microsoft word - Şahis Şİrketlerİ

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MUHASEBE FİNANSMAN

ŞAHIS ŞİRKETLERİ

ANKARA 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ileonaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarakyaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarındaamaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretimmateryalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek vegeliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındauygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılmasıönerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlikkazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığındasatılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ-1 .....................................................................................................31. ŞİRKETLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER.................................................................3

1.1. Şirket Kavramı .............................................................................................................31.2. Şirketin Unsurları .........................................................................................................41.3. Şirketlerin Sınıflandırılması ......................................................................................... 5

1.3.1. Adî Şirketler .........................................................................................................71.3.2. Ticaret Şirketleri ..................................................................................................81.3.3. Kooperatifler ......................................................................................................10

1.4. Şirketler Muhasebesi ..................................................................................................10UYGULAMA FAALİYETİ.............................................................................................. 11ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.................................................................................... 12

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ...................................................................................................142. KOLEKTİF ŞİRKETLER..................................................................................................14

2.1. Kolektif Şirketin Tanımı Ve Özellikleri.....................................................................142.2. Kolektif Şirketin Kuruluşu......................................................................................... 152.3. Kuruluş İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları ..................................................................17

2.3.1. Sermaye Olarak Para Konulması .......................................................................172.3.2. Sermaye Olarak Paradan Başka Varlıkların Konulması ....................................232.3.3. Sermaye Olarak İşletme Konulması...................................................................31

2.4. Sermaye Değişiklikleri Ve Muhasebe Kayıtları......................................................... 342.4.1. Sermaye Artırılması ........................................................................................... 352.4.2. Sermaye Azaltılması .......................................................................................... 41

2.5. Kolektif Şirketlerde Kar ve Zarar Dağıtımı ............................................................... 442.5.1. Kâr Dağıtımı ve Muhasebe Kayıtları .................................................................442.5.2. Zarar Dağıtımı ve Muhasebe Kayıtları............................................................... 522.5.3. Kolektif Şirketlere Ait Örnek Monografi........................................................... 54

UYGULAMA FAALİYETİ.............................................................................................. 71ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.................................................................................... 73

ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ...................................................................................................763. KOMANDİT ŞİRKETLER................................................................................................ 76

3.1. Komandit Şirketin Tanımı Ve Özellikleri ..................................................................763.2. Komandit Şirketlerde Kuruluş İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları............................... 793.3. Komandit Şirketlerde Sermaye Değişiklikleri ve Muhasebe Kayıtları ...................... 813.4. Komandit Şirketlerde Kar Zarar Dağıtımı ve Muhasebe Kayıtları ............................ 86UYGULAMA FAALİYETİ.............................................................................................. 92ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.................................................................................... 94

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 96CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................97ÖNERİLEN KAYNAKLAR................................................................................................ 105KAYNAKÇA....................................................................................................................... 106

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALAR

KOD 344MV0020

ALAN Muhasebe ve Finansman

DAL/MESLEK Bilgisayarlı muhasebe Elemanlığı

MODÜLÜN ADI Şahıs Şirketleri

MODÜLÜN TANIMI Şahıs şirketlerinin kuruluş ve muhasebe kayıtlarının yapıldığıöğrenme materyalidir.

SÜRE 40/16

ÖN KOŞULBilanço ve yevmiye defteri modüllerinin alınmış olmasıgerekir.

YETERLİK Şahıs şirketi işlemleri yapmak

MODÜLÜN AMACI

Genel AmaçVUK ve TTK’ ya göre şahıs şirketi işlemleriniyapabileceksiniz.Amaçlar1. Şahıs şirketlerini diğer şirketlerden ayırabileceksiniz.2. Kolektif şirket işlemleri yapabileceksiniz.3. Komandit şirket işlemleri yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Bilgisayar, bilgisayar masası, yazıcı, sarf malzemeleri, TürkTicaret Kanunu, Borçlar Kanunu, yevmiye defteri, bilanço,hesap makinesi

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan her öğrenme faaliyetindensonra, verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgi vebecerileri ölçerek kendinizi değerlendirebileceksiniz.

Ayrıca modül sonunda öğretmeninizin size vereceğiuygulamalarla kazandığınız bilgi ve becerileriölçerek değerlendirebileceksiniz.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenciler,

Günümüz ekonomik koşullarında bireysel sermayenin hızla önemini kaybettiği artıkkolektif sermayenin geçerli olduğu bir dönem içerisindeyiz. Küçük girişimciler, yerlerinibüyük girişimcilere bırakmaktadırlar. Küçük tasarruf sahipleri iş yapmak amacıyla artıkşirketleşmekte ve bir araya gelerek güçlü kuruluşlar ortaya koymaktadırlar. Gelişen rekabetkoşulları da bu durumu zorunlu hale getirmiştir.

Şirketleşmenin son derece önemli olduğu sizce de malum olması nedeniyle, bumodülde şirket çeşitlerinden şahıs şirketleri hakkında gereken temel bilgiler siz değerliöğrencilere verilecektir. Şirketin kuruluşu, sermaye değişikliği ve kar dağıtımı gibi önemliişlemleri rahatlıkla tek başınıza yapabileceksiniz.

Modül içeriği, şirketler hakkında genel bilgi verilerek, bir şirketin hangi şartları yerinegetirdikten sonra tüzel kişilik kazanacağını göreceksiniz. Ayrıca sizlerde öğrendiğinizbilgileri faaliyet konuları sonundaki uygulamalı testleri yapmakla bilgilerinizi daha dapekiştireceksiniz. Kurulmuş bir şahıs şirketinin sermayenin azaltılması ve artırılmasıişlemlerini yapabileceksiniz. Her işletmenin temel amacı kar olması nedeniyle, maliyılsonunda elde edilen karı ana sözleşmedeki ve kanunlardaki ölçütlere göredağıtabileceksiniz.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ-1

Şahıs şirketlerini diğer şirketlerden ayırabileceksiniz.

Çevrenizde bulunan bir işletmeye giderek hangi tür işletme olduğunu sorunuz. Çevrenizde bulunan bir muhasebeciye giderek şirket türleri ve özellikleri

hakkında bilgi toplayınız. İnternetten şahıs ve sermaye şirketlerinin farklarını araştırınız.

1. ŞİRKETLER HAKKINDA GENELBİLGİLER

1.1. Şirket Kavramı

İnsanlar yaşamlarını devam ettirebilmek için ihtiyaçlarını karşılamak zorundadırlar.Bu ihtiyaçlar mal veya hizmet şeklinde olabilir. İhtiyaçlarımızı karşılayacak mal vehizmetleri bizlere işletmeler sunmaktadır. İnsan istek ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere malve hizmetleri piyasada satışa sunan ve bunu kar gayesi ile yapan kuruluşlara işletme denir.

Nüfus artışı, ekonomik gelişmeler, mal ve hizmet çeşitliliğinin artması sonucu küçüksermayeli ve tek kişilik işletmeler yetersiz kalmıştır. Bunun yerini daha büyük sermayeli,daha çok personele sahip, birden fazla alanda faaliyet gösterebilen işletmeler almıştır.İşletmede büyüme ve gelişimin gerçekleşebilmesi için tek kişi sermayesi ve idaresinin yeterliolmadığı durumlarda başkalarının emek ve sermayelerine de ihtiyaç duyulmuştur. Şirketlerbu şekilde ortaya çıkmıştır.

İki veya daha fazla gerçek veya tüzelgirişimcinin müşterek bir ticari amaç için para, malve emeklerini birleştirerek kurdukları ortaklığaşirket denir. Şirketler aşağıda belirtilen amaçlar içinkurulur:

Kar elde etmek İnsanlara ve ekonomiye fayda sağlamak Büyümek ve güçlenmek


AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

1.2. Şirketin Unsurları

Bir kuruluş ya da ortaklığın şirket sayılabilmesi için aşağıda belirtilen unsurlarınbulunması gerekir:

Kişi unsuru: Kişi sayısı birden çok olmalıdır. Sermaye unsuru: Kişiler para, mal ya da emeklerini sermaye olarak koyabilir. Sözleşme unsuru: Kişiler arasında sözleşme yapılmalıdır. Ortak amaç unsuru: Kişilerin ulaşmak istedikleri ortak bir amaçları olmalıdır. Eşit amaçlarda birleşme ve işbirliği unsuru: Kişileri ortak amaçları

doğrultusunda işbirliği yapmalıdırlar.

5

1.3. Şirketlerin Sınıflandırılması

Şirketler kuruluş şekline, tüzel kişiliklerine, yasal dayanaklarına, ortakların özelliklerine göre değişik şekillerde sınıflandırılmaktadır.Aşağıdaki tabloda şirketlerin sınıflandırılması gösterilmiştir:

ŞİRKETİSİMLERİ

ŞİRKETTÜRÜ

TÜZELKİŞİLİK

YASALDAYANAK

KURULUŞİŞLEMLERİ

ORTAKÖZELLİĞİ

KİŞİ VESERMAYE

ORTAKLARINSORUMLULUĞ

U

TABİOLDUĞU

VERGİ

SINIFI

ADİ ŞİRKET Şahıs YokBorçlarKanunu

Tescil veilana tabi

değil

Gerçekkişi

En az iki kişi,emek sermaye

olabilir

Sınırsızsorumlu

GelirVergisi

2veya

1

KOLEKTİFŞİRKET

Şahıs Var TTKTescil veilana tabi

Gerçekkişi

En az iki kişiSınırsızsorumlu

GelirVergisi 1

ADİKOMANDİTŞİRKET

Şahıs Var TTKTescil veilana tabi

En az birigerçek

kişiEn az iki kişi

Komanditerortak sınırlı,

diğerlerisınırsızsorumlu

GelirVergisi

1

GERÇEKŞAHIS

İŞLETMELERİ

Şahıs Yok

TTK,Esnaf ve

SanatkârlarKanunu

Tescil veilana tabi

Gerçekkişi

Bir kişiSınırsızsorumlu

GelirVergisi

2veya

1

6

ANONİMŞİRKET

Sermaye Var TTK

Özelizinliler

hariç tescilve ilana tabi

Gerçek ve/ veyatüzel

kişiler

En az beş kişi ve50.000 YTL

sermayeSınırlı sorumlu

KurumlarVergisi

1

LİMİTETŞİRMET

Sermaye Var TTKTescil veilana tabi

Gerçek ve/ veyatüzel

kişiler

En az iki, en fazla50 kişi, en az5.000 YTL

sermaye

Sınırlı sorumlu

KurumlarVergisi

1

HİSSELİKOMANDİTŞİRKET

Sermaye Var TTKTescil veilana tabi

Gerçekkişi veyaen az biri

gerçektüzel

kişiler

Biri komandite enaz 5 kişi

Komanditerortak sınırlı,

diğerlerisınırsızsorumlu

KurumlarVergisi

1

7

1.3.1. Adî Şirketler

Borçlar kanunu 520. maddesine göre adi şirket; “iki veya daha çok kişinin emek vesermayelerini ortakların bir amacı gerçekleştirmek için bir sözleşme ile birleştirmelerisonucunda oluşan bir şirkettir” şeklinde tanımlanır. Adi şirketler borçlar kanunu hükümlerinegöre kurulur ve faaliyet gösterir. Adi şirketlerin özellikleri şunlardır:

Kuruluşu belli bir şekle tabi değildir. Sözleşme yazılı ya da sözlü olabilir. Yazılı olmuşsa ispat açısından notere

onaylatılır. Ticaret siciline tescil ve ilanı zorunlu değildir. (Adi şirketi kuracak kişi tüccar ise

bulunduğu yerin ticaret odasına kayıt olmalıdır) Ticaret unvanı kullanmaları zorunlu değildir. Sözleşmede aksi bir hüküm yoksa kâr zarar ve oy açısından ortaklar eşit haklara

sahiptir. Asgari sermaye tutarı belirtilmemiştir. Emek de sermaye olarak konulabilir. Şirket borçlarında ortakların sınırsız ve müteselsil (zincirleme) sorumlulukları

vardır. (Örneğin; şirket borçlarından dolayı iflas ederse alacaklılar şirket varlıklarıyetmediği takdirde alacaklarını ortakların şahsi varlıklarına başvurarak tahsiledebilirler)

Bir kolektif ya da adi komandit şirketin kuruluşunda eksiklik varsa adi şirket kabuledilir.

Daha çok geçici işlerde tercih edilen bir şirket türüdür.

1.3.1.1. Gerçek Şahıs İşletmeleri

Tek girişimci tarafından oluşturulmuş şirketlerdir. Esnaf, sanatkâr, sanayici, serbestmeslek erbabı ya da tacir olabilirler.

Esnaf ve Sanatkâr

5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’na göre esnaf vesanatkâr şöyle tanımlanır: “Ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedeni çalışmasınadayandıran ve kazanca tacir veya sanayi niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basitusulde vergilendirilenler ve işletme hesabına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muafbulunan meslek ve sanat sahipleridir.”

Tacir

6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre tacir şöyle tanımlanır: “Bir ticarethane veyafabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer bir müesseseyi kısmen dahi olsa kendi adına işletenkimseye denir.”

8

Sanayici

Makine, alet yardımıyla hammadde ve yarı mamulleri işleyerek üretim yapan, imalatmakinesi kullananlarda 5, kullanmayanlarda 10 kişi çalıştıranlar sanayici sayılır.

Serbest Meslek Erbabı

65–66 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre serbest meslek erbabı şöyle tanımlanır:“Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticarimahiyette olmayan işleri işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam vehesabına yapanlara denir.”

1.3.2. Ticaret Şirketleri

Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümlerine göre kurulan şirketlerdir. İkiye ayrılır:

1.3.2.1. Şahıs Şirketleri

Tüzel kişiliğe sahip ve ortakların şirket borçlarına karşı sınırsız sorumlu olduğuşirketlerdir. Ortakların birbirlerini iyi tanıması ve birbirlerine güvenmeleri gerekir. TürkTicaret kanunu’na göre şahıs şirketleri ikiye ayrılır:

Kolektif Şirketler Komandit Şirketler

1.3.2.2. Sermaye Şirketleri

Sermayenin ön planda olduğu, tüzel kişiliğe sahip ve ortakların şirket borçlarına karşıkoydukları sermaye ile sınırlı oldukları şirketlerdir. Türk Ticaret Kanunu’na göre sermayeşirketleri üçe ayrılır:

Anonim Şirketler Limitet Şirketler Sermayesi Paylara Bölünmüş (Hisseli) Komandit Şirketler

9

1.3.2.3. Şahıs Ve Sermaye Şirketlerinin Karşılaştırılması

Şahıs ve sermaye şirketlerinin farkları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:

ŞAHIS ŞİRKETLERİ SERMAYE ŞİRKETLERİ

Kuruluş için herhangi bir yerden izinalmaya gerek yoktur.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndankuruluş izni alınmak zorundadır.

Kararlar oy birliği ile alınır. Kararlarda salt çoğunluk esastır.

Her ortak eşit oy hakkına sahiptir.Ortaklar, sermayesi nispetinde oykullanma hakkına sahiptir.

Emek sermaye olarak konulabilir. Emek sermaye olarak konulamaz.

En az sermaye sınırı yoktur.TTK’ da belirtilen en az sermaye sınırıvardır. Yoksa kurulamaz.

Ortaklar şirket borçlarına karşı sınırsızsorumludur.(komanditer ortak hariç)

Ortaklar sadece sermayeleri oranındasorumludur.

Ortaklar gerçek kişilerdir. (komanditerortak hariç)

Ortaklar gerçek ve tüzel kişiler olabilir.

Ticaret unvanında ortaklardan en azbirinin adının bulunması gerekir.

Ticaret unvanında şirket türü ve faaliyetkonusu belirtilmek zorundadır.

Ortaklar gelir vergisi mükellefidir. Şirket, kurumlar vergisi kanuna tabidir.

Her ortak yönetim ve denetime katılır.Şirketin yönetim ve denetimi yetkiliorganlar tarafından yürütülür.

Ortaklığın faaliyeti ticari işletmeylesınırlıdır.

Her türlü ticari ve ekonomik faaliyettebulunabilir.

Ortakların şirkete karşı rekabetiyasaklıdır.

Yöneticiler hariç, ortaklarda rekabetyasağı yoktur.

Kârdan yedek akçe ayırmak zorunludeğildir.

Kârdan yedek akçe ayırmak zorunludur.

Ortakların birinin ölüm veya iflası şirketisona erdirir.

Ortaklardan birinin ölüm veya iflasışirketi sona erdirmez.

Sermaye paylara bölünmemiştir. Sermaye paylara bölünmüştür.

10

1.3.3. Kooperatifler

Kooperatifler hem kişilerin tek başlarına yapmaya güçlerinin yetmediği işleri bir arayagelerek yapmaları sağlar hem de toplumun kalkınmasına katkıda bulunur. Örneğin,insanların zorunlu ihtiyaçları arasında bulunan barınma ihtiyacını gidermek amacıyla kurulanyapı kooperatifleri insanların küçük birikimlerini bir araya getirerek hem insanların konutihtiyaçlarını karşılar hem de inşaatın yapımında çalıştırdığı işçiler ile işsizliği azaltmış,belediyeye ödenen vergi ve harçlarla ülke ekonomisine katkı sağlamış olur.

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarınınbelirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını, işgücü veparasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumakamacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermeyeliortaklıklara kooperatif denir.

1.4. Şirketler Muhasebesi

Şirketler muhasebesinde genel muhasebe konularının yanı sıra şirketlerin kuruluşları,sermaye değişiklikleri, vergi mevzuatı karşısındaki durumları, kâr dağıtım esasları, tasfiyeişlemleri ve tüm bu işlemlerin muhasebeleştirilmesi konularını da ele alınmaktadır. Şirketlermuhasebesinde aşağıdaki soruların cevaplarını bulmak mümkündür:

1. Şirketlerin amacı ve kapsamı nelerdir?2. Şirketler nasıl sınıflandırılır?3. Şirket türleri nelerdir?4. Şirketlerin kuruluş işlemleri nelerdir?5. Şirketlerin kanunlar karşısındaki durumu nedir?6. Kuruluş işlemleri ve muhasebe kayıtları nasıldır?7. Kâr dağıtımı yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?8. Tasfiye işlemleri nasıl yapılır?9. Birleşme ve devir işlemleri nasıl gerçekleştirilir ve muhasebeleştirilir?

11

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Şirketlerin amaçlarını belirleyiniz. Bir şahıs veya sermaye şirketiniziyaret ederek şirket amaçlarınısorunuz.

Türk Ticaret Kanununa internetaracılığı ile ulaşarak şirketlerinamaçlarını belirleyiniz.

Şirketin unsurlarını sıralayınız. Bir şahıs veya sermaye şirketiniziyaret ederek şirket unsurlarınısorunuz.

Şirketler muhasebesi kitaplarındanşirketin unsurlarını araştırınız.

Şirket türlerini ayırt ediniz. Şahıs ve sermaye şirketlerinin farklışekilde işletildiğini unutmayınız.

Şirketler muhasebesi kitapları ya dainternet aracılığı ile şirket türlerihakkında bilgi edininiz.

Adî şirketlerin özelliklerinisıralayınız.

Adî şirketlerin borçlar kanununagöre faaliyet gösterdiğiniunutmayınız.

Bir adî şirketi ziyaret ederekkuruluşu ve yaptığı işlemlerhakkında bilgi edininiz.


12

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

1. Aşağıdakilerden hangisi adi şirketlerin özelliklerinden biri değildir?A) Borçlar kanununa göre kurulurB) Ortaklar gerçek kişidirC) Emek sermaye olabilirD) Tescil ve ilana tabidir

2. Aşağıdakilerden hangisi sermaye şirketi değildir?A) Anonim ŞirketB) Kolektif ŞirketC) Limitet ŞirketD) Hisseli Komandit Şirket

3. Aşağıdakilerden hangisi şirketin unsurlarındandır?A) Kişi unsuruB) Sözleşme unsuruC) Ortak amaç unsuruD) Hepsi

4. Bir ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer bir müesseseyi kısmendahi olsa kendi adına işleten kişiye ne denir?A) TacirB) SanayiciC) Serbest meslek erbabıD) Esnaf

5. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?A) Şahıs şirketinde kararlar oy birliği ile sermaye şirketinde salt çoğunluk ile alınır.B) Şahıs şirketinde en az sermaye sınırı yoktur, sermaye şirketinde vardır.C) Şahıs şirketinde ortaklar gelir vergisi, sermaye şirketinde şirket kurumlar vergisimükellefidir.D) Şahıs şirketinde emek sermaye olarak konulamaz, sermaye şirketinde konulabilir.

DEĞERLENDİRME

Sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap anahtarıyla karşılaştırınız.Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyiniz.Yanlış cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyip öğrenmeye

çalışınız.


13

B. UYGULAMALI TEST

Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde uyguladıysanız “Evet”,uygulamadıysanız “Hayır” kutucuklarını işaretleyiniz.

MODÜL ADI: Şahıs İşletmeleri

UYGULAMA FAALİYETİ: Şirketlerhakkında genel bilgiler

ÖĞRENCİNİNADI SOYADI:

SINIF VE NU:

AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınızbecerileri “Evet” veya “Hayır” kutucuklarına (X) işareti koyarakkontrol ediniz.

Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır

1. Bir şirketi ziyaret ettiniz mi?

2. Şirketlerin amaçlarını biliyor musunuz?

3. Şirket unsurlarını sıralayabiliyor musunuz?

4. Adi şirketlerin özelliklerini biliyor musunuz?

5. Şirket türlerini birbirinden ayırt edebiliyor musunuz?

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” lerkazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.Hepsi “Evet” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

14


Şahıs şirketlerinden biri olan kolektif şirket işlemlerini yapabileceksiniz.

İnternetten şahıs şirketlerinin kuruluşu için gerekli belgeler ile ilgili bilgitoplayınız.

Bir kolektif şirketin kuruluş sözleşmesini şirketten veya internetten teminederek inceleyiniz.

Kolektif şirketleri hangi tür vergiye tabi olduklarını öğreniniz.

2. KOLEKTİF ŞİRKETLER

2.1. Kolektif Şirketin Tanımı Ve Özellikleri

Türk Ticaret Kanunu madde 153’e göre kolektif şirket şöyle tanımlanmaktadır: “Birticari işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan veortaklardan hiçbirisinin sorumluluğu şirket alacaklarına karşı sınırlandırılmamış olanşirkettir.”Kolektif şirketlerin başlıca özellikleri aşağıdaki gibidir:

Ticaret unvanı taşıması şarttır. Unvanda ortaklardan en az birinin ad ve soyadı ile“kolektif” ibaresi bulunmalıdır.

En az iki kişi ile kurulur. Azami bir rakam yoktur. Tüm ortakların oy ve denetim hakkı eşittir. Asgari ( en az) sermaye tutarı yoktur. Ortakların sınırsız ve zincirleme sorumlulukları vardır. Şirket borçlarından dolayı

önce şirketin sonra ortakların varlıklarına başvurulur. Rekabet yasağı vardır. Ortaklar şirket konusu işleri kendi veya başkaları adına

yapamazlar.

AMAÇ

ARAŞTIRMA


15

2.2. Kolektif Şirketin Kuruluşu

Kolektif şirket kuruluşunda tarafların anlaşmasının arkasından izlenmesi gerekenyollar aşağıdaki tabloda (Şekil 2.1) gösterilmiştir:

Şekil 2.1: Kuruluş aşamaları

Bir kolektif şirket kurulabilmesi için ilk aşama ana sözleşmenin hazırlanmasıdır.Kolektif şirketin ana sözleşmesinde bulunması gereken unsurlar şunlardır:

Ortakların adları, soyadları, ikametgâhları ve tabiiyetleri Kolektif şirket ibaresi Ortaklığın ticaret unvanı ve merkezi Şirketin faaliyet konusu Şirketin sermayesi, sermaye koyma borcunun tür ve koyuluş biçimleri Temsil yetkisine sahip olanlara ait bilgiler

Ana Sözleşmenin Hazırlanması

Noterin Sözleşmeyi Tasdik Etmesi

Tescil İşlemi İçin Gerekli Belgeler Dilekçe 2 Şirket Sözleşmesi Ortakların Nüfus Cüzdanı

Suretleri Temsil Yetkisi Olanların İmza

Sirküleri Ortakların İkametgâh Belgeleri Taahhütname Medeni Hakları Kullanma

Ehliyetine İlişkin Belgeler

İlan

16

Kolektif şirket kuruluşu için düzenlenmesi gereken ana sözleşmenin örneği aşağıda(Şekil 2,2) verilmiştir. Kolektif şirketin kuruluş işlemleri tamamlandıktan sonra aşağıdakikurum ve kuruluşlara ticaret sicili tarafından kayıt ettirilir.

Vergi Dairesi Sosyal Sigortalar Kurumu Bölge Çalışma Müdürlüğü Belediye

Şirketin belirtilen kurum ve kuruluşlara kaydının ardından şirket ortaklarının yapmasıgereken diğer işlem ve başvurular ise şunlardır:

Ticaret Odası ve Sanayi Odasına kayıt yaptırılması gerekir. BAĞ-KUR’ a ortakların kendi adlarına kayıt yaptırmaları gerekir. Ticari defter ve belgeler alınmalı ve notere tasdik ettirilmelidir. Fatura, irsaliye gibi belgelerin basımı maliye bakanlığının anlaşmalı matbaalarında

yaptırılmalıdır. Vergi dairesinden vergi levhası ve yazarkasa levhası alınmalıdır. Belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmalıdır.

" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KOLEKTİF ŞİRKETİ "

KURULUŞ :MADDE 1 :Aşağıda Adları, Soyadları, İkametgâhları ve Uyrukları yazılı kurucular arasında bir Kolektif Şirket kurulmuştur.

Kurucunun adı-soyadı İkametgâh adresi Uyruğu

1-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ŞİRKETİN ÜNVANI :MADDE 2 :Şirketin unvanı ; " . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . KOLLEKTİF ŞİRKETİ " ' dir.

AMAÇ VE KONUMADDE 3 :Şirketin amaç ve konusu başlıca şunlardır :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ŞİRKETİN MERKEZİ VE ŞUBELERİ :MADDE 4 :Şirketin merkezi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . İli, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ilçesi'ndedir.Adresi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 'dır.

SÜRE :MADDE 5 :

17

Şirketin süresi tescil tarihinden itibaren (...) yıldır. Ancak sürenin bitiminden on beş gün önce ortaklar feshi yazılıolarak ihbar etmedikleri takdirde sözleşme kendiliğinden bir yıl daha uzatılmış sayılır.

SERMAYE :MADDE 6 :Şirketin sermayesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . —TL ( . . . . . . . . . . . . . . . Türk Lirası ) 'dır.Sermayenin;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . —TL. sı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . —TL. sı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ; tarafından ödenmiştir.

İLANMADDE 7 :Şirkete ait ilanlar Türk Ticaret Kanunu'nun 37. maddesi hükümleri saklı kalmak koşuluyla şirket merkezininbulunduğu yerde en az bir gazete ile asgari 7 gün evvel yapılır.

ŞİRKETİN İDARESİ VE TEMSİLİMADDE 8 :Şirketi idare ve temsile şirket ortağı / ortakların tek başına / birlikte şirket unvanı altında atacağı / atacaklarıimzasıyla / imzalarıyla mümkündür.

KAR VE ZARARIN DAĞILIMIMADDE 9 :Şirketin safi karı yapılmış her çeşit masrafların çıkarılmasından sonra kalan miktardır. Safi kardan her senebilânço sonunda safi karın % de. . . . . . . . . . . . . . . ya % de. . . . . . . . . . . . . . . . . . da ait olmak üzere ve zararlar dabu şekilde ve nispetler dahilinde olmak üzere dağıtılır.

ŞİRKETİN FESHİMADDE 10 :Şirket süresinin bitiminden veya daha önce ortakların oybirliği / çoğunluğuyla şirketin feshine karar verilebilir.

KANUNİ HÜKÜMLERMADDE 11 :Bu ana sözleşmede bulunmayan hususlar hakkında Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır

Şekil 2.2: Kolektif Şirket Ana Sözleşmesi

2.3. Kuruluş İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları

Kolektif şirketler Vergi Usul Kanunu’na göre birinci sınıf tacir olup bilânço esasınagöre defter tutmak zorundadırlar. Kolektif şirketlerde tutulması gereken defterler şunlardır:

Yevmiye Defteri (Günlük Defter) Defter-i Kebir (Büyük Defter) Envanter Defteri

Şirket ortakları kuruluşta sermaye olarak para, paradan başka varlıklar ya da işletmekoyabilirler.

2.3.1. Sermaye Olarak Para Konulması

Ortaklar sermayelerini para olarak taahhüt edebilir ve yerine getirebilirler. Ortaklarınsermaye taahhütleri 501 Ödenmemiş Sermaye hesabının borcuna, 500 Sermaye hesabının

18

alacağına kaydedilir. Ortaklar taahhütlerini yerine getirdikleri zaman ise 501 ÖdenmemişSermaye hesabı alacaklandırılır. Dönem sonunda hesap kapanmamış ise bilânçonunpasifindeki öz kaynaklar kısmında (-) olarak yer alır.

Örnek: Semra BULUT ve Ayfer CAN 08.03.2007 tarihinde Semra BULUT ve OrtağıKolektif Şirketini kurmaya karar vermiş ve hukuki işlemleri tamamlamışlardır. Şirketintoplam sermayesi 50.000,00 YTL olup ortakların sermaye payları eşittir. Ortaklartaahhütlerini 10.03.2007 tarihinde peşin olarak yerine getirmişlerdir.

BüyükDefter

Sayfa Nu.

Mad.Nu. A Ç I K L A M A

YardımcıHesapSütunu

BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

Aktarılan Toplam------------------08.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Semra BULUT501.02 Ayfer CAN

500 SERMAYE HESABI500.01 Semra BULUT500.01 Ayfer CAN

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı

-----------------10.03.2007------------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER.HS.(-)

501.01 Semra BULUT501.02 Ayfer CAN

Ortakların sermaye taahhütlerini yerinegetirmeleri-------------------- --------------------

TOPLAM

25.000,0025.000,00

25.000,0025.000,00

25.000,0025.000,00

50.000,00

50.000,00

100.000,00

50.000,00

50.000,00

100.000,00

B 100 KASA HESABI A B 500 SERMAYE HESABI A B 501 ÖDENME.SERM. HS. A

50.000,00 50.000,00 50.000,0050.000,00

Sermaye taahhüdünün tamamı yerine getirildiği için 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı(-) kapalı görülmektedir. Şirket kurulurken konulan sermaye ve sonradan yapılan sermayeartırımları da 500 Sermaye Hesabının alacağına kaydedilir. Sermaye azaltılırsa bu hesapborçlandırılır. 500 Sermaye Hesabı bilânçonun pasifindeki öz kaynaklar gurubunda yer alır.501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı (-) da aynı hesap grubunda yer alır. Bu durumda şirketinbilânçosu aşağıdaki şekilde düzenlenir:

19

SEMRA BULUT VE ORTAĞI KOLEKTİF ŞİRKETİ10.03.2007 TARİHLİ

AKTİF KURULUŞ BİLÂNÇOSUPASİF

I DÖNEN VARLIKLAR 50.000,00 III KISA VADELİ YABANCI --------HAZIR DEĞERLER 50.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------Kasa Hs. 50.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 50.000,00

ÖDENMİŞ SERMAYE 50.000,00II DURAN VARLIKLAR ---------- Sermaye Hs 50.000,00

AKTİF TOPLAMI 50.000,00 PASİF TOPLAMI 50.000,00======== ========

Yaptığımız örnekte ortaklar sermaye borçlarının tamamını yerine getirmişti. Bazıdurumlarda tamamı bir anda yerine getirilmeyebilir ve taksitle yatırılabilir.

Örnek: İrem BURNAZ VE Selma BULUT İrem BURNAZ ve Ortağı KolektifŞirketini kurmaya karar vermiş ve hukuki işlemleri 06.12.2006 tarihinde tamamlamışlardır.Şirketin toplam sermayesi 30.000,00 YTL olup ortakların sermaye payları eşittir.Ortaklardan İrem BURNAZ taahhüdünün 10.000,00 YTL kısmını, Selma BULUT ise8.000,00 YTL kısmını 10.12.2006 tarihinde nakit olarak yerine getiriyor.

20

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

Aktarılan Toplam------------------06.12.2006-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 İrem BURNAZ501.02 Selma BULUT

500 SERMAYE HESABI502.01 İrem BURNAZ502.01 Selma BULUT

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı-----------------10.12.2006------------------------100 KASA HESABI


501.01 İrem BURNAZ501.02 Selma BULUT

Ortakların sermaye taahhütlerinin bir kısmınıyerine getirmeleri-------------------- --------------------TOPLAM

15.000,0015.000,00

15.000,0015.000,00

10.000,008.000,00

30.000,00

18.000,00

48.000,00

30.000,00

18.000,00

48.000,00

B 100 KASA HESABI A B 500 SERMAYE HESABI A B 501 ÖDENME.SERM. HS. (-) A

18.000,00 30.000,00 30.000,0018.000,00

Ortakların durumlarını tek tek görmek istersek karşımıza aşağıdaki şekilde bir tablo çıkar:

SERMAYE TAAHHÜDÜ ÖDEDİĞİ TUTAR KALANBORÇ

İREM BURNAZ 15.000,00 10.000,00 5.000,00

SELMA BULUT 15.000,00 8.000,00 7.000,00

21

Ortaklar sermaye taahhütlerinin tamamını yerine getirmemişlerdir. Bu durumda 501Ödenmemiş Sermaye Hesabının (-) kapanmadığı görülür. Ortakların sermaye taahhütlerinintamamını yerine getirmemesi durumunda bilânço şu şekilde düzenlenir.

İREM BURNAZ VE ORTAĞI KOLEKTİF ŞİRKETİ06.12.2006 TARİHLİ


I DÖNEN VARLIKLAR 18.000,00 III KISA VADELİ YABANCI --------HAZIR DEĞERLER 18.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------Kasa Hs. 18.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 18.000,00

ÖDENMİŞ SERMAYE 18.000,00II DURAN VARLIKLAR ---------- Sermaye Hs 30.000,00

Ödenmemiş Ser. (12.000,00)


Örnekteki ortaklar sermaye taahhütlerinin kalan kısımlarını sözleşmede belirtilentarihte para olarak yerine getirdikleri zaman 100 Kasa Hesabı borca, 501 ÖdenmemişSermaye Hesabı alacağa yazılır. Böylece 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı kapanmış olur.

Ortaklar sözleşmede belirtilen tarihte kalan borçlarını yerine getirmezler ise kalanborçları 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabının borcuna, 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabının(-) alacağına yazılır. Ortakların borcu 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabında izlenmeyedevam edilir. Bu durumda yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olacaktır:

22

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

3Aktarılan Toplam

------------------25.12.2006-----------------------131ORTAKLARDAN ALACAKLARHESABI131.01 İrem BURNAZ131.02 Selma BULUT

501 ÖDENMEMİŞ SER.HS.

501.01 İrem BURNAZSelma BULUT

Sermaye alacağının gecikmesi kaydı-------------------- --------------------

TOPLAM

5.000,007.000,00

5.000,007.000,00

12.000,00

12.000,00

12.000,00

12.000,00

Yukarıdaki yevmiye kaydının ardından bilânço düzenlenirse 131 OrtaklardanAlacaklar Hesabı bilânçonun aktif tarafında dönen varlıklar grubunda yer alacaktır.

Ortaklar kalan sermaye borçlarını 30.12.2006 tarihinde peşin olarak yerine getirdiklerizaman yevmiye kaydı şöyle olacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

4Aktarılan Toplam

------------------30.12.2006-----------------------100 KASA HESABI

131ORTAKLARDAN AL.HS.

131.01 İrem BURNAZ131.02 Selma BULUT

Ortaklardan kalan sermaye alacaklarının tahsili-------------------- --------------------

TOPLAM

5.000,007.000,00

12.000,00

12.000,00

12.000,00

12.000,00

23

2.3.2. Sermaye Olarak Paradan Başka Varlıkların Konulması

Ortaklar sermaye borçlarını her zaman para olarak yerine getirmeyebilirler. Paradanbaşka varlıklar da sermaye olarak taahhüt edilebilir. Örneğin; ticari mal, taşıt, çek, alacaksenedi, demirbaş, bina, arazi, arsa gibi değerler de işletmeye sermaye olarak konabilir.

Örnek: Bircan BULUT ve Ortakları Kolektif Şirketi 10.03.2007 tarihinde hukukiişlemlerini tamamlamıştır. Ortakların isimleri, sermaye taahhütleri, toplam sermaye vetaahhütlerin yerine getirilme şekilleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Ortakların tamamı18.03.2007 tarihinde belirttikleri şekilde taahhütlerini yerine getirmişlerdir.

ORTAKSERMAYE

TAAHHÜDÜTAAHHÜDÜN YERİNE GETİRİLME

ŞEKLİ

Bircan BULUT 10.000,00 YTL5.000,00 YTL para, 5.000,00 YTL alacaksenedi

İrfan BULUT 10.000,00 YTL 7.000,00 YTL otomobil, kalanı demirbaş

MuzafferBULUT

10.000,00 YTL 10.000,00 YTL değerinde bina

Semra BULUT 10.000,00 YTL2.000,00 YTL çek, 3.000,00 YTL ticari mal,kalanı için kamu kesimi tahvili

24

Şirketin kuruluşu ile ilgili yevmiye, kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

3

4

5

Aktarılan Toplam------------------10.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Bircan BULUT501.02 İrfan BULUT501.03 Muzaffer BULUT501.04 Semra BULUT

500 SERMAYE HESABI500.01 Bircan BULUT500.02 İrfan BULUT

500.03 Muzaffer BULUT500.04 Semra BULUT

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı-----------------18.03.2007------------------------100 KASA HESABI121 ALACAK SENETLERİ HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.01 Bircan BULUT

Bircan BULUT’ un taahhüdünü yerine getirmesi-----------------18.03.2007------------------------254 TAŞITLAR HESABI255 DEMİRBAŞLAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.02 İrfan BULUT

İrfan BULUT’ un taahhüdünü yerine getirmesi-----------------18.03.2007------------------------252 BİNALAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.03 Muzaffer BULUT

Muzaffer BULUT ’un taahhüdü yerine getirmesi-----------------18.03.2007------------------------101 ALINAN ÇEKLER HESABI153 TİCARİ MAL HESABI112 KAMU KESİM TAH. SENET VE BON. H.

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.04 Semra BULUT

Semra BULUT ’un taahhüdü yerine getirmesi-------------------- --------------------TOPLAM

10.000,0010.000,0010.000,0010.000,00

10.000,0010.000,0010.000,0010.000,00

10.000,00

10.000,00

10.000,00

40.000,00

5.000,005.000,00

7.000,003.000,00

10.000,00

2.000,003.000,005.000,00

80.000,00

40.000,00

10.000,00

10.000,00

10.000,00

10.000,00

80.000,00

Yevmiye kayıtlarına göre büyük defter kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

B 100 KASA HESABI A B 101ALINAN ÇEKLER HES. A B 112 KAMU K.T.S.B. HS. A

5.000,00 2.000,00 5.000,00

25

B 121 ALACAK SEN. HS. A B 153 TİCARİ MAL HS. A B 252 BİNALARHESABI A

5.000,00 3.000,00 10.000,00

B 254 TAŞITLAR HS. A B 255 DEMİRBAŞLAR HS. A B 500 SERLAYEHESABI A

7.000,00 3.000,0040.000,00

B 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI A

40.000,00 10.000,0010.000,0010.000,0010.000,00

40.000,00 40.000,00

26

Büyük defter kayıtlarından faydalanılarak bilânço aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BİRCAN BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ18.03.2007 TARİHLİ


I DÖNEN VARLIKLAR 20.000,00 III KISA VADELİ YABANCI --------HAZIR DEĞERLER 7.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------Kasa 5.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 40.000,00Alınan Çekler 2.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 40.000,00MENKUL KIYMETLER 5.000,00 Sermaye 40.000,00Kamu K.T.S.B. 5.000,00TİCARİ ALACAKLAR 5.000,00Alacak Sent. 5.000,00STOKLAR 3.000,00Ticari Mallar 3.000,00

II DURAN VARLIKLAR 20.000,00MADDİ DURAN VAR. 20.000,00Binalar 10.000,00Taşıtlar 7.000,00Demirbaşlar 3.000,00


27

Örnek: Sema BURNAZ ve Ortakları Kolektif Şirketi 12.06.2007 tarihinde 45.000,00YTL sermaye ile kuruluş işlemlerini tamlamıştır. Şirket ortaklarının isimleri, taahhüttutarları, taahhütlerini yerine getirme şekil ve zamanları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

ORTAKSERMAYE


ŞEKLİ

Sema BURNAZ 15.000,00 YTLTamamını 15.06.2007 tarihinde peşin olarakyerine getirmiştir.

Mahmut BURNAZ 10.000,00 YTL5.000,00 YTL 16.06.2007 tarihinde peşinolarak yerine getirmiş, kalanını 22.06.2007tarihinde ödeyeceğini taahhüt etmiştir.

Esat EREN 5.000,00 YTLTamamını 16.06.2007 tarihinde makinevererek yerine getirmiştir.

Zahide BULUT 8.000,00 YTLTamamını 17.06.2007 tarihinde işletmeninbanka hesabına para aktararak yerinegetirmiştir.

Mehmet İREM 3.000,00 YTLTamamını 17.06.2007 tarihinde peşin olarakyerine getirmiştir.

Esra BULUT 4.000,00 YTL1.000,00 YTL için 18.06.2007 tarihindedemirbaş vermiş, kalanını 22.06.2007tarihinde ödeyeceğini taahhüt etmiştir.

28

Şirketin kuruluşu ile ilgili yevmiye, kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır.

BüyükDefter

Sayfa Nu.

Mad.Nu.

A Ç I K L A M AYardımcı

HesapSütunu

BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

3

4

5

6

7

Aktarılan Toplam------------------12.06.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Sema BURNAZ501.02 Mahmut BURNAZ501.03 Esat EREN501.04 Zahide BULUT501.05 Mehmet İREM501.06 Esra BULUT

500 SERMAYE HESABI500.01 Sema BURNAZ500.02 Mahmut BURNAZ500.03 Esat EREN500.04 Zahide BULUT500.05 Mehmet İREM500.06 Esra BULUT

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı-----------------15.06.2007------------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.01 Sema BURNAZ

Sema BURNAZ’ ın taahhüdünü yerine getirmesi-----------------16.06.2007------------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.02 Mahmut BURNAZ

Mahmut BURNAZ’ ın taah. bir kıs. yerine getir.-----------------16.06.2007------------------------253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.03 Esat EREN

Esat EREN’ in taahhüdü yerine getirmesi-----------------17.06.2007------------------------102 BANKALAR HESABI.

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.04 Zahide BULUT

Zahide BULUT ’un taahhüdü yerine getirmesi-----------------17.06.2007------------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.05 Mehmet İREM

Mehmet İREM’ in taahhüdünü yerine getirmesi-----------------18.06.2007------------------------255 DEMİRBAŞLAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.06 Esra BULUT

Esra BULUT’ un taah. bir kısmını yerine getirmesi-------------------- --------------------TOPLAM

15.000,0010.000,00

5.000,008.000,003.000,004.000,00

15.000,0010.000,00

5.000,008.000,003.000,004.000,00

15.000,00

5.000,00

5.000,00

8.000,00

3.000,00

1.000,00

45.000,00

15.000,00

5.000,00

5.000,00

8.000,00

3.000,00

1.000,00

80.000,00

45.000,00

15.000,00

5.000,00

5.000,00

8.000,00

3.000,00

1.000,00

80.000,00

29

Yevmiye kayıtlarına göre büyük defter kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

B 100 KASA HESABI A B 102 BANKALAR HESABI A B 253 TESİS MAK. CİH.HS. A

15.000,00 8.000,00 5.000,005.000,003.000,00

23.000,00

B 255 DEMİRBAŞLAR HES. A B 500 SERMAYE HESABI A B 501 ÖDENM. SERM.HS. A

1.000,00 45.000,00 45.000,0015.000,00

5.000,005.000,008.000,003.000,001.000,00

45.000,0037.000,00

30

Büyük defter kayıtlarından faydalanarak işletmenin kuruluş bilânçosu aşağıdakişekilde düzenlenecektir:

SEMA BURNAZ VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ12.06.2007 TARİHLİ


I DÖNEN VARLIKLAR 31.000,00 III KISA VADELİ YABANCI --------HAZIR DEĞERLER 31.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------Kasa 23.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 37.000,00Banka 8.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 37.000,00

II DURAN VARLIKLAR 6.000,00 Sermaye 45.000,00MADDİ DURAN VAR. 6.000,00 Ödenmemiş (8.000,00)Tesis Mak. Ve Cih. 5.000,00Demirbaşlar 1.000,00


22.06.2007 tarihinde taahhütlerinin tamamını yerine getirmeyen Mahmut BURNAZ(5.000,00 YTL kalan borç) ve Esra BULUT (3.000,00 YTL kalan borç) adlı iki ortağın kalanborçlarını peşin olarak ödemeleri halinde ise yevmiye kaydı aşağıdaki gibi yapılacaktır:

31

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

8Aktarılan Toplam

------------------22.06.2007-----------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.501.02 Mahmut BURNAZ501.06 Esra BULUT

Ortakların kalan sermaye borçlarını peşin olarakyerine getirmeleri-------------------- --------------------

TOPLAM

5.000,003.000,00

8.000,00

8.000,00

8.000,00

8.000,00

2.3.3. Sermaye Olarak İşletme Konulması

Şirket ortakları işletme kuracakları zaman, sermaye olarak her zaman para, mal ya dabenzeri varlıklar koymayabilirler. Ortaklar daha önce sahip oldukları işletmelerini desermaye olarak koyabilirler. Bu durumda sermeye olarak konulan işletme tasfiye edilir veyeni şirkete devir şartları ile dâhil edilir.

Örnek: Semra BULUT ve Sevim AKDOĞAN kolektif şirket kurma kararı almış ve“Semra BULUT ve Ortağı Kolektif Şirketi” nin hukuki işlemlerini 12.03.2007 tarihindetamamlamışlardır. Şirket sermayesi 30.000,00 YTL olup ortakların sermaye payları eşittir.Ortak Semra BULUT taahhüdünün 10.000,00 YTL kısmını peşin ödemiş, kalanı içindemirbaş vermiştir.Ortak Sevim AKDOĞAN sermaye borcu için aşağıda bilânçosu verilen kendine ait işletmeyiyeni işletmeye devretmiştir.

32

SEMRA BULUT İŞLETMESİNİNAKTİF 12.03.2007 TARİHLİ BİLÂNÇOSU PASİF

I DÖNEN VARLIKLAR 10.000,00 III KISA VADELİ YABANCI 5.000,00HAZIR DEĞERLER 5.000,00 TİCARİ BORÇLAR 5.000,00Kasa Hs. 3.000,00 Borç Senetleri 5.000,00Banka Hesabı 2.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------STOKLAR 5.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 15.000,00Ticari Mal Hes. 5.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 15.000,00

II DURAN VARLIKLAR 10.000,00 Sermaye Hs 15.000,00MADDİ DURAN VAR. 10.000,00Taşıtlar Hesabı 10.000,00

AKTİF TOPLAMI 20.000,00 PASİF TOPLAMI 20.000,00

========

Semra BULUT’ a ait işletme bilânçoda kayıtlı değerleri ile işletmeye devredilecektir.Devredilen işletmenin durumuna bakacak olursak;

Hazır değerler 5.000,00 YTLStoklar 5.000,00 YTLMaddi duran Varlık 10.000,00 YTL

Toplam 20.000,00 YTL tutarında varlık gelmiştir. Ayrıca 5.000,00 YTLtutarında borç senedi vardır. Bu durumda;

20.000,00 YTL – 5.000,00 YTL = 15.000,00 YTL tutarında net varlık yeni şirketedevredilmiştir. Ortağın da bu kadar taahhüdü olduğu için sermaye taahhüdünün tamamınıkarşılamış bulunmaktadır.

Ancak her zaman devredilen işletme bilânçodaki aynı değerleri ile devredilmeyebilir.Bu durumda devir koşulları dikkate alınarak tutarlar hesaplanır. Örnekteki şartlara göreyevmiye ve büyük defter kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

33

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

3

Aktarılan Toplam------------------12.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Semra BULUT501.02 Sevim AKDOĞAN

500 SERMAYE HESABI500.01 Semra BULUT500.02 Sevim AKDOĞAN

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı-----------------12.03.2007------------------------100 KASA HESABI255 DEMİRBAŞLAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.01Semra BULUT

Semra BULUT’ un taahhüdünü yerine getirmesi-----------------12.03.2007------------------------100 KASA HESABI102 BANKA HESABI153 TİCARİ MAL HESABI254 TAŞITLAR HESABI

321 BORÇ SENETLERİ HS.501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.02 Sevim AKDOĞAN

Sevim AKDOĞAN’ ın taahhüdünü yerine getirmesi-------------------- --------------------

TOPLAM

15.000,0015.000,00

15.000,0015.000,00

30.000,00

5.000,0010.000,00

3.000,002.000,005.000,00

10.000,00

65.000,00

30.000,00

15.000,00

5.000,0015.000,00

65.000,00

B 100 KASA HESABI A B 102 BANKALAR HESABI A B 153 TİCARİ MALHESABI A

5.000,00 2.000,00 5.000,003.000,00

8.000,00

B 254 TAŞITLAR HESABI A B 255 DEMİRBAŞLAR HES. A B 321 BORÇSENETLERİ HS. A

10.000,00 10.000,005.000,00

34

B 501 ÖDENMEMİŞ SER. HS. A B 500 SERMAYE HESABI A

30.000,00 15.000,00 30.000,0015.000,00

30.000,00 30.000,00

Büyük defter kayıtları yardımı ile düzenlenecek bilânço aşağıdaki gibi olacaktır:

SEMRA BULUT VE ORTAĞI KOLEKTİF ŞİRKETİ12.03.2007 TARİHLİ

AKTİF KURULUŞ BİLÂNÇOSU PASİF

I DÖNEN VARLIKLAR 15.000,00 III KISA VADELİ YABANCI 5.000,00HAZIR DEĞERLER 10.000,00 TİCARİ BORÇLAR 5.000,00Kasa Hs. 8.000,00 Borç Senetleri Hs. 5.000,00Banka Hesabı 2.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------STOKLAR 5.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 30.000,00TİCARİ Mal Hs. 5.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 30.000,00

II DURAN VARLIKLAR 20.000,00 Sermaye Hs 30.000,00MADDİ DURAN VAR. 20.000,00Taşıtlar Hs. 10.000,00Demirbaşlar 10.000,00


2.4. Sermaye Değişiklikleri Ve Muhasebe Kayıtları

Şirketlerde sermaye değişimi iki şekilde olabilir. Sermaye artırılması Sermaye azaltılması

35

2.4.1. Sermaye Artırılması

Şirketler faaliyette bulundukları süre içerisinde sermaye arttırmak zorunda kalabilirler.Kolektif şirketlerin sermaye artırma nedenleri şunlardır:

Kuruluş sırasında sermayenin eksik hesaplanması Enflasyon nedeniyle sermayenin değer kaybetmesi Şirket sermayesinin yetersizliği Şirkete yeni ortak alınması İş hacminin genişlemesi ve kapasite artırma ihtiyacı Yanlış yatırımlar sonucu sermayenin yetersiz kalması

Değişiklik kararı alınır, sözleşmenin ilgili maddeleri değiştirilir. Sözleşme notereonaylatılarak tescil ve ilan ettirilir. Şirket yönetiminin noter onaylı kararının ticaret siciligazetesinde yayınlanması ile sermaye artırım yoluna gidilir. Kolektif şirketlerde sermayeartırma yolları şunlardır:

Ortakların sermaye paylarını artırılması Dışardan yeni bir ortak alınması Yeni bir şirket ile birleşme Elde edilen karın sermayeye eklenmesi

Kuruluş kayıtlarında olduğu gibi sermaye artırımı, sermaye taahhüdü ile başlar vetaahhüdün yerine getirilmesi ile sermaye artırım işlemi tamamlanmış olur.

Örnek: Mehmet BULUT ve Ortağı Kolektif Şirketi 14.02.2007 tarihinde 80.000YTLolan sermayesini 160.000YTL’ye çıkarma kararı almışlar, noter tasdikli karar, ticaret siciligazetesinde yayınlanmıştır. Sermaye artırımında şirket ortaklarına düşen paylar aşağıdakigibidir.

Mehmet BULUT : 45.000YTLSelma BULUT : 35.000YTL16.02.2007 tarihinde ortaklar taahhütlerinin tamamını nakit olarak yerine getirmişlerdir.

36

Yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------14.02.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Mehmet BULUT501.02 Selma BULUT

500 SERMAYE HESABI500.01 Mehmet BULUT500.02 Selma BULUT

Ortakların sermaye artırma taahhüt kaydı-----------------16.02.2007------------------------100 KASA HESABI


501.01 Mehmet BULUT501.02 Selma BULUT

Ortakların sermaye taahhütlerini yerinegetirmeleri-------------------- --------------------

TOPLAM

45.000,0035.000,00

45.000,0035.000,00

45.000,0035.000,00

80.000,00

80.000,00

160.000,00

80.000,00

80.000,00

160.000,00

Örnek: İrfan BULUT ve Ortakları Kolektif Şirketi işletme sermayesini 5.000,00 YTLartırmaya ve bunun için işletme dışından Engin COŞKUNCA adındaki bir kişiyi ortak olarakalmaya karar vermişlerdir. Gerekli hukuki işlemlerin tamamlanmasının ardından yeni ortak15.03.2007 tarihinde sermaye taahhüdünün yarısını peşin olarak, yarısını çek vererek yerinegetirmiştir.

37

Yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------15.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.03 Engin COŞKUNCA

500 SERMAYE HESABI500.03Engin COŞKUNCA

Yeni ortağın sermaye taahhüt kaydı-----------------15.03.2007------------------------100 KASA HESABI101 ALINAN ÇEKLER HESABI


501.03 Engin COŞKUNCAYeni ortağın sermaye taahhüdünü yerinegetirmesi-------------------- --------------------

TOPLAM

5.000,00

5.000,00

5.000,00

2.500,002.500,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

Kolektif şirkete yeni ortak alınacağı zaman öncelikle şirketin son durumunu gösterenbilânço düzenlenir. Eski kar ve firma değeri eski ortaklara aittir.

Firma değeri şirketin diğer şirketlere göre üstünlüğünü ifade eden bir terimdir. Firmadeğeri yüksek olan bir şirketin asıl değeri bilânço değerinden daha fazladır. Firma değeriyüksek bir şirket dışarıdan ortak aldığında bu değeri göz önünde bulundurur.

Örnek: Eren KÜÇÜK ve Ortağı Kolektif Şirketi15.000,00 YTL sermaye artırımı kararı almış ve06.12.2006 tarihinde şirkete İrem BURNAZ’ ı ortaketmeye karar vermişlerdir. Eski ortaklar Eren KÜÇÜKve Semra BULUT şirketin firma değerinin 2.000,00YTL olduğunu belirtmişler ve İrem BURNAZ bunukabul etmiştir.

Firma değeri tutarı eski ortakların sermayepaylarına eşit olarak eklenecektir. 10.12.2006 tarihindeİrem BURNAZ 17.000,00 YTL borcunun 10.000,00

YTL kısmını peşin olarak, kalanını makine vererek yerine getirmiştir.

38

İşlemlere ait yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------06.12.2006-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.03 İrem BURNAZ501.01 Eren KÜÇÜK501.02 Semra BULUT

500 SERMAYE HESABI500.03 İrem BURNAZ500.01 Eren KÜÇÜK500.02 Semra BULUT

Ortakların sermaye taahhütleri kaydı-----------------10.12.2006------------------------100 KASA HESABI253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLARHESABI


500.03 İrem BURNAZ500.01 Eren KÜÇÜK500.02Semra BULUT

Yeni ortağın sermaye taahhüdünü yerinegetirmesi-------------------- --------------------TOPLAM

15.000,001.000,001.000,00

15.000,001.000,001.000,00

15.000,001.000,001.000,00

17.000,00

10.000,007.000,00

34.000,00

17.000,00

17.000,00

34.000,00

Sermaye artırma yöntemlerinden birisi de ortakların şirketteki kar paylarını çekmeyip,bunu sermaye artırımında kullanmalarıdır.

39

Örnek: Bircan BULUT ve Ortağı Kolektif Şirketi 2006 yılında 25.000,00 YTL karetmiştir. Bircan BULUT ve ortağı Zahide PEKTAŞ enflasyon nedeni ile kar paylarınıçekmeyip 15.04.2007 tarihinde sermayeye eklemeye karar vermişlerdir. Ortakların sermayeve kar payları eşittir. Bu durumda yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------15.04.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Bircan BULUT501.02 Zahide PEKTAŞ

500 SERMAYE HESABI500.01 Bircan BULUT500.02 Zahide PEKTAŞ

Ortakların sermaye artırım taahhüt kaydı-----------------15.04.2007------------------------570 GEÇMİŞ YIL KARLARI


501.01 Bircan BULUT501.02Zahide PEKTAŞ

Geçmiş yıl karının sermayeye eklenmesi-------------------- --------------------TOPLAM

12.500,0012.500,00

12.500,0012.500,00

12.500,0012.500,00

25.000,00

25.000,00

50.000,00

25.000,00

25.000,00

50.000,00

Örnekte işletmeye herhangi bir varlık girişi olmamıştır. Geçmiş yılın karı sermayeyeeklenmiş ve sermayede artış olmuştur. Bu durumda 570 Geçmiş Yıllar Karları Hesabıkapatılmıştır.

Kolektif şirketlerde sözleşmede belirtilmiş ise kardan ayrılan yedek akçe sermayeyeeklenebilir. Bunun için yedek akçe ortakların sermaye paylarına göre paylaştırılır ve artırımagidilir.

Örnek: Hüseyin GÖRÜR ve Ortakları Kolektif Şirketinin olağanüstü yedekleri tutarı1.000,00 YTL’ dir. Şirket olağanüstü yedekleri sermaye artırımında kullanmak için20.04.2007 tarihinde hukuki işlemlerini tamamlamıştır. Kar zarar dağıtımında ortaklarınsermaye payları esas alınmaktadır.

Ortakların sermaye payları şöyledir:

Hüseyin GÖRÜR : 40.000,00 YTLAli ALTUNTAŞ : 30.000,00 YTLFettah DEMİREL : 20.000,00 YTLYusuf ŞAHİN : 10.000,00 YTLToplam :100.000,00 YTL

40

Ortakların sermaye paylarına göre olağanüstü yedeklerin paylaşımı şu şekilde hesaplanır:

40.000,00 x 1.000,00Hüseyin GÖRÜR = = 400,00YTL

100.000,00

30.000,00 x 1.000,00Ali ALTUNTAŞ = = 300,00 YTL

100.000,00

20.000,00 x 1.000,00Fettah DEMİREL = = 200,00 YTL

100.000,00

10.000,00 x 1.000,00Yusuf ŞAHİN = = 100,00 YTL

100.000,00

542 Olağanüstü Yedekler Hesabı bilânçonun pasifinde yer alır. Daha önce alacağakaydedilmiş bu hesap borca kaydedilerek kapatılacaktır. Alacağa ise 331 Ortaklara BorçlarHesabı yazılacaktır. Taahhüdün yerine getirilmesi kaydında ise 331 Ortaklara Borçlar Hesabıkapatılacaktır. Bu durumda yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

41

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

..3

Aktarılan Toplam------------------20.04.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Hüseyin GÖRÜR501.02 Ali ALTUNTAŞ501.03 Fettah DEMİREL501.04 Yusuf ŞAHİN

500 SERMAYE HESABI500.01 Hüseyin GÖRÜR500.02 Ali ALTUNTAŞ500.03 Fettah DEMİREL

500.04 Yusuf ŞAHİNOrtakların sermaye artırım taahhüt kaydı-----------------20.04.2007------------------------542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER HESABI

331 ORTAK. BORÇLAR HS.331.01 Hüseyin GÖRÜR331.02 Ali ALTUNTAŞ331.03 Fettah DEMİREL

331.04 Yusuf ŞAHİNYedeklerin ortaklara dağıtımı-----------------20.04.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI331.01 Hüseyin GÖRÜR331.02 Ali ALTUNTAŞ331.03 Fettah DEMİREL331.04 Yusuf ŞAHİN

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)331.01 Hüseyin GÖRÜR331.02 Ali ALTUNTAŞ

331.03 Fettah DEMİREL331.04 Yusuf ŞAHİN

Taahhütlerin yerine getirilmesi mahsup kaydı-------------------- --------------------

TOPLAM

400,00300,00200,00100,00

400,00300,00200,00100,00

400,00300,00200,00100,00

400,00300,00200,00100,00

400,00300,00200,00100,00

1.000,00

1.000,00

1.000,00

3.000,00

1.000,00

1.000,00

1.000,00

3.000,00

2.4.2. Sermaye Azaltılması

Şirket değişik nedenlerden dolayı sermaye azaltma kararı verebilir. Bu sebeplerinbazıları şunlardır:

Sermayenin fazla olması, Şirketin zarar etmesi ve ortakların zararı karşılamakta yetersiz kalması, Ortakların bir veya bir kaçının şirketten ayrılması

Kolektif şirketlerde sermaye azaltılma yöntemleri şunlardır:

Şirketten ayrılan ortağa sermaye payının ödenmesi, Zararın ortaklara payı oranında dağıtılması, Ortakların sermaye paylarını azaltmaları,

42

Sermaye azaltışında da artırımındaki hukuki işlemlerin yapılması gerekir. Öncekararın noter onayı ve ticaret sicili gazetesinde tescil ve ilan edilmesi gerekmektedir.

Örnek: Mehtap ERYİTLİ ve Ortağı Kolektif Şirketinin toplam sermayesi 18.000,00YTL’ dir. Ortakların sermaye payları eşittir. Mehtap ERYİTLİ VE Kılıçarslan ÇOBAN25.03.2007 tarihinde sermayeyi 4.000,00 YTL azaltma kararı almışlar ve hukuki işlemleritamamlamışlardır.

Ortaklar şirketten olan alacaklarını 27.03.2007 tarihinde peşin olarak tahsiletmişlerdir.

Yevmiye kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------25.03.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.01 Mehtap ERYİTLİ500.02 Kılıçarslan ÇOBAN

331 ORTAKLARA BORÇHS.

331.01 Mehtap ERYİTLİ331.02 Kılıçarslan

ÇOBANOrtakların sermaye azaltma tahakkuku-----------------27.03.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Mehtap ERYİTLİ331.02 Kılıçarslan ÇOBAN

100 KASA HESABISermaye borcunun ortaklara peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

2.000,002.000,00

2.000,002.000,00

2.000,002.000,00

4.000,00

4.000,00

8.000,00

4.000,00

4.000,00

8.000,00

Örnekte sermayede azalış olduğu için 500 Sermaye Hesabı borç tarafa yazılmıştır.Ortaklara borçlanılan tutar ise 331 Ortaklara Borçlar Hesabında gösterilmiştir. Tahakkukkaydında alacak tarafına yazılan hesap tutar ödendiği zaman borca yazılarak kapatılmıştır.

43

Örnek: Semra BULUT ve Ortağı Kolektif Şirketinin 2006 yılı zararı 4.500 YTL’ dir.Ortaklar zararı sermayeyi azaltarak karşılamaya karar vermişlerdir. 15.03.2007 tarihindehukuki işlemler tamamlanmıştır. Ortak Semra BULUT ve ortak Engin COŞKUNCA’ nınsermaye payları birbirine eşittir.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1Aktarılan Toplam

------------------15.03.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.01 Semra BULUT500.02 Engin COŞKUNCA

580 GEÇMİŞ YILLAR ZAR. HS.580.01 2006 yılı zararı

Geçmiş yıl zararının sermaye azatlımı ile kapatılması-------------------- --------------------

TOPLAM

2.250,002.250,00

4.500,00

4.500,00

4.500,00

4.500,00

Örnek: Bircan BULUT ve Ortakları Kolektif Şirketi ortaklarından Sema BURNAZ18.03.2007 tarihinde ortaklıktan ayrılmıştır. Sema BURNAZ’ ın şirketteki sermaye payı8.000,00 YTL’ dir. Ayrılan eski ortağa payı 20.03.2007 tarihinde peşin olarak ödenmiştir.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------18.03.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.01 Sema BURNAZ

331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01Sema BURNAZ

Ayrılan ortağın sermaye alacağının tahakkuku-----------------20.03.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Sema BURNAZ

100 KASA HESABIAyrılan ortağa sermaye alacağının peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

8.000,00

8.000,00

8.000,00

8.000,00

8.000,00

16.000,00

8.000,00

8.000,00

16.000,00

44

2.5. Kolektif Şirketlerde Kar ve Zarar Dağıtımı

2.5.1. Kâr Dağıtımı ve Muhasebe Kayıtları

Ticari işletmelerin temel amacı kâr elde etmektir. Kâr, işletmenin hesap dönemisonundaki öz varlığı (sermaye) ile hesap dönemi başındaki öz varlığı ya da başka bir deyimleişletmenin hesap dönemi içinde elde ettiği hâsılat ile giderler arasındaki fark olaraktanımlanabilir.

Şirketin elde ettiği kar ortaklara belirli esaslara göre dağıtılır. Kârın tamamı ortaklaradağıtılabilir ya da bir kısmı sermayeye eklenebilir. Kar dağıtımı ile ilgili hususlarınsözleşmeye yazılır. Eğer yazılmamışsa dağıtımı ortaklardan biri ya da dışardan biri yapabilir.Ama dağıtım adil olmazsa iptal edilir. Kâr dağıtımında şu ölçütler esas alınır:

Ortağın sermaye payı Ortağın sermaye dışında şirkete olan şahsi katkısı Ortağın yönetimde yer alıp almaması

Kolektif şirketlerde kâr dağıtım yolları şunlardır:

Eşit dağıtılabilir Sermaye payları ile orantılı dağıtılabilir Yönetici ortağa prim ayrıldıktan sonra dağıtılabilir Ortakların sermaye payına faiz ayrıldıktan sonra dağıtılabilir Ortalama sermaye metoduna göre dağıtılabilir

İşletmenin elde ettiği kâr dönem sonunda 590 Dönem Net Kârı Hesabının alacağınayazılır. Sonraki hesap dönemi başında ise 570 Geçmiş Yıllar Karları Hesabı alacağa, 590Dönem Net Karı Hesabı borca yazılarak 590 kapatılmış olur. Ortaklara kar dağıtımı 570Geçmiş Yıl Karları Hesabından yapılır. 570 borca yazılarak kapatılır, alacağa ise 331Ortaklara Borçlar Hesabı yazılır. Kar payının ödenmesi halinde ise 331 numaralı hesap borcayazılarak kapatılır. Alacak tarafa ise ödeme ne şekilde yapılmışsa o değer yazılır.Ortaklar kazandıkları kâr paylarını “Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi” ile bağlı olduklarıvergi dairesine bildirirler.

45

Örnek: Ferhat GÜCÜKOĞLU ve Ortağı Kolektif Şirketinin 2006 yılı dönem net karı5.000,00 YTL’ dir. Ortak Ferhat GÜCÜKOĞLU ve ortak Muhammet YILDIZ’ ın karpayları 25.06.2007 tarihinde sözleşme gereği eşit dağıtılacaktır. Ortaklar kar paylarını aynıtarihinde peşin olarak tahsil etmişlerdir.Kar dağıtımı ile ilgili yevmiye ve büyük defter kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------25.06.2007-----------------------570GEÇMİŞ YILLAR KARLARI HS.


331.01 FerhatGÜCÜKOĞLU

331.02Muhammet YILDIZ2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------25.06.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Ferhat GÜCÜKOĞLU331.02 Muhammet YILDIZ

100 KASAHESABIOrtaklara kar paylarının peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

2.500,002.500,00

2.500,002.500,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

46

B 100 KASA HESABI A B 331 ORTAKLARA BORÇ. HS. A B 570 GEÇ. YILKARLARI HS. A

5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,005.000,00

Not: 570 Geçmiş Yıllar Karları Hesabının alacak tarafında yer alan rakam bilânçodangelmiştir.

Örnek: Yasemin UCUN ve Ortağı Kolektif Şirketi 2006 yılında 6.000,00 YTL karelde etmiştir. Sözleşmeye göre kar ortaklara sermaye payları ile orantılı olarak dağıtılacaktır.Ortakların sermaye payları şöyledir:Yasemin UCUN : 6.000,00 YTLGülsevin YENİGÜN : 4.000,00 YTLToplam :10.000,00 YTL

Ortakların kar payları 25.04.2007 tarihinde çek ile ödenmiştir.

Ortakların sermaye tutarlarına göre kar payları aşağıdaki gibi hesaplanır:

6.000,00 x 6.000,00Yasemin UCUN = = 3.600,00 YTL

10.000,00

4.000,00 x 6.000,00Gülsevin YENİGÜN = = 2.400,00 YTL

10.000,00

47

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2



331.01 Yasemin UCUN331.02 Gülsevin

YENİGÜN2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------25.04.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Yasemin UCUN331.02 Gülsevin YENİGÜN

103 VERİLEN ÇEK ÖD. EM.HS.Ortaklara kar paylarının çek ile ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

3.600,002.400,00

3.600,002.400,00

6.000,00

6.000,00

12.000,00

6.000,00

6.000,00

12.000,00

Örnek: Ayfer CAN ve Ortağı Kolektif Şirketinin 2006 yılı net karı 12.000,00 YTLolup sözleşmeye göre ortak sermayelerine %30 faiz uygulandıktan sonra kalan kar ortaklaraeşit olarak dağıtılacaktır. Ortakların sermaye payları aşağıdaki gibidir:Ayfer CAN :15.000,00 YTLSemra BULUT :10.000,00 YTLToplam :25.000,00 YTLŞirket kar paylarını ortaklara 28.04.2007 tarihinde peşin olarak ödeyecektir.

Öncelikle ortakların sermaye payı üzerinden faiz tutarları hesaplanır:

15.000,00 x 30Ayfer CAN = = 4.500,00 YTL

100

10.000,00 x 30Semra BULUT = = 3.000,00 YTL

100

Toplam Faiz Tutarı = 7.500,00 YTL

Faiz Düşüldükten Sonra Dağıtılacak Kar = 12.000,00 YTL – 7.500,00 YTL = 4.500,00 YTLOrtak Başına Düşen Miktar = 4.500,00 / 2 = 2.250,00 YTL

48

Bu durumda ortakların alacağı paylar aşağıdaki gibidir:

Ayfer CAN : 4.500,00 YTL + 2.250,00 YTL = 6.750,00 YTLSemra BULUT : 3.000,00 YTL + 2.250,00 YTL = 5.250,00 YTL

Toplam Kar Payı =12.000,00 YTL

Bu durumda yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2



331.01 Ayfer CAN331.02 Semra BULUT

2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------28.04.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Ayfer CAN331.02 Semra BULUT

100 KASA HESABIOrtaklara kar paylarının peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

6.750,005.250,00

6.750,005.250,00

12.000,00

12.000,00

24.000,00

12.000,00

12.000,00

24.000,00

Örnek: Selma BULUT ve Ortağı Kolektif Şirketinin 2006 yılı dönem net karı5.000,00 YTL’ dir. Sözleşmeye göre dönem net karının %25’ i yönetici ortak SelmaBULUT’ a yönetici payı olarak ayrıldıktan sonra kalan ortaklara eşit olarak dağıtılacaktır.Ortak Selma BULUT ve ortak Bilge CAN’ ın kar payları 30.04.2007 tarihinde çekleödenmiştir.

Bu durumda kar dağıtımı ile ilgili hesaplamalar şöyle yapılacaktır:

5.000,00 YTL x %25 = 1.250,00 YTL yönetici ortak payı5.000,00 YTL – 1.250,00 YTL = 3.750,00 YTL ortaklara dağıtılacak kar payı3.750,00 YTL / 2 = 1.875,00 YTL ortaklara düşen kar payı

Selma BULUT : 1.250,00 + 1.875,00 = 3.125,00 YTLBilge CAN : 1.875,00 YTLToplam . 5.000,00 YTL

49

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2



331.01 Selma BULUT331.02 Bilge CAN

2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------30.04.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Selma BULUT331.02 Bilge CAN

103 VERİLEN ÇEK ve ÖD. EM.HSOrtaklara kar paylarının çek ile ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

3.125,001.875,00

3.125,001.875,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

Örnek: Hüseyin TÜRK ve Ortakları Kolektif Şirketinin 2006 yılı dönem net karı9.000,00 YTL’ dir. Sözleşmeye göre ortakların kar payları eşittir. Şirket ortakları HüseyinTÜRK ve Osman ERDİN 16.03.2007 tarihinde şirket karını sermayeye eklemeye kararvermişler ve gerekli hukuki işlemleri tamamlamışlardır.

Bu durumda yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

..3


331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Hüseyin TÜRK331.01 Osman ERDİN

2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------16.03.2007------------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)Hüseyin TÜRKOsman ERDİN

500 SERMAYE HESABI500.01 Hüseyin TÜRK500.02 Osman ERDİN

Ortakların sermaye artırım taahhüt kaydı-----------------16.03.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Hüseyin TÜRK331.02 Osman ERDİN

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.01 Hüseyin TÜRK501.02 Osman ERDİN

Ortakların kar paylarının sermaye borcu ile mahsupedilmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

4.500,004.500,00

4.500,004.500,00

4.500,004.500,00

4.500,004.500,00

4.500,004.500,00

9.000,00

9.000,00

9.000,00

27.000,00

9.000,00

9.000,00

9.000,00

27.000,00

50

Örnek: Semra BULUT ve Ortakları Kolektif Şirketinin toplam sermayesi 150.000,00YTL’ dir. Ortakların sermaye payları ve ödeme zamanları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

ORTAKSERMAYE


ZAMANI

Semra BULUT 80.000,00 YTL01.03.2006 tarihinde 50.000,00 YTL01.08.2006 tarihinde 30.000,00 YTL

Sema BURNAZ 40.000,00 YTL01.02.2006 tarihinde 20.000,00 YTL01.05.2006 tarihinde 20.000,00 YTL

Selma BULUT 30.000,00 YTL01.09.2006 tarihinde 25.000,00 YTL01.11.2006 tarihinde 5.000,00 YTL

Şirket 2006 yılında 10.000,00 YTL net kar elde etmiş ve kar ortaklara ortalamasermaye metoduna göre dağıtılarak 05.04.2007 tarihinde peşin olarak ödenmiştir.

Ortakların kar payları aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:

ORTAK SERMAYEKULLANIM

SÜRESİORTALAMA SERM.

TUTARI

50.000,00 YTL 12 ay 600.000,00 YTL

30.000,00 YTL 5 ay 150.000,00 YTLSemra

BULUTTOPLAM 750.000,00 YTL



TUTARI

20.000,00 YTL 11 ay 220.000,00 YTL

20.000,00 YTL 8 ay 160.000,00 YTLSema

BURNAZTOPLAM 380.000,00 YTL



TUTARI

25.000,00 YTL 4 ay 100.000,00 YTL

5.000,00 YTL 2 ay 10.000,00 YTLSelma

BULUTTOPLAM 110.000,00 YTL

Toplam sermaye tutarını hesaplayalım:Semra BULUT : 750.000,00 YTLSema BURNAZ : 380.000,00 YTLSelma BULUT : 110.000,00 YTLTOPLAM :1.240.000,00 YTL

51

Kar payları aşağıdaki gibi hesaplanır:

10.000,00 x 380.000,00Semra BULUT = = 6.048,39 YTL

1.240.000,00

10.000,00 x 110.000,00Sema BURNAZ = = 3.064,52 YTL

1.240.000,00

10.000,00 x 750.000,00Selma BULUT = = 887,09 YTL

1.240.000,00

Dağıtılması Gereken Toplam Kar = 10.000,00 YTL

Yapılan hesaplamalara göre bulunan kar paylarının dağıtımına ait yevmiye kayıtlarıaşağıdaki şekilde yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2



331.01 Semra BULUT331.02 Sema BURNAZ

331.03 Selma BULUT2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------05.04.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 Semra BULUT331.02 Sema BURNAZ331.03 Selma BULUT

100 KASA HESABIOrtaklara kar paylarının peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

6.048,393.064,52

887,09

6.048,393.064,52

887,09

10.000,00

10.000,00

20.000,00

10.000,00

10.000,00

20.000,00

52

2.5.2. Zarar Dağıtımı ve Muhasebe Kayıtları

Zarar ortaklar arasında paylaştırılır. Zararın paylaşım şekli sözleşmede belirtilir. Zararaşağıdaki şekillerde dağıtılabilir:

Ortaklar kendilerine düşen zarar payını şirkete öderler Ortakların sermaye payı azaltılarak zarar kapatılabilir

Kolektif şirketler zararı sonraki yıllarda elde edilecek kardan mahsup edemezler. Zararortakların hesaplarına dağıtılmalıdır. Sonraki yıllarda kar edilirse ortakların kar paylarındandüşülebilir. Ortaklar zararı kapatamazlarsa beş yıl bekletebilirler. Ayrıca bu durumu yıllıkgelir vergisi beyannamesinde gösterebilirler.

Şirket zarar ettiği zaman dönem sonunda 591 Dönem Net Zararı Hesabının borcunayazılır. Yeni hesap döneminde 580 Geçmiş Yıllar Zararları Hesabı borca, 591 Dönem NetZararı Hesabı alacağa yazılarak 591 numaralı hesap kapatılmış olur. Zarar ortaklaradağıtılırken 580 Geçmiş Yıl Zararları Hesabı alacak tarafa yazılarak kapatılır. Borç tarafınaise 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı yazılır. Son aşamada ortaklar borçlarını ödediklerizaman ise 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı alacağa, tahsil edilen değer ise borca yazılır.

Örnek: Ahmet METİN ve Ortağı Kolektif Şirketi 2006 yılında 4.000,00 YTL zararetmiştir. Sözleşmeye göre zarar ortaklara sermaye paylarına göre dağıtılacaktır. Ortaklarınsermaye payları aşağıdaki gibidir:Ahmet METİN : 7.000,00 YTLSema BULGURLU : 3.000,00 YTLToplam Sermaye :10.000,00 YTLZarar payları 05.04.2007 tarihinde ortaklardan peşin olarak tahsil edilmiştir.

Ortaklara düşen zarar payı aşağıdaki gibi hesaplanır:

7.000,00 x 4.000,00Ahmet METİN = = 2.800,00 YTL

10.000,00

3.000,00 x 4.000,00Sema BULGURLU = = 1.200,00 YTL

10.000,00

53

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------05.04.2007-----------------------131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.131.01 Ahmet METİN131.02 Sema BULGURLU

580 GEÇMİŞ YIL ZAR.HS.2006 yılı zararının ortak hesaplarına devri-----------------05.04.2007------------------------100 KASA HESABI

131 ORT. ALACAKLARHS.

131.01 Ahmet METİN131.02 Sema BULGURLU

Ortakların zarar paylarının peşin tahsili-------------------- ---------------------TOPLAM

2.800,001.200,00

2.800,001.200,00

4.000,00

4.000,00

8.000,00

4.000,00

4.000,00

8.000,00

Örnek: Hamza YAVUZ ve Ortağı Kolektif Şirketi 2006 yılında 7.000,00 YTL zararetmiştir. Sözleşmeye göre ortaklar zararı sermaye payları oranında, sermaye azaltarakkarşılayacaklardır. 15.05.2007 tarihinde hukuki işlemler tamamlanmıştır. Ortakların sermayepayları aşağıdaki gibidir:

Hamza YAVUZ : 12.000,00 YTLİlknur ÇİÇEK : 6.000,00 YTLFiliz ÖZDEMİR : 3.000,00 YTLToplam Sermaye : 21.000,00 YTL

7.000,00 x 12.000,00Hamza YAVUZ = = 4.000,00 YTL

21.000,00

7.000,00 x 6.000,00İlknur ÇİÇEK = = 2.000,00 YTL

21.000,00

7.000,00 x 3.000,00Filiz ÖZDEMİR = = 1.000,00 YTL

21.000,00

Toplam Zarar = 7.000,00 YTL

54

Yapılan hesaplamalara göre zarar dağıtımı yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------15.05.2007-----------------------131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.331.01 Hamza YAVUZ331.02 İlknur ÇİÇEK331.03 Filiz ÖZDEMİR

580 GEÇMİŞ YIL ZAR.HS.2006 yılı zararının ortak hesaplarına devri-----------------15.05.2007------------------------500 SERMAYE HESABI


131.01 Hamza YAVUZ131.02 İlknur ÇİÇEK131.03 Filiz ÖZDEMİR

Ortakların zarar paylarının sermaye azaltılarakkarşılanması-------------------- ---------------------

TOPLAM

4.000,002.000,001.000,00

4.000,002.000,001.000,00

7.000,00

7.000,00

14.000,00

7.000,00

7.000,00

14.000,00

2.5.3. Kolektif Şirketlere Ait Örnek Monografi

Semra BULUT ve Ortakları Kolektif Şirketi 05.12.2007 tarihinde hukuki işlemlerinitamamlayarak faaliyete başlamıştır. Şirket ortaklarının isimleri, sermaye payları vetaahhütlerin yerine getirilme şekilleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

ORTAKSERMAYE


ŞEKLİ

Semra BULUT 70.000,00 YTL05.12.2007 tarihinde 50.000,00 YTL peşinödemiş, kalanını işletmenin banka hesabınayatırmıştır.

Ayfer CAN 50.000,00 YTL05.12.2007 tarihinde 30.000,00 YTL tutarında çekvermiş, kalanını iki ay sonra ödeyeceğini taahhütetmiştir.

Sevim AKDOĞAN 20.000,00 YTL05.12.2007 tarihinde 10.000,00 YTL tutarında mal,kalanı için demirbaş vererek tamamını ödemiştir.

Hediye GÖKYÜREK 10.000,00 YTL05.12.2007 tarihinde 15.000,00 YTL tutarındataşıt vermiştir.

Selma GÜLBAHAR 5.000,00 YTL05.12.2007 tarihinde tamamını peşin olaraködemiştir.

55

İşletme mal hareketlerinde aralıklı envanter yöntemini kullanmaktadır. Mal ve hizmetteslimlerine ait KDV oranı %18 olarak alınacaktır. İşletmenin 2007 Aralık ayı içerisindeyapmış olduğu bazı işlemler aşağıda verilmiştir:

1. 06.12.2007 tarihinde %18 KDV hariç 2.000,00 YTL tutarında ticari mal yarısı çek,yarısı senet karşılığı satın alınmıştır.

2. 07.12.2007 tarihinde %18 KDV hariç 7.000,00 YTL tutarında mal 5.000,00 YTL’ sipeşin, kalanı senet karşılığı satılmıştır.

3. 08.12.2007 tarihinde 20.000,00 YTL tutarında çek tahsil edilmiş ve tutarı bankahesabımıza yatırılmıştır.

4. 09.12.2007 tarihinde yatırım amacı ile Eren A.Ş. nin çıkardığı 25.000,00 YTLdeğerinde tahvil alınmıştır.

5. 10.12.2007 tarihinde T.C. Ziraat Bankası nezdinde açık kredi hesabı açtırılıyor vehesaptan 50.000,00 YTL çekiliyor.

6. 11.12.2007 tarihinde bankadan gelen hesap özetine göre müşteriye verdiğimiz1.180,00 YTL değerinde çek banka hesabımızdan ödenmiştir.

7. 12.12.2007 tarihinde aralık ayı muhasebe ücreti olarak SMMM Selma BULUT’ a%18 KDV hariç 3.000,00 YTL vergiler kesilerek peşin ödenmiştir.(Gelir Vergisi = 3.000,00 YTL x %22 = 660,00 YTL)

8. 13.12.2007 tarihinde % 18 KDV hariç 4.000,00 YTL tutarında ticari mal alıcıMehmet İREM’ e kredili (veresiye) olarak satılıyor.

9. 14.12.2007 tarihinde % 18 KDV hariç 500,00 YTL tutarında temizlik malzemesi çekkarşılığında satın alınıyor.

10. 15.12.2007 tarihinde şirket ortaklarından olan Hediye GÖKYÜREK’ e olan 5.000,00YTL borç peşin olarak ödeniyor.

11. 16.12.2007 tarihinde % 18 hariç 5.000,00 YTL tutarında ticari mal Sibel ÖZCAN’dan veresiye alınıyor.

12. 17.12.2007 tarihinde T.C. Ziraat Bankası nezdinde bulunan açık kredi hesabına20.000,00 YTL yatırılıyor.

13. 18.12.2007 tarihinde işletmeye Nihal AKTÜRK adında yeni bir ortak alınıyor. Yeniortak 10.000,00 YTL sermaye taahhüdünün tamamını peşin olarak yerine getiriyor.

14. 20.12.2007 tarihinde 3.260,00 YTL değerinde alacak senedi tahsil ediliyor.15. 25.12.2007 tarihinde 1.180,00 YTL değerinde borç senedi karşılığında çek ciro

edilerek ödenmiştir.16. 27.12.2007 tarihinde KDV hariç 2.000,00 YTL tutarında ticari mal 1.000,00 YTL’ si

peşin, kalanın yarısı çek, yarısı senet karşılığı satılmıştır.17. 29.12.2007 tarihinde bir mal alışı için 4.000,00 YTL avans verilmiştir.18. 30.12.2007 tarihinde daha önce 4.000,00 YTL avans verdiğimiz mal KDV hariç

10.000,00 YTL’ ye alınıyor. Avans düşüldükten sonra kalan tutar peşin ödeniyor.19. 31.12.2007 tarihinde banka hesabına 700,00 YTL net faiz işlediği görülmüştür.20. 31.12.2007 tarihinde KDV mahsup kaydı yapılıyor.

56

ENVANTER BİLGİLERİ

1. 31.12.2007 tarihinde demirbaşlar ve taşıtlar için 5.000,00 YTL amortismanayrılmıştır.

2. 31.12.2007 tarihinde yapılan kasa sayımında kasada 59.980,00 YTL olduğu tespitedilmiştir.

3. 31.12.2007 tarihinde temizlik malzemesinin 100,00 YTL kısmının tüketilmediğitespit edilmiştir.

4. 31.12.2007 tarihinde işletmede 20.000,00 YTL değerinde mal olduğu tespitedilmiştir.

Dönem başı mal mevcudu + Dönem içi alışlar = 10.000,00 YTL + 17.000,00 YTL =27.000,00 YTLSatılan ticari mallar maliyeti = (Dönem başı mal mev. + Dönem içi alışlar ) – Dönem sonumal mevcuduSatılan ticari mallar maliyeti = 27.000,00 YTL – 20.000,00 YTL = 7.000,00 YTL

57

İşletmenin dönem içi işlemlerine ait yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

3

4

5

6

Aktarılan Toplam------------------05.12.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 Semra BULUT501.02 Ayfer CAN501.03 Sevim AKDOĞAN501.04 Hediye GÖKYÜREK501.05 Selma GÜLBAHAR

500 SERMAYE HESABI500.01 Semra BULUT500.02 Ayfer CAN500.03 Sevim AKDOĞAN500.04 Hediye GÖKYÜREK500.05 Selma GÜLBAHAR

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı-----------------05.12.2007------------------------100 KASA HESABI102 BANKA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.01 Semra BULUT

Semra BULUT ’ un taahhüdünü yerine getirmesi-----------------05.12.2007------------------------101 ALINAN ÇEKLER HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.02 Ayfer CAN

Ayfer CAN ’ ın taahhüdünün bir kısmını yerinegetirmesi-----------------05.12.2007------------------------153 TİCARİ MALLAR HESABI255 DEMİRBAŞLAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.03 Sevim AKDOĞAN

Sevim AKDOĞAN’ ın taahhüdü yerine getirmesi-----------------05.12.2007------------------------254 TAŞITLAR HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.04 Hediye GÖKYÜREK331 ORTAKLARA BORÇ. HS.331.04 Hediye GÖKYÜREK

Hediye GÖKYÜREK’ in taahhüdü yerine getirmesi-----------------05.12.2007------------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SER. HS.(-)501.05 Selma GÜLBAHAR

Selma GÜLBAHAR’ ın taahhüdünü yerine getirmesi-------------------- ------------------------TOPLAM

70.000,0050.000,0020.000,0010.000,00

5.000,00

70.000,0050.000,0020.000,0010.000,00

5.000,00

70.000,00

30.000,00

20.000,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

155.000,00

50.000,0020.000,00

30.000,00

10.000,0010.000,00

15.000,00

5.000,00

295.000,00

155.000,00

70.000,00

30.000,00

20.000,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

295.000,00

58

SEMRA BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ05.12.2007 TARİHLİ


I DÖNEN VARLIKLAR 110.000,00 III KISA VADELİ YABANCI 5.000,00HAZIR DEĞERLER 100.000,00 DİGER BORÇLAR 5.000,00Kasa 50.000,00 Ortaklara Borçlar 5.000,00Alınan Çekler 30.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------Banka Hs. 20.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 130.000,00STOKLAR 10.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 130.000,00Ticari Mallar Hs. 10.000,00 Sermaye Hs 150.000,00

II DURAN VARLIKLAR 25.000,00 Ödenmemiş Ser. (20.000,00)MADDİ DURAN VAR. 25.000,00Taşıtlar 15.000,00Demirbaşlar 10.000,00


BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

7

8

9

10

Aktarılan Toplam------------------06.12.2007-----------------------153 TİCARİ MAL HESABI191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

103 VERİLEN ÇEK ÖD. EM.HS.

321 BORÇ SENETLERİHESABITicari mal alışı-----------------07.12.2007------------------------100 KASA HESABI121 ALACAK SENETLERİ HESABI

600 YURTİÇİ SATIŞLARHS.

391 HESAPLANAN KDVHS.Ticari mal satışı-----------------08.12.2007------------------------102 BANKALAR HESABI

101 ALINAN ÇEKLER HS.Çek tahsili-----------------09.12.2007------------------------111 ÖZEL KESİM TAH. SEN. BON. HS.

100 KASA HESABI

295.000,00

2.000,00360,00

5.000,003.260,00

20.000,00

25.000,00

295.000,00

1.180,001.180,00

7.000,001.260,00

20.000,00

25.000,00

59

Özel kesim tahvili alışı-------------------- -----------------------

TOPLAM

350.620,00 350.620,00

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

11

12

13

14

15

16

17

18

Aktarılan Toplam------------------10.12.2007-----------------------100 KASA HESABI

300 BANKA KREDİLERİHS.

300.10 T.C. Ziraat BankasıAçık kredi hesabından para çekilmesi-----------------11.12.2007------------------------103 VERİLEN ÇEK VE ÖDEME EM. HS.

102 BANKALAR HESABIÇek ödemesi-----------------12.12.2007------------------------770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.

770.10. SMMM Selma BULUT191 İNDİRİLECEK KDV HS.

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONHS.

360.01 Gelir vergisi100 KASA HESABI

Muhasebeci ücretinin ödenmesi-----------------13.12.2007------------------------120 ALICILAR HESABIMehmet İREM


391 HESAPLANAN KDVHS.Kredili mal satışı-----------------14.12.2007------------------------770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİHESABI770.20 Temizlik Gideri191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

103 VERİLEN ÇEK ÖD. EM.HS.Temizlik malzemesi satın alınması-----------------15.12.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI331.04 Hediye GÖKYÜREK

100 KASA HESABIOrtağa olan borcun ödenmesi-----------------16.12.2007------------------------153 TİCARİ MALLAR HESABI191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

320 SATICILAR HESABI320.01 Sibel ÖZCAN

Veresiye mal alışı-----------------17.12.2007------------------------300 BANKA KREDİLERİ HESABI

50.000,00

3.000,00

660,00

4.720,00

500,00

5.000,00

5.900,00

20.000,00

350.620,00

50.000,00

1.180,00

3.000,00

540,00

4.720,00

500,00

90,00

5.000,00

5.000,00900,00

20.000,00

350.620,00

50.000,00

1.180,00

660,00

2.880,00

4.000,00720,00

590,00

5.000,00

5.900,00

20.000,00

60

T.C. Ziraat Bankası100 KASA HESABI

Açık kredi hesabına para yatırılması-------------------- -----------------------

TOPLAM

441.550,00 441.550,00

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

19

20

21

22

23

24

25

26

27

Aktarılan Toplam------------------18.12.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.06 Nihal AKTÜRK

500 SERMAYE HESABI500.06 Nihal AKTÜRK

Yeni ortağın sermaye taahhüt kaydı-----------------18.12.2007------------------------100 KASA HESABI

501 ÖDENMEMİŞ SERMAYEHS.(-)

501.06 Nihal AKTÜRKNihal AKTÜRK ‘ ün taahhüdünü peşin olarakyerine getirmesi-----------------20.12.2007------------------------100 KASA HESABI

121 ALACAK SENETLERİHS.Alacak senedinin tahsili-----------------25.12.2007------------------------321 BORÇ SENETLERİ HESABI

101 ALINAN ÇEKLERHESABIBorç senedinin çek ciro edilerek ödenmesi-----------------27.12.2007------------------------100 KASA HESABI101 ALINAN ÇEKLER HESABI121 ALACAK SENETLERİ HESABI


391 HESAPLANAN KDVHS.Ticari mal satılması-----------------29.12.2007------------------------259 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.

100 KASA HESABIMal alışı için avans verilmesi-----------------30.12.2007------------------------153 TİCARİ MAL HESABI191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

259 VER. SİPARİŞ AVANS.HS.

100 KASA HESABIAvans verilen ticari malın satın alınması-----------------31.12.2007------------------------102 BANKALAR HESABI

642 FAİZ GELİRLERİ

10.000,00

10.000,00

10.000,00

441.550,00

10.000,00

10.000,00

3.260,00

1.180,00

1.000,00680,00680,00

4.000,00

10.000,001.800,00

700,00

2.340,001.350,00

441.550,00

10.000,00

10.000,00

3.260,00

1.180,00

2.000,00360,00

4.000,00

4.000,007.800,00

700,00

3.690,00

61

HS.Banka hesabına faiz işlemesi-----------------31.12.2007------------------------391 HESAPLANAN KDV HESABI190 DEVREDEN KDV HESABI

191 İNDİRİLECEK KDVHS.KDV mahsup kaydı-------------------- -----------------------TOPLAM

488.540,00 488.540,00

Dönem içi yevmiye kayıtları bu şekilde yapıldıktan sonra büyük defter kayıtlarındanfaydalanarak genel geçici mizan düzenlenir. Envanter işlemlerine ait yevmiye kayıtları iseaşağıdaki gibi yapılacaktır.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Aktarılan Toplam------------------31.12.2007-----------------------770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HESABI

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN HS.Taşıtlar ve demirbaşlar için amortisman ayrılması-----------------31.12.2007------------------------180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER HS.

770 GENEL YÖNETİM GİD. HS.Kullanılmayan temizlik giderinin gelecek yıla devri-----------------31.12.2007------------------------621 SATILAN TİCARİ MAL. MALİYETİ HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.Satılan ticari malın maliyet kaydı-----------------31.12.2007------------------------632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.

771 GENEL YÖN. GİD. YAN. HS.Genel yönetim giderlerinin yansıtma hesaplarınadevri-----------------31.12.2007------------------------771 GENEL YÖN. GİD. YAN. HS.

770 GENEL YÖNETİM GİD. HS.Yansıtma ve gider hesaplarının kapatılması-----------------31.12.2007------------------------600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI642 FAİZ GELİRLERİ HESABI

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HS.Gelir hesaplarının devri-----------------31.12.2007------------------------690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HS.

632 GENEL YÖN. GİD. HS.621 SAT. TİC. MAL. MALİYETİ. HS.

Gider hesaplarının devri-----------------31.12.2007------------------------692 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI HS.

690 DÖNEM KARI VEYA ZAR. HS.Dönem zararının dönem net karı veya zararı hesabınadevri-----------------31.12.2007------------------------591 DÖNEM NET ZARARI HESABI

692 DÖN. NET KAR VEYA ZAR. HS.Dönem zararının kesinleşmesi-------------------- -----------------------TOPLAM

488.540,00

5.000,00

100,00

7.000,00

8.400,00

8.400,00

13.000,00700,00

15.400,00

1.700,00

1.700,00

549.940,00

488.540,00

5.000,00

100,00

7.000,00

8.400,00

8.400,00

13.700,00

8.400,007.000,00

1.700,00

1.700,00549.940,00

62

Envanter kayıtları yapıldıktan sonra büyük defter toplamları tekrar alınır ve kesinmizan düzenlenir. Dönem sonunda işletme zarar etmiştir. Zarar ortaklara sözleşmeye göreeşit olarak dağıtılacaktır.

B 100 KASA HESABI A B 101 ALINAN ÇEKLER HS. A B 102 BANKALARHESABI A

50.000,00 25.000,00 30.000,00 20.000,00 20.000,001.180,00

5.000,00 2.880,00 680,00 1.180,00 20.000,005.000,00 5.000,00 700,00

50.000,00 20.000,00 30.680,00 21.180,0010.000,00 4.000,00 9.500,00 40.700,001.180,00

3.260,00 7.800,0039.520,00

1.000,00 30.680,00 30.680,00

124.260,00 64.680,0059.580,00

124.260,00 124.260,00

B 103 VER. ÇEK. ÖD. EM. HS. A B 111 ÖZEL KES. TAH. S. B. HS. A B 120 ALICILARHESABI A

1.180,00 1.180,00 25.000,00 4.720,00590,00

25.000,00 25.000,00 4.720,004.720,00

1.180,00 1.770,00590,00

1.180,00 1.180,00

B 121 ALACAK SENET. HS. A B 153 TİCARİ MALLAR HS. A B 180 GEL. AYL. AİT.GİD. HS. A

3.260,00 3.260,00 10.000,00 100,00680,00 2.000,00

5.000,00 100,00100,00

63

3.940,00 3.260,00 10.000,00680,00

27.000,00 7.000,0020.000,00

27.000,00 27.000,00

B 190 DEVREDEN KDV HS. A B 191 İNDİRİLECEK KDV HS. A B 254 TAŞITLARHESABI A

1.350,00 360,00 15.000,00540,00

1.350,00 1.350,00 90,00 15.000,0015.000,00

900,001.800,00

3.690,00 3.690,00

B 255 DEMİRBAŞLAR HS. A B 257 BİRİKMİŞ AMORTİS. HS. A B 259 VERİLEN SİPARİŞAV. HS. A

10.000,00 5.000,00 4.000,004.000,00

10.000,00 10.000,00 5.000,00 5.000,00 4.000,004.000,00

B 300 BANKA KREDİLERİ HS. A B 320 SATICILAR HESABI A B 321 BORÇSENETLERİ HS. A

20.000,00 50.000,00 5.900,00 1.180,001.180,00

20.000,00 50.000,00 5.900,00 1.180,001.180,0030.000,00

50.000,00 50.000,00

64

B 331 ORTAKLARA BORÇ. HS. A B 360 ÖD. VERGİ VE FON HS. A B 391 HESAPLANANKDV HS. A

5.000,00 5.000,00 660,001.260,00

720,005.000,00 5.000,00 660,00 660,00

360,00

2.340,002.340,00

B 500 SERMAYE HESABI A B 501 ÖDENMEMİŞ SER. HS. A B 591 DÖNEM NETZARARI HS. A

155.000,00 155.000,00 70.000,00 1.200,0010.000,00 10.000,00 30.000,00

20.000,00 1.200,001.200,00165.000,00 165.000,00 10.000,00

5.000,0010.000,00

165.000,00 145.000,0015.000,00

165.000,00 165.000,00

B 600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS. A B 621 SAT. TİC. MAL MAL. HS. A B 632 GENEL YÖN.GİD. HS. A

7.000,00 7.000,00 7.000,00 8.400,008.400,00

4.000,002.000,00 7.000,00 7.000,00 8.400,00

8.400,00

13.000,00 13.000,00

65

B 642 FAİZ GELİRLERİ HS. A B 690 DÖNEM KAR ZAR. HS. A B 692 DÖNEM NET KARZAR. HS. A

700,00 15.400,00 13.700,00 1.700,001.700,00

1.700,00700,00 700,00 1.700,00

1.700,0015.400,00 15.400,00

B 770 GENEL YÖN. GİD. HS. A B 771 GEN. YÖN. GİD. YAN. HS. A

3.000,00 100,00 8.400,00 8.400,00500,00 8.400,00

5.000,008.400,00 8.400,00

8.500,00 8.500,00

SEMRA BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ31.12.2007 TARİHLİ GENEL GEÇİCİ MİZANI

TUTAR KALANHESAP ADI

BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK

100 KASA HESABI 124.260,00 64.680,00 59.580,00 --

101 ALINAN ÇEKLERHS.

30.680,00 21.180,00 9.500,00 --

102 BANKALARHESABI

40.700,00 1.180,00 39.520,00 --

103 VER. ÇEK ÖD.EM. HS

1.180,00 1.770,00 -- 590,00

111 KAMU KES. T.S.B.HS

25.000,00 -- 25.000,00 --

120 ALICILARHESABI

4.720,00 -- 4.720,00 --

121 ALACAK SENET.HS.

3.940,00 3.260,00 680,00 --

153 TİCARİ MALLARHS.

27.000,00 -- 27.000,00 --

190 DEVREDEN KDVHS.

1.350,00 -- 1.350,00 --

191 İNDİRİLECEK 3.690,00 3.690,00 -- --

66

KDV H

254 TAŞITLARHESABI

15.000,00 -- 15.000,00 --

255 DEMİRBAŞLARHS.

10.000,00 -- 10.000,00 --

259 VER. SİPARİŞ AV.HS.

4.000,00 4.000,00 -- --

300 BANKA KREDİ.HS.

20.000,00 50.000,00 -- 30.000,00

320 SATICILARHESABI

-- 5.900,00 -- 5.900,00

321 BORÇ SENETLERİHS

1.180,00 1.180,00 -- --

331 ORT. BORÇLARHS.

5.000,00 5.000,00 -- --

360 ÖD. VERGİ FONHS.

-- 660,00 -- 660,00

391 HESAPLANANKDV

2.340,00 2.340,00 -- --

500 SERMAYEHESABI

-- 165.000,00 -- 165.000,00

501 ÖDENM. SERM.HS.

165.000,00 145.000,00 20.000,00 --

600 YURTİÇİ SAT. HS. -- 13.000,00 -- 13.000,00

642 FAİZ GELİRLERİHS.

-- 700,00 -- 700,00

770 GENEL YÖN. GİD.HS.

3.500,00 -- 3.500,00 --

TOPLAM 488.540,00 488.540,00 215.850,00 215.850,00

SEMRA BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ31.12.2007 TARİHLİ KESİN MİZANI

TUTAR KALANHESAP ADI

BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK

100 KASA HESABI 124.260,00 64.680,00 59.580,00 --

101 ALINAN ÇEKLERHS.

30.680,00 21.180,00 9.500,00 --

102 BANKALARHESABI

40.700,00 1.180,00 39.520,00 --

103 VER. ÇEK ÖD.EM. HS

1.180,00 1.770,00 -- 590,00

67

111 KAMU KES. T.S.B.HS

25.000,00 -- 25.000,00 --

120 ALICILARHESABI

4.720,00 -- 4.720,00 --

121 ALACAK SENET.HS.

3.940,00 3.260,00 680,00 --

153 TİCARİ MALLARHS.

27.000,00 7.000,00 20.000,00 --

180 GEL. AY. AİTGİD. HS

100,00 -- 100,00 --

190 DEVREDEN KDVHS.

1.350,00 -- 1.350,00 --

191 İNDİRİLECEKKDV H

3.690,00 3.690,00 -- --

254 TAŞITLARHESABI

15.000,00 -- 15.000,00 --

255 DEMİRBAŞLARHS.

10.000,00 -- 10.000,00 --

257 BİRİKMİŞ AMOR .HS

-- 5.000,00 -- 5.000,00

259 VER. SİPARİŞ AV.HS.

4.000,00 4.000,00 -- --

300 BANKA KREDİ.HS.

20.000,00 50.000,00 -- 30.000,00

320 SATICILARHESABI

-- 5.900,00 -- 5.900,00

321 BORÇ SENETLERİHS

1.180,00 1.180,00 -- --

331 ORT. BORÇLARHS.

5.000,00 5.000,00 -- --

360 ÖD. VERGİ FONHS.

-- 660,00 -- 660,00

391 HESAPLANANKDV

2.340,00 2.340,00 -- --

500 SERMAYEHESABI

-- 165.000,00 -- 165.000,00

501 ÖDENM. SERM.HS.

165.000,00 145.000,00 20.000,00 --

591 DÖNEM NETZAR. HS

1.700,00 -- 1.700,00 --

600 YURTİÇİ SAT. HS. 13.000,00 13.000,00 -- --

621 SAT. TİC. MAL M.HS.

7.000,00 7.000,00 -- --

632 GENEL YÖN. GİD. 8.400,00 8.400,00 -- --

68

HS.

642 FAİZ GELİRLERİHS.

700,00 700,00 -- --

690 DÖNEM KARZAR. H

15.400,00 15.400,00 -- --

692 DÖN NET KARZAR H

1.700,00 1.700,00 -- --

770 GENEL YÖN. GİD.HS.

8.500,00 8.500,00 -- --

771 GEN. YÖN G.YAN. H

8.400,00 8.400,00 -- --

TOPLAM 549.940,00 549.940,00 207.150,00 207.150,00

Büyük defter kayıtlarında renkli olarak yazılmış tutarlar envanter işlemlerindenaktarılan tutarları göstermektedir. Görüldüğü gibi envanter kayıtlarının ardından kesin mizandüzenlenmiştir. Kesin mizan düzenlendikten sonra borç ve alacak kalanlarındanfaydalanılarak kapanış yevmiye kaydı yapılacaktır. Böylece büyük defter kayıtlarınınkapandığı görülecektir.

Kapanış yevmiye maddesinin ardından işletmenin kapanış bilânçosu ve gelir tablosudüzenlenmek suretiyle isletme hesap dönemini kapatmış olacaktır.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

37Aktarılan Toplam

------------------31.12.2007-----------------------103 VERİLEN ÇEK VE ÖDEME EMİR. HS.(-)257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HS.300 BANKA KREDİLERİ HESABI320 SATICILAR HESABI360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS.500 SERMAYE HESABI

100 KASA HESABI101 ALINAN ÇEKLER HS.102 BANKALAR HESABI111 KAMU KES. T. S. B. HS.120 ALICILAR HESABI121 ALACAK SNT. HS.153 TİCARİ MALLAR HS.180 GEL. AY. AİT GİD. HS.190 DEVREDEN KDV HS.254 TAŞITLAR HESABI255 DEMİRBAŞLAR HESABI501 ÖDENMEMİŞ SER. HS. (-)591 DÖNEM NET ZARARI HS.

Kapanış kaydı-------------------- -----------------------TOPLAM

549.940,00

590,005.000,00

30.000,005.900,00

660,00165.000,00

757.090,00

549.940,00

59.580,009.500,00

39.520,0025.000,004.720,00

680,0020.000,00

100,001.350,00

15.000,0010.000,0020.000,001.700,00

757.090,00

69

SEMRA BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ31.12.2007 TARİHLİ BİLÂNÇOSU

AKTİFPASİF

I DÖNEN VARLIKLAR 159.860,00 III KISA VADELİ YABANCI KAY. 36.560,00HAZIR DEĞERLER 108.010,00 MALİ BORÇLAR 30.000,00Kasa Hs. 59.580,00 Banka Kredileri 30.000,00Alınan Çekler Hs. 9.500,00 TİCARİ BORÇLAR 5.900,00Bankalar Hs. 39.520,00 Satıcılar 5.900,00Banka Kredi Hs.(-) (590,00) ÖDENECEK VERGİ VEMENKUL KIYMETLER 25.000,00 VE DİĞER YÜKÜML. 660,00Kamu Kes. T. S. B. 25.000,00 Öd. Vergi ve Fon 660,00TİCARİ ALACAKLAR 5.400,00 IV UZUN VADELİ YABANCI KAY. ----------Alıcılar Hs. 4.720,00 V ÖZKAYNAKLAR 143.300,00Alacak Sen. Hs. 680,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 145.000,00STOKLAR 20.000,00 Sermaye 165.000,00Ticari Mallar Hs. 20.000,00 Ödenm. Ser. (-) (20.000,00)GELECEK AYLARA AİT GİDERLER DÖNEM NET ZARARI (1.700,00)VE GELİR TAHAKKUKLARI 100,00 Dönem Net Zar. (-) (1.700,00)Gelecek Ay. Ait Gid. 100,00DİĞER DÖNEN VAR. 1.350,00Devreden KDV 1.350,00

II DURAN VARLIKLAR 20.000,00MADDİ DURAN VAR. 20.000,00Taşıtlar Hs. 15.000,00Demirbaşlar Hs. 10.000,00Birikmiş Amort. Hs.(-) (5.000,00)


70

SEMRA BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ01.01.2007 – 31.12.2007 TARİHLİ GELİR TABLOSU

A. BRÜT SATIŞLAR1. Yurt içi satışlar2. Yurt dışı satışlar3. Diğer gelirler

B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)1. Satıştan iadeler (-)2. Satış iskontoları (-)3. Diğer indirimler (-)

C. NET SATIŞLARD. SATIŞLARIN MALİYETİ (-)

1. Satılan mamuller maliyeti (-)2. Satılan ticari mallar maliyeti (-)3. Satılan hizmet maliyeti (-)4. Diğer satışların maliyeti (-)

BRÜT SATIŞ KARIE. FAALİYET GİDERLERİ (-)

1. Araştırma ve geliştirme giderleri (-)2. Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)3. Genel yönetim giderleri (-)

FAALİYET KARIF. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VEKARLAR

1. İştiraklerden temettü gelirleri2. Bağlı ortaklıklardan temettü gelirleri3. Faiz gelirleri4. Komisyon gelirleri5. Konusu kalmayan karşılıklar6. Diğer olağan gelir ve karlar

G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDERVE

ZARARLAR (-)H. FİNANSMAN GİDERLERİ

OLAĞAN ZARARI. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLARJ. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)

DÖNEM ZARARIK. DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASALYÜKÜMLÜLÜK

KARŞILIKLARIDÖNEM NET ZARARI

13.000,00

(7.000,00)

(8.400,00)

700

13.000,00

13.000,00(7.000,00)

6.000,00(8.400,00)

(2.400,00)700,00

(1.700,00)

(1.700,00)

(1.700,00)

71



Ortak amacın belirleyiniz. Ortak amacı gerçekleştirecek şirkettürünü belirleyiniz.

Sözleşmenin bölümlerini ve içeriğinikararlaştırınız.

Örnek bir sözleşmeyi inceleyiniz veşirketin faaliyet konusuna göredüşününüz.

Sözleşmeyi düzenleyiniz. Sözleşme şekil şartlarına uymasına, açıkve net olmasına özen gösteriniz.

Taraflara imzalatınız. İmzanın her zaman kullanılan imzaolmasına özen gösteriniz.

Notere onaylatınız. Notere gitmeden sözleşme fotokopilerinihazırlamanız size zaman kazandıracaktır.

Ticaret siciline kaydettiriniz. Ticaret siciline kayıt için gerekli

evrakları hazırlayarak gidiniz. Bununiçin ticaret sicilinin web sayfasındanyararlanınız.

Ticaret sicili gazetesinde ilan ettiriniz. İlan için gerekli masraflar için hazırlıklı

olunuz.

İlgili kuruluşlara bildirimde bulununuz. İlgili meslek odalarına ve resmi

kurumlara kayıt işlemlerini yapmayıunutmayınız.

Yevmiye ve büyük defteri kullanımahazır hale getiriniz.

Yevmiye ve büyük defterin ait olduğuyılı ve tarihi göstermesine özengösteriniz.

Ortakların sermaye taahhütlerinikaydediniz.

Muhasebenin tali hesaplarındanfaydalanabilirsiniz.

Sermaye taahhüt yerine getirmelerinikaydediniz.

Taahhütlerin uygun hesaplaraaktarılmasına dikkat ediniz.

Sermaye artırım sebeplerini belirleyiniz. Sermaye artırımının fizibilite çalışmasınıyaparak şirketin lehinde olduğundanemin olunuz.

Sermaye artırım yollarını belirleyiniz. Şirket için en uygun sermaye artırımyöntemini seçiniz.


72

Sermaye azaltma sebeplerinibelirleyiniz.

Sermaye azaltmanın gerçekten yapılmasıgerektiğini iyice araştırınız.

Sermaye değişikliklerini kaydediniz. Ticaret sicili gazetesindeki ilana göre

sermaye kayıtlarını yapınız.

Kar zarar dağıtımını sözleşmekurallarına göre dağıtınız.

Şirket ana sözleşmesini dikkatliceokuyunuz.

Kar zarar dağıtımını kaydediniz. Kar ve zarar hesapların işleyiş mantığınıiyice kavrayarak hareket ediniz.

73



1. Aşağıdakilerden hangisi kolektif şirketlerin özelliklerinden birisi değildir?A) Şirket unvanında kolektif ibaresi bulunmalıdır.B) Ortakların oy hakkı eşittir.C) Ortakların sorumluluğu sermayeleri ile sınırlıdır.D) En az iki kişi ile kurulur.

2. Aşağıdakilerden hangisi kolektif şirketlerin tutması gereken defterlerden birisi değildir?A) İşletme hesabı defteriB) Yevmiye defteriC) Envanter defteriD) Büyük defter

3. Aşağıdakilerden hangisinde kolektif şirketin kuruluş aşamaları doğru yazılmıştır?A) Sözleşmenin hazırlanması---Tescil---Sözleşmenin notere tasdiki---İlanB) Sözleşmenin hazırlanması---Sözleşmenin notere tasdiki---Tescil---İlanC) Tescil---Sözleşmenin hazırlanması---Sözleşmenin notere tasdiki---İlanD) Tescil---İlan---Sözleşmenin hazırlanması---Sözleşmenin notere tasdiki

4. Semra BULUT ve Ortakları Kolektif Şirketi 20.04.2007 tarihinde hukuki işlemlerinitamamlamıştır. Ortakların isimleri, sermaye taahhütleri ve taahhütlerin yerine getirilmeşekilleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Ortaklara taahhütlerini 25.04.2007 tarihindeyerine getirmişlerdir.

ORTAKSERMAYE


ŞEKLİ

Semra BULUT 15.000,00 YTL 10.000,00 YTL para, kalanı çek

Selma GÜZEL 10.000,00 YTL Tamamı otomobil

Bircan EREN 10.000,00 YTL 5.000,00 YTL demirbaş, kalanı senet

a) Kuruluş ile ilgili yevmiye kayıtlarını yapınız.b) Büyük defter kayıtlarını yapınız.c) Kuruluş bilânçosunu düzenleyiniz.

5. Mehmet CAN ve Ortağı Kolektif Şirketinin toplam sermayesi 25.000,00YTL’ dir.Ortakların sermaye payları eşittir. Mehmet CAN ve Esra BULUT 30.04.2007 tarihindesermayeyi 5.000,00 YTL azaltma kararı almış ve hukuki işlemleri tamamlamışlardır.Ortaklar 02.05.2007 tarihinde alacaklarını peşin olarak tahsil etmişlerdir. Yevmiyekayıtlarını yapınız.


74

6. Suat KAYA ve Ortağı Kolektif Şirketinin 2006 yılı dönem net karı 3.000,00 YTL’ dir.Sözleşmeye göre karın %20’ si yönetici ortak Suat KAYA’ ya yönetici payı olarakayrıldıktan sonra kalan ortaklara eşit olarak dağıtılacaktır. Ortak Suat KAYA ve ortakFehmi ŞAHİN’ in kar payları 02.05.2007 tarihinde çek ile ödenmiştir. Yevmiyekayıtlarını yapınız.

DEĞERLENDİRME

Sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Bufaaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyiniz. Yanlış cevaplandırdığınızsorularla ilgili konuları tekrar inceleyip öğrenmeye çalışınız.

75

B. UYGULAMALI TEST


KONTROL LİSTESİ


UYGULAMA FAALİYETİ: Kolektifşirketler


SINIF VE NU:



1. Sermaye taahhüdü muhasebeleştirme işlemini yapabiliyormusun?

2. Sermaye taahhüdünün muhasebeleştirme işlemini yapabiliyormusun?

3. Kuruluş giderlerinin muhasebeleştirme işlemini yapabiliyormusun?

4. Kolektif şirket, sermaye artırımını muhasebeleştirme işleminiyapabiliyor musun?

5. Kolektif şirket, sermaye azaltımı muhasebeleştirme işleminiyapabiliyor musun?

6. Kolektif şirket, kar dağıtımını muhasebeleştirme işleminiyapabiliyor musun?

7. Kolektif şirket, zarar dağıtımı muhasebeleştirme işleminiyapabiliyor musun?

DEĞERLENDİRME


76


Şahıs şirketlerinden biri olan komandit şirket işlemlerini yapabileceksiniz.

İnternetten şahıs şirketlerinin kuruluşu için gerekli belgeler ile ilgili bilgitoplayınız.

Bir komandit şirketin kuruluş sözleşmesini şirketten veya internetten teminederek inceleyiniz.

Komandit şirketleri hangi tür vergiye tabi olduklarını öğreniniz.

3. KOMANDİT ŞİRKETLER

3.1. Komandit Şirketin Tanımı Ve Özellikleri

Bir ticari işletmeyi ticaret unvanı altında işletmek üzere gerçek kişiler veya gerçek vetüzel kişiler arasında kurulan şirket türüne komandit şirket denir. Komandit şirkette iki türortak vardır:

Komandite ortak: Sorumluluğu sınırsız ve zincirleme olan ortaktır. Şirketborçlarına karşı tüm varlıkları ili sorumludurlar. Emeğini sermaye olarak koyabilir.Şirket yönetiminde yer alabilir.

Komanditer ortak: Sorumluluğu şirkete koyduğu sermaye ile sınırlı olan ortaktır.Yönetim faaliyetinde yer alamaz. Emeğini sermaye olarak koyamaz.

Komandit şirketlerin özellikleri şunlardır:

En az iki ortak olmalıdır(biri komandite, biri komanditer). Şirketten komanditerortak ayrılırsa şirket, kolektif şirket kabul edilir.

Komandite ortaklardan en az birinin adını taşıyan bir ticaret unvanı olmalıdır. Şirket kurumlar vergisi mükellefi değildir. Şirket gelirini Ortaklar yıllık gelir

vergisi beyannamesi ile beyan etmek zorundadırlar. Çok fazla tercih edilen bir şirket türü değildir. Komandite ortağın rekabet yasağı vardır. Komanditer ortağın rekabet yasağı

yoktur. Ancak komanditer ortak rekabette bulunursa şirket defterlerini incelemehakkını kaybeder.

AMAÇ

ARAŞTIRMA


77

Komandit şirketin kuruluşunda izlenmesi gereken süreç aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Şekil 3.1: Kuruluş aşamaları

Şirketin tescil ve ilanından sonra ortaklar vergi dairesine müracaat ederek kendiadlarına vergi numarası alırlar. Ayrıca işçi çalıştırıyorlarsa şirket adına sosyal güvenlikkuruluşuna ve bölge çalışma müdürlüğüne başvururlar. Komandit şirket kuruluşsözleşmesinde bulunması gereken unsurlar şunlardır: Ortakların komandite ve komanditer olarak belirtilerek adları, adresleri, tabiiyetleri, Şirketin türü, Şirket merkezi ve ticaret unvanı, Ortakların sermaye tutarları, İşletmenin faaliyet konusu, Temsile yetkili olanların adları ve temsil yetkisinin şekli Ayrıca sözleşmede isteğe bağlı olarak kar zarar dağıtım şekli, ortakların pay devri

gibi konular da yazılabilir.

Ana Sözleşmenin Hazırlanması

Noterin Sözleşmeyi Tasdik Etmesi

Tescil İşlemi İçin Gerekli Belgeler Dilekçe 2 Şirket Sözleşmesi Komandite Ortakların Nüfus

Cüzdanı Suretleri Temsil Yetkisi Olanların İmza

Sirküleri Ortakların İkametgâh Belgeleri Taahhütname Medeni Hakları Kullanma

Ehliyetine İlişkin Belgeler

İlan

78

T A A H Ü T N A M E

…………….. TİCARET SİCİLİ MEMURLUĞU' NA

İşletmenin unvanı : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İşletmenin sermayesi : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İşletmenin adresi : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İşletmenin Açılış Tarihi : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İşletmenin Açılış TarihindekiGerçek Faaliyet Konusu : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İşletmenin ya da YetkililerininTelefon Numarası : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ticaret Sicili Tüzüğü'nün 29. maddesi'nin Birinci Fıkrasına uygun olarak düzenlenen butaahhütnamedeki bilgilerin doğru olduğunu, yapılacak inceleme sonucunda aksine tespityapılması durumunda sorumluluğu kabul ettiğimi / ettiğimizi beyan ve taahhütederim/ederiz.

İşletme adına yetkili kişi / kişiler

( İmza ) ( İmza )

1. Adı – Soyadı 2. Adı - Soyadı

Şekil 3.2: Taahhütname örneği

79

3.2. Komandit Şirketlerde Kuruluş İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları

Komandit şirketler de kolektif şirketler gibi birinci sınıf tacir olup bilânço hesabınagöre aşağıdaki defterleri tutmak zorundadırlar:

Yevmiye defteri Defter-i kebir (büyük defter) Envanter defteri

Şirketin kuruluşunda ortaklar para ve para ile ifade edilebilen varlıkları sermayeolarak koyabilirler. Muhasebe kayıtları ise kolektif şirketlerde olduğu gibi taahhüt vetaahhüdün yerine getirilmesi olarak iki aşamada gerçekleşir.

Örnek: Semra Bulut ve Ortakları Komandit Şirketi 20.03.2007 tarihinde hukukiişlemleri tamamlayarak kurulmuştur. Ortakların sermaye payları ve taahhütlerin yerinegetirilme şekilleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

ORTAKSERMAYE


ŞEKLİ

Komandite OrtakSemra BULUT

100.000,00 YTL

22.03.2007 tarihinde 50.000,00 YTL peşin,20.000,00 YTL banka hesabına yatırarak,kalanını demirbaş vererek yerinegetirmiştir.

Komandite OrtakAyfer CAN

75.000,00 YTL22.03.2007 tarihinde 25.000,00YTLdeğerinde taşıt vermiş, kalanını peşinödemiştir.

Komanditer OrtakSevim AKDOĞAN

50.000,00 YTL22.03.2007 tarihinde tamamını nakit olarakyerine getirmiştir.

80

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

3

4

Aktarılan Toplam------------------20.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 K.dite Semra BULUT501.02 K. dite Ayfer CAN501.03 K. diter Sevim AKDOĞAN

500 SERMAYE HESABI500.01 K. dite Semra

BULUT500.02 K. dite Ayfer CAN500.03 K. diter Sevim

AKDOĞANKurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı-----------------22.03.2007------------------------100 KASA HESABI102 BANKA HESABI255 DEMİRBAŞLAR HESABI


500.01 K. dite SemraBULUTSemra BULUT ’ un taahhüdünü yerinegetirmesi-----------------22.03.2007------------------------100 KASA HESABI254 TAŞITLAR HESABI


500.02 K. dite Ayfer CANAyfer CAN ’ ın taahhüdünü yerine getirmesi-----------------22.03.2007------------------------100 KASA HESABI


500.03 K. diter SevimAKDOĞANSevim AKDOĞAN’ ın taahhüdü yerinegetirmesi-------------------- ------------------------TOPLAM

100.000,0075.000,0050.000,00

100.000,0075.000,0050.000,00

100.000,00

75.000,00

50.000,00

225.000,00

50.000,0020.000,0030.000,00

50.000,0025.000,00

50.000,00

450.000,00

225.000,00

100.000,00

75.000,00

50.000,00

450.000,00

B 100 KASA HESABI A B 102 BANKALAR HESABI A B 254 TAŞITLARHESABI A

50.000,00 20.000,00 25.000,0050.000,0050.000,00

150.000,00

81

B 255 DEMİRBAŞLAR HS. A B 500 SERMAYE HESABI A B 501 ÖDENMEMİŞSER. HS. A

30.000,00 225.000,00 225.000,00100.000,00

75.000,0050.000,00

225.000,00225.000,00

SEMRA BULUT VE ORTAKLARI KOMANDİT ŞİRKETİ20.03.2007 TARİHLİ


I DÖNEN VARLIKLAR 170.000,00 III KISA VADELİ YABANCI ---------HAZIR DEĞERLER 170.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY

--------Kasa Hs. 150.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR

225.000,0Banka Hs. 20.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 225.000,00

II DURAN VARLIKLAR 55.000,00 Sermaye Hs 225.000,00MADDİ DURAN VAR. 55.000,00Taşıtlar 25.000,00Demirbaşlar 30.000,00


3.3. Komandit Şirketlerde Sermaye Değişiklikleri ve MuhasebeKayıtları

Komandit şirketlerde de kolektif şirketlerde olduğu gibi sermaye değişimleri sermayeartırılması ve sermaye azaltılması olarak iki şekilde ele alınmaktadır:

Sermaye Artırılması: Komandit şirketlerin sermaye artırma amaçları ve şekillerikolektif şirketlerde olduğu gibidir. Muhasebe kayıtları ise aynı şekilde taahhüt vetaahhüdün yerine getirilmesi olarak iki aşamada gerçekleşir.

82

Örnek: Bircan BULUT ve Ortakları Komandit Şirketi 25.03.2007 tarihinde şirketsermayesini 25.000,00 YTL artırmaya karar vermişler ve hukuki işlemleri tamamlamışlardır.Şirket ortaklarının isimleri ve artırımdaki payları aşağıdaki gibidir:K. dite Bircan BULUT : 12.000,00 YTL (10.000,00 YTL peşin, kalanı makine)K. dite Zahide PEKTAŞ : 8.000,00 YTL (4.000,00 YTL çek, kalanı senet)K. diter Selma GÜZEL : 5.000,00 YTL (Tamamı özel kesim tahvili)Ortaklar taahhütlerini28.03.2007 tarihinde yerine getirmişlerdir. Yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

..3

..4

Aktarılan Toplam------------------25.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 K.dite Bircan BULUT501.02 K. dite Zahide PEKTAŞ501.03 K. diter Selma GÜZEL

500 SERMAYE HESABI500.01 K.dite Bircan

BULUT500.02 K. dite Zahide

PEKTAŞ500.03 K. diter Selma

GÜZELKurucu ortakların sermaye artırma taahhütkaydı-----------------28.03.2007------------------------100 KASA HESABI253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLARHESABI


501.01 K. dite BircanBULUTBircan BULUT ’ un taahhüdünü yerinegetirmesi-----------------28.03.2007------------------------101 ALINAN ÇEKLER HESABI121 ALACAK SENETLERİ HESABI


501.02 K. dite ZahidePEKTAŞZahide PEKTAŞ ’ ın taahhüdünü yerinegetirmesi -----------------28.03.2007------------------------111 ÖZEL KESİM TAHVİL SENET BON.HS.


501.03 K. diter SelmaGÜZELSelma GÜZEL’ in taahhüdü yerine getirmesi-------------------- ------------------------TOPLAM

12.000,008.000,005.000,00

12.000,008.000,005.000,00

12.000,00

8.000,00

5.000,00

25.000,00

10.000,002.000,00

4.000,004.000,00

5.000,00

50.000,00

25.000,00

12.000,00

8.000,00

5.000,00

50.000,00

83

Örnek: Semra BULUT ve Otakları Komandit Şirketi 22.03.2007 tarihinde sermayeartırma amacı ile İrfan PINAR adlı kişiyi komandite ortak olarak almaya karar vermişlerdir.Hukuki işlemler tamamlanmıştır. Yeni ortak 3.500,00 YTL sermaye taahhüdünde bulunmuş,bunun 2.500,00 YTL kısmını peşin olarak aynı gün ödemiştir. Yeni ortak kalan borcunu ise09.04.2007 tarihinde ticari mal vererek yerine getirmiştir.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı


------------------22.03.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.03 K.dite İrfan PINAR

500 SERMAYE HESABI501.03 K.dite İrfan PINAR

Yeni ortağın sermaye artırma taahhüt kaydı-------------------- -----------------------TOPLAM

3.500,00

3.500,00

3.500,00

3.500,00

.3.500,00

3.500,00BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..2

..3

Aktarılan Toplam-----------------22.03.2007------------------------100 KASA HESABI


501.03 K. dite İrfan PINARİrfan PINAR ’ ın taahhüdünün bir kısmınıyerine getirmesi-----------------09.04.2007------------------------153 TİCARİ MALLAR HESABI


501.03 K. dite İrfan PINARİrfan PINAR’ ın taahhüdünü yerine getirmesi-------------------- ------------------------TOPLAM

2.500,00

3.500,00

2.500,00

1.000,00

7.000,00

3.500,00

2.500,00

1.000,00

7.000,00

Örnek: Sema BURNAZ ve Ortakları Komandit Şirketi sermaye artırımına kararvermiş ve 04.05.2007 tarihinde hukuki işlemleri tamamlayarak İrem EREN’ i komanditeortak olarak almışlardır. Yeni ortak 8.000,00 YTL sermaye taahhüdünde bulunmuş ve aynıtarihte 15.000,00 YTL değerinde taşıt vermiştir. Yeni ortağa borçlanılan tutar 07.06.2007tarihinde peşin olarak ödenmiştir.

84

Yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

..3

Aktarılan Toplam------------------04.05.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.03 K.dite İrem EREN

500 SERMAYE HESABI500.03 K.dite İrem EREN

İrem EREN’ in sermaye artırma taahhüt kaydı-----------------04.05.2007------------------------254 TAŞITLAR HESABI


501.03 K. dite İrem EREN331 ORTAKLARA BORÇ.

HS.500.03 K. dite İrem EREN

İrem EREN ’ in taahhüdünü yerine getirmesi-----------------07.06.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ. HS.331.03 K. dite İrem EREN

100 KASA HESABIİrem EREN’ e olan borcun ödenmesi-------------------- ------------------------TOPLAM

8.000,00

8.000,00

8.000,00

7.000,00

7.000,00

8.000,00

15.000,00

7.000,00

30.000,00

8.000,00

8.000,00

7.000,00

7.000,00

30.000,00

Sermaye Azaltılması: Komandit şirketlerin sermaye azaltma amaçları ve şekillerikolektif şirketlerde olduğu gibidir. Muhasebe kayıtları da yine aynı şekillerdeyapılmaktadır.

Örnek: Ünal ÇELİK ve Ortakları Komandit Şirketi 04.04.2007 tarihinde sermayeyi9.500,00 YTL azaltmaya karar vermiş ve hukuki işlemleri tamamlamıştır. Ortaklar ve her birortağa ödenecek pay aşağıdaki gibidir. Ortakların payları 05.04.2007 tarihinde peşin olaraködenmiştir:

85

Yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

K. dite Ünal ÇELİK : 4.000,00 YTLK. dite Muharrem KÜLCÜ : 3.000,00 YTLK. diter Bülent GÜLBAHAR : 2.500,00 YTL

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------04.04.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.01 K. dite Ünal ÇELİK500.02 K. dite Muharrem KÜLCÜ500.03 K. diter Bülent GÜLBAHAR


331.01K. dite Ünal ÇELİK331.02 K. dite Muharrem

KÜLCÜ331.03 K. diter Bülent

GÜLBAHAR Ortakların sermaye azaltmatahakkuku-----------------05.04.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 K. dite Ünal ÇELİK331.02 K. dite Muharrem KÜLCÜ331.03 K. diter Bülent GÜLBAHAR

100 KASA HESABISermaye alacaklarının ortaklara peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

4.000,003.000,002.500,00

4.000,003.000,002.500,00

4.000,003.000,002.500,00

9.500,00

9.500,00

19.000,00

9.500,00

9.500,00

19.000,00

Örnek: Semra BULUT ve Ortağı Komandit Şirketinin 2006 yılı zararı 3.000 YTL’dir. Ortaklar zararı sermayeyi azaltarak karşılamaya karar vermişlerdir. 25.03.2007 tarihindehukuki işlemler tamamlanmıştır. Komandite ortak Semra BULUT ve komanditer ortakHüseyin TÜRK’ ün sermaye payları birbirine eşittir.

86

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı


------------------25.03.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.01 K. dite Semra BULUT500.02 K. diter Hüseyin TÜRK

580 GEÇMİŞ YILLAR ZAR.HS.

580.01 2006 yılı zararıGeçmiş yıl zararının sermaye azatlımı ilekapatılması-------------------- --------------------TOPLAM

1.500,001.500,00

3.000,00

3.000,00

3.000,00

3.000,00

Örnek: Engin COŞKUNCA ve Ortakları Komandit Şirketi ortaklarından komanditeMahmut BURNAZ 28.03.2007 tarihinde ortaklıktan ayrılmıştır. Mahmut BURNAZ’ ınşirketteki sermaye payı 7.000,00 YTL’ dir. Ayrılan eski ortağa payı 29.03.2007 tarihindepeşin olarak ödenmiştir.

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------28.03.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.03 K. dite Mahmut BURNAZ


331.03 K. dite MahmutBURNAZAyrılan ortağın sermaye alacağının tahakkuku-----------------29.03.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.03 K. dite Mahmut BURNAZ

100 KASA HESABIAyrılan ortağa sermaye alacağının peşinödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

7.000,00

7.000,00

7.000,00

7.000,00

7.000,00

14.000,00

7.000,00

7.000,00

14.000,00

3.4. Komandit Şirketlerde Kar Zarar Dağıtımı ve MuhasebeKayıtları

Komandit şirketlerde kar dağıtım esasları TTK’ da belirtilmiştir. Kar zarar dağıtımısözleşmede belirtilir. Belirtilmemiş ise yönetici ortak dağıtımı yapar. Kar dağıtımı kolektifşirketlerde olduğu gibidir. Komanditer ortakların koydukları sermaye herhangi bir nedenle

87

azalırsa kar isteyemezler. Zarar dağıtımında ise TTK 251. madde hükümleri uygulanır. Bunagöre; komanditer ortağın zarar payı sonraki yıllarda kazanacağı kar payındankarşılanmadıkça komanditer ortağa kar payı ödenmez.

Kar Dağıtımı: Komandit şirketlerde kar dağıtımı esasları sözleşmedebelirtilmemişse ortakların sermaye paylarına göre ya da eşit olarak dağıtılır. Ayrıcayönetici ortağa prim ayrıldıktan sonra dağıtım da yapılabilir. Muhasebe kayıtlarıkolektif şirketlerde olduğu gibidir. Önce ortakların hesaplarına kar payları devredilir.Ardından paylar ortaklara ödenir.

Örnek: Semra BULUT ve Ortakları Komandit Şirketi 2006 yılında 50.000,00 YTLkar elde etmiştir. Sözleşmeye göre kar ortaklara sermaye payları oranında dağıtılacaktır.Ortakların kar payları 27.03.2007 tarihinde peşin olarak ödenmiştir.

K. dite Semra BULUT : 100.000,00 YTLK. dite Selma GÜZEL : 50.000,00 YTLK. diter Engin COŞKUNCAN : 40.000,00 YTLK. diter Ayfer BİLGE : 10.000,00 YTLToplam Sermaye : 200.000,00 YTL

İlgili hesaplamalar ve yevmiye kayıtları aşağıdaki gibi yapılacaktır:

100.000,00 x 50.000,00Semra BULUT = = 25.000,00 YTL

200.000,00

50.000,00 x 50.000,00Selma GÜZEL = = 12.500,00 YTL

200.000,00

40.000,00 x 50.000,00Engin COŞKUNCAN= = 10.000,00 YTL

200.000,00

10.000,00 x 50.000,00Ayfer BİLGE = = 2.500,00 YTL

200.000,00

Kar Payları Toplamı = 50.000,00 YTL

88

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2



331.01 K. dite Semra BULUT331.02 K. dite Selma GÜZEL331.03 K. diter Engin

COŞKUNCAN331.04 K. diter Ayfer BİLGE

2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------27.03.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 K. dite Semra BULUT331.02 K. dite Selma GÜZEL331.03 K. diter Engin COŞKUNCAN331.04 K. diter Ayfer BİLGE

100 KASAHESABIOrtaklara kar paylarının peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

25.000,0012.500,0010.000,002.500,00

25.000,0012.500,0010.000,002.500,00

50.000,00

50.000,00

100.000,00

50.000,00

50.000,00

100.000,00

Örnek: Serap Yılmaz ve Ortağı Kolektif Şirketi 2006 yılında 10.000,00 YTL kar eldeetmiştir. Kar ortaklara sermaye paylarına göre dağıtılacaktır. Komanditer ortak AynurASLANPINAR’ ‘ın geçmiş yıllara ait ödenmemiş 3.000,00 YTL zarar payı bulunmaktadır.Ortaklar kar paylarını 25.05.2007 tarihinde sermaye artırımında kullanmaya kararvermişlerdir. Ortakların sermaye payları aşağıdaki gibidir:

K. dite Serap YILMAZ : 60.000,00 YTLK. diter Aynur ASLANPINAR : 40.000,00 YTLToplam Sermaye :100.000,00 YTL

60.000,00 x 10.000,00Serap YILMAZ = = 6.000,00 YTL

100.000,00

40.000,00 x 10.000,00Aynur ASLANPINAR = = 4.000,00 YTL

100.000,00

89

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

..3

..4



331.01 K. dite Serap YILMAZ331.02 K. diter Aynur

ASLANPINAR2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------25.05.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI331.02 K. diter Aynur ASLANPINAR

131 ORTAKLARDAN ALAC.HS.

131.02 K. diter AynurASLANPINARK. diter ortağın geçmiş yıl zararının kapatılması-----------------25.05.2007------------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 K. dite Serap YILMAZ501.02 K. diter Aynur ASLANPINAR

500 SERMAYE HESABI500.01 K. dite Serap YILMAZ500.02 K. diter Aynur

ASLANPINAROrtakların sermaye artırım taahhüt kaydı-----------------25.05.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 K. dite Serap YILMAZ331.02 K. diter Aynur ASLANPINAR


501.01 K. dite Serap YILMAZ501.02 K. diter Aynur

ASLANPINAROrtakların kar paylarının sermaye borcu ilemahsup edilmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

6.000,004.000,00

3.000,00

3.000,00

6.000,001.000,00

6.000,001.000,00

6.000,001.000,00

6.000,001.000,00

10.000,00

3.000,00

7.000,00

7.000,00

27.000,00

10.000,00

3.000,00

7.000,00

7.000,00

27.000,00

Komandite ortak Aynur ASLANPINAR’ ın 4.000,00 YTY kar payı vardır. Ancakgeçmiş dönemden 3.000,00 YTL borcu olduğu için bu borcu kapatılmış ve kalan 1.000,00YTL sermaye artırımında kullanılmıştır.

Zarar Dağıtımı: Zarar dağıtım şekli sözleşmede belirtilir. Komanditer ortakzarardan sermaye payı kadar sorumludur. Zarar sermaye payından fazla ise kalankısmı komandite ortak veya ortaklar karşılar. Muhasebe kayıtlarında ise önce zararortakların hesabına devredilir sonra değişik şekillerde kapatılır.

90

Örnek: Eren KÜÇÜK VE Ortakları Komandit Şirketi 2006 yılı dönemi zararı12.000,00 YTL’ dir. Sözleşme şartlarına göre zarar ortaklara sermaye payları oranındadağıtılacaktır. Ortakların zarar payları 16.04.2007 tarihinde peşin olarak tahsil edilmiştir.Ortakların sermaye payları şöyledir:

K. dite Eren KÜÇÜK : 30.000,00 YTLK. diter Engin COŞKUNCA : 20.000,00 YTLK. diter Cemile BARIŞ : 10.000,00 YTLToplam Sermaye : 60.000,00 YTL

Ortaların zarar payları şu şekilde hesaplanır:

12.000,00 x 30.000,00Eren KÜÇÜK = = 6.000,00 YTL

60.000,00

12.000,00 x 20.000,00Engin COŞKUNCA = = 4.000,00 YTL

60.000,00

12.000,00 x 10.000,00Cemile BARIŞ = = 2.000,00 YTL

60.000,00

TOPLAM ZARAR = 12.000,00 YTL

91

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------16.04.2007-----------------------131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.131.01 K. dite Eren KÜÇÜK131.02 K. diter Engin COŞKUNCA131.03 K. diter Cemile BARIŞ

580 GEÇMİŞ YILLAR ZAR.HS.2006 yılı zararının ortak hesaplarına devri-----------------16.04.2007------------------------100 KASA HESABI


131.01 K. dite Eren KÜÇÜK131.02 K. diter Engin

COŞKUNCA131.03 K. diter Cemile BARIŞ


6.000,004.000,002.000,00

6.000,004.000,002.000,00

12.000,00

12.000,00

24.000,00

12.000,00

12.000,00

24.000,00

92



Ortakların amacını belirleyiniz. Ortakların amacını gerçekleştirecekşirket türünü belirleyiniz.

Sözleşmenin bölümlerini ve içeriğinikararlaştırınız.

Örnek bir sözleşmeyi inceleyiniz veşirketin faaliyet konusuna göredüşününüz.

Sözleşmeyi düzenleyiniz. Sözleşme şekil şartlarına uymasına, açıkve net olmasına özen gösteriniz.

Taraflara imzalatınız. İmzanın her zaman kullanılan imzaolmasına özen gösteriniz.

Notere onaylatınız. Notere gitmeden sözleşme fotokopilerinihazırlamanız size zaman kazandıracaktır.

Ticaret siciline kaydettiriniz. Ticaret siciline kayıt için gerekli

evrakları hazırlayarak gidiniz. Bununiçin ticaret sicilinin web sayfasındanyararlanınız.

Ticaret sicili gazetesinde ilan ediniz. İlan için gerekli masraflar için hazırlıklı

olunuz.

İlgili kuruluşlara bildirimde bulununuz. İlgili meslek odalarına ve resmi

kurumlara kayıt işlemlerini yapmayıunutmayınız.

Yevmiye ve büyük defteri kullanımahazır hale getiriniz.

Yevmiye ve büyük defterin ait olduğuyılı ve tarihi göstermesine özengösteriniz.

Ortakların sermaye taahhütlerinikaydediniz.

Muhasebenin tali hesaplarındanfaydalanabilirsiniz.

Sermaye borçlarını yerine getirmelerinikaydediniz.

Taahhütlerin uygun hesaplaraaktarılmasına dikkat ediniz.

Sermaye artırım sebeplerini belirleyiniz. Sermaye artırımının fizibilite çalışmasınıyaparak şirketin lehinde olduğundanemin olunuz.

Sermaye artırım yollarını belirleyiniz. Şirket için en uygun sermaye artırımyöntemini seçiniz.


93

Sermaye azaltma sebeplerinibelirleyiniz.

Sermaye azaltmanın gerçekten yapılmasıgerektiğini iyice araştırınız.

Sermaye değişikliklerini kaydediniz. Ticaret sicili gazetesindeki ilana göre

sermaye kayıtlarını yapınız.

Kar zarar dağıtımını sözleşmekurallarına göre dağıtınız.

Şirket ana sözleşmesini dikkatliceokuyunuz.

Kar zarar dağıtımını kaydediniz. Kar ve zarar hesapların işleyiş mantığınıiyice kavrayarak hareket ediniz.

94



1. Aşağıdakilerden hangisi komandit şirketlerin özelliklerinden birisi değildir?A) Komanditer ortağın rekabet yasağı vardır.B) Şirket değil ortaklar vergi mükellefidir.C) Fazla tercih edilen bir şirket türü değildir.D) En az iki ortak olmalıdır.

2. Aşağıdakilerden hangisi komandite ortağın özelliklerinden birisidir?A) Sorumluluğu sermayesi ile sınırlıdır.B) Yönetimde yer almaz.C) Emeği sermaye olarak koyamaz.D) Şirket unvanında adı yer alır.

3. Aşağıdakilerden hangisinde komandit şirketin kuruluş aşamaları doğru yazılmıştır?A) Sözleşmenin hazırlanması---Tescil---Sözleşmenin notere tasdiki---İlanB) Sözleşmenin hazırlanması---Sözleşmenin notere tasdiki---Tescil---İlanC) Tescil---Sözleşmenin hazırlanması---Sözleşmenin notere tasdiki---İlanD) Tescil---İlan---Sözleşmenin hazırlanması---Sözleşmenin notere tasdiki

4. Zahide PEKTAŞ ve Ortağı Komandit Şirketi 25.04.2007 tarihinde sermaye artırmaamacı ile Mahmut BURNAZ adlı kişiyi ortak olarak almaya karar vermişlerdir. Hukukiişlemler tamamlanmıştır. Yeni ortak 4.000,00 YTL sermaye taahhüdünde bulunmuş vetamamını 26.04.2007 tarihinde peşin olarak ödemiştir. Yevmiye kayıtlarını yapınız.

5. İrem GÜL ve Ortakları Komandit Şirketi 2006 yılı zararı 5.000,00 YTL’ dir. Sözleşmeşartlarına göre zarar ortaklara sermaye payları oranında dağıtılacaktır. Ortakların zararpayları 20.04.2007 tarihinde peşin olarak tahsil edilmiştir. Ortakların sermaye paylarışöyledir:

K. dite İrem GÜL 40.000,00 YTLK. diter Sema BULUT 40.000,00 YTLK. diter İrfan PINAR 20.000,00 YTLToplam Sermaye 100.000,00 YTL

Dağıtım ile ilgili hesaplamaları ve yevmiye kayıtlarını yapınız.

DEĞERLENDİRME

Sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Bufaaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyiniz. Yanlış cevaplandırdığınızsorularla ilgili konuları tekrar inceleyip öğrenmeye çalışınız.


95

B. UYGULAMALI TEST



UYGULAMA FAALİYETİ: Kolektifşirketler


SINIF VE NU:



1. Sermaye taahhüdü muhasebeleştirme işlemini yapabiliyormusun?

2. Sermaye taahhüdünü yerine getirme muhasebeleştirmeişlemini yapabiliyor musun?

3. Kuruluş giderlerinin muhasebeleştirme işlemini yapabiliyormusun?

4. Komandit şirket, sermaye artırımını muhasebeleştirmeişlemini yapabiliyor musun?

5. Komandit şirket, sermaye azaltımını muhasebeleştirmeişlemini yapabiliyor musun?

6. Komandit şirket, kar dağıtımını muhasebeleştirme işleminiyapabiliyor musun?

7. Komandit şirket, zarar dağıtımı muhasebeleştirme işleminiyapabiliyor musun?

DEĞERLENDİRME


96

MODÜL DEĞERLENDİRMEAşağıdaki soruların cevaplarını “doğru” ve “yanlış” olarak değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Doğru Yanlış1. Şirketler, ortaklık sözleşmesi olmasa dahi tarafların anlaşması

halinde şahıs şirketi kurulabilir.2. Adi şirketler, borçlar kanunu hükümlerine göre kurulur.

3. Şirket kuruluş işlemlerinde, kullanılan hesap “501 ÖdenmemişSermaye Hs” dır.

4. Kuruluşa ilişkin giderler, genelde beş yıllık bir sürede itfa edilerektasfiye edilir.

5. Şirketler sadece dışardan ortak almak suretiyle sermayeartırabilirler.

6. Zararın ortaklara dağıtımında, herkese aynı zarar dağıtılır.

7. Önceki döneme ait zararlar “570 Geçmiş Yıllar Karları”hesabında takip edilir.

MODÜL DEĞERLENDİRME

97

CEVAP ANAHTARLARIÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI

1- D2- B3- D4- A5- C

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI

1- C2- A3- B

CEVAP ANAHTARLARI

98

Cevap 4

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

1

2

Aktarılan Toplam------------------20.04.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)501.01 S. BULUT501.02 S. GÜZEL501.03 B. EREN

500 SERMAYE HESABI500.01 S. BULUT500.02 S. GÜZEL500.03 B. EREN

Kurucu ortakların sermaye taahhüt kaydı

-----------------25.04.2007------------------------100 KASA HESABI101 ALINAN ÇEKLER121 ALACAK SENETLERİ HESABI254 TAŞITLAR HESABI255 DEMİRBAŞLAR HESABI


501.01 S. BULUT501.02 S. GÜZEL501.03 B. EREN

Ortakların taahhütlerini yerine getirmesi

----------------- ------------------------TOPLAM

15.000,0010.000,0010.000,00

15.000,0010.000,0010.000,00

15.000,0010.000,0010.000,00

35.000,00

10.000,005.000,005.000,00

10.000,005.000,00

70.000,00

35.000,00

35.000,00

70.000,00

B 100 KASA HESABI A B 101ALINAN ÇEKLER HES. A B 121 ALACAK SEN.HS. A

10.000,00 5.000,00 5.000,00

99

B 254 TAŞITLAR HS. A B 255 DEMİRBAŞLAR HS. A B 500 SERLAYEHESABI A

10.000,00 5.000,0035.000,00

B 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI A

35.000,00 35.000,00

100

S. BULUT VE ORTAKLARI KOLEKTİF ŞİRKETİ25.04.2007 TARİHLİ


I DÖNEN VARLIKLAR 20.000,00 III KISA VADELİ YABANCI --------HAZIR DEĞERLER 15.000,00 lV UZUN VADELİ YAB. KAY --------Kasa 10.000,00 V ÖZ KAYNAKLAR 35.000,00Alınan Çekler 5.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 35.000,00

Sermaye 35.000,00TİCARİ ALACAKLAR 5.000,00Alacak Sent. 5.000,00

II DURAN VARLIKLAR 15.000,00MADDİ DURAN VAR. 15.000,00Taşıtlar 10.000,00Demirbaşlar 5.000,00


101

Cevap 5

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------30.04.2007-----------------------500 SERMAYE HESABI500.01 M. CAN500.02 E. BULUT


331.01 M. CAN331.02 E.BULUT

Ortakların sermaye azaltma tahakkuku-----------------27.03.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 M. CAN331.02 E. BULUT

100 KASA HESABISermaye borcunun ortaklara peşin ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

2.500,002.500,00

2.500,002.500,00

2.500,002.500,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

102

Cevap 6

3.000,00 YTL x %20 = 600,00 YTL yönetici ortak payı3.000,00 YTL – 600,00 YTL = 2.400,00 YTL ortaklara dağıtılacak kar payı2.400,00 YTL / 2 = 1.200,00 YTL ortaklara düşen kar payı

S. KAYA : 1.200,00 + 600,00 = 1.800,00 YTLF. ŞAHİN : 1.200,00 YTLToplam . 3.000,00 YTL

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2



331.01 S. KAYA331.02 F. ŞAHİN

2006 yılı karının ortak hesaplarına devri-----------------02.05.2007------------------------331 ORTAKLARA BORÇ HS.331.01 S. KAYA331.02 F. ŞAHİN

103 VERİLEN ÇEK ve ÖD. EM.HSOrtaklara kar paylarının çek ile ödenmesi-------------------- ---------------------TOPLAM

1.800,001.200,00

1.800,001.200,00

3.000,00

3.000,00

6.000,00

3.000,00

3.000,00

6.000,00

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 CEVAP ANAHTARI

1- A2- D3- B

103

Cevap 4

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------04.05.2007-----------------------501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS.(-)M. BURNAZ

500 SERMAYE HESABIM. BURNAZ

M. BURNAZ ’ın sermaye artırma taahhüt kaydı-----------------04.05.2007------------------------100 KABA HESABI


M. BURNAZ

M. BURNAZ ’ın taahhüdünü yerine getirmesi-------------------- ------------------------TOPLAM

4.000,00

4.000,00

4.000,00

4.000,00

4.000,00

8.000,00

4.000,00

4.000,00

8.000,00

Cevap 5

40.000,00 x 5.000,00İ. GÜL = = 2.000,00 YTL

100.000,00

40.000,00 x 5.000,00S. BULUT = = 2.000,00 YTL

100.000,00

20.000,00 x 5.000,00İ.PINAR = = 1.000,00 YTL

100.000,00

TOPLAM ZARAR = 5.000,00 YTL

104

BüyükDefter

Sayfa Nu.



BorçTutarı

AlacakTutarı

..1

..2

Aktarılan Toplam------------------16.04.2007-----------------------131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.İ. GÜLS. BULUTİ. PINAR

580 GEÇMİŞ YILLAR ZAR.HS.2006 yılı zararının ortak hesaplarına devri-----------------16.04.2007------------------------100 KASA HESABI


İ. GÜLS. BULUTİ. PINAR


2.000,002.000,001.000,00

2.000,002.000,001.000,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

5.000,00

5.000,00

10.000,00

MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI

1- Y2- D3- D4- D5- Y6- Y7- Y

105

ÖNERİLEN KAYNAKLAR Muhasebe Kitapları, Serbest muhasebeci ve mali müşavirler odası internet sitesi, İnternette yer alan üniversitelerin siteleri, Çevrenizdeki işletmeler, Muhasebe büroları, Serbest muhasebeci mali müşavirler odası yayınları Muhasebe süreli yayınları

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

106

KAYNAKÇA

SEVİLENGÜL Orhan, Genel Muhasebe, Gazi Yayınları, Ankara, 1997. Muhasebenin Temel Kavramları ve Tek Düzen Hesap Plânı, TÜRMOB

Yayınları, Ankara, 1994. BULUT Semra, Yayımlanmamış Ders Notları, Ankara, 2007. www.alomaliye.com.tr www.kobifinans.com.tr www.kobinet.com.tr www.gib.gov.tr

KAYNAKÇA

microsoft word - Şahis Şİrketlerİ

Documents