCebma wamoayrantales, Cven maTiuSisa aRar gveSiniao, kinaRam iyvira, arc me macaxcaxebs Tqveni SiSiT, YTu gindaT, vcadoT, da naxavT, vin vis ajobebso.

wuTic ar gasula, rom maTiuSi axla gafiTrda da, viTom ver mixvda, elCebs ra undodaT, mSvidad Tqva:

_ batono elCebo, tyuilubralod cxarobT da boboqrobT. Mme sulac ar msurs, Tqvens mefeebs SiSiszars vcemde. wuxel ori werili davwere. Tqvens mefeebs vwer, rom maTTan megobroba mnebavs. Zalian gTxovT, es werilebi gadasceT. dResve davwer mesamesac. Tu maincdamainc ar gindaT, rom Tqvens saxelmwifoze ufasod davdiodeT da bum-drumis saCuqrebs vezidebodeT, baJs gadagixdiT. Aar vicodi, Tu ase Zalian wuxdebodnen Tqveni mefeebi.

Page 86: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

86

werilebi daxurul-dabeWdili iyo da elCebma ver waikiTxes, ras swerda maTiuSi maT mefeebs, amitom araferi uTqvamT, raRaca waiburtyunes da darbazidan gavidnen.

maTiuSs ki amis Semdeg TaTbiri hqonda jer JurnalistTan, Semdeg _ felekTan, mere ministrebsac eTaTbira. amas mohyva audiencia, qaRaldebze xelis mowera da bolos _ vitold daumarcxeblis dros mogebuli erTi brZolis wlisTavis aRsaniSnavad mowyobili jaris daTvaliereba.

saRamoTi ukve ise iyo daqanculi da ferdakarguli, eqims guls Semoeyara.

_ janmrTelobas unda moufrTxildeT, _ uTxra eqimma. _ Tqveni udidebulesoba cotas miirTmevs, cota sZinavs. Tqveni udidebulesoba izrdeba, mozardia, SeiZleba Wleqi Seeyaros da piridan sisxli amoaRebinos.

_ guSin ukve amomivida sisxli. Eeqimi uaresad SeSfoTda, maSinve gasinja maTiuSi da gamoarkvia, rom

sisxli marTla ki ar uRebinebia, Turme kbili moucvlia da sisxlic amitom wamosvlia piridan.

_ kbili ra iqna? _ hkiTxa ceremonmaisterma. _ sanagve kalaTSi Cavagde. ceremonmaisters xma ar amouRia, magram gulSi gaifiqra: „ra dro

dadga! mefis kbilebs sanagveze yrian!” samefo karis etiketi moiTxovda, mefis kbilebi oqroSi CaesvaT, briliantebiT moWedil yuTSi CaedoT da es yuTi ganZTsacavSi SeenaxaT.

maTiuSs usaTuod Tavi unda moeyara mefeebisaTvis. Nnamdvilad saWiro

iyo, yvela erTad moewvia Tavis qveyanaSi. jer erTi, imitom, rom TviTon ukve iyo maTTan stumrad da axla wesi moiTxovda, isini moepatiJebina. meorec, maincadmainc maTi TandaswrebiT surda, sazeimod gaexsna parlamentis pirveli sxdoma. garda amisa, axali zooparkic xom unda eCvenebina! rac mTavaria, unda moeTaTbira, swaddaT masTan megobroba Tu ara.

daigzavna werilebi, daigzavna depeSebi. Mmiqrodnen da moqrodnen ministrebi. xumroba saqme xom ar iyo, omisa da mSvidobis bedi wydeboda: an damegobrdebodnen da mSvidoba gaimarjvebda, an erTmaneTs uganebdnen da axali omi atydeboda. Tu mSvidoba gaimarjvebda, cxovreba kargad aewyoboda. Yyvelas eqneboda samuSao, yvela miiRebda karg gasamjelos, yvelaferi iafi da kargi iqneboda.

maTiuSis sasaxleSi dRedaRam ar wydeboda sxdomebi. dRedaRam TaTbirobdnen ucxoeTis mefeTa sasaxleebSic.

erTxel erTi elCi eaxla maTiuSs da uTxra: _ Cems mefes surs, Tqvens udidebulesobasTan siamtkbiloba hqondes. _ Tu asea, maS, im axal jars risTvis amzadebs, an im cixesimagreebs

risTvis aSenebs! visac omi ar unda, arc axal cixesimagreebs aSenebs. _ Cemma mefem erTi omi ukve waago, _ miugo elCma. _ TavisTavad cxadia,

axla ukve unda ifrTxilos. sifrTxile imas ar moaswavebs, rom Cemi mefe Tavs daesxmeba maTiuS mefes.

Mmagram jaSuSebs maTiuSTan ambavi mohqondaT, yvelaze metad es mefe imuqrebao. Tumca, marTali rom vTqvaT, es mefe moxucebuli, moRlil-moqanculi iyo da maTiuSTan omi imdenad mas ar undoda, ramdenadac mis ufros vaJiSvils, taxtis memkvidres. maTiuSis jaSuSebs mamaSvilis saubaric ki moesminaT.

Page 87: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

87

_ mamaCemo, Sen ukve moxucdi da dauZlurdi, _ eubneboda Svili, _ is droa, taxti me damiTmo. maSin naxav, ra seirs vuCveneb maTiuSs!

_ ra iyo, ra dagiSava im biWma, mSvenieri bavSvia, _ ambobda mama. _ me Zalian momwons.

_ Sen „momwons, momwons” iZaxe, iman ki sevdian mefes Cvenze miswera, zurgi aqcie, CemTan imegobreo. meore mefes yviTelkaniani mefeebi unda gadaulocos, bum-drumsa da danarCen afrikel Savkanian mefeebs TavisTvis itovebs. Mmere, Cven vinRa gveyoleba, Cven vinRa gamogvigzavnis oqrosa da saCuqrebs? rogorc ki martoni davrCebiT, orive mefe maTiuSs dauZmakacdeba da samiveni Tavs dagvesxmian, Cven isRa dagvrCenia, ori axali cixesimagre avaSenoT da laSqaric gavzardoT.

taxtis memkvidres Tavisi jaSuSebi hyavda, amitom yvelaferi icoda. Mmoxuc mefes sxva gza ar hqonda, Svils laSqris gazrdazec unda dasTanxmeboda, cixesimagreebis aSenebazedac. Mmoxucs eSinoda, Tu omi marTla daiwyo da kidev davmarcxdi, Cemi vaJiSvili usaTuod misayvedurebs: xom geubnebodi, Sen rom taxti da gvirgvini CemTvis mogeca, ase ar dagvemarTebodao!

ise miiwura Semodgoma da ise gavida zamTaric, kaciSvilma ar icoda, vin vis daumegobrdeboda.

amasobaSi maTiuSma werilebi daugzavna mefeebs da stumrad miiwvia. axla raRas izamdnen ucxoeTis mefeebi? Uanda gulaxdilad eTqvaT, ewveodnen Tu ara.

isinic adgnen da aseTi pasuxi gaugzavnes: „ra Tqma unda, yvelani didi sixaruliT geaxlebiT, Tu erT pirobas

SeasrulebT: Cven ar gvsurs, bum-drumi dapatiJoT. Cven, TeTrkaniani mefeebi, magidasTan kaciWamiebis gverdiT ver davsxdebiT. kargi aRzrda da mefuri Rirseba velurebTan daZmobilebis uflebas ar gvaZlevs”.

sabralo maTiuSi didad Seuracxyofili darCa aseTi pasuxiT. ise gamodioda, rom maTiuSi cudad iyo aRzrdili da patavmoyvareobis natamalic ar gaaCnda. sagareo saqmeTa ministrma urCia, Tavi ise daviWiroT, viTom arc araferi SegvimCnevia da verc verafers mivxvdiTo, magram maTiuSi uarze dadga.

_ aramc da aramc! Tu ar undaT, nu undaT. imaT marto me ki ara, Cemi megobaric Seuracxyves. Cemma megobarma ki erTguleba Semomfica da vici, yovelTvis mzad aris, CemTvis sicocxle gawiros. imas ra damaviwyebs, Tavisi siyvarulis dasadastureblad rom SemomTavaza, SemWameo! rac marTalia, marTalia, Zalian veluria, magram suliTa da guliT unda, rom gamoswordes. bum-drumi Cemi namdvili megobari gaxlavT da mendoba kidec. Cven erTmaneTTan jaSuSebs ar vgzavniT. TeTrkaniani mefeebi ki cbierebi da Surianebi arian. avdgebi da yvelafers mivwer, rasac maTze vfiqrob.

sagareo saqmeTa ministrs elda eca. _ Tu Tqvens mefur udidebulesobas omi ar surs, aseTi pasuxis

gagzavna ar unda inebos. Aamis miwera da omis gamocxadeba erTi iqneba. pasuxis gagazavna SeiZleba, magram cota sxvanairad unda daiweros.

Ees Ramec uZilod gaatara maTiuSma. Tavli ar mouxuWavT mis ministrebs. isxdnen da fiqrobdnen, rogori pasuxi mieweraT ucxoeTis mefeebisTvis.

maS ase: mefe maTiuSi swored imitom daumegobrda bum-drums, rom am

kaciWamiebis mefes xeli aeRo kaciWamiobaze, adamianis Wamas gadasCveoda.

Page 88: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

88

Bbum-drumma sityva misca, gadaveCvevio. Tu bum-drumma sityva gatexa, mizezi mxolod is gaxlavT, rom eSinia, qurumebma ar mowamlon. zangTa qurumebs sulac ar eprianebaT, rom velurma xalxma veluroba moiSalos. asea Tu ise, maTiuSi usaTuod gaigebs, bum-drumi gadaeCvia Tu ara kaciWamiobas da maSinve acnobebs TeTrkanian mefeebs.

werilis bolos maTiuSi werda: „varwmuneb Tqvens mefur udidebulesobebs, rom mec Zvirad miRirs Cemi

Rirseba, Cemi Savi megobris patiosnebac da mzad var, sakuTari sisxli da sicocxle gavwiro am Rirsebis dasacavad.”

maTiuSma amiT miaxvedra ucxoeTis mefeebi, rom cota frTxilad unda yofiliyvnen, rom mefe maTiuSi aravis miscemda Seuracxyofis uflebas. marTalia, omi ar undoda, magram Tu saWiro gaxda, ukan ar daixevs.

ucxoeTis mefeebma moaswres: Tu bum-drumi kaciWamiobas gadaeCvia, CvenTan erTad moipatiJeT, Tanaxmani varTo.

ucxoeTis mefeebs, ufro sworad, im pirvel mefes, molaparakebis gaWianureba surda, rom amasobaSi cixesimagreebis aSeneba moeswro.

Mmefeebi ase fiqrobdnen: „Tu maTiuSi mogvwers, bum-drumi kaciWamia aRar ariso, Cven mivwerT, rom Savkaniani mefeebi cruoben, veragebi da gautanlebi arian, imaTze mindoba ar SeiZleba, amitom ver geaxlebiTo”.

ra icodnen im mefeebma, rom maTiuSi axal oins uwyobda. maTi pasuxi rom waikiTxa, maSinve brZana: _ saswrafod mifrinav bum-drumTan, sakuTari TvaliT unda vnaxo da

davrwmunde, rom adamianis xorcs aRar Wams. Mministrebi amaod cdilobdnen, gadaeTqmevinebinaT. amaod eubnebodnen,

saxifaTo gzas adgebiT, vin icis, ra moxdeba: xom SeiZleba, qari amovardes da TviTmfrinavi dedamiwas daanarcxos! xom SeiZleba, mfrinavs gza-kvali aebnes, an udroo dros benzini gauTavdes, an arada, TviTmfrinavs raRaca moeSaloso.

is fabrikantic ki, visac TviTmfinavi unda gaekeTebina da karg gamorCenasac eloda, is fabrikantic ki afrTxilebda maTiuSs:

_ me imeds ver mogcemT, rom TviTmfrinavi xuT dRes ifrens da araferi moeSleba. TviTmfrinavebi, saerTod, civ qveynebSi dafrinaven mxolod. Cven ar viciT, sicxes rogor gauZlebs, moeSleba rame Tu ara. xom SeZleba, romelime xraxni gautydes. Mmere ra unda qnaT, udabnoSi sad naxavT meqanikoss, rom dazianebuli TviTmfrinavi SeakeTos?

Aamas garda, TviTmfrinavs mxolod ori kacis wayvana SeuZlia. erTi iqneba mfrinavi, meore _ maTiuSi. mere bum-drums ra unda gaagebinos, Tu ormocdaaTi enis mcodne profesori Tan ar iaxla?

maTiuSi yvelaferze Tavs iqnevda, marTalia, mesmis, rom Zalian Zneli da saxifaTo mogzauroba melis, SeZleba daviRupo udabnos qviSaSi, uprofesorodac didad gamiWirdeba, magram bolos mainc isa Tqva, raki gafrena vinebe, maS, kidec gavfrindebio.

Ffabrikants sTxova, fuli ar dazogo, saukeTeso ostatebi moiwvie, saukeTeso masala da xelsawyo iSove, rom TviTmfinavi swrafadac aago, kargic iyoso.

Ffabrikantma yvela SekveTa ganze gadado da am saqmes dautrialda. saukeTeso meqanikosebi sam cvlad muSaobdnen. mTavarma iJinerma yvelaferi kargad gamoiangariSa, ise kargad gamoiangariSa, rom bolos Wkuaze SeiSala da meti gza ar iyo, ori Tve saavadmyofoSi unda gaetarebina.

Page 89: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

89

maTiuSi yoveldRe dabrZandeboda fabrikaSi samefo avtomanqaniT. Mmividoda, dajdeboda, ramdenime saaTs ijda da gulmodgined aTvalierebda yvela milaksa da xraxns.

Aadvilad warmoidgenT,, ra miTqma-moTqma atydeboda sazRvargareTac da mis qveyanaSic, roca es ambavi gaxmianda. gazeTebs sul maTiuSis mogzauroba ekera pirze, sxva aRaraferze werdnen, maTiuSs zogi „haeris mefes” uwodebda, zogi „udabnos mefes” eZaxda. zogi „did maTiuSad” ixseniebda, zogi „maTiuS gadareulad” naTlavda.

_ axla ki dadga aRsasrulis Jami, _ ambobdnen moSurneni. _ orjer bedma gauRima, axla ki gadahyveba Tavis oinebs. amasobaSi maTiuSi ukve mfrinavs daeZebda. Ddidi Zebnis Semdeg orni

aexlnen. erTi iyo ufexo da calTvala xnieri kaci, meore gaxldaT feleki.

Ees ufexo mfrinavi fabrikaSi ufros meqanikosad muSaobda da TviTmfrinavi Turme mas aewyo. karga gamocdili mfrinavi iyo. jer kidev maSin dafrinavda, roca TviTmfrinavi ase srulyofili ar iyo da waramara vardeboda. TviT es TviTmfrinavi Svidjer Camovardnila. oTxjer mxolod mZimed daSavebula, dasaxiCrebiT ar dasaxiCrebula. mexuTed rom Camovardnila, cali Tvali daukargavs. meeqvse Camovardnaze fexebi momsxvevria, meSvideze neknebic Camtvrevia, tvinic ise Seryevia, metyveleba warTmevia da mTel weliwads saavadmyofoSi wolila. axlac, cota ar iyos, gaurkvevlad laparakobda. meSvide Camovardnaze frenis xalisi sruliad daukargavs, magram TviTmfrinavi mainc Zalian hyvarebia. hoda, raki frena aRar SeeZlo, Turme fabrikaSi daiwyo muSaoba, rom sakuTari xelebiT mainc ekeTebina TviTmfrinavi da cqeriT mainc gamZRariyo.

Ees ki ase iyo, frena aRar SeeZlo, magram, araferic ara uSavs rao, _ ambobda, _ maTiuS mefes mainc gadavafreno: xelebi Ronieri maqvs, es erTaderTi Tvalic wyvil Tvalze ukeTesad miWriso.

Ffeleki mixvda, rom aseT gamocdil mfrinavs metoqeobas ver gauwevda, garda amisa, isic sxvebiviT fiqrobda: gafrena advilia, ukan dabruneba _ Znelio.

Hxoda, TviTmfrinavi sixaruliT dauTmo calTvala mfrinavs maS, ase: gadareulma maTiuSma da misma ufexo amxanagma kaciWamiebis

qveynisaken aiRes gezi. TeTrkanianTa garnizonis oficeri telegrafisTan ijda, Cibuxi

gaeCaRebina da maslaaTobda. _ ai, amas hqvia ZaRlumaduri cxovreba. zixar am udabnoSi zangebTan da

araferi gagegeba, ra xdeba qveyanaze. rac is maTiuSi aq brZandeboda, im dRidan moyolebuli, bum-drumisgan tomrobiT oqros ezidebian, galiebiT ki gareuli cxovelebi mihyavT da uares dReSi CavcvivdiT. maS im gareulma cxovelebma maTiuSis dedaqalaqSi unda icxovron da me, adamianma, am udabnoSi unda gavataro Cemi wuTisofeli? win zangebi mainc aujanydebodnen xolme da drodadro imaT vebrZodiT. rac maTiuSs daumegobrdnen, ise arian miyuCebulebi, Tavdasxma ra aris, aRarc ki gvaxsovs. eSmakma icis, ras vusxedvarT aq, ras vakeTebT! Kkidev erTi-ori weliwadi da, albaT, srolac dagvaviwydeba.

telegrafists raRac undoda epasuxa, magram am dros telegrafi axmianda.

_ oho, raRac depeSaa!

Page 90: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

90

Aaparati muSaobda, qaRaldis TeTr lentaze asoebi iwereboda. _ vah, ra saintereso ambavia! _ ra iyo, ra moxda! _ jer ar vici, ai: xval Teqvsmet saaTze matarebliT mobrZandeba

maTiuS mefe, rom TviTmfrinaviT gadaufrinos udabnos da mefe bum-drumis qveyanaSi Cafrindes. TviTmfrinavic matarebliT igzavneba. saWiroeba moiTxovs, matareblidan gadmoRebis dros TviTmfrinavs romelime gorgolaWi dauziandes, rom maTiuS mefem gafrena veRar SeZlos. sruliad saidumlod.

_ mivxvdi. albaT, Cvens mefeebs ar epitnavebaT maTiuSisa da bum-drumis megobroba. Zalian ugemuri brZanebaa. TviTon ar undaT kaciWamiebTan megobroba da maTiuSsac xels uSlian. Mmagram ras vizam, me oficeri var da brZaneba unda Sevasrulo.

Ooficerma maSinve gamoiZaxa erTguli jariskaci da ubrZana, mebarguliviT gadaicvio.

_ rkinigzaze mebargulebi sul zangebi arian. maTiuSi TeTrkanians rom daginaxavs, albaT, zangebze meTvalyureobas dagavalebs, araferi gaafuWono. Sen ki TviTmfrinavs romelime gorgolaWi unda moxsna, rom daziandes da veRar afrindes.

_ mesmis! _ moaxsena jariskacma, gadaicva da sadgurSi wavida. maTiuSi CamobrZanda. zangebi maSinve Semoexvivnen. maTiuSi xelebiT

aniSnebda, TviTmfrinavi unda gadmoviRoT, oRond frTxilad, rom araferi dauzianoTo. xelebiT ki aniSnebda, magram mainc eSinoda, vaiTu ver gamigono. am dros TeTrkaniani kaci dainaxa da Zalze gaixara, imwamsve sTxova:

_ karg gasamrjelos mogarTmevT, oRond yvelaferi auxseniT da Tvalyuri adevneT.

amasobaSi kapitanmac moirbina, viTom imwuTas gaego maTiuSis CamobrZanebis ambavi.

_ ra brZaneT? TviTmfrinaviT? uh! ai es aris didebuli mgzavroba! rogor, xvalve? Ra geCqarebaT, erT-or dRes CvenTan darCes Tqveni mefuri udidebulesoba, daisveneT. aba, wamobrZandiT, batonebo, sauzmeze gvewvieT.

maTiuSi siamovnebiT daeTanxma, magram mfrinavi verafriT ver daiyolies.

_ me mirCevnia, es Cemi erTaderTi Tvali amaT vadevno, rom araferi gaafuWon.

_ me vadevneb Tvalyurs, _ SesTavaza gadacmulma jariskacma. Mmagram ufexo mfrinavma Seagdo qva da SeuSvira Tavi: vidre

TviTmfrinavis nawilebs ar gadmoitanen da ar avawyobT, aramc da aramc aqedan fexsac ar movicvlio.

Aaba raRas izamdnen, raki gajiutda, adgnen da Tavi gaanebes. zangebma calke TviTmfrinavis frTebi gadmoiRes, calke _ Zravas yuTi,

calke _ propeleri, da awyobas Seudgnen. mfrinavi Tvals adevnebda. gadacmulma jariskacma aTasnairad scada, rogorme Tavidan moeSorebina, magram verada ver moaxerxa. meti gza ar hqonda, Zilis momgvreli sigara unda SeeTavazebina, mfrinavma erTi-ori nafazi daartya Tu ara, maSinve CaeZina.

_ eZinos, codvaa, mgzavrobam daqanca. Tqvenc kargad waimuSaveT, rac marTalia, marTalia. Aaha, fuli, wadiT da arayi gadahkariT.

Page 91: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

91

zangebi wavidnen. Mmfrinavs eZina. jariskacma yvelaze saWiro gorgolaWi moxsna TviTmfrinavs. uimisod TviTmfrinavi ver gafrindeboda. waiRo is gorgolaWi da palmis Ziras qviSaSi Cafla.

erTi saaTis Semdeg mfrinavs gaeRviZa da darcxvenili wamoxta, es rogor damemerTa, rom gaxurebuli muSaobis dros CameZinao. maSinve isev samuSaos miubrunda, TviTmfrinavis awyoba daamTavra da zangebs banakTan miagorebina.

_ aba, rogor aris saqme! _ hkiTxa oficerma gadacmul jariskacs. _ kargad. Mmoxsnili gorgolaWi palmis Ziras Cavfali, Tu gnebavT aq

mogarTmevT, _ miugo jariskacma. _ ara, ar minda, isev iq iyos. diliT jer mze ar amowveriliyo, rom maTiuSi sagzao samzadiss

Seudga. Oori revolveri da oTxi dRis samyofi saWmel-sasmeli moimaraga. TviTmfrinavSi benzini Caasxes, Zravas gasapoxad zeTis Tadarigic daiWires. Ees iyo da es, meti araferi mihqondaT, rom TviTmfrinavi ar gadaetvirTaT.

_ yvelaferi mzad aris, SeiZleba gafrena. Mmagram es ra ambavia? Zrava ar muSaobs! Nnetav ra moxda? Mfrinavma

sakuTari xeliT aawyo, Zrava sakuTari xeliT Caudga TviTmfrinavs! _ gorgolaWi aklia! _ iyvira mfrinavma. _ vin moaZro gorgolaWi! \_ ra gorgolaWi! _ hkiTxa oficerma. _ ai, am adgilas hqonda gorgolaWi. uimisod TviTmfrinavi ver

gafrindeba. _ zedmeti goroglaWi ar wamogiRiaT? _ ratom unda wamomeRo, giJi xom ar viyavi! me is wamoviRe, rac

SeiZleba gzaSi daziandes an gatydes. is gorgolaWi arc gatydeboda da arc daziandeboda.

_ iqneba Tavidanve daaviwydaT im gorgolaWis Caxraxna. P_ aba ras ambobT! Mme TviTon Cavxraxne fabrikaSi. guSinac, yuTidan

Zravas rom iRebdnen, Cemi TvaliT vnaxe, namdvilad hqonda. viRacam gangeb moxsna, darwmunebuli var.

_ Tu gorgolaWi brWyviala iyo, zangebi waiRebdnen. Zalian uyvarT brWyviala nivTebi.

maTiuSi danaRvlianebuli da kriWaSekruli idga TviTmfrinavTan. uecrad TviTmfrinavis frTasTan, raRac brWyviala nivTi dainaxa.

_ is ra brWyvialebs? gaixedeT, batonebo! imaT gaocebas sazRvari ar hqonda, roca is brWyviala nivTi aiRes da

dakarguli gorgolaWi gamodga. _ es ra eSmakur-qajuri qveyanaa! ra ucnauri ambebi xdeba! _ ayvirda

mfrinavi. _ am xnis kaci var da, ar maxsovs, muSaobis dros CamZinebodes, guSin ki Cems sicocxleSi pirvelad CameZina. Cems TviTmfrinavs ra ar dazianebia, ra ar gastexia, magram arasodes es gorgolaWi ar moxsnia. Yyvelaze magrad es aris Caxraxnili. Aan aq saidan gaCnda, veraferi gamigia.

_ unda avCqardeT, _ uTxra maTiuSma, _ isedac erTi saaTi dagvekarga. Eeseni xom iyvnen gaocebulebi, magram oficeric gaognebuli idga.

yvelze metad ki mainc is gadacmuli jariskaci iyo gancvifrebuli. Mmebargulis tansacmeli ukve gaexada, Tavisi Caecva da cota moSorebiT damdgariyo.

„namdvilad im Savi qajebis maimunobaa!” _ gaifiqra zangebze da marTalic gaxldaT.

Page 92: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

92

zangebma fuli rom gamoarTves, maSinve duqanSi Sevidnen, dasxdnen da isev im ucnaur manqanaze gaabes saubari, matareblidan rom gadmotvirTes.

_ mTlad Citsa hgavs. Aamboben, TeTri mefe am manqaniT kaciWamia bum-drumTan unda gafrindeso.

_ ras aRar gamoigoneben es TeTrkanianebi! _ gadaaqnies Tavi. _ me Tu mkiTxavT, TerRi Citi ki ara, TeTri mebarguli ufro

sakvirvelia, _ Tqva erTma moxucma zangma. _ ocdaaTi weliwadia, sul TeTrebTan vmuSaob, da ar maxsovs, romelime TeTrkanians Savkaniani muSa Sebralebodes an fuli samuSaos damTavrebamde mieces.

_ an saidan gaCnda! viTom imaT Camohyva? _ dagidebT sanaZleos, vinme aqauri iqneba gadacmuli. TeTrkanianis

kvalobaze Zalian kargad icis Cveni ena. _ ver SeamCnieT, ufexo meqanikosma imisi micemuli sigara rom moswia

da maSinve CaeZina? albaT, Zilis momgvreli sigara iyo. _ namdvilad raRac ambavia, _ daaskvna yvelam. samuSao rom damTavrda, TeTrkaniani mebarguli wavida, zangebi ki im

palmis Ziras dasxdnen, sadac gorgolaWi iyo Cafluli. uecrad erTma zangma daiZaxa:

_ uyureT, qviSaze axali nakvalevia! Eetyoba, raRaca Cafles. Zalian kargad maxsovs, rom matareblis mosvlamde qviSaze nafexurebi ar iyo.

maSinve gadaTxar-gadmoTxares iqauroba da gorgolaWi ipoves da yvelafers mixvdnen.

ra unda eqnaT? TeTrkanianebi maTiuSs raRaca xriks udeben, mzakvroben, zangebs ki uyvarT. rac maTiuSs gareuli cxovelebi Tavis yveyanaSi mihyavs, zangebs samuSao ar gamoleviaT: aqlemebs mZime galiebi, yuTebi da tomrebi unda Camoxsnan da cecxlismfrqveveli urCxulis vagonebSi azidon xolme. samuSaoc aqvT, gasamrjelosac kargs iReben.

ra qnan? Mmividnen maTiuSTan da misces es gorgolaWi? TeTrkanianTa garnizonis oficerma rom Tvali Seaswros, mkacrad dasjis yvelas. iTaTbires, iTaTbires da daTqves, rom RamiT miparuliyvnen banakSi da gorgolaWi iq miegdoT.

rogorc moilaparakes, iseve moiqcnen. da, ai, Tumca maTiuSs sami saaTi daagvianda, magram keTili zangebis SemweobiT bolos mainc gaagrZela gza.

iciT ra aris gzis abneva? visac ar gamoucdia, is ver gaigebs, ra saSinelebaa gzis abneva. Tu

tyeSi agebna gza, irgvliv xeebi mainc gartyia, SeZleba iaro, iaro da an qoxs waawyde sadme, an metyevis sayaraulos. tyeSi kenkrac Sens xelTaa da wyaroc; Tu mogwyurda, dalev, wyurvils moiklav d an xis Ziras miiZineb. Tu gems daekarga gza, gemze xalxia,, SeuZliaT gamxiaruleba, nugeSiscema, sursaTis maragic aqvT, bolos sadRac romelime kunZulic gamoCndeba. magram haerSi, udabnos Tavze rom kacs gza agebneva, es yvelaze didi saSinelebaa. vis ra unda hkiTxo an ra unda dainaxo, caSi xar, udabnos Tavze! Zal-Ronis mosakrebad Tvalsac ki ver moatyueb.

zixar am ucnaur frinvelSi da fiqrob: aha, isariviT miqris frinveli da aravin icis, saiT miqris. ase ifrens, vidre benzini da zeTi ar gamoeleva. Mmere ki sasikvdilod ganwiruli daenarcxeba dedamiwaze. am goliaTis sikvdilTan erTad gaqreba yovelgvari imedi da Senc sikvdili mogelis udabnos gavarvarebul qviSaze.

Page 93: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

93

Oori dRis win meore oaziss gadaufrines. dRes, dilis Svid saaTze, mesame oazisze unda gadaefrinaT, oTx saaTze ki bum-drumis qveyanaSi unda yofiliyvnen. es saaTebi maTiuSis qveynis ocma ganswavlulma profesorma gamoiTvala. gamoiTvales zustad, ise, rom qaris siZlieris gaTvaliswinebac ar daviwyebiaT. mimarTuleba erTi hqondaT, haerSi araviTari dabrkolebebis gverdis axveva ar sWirdebodaT.

maS, ra moxda? Ddilis Svid saaTze mesame oazisze unda gadaefrinaT. Ees iyo saboloo oazisi. axla ukve rvas oci wuTi aklia, qvemoT ki

isev qviSis udabno gaWimuliyo. _ didxans SegviZlia frena? _ bevri-bevri, eqvs saaTs gavZloT. Bbenzini ufro didxans gveyofoda,

magram es mzakvari imden zeTs ylapavs, aRar vici, ra vuyo. Tumca ra gasakviria, scxela da swyuria, ra qnas!

Oorivem ukve kargad icoda, ra iyo wyurvili: wylis maragi uTavdebodaT.

_ Tqvenma udidebulesobam miirTvas wyali, me ufro cota mWirdeba, fexebi Sin damrCa da imaT wyali ar undaT. uh, saiqios rogor gamiWirdeba xoxviT Sin dabruneba da fexebis moZebna!

xeibari viTom xumrobda, magram mamaci mfrinavis TvalebSi maTiuSma cremli dainaxa.

_ rvas TxuTmeti wuTi aklia. _ rvas aTi wuTi aklia. _ rva saaTia. Ooazisi ki isev ar Canda. qariSxali mainc rom amovardniliyo an sxva rame ubedureba

momxdariyo, kidev ho, kacs guli ar daswydeboda, uazrod viRupebio. Mmagram msgavsic araferi momxdara. Ppirvel oaziss aTi wamiT adre gadaufrines, oTxi wamiT gvian gadaifrines meore oazisze. axla isev im siCqariT mifrinaven da xuTi wuTiT rom daegvianaT, kidev ara uSavdaT ra, magram xuTi wuTiT ki ara, ukve erTi saaTiT igvianebdnen.

Mmere ra dros! TiTqmis mgzavrobis dasasruls. maTiuSis es saxifaTo mgzavroba dRes unda damTavrebuliyo. yvelaferi am mogzaurobaze iyo damokidebuli. Mmagram ra gamovida?

_ mimarTuleba rom SevicvaloT, ar ivargebs? _ urCevs maTiuSi mfrinavs.

_ mimarTulebis Secvla advilia, Cemi TviTmfrinavi damjerea, erTi TiTis gatokebaa saWiro. Ra lamazad mifrinavs! Amisi brali ar aris, rac moxda. Nnu javrob, Cemo bartyo, mimarTuleba Sevcvalo? ratom? Aan ra mimarTulebiT Sevcvalo? Cemi azriT, isev imave mimarTulebiT unda vifrinoT. vin icis, iqneba amaSic raRaca gvimaimunes da gvimzakvres, im gorgolaWis moxsnisa ar iyos. Aan rogor daikarga da an saidan gamoCnda isev, ha? Zravas ise swyuria. aha, erTi Wiqa zeTi, sulelo, da gaxsovdes, rom loTobas ubedureba mosdevs. Sen, miT umetes, Savi dRe mogelis, Se sawyalo.

_ oazisi! _ iyvira maTiuSma. _ miT ukeTesi, _ wynarad Tqva mfrinavma, es kaci bednierebis drosac

iseve mSvidi iyo, rogorc erTi wuTis win, ubedurebis Jams. _ oazisia da oazisi iyos. erTi saaTiT da xuTi wuTiT davigvianeT.

araferic ara uSavs ra. sami saaTiT meti dro gvaqvs, vidre saWiroa.

Page 94: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

94

yvelaferi imis bralia, rom qari gviSlis xels. Aaba, axla erTad davlioT. _ mfrinavma wyali gamocala da ZravaSic uxvad Caasxa zeTi.

_ Tqveno udidebulesobav, inebeT da maTxoveT eg durbindi, rom Cemi erTaderTi TvaliTTac davinaxo is saocreba. ehe, kargi xeebi ki udgas bum-drums! viTom Tqveni mefuri udidebulesoba darwmunebuli brZandeba, rom bum-drumma kaciWamioba moiSala? Tu SegWamen da Segaqeben mainc, gemrieli xaro, kidev ara uSavs. Mmagram me namdvilad gaxexeSebuli da ZarRviani xorci meqneba, Tanac ufexo gaxlavarT da woniT naklebs viwoni. Cemi damsxvreuli neknebis bulionic gemrieli ar gamouvaT.

maTiuSi gancvifrebuli iyo, am Cum kacs mTel gzaze krinti ar dauZravs, axla rogor gamxiarulda da enad gaikrifao.

_ Tqveni udidebulesoba darwmunebulia, rom es is oazisia? vaiTu isev im wyeul qviSaSi amovyoT Tavi? Aar jobia, aq daveSvaT?

maTiuSma dabejiTebiT ar icoda, is oazisi iyo Tu ara, maRlidan yvelaferi sxvanairad Canda. Mmagram aq daSveba mainc ar SeiZleboda. Aan udabnos yaCaRebs gadaeyrebodnen, an nadiris lukma gaxdebodnen.

_ modi, cota dabla daveSvaT da kargad davaTvalieroT iqauroba. _ kargi, _ daeTanxma maTiuSi. vidre am adgils miuaxlovdebodnen, Zalian maRla mifrinavdnen, rom

TviTmfrinavi sicxes ar Seewuxebina da zeTi daezogaT. Amis Semdeg ki dazogva ukve aRar sWirdebodaT, sul ramdenime saaTis gza darCenodaT.

TviTmfrinavi aTuxTuxda, acaxcaxda da daeSva. _ es ra aris! _ gaukvirda maTiuSs da maSinve daiyvira, _ Cqara

avfrindeT, maRla avfrindeT! imave wuTs aTiode isari gaerWo TviTmfrinavis frTebSi. _ xom ar daiWeri? _ SeSfoTebiT hkiTxa maTiuSma mfrinavs. _ ara. kargad ki gvxvdebian, Cemma mzem. ramdenime isarm akidev gaiSxuila, da TviTmfrinavic zeviT aiWra. _ axla ki mjera, rom swored is oazisia. Uudabnos yaCaRebi Sors ar

midian. Sors araferi saqme ara aqvT. Bbum-drumis tyeebis axlomaxlo daZrwian da uaxloes oazisSi dabanakdebian xolme.

_ ra Tqma unda. Bbum-drumi axlac iseve gamogvamgzavrebs, rogorc maSin. zeTi iqneba gveSova kidec, magram benzini namdvilad ara aqvT.

_ Tu asea, Cven Cveni unda vcadoT, _ Tqva mfrinavma. _ wesieri memanqane roca igvianebs, matarebels ufro swafad gaaqrolebs xolme, rom Tavis droze mivides adgilze. mec ase moviqvevi.: avdgebi da mTeli siswrafiT vifren, rom ganrigis mixedviT Cavfrinde daniSnul adgilze. vic icis, iqneba es CemTvis ukanaskneli frenac aris, amitom SemTxveva unda gamoviyeno.

Dda Zravac iseTi siswrafiT aamuSava, erT wuTSi oazisic Sors moitova da yaCaRebic.

_ isrebi dauSavebs rames TviTmfrinavs? _ sulac ara. ekidnen da iqanaon. Mmifrinavdnen da mifrinavdnen, mifrinavdnen da mifrinavdnen. Kkargad

gazeTili Zrava SesaniSnavad muSaobda. maSindeliviT axlac TandaTan gamoCnda buCqnari da juja xeebi.

_ o-ho-ho-hoo! Cems cxens Tavisi Tavlis suni eca, _ xumrobda mfrinavi. darCenili wyali dalies da saWmelic miirTves, rom mSivrebi ar

Cafreniliyvnen: vin icis, ramden xans gagrZeldeboda sazeimo Sexvedra da rodis moiclidnen maspinZlebi, rom daepurebinaT. Eesec rom ar iyos,

Page 95: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

95

aba, ra saqcielia, stumrad mSieri mixvide, iqneba zangebma ifiqron kidec, CvenTan sasmel-saWmelisTvis Camosulano.

Wama-sma rom moaTaves, svla Seaneles da frTxilad daeSvnen. maTiuSma Soridanve icon bum-drumis tyeebis ruxi zoli.

_ es yvelaferi kargi, magram tyeSi rame mdelo Tu moiZebneba, rom daveSvaT? xeebze xom ar daveSvebiT! marTalia, erTxel tyeSi davjeqi, magram, swore mogaxsenoT, me ki ar davjeqi, TviTmfrinavma gadmomsva. swored maSin damevso cali Tvali. maSin mec jeili gaxldiT, TviTmfrinavebic axalgazrdebi da urCebi iyvnen.

zed sasaxlis win, ukeT rom vTqvaT, mefis karvis win, didi mdelo iyo. _ cota marjvniv! _ brZana durbindmomarjvebulma maTiuSma. _ Sors

waxvediT, gTxovT, moabrunoT. Mmarcxniv, odnav mouxvieT, kargia. _ o, vxedav, mdeloa, magram es ra ambavia! _ afrindi maRla! – iyvira gulgaxeTqilma maTiuSma. isev maRla afrindnen. Qqvemodan iseTi yvirili ismoda, gegonebodaT,

mTeli tye Rrialebso. Mmdelo xalxiT iyo savse, nemsi ar Cavardeboda. idgnen da yvirodnen.

_ raRaca ambavia. Aan bum-drumi gardaicvala, an raime dResaswauli eqnebaT.

_ kargi, magram Cven ra unda vqnaT, imaT Tavebze xom ar daveSvebiT?! _ meti gza ar aris, manmade unda vifrinoT maRla-dabla, sanam ar

mixvdebian, rom adgili unda mogvcen. Svidjer afrindnen da Svidjer daeSvnen,. bolos velurebi mixvdnen,

rom am did frinvels mdeloze dajdoma undoda. maSinve aqeT-iqiT gaifantnen da TviTmfrinavic dajda.

maTiuSi TviTmfrinavidan gadmovida. Ddadga Tu ara miwaze fexi, erTi raRac gaburZgnili arseba eca da kiserze ise moexvia, kinaRam daaxrCo.

maTiuSi cota xans idga, rom gons mosuliyo. amasobaSi Tavbrusxvevamac gauara da Tavis loyasTan zangi bavSvis xuWuWa Tma dainaxa. bavSvma Tavi rom aswia da TvalebSi Sexeda, maTiuSma maSinve icno mefis asuli, sayvareli klu-klu.

maTiuSi gaognebuli idga da aqeT-iqiT iyureboda, es ra ambaviao. Yyvelaferi ise swrafad moxda, jer egona, sizmars vxedavo, mere ifiqra, kinos vuyurebo.

jer afrikuli TokebiT xelfexSekruli bum-drumi dainaxa, fiCxis grovaze iwva. gverdiT Savi qurumebi edgnen. saSineli sanaxavi iyo: ori frTa hqonda, ori Tavi, oTxi xeli da oTxi fexi. ra Tqma unda, gadacmuli brZandeboda, erT xelSi ficari eWira, zed adamianis sisxliT raRac exata Tu ewera. Mmeore xeliT anTebuli CiraRdani moemarjvebina. maTiuSi mixvda, rom bum-drumis dawva undodaT. iqve idga orasi gaTokili coli. Oorasives xelSi Sxamiani isari eWira da wveri mkerdze hqonda mibjenili.

Bbum-drumis Svilebic iq iyvnen, Semzaravad bRaodnen, oTxze idgnen, ase dadiodnen da drodadro sacodavad gadatrialdebodnen xolme. Mmarto klu-klu ar eria maTSi, maTiuSTan misuliyo, xelSi xeli Caevlo, Tavisi mamisken eweoda da raRacas elaparakeboda, magram maTiuSs araferi gaegeboda. Bbolos, yovel SemTxvevisTvis, revolver amoiRo da haerSi gaisrola.

imave wuTs zurgs ukan yvirili gaisma. Mmiixeda da dainaxa, rom mfrinavi yviroda. Ddaiyvira, mere xelebi gaasavsava, galurjda da usulod daeca miwaze.

Page 96: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

96

imisi dacema iyo da, velurebma iseTi Rriali morTes, maTiuSs egona, yvelani gagiJdneno. orTava qurumma Tokebi gadauWra bum-drums, amas raRac veluri cekva moayola, mere im adgilas Seudga, bum-drumi rom iwva, da CiraRdani fiCxs miado, etyoba, fiCxi raRac swrafad aalebadi siTxiT iyo gaJRenTili, maSinve abrialda da ali moiqnia. maTiuSma da klu-klum Zlivs moaswres ukan gadaxtoma, kinaRam ali maTac miswvda.

TviTmfrinavi koconis Soriaxlo idga. cecxlis enebma cali frTa mouloka. maSinve tkacanic gaisma da TviTmfrinavi afeTqda. Bbum-drumis colebma maTiuSi xelSi aitaces da oqros taxtze dasves. Bbum-drumi, umcrosi mefeebi da Tavadni rigrigobiT midiodnen, taxtis safexurze Tavs debdnen, maTiuSis marjvena fexs iRebdnen da kiserze samjer irtyamdnen, Tan raRacas ambobdnen, magram maTiuSs maTi ena ar esmoda.

Aamis Semdeg mfrinavis cxedari iseTi surnelovani zeTiT gaJRenTil qsovilSi gaaxvies, maTiuSs Tavbru daesxa.

Nnetavi ra ambavia, ra sWirT, _ fiqrobda gunebaSi. araCveulebrivi raRaca rom moxda, cxadi iyo, magram ra iyo es

„araCveulebrivi raRaca?~ ise gamodioda, TiTqos maTiuSma sikvdilisagan ixsna bum-drumic da misi colebic. TiTqos aRarc maTiuSs eloda rame xifaTi, magram vin icis, rodis ra moeprianebaT am saocar qveyanaSi.

Aan amdenma zangma saidan moiyara Tavi? ras apireben, ra swadiaT? tyeSi aTasobiT koconi daunTiaT, cekvaven, TamaSoben da mRerian. yvela orkestri Tavisas ukravs, yvela tomi Tavis simRerebs mReris.

zangebis tansacmliT maTiuSmi mixvda, rom aq marto bum-drumis qveSevrdomebi ar iyvnen TavSeyrilni. zogi, albaT, tyis tomi iyo, _ mcenareebis foTlebiTa da frinvelebis frTebiT Sekowiwebuli tansacmeli ecvaT. zogs zurgze uzarmazari kus bakani moegdo, zogs maimunis tyavi ecva, zogni ki SiSvlebi iybnen, cxvirsa da yurebSi ki samkaulebi ekeTaT.

maTiuSi mxdali arasodes yofila, ramdenjer Seuxedavs sikvdilisTvis TvalebSi, magram axla sul sxva iyo: Tavis saxl-kars moSorebuli maTiuSi aTiaTasobiT velur kaciWamiaSi martosmarto darCa. umizezod da ucnaurad daRupuli Tavisi erTguli amxanagi rom gaaxsenda, guli sibraluliT aevso da xmamaRla atirda.

maTiuSi lomisa da vefxvis tyavebiT mofardagul qoxSi daabinaves. Mmartoka rom darCa, ifiqra, axla ki tiriliT guls vijereb, veravin gaigebso, magram motyuvda. patara klu-klus ar dauZinia, patara klu-klu erTi nabijiTac ar moscilebia. maTiuSma uzarmazari briliantis Suqze dainaxa klu-klu. Ggogona mivida, YTavisi patara xeli maTiuSs Tavze daado da isic cxare cremlebiT atirda.

Oo, rogor nanobda maTiuSi da rogor wuxda, rom kaciWamiebis ena ar icoda. rom scodnoda, klu-klu yvelafers mouyveboda, yvelafers auxsnida. gogona raRacas eubneboda, Zalian nela, ramdenjerme imeorebda sityvebs, egona, ase mainc gaigebso. xelebiTac raRacas aniSnebda, magram maTiuSma mxolod is gaigo, rom klu-klu misi yvelaze erTguli megobari iyo amqveynad. Mmixvda imasac, rom arc axla da arc amis Semdeg maTiuSs araferi xifaTi ar moeloda.

maTiuSs mTel Rames ar sZinebia, daRlilobamac ki ver uSvela, Tvali ar mouxuWavs.

gaTenebisas Rrianceli cota miwyda. maTiuSsac maSinRa CaeZina. Mmagram male gaaRviZes da isev oqros taxtze daabrZanes. zangebs saCuqrebi mohqondaT maTiuSTan. isic madlobas uxdida, iRimeboda, Tumca kargad

Page 97: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

97

xedavda, rom mTel qveynierebaze rac aqlemebia, isinic ki ver moereodnen amden saCuqars. Eesec rom ar iyos, maTiuSis gamomgzavrebis win ucxoeTis mefeebma ganacxades, Cvens qveyanaze mxolod da mxolod nadirTa galiebs gagatarebinebT, mets araferso, magram araferma gaWra.

„afsus, ratom mec ara maqvs sakuTari navsadguri?! ramdeni gemi meqneboda! B_ fiqrobda maTiuSi. _ axali omi rom dawyebuliyo da isev me momego, ucxoeTis mefeebs vaiZulebdi, erTi navsadguri CemTvis moeca. maSin samowyalod aRar gamixdeboda saqme.”

maTiuSi kidev erT kviras sixaruliT darCeboda, rom daesvena, magram ar SeeZlo. eSinoda, vaiTu uCemod omi daiwyon. Aan imden werils ra unda uyos? yoveldRe asi werili aqvs wasakiTxi da asi bavSvi audienciaze hyavs misaRebi.

_ Cemi dabrunebis droa, _ uTxra bum-drums, aqlemze miuTiTa da mere xeli CrdiloeTisken gaiqnia.

bum-drumma gaugo. maTiuSma axla mamaci mfrinavis cxedarze aniSna, Sin minda waviRoo. bum-drumma gaugo. cxedars nelsurnelebiT gaJRenTili qsovili rom Semoacales,

maTiuSma Tavisi mkvdari amxanagi dainaxa: sruliad gaTeTrebuli da marmarilosaviT gamagrebuli iqva. cxedari Savi xis yuTSi Caasvenes da maTiuSs xeliT aniSnes, SegiZlia waiRoo.

Mmeore yuTSi damwvari TviTmfrinavis nawilebi Caawyves. maTiuSmaM xeliT aniSna, amis waReba ar mindao. bum-drumma ise gaixara, gegonebodaT, damwvari TviTmfrinavi ki ara, uaRresad Zvirfasi rame yofiliyos. maTiuSs gaukvirda.

maS ase. maTiuSi ukve miemgzavreba, magram yvelaze metad rac undoda, is mainc ver gaigo. ver gaigo, bum-drumi adamianis xorcs Wamda Tu ara. ra eqna? Mmeti gza ar hqonda, bum-drumic Tan unda waeyvana.

Dda maTiuSma bum-drumi waiyvana. Mmefis qaravanma nacnobi gziT gaswia udabnosaken.

maTiuSma mxolod Tavis dedaqalaqSi, Tavis kabinetSi gaigo is yvelaferi, rac kaciWamiebis qveyanaSi moxda. ormocdaaTi enis mcodne profesorma ase auxsna:

roca bum-drumis erT winapars adamianis xorcis Wamaze uari uTqvams da amisTvis kidec mouwamlavT, velurebis qurumT qurums uwinaswarmetyvelebia:

„dadgeba dro da kaciWamiebi gardaiqmnebian. erT saRamos aq mofrindeba rkinisgula didi Citi: marjvena frTaSi aTi moSxamuli isari eqneba SerWobili.

Ees Citi Svidjer Semoufrens samefo dedaqalaqis mdelos da mere dajdeba. am Cits eqneba uzarmazari frTebi, oTxi xeli, ori Tavi, sami Tvali da ori fexi. erTi Tavi da ori xeli im aTi moSxamuli isridan erT-erTi isriT moiwamleba da mokvdeba. Aamis mere orjer daiquxebs. ris Semdegac qurumT qurumi koconze daiwveba. didi Citis rkinis guli gaskdeba da misgan darCeba mxolod marmarilo, erTi muWa ferfli da TeTrkaniani adamiani, romelic gaxdeba Savkanian mefeTa mefe da im dRidan zangi xels aiRebs adamianis xorcis Wamaze, TeTrkanianTagan SeiTviseben imaT xelovnebas da sibrZnes. manamde ki, sanam is frinveli gamoCndebodes, araferi ar unda Seicvalos. yvela mefe, vinc manamde moiwadinebs ramis Secvlas, unda daiwvas an moiwamlos”.

Page 98: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

98

Bbum-drumma cecxli airCia da swored maSin, roca koconi unda aegizgizebinaT, bum-drumis orasi coli ki moewamlaT, swored maSin gamoCnda maTiuSis TviTmfrinavi. maTiuSma orjer daaquxa revolveri, mfrinavi ki, Citis ori xeli da erTi Tvali, udabnos yaCaRebis mowamlul isars wamoedo, kani gaekawra da daiRupa. qurumT qurumi Tavisi nebiT Sedga koconze. Ddidi frinveli daiwva, maTiuSi ki marto kaciWamiebisa ki ara, yvela Savkaniani mefeTa mefe gaxda. amieridan kaciWamiebi aRar SeWamen adamianebs. maT surT, wera-kiTxva iswavlon. AaRarc niJarebsa da Zvlebs gaiyrian cxvirSi, CacmiTac iseve Caicvamen, rogorc danarCen xalxs acviao.

_ didebulia! _ gauxarda maTiuSs. _ maS, modi, bum-drumma asi zangi gamogzavnos CvenTan. Cveni TerZebi Tansacmlis Sekervas aswavlian, Cveni xarazebi _ Ceqmebisas, Cveni kalatozebi ki _ saxlis aSenebas. Cven imaT gavugzavniT gramafons, rom lamazi melodiebi Seiyvaron. gavugzavniT sayvirebs, dolebs, fleitebs, mere ki violinoebsa da roialebs. vaswavliT Cvenebur cekvebs, vaCuqebT kbilis jagrisebsa da sapons.

_ vin icis, iqneba banaobas rom mieCvevian, aseTi Savebic aRar iyvnen! Tumca, kacma rom Tqvas, aravis arafers uSlis maTi siSave.

_ me vici, rasac vizam, _ mTlad gamxiarulda maTiuSi. _ bum-drumis dedaqalaqSi umavTulo telegrafs davdgam! maSin wamdauwum imsiSored mgzavroba aRar dagvWirdeba, saqmeebs aqedanac mivxedavT.

maTiuSma maSinve gamoiZaxa sasaxlis ostatebi da ubrZana, bum-drumisTvis oci kostumi, oci wyvili Ceqma da oci qudi SeekeraT. Ddalaqma bum-drums Tma gahkriWa. Bbum-drumi uars araferze ambobda. cota maSin iyo ukmayofilo, kbilis pasta da surnelovani sapnis naWeri rom SeWama. Aamis Semdeg oTxi msaxuri adevnebda Tvals, SecdomiT kidev raime sisulele ar Caidinoso.

maTiuSi rom davrunda, ufrosma ministrma meore dRes TaTbiri moiwvia.

Mmagram maTiuSma sTxova, gadadeTo. mSvenieri qaTqaTa Tovli movida. samefo baRSi erTi ocamde biWs moeyara Tavi. feleki da stasekic iq iyvnen. iseTi Jivil-xivili gahqondaT, ise mxiarulobdnen, maTiuSs guli ekumSeboda.

_ batono ufroso ministro, me xom guSin davbrundi saxifaTo da mZime mogzaurobidan, _ eubneboda ministrs. _ yvelaferi movagvare. nuTu ar SeiZleba, erT dRes davisveno? Mmere ra, rom mefe mqvia, mec xom patara biWi var, mec xom miyvars garToba-TamaSi. Tu Zalian aucilebeli saqme ar aris da araferi daSavdeba, rom erTi dRiT gadavdoT, merCivna, xval mogvewvia TaTbiri, dRes biWebTan viTamaSebdi. iseTi kargi Tovlia! albaT, wels aRarc mova amis metad.

Uufros ministrs Seebrala maTiuSi. marTalia, nebarTvas ar sTxovda, mxolod ekiTxeboda, SeZleba Tu ara, ase moviqceo, magram ise gamodioda, rom mainc TamaSis nebarTvas iTxovda.

_ erTi dRiT gadadeba SeZleba, - uTxra ministrma. maTiuSi sixarulisagan Sexta da Semotrialda. maSinve gaiqca, bewvis

mokle qurTuki Caicva da erTi wuTis Semdeg ukve gaxurebuli gundaobda. biWebi jer ar esrodnen gundas, ar icodnen, SeiZleboda Tu ara, rom esrolaT. maTiuSma dauyvira:

_ ras SvebiT! Aaba es ra TamaSia, me gesvriT da Tqven ara! nu geSiniaT, mesroleT, movaxerxeb Tavis dacvas. Tovlis gundebia, moSxamuli isrebi xom ar aris!

Page 99: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

99

Bbolos, rogorc iqna, morigdnen da or banakad gaiyvnen. erTi banaki Tavs icavda. iseTi gniasi da aurzauri atyda, msaxurebic ki gamocvivdnen, ra moxdao. mefe rom dainaxes, gaukvirdaT da xmaamouReblad Sebrundnen sasaxleSi.

mefisTvis saxeSi rom ar SeexedaT, kaciSvili ver icnobda, ise iyo TovlSi amogangluli. ramdenjerme fexi gausrialda da TovlSi gadakotrialda. biWebic ar aklebdnen, esrodnen zurgSi, TavSi, yurSi. maTiuSi gaSmagebuli icavda Tavs.

_ iciT, ra! _ daiyvira ucbad maTiuSma. _ modi, ase moviqceT: visac gunda moxvdeba, is iqneba mokluli da brZolaSi monawileobas aRar miiRebs. Bbolos imas mainc gavigebT, vin darCeba gamarjvebuli.

Mmagram araferi gamouvidaT, Tvalis daxamxamebaSi yvela „daixoca”. Aaxla is daTqves, visac samjer moxvdeba gunda, mokluli is iqnebao. marTalia, zogi atyuebda amxanagebs da mesame gundis Semdegac ibrZoda, magram mainc axla ufro kargad gundaobdnen. yuriswamRebi Rrianceli aRar idga, Tovlsac ukeTesad agundavebdnen da damiznebiTac ufro guldagul umiznebdnen. cota xnis Semdeg isev Secvales TavianTi naTqvami. Aaxla moklulad is iTvleboda, vinc Zirs daecemoda.

Ggadasarevi TamaSi gamouvidaT. Ggundaoba rom mobezrdaT, erTi zorba Tovlis papa gaakeTes, xelSi

cocxi daaWerines, Tvalebad naxSiri Causves, cxviri stafilosi amjobines. maTiuSi wamdauwum samefo samzareuloSi garboda.

_ batono mzareulo, ori naxSiri momeciT, ra! _ batono mzareulo, Tovlis papas cxviri unda gavukeToT, erTi

stafilo momeciT, ra! maTiuSs danarCeni biWebic kisristexiT gahyvebodnen xolme

samzareuloSi. iq siTboze Tovli dneboda da iatakze sveli nafexurebi rCeboda. Mmzareuli gulze iyo gaxeTqili.

_ ocdarva weliwadia, mefis mzareulad vmuSaob, da ar maxsovs, Cemi samzareulo rodisme bosels damsgavsebodes, _ buzRunebda da TanaSemwes ucacxanebda, saswafod iataki mowmindeTo.

maTiuSi am dros Tavisas fiqrobda: „afsus ratom bum-drumis qveyanaSi Tovli ar aris! zang bavSvebs

Tovlis papis gakeTebas vaswavlidi”. Eesec rom moiwyines, felekma SesTavaza, marxilebiT visrialoTo.

sasaxleSi ufliswulebisTvis oTxi marxili hqondaT da oTxi poni hyavdaT. oTxive Seabes.

_ Cven TviTon waviyvanT marxilebs, _ uTxra maTiuSma mejinibeebs, _ erTmaneTs SevejibrebiT, vin pirveli Semouvlis baRs. xuTjer unda SemovuaroT.

_ kargi egre iyos, _ Tqves biWebmac. maTiuSi Cajda marxilSi da is iyo, unda gaeqrolebina, rom maTken

Cqari nabijiT momavali ufrosi ministri dainaxa. _ albaT, Cems wasayvanad modis, _ amoioxra danaRvlianebulma. asec iyo. _ mapatieT, aTas bodiSs vixdi, Tqveno mefuro udidebulesobav. Zalian

guli mwydeba, rom Tqvens udedebulesobas TamaSi unda Sevawyvetino. _ ras vizamT, uCemod iTamaSeT, _ upasuxa maTiuSma biWebs, mere ufros

ministrs miubrunda. _ aba, ra moxda? _ Tqveni yvelaze mTavari jaSuSi Camovida, _ CurCuliT moaxsena

ufrosma ministrma. _iseTi axali ambebi Camoitana, werilSi ver

Page 100: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

100

mogwerdaT, eSinoda, sxvis xelSi ar Cavardeso. aucileb;ad unda moviTaTbiroT. jaSuSi sam saaTSi isev sazRvargareT miemgzavreba.

eseni rom am laparakSi iyvnen, pirveli marxili gadabrunda da bavSvebi TovlSi gadacvivdnen. Turme poni marxilSi Sebmas gadaCveuliyo da win wasvlis magier, gverdze gaxta gabrazebuli. maTiuSi naRvliani TvalbiT uyurebda bavSvebs. biWebi xarxariT wamoibRavlebdnen namqeridan, Tovli CamoiferTxes da marxils miubrundnen, rom isic gadmoebrunebinaT. ras izamda maTiuSi, ministrs sasaxleSi gahyva.

maTiuSs Zalian undoda, Tavisi TavliT enaxa namdvili jaSuSu. aqamde mxolod maTi ambebi smenoda.

vidre jaSuSs Semoiyvandnen, maTiuSi fiqrobda, vinme fexSiSvela biWi an zurgze tomaramogdebuli berikaci iqnebao, magram friad eleganturi kaci SemobrZanda. Tavdapirvelad miwaTmoqmedebis ministric ki egona. is ministri sofelSi muSaobda, TaTbirebze iSviaTad Camodioda da MmaTiuSi kargad ar icnobda.

_ me gaxlavarT jaSuSTa ufrosi pirvel ucxoel mefesTan, _ Tqva eleganturma kacma. _ axla imitom gaexeliT, rom gavafrTxilo Tqveni mefuri udidebulesoba: pirveli ucxoeli mefis vaJiSvilma guSin daamTavra cixesimagris mSenebloba. amas kide ara uSavs, SarSan tyeSi uCumrad aaSena iaraRis karga mozrdili qarxana da sruliad mzad gaxlavT omisTvis. imas eqvsjer meti tyvia-wamali aqvs, vidre Cven.

_ is aramzada, isa! _ guli mouvida maTiuSs. _ me tyeSi saxlebs vaSenebdi, zafxulobiT bavSvebma daisvenon_ meTqi, is ki yumbarebsa da zarbaznebs akeTebda, rom Cems qveyanas Tavs daesxas da, rac me avaSene, iman miwasTan gaasworos.

_ erTi wuTiT madroveT, jer yvelaferi ar miTqvams, _ eubneboda jaSuSTa ufrosi Tavisi dabali sasiamovno xmiT. _ mefis vaJs amaze didi mzakvroba edo gulSi. iman icoda, rom Tqvens mefur udidebulesobas seimis gaxsnaze ucxoeTis mefeebi unda moewvia. adga da Cveni mdivani moisyida, rom mosawvevi baraTebis nacvlad omis gamocxadebis yalbi baraTebi gaegzavna.

_ oh, is gaiZvera, isa! maTTan stumrad rom viyavi, maSinve Sevatyve, rom vZuldi, suliTa da guliT vZuldi.

_ kidev ar miTqvams yvelaferi. oo, Zalian eSmaki da gaqnili vinmea moxuci mefis vaJi. vinicobaa mdivans werilebis Secvla ver moexerxebina, mefis vaJs ori qaRaldi hqonda momzadebuli maTiuSis yalbi xelmoweriT. erTi sevdiani mefisTvis unda gaegzavna, meore _ yviTelkanian mefeTa megobari mefisTvis. axla ki, Tqveno mefuro udidebulesobav, neba miboZeT, moxuci mefis vaJiSvili gavamarTlo.

_ gaamarTloT? rogor unda gaamarTloT veragi da avazaki? ras izamT, Cven Tu vzrunavT Cvens qveyanaze, isic Tavis qveyanaze

fiqrobs da zrunavs. Cven gvinda pirveloba, maTac undaT. amis gulisTvis gawyroma ar SeiZleba. Cven gvevaleba fxizlad viyoT da droze mivxedoT yvelafers.

_ maS, ra unda vqna? _ Tqveno udidebulesobav, ucxoeTis mefeebis mosawvev baraTebze

axlave moawereT xeli da me waviReb farulad xval, sxdomis mere, TaTbiri gamarTeT, rodis da rogor moviwvioT-Tqo. ucxoeTis mefeebi, viTom baraTebi jer ar gagigzavniaT. mdivans werilebis Secvla adroveT,

Page 101: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

101

xels nu SeuSliT. gagzavnis dro rom dadgeba, ai, maSin gaxseniT da mdivani daapatimreT.

_ im cixesimagres da iaraRis qarxanas raRa vuyoT? _ eh, eg sisulelea, _ gauRima jaSuSebis ufrosma. _ cixesimagre da

iaraRis qarxana unda afeTqdes. swored amis nebarTvis asaRebad veaxeli Tqvens udidebulesobas.

maTiuSi gafiTrda. _ rogor SeiZleba, jer xom ar aris! omis dros sul sxvaa mtris

tyvia-wamlis sawyobebis afeTqeba. aba es ras hgavs, kaci stumad moiwvio, Tavi ise moaCveno, TiTqos araferi ar ici, da aseTi sarma ki gamosdo!

_ me mesmis, Tqveni udidebulesoba fiqrobs, aseTi saqcieli arakeTilSobiluri da ulamazoao. Tu Tqveni udidebulesoba nebas ar damrTavs, me amas ar vizam, magram ara mgonia, sananeblad ar gagvixdes saqme. mefis Svils eqvsjer meti tyvia-wamali aqvs, vidre Cven, _ uTxra jaSuSebis ufrosma.

maTiuSi aRelvebuli scemda bolTas. bolos hkiTxa: _ rogor unda aafeTqoT? _ qarxnis mTavari inJinris TanaSemwe mosyiduli gvyavs. im kacma

zustad icis, sad ra aqvT. erT patara SenobaSi ficris sawyobia, sul burbuSeliT aris gamotenili. ai im burbuSelas waekideba cecxli da xanZari gaCndeba.

_ xanZari gaCndeba da Caaqroben! _ ver Caaqroben, _ gaeRima jaSuSebis ufross da Tvalebi moWuta. _

swored bedze, mTavari wyalsadeni mili gaskdeba da mTel fabrikaSi wveTi wyali ar darCeba. Tqven mSvidad brZandebodeT, Tqveno mefuro udidebulesobav.

_ muSebi daiRupebian? _ xanZari, saerTod, RamRamobiT Cndeba, ise, rom, SeiZleba bevri xalxi

ar daiRupos. omi rom daiwyos, asjer, aTasjer meti xalxi daiRupeba. _ vici, vici, _ uTxra maTiuSma. _ Tqveno mefuro udidebulesobav, meti gza ar aris, _ gaubedavad

Caeria saubarSi ufrosi ministri. _ vici, rom meti gza ar aris, _ ganrisxda maTiuSi, _ maS Cems

nebarTvas raRas TxoulobT! _ sxvanairad ar SeiZleba. _ meti gza ar aris...ar SeiZleba... neba miboZebia, dawviT fabrika, magram

cixesimagres xeli ar axloT. maTiuSma saswrafod moawera xeli sami ucxoeli mefis mosawvev baraTs

da Tavis oTaxSi gavida. mivida fanjarasTan, dajda, gareT gaixeda. baRSi staseki, feleki da

danarCeni biWebi mxiarulad daaqrolebdnen marxilebs. Tavze xelebi Semoido da gaifiqra:

„axla ki mivxvdi, ratom ukravda sevdiani mefe violonos ise sevdianad. isic gavige, maSin ratom ar undoda omi da ratom mebrZoda mainc”.

sxdomis win, romelzedac xelmowerili mosawvevi baraTebi konvertebSi

unda CaedoT da zed samefo beWedi daertyaT, maTiuSi Zalian Relavda, mouTmenlad eloda saxelmwifo mdivnis mosvlas, rom daenaxa, mosawvevi baraTebis nacvlad rogor Cadebda omis gamosxadebis yalb baraTebs. magram gaocebuli darCa, roca saxelmwifo mdivani ar movida. mis nacvlad mdivnis TanaSemwe eaxla mefes.

Page 102: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

102

_ maS, saxlebi mzad iqneba? _ SeekiTxa maTiuSi _ usaTuod mzad iqneba. _ Cinebulia. maS, ase. zeimi erT kviras gastans. pirvel dRes wirva-locva, jarebis

daTvaliereba, darbazoba da didi saTeatro warmodgena gaimarTeboda. meore dRes _ didebis seimis gaxsna. mesame dRes _ bavSvTa seimis gaxsna. meoTxe dRes _ zoologiuri parkis gaxsna. mexuTe dRes moewyoboda im bavSvTa msvleloba, romlebsac mTeli zafxuli soflad, mefe maTiuSis aSenebul dasasvenebel saxlebSi unda gaetarebinaT.

meeqvse dRes ucxoel mefeTaTvis gaimarTeboda gamosaTxovari mejlisi. meSvide dRes ki stumrebs gaacilebdnen.

meoTxe dRis programas maTiuSma daamata saboloo mogzaurobaSi daRupuli mamaci mfrinavis gaxsna da Savkanian mefeTa garToba-seirnoba.

yvela sanaxaoba-gasarTobs orive seimis deputatebi unda daswrebodnen. feleki maTiuSis xelmarcxniv dabrZandeboda, ufrosi ministri _ xelmarjvniv. es imas niSnavda, rom maTiuSis TvalSi didebis ministri da bavSvTa ministri Tanasworni iyvnen da amieridan felekisTvisac „batoni ministri” unda ewodebinaT.

yvelaferi rom ganixiles da gansajes, maTiuSma xeli moawera ucxoeTis mefeTa mosawvev baraTebze: TeTrkanian mefeebs TeTr baraTs ugzavnida, yviTelkanianebs _ yviTels, Savkanianebs _ Savs. TeTrkanian mefeebs Savi melniT miswera, yviTelkanianebs _ wiTeli melniT, Savkanian mefeebs – oqros melniT. Savkaniani mefeebisTvis mosawvevi baraTebi bum-drums unda waeRo, yviTelkanianebs maTi megobari TeTrkaniani mefe gaugzavnida. magram winaswar moilaparakes, rom TeTrkaniani mefe yviTelkanian mefeTa mosawvev baraTebs TviTon daitovebda. yviTelkaniani mefeebi maTiuSs gauwyrebodnen da mis megobrobaze xels aiRebdnen.

ceremonmaisterma samefo beWdis yuTi moitana. mosawvev baraTebs saTiTaod debdnen konvertSi da saxelmwifo mdivnis TanaSemwe wiTeli da mwvane luqiT beWdavda.

maTiuSi gulisyuriT adevnebda Tvals, uwin sicils hgvrida werilebis daluqvis ceremoniali. gadaWarbebul sifrTxiled Tvlida da guli mosdioda, Zalian bevri dro sWirdebao. magram axla ukve icoda, ra didi niSvneloba hqonda.

yvela werili daluqes, darCa mxolod is sami baraTi. ministrebs mobezrdaT ceremoniali, sigarebi gaaboles da xmadabla baasobdnen, Tumca samefo beWdiT werilebis daluqvis dros laparaki akrZaluli iyo. imaT ar icodnen, ra unda momxdariyo. icodnen mxolod maTiuSma, ufrosma ministrma da iusticiis ministrma. sagareo saqmeTa ministrma roca gaigo, Zalian ewyina, ratom mec adreve ar miTxariTo.

saxelmwifo mdivnis TanaSemwe gafiTrda, magram xelebi mainc ar ukankalebda. konvertebSi TeTrkanian mefeebTan gasagzavni baraTebi unda Caedo, xvela aitexa da viTom cxvirsaxocs eZebda, jibeebi moiCxrika, am ZebnaSi ise marjved amoaZro jibidan yalbi baraTebi da namdvilebic ise marjved Seinaxa, vinc araferi icoda, verafers SeamCnevda.

_ Tqveno udidebulesobav, gTxovT, momitevoT, _ wynarad uTxra maTiuSs, _ Cems kabinetSi SuSa iyo Camsxvreuli da gavcivdi.

_ o, ara uSavs, _ daamSvida maTiuSma, _ Tqveni gaciveba Cemi bralia: is SuSa gavtexe, gundaobas rom vTamaSobdiT.

mdivnis TanaSemwe Zalian nasiamovnebi brZandeboda. rom ase yoCaRad Secvala baraTebi. magram ucbad iusticiis ministrma gamoacxada:

Page 103: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

103

_ batono ministrebo, gTxovT, momisminoT. cota xans Tavi mianebeT sigarebs.

yvelani erTbaSad mixvdnen, rom raRac didi ambavi xdeboda. iusticiis ministrma cxvirze saTvale wamoicva da saxelmwifo mdivnis

TanaSemwes miubrunda: _ kanonis ZaliT, Tqven dapatimrebuli xarT, rogorc jaSuSi da

moRalate. 174-e paragrafis Tanaxmad, Tqven mogesjebaT CamoxrCoba. mdivnis TanaSemwes kinaRam Tvalebi wamocvivda, Sublze oflmac

daasxa, magram Tavi mainc mSvidad eWira. _ batono ministro, me araferi ar vici, varaferi gamigia. me avad var,

maxvelebs. Cems kabinetSi SuSa Caamsxvries, usaTuod Sin unda wavide da davwve.

_ ara, Zamiko, versadac ver waxval. nu geSinia, sapatimroSi mogarCenen. Semovidnen sapatimros mcvelebi da mdivnis TanaSemwes xel-fexze

borkilebi daades. _ ra moxda? _ kiTxulobdnen gancvifrebuli ministrebi. _ amwuTs yvelafers gaigebT. Tqveno mefuro udidebulesobav, Tu

SeiZleba, inebeT da am werilebze luqi axseniT. maTiuSma konvertebi gaxsna da yalbi baraTebi amoiRo. Sig ewera: „yvela veluri mefe Cemi megobaria da Tqven sulac aRar mWirdebiT.

erTxel xom dagamarcxeT, axla meoredac vcdi. maSin gaigebT, rom me unda memorCilebodeT. gicxadebT oms”.

sapatimros erTma mcvelma TanaSemwes cxvirsaxocTan erTad jibidan daWmuWnili namdvili baraTebi amoacala.

Seadgines oqmi da dapatimrebuls ubrZanes, xeli moewera, rom es yvelaferi marTali iyo. telefoniT gamoZaxebuli saxelmwifo mdivani gulgadatrialebuli movarda.

_ es gaiZvera, esa! _ yviroda SiSiT dazafruli. _ me mindoda mosvla, magram ise mexveweboda, Tavs iklavda, ginda Tu ara, me Segcvlio. cirkis bileTi miyida, gadasarevi warmodgenaao. me sulelmac davujere.

sasamarTloze erTbaSad xuTi generali mobrZanda. _ braldebulo, Tu simarTles ityvi, sasjeli SegimsubuqdebaT. Tu

Tavis daZvrenas SeecdebiT da Robe-yores moedebiT, uaresi dagemarTebaT. _ simarTles vilaparakeb. _ ramdeni xania, rac jaSuSobas eweviT? _ sami Tvea. _ ratom gaxdiT jaSuSi? _ banqoSi fuli wavage da gadaxda ar SemeZlo. banqos valebi ki,

mogexsenebaT, ocdaoTx saaTSi unda daifaros... mec avdeqi da saxelmwifo fuli aviRe.

_ ese igi moipareT. _ megona, rom movigebdi da isev davdebdi. _ mere ra moxda? _ isev gavagrZele banqos TamaSi, rom wanagebi amenazRaurebina, magram

ufro meti wavage. _ rodis iyo eg ambavi? _ naxevari wlis winaT. _ mere ra moxda?

Page 104: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

104

_ mere is moxda, rom sul meSinoda, revizi ar dameces Tavze, sapatimroSi ar Camayudon-meTqi. ai maSin veaxeli ucxoeTis mefes da jaSuSad davudeqi.

_ gasamrjelos ramdens gaZlevdaT? _ xan bevrs, xan cotas. Tu Zalian yuradsaReb ambebs vacnobebdi, bevrs

maZlevda, Tu ubralo cnobebi iyo, cotas mixdida. _ batono mosamarTle generlebo, _ daiwyo iusticiis ministrma, _ am

kacma pasuxi unda agos sami danaSaulisTvis: pirveli danaSaulia saxelmwifo fulis dataceba. meore_ jaSuSoba. mesame danaSauli is gaxlavT, rom mas undoda omis dawyeba. omSi ki, Tqvenc iciT, mravali udanaSaulo adamiani iRupeba. 174-e paragrafis Tanaxmad, me moviTxov mis sikvdiliT dasjas. braldebuli samxedro piri ar aris, amitom daxvretis magivrad SeiZleba CamoxrCoba miesajos. rac Seexeba saxelmwifo mdivans, usaTuod manac unda agos pasuxi Tavisi TanaSemwis saqcielisTvis. cirkSi siaruli mec miyvars, magram aseT mniSvnelovan sxdomaze TviTon unda mobrZanebuliyo, jaSuSi ki ar unda gamoegzavna! aseTi daudevrobisaTvis sanaxevro wliT patimroba unda miesajos.

mosamarTleni saTabiroT gabrZandnen. maTiuSi ufros ministrTan mivida da CurCuliT hkiTxa:

_ Cvenma jaSuSma ratom gviTxra, werilebs saxelmwifo mdivani Secvliso, roca TanaSemwees unda Seecvala?

_ jaSuSebi yvelafers zedmiwevniT sworad ki ver igeben! yvelaferi dawvrilebiT rom gamoikiTxon, xalxi daeWvdeba. jaSuSi Zalian frTxilad unda iyos.

_ is ra Wkvianurad gvirCia, sxdomas daucadeT, manamde ar daapatimroTo! _ ukvirda maTiuSs. _ me ki erTi suli mqonda, male damepatimrebina.

_ mase ar SeiZleba. jobia, Tavi ise moaCveno, viTomc araferi ar ici, da damnaSave danaSaulis adgilze daapatimro, rom mere Tavis daZvrena ver moaxerxos.

ceremonmaisterma vercxlis joxi samjer dahkra magidas da generlebi darbazSi SemobrZandnen.

_ aseTi ganaCeni gamovitaneT: saxelmwifo mdivans miesaja erTi TviT patimroba, mis TanaSemwes ki _ CamoxrCoba.

sikvdilmisjilma ise xmamaRla morTo tirili, ise ixveweboda, SemindeT da mapatieTo, rom maTiuSs guli codviT aevso. maSinve is gaaxsenda, erTxel samxedro saasmarTlom isic rom gaasamarTla da cocxali mxolod imitom gadarCa, mosamarTleebs erTmaneTSi Cxubi mopuvidaT, davxvritoT Tu CamovaxrCoTo.

_ Tqvens mefur udidebulesobas Sewynarebis ufleba aqvs.SeiZleba sikvdiliT dasja samudamo patimrobiT Seicvalos.

maTiuSma ganaCens waawera: „vucvli samudamo patimrobiT”. aba, gamoicaniT, im Rames romel saaTze daiZina maTiuSma? romelze da, Ramis sam saaTze. diliT maTiuSs jer arc ki esauzma, rom Jurnalisti eaxla. _ mindoda, dRevandeli gazeTi momerTmia Tqveni udidebulesobisaTvis.

me mgoni, Tqveni udidebulesoba nasiamovnebi darCeba, _ axali rame sweria? _ ai, inebeT, waikiTxeT.

Page 105: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

105

_ pirvel gverdze suraTi iyo dabeWdili: maTiuSi taxtze ijda. taxtis win aTasobiT bavSvs moeyara muxli, xelSi Taigulebi eWiraT. suraTis qvemoT leqsebi ewera. saxotbo leqsebi iyo, maTiuSs qeba-didebas asxamdnen, imasac ki ambobdnen, samyaros gaCenis dRidan aseTi didi mefe aravis moswrebiao. masve uwodebdnen udides reformators, mzis Svilsa da RmerTebis Zmas.

maTiuSs arc leqsebi moewona, arc suraTi, magram xma ar amouRia. kargad xedavda, rom Jurnalists suraTica da leqsebic Zalian eamayeboda.

gazeTis meore gvardze felekis suraTi daebeWdaT da statiac mieZRvnaT. statias erqva: „feleki msoflioSi pirveli bavSvia, romelic ministri gaxda”. felekic camde ahyavdaT: iseTi Wkviani da muyaiTia, maTiuSma xom daamarcxa didi mefeebi, felekic iseve ajobebso did ministrebs.

„didebma qveynis marTva ar ician, _ ewera statiaSi. _ imitom, rom imaT ukve sirbili aRar SeuZliaT da arc swadiaT. isini xnierebi arian da Zvlebi stkivaT”.

maTiuSs arc es statia moewona: vis rad unda amdeni gundrukis kmeva, roca jer kacma ar icis, ra moxdeba. kargi saqcieli arc xandazmulebis kicxva ariso. rac maTiuSma namdvilad mohkida xeli marTva-gamgeobas, mas Semdeg ministrebTan SexmatkbilebiT cxovrobda. roca saWiro iyo, rCevas ekiTxeboda, ujerebda kidec da bevri ramec iswavla maTgan.

gazeTSi axali saintereso ambavic ewera. „xanZari samefo tyeSi”. _ sazRvargareTis mefis yvelaze didi tye iwvis, _uTxra Jurnalistma. maTiuSma Tavi dauqnia, vxedavo, da guldagul waikiTxa xanZris ambavi.

Turme tyis mkafavebs anTebuli papirosi gadaugdiaT da amas gauCenia saSineli xanZari.

_ Tumca, Zalian sakvirveli ambavi kia, _ eubneboda Jurnalisti. _ zafxuli rom yofiliyo da xmel SeSas gasCenoda xanZari, kidev, ho, magram sul axlaxan Tovli ido, netav rogor gauCnda! amboben, xanZars raRac gugunic ahyvao. tye rom iwvis, araviTari guguni ar ismis xolme.

maTiuSma sauzme ise daamTavra, araferi upasuxia. _ Tqveni udidebulesoba ras fiqrobs am ambavze? _ hkiTxa

Jurnalistma, _ metismetad saeWvo xanZaria. Jurnalisti dabali, Zalian sasiamovno xmiT elaparakeboda. maTiuSma

uneburad gaifiqra: „amasTan frTxilad unda viyo”. Jurnalistma ki papiross moukida da sxva rameze gadaitana saubari. _ amboben, guSin saxlmwifo mdivans erTi TviT patimroba miusajeso. me

es ambavi gazeTSi ar gamomiqveynebia. bavSvebs sulac ar ainteresebT, ra sWirT didebs. maT saministroSi rom iyos raime areul-dareuloba, maSin SeiZleboda dawera da gamoqveyneba. Tqveno udidebulesobav, verc ki warmoidgeT, ra didebuli saqme hqeniT, feleki ministrad rom daniSneT. jari aRtacebulia, ocmeTauris Svili ministrad daayeneso. gazeTis gamyidvelebi mSvenivrad icnoben feleks! omis dros felekic xom xandaxan gazeTebs hyidda. saerTod, bavSvebi gaxarebulebi arian. is sacodavi saxlmwifo mdivani ris Taobaze Cajda sapatimroSi?

_ kancelariaSi wesrigi ar hqonda, _ orWofulad upasuxa maTuiSma. saocaria, magram vidre upasuxebda, TavSi gauelva, Jurnalisti jaSuSiao.

Page 106: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

106

bolos Jurnalisti wavida, maTiuSi ki ijda da kidev didxans fiqrobda am kacze.

„ara, yvelaferi meCveneba. uZiloc var,, Tanac am bolo dReebSi imdeni rame gavige jaSuSebze, lamis yvelas eWvis TavliT Sevxedo~.

magram mefeebis CamobrZanebis win imdeni saqme gamouCnda, es ambavi male gadaaviwyda.

maTiuSi da ceremonmaisteri dRedaRam TaTbirobdnen. ra ar hqondaT gasakeTebeli Savkaniani mefeebisTvis, baRSi saxeldaxelod awesrigebdnen sazafxulo sasaxles. calke aaSenes erTi patara sasaxlec, iqneba romelime yviTelkaniani mefe Camovideso.

gareuli cxovelebi isev CamohyavdaT. eSurebodnen, rom saswarfod daemTavrebinaT zoologiuri parkis mowyoba.

drodadro bavSvebis dasasvenebeli saxlebisTvisac unda miexedaT, Tanac parlamentis ori didi Senobac asagebi hqondaT.

mTel qveyanaSi daiwyo deputatTa arCevnebi. isini aTi wlisaze naklebi da TxuTmeti wlisaze metisa ar unda yofiliyvnen. yvela skolis umcrosi klasebi TiTo deputats irCevda. TiTo deputats irCevda ufrosi klasebic.

didi mRelvareba gamoiares, roca gamoirkva, rom saxelmwifoSi bevri skola iyo da imdeni deputati iyrida Tavs, erT darbazSi ver daeteodnen. imravla werilebma. maTiuSi ramdenime saaTs ijda Tavis kabinetSi da TavauReblad kiTxulobda. Zalian yuradsaRebi werilebi mosdioda. bavSvebi aTas rames ekiTxebodnen. magaliTad:

„SeiZleba Tu ara deputatebad gogoebis arCeva?” „ra Tqma unda SeiZleba”. „SeiZleba Tu ara iseTi deputatis arCeva, rom jer kargad ver

werdes?”. „sad icxovreben soflebidan da qalaqebidan Camosuli deputatebi?” „deputatebisTvis dedaqalaqSi skola gaixsneba Tu ara, rom sxdomebis

dros iswavlon da saswavlo weliwadi ar dakargon?” saxelmwifo mdivans sapatimroSi yofna Sina patimrobiT Seucvales. es

imas niSnavda, rom mdivani Sin unda mjdariyo, mTel Tves saseirnod ver gamovidoda. erTi es iyo, kancelariaSi mainc midioda, imitom, rom maTiuSi uimisod saqmes Tavs ver gaarTmevda.

ceremonmaisters Tavisi saqme hqonda. ijda da adgenda, sad rogori triumfaluri TaRi unda aRemarTaT sazRvargareTis mefis pativsacemad, orkestrs romel quCebze unda daekra, rogori yvavilebi unda moetanaT. TefSebi da dana-Cangali ar hyofnidaT da unda eyidaT. unda eyidaT avtomanqanebic. isic gasaTvaliswinebeli iyo, Teatrsa da nadimze sad daesxaT mefeebi. didad pativsacemi mefeebisTvis saukeTeso adgilebi unda gamoeyoT. arc is eunda momxdariyo, rom erTmaneTSi mtrulad ganwyobili mefeebi erTad daesxaT.

vidre stumrebi CamobrZandebodnen, cxeli qveynebidan Rvino, xili da yvavilebi mozides. gamtveril-SeWuWyuli saxlebi SeRebes, gzebi SeakeTes.

maTiuSs aRarc Zili axsovda da aRarc Wama, dRedaRam muSaobda. _ Tqveno udidebulesobav, moijaradre geaxlaT. _ Tqvens udidebulesobasTan rCeva-darigebis misaRebad movida mebaRe. _ mobrZanda sagareo saqmeTa ministri. CamobrZanda yviTelkaniani mefis despani. _ viRac or kacs Tqveni mefuri udidebulesobis naxva swadia.

Page 107: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

107

_ ra undaT? _ ikiTxa moTminebadakargulma maTiuSma. es ukve mesamed awyvetinebdnen sadils.

_ SuSxunebis Taobaze moTaTbireba surT. mSieri da gajavrebuli maTiuSi kabinetSi gavida. am bolo xanebSi

audienciaze iSviaTad iRebda sefedarbazSi; ceremoniebis dro aRar iyo. _ ra gnebavT, batonebo? gTxovT, mokled momaxsenoT, dro ara maqvs. _ gavigeT, stumrad veluri mefeebic Canodiano. Cveni azriT, iseTi rame

unda vaCvenoT, iseTi rame unda gavakeToT, rom moewonoT. zooparki imaT arc sulze moxvdebaT, arc gulze, nadiri Sinac bevri hyavT. Teatrisa araferi gaegebaT...

_ kargi, kargi, _ miuxvda maTiuSi, _ ese igi, Tqven gindaT, feierverki moawyoT?

_ swored egre gaxlavT. yvela maRal saxlze raketebi unda daedgaT. samefo baRSi maRal koSks

aaSenebdnen. amas garda, wisqvilsac gamarTavdnen da xelovnur CanCqersac. saRamoTi es yvelafaeri ainTeboda, gaCiraRdndeboda. koSkidan wiTeli SuSxunebi aiWreboda caSi, maRlidan mwvane da lurji SuSxunebi Camocvivdeboda. dabla patara wisqvilebiviT itrialebda da ibrunebda mwavane da wiTeli SuSxunebi. feradi SuSxunebi ferad yvavilebad gaiSleboda, CanCqeri ki cecxlis SxefebiviT ibrialebda.

_ ai naxatebi, Tqveno udidebulesobav, Tu inebebT Tvalis Sevlebas. piroteqnikosebs as oci naxati moetanaT. maTiuSi aTvalierebda,

amasobaSi ki sadili ucivdeboda. _ ra dajdeba es yvelaferi? _ windaxeduloba gamoiCina maTiuSma.

gaaxsenda, rom bolo sxdomaze finansTa ministri axal sesxis aRebaze laparakobda.

im sxdomaze maTiuSma gaikvirva: _ imdeni oqro gvqonda, rad gvinda axali sesxi? _ marTals brZanebT, magram Tqveni mefuri udidebulesobis mefuri

reformebi Zviri jdeba. marTlac, daiangariSes: amdeni da amdeni bavSvTa dasasvenebeli

saxlebi dajda, amdeni da amdeni _ parlamentis ori didi Senoba, amdeni da amdeni Sokoladi jdeba yovelTve, amdeni ki Tojinebsa da cigurebze ixarjeba.

_ kidev ara uSavs, Tu ucxoel mefeTa dasaxvedrad mainc vimyofineT fuli.

_ SeiZleba, rom ar gveyos? _ SiSma Seipyro maTiuSi. _ nu SiSobT, Tu ar gveyo, axal gadasaxadebs avkrefT. axla yvelani

karg gasamrjelos iReben da ar gauWirdebaT, cotaodeni fuli saxelmwifos miscen.

_ eh, _ amoioxra maTiuSma, _ Cven rom navsadguri da gemebi gvqondes, bum-drumi imden oqros gamogvigzavida, ramdensac movisurvebdiT.

_ amasac SeiZleba eSvelos _ Caeria samxedro ministri. _ zarbaznebze, Tofebsa da cixesimagreebis mSeneblobaze fuli ar unda davzogoT da maSin navsadguric gamoCndeba. diax, zarbaznebi Sokoladsa da Tojinebze ufro mniSvnelovania.

maTiuSi gawiTlda. rac marTalia, marTalia, ramdenime axali cixe-simagre Zalian gamoadgebodaT. samxedro ministri yovel TaTbirze irwmuneboda, bum-drumis oqros nawili mec mekuTvnis, jarisTvis mWirdebao. magram maTiuSi sxva saqmeebiT iyo gatacebuli da yovel TTbirze sTxovda, cota moiTmineo.

Page 108: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

108

maTiuSma feierverkis mowyobebs uwadinod misca Tanxmoba. _ meti gza ar aris, amis Semdeg moviqceT yairaTiT, SemdegSi

davzogoT, axla ki Savkanian mefeebs rame saintereso vuCvenoT. SuaRamisas maTiuSi loginSi iwva da fiqrobda: „vin icis, iqneba

davaSave kidec, jaSuSs im cixesimagris dangrevis ufleba rom miveci! rac unda iyos, erTi cixesimagriT naklebi iqneboda. Tuki ase Zalian undaT omi, barem daewyoT, mosaxdeni momxdariyo”. maTiuSma ukv Wkua iswavla, isev Zveleburad ki ar moiqceva, damarcxebul mefes ubrZanebs: „me Sen dagamarcxe da valdebuli xar, erTi navsadguri da aTi gemi momceo!”.

maTiuSma icoda, sazRvargareTis mefeebi rogor xvdebodnen TavianT stumrebs. kargad axsovda, ra didebulad umaspinZles masac, magram TviTon ise saucxood daxvda, iseTi dro gaatarebina Tavis stumrebs, yvelam erTxmad aRiara, maTiuSi saocari maspinZeliao. bevri rame mefeebis Camosvlamde moifiqra da gaakeTa, bevric maTi iq yofnis dros moigona da moiazra. yoveldRe sul axal-axali gasarTobebi elodaT mefeebs. es nadirobao, es mogzaurobao, xan gawvrTnili sacirko warmodgenao, xanac WidaobaSi Sejibrebao.

yvelaze adre Savkaniani mefeebi Camovidnen. RmerTo, ra aurzauri ra aliaqoTi atyda! im dalocvil bum-drums rom ar eTava, me davaSoSmineb, Tvalyurs me vadevnebo, veravin verafers ver gaxdeboda.

ubedureba is iyo, sul ubralo sababiT zedaxocvas gamarTavdnen xolme da erTmaneTs kbendnen, kawravdnen, Tav-pirs alewavdnen, gaSvelebas veravin axerxebda. zogjer ki mefis mzareulis momzadebul delikatess miaZRebodnen da mere tiriliT iklebdnen iqaurobas, muceli gvtkivao. eqimma rom urCia, erT dRes nurafers SeWamTo, kinaRam dagiJdnen, atexes ayalmayali, milew-molewes, Tuki sadme skami da mina iyo, amas garda, ubralo ramezedac ki elda ecemodaT xolme. mefe lum-bom sarkeSi Tavisi Tavi rom dainaxa, ise SeeSinda, wveTebi daalevines, damSviddeso, mefe dun-ko kibeze Camosvlis magier, moajirze Camosrialda, Zirs bragvani moadina da fexi moitexa. gulmosulma mefe mupma ki msaxurs TiTi moakvnita. kopebs xom, nuRar ityviT, vin moTvlis, vis ramdeni kopi ajda! mefe pu-bu-rom Tavisi oci coli Camoiyvana daupatiJeblad. mefe dul-ko-cinma oTxi zangis xorcisagan damzadebuli Zexvi Camoitana farulad. Zexvi waarTeves da, ra Tqma unda, mefem erTi yofa daiwia, axta da daxta, mefe bra-puti xeze aZvra da xuT saaTs zed ijda. Camoyvana rom daupires, wixlebis qnevas mohyva, Tan ifurTxeboda da ikbineboda. Ra unda eqnaT, gamoiZaxes saxanZro razmi. mexanZreebma iseTi Zlieri wylis nakadi miuSves, rom mefe Camovarda xidan da qvemoT sagangebod misTvis gaWimul badeze daeca.

bum-drumi sircxviliT iwvoda Tavisi Tvistomebis magivrad da guli SiSiT evseboda, emand zeimi ar CaSalono.

jer mxolod maTTvis gankuTvnil sazafxulo sasaxleSi kinklaoben da arauSavs, ikinklaon, magram vaiTu darbazobaze da sazeimo warmodgenaze gamarTon muSti-krivi?! maSin raRa qnas?

usaTuod rame unda iRonos. an gajoxvas SemoiRebs, an karcerSi Casmas. maTiuSi didxans uarobda, magram xedavda, rom bum-drums uWirda

Tavisi Tanamemamuleebis moTokva, da bolos dasturi misca. mefis sasaxlis erT oTaxSi muzeumi iyo mowyobili. ra iaraRs ar

naxavdiT am oTaxSi! rac ki hainrix uswrafess Tavisi qveSevrdomebis dasasjelad gamoeyenebina, yvelaferi aq iyo Tavmoyrili: Tvalebis

Page 109: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

109

dasaTxreli maxaTebi, frCxilebis dasaZrobi da TiTebis mosamtvrevi marwuxebi, xel-fexis mosaxerxi saSineli xerxi, aTasgvari rkinis xelsawyobebi, Tasmebi da joxebi. amis mnaxvel kacs Tma yalyze daudgeboda. maTiuSs ar uyvarda es muzeumi. amas garda, baRis miuval adgilas Rrma ormo iyo amoTxrili. Turme Sig im damnaSaveebs yridnen, visac SimSiliT sikvdils usjidnen.

bum-drumma ifiqra, es yvelaferi saTavisod gamoeyenebina. TeTrkaniani mefeebis CamobrZanebis winadRes velurebi im ormosTan miiyvana, mere sawamebeli iaraRis muzeumSi Sereka da didxans elaparaka.

maTiuSma ver gaigo, ras elaparakeboda, magram is ki Seatyo, rom kargad gauxeTqa guli. is dRe iyo da is dRe, velurebs arc quCaSi da arc zeimze aRaraferi dauSavebiaT.

bum-drumma orjer dasaja veluri mefeebi. erTs aTi wkepla dahkres, roca TeTrkanian msaxurs TiTi moakvnita, meore ki mTel dRes rkinis galiaSi hyavdaT gamomwyvdeuli SuaRamisas atexili aliaqoTisTvis.

Turme SuaRamisas stviris dakvra mosdomebia da uTqvams, visac eZineba, daiZinos, me ar meZinebao. stviris warTmeva rom daupirebia, karadaze amxtara da, rac ki zed larnakebi da qandakebebi mdgara, TavSi dauSenia am xalxisTvis. Turme esec ar ikmara, fanjridan baRSi gadamxtara da zamTris sasaxlis aivanze iseTi xmauri aurexia, TeTrkaniani mfeebisTvis Tvalebi dauWyetinebia. maSinve wamomxtaran es mefeebi da maTiuSTan gaqceulan saCivlelad, ar gvaZinebso.

_ is ar kmara, rom magidasTan am maimunebis gverdiT vsxedvarT da vuyurebT, rogor Tqvlefen saWmels uCanglod, rogor iwmenden miWyletil cxvirs TiTebiT, rogor afuWeben haers da Wamis madas gikargaven! es ar kmara, rom axla RamiTac ar mogvispon mosveneba!

maTiuSi didxans amSvidebda mefeebs, didxans arwmunebda, velurebi gamoswordebiano: bum-drumic veluri iyo, magram or TveSi surnelovani sapniT banaobas mieCvia da kbilis jagrissac xmarobso.

TeTrkaniani mefeebic gaqcevaze iyvnen. maTiuSma ris vai-vaglaxiT gadaaTqmevina. Sehpirda, calke magidasTan dagsxamT, TqvenTan mxolod xalxSi gamosuli zangebi dasxdebiano.

Savkanian mefeebSi marTlac sami sruliad wesieri da ganaTlebuli mefe eria. samives Sarvali ecva, sayelo ekeTa da gramofonis momarTvac ki icodnen.

TeTrkaniani mefeebi SeiZleba ase male verc daeyoliebunaT, zogs nadirobis Jini da zogs ki Widaobis naxvis survili rom ar mosZaleboda. esec rom ar iyos, yvelani _ TeTrkanianebi, Savkanianebi da yviTelkanianebi, _ sulwasulebi elodebodnen feierverks.

yviTelkaniani mefeebidan mxolod orni Camovidnen. mefe kito-sivo mTlad TeTrkanians hgavda, saTvales xmarobda da laparakiTac evropulad laparakobda. mefe cin-dani Tumca TeTrkanians ar hgavda, magram arc veluri eTqmeoda cin-danma kargad icoda etiketi. erTi es iyo, ucnauri zne sWirda: aucileblad yvelas saTiTaod unda misalmeboda, saTiTaod unda damSvidobeboda. SeiZleba vinmem ifiqros, mere ra moxda, cuds ras akeTebda, magram unda icodeT, rogori misalmeba icoda. jer saTiTaod yvelas ToTxmet-ToTxmetjer daukravda Tavs, amas mosdevda Tormet-Tormeti Cveulebrivi Tavis dakvra, Semdeg _ aTi etiketis Tavis dakvra, rva _ ceremonialuri, eqvsi _ sazeimo da oTxi _ damatebiTi. maSasadame, sul gamodioda: 14+12+10+8+6+4=54 Tavis

Page 110: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

110

dakvra, rasac ormocdaSvidi wuTi sWirdeboda. pirvel Tavis dakvras naxevari wuTi undoda, danarCens _ TiTo wuTi.

_ Cemi winaprebi xuTi aTasi wlis manZilze ase iqceodnen. aseve moviqcevi mec, _ ambobda cin-dani.

_ keTili, magram ase SeiZleba mxolod erT-or mefes miesalmo, amden xalxs ki ara! _ edavebodnen evropelebi.

„ra ucnauria es qveyana, _ gaifiqra maTTiuSma. _ zogs zrdilobis nasaxic ar gaaCnia, zogi ki gadaWarbebulad zrdilobiania. ranairad unda Seufardos kacma erTmaneTs?‟

mefe cin-dans ori mecnieri axlda Tan. am mecnierebma rogorc iyo Caagones, Savkaniani mefeebi misalmebis Rirsni ar ariano (yvelaze bevrni isini iyvnen), TeTrkanian mefeebs SeiZleba piradad ar miesalmo, sakmarisia, maT suraTebs daukrao Tavi. saswrafod gadauRes suraTebi TeTrkanian mefeebs da cin-dani yoveldRe, dila-saRamo, am suraTebs ukravda Tavs, erTs rom daukravda Tavs, msaxurebi imwamsve sxva mefis suraTs miumarjvebdnen xolme, cin-dani sxva mefeebze ori saaTiT adre dgeboda da ori saaTiT adre iZinebda, magram sauzmeze mainc yovelTvis igvianebda.

Savkanian mefeebs am mxriv ara uSavdaT ra, zogni misalmebis dros orjer gamoyofdnen enas, zogni _ oTxjer, zogni marjvena xelis SuaTiTis marcxena nestoSi iyofdnen, zogni samjer Sextebodnen da quslebs zurgSi irtyamdnen, zogni eqvsjer Sextebodnen xomle.

maTiuSs Zalian gaukvirda, bum-drumma rom uambo, gasul saukuneSi Savkanian mefeebs TxuTmetwliani omi hqondaT erTmaneTTan mxolod imitom, rom erTi mefe misalmebis dros marjvena xelis TiTs marcxena nestoSi miyofda, meore ki piriqiT sCadiodao. mTeli xalxi amboxebula, davaSi Turme qurumebi da danarCeni mefeebi Caerivnen. erTni amas ambobdnen, meoreni _ imas. daiwyo omi. wvavdnen da spobdnen qoxebsa da soflebs, xocavdnen qalebsa da bavSvebs, mihyavdaT tyved, SesaWmelad uyridnen lomebs. ase iyo, sanam epidemiam ar ifeTqa da SimSilianoba ar Camovarda. maSin ki Turme brZolis Tavi ukve aRaravis hqonda. omi SeuwyvetiaT, magram yvela Tavisi azrisa darCenila. mas Semdeg am qveynebis mefeebi erTmaneTs ar esalmebodnen da axlac magidasTan SoriSors isxdnen.

isxdnen-meTqi, giTxariT, magram, rom icodeT, ra dRe daadga sawyal bum-drums, vidre velurebs gaagebinebda, skamebiT erTmaneTs Tavi ki ar unda gauxeTqoT, skamebi imitom aris, zed unda dasxdeTo.

am stumrianobaSi yvelaze metad mainc maTiuSis dadaqalaqis gogo-biWebi xarobdnen. gakveTilebze aRaravin dadioda, skolebi daiketa.

velur mefeebs manqanebi ar uyvardaT, qalaqs sul fexiT urbendnen. yvela mefes biWebis gundi dahyveboda. policiamac kargi simware gamoiara im dReebSi. zeimis Semdeg policiis prefeqti Cioda, gavxdi, Svidi kilo davikelio.

_ aba warmoidgineT, ra dReSi viyaviT! is urCxulebi mTel qalaqSi aqeT-iqiT daZvrebodnen, Cven ki Tvali unda gvedevnebina, rom vinme briyvs da Tavqarians qva ar esrola, an manqana ar dasjaxebodaT, an arada, TviTon im urCxulebs vinme ar gadaesanslaT. me Sen getyvi, gauWirdebodaT?!

maTiuSma prefeqts ordeni misca. saerTod, am sazeimo dReebSi maTiuSma uamravi sxvadasxvanairi ordeni gasca. Savkanianma mefeebma

Page 111: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

111

cxvirze Camoikides, TeTrkanianebma _ mkerdze. yvelani didad gaxarebulni iyvnen.

maTiuSs ki erTi usiamovneba kidev daatyda Tavs. Savkanian mefeebs nadiroba TavlSi ar mouvidaT. arc sakvirvelia, aba, lomebze, vefxvebsa da niangebze monadireebs rogor moewonebodaT kurdRlebsa da arCvebze nadiroba! SeiZleba TeTrkanian mefeebsac zogi ram moewonaT, zogic ar moewonaT, magram kargad aRzrdilebi iyvnen da Tavi ise eWiraT, TiTqos yvelaferi moswondaT, veluri mefeebi ki cudad aRzrdilebi brZandebodnen da SeiZleba ifiqres kidec, maTiuSi dagvciniso. iseTi yurTasmenis wamRebi Rrianceli atexes, ise gacofebulebi iqnevdnen TavianT Sub-isrebs, Tavzardacemuli TeTrkaniani mefeebi maSinve avtomanqanebSi Casxdnen, rom gaparuliyvnen. bum-drumi TavqajSeyrili darboda, xelebs iqnevda, aRSfoTebulebs awynarebda, amSvidebda. bolos, rogorc iqna daaSoSmina.

ase iyo Tu ise, nadirobam mainc ufaTerakod Caiara. TeTrkanianma mefeebma ori taxti da erTi daTvic mokles da fiqrobdnen, Savkaniani mefeebi axla mainc gagigeben, rom saSiSi nadiri evropaSic ario. is mefe ki, romelmac daTvi mokla, Sav mefeebs aRar moSorebia, sul Tavs iqebda, xeliT aniSnebda, kargi msroleli varo, saerTod, kargi monadire gaxlavarTo.aTavlierebda maT mSvild-isrebs da bolos survili gamoTqva, Rames sazafxulo sasaxleSi gavaTevo. meore dRes ki, sauzmeze, erTi ambiT gamoacxada, Savkaniani mefeebi Zalian sayvareli xalxia, imaTgan bevri ramis swavla SeiZlebao; aravin icis, iqneba swored xeliT mirTmeuli saWmeli ufro gemrielia, vidre am wetiani da civi CanglebiT mirTmeulio.

TvaliT arnaxuli da yuriT argagonili ambavi moxda: bum-drumis patara da guladi gogona klu-klu maimunebis galiiT CamobrZanda maTiuSTan.

ai rogor iyo. zoologiuri parkis mowyobas TiTqmis damTavrebulad Tvlidnen.

cxovelebi Tav-Tavis galiaSi Casxes. oTxSabaTs zooparks sazeimod gaxsnidnen, xuTSabaTs ki bavSvebs gadaulocavdnen. vidre es moxdeboda, sami maimuni kidev unda mieRoT yuTiT. iseTi maimunebi iyo, verc erTi TeTrkaniani mefis samxeceSi ver naxavdiT.

yuTi zeimis dros unda gaexsnaT. galiasTan miitanes da ise dadges. rom gaxsnidnen Tu ara, maimunebi pirdapir galiaSi unda Semxtariyvnen. xalxma Tavi moiyara, dadgnen da molodinad iqcnen. yuTs ficari rom aaglijes, erTi maimuni imawamsve galiaSi Sexta. imas meorec mihyva, mesame ki ara da ar Canda. yuTi odnav ukan gaswies, rom gaegoT, ra daemarTa mesame maimuns. imave wuTs yuTidan pawia klu-klu gamoxta, bum-drums fexebSi Cauvarda da raRaca uTxra Tavis enaze.

bum-drumi Zalian veluri aRar iyo, magram mainc ise gaSmagda, kinaRam scema Tavis urC gogonas. bedze maTiuSi gamoeqomaga, es marTalia, klu-kluc cudad moiqca, rom Sinidan gamoipara. Zalian daaSava, rom yuTi gaxsna, erTi maimuni gauSva da mis magivrad TviTon Sejda Sig, magram xom daisaja kidec! mere ra, rom zangia! eqvs kviras yuTSi maimunebis gverdiT jdoma arc zangi bavSvebisaTvis aris didi netarebis momgvreli. klu-klu, miTumetes marto zangi bavSvi ki ara, mefis asuli gaxldaT da fufunebas iyo miCveuli. mTel kviras maimunebi ukeTesad cxovrobdnen, vidre klu-klu. maimunebs saWmels patara sarkmlidan Seawvdidnene

Page 112: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

112

xolme. klu-klu sarkmelTan SiSiT ver midioda, ar daminaxon da Sin ar damabrunono.

_ mefeo bum-drum, Cemo megobaro, bum-drum, Sen unda iamayo Seni asuliT, _ uTxra gulayuCebulma maTiuSma. _ TeTrkaniani gogona ki ara, verc erTi TeTrkaniani biWic ki ver gabedavs amisTana rames.

_ raki ase icav, Tu ginda, gaCuqeb am Tavnebas. _ Zalian kargi iqneba, _ daeTanxma maTiuSi. _ darCes Cems sasaxleSi,

iswavlos. dedofali rom gaxdeba, iseTive reformatori iqneba SavkanianebSi, rogorc me var aq, TeTrkanianebSi.

erTi saaTis Semdeg klu-klu ukve ise iqceoda, gegonebodaT, mTeli sicocxle aq gautarebiao.

ormocdaaTi enis mcodne profesorma rom auxsna, maTiuSi amas da amas gipirebso, maSinve miugo:

_ mec amas vfiqrobdi. Cemo oqros, lomis, niangis profesoro. gexvewebi, Cqara maswavle Tqveni ena, Torem ra gamovida, grandiozuli gegmebi maqvs da ver miTqvams. mocda da saqmis gadadeba ki ar miyvars.

Turme nu ityviT, klu-klus ukve scodnoda as Tormeti evropuli gamoTqma. maTiuS rom afrikaSi iyo stumrad, maSin eswavla.

_ gansacvifreblad niWieria es namceca, _ ukvirda profesors, _ gasaocari mexsiereba aqvs.

klu-klus marto es gamoTqmebi ki ar xsomebia, Turme isic axsovda, visgan gaigona da visgan iswavla. galiaSi jdomis drosac ramdenime sityva eswavla, mezRvaurebisgan.

_ fuh, klu-klu, sad iswavle amisTana saZageli sityvebi! _ eubneboda profesori. _ albaT, arc ici, ras niSnavs.

klu-klu yveboda: _ es sami sityva mebargulma Tqva, roca galias zurgze ikidebda. es

oTxi sityva ki maSin Tqva, raRacas fexi rom wamokra da kinaRam daeca. amas ki Cveni zedamxedveli ambobda xolme, saWmels rom gvaZlevda. amas ki mTvrali mezRvaurebi yvirodnen.

_ Zalian guldasawyvetia, rom aseTi sityvebiT Segxvdnen TeTrkanianebi, klu-klu, _ uTxra profesorma. _ ecade, male daiviwyo. Cven, TeTrkanianebma, lamazi laparakic viciT. Cemo kargo, Cemo mamaco, Cemo sabralo klu-klu, me Sen gaswavli Cvens enas.

zeimis bolomde yvelas klu-klus ambavi ekera pirze. Tuki sadme vitrina iyo, yvelgan misi suraTebi gamoefinaT. roca biWebi manqanaSi klu-klus dainaxavdnen, ufro TavgamodebiT yvirodnen da qudsac ufro maRla isrodnen. bavSvTa seimis gaxsnaze klu-klum evropul enaze rom Tqva: „Cemi Tanamemamule Savi bavSvebis saxeliT mivesalmebi msoflioSi pirvel bavSvTa parlamentso”, iseTma taSma igriala, iseTma aRtacebam Seipyro yvela, TviT energiulma felekmac ki karga xans ver daawynara krebuli. bolos moTmineba daekarga da erT SeSliliviT deputats dasWeqa:

_ Sen ei! gawyvite xma, Torem kbilebs Cagilewav! felekis saqcieli TeTrkanian mefeebs ar moewonaT, magram araferi

SeimCnies. didi siamovnebiT agiRwerdiT yvela sanaxaobasa da zeims, magram ufro

yuradsaRebi ambebisTvis adgili aRar damrCeba. reformator mefeze daweril wignSi ki marto garToba-TamaSobebis aRwera ar SeiZleba. Cems mkiTxvelebs, albaT, axsovT, rom maTiuSma Tavisi stumrebi saseirnod ki ar moiwvia, politikuri sakiTxebi hqonda mosagvarebeli.

Page 113: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

113

stumrad CamobrZandnen moxuci mefec da misi vaJiSvilic, maTiuSis dauZinebeli mteri. Camovida meore mefec, yviTelkanianTa megobari. ewvia, agreTve, sevdiani mefe. maTiuSi ukve ramdenjerme esaubra sevdian mefes.

_ Zvirfaso maTiuS, unda gamogityde, rom Zalian gabedulad dagiwyia saqme, _ eubneboda sevdiani mefe. _ saintereso da sayuradReboa Seni reformebi. jerjerobiT yvelaferi sanaqebod midis, magram daixsome: reformebi mZime Sromas, bevr cremlsa da sisxls Seiwiravs. ar gegonos, rom yovelTvis yvelaferi kargad Caivlis. metismetad didi imedi nu geqneba Seni Tavisa.

_ o, vici, rom Zalian Znelia, _ miugo maTiuSma da mouyva, ramdens muSaobda, ramdeni rame gauTenebia TeTrad, ramdenjer gascivebia sadili.

_ yvekaze metad is mawuxebs, rom sakuTari navsadguri ar maqvs, _ SesCioda maTiuSi. _ oqros Semozidva miWirs, xels miSlian.

dafiqrda sevdiani mefe da uTxra: _ ici ra, maTiuS, me mgoni, moxuci mefe erT navsadgurs mogcems. _ aba rogor! Svili ar moaceminebs. _ me ki mgonia, rom moaceminebs. _ Zalian vZulvar, SuriT miyurebs, nawyenia da sul raRacas eWvianobs. _ marTalia, yvelaferi marTalia, magram mainc moaceminebs. _ ratom? _ imitom, rom Seni eSinia. Cemi megobrobis imedi ara aqvs, _ Caicina

sevdianma mefem. _ meore mefe ki guldamZimebulia, rom yviTelkanian mefeebs uTmob.

_ maS, yvelas me xom ar mivisakuTreb, _ CaiburdRuna maTiuSma. _ ho, Wkviani adamiani qveynierebaze mbrZaneblobas ar moisurvebs,

magram iyvnen, arian da iqnebian iseTebi, romlebic cdilobdnen da kvlavac Seecdebian, msoflioze ibatonon, vin icis, iqneba Senc Seecado, maTiuS.

_ arasodes. _ adamianebi icvlebian, warmateba Tavbrus axvevT. _ me ver Semcvlis. am saubarSi iyvnen, rom moxuci mefe da misi vaJiSvili Semovidnen. _ raze saubrobT, Tqveno mefuro udidebulesobav? _ araferze, ai, maTiuSi SemomCivis, navsadguri ara maqvso. mTebic aqvs,

tyeebic, qalaqebic, vel-mindvrebic, magram arc zRva aqvs da arc xomaldebi. rac afrikel mefeebs daumegobrda, ufro metad dasWirda navsadguri. namdvilad aucilebelia rom hqondes.

_ mec ase vfiqrob, _ miugo WaRara mefem. _ magram amas eSveleba. saboloo omi maTiuSma moigo da Cvengan araviTari xarki ar auRia. es iyo maTiuSis keTilSobiluri saqcieli. axla Cveni rigia. unda davumtkicoT, rom madlobis gadaxda SegviZlia. xom marTalia, Svilo? Cven xom araferi dagvakldeba, maTiuSs Cveni zRvis nawili da erTi navsadguri rom davuTmoT?

_ gemebis fass kidev gadagvixdis, _ saswrafod daaskvna vaJiSvilma. maTiuSs xom mdidari megobrebi hyavs?

_ udidesi siamovnebiT, _ gauxarda maTiuSs. saswrafod gamoiZaxes sagareo saqmeTa ministri da saxelmwifo mdivani,

Seadgines saTanado sabuTi da yvela mefem xeli moawera. ceremonmaisterma yuTi moitana.maTiuSma aTrTolebuli xeliT beWedi dausva sabuTs.

Page 114: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

114

is dro iyo, roca feierverki unda aenToT, aimitom saqmeebi saCqaroT moaTaves.

mere unda genaxaT Tvalis seiri. mTeli qalaqi quCaSi gamokrefiliyo, baRi zimzimebda xalxisgan. iq iyvnen deputatebic, samxedroebic da samoqalaqo moxeleebic. sagangebo adgili hqondaT daTmobili mTeli msoflios Jurnalistebs, rom es saocrebani TavianT gazeTebSi aeweraT. sasaxlis aivnebze, fanjrebTan da terasebze mefeebs moeyaraT Tavi. veluri mefeebis erTi nawili saxuravze amZvraliyo, rom ukeTesad daenaxa yvelaferi.

pirvelad koSki abrdRvialda: bengaliuri cecxli, SuSxunebi, mwvane da wiTeli burTulebi caSi aiWra. cecxlovani gvelebi da wisqvilebi yovel wams fers icvlida. xolo, roca CanCqeric aelvarda aTasfrad, xalxma aRtacebisgan iRriala.

_ kidev gvinda, kidev gvinda, _ yvirodnen afrikeli mefeebi. gaocebuli da mojadoebuli velurebi maTiuSs „aTsferi cis xelmwifesa da momTvinierebels” uwodebdnen.

yvelaferma kargad Caiara, axla adre daZineba iyo saWiro, radganac meore dRes stumrebi TavianT qveynebSi mibrZandebodnen.

sadgurSi stumrebi samefo avtomanqanebiT waiyvanes. quCaSi asi orkestri ukravda. aT samefo matarebelSi Casxdnen TeTrkaniani, yviTelkaniani da Savkaniani mefeebi. aTi matarebeli gavida maTiuSis stumarTmoyvare qalaqidan.

_ Cven didi diplomatiuri gamarjveba movipoveT, _ xelebis fSvnetiT Tqva Sin mobrunebulma ufrosma ministrma.

_ eg ras niSnavs,_ hkiTxa maTiuSma. _ ai, geniosi, _ Tqva ufrosma ministrma, _ Tqvenma mefurma

udidebulesobam arc ki icis, rom udidesi saqme gaakeTa. gamarjveba marto brZolaSi ki ar SeiZleba! marto omis mogebis dros ki ar SeiZleba raRacis xelSi Cagdeba! diplomatiuri gamarjveba imas ki ar niSnavs, rom uomrad miiRo is, rac gWirdeba. Cven axla navsadguri gvaqvs. yvelaze mTavari es aris.

maTiuSi dilis eqvs saaTze dgeboda, rom yvelaferi moeswro. axla ukve imdeni saqme hqonda, swavlisTvis ori saaTiRa rCeboda. seimis sxdomebi xom moemata, werilebis kiTxvis garda, ori gazeTic unda waekiTxa: didebisa da bavSvTa gazeTi. Tu ar waikiTxavda, ar ecodineboda, ra xdeboda mis saxelmwifoSi.

swored amitom erTxel, dilis rva saaTi rom Sesrulda da mefis saZinebeli oTaxidan ki CamiCumic ar ismoda, mTeli sasaxle aforiaqda.

_ albaT, maTiuSi avad gaxda. _ mec ase mgonia. mosalodnelic iyo. _ am bolo xanebSi etyoboda, rom kargad ar iyo. _ TiTqmis arafers Wamda. _ verc verafers etyodi, imwamsve guli mosdioda. _ marTalia, am bolo dros gulficxi gaxda. _ eqims unda davuZaxoT. eqimi eldanacemi movarda, pirdapir paltoiani Sevarda mefis saZinebel

oTaxSi. maTiuSs gaeRviZa, Tavlebi moisrisa da SeSfoTebulma ikiTxa: _ ra moxda, romeli saaTia? eqims eSinoda, saTqmeli ar gamawyvetinoso, da sulmouTqmelad

miayola:

Page 115: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

115

_ Cemo Zvirfaso, sayvarelo maTiuS, Cemo kargo bavSvo, me Sen akvnidan gicnob. me ukve movxucdi, sicocxle aRarafrad miRirs. Tu gnebavs, ubrZane, rom CamomaxrCon, damxvriton, cixeSi Camsvan, CemTvis sul erTia. gansvenebulma mamaSenma sikvdilis win Seni Tavi me Camabara. loginidan adgomis nebas ar gaZelev, morCa da gaTavda. Tu vinme gabedavs xeli SemiSalos, kibeebze davagoreb. maTiuS, Svilo. Sen ginda, erT weliwadSi imdeni gaakeTo, rasac sxvebi oc weliwads undebian. ase ar SeiZleba. aba, uyure, ras daemsgavse. mefes ki ara, quCis mawanwalis balRs hgavxar. policiis prefeqti Tu gaxda, is Casuqebuli kaci iyo da araferic ara uSavs ra, piriqiT, argebs kidec. Seni gaxdoma ki ar SeiZleba, Sen mozardi xar. Sen yvela bavSvebze zrunav. xval soflad oci aTasi bavSvi miemgzavreba. Sen ratomRa unda daiRupo? aba, erTi Sens Tavs Sexede, verc ki warmoidgen, ra didi sircxvilia es CemTvis. vai, ra ugergilo da umaqnisi var!...

eqimma maTiuSs sarke miawoda. _ aha, Caixede, maTiuS, Caixede. da moxuci eqimi aqviTinda. maTiuSma sarke gamoarTva. marTlac, qaRaldiviT gafiTrebuli, tuCebic

gascrecia, Tvalebi Calurjebia, kiseri gaswvrilebia. _ avad gaxdebi da mokvdebi, _ eubneboda Tvalcremliani eqimi, da Sens

saqmesac ver daamTavreb. Sen ukve avad xar. _ maTiuSma sarke gadado da Tvalebi daxuWa. ra kargia, ra saocrad

kargia, rom eqimma arc erTxel ,,mefe” ar uwoda! ra kargia, adgomis nebas rom ar aZlevs! Tu vinme gabedavs saqmeze maTiuSis Sewuxebas, eqimi kibeze daagorebs, ra kargia!

,,ra kargia, rom avad var‟‟, - gaifiqra da nebivrad gaiWima sawolSi. maTiuSi fiqrobda, rom mxolod daRlili iyo da amitom ezareboda

Wama; egona ZiliTac imitom ver iZinebda saRamoobiT, Ramec cud sizmrebSi amitom iyo. xan esizmreboda, viTom Savkaniani mefeebi bavSvebs miesivnen da Wamen. xan esizmreboda, TiTqos cecxli awvimda cidan da swvavda. xan orive fexs sWridnen da cal Tvals sTxridnen. zogjer ki SimSiliT sikvdili hqonda misjili da sasaxlis ormoSi ijda. Zalian xSirad Tavis tkivilebi stanjavda. gakveTilebze yuradReba efanteboda da sircxviliT iwvoda, staseki da elenka ras ityviano. yvelaze metad ki mainc Savtuxa klu-klusi erideboda. gogonam sam kviraSi ise isawvla wera-kiTxva, rom Tavisuflad kiTxulobda gazeTebs, karnaxsac kargad werda da rukaze maTiuSis dedaqalaqidan bum-drumis saxelmwifoSi mimaval gzasac poulobda.

_ ras Svrebian, roca mefe avad xdeba? vin marTavs saxelmwifos? _ xmadabla ikiTxa.

_ zafxulobiT parlaments isedac ardadegebi aqvs. fuli aris, marto Semotanaa saWiro, navsadguric gvaqvs, gemebic gvaqvs. tyeebSi dasasvenebeli saxlebi aSenebulia. danarCens mosamsaxureebi da ministrebi mouvlian. maTiuSi ori TviT dasasveneblad wava.

_ navsadguri rom unda menaxa? gemebic unda dameTvalierebina. _ me nebas ar mogcem. mSvenivrad Segenacvlebian vaWrobis ministri da

ufrosi ministri. _ manevrebsac unda davswrebodi. _ samxedro ministri daeswreba. _ bavSvebis werilebi? _ feleki waikiTxavs.

Page 116: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

116

maTiuSma amoioxra. Tu adamiani miCveulia, rom yvelaferi TviTon unda gaakeTos, Zalian gauWirdeba, TanaSemwes miandos saqmeebi. magram meti gza ara aqvs, Zal-Rone mTlad gamoelia.

sauzme loginSi miarTves. mere patara klu-klu saintereso zangur zRaprebs uyveboda. mere Tavisi sayvareli patara jambazi aTamaSa. mere sabavSvo wignebSi sasacilo suraTebs aTvalierebda. Semdeg sami kvercxis tafamwvari, erTi Wiqa cxeli rZe da karaqwasmuli funTuSa miarTves. mxolod amis Semdeg misca eqmimma neba, rom Caecva da aivanze rbil savarZelSi Camjdariyo.

ijda maTiuSi da araferze ar fiqrobda, araferi sazrunavi ar awuxebda, araferi ar aSinebda... aravis araferi esaqmeboda maTiuSTan, arc ministrebs, arc ceremonmaisters, arc Jurnalists da arc sxvebs. ijda da usmenda, ra lamazad galobdnen Citebi baRSi. usmina, usmina da CaeZina. didxans, TiTqmis sadilobamde eZina.

_ exla wvniani mivirTvaT, _ gauRima eqimma. _ nasadilevs etliT baRSi gaviseirnebT. mere isev cotas CavTvlemT. mere abazanas miviRebT, sawolSi CavgordebiT da daviZinebT. mere vivaxSmebT da isev daviZinebT.

maTiuSsac sul eZina da eZina. cud sizmrebs axla ukve iSviaTad naxulobda. WamiTac bevrs geaxlebodaT. sam dReSi kilo-naxevari moimata.

_ rac kargia, kargia, _ uxaroda eqims. _ Tu ase viyoCaRebT, erT kviraSi maTiuSs isev davuZaxeb „mis mefur udidebulesobas”. jerjerobiT ki mefe ki ara, gamxdar-galeuli sawyali obolia, romelic yvelaze zrunavda da TviTon ki aravin hyavda, rom masze ezrunaT. mas xom dediko ar adgas Tavze!

erTi kviris Semdeg eqimma sarke miawoda. _ TiTqmis ukve mefe xar, ara? _ ara, jer ara, _ miugo maTiuSma. biWs uaRresad did netarebas

hgvrida, rom ase alersiT elaparakebodnen, Tavs evlebodnen, bavSvad Tvlidnen da „mefur udidebulesobas” ar eZaxdnen. .maTiuSi isev Zveleburad cqviti da mxiaruli iyo, eqimi ris vai-vaglaxiT daaZinebda xolme ramdenime saaTiT.

_ gazeTebSi ras weren? _ gazeTebSi weren, rom mefe maTiuSi avad aris da sxva bavSvebiviT

xval isic dasasveneblad miemgzavreba soflad. _ xval mivdivar? _ gauxarda maTiuSs. _ xval, SuadRisas. _ sxva vin modis? _ me, kapitani Tavisi SvilebiT. klu-kluc wamova, aba, aq visTan

darCeba. _ ra Tqma unda, klu-klu CvenTan unda wamovides. gamgzavrebis win maTiuSma mxolod or qaRaldze moawera xeli. erTi

iyo gankarguleba, romliTac ufrosi ministri droebiT iniSneboda mis Semcvlelad didebis saqmeSi. meore gankargulebiT feleki dainiSna bavSvTa saqmis gamgeblad.

mTel or kviras maTiuSs araferi gaukeTebia, sul TamaSobda. yvela garToba-TamaSis wamomwyebi da momgoni klu-klu iyo. xan sanadirod dadiodnen, xan samxedro laSqrobebs awyobdnen. klu-klu xis totebiT SesaniSnav qoxs dgamda da sxebsac aswavla, rogor unda daedgaT. pirvel xanebSi klu-klus fexsacmliT siaruli uWirda.

_ es ra veluri wesi gaqvT, _ Cioda klu-klu, _ fexze tanisamosi gacviaT da dadixarT!

Page 117: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

117

kababic acofebda. _ TqvenSi gogoebsa da biWebs sxvadasxvanairad ratom acviaT?

namdvilad veluri wesi gaqvT. Tqveni gogoebi amitom arian aseTi ugergiloebi. arc xeze asvla SeuZliaT, arc Robeze gadaxtoma. sul fexebSi eblandebaT es sazizrari kaba.

_ klu-klu, Sen yvela soflel biWze ukeTesad daZvrebi xeebze. maTiuSsa da feleks xom sjobni da sjobni.

_ es ra xeebia! – gaicina klu-klum. _ xeebi ki ara, joxebia, ori wlis bavSvi Tu ava zed. Cemodena gogoebisTvis ukve aRar gamodgeba.

erTxel bavSvebma dainaxes, rogor gadaxta ciyvi xidan xeze da, Zalian gaukvirdaT.

_ eg ra aris, mase xom mec gadavxtebi, _ ficxlad Tqva klu-klum, vidre maTiuSi, staseki da elenka moiazrebdnen, ras apirebda, kaba da sandlebi gaiZro, xeze acocda da ciyvTan gadaxta. ciyvma sxva totze iskupa. klu-klumac iskupa. ciyvi xidan xeze gadaxta. bavSvebs guli uskdebodaT, egonaT, klu-klu Camovardeboda da miwaze daenarcxeboda, magram klu-klu marjved Camoekideboda xolme totze, gaqandeboda, TiTqos saqanelaao, da axla sxva totze Camoekideboda. bolos iskupa da ciyvi daiWira. Sig kiserSi staca xeli, rom ar ekbina.

_ Zalian Sxamiania es Tqveni CrdiloeTis maimuni? _ sulac ara. CvenTan marto gvelebi arian Sxamianebi. klu-klumac dawvrilebiT gamoikiTxa, rogori iyo gveli, suraTzedac

kargad daaTvaliera da tyeSi wavida. mTel dRes eZebdnen klu-klus, magram vera da ver ipoves. saRamoTi TviTonve movida gawewili, dakawruli da mSieri, magram, samagierod, SuSis qiliT sami cocxali gveli moiyvana.

_ rogor daiWire, _ SeekiTxa gaocebuli maTiuSi. _ rogorc, saerTod, Sxamian gvelebs iWeren, _ miugo klu-klum

gulubryvilod. soflis ymawvilebs pirvel xanebSi eSinodaT klu-klusi da

gaurbodnen, magram sul male SeuyvardaT. _ gogoa, magram bevr biWs sjobia. auh! amaTi biWebi rogorebiRa

iqnebian?! _ isinic iseTebi arian, rogoric me var, arafriTac ar mjobian, _

uxsnida klu-klu. _ marto TeTrkanianTa gogoebs aqvT grZeli Tma, marto maT acviaT kaba da ugergiloebic amitom arian.

qvis srolaSi, isris tyorcnaSi, sokosa da kaklis krafaSi xom klu-klus badali ar hyavda, botanikaSi, zoologiaSi, geogarfiasa da fizikaSi yvelaze niWier moswavled iTvleboda. erTi ki suraTze Tvali Seevlo mcenarisTvis an mwerisTvis da meti aRar iyo saWiro, yvelafers xelad poulobda tyesa da mindorSi. erTxel gaigo, es da es mceanre WaobSi xarobso, da maSinve soflis biWebTan mokurcxla, mimaswavleT, Waobi saiT ariso.

_ Sors aris, aqedan ori mili iqnebao. _ Sors aris? ara, klu-klusTvis Sors ar aris. gaiqca, bufetSi

Seipara, puri da yveli moitexa da...gaqra. gaqra, magram aravis azrad ar mosvlia, moeZebna, marto es Tqves: _ oho, klu-klus bufetSi uTareSia, albaT, axali eqspedicia moawyoo. mosaRamovda, mere daRamda kidec. klu-klu mainc ar gamoCenila.

Page 118: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

118

is Rame klu-klum tyeSi gaaTia, diliT ki erTi zarzeimiT dabrunda. Waobis yvavilebi moekrifa, bayayebi, tritonebi, xvlikebi da wurbelebi daeWira da Camoiyvana.

yvelaze mdidari herbariumi mas hqonda, yvelaze didi koleqcia mwerebisa, peplebisa da qvebisa misi iyo. mis akvariumSi yvelaze bevri lokokina binadrobda, yvelaze bevri Tevzi dacuravda.

axla, rogori mxiaruli iyo, aRar ikiTxavT? erT ramed Rirda, rom gaiRimebda da TeTr magar kbilebs gamoabrWyvialebda. magram roca saWiro iyo, klu-klus SeeZlo, darbaiselic yofiliyo, erTxel maTiuSs uTxra:

_ oh, maTiuS, feierverksa da cecxlis CanCqers rom vucqerodi, ici, ras vfiqrobdi? ra bedniereba iqneba, Savkaniani bavSvebic rom uyurebdnen-meTqi. maTiuS, erTi rame unda gTxovo.

_ ra unda mTxovo? _ SeekiTxa maTiuSi. _ unda gTxovo, rom Sens deadqalaqSi ormocdaaTi Savkaniani bavSvi

Camoiyvano. minda, imaTac CemsaviT iswavlon. mere afrikaSi dabrundebian da danarCen bavSvebsac aswavlian.

maTiuSma araferi upasuxa. gunebaSi ki gaifiqra, klu-klu moulodnelad unda gavaxaroo. imave saRamos dedaqalaqSi werili gagzavna, feleks werda:

„Zvirfaso felek! dasasveneblad rom mivdiodi, saxuravze umavTulo

telegrafs dgamdnen. samuSao pirvel agvistos unda daemTavrebinaT. umavTulo telegrafiT bum-drumTan dakavSireba gvindoda, Zalian gTxov, pirveli depeSa gaugzavno. miswere, ormocdaaTi zangis bavSvi Camoiyvanon CvenTan. Cems dedaqalaqSi skola unda gavuxsna. Zalian gTxov, ar dagaviwydes.

maTiuSi”. maTiuSma werili aiRo, konverts ena gausva da is iyo, unda

daewebebina, rom kari gaiRo. _ felek! ra kargia, rom Camoxvedi. werilis gamogzavnas vapirebdi. _ me sagangebo misiiT gaexeliT, oficialurad, _ dinjad uTxra

felekma. mere oqros portsigari amoiRo da maTiuSs sigara SesTavaza. _ ar vewevi, _ uTxra maTiuSma. _ saqmec eg aris. Zalian cudia, rom ar eweviT. mefe Tavis Tavs pativs

unda scemdes. mec swored im misiiT geaxeliT, rom Cemi kontproeqtis ratifikacia movaxdino. Cemi ultimatumi aseTia: jer erTi, me feleki aRara var. me gaxlavarT baroni feliqs fon rauxi. Cemi seimi bavSvTa seimi ki ar aris, progres-parlamenti gaxlavT, SemoklebiT _ propari. garda amisa, erTxel da samudamod bolo moeRos am „maTiuSobanas!” Tqveni mefuri udidebulesoba ukve Tormeti wlisa brZandeba, ukve droa, sazeimod ikurTxoT mefed da iwodebodeT imperator maTiuS pirvelad, Tu ar gindaT, rom yvela reforma CagiflavdeT da wyalma waiRos.

_ me sxva proeqti mqonda, _ Tavs icavda maTiuSi. _ me mindoda, rom didebs Tavisi mefe aerCiaT, me ki maTiuSad, bavSvTa mefed davrCeniliyavi.

_ Tqveni mefuri udidebulesobis koncefcia SeiZleba kodificirebul iqnes Tavisi primitiuli formiT, _ uTxra felekma. _ ver gavbedav, mefis pirovnebas Cemi moratoriumi movaxvio Tavs, magram, rac Seexeba Cems

Page 119: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

119

pirovnebas, me oficialurad msurs, gaxldeT proparis ministri baroni fon rauxi.

maTiuSma Tanxmoba uboZa. amas garada, felekma moiTxova sakuTari kancealria, ori avtomanqana

da, ufros ministrs rom xelfasi aqvs, orjer imaze meti. maTiuSma Tanxmoba uboZa. amas garda, felekma moiTxova grafis tituli progazis

JurnalistisTvis. progazi bavSvTa gazeTi iyo da amieridan progres-gazeTi unda darqmeoda, ese igi, progazi.

maTiuSma Tanxmoba uboZa. felekma xelmosawerad winaswar gamzadebuli qaRaldebi Camoitana.

maTiuSma xeli moawera. maTiuSs ar moswonda aseTi saubari da yvelaferze Tanaxma iqneboda,

oRond Cqara daemTavrebuliyo. am bolo dReebSi ise kargad iyo, ise gadaeCvia sxdomebsa da TaTbirebs, aRarc imis gaxseneba undoda, ramdens muSaobda xolme, aRarc imis gafiqreba surda, ra moeloda, ardadegebi rom damTavrdeboda. axla mxolod imas natrobda, feleki male gabrunebuliyo ukan.

am survilis SesrulebaSi eqimi daexmara. moxucma mkurnalma rom gaigo, feleki Camovidao, ganrisxebuli Sevarda maTiuSis oTaxSi.

_ felek, me xom gTxove, mefes guli ar gauwyalo-meTqi. _ batono eqimo, gTxovT xmas dauwioT da is damiZaxoT, rac

sinamdvileSi mqvia. _ ra gqvia sinamdvileSi? _ hkiTxa gancvifrebulma eqimma. _ me gaxlavarT baroni fon rauxi. _ rodis aqeT? _ mas Semdeg, rac misma udidebulesobam mowyaled miboZa es tituli,

ai, am oficialuri aqtiT. felekma magidaze miuTiTa da jerac melanSeuSrobeli qaRaldi uCvena. sasaxleSi didxans muSaobam eqimi disciplinas miaCvia: maSinve

Secvala laparakis kilo da dinjad, magram mtkiced uTxra: _ batono barono fon raux, misi mefuri udidebulesoba janmrTelobis

aRsadgenad SvebulebaSi imyofeba. mkurnalobis Sedegebze me vageb pasuxs. amis gamo moviTxov rom baroni fon rauxi dauyovnebliv gaemgzavros jandabis iqiT.

_ me vici, Sen amis gulisTvis rasac gizam! _ daemuqra feleki, dastaca xeli qaRaldebs, saqaRalde iRliaSi amoiCara da pirSi Calagamovlebuli gaiZurwa.

maTiuSi sixaruliT aRar iyo, rom eqimma moaSora. swored maSin klu-klum axali TamaSi moigona: qamandiT cxenebs iWerdnen.

aiRebdnen grZel magar Toks, boloSi kalis burTulas moabamdnen, TviTon ki kars ukan daimalebodnen, viTom monadireebi iyvnen. mejinibe samefo sajinibodan aT ponis gamouSvebda. bavSvebi qamands serodnen, mere zed Sesxdebodnen da daseirnobdnen.

klu-klum ar icoda cxenze jdoma. imis qveyanaSi aqlemebiTa da spiloebiT dadiodnen. magram gogonam male iswavla cxenosnoba. erTi es iyo, arc qalurad jdoma uyvarda, verc unagirs egueboda.

_ unagiri moxucebisTvis aris mogonili. me Tu cxenze jdoma minda, cxenze unda vijde. baliSi ra saWiroa. baliSi RamiT aris kargi, isic loginSi. TamaSSi baliSs ra xeli aqvs!

Page 120: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

120

im zafxuls soflis bavSvebi did sixarulSi iyvnen, TiTqmis yvelafers erTad TamaSobdnen. ra aRar iswvales klu-klusgan: axali TamaSoba ginda, axali zraprebi da simRerebi Tu mSvildis keTeba, qoxis ageba Tu kalaTebisa da qudebis dawvna. axleburad sokos moZebna da gaxmobac ki iswavles. am ori Tvis winaT klu-klum maT enaze laparakic ar icoda, axla ki mwyemsebis maswavlebeli gaxda _ soflis biWebs kiTxvas aswavlida.

yvela asos romelime mwers miamsgavsebda xolme da bavSvebs eubneboda: _ aba, es ra gamovida, amden buzs, Wia-matls, mwersa da balaxs scnobT,

es sacodavi, ocdaaTi aso ra gagixdaT, es ver unda daixsomoT?! iqneba ggoniaT, rom Zalian Znelia? pirvelad wyalSi Secureba, cxenze jdoma an yinulze dadgoma xom iciT, rac aris? hoda, esec egrea! unda TqvaT, adviliao, da marTla gagiadvildebaT.

mwyemsebic ujerebdnen, ambobdnen, kiTxva adviliao, da iwyebdnen kiTxvas. imaTi dedebi muxlebs iTqvefdnen gakvirvebisgan.

_ ra yoCaRia es Savtuxa gogo! amaTi maswavlebeli mTel weliwads xaoda, xan TokiT scemda, xan yurebs axevda, xan qoCriT daiTrevda xolme am biWebs, magram araferi gamosdioda. kombostos xikvebiviT xmaCawyvetilebi eyarnen. am gogom marto is uTxra, asoebi buzebsa hgavso, da xelad yvelaferi iswavles.

_ Sen is unda genaxa, Zroxas rogor wvelida. Tvals ver moacilebdi! _ erTxel xbo gamixda avad. es gogo xom erTi bewo bavSvia, xbo

dainaxa Tu ara, Tqva sam dReSi gaigudebao. me isedac vicodi, rom momikvdeboda. es ukve meramdene mikvdeboda! im gogom ki, aseTi da aseTi balaxi Tu gidgaT, am xbos me movarCeno. avdeqi da gavyevi, mainteresebda, ras izamda. Zebna da Zebna is balaxi, Zebna da Zebna, xan daynosavda, xan mokvnetda. ai, es unda vcadoT, amisi gemo im balaxis gemos hgavso. daglija balaxi, cxeli nacari waayara da ise marjved auria, meafTiaqe gegonebodaT. mere rZeSi Cayara da xbos daalevina. xbomac, TiTqos gaugoo, xom mware da ugemuri iyo, mainc dalia. bRaoda da mainc svamda, Tan drunCs ilokavda. aRar ityviT, ra moxda? xbo gadarCa da axlac kargad aris. ar aris saocreba?

zafxuli rom miiwura, soflis dedakacebi, kacebi da bavSvebi guldawyvetilebi eTxovebodnen yvelas: maTiuSs imitom, rom mefe iyo, kapitnis Svilebs imitom, rom zrdili, wesieri bavSvebi iyvnen, eqims imitom, rom maTi mkurnalic iyo. yvelaze metad ki mainc klu-kluze swydebodaT guli.

_ Wkviani, mxiaruli da SesaniSnavi gogoa. afsus, codva ar aris, rom aseTi Savia!

_ Tumca, roca mieCvevi, ulamazoc aRar geCvenebao, _ maSinve daayolebdnen.

maTiuSi uwadinod brundeboda Tavis dedaqalaqSi. arcTu Sexvedra

mouwyviaT didad sazeimo. rkinigzis sadgurSive igrZno, rom dedaqalaqSi raRac usiamovno ambavi xdeboda. sadgurs irgvliv jari ertya. droSebi da yvavilebic ecotava. ufrosi ministri SeSfoTebuli Canda. aqve iyo policiis prefeqti, romelic arasodes ar daxvedria maTiuSs.

Casxdnen manqanebSi da sul sxva gzebiT gaswies sasaxlisaken. _ ratom lamazi quCebiT ar mivdivarT? _ im quCebze muSaTa msvlelobaa.

Page 121: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

121

_ muSaTa msvleloba? _ gaukvirda maTiuSs da maSinve gaaxsenda dasasvenebel saxlSi mimaval bavSvTa mxiaruli msvleloba _ sad midian?

_ arsad ar midian. piriqiT axlaxan dabrundnen. es is muSebi arian, bavSvTa dasasvenebel saxlebs rom aSenebdnen. saxlebi ukve aaSenes, axla samuSao aRara aqvT da amboxdnen.

uecrad maTiuSma es msvleloba dainaxa, mSromelebs wiTeli droSebi mihqondaT da mRerodnen.

_ wiTeli droSa ratom uWiravT? Cveni erovnuli droSebi xom wiTeli ar aris?

_ yvela saxelmwifoSi muSebs wiTeli droSebi aqvT. isini amboben, wiTeli droSa mTeli msoflios droSa ariso.

maTiuSi Cafiqrda. „xom ar ajobebda, rom mTeli msoflios bavSvebsac erTi feris droSa

hqondeT? TeTrkanianebsac, Savkanianebsac da yviTelkanianebsac. romeli feri sjobia?”

manqana uRimRamo viwro quCaze midioda. maTiuSs gaaxsenda soflis mwvane tye, mwvane mdeloebi da xmamaRla Tqva:

_ ar SeiZleba, mTeli msoflios bavSvebs mwvane droSa hqondeT? _ SeiZleba, _ miugo ufrosma ministrma da usiamovnod daiRmiWa. maTiuSi sevdiani dadioda sasxleSi. sevdiani dadioda klu-kluc. _ saqmes unda Cavujde, saqme sunda mivxedo, _ wamaduwum imeorebda

maTiuSi, magram saSinlad ezareboda saqmis dawyeba. _ baroni fon rauxi, _ moaxsena msaxurma. Semovida feleki. _ xval proparis pirveli sxdomaa ardadegebis Semdeg, _ uTxra

felekma. _ Tqveni mefuri udidebulesoba, albaT, sityvis Tqmas moisurvebs.

_ ki magram, ra unda vTqva? _ saerTod, mefe ambobs xolme, didad moxaruli viqnebi, Tu xalxi

Tavis survils gamoTqvamso. amis mere parlaments warmatebebs usurvebs muSaobaSi.

_ kargi, moval, _ Sehpirda maTiuSi. SepirebiT ki Sepirda, magram wasvliT Zalian uxalisod wavida. albaT,

qveynis bavSvebi arian da erTi Rrianceli udgaT, rom Seval, yvela me momaCerdebao....

maTiuSi Sevida. bavSvebi saxelmwifos yvela kuTxidan Camosuliyvnen, rom moeTaTbirebinaT, rogor emarTaT qveyana. maTiuSma tansacmliT sofleli bavSvebi icno. axlaxan ar iyo, maTTan mxiarulad da megobrulad rom TamaSobda! darbazs Tvali rom gadaavlo, axali energiis mozRvaveba igrZno da SesaniSnavi sityva Tqva.

_ Tqven xarT deputatebi, _ ambobda maTiuSi. _ dRevandlamde me martoka viyavi da mindoda, qveyana ise memarTa, yvelani kargad vyofiliyaviT, magram Zalian Znelia, erTma adamianma amoicnos, ra surs yvela danarCens. TqvenTvis ki advili iqneba, zogs is ecodineba, rac pawiebs surT, zogs is ecodinebaT, rac mozrdilebs swadiaT. me vfiqrob, rodisme msoflios bavSvebic ise moiyrian Tavs, rogorc amas winaT mefeebma moiyares Tavi, da maSin TeTrkanianebic, Savkanianebic da yviTelkanianebic ityvian, vis ra sWirdeba. magaliTad, Savkanian bavSvebs cigurebi ar sWirdebaT, imitom rom imaTTan yinuli ar icis. muSebs ukve aqvT Tavisi wiTeli droSa, _ ambibda maTiuSi. _ xom kargi iqneba

Page 122: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

122

bavSvebma mwvane droSa avirCioT? bavSvebs xom Zalian uyvarT tye! tye ki mwvanea...

maTiuSi didxans, didxans laparakobda, depuatetbi ki usmendnen da maTiuSs siamovnebda, rom usmendnen.

Semdeg Jurnalisti adga da Tqva, rom gamodis yoveldRiuri sabavSvo gazeTi. bavSvebs SeuZliaT yovelTvis waikiTxon axali sainterso ambebi. garada amisa, SeuZliaT, TviTonac daweron werilebi da gazeTSi gamoaqveynon. mere ikiTxa, sofelSi rogor mogewonaTo.

amis kiTxva iyo, da, iseTi Rrianceli atyda, vin ras laparakobda, ar ismoda. darbazSi felekis gamoZaxebuli policia Semovida. xmauri cota miwynarda.

feleki wamodga da gamoacxada: _ yvelam rigrigobiT ilaparakos, vinc ixmaurebs, kinwiskvriT

gavardeba gareT! pirvelad gacveTilqurTukianma da fexSiSvela biWma Tqva sityva: _ me deputati gaxlavarT da minda giTxraT, rom sofelSi kargada ar

vcxovrobdiT. arc saTamaSoebi gvqonda, arc garToba. saWmelic cudi iyo. saxuravs naxvretebi hqonda, wvimis dros Weridan wyali Camogvdioda.

_ arc TeTreuls gvicvlidnen! _ daiZaxa viRacam. _ sadilad WurWlis narecxs gvaWmevdnen! _ TiTqos Rorebi vyofiliyaviT! _ araviTari wesrigi ar iyo! _ ubralo ramisTvis sakuWnaoSi gvamwyvdevdnen! TandaTan iseTi yvirili atyda, meti gza ar iyo, sxdoma aTi wuTiT

unda SeewyvitaT. oTxi deputati gareT gaagdes, yvelaze mets gahyviriano. Jurnalistma

oriode sityviT auxsna deputatebs, erTi xelis dakvriT yvelafris kargad mowyoba Znelia, momaval wels ukeTesi pirobebi iqnebao. mere sTxova, TqviT, ra gindaTo.

atyda isev Jivil-xivili. _+ me minda mtredebi, _ yviroda erTi deputati. _ me ZaRli minda! _ yvela bavSvs hqondes saaTi! _ bavSvebs telefoniT laparakis neba miscen! _ bavSvebs nu gvkocnian! _ zRaprebi gviambon xolme! _ Zexvi minda! _ gvian daZinebis neba gvqondes! _ yvela bavSvs Tavisi velosipedi hqondes! _ yvela bavSvs Tavisi karada hqondes! _ bevri jibe gvqondes. mamaCems cameti jibe aqvs, me _ ori. or jibeSi

araferic ar meteva. cxvirsaxoci rom damekargeba, yviriliT mikleben. _ yvelas hqondes sayviri. _ revolveric. _ skolaSi manqanebiT gvataron. _ gogoebisa da patara balRebis xsenebac ar iyos! _ me minda, jadoqari viyo. _ yvelas hqondes sakuTari navi. _ yoveldRe viaroT cirkSi. _ yoveldRe iyos naZvisxe. _pirveli aprilic da yvelieric.

Page 123: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

123

_yvela bavSvs Tavisi oTaxi hqondes. _ surnelivani saponi mogvcen. _ sunamoc. _ yvela bavSvs TveSi erTxel minis Camsxvrevis ufleba hqondes. _ papirosisi mowevis uflebac! _ ar iyos munji ruka! _ arc karnaxiT wera! _ erT dRes didebs gareT gamosvli ufleba ar hqondeT, marto

bavSvebi gamovidnen. _ mefed yvelgan bavSvi iyos. _ didebma skolaSi iaron., _ Sokoladis magivrad forToxali mogvcen. _da fexsacmeli. _ me minda adamianebi angelozebi iyvnen. _ yvela bavSvs sakuTari manqana hqondes.. _ gemic. _ saxlic. _ matarebelic. _ bavSvebsac hqondeT fuli, rom rac undaT, is iyidon. _ romel ojaxSic patara bavSvia, im ojaxs Zroxac hyavdes. _ cxenic. _ yvelas aTi morgi miwa hqondes. mTel erT saaTs es ambavi iyo. Jirnalisti mxolod iRimeboda da

yvelafers iwerda. sofleli biWebi jer ki morcxvobdnen, magram mere imaTac amoidges ena.

maTiuSi daiRala. _ kargi, es yvelaferi CaiwereT, axla ra unda vqnaT? _ hkiTxa

Jurnalists. _ unda aRvzardoT bavSvebi. xval gazeTSi gamovaqveyneb angariSs da

deputatebs avuxsni, ris gakeTeba SeiZleba da risi ara, uTxra Jurnalistma.

am dros derefanSi im biWma gaiara, sxdomaze rom yviroda, gogoebis saxsenebeli ar iyoso.

_ batono deputato, ras giSlian gogoebi? _ hkiTxa Jurnalistma. _ imas, rom Cvens ezoSi erTi gogoa, jer TviTon gvimwvitinebs xolme,

mere TiTi Tu davakareT, aRrialdeba da garbis, miSveleT, mcemso. yvelas ase eqceva. hoda, movilaparakeT, rom yvelam Tavi mivaneboT, zedac aRar SevxedoT.

Jurnalistma axla sxva deputati gaaCera _ batono deputato, ratom ar gindaT, rom gkocnidnen? _ Tqvenc rom imdeni deida gyavdeT, ramdenic me maxvevia Tavze, magas

aRar mkiTxavdiT. guSin Cemi dReoba iyo, iseTi dRe mawies, ise damdorbles, guli ameria da kremiani namcxvari amovasxi. Tu ase uyvarT lokva, erTmaneTi alokon, Cven mogvasvenon. Cven gvZuls, gvezizReba kocna.

Jurnalistma esec Caiwera. _ batono deputato, mamaTqvens marTla amdeni jibe aqvs? _ miubrunda

mesane deputats. _ aba, daTvaleT: Sarvalze _ ori gverdiTa, erTi ukana. Jiletze _

oTxi patara jibe, erTic maRla. pijakze _ ori sarCulisa, ori gverdiTa. erTic maRla. kbilis sawmendisTvisac calke jibe aqvs. me ki ra, Cilikac

Page 124: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

124

ver Seminaxavs. amas garda, yuTebi, saweri magida, karadebi, Taroebi, ra aRar aqvT! mere, amis patronebi ikvexnian, wesierebi varT, aaraferic ar gvekargebao.

Jurnalistma Caiwera. amas rom iwerda, orma deputatma gaiara. am deputatebs, rogorc

etyobaT, patara balRebma Tavi moabezres. ratom? _ vin uvlis da akvans vin urwebs? Cven. _ didebi sul Cven gveCxubebian, isini patarebi arian da dauTmeTo. _ meCxubebian, kargad moiqeci, rom Sen mogbaZoso. rogorc ki is

lopriani rames daaSavebs, maSinve me miyvirian, Sengan iswavlao. mere, marTalia? me veubnebi, imaimune-,eTqi?

Jurnalistma esec Caiwera. Jurnalstma gazeTSi werili dabeWda. Sig werda: dedamiwis zurgze

verc erTi seimi ver aqcevs adamians angelozad da jadoqrad. .ra Tqma unda, arc is SeiZleba, rom yoveldRe yvelieri iyos. yovel saRamos cirkSi siarulic aramc da aramc ar iqnebao. garda amisa, amqveynad biWebic unda iyvnen da gogoebic, patara bavSvebic da mozrdilebico.

werili didi sifrTxiliT iyo dawerili, rom deputatebs araferi swyenodaT.a rsad ewera, „abdaubdas roSavdneno~, „sisuleles fqvavdneno”, an „kacma yurebi unda aaxioso”. gazeTi mxolod imas werda, ra SeiZleboda da ra ar SeiZleboda.

klu-klum gazeTi waikiTxa da aRSfoTda. _ Zvirfaso maTiuS, neba momeci, sxdomas daveswro. me vici, rasac

vityvi. Tqvens seimSi ratom gogonebic ar arian? _ arian, magram xmas ar iReben. xmas ar iReben da, yvelas magivrad me vilaparakeb. moigones, ra! raki

imaT ezoSi erTi autaneli gogo cxovrobs, maS, gogoebi sulac ar unda iyvnen?! biWebi cotani arian abezrebi? maS, arc isini unda arsebobdnen amqveynad! gaocebuli var, TeTrkanianebma amdeni Wkvianuri rame gamoigones da mainc aseTi sulelebi da velurebi arian!

klu-klu sxdomaze gahyva, maTiuSs. midioda da guli amovardnaze hqonda. ara, SiSisagan ki ara, mTeli gza sul imaze fiqrobda, ra da rogor, unda eTqva. mividnen, samefo loJaSi Sevidnen da dasxdnen. yvelani klu-klus miaCerdnen, is ki, viTomc araferiao, ise ijda maTiuSis gverdiT.

felekm sxdoma gaxsna. zari daawkaruna da Tqva: P- sxdomas gaxsnilad vacxadeb. dRis wesrigSia oTxi sakiTxi: pirveli

_ hqondes Tu ara yvela bavSvs saaTi. meore _ aikrZalos Tu ara bavSvebis kocna. mesame _ unda hqondeT Tu ara bavSvebs bevri jibe. meoTxe – gogoebis sakiTxi.

saaTis sakiTxze TxuTmeti oratori Caewera. erTma deputatma Tqva: bavSvebs saaTi imitom sWirdebaT, rom skolaSi

Tavis droze mividnen, ar daigvianon. didebs usaaTod gaZleba ufro ar gauWirdebaT, zepiri angariSi imaT Cvenze kargad iciano.

_ Cemi mSoblebis saaTebi imdenad kargad rom ar muSaobdes da ukan rCebodes, Cemi ra bralia? imaTi gulisTvis me momxvdeba xolme, _ Tqva erTma deputatma. _ Cemi saaTi rom meqneba, vecdebi, kargad imuSaos.

Page 125: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

125

_ saaTi marto skolisTvis ki ar gvWirdeba, sadilze an vaxSamze rom vigvianebT, didebi gvijavrdebian, _ Tqva mesame oratorma, _ mere, ra Cveni bralia, rom ar viciT xolme romeli saaTia?

_ saaTi TamaSis drosac gvWirdeba. xan sirbilSi vejobrebiT erTmaneTs, xan cal fexze dgomaSi. usaaTod ra unda gavigoT?

_ navs erTi saaTiT rom viqiravebT, gvatyueben, erTi saaTi ukve gavidao. sinamdvileSi ki jer gasuli ar aris xolme, magram erTi saaTis safasurs vixdiT.

felekma zari daawkaruna. _ viwyebT kenWisyras. me vfiqrob, erTxmad miviRebR dadgenilebas, rom

bavSvebs saaTi sWirdebaT. miuxedavad amisa, cxra deputatma mainc uari Tqva, saaTi ar gvindao.

Jurnalistma imwamsve maTTan miirbina da hkiTxa, ratom ar gindaTo. _ imitom, rom daqoqvas davuwyebT da gagvifiWdeba. imitom, rom fuli

gvenaneba, saaTi SeZleba dagvekargos. imitom, rom xelebze Tu dadeqi da ise iare,, saaTi Camovardeba da gatydeba. imitom, rom didebSic yvelas ara aqvs saaTi.. Cven rom gveqneba, imaT SeSurdebaT da sicocxles gagvimwareben. imitom ar minda, rom ar mWirdeba. imitom, rom mamaCemi wamarTmevs, gayidis da im fuliT gamoTvreba.

felekma kidev daawkaruna zari. _ dadgenileba miRebulia xmis umravlesobiTac cxra xmis winaaRmdeg. erTxmad aRiares, agreTve, dadgenileba, rom yvelas ar hqondes

bavSvebis kocnis, alersis, muxlebze dasmis, beWebze xelis TaTunis ufleba. mSoblebs SeiZleba mieces ufleba, magram deidebs aramc da aramc ar unda mieces. airCies komisia, romelic dadgenilebuis teqsts Seimusavebda. da maSin erTxel kidev uyridnen kenWs.

dRis wesrigis mesame sakiTxze aseTi dadgenileba miiRes: gogonebs ori jibe hqondeT, biWebs _ eqvsi.

klu-klu ganrisxda, gogonebs samjer naklebi, ese igi, oTxi jibiT naklebi ratom unda hqondeTo? magram jer xma sar iRebda, elodeboda, kidev ra moxdebao.

felekma zari daawkaruna. daisva gogonebis sakiTxi. moxsnes gudas piri: _ gogoebi mtiralebi arian. gogoebi Woriknebi arian. gogoebi

enataniebi arian. TvalTmaqcebi arian. gogoebi Sterebi da butiebi arian. Tavis Tavze didi warmodgena aqvT da ifxorebian. gogoebi CurCul-kurkuroben. gogoebi ikawrebian.

sawyali deputati gogonebi ki isxdnen da marto cremls iwmendnen. uecrad samefo loJidan klu-klum daiZaxa:

_ momeciT sityva. siCume Camovarda. _ Cems qveyanaSi biWebic da gogonebic yoCaRebi, marjveebi arian.

erTnairad swrafi sirbili ician, xeebzedac erTnairad daZvrebian, yirazedac erTnairad gadadian. TqvenTan ki aravin icis, ra xdeba, biWebi dReniadag gogoebs eCxubebian. TviTon ar eTamaSebian da imaTac xels uSlian. giyurebT da vxedav, rom yvela ara, magram mainc biWebSi ufro bevria uqnara da cuRluti, vidre gogoebSi.

_ he-e! – gaisma aqeT-iqidan felekma zari daawkaruna, xels nu uSliTo.

Page 126: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

126

_ biWebi uzrdelebi arian, sul cema-tyepaze uWiravT Tvali. biWebs WuWyiani xelebi da yurebi aqvT. tansacmelsac male afuWeben. biWebi matyuarebi da cbierebi arian.

_ he-e! _ kidev gaisma aqeT-iqidan. felekma zari daawkaruna, xels nu uSliTo. _ biWebi rveulebidan furclebs xeven da wignebs afuWeben. swavla ar

undaT. xmauroben. SuSebs amsxvreven. saTavsod iyeneben, evropeli gogonebi ugergiloebi rom arian am kabebisa da grZeli Tmis gadamkide.

_ Tu ar undaT, SeikriWon. _ adgnen da Sarvali Caicvan. felekma zari daawkaruna. _ gogonebi sustebi arian, amitom biWebi Cagraven, mere ki Tavs

ucodvel batknebad asaReben. amis Tqma iyo da, airia monasteri, yvela erTad aRrialda, axorxorRa,

aboboqrda, zogi fexebs abragunebda, zogi ustvenda, zogi yviroda. _ erTi amas damixedeT, Wkuas rom gcaswavlis! _ wadi, maimunebis galiaSi Sejeqi! _ mefis sacolev! _ maTiuSis colo! _ maTiuS, maTiuS, xataura fiso, SeZveri Rumelis ukan da ikrutune! _ iadono, qandaraze Seskupdi da igalobe! yvelaze mets erTi biWi Rrialebda. deputatis savarZelze Semdgariyo

da, rac xma gauwvdeboda, ise Rrialebda kibosaviT gawiTlebuli. felekma icno: jibgiri anteki gaxldaT, bneli pirovneba.

_ antek, _ dauZaxa felekma, _ icode kbilebs Cagamtvrev! _ aba, scade! damixedeT ministrs! baron fon rauxs! dagaviwyda,

bazarSi vaSls rom iparavdi! feleka-bekeka. felekma samelne da zari esrola. deputatebi sam jgufad gaiyvnen.

erTi jgufi TavpirismtvreviT garboda gareT, ori jgufi ki erTmaneTs miesia da gaimarTa daka-daka.

maTiuSi carciviT gafiTrebuli uyurebda am oromtrials. jurnalisti gaCqarebiT iwerda raRacas. _ batono barono fon raux, damSviddiT. cudi araferi momxdara.

amgvar davaSi yalibdeba da myardeba partiebi, _ uTxra feleks. marTlac feleki dawynarda; misTvis aRaravis ecala, deputatebi

erTmaneTis cema-tyepiT iyvnen garTulebi. klu-klus suliTa da guliT undoda, darbazSi Camxtariyo, depuatatis

savarZlisTvis xeli daevlo da am uwesoebisTvis eCvenebina, rogori Cxubi ician afrikelma gogonebma. klu-klum icoda, rom zedaxocvis mizezi TviTon iyo, amitom Zalian ecodeboda maTiuSi, magram mainc arafers nanobda: rac saWiroa, icodneno, viTom ra uTxres, Savi xaro? mere ra, gana ar icis, rom Savia! maimunebis galiaSi Sejeqio? sworedac rom ijda. aba, TviTon scadon, Tu gabedaven. maTiuSis sacoleo? mere, cudia? netav maTiuSma moindomos klu-klus colad SerTva! eh, ra guldasawyvetia, rom es suleluri evropuli etiketi uflebas ar aZlevs, brZolaSi Caebas!

ranairad Cxuboben! esenic ityvian, biWebi varTo! doylapiebi, lenCebi, dondloebi! aTi wuTia Cxuboben da jerac veravin gaimarjva. mamlayinwebiviT xtian da darbian, xelebs tyuilad iqneven haerSi.

Page 127: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

127

ra cudi qna felekma, samelne da zari rom isrola! klu-klus rom erTi esrola antekisTvis, axla es biWi gamarjvebuliviR ar dadgeboda magidaze.

bolos klu-klum veRar moiTmina, axta, erTi xeli moajirs staca, meore _ rkinis cxaurs, msubuqad Sedga lavgardanze, mere iskupa, eleqtronis plafons Camoekida, sazRvargareTis JurnalistTa magidas gadaaxta da abezar buziviT daafrTxo antekze waseuli xuTi biWi.

_ Cxubi ginda? antekma mouqnia, magram inana. klu-klum erTdroulad dascxo fexi,

xelebi da Tavic aZgera. anteki iatakze gaiSota. cxviri gatexili hqonda, kefa gaxevebuli, mklavi maTraxiviT ekida, sami kbilic Camovardnoda.

„ra sacodavebi arian es TeTrkanianebi, ra susti kbilebi aqvT~, _ gaifiqra klu-klum, ministris magidasTan miirbina, wylis WiqaSi xelsaxoci daasvela da anteks cxvirze daado.

_ nu geSinia, xeli motexili ara gaqvs, _ amSvidebda biWs. _ amisTana Cxubis Semdeg Cven erT dRes wvanan xolme. Tqven ufro nazebi xarT, ise rom, albaT, erTi kvira dagWirdebaT gamokeTebisTvis. kbilebze ki did bodiSs vixdi. o, Cveni bevSvebi ufro magrebi da Ronivrebi arian, vidre TeTrkanianebi.

maTiuSi Zalian nawyeni da Seuracxyofili dabrunda sasxleSi,

arasodes, arasodes fexs aRar Seadgams bavSvTa seimze! ra umadurebi yofilan! ramdeni iSroma, ramdeni kargi rame gaakeTa,

mogzaurobaSi kinaRam daiRupa, Tavis qveyanas gmirulad icavda, meti raRa undaT! samagierod ki es umaduroba miuzRes.

jadoqrebad gvaqcieTo, cis simaRle Tojina mogveciTo! sulelebi! Zalian samwuxaroa, rom es saqme wamoiwyo. Weridan wvima Camogvividao, saWmeli ar vargodao, garToba-TamaSi ar gvqondao. aba, romel saxelmwifoSi aqvT bavSvebs aseTi zoologiuri parki? an is feierverki xom ar ecotavaT? an iqneb samxedro orkestri kargad ar ukravda? gazeTia da sakuTari aqvT. ar ki Rirda, rom hqonodaT! swored es gazeTi xval mTel qveynierebas mosdebs, „fiso~ da „iadoni~ rom dauZaxes. ara, namdvilad ar Rirda am gazeTis daarseba.

da maTiuSma brZana, rom amieridan arc bavSvebis werilebs waikiTxavda, arc saRamos audienciebs gamarTavda. morCa, aRar nebavs saCuqrebis darigeba! kmara!

maTiuSma telefoniT daureka ufros ministrs, rom erT did sakiTxze moTaTbireboda. unda ekiTxa, amis Semdeg, rogor moviqceo.

_ Tu SeiZleba, ufrosi ministri damalaparakeT. _ vin brZandebiT? _ mefe. _ ufrosi ministri Sin ar gaxlavT, _ uTxar ufrosma ministrma. imas

egona, xmaze ver micnoo. _ ki, magram Tqven xom melaparakebiT! _ CasZaxa yurmilSi maTiuSma. _ oh, Tqven brZandebiT, Tqveno mefuro udidebulesobav? oh, did

bodiSs vixdi, magram mosvla ar SemiZlia, avad gaxlavarT, axlave loginSi unda Cavwve. imitom giTxariT, Sin ara var-meTqi.

maTiuSma yurmili dado. _ cruobs, _ Tqva aRelvebulma da kabinetSi gaiar-gamoiara. _ mosvla

imitom ar unda, rom ukve yvelaferi icis. amis Semdeg pativs aRaravin mcems, yvela damcinebs.

Page 128: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

128

msaxurma moaxsena, feleki da Jurnalisti geaxlneno. _ sTxove, Semovidnen! _ ubrZana maTiuSma. _ me minda, Tqvens mefur udidebulesobas vkiTxo, gazeTSi rogor

aRvwero proparis dRevandeli sxdoma. SeiZleboda sulac araferi dagvewera, magram ufro meti Wori gavrceldeba. xom ar ajobebda, ase dagvewera: sxdomam daZabulad Caiara. baronma fon rauxma samsaxuridan gadadgoma iTxova; es imas niSnavs, rom baroni nawyenia da ministroba aRar unda. magram mefem neba ar darTo da baroni fon rauxi isev Tavis adgilze darCa, mefem ki ordeni uboZa.

_ Cemze raRas dawerT? _ arafers, aseT rames ar weren, ar aris kargi. yvelaze cudi mainc is

gaxlavT, rom ar viciT, anteks ra movuxerxoT. sxvac ara iyos ra, deputatia, gawkepvla ar SeiZleba. deputatebma Tundac erTmaneTs Tav-piri daalewon, mTavroba TiTsac ver daakarebs; deputatebi xelSeuxeblebi arian ise ki, klu-klusgan sakmarisad moxvda.vin icis, iqneb daWkviandes kidec.

maTiuSs gulze moeSva, raki gazeTSi ar ewereboda, rogor dascinoda anteki, hoda, xelad apatia yvelaferi.

_ xval Tormet saaTze daiwyeba sxdoma. _ sulac ar mainteresebs, me iq aRar moval. _ Zalian cudi iqneba, _ ar mouwona Jurnalistma. _ SeiZleba ifiqron,

rom Tqvens udidebulesobas eSinia. _ maS ra vqna? Zalian nawyeni var, _ uTxra Tvalcremlianma maTiuSma. _ deputatebis delegacia geaxlebaT da Tqvens mefur udidebulesobas

patiebas sTxovs. _ kargi, _ daeTanxma maTiuSi. Jurnalisti wavida, rom saCqarod werili daewera da xvalindel

gazeTSi daebeWda. feleki darCa. _ xom girCie, „maTiuSs~ nuRar daaZaxebineb-meTqi! _ mere ra! _ gaawyvetina gabrazebulma maTiuSma. _ Sen Tu baroni fon

rauxi dairqvi, imitom arar geZaxdnen „ bekekas~! es uaresia, „xataura fisos~ ra uSavs!

_ kargi, magram, samagierod, me ministri var, Sen ki _ mefe. is ufro cudia, rom mefe „xataura fiso~ iyos, vidre ministri _ „bekeka~.

klu-klu sxdomaze aRar wasula. magram maTiuSi ki iZulebuli iyo, isev daswreboda. Tavdapirvelad iq jdoma ar exaliseboda, magram deputatebi ise Wkvianad iqceodnen, iseT Wkvianur sityvas ambobdnen, bolos da bolos, winadRis ambavi sul gadaaviwyda.

im dRes deputatebi wiTel melanze laparakobdnen, garda amisa, moiTxovdnen, bavSvebs nu dasciniano.

_ maswavlebelbi rveulebs wiTeli melniT asworeben, Cven ki Savi mleniT vwerT. Tu wiTeli melani ufro lamazia, avdgebiT da Cvenc amiT davwerT.

_ diax, _ mxari auba deputatma gogonam. _ rveulebs rom dagvirigeben, qaRaldebic unda moaylonon, rveuls gadavakravT da yda ar gaeWuWyeba. amas garda, kargi iqneba, suraTebi, yvavilebi an amisi msgavsi rame mogvcen, rom rveulebi gavalamazoT.

gogonam rom sityva daamTavra, taSi dascxes. amiT biWebs imis Tqma undodaT, gogonebze sulac ar vbrazobT, guSindeli ayalmayali oriode

Page 129: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

129

abezaris mowyobiliao. ramdenime aseul deputatze rom erTi muWa briyvi modiodes, bevri sulac ar ariso.

am sxdomaze Zalin bevri ilaparakes imis Taobaze, rom didebi patarebs dascinian.

_ Tu vinicobaa, rame vkiTxeT an rame gavakeTeT, imwamsve an dagviyvireben, an gajavrdebian, an dagvcineben. ase ar unda iyos. imaT hgoniaT, rom yvelaferi ician, magram ase ar gaxlavT. mamaCemma verc ki daTvala, ramdeni koncxia avstarliaSi da ramdeni mdinarea amerikaSi. isic ki ar icoda, nilosi romeli tbidan iRebs saTaves.

_ nilosi amerikaSi ki ara, afrikaSia, _ daiZaxa viRac deputatma. _ Senze kargad vici. eg ise vTqvi, magaliTisTvis. didebs arc safosto

markebisa gaegebaT rame, arc TiTebiT stvena ician da amitom amboben xomle, cudi saqcieliao, uwesobaao.

_ biZaCemma icis stvena. _ TiTebiT ar ecodineba. _ Sen ra ici, iqneba TiTebiTac ustvens! Sen saidan ici! _ suleli xar. albaT, isev aurzauri atydeboda, Tavmjdomares zari rom ar

daewkarunebina, da ar eTqva, ar SeiZleba deputats „suleli~ uwodoT, amisTvis sxdomidan gagaZevebTo.

_ ras niSnavs „sxdomidan gaZeveba?~ _ es parlamenturi gamoTqmaa. skolaSi ityvian xolne: Tavs gareT

gikravo. ase TandaTanobiT sawvlobdnen deputatebi seimze Tavis daWeras. sxdomis dasasruls erTi dagvianebuli deputati Semovida darbazSi. _ mapatieT, rom davagviane. dedaCemi ar miSvebda. guSin cxviric

gamitexes da kopic damasves. _ es ukve borotmoqmedebaa. deputati xelSeuxebeli pirovnebaa da Sin

aravis aqvs ufleba, rom sxdomaze wasvla dauSalos, aba, ras hgavs, Tu deputatad agirCies, maS sxdomazedac unda ijde. skolaSic SeiZleba, cxviri gagitexon, magram mSoblebi iq siaruls mainc ar dagiSlian.

ase daiwyo didebs da bavSvebs Soris dava. es jer dasawyisi iyo. unda giTxraT, rom sazRvargareTis gazeTebi ukve werdnen bavSvTa

parlamentis arsebobaze. es ambavi jer arc maTiuSma icoda, arc deputatebma icodnen. sazRvargareTeli bavSvebi Sin da gareT ukve sul amaze laparakobdnen. usamarTlos cud niSans Tu dauwerdnen an gaujavrdebodnen, maSinve amas miaxlidnen:

_ Cven rom Cveni deputatebi gvyavdes, ase ar moxdebodao. dedofal kampanelas patara saxelmwifoSi ki, samxreT evropaSi rom

mdebareobs, bavSvebi raRacaze ganrisxdnen da gaficva gamoacxades. Turme viRacas gaego, bavSvebs undaT, rom mSromeli xalxiviT maTac sakuTari droSa hqondeT da es droSa uasTuod mwvane unda iyoso. adgnen da maTac mwvane droSebiT msvleloba moawyves.

didebi Zalian gajavrdnen. es raRa axali ambavia! mSromelebi da imaTi wiTeli droSebi ar

gveyofoda, rom axla esenic ar mogvmatebodnen! esRa gvaklda! maTiuSs Zalian gauxarda es ambavi, gazeTma ki didi statia miuZRvna.

saTauri aseTi hqonda: „ msvleloba iwyeba~.

Page 130: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

130

statiaSi ewera, dedofal kampanelas saxelmwifoSi Tbili havaa da bavSvebi iq ufro ficxebi arian, amitomac iqaurma bavSvebma Tavisi uflebebisaTvis brZola daiwyeso.

„Sors ar aris is dro, roca mwvane droSas mTeli msoflios bavSvebi aRiareben da aitaceben. swored maSin gaigeben, rom ar unda iCxubon. yvelgan damyardeba wesrigi. adamianebs eyvarebaT erTmaneTi da aRasodes aRar atydeba omi. Tu adamianebi bavSvobidanve gadaeCvevian Cxubsa da cema-tyepas, aRarc didobaSi moindomeben.

maTiuS mefem pirvelma brZana, rom bavSvebs mwvane drosa hqonodaT, _ ewera gazeTSi. _ maTiuS mefem moigona es da axla mas SeuZlia iyos ara marto Tavisi saxelmwifos bavSvTa mefe, aramed mTeli msoflios bavSvTa xelmwifec.

dedofali klu-klu afrikaSi gaemgzavreba da zang bavSvebs yvelafers auxsnis. Zalian kargi iqneba. bavSvebsac iseTive uflebebi miecema, rogori uflebebic didebs aqvT. isinic moqalaqeebad CaiTvlebian.

bavSvebi damjereni da morCilebi iqnebian. Tundac mxolod imitom, rom TviTonve moisurveben wesrigis damyarebas, wesierebas”.

kidev bevri saintereso ambavi ewera gazeTSi. maTiuSs ukvirda, sevdiani mefe ratom meubneboda, reformatoroba Zneliao, reformatorebs Zalian xSirad dRe naadrevad daubneldebaT xolmeo, xalxi mxolod maTi sikvdilis Semdeg igebs, rom kargi mmarTvelebi iyvnen, da Zegls udgameno.

_ CemTan jerjerobiT yvelaferi kargad aris. arc rame safrTxe memuqreba, bevri usiamovneba da sazrunavi damatyda Tavs, magram, roca kaci mTeli xalxis xelmwife da ganmgebelia, yvelafrisTvis mzad unda iyos.

quCaSi axalgazrdebs mpoeyaraT Tavi, TxuTmet-TxuTmeti wlisani

iqnebodnen. erTi axalgazrda farnis boZze amZvraliyo da yviroda: _ Cven yvelas davaviwydiT! Cven gvinda, Cveni deputatebi gvyavdes.

didebsac Tavisi seimi aqvT, bavSvebsac _ Tavisi. Cven riT varT imaTze uaresebi? imis nebas aravis mivcemT, rom aseTi lekvebi parpaSobdnen. patarebs Tu Sokolads urigeben, Cven papirosi mogvcen. ra usamarTlobaa!

swored am dros deputatebma gamoiares, sxdomaze midiodnen, magram axalgazrdebma ar gauSves.

_ kargi deputatebi ki arian, jer gamravlebis tabulac ar ician da sityva „magida~ sworad ver dauweriaT!

_ zogma wera sul ar icis! _ aseTebi unda marTavdnen qveyanas?! Zirs amisTana mTavroba! policiis prefeqtma maTiuSs daureka, gareT ar gamoxvide, qalaqSi

areulobaao. amasobaSi ki cxenosani policia gagzavna, rom Tavmoyrili axalgazrdoba gaefanta. magram axalgazrdoba policias ar daemorCila, rac xelSi moxvda, yvelaferi cxvi-pirSi dauSina, aRar dagidevTo, wignebi iyo Tu sauzme. zogma qvafenilidan qvebi amoaZro. policiis prefeqti aivanze gadadga da daiyvira:

_ Tu ar daiSlebiT, jars gamovuZaxeb! Tu vinme gabedavs da jars qvebs dauSenT, Tofs jer haerSi gavisvri, Tu amanac ar gaWra, mere Tqven gesvriT.

Page 131: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

131

araferma gaWra. amboxebulebi ufro uaresad gadairivnen, sxdomaTa darbazis kari Seamtvries da SigniT Secvivdnen.

_ aqedan fexsac ar movicvliT, vidre Cvenc iseTive uflelbebs ar miviRebT, rogoric bavSvebs aqvT.

yvelas Tavgza aebna, aRar icodnen, ra eqnaT. uecrad samefo loJaSi maTiuSi Semovida. Turme policiis prefeqtisTvis yuri ar eTxovebina da TviTon wamosuliyo, gavigo, ra moxdao.

_ Cvenc gvinda, seimi gvqondes.. Cvenc gvinda, Cveni deputatebi gvyavdes. Cvenc gvinda uflebebi!

axalgazrdebi jer yvirodnen, mere ki iseTi Rriali morTes, kaciSvili ver gaigebda, vin ras ambobda.

maTiuSi idga da xmas ar iRebda, idga da icdida. meamboxeebi mixvdnen, ase araferi gamovao, da erTmaneTs miubrundnen: „Cumad, kmara, gaCumdiT!~ bolos viRacam daiZaxa:

_ „mefes surs sityvis Tqma~ da siCume Camovarda. maTiuSi didxans da Wkvianurad laparakobda. man gulwrfelad aRiara,

rom axalgazrdebi ar tyuodnen. _ moqalaqeno, uflebebi gekuTvniT, marTalia, _ ambobda maTiuSi, _

magram sul male Tqven didebi gaxdebiT da didebis seimSi SexvalT. me bavSvebidan imitom daviwye, rom TviTonac bavSvi var da kargad vici, bavSvebs rac sWirdebaT. yvelafris erTbaSad gakeTeba ar SeiZleba. isedac uamravi saqme maqvs. TxuTmeti wlisa rom gavxdebi da bavSvebis saqme mowesrigebuli meqneba, mere Tqven mogxedavT.

_ maSin eg wyaloba aRar dagvWirdeba, Cven ukve didebis parlamentSi viqnebiT.

maTiuSi mixvda, kargad ar gamomividao, da es daamata: _ an kacma rom Tqvas, Cven ras CagvacivdiT! ulvaSi amogbibinebiaT,

papirossac eweviT, adeqiT da didebis parlamentSi midiT Tu miRebaa, imaT migiRon.

yvelaze didebs ulvaSi amoRerebodaT. swored imaT gaifiqres: „marTlac rad gvinda, es cingliani seimi? Cven ukve namdvil

parlamentSi unda viyoTo~. umcrosebma sircxviliT ver Tqves, papiross ar veweviTo, da ufrosebs

mxari aubes: _ kargi iq wavideT. da wavidnen. wavidnen, magram jarma gza gadauRoba. idga

Tofmomarjvebuli da ar uSvebda. axlagazrdebma ukan dabruneba daapires, magram ukanac jari idga. maSin Suaze gaiyvnen, naxevari marjvena quCisken wavida, naxevari _ marcxena quCisken. mere kidev gaiyvnen. jari ki isev mierekeboda da mierekeboda, ase dayves axalgazrdebi patar-patara jgufebad da daerivnen dasapatimreblad.

es rom maTiuSma gaigo, policiis prefeqtze guli mouvida. ise gamodioda, TiTqos maTiuSma axalgazrdebi moatyua. prefeqti Tavs imarTlebda, sxvanairad ver moviqceodio. maTiuSma brZaneba gasca, quCis kuTxeebSi gancxadebebi gaekraT, rom axalgazrdebs sami yvelaze Wkviani axalgazrda aerCiaT da mefesTan mosalaparakeblad gamoegzavnaT.

saRamoTi mefe minisgrTa sxdomaze miiwvies. _ cudad aris saqmeebi, _ Tqva ganaTlebis ministrma. _ bavSvebs swavla

ar undaT. maswavlebeli rom ubrZanebs, es da es gaakeTeTo, icinian: rom ar gavakeToT, ras gvizamTo? ar gvinda da ar gavakeTebTo, mefesTan

Page 132: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

132

giCivlebTo. Cvens deputatebs vetyviTo. maswavleblebma aRar ician, romel wyalSi gadacvivdnen. mozrdilebi sul gaTaTavxednen: es lawirakebi unda mbrZaneblobdnen da Cven vemorCilebodeTo? vin aris amaTi suleli! Tu Cven deputatebi ara gvyavs, maS, SeiZleba skolac ara gvqondeso. uwin patarebi patarebTan Cxubobdnen, axla mozrdilebi umwareben sicocsles. sul kriWaSi udganan: wadi da Sens deputatTan miCivleo. yurebs aglejen, xan scemen. maswavleblebi amboben, erTi or kvirasac moviTmenT, Tu ar dawynardnen, maswavleblobaze uars vityviTo. orma maswavlebelma ukve Tavi gaaneba samsaxurs da wavida. erTma farduli gaxsna da sodiani wyliT vaWrobs, meorem Rilebis fabrika SeiZina.

_ saerTod, didebi Zalian ukmayofiloebi arian, _ Tqva Sinagan saqmeTa ministrma. – guSin kafeSi erTi kaci ambobda: bavSvebs goneba mTlad aeriaTo. imaT hgoniaT, rasac moindomeben, yvelafris gakeTeba SeuZliaTo, da ise xmauroben, adamians gaagiJebeno. divanze daxtian, oTaxSi burTs TamaSoben, quCaSi unebarTvod daxetialoben da tansacmels ise xeven, male, albaT, zangebiviT ivliano. im kacma sxva raRaceebzec ilaparaka, magram me ver gavimeoreb. im wuTSi davapatimrebine da axla bralad edeba mefis Seuracxyofa, ese igi, misi udidebulesobis Seuracxyofa.

_ axla me vici, rogorc moviqcevi, _ Tqva maTiuSma. _ ai, ras vizam: yvelas, vinc swavlobs, mosamsaxureebad vaqcev. isinic xom iseve weren, angariSoben da skolaSi iseve dadian, rogorc mosamsaxureebi TavianT kantoraSi midian da muSaoben xolme. ise rom, bavSvebs samuSaoSi xelfasi ekuTvniT. Cvenc mivcemT xelfass, CvenTvis sul erTia, ras mivcemT, Sokolads, cigurebs, Tojinebs Tu fuls. bavSvebs ki ecodinebaT, rom Tu is ar gaakeTes, rac evalebaT, xelfass ar miiReben.

_ vcadoT, _ daeTanxmnen ministrebi. _ maTiuSs sul gadaaviwyda, rom TviTon ki aRar iyo mmarTveli,

parlamenti marTavda. saxlemwifos. gadaaviwyda da brZana, es axali brZanebuleba quCebis kuTxeebSi gaekraT.

diliT, adrianad, Jurnalistma miirbina sasaxleSi, saSinlad iyo gacecxlebuli.

_ Tu Tqveni udidebulesoba yvela mniSvnelovan cnobas kedelze gaakvrevinebs, maSin gazeTi raRad gvinda?

Jurnalists feleki mihyva fexdafex. Tu Tqveni udidebulesoba TviTon gamoscems axal kanonebs, maS,

deputatebi raRad gvinda! _ sworia, _ daudastura Jurnalistma, _ baroni fon rauxi marTals

brZanebs. mefem mxolod unda Tqvas, ris gakeTeba surs, mere ki depuutatebi moiTaTbireben da ityvian, aZleven Tu ara amis gakeTebis uflebas. iqneba imaT ukeTesi rame moifiqron?

maTiuSi mixvda, rom Cqarda. vin icis, axla ra ambavi datrialdeba! _ Tqvenma udidebulesobam unda inebos da darekos, rom jerjerobiT

isev Sokoladi daarigon, ucbad revolucoam ar ifeTqos. Cven ki am sakiTxis dResve ganvixilavT deputatebis sxdomaze.

maTiuSs guli cuds ugrZnobda. marTlac, Zalian cudi ram moxda. jer gadawyvites, rom es saqme komisiaze gansaxilvelad gadaecaT, magram maTiuSma uari Tqva:

Page 133: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

133

_ vidre komisia rame saqmes Tavs moabams, karga dro gava. maswavleblebs ki uTqvamT, mxolod or kvirasRa moviTmenT, mere wavalTo. morCa da gaTavda.

Jurnalisti felekTan mivida da yurSi raRac wasCurCula. feleks siamovnebiT gaeRima da sityva iTxova.

_ batono deputatebo, - daiwyo felekma. _ me skolaSi davdiodi da vici, iq ra xdeba. erT weliwads gakveTilebze udanaSaulod fexze damayenes samocdaaTjer, udanaSaulod kuTxeSi damayenes asxuTjer, udanaSaulod gareT gamomagdes asocjer. Tqven ggoniaT, marto im skolaSi xdeboda aseTi ram? ara. eqvs skolaSi vswavlobdi da eqvsivegan aseTi ambebi xdeboda. didebi skolaSi ar dadian da amitom ar ician, ra usamarTloba xdeba. Cemi azriT, raki maswavlebleb ar surT, rom bavSvebs aswavlon, unda gamoices kanoni, rom didebs aswavlon. didebi Tavis Tavze rom gamocdian am siamovnebas, waramara wignze aRar migvagdeben. maswavleblebic darwmundebian, didebi ufro Znelad mosavlelebi ariano, da Cvens dabezRebas gadaeCvevian.

deputatebma moxsnes gudas piri da aRar gaCumdnen. erTi ambobda, klasSi meore weliwads usamarTlod damtoveso, meore Cioda, ori Secdoma mqonda da cudi niSani damiwereso. mesame wuwunebda, fexi mtkioda, davigviane da kuTxeSi damayeneso. meoTxe brazobda, Cems umcros Zmas Cemi wignidan furceli amoexia, leqsi ver viswavle, maswavlebelmaki miTxra, Robe-yores nu edebi, Tavis daZvrena gindao.

amasobaSi deputatebs araqaTi gamoecelaT, mosSivdaT kidec da felekma proeqts kenWi uyara.

_ komisia moifiqrebs, rogor moiqces, rom skolaSi samaTlianoba iyos. moifiqrebs, agreTve, bavSvebs swavlaSi mosamsaxureebiviT xelfasi mieceT Tu ara. manamde ki skolaSi didebi ivlian. vinc Tanaxmaa, xeli aswios.

ramdenime deputats raRacis Tqma undoda, magram umravlesobam xeli aswia da felekma gamoacdaxa:

_ seimma kanoni miiRo. arc eniT iTqmis, arc kalmiT aiwereba, ra ambavic maTiuSis

saxelmwifoSi datrialda, roca xalxma bavSvTa seimis dadgenileba gaigo.

_ es ra axali wesebi SemoiRes! _ javrobdnen zogni. _ isaini ratom unda brZaneblobdnen? Cven Cveni seimi gvaqvs da SegviZlia ar daveTanxmoT. imaTma seimma is daadginon, rac bavSvebma unda gaakeTon. imis ufleba ar aqvT, rom Cven gvibrZanon, esa da es gaakeTeTo!

_ kargi, vTqvaT, rom Cven skolaSi viareT, vinRa imuSavebs? – kiTxulobdnen zogni.

_ vina da, bavSvebma akeTon yvelaferi, raki ase undaT, male mixvdebian, rom arc ise advilia, rogorc hgoniaT.

_ vnaxoT, - ambobdnen yvelaze dinjebi, _ iqneba ukeTesic aris. bavSvebi rom darwmundebian, araferi ician da uCvenod arferi SeuZliaT, ufro met pativs gvcemen.

umuSevrebs ki uxarodaT, rom axali kanoni gamovida da swavlaSi xelfass aiReben. kargia, rom yvelafers bavSvebi gaakeTeben, Cven ki skolaSi vivliTo.

bavSvebma Zalian didi mRelvareba gamoiares: biWevbis umravlesobas mexanZreoba da mZRoloba undoda. gogonebi ki saTamaSoebisa da

Page 134: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

134

sakonditro maRaziebis gamyidvlobas natrobdnen. zogi ki, rogorc saerTod xdeba, mTlad sisuleles moiTxovda. erTi biWi ambobda, me minda, jalaTi viyoo, meores indieloba surda, mesames sigiJe moswonda.

_ yvela xom mexanZre da mZRoli ver iqneba! _ uxsnidnen bavSvebs. _ me raRad minda is, rac sxvebs ar undaTo. ojaxebSic erTi dava da kamaTi gaimarTa, roca bavSvebma TavianTi

wignebi da rveulebi mSoblebs gadaabares. _ wignebi Tqven gaafuWeT, rveulebi Tqven daTxupneT da axla Cven unda

gagvijavrdnen, feTxumebi xarTo, _ ambobda deda. _ fanqari dagikargavs, riTiRa davxato, maswavlebeli gamijavrdeba, _

ambobda mama. _ sauzmem daigviana, amwuTs damiwere, rom sauzmis gamo vigvianeb

skolaSi, _ ambobda bebo. maswavleblebi ki sixaruliT cas swvdebodnen, cotas mainc

davisvenebT, didebi wynarebi ariano. _ bavSvebs unda davanaxoT, rogor unda swavla, _ ambobdnen

maswavleblebi. zogni siciliT ixocebodnen am abebze, mxiarulobdnen da xarobdnen,

axali raRaca moxdao. _ sul erTia, mainc didxans ar gastans, _ ambobda yvela. Zalian ucnauri sanaxavi iyo qalaqi, roca didebi wignebiT skolisaken

miiCqarodnen. bavSvebi ki maT magierad kantorebSi, fabrikebsa da maRaziebSi garbodnen. zogierTebi Zalian daRvremilebi iyvnen da rcxvenodaT, zogni ki arafradac ar miiCnevdnen.

_ mere ra moxda? isev bavSvebad viqeciT. viTom rao, cudia bavSvoba? erTmaneTs xvdebodnen Tanaklaselebi, erT merxze msxdari amxanagebi,

da isxsenebdnen gardasul dros, Zvel maswavleblebs, TavianT TamaSobebs da celqobas.

_ gaxsovs, laTinuris maswavlebeli? _ ekiTxeboda amxanags fabrikis inJineri.

_ gaxsovs, erTxel me da Sen rom viCxubeT? raze viCxubeT? _ ho, gamaxsenda, jibis dana viyide da Sen miTxari, foladisa ki ara,

rkinisaao. _ da karcerSi Cagvsxes. erTi eqimi da erTi veqili amisTana laparakiT ise gaerTnen, sul

gadaaviwydaT, rom patarebi aRar iyvnen, da erTmaneTs xels hkravdnen, TxrilSi ubiZgebdnen, garbodnen, da gamorbodnen. quCaSi mimavalma maswavlebelma datuqsa, xalxi giyurebT, quCaSi wesierad unda moiqceTo.

magram zogi Zalian ukmayofilo iyo. erTi restornis patroni sqel-sqeli qali wignebamoCrili midioda skolaSi. ise iyo gaalmasebuli, mtrisas! iuecrad viRac meqanikosma icno.

_ erTi amas uyure, kruxi modis! gaxsovs, rogor gvatyuebda xolme: araySi wyals gvisxamda, qaSayis erT naWers mTlianad qaSayad gviTvlida. modi, fexi davudioT.. Tu bavSvobaa, bavSvoba iyos. xom asea?

meqanikosma fexi daudo. sqeli qali kinaRam waiqca. rveulebi daefanta...

_ xulignebo, _ iyvira sqelma qalma. _ SemTxeviT momixda. _ damacadeT, Tu maswavlevlebels ar vuTxra! didebi rom am ambavSi iyvnen, bavSvebi dinjad da darbaislurad

dadiodnen. cxra saaTze yvela kantora da maRazia Ria iyo.

Page 135: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

135

skolaSi ki didebi isxdnen. moxucebma bolo merxze moikalaTes, RumelTan axlos, iqneba gakveTilebze cota wavTvlimoTo.

sxedan didebi da kiTxuloben, weren, angariSoben. maswavleblebma gamoscades, gamohkiTxes, bevri rame gadaaviwydaT Tu cotao. gajavrebiT mxolod erTi-orjer gaujavrdnen, uyuradRebod sxedxarTo. maS rogor isxdebodnen, yvela imas fiqrobda, netav axla Sin ra xdebao, netav fabrikaSi ra ambaviao; maRazias ra daemarTao, _ yvelgan xom bavSvebi iyvnen baton-patronebi!

didebis adgilas darCenil gogonebs undodaT, kargi diasaxlisoba gamoeCinaT, da gadawyvites: pirveli Tavi saWmeli iseTi gemrieli unda gavakeToT, msgavsi arasodes eWamoTo. Tqma advili iyo, magram gakeTebisa ra mogaxsenoT! gogonebma yvelafris gakeTeba ar icodnen.

_ ici ra, wvnianis magivrad rom muraba iyos? sanovagisTvis maRaziaSi midiodnen. _ uh, ra Zviria! arc erT maRaziaSi ase Zviri ar Rirs! _ waval, sadme sxvagan viyidi. zogierTebi gamyidvels evaWrebodnen, viTomc, ai, ra iafad

vyidulobTo. gamyidvelebi Tavisas ikvexnidnen, bevri vivaWreTo. ise rom, vaWrobis saqme kargad midioda.

_ Tu SeiZleba, aTi forToxali kidev momeciT. _ erTi girvanqa qiSmiSic. _ Sveicaruli yvelic. oRond, kargi iyos, Torem ukan dagibrunebT. _ Cemi yvela saukeTeso xarisxisaa. forToxals ki Txeli kani aqvs. _ Zalian kargi. ramdeni gadavixado? gamyidvelma viTom iangariSa, magram araferi gamouvida. _ fuli ramdeni gaqvs? _ asi. _ Zalian cotaa, amdeni rame mogeci! _ mere movitan. _ kargi. _ moita ra, xurda momeci! _ CerCeto! cotas maZlev da xurdasac mTxov?! unda gamogitydeT, rom maRaziebsa da dawesebulebebSi Semsvlelebs

Zalian uzrdelad eqceodnen. xSirad ismoda: „sulelo! styui, mousvi aqedan! nu ibRinZebi! erTi amas damixedeT, kidev ra gnebavs! momwydi Tavidan!

Zalian xSirad gaigonebdiT: _ moica, jer dedaCemi movides skolidan!.. an: _ daica, male damTavrdeba gakveTilebi da mamaCems yvelafers vetyvi! yvelaze metad upatrono bavSvebi iklebdnen qauriobas: maRaziaSi

Serbodnen, saWmels Wamdnen da fulis gadaxda ar undodaT. policia TiTqos axlac iyo: quCebis kuTxeebSi biWebi idgnen, magram

jer kargad ar icodnen, ra unda gaekeTebinaT. _ saiT gaiqcnen? _ me ra vici! _ Sen Tu ar ici, me riT giSvelo! _ Tu policieli xar, Tvalyuric unda geWiros! _ marTla? Sen erTi maRazia gaqvs da imisTvis ver mogivlia, me xuTi-

eqvsi maRazia mabaria da yvelas unda mivxedo. _ Steri xar.

Page 136: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

136

_ viyo. Tu ar mogwonvar, nu damiZaxeb, morCa da gaTavda. policieli gavida. xmali miwaze misTrevda. _ damiwyo amanac yoyoCoboa! qurdi daiWireo da arc ki icis, saiT

gaiqca. sazizRari samsaxuri maqvs. boZiviT unda iyo dasobili da yvelafers Tvali adevno. TiTo vaSls rom gvaZlevdnen, kidev ho. aucileblad vityvi, policieloba aRar minda-meTqi. morCa da gaTavda. Tu ar momiwoneben, isev skolaSi davbrundebi.

da, ai, mSoblebi skolidan dabrundnen, Svilebma kari gauRes da hjiTxes:

_ aba, dediko, gakveTili gkiTxa maswavlebelma? _ mama, sakontrolo dawere? _ bebo, vis gverdT zixar? _ romel merxze zixar? zogierTi bavSvi kanrtoridan skolaSi gaivlida xolme, rom mama an

deda Sin gaecilebina. _ aba, ras akeTebdi kantoraSi? _ ekiTxeboda mama. _ arafers, magidasTan vijeqi. mere cota xans fanjaraSi viyurebodi.

viRacas miasvenebdnen da imas vuyurebdi. mere papirosi movwie, magram Zalian mware iyo. mere, iq raRaca qaRaldebi ewyo da yvelas xeli movawere. mere viRac sami kaci movida. ver gavige, frangulad laparakobdnen, Tu inglisurad. me vuTxari, ar mesmis-meTqi. mere Cai unda moetanaT, magram ar momitanes. avdeqi da carieli Saqari SevWame. mere telefoniT amxanagebs vurekavdi, rom gamego, rogor iyvnen, magram etyoba, telefonis nomrebi ameria, marto erTma mipasuxa, fostaSi vmuSaob, CvenTan Zalian bevri ucxouri markebiao.

skolidan, mosul zog mSobels ojaxSi kargi sadili daxvda, magram zog ojaxSi sadili an mimwvari iyo, an bavSvebs cecxlic ki ver aenToT da ra sadils gaamzadebdnen. ise, rom mSoblebs saswrafod unda gaekeTebinaT.

_ unda viCqaroT, _ ambobda deda, _ xvalisTvis qveynis gakveTilebi gvaqvs. maswavlebelma Tqva, didebs bevri davaleba unda mogceTo. ra usamarTlobaa! sxva skolebSi cotas iZlevian.

_ kuTxeSi xom aravin dauyenebiaT? dedas cota Sercxva, magram mainc Tqva, daayeneso. _ ra daaSava? _ meoTxe merxze ori mandilosani ijda. amboben, winaT erTmaneTs

icnobdneno. ar vici, agarakze erTad isvenebdnen Tu raRac amis msgavsi yofila. MmTeli gakveTili laparakobdnen. maswavlebelma orjer datuqsa, isini ki, viTomc araferiao, isev qaqanebdnen. maswavlebelma oriveni kuTxeSi daayena.

_ itires? _ erTi isev icinoda, meores ki Tvalebi cremlebiT hqonda savse. _ biWebi ar gawvaleben? _ ise, cotaTi. _ rogorc Cvens dros iyo. _ uxarodaT bavSvebs. maTiuSi Tavis kabinetSi ijda da gazeTSi kiTxulobda, rogor gaiara

am pirvelma dRem, yvelaferi dawvrilebiT iyo aRwerili: qalaqSi er veraferi didi weesrigiao. telefonebi cudad muSaobs, fostaSi werilebi ise ar awyvia, rogorc saWiroao. guSin erTi matarebeli relsebidan gadavarda, magram kaciSvilma ar icis, ramdeni daSavda,

Page 137: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

137

telegrafi moSliliao. ras vzamT, bavSvebi saqmes jer ver mieCvivnen. yvela reforma aseTia, didi dro sWirdeba. arasodes arc erTi reforma ise ar Catarebula, rom qveynis sameurneo cxovrebaSi mniSvnelovani Zvrebi ar gamoewvioso.

komisia ki isev Tavs imtvrevda, rogori kanoni SevadginoT, rom maswavleblebic, bavSvebic da maTi mSoblebic kmayofilebi iyvneno.

erTxel maTiuSTan gabadrul-gabrwyinebuli klu-klu Sevarda da xtunva-xtunviT miaxara:

_ axali ambavia! aba, gamoicani! _ ra moxda? _ hkiTxa maTiuSma. _ xuTasi Savi bavSvi Camovida. maTiuSs aRarc axsovs, erTxel bum-drums depeSa rom gaugzavna,

ornmocdaaTi bavSvi CamoiyvaneT, Cems skolaSi vaswavlio. vidre depeSa bum-drumTan mividoda, TuTiyuSma Tu sxva viRacam kidev erTi nuli Caakakuna Sig da ise gamovida, TiTqos maTiuSi ormocdaaT bavSvs ki ara, xuTass epatiJeboda,

maTiuSi gaognebuli darCa, samagierod klu-klu bednierebisagan fexze aRar idga.

_ ufro kargia, rom xuTasi Camovida! bevri bavSvi rom iswavlis., mTel afrikas mouvlian da moawesrigeben.

klu-klu didi xalisiT moekida saqmes. xuTasive bavSvi baRSi Seiyvana. visac icnobda da visi imedic hqonda, asmeTaurad daniSna. asmeTaurebma Tavis aseulebSi aT-aTi aTmeTauri gamouyves. aTmeTaurebs saxafxulo sasaxleSi TiTo oTaxi misces, asmeTaurebi ki maTiuSis zamTris sasaxleSi daabinaves. klu-klum asmeTaurebs dawvrilebiT auxsna, evropaSi rogor unda moqceuliyvnen, ris gakeTeba SeiZleboda da risa ara. asmeTaurebma maSinve yvelafrei aTmeTaurebs gaagebines, aTmeTaurebma TavianT aTeulebs gadasces.

_ swavliTac ase iswavlian. _ ZiliT sadRa daiZineben? _ jerjerobiT iatakze. _ WamiT vinRa aWmevT, mzareulebi skolaSi dadian. _ jejerobiT um xorcs miirTmeven, imaTTvis sul erTia. klu-klus dros dakargva ar uyvarda, imave dRes, nasadilevs, pirveli

gakveTili Caatara. Tavis moswavleebs yvelaferi ise kargad, ise gasagebad auxsna, oTxi saaTis Semdeg asmeTaurebma cota raRac ukve icodnen da aTmeTaurebs amecadinebdnen.

eseni rom am mecadineobaSi iyvnen, sasaxleSi cxenosani Sikriki Sevarda da ambavi moitana, zoologiur parkSi mglebisTvis galiis kari gauRiaT, mglebi gaqceulan da qalaqis mosaxleoba isea damfrTxali, quCaSi veRar gamosulano.

_ Cemi cxenic ki adgilidan fecs ar icvlida, vidre rkinis maTraxi ar gadavuWire.

_ ratom gamouSves mglebi, ra undodaT! _ bavSvebi damnaSaveni ar arian, _ ambobda Sikriki, _ darajebvi

skolaSi ise wavidnen, imaTi Semcvleli bavSvebisTvis ar uTqvamT, rom kari meqanikurad iReboda. bavSvebma ar icodnen da gaaRes.

_ ramdeni mgeli iyo? _ Tormeti. yvelaze saSiSi erTia. azrze ar var, rogor unda

daviWiroT. _ sad arian!

Page 138: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

138

_ vin icis, sad arian. gaiqcnen. xalxi ambobs, qalaqSi vnaxeT, quCebSi darbodneno. magram imaT ar daejerebaT. ise arian dafeTebulebi, ZaRlic mglad eCvenebaT. mTel qalaqSi xma dayares, zooparkidan yvela mxeci gaiqcao. erTi dedakaci ificeboda, Cemi TvaliT davnaxe, rom vefxvi, hipopotami da ori saTvaliani gveli momdevdao.

klu-klum es ambavi rom gaigo, maSinve ikiTxa, mglebi ranairi cxovelebi arian, afrikaSi ar icis, ar minaxavso.

_ vidre Tavs daesxmebian, daiRrialeben xolme? _ naxtoms akeTeben xolme? _ ikbinebian Tu brWyalebiT ibrZvian? sakbilos yovelTvis etanebian

Tu mxolod maSin, roca mSivrebi arian? _ gambedavebi arian Tu mSiSrebi? _ smena, ynosva da mxedveloba rogori aqvT? maTiuSs cota ar iyos, Sercxva, rom ase cota rame icoda, magram rac

icoda, is ki uTxra. _ me mgoni, baRSive daimalebodnen, _ Tqva klu-klum. _ me da

asmeTaurebi wavalT da xelad vopoviT. afsus, ratom lomebi da vefxvebic ar gaiqcnen, ufro kargi nadiroba gamogvividoda!

maTiuSi, klu-klu da aTi zangi zooparkisaken gaeSurnen. xalxi fanjrebs miawyda. quCaSi sulieris WaWaneba ar iyo. maRaziebi daeketaT. qalaqi ukacriels daemsgavseboda. maTiuSs sircxvilis almurma ahkra, TeTrkanianebi ra mxdalebi ariano.

zooparkSi rom Sevidnen, mohyvnen qvabebis raxuns, Cahberes stvirebs da iseTi xmauri atexes, gegonebodaT, didi laSqari modiso.

garSemo gauvali buCqnari da daburuli tye iyo. _ SeCerdiT! – iyvira klu-klum. _ mSvildi mozideT! buCqebSi raRac

faCunobs. klu-klu win gavarda. xeze acoceba Zlivs moaswro, rom erTi veeba

mgeli eZgera xes, klanWebiT CamoRadra da ymuili gaaba. _ es imaTi winamZRolia! _ CamosZaxa klu-klum amxanagebs. _ axla

SegiZliaT, is danarCenebi galiaSi SeyaroT. buCqebs SemouareT da iqidan daafrTxeT!

asec moiqcnen. dafeTebuli mglebi daoTxilebi gaiqcnen. zangebi misdevdnen da patar-patara isrebs styorcnidnen. medoleebi gamwarebulebi ubagunebdnen dols. erTi marjvniv mihyveboda, meore marcxniv. xuTi wuTic ar gasula, rom TerTmeti mgeli ukve galiaSi ijda.

galiis kari maSinve Caketes. meTormete mgelme rom dainaxa, martoka davrCio, mococxa da sadRac miimala.

klu-klu xidan Camoxta. _ Cqara, baRidan ar gagveqces! magram axla ukve gvian iyo, mgeli gagiJebuli gavarda qalaqSi. xalxma

axla ki namdvilad dainaxa, rom mgeli quCaSi garboda, ukan ki klu-klu da aTi zangi misdevda. yvelaze bolos maTiuSi miCanCalebda. aba, sad SeeZlo, velurebis mxardamxar erbina! oflSi gaxviTquli da gawamebuli fexebs ZlivsRa miaTrevda. erTma gulCvilma dedaberma Tavsi saxlSi SepatiJa da rZe da funTuSa miarTva.

_ miirTvi, maTiuS mefev, _ uTxra dedaberma. _ Sen kargi mefe xar. oTxmoci wlisa var da bevr mefes movswrebivar. Senze ukeTesebic iyvnen, Senze uaresebic, magram SenisTana ki arcerTi ar yofila. Sen CemisTana bebrebzedac ki izrune da skolaSi gvatareb, Tanac swavlaSi xelfass

Page 139: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

139

gvaZlev. Cemi vaJi sadRac Soreul qveyanaSi cxovrobs. yovel eqvs TveSi erT werils migzavnis. me am werilebs ver vkiTxulob da vinaxav. maS ra vqna, ar minda, sxvam waikiTxos, iqneb ra saidumlos mwers! imaT ki SeiZleba momatyuon da sxva rame miTxran. axla me TviTon wavikiTxav da gavigeb, ra sWirs, rogor aris. maswavlebelma miTxra, Tu ibejiTeb, or TveSi Sen TviTon miswero. oh, rogor gaixarebs Cemi biWi!

maTiuSma rZe dalia, dedabers xelze eambora, madli moaxsena da wavida.

amasobaSi mgeli arxSi Camxtariyo da iq mimaluliyo. klu-klum Tqva, mec unda Sevyveo.

_ rao? ar gagiSveb! – uyvira maTiuSma, _ miwisqveSa arxia da ukuneTi xibnele dgas. Sig gamoixrCobi. an arada, mgeli dagfleTs.

magram klu-klu gajiqda, kbilebSi sanadiro dana daiWira da arxSi Caxta. zangeni rom zangebi iyvnen, imaTac ki SiSis zari daeca, bnelSi nadirTan Setakeba Zalian saxifaToao.

maTiuSi erTxans gaognebuli idga, mere ucbad gaaxsenda, rom jibis farani hqonda wamoRebuli. arc ki dafiqrebula, iskupa da pirdapir arxSi gadaeSva. arxis mili Zalian viwro iyo. netav saiT arian? sinaTleze miwisqveSa TaRi gaarCia. qvemoT kanalizaciis WuWyiani, binZuri wyali midioda. iqauroba ise yarda, kacs suli SeexuReboda.

_ klu-klu! _ daiZaxa maTiuSma da eqo yvela mxridan gamoepasuxa. kanalizaciis milebi yvela mxares midioda, maTiuSma ver gaigo, klu-klu gamoepasuxa Tu ara. farans erTi wamiT aanTebda da isev aqrobda, vaiTu didxans ar meyoso. ucbad erT gasasvlelSi xmauri Semoesma.

muxlamde wyalSi mdgarma maTiuSma farani aanTo da dainaxa orive, klu-kluca da mgelic. klu-klum mgels yelSi Casca dana. mgeli xelze daswvda kbilebiT. klu-klum dana meore xelSi gadaitana. mgelma kbilebi gauSva, Tavi daRuna da is iyo, axla mucelSi unda dastakeboda, rom maTiuSi mgels eca, farani TiTqmis TvalSi ataka. mgels sinaTlem Tvali ise mosWra, balani aejagra. maTiuSs meore xelSi revolveri eWira. vidre mgeli gons movidoda, tyvia Sig TvalSi daaxala.

klu-klus guli Seuwuxda. maTiuSma staca xeli da gasasvlelisken gaaTria. miaTrevda da eSinoda, vaiTu Rone ar meyos, vaiTu klu-klu am sibinZureSi CaixrCoso. TviTonac fexze Zlivs idga. vin icis, iqneba marTla cudi ambavic datrialebuliyo. magram zangi bavSvebi gulxeldakrefilebi ar mdgaran. klu-klum arki misca neba, arxSi Cahyolodnen, magram uqmad rodemde idgebodnen? Caxtnen arxSi da farnis Suqi rom dainaxes, maSinve iqiT gaeSurnen. jer klu-klu amoiyvanes maRla, mere maTiuSi da bolos _ mokluli mgeli.

maTiuS, es ra Cagidenia, es ra giqnia, _ eubneboda maTiuSs sevdiani

mefe. – gons modi, maTiuS, didi xifaTi mogelis. SeiZleba daiRupo. imisTvis Camovedi, rom gagafrTxilo, magram, mgoni, davigviane. erTi kviriT adrec Camovidodi, magram rac memamanqaneebad bavSvebma daiwyes muSaoba, Tqveni rkinigzebi aRarafrad varga. iZulebuli gavxdi, sazRvridan forniT vimgzavre: Sens soflebs da qalaqebze gamoviare, xalxi vnaxe, movusmine, ras ambobdnen Senze. maTiuS, damijere, Zalian cudad gaqvs saqme.

sevdiani mefe Tavisi saxelmwifodan farulad wamosuliyo, rom maTiuSisTvis rogorme eSvela.

_ ra moxda, ra ambavia, _ hkiTxa aRelvebulma maTiuSma.

Page 140: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

140

_ bevri cudi rame moxda, magram Sen gimalaven, gatyueben da araferi ar ici.

_ me yvelaferi vici, _ iwyina maTiuSma, _ yoveldRe vkiTxulob gazeTs. bavSvebi TandaTan eCvevian saqmes, komisia muSaobs. arc erTi reforma cxovrebaSi ise ar gatarebula, Zvrebi ar gamoewvios. me vici, rom jer yvelaferi mowesrigebuli ar aris.

_ maTiuS, Sen mxolod erT gazeTs kiTxulob, Sens gazeTs. imaSi sul tyuilebs weren, aba, sxvebi waikiTxe!

da sevdianma mefem sawer magidaze mozrdili Sekvra daudo. maTiuSi dinjad Slida gazeTebs da mxolod didi asoebiT daweril

saTaurebs kiTxulobda. bevric rom ar waekiTxa, mainc gaigebda, Sig ra ewera. maTiuSs Tvali daubnelda.

„maTiuS mefe Wkuaze Seirya~. „mefe colad irTavs afrikel maimuns~. „Savi eSmakebis mefoba~. „ministri qurdia. sapatimrodan jaSuSis gaqceva~. „gazeTebis gamyidveli feleki baroni gaxda~. „ori cixesimagris afeTqeba~. „maTiuSs arc zarbaznebi aqvs, arc tyvia-wamali~. „omis winadRes~. „ministrebi ganZeulobas ezidebian~, „Zirs tirani mefe!~ _ es xom sicruea! – iyvira gulmosulma. _ mxolod da mxolod

monaCmaxi! romeli Savi eSmakis mefobaze weren? zangi bavSvebi rom Camovidnen saswavleblad? ras aSaveben! piriqiT, zogjer gvexmarebian kidec! galiidan mglebi rom gaiqcnen, zangebma sicocxle safrTxeSi Caigdes da mglebs gamoekidnen, imaT Seyras galiaSi, sakvamurebi gasawmendi rom iyo, wamsdauwum xanZari Cndeboda da TeTri bavSvebi ki mainc ar wmendnen, isev zangma biWebma Camowmindes. arc zarbaznebsa da tyvia-wamalze weren simarTles, erTic gvaqvs da meorec. me vici, rom feleki gazeTebis gamyidveli iyo, magram arasodes qurdi ar yofila da arc me gaxlavarT tirani mefe.

_ maTiuS, nu brazob, amiT verafers uSveli. me geubnebi, Zalian cudad gaqvs saqme. Tu ginda, qalaqSi gavideT da Seni TvaliT naxe yvelaferi.

maTiuSma ubralo biWiviT Caicva. sevdian mefesac ubralod ecva. oriveni qalaqSi gavidnen.

gzad yazarmasTan gaiares, maTiuSs gaaxsenda, Rame sasaxlidan rom gamoipara omSi wasasvlelad da felekma am yazarmis gverdiT Caatara. o, ra bednieri iyo maSin! ra bavSvi iyo, araferi gaegeboda qveynierebaze. axla ki yvelaferi icis da aRarafers elodeba.

yazarmasTan xanSiSesuli jariskaci idga da Cibuxs abolebda. _ ra ambavia TqvenTan, jarSi ra xdeba? _ araferi, ra unda moxdes, bavSvebi parpaSoben. mTeli yumbarebi

salutebze daxarjes, zarbaznebi gaaoxres, sadRaa jari da laSqari! da jariskaci atirda. Semdeg gabrikasTan mividnen. aqac erTi muSa ijda, muxlze wigni

gadaeSala da meore dRisTvis leqss izepirebda. _ ra ambavia Tqvens fabrikaSi? _ SediT da Tqveni TvaliT naxeT. axla yvelas SeuZlia Sesvla.

Page 141: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

141

Sevidnen. kantoraSi qaRaldebi aqeT-iqiT iyo mimofantuli, mTavari qvabi gaxeTqiliyo, manqanebi gaCerebuli idga. saamqroSi ramdenime biWi trialebda.

_ aq ras akeTebT, biWebo! _ ra vici, xuTasi bavSvi gamogvzavnes samuSaod, CvenRa davrCiT.

danarCenemba Tqves, sulelebi xom ar vgonivarTo da mousves sacuRlutod. ocdaaTniRa varT. araferi ar viciT, ra unda gavakeToT, yvelaferi gafuWebulia. cotas movgviT, movasufTavebT aqaurobas da meti araferi. Cveni mSoblebi skolaSi dadian, DSin mogvewyineba xolme. esec ar iyos, uxerxulia, xelfasi aiRo, roca kaci arafers akeTeb.

isev quCaSi gavidnen. maRaziebis umravlesoba dakeTili daxvdaT, Tumca ki yvelam icoda,

rom mglebi ukve galiaSi isxdnen. erT maRaziaSi Sevidnen. gamyidvelad lamaz-lamazi gogona idga. _ mSveniero qaliSvilo, maRaziebi ratom aris daketili? _ imitom, rom yvelaferi daipares. arc policiaa, arc jari. quCebSi

xulignebi daZrwian da yvelafers iparaven. visac ra hqonda, Sin waiRo da Seinaxa.

iqidan sadgurSi Seuxvies. relsebze damsxvreuli matarebeli idga. _ ra moxda? _ meisre burTis saTamaSod gaiqca, sadguris ufrosi saTevzaod wavida,

memanqanem ar icoda, sad unda daemuxruWebina matarebeli, da, ai, ra moxda, asi kaci daiRupa.

maTiuSma tuCze ikbina, rom ar atirebuliyo. sadguris axlos saavadmyofo iyo. aqac bavSvebi iyvnen da TiTqos

uvlidnen avadmyofebs. eqimebic xandaxan erTi saaTiT Semoirbendnen xolme, Tu meore dRisTvis cota gakveTili hqondaT saswavlebeli. magram am saqmes ar Sveloda. avadmyofebi kvnesodnen, uwamlod ixocebodnen, bavSvebs ki eSinodaT, ar icodnen, ra eqnaT, idgnen da tirodnen.

_ ras ityvi, maTiuS, ar davbrundeT sasaxleSi? _ ara. Cems gazeTSi unda mivide da Jurnalisti vnaxo, _ mSvidad miugo

maTiuSma, Tumca ki etyoboda, rom boRmiT iyo savse. _ me ver gamogyvebi, maTiuS, _ uTxra sevdianma mefem. _ vaiTu micnon! _ male davbrundebi, _ Tqva maTiuSma da redaqciisaken gaeSura. sevdianma mefem Tvali gaayola, Tavi gadaaqnia da sasaxleSi dabrunda. maTiuSi ki ar midioda, mirboda. muStebi moekumSa da grZnobda,

TandaTan rogor uficxdeboda ZarRvebSi hainrix uswrafesis sisxli. _ damacade, Se avazako, matyuarav, crupentelav! me Sen giCveneb seirs! maTiuSi Jurnalistis oTaxSi Sevarda. sawer magidasTan Jurnalisti

ijda, divanze feleki gaSxlarTuliyo da sigaras abolebda. _ aa, Senc aqa xar! _ ar ki Tqva, iyvira maTiuSma. _ miT ukeTesi, orives

erTad mogelaparakebiT. es ra giqniaT, es ra CagideniaT?! _ Tqveno mefuro udidebulesobav, inebeT da dabrZandiT, _ Tavisi

dabali, daSaqruli xmiT SesTavaza Jurnalistma. maTiuSi SekrTa, axla ukve darwmunebuli iyo, rom Jurnalisti viRacis

JaSuSad muSaobda. ramdeni xania, maTiuSs guli ugrZnobda, magram axla yvelafres mixvda.

_ esec Sen, jaSuSo! _ iyvira maTiuSma da Tavisi ganuyreli revolveri daumizna, magram jaSuSma elvis siswrafiT xelSi xeli staca. tyvia Wers moxvda.

Page 142: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

142

_ revolveri bavSvebis saqme ar aris, _ RimiliT uTxra Jurnalistma da xeli ise magrad mouWira, kinaRam xorci Semoaglija. maTiuSs revolveri xelidan gauvarda. Jurnalistma aiRo, saweri magidis ujraSi Cado da daketa.

_ axla mSvidad movilaparakoT. maS, ase. riT ganvarisxe Tqveni mefuri udidebulesoba? iqneba imiT, rom Cems gazeTSi vicavdi? an iqneb imiT, rom vamSvidebdi da yvelafers vuxsnidi? Tu imiT, rom klu-klus vaqebdi? amitom meZaxis Tqveni mefuri udidebulesoba jaSuSs? amitom surda Tqvens mefur udidebulesobas Cemi daxvreta?

_ es suleluri saskolo kanoni raRaa? _ me ra SuaSi var? bavSvebma xmis umravlesobiT daadgines. _ gazeTSi ratom ar dawereT, rom Cveni cixesimagreebi aafeTqes? _ es ambavi samxedro ministrs unda moexsenebina. aseTi rame xalxma ar

unda icodes, es samxedro saidumloebaa. _ sazRvargareTis mefis tyeSi momxdari xanZris ambavs ise

TavgamodebiT ratom kiTxulobdiT? _ Jurnalistma yvelaferi unda ikiTxos, rom gazeTisTvis cnobebi

SearCios. Tqveni udidebulesoba Cems gazeTs yoveldRiurad kiTxulobda. ras gvibrZanebT, cudad vwerdiT?

_ o, piriqiT, Zalian kargad, metismetad kargadac ki, _ mwared Caicina maTiuSma.

Jurnalistma TvalebSi Sexeda maTiuSS da hkiTxa: _ nuTu Tqveni udidebulesoba kidev miwodebs jaSuSs? _ me giwodeb! – iyvira felekma da divanidan wamoxta. Jurnalisti gafiTrda, feleks Sexeda, felekma gacofebulma Sexeda

da, vidre biWebi gons movidodnen, ukve karebSi idga. _ cinglianebo, Cven kidev SevxvdebiT erTmaneTs, _ daiZaxa da kibeebze

swrafad Cairbina. sadarbazo SesasvlelTan moulodnelad manqana gaCerda. Jurnalistma

mZRols raRac uTxra. _ daiWireT, ar gauSvaT! _ yviroda feleki Ria fanjridan. magram ukve gvian iyo, manqana quCis mosaxvevSi miimala. esec rom ar

yofiliyo, vin daiWerda? fanjarasTan ramdenime usaqmurs moewyara Tavi, rom gaegoT, ra xdeboda.

maTiuSS Tavzari dasca am ambavma da gaxevebuli idga. feleki tiriliT Cauvarda fexebSi.

_ mefev, momkali! yvelaferi Cemi bralia! _ bRaoda feleki, _ vai, ra ubeduri var! es ra Cavidine!

_ moica, felek, yvelaferze mere vilaparakoT dinjad da wynarad. rac

waxda, imas aRara eSveleba ra. WirSi mSvidi da TavdaWerili unda iyo. rac moxda,, imas Tan nuRar gadahyvebi. unda ifiqro imaze, rac mosaxdenia, rac gasakeTebelia.

feleks guliT surda, maSinve yveklaferi moeyola, magram maTiuSs arc erTi wuTis dakargva ar undoda.

_ felek, yuri migde. telefonebi gafuWebulia. me mxolod SenRa damrCi. xom ici, sad cxovroben ministrebi?

_ eg Tu ar vici, maS, sxva raRa mecodineba. sxvadasxva quCaze cxovroben. magari fexebi maqvs, nu geSinia, ori weliwadi gazeTebs vyiddi. ginda, ministrebi sasaxleSi moviyvano?

_ saswrafod.

Page 143: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

143

maTiuSma saaTze daixeda. _- ra dro dagWirdeba? _ naxevari saaTi. _ kargi. or saaTSi sefedarbazSi unda damxvdnen. gaafrTxile,

vinicobaa, vinmem Tavi moiavadmyofa, axsovdes, hainrox uswrafesis STamomavali var.

_ movlen! me vici, rasac vetyvi! _ dahpirda feleki. _ mere fexsacmeli gaixada, ordenCamokidebuli elegenturi pijakic

gaiZro. magidaze tuSis boTli idga, felekma aiRo, Sarvali, xelebi da pirisaxe tuSiT moiTxupna da fexSiSveli gaiqca ministrebis mosawvevad.

maTiuSi ki sasxlisaken gaeSura, rom ministrTa sabWos sxdomis win erTxel kidev esaubra sevdian mefesTan.

_ sad brZandeba is ucxo batoni, dilas rom mesaubreboda? _ sulmouTqmelad hkiTxa klu-klus, rogorc ki gogonam karebi gauRo.

_ ucxo batoni wabrZanda, magidaze werili dagitova. daboRmili maTiuSi oTaxSi Sevarda, werils xeli staca da waikiTxa: „Cemo Zvirfaso, Cemo sayvarelo maTiuS! moxda swored is, risac

yvelaze metad meSinoda. me usaTuod unda wavide. Zvirfaso maTiuS, rom ar gicnobde, rogori xar, SemogTavazebdi, CemTan wamodi-meTqi. magram vici, rom Sen amas ar izam. icode, CrdiloeTis gziT mivdivar. Tu moindomeb, cxeniT or saaTSi damewevi. samikitnoSi dagelodebi. Tu erTmaneTs veRar SevxvdiT, sul gaxsovdes, rom Seni megobari var. mendobode da gjerodes Cemi maSinac ki, roca mogeCveneba, rom me Sen giRalate. rac unda Cavidino, icode yvelafers Sens sasikeTod Caviden. mxolod erT rames gemudarebi: es yvelaferi saidumlod unda darCes, aravin, arc erTma sulierma ar unda gaigos. werili wakiTxvisTanave dawvi. Zalian mebralebi, Cemo sayvarelo bavSvo, Cemo sabralo uTvistomo obolo. netav SemeZlos, dagifaro am ubedurebisgan, rac Sen mogelis. netav SemeZlos, nawili mainc agarido im simwarisa, rac Sen mogelis. ifiqre, maTiuS, iqneba CemTan wamosvla jobdes. werili aucileblad dawvi~.

maTiuSma waikiTxa, maSinve sanTeli aanTo da werili alze daiWira.

qaRaldi abrialda, daigrixa da gaSavda. maTiuSs cecxlze TiTebi ewvoda, magram arafrad agdebda.

„TiTebi ki ara, suli ufro mtkiva, suli~, _ es fiqri utrialebda TavSi.

kedelze ded-mamis suraTebi ekida. maTiuSma Sexeda da gaaxsenda: „sabralo uTvistomo oboli~. mxolod Rrmad amoioxra, tiriliT ar utiria. tirili axla ar

SeiZleboda, Tavze gvirgvini unda daedga da Tvalebi dawiTlebuli ar unda hqonoda.

oTaxSi fexakrefiT Semovida klu-klu. maTiuS aravisi naxva ar undoda, arc klu-klus Semosvla gaxarebia, magram gogona ise morCilad idga, maTiuSs guli moulba da nazad hkiTxa:

_ ra iyo, klu-klu, ginda rame? _ TeTr mefes raRac awuxebs da klu-klus umalavs. TeTri mefe Tavis

saidumlos ar andobs Sav velur klu-klus. magram klu-klum yvelaferi icis da TeTr mefes gasaWirSi ar miatovebs.

Page 144: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

144

klu-klum xelebi maRla aswia da es fici ise warmoTqva. bum-drummac swored ase Sehfica maSin maTiuSs. _ Sen ra unda icode, klu-klu? _ hkiTxa gulaCuyebulma maTiuSma. _ TeTr mefeebs maTiuSis oqro SeSurdaT. TeTr mefeebs surT, maTiuSi

daamarcxon da moklan. sevdian mefes maTiuSi ebraleba. magram araferi SeuZlia, sustia da Zlieri mefeevisa eSinia.

_ gaCumdi klu-klu! _ klu-klu Cumad iqneba, rogorc samare, magram klu-klum sevdiani

mefe icno. maTiuSs es daferflili werili ufro gascems, vidre klu-klu.

_ gaCumdi, klu-klu, aRaraferi Tqva! _ uTxra maTiuSma, werilis ferfli iatakze dayara da da fexiT gasrisa.

_ klu-klu ficsa debs, rom aRarfers ityvis. swored droc iyo, laparaki moeTavebinaT: msaxurebi skolidan

dabrunebuliyvnen da kabinetSi xelis kvriT da jikav-jikaviT Semocvovdnen.

maTiuSs sibrazisagan cecxli waekida. _ es ra Rrialia! _ iyvira gulmosulma. _ rodis aqeTaa, rom mefis

msaxurebi RrianceliT Serbian mefis kabinetSi! skolaSi ar geyoT celqoba?

ceremonmaisters ise Sercxva, yurebic ki gauwiTlda. _ Tqveni mefuro udidebulesobav, gevedrebiT, apatieT danaSauli. am

sacodavebs iseTi bavSvoba hqondaT, TamaSi ra iyo, ar icodnen. jer xelis biWebi iyvnen, mere mzareulis Segirdebad muSaobdnen, bolos ki msaxurebi gaxdnen. mTeli sicocxle moridebulebi da sityvauTqmelebi unda yofiliyvnen. aseTebic iyvnen. axla ki mTlad gadairivnen da SeSlilebs daemsgavsnen.

_kargi, kargi. sefedarbazi moamzadeT, naxevar saaTSi sxdoma daiwyeba. _ vaime, xvalisaTvis Zalze bevri davaleba mogvces, _ daikvnesa erTma

msaxurma. _ me ruka maqvs dasaxati. _ me eqvsi amocana maqvs da erTi gverdi.. _ xval skolaSi ar waxvalT, _ gaawyvetina gacofebulma maTiuSma. msaxurebma Tayvani sces da Cumad gavidnen. magram karebSi mainc

daerivnen erTmaneTs: erTma meores xeli hkra da karis saxelurze nikapi Camoakvrevina.

am dros gaTxupnil-gaoflili da SarvalCamoxeuli feleki movarda: _ davaleba Sevasrule. ministrebi movlen. mere ki yvelaferi uambo. diax, gazeTSi Turme marTla ewera: feleki fulsac iparavda, qrTamsac

iRebda. maTiuSis magivrad audiencias roca awyobda, gasacem saCuqrebSi rac moeweoneboda, TviTon iRebda. vinc fuls an saCuqars miarTmevda, imas yvelaze yvelaze karg rames aZlevda. ramdenime biWi Seuamxanagebia. maT Soris antekic. es biWebi yoveldRe modiodnen da saCuqrebi mihqondaT. jaSuSi ki arasodes yofila feleki. es yvelaferi Jurnalistma urCia. iman ubrZana, baroni dairqvi da ordenic moiTxoveo. jer megobrad aCvenebda Tavs, mere ki ucbad mosTxova, yalbi sabuTebi gaakeTeT, viTom maTiuSi ministrebs samsaxuridan iTxovs da didebs yovelgvar uflebas arTmevs, saxelmwifos marTvas bavSvebs avalebso. felekma uari uTxra. Jurnalistma qudi daixura da daemuqra: Tu uars ityvi, mefesTan mival da movaxseneb, rom saCuqrebs iparav da qrTams

Page 145: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

145

iRebo. felekic SeSinda. ver mimxvdariyo, Jurnalistma saidan icoda yvelaferi. maSin ase fiqrobda, Jurnalistebma, saerTod, yovelTvis yvelaferi iciano. axla ki mixvda, rom Jurnalisti jaSuSi yofila.. im sabuTis garda, sxva yalbi sabuTic gaakeTes. raRac mimarTva Tu mowodeba iyo msoflios bavSvebisadmi.

maTiuSs xelebi zurgze Semoewyo da kabinetSi bolTasa scemda. _ ho, Zalian cudi saqmeebi gikeTebia, felek, magram mipatiebia. _ rao? mipatiebiao? Tu Tqveni mefuri udidebulesoba mapatiebs, me

vici rasac vizam. _ ras izam! _ yvelafers mamaCems vetyvi da iseT dRes damayris, mTel sicocxleSi

ar damaviwydeba. _ nu, felek, nu etyvi. rad unda uTxra? xom SegiZlia, sxvanairad

gamoisyido danaSauli! iseTi dro dagvidga, xalxi gvWirdeba. Senc mWirdebi.

_ samxedro ministri geaxlaT, _ moaxsena sasaxlis marSalma. maTiuSma gvirgvini daidga. - o, ra mZime iyo mefis gvirgvini! _ daidga

gvirgvini da sefedarbazSi gabrZanda _ batono samxedro ministro, ras momaxsenebT? oRond, mokled,

pirdapir saqmeze meleparakeT. bevri ram uTqvenodac vici. _ Tqvens mefur udidebulesobas movaxseneb, rom Cven gvaqvs sami

cixesimagre (gvqonda xuTi), oTxasi zarbazani (gvqonda aTasi) da orasi aTasi Tofi. yumbarebi aTi sabrZolo dRis samyofi gvaqvs ( sami Tvis samyofi gvqonda).

_ Ceqmebi, zurgCanTebi da orcxobilebi? _ sawyobebi savsea, marto marmeladi SeiWama. _ utyuari cnobebi gaqvT? _ sruliad utyuari. _ Tqven fiqrobT, rom male omi daiwyeba? _ me politikaSi ar verevi. _ dazianebuli zarbaznebi da Tofebi SeiZleba male SevakeToT? _ zogi Zalian aris dazianebuli, danarCeni SeiZleba SevakeToT, Tu

qarxnebSi Rumelebi da qvabebi kargad muSaobs. maTiuSs is fabrika gaaxsenda, sevdianma mefem rom aCvena, da Tavi

CaRuna. amis gaxsenebaze mefis gvirgvini ufro daumZimda. _ batono samxedro ministro, jarSi ra ganwyobilebaa? _ jariskacebi da oficrebi nawyenebi arian. yvelaze metad is stanjavT,

rom samoqalaqo skolaSi dadian. me rom samsaxuridan gadayenebis brZaneba miviRe..

_ Tqveni gadayenebis brZaneba yalbi iyo. me araferi vicodi. xeli Cem magivrad mouweriaT.

ministrma Subli Seikra. _ gadayenebis brZaneba rom miviRe, CemTan delegacia movida, samxedro

skolaSi gagvgzavneTo. Savi dRe davawie! raki gibrZanes, samoqalaqoSi iswavliTo, maS, samoqalaqoSi mousviT_meTqi. rom gibrZanon, cecxlSi CavardiTo, cecxlSi unda Cavarde; jojoxeTSi wadio, jojoxeTSi unda amoyo Tavi.

_ yvelaferi rom isev Zveleburad datrialdes, mapatiebdiT? samxedro ministrma xmali iSiSvla.

Page 146: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

146

_ Tqveno mefuro udidebulesobav, meca da Cemi jariskacebic mzada varT, Cveni gmiri mefis winamZRolobiT Tavi davdoT mamulisa da jariskacuri Rirsebis dasacavad!

_ kargia, Zalian kargia. „jer yvelaferi ar daRupula,~ - gaifiqra maTiuSma. ministrebi fexiT siaruls SeCveulebi ar iyvnen, qoSin-qoSiniT

modiodnen da daagviandaT. sasaxlis marSalebma gamoacxada, ministrebi mobrZandneno, magram mobrZandnen ki ara, Zlivs moqoSindnen,

sxdoma rom daiwyo, maTiuSma ministrebs uTxra: yvelaferi jaSuSi Jurnalistis bralia da axla unda movisazroT, rogor moviqceT, ra vqnaTo.

maSinve gazeTSi daweres, bavSvebi xvalidan skolaSi ivliano. vinc am ambavs gvian gaigebs, ara uSavs, cota daigvianos, magram misvliT uTuod mivideso. didebi Sesvenebamde darCnen skolaSi, Semdeg ki yvela Tavis samsaxurSi wavideso. umuSevrebs erT Tves kidev miecemaT swavlis fuli, mere, Tu undaT, bum-drumis saxlebis, skolebisa da aTasi raRacis aSeneba undao. amasobaSi orive seimi daixureba. pirvelad didebis seims gaxsnian, mere moifiqreben ra uyon axalgazrdobas. xolo roca reglaments SeimuSaveben, bavSvTa seimic gaixsneba. oRond ise, rom bavSvebi mxolod ityvian, rac undaT, didebis seimi ki maT survils ganixilavs da ityvis, SeiZleba Tu ara am survilis Sesruleba. bavSvebs ar eqnebaT ufleba didebs rame ubrZanon. deputatebad kenWs iyrian mxolod wesieri da kargi moswavleebi.

am mimarTvas xels awerdnen maTiuSi da misi yvela ministri. Semdeg maTiuSmaxeli moawera jariskacebisadmi mimarTvas am mimarTvaSi maTiuSma saboloo omi da TavianTi gamarjvebebi

gaixsena. „Cveni yvelaze saimedo ori cixesimagre afeTqebulia. maS, dae,

TiToeuli jariskacis gmiruli mkerdi iqnes auRebel cixesimagred imaTTvis, vinc Cvens miwa-wyalze fexis Semodgmas gabedavs!~ _ ase mTavrdeboda mimarTva. maTiuSma da samxedro ministrma xeli moaweres.

vaWrobis ministri gazeTSi xelosnebs sTxovda, yvelaferi saswrafod SeakeTeT, maRaziebi saswrafod gaaReT, Torem qalaqi Camkvdari da ulamazoao.

ganaTlebis ministri bavSvebs hpirdeboda, Tu kargad iswavliT seimi isev gaixsnebao.

policiis prefeqti Tavs isebda, xval diliTve policia Tavis saqmes Seudgebao.

_ jerjerobiT verafers gavakeTebT, _ Tqva ufrosma ministrma. _ unda movicadoT, vidre fosta-telegrafi muSaobas daiwyebdes. mere gavigebT, ra xdeba Cvens qveyanaSic da sazRvargareTac.

_ ra unda momxdariyo? _ hkiTxa SeSfoTebulma maTiuSma. mas ukve egona, rom yvelaferi advilad da kargad gamosworda. isic ki ifiqra, iqneba sevdianma mefem marto SemaSinao.

_ ar viciT, ra unda momxdariyo. jer araferi ar viciT. meore dRes yvelaferi kargad aewyo. pirvel gakveTilze

maswavleblebma gazeTi waikikiTxes, Sesvenebaze Tavis moswavleebs daemSvidobnen da didebi Sin wamovidnen. Sin wignebi isev bavSvebs gadaabares. Tormet saaTze yvelaferi ukve Zveleburad iyo. unda

Page 147: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

147

gamogitydeT, rom yvelani gaxarebulebi darCnen: didebic, bavSvebic da maswavleblebic.

maswavleblebi bavSvebs arafers eubnebodnen, magram Zalian kmayofilebi ki iyvnen: Turme didebTanac karga bevri Tavsamtvrevi saqme hqondaT. axalgazrdebi, visac jer ocdaaTi weli ar SesrulebodaT, Zalian celqobbdnen: erTmaneTs ar asvenebdnen, gakveTilebze icinodnen da xmaurobdnen.. xnierebi wuwunebdnen, cudad vsxedvarTo, Tavi gvtkivao, suli gvexuTebao, melani cudi gvaqvso. moxucebs ki gakveTilebze eZinaT da arageri esmodaT. maswavlebeli rom daiyvirebda xolme, isini arafrad agdebdnen; umravlesoba yru gaxldaT. axalgazrdebi aTasnair oins uwyobden moxucebs. moxucebi Ciodnen, ar gvasvenebebno. erTi sityviT, skolaSi bavSvebs iyvnen miCveulebi da erCivnaT, yvelaferi Zveleburad yofiliyo.

kantoraSi dabrunebuli didebi TiTqos javrobdnen, bavSvebs yvelaferi Tavdayira dauyenebiaTo, magram gunebaSi fiqrobdnen, iqneb erTi mxriv kargic aris: Tu rame saWiro sabuTi daikarga, bavSvebs davabralebTo. mosamsaxureebi xom sxvadasxvanairebi arian: zogs yvelaferi saaTiviT aqvs awyobili, zogs ki saqmeebi areul-dareuli uyria.

yvelaze cud dReSi fabrikebi iyo, magram umuSevrebi sixaruliT exmarebodnen aRdgenaSi. imedi hqondaT, dainaxaven, ra kargad vmuSaobT, da SeiZleba aqve dagvtovono.

am dRes qalaqSi erTi-organ patara Cxubi gaimarTa, magram policia kargad gaxldaT dasvenebuli da dilidanve energiulad moekida Tavsi saqmes. qurdebsa da yalTabandebs imdenis moparva da Seylapva moeswroT, rom axla mxolod isxdnen da SiSiT caxcaxebdnen, Cveni saqmianoba ar gamoaSkaravdeso. zogierTs adamianoba kidev SerCenoda, jer mourjulebel qurdad ar qceuliyo. aseTebi isev ukan abrunebdnen TavianT monapars.

saRamoTi mefis manqanam qalaqSi rom gaiara, yvelaferi isev Zveleburad gamoiyureboda.

garda amisa, maTiuSisTvis im saRamos unda ecnobebinaT Tavisi qveynisa da sazRvargareTis ambebi.

amasobaSi klu-klum isev mohkida xeli zangi bavSvebis swavla-ganaTlebas. maTiuSi gakveTilze daeswro da gancvifrebuli darCa, zangi bavSvebi yvelafers ra advilad swavlobeno. magram klu-klum uTxra, asmeTaurad yvelaze niWieri da muyaiTebi avirCie, danarCenebi ase advilad ver iswavliano. ra icoda sawyalma klu-klum, rom ase male da ase savalalod Sewydeboda misi gakveTilebi.

pirveli, ra Tqma unda, ufrosi ministri mobrZanda. guSin samxedro ministri pirveli imitom movida, rom fexiT siaruls SeCveuli iyo.

ufrosi ministri Zalian Secbunebuli da daRonebuli Canda. iRliaSi qaRaldebis Sekvra amoeCara.

_ ra moxda, batono ministro? _ cudi ambavia, _ amoioxra ufrosma ministrma. _ swored asec unda

momxdariyo. vin icis, iqneba ukeTesic aris. _ ra, ra moxda TqviT, Tu ambobT. _ omi daiwyo. maTiuSi SekrTa. am laparakSi rom iyvnen, danarCenma ministrebma Tavi moiyares.

Page 148: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

148

moxuc mefes taxti SvilisTvis gadacia. Svilsac xelad omi gamoucxadebia da maSinve maTiuSis dedaqalaqisken wamosula jariT.

_ maS, sazRvarze gadmovidnen? _ ori dRis win. ukve ormoci versi gamoiares. waikiTxes depeSebi da werilebi. karga didxans kiTxulobdnen. maTiuSma

daxuWa daRlil-gamoRamebuli Tvalebi, usmenda da fiqrobda, TqmiT ki arafers ambobda.

„iqneb ukeTesic aris.~ samxedro ministrma sityva iTxova. _ me jer ar vici, romeli gziT modis mteri, magram me mgoni, im ori

afeTqebuli cixesimagrisken wamova. Tu swrafad iara, dedaqalaqamde xuT dRes moundeba. Tu nela wamovida, aTi dRec dasWirdeba, vidre aqamde moaRwevdes.

_ rogor, gzaSi ar unda davuxvdeT?! _ iyvira maTiuSma. _ ar SeiZleba. xalxma TviTon unda daicvas Tavi. mxolod ramdenime

patara razmi unda gaigzavnos, Tumca ki xalxi codvaa da iaraRic. Cemi azriT, dedaqalaqamde unda movuSvaT da samkvdro-sasicocxlo brZola qalaqgareT, mindorSi gavumarToT. an gavimarjvebT, an...

da saTqmeli ar daamTavra. _ iqneb is ori mefe dagvexmaros?. _ laparakSi Caeria sagareo saqmeTa

ministri. _ amis dro ukve aRar aris, _ CaurTo samxedro ministrma. _ Tumca, ar

vici, aseT rameebSi ver verkvevi. sagareo saqmeTa ministri didxans laparakobda, rogor unda

moqceuliyvnen, rom is ori mefe am mefis winaaRmdeg aemxedrebinaT. sevdiani mefis imedi namdvilad SeiZleba gqondeT. magram erTi is aris,

omi ar uyvars da jaric mcire hyavs. is arafers gaakeTebs. im wina omSic monawileoba ar miuRia, rezervSi idga. esec ise moiqceva, rogorc yviTelkaniani mefeebis megobari TeTrkaniani mefe. am mefs maTiuSma yvela yviTelkaniani mefe dauTmo. ise rom, mizezi ara aqvs Cvens winaaRmedg sabrZolvelad. Tumca, vin icis, iqneb Savi mefeebic imas unda?

ufrosma minisrtma Tqva: _ batonebo, me erT rames girCevT, nu miiRebT Cems rCevas, magram nurc

gamirisxdebiT. Cemi rCevaa: mters nota gavugzavnoT, rom omi ar gvsurs, da gagvagebinos, Cvengan ra unda. me mgoni, marto kontribucia endomeba. axlave agixsniT. uomrad ratom dagviTmo navsadguri, iafad ratom mogvyida aTi gemi? imitom, rom undoda, bum-drums oqro gamoegzavna. Cven fuli bevri gvaqvs. araferi dagvakldeba, rom naxevari imas mivceT.

maTiuSi xmas ar iRebda. muStebi mokuma da xmas ar iRebda. _ batoni ufroso ministro, me mgoni, ar iyabulebs, _ Tqva finansTa

ministrma. _ naxevarze ratom dagvTanxmdeba, roca SeuZlia mTeli waiRos. ratom unda Sewyvitos omi, roca mogeba SeuZlia? sityva mivceT baton samxedro ministrs.

maTiuSi molodinad iqca da muStebi ise mokuma, kinaRam frCxilebi xircSi Seeso.

- me vfiqrob, rom nota unda gaigzavnos, _ Tqva samxedro ministrma. _ Tu pasuxi gamogvigzavna, mere Cven vupasuxebT. me amaSi ver verkvevi, magram is ki vici, rom am ambavs ramedenime dRe dasWirdeba. Tundac ori dRe, Tundac erTi dRe dasWirdes. CvenTvis yoveli saaTi Zvirfasia. am xanSi ass Tu ara, ormocdaaT zarbazansa da Tofs mainc SevakeTebT.

Page 149: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

149

_ Tu naxevar oqroze dagvTanxmda da omi Sewyvita? _ hkiTxa maTiuSma dabali, sasiamovno, raRac ucnauri xmiT.

siCume Camovarda. yvelani samxedro ministrs misCerebodnen. samxedro ministri jer gafiTrda, mere gawiTlda, mere isev gafiTrda da Tqva:

_ unda SevrigdeT. da daamata: _ CveniT am oms ver movigebT. daxmarebis Txovnis dro ki aRar aris. maTiuSma Tvalebi daxuWa da sxdomis damTavrebamde ase ijda.

zogierTma ministrma isic ki gaifiqra, albaT, CaeZinao. magram maTiuSs ar eZina. ministrebi notas werdnen da roca im adgilas mividnen, sadac unda CaeweraT: „ mowinaaRmdege mefes vTxovT...~ maTiuSs tuCebi uTrToda.

roca maTiuSma kalami aiRo, rom xeli moewera, marto es ikiTxa: ar SeiZleba, sityva „gTxovT~ sxva sityviT SevcvaloT? nota gadaweres da sityva „gTxovT~ Secvales sityvebiT: „Cven gvsurs~. „Cven gsurs omis Sewyveta.~ „Cevn gvsurs, dava mSvidobianad davamTavroT~. „Cven gvsurs, Cveni oqros naxevriT avanazRauroT Tqveni samxedro

xarjebi.~ maTiuSma xeli moawera. Ramis ori saaTi iyo. maTiuSi gauxdelad miegdo loginze, magram ver daiZina. TiTqmis inaTa

kidec, magram mainc Tvalze Zili ar miekara. _ gamarjveba an sikvdili, _ imeorebda mTel Rames. moxuci mefis vaJiSvils Tavisi jariT marTla afeTqebuli

cixesimagrisken aeRo gezi. es namdvilad gamoicno samxedro ministrma. aseT rameebSi kargad erkveoda. magram mteri Zalian nela moiwevda win. samxedro ministrma es ki veRar gamoicno.

axalgazrda mefe Zalian frTxilad unda moqceuliyo, auCqareb;ad unda evlo, rom gzadagza Txrilebi da sangrebi gaeTxara. ufliswuli Tavis sicocxleSi pirvelad omobda, amitom windaxeduleba, mofiqrebuloba marTebda, alyaSi ar moxvedriliyo; axsovda, mamamisma Tavis qveyanaSi rom SemouSva maTiuSi da mere zurgidan Semouara. axalgazrda mefes asi yuri unda gamoesxa, Tu ar undoda, omi waego da xalxs eTqva, moxuci mefe sjobda, Svils mama gvirCevniao. ufliswuls xalxi unda daerwmunebina, rom Svili mamaze ukeTesi iyo.

dinjad da mSvidad mohyavda laSqari. an ki, kacma arom Tqvas, asaCqarebeli ra sWirda? maTiuSs mainc ar SeeZlo omSi Cabma: jari skolaSi daudioda, bavSvebi ki zarbaznebs ufuWebdnen. Wkviani jaSuSi Jurnalistic mis dedaqalaqSi trialebda, cdilobda, Zirfesvianad aewera saxemwifo saqmeebi. esec ra didebulad moxda, bavSvebi (albaT, jaSuSebmac) rkinigzebi rom gaaoxres da telegrafic mifuS-mofuSes! maTiuSi gvian gaigebda Tavdasxmis ambavs da imden jars veRar gamogzavnida, ramdenis saWiro iyo.

ase fiqrobda moxuci mefis vaJiSvili da fexs ar aCqarebda. jobia, laSqari ar dameRalos, dedaqalaqTan didi brZola meliso. cxadi iyo, rom brZolis gadaxda usaTuod mouwevda.

modis jari, modis da gzaze aravin eRobeba. xalxma rom dainaxa, kaciSvili Cveni damceveli ar ariso, maTiuSze guli mouvida, Tavisi Tavis dasacavad aRarc TviTon gaanZria xeli da mters sixaruliT Seegeba, TiTqos ganmanTavisuflebeli moevlinao.

aba, bavSvebo, heri, skolisaken, maTiuSis parpaSs bolo moeRo...

Page 150: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

150

da ucbad viRac gamoCnda, TeTr droSas afrialebda. hoo, maS, maTiuSs ukve gaugia Tavdasxmis ambavi. ufliswulma maTiuSis werili waikiTxa da gadaixaraxara. _ oho-ho, ra guluxvu yofila Tqveni maTiuSi, Tavisi oqros naxevars

mTavazobs! ra saCuqaria? vin ar daxarbdeba? _ ra pasuxs aZlevT Cems mefes? Tu oqros naxevari gecotavebaT, mets

mogarTmevT. gTxovT, pasuxi gviboZoT. _ im Sens maTiuSs gadaeci, rom bavSvebs ki ar aTaTbirebian, mityepen

xolme. meored werilis motana aRar gabedo, Torem Senc mogxvdeba. aba, daikarge aqedan!

maTiuSis werili Zirs daadgo da fexiT Sesdga. _ _ Tqveni mefuro udidebulesobav, saerTaSoriso samarTali

moiTxovs, mefis werils weriliT upasuxoT. _ raki asea, vupasueb. da maTiuSis daWmuWnil-daTxupnil werilze sami sityva waawera: „sulelebi TqvenSi moikiTxeT!~ amasobaSi mTel dedaqalaqs gaego omis dawyebis ambavi. gaego isic, rom

maTiuSma mters werili gaugzavna, da yvelani mouTmenlad elodnen pasuxs. pasuxi ki, ai, aseTi miiRes.

xalxi aRSfoTda. _ erTi im ampartavans damixedeT! is xepre, isa! moica, giCvenebT seirs! da qalaqi Tavdasacavad moemzada. didpatarianad maTiuSis mxareze dadgnen. xelad daiviwyes yvela wyena

Tu usiamovneba da marto misi damsaxurebaRa axsovdaT. axla erTi gazeTi ki ara, yvela gazeTi maTiuS reformatorze, gmir maTiuSze laparakobda.

fabrikebSi dRedaRam muSaobdnen. jari quCebsa da moednebze mecadineobda. yvelani maTiuSis naTqvans imeorebdnen.

_ gamarjveba an sikvdili! yoveldRe axal-axali ambebi modioda: zogi cudi iyo, zogi kargi. _ mteri dedaqalaqas uaxlovdeba. _ sevdianma mefem daxmareba aRuTqva maTiuSs. _bum-drumi Tavis Sav laSqars gvigzavnis. klu-klum xuTasi Savi bavSvi quCaSi rom gamoiyvana, xalxi ise

aRfrTovanda, klu-klus yvavilebs esrodnen da xelSi atacebuli dahyavdaT. zogni imasac ki ambobdnen:

_ ra vuyoT, rom klu-klu saSinlad Savia! iseTi Savi mainc ar aris, maTiuSma colad ver SeirTos.

amasobaSi mteri marTla uaxlovdeboda dedaqalaqs. bolos dedaqalaqTan brZola gaimarTa. qalaqSi srolis xma ismoda. xalxi saRamoobiT saxuravebze adioda da

ambobda, cecxls vxedavTo. marTalic iyo. brZolis meore dRes srolis xma ukve odnavRa ismoda. yvelani ambobdnen, es imis momaswavebelia, rom maTiuSi imarjvebs da

mters mierekebao. mesame dRes CamiCumi ar ismoda. _ albaT, mteri ukve Sors ariso! magram brZolis velidan ambavi movida, mterma xuTi versiT ukan daixia

da iq winaswar gaTxril sangrebSi Casafrdao. maTiuSi am brZolas usaTuod moigebda, zarbazani da tyvia-wamali

Zalian cota rom ar hqonoda. mters ar egona, Tu dedaqalaqi Tavs daicavda, amitom maTiuSi usaTuod moigebda am brZolas, tyvia-wamali

Page 151: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

151

rom samyofi hqonoda. magram cota hqonda da ra eqna, iZulebuli iyo, daezoga, mere mTlad xelcarieli ar davrCeo.

swored am dReebSi mtris mefesTan jaSuSi Jurnalisti miZunZulda. axalgazrda mefe gacofebuli eca: _ Se aseT-iseTo, ras roSavdi, maTiuSs arc zarbaznebi aqvs, arc tyvia-

wamalio?1 me rom frTxilad ar movqceuliyavi, albaT, davmarcxdebodi! jaSuSma uambo, rac moxda: maTiuSma yvelaferi gamigo, revolveri

mesrola, Zlivs gamovaswari, mTel erT kviras sardafSi vimalebodio. albaT, viRacam gagvcao, imitom, rom maTiuSi qalaqSi gamovida da Tavisi TvaliT ixila, yvelaferi rogor iyo areul-dareulio. mere felekzedac uambo, araferi gamorCenia.

_ maTiuSis damarcxeba gagviZneldeba. mere ra, rom tyvia-wamali cota aqvs da zarbazanic! samagierod, Tavdacva ufro advilia, vidre Tavdasxma. Tanac imaT dedaqaqalaqi umagrebs zurgs, yvelaferi axlos aqvT. Cven ki Soridan unda vezidoT, martokebi maTiuSs ver movereviT. uasaTuod yviTelkanian mefeTa megobari unda dagvexmaros.

_ Tu moisurva! valdebuli ki ar aris! esec ar iyos, sulac gulze ar vexatebi. Tanac isic mefiqreba, Tu dagvexmara, mere yvelaferSi wili unda CavudoT.

_ meti ra gzaa! „iqneba jobda kidec, oqros naxevarze davyabulebodi da omi

Semewyvita!~ - gaifiqra axalgazrda mefem. magram ukve gvian iyo. am laparakis Semdeg, jaSuSi myisve yviTelkanian mefesTan gaemgzavra

da SeuCnda, ginda Tu ara, maTiuSis winaaRmdeg gailaSqreo. magram mefem uari uTxra: _ maTiuSs CemTvis araferi dauSavebiao. jaSuSi mainc ar moeSva, arwmunebda: gijobs, gailaSqro, imitom, rom

maTiuSi isedac damarcxdeba. Cemi mefe ukve dedaqalaqzea misuli. Tu iqamde martom miaRwia, rogorme saqmes bolomed miiyvans, mere, Tqven ra? yvelaferi imas darCeba. Cems mefes Tqveni daxmareba ar sWirdeba, imas marto is unda, rom mere ar SegexarboT, bevri qoneba aqvso.

_ maS, kargi, jer sevdian mefes movelaparakebi. Tu galaSqrevbaa, an oriveni gavilaSqrebT, an arc erTi.

_ pasuxs rodis miboZebT? _ sam dReSi. kargi. yviTelkanian mefeTa megobarma werili miswera sevdian mefes, amas da

amas vapirebo. sul male pasuxi miiRo, sevdiani mefe mZimed aris avad da pasuxis mowera ar SeuZliao. swored am dros maTiuSis werilic mouvida. maTiuSi sTxovda, damexmare, umizezod Tavs damesxneno.

„aba, dafiqrdiT, vin yofila: jer Tavi megobrad momaCvena, navsadguri maCuqa, gemebi momyida, axla ki ori cixesimagre amifeTqa, bavSvebma rom telefoni da telegrafi momiSales, saTavisod gamoiyena, hoda, jaric Semoiyvana Cems qveyanaSi. vkiTxe ra gsurs, ras medaveb, iqneb is navsadguri xumrobiT maCuqe da, Tu ginda, Cemi oqros naxevars mogcem-meTqi. iman raRac mikib-mokiba da momwera: „sulelebi TqvenSi moikiTxeTo~. aseTi saqcieli sakadrisia?

maTiuSma aseTive werili miswera sevdian mefes. Tumca, es werili cota ufro gulTbili gamouvida.

Page 152: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

152

sevdiani mefe avad ar yofila. maTiuSTan rom miemgzavreboda, Tavis eqims ubrZana, yvelas uTxari, rom SeuZlod var, Cems oTaxSi Sens meti aravis Sevideso.

eqimi yovel diliT Sedioda mefis cariel saZinebel oTaxSi, viTom avadmyofi unda gaesinja. Sehqonda uamravi wamali da iqve Rvrida, saWmels ki TviTonve Seeqceoda.

sevdiani mefe mogzaurobidan rom dabrunda, marTla Cawva loginSi; ise iyo daRlili, yvelas sjeroda, mZime avadmyofoba gadautaniao. Zalian Znelia im qveyanaSi mogzauroba, sadac omia, miT umetes, Tu iZulebuli xar, daimalo.

sevdianma mefem orive werili waikiTxa da maSinve brZana: _ momimzadeT samefo matarebeli, yviTelkanianTa megobar mefesTan

mivemgzavrebi. sevdiani mefe fiqrobda, rogorme daeyoliebina, rom maTiuSs

davexmaroTo. iman ra icoda, gaiZvera jaSuSi ra TaRliTur maxes daagebda.

_ maS, maTuSs SenTvis araferi dauSavebia, ara? _ borotad gaifiqra

jaSuSma. _ sami dRe maqvs. am sam dReSi iseT rames vizam, rom maTiuSze guli mogivides. mere vnaxoT, rogor aWikWikdebi!

jaSuSs jibeSi felekis xelmowerili qaRaldi edo. qaRaldze maTiuSis yalbi xelmowerac iyo. es gaxldaT mimarTva mTeli msoflios bavSvebisadmi.

_„bavSvebo, _ ewera mimarTvaSi, _ me, maTiuS pirveli, mogmarTavT Tqven, rom damexmaroT Cemi reformebis gatarebaSi. me minda, saqme ise davayeno, bavSvebi valdebulebi ar iyvnen, didebs gaugonon da daemorCilon. me minda, rom bavSvebi imas akeTebdnen, rac moesurvebaT. Cven sul es gvesmis: es ar SeiZleba, es cudia, es uzrdelobaa. gana usamarTloba ar aris? didebs ratom aqvT yvelafris ufleba, Cven ki ara? Cven mxolod gauTaveblad gvijavrdebian, gviyvirian, xandaxan gvcemen kidec. me msurs, rom bavSvebsac iseTive uflebebi hqondeT, rogoric didebs aqvT.

me Cems saxelmwifoSi BbavSvebs ukve miveci es uflebebi. dedofal kampanelas qveyanaSic bavSvebi ukve amboxdnen. Tqvenc ajanydiT da moiTxoveT uflebebi. Tu Tqveni mefeebi uars ityvian, CamoagdeT taxtidan da mefed me amirCieT. me msurs, viyo mTeli msoflios bavSvTa mefe: TeTrkanianTa mefec, yviTelkanianTa mefec da SavkanianTa mefec. me Tqven mogcemT Tavisuflebas. Tqve ki damexmareT da mTel msoflioSi revolucia moaxdineT.

xels vawerT: mefe maTiuSi ministri baroni fon rauxi~ jaSuSi stambaSi gaiqca da muSebs ubrZana, es mimarTva damibeWdeTo.

mere is furclebi mTel qalaqs mosdo. ramdenime cali ki talaxSi amosvara, gaaSro, daWmuWna da jibeSi Caido.

sevdiani mefe da yviTelkanianTa megobari mefe TaTbirobdnen, rogor moviqceTo. is iyo, ukve gadawyvites, maTiuSs davexmaroTo, rom maTTan Jurnalisti Sevida da Tqva:

Page 153: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

153

_ erTi uyureT, ras sCadis maTiuSi! mTel msoflioze mefoba moundomebia da bavSvebs ajanyebs. ai, ra furclebi vipove quCaSi. bodiSs vixdi, cota SeWuWyulia.

mefeebma waikiTxes da Zalian daRondnen. _ ras vizamT, maTiuSis winaaRmdeg unda gavilaSqroT. Cveni bavSvebi

imas ar ekuTvnis da maT cxovrebaSi ereva. arc yviTelkaniani bavSvebi arian imisebi. Zalian ulamazod iqceva.

sevdian mefes Tvalebi cremliT aevso. _ es ra Caudenia maTiuSs! es ra Caudenia! ram daawerina es mimarTva?! magram raRas izamda. „iqneba maTiuSisTvis ukeTesic iyos, rom mec omi gamovucxado. eseni

uCemodac daamarcxeben. daamarcxeben di Seubraleblad moeqcevian. mec rom maTTan viqnebi, iqneba rameSi gamovadge~ - ifiqra sevdianma mefem.

maTiuSma rom gaigo, orive mefem omi gamomicxadao, pirvelad arc ki ijerebda.

_ nuTu sevdianma mefemac miRalata! ra gaewyoba. im omSi me davanaxve, rogor imarjvebs maTiuSi, axla vaCveneb rogor iRupeba.

maTiuSis dedaqalaqi niCbebiT gamovida, Txrili gaiyvana da miwayrili gaakeTa.

Tavdacvis sami xazi amoTxares: erTi qalaqidan oc versze gadioda, ori danarCeni erTmaneTisgan xuT-xuTi versiT iyo daSorebuli.

_ nabij-nabij davixieT ukan. amasobaSi axalgazrda mefem gaigo, orive mefe dasaxmareblad modis,

ukve axlos ariano, da maSinve brZola daiwyo, rom pirveli yofiliyo. Eegona,, vidre movlen, gavimarjveb kideco. marTlac, pirvelad xeli moemarTa, simagris pirveli xazi aiRo. Mmeore xazi ufro Zlieri gamodga, miwayrili ufro maRali iyo, Txrili _ ufro ganieri, ekliani mavTulic bevri iyo gabmuli.

swored am dros mouswres mokavSireebma. Aaxla ukve sami qveynis SeerTebulma jarma Seutia maTiuSis jars.

mTel dRes gagrZelda brZola. mowinaaRmdegem didi zarali naxa, magram maTiuSi isev magrad idga.

_ ra iqneba, rom gavaneboT Tavi! _ SesTavaza sevdianma mefem, magram orive mokavSire gacecxlebuli eca.

_ ara, usaTuod unda gavanadguroT es didgula da qadmaRali! Dda dilidanve gacxarda brZola. _ oho, ukve moukles srolas, _ uxaroda mters. marTlac, im dRes maTiuSis jarma brZaneba miiRo, tyvia-wamali

dazogeTo. Aamitom cotas isrodnen. _ ra vqnaT? _ ikiTxa maTiuSma. _ me mgoni, kidev unda vTxovoT, rom omi Sewyviton, _ Tqva ufrosma

ministrma. _ utyviawamlod rogor unda vibrZoloT! samxedro sabWos im dRisiT Savi razmis ufrosi klu-klu eswreboda.

Ees razmi jer SeiaraRebuli ar iyo da brZolaSi monawileoba ar mieRo. Savma bavSvebma marto mSvild-isris xmareba ki ar icodnen, jer iyo da, mSvild-isris Sesaferisi xe versad monaxes. roca ipoves, axla damzadebas Seudgnen da is-is iyo daamTavres.

_ yuri migdeT, _ daiwyo klu-klum. _ me girCevT, amaRam Tavdacvis mesame xazze gadavideT. amaRamve vinme Seiparos mtris banakSi da xma dayaros, viTom bum-druma Savi jari gamogzavna da gareuli cxovelebic gamoiyola. xval diliT ki galiebidan gamovuSvaT lomebi da vefxvebi da

Page 154: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

154

Cvenc srola daviwyoT. kargad rom davafrTxobT, mere vkiTxoT, zavze Tanaxmani arian Tu ara.

_ magram es xom motyueba iqneba? – ikiTxa SeSfoTebulma maTiuSma. _ ara, amas samxedro eSmakoba hqvia, _ Tqva iusticiis ministrma. _ kargi, ase moviqceT, _ daeTanxma yvela. Ffelekma ki mtris jariskacis tansacmali gadaicva, didxans ixoxa,

SeZvra imaT banakSi da, viTomc araferio, jariskacebs ise uyveboda zangebisa da lomebis ambavs.

Jariskacebi arafers ujerebdnen da xaraxarebdnen. _ Se sulelo, albaT, dagesizmrao. Mere es jariskacebi sxva jariskacebs uyvebodnen am sulelur ambavs. Bolos feleksac hkiTxes: _ Sen ei, Zmobilo, gaige axali ambavi? _ ra ambavi? _ amboben, bum-drums zangebi da lomebi Camouyvaniao maTiuSis

dasaxmareblad. _ ih, zRaparia, _ xeli Caiqnia felekma. _ araferi zRaparic ar aris. Aamboben, nadirebis Rrialic ki ismiso. _ iRrialon, me ra menaRvleba, _ Tqva felekma. _ ra genaRvleba da lomi rom dagfleTs, maSin gaigeb, rac menaRvleba! _ me ra, lomze naklebi var? _ vai Se trabaxav! Sena da lomi? erTi amas damixedeT, jariskacsac ara

hgavs da loms ejibreba! Ffelekma Tavi gaaneba am jariskacebs da axla sxvebTan mivida. Eeseni

ukve imas ambobdnen, bum-drums mTeli erTi gemi Sxamiani gvelebic gamougzavniao. feleki aRarafers hyveboda, marto usmenda da icinoda, tyuilebs CmaxavTo. Jariskacebi uyvirodnen, Sen girCevnia, sicils mouklo da oloco, mag suleluri siciliT rame ubedureba ar aitexoo.

saocari iyo, yvelaferi ra xelad daijeres! Mmagram amasac Tavisi mizezi hqonda: saxlkars moSorebul jariskacebs

eubnebodnen, patara brZolis gadaxda mogviwevso, maTiuSs tyvia-wamali ara aqvs da Tavs ver daicavso, sinamdvileSi ki ukve ramdenime dRe brZolis velze iyvnen, daiRalnen, dawydnen. Ra Tqma unda, awrialebulebi da SeSfoTebulebic iqnebodnen. aseT dros ki yovelnairi sisulele sjeraT xolme.

Ffeleki TavisianebTan dabrunda, yvelaferi mouyva da maTiuSs guli imediT aevso.

_ ramdenjer gadavrCenilvar. iqneba axlac gadavrCe! RamiT Cumad amovidnen Txrilidan da qalaqis axlos Casafrdnen.

Jariskacebma lomebisa da vefxvebis galiebi gamoitanes. maTTan iyo zangi bavSvebis naxevari. danarCenebi sxvadasxva razmSi danawildnen, rom mters yvelagan daenaxa.

maS ase: mteri dacarielebul sangrebs autexs srolas, rom aravin

gamoepasuxeba, Setevaze gadmova. raki dainaxaven, rom sangrebSi kaciSvili ar aris, gauxardebaT, daiwyeben yvirils: „vivat!~, „vivato~! hoda, dedaqalaqic rom gamoCndeba, sul gadairevian sixaruliT: male SevalT qalaqSi, gavZarcvavT, vWamT, davTvrebiT, gavmxiaruldebiTo. Aai, am dros zangebi dols dascxeben, saSinel yvirils atexen, nadirs gamouSveben da isrebiT mtrisken garekaven. mtris jarSi aurzauri atydeba. maTiuSi ki cxenosani jariT qveiTebs gauZRveba da mTers Seutevs.

Page 155: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

155

saSineli ambavi datrrialdeba, magram miT ukeTesi. axla ukve saSviliSvilod aswavlis Wkuas Tavis mtrebs.

_ ar SeiZleba, am xerxma fuWad Caiaros. Tavzardamcemia, roca kaci cuds arafers moelis, suliTa da guliT mxiarulebas eZleva da uecrad ubedureba daatydeba Tavze.

Mme damaviwyda meTqva, rom maTiuSis jariskacebma sangrebSi uamravi arayi, ludi da Rvino datoves. Ggarda amisa, nadirTa gasaxeleblad galiis axlos Cala, qaRaldi da fiCxi daagroves, rom galiis gaxsnis dros cecxli waekidebinaT, Tan imasac fiqrobdnen, emand mxecebi Cven ar mogvibrundneno.

viRaceebma urCies, ramdenime gvelic gamouSviTo, magram klu-klum iuara:

_ gvelebs rom Tavi davaneboT, isa sjobia. Aaxirebuli da Wirveuli xasiaTi aqvT. Kkacma ar icis, rodis ra gunebaze dadgebian. Lomebze ki nu gefiqrebaT, arxeinad brZandebodeT.

Mmagram mters Tavisi gegma hqonda. _ mibrZanebia, xval qalaqSi SevideT! _ Tqva axalgazrda mefem. _ xval

Tu ar SevediT, saqme cudad wagviva. Cven sxvis qveyanaSi varT da yvelaferi Soridan gvaqvs mosazidi matareblebiT, maTiuSi ki Sin aris. imisTvis advilia brZola, yvelaferi xelT aqvs, magram qalaqebi imiT aris saxifaTo, rom mcxovreblebs omisa eSiniaT. maS, ufro metad unda davaSinoT: xval TviTmfrinavebi qalaqs yumbarebs dauSens da xalxi maTiuSs aiZulebs, rom dagvnebdes. Cveni jari ki ise ganvalagoT, ukan ver daixios. jaris zurgSi tyviamfrqvevebi davdgaT, rom ukan gamoqceulebs srola autexoT.

_ rogor, Cvenebs vesroloT? _ xval usaTuod unda SevideT qalaqSi, Torem Cveni saqme cudad wava,

_ gaimeora axalgazrda mefem. _ da vinc ukan gamoiqceva, Cveniani ki ara, mteri iqneba.

TaTbiris Semdeg jars gamoucxades, rom meore dRes generaluri Seteva iwyeboda. Ees iqneboda ukanaskneli brZola.

„Cven samni varT, maTiuSi martoa, _ ewera brZanebaSi. _ maTiuSs arc zarbaznebi aqvs, arc tyvia-wamali. Mmis dedaqalqSi revolucia mZvinvarebs. Mmis mSier-mwyurval da CamoZonZil jariskacebs brZola ar undaT. xval maTiuSs tyved CavigdebT da mis dedaqalSi SevalT~.

TviTmfrinavebs ubrZanes, mze rom amoiwvereba, sabrZolvelad gafrindiTo. samyofi benzini da yumbarebic misces.

jaris zurgSi tyviamfrqvevebi dadges. _ aq ratom dgamT? – kiTxulobdnen jariskacebi. _ imitom, rom tyviamfrqvevi SetevisTvis ki ara, TavdacvisTvis aris

saWiro, _ eubnebodnen oficrebi. Mmagram jariskacebs es ambavi WkuaSi ar daujdaT. Aam Rames arc maTiuSisa da arc misi mtris banakSi aravis sZinebia. zogi iaraRs wmendda, zogi Sin gasagzavn werils werda da axloblebs

eTxoveboda. CamiCumi arsaidan ismoda, mxolod koconebi gizgizebda da tkacunobda. Aam siCumeSi jariskacebis guls mometebuli bagabugi gahqonda. iriJraJa.

Page 156: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

156

jer naTeli kargad ar iyo Camdgari, rom zarbaznebma maTiuSis dacarielebul sangarebs yumbarebi dauSina. Eesrola da esrola. maTiuSis banakSi siciliT ixocebodnen. Jariskacebi.

maTiuSi borcvze idga da savele binokliT iyureboda. _ o, ukve modian. zogi morboda, zogi frTxilad moxoxavda. sangrebidan TandaTan ufro

meti jariskaci amodioda. Jer SemkrTalebi Candnen, mere da mere gaTamamdnen. maTiuSis sangrebis mdumareba zogs axarebda, zogs SiSis zars scemda.

Uuecrad caSi oci TviTmfrinavi aiWra da pirdapir qalaqisken aiRo gezi.

vai, rom maTiuSs mxolod xuTi TviTmfrinavi hqonda! danarCenebi bavSvebs gaeoxrebinaT.

gaimarTa usastikesi sahaero brZola. maTiuSis mebrZolebma mtris eqvsi TviTmfrinavi Camoagdes, magram aRarc maTi TviTmfrinavebi vargoda: zogi mterma Camoagdo, zogi ki ise dazianda, iZulebuli gaxda, damjdariyo.

brZolis dasawyisSi yvelaferi ise datrialda, rogorc samxedro sabWoze iwinaswarmetyveles.

Mmterma wina sangrebi rom daikava, gamarjvebis yiJina dasca: _ ahaa, gaqceulan! SeeSindaT, zarbaznebi marTla ara hqoniaT! vah, ra

facxafucxiT gaqceulan, arayis waRebac ki ver mouswriaT! maTarebi daitaces da wamdauwum pirze iyudebdnen. _ if, ra kargia, aba, dalia! svamdnen, icinodnen, xorxocebdnen da iq dasabinaveblad emzadebodnen. _ ra gveCqareba, aqac kargad varTo! Mmagram axalgazrda mefe jiutad imeorebda: _ dRes usaTuod unda SevideT qalaqSi. moaTries zarbaznebi da tyviamfrqvevebi. Ggaisma brZaneba: _ Setevaze! Jariskacebs Tavi ubruodaT, Setevaze uwadinod midiodnen, magram ras

izamdnen, brZaneba unda SeesrulebinaT. roca usiamovno saqme gaqvs gasakeTebeli, jobia male moiSoro Tavidan. da jariskacebic jiqur gaemarTnen maTiuSis pirveli sangrisken.

Aam dros zarbazneba daiquxes, tyviamfrqvevebi akakandnen, tyvia wvimasaviT wamovida. Yyvelaze saocari is iyo, rom tyvias isrebic mohyva.

imave wuTs maTiuSis banakSi veluri Rriali gaisma, abraxunda dolebi, da dafdafebi, awivlda stvirebi.

Aam dros sangrebidan Savi mebrZolebi amoxtnen. raRac tanmomcroebi arian es zangebi, magram iqneb Soridan Canan patarebi? Bbevrnic ar unda iyvnen, Tumca mainc sakmarisad arian, Tanac jariskacebs erTi kaci orad eCvenebaT, yurebic uSxuiT.

Aam dros isrebiT dafucxunebuli da gaxurebuli rkiniT eldanacemi lomebi da vefxvebi pirdapir moieriSe mtris rigebs Seskdnen. tyviiT mokluli asi kaci mebrZols ise ver gauxeTqavda guls, rogorc lomebis dafleTili erTi adamiani. amisTanaa sanaxaoba xom kacs ar moswrebia! TiTqos nadiris eSvi tyviaze saSineli iyos!

Znelia imisi aRwera, ra ambavic iq datrialda. zogma jariskacma Tofi gadaagdo da gagiJebuli gavarda mavTulxlarTisken. zogma piri ibruna da ukan gaiqca, magram imaT Tavisive jariskacebma tyviamfrqvevi dauSines.

Page 157: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

157

ise rom, jariskacebs egonaT, alyaSi CavcvivdiTo, ori mxidan gvesvriano. Tavgzaabneulebi an miwaze gaiSxlarTebodnen, an xelebs maRla swevdnen, gnebdebiTo.

Mmtris cxenosan jars SetevisTvis xeli unda Seewyo, zurgidan unda gaemagrebina, magram am aurzaurSi TavianT tyviamfrqvevebs miawydnen, cxenebiT gaTeles da datores.

idga erTi korianteli, kvamli, mtveri. kaciSvili veRarafers xedavda, kaciSvils aRaraferi esmoda. Aase gagrZelda erT-or saaTs.

SemdegSi am brZolas istorikosebi sxvadasxvanairad aRwerdnen. Mmagram erT rames ki yvela erTxmad aRiarebda: msgavsi brZola istorias ar axsovso.

_ eh, ori saaTis samyofi tyvia-wamali rom mogvca! _ natrobda samxedro ministri.

Mmagram arc tyvia, arc TviTmfrinavi aRar hqondaT. _ cxenosnebo, win! – SesZaxa maTiuSma da Tavsi TeTr lamaz cxens

moaxta. Ddiax, ukanaskneli gza es iyo: am areulobiT unda esargeblaT da

mteri gaedevnaT, misi maragi xelSi CaegdoT, mere isev gamohkidebodnen da ise Sors gaerekaT, verc ki gaegoT, verc mimxvdariyvnen, rom bum-drumis mebrZolebma ki ara, erTma muWa zangma bavSvebma da zoologiuri parkidan gamoSvebulma aTiode gareulma cxovelma gaamarjvebines maTiuSs.

maTiuSi cxens moaxta. cxens moxta, erTxelac gaxeda qalaqs da saxtad darCa.

Ara, es rogor SeiZleba, es raRac saSineli Secdomaa! Nnamdvilad meCveneba!

Mmagram ara, yvelaferi marTali iyo. Qqalaqis yvela koSkze TeTri bairaRi frialebda: dedaqalaqi mters

nebdeboda! wamsve afrones qalaqisken Sikriki da brZaneba gaatanes: _ CamoglijeT eg TeTri Cvrebi! Mmxdalni da moRalateni daixvriton! Mmagram vai, rom ukve gvian iyo. Mmterma dainaxa sircxvilisa da monobis Cvrebi, jer gaocda, mere gons

moego. omSi erTi patara Wiqa arayi dagaTrobs da pirvelive tyviis zuzuni

gamogafxizlebs. omSi erTmaneTs enacvleba SiSi, imedi, sasowarkveTileba da SurisZieba. jariskacma Tvalebi moifSvnita. es ra aris? sizmaria Tu cxadi?

maTiuSis qvemexebi dadumdnen, lomebi da vefxvebi tyviiT dacxrilulebi yria, TeTri bairaRebi ki iuwyeba, qalaqi gnebdebaTo Ra niSnavs es?

Aaxalgazrda mefe wamsve yvelafers mixvda. _ win! _ brZana galaRebulma. _ win! _ gaimeores oficrebma da jariskacebma. maTiuSi yvelafers xedavda, magram aRaraferi SeeZlo. maTiuSi umweo

iyo. isev TavianT sangrebs miubrundnen, gadayrili Tofebi wamokrifes,

mwkrivSi Cadgnen. TeTri bairaRebi gaqra, magram raRa dros! Mmteri win moiwevda. Uukve mavTulxlarTs Wridnen. _ Tqveno mefuro udidebulesobav, _ xma auTrTolda erT moxuc

generals.

Page 158: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

158

maTiuSma icoda, rac unda eTqva generals. maSinve cxenidan Camoxta, mitkaliviT gafiTrebulma nela da xmamaRla Tqva:

_ me momyves, visac sikvdili unda. Msurveli cota iyo. feleki, anteki, klu-klu da ramdenime aTeuli

jariskaci amoudga mxarSi. _ saiT gvibrZanebT? _ hkiTxes mefes. _ sadac lomebis galia dgas. is iqneba Cveni cixe, simagre. iq

vibrZolebT lomebiviT, mefurad. _ iq yvelani ver daveteviT. _ miT ukeTesi, _ waiCurCula maTiuSma. iqve xuTi manqana idga. Ra iaraRisa da yumbaris waRebac SeiZleboda,

yvelaferi waiRes, Casxdnen manqanebSi da wavidnen. Aam adgils gaSordnen, maTiuSma ukan miixeda. Bbanakis Tavze TeTri droSa frialebda. maTiuSi Cafiqrda. rogor dascina bedma! cota xnis wina qalaqs

ubrZana, eg samarcxvino laqa moiSoreTo, axla ki ramdenime yumbariT SeSinebuli qalaqi, moxucebi, qalebi da bavSvebi ki ara, misi armia, misi jari, umweo da Ronegamoleuli jari nebdeboda mters.

_ kidev kargi, rom mec maTTan ara var, _ Tqva maTiuSma. – nu stiri, klu-klu, Cven didebulad davixocebiT. imas mainc aRar ityvian, mefeebi erTmaneTs eomebian da jariskacebi ixocebiano.

Rirseulad sikvdili misi erTaderTi survili iyo da ucbad cnobiswadilma Seipyro:

_ netav Cemi mtrebi rogor damasaflaveben? Mmagram maTiuSs arc am survilis asruleba ewera. wamieri tanjvis

magivrad, bedma jer gauTavebeli damcireba da tkivilebi mihkerZa, Semdeg ki mware sinanulis wlebi arguna.

jari mters danebda. maTiuSis mTel saxemwifoSi erTaderTi Tavisufali adgili darCa. Ees is adgili iyo, sadac lomebis galia idga.

Mmterma jer ZaliT scada am cixesimagris aReba, magram amaod. mere parlamentiori miugzavna. Mmagram parlamentiori TeTri bairaRiT midioda maTiuSTan da esec sakmarisi gaxda, rom tyvias Tavi gaeCeCqva, klu-klus natyorcn isars ki guli gaepo misTvis.

_ parlamentiori mokla. _ saerTaSoriso samarTali SebRala. _ danaSauli Caidina. _ sad gagonola aseTi ambavi! _ qalaqi sastikad unda daisajos misi mefis danaSaulis gamo. Mmagram vidre es moxdeboda, qalaqs ukve naTqvami hqonda: maTiuSi

Cveni mefe ar ariso. mtris TviTmfrinavebi qalaqs rom bombavdnen, mdidari da warCinebuli moqalaqeni saTaTbirod Seiyarnen.

_ gveyo, rac iparpaSa am TavsinaTqvammma bavSvma. gveyo am gadareulis mtarvaloba. Uufro uares dReSi CavcvicdebiT, Tu axlac gaimarjva. gvirCevnia, damarcxdes, ganadgurdes, Torem ar ici, rodis ra moegunebebaT imas da imis feleks.!

zogierTebi maTiuSs icavdnen. _ rac unda iyos, bevri kargi ramec gaakeTa. Ggamoucdeli iyo da

amitom xSirad cdeboda xilme. ise ki, gonebanaTeli, niWieri biWia da cxovrebamac Wkua aswavlao.

vin icis, iqneb maTiuSis momxreebs gaemarjvaT kidec, magram am dros ise axlos Camovarda yumbara, rom sxdomaTa darbazSi SuSebi Cailewa.

Page 159: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

159

_ gamohkideT TeTri droSebi! – daiZaxa viRac SiSiT dazafrulma. Ggambedaoba aRaravis eyo, winaRsdgomoda am binZur Ralats. Semde rac moxda, is xom ukeT iciT. Kkapitulaciis samarcxvino droSebi aafriales da aqti Seadgines, rom

qalaqi uaryofda maTiuSs, Cveni mefe ar aris, maS arc mis sisuleleebze pasuxs ar vagebTo.

_ kmara es komedia! – iyvira axalgazrda mefem. _ mTeli saxelmwifo davipyariT, es saqaTme ra gaxda! batono artileriis generalo, zarbazani daumizneT da im budruganas orive mxares esroleT. Tu is ujiaTi da kerpi maTiuSi mainc ar gamoZvra, pirdapir esroleT da gaanadgureT mglis lekvis bunagi.

_ mesmis! – Tavi daukra artileriis generalma. Aam dros sevdiani mefis xma gaisma: _ Tqveno mefuro udidebulesobav, gTxovT, nu iviwyebT, rom aq marto

Tqven ar brZandebiT. Aaq gaxlavT sami armia da mefenic samni varT. _ Aaxalgazrda mefem tuCze ikbina. - _ marTals brZanebT, samni varT, magram yvelas erTnairi ufleba

ara gvaqvs. Oomi me daviwye da brZolis mTavari monawile me gaxldiT. - _ da gaqceviTac Tqveni mefuri udidebulesobis jari pirveli

garboda brZolis velidan. - _ magram me ar gavuSvi. - _ ra Tqma unda! Tqveni udidebulesoba xedavda, rom gaWirvebis Jams

Cven dagexmarebodiT. - Aaxalgazrda mefem araferi upasuxa. Ees marTali iyo, gamarjveba

Zvirad daujda: jarisnaxevari gawyda, bevri dasaxiCrda da omSi aRar gamodgeboda. aseT dReSi myofs cota sifrTxile marTebda, rom ori mokavSire ucbad mtrad ar gadahkideboda.

- _ maS ras gvibrZanebT, rogor moviqceT? _ hkiTxa uxalisod. - _ asaCqarebeli araferi gvWirs. Nnadiris galiaSi TavSefarebuli

maTiuSi Cven verafers dagvaklebs. zooparkis garSemo alya SemovartyaT. iqneba maTiuSi SimSilma aiZulos dagvnebdes. amasobaSi ki moviTaTbirebT, rogor moviqceT, ra vuyoT, Tu xelSi cocxali CavigdeT.

- _ me vfiqrob, maSinve unda daixvritos. - _ me ki mgonia, rom istoria arasodes ar gvapatiebs, TiTic rom

gaekawros am sabralo mamac bavSvs, - mtkiced miugo sevdianma mefem. - _ istoria samarTliania, _ iyvira gacofebulma axalgazrda mefem.

_ da Tu vinmes brali miuZRvis am sisxlisRvraSi, asobiT jariskacis amoxocvaSi, is ukve bavSvi ki ara, damnaSavea.

- Mmesame mefe, yviTelkanian mefeTa megobari, dumda. Oorma moCxubarma mefem mSvenivrad icoda, rom yvelaferi ise moxdeboda, rogorc es mesame mefe moindomebda. Ees mefe ki Zalian Wkviani iyo.

- „ratom avaRelvo maTiuSis megobari Savi mefeebi? _ fiqrobda yviTelkanianTa megobari. _ maTiuSis mokvla aucilebeli ar aris. SegviZlia sadme ukacriel kunZulze gadavasaxloT. Wavides iq da ijdes iq! Aarc mwvadi daiwveba da arc Samfuri~.

- marTlac, aseTi xelSekruleba dades. - Ppirveli muxli: maTiuS mefe cocxlad CavigdoT xelSi. - Mmeore muxli: maTiuS mefe gadavasaxloT ukacriel kunZulze. - Mmesame muxlze isev dava gaimarTa. sevdiani mefe moiTxovda,

maTiuSs neba mieces, kunZulze aTi kaci waiyvanos, visac TviTon moisurvebso.

Page 160: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

160

- Aaxalgazrda mefe ar Tanxmdeboda. - maTiuSs gaacilebs sami oficeri da ocdaaTi jariskaci, TiTo

gamarjvebuli mefisgan – TiTo oficeri da aTi jariskaci. - Oor dRes idaves, bolos orivem cot-cota daTmo. - _ kargi, _ Tqva axalgazrda mefem. _ aTi megobari eaxlos, oRond

erTi wlis Semdeg. maTiuSs jer gamoecxados, rom sikvdili aqvs misjili, mxolod bolo wuTebSi gavagebinoT Sewyalebis ambavi. xalxma usaTuod unda dainaxos, rogor itirebs maTiuSi, usaTuod unda moisminos, rogor iTxovs mowyalebas. iqneb maSin mainc gaigos am Sterma xalxma, rom maTiuSi gmiri ki ara, erTi Tavxedi da mxdali biWia. Aase rom ar moviqceT, ramdenime wlis Semdeg xalxi SeiZleba ajanydes da maTiuSis dabruneba moiTxovos. maTiuSi maSin ukve didi iqneba da, maSasadame, ufro saSiSic.

- _ amdens nu daobT, _ Tqva yviTelkanianTa megobarma mefem, _ Torem amasobaSi maTiuSi SimSiliT mokvdeba da marto kamaTiRa SegrCebaT.

- sevdianma mefem dauTmo da xelSekrulebaSi ori axali muxli Caweres.

- _ mesame muxli: maTiuSs gaasamarTlebs savele sasasmarTlo da miusjis sikvdils. mxolod bolo wuTebSi Siwynareben gamarjvebuli mefeebi.

- meoTxe muxli: pirvel weliwads maTiuSi martoka gaatarebs. Mmas uyarauleben mcvelebi. erTi wlis Semdeg ufleba eZleva, aTi kaci waiyvanos, Tu moisurveben masTan wasvlas.

- Aamis Semdeg daiwyes sxva muxlebis damuSaveba. TaTbirobdnen, romel mefes ramdeni qalaqi da fuli ergeboda, ra unda daetovebinaT dedaqalaqisTvis.

- Aam dros mefeebs moaxsenes, erTi ucxo batoni Txoulobs TaTbirze daswrebas, ambobs, Zalian didi saqme maqvso.

- Ees ucxo batoni gaxldaT qimikosi, romelsac Zilis momgvreli gazi gamoegonebina. am gazs baRSi rom SeuSvebdnen, SimSilisgan dasustebul maTiuSs ise Rrmad CaeZineba, SegiZliaT SekraT da borkilebic daadoTo.

- _ Tu gnebavT, cxovelebze scadeT, _ SesTavaza qimikosma. - maSinve erTi baloni moitanes, samefo sajinibodan naxevari versis

daSorebiT dadges da sajiniboSi wylis msgavsi gazis nakadi miuSves. Nnakadi wamSi orTqldeboda. mTeli sajinibo kvamliT aivso. yvelafers xuTi wuTi dasWirda.

- sajiniboSi rom Sevidnen, cxenebi CaZinebulebi daxvdaT. namjaze miwolili mejinibe biWic ki Rrma ZilSi iyo wasuli. bevri anjRries, yurTan srolac autexes, magram araferic ar gaugonia. erTi saaTis Semdeg bavSvmac da cxenebmac gaiRviZes.

- cdam SesaniSnavad Caiara. gadawyda, rom maTiuSisTvis dResve moexsnaT alya.

- Ddroc iyo, imitom, rom mTel sam dRes araferi eWama. yyvelafers Tavis erT muWa megobrebs aZlevda.

- _ Cven unda SevZloT, erT Tves davicvaT Tavi. - maTiuSs imedi hqonda, dedaqalaqis mcxovreblebi moinaniebdnen

TavianT saqciels da mters gaanadgurebeno. - amitom, roca maTiuSma dainaxa, rom baRSi viRac moqalaqeebi

ireodnen, gaifiqra, albaT, dedaqalaqis delegaciaao, da brZana, ar esrolaT.

Page 161: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

161

_ Mmagram es ra ambavia? - wvimaa, wvima ar aris: raRacnairi civi siTxe ise eca fanjaras, rom

ramdenime SuSa Caimsxvra. Mmere yvelaferi nislma da kvamlma STanTqa. motkbo-sulisSemxuTavi suni dadga. maTiuSs ver gaego, sasiamovno suni idga Tu usiamovno. Uucbad mters eSmakobas miuxvda da Tofi aitaca, magram xelebi daumZimda. Aaxla mxedveloba daZaba, rom gareT gaexeda da daenaxa, ra xdeboda.

- _ yuradReba! _ ZlivsRa daiZaxa. - suli exuTeboda, Tvalebi exuWeboda. bolos Tofi xelidan

gauvarda. maTiuSi daixara asaRebad, magram veRar adga. - Mmas ukve aRaraferi undoda. - Mmas daaviwyda, sad iyo. - maTiuSs CaeZina. vai am gamoRviZebas! maTiuSma erTxel ukve gamoscada tyveoba, magram maSin mterma ar

icoda, rom misi tyve mefe iyo. Aaxla ki icoda. Aaxla maTiuSs xelborkilebi edo. Mis sakans fanjrebi Zalian maRla,

TiTqmis WerTan hqonda. Zzd msxvili gisosebi aekraT. mZime rkinis karze patara mrgvali sarkmeli gamoeWraT da mcveli jariskaci waramara am sarkmlidan Seixedavda xolme.

maTiuSs yvelaferi gaaxsenda: didxans iwva Tvalgaxelili da fiqrobda:

„ra vqna?~ maTiuSi iseTi adamiani ar iyo, rom WirSi Cavardnils marto imaze

efiqra, es ra damemarTao. ara, yovelTvis imas fiqrobda, rogor moviqce, am ubedurebas riT vuSveloo.

Mmagram Tu is ar ecodineboda, rac moxda, imas rogorRa moifiqrebda, ra unda eqna, ra unda gaekeTebina? maTiuSma ki ar icoda, ra moxda.

Tvalgaxelili iwva kedelTan migdebul namjis leibze da fiqrobda. cota xnis Semdeg kedelze wynarad daakakuna, vinme gamomepasuxoso. Seicada, mere kidev daakakuna, magram aravin gamoxmaurebia.

Nnetav klu-klu sad aris, an feleks ra daemarTa, an qalaqSi ra ambavia?

rkinis karSi gasaRebma gaiCxakuna da sakanSi mtris ori jariskaci Semovida. erTi karTan dadga, meorem maTiuSs finjani rZe da erTi funTuSa moutana. maTiuSs jer undoda, rZe iqve gadaeRvara, magram mere gaifiqra, amas ra azri aqvso: rac moxda, moxda, omi wavage, tyved Cavvardi, mSia, me ki Zal-Rone mWirdebao.

wamojda, rkinis borkilebis JRaruniT Zlivs aiRo finjani. jariskaci idga da uyurebda. maTiuSma funTuSa SeWama da jariskacs uTxra: _ Zunwebi yofilan Tqveni mefeebi. erTi funTuSa ra aris! CemTan

stumrad rom iyvnen, amaze ukeTesad vkvebavdi. moxuc mefesac ki didebulad vmaspinZlobdi, tyved roca myavda. me ki sami mefe mkvebavs da erTi finjani rZe da erTi funTuSa Zlivs momarTves!

Dda maTiuSma xmamaRla gadaixarxara. jariskacebs araferi uTqvamT. mcvelebs akrZaluli hqondaT tyvesTan

gamolaparakeba. magram saknidan gavidnen Tu ara, yvelaferi sapatimros zedamxedvels uambes. zedamxedvelma telefoniT ikiTxa, rogor moviqceo.

Page 162: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

162

erT saaTSi maTiuSs sami funTuSa da sami finjani rZe miarTves. _ o, es ki Zalian bevria. me ar minda, Cems keTilismyofelebs vawyenino,

amitom TiTosgan TiTo funTuSas aviReb, erTi ki Tqven aiReT, Tu SeiZleba.

maTiuSi kargad danayrda, miwva da miiZina. Karga didxans eZina. albaT, ufro didxans eZineboda, magram SuaRamisas gaaRviZes:

_ yofili reformatori mefe maTiuSi Ramis Tormet saaTze gasamarTlebul iqneba samxedro tribunalis mier, _ sami mefis beWeddasmuli brZaneba waukiTxa mtris samxedro bralmdebelma. _ gTxovT, fexze abrZandeT.

_ gTxovT, mosamarTleebs moaxsenoT, rom borkilebi momxsnan. Zalian mZimea da fexebi matkina.

Bborkilebma maTiuSs marTla ki ar atkina fexebi, magram mas undoda sasamarTloze moxdenili da lazaTiani yofiliyo. Ddidi patimrebis rkinis borkilebi ki fexebSi eblandeboda.

maTiuSma Tavisi gaitana: male rkinis mZime borkilebi oqros nazi, Txeli ZewkviT Seucvales.

Aamayad Tavaweuli, msubuqi nabijiT Sevida sapatimros imave darbazSi, sadac am cota xnis winaT Tavis dapatimrebul ministrebs moelaparaka da xelwerili daadebina.

maTiuSma miixed-moixeda. Mmagidas sami mefis generlebi Semosxdomodnen. mefeebi marcxena mxares

isxdnen. marjvniv viRac frakian-TeTr-xelTaTmaniani samoqalaqo pirebi Camwkrivebuliyvnen. netav vin arian? ratomRac sul Tvals aridebdnen da maTiuSma ver gaarCia, vin iyvnen.

sabraldebo aqti aseTi iyo: 1. maTiuS mefem dawera mimarTva bavSvebisadmi, rom aejanyebina da

didebs aRar damorCilebodnen. 2. maTiuS mefes surda, saerTaSoriso revolucia moexdina, rom

msoflios mefe gamxdariyo. 3. maTiuSma mokla masTan TeTri bairaRiT mimavali parlamentiori.

maTiuSi maSin ukve mefe aRar iyo da amitom pasuxs agebs, rogorc Cveulebrivi damnaSave. mas unda miesajos an CamoxrCoba, an daxvreta.

_ riT SeuZlia maTiuSs, Tavi imarTlos? _ me bavSvebisadmi mimarTva ar damiweria, es tyuilia. parlamentioris

mokvlis dros mefe aRar iyavio, rom brZanebT, esec tyuilia. is ambavi ki, mindoda Tu ara msoflios mefe gavmxdariyavi, SeiZleba mxolod da mxolod me vicode, sxvam aravin.

_ kargi. batonebo, gTxovT, Tqveni gadawyvetileba waikiTxoT, - miubrunda Tavmjdomare frakian da TeTrxelTaTmanebian moqalaqeebs.

imaTac, ra eqnaT, undodaT Tu ar undodaT, mainc unda waekiTxaT. Adga erT-erTi maTgani da qaRaldiviT gadafiTrebulma xelebis kankaliT waikiTxa:

_ Cven, brZolis dros dedaqalaqSi TavSeyrilebi, imis gamo, rom yumbarebi Cvens qalaqs angrevs da anadgurebs, da imis gamoc, rom Cvens sxdomis darbazSic ki yumbarebisgan SuSebi Caimsxvra, Cven, qalaqis mosaxleoba, Cveni col-Svilis gadasarCenad uars vambobT maTiuSze, uarvyofT mis mefobas. dedaqalaqi taxtsa da gvirgvins arTmevs maTiuSs. Zalian vwuxvarT, magram meti gaZleba aRar SegviZlia, amitom TeTr droSebs vkidebT imis niSnad, rom omi ar gvinda, da vacxadebT: dReidan

Page 163: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

163

Cveni mefe ki ara, ubralod maTiuSi omobs da pasuxic yvelaferze man unda agos. Cven arafer SuaSi varT.

Tavmjdomarem maTiuSs kalami miawoda. _ gTxovT, xeli moaweroT. maTiuSma kalami gamoarTva, erT wuTs dafiqrda da qaRaldis boloSi

miawera: „samSoblos gamyidveli moRalateebisa da laCarTa brbos

gadawyvetilebas ar veTanxmebi. me gaxldiT da SemdegSic viqnebi mefe maTiuS pirveli~.

Mmere miwerili xmamaRla waikiTxa. _ batono mosamarTle generlebo, _ miubrunda maTiuSi Tavis mtrebs, _

Tu Cemi gasamarTleba gindaT, me moviTxov, miwodoT mefe, imitom, rom me gaxlavarT mefe, mefe viqnebi mTeli sicocxle da mefed davrCebi sikvdilis Semdegac. Tu es TavSeyra sasamarTlo ki ara, damarcxebul mefeze aRsrulebuli borotmoqmedebaa, sircxili Tqven, rogorc adamianebs da rogorc jariskacebs! rac mogesurvebaT, is ilaparakeT. Cemgan pasuxs ver eRirsebiT.

Ggenerlebi mosaTaTbireblad gavidnen. maTiuSi TavisTvis ijda da raRac jariskacul simReras ustvenda.

Ggenerlebi dabrundnen. _ maTiuS, aRiarebT Tu ara, rom Tqven dawereT mimarTva mTeli

msoflios bavSvebisadmi, _ hkiTxa Tavmjdomare generalma. Ppasuxi ar miuRia. _ Tqveno mefuro udidebulesobav, aRiarebT Tu ara, rom Tqven dawereT

mimarTva msoflios bavSvebisadmi, _ hkiTxa generalma. _ ara, me aseTi mimarTva ar damiweria.. _ SemoiyvaneT mowme, _ brZana mosamarTlem. darbazSi jaSuSi Jurnalisti Semovida. maTiuSi ar SemkrTala. _ ai, mowme, _ uTxra mosamaTlem. _ diax, me var mowme, rom maTiuSs namdvilad undoda mTeli msoflios

bavSvTa mefoba, _ Tqva Jurnalistma. _ marTalia? – ikiTxa mosamarTlem. _marTalia, _ miugo maTiuSma. – mindoda. albaT, gavxdebodi kidec,

magram mimarTvaze yalbi xelmoweraa. Aam jaSuSma Cem magier moawera xeli. Mmagram es ki marTalia, rom me msurs babSvebis mefe viyo.

mosamarTleebi daakvirdnen maTiuSis xelmoweras da Tavi gadaaqniess, viTomc, ver vatyobT, yalbia Tu arao.

Mmagram axla ukve sul erTi iyo, ras ityodnen; maTiuSi TviTon gamotyda.

Bbralmdebeli didxans laparakobda. _ maTiuSi usaTuod sikvdiliT unda daisajos, Torem arc wesrigi

iqneba da arc mSvidobianoba. _ maTiuS, xom ar isurvebdiT, vinmes sityva eTqva Tqvens dasacavad. Ppasuxi ar miuRiaT. _ Tqveno mefuro udidebulesobav, xom ar isurvebdiT, rom vinmes

sityva eTqva Tqvens dasacavad. _ sruliad zedmetia, - miugo maTiuSma. _ ukve gviania, dro ikargeba,

daZineba sjobia. maTiuSi omaxianad laparakobda. erTi SexedviT, veravin Seatyobda, ra

jojoxeTi utrialebda sulSi. gadawyvetili hqonda, sicocxlis bolo wuTebamde amayad da mxned yofiliyo.

Page 164: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

164

mosamarTleebi meore oTaxSi gavidnen, viTom unda moeTaTbiraT. male dabrundnen da ganaCeni gamoitanes.

_ daixvritos. _ daixvritos. _ gTxovT, xeli moaweroT, _ uTxra Tavmjdomarem. Ppasuxi ar Rirsebia. _ Tqveno mefuro udidebulesobav, gTxovT, xeli moaweroT, rom

sasamarTlo kanonieri iyos. maTiuSma xeli moawera. Dda ucbad erTi frakian-TeTrxelTaTmanebiani batoni muxlebze daeca,

maTiuSs fexebze moexvia da Tavlcremlianma SehRaRada: _ sayvarelo mefev, mapatie es unamuso Ralati, axlaRa davinaxe, ra

Cavidine! Cven rom laCrulad ar movqceuliyaviT, axla eseni ki ar unda gasamarTlebdnen, Sen unda asamarTlebde amaT.

jariskacebma es kaci Zlivs mohglijes mefes. vai, rom ukve gvian iyo TiTze kbenani!

_ Rame mSvidobisa, batono mosamarTleno, _ daemSvidoba maTiuSi mosamarTleebs da mefurad, darbaislurad, amayad gavida darbazidan.

xmlebgaSiSvlebuli oci jariskaci mihyveboda derefanSi da saknamde maT miaciles.

maTiuSi maSinve iatakze dagebul leibze miwva da Tavi moimZinara. Semovida mRvdeli. maTiuSs rom daxeda, Seebrala mZinare da ar

gaaRviZa. TviTon iloca, sikvdilmisjilTa locva waukiTxa da gavida. maTiuSi TvaldaxuWuli iwva, magram ar eZina... rasac im Rames

ganicdida, es mis saidumlod darCa. mohyavT maTiuSi. xel-fexze oqros borkilebi adevs da Sua quCaSi modis. quCebSi jari

dgas. jars ukan qalaqis mosaxleoba mozRvavebula. mSvenieri dRea. mze CaxCaxebs. mTeli qalaqi gareT gamoSlila, rom

ukanasknelad Seavlos Tvali Tavis mefes. zogni dganan da tirian. maTiuSs es cremlebi ar daunaxavs. rom daenaxa, albaT, ufro iolad gaivlida sikvdilisken mimaval gzas.

visac maTiuSi uyvarda, krinti ver daeZra, mtris SiSiT xmamaRla ver gamoeTqva es siyvaruli da mowiweba. Aan ra eTqvaT? miCveulebi iyvnen, rom `vivat _ gaumarjos!~ unda daeyviraT, axla ra daiZaxon, roca sikvdilmisjil mefes uyureben?

Eiseni Tu arafers ambobdnen, samagierod aTasi juris loTebi da mawanwalebi yvirodnen. axalgazrda mefes maTiuSis samefo Rvinis sardafidan am mawanwalebisTvis arayi daelevinebina, rom ufro xmamaRla eyviraT.

isinic idgnen da Rrialebdnen: _ vaa, mefe modis, mocunculebs. vaa, ra erTi cicqnaa! stiri, maTiuS

mefev? Mmodi, cxviri mogwmindo. maTiuSma Subli Seikra da Tavi ufro maRla aswia, rom yvelas daenaxa

misi ucremlo Tvalebi. Mmodioda maTiuSi, casa da mzes Sehyurebda da ar esmoda, verc

xedavda, ra xdeboda mis irgvliv. sul sxa safiqrali gasCenoda: „ra daemarTa klu-klus? sad aris anteki? ratom miRalata sevdianma

mefem? ra moelis Cems qveyanas? netav dedas da mamas Tu vnaxav, roca tyvia sicocxles gamomasalmebs?~

Page 165: mefe maTiuS pirveli - mundusi.files.wordpress.comgamravlebis tabula ar ecodineba? - yvelaze samwuxaro ki mainc is aris, rom aseTi patara mefisa aravis SeeSindeba,- Sefiqrianda samxedro

165

Aase gaiara mTeli qalaqi, am fiqriT dadga moedanze amoTxril ormos win, boZTan. gafiTrebuli da mSvidi idga maSinac, roca jariskacTa oceulma Tofebi gatena da daumizna.

Aaseve mSvidad moismina Sewyalebis brZaneba: _ daxvreta Seecvalos ukacriel kunZulze gadasaxlebiT. Mmere manqana movida da isev sapatimroSi waiyvanes.

erTi kviris Semdeg ki ukacriel kunZulze gagzavnian.