monetair beleid in theorie en praktijk
DESCRIPTION
Monetair beleid in theorie en praktijk. Jan Marc Berk Economisch Beleid & Onderzoek De Nederlandsche Bank. Inhoud van vandaag. Enkele relevante concepten Monetair-strategische overwegingen De rol van geld daarin Reageren op vermogensprijzen?. Geld, inflatie en rente. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/1.jpg)
Monetair beleid in theorie en praktijk
Jan Marc Berk
Economisch Beleid & Onderzoek
De Nederlandsche Bank
![Page 2: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud van vandaag
• Enkele relevante concepten• Monetair-strategische overwegingen• De rol van geld daarin • Reageren op vermogensprijzen?
![Page 3: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/3.jpg)
Geld, inflatie en rente
• Geld heeft op zich geen waarde, daarom niet vanzelfsprekend dat mensen het willen aanhouden
• Inflatie treedt op wanneer er meer geld wordt gecreëerd dan mensen willen absorberen
• Als ik denk dat ik met een bepaalde hoeveelheid geld morgen minder dingen kan kopen dan vandaag, wil ik dat geld vandaag alleen hebben als ik morgen meer geld krijg, zodat ik dezelfde dingen kan kopen als vandaag (rente)
![Page 4: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/4.jpg)
Inflatie
• Inflatie maakt het moeilijk de waarde van goederen en diensten te destilleren uit de waargenomen prijzen
• Geld kan functies van ruilmiddel en rekeneenheid minder efficiënt uitoefenen, omdat waarde van de meeteenheid voortdurend veranderd (ruis)
![Page 5: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/5.jpg)
Doel monetair beleid
• Minimeren van de ruis, behoud van de koopkracht van het geld
• Een stabiele waarde van geld betekent dat mensen verwachten dat geld dezelfde koopkracht blijft vertegenwoordigen
• Dus de kwaliteit van geld is de koopkracht die geld vertegenwoordigt
• Geld is ‘het’ product van centrale bank
![Page 6: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/6.jpg)
Doelstellingen centrale banken
Federal Reserve Bank: • werkgelegenheid, economische groei, prijsstabiliteit,
rentestabiliteit, financiële stabiliteit en wisselkoersstabiliteit
Bank of England: • prijsstabiliteit (inflatie van 2%)
Europese Centrale Bank: • prijsstabiliteit (een inflatiecijfer minder dan 2% op de
middellange termijn), secundair economische groei
![Page 7: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/7.jpg)
Doelstellingen centrale banken
Hoofddoelstelling: prijsstabiliteit
• Beste bijdrage monetair beleid kan leveren aan economische groei en stijging van de welvaart
• Eén instrument één doel variabele• Helder mandaat• Voordelen:
• transparantie/efficiency prijsmechanisme• verlaging inflatie- en risicopremie in lange rente• doelmatige allocatie besparingen• geen willekeurige herverdeling vermogen en inkomen
![Page 8: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/8.jpg)
Intermezzo: de sluipmoordenaar inflatie
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
69.7
35.0
23.4
17.7
14.2
11.910.2
9.08.0
7.3 6.6 6.1 5.7 5.3 5.0 4.7 4.4 4.2 4.0 3.8
Tijd (jaren) waarbinnen de waarde van geld is gehalveerd bij een gegeven inflatie
Horizontale as: gemiddelde jaarlijkse inflatie
![Page 9: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/9.jpg)
0.60
0.65
0.70
0.75
0.80
0.85
0.90
0.95
1.00
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
0.979
0.959
0.940
0.920
0.901
0.883
0.865
0.847
0.829
0.812
0.796
0.779
0.763
0.748
0.732
0.717
0.702
0.688
0.674
0.660
De waarde van € 1,- na X jaar bij een jaarlijkse inflatie van 2,1%
X
0,81 eurocent
10 jaar na start euro
![Page 10: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/10.jpg)
Beleidsinstrument: korte rente
• Instrument beïnvloedt doelvariabele: renteverandering heeft effect op prijsniveau: monetaire transmissie.
• Verschillende transmissie kanalen:
• rente consumptie en investeringen bestedingen prijsniveau
• rente wisselkoers import & export demand etc.• rente vermogensprijzen (effecten en huizen)
consumptie etc.• rente inflatieverwachtingen looneisen kosten
prijsniveau
![Page 11: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/11.jpg)
Probleem: effect van renteverandering is onzeker
• Nu rente veranderen, pas later effect op macro-economie: ‘long and variable lags’ monetair beleid moet forward looking zijn. Verwachtingen cruciaal.
• Bovendien: economie is voortdurend in beweging! Voortdurend treden economische schokken op.• Olieprijs, wisselkoers, wereldhandel, beurskoersen,
orkanen, dierziekten etc etc
• “Monetary policy is an art, not a science”
• Monetaire beleidsstrategie noodzakelijk
![Page 12: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/12.jpg)
Monetaire beleidsstrategie• Raamwerk dat aangeeft hoe een centrale bank haar instrument
inzet om haar doel(en) te bereiken
directe strategie: inflatiedoelstelling (bijv VK, Zweden, Nieuw Zeeland)
indirecte strategie: geldhoeveelheid (vroeger Dld, Zwitserland),
wisselkoers (Denemarken, vroeger Nederland)
eclectische benadering: meerdere indicatoren, grote gesloten economie (VS, Japan, ECB)
![Page 13: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/14.jpg)
Economische pijler
• Alle economische ontwikkelingen relevant voor de prijsontwikkeling op de middellange termijn
• Analytische raamwerk: breng al deze factoren samen in een macro-economisch model en maak projecties (BMPE)
• Deze voorspellingen zijn belangrijk, maar niet allesomvattend
• Zo veronderstellen deze modellen dat rentes alle info bevatten over alle andere vermogensprijzen. Niet realistisch. Daarom rol monetaire analyse.
![Page 15: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/16.jpg)
De monetaire paradox
Prijsstabiliteit algemeen aanvaard als centrale doel monetair beleid, maar centrale bank-aandacht voor geld lijkt te zijn afgenomen.
Waarom?
![Page 17: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/17.jpg)
Waarom die paradox?
• Monetaire beleidspraktijk:monpol wordt tegenwoordig gevoerd met de rente, hoeveelheden passen zich aan.
• Monetaire theorie:Geen intrinsieke rol voor geld. Volledige financiële markten: alle rendementen op financiële titels zijn gelijk (gecorrigeerd voor looptijd en risico).
![Page 18: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/18.jpg)
Monetaire pijler: waarom?
Geld heeft een zelfstandige rol in de economie en dus inflatie, los van rente, omdat:• financiële titels imperfecte substituten zijn;• Aanbieders en vragers op financiële markten
heterogeen zijn, met variabele risicoperceptie;• Huidige inkomen en liquiditeit restrictie kan
zijn op huidige bestedingen.
![Page 19: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/19.jpg)
Monetaire pijler: hoe?
• Biedt informatie over (inflatie) risico’s die buiten paradigma van economische pijler vallen;
• Is complementair aan de economische pijler;• Is ‘cross-checking’ van de kortere termijn visie
van economische pijler;• Is met name informatie over inflatie op de
(langere) termijn.
![Page 20: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/20.jpg)
Relatie tussen geldgroei en inflatie in het eurogebiedProcentuele jaarmutaties, 1971-2008
0
2
4
6
8
10
12
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18Geldgroei
Infl
atie
![Page 21: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/21.jpg)
Relatie tussen geldgroei en inflatie in het eurogebiedProcentuele jaarmutaties, 1971-2008
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005
M3-groei
CPI/HICP-inflatie
Bbp-deflator
Voortschrijdende tweejaars gemiddelden. Inflatie is 8-kwartalen teruggeschoven.
![Page 22: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/22.jpg)
Recente ontwikkelingen
Moeten centrale banken zich (ook) op vermogensprijzen richten? Aanleidingen:• Japan jaren ‘80 en ‘90 • Dotcom bubbel mondiaal einde jaren ’90• Huizenmarktprijsbubbel VS begin dit
millennium
![Page 23: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/23.jpg)
Waarom zouden centrale banken reageren?
Barsten van de ´bubble´ kan negatieve gevolgen hebben:• ´flight to quality´, doorschieten van markten• ´credit crunch´• lager (consumenten) vertrouwen• stijging faillissementen• neerwaartse economische ontwikkeling• misallocatie• volatiliteit (onzekerheid)
![Page 24: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/24.jpg)
Waarom zijn cb’en terughoudend?
• grote volatiliteit vermogensprijzen maakt het moeilijk• bepaling juiste prijs van een vermogenstitel is lastig• instrumenten van centrale banken zijn (vaak) niet geschikt voor het bestrijden van vermogensprijsinflatie• meerdere doelen vaak maar één instrument• moral hazard
![Page 25: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/25.jpg)
Wat doen ze wel?
Afhankeijk van mandaat!
Gemeengoed=Greenspan doctrine: • vermogensprijsinflatie reden tot beleidsmatige
zorg als toekomstige groei en inflatie wordt beïnvloed;
• proberen de schok van het barsten van een ‘bubble´ te mitigeren
![Page 26: Monetair beleid in theorie en praktijk](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081504/56815167550346895dbf95b4/html5/thumbnails/26.jpg)
Toekomst?
• Krijgt monetaire analyse ECB navolging?
Beleidsmatige aandacht van ECB voor monetair-financiële ontwikkelingen heeft haar afgelopen jaar geholpen
• ‘Leaning against the wind’ via regulering?