mitoloji ve düşünce

28
M M itoloji ve itoloji ve Düşünce Düşünce Dr. Vural Yiğit 10.11.2015 10.11.2015

Upload: vural-yigit

Post on 07-Jan-2017

535 views

Category:

Presentations & Public Speaking


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Mitoloji ve Düşünce

MMitoloji ve Düşünceitoloji ve DüşünceDr. Vural Yiğit

10.11.201510.11.2015

Page 2: Mitoloji ve Düşünce

Mit ve Mitoloji Nedir? Mitler, doğa güçlerini ve doğaüstü olayları

betimleyen ve açıklamaya çalışan hayal ürünü öykülerdir.

Yaşamın ve Evren’in çeşitli görünümlerini anlamlandırmak gereksinimden doğan, gelmiş bir düşünce bütünüdür.

Mitlerin, simgesel ve kutsal bir ağırlığı vardır. Mitoloji, Felsefe ve bilimin olmadığı dönemlerde,

Evren’in ve insanın yaratılışını sorguluyordu.

Page 3: Mitoloji ve Düşünce

Mitlerin Kaynağı Antik dönem insanda soyut algı yeteneği yoktu. Bu nedenle ilk insanlar için, cinsiyetsiz bir tanrı

olamazdı. Doğa ve doğa olaylarının dışında bir tanrı da

düşünemezdi. Mitler, ayni zamanda tanrısal söylenlerdi. Somut algı aynı zamanda ortak düşünceyi (kollektif)

meydana getirmişti. Böylece farklı kültürlerde benzer söylenceler oluştu.

Page 4: Mitoloji ve Düşünce

Kültür ve Mitoloji? Mitolojik olay ve simgeler Evrenseldir. Mitoloji kültürel algılamaları en zengin biçimde ifade eden araçlardan biridir. Kültür çözümlemeleri yapmak için gerekli olan zengin

malzemeyi sağlar. Her kültürün kendi mitolojisi vardır. Örneğin; Anadolu,

Yunan, Roma, Aztek-Amerika, Kelt, Kafkas, Afrika, Avustralya, Baltık vb.

Page 5: Mitoloji ve Düşünce

Mitler Neden Önemlidir? Açıklanamayanı açıklar. Doğal olayları anlatır, anlamağa çalışır. Kahramanlarına insan karekteri, davranış ve

değerlerini verir. Etik ve ahlaki değerleri anlatır. Tarihi olayları da yansıtır. Sanat ve kültüre esin verir. Renkli ve eğlencelidir.

Page 6: Mitoloji ve Düşünce

Sanat ve MitolojiSanat ve Mitoloji Pek çok kültürde sPek çok kültürde sanatın gelişmesianatın gelişmesi,, yöresel mitler ile yöresel mitler ile

paralel gelişme göstermiştir. paralel gelişme göstermiştir. Mitolojinin; Mitolojinin; DDüşünsel, görselüşünsel, görsel,, şiirsel ve tragedya sanatına şiirsel ve tragedya sanatına

etkileri yadsınamaz. etkileri yadsınamaz. Bu sanatlar günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir.Bu sanatlar günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir.

Page 7: Mitoloji ve Düşünce

Mitoloji Sanat ve Düşünceye Yön Mitoloji Sanat ve Düşünceye Yön VerirVerir

Page 8: Mitoloji ve Düşünce

Mitlerin Başlıca Karekteristikleri? Kadın, erkek, çocuk ve hayvan karakterler. Olağanüstü güçler ve yaratıklar. Tanrı ve tanrıça ve çocukları. Doğal ve doğal olmayan olaylar. Genellikle sözlü anlatım. Şiirsel ve teatral yazın. Yöreye, ekolojiye ve kültüre uygun olaylar bütünü.

Page 9: Mitoloji ve Düşünce

Mitolojide doğadışı Mitolojide doğadışı YaratıklarYaratıklar Centaur

Medusa Pegasus Nymph Sphinx Ve daha niceleri

Page 10: Mitoloji ve Düşünce

Mitolojik DönemlerMitolojik Dönemler Arkaik Dönem (M.ö. 750-480) Kutsal Dönem Akılcı Dönem Ksenophes Allegori-Simge-Eğriteleme Teogenes Klasik Dönem (M.ö.480-383) Eğitici-Öğretici dönem Anaksogoras Gerçek dışılık dönem Aeschylus Sorgulama ve etik Sokrates Tehlikeli dönem Platon Hellenistik Dönem (M.ö.383-146) Tanrı,Tanrıça ve kahramanlar dönemi Euhemerus

Page 11: Mitoloji ve Düşünce

Klasik Mitoloji En Renkli OlanıdırKlasik Mitoloji En Renkli Olanıdır

Page 12: Mitoloji ve Düşünce

Ksenophanes Ksenophanes (M.ö 570-480) (M.ö 570-480) Sokrat öncesi düşünürlerdendir ve Kolophonlu'dur (şimdiki İzmir-Değirmendere). Geleneklere, dolayısıyla da Yunan sporcularının

yüceltilmesine, kehanetlere ve özellikle de halkının insan biçimli çoktanrıcılık anlayışına karşı çıkmıştır.

Tektanrıcılık düşüncesini ortaya atmıştır. Tanrı, "O tümüyle göz, tümüyle düşünce, tümüyle

kulaktır." "Hiçbir zorluk çekmeksizin her şeyi zihninin gücüyle yönetir." "Hiç kımıldamadan hep aynı yerde durur ve bir o yana bir bu yana gitmek yakışmaz ona."

Page 13: Mitoloji ve Düşünce

Halikarnas Balıkçısı(1890-1973)Halikarnas Balıkçısı(1890-1973) Anadolu’nun eski tarihlerini

incelediği, mitolojiyi anlattığı pek çok eseri vardır. Başlıcaları:

«Anadolu Efsaneleri», «Anadolu Tanrıları», «Anadolu’nun Sesi», «Hey Koca Yurt», «Düşün Yazıları», «Altıncı Kıta Akdeniz», «Arşipel», «Merhaba Anadolu», «Şu Eşsiz Doğa», «Sonsuzluk Sessiz Büyür» Adlı kitaplarında, Akdeniz uygarlığı ve Anadolu hakkındaki düşüncelerini aktarmıştır.

Page 14: Mitoloji ve Düşünce

Ezra Erhad(1915-1982) Batı uygarlığının kökenini

Anadolu’ya dayandıran ve Anadolu kültürlerini bir bütün olarak gören Halikarnas Balıkçısı ile aynı görüşleri paylaştı.

Mitoloji konusunda pek çok eser yazdı ve çeviri yaptı.

Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte Hesiodos’un, «Theogonia», «İşler ve Günler» adlı yapıtlarını çevirdiler.

«Mitoloji sözlüğü» nü yazdı. 1972

Page 15: Mitoloji ve Düşünce

Bahattin Ögel (Bahattin Ögel (19231923--1989) 1989) Türk kültürü ve folklörü

konusunda araştırmalar yaptı. Eserimizin I. Cildini Efsanelere

ayırdık, çünkü efsaneler, bir milletin mitolojisinin canlı ve yaşayan varlıkları gibidirler.

2. ciltte, aklımıza gelmeyecek olan nesnelerin Türk mitolojisindeki yeri özenle ele alınmıştır.

Page 16: Mitoloji ve Düşünce

Mircea Eliade Mircea Eliade (1907-1986)(1907-1986)

Romen asıllı Eliade, din düşüncesi ve gelenekler arasındaki benzerlikleri ortaya koymuştur.

Mit kavramını kullanarak, çağdaş kalıpların geçmiş ile ilgisini kurmuş olan önemli bir mitoloji yazarıdır.

Page 17: Mitoloji ve Düşünce

MİTOLOJİ VE DÜŞÜNCEMİTOLOJİ VE DÜŞÜNCE İnsanlık, geçmişi

boyunca Neden mitolojiye ilgi duydu?

Çünkü, düşündüklerinin çözümünü mitolojide buldu.

O halde, Mitoloji bir düşünce ürünüdür.

Page 18: Mitoloji ve Düşünce

Mitoloji Aklın Ürünüdür Mitoloji Aklın Ürünüdür Bireysel Aklın sonucudur. Sigmund Freud (1856-1939)

Ruh aleminin sembolleridir. Bahattin Ögel.(1923-1989),

Toplumsal Akıl-Bilinçaltıdır. Carl Jung (1875-1961)

Page 19: Mitoloji ve Düşünce

Kollektif BilinçaltıKollektif Bilinçaltı Freud, “küçük” kişisel bilinçaltı üzerinde

duruyordu. Jung’e göre, tüm insanlığın kollektif ( Ortak)

bilinçaltı vardı. Eğer mitolojiyi ve geçmişi yeniden

anımsayabilirsek, bu hayalleri ve rüyaları da anlayabilecek, ölülerden huzursuz olmayacak ve zihinsel hastalıklarımızı iyileştirebilecektik.

Page 20: Mitoloji ve Düşünce

Joseph CampbellJoseph Campbell ( (1904 – 1987) 1904 – 1987) Amerikalı mitolojist yazardır. Karşılaştırmalı mitoloji ve din alanlarındaki

eserleriyle tanınmıştır. İlkel çağlardan günümüze kadar tüm

söylenceleri karşılaştırıp, aralarında köprüler kurar.

Bilinen tüm mitolojik öykülerin çıkış noktaları hakkında ipuçları verir ve

aslında köklerinin aynı olduğunu kanıtlar.

Page 21: Mitoloji ve Düşünce

Rüyalar Ve Mitler “Artık hepimize yol gösteren ortak mitlerimiz yok, ama

her gece uykunun o gizemli dünyasına çekildiğimizde, kendi mitlerimizle baş başa kalırız.”

«Düş kişiselleştirilmiş mittir, mit kişisellikten çıkarılmış düştür; Hem düş, hem de mit ruhun dinamiğini genel işleyişi içinde simgeseldir.»

“Doğum günlerimiz, mitolojilerimizi gerçekleştirme arzumuzu kutlamak için çok anlamlı günlerdir.”

(J. Campbell)

Page 22: Mitoloji ve Düşünce

Mitopya (Mythopoeia) Ve ÜtopyaMitopya (Mythopoeia) Ve Ütopya Mitolojinin bilinçli olarak yeniden yaratılmasıdır. Okuyucu için, Fantastik dünyalar veya kurgusal Evrenler,

yeni coğrafyalar ve doğa yasaları ile taklit ve gerçekdışı(Sanal) dünya mitolojisi yaratmak amacını gütmektedir.

R.R,Tolkien, C. S. Lewis, William Blake, H. P. Lovecraft, Lord Dunsany, Mervyn Peake, George MacDonald ve Rowlen başlıca mitopya yazarıdır.

Ütopya ise, gerçekleşmesi imkânsız toplum ve ülke tasarımlarıdır.

Page 23: Mitoloji ve Düşünce

KARA ATENAKARA ATENA Martin Bernal'in bu bilimsel çalışması, Antik

Yunan ve dolayısıyla Batı Medeniyetinin kültürel kökeninin

Afro-Asyatik, Antik Mısır ve Finike kültürlerine dayandığını ortaya koyar.

Afrika ve Asya mitolojisinin,Yunan kültüründeki büyük etkisinin Batılı akademisyenler tarafından bilinçli bir şekilde görmezden gelinip, yadsındığını ve zamanla silindiğini kanıtlar.

Page 24: Mitoloji ve Düşünce

Günümüzde MitolojiGünümüzde Mitoloji Günümüz mitolojisi sinemada yoğunlaşmıştır. Doğrudan mitolojik öykü filmleri: (Beowolf, Minatour, Titanların öfkesi, Kral Ulysse), Mitolojik Öykülerin çağdaş yorumu: Siyah Orfe, Space Odessy,Yüzüklerin Efendisi, Star Wars, Harry Potter, Percy Jackson, Şimşek hırsızı,

Narnia Günlükleri, Mumya, Truva vs). Sanal mitoloji Bilgisayar oyunları, matrix, çizgi filmler.

Page 25: Mitoloji ve Düşünce

Mitoloji Filmleri

Page 26: Mitoloji ve Düşünce

Mitoloji, düşünce ürünü imgelerden oluşur

Mitolojik olgular, modası hiç geçmeyen mükemmel nesnelerdir.

Çünkü bunlar, modern yaşamın getirilerine uyum sağlarken, aynı zamanda geçmişe tanıklık, özlem, hayal kurma gibi işlevlere de sahiptirler.

Bu özellikleri ile teknolojik birçok ürünün malzeme sağlayabileceği önemli bir alanı oluşturmaktadır.

Bourdrillard

Page 27: Mitoloji ve Düşünce

Mitler ve GerçeklerMitler ve Gerçekler «Toplumların düşleri olan mitler, düşünsel, kurgusal

ve gerçeklerdir.» Bu nedenle; “Mit... yaşayan bir gerçekliktir” ve

günümüzde yaşananlar mitlerin izlerini taşırlar. Mitoloji Evrensel bir olgudur, bir ülkeye ve topluma

mal edilemez. Mitoloji, Düşünce ürünü imgelerden oluşan Sonsuz

bir Döngüdür. Toplumsal bilinçaltı ile geleceğe taşınır.

Page 28: Mitoloji ve Düşünce

Geçmişi anlamak ve Geçmişi anlamak ve günümüzde yaşatmak için günümüzde yaşatmak için mitoloji en etkili ve güzel mitoloji en etkili ve güzel

bir deneyimdir.bir deneyimdir.