Выдаецца з кастрычніка 1972 г. Чацвер, 12 лістапада 2009 года № 15 (1064)

Стар. 3 Стар. 3 Стар. 4

А

С

Установа адукацыі«Беларускі дзяржаўны педагагічны універсітэт

імя Максіма Танка»АБ’ЯЎЛЯЕ КОНКУРС

на замяшчэнне пасад прафесарска�выкладчыцкагаскладу з заключэннем кантракту на тэрмін,

вызначаны Наймальнікам:

загадчыкаў кафедраў агульнай і дзіцячай псіхалогіі(д.н., к.н., 22 разр. АТС), гісторыі старажытных цыві�лізацый і сярэднявечча (д.н., 22 разр. АТС);

старшых выкладчыкаў кафедраў (19 разр. АТС)фізічнага выхавання і спорту (3), матэматыкі і мето�дыкі выкладання матэматыкі, тыфлапедагогікі, ме�тодыкі выкладання інтэграваных школьных курсаў;

выкладчыкаў кафедраў (18 разр. АТС) філасофіі, су�часных еўрапейскіх моў.

Да ўдзелу ў конкурсе на замяшчэнне пасад старшагавыкладчыка, выкладчыка дапускаюцца прэтэндэнты,якія маюць вучоную ступень, званне або стаж прак�тычнай работы.

Тэрмін падачы дакументаў —1 месяц з дня апублікавання аб’явы.

Дакументы прымаюцца ў аддзеле кадраў па адрасе:г. Мінск, вул. Савецкая, 18.

Тэл. 226�46�59.

Рэктар БДПУ, прафесар П. Дз. КУХАРЧЫК:— Нягледзячы на выдатны кніжны фонд, якім вало�

дае універсітэт, мы адкрываем яшчэ і электронную біблія�тэку, бо атрыманне студэнтамі інфармацыі на электрон�ных носьбітах — практыка не заўтрашняга, а ўжо сён�няшняга дня. Дый для школьнікаў камп’ютэр і Інтэрнетсталі звыклай справай. Так што, я лічу, у плане інфарма�цыйных тэхналогій нашы выпускнікі павінны быць нагалаву вышэйшымі за сваіх выхаванцаў. Напачатку яасабіста буду сачыць за тым, каб электронная бібліятэкавыкарыстоўвалася на поўную магутнасць і была запат�рабавана ў студэнтаў і выкладчыкаў.

Дырэктар бібліятэкі Н. П. СЯТКОЎСКАЯ:

Днямі на ФСА адбылася надзвы�чай важная падзея — адкрыццё ла�бараторыі па развіцці інфармацый�ных тэхналогій у спецыяльнай аду�кацыі «Адукацыя без межаў». Рэк�тар БДПУ, прафесар П. Дз. Кухарчыкпадчас выступлення перад прысут�

АДУКАЦЫЯ БЕЗ МЕЖАЎНавучанне і сацыялізацыя дзяцей з асаблівасцямі псіхафі�

зічнага развіцця — справа няпростая і адказная. Стварэнне івыкарыстанне адмысловых камп’ютэрных праграм і тэхна�логій робіць гэты працэс больш эфектыўным і рацыяналь�ным, стварае дадатковыя магчымасці для развіцця кожнайасобы, якая мае спецыяльныя адукацыйныя запатрабаванні.

нымі адзначыў: «Гэты праект у шматразоў больш высакародны за многіяіншыя, бо прызначаны дапамагацьдзецям, якія маюць асаблівую пат�рэбу ў нашай падтрымцы». Пад гэ�тым выказваннем маглі б падпісац�ца ўсе ўдзельнікі ўрачыстасці — і

с т в а р а л ь н і к ілабараторыі, ігосці мерапры�емства, бо кож�ны з іх не па чут�ках ведае, якіяц я ж к а с ц іўзнікаюць пад�час навучаннятакіх дзетак.

Дэкан факуль�тэта С. Я. Гайду�кевіч прыгада�

ла, што праца над праектам пачала�ся са стварэння рабочай групы, усклад якой увайшлі прадстаўнікіБДПУ, Міністэрства адукацыі Рэс�публікі Беларусь і ІнстытутаЮНЕСКА па інфармацыйных тэхна�логіях у адукацыі (Расія, г. Масква).Было прынята рашэнне, што наш уні�версітэт мае найлепшы патэнцыялдля рэалізацыі задуманага. Галоўныінфармацыйна�аналітычны цэнтрМіністэрства адукацыі Рэспублікі Бе�ларусь закупіў для вучэбнай лабара�торыі стандартнае апаратнае абсталя�ванне. Набыць спецыяльнае абсталя�ванне і праграмнае забеспячэнне да�памог замежны партнёр — Швейцар�

•Аддзел кадраў

ІНТЭРНЕТ — ТЭТ�А�ТЭТНарэшце здзейснілася — у БДПУ адкрыўся

клас электроннай бібліятэкі! Гэта доўгачака�ны падарунак рэктарата нашым студэнтам дазнамянальнай даты ў жыцці універсітэта. Нашкарэспандэнт зацікавіўся: чым выклікана не�абходнасць такога новаўвядзення і якія маг�чымасці яно дасць будучым педагогам?

— Толькі што завершана праца па абсталяванні памяш�кання, у якім карыстальнікі будуць мець доступ да элект�роннай базы. Гэта 114�ы пакой трэцяга вучэбнага корпуса.Ужо зроблены рамонт, закуплена новая мэбля, устаноўле�ны 20 камп’ютэраў з падключэннем да лакальнай сеткіуніверсітэта і Інтэрнету. Бібліятэка змяшчае ў электрон�ным выглядзе вучэбна�метадычныя выданні выкладчыкаў

Вераніка МАНДЗІК

(Пачатак. Заканчэнне на стар. 2.)

(Пачатак. Заканчэнне на стар. 2.)

ВІНШУЕМ!За плённую навукова�педагагічную дзейнасць, знач�

ны ўклад у падрыхтоўку высокакваліфікаваных спе�цыялістаў аб’яўлена Падзяка Прэзідэнта РэспублікіБеларусь загадчыку кафедры педагогікі вышэйшайшколы і сучасных выхаваўчых тэхналогій Веры Ана�тольеўне КАПРАНАВАЙ.

Распараджэнне Прэзідэнта Рэспублікі Беларусьад 03. 11. 2009 г.

СЁННЯ, 12 лістапада, у 14.00 пачынаецца V Справа�здачна�выбарчая канферэнцыя Пярвічнай прафса�

юзнай арганізацыі студэнтаў БДПУ.

АМАЛЬ праз тыдзень, 20 лістапада, універсітэтадзначыць 95�годдзе з дня адкрыцця Настаўніц�

кага інстытута ў Мінску. У сувязі з гэтай знамянальнайдатай нас чакаюць урачыстае пасяджэнне Савета БДПУі святочны канцэрт. Акрамя таго, рашэннем рэктара ўсімштатным работнікам універсітэта будзе выплачана прэ�мія ў памеры 0,5 тарыфнага акладу.

•Навіны БДПУ

АДУКАЦЫЯ БЕЗ МЕЖАЎ

ВЕЧНАЯВЯСНА

СВЕТЛАЯПЕСНЯ

ГІМНМАЦІ

Дэкан ФСА С. Я. Гайдукевіч

Прарэктар В. М. Зелянкевіч і работнікі бібліятэкі

2 12 лістапада 2009 г.

АДУКАЦЫЯ БЕЗ МЕЖАЎ

Аляксандр Мікалаевіч не толькі даследаваў гісто�рыю, але, можна сказаць, сам яе ствараў, абара�няючы нашу Радзіму ў часы ліхалецця. Яго ўдзел уВялікай Айчыннай вайне быў адзначанышматлікімі ўзнагародамі, сярод якіх ордэн Ай�чыннай вайны ІІ ступені. У пасляваенны перыядА. М. Мацко працаваў на радыё, вучыўся ў Рэспуб�ліканскай партыйнай школе і Мінскім дзяржаў�ным педагагічным інстытуце, вывучаў гісторыюКампартыі Польшчы і Заходняй Беларусі,а таксама барацьбы савецкага народа су�праць фашызму. Значную частку свайгожыцця вучоны прысвяціў педагагічнайпрацы: выхаванню студэнтаў і падрых�тоўцы навукова�гістарычных кадраў. Ёнбыў адным з заснавальнікаў кафедры, адякой бярэ свой пачатак сучасная кафед�ра айчыннай і сусветнай гісторыі БДПУ.

Гэта толькі некаторыя факты біяграфііАляксандра Мікалаевіча, якія даюць намуяўленне пра гэтую неардынарную асобу.Поўная карціна можа быць саткана саслоў�успамінаў яго калег і сяброў, а таксама змастацкага вобраза юнага патрыёта, які створа�ны ў кнізе Я. І. Крамко «Атрад „Камсамольскі“».

За круглым сталом сабраліся прыхільнікі та�ленту вучонага: сябры, вучні, калегі і пасля�доўнікі. Адбылася шчырая размова пра чалаве�ка, які пакінуў глыбокі след не толькі ў беларус�кай навуцы, але і ў лёсах многіх людзей. Вядомакаля 30 кандыдатаў гістарычных навук, якія аба�ранілі дысертацыі пад яго кіраўніцтвам. Ініцыя�тар пасяджэння, адзін з вучняў А. М. Мацко, азараз акадэмік�сакратар секцыі гуманітарныхнавук НАН Беларусі, прафесар А. А. Каваленязаўважыў, што Аляксандра Мікалаевіча адрозні�вала не толькі навуковая дасведчанасць, глыбокаяжыццёвая мудрасць, але і шчырая прыродная

Адбылося чарговае пасяджэнне Савета БДПУ. Заслухаўшы іабмеркаваўшы даклад дэкана факультэта А. В. Касовіча«Стан і шляхі ўдасканалення прафесійнай падрыхтоўкі сту�дэнтаў факультэта сацыяльна�педагагічных тэхналогій»,члены Савета адзначылі, што дзейнасць прафесарска�выклад�чыцкага складу факультэта накіравана на падрыхтоўку спе�цыялістаў, здольных вырашаць шырокі круг псіхолага�пе�дагагічных задач з усімі катэгорыямі насельніцтва.

Тэарэтычная і практычная падрыхтоўка студэнтаў факуль�тэта грунтуецца на выкарыстанні традыцыйнага і інавацый�нага падыходаў да арганізацыі вучэбнага працэсу. Выкладчыкіфакультэта сістэматычна абнаўляюць змест вучэбных планаў іпраграм з улікам сучасных патрабаванняў.

У значнай ступені фарміраванню прафесійнай кампетэн�тнасці студэнтаў факультэта садзейнічае ўдзел у рабоце сту�дэнцкага навуковага таварыства, у навукова�практычныхканферэнцыях, конкурсах прафесійнага майстэрства, алім�піядах. Адметнай рысай ідэалагічнай і выхаваўчай работыз’яўляецца актыўнае ўключэнне студэнтаў у валанцёрскуюі дабрачынную дзейнасць, удзел у сацыяльных праектах іпраграмах.

Па абмеркаваным пытанні Савет прыняў адпаведнуюпастанову.

скае ўпраўленне па развіцці ісупрацоўніцтве ў Мінску. У вы�ніку ў жніўні 2008 г. была ство�рана лабараторыя. Дарэчы,прадстаўнікі Упраўлення ПаульРуег (кіраўнік праграм) і ДзітрыхДрэйер, якія прысутнічалі на яеадкрыцці, маглі на свае вочыпабачыць, як выкарыстоўваюц�ца на практыцы тэхналогіі спе�цыяльнага навучання.

«На сённяшні дзень у распара�джэнні вучэбнай лабараторыізнаходзіцца шэсцьдзесят сем пра�грам, дванаццаць з якіх маюць на�вучальны характар, астатнія —развіццёвы, — расказвае загад�чык лабараторыі Л. Г. Астрэй�ка. — Мы ствараем каталогі, дзезмешчаны калекцыі ўсіх дапа�можных сродкаў і праграмнага за�беспячэння з іх кароткім апісан�нем, каб настаўнік, улічваючы

ўзрост і спецыфіку развіцця вучня,мог выбраць адпаведныя рэсурсы».

Многія методыкі распрацоўва�юцца на базе ўстаноў адукацыірэспублікі. Напрыклад, у Цэнтрыкарэкцыйна�развіццёвага наву�чання і рэабілітацыі Кастрычніц�кага раёна створана праграма на�вучання малодшых школьнікаў зцяжкімі парушэннямі зроку ра�боце з камп’ютэрам, забяспеча�ным тэхналогіяй моўнага сінтэзу.

У лабараторыі ёсць дапамож�ныя сродкі для асоб з парушэн�нямі апорна�рухальнага апарату(хворае дзіця можа кіраваць кам�п’ютэрам, злёгку датыкнуўшысяда сэнсарнага экрана, які выкон�вае ўсе функцыі мышкі), слыху(праграма «SpeechViewer 3» выка�рыстоўваецца для развіцця і ад�наўлення моўных і галасавыхфункцый), зроку (тэкставы матэ�рыял ператвараецца ў аўдыёфай�

лы, якія можна перапісаць наэлектронны носьбіт і слухацьдома) . Плануецца стварыць аўдыё�варыянт усёй праграмы сярэдняйшколы, ужо ёсць 11 адаптава�ных падручнікаў. Адна з мето�дык, распрацаваных выкладчы�камі нашага універсітэта, накіра�вана на развіццё зрокавага ўспры�мання прасторавых прыкмет.

Пасля прэзентацыі магчымас�цяў разнастайных інфармацый�ных тэхналогій удзельнікі ме�рапрыемства абмеркавалі ўбача�нае. Спадар Пауль Руег быў пры�емна здзіўлены аб’ёмам выкана�най працы і адзначыў прафесія�налізм і кампетэнтнасць ства�ральнікаў вучэбнай лабарато�рыі. Прагучала спадзяванне натое, што яна возьме на сябе каар�дынацыю выкарыстання інфар�мацыйных тэхналогій ва ўстано�вах спецыяльнай адукацыі.

•Афіцыйная хроніка

•Да 65�годдзя перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне

Днямі на кафедры айчыннай і сусветнай гісторыі БДПУ прайшоў сумесны з ДНУ«Інстытут гісторыі НАН Беларусі» і іншымі ўстановамі ўрачысты круглы стол, прыс�вечаны 85�годдзю з дня нараджэння ўдзельніка Вялікай Айчыннай вайны, выдатнагавучонага, доктара гістарычных навук, прафесара, былога загадчыка кафедры гісторыіКПСС МДПІ імя А. М. Горкага Аляксандра Мікалаевіча МАЦКО. На пасяджэнне былазапрошана дачка вучонага, кандыдат гістарычных навук Т. А. Папоўская.

БДПУ (метадычныя дапаможнікі,канспекты і курсы лекцый, лаба�раторныя работы, кантрольныязаданні і інш.). Паколькі іх аўта�ры — работнікі універсітэта, то імаёмаснае права на такога кштал�ту публікацыі належыць ВНУ,якая адкрывае для свабоднага до�ступу ўласныя распрацоўкі.

Акрамя таго, з’явіцца магчы�масць карыстацца электронныміварыянтамі выданняў, якія зна�ходзяцца ў бібліятэцы ў абмежа�ванай колькасці ці больш не пе�равыдаюцца, а таксама кнігамі,што маюць павышаны попыт,гістарычную каштоўнасць і г. д.Для ЭБ закуплена каля 500ліцэнзійных мультымедыйныхпадручнікаў і навучальных праг�рам. Ёсць доступ да паўнатэкста�вай базы дадзеных «Эксперт».

Электронная бібліятэка змяш�чае каталог на базе аўтаматызава�най бібліятэчна�інфармацыйнайсістэмы «МАRК�SQL», які адлюст�роўвае фонд бібліятэкі з 1991 года(каля 90 000 бібліяграфічных за�пісаў) і дапамагае аператыўна да�ведацца пра наяўнасць і месцазна�ходжанне таго ці іншага дакумен�та, атрымаць прамы доступ да ма�тэрыялаў. У бліжэйшы час станемагчымым выкарыстанне рэсур�саў «Віртуальнай чытальнай залы»Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі,дзе размешчаны сусветныя элект�ронныя інфармацыйныя рэсурсыпа розных галінах навукі.

Прарэктар па вучэбнай і інфар�мацыйна�аналітычнай рабоцеВ. М. ЗЕЛЯНКЕВІЧ:

— Мы будзем папаўняць фон�ды электроннай бібліятэкізнешнімі і ўнутранымі рэсурсаміпа профілях усіх факультэтаў іспецыяльнасцей, якія ёсць ва уні�версітэце. Спачатку электронныкаталог і паўнатэкставыя матэры�ялы электроннай бібліятэкі бу�дуць даступныя карыстальнікамтолькі ў лакальнай сетцы. У пер�спектыве мы плануем прадас�тавіць студэнтам і выкладчыкаммагчымасць працаваць з тэкстаміі праз сайт бібліятэкі ў Інтэрнецепа паролі або па нумары чытацка�га білета. Так што да электрон�ных кніг атрымаюць доступ і сту�дэнты завочнай формы навучання.

Хутка мы ўвядзем такую пас�лугу, як электронная дастаўка да�кументаў (ЭДД), г. зн. іх пера�сылка з фондаў бібліятэкі на адра�сы электроннай пошты нашых чы�тачоў па іх запытах. На сайцеhttp://library.bspu.unibel.by:90/са снежня г. г. штомесячна бу�дуць праводзіцца выстаўкі но�вых паступленняў.

Валерый Міхайлавіч пад�крэсліў, што забяспечыць уні�версітэт сучаснай тэхнікай — гэтатолькі пачатак на шляху інфар�матызацыі. Галоўнае — наяў�насць і якасць саміх электрон�ных рэсурсаў, а найперш — куль�тура і нават патрэба іх выкарыс�тання. Так што выбар за вамі:працаваць па�ранейшаму або да�лучыцца да кагорты найбольшпрасунутых карыстальнікаў іацаніць усе выгоды сучасныхінфармацыйных дасягненняў.

ІНТЭРНЕТ —ТЭТ�А�ТЭТ

сціпласць, адданасць і апантанасць педагога.Галоўны рэдактар Беларускага гістарычнагачасопіса В. Ф. Кушнер успамінае: «Ён паспяваўусюды: быў вядомым грамадскім і партыйнымдзеячам, навукоўцам, загадчыкам кафедры, атаксама клапатлівым бацькам для сваіх дачу�шак — Таццяны і Людмілы».

Шмат цёплых слоў у адрас вучонага сказаўзагадчык кафедры айчыннай і сусветнай гісторыі,

доктар гістарычных навук В. А. Пілецкі. Ён, у пры�ватнасці, адзначыў мужную грамадзянскую пазі�цыю А. М. Мацко. З першых дзён вайны семнацца�цігадовы юнак аказаўся сярод групы камсамоль�цаў�падпольшчыкаў, а потым, у якасці камандзі�ра аддзялення партызан, удзельнічаў у шматлікіхбаявых аперацыях.

Лепшыя чалавечыя якасці і аспекты навуко�вай, творчай і грамадскай дзейнасці прафесараА. М. Мацко адзначаліся і ў выступленнях іншыхудзельнікаў пасяджэння. У жыцці кожнага з іхАляксандр Мікалаевіч адыграў прыкметнуюролю, і ўсе з удзячнасцю ўспаміналі гэтага ЧА�ЛАВЕКА і НАСТАЎНІКА.

Супрацоўнікі кафедры айчыннай і сусветнайгісторыі

(Заканчэнне. Пачатак на стар. 1)

(Заканчэнне. Пачатак на стар. 1.)

Справа — прафесар А. М. Мацко (фота з архіву)

12 лістапада 2009 г. 3

Як вядома, жыццё не стаіць на мес�цы, усё развіваецца і ўдасканальваец�ца. Напрыклад — кінематограф. Быва�юць моманты, калі нам складана выз�начыць, дзе пачатак, што знаходзіццаля вытокаў, але мы сапраўды ведаем,што канца гэтай з’яве быць не можа.Уявіце, што мы ўсе ў вялізнай зале:цяжкія шчыльныя шторы не даюцьдзённаму святлу пракрасціся ў памяш�канне, промень пражэктара высвятляеадзін за другім кадры нямога кіно. На гле�дача з экранаў пранікліва глядзіць дзяў�чына з арыгінальнай прычоскай. Акам�паніятар грае вясёлую музыку, гераіняўсміхаецца. Ага, па зале прабег шум: гэтаж Даша ЯСКЕВІЧ. Субтытры перадаюцьяе словы: «Я не добраахвотнік, я вязеньпрыроджанага пачуцця сацыяльнай спра�вядлівасці. Валанцёрства дазваляе зас�тавацца чалавекам. Вучыць любіць насам�рэч. Дапамагае бачыць і прымаць людзейтакімі, якія яны ёсць. Гэтага досыць».

Добраахвотніцкая дзейнасць на факуль�тэце спецыяльнай адукацыі існавала заў�сёды, але, як любыпрацэс, яна мае пе�раломны перыяд.Гэта можна параў�наць з сітуацыяй,калі адзін з харыс�таў раптам вырашаевыступіць з сольнайпартыяй, каб на�даць песні даскана�ласць і элемент пра�фесіяналізму. Так�так, вы правільнадумаеце, я вяду раз�мову пра Дар’ю.У 2005 годзе, падчаснавучання на трэцім курсе ФСА, сваю дзей�насць яна характарызавала так: «Я пра�цую ў псіханеўралагічным інтэрнаце № 3(Навінкі). Чым мы з сябрамі займаемся?На першым месцы, вядома, мастацкаямайстэрня «Хата». Пасля — гульнёваяандрагогіка. Гэта неверагодна весела, даз�валяе самому заставацца ў дзяцінстве.Што да арганізацыі летнікаў, то тутмы робім усё: ад заключэння дагавораў задміністрацыяй да забеспячэння догля�ду за дзецьмі».

Яна праводзіла гутаркі са студэнтамімалодшых курсаў нашага факультэта, па�казвала сутнасць дзейнасці валанцёраў,запрашала супрацоўнічаць, падтрымліва�ла тых, хто жадаў і не рашаўся…

Стоп камера. Запалілі святло. Пра�цаўнікі сцэны адправілі музыку ў залу,перанеслі фартэпіяна за кулісы, чымздзівілі публіку, і зноў патушылі лямпы.З усіх бакоў пачуўся скрыгат і лёгкі шум.

В Е Ч Н А Я В Я С Н А

Паступова памяшканне стала напаўняц�ца гукамі. Новы кадр.

— Усё ўзялі, нічога не забыліся? — пы�таецца светлавалосая дзяўчына ў маладо�га чалавека, які хутка апранае світэр.

— Оля, я ўжо некалькі разоў праверыў.Узялі ўсё.

Куды ж збіраецца маладая сямейнаяпара ў нядзельную раніцу? На рынак паагародніну? Да сваякоў на сняданак?Можа, проста на шпацыр? Не здагадаеце�ся! А едуць яны ў горад Рэчыца да дзяцей,з якімі Вольга ПШАНІЧНІК пазнаёміла�ся ў дзіцячым рэабілітацыйна�аздараўлен�чым цэнтры «Пціч», дзе яна працавала ў

якасці валанцёра педагагічнага атрада«Роўнасць» улетку 2008 года. За два апош�нія гады дзяцей наведвала не толькі Воль�га, але і яе родныя, знаёмыя, сябры. Яныкупляюць фарбы і фламастары, бяруць зсабой караоке і вялікай вясёлай кампані�яй едуць да дзетак. На фірме мужа калегітаксама не засталіся абыякавымі, яны ак�тыўна дапамагаюць фінансава. Па тэле�фоне я дапытвалася ў Олі: «Чаму для цябетак важна валанцёрства?». Яна думала�думала і раптам гаворыць: «Аднойчы ўмяне моцна змерзлі рукі, і калі Таня(дзяўчынка�інвалід з Рэчыцкага інтэрна�та) дакранулася да іх, я сказала: «Тышто, Танечка, у мяне рукі вельмі халод�ныя». Дзяўчынка зірнула на мяне і сцісну�ла іх у сваіх маленькіх цёплых далонькахяшчэ мацней». Вось так — не бываюць рукіхалоднымі ў людзей з гарачым сэрцам…

Антракт. Амаль як у тэатры. Натоўпвыходзіць прагуляцца да буфета, абмер�

каваць убачанае. Дзяўчына з сонечнай ку�чаравай галавой усміхаецца шырока, ад�

крыта. Некаторыя з прысут�ных ведаюць яе — гэта Ната�ша ЖДАНОВІЧ. Яна — лідэрдобраахвотнай групы студэн�таў, якая наведвае цэнтр карэк�цыйна�развіццёвага навучан�ня і рэабілітацыі Цэнтральна�га раёна Мінска. Тут навучаюц�ца дзеці з цяжкімі і множныміпарушэннямі ў развіцці, многіяз якіх маюць ДЦП. Валанцёрыарганізуюць іх вольны час,аказваюць дапамогу педагагіч�наму персаналу, падтрымліва�юць бацькоў. За гэтыя гадыяны сталі адной сям’ёй, таму

студэнты не маглі не скарыстаць магчы�масці разам з дзецьмі павінша�ваць дарагіх матуль з іх святам.І, пэўна, Наташа так прамяні�ста ўсміхаецца таму, што абмяр�коўвае разам з Аленай ЗУБ�РЫЦКАЙ і іншымі студэнтамісцэнарый Новага года, які яныплануюць правесці. Алена —праменьчык нашага вялікагаагульнага сонца ў добраахвот�ным аб’яднанні «Роўнасць».

Ну вось, пачуўся апошні зва�нок, гледачы ў прадчуванні но�вых уражанняў вяртаюцца насвае месцы. Акрамя гуку на іхабвальваецца яркая вясёлка ко�лераў. На экране хол 7�га корпу�са нашага універсітэта. І там адбываеццанешта сапраўды ўражлівае. Прабрацца дацэнтра падзей вельмі складана. Студэнты,што спазняюцца на заняткі, аўтаматычназапавольваюць крок і зварочваюць не на�права, да ліфтаў, а ў процілеглы бок — дагрупы пакупнікоў. Нават свежыя булачкіне здольныя выклікаць такую ціка�васць, як выстава�продаж прац майстэр�няў БелАДДІіМІ (Беларуская асацыяцыядапамогі дзецям�інвалідам і маладым інва�лідам). Усе разглядаюць тавар, радзяцца,удакладняюць кошт, вырашаюць, які вы�раб набыць — той або іншы, і ў вынікупазычаюць у сяброў грошы да стыпендыі,забіраючы абодва. А выбар цудоўны: тут ізапісныя кніжачкі, і выдатныя карціны, ічахлы для мабільных тэлефонаў, і сала�

мяныя кветкі, ёсць нават торбы для ноўт�букаў і капялюшыкі. А самае галоўнае –усё зроблена сваімі рукамі. Асноўны кан�сультант — Лідзія ШАБУНЬКО. Выклад�чыкі таксама не стаяць убаку, выбіраючынешта для сябе ці для сяброў. З розных кут�коў Беларусі прыязджаюць да нас выдат�ныя вырабы, каб прынесці ў наша жыццёмаленькі цуд. Таму што, разумеючы, з якойдбайнасцю і стараннасцю выканана кож�ная дэталь, колькі ўкладзена ў вырабдушы, немагчыма прайсці міма.

Варта дадаць пару слоў пра Лідзію Ша�бунько. Яна з’яўляецца кіраўніком усягодобраахвотнага руху на нашым факуль�тэце. А ў склад адной толькі «Роўнасці»ўваходзяць дзевяць груп! Нядаўна Лідзіяразам з іншымі далучылася да выдатна�га нямецка�беларуска�ўкраінскага праек�

та «18+», удзельнікі якога плануюць вы�пусціць газету пра жыццё людзей з асаблі�васцямі псіхафізічнага развіцця. Курыруепрацу выкладчык кафедры сурдапедагогікіСвятлана Яўгенаўна ПЯТРОЎСКАЯ.

Валянцін Катаеў заўсёды шукаў веч�ную вясну. Валанцёры апынуліся на крокнаперадзе — яны знайшлі яе. Вечная вяс�на глядзіць на нас вачыма дзіцяці, якоесваімі далонькамі сагравае нечыя душы.Глядзіць лістамі і паштоўкамі, штопішуць дзеткі, глядзіць вачамі Лідзіі Ры�гораўны СЯЧКОЎСКАЙ, у якой за ўсёбаліць сэрца. Глядзіць вялізным вечнымсонцам, якое кожную хвіліну нараджаепраменьчык, каб асвятліць ім новагачалавека, запаліць новага валанцёра.

Наталля ХРАНОЎСКАЯ

Я майстар распавядаць розныя гісторыі. Самае складанае длямяне — вылучыць, якую ж расказаць гэтым разам. Напэўна, лепш па�чаць з замалёвак — яркіх,жыццёвых. І тады ўсё, штопатрабуецца ад чытача, —гэта ўключыць уяўленне іпрасякнуцца маёй ідэяй.

Чацвёрты год запар у Дзень маці кафедра сацыяльнай педагогікі праводзіцьконкурс сачыненняў «Гімн маці», які займае сваё асобнае месца ў прафесійнайпадрыхтоўцы спецыялістаў. Многае аб’ядноўвае студэнтаў у гэты дзень, і першза ўсё тое, што сацыяльны педагог — гэта спецыяліст па ахове мацярынства ідзяцінства, па аказанні дапамогі сем’ям.

Да ўрачыстай цырымоніі падвядзення вынікаў конкурсу яго арганізатарыпадрыхтавалі выстаўку студэнцкіх літаратурных твораў — вершаў, песень,лістоў, якія ў далейшым будуць захоўвацца на кафедры ў выглядзе рукапіс�най кнігі «Гімн пра маці». Падзякі пераможцам уручалі: член Нацыяналь�най камісіі па правах дзіцяці, доктар педагагічных навук, прафесар В. У. Чэ�чат і загадчык кафедры сацыяльнай педагогікі В. В. Мартынава.

А. ХАДАСОК, выкладчык кафедры сацыяльнай педагогікі,кіраўнік клуба маладой сям’і

«Гімн маці»

В Е Ч Н А Я В Я С Н А

Заснавальнік — Установа адукацыі«Беларускі дзяржаўны педагагічны

універсітэт імя Максіма Танка».Пасв. аб рэгістр. № 557.

220809, г. Мінск�50,вул. Савецкая, 18,

п. 127.

226�40�19

www.bspu.unibel.by/newspaper

РэдактарТ. А. БАШМАКОВА

Думка рэдакцыі можа не супадаць з пазіцыяй аўтараў артыкулаў.

Выходзіць раз у два тыдніна беларускай мове.

Аб’ём 4 паласы фармату А3.Распаўсюджваецца

ў вучэбных карпусах і інтэрнатахБДПУ бясплатна.

Газета надрукаванаў РУП «Выдавецкі цэнтр БДУ».

ЛП № 02330/0494178 ад 03.04.2009.220030, г. Мінск, вул. Чырвонаармейская, 6.

Тыраж 1000 экз. Зак. № 1144.Падпісана ў друк 12.11.2009 г. у 9.00.

•Культура маўлення

У гэтым годзе на суд аўтарытэтнага журы, у складякога ўвайшлі галоўны рэдактар газеты «На стра�же» С. У. Хрыпач, адзін з заснавальнікаў конкурсуА. С. Мельнікаў і паэт�песеннік К. П. Цыбульскі,свае творы прадставілі студэнты вядучых ВНУ краі�ны. Конкурс пачаўся ўступным словам начальнікаАкадэміі МУС РБ генерал�маёра міліцыі Івана Сця�панавіча Сяргея, які пажадаў усім удзельнікам твор�чых поспехаў і адзначыў, што месца для паэзіі і му�зыкі знойдзецца ў кожным сэрцы і ў кожнай сітуацыі.За тры гадзіны мерапрыемства гледачы пачулі шматцёплых слоў і пранікнёных мелодый.

Хоць студэнты БДПУ і не носяць пагонаў і нашы�вак, у іх свая, на першы погляд нябачная, служба.Менавіта педагогам�творцам наканавана выхоўвацьсапраўдных грамадзян. Для студэнта гістарычнагафакультэта Яўгена ПАЦА яна пачынаецца з універ�

Калі канкрэтызаваць прабле�му, пазначыўшы за аб’ект «жа�данняў» сінематограф, можнавыявіць не самае катастрафічнаестановішча рэчаў: час ад часу«кіношнае пытанне» вырашаюцьрозныя акцыі, міні�фэсты, раза�выя паказы эксклюзіву. Да ня�даўняй пары арганізацыю выса�каякасных праглядаў браў насябе клуб «Феномены Кіно», якібазаваўся ў кінатэатры «Ракета».Але прыгадаем словы старажыт�ных: тое, што мае пачатак, мае іканец — і не станем здзіўляццазгортванню гэтага праекта. І штож? Выказванне пра тое, што «свя�тое месца пустым не бывае», спра�цавала не горш: авангард вытан�чанага кінапаказу зараз занятыфармацыяй, якая называе сябе«Cinemascope» і шырокім фрон�там вядзе бой з пасрэднасцю навялікіх экранах. Заняўшы пазі�цыі ў кінатэатры «Перамога» і

•STOP�кадрТым, хто жадае набыць прадукт самага высокага га�

тунку або атрымаць паслугу гэткага ж узроўню, заўсё�ды можна даць стандартную параду: ідзіце ў цэнтр го�рада і арыентуйцеся на найбольш шыкоўную вітры�ну. І хоць не ў нашых правілах задавольвацца мізэр�ным, аднак студэнцкія кішэні часцей грукочуць звяз�камі ключоў, а не звонкай манетай. Выйсце адно: да�вядзецца пабегаць у пошуках задавольвання сваіхвысокіх спажывецкіх амбіцый, бо закон «хто шу�кае, той знаходзіць», як правіла, працуе без збояў.Існуе безліч разнастайных месцаў, дзе вы атрымаецежаданае за сімвалічную (або каля таго) плату.

«Цэнтр�відэа», праект актыўнадзейнічае ўжо больш за восем ме�сяцаў; першы ўдар быў нанесеныяшчэ ў лютым раннімі працаміРамана Паланскі. Рэгулярныяпаказы праходзяць у «Перамозе»кожную сераду ў сем гадзін ве�чара. Праектары, размешчаныяна ніжнім узроўні такой, у пра�мым сэнсе слова, блізкай для сту�дэнтаў педуніверсітэта «Сталі�цы», працуюць штодня. Дзей�насць «Cinemascope» не пакутуена коснасць: дадатковыя паказы,а таксама адмысловыя акцыі,якія праходзяць па іншым гра�фіку, не рэдкасць. Заўсёды трэбабыць напагатове! Так, у адзін звераснёўскіх уік�эндаў гледачыадваявалі сабе пару лішніх сеан�саў «Псіха» Альфрэда Хічкока, аз шостага па восьмае лістападабылі арганізаваны пазачарговыясустрэчы з нагоды гадавіны Кас�трычніцкай рэвалюцыі. У гэтым

месяцы праект плануе паказ працфранцузскіх майстроў сярэдзіныдваццатага стагоддзя на тэму мо�ладзевых бунтаў, якія вызнача�юць палітычныя хваляванні тыхчасоў. А ў снежні нас чакае дру�гая частка рэтраспектывы вялі�кага Хіча.

І, што яшчэ больш пазітыўна,знаходзяцца сілы, гатовыяскласці канкурэнцыю «Cinemas�cope» ў надзённым пытанні пад�трымання жыццяздольнасцісапраўднага кіно ў Мінску: дзе�вятнаццатага кастрычніка ў к/т«Піянер» запусцілі новы праект,названы «Формула кіно», якітаксама абяцае працаваць сталаі ў лепшых традыцыях. А па�колькі вышэй згадвалася ўжо неадна фраза з разраду вечныхмудрасцяў, дазвольце дацьапошнюю параду: «Шукайце —і набудзеце!»Аляксей Н. КАВАЛЕНКА

Светлая песня, што сілы дае…Звычайны восеньскі дзень — у кожнага свае турботы, свае асабістыя справы. Усё ў

горадзе жыве па графіку: крамы, транспарт, людзі… І таму кожнае адхіленне адштодзённага распарадку не можа не прыцягнуць да сябе ўвагі. Менавіта такім вык�лючэннем з правіла было рэзкае павелічэнне колькасці маладых людзей ля АкадэмііМіністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь. А справа вось у чым: ужо чац�вёрты год у сценах Акадэміі праводзіцца конкурс аўтарскіх вершаў і песень «Гімнalma mater», на якім маладыя патрыёты спаборнічаюць у майстэрстве ўслаўленнясваіх устаноў адукацыі і абраных прафесій.

Апошнія гады пазначаны ўвагай да выкладання на многіх факуль�тэтах ВНУ краіны, у тым ліку і ў нашым універсітэце, такіх дыс�цыплін, як «Культура маўлення», «Рыторыка», «Асновы прамоў�ніцкага майстэрства і культура маўлення». Тэрмін «культура маў�лення» трывала замацаваўся ў нашы дні ў лінгвістычных працах,падручніках і слоўніках. Ён абазначае найперш сукупнасць пэўныхкамунікатыўных якасцей маўлення, а таксама ўменне эфектыўнаіх выкарыстоўваць у канкрэтных умовах зносін. Да асноўных ка�мунікатыўных якасцей маўлення адносім правільнасць, даклад�насць, лагічнасць, дарэчнасць, чысціню, багацце (разнастайнасць),выразнасць і некаторыя іншыя.

Пытанні культуры слова, мовы цікавілі чалавека з даўніх часоў.Правілы гутаркі, маўлення складаліся ў народзе стагоддзямі. Нашыпродкі тонка адчувалі слова, умелі зазірнуць у яго глыбіні і перадацьсвае назіранні, вывады ў запамінальнай, дасціпнай форме – праз пры�казкі, прымаўкі і да т. п. Народ даўно заўважыў, што мова – найваж�нейшы сродак зносін, і выказаў гэтую думку вобразна, дасціпна: языкі да Кіева давядзе; невядомая дарога на канцы языка. Народная муд�расць характарызуе такія асноўныя якасці маўлення, як дакладнасць,трапнасць: прамовіў, як стрэліў; сказаў, як цвіком прыбіў; змястоў�насць: пустая гаворка не пагаворка; звязнасць, лагічнасць выказ�вання: сказаў, як звязаў; гаворыць, як з кніжкі бярэ. І наадварот,недарэчная, незмястоўная гаворка заслугоўвае асуджэння: языкаб зубы біць; сказаў, як пугаю па вадзе пляснуў. Тут і ацэнка таго, хтоўмее гаварыць, любіць трапнае слова: без прыказкі і з лаўкі незваліцца; язык як у адваката; скажа, як мёд пакажа. Тут і пра таго,хто можа балюча параніць словам: сказаў, як цвік у сэрца ўбіў; ска�заў, як жарам у вочы сыпануў. Народная мудрасць перасцерагае нас:слова не верабей: выпусціш — не зловіш.

Як бачым, «народныя рэкамендацыі» ахопліваюць самыя істот�ныя аспекты ўжывання слова і даюць нам зразумець, што янолюбіць, каб з ім абыходзіліся ўважліва, з адказнасцю, бо яно тоіцьвялікую сілу, «лечыць і калечыць», можа выклікаць радасць і сму�так, смех і слёзы, спагаду і гнеў…

Нам не раз даводзілася чуць, што чалавека сустракаюць па адзежы,а пазнаюць, ацэньваюць па розуме. Гэта значыць, па тым, што ёнгаворыць і як ён гаворыць. У народзе ў такім выпадку кажуць: неадзежа харашыць чалавека, а чалавек адзежу; пазнаюць нашу дачку іў андарачку; не глядзі, што на галаве, а паглядзі, што ў галаве. Кож�ны дзень нас ацэньваюць, пра нас мяркуюць не толькі па тым, як мывыглядаем, што мы робім, але і па стылі нашага маўлення, па нашаймове, па сказаным слове. І гэта не выпадкова. Наша маўленне адлю�строўвае нашу інтэлігентнасць або неінтэлігентнасць, гаворыць пранаш узровень адукацыі, выхавання, культуры. У маўленні чалавекпраяўляецца як асоба. І гэта асабліва важна памятаць буду�чым настаўнікам, бо ўменне ўступаць у зносіны з іншымі чле�намі грамадства, выступаць публічна ўваходзіць у разрад іхпрафесійна�дзелавых якасцей.

Слова не верабей:выпусціш – не зловіш

Яшчэ з антычнасці вядома выслоўе: загавары са мной —і я скажу, хто ты. Сапраўды, мова — адзін з найбольш важ�ных паказчыкаў агульнай культуры кожнага чалавека,а настаўніку, педагогу проста неабходны навыкі маўлен�чай, прафесійна�камунікатыўнай дзейнасці. Таму мы ад�крываем на старонках газеты новую рубрыку пад назвай«Культура маўлення», якую будзе весці дацэнт кафедрыбеларускага мовазнаўства Наталля Пятроўна ЛОБАНЬ.

сітэта. Малады паэт упэўнены, што перад ім «усеадкрыты шляхі і дарогі», за што ўдзячны роднамуБДПУ і прысягае яму на вернасць.

За кароткі час, які студэнты і курсанты правяліразам, кожны з іх зразумеў, што ў абранай прафесіічалавек павінен быць не проста майстрам, але твор�цай, і тады яго працу ацэняць належным чынам.Доказам гэтай думкі стаў этап вызначэння лепшыхі ўзнагароджанне ўсіх удзельнікаў.

«Сто трэцяя група — на выхад!» — прагу�чаў недзе побач камандны голас, і разам з кур�сантамі да дзвярэй накіраваліся студэнты —іх чакалі пакінутыя рэфераты і курсавыя. Алекожны нёс у душы часцінку хараства і шчы�расці, якімі была напоўнена зала Акадэміі ў звы�чайны восеньскі дзень канца кастрычніка .

Ірына АНДРЫЕВІЧ

Лекцыя па матэматыцы, у аўдыторыі лектар і 3 студэнты. Неўза�баве ўстаюць 5 чалавек і выходзяць. Лектар:

— Вось зараз прыйдуць яшчэ двое, і ўвогуле нікога не застанецца.

Новая акцыя дэканата: «Набяры тры хвасты і атрымай кірзавыяботы».