www.doipip.wroc.pl

W CIENIUCZEPKABIULETYN INFORMACYJNY DOLNOŚLĄSKIEJ OKRĘGOWEJ IZBY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH

ISSN 1425 - 6584

NUMER 8/286/ SIERPIEŃ 2015

SYTUACJA ZAWODOWA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH NA DOLNYM ŚLĄSKU

DOPALACZE, CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ?

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS UPAŁÓW

2

W CIENIU CZEPKA Biuletyn informacyjny Dolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu (www.doipip.wroc.pl)

Wydawca: Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu.

Redaguje Prezydium DORPiP:Urszula Olechowska, Leokadia Jędrzejewska, Anna Szafran, Lucyna Bogumił, Ewa Koziarz, Beata Łabowicz, Marzenna Golicka,Jolanta Kolasińska, Teresa Szerszeń

redakcja techniczna, skład, korekta, i przygotowanie do druku – Włodziwoj Sawicki

Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca, w tekstach publikowanych zastrzega sobie prawo skrótów, zmian tytułów oraz poprawek stylistycz-no–językowych.

Artykuły, listy, uwagi i inną korespondencję prosimy nadsyłać na adres redakcji: Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu, ul. Po-wstańców Śląskich 50, 53–333 Wrocław, fax 373–20–56, e–mail: info@doipip.wroc.pl

REDAKCJA NIE PONOSI ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA TREŚĆ TEKSTÓW, OGŁOSZEŃ I REKLAM

DOIPiP NIE PROWADZI POŚREDNICTWA PRACY W KRAJU I ZAGRANICĄ

UWAGA: Nie przyjmujemy do publikacji tekstów przekazywanych telefonicznie!Nasza okładka: Majowe uroczystości , Numer zamknięto 28.07.2015 r. Do druku przygotowano 7.08.2015 r. Nakład 3500 egz. Pismo nieodpłatnie rozprowadzane wśród członków Samorządu Pielęgniarek i Położnych. Druk ABIS. Wszystkie artykuły (i nie tylko) na str. www.doipip.wroc.pl

WYKAZ TELEFONÓW W SIEDZIBIE BIURA DOIPiP WE WROCŁAWIUSekretariat ................................................ 71 333 57 02Sekretariat ................................................. 71 333 57 16Sekretariat ..................................... 71 373 20 56 tel/faxPrzewodnicząca ........................................ 71 333 57 03Wiceprzewodnicząca ............................... 71 333 57 05Sekretarz .................................................... 71 333 57 04Skarbnik ..................................................... 71 333 57 07Dyrektor Biura ........................................... 71 333 57 00Ewidencja/rejestr piel. i poł. ..................... 71 333 57 09Praktyki zawodowe ................................... 71 333 57 07Księgowość ................................................ 71 333 57 06Radca prawny ............................................ 71 333 57 05Kasa ............................................................ 71 333 57 01Biblioteka ................................................... 71 333 57 10Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej ............... 71 364 04 44Okręgowy Sąd Pielęgniarek i Położnych ........................... 71 364 04 44Dział Kształcenia (tel/fax) .......................... 71 333 57 08Dział Kształcenia ........................................ 71 364 04 35Kierownik Działu Kształcenia .................... 71 333 57 12Księgowość Działu Kształcenia .................. 71 333 57 14Dział Kształcenia Oddział w Lubinie ......... 76 746 42 03

DOLNOŚLĄSKA OKRĘGOWA IZBA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH we Wrocławiu, ul. Powstańców Śląskich 50, 53–333 Wrocław, e–mail: info@doipip.wroc.pltel. 71/ 333 57 02, tel/fax 71/ 373–20–56 www.doipip.wroc.pl

KONTO IZBY: NUMER KONTA BANKOWEGO, na który należy przekazywać składki członkowskie:

Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu, ul. Powstańców Śląskich 50, 53–333 Wrocław, Bank PEKAO SA O/Wrocław63 1240 6670 1111 0000 5641 0435

GODZINY PRACY BIURA Dolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnychponiedziałek – czwartek – od 800 do 1600 z wyjątkiem wtorków i piątkówwtorek – od 800 do 1700 a w piątek do 1500

DZIAŁ KSZTAŁCENIA tel./fax 71 333 57 08, tel. 71/ 364 04 35poniedziałek – czwartek – od 800 do 1600 z wyjątkiem wtorków i piątkówwtorek – od 800 do 1700, a w piątek do 1500

BIURO W LUBINIE, ul. Odrodzenia 18/2, 59-300 Lubin, tel./fax 76/746 42 03

KONTO DZIAŁU KSZTAŁCENIABank PEKAO SA O/Wrocław13 1240 6670 1111 0000 5648 5055

KASA poniedziałek ......................................................... 10–16 wtorek ................................................................... 8 – 13 środa ...................................................................... 10–16 czwartek ..................................................................8–13 piątek ...........................................................NIECZYNNA

BIBLIOTEKA wtorek ..........................................................od 13 do 17czwartek ..................................................... od 13 do 16piątek ..............................................................od 9 do 14

OKRĘGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ tel. 71/ 364 04 44, informacja o dyżurach na stronie internetowej DOIPiP w zakładce ORGANIZACJA PRACY BIURA- ORzOZ

OKRĘGOWY SĄD PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCHInf.: tel. 71/ 364 04 44 lub w Sekretariacie Biura DOIPiP

DYŻURY RADCY PRAWNEGO poniedziałki 14 – 16; środa 14 – 17 (mgr E. Stasiak);

KASA POŻYCZKOWA PRZY DOIPIP Bank PKO BP IV Oddział Wrocław, ul. Gepperta 4Nr: 56 1020 5242 0000 2702 0019 9224

Informacje o stanie swojego konta w Kasie Pożyczko-wej można uzyskać w czasie dyżuru w środy od 1500 do 1630 telefonicznie lub osobiścieKSIĘGOWOŚĆ IZBY NIE PROWADZI KASY POŻYCZ-KOWEJ I NIE UDZIELA INFORMACJI

KONSULTANCIWOJEWÓDZCY W DZIEDZINACH:PIELĘGNIARSTWA – mgr JOLANTA KOLASIŃSKA, UM Wydział Nauk o Zdrowiu, ul. Bartla 5, 51-618 Wrocław, e-mail: jolanta.kolasinska@am.wroc.pl, tel. 0-71/ 784 18 45;

PIELĘGNIARSTWA ANESTEZJOLOGICZNEGO I INTENSYWNEJ OPIEKI– mgr EWA PIELICHOWSKA 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ ul. Rudolfa Weigla 5, 50-981 Wrocławemail: naczelna.pielegniarka@4wsk.pltel: 261-660-207, 608-309-310

PIELĘGNIARSTWA CHIRURGICZNEGO I OPERACYJNEGOmgr BEATA LABOWICZ Wojewódzki szpital Specjalistyczny w Legnicy ul. Jarosława Iwaszkiewicza 559-220 Legnicatel: 76/72-11-401 661-999-104email: beata.labowicz@szpital.legnica.pl

PIELĘGNIARSTWA EPIDEMIOLOGICZNEGO – mgr KATARZYNA SALIKSamodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1, ul. M. Skłodowskiej-Curie 58, 50-368 Wrocław tel. 71 327-09-30, 71/784-21-75 606 99 30 95; e-mail: kasiasalik1@wp.pl,

PIELĘGNIARSTWA W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE – mgr URSZULA ŻMIJEWSKA, Szpital Specjalistyczny im. A. Falkiewicza, ul. Warszawska 2, 52-114 Wrocław, tel. 0-71/342-86-31 wew. 344, 604-93-94-55, 667-977-735

PIELĘGNIARTSWA ONKOLOGICZNEGO – mgr ELŻBIETA GARWACKA-CZACHORDolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiupl. Hirszfelda 1253-413 Wrocławtel. 71/36-89-260 lub 603 38 58 98e-mail: e.garwacka@gmail.com

PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO – mgr DOROTA MILECKA Uniwersyteckii Szpital Kliniczny, ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław tel. 071/733-11-90, 733-11-95, 662-232-595

3

ODREDAKCJI

Dla wielu ludzi w Polsce sierpień bywa miesiącem urlopowym. Letnie rozleniwienie i ciepło,

które w bieżącym roku szczególnie doskwiera powodują, że mniej skupiamy się na szarej co-

dzienności, która nas otacza. Sierpniowe informacje w biuletynie zaczynamy od wiadomości

dotyczących akcji „Ostatni dyżur”, ta bowiem sprawa jest istotna dla każdego przedstawicie-

la naszego zawodu. Warto więc zorientować się w aktualnych poczynaniach przedstawicieli

naszych profesji oraz zapoznać się ze stanowiskiem środowiska lekarskiego. Warto przeczy-

tać raport o sytuacji zawodowej pielęgniarek i położnych opracowany przez Przewodniczącą

DORPiP, Urszulę Olechowską.

Kolejne ważne zagadnienia związane są z działalnością DOIPiP i dotyczą składek człon-

kowskich, aktualizacji danych osobowych oraz zasad działania Kasy Pożyczkowej. Takie in-

formacje potrzebne są każdemu członkowi izby, nawet jeśli rzadko korzysta z pomocy mate-

rialnej.

Jak co miesiąc przedstawiamy kolejne opinie konsultantów wojewódzkich w dziedzinie

pielęgniarstwa epidemiologicznego i pielęgniarstwa rodzinnego. Każda z nich zawiera dane

potrzebne do wykonywania codziennej pracy w placówkach służby zdrowia.

A ponieważ wokoło jest bardzo gorąco, proponujemy kilka uwag na temat zachowania się

w czasie upałów. Takie porady mogą przydać się szczególnie tym osobom, które planują pobyt

w ciepłych krajach. Im też – między innymi – dedykujemy informacje o leczeniu za granicą.

Dużo miejsca na łamach biuletynu poświęcamy dopalaczom. Jest to bardzo aktualny pro-

blem, który dotyczy wielu członków naszego społeczeństwa, dlatego wiadomości na temat

dopalaczy powinny być dobrze znane pielęgniarkom i położnym.

Na koniec prezentujemy artykuł na temat komunikacji interpersonalnej pomiędzy pracow-

nikami medycznymi a pacjentami. Jak zawsze nowe spojrzenie na relacje pacjent – pracownik

medyczny może pomóc w codziennych kontaktach z podopiecznymi.

Zachęcamy do lektury.

Redakcja

W NUMERZE:4

10

15

12

1711

8

7

16

4

Ostatni dyżur

Sytuacja zawodowa

Lekarze popierają Kampanię

O składce członkowskiej

Kasa Pożyczkowa

Czy to jest odpad medyczny

Opinie konsultantów

Bezpieczeństwo i upały

Nowy słownik ICPNP

14 Poza granicami Kraju

9 Aktualizacja danych 16 Koronawirusy

Dopalacze

26

25 Komunikacja interpersonalna

Dla Basi

27 Pamięć i serce

4 INFORMACJE

Znajdujemy się w przededniu katastrofy, której skutki mogą odczuć absolutnie wszy-scy obywatele naszego kraju. Jest nas coraz mniej. System jest nadal niewydolny, a pań-stwo wydaje setki tysięcy złotych na kształ-cenie młodych ludzi, którzy zaraz po stu-diach wyjeżdżają za granicę. Stojąc na stra-ży interesów naszej grupy zawodowej, jak również na straży bezpieczeństwa naszego społeczeństwa, nie możemy pozostać bier-ni i przyglądać się temu, jak obecny kryzys w zawodzie się pogłębia.

27 maja rozpoczęła się ogólnopolska kam-pania społeczna pod hasłem „Ostatni Dy-żur”. Inaugurując akcję konferencją praso-wą, Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych wraz z przewodniczącymi wszystkich okrę-gowych rad pielęgniarek i położnych pre-

zentowała w Warszawie założenia kampanii oraz omawiała najważniejsze wątki z ogól-nopolskiego raportu o sytuacji zawodo-wej pielęgniarek i położnych w Polsce.

„Ostatni dyżur” to pierwsza kampa-nia społeczna w Europie, a druga na świe-cie, która wykorzystała najnowszą techno-logię wirtualnej rzeczywistości. Na potrzeby projektu powstał spot, przedstawiający co-dzienność pielęgniarek i położnych w tech-nologii VR. Dzięki temu każdy może poczuć się polską pielęgniarką i położną i zderzyć się z realiami ich codziennej pracy.

Centralną osią kampanii są recepty, sta-nowiące jednocześnie petycje skierowane do administracji państwowej.

Dlaczego recepty? Gdyż nasz zawód wy-

maga szybkiej i stanowczej kuracji. Potrze-bujemy leku w postaci zmian, które jedno-znacznie poprawią naszą sytuację zawodo-wą.

Petycje można już podpisywać zarówno w formie elektronicznej na stronie www.ostat-nidyzur.pl, jak też w formie papierowej pod-czas spotkań organizowanych w całej Pol-sce (informacje o spotkaniach także na stro-nie internetowej).

Solidarność zawodowa i siła mobiliza-cji są nam teraz potrzebne jak nigdy.

Kluczem do sukcesu oraz zmian jest poka-zanie problemu oraz wypracowanie jak naj-szybciej skutecznych rozwiązań. Największą siłą i motorem zmian powinno być wsparcie społeczne, o które właśnie walczymy.

Od specjalistów wymaga się wysokiego poziomu wiedzy zawodowej, umiejętności oraz doświadczenia.

Pielęgniarka, Położna to osoba:- posiadająca dyplom szkoły pielęgniar-

skiej/położnych - posiadająca prawo wykonywania zawodu

i realizująca pielęgnowanie zawodowe,- realizująca funkcje zawodowe pielęgniar-

skie/położnicze,- sprawująca opiekę nad człowiekiem zdro-

wym i chorym, w różnym wieku, w pla-cówce ochrony zdrowia , miejscu naucza-nia, wychowania, zamieszkania i przeby-wania.

Pielęgniarka/Położna współcześnie cha-rakteryzuje się profesjonalizmem zawodo-wym, ustawicznym kształceniem, elastycz-nością wobec zmian otoczenia, umiejętno-ścią podejmowania decyzji i wyrażania wła-snej opinii, formułowania wniosków, komu-nikowania się z otoczeniem oraz umiejętno-

ścią pracy w zespole interdyscyplinarnym.Kształcenie w zawodzie pielęgniarki i po-

łożnej prowadzone jest przez uczelnie pu-bliczne i niepubliczne na poziomie studiów pierwszego stopnia kończących się uzyska-niem tytułu licencjata pielęgniarstwa/ po-łożnictwa oraz studiów drugiego stopnia kończącym się uzyskaniem tytułu magistra pielęgniarstwa/ położnictwa

OSTATNI DYŻURmgr Urszula Olechowska Przewodnicząca Dolnośląskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych

SYTUACJA ZAWODOWA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH NA DOLNYM ŚLĄSKU.

mgr Urszula Olechowska Przewodnicząca Dolnośląskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych

Pielęgniarka, Położna – zawód medyczny uprawniający do udzielania świad-czeń zdrowotnych, którego uprawnienia wynikają z ustawy o zawodach pie-lęgniarki i położnej. Ujęty jest w grupie specjalistów do spraw zdrowia w za-pisach Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania

5INFORMACJE

Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych liczy 16246 członków posiada-jących prawo wykonywania zawodu pielę-gniarki i położnej, w tym 104 osoby są dwu-zawodowe.

1. 15988 osób stanowią kobiety, a 258 osób, to mężczyźni.

2. Pielęgniarki posiadające prawo wykony-wania zawodu ogółem, to – 14478 osoby, w tym kobiety –14222 osoby, mężczyźni

–256 osoby. 3. Położne posiadające prawo wykonywa-

nia zawodu ogółem, to – 1768 osób, ko-biety – 1766 osób , mężczyźni – 2 osoby.

Stan liczbowy i struktury pielęgniarek i położnych w DOIPiP we Wrocławiu przed-stawiają poniższe wykresy i tabele:

Zawód Liczba osóbPielęgniarki 14222Pielęgniarze 256Położne 1766Położni 2Razem 16246

Struktury wiekowe pielęgniarek i pielęgniarzy

Wiek w latach Liczba osób21 - 30 57731 - 40 169641 - 50 520051 - 60 482061 - 70 205671 i więcej 129Razem 14478

PIELĘGNIARKI I POŁOŻNE ZAREJESTROWANE W DOIPIP WE WROCŁAWIU – STAN NA DZIEŃ 15.05. 2015r.

6 INFORMACJE

STRUKTURY WIEKOWE POŁOŻNYCHWiek w latach Liczba osób21 - 30 18031 - 40 25141 - 50 53851 - 60 52461 - 70 24771 i więcej 28Razem 1768

Niepokojącym zjawiskiem jest wzrost średniej wieku pielęgniarek i położnych, biorąc pod uwagę, iż w liczbie osób zareje-strowanych, oprócz osób wykonujących za-wód są osoby: bezrobotne, przebywające na urlopach macierzyńskich i wychowaw-czych, pracujące w innymi zawodzie, prze-bywające na emeryturze lub rencie.

W roku 2008 średnia wieku dla pielęgnia-rek wynosiła 44,19 zaś dla położnych 43,23 zaś na koniec 2013 roku wynosiła odpo-wiednio 48,69 i 47,69. Tak znaczny wzrost średniej wieku świadczy o zbyt małej licz-bie zarejestrowanych osób młodych.

Wygaśnięcie pwz na skutek śmierci:Na podstawie raportów MSWiA dotyczą-

cych osób zmarłych w latach 2002-2014 w DOIPiP we Wrocławiu wygasło pwz dla 271 pielęgniarek i położnych. Wg podziału

zawodowego pielęgniarki stanowią grupę 256 osób, a położne 21 osób. Średnia wieku zmarłych to 54,41 lat

Emigracja zarobkowa:W Dolnośląskiej Okręgowej Izbie Pielę-

gniarek i Położnych we Wrocławiu od 1 ma-ja 2004 roku do 15.05.2015r. zaświadczenia

o kwalifikacjach do pracy w krajach Unii Eu-ropejskiej oraz w państwach nienależących do UE ale będących stroną układów i poro-zumień z UE pobrało 1120 osób.

• Uczelnie wyższe kształcące pielęgniarki na Dolnym Śląsku:

1. Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, 2. Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa

w Jeleniej Górze, 3. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

im. Witelona w Legnicy, 4. Niepubliczna Szkoła Medyczna we Wro-

cławiu ( pobiera czesne).

Liczba absolwentów zarejestrowanych w DOIPiP w latach 2008 – 2014

ABSOLWENCI ZAREJESTROWANI W DOIPIP WE WROCŁAWIURok rejestracji

Pielęgniarki Położne

2008 89 322009 115 222010 78 322011 49 432012 86 222013 100 242014 69 38RAZEM: 586 170

Wskaźnik zatrudnienia pielęgniarek na 1000 mieszkańców:

Wskaźnik zatrudnionych pielęgniarek na 1000 mieszkańców w bezpośredniej opiece nad pacjentem dla Polski wynosi 5,4. Wśród 16 wybranych krajów Unii Europejskiej, wskaźnik ten sytuuje Polskę na ostatnim

STRUKTURA WIEKU CZŁONKÓW DOIPIPWiek w latach 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71- więcej

Liczba osób 757 1947 5738 5344 2303 157

7INFORMACJE

miejscu i wskazuje na ograniczony w znacz-nym stopniu dostęp do świadczeń pielę-gniarskich. Dla porównania np. Szwajcaria posiada wskaźnik 16, Dania – 15,4, Norwe-gia – 14,4, Niemcy – 11,3, Szwecja – 11, Wiel-ka Brytania – 9,1, Czechy – 8, Hiszpania 5,5.

Biorąc pod uwagę problem starzejącego się społeczeństwa oraz niski przyrost natu-ralny, należy dążyć od uzyskania wskaźnika średniego dla krajów Unii Europejskiej tj. 9,8 na 1 tys. mieszkańców.

Przyczyny braku pielęgniarek – próba oceny własnej:

- niskie i dramatycznie niskie zarobki w po-równaniu do innych zawodów,

- mała atrakcyjność zawodu w opinii spo-łecznej, młodzież niezbyt chętnie i licznie wybiera ten kierunek studiów,

- absolwenci studiów pielęgniarskich, po-łożniczych często wyjeżdżają poza tery-torium RP, aby wykonywać zawód na lep-szych warunkach,

- absolwenci studiów pielęgniarskich

pierwszego stopnia wybierają studia ma-gisterskie na innych kierunkach,

- narażenie na wiele szkodliwych czynni-ków biologicznych, chemicznych i fizycz-nych,

- duże obciążenie psychofizyczne, - nadmierna ilość obowiązków również

spoza kompetencji zawodowych, - duża odpowiedzialność zawodowa, - małe możliwości awansu zawodowego, - deprecjonowanie zawodu przez władze

i pracodawców.

Zapotrzebowanie na opiekę pielęgniarską:W Polsce obserwujemy postępujący niż

demograficzny, wydłuża się średni wiek życia, a tym samym rośnie liczba chorych przewlekle, starych i niepełnosprawnych, co skutkuje wzrostem zapotrzebowania na opiekę pielęgniarską.

Prognozy wynikające z Raportu NRPiP – Zabezpieczenie Społeczeństwa Polskiego w Świadczenia Pielęgniarek i Położnych,

mówią że :– systematycznie zmniejszać się będzie

liczba zarejestrowanych pielęgniarek i po-łożnych,

– mimo zmniejszającej się liczby popu-lacji społeczeństwa polskiego nie wzro-śnie wskaźnik zatrudnionych pielęgnia-rek na 1000 mieszkańców. Wskaźnik będzie się zmniejszał z powodu większego tempa ubytku pielęgniarek niż ubytku naturalne-go ludności.

– w kontekście sytuacji demograficznej i epidemiologicznej społeczeństwa polskie-go istnieje zagrożenie dla możliwości reali-zacji świadczeń zdrowotnych w systemie ochrony zdrowia w Polsce w zawiązku z pro-gnozą liczby pielęgniarek i położnych.

Opracowanie na podstawie materiałów NIPiP oraz DOIPiP we WrocławiuUrszula Olechowska

STANOWISKO NR3/15/VII NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ

z dnia 26 czerwca 2015 r. w sprawie poparcia kampanii „Ostatni dyżur”Naczelna Rada Lekarska, głęboko zaniepokojona najnowszymi

prognozami dotyczącymi zabezpieczenia społeczeństwa polskie-go w opiekę pielęgniarską i położniczą przedstawionymi przez Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych i po zapoznaniu się z ideą projektu „Ostatni dyżur”, deklaruje poparcie dla tej kampanii. Na-czelna Rada Lekarska podkreśla, że samorządy zawodowe leka-rzy i lekarzy dentystów oraz pielęgniarek i położnych reprezen-tują środowiska, które są fundamentem demokratycznego życia publicznego w Polsce. Zrzeszają one osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i liczą łącznie ponad 600 tysięcy członków. Są głosem wykształconych, aktywnych i świadomych swojej roli w społeczeństwie obywateli.

Naczelna Rada Lekarska popiera kampanię „Ostatni dyżur”, gdyż zwraca ona uwagę społeczeństwa i polityków, na to, że po-prawa sytuacji pacjentów w Polsce nie jest możliwa bez pilnego rozwiązania problemów środowiska pielęgniarskiego.

Sekretarz Prezes Konstanty Radziwiłł Maciej Hamankiewicz

Stanowisko XXIV OgólnopolskiejKonferencji Młodych Lekarzy z dnia 30 maja 2015, w sprawie protestupielęgniarek i położnych

Lekarze i lekarze dentyści obradujący podczas XXIV Ogólnopolskiej Konferencji Komisji Młodych Lekarzy w dniach 29-31 maja 2015 roku w Gdańsku, mając na uwadze wspólne problemy w zapewnieniu odpowied-nich warunków pracy i godnej opieki nad pacjentami, wyrażają poparcie dla ogólnopolskiego protestu prowa-dzonego przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych.

Przewodniczący Komisji Przewodniczący Komisji ds. Młodych Lekarzy Młodych LekarzyNaczelnej Rady Lekarskiej Okręgowej Izby Lekarskiej w GdańskuLek, Filip Dąbrowski Lek. Łukasz Szmygel

LEKARZE POPIERAJĄ KAMPANIĘ „OSTATNI DYŻUR”

8 INFORMACJE

Delegację powyższą Krajowy Zjazd wyko-nał podejmując uchwałę Nr 19 VI Krajowe-go Zjazdu Pielęgniarek i Położnych z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie wysokości skład-ki członkowskiej oraz zasad jej podziału.

Krajowy Zjazd określił składkę członkow-ską w wysokości :

1) 1% miesięcznego wynagrodzenia za-sadniczego – w przypadku zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki lub położnej na podstawie umowy o pracę albo na podsta-wie stosunku służbowego.

2) 0,5 % miesięcznej emerytury, renty lub świadczenia przedemerytalnego.

3) 1% przeciętnego miesięcznego wyna-grodzenia dla przedsiębiorstw bez wypłat z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS za ostatni kwartał poprzedniego roku kalen-darzowego – w roku 2015 składka wynosi – 41, 38 zł.

- osoby wykonujące zawód pielęgniar-ki, położnej w ramach działalności go-spodarczej indywidualnej lub grupowej praktyki zawodowej,

- wpisane do rejestru Dolnośląskiej Okrę-gowej Izby Pielęgniarek i Położnych lecz nie wykonujące zawodu,

- pielęgniarki i położne wykonujące zawód wyłącznie poza terytorium Rzeczypo-spolitej Polskiej, które nie złożyły wnio-sku o wykreślenie z rejestru pielęgniarek i położnych.

4) W przypadku uzyskiwania dochodów jednocześnie ze źródeł, o których mowa w pkt 1 i 2, składka członkowska powinna być naliczona z jednego źródła, z tego z któ-rego wysokość składki jest wyższa.

5) W przypadku uzyskiwania dochodów jednocześnie z działalności gospodarczej oraz z innego źródła, o którym mowa w pkt. 1 i 2, składka członkowska powinna być

naliczona na podstawie pkt. 3 (w roku 2015 składka wynosi 41, 38 zł ), chyba że składka naliczona z innego źródła byłaby wyższa.

6) W przypadku zatrudnienia na podsta-wie umowy o pracę u więcej niż jednego pra-codawcy, wysokość składki członkowskiej obliczana jest od najwyższego miesięczne-go wynagrodzenia zasadniczego.

7) Z opłacania składek członkowskich zwolnione są pielęgniarki i położne :

- bezrobotne, które są zarejestrowane w urzędzie pracy,

- przebywające na urlopie wychowawczym lub pobierające zasiłek rehabilitacyjny,

- które zaprzestały wykonywania zawo-du i złożyły Oświadczenie o zaprzestaniu wykonywania zawodu.

Składki członkowskie są płatne do 15 dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni.

W przypadku braku wpłaty należnych składek za dwa pełne okresy, mogą być one dochodzone w drodze egzekucji.

Odpowiadając na wątpliwości dotyczą-ce sytuacji, w której pielęgniarka, położna jest niezdolna do pracy i pobiera wynagro-dzenia chorobowe albo też zasiłek chorobo-wy należy stwierdzić, że sytuacja ta nie ma wpływu na wysokość składki. W myśl §2 ust. 1 pkt. 1) cytowanej wyżej uchwały nr 19, miesięczną składkę członkowską określono na poziomie 1% miesięcznego wynagrodze-nia zasadniczego w przypadku zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki lub położnej na podstawie umowy o pracę albo na podsta-wie stosunku służbowego.

Rzeczony przepis nie uzależnia więc wy-sokości składki, od kwoty faktycznie otrzy-manego wynagrodzenia (netto lub brutto), a stanowi o miesięcznym wynagrodzeniu zasadniczym, to jest kwocie wynagrodze-nia zasadniczego wynikającej z treści umo-wy o pracę.

Podobnie, nie mają wpływu na określe-

nie wysokości składki faktyczne zmniejsze-nia kwoty otrzymanego wynagrodzenia z in-nych tytułów, jak choćby z tytułu zajęć ko-morniczych, czy też zwiększenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Reasumując należy stwierdzić, iż nieza-leżnie od długotrwałości okresu niezdolno-ści do pracy, wysokość składki członkow-skiej jest wyliczana w taki sam sposób, jako 1% od wynagrodzenia zasadniczego człon-ka samorządu. Analogicznie jest w przypad-ku składki przypadającej za okres urlopu macierzyńskiego.

Przypominamy również, że przejście na emeryturę, rentę lub świadczenie przed-emerytalne nie zwalnia z obowiązku opłaca-nia składki członkowskiej do czasu złożenia we właściwej okręgowej izbie oświadczenia o zaprzestaniu wykonywania zawodu.

W związku z tym, że pomoc finansowa w formie zapomogi, refundacji, bezpłatne-go szkolenia udzielana przez Okręgową Izbę uzależniona jest od udokumentowania sys-tematycznego opłacania składki członkow-skiej należy pamiętać, aby przy zmianie pra-codawcy pobrać zaświadczenie o okresie opłacania składek członkowskich na rzecz samorządu.

Składki można odprowadzać:1. Poprzez dział księgowo-finansowy

swojego pracodawcy – na konto Dolnoślą-skiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położ-nych we Wrocławiu. Przelew powinien za-wierać: nazwę zakładu pracy, imienny wy-kaz pielęgniarek i położnych oraz miesiąc za który wpłacana jest składka.

2. Samodzielnie – w kasie Dolnoślą-skiej Okręgowe Izby Pielęgniarek i Położ-nych we Wrocławiu, ul Powstańców Ślą-skich 50 w godzinach:

- poniedziałek 10 - 16- wtorek 8 - 13- środa 10 - 16- czwartek 8 - 13- w piątek kasa nieczynna

3. Na konto Dolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych

Bank PEKAO S A O/ Wrocław Nr 63 1240 6670 1111 0000 5641 0435 Przelew bankowy lub przekaz pocztowy

SKŁADKA CZŁONKOWSKA NA RZECZ SAMORZĄDU ZAWODOWEGOPIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCHLucyna Bogumił – Skarbnik DORPiP

W myśl art. 11 ust. 2 pkt 4 ) ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielę-gniarek i położnych ( Dz. U. Nr 174, poz.1038 ) członkowie samorządu są obo-wiązani regularnie opłacać składkę członkowską, której wysokość określa w drodze uchwały Krajowy Zjazd Pielęgniarek i Położnych.

9INFORMACJE

powinien zawierać: imię, nazwisko, adres zamieszkania pielęgniarki lub położnej oraz miesiąc za który wpłacana jest składka.

Członkowie DOIPiP we Wrocławiu opłaca-ją składki w oparciu o uprzednio złożone de-klaracje o sposobie odprowadzania składki:– deklaracja dla osób opłacających składkę za pośrednictwem pracodawcy (do złożenia

w zakładzie pracy)– deklaracja dla osób zatrudnionych na pod-stawie umowy o pracę– deklaracja dla osób pobierających rentę, emeryturę, świadczenie przedemerytalne– deklaracja dla osób wykonujących zawód w ramach praktyki indywidualnej– deklaracja dla osób nie wykonujących za-

wodu, wykonujących zawód za granicą, któ-re nie złożyły wniosku o wykreślenie z reje-stru.

Dodatkowych informacji na temat za-sad odprowadzenia składek członkow-skich można uzyskać w Dziale Księgowości DOIPiP nr tel. 71 333 57 06 lub u Skarbnika DORPiP nr tel. 71 333 57 07.

...............................................................................

miejscowość, data

Imię i nazwisko ..........................................................................................................

....................................................................................................................................

Adres zamieszkania ...................................................................................................

....................................................................................................................................

Telefon .......................................................................................................................

Pesel ...........................................................................................................................

Nr zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu |__|__|__|__|__|__|__|__|

AKTUALIZACJA DANYCHPrzebieg pracy zawodowej (poczynając od daty rozpoczęcia wykonywania zawodu)

nazwa zakładu pracy adres zakładu pracy Stanowisko i forma zatrudnienia*

okres zatrudnienia od........... do………

..............................................................................

podpis pielęgniarki / położnej

* rodzaje form zatrudnienia: umowa o pracę, stosunek służbowy, umowa cywilnoprawna, wolontariat, praktyki zawodowe

Załącznik nr 11 do uchwały nr 181/2013/VI DORPiP z dnia 13.11.2013 r.

PROSIMY O AKTUALIZACJĘ DANYCHPrzypominamy o obowiązku aktualizacji danych. Wszyscy, którzy

zmienili adres, nazwisko, miejsce zatrudnienia zobowiązani są do powiadomienia DOIPiP o zmianach za pomocą wniosku. Można go składać osobiście lub przesłać drogą pocztową na adres izby.

10 INFORMACJE

................................................................................................................................../nazwisko i imię/

Nr ewidencyjny: ......................................................................................................

................................................................................................................................../data urodzenia/ ................................................................................................................................../adres zamieszkania/

Deklaracja przystąpienia do Kasy Pomocy Koleżeńskiej

Pielęgniarek i Położnych przy DOIPIP we Wrocławiu

Proszę o przyjęcie mnie w poczet członków Kasy PKPiP, jednocześnie oświadczam, że:

1. Będę ściśle przestrzegać przepisów obowiązujących w Statucie oraz postanowień Zarządu KPKPiP 2. Opłacę wpisowe określone Statutem. 3. Deklaruję miesięczny wkład członkowski w wysokości: 4. Składki i raty pożyczek zobowiązuję się wpłacać na konto Kasy PK do 15 każdego miesiąca. 5. Zobowiązuję się zawiadomić Zarząd Kasy o każdej zmianie mojego miejsca zamieszkania. 6. W razie mojej śmierci wpłacone przeze mnie wkłady członkowskie po potrąceniu ewentualnego zadłużenia należy wypłacić:

...................................................................................................................................................................

zam. ......................................................ul. ................................................................... nr .............................

Nazwa Zakładu Pracy: ............................................................................................................................................................

Wrocław, dnia ...........................................................

/własnoręczny podpis/ ............................................

................................................................................................................................................................................................../potwierdzenie własnoręcznościpodpisu przez pracownika działu służb pracowniczych/

Uchwałą Zarządu KPK Pielęgniarek i Położnych z dnia: ......................................przyjętow poczet członków KPK PiP z dniem .......................................................

Pieczęć KPK PiP

................................................................ .............................................................................. ....................................................................... Skarbnik Sekretarz Przewodnicząca

ZASADY DZIAŁANIA KASY POŻYCZKOWEJ

11INFORMACJE

– Celem Kasy jest udzielanie członkom pomocy materialnej w formie pożyczek dłu-goterminowych.

– Kasę Pożyczkową tworzą członkowie, którzy są przyjmowani na podstawie złożo-nej deklaracji i wpłaceniu wpisowego w wy-sokości 10,00zł.

– CZŁONKAMI KASY POŻYCZKOWEJ MOGĄ BYĆ:

• pielęgniarki i położne czynne zawodowo, • emeryci i renciści będący członkami DOIPiP, • pracownicy Biura DOIPiP

– Uchwałę o przyjęciu w poczet członków Kasy podejmuje Zarząd.

– Składka członkowska wynosi 20,- zł mie-sięcznie płatne do 15 każdego miesiąca.

– Członek Kasy Pożyczkowej może ubie-gać się o udzielenie pierwszej pożyczki po upływie 6 miesięcy od przyjęcia w poczet członków Kasy składając w tym celu pisem-ny wniosek, a następnej po spłacie już za-ciągniętej pożyczki.

– Poręczycielami (2 osoby) udzielanej po-życzki muszą być tylko członkowie Kasy Po-życzkowej przy DOIPiP.

– Wnioski o udzielenie pożyczki są rozpa-trywane 1 raz w miesiącu przez Zarząd Ka-sy.

– Wysokość przyznanej pożyczki zależy od wysokości wkładów zgromadzonych na koncie wnioskodawcy, tj.: • wkłady od 100,- zł – pożyczka do 1000,- zł • wkłady od 200,- zł - pożyczka do 1500,- zł • wkłady od 400,- zł – pożyczka do 2000,- zł • wkłady od 800,- zł – pożyczka do 3000,- zł

– Pożyczki można odbierać tylko osobi-ście w Kasie Izby po uprzednim ustaleniu terminu odbioru z kasjerką.

– Wszystkie pożyczki należy bezwzględ-nie spłacić w maksymalnie 10 miesięcznych ratach do 15- każdego miesiąca w Kasie Izby lub na konto Kasy Pożyczkowej przy DOIPiP we Wrocławiu

– Konto Kasy Pożyczkowej przy DOIPiP:Bank PKO BP IV O/Wrocław nr: 56 1020 5242 0000 2702 0019 9224– Członek Kasy Pożyczkowej ma prawo

do zwrotu zgromadzonych wkładów tyl-ko w przypadku rezygnacji z członkostwa w Kasie i na pisemny wniosek złożony w Ka-sie Izby.

– Skreślenie następuje na wniosek człon-ka Kasy Pożyczkowej, po podjęciu uchwały, a osobie skreślonej przysługuje zwrot wkła-du członkowskiego w terminie 1 miesiąca od daty skreślenia.

– Skreślenie i zwrot wkładów może być wstrzymane w przypadku zadłużenia człon-ka Kasy, któremu starający się o skreślenie z listy członków kasy poręczał pożyczkę.

Informację o stanie swojego konta w Kasie Pożyczkowej można uzyskać w czasie dyżuru w każdą środę od godz. 15.00 do 16.30 w biurze DOIPiP przy ul. Powstańców Śl. 50 we Wrocławiu

osobiście lub pod numerem telefonu:

71/ 333 57 02; 71/ 364-04-44; 71/ 364-04-35 Informacje dotyczące działalności Ka-

sy Pożyczkowej wraz z wnioskami znaj-dują się na stronie internatowej DOIPiP we Wrocławiu

www.doipip.wroc.pl w zakładce KASA POŻYCZKOWA.

Siedzibą Kasy Pożyczkowej jest biuro Dolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu przy ul. Powstańców Śl. 50.

PRZY DOLNOŚLĄSKIEJ OKRĘGOWEJ IZBIE PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH WE WROCŁAWIU

Wrocław, dnia 27-05.2015 r

POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA

Dolnośląska Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu, działając w opar-ciu o art, 4 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r o sa-morządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. nr 174, poz. 1038 z późn. zm.) prosi o zajęcie stanowiska i wydanie opinii na poniżej opi-sany problem;

Pielęgniarki środowiska nauczania i wy-chowania w swej codziennej pracy mają problem z ustaleniem (z uwagi na różne in-terpretacje), czy szczoteczki jednorazowe-go użytku, po fluoryzacji przeprowadzonej wśród dzieci i młodzieży szkolnej w szko-łach podstawowych, należy uznać za odpa-dy medyczne (tym samym traktowane jako niebezpieczne i wymagające szczególnego postępowania) czy też za odpady komunal-ne (jako wyroby plastikowe).

Uprzejmie prosimy o niezwłoczne zaję-cie stanowiska, aby pielęgniarki środowi-ska nauczania i wychowania mogły przygo-tować się do prawidłowego postępowania z odpadami typu „szczoteczki po fluoryza-cji” w nowym roku szkolnym.

PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY WE WROCŁAWIU

Wrocław, dn. 11 czerwca 2015 r.

Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnychwe Wrocławiu

W odpowiedzi na pismo z dnia 27 maja 2015 r dotyczące traktowania szczoteczek po fluoryzacji Państwowy Powiatowy In-spektor Sanitarny informuje, że w/w szczo-teczki są po kontakcie ze śluzówkami jamy ustnej (flora bakteryjna jamy ustnej), ewen-tualnie z krwią (a�y, nadżerki), a tym sa-mym stanowią odpad medyczny potencjal-nie zakaźny podobnie jak szpatułki używa-ne w gabinetach lekarskich. Nadmieniam, że wyrób „plastikowy,, także może stano-wić zagrożenie epidemiologiczne.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 05 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwal-czaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2013 r. poz. 947 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z 09 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpa-dów (Dz. U. z 2014r. poz. 1923) numer kata-logowy 180103,180104.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny Paweł Wróblewski

CZY TO TEŻ ODPAD MEDYCZNY

12 OPINIE KONSULTANTÓW

Wrocław, 30.06.2015 r.

Regulamin organizacyjny podmiotu lecz-niczego określa przebieg procesu udzie-lania świadczeń zdrowotnych z zapewnie-niem właściwej dostępności i jakości tych świadczeń w jednostkach organizacyjnych. W regulaminie powinny znajdować się zapi-sy o organizacji i zadaniach poszczególnych jednostek organizacyjnych podmiotu lecz-niczego, w tym zakresy czynności pracow-ników oraz warunki współdziałania między tymi jednostkami dla zapewnienia spraw-ności funkcjonowania podmiotu lecznicze-go pod względem leczniczym, administra-cyjnym i gospodarczym.

W piśmie Dolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu z dnia 18.05.2015 r. opisano przykład dzia-łania pracodawcy w kontekście organiza-cji pracy pielęgniarek zatrudnionych w pod-miocie leczniczym posiadających w swej strukturze Oddział Stacji Dializ, który świad-czy całodobowo usługi (zabiegi HD) w trybie planowym i ostrym.

W obliczu przytoczonej w piśmie sytu-acji, należy zadać pytania natury organi-zacyjno - prawnej:

Jak jest przygotowana pielęgniarka pra-cująca w Oddziale Stacji Dializ do pracy na dowolnym (przypadkowym) oddziale?

Kto poniesie odpowiedzialność za polece-nie ustne zmiany stanowiska pracy w przy-padku popełnionego błędu?

Czy pielęgniarka ponownie wezwana na Oddział Stacji Dializ do zabiegu dializote-rapii zdąży na czas właściwie przygotować stanowisko dializacyjne?

Jak jest określona odpowiedzialność

i uprawnienia pielęgniarki zatrudnionej w Oddziale Stacji Dializ do pracy na dowol-nym oddziale?

Jak zabezpieczeni są pacjenci na dowol-nym oddziale, gdy pielęgniarka zostaje we-zwana do przeprowadzenia dializoterapii w trybie pilnym?

Prawidłowo podejmowane decyzje w zakresie organizacji pracy stanowią najlepszą gwarancję wysokiej jakości świadczeń oraz bezpieczeństwa pacjen-tów i personelu.

Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r. Art.11 i Art. 14 wskazuje, iż kierownicy zakładów opieki zdrowotnej oraz inne osoby udzielające świadczeń zdro-wotnych są zobowiązani do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się za-każeń i chorób zakaźnych oraz do wdroże-nia i zapewnienia funkcjonalnego systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpital-nych. Należy podkreślić, że niewłaściwa or-ganizacja pracy, a także nadmiar obowiąz-ków prowadzą zwykle do zaniedbań w za-kresie przestrzegania procedur, a tym sa-mym zwiększają ryzyko wystąpienia zaka-żeń szpitalnych. Rotacja pielęgniarek mię-dzy oddziałami podmiotów leczniczych bez właściwego określenia jej zasad i bez peł-nej analizy uwzględniającej nie tylko aspekt ekonomiczny ale także organizacyjno--prawny nie może być wprowadzana.

Do wiadomości:1. Konsultanta Krajowego w dziedzinie

pielęgniarstwa epidemiologicznego

OPINIA KONSULTANTA WOJEWÓDZKIEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA EPIDEMIOLOGICZNEGO

mgr Katarzyna SalikKONSULTANT WOJEWÓDZKI w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego dla województwa dolnośląskiego

Opinia w sprawie delegowania na podstawie polecenia ustnego pielęgnia-rek Oddziału Stacji Dializ do pracy w innych oddziałach podmiotu leczniczego, po zakończeniu planowych zabiegów dializoterapii na dyżurach nocnych.

Katowice, dnia 08.02.2014r.

Nawilżacze to wyroby medyczne szero-ko stosowane w medycynie, między innymi w oddziałach intensywnej terapii, oddzia-łach pooperacyjnych, karetkach pogoto-wia, do długotrwałej lub wysokoprzepły-wowej tlenoterapii u pacjentów oddycha-jących samodzielnie, otrzymujących tlen podawany przez maskę bądź wąsy. Warun-ki prawidłowego użycia wody sterylnej do zabiegów tlenoterapii powinny być zawar-te w aktualnej deklaracji producenta wyro-bu medycznego. Deklaracja jest oficjalnym dokumentem wytwórcy, którym należy się posługiwać.

W ostatnim czasie część producentów wody sterylnej dystrybuowanej w Polsce dokonało zmian w zakresie oznakowania tj. usunęło symbol przekreślonej dwójki. Fakt usunięcia symbolu wiąże się bezpośred-nio ze zmianami przepisów Dyrektywy Eu-ropejskiej. System dopuszczania wyrobów medycznych do obrotu i używania w Unii Europejskiej został zdefiniowany w dyrek-tywie dla wyrobów medycznych 93/42/EEC. 21 września 2007 roku opublikowana zo-stała dyrektywa 2007/47/EC, wprowadza-jąca wiele zmian w dyrektywie 93/42/ EEC i w systemie dopuszczania wyrobów do obrotu w Unii Europejskiej. Wprowadzo-ne zmiany stały się obligatoryjne z dniem 21 marca 2010 roku i objęły między inny-mi wprowadzenie definicji terminu „wy-rób jednorazowego użytku”, aby uniknąć wątpliwości co do jego znaczenia. Wprowa-

OPINIA KONSU LTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARST WA EPIDEMIOLOGI CZNEGO

Opinia Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa epide-miologicznego w sprawie używa-nia wody sterylnej do zabiegu tle-noterapii.

dr n. med. (-) Beata OchockaKONSULTANT KRAJOWYw dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego

13OPINIE KONSULTANTÓW

Olsztyn, 10.03.2015

Podawanie leków drogą dożylną lub do-mięśniową przez pielęgniarki środowisko-we/rodzinne jest realizacją wydanego zle-cenia lekarskiego przez lekarza ubezpiecze-nia zdrowotnego. To lekarz decyduje o le-czeniu, dawce leku, drodze podania w za-leżności od stanu pacjenta i choroby. Za to również ponosi odpowiedzialność. Wszyst-kie leki, które są zarejestrowane w Polsce, a dostępne na receptę do leczenia ambu-latoryjnego mogą być podawane zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i charak-terystyką produktu leczniczego.

Każdy lek niezależnie czy jest podawa-ny drogą dożylną, domięśniową czy doust-ną może wywołać u niektórych osób reak-cje niepożądane. Producenci leków poda-ją w ulotkach załączonych do leku, że da-ny preparat należy podawać wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem personelu me-dycznego przeszkolonego w zakresie oce-ny i leczenia reakcji anafilaktycznych. Pa-cjenta należy obserwować w celu wykrycia działań niepożądanych po każdym poda-niu leku. W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości lub objawów nietolerancji w trakcie podawania leku, leczenie należy natychmiast przerwać. Dostępne musi być wyposażenie do resuscytacji krążeniowo--oddechowej oraz leki stosowane w lecze-niu ostrych reakcji anafilaktycznych.

Pielęgniarki realizujące zlecenia lekarskie w zakresie podawania leków są zobowiąza-ne stosować zasady podawania zamiesz-czone w informacji o leku (ulotce) lub wyni-kające ze zlecenia lekarskiego. Należy zatem wnikliwie zapoznać się z ulotką dołączoną do leku i przestrzegać zaleceń producenta. Jeżeli zlecenie lekarskie stoi w sprzeczności z zaleceniami bezpieczeństwa jakie poda-

je producent leku, to należy skonsultować to z lekarzem, który zlecenie wystawił. Po-nadto prawo odmowy podania przez pielę-gniarkę leku zleconego przez lekarza okre-śla przepis art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 15 lip-ca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położ-nej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1435, z późn. zm.). Pielęgniarka odmawiając wykonania zlece-nia lekarskiego podaje wówczas przyczynę odmowy w formie pisemnej.

Podczas realizacji wydanego przez leka-rza ubezpieczenia zdrowotnego zlecenia le-karskiego, zawierającego nazwę i dawkę le-ku, drogę podania, czasokres, które w pełni pokrywają się z charakterystyką produktu leczniczego oraz gdy preparat dopuszczony jest do leczenia ambulatoryjnego, dostępny na receptę i nie jest zarezerwowany tyl-ko do leczenia w warunkach szpitalnych nie zachodzą podstawy do odmowy wyko-nania takiego zlecenia przez pielęgniarkę. Pielęgniarki podstawowej opieki zdrowot-nej mają obowiązek współpracować z leka-rzem podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarzami ambulatoryjnej opieki specjali-stycznej, również w kwestii realizacji wyda-wanych zleceń lekarskich.

Osoba ubezpieczona ma gwarantowa-ne świadczenia pielęgniarskie mocą rozpo-rządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 wrze-śnia 2013 r. w sprawie świadczeń gwaranto-wanych z zakresu podstawowej opieki zdro-wotnej (Dz. U. poz. 1248, oraz z 2014 r. poz. 1440 i 1914). Nadmieniam, iż zadania pielę-gniarki podstawowej opieki zdrowotnej są wyraźnie określone w załączniku Nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu za-dań lekarza, pielęgniarki i położnej podsta-wowej opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 214, poz. 1816).

OPINIA KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIEPIELĘGNIARSTWA RODZINNEGO

OPINIA KONSU LTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARST WA EPIDEMIOLOGI CZNEGO

Beata Ostrzycka KONSULTANT KRAJOWY w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego

Opinia w sprawie podawania przez pielęgniarki środowiskowe/ rodzinne le-ków drogą dożylną (w tym wlewów kroplowych) oraz leków podawanych w iniekcjach domięśniowych (takich jak żelazo, antybiotyki)

dzono definicję: „wyrób przeznaczony do użycia tylko jeden raz przez pojedyncze-go pacjenta”. Ponadto w wymaganiach za-sadniczych zapisano wymóg spójnej inter-pretacji terminu „jednorazowego użytku” w całej Wspólnocie.

Symbol:

oznacza więc, że produkt może być sto-sowany jeden raz u jednego pacjenta. Sym-bol ten jest zaczerpnięty z normy DIN EN 980:2008-08: „Symbole graficzne stoso-wane do etykietowania urządzeń medycz-nych”. Wprowadzone zmiany do Dyrektywy Europejskiej, w tym doprecyzowanie defini-cji „wyrób jednorazowego użytku” spowo-dowały iż część producentów wody steryl-nej wskazuje na stosowanie jej u więcej niż jednego pacjenta.

Należy zachować ostrożność przy zaleca-niu sposobu stosowania, szczególnie u pa-cjentów poddawanych izolacji z powodu choroby zakaźnej, zakażenia czynnikiem alarmowym lub zwiększonej podatności na zakażenie – w takich sytuacjach decyzja o ponownym użyciu wody w systemach do nawilżania tlenu powinna wiązać się z oce-ną stanu pacjenta, rodzaju prowadzonej te-rapii oraz możliwości dekontaminacji sys-temu nawilżania.

14 INFORMACJE

Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej ma-ją prawo do leczenia planowanego poza granicami kraju w zakresie świadczeń gwa-rantowanych. Przed podjęciem planowane-go leczenia należy uzyskać zgodę:

1) dyrektora oddziału wojewódzkiego Na-rodowego Funduszu Zdrowia, gdy leczenie planowane ma być przeprowadzone w pań-stwach Unii Europejskiej na podstawie prze-pisów implementujących dyrektywę trans-graniczną i dotyczy świadczeń opieki zdro-wotnej znajdujących się w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 4 listopada 2014 ro-ku w sprawie wykazu świadczeń opieki zdro-wotnej wymagających uprzedniej zgody dy-rektora oddziału wojewódzkiego Narodo-wego Funduszu Zdrowia oraz w państwach Unii Europejskiej /Europejskiego Porozu-mienia o Wolnym Handlu (EFTA) na podsta-wie przepisów o koordynacji systemów za-bezpieczenia społecznego i dotyczy świad-czeń, które nie mogą być udzielone w kraju w terminie niezbędnym,

2) Prezesa NFZ, gdy leczenie planowa-ne ma być przeprowadzone poza granica-mi kraju na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finan-sowanych ze środków publicznych i dotyczy świadczeń, których aktualnie nie wykonuje się w kraju.

Wykaz świadczeń opieki zdrowotnej,

w przypadku których zwrot kosztów, wyma-ga uprzedniej zgody dyrektora oddziału wo-jewódzkiego NFZ, obejmuje:

- świadczenia opieki zdrowotnej wymaga-jące pozostania pacjenta w szpitalu co naj-mniej do dnia następnego, bez względu na rodzaj udzielanych świadczeń,

- leczenie w ramach programów leko-wych, o których mowa w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696 z późn. zm.)

- terapia izotopowa,- teleradioterapia stereotaktyczna,- teleradioterapia hadronowa wiązką pro-

tonów,- terapia hiperbaryczna,- wszczepienie pompy baklofenowej w le-

czeniu spastyczności opornej na leczenie farmakologiczne,

- badania genetyczne,- pozytonowa tomografia emisyjna,

- badania medycyny nuklearnej,- tomografia komputerowa,- rezonans magnetycznyUzyskanie zgody dyrektora oddziału wo-

jewódzkiego NFZ może nastąpić, gdy zosta-ną spełnione następujące kryteria:

- dotyczy świadczeń, które nie mogą być udzielone w kraju w terminie niezbędnym dla stanu zdrowia (zbyt długi okres na czas oczekiwania na leczenie w kraju),

- wnioskowane leczenie jest świadcze-niem gwarantowanym.

Wniosek o wydanie zgody dyrektora od-działu wojewódzkiego NFZ wypełnia w od-powiedniej części wnioskodawca, następ-nie przekazuje do dalszego wypełnienia le-karzowi ubezpieczenia zdrowotnego, posia-dającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny właści-wej ze względu na zakres wnioskowanego leczenia lub badań diagnostycznych. Wnio-sek należy złożyć w oddziale wojewódz-kim Narodowego Funduszu Zdrowia wraz z dokumentacją medyczną w zakresie ob-jętym wnioskiem oraz pisemną informacją o czasie oczekiwania świadczeniobiorcy na udzielenie świadczenia.

Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ może w drodze decyzji administracyjnej, odmówić zgody, jeżeli świadczenie opieki zdrowotnej:

- nie jest świadczeniem gwarantowanym,- może zostać udzielone w kraju przez

świadczeniodawcę posiadającego umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w terminie nieprzekraczającym dopuszczal-nego czasu oczekiwania świadczeniobior-cy na udzielenie świadczenia, którego wnio-sek dotyczy,

- stwarza dla zdrowia świadczeniobiorcy znaczne ryzyko, którego nie równoważą po-tencjalne korzyści zdrowotne, jakie może on odnieść dzięki uzyskaniu tego świadczenia,

- stwarza znaczne zagrożenie zdrowotne dla społeczeństwa,

- ma zostać udzielone przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, dzia-łający w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, co do którego zachodzą istotne wątpliwości w zakresie przestrzegania standardów jako-ści i bezpieczeństwa, ustanowionych przez państwo, w którym udziela on świadczeń zdrowotnych.

Koszty leczenia uzyskanego za granicą,

na które została wydana zgoda dyrektora OW NFZ, pokrywane są w całości przez pa-cjenta bezpośrednio w placówce w innym państwie członkowskim UE/EFTA, w któ-rej zostało przeprowadzone leczenie. Moż-na uzyskać zwrot kosztów planowanego le-czenia po złożeniu wniosku o zwrot kosz-tów świadczeń opieki zdrowotnej, będą-cych świadczeniami gwarantowanymi. Od-dział wojewódzki NFZ zwraca koszty lecze-nia do wysokości odpowiadającej kwocie fi-nansowania danego świadczenia zdrowot-nego w kraju.

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia może skierować świadczeniobiorcę do prze-prowadzenia poza granicami kraju leczenia lub badań diagnostycznych należących do świadczeń gwarantowanych, których aktu-alnie nie wykonuje się w kraju kierując się niezbędnością udzielenia takiego świad-czenia w celu ratowania życia lub poprawy zdrowia wnioskodawcy. Koszty są finanso-wane z budżetu państwa, z części pozosta-jącej w dyspozycji ministra zdrowia.

Wniosek o skierowanie Prezesa Narodo-wego Funduszu Zdrowia wypełnia w od-powiedniej części wnioskodawca i prze-kazuje do dalszego wypełnienia lekarzowi ubezpieczenia zdrowotnego – specjaliście w dziedzinie medycyny właściwej ze wzglę-du na zakres wnioskowanego leczenia lub badań diagnostycznych posiadającego ty-tuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych. Wniosek należy złożyć w centrali Narodo-wego Funduszu Zdrowia w Warszawie wraz z dokumentacją medyczną w zakresie obję-tym wnioskiem.

Wzory wniosków o wydanie zgody dy-rektora oddziału wojewódzkiego Narodo-wego Funduszu Zdrowia oraz Prezesa NFZ na uzyskanie leczenia poza granicami kra-ju znajdują się w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 4 listopada 2014 roku w spra-wie wydawania zgody na uzyskanie świad-czeń opieki zdrowotnej poza granicami kra-ju oraz pokrycie kosztów transportu (Dz. U. poz. 1551).

Podstawy prawne:1) Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku

o świadczeniach opieki zdrowotnej finan-sowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581 j.t.)

2) Rozporządzenie Ministra Zdrowia

POZA GRANICAMI KRAJU INFORMACJE WSTĘPNE O LECZENIU PLANOWANYM OBYWATELI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POZA GRANICAMI KRAJU

Opracowała:Jolanta Kubajka-PiotrowskaDział merytoryczny w biurze Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych

15INFORMACJE

z dnia 4 listopada 2014 roku w sprawie wy-kazu świadczeń opieki zdrowotnej wyma-gających uprzedniej zgody dyrektora od-działu wojewódzkiego Narodowego Fundu-szu Zdrowia (Dz. U. poz. 1545)

3) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 listopada 2014 roku w sprawie wydawania zgody na uzyskanie świadczeń opieki zdro-wotnej poza granicami kraju oraz pokrycie kosztów transportu (Dz. U. poz. 1551)

4) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 listopada 2014 roku w sprawie wzo-ru wniosku o zwrot kosztów świadczeń

opieki zdrowotnej udzielonych poza grani-cami kraju (Dz. U. poz. 1538)

5) Rozporządzenie Parlamentu Europej-skiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordyna-cji systemów zabezpieczenia społecznego (Tekst mający znaczenie dla EOG i dla Szwaj-carii) (Dz. U. L 200 z 7.6.2004. str. 1).

6) Rozporządzenie Parlamentu Euro-pejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 roku dotyczące wykony-wania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabez-

pieczenia społecznego (Tekst mający zna-czenie dla EOG i dla Szwajcarii) (Dz. U. L 284 z 30.10.2009. str. 1).

7) Decyzja nr S3 z dnia 12 czerwca 2009 roku określająca świadczenia objęte za-kresem art. 19 ust. 1 i art. 27 ust. 1 rozpo-rządzenia Parlamentu Europejskiego i Ra-dy (WE) nr 883/2004 oraz art. 25 lit. A) pkt 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 (Tekst mający zna-czenie dla EOG oraz dla Umowy między WE a Szwajcarią) (2010/C 106/10).

Podczas upałów, gdy temperatura powie-trza osiąga 30°C i więcej, nasila się ryzyko udaru cieplnego i przegrzania organizmu. W tym czasie należy otoczyć szczególną tro-ską dzieci, osoby starsze i chore. Stosowa-nie poniższych zasad pozwoli uniknąć udaru cieplnego lub przegrzania organizmu.

PRZYSTOSOWANIE DOMU LUB MIESZKANIA• utrzymywanie temperatury powietrza

w pomieszczeniach do 32°C w dzień i do 24°C w nocy;

• odsłanianie i otwieranie okien w nocy i wcześnie rano, gdy na zewnątrz tempera-tura powietrza jest niższa;

• zamykanie oraz zasłanianie okien zasło-nami lub żaluzjami, również w klimatyzowa-nych pomieszczeniach;

• wyłączanie w miarę możliwości sztucz-nego oświetlenia i urządzeń elektrycznych;

UNIKANIE UPAŁU• przebywanie w najchłodniejszych po-

mieszczeniach w domu;• unikanie forsownego wysiłku fizyczne-

go;• unikanie wychodzenia na zewnątrz

w czasie największych upałów, w szczegól-ności między godziną 10:00 a 15:00;

• spędzanie w miarę możliwości 2-3 godzin w chłodnym miejscu (np. w klimatyzowa-nych budynkach użyteczności publicznej);

• stosowanie kosmetyków z wysokim fil-trem UV;

• nigdy nie należy zostawiać dzieci ani zwierząt w samochodach, nawet na chwilę;

CHŁODZENIE I NAWADNIANIE ORGANIZMU• branie częstych,

chłodnych pryszniców lub kąpieli oraz sto-sowanie chłodnych okładów na ciało;

• noszenie jasnych, lekkich, luźnych, ba-wełnianych lub lnia-nych ubrań oraz na-krycia głowy i okula-rów przeciwsłonecz-nych z filtrem UV;

• noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia;

• picie dużej ilości wody;• unikanie spożywania napojów alkoholo-

wych;• spożywanie chłodnych, lekko solonych

potraw oraz owoców i warzyw o wysokiej zawartości potasu (pomidory, pomarańcze, sałaty, ogórki, marchew);

• przechowywanie żywności, szczegól-nie łatwo psującej się, w warunkach chłod-niczych;

• jeśli w Twoim otoczeniu mieszkają osoby w podeszłym wieku, chore lub samotne - od-wiedzaj je i w razie potrzeby udziel pomocy;

• przechowywanie leków w temperaturze poniżej 25°C lub w lodówce (należy zapo-znać się z instrukcją zamieszczoną na opa-kowaniu);

UDZIELANIE POMOCY• w przypadku wystąpienia objawów, ta-

kich jak: zawroty głowy, nudności, przyspie-szona akcja serca lub stan podgorączkowy, należy natychmiast udać się do chłodnego miejsca;

• zwilżyć twarz, ręce i nogi, a następnie zwrócić się o pomoc do najbliższego punktu opieki medycznej;

• do osoby, która majaczy, ma drgawki, gorącą i suchą skórę, traci przytomność, niezwłocznie należy wezwać lekarza lub po-gotowie ratunkowe;

- przenieść osobę w chłodniejsze miejsce;- ułożyć na plecach z nogami i miednicą

uniesionymi wyżej niż tułów;podczas oczekiwania na przybycie lekarza lub pogotowia należy: - obniżać temperaturę ciała poprzez: – przyłożenie zimnych okładów w okolice

szyi, pach i pachwin,– nieprzerwane wachlowanie,– spryskiwanie skóry wodą o temperatu-

rze 25-30 °C.• nie należy podawać żadnych leków;• osobę, która straciła przytomność nale-

ży ułożyć na boku.

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS UPAŁÓW

GŁÓWNY INSPEKTOR SANITARNY ZALECA http://www.gis.gov.pl

16 PIELĘGNIARSTWO

PACJENT OBJĘTY DOCHODZENIEM – OSOBA SPEŁNIAJĄCA PONIŻSZE KRYTERIA: • osoba z ostrą infekcją dróg oddecho-

wych przebiegającą z gorączką (≥ 38ºC) i kaszlem, objawami wskazującymi na cho-robę śródmiąższową płuc (np. zapalenie płuc lub zespół ostrej niewydolności odde-chowej) w obrazie klinicznym lub radiolo-gicznym

ORAZ wymagająca przyjęcia do szpitala ORAZ bez potwierdzenia innego czynnika

etiologicznego ORAZ co najmniej jedno z poniższych:

1 - która w okresie 14 dni przed wystąpie-niem pierwszych objawów przebywała/podróżowała na teren Bliskiego Wscho-du, w szczególności na tereny gdzie od-notowano przypadki zakażenia MERS--CoV lub do krajów gdzie udokumento-wano* krążenie wirusa wśród wielbłą-dów jednogarbnych (dromaderów).

2 - miała w okresie 14 dni przed wystąpie-niem pierwszych objawów bliski kontakt z przypadkiem potwierdzonym lub praw-dopodobnym w czasie gdy wspomniany przypadek miał objawy kliniczne.

3 - chory jest częścią klastra dwóch lub więcej przypadków choroby układu od-dechowego o ciężkim przebiegu, które wystąpiły w okresie 14 dni, i u których jest rozważane zakażenie MERS-CoV.

4 - pracownik opieki medycznej, zajmują-cy się pacjentami z ostrymi zakażeniami układu oddechowego, w szczególności wymagającymi intensywnej opieki me-dycznej, niezależnie od miejsca zamiesz-kania i historii podróży.

LUB 1 - osoba z ostrą chorobą układu oddecho-

wego, niezależnie od jej przebiegu, która w okresie 14 dni przed początkiem obja-

wów spełniała co najmniej jedno z poniż-szych kryteriów:

2 - miała bliski kontakt z przypadkiem po-twierdzonym lub prawdopodobnym w czasie gdy wspomniany przypadek miał objawy kliniczne.

3 - była pracownikiem opieki medycznej w kraju gdzie odnotowano transmisję za-każenia MERS-CoV w jednostkach ochro-ny zdrowia.

4 - miała bliski kontakt z wielbłądami jed-nogarbnymi lub była narażona np. po-przez spożycie na produkty pochodzące od wielbłąda (w tym surowe mięso, nie-pasteryzowane mleko lub mocz) w kra-jach gdzie stwierdzono krążenie wirusa wśród wielbłądów jednogarbnych (dro-maderów) lub w krajach gdzie odnoto-wano przypadki zakażenia MERS-CoV wśród ludzi.

PRZYPADEK PRAWDOPODOBNY • Osoba z radiologicznym lub histopatolo-

gicznym potwierdzeniem choroby płuc (np. śródmiąższowego zapalenia płuc) lub ze-społem ostrej niewydolności oddechowej; bez potwierdzenia laboratoryjnego

ORAZ która miała bliski kontakt z przy-padkiem potwierdzonym laboratoryjnie

ORAZ przyczyna choroby nie została wcześniej określona jako spowodowana in-nym czynnikiem etiologicznym.

PRZYPADEK POTWIERDZONY • Osoba z laboratoryjnym potwierdze-

niem zakażenia MERS-CoV.

* Zgodnie z opracowaniami WHO (http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/mers-5-february-2015.pdf; http://www.who.int/mediacentre/factsheets/mers-cov/en/) przygo-towanymi na podstawie dostępnych publikacji krążenie wirusa wśród wielbłądów udokumento-wano w Arabii Saudyjskiej, Egipcie, Omanie, Ka-tarze, Sudanie i Somalii.

DEFINICJE I KLASYFIKACJA PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA KORONAWIRUSEM – MIDDLE EAST RESPIRATORY SYNDROME CORONAVIRUS (MERS-COV)

KOMUNIKATY ICNP

NOWA WERSJA SŁOWNIKA ICNP(R)INTERNATIONAL CLASSIFICATION FOR NURSING PRACTICE

Dodano:2015-04-21

Szanowni Państwo, uprzejmie informujemy, że dostępna jest

już nowa wersja Słownika ICNP(R) Inter-national Classification for Nursing Practi-ce. Klasyfikacja jest rekomendowana przez WHO, Międzynarodową Radę Pielęgniarek (ICN) i Radę ds e-zdrowia w Pielęgniarstwie przy Centrum Systemów Informacyjnych (CSIOZ) do wdrożenia do dydaktyki, prak-tyki i nauki jako element podnoszenia jako-ści dokumentowania, opieki i pomiaru za-potrzebowania na opiekę – niezbędny dla informatyzacji ochrony zdrowia w Polsce.

Wersja polska została opublikowana 13 kwietnia 2015 r. i jest dostępna na stronie ICN pod adresem http://www.icn.ch/what--we-do/icnpr-translations/.

Wersja interaktywna Klasyfikacji będzie dostępna pod adresem http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/.

Zainteresowanych warsztatami ICNP pro-simy o kontakt z organizatorem – Fundacją UM w Łodzi: anna.rykiert@fumed.lodz.pl?

W razie pytań pozostajemy do Państwa dyspozycji.

SERDECZNE GRATULACJE dla

Elżbiety Garwackiej-Czachorz okazji obrony pracy doktorskiej.

Kolejnych sukcesów w życiu zawodowym i rodzinnym, poczucia że wszystko idzie

we właściwym kierunku oraz dużo szczęścia

życzy Zarząd Oddziału

Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

we Wrocławiu

17PIELĘGNIARSTWO

CZYM SĄ DOPALACZE?Dopalacze – stosowana w Polsce, potocz-

na nazwa różnego rodzaju produktów za-

wierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kon-trolowanych przez ustawę o przeciwdziała-

niu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wy-wołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegali-zowanych.

RYS HISTORYCZNY„Dopalacze” są nierozerwalnie połą-

czone z terminem „dopingu”.Praktyki, mające na celu wzmożenie siły,

pokonanie uczucia zmęczenia są tak stare, jak ludzkość.

Już w czasach prehistorycznych mieli-śmy do czynienia z „dopingiem”. Używa-no „różnych roślin” aby poprawić swo-ją sprawności fizycznej, ponieważ jej rola miała zasadnicze znaczenie dla utrzyma-nia się przy życiu.

„Dopalacz” czy też „dopalacze” to termin nie posiadający cha-rakteru naukowego. Używa się go potocznie dla nazwania gru-py różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym bądź faktycz-nym działaniu psychoaktywnym, nieznajdujących się na liście substan-cji kontrolowanych działaniem ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Sprzedaż wyżej wspomnianych substancji lub mieszanek odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanych sklepów, tzw. „smart shops” Nazwa „smart shop” pochodzi od rzekomych własności sprzedawanych sub-stancji reklamowanych jako usprawniające funkcje poznawcze – tzw. „smart drugs”.

INFOLINIA DOT. ŚRODKÓW ZASTĘPCZYCH TZW. DOPALACZY

TEL. 800- 060-800

DOPALACZE– CO POWINNAŚ WIEDZIEĆ? MATERIAŁY Z STRONY WSSE WE WROCŁAWIU

18 PIELĘGNIARSTWO

Problem „dopingu” obecny był również w starożytnej Grecji. Atleci bardzo często posiłkowali się specjalną dietą i grzybami halucynogennymi w celu poprawienia wy-dolności.

Towarzyszące nieodłącznie historii spo-łeczeństw rozliczne działania wojenne i związana z tym konieczność wykazywa-nia sprawności bojowej, fizycznej i odpor-ności psychicznej, dostarczają także wiele przykładów stosowania wszelkiego rodzaju środków pobudzających. Kroniki wojen no-tują wiele metod pobudzania waleczności żołnierzy, a także uśmierzania bólu.

Po raz pierwszy termin „dopingu” pojawił się w słowniku angielskim w 1889 roku jako „mieszanka opium i narkotyków stosowana u koni”.

W dialekcie południowo-afrykańskie-go szczepu Kaffir słowo „doping” oznacza-ło narkotyczny płyn używany przez człon-ków szczepu podczas religijnych ceremo-nii. W żargonowym języku amerykańskim oznaczało również oszołomienie wywołane spreparowanym tytoniem, do którego do-dano ziela Datura.

Pomimo, iż problem „dopingu” istnieje od zarania dziejów to dopiero w roku 1963--65 powstały pierwsze regulacje antydopin-gowe.

W 1968 roku wprowadzono pierwsze ba-dania antydopingowe (u koni)

POPULARNOŚĆ ŚRODKÓW PSYCHOTROPOWYCH

LATA 60-70 XX W.Klej Butapren (toluen), bieluń (alkaloidy

tropanowe), „kompot” (polska heroina).

Lata 80-90 XX w.Kompot, butapren, bieluń.Lata 90-2000 Heroina, amfetamina, marihuana, koka-

ina.

Od 2000 roku Halucynogenne pochodne amfetaminy,

„street drugs”, „party drugs”Substancje psychoaktywne zawarte w le-

kach OTC (dekstrometorfan, pseudoefedry-na)

Od 2008 roku „dopalacze”

Skąd się wzięły „dopalacze”Przyczyny popularności „dopalaczy ”Problem tzw. dopalaczy ma charakter

ogólnoświatowy. Borykają się z nim co naj-mniej od połowy lat 80. XX w. Stany Zjedno-czone, Kanada, Australia i większość krajów Unii Europejskiej.

Do 2008 roku dopalacze w Polsce wystę-powały sporadycznie w internecie – w skle-pach ze sprzedażą wysyłkową. Zjawisko

miało ograniczony charakter. Pierwszy stacjonarny sklep został otwar-

ty w Łodzi w roku 2008 na przełomie sierp-nia i września. Fakt ten wywołał szeroką de-batę społeczną i wzbudził zainteresowanie mediów, społeczności lokalnej oraz władz. Okazało się, że nie ma prawnych instrumen-tów pozwalających na zamknięcie sklepu. Oferowane produkty sprzedawane były pod szyldem wyrobów kolekcjonerskich.

Do końca 2008 roku otwarto ponad 40 stacjonarnych sklepów. Dopalacze sta-ły się problemem na skalę kraju stąd pilna konieczność legislacji tego zjawiska. Kon-sekwencją była nowelizacja ustawy o prze-ciwdziałaniu narkomanii, w której poszerzo-no listę substancji kontrolowanych – wpro-wadzono 15 dodatkowych roślin najczę-

ściej występujących w składzie dopalaczy oraz syntetyczny kanabinoid JWH-018. No-welizacja weszła w życie w dniu 8 maja 2009 roku. Jej celem było ograniczenie handlem dopalaczami. Niestety na miejscu zakaza-nych substancji pojawiły się nowe. W roku 2009 liczba sklepów oferujących w sprzeda-ży dopalacze wzrosła do 264.

2 października 2010 roku decyzją GIS-u zamknięto 1378 sklepów z dopalaczami.

W 2010 r. zidentyfikowano 170 interneto-wych sklepów z narkotykami, z których:

• 30 oferowało zarówno „legalne dopala-cze”, jak i grzyby halucynogenne, zazwyczaj z szerokim wyborem produktów należących do obu grup,

• 34 oferowały wyłącznie grzyby halucy-nogenne,

19PIELĘGNIARSTWO

• 106 sprzedawało „legalne dopalacze.

Kolejna nowelizacja weszła w życie 27.11. 2010 roku zmieniła ona ustawę o Państwo-wej Inspekcji Sanitarnej oraz o przeciw-działaniu narkomanii, w której m.in. zdele-galizowano wytwarzanie, handel i reklamę wszelkich środków zastępczych, które zde-finiowano jako:

substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślinę, grzyba lub ich część, zawierające taką substancję, używane za-miast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych ce-lach jak środek odurzający lub substan-cja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulo-wane na podstawie przepisów odrębnych.

Ustawa ta zakłada również, iż w przypad-

ku uzasadnionego podejrzenia, że produkt stwarza zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, właściwy państwowy inspektor sanitarny wstrzymuje, w drodze decyzji, jego wytwa-rzanie lub wprowadzanie do obrotu lub na-kazuje wycofanie produktu z obrotu na czas do 18 miesięcy. W przypadku potwierdze-nia, iż jest to środek zastępczy PPIS ma obo-wiązek nałożyć karę finansową w wysoko-ści od 20 tys. zł do 1 mln zł na ich dystrybu-torów i producentów.

– osoby prowadzące reklamę lub promo-cję środków zastępczych podlegają karze grzywny, ograniczenia wolności albo po-zbawienia wolności do roku.

Obrót hurtowy i detaliczny dopalaczy prowadzony jest i/lub był za pośrednictwem wyspecjalizowanych sklepów typu „smart shop” lub na specjalnie utworzonych stro-

nach internetowych adresowanych do mło-dych odbiorców.

Określenie „smart shop” wywodzi się od nazwy oferowanych produktów „smart drugs” – definiowanych jako inteligentne le-ki, które mają wpływ na rozszerzenie funkcji poznawczych. Jednakże pod tą nazwą kryją się środki o szkodliwym działaniu na zdro-wie.

Z prowadzonego monitoringu światowe-go rynku wynika, że liczba środków zalicza-nych do dopalaczy stale wzrasta, ciągle syn-tezowane są nowe związki psychoaktywne o działaniu stymulującym.

„Rynek dopalaczy reaguje na prawo tak jak bakteria na nowe antybiotyki – mutuje się”. ( dr. E. Bednarek)

Dopalacze są reklamowane czy nawet promowane, jako bezpieczna (?!) alternaty-wa dla narkotyków.

Czy rzeczywiście?Co tak naprawdę zawierają dopalacze?

Z czego się składają?

SUBSTANCJE ZAWARTE W DOPALACZACH Substancje: naturalne – ziołowe syntetyczne – „party pills” Stymulanty Relaksanty Psychodeliki Halucynogeny

SKŁADNIKI NATURALNE – MIESZANKI ZIOŁOWEWystępują jako susz roślinny często w po-

staci skrętów. Działają podobnie jak kono-

pia indyjska- lekko psychodelicznie. Do działań niepożądanych zaliczamy:-silne bóle głowy,-bóle w okolicy klatki piersiowej,-problemy z oddychaniem,-zmęczenie psychiczne i fizyczne,-stany lękowe,-problemy z koncentracją.

ZAGROŻENIAZa efekt narkotyczny odpowiadają nie-

przebadane w większości syntetyczne kana-binoidy, które w odróżnieniu od THC można przedawkować.

Niektóre mieszanki ziołowe mają w swo-im składzie nawet do 10 różnych roślin za-wierających różne składniki psychoaktyw-ne (alkaloidy).

Paląc mieszankę ziołową wprowadzamy do organizmu wiele różnych substancji oraz bliżej nieokreślone produkty spalania. Jed-noczesne oddziaływanie na organizm i na umysł substancji o różnym lub wręcz prze-ciwnym działaniu może być niebezpieczne i nieprzewidywalne w skutkach.

Mieszanki ziołowe można łatwo przedaw-kować.

Skład mieszanek ziołowych jest różny w każdym produkcie.

Producenci mieszanek ziołowych stara-ją się wzmocnić ich działanie nie biorąc pod uwagi bezpieczeństwa i szkodliwości ich za-żywania.

LEGALNOŚĆWiększość zidentyfikowanych syntetycz-

nych kanabinoidów odpowiedzialnych za efekt narkotyczny w mieszankach jest ob-jętych kontrolą w: Austrii, Niemczech, Da-nii, Estonii, Rumunii, Szwecji, Anglii, Irlandii, Luksemburgu, na Litwie, Łotwie, we Wło-szech, Francji, USA. W Polsce na dzień dzi-siejszy kontrolą objęty jest tylko JWH-018. Obecne prace legislacyjne zmierzają do umieszczenia na liście substancji kontrolo-wanych także, pozostałe zidentyfikowane syntetyczne kanabinoidy

MIESZANKI ZIOŁOWE TYPU SPICESpice jest nazwą firmową dla miesza-

nin aromatycznych, psychoaktywnych ziół sprzedawanych w tzw. „smartshopach”

20 PIELĘGNIARSTWO

w Europie, Kanadzie i w innych częściach świata od 2004 jako kadzidło, jak również przez Internet jako „ziołowa mieszanka do palenia”.

Chociaż producenci oficjalnie ostrzega-ją przed spożywaniem Spice przez ludzi, to zwykle są one palone, ze względu na ich działanie zbliżone do konopi indyjskich (Ca-nabis sativa L) – co powodowane jest głów-nie przez dodatek syntetycznych alkaloidów kanabinoidowych (nienarkotycznych związ-ków halucynogennych i psychotropowych).

SZAŁWIA WIESZCZA

Szałwia wieszcza (Salvia divinorum) – gatunek byliny z ro-

dziny jasnotowatych. Jej główny składnik aktywny to salwinorina A - stanowiąca ok. 96% składników psychoaktywnych, zawar-ta głównie w liściach. Salwinoryna A jest

jedną z działających substancji psychoak-tywnych, które występują w przyrodzie. Działa aż 400 razy silniej od meskaliny.

W lecznictwie, podawana w małych daw-kach może mieć działanie antydepresyj-ne, w przypadku większych dawek – zupeł-nie odwrotne. W przypadku zażywania jako dopalacz: bardzo silne działanie psychoak-tywne i halucynogenne, prowadzące do za-burzeń równowagi, utrata kontaktu z rze-czywistością, realistyczne wizje, sny na ja-wie. Nie jest wykluczone, że podobnie jak inne halucynogeny (np. LSD) może induko-wać choroby psychiczne.

ZAGROŻENIESkutki niepożądane i zagrożenia: omamy,

psychozy, urazy mechaniczne po upadkach wywołanych zaburzeniami równowagi; w skrajnych przypadkach, przy bardzo du-żych dawkach – zaburzenia psychiczne, na-pady agresji czy akty samobójcze w wyniku wizji doznawanych po zażyciu substancji.

LEGALNOŚĆW Polsce od 8 maja 2009 roku na mocy

nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu nar-komanii szałwia wieszcza została objęta kontrolą. W większości państw UE, a także w Australii czy Japonii również znajduje się pod kontrolą. Legalna jest w większości sta-nów USA.

FLY AGARICJest to zazwyczaj muchomor czerwony

ale podobne działanie wykazuje również muchomor plamisty. Najczęściej występuje w postaci suszu kapelusza grzyba o różnym rozdrobnieniu.

EFEKTY DZIAŁANIAŻucie świeżych lub wysuszonych owoc-

ników oraz wypijanie z nich wywarów wy-

wołuje stan odurzenia, który początkowo przypomina stan upojenia alkoholowego. Następnie występują halucynacje wzroko-we i słuchowe. Czasem pojawia się również pobudzenie psychomotoryczne, które prze-chodzi w napady szału, charakteryzujące się nadmiernym rozdrażnieniem i wściekło-ścią. Może występować nadmierna wrażli-wość wszystkich zmysłów.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE-osłabienie,-zmęczenie,-nadmierna potliwość,-zaburzenia równowagi,-szum w uszach,-zaburzenia żołądkowo-jelitowe,-przyspieszone tętno,-podwyższona temperatura ciała,-zaburzenia świadomości,-zanik pamięci.

Nasilenie tych objawów zależy od przyję-tej dawki. Zniesienie reakcji źrenic na świa-tło przy silnym ich rozszerzeniu może do-prowadzić do oślepienia.

ZAGROŻENIAWszystkie wymienione objawy nale-

ży uznać za objawy zatrucia substancja-mi czynnymi muchomora czyli muskaryną i muskardyną oraz związkami o działaniu przeciwstawnym – kwasem ibotenowym i muscymolem. Inny składnik – bufotenin odpowiedzialny jest za działanie halucyno-genne grzyba. W ciężkich zatruciach mogą wystąpić skurcze, głęboka śpiączka z obni-żeniem ciśnienia krwi i zaburzeniami odde-chu .

KRATOMKratom to powszechna nazwa liściastego

drzewa Mitragyna Speciosa. Mitragyna i jej hydroksylowe pochodne będące składnika-mi zawartymi w kratomie sprzedawane są w sklepach z dopalaczami. Preparat ten wy-stępuje w formie wysuszonych, sproszko-wanych liści lub brunatnego, sproszkowa-nego ekstraktu w postaci kapsułek, który ma 30 razy silniejsze działanie niż susz.

21PIELĘGNIARSTWO

Kratom, uważany za łagodniejszą formę opium, wykazuje stymulujące i depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANEzaburzenia perystaltyki jelitwymiotyosłabienie potencji seksualnejbrązowienie skóryobniżenie sprawności psychomotorycz-

nej

ZAGROŻENIAPrzy częstym stosowaniu mogą wystą-

pić konsekwencje równoważne z przyjmo-waniem opium łącznie z uzależnieniem. Po-tęguje działanie innych środków psycho-aktywnych. Obniża sprawność psychomo-toryczną co ma duże znaczenie przy kiero-waniu pojazdem. Produkt ten można łatwo przedawkować.

LEGALNOŚĆKratom jest objęty kontrolą w Polsce,

Rumunii, Danii, na Litwie, Łotwie, Tajlandii i Australii.

POWÓJ HAWAJSKI (Argyreia nervosa)Gatunek rośliny z rodziny powojowatych,

pochodzi z południowej Azji.Głównymi czynnikami aktywnymi w tej

roślinie są pochodne kwasu lizergowego czyli LSA- amid kwasu D-lizergowego (wy-stępuje w nasionach). Syntetycznym odpo-wiednikiem LSA jest LSD. Działanie LSA jest 10-50 razy słabszy od LSD. W powoju hawaj-skim występują także inne alkaloidy.

EFEKTY DZIAŁANIADziałanie jest nieprzewidywalne i po-

szczególne osoby mogą w bardzo odmien-ny sposób reagować na te same dawki po-woju, a nawet dwie kolejne dawki przyjęte przez tę samą osobę mogą wywołać diame-tralnie różne objawy działania. W miarę na-silania się działania psychodelicznego po-jawia się nadwrażliwość na światło. Silne halucynacje wzrokowe związane są głów-nie z odbiorem barw i zaburzeniami w po-

strzeganiu kontrastu, może też pojawić się doświadczenie osobliwej umiejętności wi-dzenia przez skórę pod strukturę tkanek. Występują też halucynacje słuchowe, bez-senność, silna potrzeba masowania swo-ich mięśni. Efekty odurzające nasilają się po ok. 2 godzinach od zażycia nasion i trwają od 4 do 14 godzin. Istnieją doniesienia o wy-stąpieniu ostrych stanów psychotycznych a nawet uporczywych myśli i działań samo-bójczych.

ZAGROŻENIAPrzedawkowanie powoduje nudności,

wymioty, biegunki, skurcze i bóle brzucha oraz trudności z oddychaniem (alkaloidy cyjanogenne). Obecność ergometryny, sil-nie obkurczającej mięśnie macicy może być zagrożeniem dla ciąży. Częstym, aczkolwiek słabszym, negatywnym objawem działa-nia składników czynnych powoju jest także uczucie swędzenia i mrowienia ciała.

LEGALNOŚĆSubstancja jest nielegalna we Włoszech

i w Austrii. W Polsce powój hawajski został objęty kontrolą, zgodnie z nowelizacją usta-wy o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 8 maja 2009 r.

CALEA ZACATECHICHI

Gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych. Występuje w niektórych re-jonach Meksyku oraz Ameryki Środkowej. Określana jest mianem Dream Herb, li-ści bogów lub gorzka trawa. Nie ma badań wskazujących jednoznacznie, która sub-stancja czynna odpowiedzialna jest za dzia-łanie psychoaktywne rośliny.

DZIAŁANIECalea zacatechichi ma działanie zbliżo-

ne do marihuany, lekko euforyzujące oraz wpływa na nasilenie aktywności mózgu podczas snu. Może wywoływać różne reak-cje alergiczne. Symptomy mogą obejmować ogólne osłabienie fizyczne, zawroty głowy, senność, mdłości, wymioty, wysypkę, puch-

nięcie, podrażnienie skóry.

LEGALNOŚĆRoślina ta nie jest kontrolowana w Euro-

pie. W Polsce Calea zacatechichi została ob-jęta kontrolą zgodnie z nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, która we-szła w życie 8 maja 2009 r.

LIONRoślina z rodzaju wargowatych, rośnie

w Afryce Południowej i Wschodniej. Charak-teryzuje się czerwonymi lub pomarańczo-wymi kwiatami. Znana jest w południowej Afryce jako „dzika daga”. Alkaloidem w tej substancji jest leonuryna.

Najczęściej występuje w postaci suszu lub ekstraktu z liści i/lub kwiatów. Pojawia się jako jeden ze składników mieszanek zio-łowych.

DZIAŁANIEDziałanie psychoaktywne pojawia się

podczas palenia liści, kwiatów czy ekstrak-tu. Działanie „wild dagga” podobne jest do działania konopi indyjskiej chodź nieco słab-sze. Najczęściej odczuwa się euforię, stymu-

22 PIELĘGNIARSTWO

lację oraz efekty empatogenne. Po większej dawce występuje senność.

ZAGROŻENIALion posiada działanie uzależniające po-

dobne do uzależnienia nikotynowego. Za-burza świadomość i percepcję, z tego po-wodu nie jest wskazane prowadzenie pojaz-dów ani obsługiwanie maszyn po zażyciu tej rośliny. Po przyjęciu większych dawek mo-gą pojawić się nudności i wymioty, czasem

także napięcie mięśni.

LEGALNOŚĆRoślina ta nie jest kontrolowana w Euro-

pie. W Polsce Lion zgodnie z nowelizacją usta-

wy o przeciwdziałaniu narkomanii od 8 ma-ja 2009 roku został objęty kontrolą.

SUBSTANCJE SYNTETYCZNEBENZYLOPIPERAZYNA (BZP)

Jest to substancja psychoaktywna o dzia-łaniu stymulującym, pochodna piperazyny. Mechanizm działania benzylopiperazyny jest porównywalny do amfetaminy.

Po raz pierwszy BZP została zsyntetyzo-wana w 1944 roku w Wielkiej Brytanii jako potencjalny środek zwalczający pasożyty u zwierząt. Nie weszła jednak do użytku ze względu na słabe działanie i wywoływanie efektów ubocznych.

BZP po raz pierwszy pojawiła się na eu-ropejskim rynku narkotykowym w 1999 ro-ku. Zagrożenie z jej strony – jako narkotyku rekreacyjnego – było niewielkie aż do poło-wy 2004 roku. W okresie ostatnich dwóch lat nasiliła się agresywna reklama różnych „de-talistów” (zwłaszcza w Internecie) wskazu-jących na BZP jako legalną alternatywę ta-bletek ekstazy. W reklamach tych często mówi się, że tabletki te są pochodzenia na-turalnego lub ziołowego, co nie jest praw-dą, gdyż BZP jest substancją syntetyczną. W chwili obecnej tabletki zwierające BZP i jej pochodne coraz częściej rozprowadza-ne są na nielegalnym rynku narkotykowym jako tabletki ekstazy.

DZIAŁANIEEfekty działania BZP są bardzo podobne

do amfetaminy i obejmują pobudzenie, eu-forię, zwiększenie koncentracji oraz ogólne uczucie przyjemności. Czas działania waha się zależnie od przyjętej dawki ale zwykle mieści się w granicach 6-10 godzin.

ZAGROŻENIABZP jest stymulantem centralnego układu

nerwowego. Jako działanie uboczne wywo-łuje częstoskurcz serca oraz nadciśnienie. Do działań ubocznych zaliczamy również: poczucie niepokoju, wymioty, bóle głowy, kłopoty ze snem, palpitacje serce, dezorien-tację, poczucie załamania, zmniejszenie źre-nic, suchość w gardle oraz problemy z odda-waniem moczu. BZP wywołuje też uczucie kaca, które może trwać do 24 godzin

LEGALNOŚĆW niektórych krajach obrót BZP jest za-

broniony (stan Oklahoma w USA, Belgia, Da-nia, Niemcy, Estonia, Grecja, Litwa, Finlan-dia, Szwecja, Chorwacja) lub kontrolowany. W większości jednak prawo nie reguluje ob-rotu tymi substancjami i dostępne są w in-ternetowych smartshop-ach, zwykle w po-łączeniu z TFMPP.

W Polsce na mocy ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii BZP jest nielegalne.

TFMPPSubstancja psychoaktywna o działa-

niu stymulującym, pochodna piperazyny. TFMPP używane jest zwykle jako legalny substytut amfetaminy.

Najczęściej występuje z BZP w postaci

kapsułek lub tabletek.DZIAŁANIEWiększość źródeł podaje, że TFMPP nie

powoduje przyjemnych dla użytkownika efektów psychoaktywnych. Efekt stymula-cji OUN następuje po zażyciu łącznie TFMPP i BZP. Mechanizm działania jest zbliżony do LSD zmieszanego z metamfetaminą, chodź o słabszym działaniu.

EFEKTY UBOCZNEPodobnie jak znaczna większość substan-

cji psychoaktywnych będących pochodny-mi piperazyny, TFMPP (w połączeniu z BZP) powoduje wiele efektów ubocznych. Do najczęstszych należą: bezsenność, niepo-kój, mdłości i wymioty, bóle mięśni i głowy, drgawki, okresowa impotencja a rzadziej psychozy.

LEGALNOŚĆSubstancja objęta jest kontrolą w Belgii,

Danii, Grecji, Szwecji, Rumunii, na Łotwie i w Nowej Zelandii.

JWH-018Syntetyczny kannabinoid. Agonista (peł-

ny) receptorów kanabinoidowych CB1, CB2. Wykazuje działanie podobne do THC, ale krócej trwające.

DZIAŁANIEJWH-018 może powodować uzależnienie

psychiczne oraz indukcję chorób psychicz-nych. Analogicznie do THC przedawkowa-nie ze skutkiem śmiertelnym jest niemożli-we. Brak jest na razie danych na temat skut-ków krótkotrwałego lub długotrwałego za-żywania w tym uzależnienia, toksyczności i interakcji z innymi substancjami.

LEGALNOŚĆJWH-018 w Polsce jest objęty kontro-

lą prawną. Substancja ta jest objęta kon-trolą prawną również we Francji, czasowo w Niemczech i Austrii.

MEFEDRONMefedron — organiczny związek chemicz-

ny, pochodna katynonu. Stosowany jako stymulant. Dostępny handlowo w postaci kryształków, proszku, tabletek lub kapsu-łek.

W Polsce mefedron reklamowany jest ja-ko „sole do kąpieli”. Sprzedawany jest jako substancja imitująca amfetaminę lub koka-inę. Bywa także sprzedawana jako legalna alternatywna do tabletek ekstazy.

Mefedron jest czwartym najczęściej uży-wanym w UE narkotykiem (po konopiach indyjskich, ecstasy i kokainie). Najczęściej sprzedawany jest w proszku albo w tablet-kach. Badania potwierdziły, że jest to nie-bezpieczna substancja psychoaktywna, po-budzająca, która prowadzi do uzależnień

23PIELĘGNIARSTWO

i nie ma żadnej wartości terapeutycznej.

EFEKTY DZIAŁANIApobudzenieeuforięotwartośćpodnieceniegonitwę myślirozszerzenie źrenicrumieńce na twarzydrżenie rąkgęsią skórkępocenie

ZAGROŻENIAMefedron powoduje tachykardię, oczo-

pląs, zaburzenia pamięci, wymioty, halucy-nacje, paranoje, pobudzenie i nadpobudli-wość. „Zejściu” po zażyciu mefedronu to-warzyszy fatalne samopoczucie, uczucie pustki, bezradności, a także bezsenność, szybkie bicie serca czy drgawki. Ponadto, substancja ma najprawdopodobniej silne działanie uzależniające. Zanotowano kilka przypadków zgonów spowodowanych spo-życiem mefedronu w połączeniu z alkoho-lem.

LEGALNOŚĆDotychczas mefedron był zakazany w 15

krajach UE, w tym w Polsce, ale wciąż do-stępny legalnie w 12 pozostałych krajach UE. Wprowadzenie unijnego zakazu ozna-cza, że za produkcję, przemyt i sprzedaż mefedronu będą groziły kary w całej UE.

UZALEŻNIENIE W KONTEKŚCIE DOPALACZY

ZALEŻNOŚĆ FIZYCZNAZależność FIZYCZNA – zjawisko, będące

konsekwencją uprzedniego długotrwałego narażenia na działanie substancji, których obecność jest konieczna do “normalnego” funkcjonowania ustroju

Długotrwałe zażywanie związków psy-

choaktywnych (w tym leków) może pro-wadzić do powstania TOLERANCJI, stanu zmniejszonej odpowiedzi na dany lek (sub-stancje) w porównaniu do pierwotnej reak-cji po zażyciu jednorazowym.

Zjawisko to czasem jest także nazywane TOLERANCJĄ NABYTĄ, w przeciwieństwie tolerancji wrodzonej (związanej z predyspo-zycją genetyczną).

TOLERANCJA KRZYŻOWA - dwie substancje wykazują względem sie-

bie tolerancję krzyżową jeśli rosnąca z cza-sem stosowania tolerancja na jedną z nich powoduje także wzrost tolerancji na drugą.

UZALEŻNIENIE PSYCHICZNEUzależnienie psychiczne jest często zwią-

zane z przymusem stosowania substancji w celu zmniejszenia lub zapobiegania ob-jawom lęku powstającego podczas zaprze-stania stosowania danej substancji uzależ-niającej.

Jednak wiele autorytetów naukowych podkreśla także inne aspekty tej zależno-ści. Wg nich słowo nienasycone pragnienie jest objaśnieniem, które lepiej oddaje stany psychiczne związane z występowaniem za-leżności psychicznej, nie zawsze związanej z występowaniem stanów lękowych, podczas zaprzestania stosowania danej substancji.

RODZAJE (TYPY) SUBSTANCJI UZALEZNIAJĄCYCH:

1. Etanolowo-barbituranowo-benzodia-zepinowy – np. etanol, barbiturany, benzo-diazepiny i inne leki sedatywne np. wodzian chloralu, meprobamat czy metakwalon

2. Typ amfetaminowy (pobudzający) – np. amfetamina, deksamfetamina, metamfeta-mina, metylfenidat i fenmetrazyna

3. Typ Cannabis (preparaty z Cannabis sa-tiva L.) takie jak marihuana i haszysz

4. Typ kokainowy – kokaina i liście coca

5. Typ halucynogenny – np. dietyloamid kwasu a-lizergowego (LSD), meskalina (pey-otl) i psylocybina

6. Typ Khat – preparaty z Catha edulis Forssk, (+)-norpseudoefedryna

7. Typ Opioidowy – np. opiaty takie jak morfina, heroina, czy kodeina oraz poch. syntetyczne (opioidy) o działaniu typu mor-

finowego (metadon czy petydyna)

8. Typ rozpuszczalnikowy – np. toluen, aceton, czterochlorek węgla, chloroform, eter

9. Typ nikotynowy – papierosy, cygara, fajki, tytoń do żucia, guma do żucia zawie-rająca nikotynę

10. Typ fencyklidynowy – fencyklidyna, ketamina (?)

11. Kofeina

DOPALACZE– WYZWANIE DLA PROFILAKTYKI

JAKIE DZIAŁANIA ZOSTAŁY PODJĘTE?

Akcje na poziomie lokalnymHasła, plakaty podkreślające zagrożenie

jakie niosą za sobą „dopalacze”. Kolporto-wane są one poprzez Urzędy Marszałkow-skie, Urzędy Miast, Urzędy Gmin, organiza-cje pozarządowe na poziomie lokalnym i krajowym ( puby, dyskoteki, kluby, szkoły, uczelnie wyższe)

Akcja w Internecie „Dopalacze mogą cię wypalić” – pozycjo-

nowana strona informacyjno-edukacyjna pod adresem www.dopalaczeinfo.pl

www.dopalaczeinfo.plAdresowana do młodzieży w wieku 15-25

lat, potencjalni klienci sklepów z „dopala-czami”

Rzetelna informacja o nowych substan-cjach

Informacje o ryzyku związanym z używa-niem

24 PIELĘGNIARSTWO

UWAGA!Serdecznie zapraszamy członków DOIPiP do publikowania w naszym biuletynie

„W CIENIU CZEPKA”,

prosimy o nadsyłanie artykułów o tematyce związanej z pielęgniarstwem, położnictwem

i promocją zdrowia na adres e-mail:

info@doipip.wroc.pl z dopiskiem „Zespół Redakcyjny”.

Artykuł prosimy podpisać danymi autora: imię i nazwisko, tytuł zawodowy, nazwa zakładu pracy.

Zapraszamy do współpracy,

Prezydium DORPiP we Wrocławiu.

Informacje o legalności, AlertyPoradnia wwwDZIAŁANIA TOWARZYSZACE AKCJI• Wpisanie założeń akcji do Gminnych Pro-

gramów Przeciwdziałania Narkomanii• Przeprowadzenie diagnoz lokalnych uży-

wania dopalaczy• Szkolenie różnych grup zawodowych• Opracowanie własnych materiałów nt.

dopalaczy (ulotki, broszury)• Inicjowanie audycji radiowych na temat

dopalaczy i akcji edukacyjno-informacyjnej• Bannery akcji na stronach mediów a tak-

że na stronach szkół • Informacje o akcji w lokalnej oraz regio-

nalnej prasie• Konferencje i debaty dla młodzieży• Konferencje dla animatorów działań pro-

filaktycznych

Akcja miała charakter społeczny, wszyst-kie media oraz koordynatorzy, a także in-stytucje, służby, prywatne firmy, stowarzy-szenia czy placówki wspierały akcję na za-sadach dobrowolności i non-profit. Dzię-ki efektywnemu podejściu koszty akcji by-ły minimalne.

DZIAŁANIA KRAJOWEGO BIURA DS. PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII Ulotki dla rodziców dopalacze-wypalacze

( kampania wraz z Ministerstwem Zdrowia, dystrybucja we współpracy z MEN-kurato-riami Oświaty)

Nowy logotyp, bannery na stronach, alert informacyjny na stronie akcji

Scenariusz zajęć we współpracy z MENProgram „Debata”- dla młodzieżyAktualizowana broszura dla rodzicówKampania na temat „dopalaczy” w roku

2011 -multimedialna, ogólnopolskaBadania nt. „dopalaczy”

DZIAŁANIA EDUKACYJNE• „Tylko słabi gracze biorą dopalacze”http://youtube.com/watch?v=NNrJ6FbEXxo• „Stop dopalaczom”http://stopdopalaczom.com• „Wypalacze”http://wypalacze.com.pl• „Czy tu jest Twoje miejsce?”„Im więcej wiesz-tym łatwiej się bronisz”„Dopalacze ryją banie”

GŁÓWNE POWODY SIĘGANIA PO „DOPALACZE” PRZEZ NIELETNICHSilny wpływ, presja rówieśnikówProblemy osobiste, rodzinne czy też w na-

ucePróba zwrócenia na siebie uwagiBrak samoakceptacjiKonflikty w domu lub w szkoleWykluczenie rówieśniczeChęć poczucia się „dorosłym”Problemy natury emocjonalnejZawód miłosnyPoszukiwanie nienaturalnych wzmocnień

JAKIE ZACHOWANIE DZIECI POWINNO WZBUDZIĆ NASZĄ CZUJNOŚĆ? -zmiany nastroju (od euforii po stan lęku

i paniki),-zachowania nieadekwatne do sytuacji,-zaburzenia koordynacji ruchowej,-niepokój psychoruchowy,-przysypianie,-powolne, bełkotliwe wypowiedzi lub sło-

wotok,-przekrwione lub szkliste oczy, zwężone

lub bardzo rozszerzone źrenice ( nie reagu-jące na światło) opadające powieki.

CO MÓWIĆ MŁODYM LUDZIOM NA TEMAT DOPALACZY?• Mogą być szkodliwe dla zdrowia: fizycz-

nego, psychicznego i rozwoju młodego or-

ganizmu.• Mogą powodować zachowania prze-

stępcze i konflikty z prawem (niektóre za-wody wymagają niekaralności).

• Powodują zmiany w zachowaniu – „bez hamulców”.

• Obniżają koncentrację uwagi, zaburzają procesy pamięci i obniżają wydolność umy-słową.

• Mogą powodować depresję i inne nie-przyjemne stany (np. lękowe).

• Wpływają na wygląd pogarszająco: pryszcze, matowe włosy, ziemista cera, wa-hania wagi.

• Negatywnie wpływają na rozwój seksu-alny.

• Powodują poczucie izolacji.• Uzależniają.

PODSUMOWANIEDopalacze to zło w czystej postaci, z któ-

rym należy walczyć, przed którym należy chronić przede wszystkim dzieci i młodzież aby dać im możliwość prawidłowego rozwo-ju i normalnego życia.

Najważniejszym narzędziem walki z do-palaczami jest edukacja nie tylko dzieci i młodzieży ale również rodziców i pedago-gów szkolnych. Ważne jest aby uwrażliwić oraz uświadomić całe społeczeństwo jak wielkie zagrożenie niesie za sobą zażywanie „dopalaczy”.

Nawet jeśli dopalacze okażą się modą przejściową to jeżeli całkowicie znikną ze sprzedaży to najprawdopodobniej na ich miejsce pojawi się cała gama innych „spo-walniacz” czy „przyspieszaczy”, które mo-gą stanowić zagrożenie dla zdrowia publicz-nego. Dlatego potrzebne są kompleksowe zmiany wynikające nie tylko z represji praw-nej ale także z represji opartej na wiedzy na-ukowej i ogólnospołecznym zrozumieniu zjawiska.

25PIELĘGNIARSTWO

W relacjach między personelem medycz-nym a pacjentem komunikowanie się jest przekazem pewnych informacji (komunika-tu), zdolności do jej odbioru i zrozumienia tego przekazu.

Umiejętność porozumiewania się jest podstawą dobrych kontaktów nie tylko służbowych ale także rodzinnych, koleżeń-skich i innych. Ma ona istotne znaczenie dla jakości życia każdego z nas.

Nasze sukcesy, zadowolenie, przeży-wanie stresu i porażek, zależą w dużej mierze od:

- sposobu nawiązywania kontaktów, - prowadzenia rozmowy, - podtrzymania kontaktów z drugim czło-

wiekiem, zwłaszcza w sytuacjach wzmożo-nego napięcia emocjonalnego.

Brak umiejętności komunikowania się

prowadzi często do poczucia bezsilno-ści, coraz częściej odczuwamy mniej czasu na poprawną i dokładną rozmowę oraz po-trzebę zrozumienia drugiego człowieka.

Warto, abyśmy czasami starali się prze-analizować własne zdolności komunikowa-nia się z pacjentami ponieważ prawidłowa komunikacja, to przede wszystkim podsta-wowy warunek naszego zdrowia psychicz-nego i dokładna ocena problemów zdrowot-nych pacjenta. Komunikacja tzw. interper-sonalna jest jedną z podstawowych form kontaktu między ludźmi. Wykorzystywanie zasad i reguł obowiązujących w komunika-cji prowadzi do zaspokojenia ludzkich po-trzeb, którymi między innymi jest chęć ob-cowania z drugim człowiekiem, oraz życie w zespole. Jest to jeden z procesów psy-chologicznych, dzięki któremu dana osoba przekazuje i otrzymuje informację w bezpo-średnim kontakcie z inną osobą. Wszystkie te procesy zachodzą nieustannie, poprzez naszą postawę ciała, mimikę, gestykulację oraz w czasie przekazywania informacji wy-rażanymi własnymi słowami.

Komunikacja jest procesem, z którym za-przyjaźnieni jesteśmy na co dzień, pozwa-

la nam wyrażać myśli, zamiary, potrzeby i oczekiwania wobec drugiego człowieka. Polega na przekazywaniu i odbieraniu in-formacji między dwiema lub większą liczbą osób w sposób werbalny i niewerbalny. Naj-bardziej praktyczną formą komunikowania się jest komunikacja werbalna, która jest naturalna, bezpośrednia i szybka w przeka-zie.

Do powstania skutecznej komunikacji potrzebne są trzy ogniwa:

1. nadawca – osoba przesyłająca komu-nikacje,

2. odbiorca – osoba do której daną infor-mację kierujemy,

3. kod – sposób przekazania tej informa-cji (obraz, gest, słowo itp.)

W relacjach interpersonalnych najwię-cej nieporozumień wynika przede wszyst-kim ze złej komunikacji personelu medycz-nego z pacjentem. Komunikowanie się z każdym pacjentem jest ważnym elemen-tem w naszej codziennej pracy zawodowej i na tyle nieodzownym oraz dopełniającym inne dziedziny komunikacyjne, że bez niej nie można mówić o pełnym kształcie pracy w zespole i oddziale.

Główną rolę w komunikacji każdego od-działu odgrywa dyżurka pielęgniarska lub recepcja. W miejscach tych koncentruje się przepływ dużej ilości informacji, jest to we-wnętrzny, centralny punkt, związany z bez-pośrednimi i pośrednimi kontaktami perso-nelu medycznego ze współpracownikami i pacjentem. Prawidłowa, skuteczna komuni-kacja interpersonalna pozwala każdemu pa-cjentowi podczas pobytu w Szpitalu poczuć się podmiotem (współdecydentem) proce-dur klinicznych, których obawia się i w któ-rych sensowność, niezbędność i skutecz-ność ma prawo wątpić, nie będąc w pełni i zrozumiale poinformowanym podczas wy-konywanych świadczeń zdrowotnych.

Bezpośredni przekaz werbalny i pozawer-balny stanowi istotny czynnik psychotera-peutyczny, zarówno w sytuacjach np. oko-łooperacyjnych jak również w okresie de-presyjnego wpływu samego pobytu pacjen-

ta w instytucji szpitala. Komunikacja wer-balna oparta jest na słowie i określa stosu-nek do drugiej osoby. Złym nawykiem w ko-munikacji interpersonalnej jest narzucanie swojej relacji lub więzi, których rozmówca nie akceptuje lub gdy nie okazujemy zainte-resowania rozmówcą.

Swoją kompetencją, wiedzą i „ciepłym” podejściem do pacjenta sprawimy, że obda-rzy on nas zaufaniem.

Ważne jest poznanie zasad komunikacji dot. trudnych tematów i trudnych pacjen-tów, dlatego niezależnie od konstrukcji psy-chicznej każdego pracownika medycznego ten obowiązek spoczywa właśnie na nich. Bardzo ważnym elementem skutecznej ko-munikacji jest słuchanie pacjenta i nadawa-nie odpowiednich, zrozumiałych komuni-katów. Dbając o prawidłową komunikację, dbamy przede wszystkim o podstawowy warunek zdrowia psychicznego.

Pamiętajmy, że sens przekazu w komuni-kacji odbieramy:

• 55% z mowy ciała• 38% z tonu głosu• 7% z treści słów

Co pomaga nam w skutecznej komunikacji:• prawdziwe zainteresowanie drugą oso-

bą,• szacunek do drugiej osoby poczucie, że

każda osoba jest ważna.

Co przeszkadza:• zaburzona koncentracja uwagi,• nasza niepewność, napięcie, podejrzli-

wość,• brak zainteresowania wypowiedzią,• chęć przeforsowania swojego zdania,• negatywne oczekiwania oraz nastawie-

nia do rozmówcy.

Jakie są zasady aktywnego słuchania:• Koncentruj się na rozmówcy, nie zajmuj

się jednocześnie czymś innym.• Pochylaj lekko głowę w stronę mówią-

cego.• Potwierdzaj, że słuchasz.• Pytaj jeżeli czegoś nie rozumiesz, ale nie

za często.• Skieruj się w stronę rozmówcy.

Mariola Kler – NSPiP

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH Z PACJENTEM

Termin Komunikacja, wywodzi się od łacińskiego słowa communicatio i ozna-cza proces porozumiewania się, łączność z innymi osobami, wymianę wiedzy oraz rozmowę.

26 PIELĘGNIARSTWO /OGŁOSZENIA

• Utrzymuj kontakt wzrokowy.• Słuchaj z oznakami cierpliwości i uwagi.• Miną i gestem wyrażaj akceptację dla

rozmówcyJakie przestrogi:• Nie przerywaj,• Nie oceniaj,• Nie interpretuj,• Nie dawaj tzw. dobrych rad,• Nie uogólniaj.Należy pamiętać że, ważne jest pierw-

sze wrażenie:• uśmiechaj się,• utrzymuj kontakt wzrokowy,• każdego pacjenta należy traktować in-

dywidualnie,• udzielaj informacji zgodnie z prawdą, je-

śli nie wiesz, nie wymyślaj odpowiedzi, tyl-ko przeproś pacjenta i jeżeli jest to możliwe w danej chwili, postaraj się pomóc i rozwią-zać problem.

Zapamiętaj! nigdy nie mów:• nie wiem,• nie zajmę się tym,• po prostu nie.Zamiast tego, przekaż informację, że np.:• zaraz postaram się dowiedzie,

• potrzebuję, żeby Pani/Pan…• to co mogę dla Pani/Pana zrobić w tej

sprawie to...• mogę Pani/Panu poradzić, podpowie-

dzieć itp...

Aby okres leczenia i pielęgnacji pacjentów przebiegał sprawnie i przyniósł pozytyw-ne efekty, konieczna jest dobra współpra-ca z pacjentem, jego rodziną i członkami ze-społu terapeutycznego. Pośpiech spowodo-wany zbyt dużą liczbą podopiecznych, ruty-na oraz nie przywiązywanie należytej uwagi do właściwego porozumiewania się, są naj-częstszymi przyczynami zaburzeń skutecz-nej komunikacji i powodem do niezadowo-lenia pacjentów i ich rodzin z opieki i pobytu w Szpitalu. Dobre porozumiewanie się jest podstawowym warunkiem zaakceptowania przez pacjentów wszelkich działań perso-nelu, a dobra komunikacja tworzy więź po-między pacjentami a personelem, powodu-jąc pozytywny wpływ na wzajemne kontak-ty interpersonalne.

Bezspornie pozytywne jest założenie, aby personel medyczny przechodził cykl szko-leń i warsztatów z zakresu komunikacji in-

terpersonalnej. Celem tych zajęć i szkoleń powinno być wcielanie się przez pracow-ników tych komórek organizacyjnych w sy-tuacje jakie zdarzają się w ich codziennej pracy zawodowej. Wspólne komentowanie i poszukiwanie optymalnych rozwiązań da-nej sytuacji, pomogłoby personelowi me-dycznemu zrozumieć występujące zdarze-nia w pracy z pacjentem.

Przeprowadzone w Polsce badania nad sposobem komunikowania się persone-lu medycznego z pacjentem wskazuję, że przede wszystkim pracownicy medycz-ni zbyt często posługują się niezrozumia-łą terminologią medyczną w stosunku do pacjenta.

Wdrożona w 2008 roku ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta mia-ła wyposażyć pacjenta w narzędzie, któ-re pozwoliłoby na aktywne uczestnictwo i jego wpływ na proces leczenia. Jednakże nadal mamy do czynienia z podejściem pa-ternalistycznym przez personel medyczny do pacjenta, gdzie w oparciu o własny sys-tem wartości starają się decydować o tym, co leży w najlepszym interesie zdrowotnym pacjenta.

Barbara Bilińska przez 23 lata była Pielęgniarką Oddziałową na Oddziale Neonatologii Uni-wersyteckiego Szpitala Klinicz-nego.W 2014 roku, w trakcie pobytu na bezpłatnym urlopie, wykryto u niej guza nerki.Jest już po operacji, chemiotera-pii i radioterapiiJej dalsza walka o zdrowie wy-maga kosztownego leczenia.Z uwagi na stopień zaawansowa-nia choroby, nie może wrócić do pracy.W czerwcu złożyła wniosek o ren-tę z tytułu niezdolności do pracy. Czeka na decyzję ZUS-u.Choroba nie będzie czekać.

DOLNOŚLĄSKA FUNDACJA ROZWOJU OCHRO-NY ZDROWIA DOLFROZ, ORGANiZACJA POŻYT-KU PUBLICZNEGO, KRS 0000050135

Wrocław, dnia 06.07.2015 r.

Na rachunku bankowym Dolnośląskiej Fun-dacji Rozwoju Ochrony Zdrowia we Wrocławiu funkcjonuje subkonto dla 56 letniej

Barbary Bilińskiej pod hasłem „Bilińska”.Pani Barbara jest leczona onkologicznie z po-

wodu rozsianego raka nerki lewej. Potrzebuje ona specjalistycznej opieki oraz leczenia farma-kologicznego, co wiąże się ze znacznymi wydat-kami. Fundacja zwraca się z apelem do wszyst-kich łudzi dobrej woli, aby zechcieli wspomóc działania na rzecz p. Barbary przekazując choć-by najdrobniejsze kwoty na podane konto:

Dolnośląska Fundacja Rozwoju Ochrony ZdrowiaBank Pekao S.A. I Oddział Wrocław45 1240 1994 1111 0000 2495 6839Lub79 1240 1994 1111 0010 1861 8795 Z dopiskiem darowizna na cele ochrony zdrowia „Bilińska”Z poważaniem

Dyrektor Zarządu mgr inż. Maciej Mączka

27PAMIĘĆ I SERCE...

Ludzie, których kochamy, zostają na zawsze,

bo zostawili ślady w naszych sercach

Markowi i Bożence Król wraz z Rodziną

składamy wyrazy najgłębszego współczuciaz powodu śmierci

ukochanego TATY i TEŚCIA.

Koleżanki z Oddziału Intensywnej Terapii i Anestezjologii,Dolnośląskiego Centrum Onkologii.

Jest taki ból , o którym najlepiej nie mówić,bowiem – najlepiej wyraża go milczenie.

wyrazy szczerego współczuciaz powodu śmierci TATY

Koleżance

Bożenie Mościckiej

składają Pielęgniarka Oddziałowawraz z Zespołem Pielęgniarek i Położnych

Uniwersyteckiej Przychodni SpecjalistycznejUniwersyteckiego Szpitala Klinicznego

we Wrocławiu

Można odejść na zawsze, by stale stać bliskoKs. J. Twardowski

Naszej Koleżance

Małgorzacie Kołodziejwyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci

MĘŻA

składają koleżanki z Oddziału IX Chorób WewnętrznychWojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego

im. J. Gromkowskiego ,,Bije zegar godziny,my wtedy mówimy,

jak ten czas szybko mija,a to my mijamy”

Stanisław Jachowicz

Wyrazy szczerogo współczucia i słowa otuchy

Violettcie Nowakz powodu śmierci mężą

Składają: Dyrekcja oraz koleżanki i koledzy DolnośląskiegoCentrum Chorób Płoc we Wrocławiu

Z głębokim żalem żegnamy naszego Kolegę Pielęgniarza

Norberta TurzynieckiegoNa zawsze pozostanie w naszej pamięci

Zespół pielęgniarski Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy

„ Nie umiera ten, kto trwa w sercach i pamięci naszej”

Z głębokim żalem i smutkiem w dniu 14 lipca 2015r. pożegnaliśmy

Zdzisława Getkawieloletniego Głównego Księgowego Dolnośląskiej Okręgowej

Izby Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu.Wyrazy szczerego współczucia Rodzinie i Bliskim

składają:Urszula Olechowska Przewodnicząca Dolnośląskiej Okręgowej

Rady Pielęgniarek i Położnych we Wrocławiu oraz pracownicy biura DOIPiP

Śmierć stawia nas w obliczu bezsilności, która nas obezwładnia i zabiera w nieznane. A kiedy pojawia się kradnąc ukochaną osobę,

przeszywa serce bólem i odznacza w nim swoje piętno, które przypomina nam stale jacy jesteśmy wobec niej bezsilni.

Wstrząśnięci nagłym, tragicznym odejściem W dniu 01.08. 2015 roku

MĘŻA naszej ukochanej Koleżanki

Marzeny Romanpragniemy przekazać wyrazy naszego najszczerszego

żalu i współczucia…

Koleżanki z Oddziału Intensywnej Terapii i Anestezjologii,Dolnośląskiego Centrum Onkologii.

Wyrazy szczerego i głębokiego współczucia z powodu śmierci MĘŻA i TATY

Koleżance

Katarzynie Turzynieckiej z dziećmi

Składa Zespół pielęgniarski Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy

Koleżance

Katarzynie Turzynieckiej pielęgniarce – dyspozytorce CPR Legnica

Wyrazy głębokiego współczucia z powodu tragicznej śmierci MĘŻA

Składa Dyrekcja Pogotowia Ratunkowego w Legnicy, Kierownik CPR Legnica oraz koleżanki i koledzy z pracy

DOLNOŚLĄSKA OKRĘGOWA IZBA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH – DZIAŁ KSZTAŁCENIAprowadzi nabór na SZKOLENIA NIEODPŁATNE zaplanowane na II PÓŁROCZE 2015 ROKU

Szczegółowy Plan Kształcenia na II półrocze 2015 r. znajduje się na stronie : www.doipip.woc.pl

KURSY KWALIFIKACYJNE

DziedzinaMiejsce

prowadzenia kształcenia

Kosztod uczestnikapełnopłatnego

PLN

Planowane terminy rozpoczęcia

poszczególnych edycji kursów

(miesiąc, rok)

Planowane terminy zakończenia kursów

(miesiąc, rok)Z DOIPiP SPOZA

DOIPiP

Pielęgniarstwo ochrony zdrowia pracujących dla pielęgniarek Lubin 1.200 1.300 Sierpień 2015 Styczeń 2016

Pielęgniarstwo opieki długoterminowej dla pielęgniarek Wrocław 1.300 1.400 Wrzesień 2015 Styczeń 2016

Pielęgniarstwo anestezjologiczne i intensywnej opieki dla pielęgniarek Wrocław 1.450 1.500 Wrzesień 2015 Styczeń 2016

Pielęgniarstwo rodzinne dla pielęgniarek Wrocław 1400 1500 Październik 2015 Luty 2016

Pielęgniarstwo anestezjologiczne i intensywnej opieki dla położnych Wrocław 1.400 1.450 Październik 2015 Luty 2016

KURSY SPECJALISTYCZNE

DziedzinaMiejsce

prowadzenia kształcenia

Kosztod uczestnikapełnopłatnego

PLN

Planowane terminy rozpoczęcia

poszczególnych edycji kursów

(miesiąc, rok)

Planowane terminy zakończenia kursów

(miesiąc, rok)Z DOIPiP SPOZA

DOIPiP

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa(Nr 01/11)

dla pielęgniarek i położnychWrocław 300 350 Sierpień 2015 Wrzesień 2015

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa noworodka(Nr 01/07)

dla pielęgniarek i położnych

Wrocław 200 250 Październik 2015 Październik 2015

Szczepienia ochronne(Nr 03/08 )

dla pielęgniarekWrocław 300 350 Październik 2015 Listopad 2015

Szczepienia ochronne noworodków(Nr 04/08 )

dla pielęgniarekLubin 200 250 Listopad 2015 Grudzień 2015

Leczenie ran (Nr 11/07)dla pielęgniarek Wrocław 500 550 Listopad 2015 Grudzień 2015

Endoskopiadla pielęgniarek Wrocław 500 550 Październik 2015 Listopad 2015

Wykonywanie i interpretacja zapisu elektrokardiograficznego

(Nr 03/07)dla pielęgniarek i położnych

Wrocław

Lubin

250

250

300

300

Listopad 2015

Październik 2015

Grudzień 2015Listopad 2015

Profilaktyka chorób piersi dla pielęgniarek Wrocław 350 400 Listopad 2015 Grudzień 2015

Opieka pielęgniarska nad chorymi dorosłymi w leczeniu systemowym nowotworów

dla pielęgniarek i położnychWrocław 300 350 Październik 2015 Listopad 2015

Żywienie enteralne i parenteralne dla pielęgniarek Wrocław 500 550 Listopad 2015 Grudzień 2015

Krystyna Łukowicz Domagalska- Kierownik Działu Kształcenia