o aoratos anthropos ap to salem-_-christoffer carlsson-_-greekleech

8/9/2019 o Aoratos Anthropos AP to Salem-_-christoffer Carlsson-_-greekleech

http://slidepdf.com/reader/full/o-aoratos-anthropos-ap-to-salem-christoffer-carlsson-greekleech 1/367

h t t p : / / www .l i v ani s . gr

Β 1 2 0 8

I S B N 9 7

8 -9

6 0 -1 4 -2

8 9

5 -

6

Μι αν έ α γ υν αί κ α β ρ ί σκ ε τ αι δ ολ ο φ ονη µ έ νη

σ ε έ ν ακ έ ν τ ρ ο φι λ ο ξ ε ν

ί α ς γ ι α απ ό κ λ η ρ ο υ ς

κ αι γ ι α αν θ ρ ώ π ο υ ς µ ε π α ρ ε κ κ λ ί ν ο υ σ α

σ υ µπ ε ρ ι φ ο ρ ά σ τ ηΣ τ οκ χ ό λ µη .

Σ τ ηνί δ ι απ ολ υκ α τ οι κ ί α , δ

ύ ο ο ρ ό φ ο υ ς πι οπ ά ν ω ,

ξ υπν ά ο α σ τ υν ο µι κ

ό ς Λ έ οΓ ι ο ύ νκ ε ρ

απ ό τ α γ αλ ά ζ ι α φ ώ τ α τ ων φ ά ρ ων τ ωνπ ε ρ ι π ολ ι κ ώ ν .

Ξ ε κ ι ν ά η έ ρ ε υν α γ

ι α τ ην αν ε ύ ρ ε ση

τ ο υ δ ολ ο φ ό ν ο υ , αλ λ ά κ ά θ ε β ή µ απ ρ ο ς τ α ε µπ ρ ό ς

ο δ η γ ε ί πι ο β α θ ι ά

σ τ ολ α β ύ ρ ι ν θ ο

π ο υ έ χ ε ι δ η µι ο υ ρ γ ή σ ε ι ο ά φ αν τ ο ς δ ρ ά σ τ η ς .

Ε ί κ ο σι χ ρ ό νι απ ρ ι ν , τ η

ν ε π οχή π ο υ οΛ έ ο

ή τ αν έ φη β ο ς , γ ν ώ ρ

ι σ ε δ ύ οπ ρ ό σ ωπ α

π ο υ έ µ ε ι ν αν γ ι απ ά ν τ α σ τ ηνκ α ρ δ ι ά τ ο υ .

Ή τ αν οΤ ζ ον ,π ο υ έ γ ι ν ε π ολ ύ κ αλ ό ς τ ο υ φί λ ο ς ,

κ αι η α δ ε λ φή τ ο υΤ ζ ον ,ηΤ ζ ο ύ λ ι α ,

π ο υ έ γ ι ν ε κ ά τ ι π α ρ απ

ά ν ω απ ό φί λ η τ ο υ .

Ο ά ν θ ρ ωπ ο ς ό µ ω ς π ο υ

θ α αλ λ ά ξ ε ι τ απ ά ν τ α

ε ί ν αι α υ τ ό ς π ο υκ α ρ α

δ οκ ε ί σ τ ο σκ ο τ ά δ ι .

Μ ε τ ά φ ρ α ση απ ό τ α σ ο υη δ ι κ ά

Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ ΜΑ Θ

Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ

Ο Κ ρ ί σ τ ο φ ε ρ Κ ά ρ λ σ ον ε ί ν αι σ υ γ γ ρ α φ έ α ς

κ αι ε γ κ λ η µ α τ ολ ό γ ο ς .

Ο

Α ό ρ α τ ο ς Ά ν θ ρ ωπ ο ς απ ό τ οΣ ά λ ε µ

ε ί ν αι τ ο τ ρ ί τ ο τ ο υ έ ρ γ οκ αι τ οπ ρ ώ τ ο

µι α ς σ ε ι ρ ά ς µ υ θ ι σ τ ο ρ η µ ά τ ων

π ο υπ ρ ό κ ε ι τ αι ν α ε κ δ ο θ ο ύ ν , µ ε κ ε ν τ ρ ι κ ό

ή ρ ω α τ ον α σ τ υν ο µι κ ό Λ έ οΓ ι ο ύ νκ ε ρ .

Φωτογραφία: Anna-Lena Ahlström

«Α π ο µ ακ ρ ύ ν θ ηκ α απ ό τ ηνπ ό ρ τ α

τ ο υπ αλ ι ο ύ σ ο υ σπ

ι τ ι ο ύ κ ι έ φ υ γ α .

Κ ρ ύ β ο µ αι .Τ α ξ ι δ ε ύ ω τ ώ ρ α

π ο υ σ ο υ γ ρ ά φ ω .Κ ι ν ο ύ µ αι .

∆ ε µ ο υ ά ρ ε σ ε ν α τ α

ξ ι δ ε ύ ω

ό τ ανή µ ο υνπ αι δ ί , τ

ώ ρ α ό µ ω ς

τ ο γ ο υ σ τ ά ρ ω .∆ ε ν µ

π ο ρ ε ί ς

ν α αι χ µ αλ ω τ ί σ ε ι ς έ ν αν ά ν θ ρ ωπ ο

π ο υκ ι ν ε ί τ αι .Τ ο έ µ α θ ακ αλ ά α υ τ ό .

Ο ά ν θ ρ ωπ ο ς π ο υκ

ι ν ε ί τ αι

δ ε ν ε ί ν αι ο ρ α τ ό ς – δ ε ν ε ί ν αι π α ρ ά

µ ό ν ο µι α σκ ι ά , µι α θ ολ ή π α ρ ο υ σί α .

Θ α µ ε έ π αι ρ ν ε ς ε ί δ

η ση

αν τ α ξ ι δ ε ύ α µ ε σ τ οί δ ι ο β α γ ό νι ;

Θ α µ ε έ β λ ε π ε ς κ αι

θ ακ α τ αλ ά β αι ν ε ς

π ω ς ε ί µ αι ε γ ώ ; ∆ ε ν

τ οπι σ τ ε ύ ω .

∆ ε θ υ µ ά σ αι .∆ ε θ υ

µ ά σ αι τ ί π ο τ α .

Σ ο υ γ ρ ά φ ω ε π ε ι δ ή

π ρ έ π ε ι

ν α θ υ µη θ ε ί ς , αλ λ ά

τ απ ρ ά γ µ α τ α

δ ε µ ο υ β γ αί ν ο υν ό π ω ς τ α σκ έ φ τ ο µ αι .

Ε ί µ αι δ ι χ α σ µ έ ν ο ς .Ε ί µ αι έ ρ µ αι ο .

Ο δ η γ ώ τ ο α υ τ οκ ί νη τ οκ αι π ε ρ ν ώ π ά ν ω

απ ό τ απ ε σ µ έ ν α φ ύ

λ λ α τ ων δ έ ν τ ρ ων .

Σ ε µι α γ ωνί ακ ον τ ά

σ τ ο σι δ η ρ ο δ ρ ο µι κ ό

σ τ α θ µ ό β λ έ π ω

κ ά π οι ο υ ς π ε ρ ι θ ω ρ ι ακ ο ύ ς τ ύ π ο υ ς

κ αι σκ έ φ τ ο µ αι π ω ς

ή µ α σ τ ανκ ι ε µ ε ί ς

έ τ σι κ ά π ο τ ε .Ε ί µ α σ τ

ε ακ ό µ α ; »

Ε Κ ∆ Ο Τ Ι Κ Ο Σ

Ο Ι Κ Ο Σ

A .A .

Λ Ι Β Α Ν Η


Ο Ι Κ Ο Σ

A .A .

Λ Ι Β Α Ν Η


Ο Ι Κ Ο Σ

A .A .

Λ Ι Β Α Ν Η

OA or a t o s A n t h r o p o s A p oT o S al emE x _L a y o u t 1

0 5 / 1 1 / 2 0 1 4

1 0 : 4 7

ΠΜ P a g e1



ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΠΙΣΗΣ

ΓΙΟΥΣΙ ΑΝΤΛΕΡ-ΟΛΣΕΝ

Ο Φύλακας των Χαµένων Υποθέσεων

Βεβήλωση

Ματωµένο Μήνυµα

ΜΑΣ ΠΕ∆Α ΝΟΑΜΠΟ

Ο Λαβύρινθος του Όντιν

Α. ΤΖΕΪ ΚΑΖΙΝΣΚΙ

Ο Τελευταίος Καλός Άνθρωπος

ΛΕΕΝΑ ΛΕΧΤΟΛΑΪΝΕΝ

Πικρά Πάθη

ΣΙΣΕΛ-ΓΙΟ ΓΚΑΣΑΝ

Το Φτερό του ∆εινόσαυρου

ΑΡΝΑΛ∆ΟΥΡ ΙΝ∆ΡΙ∆ΑΣΟΝ

Φορµόλη

aoratos001s010.indd 2 11/3/14 2:18:19 PM



Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΛΕΜ

aoratos001s010.indd 3 11/3/14 2:18:19 PM


http://slidepdf.com/reader/full/o-aoratos-anthropos-ap-to-salem-christoffer-carlsson-greekleech 4/367aoratos001s010.indd 4 11/3/14 2:18:20 PM



ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΚΑΡΛΣΟΝ

Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΛΕΜ

Μετάφραση από τα σουηδικά:ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ

ΑΘΗΝΑ

aoratos001s010.indd 5 11/3/14 2:18:20 PM



Σειρά: ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Tίτλος πρωτοτύπου: DEN OSYNLIGE MANNEN FRÅN SALEM Συγγραφέας: CHRISTOFFER CARLSSON Γλωσσική επιµέλεια: ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΒΟΥΝΗ Copyright © Christoffer Carlsson, 2013Μετά από συµφωνία µε το Pontas Literary & Film Agency.

Copyright © 2014 για την ελληνική γλώσσα:EK∆OTIKOΣ OPΓANIΣMOΣ ΛIBANH ABEΣόλωνος 98 – 106 80 Aθήνα. Tηλ.: 210 3661200, Fax: 210 3617791

http://www.livanis.gr

Aπαγορεύεται η αναδηµοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, µερική ή περιληπτική, ή η από-δοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχοµένου του βιβλίου µε οποιονδήποτε τρό-πο, µηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούµενη γρα-πτή άδεια του εκδότη. Nόµος 2121/1993 και κανόνες του ∆ιεθνούς ∆ικαίου που ισχύουνστην Eλλάδα.

Παραγωγή: Εκδοτικός Οργανισµός Λιβάνη

ISBN 978-960-14-2895-6

aoratos001s010.indd 6 11/3/14 2:18:20 PM



Στον Καρλ, τον Μάρτιν και τον Τοµπίας

aoratos001s010.indd 7 11/3/14 2:18:20 PM



Strange highs and strange lows,

Strangelove,

That’s how my love goes.

DEPECHE MODE, «Strangelove»

aoratos001s010.indd 9 11/3/14 2:18:20 PM



ΓΥΡΟΦΕΡΝΩ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΣΟΥ όπως έκανα κάποτε. Αλλά

δεν είναι η πόρτα σου, όχι, δεν είσαι εδώ. Κύλησε πολύς καιρός

από τότε που ήσουν εδώ. Το ξέρω επειδή σε παρακολουθώ. Μό-

νο εγώ είµαι εδώ. Και στην πραγµατικότητα ούτε εγώ είµαι εδώ.

∆ε µε γνωρίζεις. Κανένας δε µε γνωρίζει πια. Κανένας δεν ξέρει

ποιος είµαι.

Αισθάνεσαι πως κάτι πάει στραβά, πως κάτι συµβαίνει. Θυµά-

σαι την εποχή για την οποία θέλω να σου γράψω, αλλά επιλέγεις

να τη σβήσεις από τη µνήµη σου, έτσι δεν είναι; Το ξέρω επειδή

είµαι ακριβώς σαν εσένα. Κάποιες φορές τα περασµένα κάνουν

αισθητή την παρουσία τους στην καθηµερινότητά σου και το νιώ-θεις. Το νιώθεις, αλλά δεν είσαι βέβαιος τι είναι αλήθεια και τι

δεν είναι, αφού ο χρόνος θολώνει τα πάντα.

Γράφω για να σου πω ότι όλα όσα πιστεύεις είναι αλήθεια. Από

την άλλη µεριά όµως, τα πράγµατα δεν είναι καθόλου όπως τα

νοµίζεις. Γράφω σκοπεύοντας να αφηγηθώ τα πάντα.

aoratos011s099.indd 11 11/3/14 2:25:26 PM



I

Η ΣΟΥΗ∆ΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙ.

Λέξεις γραµµένες στον τοίχο της σήραγγας µε κεφαλαία, χο-

ντρά µαύρα γράµµατα. Από ένα κατάστηµα εκεί κοντά ακούγε-

ται µουσική. Κάποιος τραγουδά Don’t make me bring you back to the

start κι έξω απ’ τη σήραγγα ο ήλιος λάµπει ζεστός. Εδώ µέσα όµως

είναι ήσυχα και δροσερά. Μια γυναίκα µε αλογοουρά και ακου-

στικά στα αφτιά κάνει τζόκινγκ. Περνά από µπροστά µου. Την

ακολουθώ µε το βλέµµα ώσπου χάνεται. Από κάπου έρχεται τρέχοντας ένα παιδί µ’ ένα µπαλόνι στο χέ-

ρι. Το µπαλόνι τινάζεται απότοµα ψηλά από το τράβηγµα του

σπάγκου, αγγίζει κάτι αιχµηρό στην οροφή της σήραγγας και

σπάει. Το αγόρι τροµάζει από τον κρότο και βάζει τα κλάµατα.

Αλλά µάλλον δε φταίει ο κρότος. Κοιτάζει ολόγυρά του µήπως και

δει κάποιον, αλλά δεν υπάρχει ψυχή.

Είµαι στο Σάλεµ, ένα προάστιο της Στοκχόλµης. Επισκέπτης.

Πάει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που ήµουν εδώ. Τοκαλοκαίρι τελειώνει. Σηκώνοµαι από το παγκάκι, περνώ µπροστά

από το παιδί και βγαίνω από τη σκοτεινιά της σήραγγας για να

βρεθώ στο δυνατό φως του ήλιου.

aoratos011s099.indd 13 11/3/14 2:25:26 PM



II

ΞΥΠΝΩ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΣΚΟΤΑ∆Ι. Ξέρω πως κάτι έχει συµβεί. Πιάνω µια

λάµψη µε την άκρη του µατιού µου. Στους τοίχους των απέναντι

σπιτιών πέφτει αναβοσβήνοντας ένα δυνατό γαλάζιο φως. Σηκώ-

νοµαι απ’ το κρεβάτι και πάω στη γωνιά όπου έχω την κουζίνα.

Πίνω ένα ποτήρι νερό και ακουµπώ στη γλώσσα µου ένα ηρεµι-

στικό χάπι. Είδα στον ύπνο µου τον Βίκτορ και τη Σαµ.

Προχωρώ µε το άδειο ποτήρι στο χέρι και πηγαίνω να ανοί-

ξω την µπαλκονόπορτα. Ο αέρας είναι ζεστός αλλά υγρός και µεπιάνει ρίγος. Κοιτάζω τον κόσµο που περιµένει κάτω, στο δρόµο.

Μπροστά από την είσοδο είναι σταθµευµένα ηµικυκλικά δύο πε-

ριπολικά κι ένα ασθενοφόρο. Κάποιος ξετυλίγει µια γαλανόλευ-

κη κορδέλα ανάµεσα σε δύο ηλεκτρικούς στύλους. Ακούω υπόκω-

φες φωνές, το βούισµα ενός αστυνοµικού ασυρµάτου, και βλέπω

το βουβό αναβόσβηµα των φάρων των περιπολικών. Πίσω τους,

µακριά, ακούγεται το βουητό ενός εκατοµµυρίου ανθρώπων, ο

θόρυβος µιας µεγαλούπολης που βρίσκεται σε προσωρινή ανά-παυλα.

Γυρνώ µέσα και φορώ ένα τζιν παντελόνι, κουµπώνω το που-

κάµισό µου και στρώνω τα µαλλιά µου µε τα δάχτυλα. Στο κλιµα-

κοστάσιο ακούγεται ένας εξαεριστήρας πίσω από έναν τοίχο, θρόι-

σµα ρούχων και το µουρµουρητό µιας φωνής. Κάποιος καλεί το

παλιό ασανσέρ, που αρχίζει να κινείται µε τριγµούς, προκαλώ-

ντας δονήσεις µέσα στο φρεάτιο.

aoratos011s099.indd 14 11/3/14 2:25:26 PM



Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΛΕΜ 15

«∆εν µπορεί να κλείσει κάποιος µια για πάντα το καταραµένο

το ασανσέρ;» φωνάζει ένας ένοικος.

Το ασανσέρ καλύπτει τον ήχο των βηµάτων µου καθώς κατε-

βαίνω τη σκάλα του κλιµακοστασίου, που τυλίγεται γύρω από το

φρεάτιο. Σταµατώ στο δεύτερο όροφο και αφουγκράζοµαι. Κάτι

έχει συµβεί κάτω, στον πρώτο. ∆εν είναι η πρώτη φορά.

Πριν από µερικά χρόνια µια µη κερδοσκοπική οργάνωση αγό-

ρασε το µεγάλο διαµέρισµα του πρώτου βοηθούµενη από τη δω-

ρεά ενός ανθρώπου που είχε περισσότερα χρήµατα από όσαχρειαζόταν. Η οργάνωση µετέτρεψε το διαµέρισµα σε κέντρο φι-

λοξενίας για απόκληρους και για ανθρώπους µε παρεκκλίνουσα

συµπεριφορά και την ονόµασε «Στέγη Τσάπµαν». Όσοι µένουν

εκεί δέχονται επίσκεψη τουλάχιστον µία φορά τη βδοµάδα από

κάποιους κουρασµένους γραφειοκράτες της Υπηρεσίας Κοινωνι-

κής Πρόνοιας. ∆εν είναι σπάνιες και οι επισκέψεις της αστυνο-

µίας. Η Στέγη διευθύνεται από µια πρώην κοινωνική λειτουργό,

τη Ματίλντα ή Μαρτίνα, δε θυµάµαι ακριβώς το όνοµά της. Εί-ναι ηλικιωµένη, αλλά εµπνέει περισσότερο σεβασµό απ’ όσο οι

περισσότεροι αστυνοµικοί.

Σκύβω πάνω από το κιγκλίδωµα και βλέπω πως η βαριά ξύλι-

νη πόρτα της Στέγης είναι ανοιχτή. Το φως µέσα είναι αναµµένο.

Η εκνευρισµένη φωνή ενός άντρα µετριάζεται από την πιο απα-

λή φωνή µιας γυναίκας. Το ασανσέρ περνά από µπροστά µου κα-

θώς κατεβαίνει. Κατεβαίνω τη σκάλα και φτάνω στον πρώτο όρο-

φο. Οι δύο αστυνοµικοί, ο άντρας και η γυναίκα, παγώνουν µόλιςµε βλέπουν. Είναι νέοι, πολύ νεότεροι από µένα. Το ασανσέρ στα-

µατά στο ισόγειο και επικρατεί σιωπή.

«Πρόσεχε πού πατάς», λέει η γυναίκα.

«Βάλε την κορδέλα», της λέει ο άντρας πιάνοντας το ρολό της

δίχρωµης ταινίας.

Η γυναίκα τού ρίχνει µια επίµονη µατιά. «Να τη βάλεις εσύ.

Εγώ θα αναλάβω αυτόν».

aoratos011s099.indd 15 11/3/14 2:25:26 PM



16 ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΚΑΡΛΣΟΝ

Έχει βγάλει το πηλήκιό της και το κρατά στο χέρι. Η σφιχτο-

δεµένη αλογοουρά της κάνει το πρόσωπό της να δείχνει τσιτωµέ-

νο. Ο άντρας έχει τετράγωνο σαγόνι και ευγενικά µάτια, αλλά νο-

µίζω πως είναι και οι δυο τους αναστατωµένοι, αφού κοιτάζουν

διαρκώς τα ρολόγια τους. Στις επωµίδες τους έχουν χρυσές κορό-

νες. Κανένα σιρίτι. Είναι αστυφύλακες.

Ο άντρας προχωρά προς τη σκάλα µε το ρολό στο χέρι. Προ-

σπαθώ να χαµογελάσω.

«Έχουµε ένα συµβάν εδώ», λέει η γυναίκα απευθυνόµενη σ’εµένα. «Θα ήθελα να παραµείνετε στην πολυκατοικία».

«∆ε θα βγω έξω».

«Και τότε τι κάνετε εδώ;»

Κοιτάζω προς το παράθυρο του κλιµακοστασίου. Είναι µεγά-

λο και βλέπει στο σπίτι που βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του

δρόµου. Οι λάµψεις του γαλάζιου φωτός εξακολουθούν να κυµα-

τίζουν πάνω στους τοίχους του.

«Ξύπνησα».«Ξυπνήσατε απ’ το φως;»

Νεύω καταφατικά χωρίς να είµαι σίγουρος τι σκέφτεται. ∆εί-

χνει έκπληκτη. Αναδίνει µια έντονη µυρωδιά και ξαφνικά παρα-

τηρώ τα κατακόκκινα µάτια της και το πόσο χλοµή είναι. Ξέρα-

σε πρόσφατα. Γέρνει ελαφρά, σχεδόν αδιόρατα το κεφάλι της στο

πλάι και συνοφρυώνεται.

«Έχουµε ξανασυναντηθεί;»

«∆ε νοµίζω».«Είστε σίγουρος;»

«Είµαι αστυνοµικός», της λέω, «αλλά δεν... Όχι, δε νοµίζω πως

έχουµε ξανασυναντηθεί».

Με κοιτάζει παρατεταµένα. Βγάζει ένα σηµειωµατάριο από

την µπροστινή τσέπη της στολής της και το φυλλοµετρά ψάχνο-

ντας να βρει κάτι. Σηµειώνει µε το στιλό της. Ο συνάδελφός της

βρίσκεται πίσω µου και µ’ εκνευρίζει έτσι όπως ξετυλίγει αδέξια

aoratos011s099.indd 16 11/3/14 2:25:26 PM




την ταινία, κάνοντάς τη να θροΐζει. Κοιτάζω την πόρτα πίσω από

τη γυναίκα. ∆ε βλέπω σηµάδια διάρρηξης.

«∆εν είχα πληροφορηθεί πως κατοικεί ένας αστυνοµικός εδώ.

Πώς ονοµάζεστε;»

«Λέο», αποκρίνοµαι. «Λέο Γιούνκερ. Τι συνέβη;»

«Σε ποιο τµήµα υπηρετείς, Λέο;» Ο τόνος της φωνής της απο-

καλύπτει πως δεν έχει πειστεί καθόλου ότι λέω την αλήθεια.

«∆ΕΥ».

«∆ΕΥ;»«Στη ∆ιεύθυνση Εσωτερικών Υποθ...»

«Ξέρω τι σηµαίνει. Μπορώ να δω την υπηρεσιακή σου ταυτό-

τητα;»

«Είναι στο σακάκι µου, πάνω, στο διαµέρισµά µου», της λέω

και το βλέµµα της πέφτει πάνω και πίσω από τον ώµο µου, ίσως

αναζητώντας οπτική επαφή µε το συνάδελφό της. «Το πτώµα...

Γνωρίζετε ποια είναι;»

«Εγώ...» αρχίζει να λέει, αλλά προσθέτει: «Ξέρεις λοιπόν τι συ-νέβη;»

∆εν είµαι ιδιαίτερα παρατηρητικός, αλλά ξέρω πως σπάνια φι-

λοξενούνται άντρες στη Στέγη. Οι άντρες έχουν άλλα µέρη να πά-

νε. Οι γυναίκες δεν έχουν να επιλέξουν ανάµεσα σε πολλούς ξε-

νώνες φιλοξενίας, αφού στους περισσότερους χώρους αυτού του

είδους αρνούνται την είσοδο είτε στους χρήστες ναρκωτικών είτε

σε όσους εκδίδονται. Οι γυναίκες επιτρέπεται να κάνουν το ένα

από τα δύο, αλλά όχι και τα δύο συγχρόνως. Το πρόβληµα είναιπως εκδίδονται οι περισσότερες ναρκοµανείς. Η Στέγη Τσάπµαν

αποτελεί εξαίρεση κι έτσι πολλές γυναίκες καταφεύγουν εδώ. Η

Στέγη θέτει έναν και µοναδικό περιοριστικό όρο: απαγορεύεται

να οπλοφορείς. Συµπαθητική στάση.

Εποµένως θα πρόκειται πιθανότατα για γυναίκα, κι αν κρίνει

κανείς από την όλη αναστάτωση, για µια γυναίκα που δεν είναι

πια ζωντανή.

aoratos011s099.indd 17 11/3/14 2:25:26 PM




Λέω στην αστυνοµικό «Μου επιτρέπεις;» και κάνω ένα βήµα

προς το µέρος της.

«Περιµένουµε τη Σήµανση», µου λέει ο συνάδελφός της, που

στέκεται πίσω µου.

«Είναι µέσα η Μαρτίνα;»

«Ποια;» Η αστυνοµικός κοιτάζει το σηµειωµατάριό της µπερ-

δεµένη.

«Η διευθύντρια της Στέγης», αποκρίνοµαι. «Είµαστε φίλοι».

∆ιστάζει. «Εννοείς... η Ματίλντα;»«Ναι, ακριβώς».

Βγάζω τα παπούτσια µου, τα παίρνω στο χέρι και την προ-

σπερνώ για να µπω στη Στέγη.

«Εδώ», λέει κοφτά η αστυνοµικός, αδράχνοντάς µε γερά από

το µπράτσο. «Εδώ θα µείνεις».

«Θέλω απλώς να δω πώς είναι η φίλη µου», της λέω.

«Ούτε το όνοµά της δεν ξέρεις».

«Ξέρω πώς κινούµαστε σ’ έναν τόπο εγκλήµατος. Θέλω µόνονα δω αν είναι καλά η Ματίλντα».

«∆εν έχει σηµασία. ∆εν µπαίνεις εδώ µέσα».

«∆υο λεπτά».

Η αστυνοµικός µε καρφώνει µε το βλέµµα. Μου αφήνει το

µπράτσο και κοιτάζει ξανά το ρολόι της. Στο ισόγειο κάποιος χτυ-

πάει µε ιδιαίτερη επιµονή την εξώπορτα. Η αστυνοµικός κοιτά-

ζει να δει πού βρίσκεται ο συνάδελφός της, ο οποίος έχει ανεβεί

τις σκάλες και δε φαίνεται πια.«Περίµενε εδώ», µου λέει.

Νεύω καταφατικά και της χαµογελώ προσπαθώντας να δείχνω

ειλικρινής.

Μέσα στη Στέγη Τσάπµαν επικρατεί µια απόκοσµη ηρεµία – το

νιώθεις. Ο χώρος είναι χαµηλοτάβανος, το ξύλινο δάπεδο άσχη-

aoratos011s099.indd 18 11/3/14 2:25:26 PM




µο και καταχτυπηµένο. Το διαµέρισµα αποτελείται από ένα µε-

γάλο χολ, µια αίθουσα αναψυχής που διαθέτει και κουζίνα, µια

τουαλέτα µε ντους, ένα γραφείο και µια αίθουσα στο βάθος, που

υποθέτω πως εκτελεί χρέη υπνοδωµατίου. Ο χώρος µυρίζει σαν

ντουλάπα ηλικιωµένου. Μόλις µπαίνεις από την πόρτα βλέπεις

ένα µεγάλο καλάθι τοποθετηµένο στο πάτωµα και δίπλα του ένα

χειρόγραφο σηµείωµα: Χειµωνιάτικα ρούχα. Κάτω από µια κάπα

εξέχει ένα ζευγάρι γάντια. Τα παίρνω.

Λίγο πιο µέσα, δεξιά από το χολ, βρίσκεται µια τακτοποιηµέ-νη κουζίνα µε ολοκάθαρα σκεύη, ένα τετράγωνο ξύλινο τραπέζι

και δυο ξύλινες καρέκλες. Μπροστά στο τραπέζι και απέναντι από

έναν ένστολο αστυνοµικό κάθεται η Ματίλντα, µια γυναίκα σαν

γέρικο πουλί, µε σουβλερό προφίλ και ασηµένια φουντωτά κα-

τσαρά µαλλιά. Απαντά στις ερωτήσεις του ήρεµα και χαµηλόφω-

να. Με κοιτάζουν καθώς περνώ από δίπλα τους και χαιρετώ τη

Ματίλντα µε µια κλίση του κεφαλιού.

«Είσαι από το Ανθρωποκτονιών;» µε ρωτά ο αστυνοµικός.«Βέβαια».

Ρίχνει µια µατιά στα γάντια που κρατώ στο ένα χέρι. Κοιτάζω

το πάτωµα. Υπάρχουν σαφή αποτυπώµατα παπουτσιών. ∆εν εί-

ναι από µπότες, µάλλον πρόκειται για αθλητικά παπούτσια. Βά-

ζω το πόδι µου δίπλα στο αποτύπωµα για να κάνω µια σύγκριση

και διαπιστώνω πως τα πόδια του ανθρώπου που πάτησε εδώ εί-

ναι του ίδιου µεγέθους µε τα δικά µου.

«Πού είναι οι άλλες γυναίκες;»«Ήταν ολοµόναχη εδώ», αποκρίνεται η Ματίλντα.

«Την αναγνωρίζετε;»

«Το καλοκαίρι ήρθε πολλές φορές. Νοµίζω πως τη λένε Ρεµπέ-

κα».

«Με ένα κάπα;»

«∆εν ξέρω. Νοµίζω µε ένα».

«Και το επώνυµό της;»

aoratos011s099.indd 19 11/3/14 2:25:26 PM




Η Ματίλντα κουνά το κεφάλι της αρνητικά.

«Όπως είπα, δεν ξέρω καν πώς γράφεται το µικρό της όνοµα».

Προχωρώ πιο µέσα στο χολ και µπαίνω στο υπνοδωµάτιο. Οι

τοίχοι είναι λευκοί και φιλοξενούν πίνακες. Ένα µισάνοιχτο πα-

ράθυρο αφήνει την αυγουστιάτικη νύχτα να εισχωρεί, ψυχραίνο-

ντας αφύσικα το δωµάτιο. Υπάρχουν οκτώ κρεβάτια µοιρασµένα

κατά µήκος των δύο µακρύτερων τοίχων. ∆εν υπάρχει οµοιότητα

στα παπλώµατα, κάποια είναι λουλουδάτα σαν τις ταπετσαρίες

στους τοίχους των διαµερισµάτων της δεκαετίας του 1970, άλλαείναι µονόχρωµα σε έντονες αποχρώσεις του µπλε, του πράσινου,

του πορτοκαλί. Μερικά έχουν άσχηµα σχέδια που δε λένε απολύ-

τως τίποτα. Κάθε κρεβάτι είναι µαρκαρισµένο µ’ έναν αριθµό

αδέξια γραµµένο κατευθείαν πάνω στο ξύλο. Στο κρεβάτι που φέ-

ρει τον αριθµό επτά, το προτελευταίο στο βάθος, υπάρχει ένα

πτώµα που κείτεται στο πλάι µε την πλάτη προς το µέρος µου.

Φορά ξεθωριασµένο τζιν παντελόνι και πλεκτό πουλόβερ. Φαίνο-

νται τα µαλλιά, σκούρα και απεριποίητα. Αφήνω τα παπούτσιαµου πάνω σ’ ένα κρεβάτι και φορώ τα γάντια.

Οι άνθρωποι πυροβολούν, χτυπούν, κλοτσάνε, κοµµατιάζουν,

πνίγουν, ρίχνουν βιτριόλι, σκοτώνουν µε το αυτοκίνητο. Οι ενέρ-

γειές τους αυτές είτε είναι διακριτικές και αποτελεσµατικές σαν

χειρουργική επέµβαση είτε τσαπατσούλικες. Αυτή τη φορά µια

ζωή βυθίστηκε στην ανυπαρξία ξαφνικά και κόσµια, σχεδόν απα-

ρατήρητα.

Θα έλεγες πως κοιµάται αν δεν υπήρχε το µικρό σκούρο κόκ-κινο λουλούδι που κοσµεί τον κρόταφό της. Είναι νέα, είκοσι µε εί-

κοσι πέντε χρονών, αλλά ίσως δείχνει µέχρι και πέντε χρόνια µε-

γαλύτερη – µια σκληρή ζωή αφήνει ίχνη στο πρόσωπο ενός ανθρώ-

που. Σκύβω από πάνω της για να εξετάσω καλύτερα την οπή εισό-

δου. Είναι λίγο µεγαλύτερη από κεφάλι πινέζας. Το µέτωπο της γυ-

ναίκας έχει κηλίδες αίµατος και πυρίτιδα. Ο δολοφόνος είχε στα-

θεί πίσω της και χρησιµοποίησε πιστόλι µικρού διαµετρήµατος.

aoratos011s099.indd 20 11/3/14 2:25:26 PM




Ψάχνω προσεκτικά τις τσέπες της. Είναι άδειες. Τα ρούχα της

µοιάζουν ανέπαφα. Η φανέλα της εξέχει λίγο κάτω από το πλε-

κτό πουλόβερ, αλλά δεν υπάρχει ένδειξη πως έχουν ψάξει το σώ-

µα της αναζητώντας κάτι. Της ψηλαφώ τα πλευρά, τους ώµους

και την πλάτη αγγίζοντάς την προσεκτικά και ελπίζοντας να βρω

κάτι που φυσιολογικά δε θα έπρεπε να υπάρχει εκεί. Ανασηκώνω

το µανίκι του πουλόβερ και βλέπω ένα σηµάδι από ένεση στην

εσωτερική µεριά του µπράτσου, αλλά δε δείχνει και τόσο άσχη-

µο. Η γυναίκα είχε ασκηθεί στην τέχνη του να βαράει ενέσεις µε τη µεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.

Ακούω τα βήµατα της Ματίλντα πίσω µου. Στέκεται στο άνοιγ-

µα της πόρτας σαν να φοβάται να µπει µέσα.

«Το παράθυρο», της λέω. «Είναι πάντα ανοιχτό;»

«Όχι. Συνήθως το έχουµε κλειστό. Ήταν κλειστό όταν ήρθα».

«Πουλούσε ναρκωτικά;»

«Νοµίζω ναι. Έφτασε εδώ πριν από µία περίπου ώρα και εί-

πε πως χρειαζόταν κάπου να κοιµηθεί. Οι περισσότερες γυναίκεςδεν έρχονται παρά µόνο ύστερα από πολύ καιρό στη γύρα».

«∆εν είχε τίποτα µαζί της; Ρούχα, τσάντα;»

«Μόνο τα ρούχα που φοράει».

«Είναι δικά της;»

«Νοµίζω». Ρουφάει τη µύτη της. «Πάντως δεν πήρε από µας

ρούχα».

«Είχε παπούτσια;»

«Είναι δίπλα στο κρεβάτι».Μαύρα Converse µε λευκά κορδόνια υπερβολικά χοντρά για

τα παπούτσια αυτά. Αντικατέστησε τα αρχικά κορδόνια µε τα

λευκά που αγόρασε. Είναι τραχιά και φαγωµένα και µέσα τους

φύλαγε κάψουλες. Σηκώνω το ένα παπούτσι και παρατηρώ τη

σόλα, µια σκούρα γκρίζα σόλα που δε λέει τίποτα. Αφήνω προ-

σεκτικά το παπούτσι στη θέση του. Βγάζω το κινητό µου, το κα-

τευθύνω προς το πρόσωπό της και τη φωτογραφίζω. Το φλας

aoratos011s099.indd 21 11/3/14 2:25:26 PM




προσδίδει στιγµιαία στην επιδερµίδα της µια οδυνηρή λευκό-

τητα.

«Πώς φαινόταν όταν ήρθε απόψε;»

«Ήταν φτιαγµένη και κουρασµένη όπως όλοι όσοι έρχονται

εδώ. Είπε πως είχε περάσει άσχηµη βραδιά και πως ήθελε µόνο

να κοιµηθεί».

«Πού ήσασταν τη στιγµή του συµβάντος;»

«Έπλενα τα πιάτα και στεκόµουν µε την πλάτη γυρισµένη

προς την πόρτα. Ούτε είδα ούτε άκουσα τίποτα. Εκείνη την ώρακάνω πάντα τη λάντζα. Τότε µόνο έχω χρόνο».

«Πώς ανακαλύψατε ότι ήταν νεκρή;»

«Μπήκα για να δω αν είχε αποκοιµηθεί. Όταν πήγα να κλεί-

σω το παράθυρο, διαπίστωσα πως ήταν...»

∆εν ολοκληρώνει τη φράση της.

Προχωρώ κυκλικά γύρω από το πτώµα και φτάνω στο παρά-

θυρο. Βρίσκεται αρκετά ψηλά και θα απαιτούσε ένα δύσκολο και

προσεκτικό άλµα από κάποιον που θα ήθελε να πηδήξει κάτω,στο πεζοδρόµιο της οδού Τσάπµαν. Κοιτάζω ξανά το πτώµα. Στο

φως του ηλεκτρικού στύλου διακρίνεται κάτι που γυαλίζει στο ένα

της χέρι. Μοιάζει µε λεπτή αλυσίδα.

«Έχει κάτι στο χέρι της», λέω στη Ματίλντα, που µε κοιτάζει

ερωτηµατικά.

Από το χολ ακούγεται µια φωνή που την αναγνωρίζω. Παρα-

τηρώ µια τελευταία φορά το πτώµα της γυναίκας, παίρνω τα πα-

πούτσια µου και βγαίνω από το υπνοδωµάτιο ακολουθώντας τηΜατίλντα. Αντικρίζω τον Γκάµπριελ Μπιρκ. Έχω πολύ καιρό να

τον δω, αλλά δεν έχει αλλάξει καθόλου – ηλιοκαµένο πρόσωπο

και σκούρα κοντά σγουρά µαλλιά. Αν δεις τα µαλλιά του Μπιρκ,

σε πιάνει η επιθυµία να αλλάξεις σαµπουάν. Φορά ένα διακριτι-

κό µαύρο κουστούµι, σαν µόλις να τον έχουν πάρει µε το ζόρι από

µια γιορτή.

«Λέο», κάνει έκπληκτος. «Τι στο καλό γυρεύεις εδώ;»

aoratos011s099.indd 22 11/3/14 2:25:26 PM




«Ξύπνησα...»

«∆εν είσαι σε διαθεσιµότητα;»

«Είµαι σε άδεια».

«Το σήµα σου», µου λέει και σουφρώνει τα χείλη του. «Αν δεν

έχεις το σήµα σου, πρέπει να φύγεις από δω».

«Είναι στο πορτοφόλι µου, στο διαµέρισµά µου».

«Να το φέρεις».

«Θα έφευγα τώρα», λέω σηκώνοντας τα παπούτσια µου ψηλά.

Ο Μπιρκ µε κοιτάζει σιωπηλός και σκυθρωπός. Αφήνω τα γά-ντια στη θέση τους, προχωρώ προς την πόρτα και βγαίνω στο κλι-

µακοστάσιο. Η αστυνοµικός δείχνει να εκπλήσσεται καθώς περ-

νώ από µπροστά της.

Το τελευταίο πράγµα που ακούω από το εσωτερικό της Στέ-

γης είναι: «Πώς στο διάολο µπήκε αυτός εδώ µέσα;»

Αντί να γυρίσω στο διαµέρισµά µου, κατεβαίνω τα σκαλιά και

φτάνω στο ισόγειο. Βγαίνω στην άδεια και σκοτεινή εσωτερική

αυλή. Αισθάνοµαι το κρύο έδαφος κάτω από τις πατούσες µου και τότε µόνο αντιλαµβάνοµαι πως κρατώ στο χέρι τα παπούτσια µου.

Τα φοράω κι ανάβω τσιγάρο. Οι τοίχοι της πολυκατοικίας φτιά-

χνουν από πάνω µου ένα σχήµα που πλαισιώνει ένα κοµµάτι ου-

ρανού. Στέκοµαι για λίγο, τραβώντας πότε πότε ρουφηξιές και

τρώγοντας το νύχι του αντίχειρά µου. ∆ιασχίζω την εσωτερική αυ-

λή και ξεκλειδώνω µια πόρτα για να ξαναµπώ στην πολυκατοι-

κία, αν και σε άλλο τµήµα της. Το κλιµακοστάσιο εδώ είναι µι-

κρότερο και πιο παλιό, πιο ζεστό. Προχωρώ προς την εξώπορτακαι βγαίνω στην οδό Ποντονιέρ.

Ζούµε σε µια εποχή που αισθανόµαστε ανασφαλείς ανάµεσα

σε ξένους. Από κάπου κοντά ακούγεται ο ρυθµικός ήχος µιας βα-

ριάς µουσικής κλαµπ. Μπροστά µου βρίσκεται το πάρκο Ποντο-

νιέρ, σιωπηλό και γεµάτο σκιές. Ακούγεται το µακρινό στρίγκλι-

σµα φρένων αυτοκινήτου και στη συνέχεια ένας ήχος από κινητή-

ρα που κατεβάζει στροφές. Στη διασταύρωση στέκονται ένας

aoratos011s099.indd 23 11/3/14 2:25:26 PM




άντρας και µια γυναίκα. Καβγαδίζουν. Πριν προχωρήσω, προ-

φταίνω να δω πως ο ένας από τους δύο κάνει µια χυδαία κίνηση

σηκώνοντας το χέρι του. Σκέφτοµαι πόσο κακό κάνουν ο ένας στον

άλλο, φέρνω στο νου µου τη νεκρή γυναίκα στο κρεβάτι µε τον

αριθµό επτά, στο µικρό αντικείµενο που είχε στο χέρι της, στις

λέξεις που είδα πρωτύτερα γραµµένες στον τοίχο της σήραγγας,

στο γεγονός πως κάποιος θεωρεί ότι η Σουηδία πρέπει να πεθά-

νει και σκέφτοµαι πως όποιος και να το έχει γράψει, είτε άντρας

είναι είτε γυναίκα, ίσως να έχει δίκιο.

Ξαναβγαίνω στην οδό Τσάπµαν κι ανάβω κι άλλο τσιγάρο. Μου

είναι αναγκαίο να απασχολώ µε κάτι τα χέρια µου. Το βουβό γα-

λάζιο φως ρίχνει φευγαλέα τη λάµψη του στον τοίχο ξανά και ξα-

νά. Τώρα είναι περισσότεροι οι ένστολοι αστυνοµικοί που γυρο-

φέρνουν έξω από την πολυκατοικία. Αρχίζουν να αποκλείουν τµή-

µατα της οδού, ρυθµίζουν την κυκλοφορία στέλνοντας προς άλληκατεύθυνση τα αυτοκίνητα και παροτρύνουν τους πεζούς να πε-

ράσουν από αλλού. Κουνάνε απότοµα και νευρικά τα χέρια τους.

Η άσφαλτος φωτίζεται από το δυνατό λευκό φως των προβολέων.

Ξεφορτώνουν µια µεγάλη τέντα από ένα αυτοκίνητο για να είναι

έτοιµη σε περίπτωση βροχής.

Το ανοιχτό παράθυρο της Στέγης Τσάπµαν ανοιγοκλείνει από

τον αέρα, κάνοντας έναν ελαφρύ θόρυβο. Εκεί µέσα διακρίνω κε-

φάλια να πηγαινοέρχονται. Είναι ο Γκάµπριελ Μπιρκ, ένας ειδι-κός της Σήµανσης και η Ματίλντα. Κάτω από το παράθυρο περι-

µένει το πεζοδρόµιο και πραγµατικά θα ήθελα να το εξετάσω από

κοντά, αλλά µου το κρύβει το αδιάκοπο πηγαινέλα των αστυνοµι-

κών µπροστά από την πολυκατοικία.

Ρίχνω µια µατιά στο κινητό µου. Πριν από µισή ώρα ξεκίνη-

σε µια νέα µέρα. Ακούω το βουητό που βγαίνει από το ανοιχτό

παράθυρο ενός µπαρ που βρίσκεται αρκετά κοντά. Μουσική. Μια

aoratos011s099.indd 24 11/3/14 2:25:26 PM




φωνή τραγουδά: Every time I see your face I get all choked up inside.

Σβήνω το τσιγάρο και γυρνώ την πλάτη µου στην οδό Τσάπµαν.

Μια µικρή λωρίδα ασηµόλευκης ασφάλτου συνδέει δύο από τις µε-

γαλύτερες οδούς της συνοικίας Κούνσχολµ. ∆εν ξέρω πώς ονοµάζε-

ται ο δρόµος αυτός, αλλά αν σταθείς στη µια του άκρη και κλοτσή-

σεις µια µπάλα, θα φτάσει άνετα στην άλλη άκρη του. Σ’ ένα από τα

οικήµατα που βρίσκονται κατά µήκος του κολληµένα το ένα δίπλαστο άλλο, υπάρχει µια κόκκινη πόρτα. Πάνω της βλέπεις µία µόνο

λέξη: «Bar». Είναι γραµµένη µε κιτρινωπή µπογιά. Ανοίγω την πόρ-

τα και βλέπω ένα ξανθό αναµαλλιασµένο κεφάλι να αναπαύεται στην

µπάρα. Η πόρτα κλείνει πίσω µου και το κεφάλι σηκώνεται αργά

αργά, µε τα κυµατιστά µαλλιά να ξεχύνονται αποκαλύπτοντας µια

χωρίστρα στη µέση. Η Άννα µε κοιτάζει µε µισάνοιχτα βλέφαρα.

«Επιτέλους», µουρµουρίζει και περνά τα δάχτυλά της µέσα

από τα µαλλιά της. «Ένας πελάτης».«Έχεις µεθύσει;»

«Πλήττω».

«Μια διαφήµιση στην πόρτα θα έφερνε περισσότερο κόσµο

εδώ».

«Ο Πέτερ δε θέλει διαφηµίσεις. Θέλει απλώς να ξεφορτωθεί

το µέρος».

Ο ιδιοκτήτης του «Bar» είναι ένας αδιάφορος επιχειρηµατίας

καµιά τριανταριά χρονών. Το χώρο αγόρασε ο πατέρας του στιςαρχές της δεκαετίας του 1980 και έφτιαξε το µπαρ, που παρέµει-

νε στην ιδιοκτησία του µέχρι το θάνατό του. Το κληρονόµησε ο

Πέτερ και σύµφωνα µε την επιθυµία του µακαρίτη –που εκφρα-

ζόταν ρητά στη διαθήκη– δεν µπορούσε να το πουλήσει παρά µό-

νο πέντε χρόνια µετά το θάνατο του πατέρα του. Έχουν περάσει

τεσσεράµισι χρόνια κι αν δεν καταστραφεί η γη, η Άννα θα βρί-

σκεται για έξι ακόµα µήνες πίσω από την µπάρα.

aoratos011s099.indd 25 11/3/14 2:25:26 PM




Το «Bar» είναι από τα στέκια που τα βρίσκεις µόνο όταν τα ψά-

χνεις. Τα πάντα εδώ µέσα είναι από ξύλο: η µπάρα, το δάπεδο, η

οροφή, τα άδεια τραπέζια, που είναι τοποθετηµένα ολόγυρα µε

τις καρέκλες τους. Ο κιτρινωπός φωτισµός προσδίδει ζεστασιά και

λόγω αυτού η επιδερµίδα της Άννας δείχνει πιο σταράτη απ’ όσο

είναι. Η κοπέλα διπλώνει προσεκτικά την άκρη µιας σελίδας του

χοντρού βιβλίου που διαβάζει και το κλείνει. Βγάζει από ένα ντου-

λάπι ένα µπουκάλι αψίνθιο, αφήνει µπροστά της ένα ποτήρι και

µου το γεµίζει µε δύο εκατοστόλιτρα – τουλάχιστον τόσο επιτρέ-πεται να µου βάλει, διαπιστώνω όµως πως πρόκειται για πολύ µε-

γαλύτερη ποσότητα. Απαγορεύεται να σερβίρεις τόσο πολύ αλκο-

όλ, αλλά τα µπαρ έτσι κι αλλιώς επιδίδονται σε παρανοµίες.

«Είναι ήσυχα εδώ», λέω.

«Θες να βάλω µουσική; Την έκλεισα γιατί µ’ ενοχλούσε».

∆εν ξέρω τι θέλω. Κάθοµαι σ’ ένα σκαµπό µπροστά από την

µπάρα και πίνω. Το αψίνθιο είναι το µοναδικό ποτό που αντέχω.

Πίνω σπάνια αλκοόλ, αλλά όποτε το κάνω προτιµώ να πίνω αψίν-θιο. Ανακάλυψα το «Bar» στις αρχές του καλοκαιριού καθώς γυρ-

νούσα στο σπίτι µεθυσµένος. Είχα σταθεί για ν’ ανάψω τσιγάρο

και αναγκάστηκα να στηριχτώ στον τοίχο για να καταφέρω να µεί-

νω ακίνητος. Τα πάντα γύρω µου έλκονταν διαρκώς προς τα αρι-

στερά και µου ήταν αδύνατον να συγκεντρώσω κάπου το βλέµµα

µου. Όταν στο τέλος τα κατάφερα, είδα τη λέξη «Bar» στο απέ-

ναντι πεζοδρόµιο, γραµµένη στη βαριά κόκκινη πόρτα. Ήµουν

σίγουρος πως επρόκειτο για παραίσθηση, παρ’ όλα αυτά προχώ-ρησα τρεκλίζοντας κι άρχισα να χτυπώ δυνατά την πόρτα. Ύστε-

ρα από λίγο µου άνοιξε η Άννα κρατώντας στο χέρι της ένα µπα-

στούνι του µπέιζµπολ.

∆ε γνωρίζω την ηλικία της. Ίσως είναι είκοσι χρονών. Οι γο-

νείς της είναι ιδιοκτήτες ενός κτήµατος µε µια µεγάλη έπαυλη

στην παραδοσιακή επαρχία Ούπλαντ, λίγο βορειότερα από την

πόλη Νορτέλιε. Πριν από δεκαπέντε χρόνια ο πατέρας της Άννας

aoratos011s099.indd 26 11/3/14 2:25:26 PM




ίδρυσε µια διαδικτυακή εταιρεία. Ήταν η σωστή εποχή. Την πού-

λησε λίγο πριν σκάσει η φούσκα. Επένδυσε τα χρήµατα σε νέες

εταιρείες και τις άφησε να αναπτυχθούν. Με τέτοιου είδους µα-

νούβρες πλουτίζουν οι άνθρωποι στις µέρες µας. Η Άννα αµφιτα-

λαντεύεται ανάµεσα στο να αισθάνεται βαθιά περιφρόνηση για

τον πατέρα της και στη µεγάλη ανάγκη της για επιβεβαίωση.

Σπουδάζει ψυχολογία και δουλεύει στο «Bar» για να συµπληρώ-

νει το εισόδηµά της, αλλά ποτέ δεν την έχω δει να µελετά πανε-

πιστηµιακά µαθήµατα. ∆ιαβάζει µόνο ογκώδη βιβλία µε σκούραεξώφυλλα. Αυτά είναι όλα κι όλα που γνωρίζω για την Άννα. Σχε-

δόν αρκετά για να µοιάζει η σχέση µας µε φιλία.

Κοιτιέµαι στον καθρέφτη που κρέµεται πίσω από την µπάρα.

Τα ρούχα µου πλέουν πάνω µου. Έχω χάσει κιλά. Για την εποχή,

είµαι κάτασπρος – σηµάδι αποτραβηγµένου ανθρώπου. Η Άννα

ακουµπά τους αγκώνες της στην µπάρα και κρατά το κεφάλι της

µε τις παλάµες της. Μου χαρίζει ένα δροσερό βλέµµα µε τα γα-

λανά µάτια της.«Φαίνεσαι σκυθρωπός», µου λέει.

«Είσαι παρατηρητική».

«∆εν είµαι καθόλου παρατηρητική. Το µαρτυρά το πρόσωπό

σου».

Πίνω µια γουλιά αψίνθιο.

«Πυροβόλησαν µια γυναίκα στην πολυκατοικία µου», λέω κι

αφήνω κάτω το ποτήρι. «Υπάρχει κάτι σ’ αυτή την ιστορία που...

µ’ ενοχλεί».Η Άννα σηκώνει τα φρύδια της.

«Στην πολυκατοικία όπου µένεις;»

«Σε µια στέγη φιλοξενίας στον πρώτο όροφο. Η γυναίκα πέ-

θανε».

«Αλλά κάποιος τη σκότωσε, έτσι δεν είναι;»

«Αν σ’ αυτή την πόλη υπάρχουν κάποιοι που έχουν την τάση να

πεθαίνουν, αυτοί είναι οι ναρκοµανείς και οι πόρνες». Κοιτάζω το

aoratos011s099.indd 27 11/3/14 2:25:26 PM




ποτήρι που έχω µπροστά µου. «Συνήθως όµως είτε αυτοκτονούν εί-

τε πεθαίνουν από υπερβολική δόση. Οι ελάχιστοι που δολοφονού-

νται είναι σχεδόν πάντοτε άντρες. Εδώ όµως πρόκειται για γυναί-

κα. Είναι ασυνήθιστο». Ξύνω το µάγουλό µου και διαπιστώνω πως

θέλω ξύρισµα. «Φάνηκε... απλό. ∆ιακριτικό και καθαρό, πράγµα

ακόµα πιο ασυνήθιστο, κι αυτό είναι που µ’ ενοχλεί περισσότερο».

Στην εσωτερική αυλή της πολυκατοικίας µου συχνά κάποια

παιδιά, µάλλον αδέλφια, παραβγαίνουν στο τρέξιµο από τη µια

άκρη του χώρου ως την άλλη. Τα γέλια και οι φωνές τους αντη-χούν ανάµεσα στους τοίχους. ∆εν ξέρω για ποιο λόγο το σκέφτο-

µαι αυτό τώρα, αλλά υπάρχει κάτι στην όλη εικόνα, στο πώς φαί-

νονται, στο πώς ακούγονται τα παιδιά, που για µένα έχει µεγάλη

σηµασία. Είναι µια εικόνα από κάτι που έχει χαθεί οριστικά.

«∆εν είναι ο τοµέας σου», λέει η Άννα. «Εννοώ το να ερευνάς

βίαια εγκλήµατα. Έτσι δεν είναι;»

Νεύω αρνητικά.

«Ποιος είναι λοιπόν ο τοµέας σου;»«∆ε σου έχω πει;»

Η Άννα γελάει. Το στόµα της είναι συµµετρικό.

«∆ε λες πολλά όποτε είσαι εδώ. Αλλά δεν πειράζει», προσθέ-

τει. «Μια χαρά µού φαίνεται κι έτσι».

«∆ουλεύω στη ∆ιεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων».

Πίνω µια γουλιά και νιώθω πως θέλω να καπνίσω πάλι.

«Κάνεις έρευνες σχετικά µε τις πράξεις άλλων αστυνοµικών;»

«Ναι».«Νόµιζα πως µόνο εξηντάρηδες κύριοι έχουν την τιµή να κά-

νουν αυτή τη δουλειά. Πόσο χρονών είσαι; Τριάντα;»

«Τριάντα τριών».

Η Άννα κοιτάζει τον καθαρό σκούρο πάγκο. Σµίγει τα φρύδια

της, παίρνει ένα πανί και τον τρίβει για να τον κάνει καθαρότερο.

«∆ε συνηθίζεται να δουλεύουν τριαντάρηδες στη ∆ΕΥ, αλλά

συµβαίνει καµιά φορά», της λέω.

aoratos011s099.indd 28 11/3/14 2:25:26 PM




«Ακριβώς». Πίνω µια γουλιά αψίνθιο. Κοιτάζω τη φωτογραφία

στο κινητό και τη δείχνω στην Άννα. «Μήπως την αναγνωρίζεις;»

Η Άννα παρατηρεί τη φωτογραφία.

«Όχι. ∆εν την έχω δει ποτέ».

«Μάλλον τη λένε Ρεµπέκα».

«Με δύο κάπα ή µε ένα;»

«Γιατί ρωτάς;»

«Απλώς αναρωτιέµαι».

«∆εν έχει διευκρινιστεί, αλλά νοµίζω πως είναι µε ένα κάπα».Κουνά το κεφάλι της αρνητικά.

«∆εν τη γνωρίζω».

«Άξιζε η προσπάθεια».

Σηκώνοµαι να φύγω τη στιγµή που η Άννα τοποθετεί ανάποδα την

πρώτη καρέκλα πάνω σ’ ένα τραπέζι. Ακούγεται ο χαρακτηριστι-

κός ήχος του παλιού ρολογιού που κρέµεται στον τοίχο. Αν εξαι-ρέσω το ρολόι, τίποτα άλλο µέσα στο «Bar» δε φανερώνει σε κα-

µία περίπτωση πως κοντεύει τρεις το πρωί.

«Μπορείς να µου τηλεφωνήσεις, ξέρεις», µου λέει η Άννα κα-

θώς στέκοµαι µε το χέρι στο πόµολο της πόρτας.

Γυρνώ προς το µέρος της.

«∆εν ξέρω το τηλέφωνό σου».

«Θα το ανακαλύψεις µόνος σου». Σηκώνει και δεύτερη καρέ-

κλα για να την τοποθετήσει πάνω σ’ ένα τραπέζι. Είναι σκληρόςο ήχος του ξύλου που χτυπά πάνω σε ξύλο. «Αλλιώς θα ξανασυνα-

ντηθούµε σύντοµα. Είµαι σίγουρη».

Τα φώτα αναβοσβήνουν και πάλι. Κατεβάζω το πόµολο και

βγαίνω από το «Bar». Το κεφάλι µου λικνίζεται ευχάριστα.

Η νύχτα στη Στοκχόλµη είναι υγρή και ψυχρή µ’ έναν απρόσµε-

νο τρόπο. Αν το ρολόι τοίχου που υπήρχε πίσω από την Άννα έλε-

γε τη σωστή ώρα, το σκοτάδι θα διαρκέσει αρκετές ώρες ακόµα.

aoratos011s099.indd 30 11/3/14 2:25:26 PM




Κάτι τρεµοσβήνει στην άκρη του οπτικού µου πεδίου. Μια σκιά.

Σταµατώ απότοµα και γυρνώ να κοιτάζω. Είµαι σίγουρος πως κά-

ποιος µε ακολουθεί. Ερευνώ µε το βλέµµα το δρόµο, αλλά δεν εί-

ναι κανένας. Μόνο ένας σηµατοδότης που αλλάζει από το κόκκι-

νο στο πράσινο, ένα αυτοκίνητο που στρίβει σε µια διασταύρωση

δυο δρόµους παρακάτω και το βουητό µιας πόλης που µεγαλώνει

µε το σκοτάδι και καταπίνει τους µοναχικούς.

Επιστρέφω στην οδό Τσάπµαν. Υπάρχουν τώρα περισσότερα

οχήµατα σταθµευµένα κατά µήκος της ταινίας αποκλεισµού του

δρόµου: ένα περιπολικό, αυτοκίνητα τηλεοπτικών σταθµών και

της εφηµερίδας Αφτονµπλάντετ κι ένα αστραφτερό ασηµί βαν µε

φιµέ τζάµια και µε τη φίρµα του γραφείου τελετών Audacia ολό-

µαυρη πάνω στο ασηµί χρώµα του αυτοκινήτου. Στο δρόµο, µπρο-

στά από την κορδέλα που απαγορεύει την πρόσβαση, στέκονται

άνθρωποι που φαίνονται σαν µαύρες σιλουέτες, καθώς βρίσκο-νται έξω από το χώρο που φωτίζουν οι προβολείς ενός περιπολι-

κού. Εδώ κι εκεί ανάβουν φλας φωτογραφικών µηχανών. Κάποιος

στερεώνει ένα χοντρό ύφασµα στο ύψος του βαν και τα φλας αρ-

χίζουν να ανάβουν µε καταιγιστικό ρυθµό. ∆ιακρίνω ένα φορείο

κι ένα χέρι που σφίγγει µια χειρολαβή του, τίποτα άλλο.

Τα γαλάζια φώτα σβήνουν. Τα σηµάδια του θανάτου δεν υπάρ-

χουν πια. ∆εν έχουν αποµείνει παρά µόνο τα φλας των φωτογρά-

φων κι ο αναστεναγµός όσων στέκονται κατά µήκος της κορδέλας,αναστεναγµός που ίσως φανερώνει ταραχή. Το πιθανότερο είναι

ότι δείχνει απογοήτευση. Το ύφασµα που κρατούν δύο ένστολοι

αστυνοµικοί κρύβει όλα όσα θα ήθελαν να δουν ερχόµενοι εδώ. ∆ύο

άντρες του γραφείου τελετών µπαίνουν στο ασηµί βαν, που ύστερα

από λίγο αποµακρύνεται µαλακά από τον αποκλεισµένο χώρο.

Μπαίνω στο νούµερο 6 της οδού Τσάπµαν από τον πίσω δρό-

µο. Καθώς περνώ από τον πρώτο όροφο, ακούω από την ανοιχτή

aoratos011s099.indd 31 11/3/14 2:25:26 PM




πόρτα τη φωνή του Γκάµπριελ Μπιρκ. Η κορδέλα που έχει ήδη

τοποθετήσει η αστυνοµία θα παραµείνει εκεί για πολλές µέρες,

ίσως και περισσότερο. Βρίσκοµαι έξω από την ιστορία αυτή, βρί-

σκοµαι µακριά από τα πάντα. Ανεβαίνω στο διαµέρισµά µου και

ξαπλώνω στο κρεβάτι λες κι έχουν κυλήσει ελάχιστα λεπτά από

την ώρα που ξύπνησα.

Είναι παράξενο το πώς το δωµάτιο κατακλύζεται από το ρίγος πουνιώθω πριν από το ξηµέρωµα.

aoratos011s099.indd 32 11/3/14 2:25:26 PM



ΙΙΙ

ΠΩΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙΣ ΣΤΟ ΣΑΛΕΜ;

Θυµάµαι το εξής: Ο πρώτος αστυνοµικός που αντίκρισα στη

ζωή µου ήταν πολύ καιρό αξύριστος. Ο δεύτερος που είδα ήταν

πολλές µέρες άυπνος. Ο τρίτος στεκόταν σε µια διασταύρωση στο

Σάλεµ και ρύθµιζε την κυκλοφορία των αυτοκινήτων έπειτα από

ένα ατύχηµα. Είχε τσιγάρο στα χείλη. Ο τέταρτος αστυνοµικός,

αδιάφορα και εντελώς απρόκλητα, έχωσε ένα κλοµπ ανάµεσα στα

σκέλια ενός φίλου µου ενώ δύο συνάδελφοί του στέκονταν παρα-δίπλα εξίσου ασυγκίνητοι και κοίταζαν αλλού.

Ήµουν δεκαπέντε χρονών. ∆εν ήξερα αν αυτό που είχα δει

ήταν καλό ή άσχηµο. Απλώς ήταν κάτι που συνέβη.

Έζησα εκεί µέχρι τα είκοσι. Στο Σάλεµ οι πολυκατοικίες ορθώ-

νονταν πανύψηλες, µε οκτώ, εννιά, δέκα ορόφους, αλλά ποτέ τό-

σο κοντά στο Θεό ώστε να αντέχει αυτός να απλώσει το χέρι τουκαι να τις αγγίξει. Στο Σάλεµ οι άνθρωποι ήταν παρατηµένοι στην

τύχη τους. Μεγαλώσαµε γρήγορα και ενηλικιωθήκαµε πριν την

ώρα µας γιατί αυτό απαιτούσαν οι συνθήκες.

Ήταν απόγευµα και κατέβηκα από τις σκάλες από τον όγδοο

στον έβδοµο όροφο. Εκεί πάτησα το κουµπί του ασανσέρ. Με το

ασανσέρ µπορούσες να ανεβείς µόνο µέχρι τον έβδοµο ή να κα-

τεβείς από τον έβδοµο. Κανένας δεν ήξερε το λόγο. Το θυµάµαι

aoratos011s099.indd 33 11/3/14 2:25:26 PM




αυτό κάθε φορά που σκέφτοµαι το Σάλεµ. Κάθε πρωί κατέβαινα

έναν όροφο και κάθε απόγευµα ανέβαινα από τις σκάλες από τον

έβδοµο στον όγδοο για να φτάσω στο σπίτι. Και θυµάµαι πως πο-

τέ δεν είχα σκεφτεί για ποιο λόγο συνέβαινε αυτό ή για ποιο λό-

γο ένα πράγµα ήταν όπως ήταν. ∆ε µεγαλώναµε έχοντας στο νου

µας να αµφισβητούµε την κατάσταση των πραγµάτων. Μεγαλώ-

ναµε γνωρίζοντας πως κανένας δε θα µας έδινε τίποτα αν δεν ήµα-

σταν προετοιµασµένοι να του το αποσπάσουµε.

Περίµενα στον έβδοµο ενώ το ασανσέρ ανέβαινε θορυβωδώςµέσα στο φρεάτιο. Ήµουν δεκάξι χρονών και δεν πήγαινα που-

θενά συγκεκριµένα, απλώς έβγαινα έξω. Από πίσω από την πόρ-

τα ενός διαµερίσµατος ακούγονταν οι υπόκωφοι ήχοι βαριάς

µουσικής χιπ-χοπ. Άνοιξα την πόρτα του ασανσέρ και µε χτύπη-

σε στη µύτη η αψιά µυρωδιά καπνού από τσιγάρο. Έξω στο δρό-

µο ο ουρανός κρεµόταν πολύ χαµηλά – ψυχρός και λευκός. Οι

ηλεκτρικοί στύλοι άναψαν τα φώτα τους καθώς περνούσα µπρο-

στά από το Σπίτι της Νεολαίας. Η οµίχλη άρχιζε την προέλασή της. Κι αυτό το θυµάµαι: όποτε έπεφτε η οµίχλη στο Σάλεµ, κα-

τάπινε τα πάντα. Ξεχυνόταν πάνω µας, αγκάλιαζε σπίτια, δέντρα,

ανθρώπους.

Μακριά, ανάµεσα στα δέντρα, είδα τον ψηλό υδατόπυργο που

το σχήµα του έµοιαζε µε µανιταριού. Το σκούρο γκρίζο µπετόν

ήταν µια µαύρη σιλουέτα στο φόντο του ψυχρού ουρανού, κι ανα-

ρωτήθηκα αν ήταν ακόµα αποκλεισµένη η περιοχή του πύργου.

Είχαν περάσει ελάχιστες µέρες από τότε που κάποιος είχε πέσειαπό εκεί. ∆εν ήξερα το όνοµά του, ήξερα µόνο πως πηγαίναµε στο

ίδιο σχολείο. Κάποιοι έλεγαν πως την τελευταία µέρα της ζωής

του είχε γράψει µε κεφαλαία γράµµατα ∆ΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ

ΧΑΣΩ στο ντουλάπι του στο σχολείο. Ήταν ένα µήνυµα, κατά κά-

ποιο τρόπο. Μία µέρα µετά το θάνατό του, όταν όλοι είχαν γυρί-

σει στα σπίτια τους και οι διάδροµοι του σχολείου ήταν άδειοι,

πέρασα µπροστά από τα ντουλάπια ψάχνοντας για πολλή ώρα να

aoratos011s099.indd 34 11/3/14 2:25:27 PM




βρω το µήνυµά του, αλλά δεν το βρήκα. Όση ώρα έψαχνα ακου-

γόταν ένα σιντί να παίζει, από κάποια συσκευή εν λειτουργία αφη-

µένη µέσα στο ντουλάπι του.

Ο υδατόπυργος ήταν ένα µέρος που οι ενήλικοι του Σάλεµ θα

ήθελαν να αστυνοµεύεται διαρκώς αν υπήρχαν διαθέσιµοι πόροι

για το σκοπό αυτό. Τα πρωινά πήγαιναν εκεί παιδιά για να παί-

ξουν, ενώ τα βράδια και τις νύχτες γίνονταν πάρτι και ξεκαθαρί-

σµατα λογαριασµών. Τα παιδιά έπαιζαν κάτω, στο έδαφος. Τα

περισσότερα πάρτι γίνονταν εκεί, κάτω, αλλά καµιά φορά σκαρ-φαλώναµε στον πύργο. Μερικές φορές τύχαινε να πέσει κάποιος

και συνήθως επρόκειτο για ατύχηµα. Άλλες φορές δεν ήταν ατύ-

χηµα κι επειδή ο υδατόπυργος είναι ψηλός, όσοι έπεφταν δεν επι-

ζούσαν.

Προχώρησα µέσα στο δασύλλιο που περιβάλλει τον πύργο και

στάθηκα δίπλα του. Ερεύνησα το χαλικοστρωµένο έδαφος για να

ανακαλύψω ίχνη όσων είχαν πάει εκεί πριν από µένα. ∆ε βρήκα

τίποτα. Ούτε κονσέρβες ούτε προφυλακτικά. Τίποτα. Ίσως κά-ποιος να είχε καθαρίσει το έδαφος µετά την πτώση του αγοριού.

Αναρωτήθηκα σε ποιο ακριβώς σηµείο να είχε πέσει.

Άκουσα έναν κρότο που συνοδεύτηκε από θρόισµα στις κορυ-

φές των δέντρων. Πρόφτασα να δω µε την άκρη του µατιού µου κά-

τι να πέφτει µε γδούπο στο έδαφος. Κοίταξα ψηλά και περίµενα

να δω αν θα συνέβαινε κάτι ακόµα. Αλλά δεν έγινε τίποτα άλλο κι

έτσι προχώρησα για να δω τι ήταν αυτό που είχε πέσει. Ήταν ένα

ασπρόµαυρο πουλί, µε το ράµφος του µισάνοιχτο και τις φτερού-γες του απλωµένες και τσακισµένες. Είδα κόκκινες κηλίδες σε κά-

ποια από τα λευκά φτερά του. Το ένα µάτι του έλειπε και στη θέ-

ση του υπήρχε µια πορτοκαλοκόκκινη πληγή, λες και κάποιος εί-

χε αφαιρέσει µε κουτάλι ένα µέρος του µικρού κεφαλιού. Στάθη-

κα εκεί και κοίταξα το πουλί. Άναψα τσιγάρο κι ύστερα από κά-

µποσες ρουφηξιές είδα το ένα του φτερό και το ένα του πόδι να

τινάζονται σπασµωδικά.

aoratos011s099.indd 35 11/3/14 2:25:27 PM




Έψαξα να βρω κάτι βαρύ για να σκοτώσω το πουλί. ∆ε βρήκα

τίποτα. Κοίταξα την κυκλική κορυφή του πύργου κι όταν το βλέµ-

µα µου ξανάπεσε στο πουλί είδα πως ήταν εντελώς ακίνητο.

Έριξα το τσιγάρο µου στο έδαφος και το πάτησα για να σβή-

σει. Προχώρησα προς τη στενή κατακόρυφη σκάλα του υδατό-

πυργου. Η σκάλα άρχισε να τρέµει µόλις πάτησα και ξεκίνησα να

ανεβαίνω γραπώνοντας γερά τη σιδερένια κουπαστή. Από την

έντονη προσπάθεια µε πόνεσε το µπράτσο µου. Φτάνοντας στα

µισά της σκάλας άκουσα κι άλλο κρότο. Ήταν πυροβολισµός.Ολόγυρα από τον υδατόπυργο προβάλλει µια οριζόντια προ-

εξοχή που δηµιουργεί ένα είδος στενού εξώστη. Από εκεί ξεκινά

µια δεύτερη, µικρή σκάλα που οδηγεί λίγα µέτρα ψηλότερα, σε

έναν άλλο εξώστη ακριβώς κάτω από τη µανιταρόσχηµη στέγη.

Όπως ανέβαινα, άκουσα θρόισµα ρούχων. Άναψα µε θόρυβο κι

άλλο τσιγάρο. Το θρόισµα έπαψε µόλις ακούστηκε ο ήχος του

αναπτήρα. Κοίταξα µε µισόκλειστα µάτια τον ουρανό και µου φά-

νηκε αφύσικα φωτεινός και πυκνός. Άκουσα µια φωνή. «Ποιος είναι;»

«Κανένας», απάντησα. «Εσύ πυροβόλησες;»

«Γιατί το λες αυτό;»

Η φωνή ήταν επιφυλακτική αλλά όχι απειλητική.


«Έλα πάνω. Τροµάζεις τα πουλιά».

Προσπάθησα να τον δω όπως καθόταν σκαρφαλωµένος στον

επάνω εξώστη, αλλά δεν τα κατάφερα. Ο επάνω εξώστης δεν ήτανσαν αυλακιά στο τσιµέντο όπως ο κάτω, αλλά ξύλινος.

«Μπορείς να κρατήσεις το τσιγάρο µου;»

Ανέβηκα ψηλότερα στη σκάλα και κράτησα το τσιγάρο µου

πάνω από το δάπεδο του εξώστη. Ένα χέρι το πήρε από τα δά-

χτυλά µου. Πιάστηκα από ένα δοκάρι που προεξείχε και ανέβη-

κα. Σκέφτηκα πως αν έπεφτα θα σκοτωνόµουνα.

Υπήρχε αρκετός χώρος για να κάθεσαι µε την πλάτη ακουµπι-

aoratos011s099.indd 36 11/3/14 2:25:27 PM




σµένη στον πύργο και τα πόδια τεντωµένα προς το προστατευτι-

κό κιγκλίδωµα χωρίς να φαίνεσαι από το έδαφος. Το κιγκλίδω-

µα έφτανε ως τους µηρούς. Εκεί πάνω ο άνεµος ήταν πιο δυνα-

τός και το Σάλεµ απλωνόταν µπροστά µου. ∆ιακρίνονταν οι ογκώ-

δεις πολυκατοικίες µε τα µικρά τους παράθυρα, οι χαµηλές βί-

λες µε τις λοξές στέγες και τα θερµά τους χρώµατα, οι σκόρπιες

περιοχές πρασίνου και το γκριζόµαυρο βαρύ µπετόν. Από εκεί το

τοπίο έµοιαζε πολύ πιο παράξενο απ’ όσο όταν βρισκόσουν στο

έδαφος.Κοίταξα το χέρι του τη στιγµή που µου ξανάδινε το τσιγάρο

µου. ∆εν το κρατούσε όπως οι καπνιστές, αλλά αδέξια, µε τρία

δάχτυλα από την άκρη του φίλτρου.

«Εσύ πυροβολείς;» τον ρώτησα.

«Τι σε κάνει να πιστεύεις κάτι τέτοιο;»

Τον αναγνώρισα. Πήγαινε στο λύκειο του Ρένινιε –µιας γειτο-

νιάς του Σάλεµ– αλλά σε άλλο τµήµα. Τα µαλλιά του ήταν κοντά

και ξανθά, το πρόσωπό του ήταν λεπτό και τετράγωνο. Φορούσε τζιν µπάγκι παντελόνι, κόκκινα Converse και γκρίζο πουλόβερ µε

κουκούλα τραβηγµένη πίσω. Τα µάτια του ήταν πράσινα και φω-

τεινά. Κρατούσε ένα βαρύ σκούρο καφέ αεροβόλο και δίπλα του

βρισκόταν ένα ανοιχτό κουτί µε σφαίρες. Έγειρε πίσω το κεφάλι

του και έκλεισε τα µάτια του.

«Τι κάνεις;»

«Σουτ. Ν’ ακούσουµε».

«Τι πράγµα;»«Τα πουλιά».

«∆εν ακούω τίποτα».

«∆εν ακούς µε προσοχή».

Τράβηξα µια ρουφηξιά απ’ το τσιγάρο µου. ∆εν άκουγα παρά

µόνο το θρόισµα της φυλλωσιάς των δέντρων. Από κάπου εκεί κο-

ντά µας ακούστηκε η κόρνα ενός αυτοκινήτου.

«Με λένε Τζον», είπε τελικά.

aoratos011s099.indd 37 11/3/14 2:25:27 PM




«Λέο».

«Μείνε ακίνητος».

Άνοιξε τα µάτια του και σήκωσε το αεροβόλο. Κοίταξε µέσα

από το µαύρο στόχαστρο ενώ εγώ παρατηρούσα την κάννη προ-

σπαθώντας να δω προς τα πού σηµάδευε. Στα δέντρα γύρω µας

επικρατούσε ησυχία. Ο Τζον πήρε µια βαθιά ανάσα κι εγώ σφί-

χτηκα και µαζεύτηκα ασυναίσθητα µε την πλάτη κολληµένη στον

τοίχο. Μόλις το αεροβόλο εκπυρσοκρότησε, ακούστηκε νέο θρό-

ισµα από κάποιο δέντρο. Ένα πουλί έπεσε στο έδαφος, αλλά δενµπόρεσα να το δω.

«Γιατί τα πυροβολείς;»

Ο Τζον άφησε κάτω το αεροβόλο.

«∆εν ξέρω. Ίσως επειδή µπορώ, ίσως επειδή είµαι καλός σ’ αυ-

τό». Έριξε µια µατιά στο δεξί µου µπράτσο. «Σε πονάει;»

Πονούσα πολύ εξαιτίας του σκαρφαλώµατος κι έκανα µαλά-

ξεις στο µπράτσο µου. Θυµήθηκα τον Βλαντ και τον Φρεντ, δυο

αγόρια µεγαλύτερά µου από το Σάλεµ. Είχαν βαρύ χέρι. Με χτυ-πούσαν πάντοτε στο ίδιο σηµείο, πάνω στο νεύρο, και στην αρχή

το µπράτσο µου µούδιαζε. Μετά το ξεµούδιασµα επέστρεφε ο πό-

νος. Πήγαινε πολύς καιρός που είχαν πάψει να µε ξυλοφορτώ-

νουν, αλλά µερικές φορές που ζόριζα τα χέρια µου το δεξί µου

µπράτσο πονούσε κι έτσι τους ανακαλούσα στη µνήµη µου.

«Σήµερα χτύπησα σε ένα κάγκελο».

«Σε ένα κάγκελο», επανέλαβε ο Τζον.

«Ναι. Έρχεσαι συχνά εδώ;»«Όποτε θέλω την ησυχία µου», αποκρίθηκε. «Χρειάζεται να

πηγαίνεις κάπου όταν δεν µπορείς να πας στο σπίτι σου».

«Θες να φύγω;»

«∆εν εννοούσα κάτι τέτοιο».

Κάπνισα το τσιγάρο µέχρι την καύτρα και το πέταξα πάνω από

τα κάγκελα. Παρακολούθησα την τροχιά του µέχρι που χάθηκε.

«Τζον... Το επώνυµό σου;»

aoratos011s099.indd 38 11/3/14 2:25:27 PM




«Γκρίµπεργ».

Ο Τζον Γκρίµπεργ είχε πλάι του έναν αθλητικό σάκο σαν αυ-

τούς που κουβαλούσαν συνήθως οι αθλητές της οµάδας ποδοσφαί-

ρου του σχολείου του Ρένινιε. Τον άνοιξε κι έβαλε µέσα το αερο-

βόλο. Έβγαλε έναν υφασµάτινο µπόγο κι άρχισε να τον ξετυλίγει:

ήταν ένα µπουκάλι βότκα καλυµµένο µε ένα πουλόβερ. Ξεβίδω-

σε το πώµα και κατέβασε µια γουλιά χωρίς να µορφάσει. Σκέφτη-

κα σε πόσο µεγάλο ύψος βρισκόµασταν. Το Σάλεµ κάτω άρχισε

να το τυλίγει αργά αργά η οµίχλη.«Ο κόσµος συνήθως µε φωνάζει Γκριµ», είπε. «Ή µάλλον όσοι

µε γνωρίζουν», διόρθωσε. Κοίταξε το µπουκάλι που κρατούσε.

«∆εν είναι και πολλοί».

«Το ίδιο ισχύει και για µένα».

«Λες ψέµατα». Έριξε άλλη µια µατιά στο µπουκάλι και µάλ-

λον σκεφτόταν αν θα µε κερνούσε ή όχι. «Σ’ έχω δει στο σχολείο.

Ποτέ δεν είσαι µόνος».

«Μπορείς κάλλιστα να είσαι µόνος ακόµα κι αν σε περιβάλλεικόσµος».

Ο Τζον φάνηκε να σκέφτεται κατά πόσον αλήθευε αυτό που

είχα πει. Ύστερα ανασήκωσε τους ώµους του – κι ήταν µια κίνη-

ση που απευθυνόταν πιο πολύ στον ίδιο παρά σ’ εµένα. Ήπιε άλ-

λη µια γουλιά και µου έδωσε το µπουκάλι. Το πήρα και ήπια λί-

γο. Η βότκα µού έκαψε το λαιµό και έβηξα. Ο Τζον γέλασε.

«Μπούφε», είπε.

«Είναι δυνατό».«Το συνηθίζει κανείς».

Μου τράβηξε το µπουκάλι απ’ το χέρι, ήπιε και κοίταξε προς

το Σάλεµ. Η οµίχλη έπεφτε αγκαλιάζοντας τα πάντα.

«Έχεις αδέλφια;» Του έκανα την ερώτηση χωρίς να ξέρω το

λόγο.

«Μια αδελφή, µικρότερή µου. Εσύ;»

«Ένα µεγαλύτερο αδελφό».

aoratos011s099.indd 39 11/3/14 2:25:27 PM




Στο ύψος του εξώστη, µόλις µισό µέτρο από το κάγκελο, πέ-

ρασε µε ταχύτητα, κρώζοντας, ένα µαύρο πουλί. Ακολούθησε κι

άλλο κι ύστερα πέρασε ένα σµήνος, σχηµατίζοντας µπροστά µας

µια θολή µελανή γραµµή. Κοίταξα το ελεύθερο χέρι του Τζον, το

χέρι που δεν κρατούσε το µπουκάλι. ∆εν τον είδα να το απλώνει

για να πιάσει το αεροβόλο.

«Αυτός είναι η αιτία που σε πονάει το µπράτσο σου;» µε ρώτη-

σε όταν πια τα πουλιά είχαν χαθεί. «Ο αδελφός σου;»

Αιφνιδιάστηκα.«Όχι».

Έγειρε ξανά πίσω το κεφάλι του και ήπιε µια γουλιά.

«Πόσο χρονών είναι η αδελφή σου;» τον ρώτησα.

«∆εκαπέντε. Θα έρθει στο λύκειο του Ρένινιε το φθινόπωρο».

Έστρεψε το κεφάλι του προς το µέρος µου µε τα µάτια πάντα

κλειστά κι οσµίστηκε τον αέρα εισπνέοντας τρεις τέσσερις φορές

από τη µύτη. «Μένεις στο Τριάντ, έτσι δεν είναι;»

Ένευσα καταφατικά. Το συγκρότηµα πολυκατοικιών Τριάνταποτελείται από τρεις πανοµοιότυπους κύβους από µπετόν που

περιβάλλονται από τις οδούς Σεµπιτόρι και Σέντερµπι. Οι οδοί

αυτοί είναι όλο στροφές και διασταυρώνονται σχηµατίζοντας έναν

ατελή κύκλο γύρω από τις τρεις πολυκατοικίες.

«Στην πολυκατοικία που βρίσκεται στ’ αριστερά όπως έρχεσαι

από το Ρένινιε. Πώς το ήξερες;»

«Αναγνωρίζω τη µυρωδιά του κλιµακοστασίου. Μένω στη µε-

σαία πολυκατοικία. Έτσι µυρίζει κι η πολυκατοικία µου».«Πρέπει να έχεις γερή όσφρηση. Και ακοή».

«Ναι».

Αργότερα επιστρέψαµε µαζί στο σπίτι. Βαδίζαµε φλυαρώντας

και γελώντας µέσα στην οµίχλη του Σάλεµ και νιώθαµε πως µας

ένωνε ένας δεσµός, πως ο καθένας µας µοιραζόταν τα µυστικά

του άλλου. Ένας χρόνος κυλά γρήγορα στις γειτονιές του Σάλεµ,

αλλά οι συγκεκριµένοι δώδεκα µήνες µού φάνηκαν ατελείωτοι.

aoratos011s099.indd 40 11/3/14 2:25:27 PM




Θυµάµαι πως στις παρυφές του Σάλεµ υπήρχαν ωραίες βίλες και

µικρές µονοκατοικίες µε περιποιηµένο γκαζόν και πως όταν περ-

νούσα από εκεί το καλοκαίρι µού ερχόταν η µυρωδιά του κρέα-

τος που ψηνόταν στις σχάρες. Όσο πλησίαζες στο σταθµό του

προαστιακού του Ρένινιε τόσο αραίωναν τα µικρά σπίτια, για να

αντικατασταθούν µε τα βαριά τσιµεντένια κτίρια, µε την άσφαλ-

το και µε τα γκραφίτι. Γύρω από το σταθµό µαζεύονταν µεγάλοι

και µικροί, έφηβοι µε το ένα πόδι στην παρανοµία, χούλιγκαν,

λάτρεις του σινθεσάιζερ, της ρέιβ και της χιπ-χοπ. Θυµάµαι πουµια διαπεραστική φωνή τραγουδούσε: Head like a hole, black as your

soul, head like a hole. To άκουγα συχνά. Καθόµασταν στα παγκά-

κια και στα πεζοδρόµια, πίναµε αλκοόλ, αναποδογυρίζαµε τους

αυτόµατους πωλητές αναψυκτικών και γλυκών και τους βάφαµε

µε σπρέι. Η αστυνοµία έπιανε αρκετούς νεαρούς µε την κατηγο-

ρία πως είχαν απειλήσει ή κακοποιήσει ανθρώπους ή καταστρέ-

ψει ξένη περιουσία. Αλλά εµείς σχεδόν πάντα τη σκαπουλάραµε,

χωνόµασταν τρέχοντας στα σκοτεινά µέρη, που τα γνωρίζαµε πο-λύ καλύτερα από τα όργανα της τάξης. Στα µάτια των ενηλίκων

ήµασταν όλοι µας επίδοξοι γκάνγκστερ. Έλεγαν πως η κατάστα-

ση στο Σάλεµ ήταν άσχηµη εδώ και πολλά χρόνια, αλλά πως µ’

εµάς είχε χειροτερέψει ακόµα περισσότερο. Η αστυνοµία δεν κα-

τάφερνε να µας ελέγξει πια. Κάποιοι είχαν φτάσει στο σηµείο να

σπάσουν την πόρτα της εκκλησίας του Σάλεµ για να κάνουν πάρ-

τι µέσα. ∆εν ήµουν ο ίδιος εκεί, αλλά το είχα ακούσει στο σχολείο.

Ήξερα ποιοι συµµετείχαν – ήταν συµµαθητές µου στην τάξη τωνσουηδικών. Λίγες βδοµάδες αργότερα έγινε κι άλλη διάρρηξη

στην εκκλησία. Οι εισβολείς κρέµασαν µέσα µια σουηδική ση-

µαία σε µέγεθος κινηµατογραφικής οθόνης και σχεδίασαν πάνω

της ένα µεγάλο µαύρο αγκυλωτό σταυρό. Κανείς δεν κατάλαβε το

νόηµα αυτής της πράξης επειδή µάλλον δεν υπήρχε νόηµα.

Σάλεµ. Στο σχολείο µάθαµε πως κάποτε λεγόταν Σλάεµ – λέ-

ξη που αποτελούσε σύνθεση δύο άλλων λέξεων, από τις οποίες η

aoratos011s099.indd 41 11/3/14 2:25:27 PM




πρώτη σήµαινε «άγρια κοροµηλιά» και η δεύτερη «σπίτι». Το

Σλάεµ έγινε Σάλεµ το 15ο αιώνα και κανείς δεν ήξερε για ποιο λό-

γο, αλλά οι κυρίες της κοινότητας και όσοι εντρυφούσαν στην το-

πική ιστορία προτιµούσαν να συνδέουν την κοινότητα µε το βι-

βλικό Σαλήµ, που είναι το προγενέστερο όνοµα της Ιερουσαλήµ.

Κι έτσι το Σάλεµ έγινε ένας τόπος ειρηνικός, µια και Σαλήµ στα

εβραϊκά σηµαίνει «ειρήνη». Ένας τόπος στον οποίο εγκαταστά-

θηκαν κάποτε οι γονείς µας για να ζήσουν µια ευτυχισµένη ζωή,

πολύ πριν χειροτερέψουν οι συνθήκες.Εκεί, στα σπίτια του προαστίου µας, στεκόµασταν εµείς οι φί-

λοι πίσω από τα παράθυρα και κοιταζόµασταν από απόσταση

όποτε δεν µπορούσαµε να βγούµε έξω. Όταν ήµασταν έξω, απο-

φεύγαµε όσους θα µπορούσαν να µας βλάψουν και προσεγγίζα-

µε όσους ήταν σαν εµάς. Όταν δεν είχαµε πού να πάµε, γυρο-

φέρναµε έξω απ’ τις πόρτες των φίλων µας επειδή δεν είχαµε κα-

µιά διάθεση να επιστρέψουµε στο δικό µας σπίτι. Οι φωνές, τα

γέλια και οι συναγερµοί των αυτοκινήτων τη νύχτα ακούγοντανµέχρι πολύ µακριά.

aoratos011s099.indd 42 11/3/14 2:25:27 PM



IV

ΒΓΑΙΝΩ ΣΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΜΟΥ µε το ελαφρύ βουητό του ηρεµιστι-

κού χαπιού στους κροτάφους µου και βλέπω την κορδέλα απο-

κλεισµού να πλαταγίζει στον αέρα. Λίγο παρακάτω µια γυναίκα

διασχίζει το δρόµο µαζί µε ένα αγόρι σε αναπηρικό καρότσι –

ίσως το γιο της. Το αγόρι κάθεται ακίνητο σαν κέλυφος και διά-

φοροι σωλήνες καταλήγουν στο σώµα του.

Ένα γαλανόλευκο περιπολικό είναι σταθµευµένο έξω από την

πολυκατοικία µου και δύο αστυνοµικοί βηµατίζουν βαριεστηµέ-νοι πάνω κάτω κατά µήκος των ορίων του χώρου που έχει απο-

κλειστεί. Τους παρακολουθώ µε το βλέµµα ώσπου ο ένας σηκώ-

νει το κεφάλι του προς το µέρος µου, αναγκάζοντάς µε να ξανα-

µπώ µέσα σαν τροµαγµένο ζώο.

Στην εφηµερίδα υπάρχει µια σύντοµη αναφορά στο συµβάν:

Μια γυναίκα 25 ετών βρέθηκε νεκρή από πυροβολισµό σε οίκηµα

φιλοξενίας αστέγων στο κέντρο της Στοκχόλµης. Όταν γραφόταν τοάρθρο, η έρευνα των ειδικών της Σήµανσης ήταν ακόµα σε εξέλιξη.

Η αστυνοµία εργάζεται πυρετωδώς προκειµένου να επεξεργαστεί τις

ήδη υπάρχουσες πληροφορίες, αλλά πολλή δουλειά αποµένει να γί-

νει ακόµα. Όλοι όσοι αντιλήφθηκαν κάτι σχετικά µε την υπόθεση

ισχυρίζονται ότι είδαν ένα µαυροντυµένο άντρα να διαφεύγει τρέχο-

ντας από το σηµείο.

aoratos011s099.indd 43 11/3/14 2:25:27 PM




Το µικρό αυτό άρθρο αρκεί για να µε πάει πίσω σε όσα συνέ-

βησαν την άνοιξη. Κι όσα συνέβησαν την άνοιξη ίσως να είναι µια

ιστορία που ξεκίνησε πολύ πιο πριν, δεν ξέρω. Το µόνο που ξέρω

είναι πως µε επέλεξε µια γριά αλεπού, ο αξιωµατικός Λέβιν, για

να µπω στη ∆ιεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων. Προηγουµένως

ήµουν αστυφύλακας του Τµήµατος Ανθρωποκτονιών της ∆ιεύθυν-

σης Αστυνοµίας Στοκχόλµης. Ο στόχος δεν ήταν να ενταχθώ στο

προσωπικό της ∆ιεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων, δηλαδή της

υπηρεσίας που διεξάγει έρευνες σχετικά µε αστυνοµικούς που εί-ναι ύποπτοι τέλεσης εγκληµατικών πράξεων. Ο στόχος ήταν να

ασχοληθώ µε κάτι πιο προωθηµένο: να ελέγχω την υπηρεσία έσω-

θεν. Ο Λέβιν υποψιαζόταν πως οι έρευνες που διεξάγονταν από

τη ∆ΕΥ ήταν φτιαχτές και χαλκευµένες, ειδικότερα όσες σχετίζο-

νταν µε δραστηριότητες πληροφοριοδοτών και εγκάθετων. Υπήρ-

χε σοβαρό πρόβληµα στο Σώµα, όλοι το ήξεραν, αλλά µόνο ο Λέ-

βιν είχε την τόλµη να το εντοπίσει: βρισκόταν στον εσωτερικό

έλεγχο και στην έρευνα για την πιο ριψοκίνδυνη αποστολή τουΣώµατος, εκεί όπου η αστυνοµία συνεργαζόταν µε εγκληµατίες

και µερικές φορές εξωθούσε σε εγκληµατικές πράξεις διά προβο-

κάτσιας.

Επισήµως απλώς επάνδρωνα το Τµήµα ∆ιοικητικής Υποστή-

ριξης της υπηρεσίας, αλλά τα εργασιακά µου καθήκοντα ήταν να

ελέγχω εµπεριστατωµένα το πρωτόκολλο ερευνών της ∆ΕΥ, να

εντοπίζω τις παραλείψεις, τη δικαιολόγηση µιας πράξης, τις πλά-

γιες οδούς που ακολουθούσαν οι αστυνοµικοί της ∆ΕΥ ή τα οφθαλ-µοφανή ψέµατα που έλεγαν υποκύπτοντας σε πιέσεις υψηλά ιστά-

µενων προσώπων όταν ερευνούσαν τα του οίκου τους. Οι συνηθι-

σµένοι φάκελοι ήταν κόκκινοι. Οι ξεχωριστοί εκείνοι φάκελοι

τους οποίους µελετούσα είχαν µπλε χρώµα και τους τοποθετούσε

στο γραφείο µου ο ίδιος ο Λέβιν. Κάθε έρευνα της ∆ΕΥ εξεταζό-

ταν από τον Λέβιν κι όταν κάτι φαινόταν εξαιρετικά απλό ή χα-

ρακτηριζόταν από υπερβολική διαφάνεια, το έβαζε σε έναν µπλε

aoratos011s099.indd 44 11/3/14 2:25:27 PM




φάκελο και µου το έδινε για να το ελέγξω και να το ερευνήσω εις

βάθος.

Πολλές φορές ήταν εύκολο να βρω τα κενά. Τα περισσότερα

περιστατικά ονοµάζονταν «συµβάντα»· ήταν µια βολική λέξη που

τη χρησιµοποιούσαν κατά κόρον. Οι αναφορές ακολουθούσαν ένα

χαρακτηριστικό πρότυπο:

Η συµπεριφορά του συλληφθέντος προκάλεσε το συµβάν στον ανελ-

κυστήρα υπ’ αριθµόν 4. Κατά τη διάρκεια της µεταφοράς του οιαστυνοµικοί έκριναν ότι η συµπεριφορά του ήταν εριστική και τον

ανάγκασαν να ξαπλώσει πρηνηδόν στο δάπεδο του ανελκυστήρα.

Τοιουτοτρόπως επήλθε τραυµατισµός στο πρόσωπό του (αριστερή

παρειά και δεξί φρύδι), στη θωρακική χώρα (εκχυµώσεις µεταξύ δεύ-

τερης και τέταρτης πλευράς και στην αριστερή κλείδα) και στην οπι-

σθία επιφάνεια της δεξιάς άκρας χειρός (κάταγµα). Ο επί των µαλα-

κών ιστών τραυµατισµός του συλληφθέντος επήλθε λόγω της πτώσης

του, αφού είχε προηγηθεί προσπάθεια των αστυνοµικών να τον ηρε-µήσουν καθώς τον βοηθούσαν να σηκωθεί.

Ο συλληφθείς τοξικοµανής ισχυριζόταν πως οι µαλακοί ιστοί

του είχαν υποστεί αυτό που οι ίδιοι οι αστυνοµικοί ονοµάζουν «σό-

λο ταµπούρλο»: αλλεπάλληλα χτυπήµατα µε το κλοµπ στα γεννη-

τικά όργανα. Ο τοξικοµανής δεν έκανε πίσω, υποστήριζε πως

ήταν αθώος. Η υπόθεση έφτασε στη δικαιοσύνη. Στη δικαστική

αίθουσα δύο άψογα χτενισµένοι αστυνοµικοί κατέθεσαν εναντίονενός ανθρώπου που ήταν οπιοµανής δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια.

Οι αστυνοµικοί φυσικά κέρδισαν, αλλά επειδή οι δικαστές είχαν

κάποιες επιφυλάξεις επέβαλαν τη διενέργεια έρευνας από τη ∆ιεύ-

θυνση Εσωτερικών Υποθέσεων. Η έρευνα ολοκληρώθηκε ένα µή-

να αργότερα και στη σχετική αναφορά διάβαζες πως δεν µπορού-

σε να αποκλειστεί το ενδεχόµενο ο τραυµατισµός να επήλθε εξαι-

τίας της πτώσης. Στο µεταξύ δεν είχε ερωτηθεί κανένας ειδικός

aoratos011s099.indd 45 11/3/14 2:25:27 PM




γιατρός. Απευθύνθηκα σε ένα γιατρό και αποδείχτηκε πως τέτοιου

είδους τραύµατα δεν ήταν δυνατόν να προκλήθηκαν από την πτώ-

ση του συλληφθέντος. Παρόµοιες υποθέσεις αποτελούσαν συχνό

φαινόµενο, ειδικότερα µε νεαρούς στο κέντρο της πόλης ή στα

προάστια. Άλλες φορές ήταν εξαιρετικά δυσκολότερο να αποφαν-

θεί κανείς για ποιο λόγο τα εγκλήµατα ήταν σοβαρότερα, οι αστυ-

νοµικοί που ενέχονταν ήταν πολύ πιο επιτήδειοι και τα γεγονότα

περιπλοκότερα.

Μάθαινα γρήγορα κι έγινα καλός στη δουλειά µου. Τα πάνταγίνονταν σιωπηρά, πίσω από τον καθρέφτη και από προπετάσµα-

τα καπνού που δηµιουργούσε εντέχνως ο Λέβιν. Έκανα τη βασι-

κή δουλειά, έβρισκα τα κενά και έδινα το φάκελο, που ήταν πά-

ντα µπλε και άτιτλος, στον Λέβιν. Με τον ερχοµό της άνοιξης πέ-

ντε µεγάλες έρευνες της ∆ΕΥ κατέρρευσαν και οι ψίθυροι έδιναν

κι έπαιρναν στους διαδρόµους του Αστυνοµικού Μεγάρου, που

έµοιαζε µε κάστρο. Στην πράξη εγώ ήµουν ο αρουραίος του Λέ-

βιν και το χειρότερο είδος αστυνοµικού.Τότε ήταν που τα πράγµατα άρχισαν να παίρνουν την κάτω

βόλτα.

Αργότερα αποκάλεσαν την όλη ιστορία «Υπόθεση Γκότλαντ». Ορι-

σµένοι την ονόµασαν «Υπόθεση Λάσκερ», από το όνοµα του Μαξ

Λάσκερ, του πληροφοριοδότη που πέθανε. Πέθαναν και δύο δρά-

στες κι ένας αστυνοµικός, αλλά ο θάνατος εκείνων δεν προσέλα-βε τη συµβολική σηµασία που είχε ο θάνατος του Λάσκερ. Ο Λά-

σκερ ήταν ένας πανούργος τύπος µε υγρό βλέµµα και βρόµικα νύ-

χια και κουβαλούσε στην πλάτη του πολλά χρόνια εξάρτησης από

τα ναρκωτικά. ∆εν ήταν από τους ανθρώπους που θα επέλεγες για

µια τέτοια δουλειά, αλλά είχε τις επαφές του, τις πληροφορίες του

και µπόλικο ρευστό. Εποµένως ήταν πολύτιµος. Ήταν ο σηµαντι-

κότερος σύνδεσµος ανάµεσα στο οργανωµένο έγκληµα και στους

aoratos011s099.indd 46 11/3/14 2:25:27 PM




τοξικοµανείς της Στοκχόλµης. Τον ήξερα από την εποχή που δού-

λευα στο Τµήµα Ανθρωποκτονιών και νοµίζω πως µε εµπιστευό-

ταν. Την άνοιξη έµαθε πως ένα µεγάλο φορτίο όπλων θα άλλαζε

χέρια στο νησί Γκότλαντ. Ήρθε σε επαφή µαζί µου ερχόµενος ο

ίδιος στην οδό Τσάπµαν για να αφήσει στο γραµµατοκιβώτιό µου

ένα χαρτί όπου απλώς είχε σηµειώσει έναν αριθµό κινητού τηλε-

φώνου.

Είχα συνηθίσει τη δουλειά µου στη ∆ΕΥ. Καθόµουν σ’ ένα γρα-

φείο, διάβαζα αναφορές και τηλεφωνούσα για να διασταυρώσωστοιχεία. Τις πληροφορίες που µου έδωσε ο Λάσκερ τις διαβίβα-

σα στο κατώτερο προσωπικό της ∆ιεύθυνσης Εγκληµατολογικών

Ερευνών χωρίς να ενηµερώσω πρώτα τον Λέβιν. ∆εν καταλάβαι-

να σε τι θα χρησίµευαν οι πληροφορίες αυτές στη ∆ΕΥ. Ο Λέβιν

πάντως το έµαθε και λίγες µέρες αργότερα η ξερακιανή κορµο-

στασιά του εµφανίστηκε στο γραφείο µου. Ήταν προβληµατισµέ-

νος. Με πήγε στα υπόγεια του κτιρίου µας, µπήκαµε στις τουαλέ-

τες και µου ζήτησε να εποπτεύσω την αστυνοµική επιχείρηση στοΓκότλαντ. Εκεί στο νησί τα όπλα θα άλλαζαν χέρια και θα µετα-

φέρονταν στη Στοκχόλµη για να πουληθούν σε δύο αντίπαλες συµ-

µορίες των νοτίων προαστίων.

«Θα γίνει µεγάλη επέµβαση», µου είπε ο Λέβιν. «Επιτόπου θα

βρίσκονται πληροφοριοδότες µαζί µε τους συνδέσµους τους, δη-

λαδή µε δικούς µας. Αυτό σηµαίνει πως κάποιος –µάλλον όχι ο

ίδιος ο γενικός αστυνοµικός διευθυντής Στοκχόλµης, αλλά σίγου-

ρα ο άµεσος υφιστάµενός του– θα τοποθετήσει εκεί ένα δυοάντρες της ∆ΕΥ ώστε κανείς τους να µην επωµιστεί τις ευθύνες αν

η ιστορία πάει κατά διαόλου».

Ήταν η νέα τάση που επικρατούσε στο Σώµα: προληπτική

δραστηριότητα της ∆ΕΥ, που σήµαινε ότι ήµασταν εξαρχής στις

αστυνοµικές επιχειρήσεις παρακολουθώντας και δίνοντας συµ-

βουλές. Όλα συνοψίζονταν στο ότι έπρεπε να έχουµε τα νώτα µας

καλυµµένα. Το γεγονός αυτό πιθανότατα θα φαινόταν ανησυχη-

aoratos011s099.indd 47 11/3/14 2:25:27 PM




τικό σε έναν εξωτερικό παρατηρητή, αλλά για εµάς που βρισκό-

µασταν εντός των τειχών ήταν µια αλλαγή πρακτικής φύσεως.

«Θέλετε λοιπόν να έχω τα µάτια µου πάνω στους άντρες της

∆ΕΥ».

Ο Λέβιν χαµογέλασε χωρίς να πει τίποτα. Ακούµπησα την πλά-

τη µου στα κρύα πλακάκια του τοίχου της τουαλέτας και έκλεισα

τα µάτια µου.

«Το ξέρετε πως έχουν αρχίσει να ακούγονται διάφοροι ψίθυ-

ροι εδώ στο κτίριο σχετικά µε το γεγονός πως κάτι πάει στραβά;» τον ρώτησα.

«Τι πιστεύεις για µένα;» είπε ο Λέβιν τρίβοντας τη µύτη του

που θύµιζε ράµφος γερακιού. «Είναι προφανές πως γνωρίζω τι

ψιθυρίζεται. Θα κάνεις την αναφορά σου µόνο σ’ εµένα. Αν σε

πλησιάσει άλλος, θα πρόκειται για προσπάθεια να σε ξεσκεπά-

σουν».

Αποστολή µου ήταν να παρακολουθώ τους ερευνητές της ∆ΕΥ.

Θα παρέµβαινα µόνο σε εξαιρετική περίπτωση προκειµένου νασώσω την επιχείρηση. Κανείς εκτός από τον Λέβιν δε γνώριζε όλο

το επιχειρησιακό σχέδιο ή ότι θα βρισκόµουν στο Γκότλαντ.

Λίγες µέρες πριν από την αστυνοµική επιχείρηση πήγα στο

Γκότλαντ και βρήκα ένα µέρος για να µείνω έξω από το Βίσµπι,

την πρωτεύουσα. ∆εν είχα ξαναπάει στο νησί και ήταν αναγκαίο

να γνωρίσω την περιοχή. Ήταν Μάιος κι ο καιρός ήταν συννεφια-

σµένος, φυσούσε κι έκανε κρύο. Τα πουλιά πετούσαν στις ακτές

σαν κυνηγηµένα. Ίσως και να ήταν. Έκανα περιπάτους, αποµνη-µόνευα δρόµους και πεζόδροµους, κάπνιζα και περίµενα να συµ-

βεί κάτι. Όσο πλησίαζε η µέρα της επιχείρησης τόσο µεγάλωνε

η αναστάτωσή µου, χωρίς πραγµατικά να κατανοώ γιατί αισθα-

νόµουν έτσι. Τη νύχτα έβλεπα εφιάλτες – ονειρευόµουν τη Σαµ

και τον Βίκτορ. Μερικές φορές στο δωµάτιο του ξενοδοχείου όπου

έµενα στεκόµουν ασυναίσθητα µπροστά στον καθρέφτη του µπά-

νιου και κοιταζόµουν.

aoratos011s099.indd 48 11/3/14 2:25:27 PM




Αργά ένα βράδυ καθόµουν και ατένιζα τον ουρανό στο λιµάνι

του Βίσµπι, µόλις δυο βήµατα από το σηµείο όπου θα γινόταν η

επιχείρηση. Ξαφνικά άκουσα πίσω µου µια φωνή. Στράφηκα για

να δω ποιος ήταν και διέκρινα έναν άντρα µε καλυµµένα χαρα-

κτηριστικά να µου γνέφει. Φορούσε κασκέτο, πουλόβερ µε κου-

κούλα, φαρδύ τζιν παντελόνι. Ήταν ο Λάσκερ.

«Τι στο διάολο γυρεύεις εδώ πέρα;» µου είπε τραβώντας µε

από το µπράτσο για να κρυφτώ στις σκιές που έριχναν τα ογκώ-

δη κτίρια του λιµανιού.«Κάνω διακοπές».

«Σήκω και φύγε από δω τώρα που µπορείς, Γιούνκερ. Κάτι δεν

πάει καλά».

«Τι εννοείς;»

«Κάτι θα στραβώσει». Μου άφησε το µπράτσο κι άρχισε να

αποµακρύνεται. «Τα πάντα θα στραβώσουν».

Τον κατάπιε το σκοτάδι κι έµεινα πάλι µόνος να καπνίζω.

Ένιωσα να µε διαπερνά ένα ρίγος. Γινόταν άραγε, όπως είχε πειο Λέβιν, µια προσπάθεια αποκάλυψής µου; Μου πέρασε απ’ το

νου, αλλά δεν µπορούσα να καταλάβω ποιος ήταν ο ρόλος του Λά-

σκερ – υποτίθεται πως δούλευε για µας.

∆ύο µέρες αργότερα έφτασε το πλοίο µε το εµπόρευµα. Μέ-

χρι τότε φυλαγόµουν – έφυγα απ’ το ξενοδοχείο και πήγα να µεί-

νω σε ένα µοτέλ, όπου έκλεισα δωµάτιο µε άλλο όνοµα. Ήταν ση-

µαντικό να βρίσκοµαι σε κίνηση. Αντιλήφθηκα την παρουσία των

ερευνητών της ∆ΕΥ και των αντρών της αστυνοµικής δύναµης ότανέφτασαν στο Βίσµπι, παρακολούθησα την αποβίβαση των συµ-

βατικών αυτοκινήτων της αστυνοµίας από το φέριµποτ της γραµ-

µής και είδα ποιοι αστυνοµικοί κατέβηκαν, πού έµειναν και τι

έκαναν. Τα στοιχεία που συνέλλεγα τα σηµείωνα αποκλειστικά σ’

ένα µαύρο σηµειωµατάριο που το είχα διαρκώς στην εσωτερική

τσέπη του σακακιού µου. Ένιωθα έτσι πως είχα τα πάντα υπό

έλεγχο.

aoratos011s099.indd 49 11/3/14 2:25:27 PM




Οι ερευνητές της ∆ΕΥ δε θα πήγαιναν στο λιµάνι. Θα συνα-

ντιούνταν σ’ ένα διαµέρισµα εκεί κοντά και θα δέχονταν αναφο-

ρές από τον αρχηγό της µονάδας κρούσης. Στη συνέχεια οι ερευ-

νητές θα διαβίβαζαν τις αναφορές στη Στοκχόλµη. Αναρωτιόµουν

ποιοι να περίµεναν στην άλλη άκρη της γραµµής, πόσο ψηλά στην

ιεραρχία βρίσκονταν οι ασχολούµενοι µε την υπόθεση και τι θα

συνέβαινε αν κάτι πήγαινε στραβά.

Το σκάφος ήταν ένα µικρό µηχανοκίνητο πλοιάριο και γλί-

στρησε στα νερά µέσα στη νύχτα χωρίς καθόλου φώτα. Ήµουνκρυµµένος µπροστά από το κτίριο όπου είχαµε µιλήσει µε τον Λά-

σκερ λίγες µέρες νωρίτερα. Στο µόλο κινούνταν σκιές και πάσχι-

ζα να ακούσω κουβέντες. Οι άντρες της οµάδας κρούσης περίµε-

ναν σε σεβαστή απόσταση. Θα επενέβαιναν µόνο µετά την παρά-

δοση του εµπορεύµατος. Είχα πάνω µου το υπηρεσιακό µου πε-

ρίστροφο, παρόλο που δεν ήθελα να το κουβαλάω.

Το σκάφος άραξε και οι σκιές κινήθηκαν ταχύτατα στη σιγα-

λιά της νύχτας. Το λιµάνι ήταν άδειο από κόσµο. Από το σκοτά-δι εµφανίστηκε ένα µεγάλο τζιπ και άρχισε να πλησιάζει µε χα-

µηλή ταχύτητα στο σκάφος, ώσπου σταµάτησε. Κατέβηκε ένας

άντρας και άνοιξε το πορτµπαγκάζ. Συριστικές φωνές. Οι αγορα-

στές συναντούσαν τους πωλητές.

«Θέλω να τα δω», είπε ένας άντρας. «Άνοιξε ένα κασόνι».

«∆εν προφταίνουµε», είπε ένας άλλος που στεκόταν πλάι του.

Τον αναγνώρισα από τη φωνή. Ήταν ο Μαξ Λάσκερ.

«Ας συντοµεύουµε».«Θέλω να τα δω», επανέλαβε ο πρώτος. «Άνοιξέ το».

«Όπως θες», αποκρίθηκε κάποιος.

Ακούστηκε ο ήχος ενός κασονιού που άνοιγε. Κύλησαν αρκε-

τές στιγµές προτού µιλήσει κάποιος.

«Με δουλεύεις;» είπε ο άντρας που είχε µιλήσει στην αρχή.

Ο άντρας που είχε ανοίξει το κασόνι παρατήρησε προσεκτικά

το εσωτερικό του.

aoratos011s099.indd 50 11/3/14 2:25:27 PM




«Τι;» Έχωσε µέσα το χέρι του και βάλθηκε να ψάχνει. «Αυτό

εδώ... ∆εν ξέρω τι...»

Κάπου πίσω τους άναψε ένας τεράστιος προβολέας κι έλουσε

το λιµάνι µε το εκτυφλωτικό λευκοκίτρινο φως του. Οι ψηλές σι-

λουέτες των αντρών ήταν πια εκτεθειµένες. Από πίσω από τον

προβολέα ακούστηκαν φωνές: «Αστυνοµία!» Έτσι ξεκίνησαν όλα.

Όλοι ήταν οπλισµένοι, ακόµα και ο Λάσκερ, που όρµησε να ξε-

φύγει µε σπασµωδικές κινήσεις. Ο άντρας που είχε κοιτάξει µέ-

σα στο κασόνι τράβηξε το πιστόλι του, έριξε µια µατιά προς τηµεριά του προβολέα κι ύστερα έτρεξε να κρυφτεί πίσω από το

τζιπ. ∆εν τον έβλεπα. Το κασόνι έπεσε µε κρότο στο έδαφος.

Έβγαλα το περίστροφό µου από τη θήκη και κράτησα την ανά-

σα µου.

Οι άντρες της οµάδας κρούσης εµφανίστηκαν ορµητικοί µε

όπλα και ασπίδες λες και είχαν προετοιµαστεί για πόλεµο. ∆εν ξέ-

ρω ποιος άρχισε να πυροβολεί, ούτε από ποια πλευρά, αλλά από

κάπου ακούστηκε ένας πρώτος πυροβολισµός. Ο Λάσκερ ύψωσε το πιστόλι του, αλλά χτυπήθηκε από σφαίρα στο µηρό και δεν

πρόλαβε να πυροβολήσει. Το αίµα εκτοξεύτηκε κατάµαυρο µέσα

στο φως του προβολέα. Τα γόνατά του λύγισαν και το πρόσωπό

του συσπάστηκε. Το πιστόλι έπεσε από το χέρι του και έσφιξε γε-

ρά το µηρό του ουρλιάζοντας.

Κάποιος έβαλε µπρος τον κινητήρα του σκάφους, µάλλον για

να προσπαθήσει να βγει από το λιµάνι. Τα όπλα κροτάλιζαν.

Όπου υπήρχαν τζάµια έγιναν θρύψαλα. Με την άκρη του µατιούµου είδα έναν αστυνοµικό να πέφτει στο έδαφος κι αναρωτήθη-

κα ποιος να ήταν. Η στολή τούς έκανε απρόσωπους, δε σου επέ-

τρεπε να τους αναγνωρίζεις.

Πιο πίσω αναβόσβηναν οι φάροι των περιπολικών και ούρλια-

ζαν οι σειρήνες τους. Με τραβηγµένο το περίστροφο βγήκα από

τις σκιές του κτιρίου χωρίς να είµαι βέβαιος τι ήθελα να κάνω.

Μάλλον µε πρόσεξε ο άντρας που είχε καλυφθεί πίσω από το τζιπ,

aoratos011s099.indd 51 11/3/14 2:25:27 PM




γιατί µια σφαίρα σφύριξε περνώντας πλάι µου και µ’ έκανε να πα-

γώσω και να οπισθοχωρήσω ξανά στο σκοτάδι.

Ένας άντρας άνοιξε την µπροστινή πόρτα του τζιπ, µπήκε

µέσα κι έβαλε µπρος. Ο εσωτερικός χώρος του αυτοκινήτου φω-

τίστηκε στιγµιαία κι ύστερα η πόρτα έκλεισε κι ο άντρας πάτη-

σε γκάζι. Κοίταζα το τζιπ µέχρι που χάθηκε απ’ τα µάτια µου.

Τα χέρια µου έτρεµαν.

∆εν έπαψαν οι πυροβολισµοί, απλώς έγιναν πιο σποραδικοί.

Ένα περιπολικό ακολούθησε το τζιπ. Αναρωτήθηκα πόσοι αστυ-νοµικοί βρίσκονταν εκεί, πόσοι κρύβονταν µέσα στο σκοτάδι.

Έφτασα κοντά στον Λάσκερ. Κείτονταν ακίνητος, µε τα χέρια

του να αγκαλιάζουν τον τραυµατισµένο µηρό του. Τον γύρισα για

να τον κοιτάξω και διαπίστωσα πως τον είχαν πυροβολήσει και

στο κεφάλι. Το στόµα του ήταν µισάνοιχτο και το άδειο βλέµµα

του ατένιζε το άπειρο.

Αρκετοί αστυνοµικοί κατάφεραν να ανεβούν στο σκάφος και

αφόπλισαν όσους είχαν καλυφθεί µέσα στην καµπίνα. Άκουσαέναν πυροβολισµό, αλλά δεν κατάλαβα από ποια µεριά ερχόταν

και µ’ έπιασε πανικός. Πυροβόλησα στα τυφλά, σηµαδεύοντας

µια σκιά ανάµεσα σε δύο σειρές κοντέινερ που ήταν στοιβαγµέ-

να το ένα επάνω στο άλλο.

Είχα τραυµατίσει ανθρώπους στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν εί-

χα πυροβολήσει κανέναν. Ήταν µια συγκλονιστική αίσθηση: τα

πάντα πέτρωσαν γύρω µου ενώ το χέρι µου και ο δείκτης του χε-

ριού µου που είχε πιέσει τη σκανδάλη πάλλονταν. Αισθανόµουνλες κι είχα σε όλο µου το σώµα αισθητήρες που έστελναν δονή-

σεις προς το χέρι µου. Ο δείκτης µου έκαιγε όπως αν είχα πάθει

έγκαυµα. Κοίταξα το δάχτυλό µου απορηµένος.

Προχώρησα όσο πιο γρήγορα µπορούσα ώσπου έφτασα στο

σηµείο όπου βρισκόταν ο άνθρωπος που είχα πυροβολήσει. Είδα

µπροστά µου δυο ογκώδεις µπότες. Με την αίσθηση πως κάτι εί-

χε πάει εντελώς στραβά, έβγαλα το κινητό µου για να το χρησι-

aoratos011s099.indd 52 11/3/14 2:25:27 PM




µοποιήσω σαν φακό. Αυτό που θυµάµαι εντονότερα σήµερα είναι

το πόσο αφύσικα σκοτεινό ήταν το λιµάνι. Φώτισα το έδαφος

µπροστά µου και είδα το αίµα που χυνόταν από ένα µεγάλο τραύ-

µα στο λαιµό του. Ήταν ακίνητος. Η επωµίδα του ήταν γαλάζια

και κίτρινη. Ήταν αστυνοµικός.

aoratos011s099.indd 53 11/3/14 2:25:27 PM



V

ΓΙΝΑΜΕ ΦΙΛΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΝ ΓΚΡΙΜΠΕΡΓ κι άρχισα να τον φωνάζω

Γκριµ. ∆ιαφέραµε αρκετά ο ένας από τον άλλο. Σύντοµα διαπί-

στωσα πως ορισµένες στιγµές ήταν γεµάτος αντιφάσεις, επιφα-

νειακά τουλάχιστον. Ισχυριζόταν πως πελάγωνε µε τις κοινωνικές

συναναστροφές, παρ’ όλα αυτά, χρησιµοποιώντας τα κατάλληλα

λόγια, µπορούσε συνήθως να αντεπεξέρχεται όταν ερχόταν σε δύ-

σκολη θέση. Πρόβαλλε τότε διάφορες δικαιολογίες ή ζητούσε συ-

γνώµη µε φαινοµενικά αφοπλιστική ειλικρίνεια. Τα έβρισκασκούρα σε παρόµοιες καταστάσεις και ποτέ δεν κατάλαβα πώς

τα κατάφερνε ο Γκριµ. Κι έδειχνε µάλιστα να µην έχει πρόβληµα

να κουβεντιάζει µε τον κόσµο. Τον ρώτησα κάποτε πώς γινόταν

να ισχυρίζεται ότι ήταν ακοινώνητος από τη στιγµή που είχε τό-

σο καλή επικοινωνία µε τους ανθρώπους.

«Ξέρεις... όλα έχουν σχέση µε τις µάσκες που φοράµε», µου

αποκρίθηκε αδιάφορα. «Όταν κάποιος µου µιλά, ουσιαστικά δεν

είµαι εκεί µαζί του».∆εν κατάλαβα τι εννοούσε.

Ο Γκριµ ήταν όµορφος. Με το γωνιώδες πρόσωπό του, τα πλού-

σια ξανθά µαλλιά του και το λοξό του χαµόγελο σου θύµιζε τους

οµορφάντρες των καλοκαιρινών τηλεοπτικών διαφηµίσεων. Εγώ

ήµουν ψηλότερος, αλλά άχαρος και δεν είχα τις φαρδιές πλάτες που

διέθετε ο Γκριµ. Έκανα προσπάθεια για να τα καταφέρνω στο σχο-

λείο, ενώ ο Γκριµ αδιαφορούσε για οτιδήποτε είχε σχέση µ’ αυτό.

aoratos011s099.indd 54 11/3/14 2:25:27 PM




Ήταν ένα χρόνο µεγαλύτερός µου, αλλά πηγαίναµε στην ίδια τά-

ξη – είχε χάσει µια χρονιά στο σχολείο, γιατί στην τρίτη γυµνα-

σίου δεν είχε καταφέρει να πάρει τη βαθµολογία που θα του επέ-

τρεπε να συνεχίσει στο λύκειο. Παρ’ όλα αυτά ήταν πιο ξύπνιος

από µένα κι έκανε λιγότερες κοπάνες. Ίσως είχε αντιληφθεί πως

µπορούσε να διαθέτει το χρόνο του σε σηµαντικότερες ασχολίες.

Το µόνο που συµπέρανα από τη στάση του ήταν πως το σχολείο

αποτελούσε το µοναδικό µέρος στο οποίο σύχναζε ο Γκριµ – δεν

είχε πού αλλού να πάει. Τα λίγα πράγµατα που επιχειρούσε νακάνει τα έκανε µε εξαιρετική επιµέλεια και προσοχή.

Είχε µια µικρή βιντεοκάµερα και δηµιουργούσαµε µαζί ται-

νίες µικρού µήκους. Κάναµε το µοντάζ σ’ έναν ηλεκτρονικό υπο-

λογιστή στο σχολείο µας. Ήταν εξαιρετικά απλές ταινίες από

άποψη περιεχοµένου και αρκετά συχνά οι ιστορίες µας διαδρα-

µατίζονταν γύρω από τον υδατόπυργο. Πίναµε αλκοόλ και τρα-

βούσαµε σκηνές, γράφαµε σενάρια, σκηνοθετούσαµε και παίζα-

µε µόνοι µας όλους τους ρόλους. Ο Γκριµ έµπαινε στο πετσί τουρόλου του, όποιος κι αν ήταν αυτός. Το καµουφλάζ ήταν το στοι-

χείο του. Ύστερα από κάποιο διάστηµα άρχισα να βελτιώνοµαι

σ’ αυτό, αλλά ποτέ δεν έγινα τόσο καλός όσο ο Γκριµ.

Σαν το µελάνι που δηµιουργεί κηλίδες στο λευκό χαρτί – έτσι

ήταν ο ουρανός πάνω από το Σάλεµ. Ήταν µόλις λίγες βδοµά-

δες που γνωριζόµασταν µε τον Γκριµ. Κουβαλούσα µπίρες καιπήγαινα σ’ ένα πάρτι. Είχα αργήσει. Έκανα βιαστικά το γύρο

της πολυκατοικίας µας κι ενώ περνούσα µπροστά από την πο-

λυκατοικία όπου κατοικούσε η οικογένεια Γκρίµπεργ κοίταξα

προς τα µικρά τετράγωνα παράθυρα της πρόσοψης. Κάποια

ήταν σκοτεινά, υπήρχαν όµως και πολλά φωτισµένα. Σ’ ένα από

τα δωµάτια του τελευταίου ορόφου άναψε ένα φως και λίγες

στιγµές αργότερα κάποιος άνοιξε το παράθυρο και πέταξε κάτι.

aoratos011s099.indd 55 11/3/14 2:25:27 PM




Το αντικείµενο ακολούθησε µια καµπύλη τροχιά και κατέληξε

στο έδαφος, όπου και έσπασε. Από τον ήχο κατάλαβα πως ήταν

φτιαγµένο από σκληρό πλαστικό. Κοίταξα προς το σηµείο όπου

είχε πέσει κι ύστερα έριξα µια µατιά προς το παράθυρο. Η σιλου-

έτα είχε εξαφανιστεί, αλλά το φως δεν είχε σβήσει. Συνέχισα την

πορεία µου, όµως σταµάτησα και πάλι όταν είδα την εξώπορτα

της πολυκατοικίας να ανοίγει. Βγήκε κάποιος τρέχοντας και η

πόρτα έκλεισε πίσω του µε κρότο. Ήταν ο Γκριµ. Σήκωσε το σπα-

σµένο αντικείµενο και µε κοίταξε εκεί όπου στεκόµουν, δίπλα σεέναν ηλεκτρικό στύλο.

«Λέο;»

«Είσαι καλά;» τον ρώτησα κάνοντας ένα βήµα προς το µέρος

του.

«Είναι η συσκευή µου για να ακούω σιντί».

Έτσι όπως την κρατούσε ο Γκριµ µπροστά του, πρόσεξα πως

το περίβληµα είχε ξεχαρβαλωθεί, αλλά τα ακουστικά εξακολου-

θούσαν να κρέµονται από το λεπτό καλώδιο.«Μου φαίνεται πως έσπασε», είπα.

«Ναι». Ο Γκριµ έξυσε το ξανθό κεφάλι του και πίεσε το πλή-

κτρο που άνοιγε το καπάκι της συσκευής. Το καπάκι πετάχτηκε

στον αέρα κι έπεσε στο χώµα. Ο Γκριµ ήταν απαρηγόρητος. «Θα

µου το πληρώσει ακριβά αυτό».

«Ποιος;»

Έβγαλε το σιντί που είχε µέσα η συσκευή και το έβαλε στην

κωλότσεπη του σακουλιασµένου τζιν που φορούσε. Ύστερα πέ- ταξε τη συσκευή σ’ ένα θάµνο πίσω από τα παγκάκια που υπήρ-

χαν κατά µήκος του τοίχου της πολυκατοικίας. Κοίταξε τη σακού-

λα που κρατούσα.

«Έχουµε πάρτι;»

«Έτσι νοµίζω. Εδώ όλο και κάποιο πάρτι θα έχουµε».

«Έτσι λέω κι εγώ», είπε ο Γκριµ συλλογισµένος. Μου έδειξε µ’

ένα νεύµα τα παγκάκια. «Θες να καθίσουµε για λίγο;»

aoratos011s099.indd 56 11/3/14 2:25:27 PM




«Έφευγα τώρα», του αποκρίθηκα, αλλά µόλις πρόσεξα πόσο

αποκαρδιωµένος ήταν κάθισα σε ένα παγκάκι, έβγαλα δυο µπί-

ρες από τη σακούλα και του έδωσα τη µία.

«Να είχαµε και λίγη µουσική...» είπε ο Γκριµ γελώντας. Άνοι-

ξε την µπίρα του.

Τη δική µου µπίρα την άνοιξα αφού πρώτα χτύπησα δύο φο-

ρές την πάνω µεριά του κουτιού µε το δείκτη µου.

«Τι έκανες;» ρώτησε ο Γκριµ.

«Τι εννοείς;»«Γιατί χτύπησες το κουτί;»

«Για να φύγει το περίσσιο ανθρακικό, αν βέβαια βρίσκεται συ-

γκεντρωµένο πολύ κοντά στο άνοιγµα».

«Και διορθώνεις το πρόβληµα χτυπώντας το κουτί;»

«Έτσι νοµίζω. ∆εν ξέρω».

«∆εν έχει νόηµα», µουρµούρισε ο Γκριµ και ήπιε λίγη µπίρα.

Τον µιµήθηκα.

Συνειδητοποιώ σήµερα πως ο µοναδικός λόγος που χτυπούσα το κουτί ήταν επειδή είχα δει τον αδελφό µου να κάνει το ίδιο.

Καθίσαµε εκεί και κουβεντιάσαµε. Ύστερα από λίγη ώρα

ακούσαµε µουσική και ξεφωνητά. Στο απέναντι πεζοδρόµιο περ-

νούσαν κάποιοι νεαροί κουρεµένοι γουλί. Ένας τους είχε µια σου-

ηδική σηµαία ριγµένη στους ώµους του. Είχαν βάλει Ultima

Thule* κι έψαχναν να βρουν εκείνους που θα ήταν διατεθειµένοι

να αντιδράσουν και να τα βάλουν µαζί τους. Υπήρχαν τέτοια φαι-

νόµενα εκείνη την εποχή, και µάλιστα είχαµε και στο δικό µαςλύκειο εθνικιστές. Οι περισσότερες συµπλοκές γίνονταν κοντά στο

Σάλεµ. Πριν από λίγες βδοµάδες κάποιοι είχαν σπάσει τα δόντια

ενός µετανάστη είκοσι οκτώ χρονών.

* Σουηδικό συγκρότηµα που συνδυάζει τη λαϊκή και παραδοσιακή µουσική µε τη

µουσική ροκ, πανκ και µε άλλα είδη. Θεωρείται από αρκετούς ως συγκρότηµα της

White Power. Ultima Thule στα λατινικά σηµαίνει «απώτατος βορράς». (Σ.τ.Μ.)

aoratos011s099.indd 57 11/3/14 2:25:27 PM




∆ε σκεφτόµουν πια το πάρτι στο οποίο είχα σκοπό να πάω.

Ένιωθα άνετα µε τον Γκριµ, ίσως επειδή κουβεντιάζαµε για απλά

πράγµατα: για µουσική, για το σχολείο µας, για τις ταινίες που

βλέπαµε και για τις φήµες που ακούγαµε για τα µεγαλύτερα αγό-

ρια του Σάλεµ που είχαν πάρει το απολυτήριό τους. Ορισµένοι

από τους νεαρούς του Σάλεµ είχαν κιόλας παιδιά. Κάποιοι εργά-

ζονταν µε κανονικό ωράριο, ενώ άλλοι ταξίδευαν. Υπήρχαν και

κάποιοι που σπούδαζαν. Ελάχιστοι ήταν σε αναµορφωτήριο. Και

ένας είχε σπάσει πρόσφατα τα δόντια του σε έναν καβγά.«Ξέρεις κανέναν που να έχει κάνει φυλακή;» ρώτησα τον

Γκριµ.

«Εκτός από τον πατέρα µου, όχι».

«Γιατί µπήκε φυλακή;»

«Οδήγηση σε κατάσταση µέθης και κακοποίηση». Ο Γκριµ χα-

σκογέλασε µε πικραµένο ύφος. «Οδηγούσε µεθυσµένος µια µέρα

και λίγο έλειψε να χτυπήσει έναν άντρα που διέσχιζε απρόσεκτα

το δρόµο. Ο πατέρας µου φρέναρε και βάλθηκε να τον βρίζει. Τονγρονθοκόπησε στο πρόσωπο κι εκεί τελείωσε ο καβγάς. Ο άνθρω-

πος χτύπησε το κεφάλι του στο έδαφος και λιποθύµησε. Έπαθε

διάσειση».

«Καταλήγεις στη φυλακή για κάτι τέτοιο;»

«Αν δεν έχεις τύχη. Αλλά έφαγε µόνο έξι µήνες».

Ο Γκριµ ήπιε µια γουλιά µπίρα και έβγαλε ένα πακέτο τσιγά-

ρα από την τσέπη του. Το άνοιξε και µου πρόσφερε τσιγάρο. Ο

ίδιος δεν κάπνιζε, αλλά όποτε τύχαινε να βρίσκει τσιγάρα τα φύ-λαγε για µένα. Το πήρα και το άναψα κι έπιασα να σκέφτοµαι τι

θα έκανα αν ο πατέρας µου ήταν στη φυλακή. Ξαφνικά αισθάν-

θηκα µια νευρικότητα, µια ανάγκη να σηκωθώ και να φύγω, να

πάω στο πάρτι.

«Έρχεται η Τζούλια», είπε ο Γκριµ γνέφοντας σε µια κοπέλα

που πλησίαζε µέσα στο σκοτάδι.

«Ποια;»

aoratos011s099.indd 58 11/3/14 2:25:27 PM




«Η αδελφή µου».

Είχε σκούρα µακριά µαλλιά, θυσανωτά, και φορούσε ένα λευ-

κό φόρεµα που κρεµόταν κάτω από το ξεκούµπωτο τζιν µπουφάν

της. Από µια τσέπη του µπουφάν έβγαινε ένα καλώδιο. Μπροστά

από το πιγούνι της χωριζόταν σε δύο λεπτότερα, που κατέληγαν

σε δύο λευκά ακουστικά στα αφτιά της. Από το λαιµό της κρεµό-

ταν µια µικρή αλυσίδα µε ένα κόσµηµα. Το µαύρο καλσόν της

αναδείκνυε τα λεπτά, ψηλά πόδια της. Αντίθετα µε τον Γκριµ, που

το παρουσιαστικό του ήταν κάπως παράξενο, η Τζούλια Γκρί-µπεργ ήταν µια ύπαρξη που δε θα αντιµετώπιζε σοβαρά προβλή-

µατα όταν θα ερχόταν στο λύκειο του Ρένινιε το φθινόπωρο. Είχε

πιο σταράτη επιδερµίδα από τον αδελφό της, αλλά είχε το ίδιο

λεπτό πρόσωπο µε τα έντονα ζυγωµατικά. Χαµογέλασε µόλις τον

είδε.

«Πού ήσουνα;» τη ρώτησε ο Γκριµ.

Η Τζούλια έβγαλε τα ακουστικά κι από µέσα τους ξεχύθηκε η

φωνή ενός τραγουδιστή: Our lives have come between us, but I know you just don’t care. Έβγαλε τη συσκευή από την τσέπη του µπου-

φάν της και την έκλεισε.

«Έξω».

«Ναι, αλλά πού;»

Ανασήκωσε τους ώµους της και µε κοίταξε.

«Γεια».

Μου άπλωσε το χέρι και σάστισα. Η Τζούλια συµπεριφερόταν

περισσότερο σαν γονιός παρά σαν µικρή αδελφή. Μου χαµογέ-λασε. Τα µπροστινά της δόντια ήταν µεγάλα, σχεδόν τετράγωνα

σαν παιδιού, αλλά το βλέµµα της έδειχνε δυσπιστία κι ήταν από-

µακρο σαν των ενηλίκων. Θυµάµαι σήµερα, µετά τόσο καιρό, πως

η Τζούλια Γκρίµπεργ συνδύαζε παιδικότητα και ωριµότητα και

πως µπορούσε να µετατοπιστεί από τη µια κατάσταση στην άλλη

στη στιγµή.

Της έσφιξα το χέρι. Ήταν µικρό αλλά ζεστό και δυνατό.

aoratos011s099.indd 59 11/3/14 2:25:28 PM




«Τζούλια», µου συστήθηκε.

Κατέβασα µια γουλιά µπίρα.

«Λέο».

«Υπάρχει κι άλλη µπίρα στη σακούλα;»

«Ναι», είπα και κοίταξα αβέβαιος τον Γκριµ, αλλά το βλέµµα

του ήταν αλλού. ∆ε φαινόταν να µας ακούει.

Η Τζούλια κάθισε πλάι µου στο παγκάκι και σταύρωσε τα πό-

δια της. Φορούσε βαριές µαύρες µπότες µε άδετα κορδόνια. Μο-

σχοβολούσε. Στο δρόµο µπροστά από το κτιριακό συγκρότηµαπέρασε κάποιος µε µακρύ µαύρο παλτό και µε µεγάλα ακουστι-

κά περασµένα γύρω από το λαιµό του. Τον κοίταζα µέχρι που πή-

ρε άλλο δρόµο και χάθηκε από τα µάτια µας.

«∆ε θα πάµε πουθενά;» ρώτησε η Τζούλια.

«Ο Λέο ετοιµαζόταν να πάει σ’ ένα πάρτι».

«Νοµίζω πως είναι πολύ αργά», είπα. Ήταν ψέµα. Άναψα τσι-

γάρο. «Το πάρτι θα τελειώνει όπου να ’ναι».

«Θες να πάµε σπίτι σου;» µε ρώτησε ο Γκριµ.

Οι γονείς µου έλειπαν το Σαββατοκύριακο κι ο αδελφός µου είχε

πάει κάπου. Κι αυτός ήταν ο µοναδικός λόγος που συµφώνησα να

πάµε στο σπίτι µου. Το διαµέρισµά µας είχε τέσσερα δωµάτια

και µια µικρή κουζίνα. ∆εν ήταν η πρώτη φορά που δεχόµουν φί-

λους, αν και συνέβαινε πολύ σπάνια. Ήταν όµως η πρώτη φορά

που έβλεπα το σπίτι µου µε τα µάτια των άλλων. Είδα το άσχηµοχαλί στο χολ, µύρισα την τσιγαρίλα που ανάδιναν τα µανίκια των

ρούχων που κρέµονταν πίσω από την πόρτα. Άκουσα το βούισµα

του εξαεριστήρα, είδα τη φωτογραφία των γονιών της µητέρας

µου και πρόσεξα πόσο στραβά κρεµόταν πάνω από τον καναπέ

στο καθιστικό µας. Στην κουζίνα µας η βρύση του νεροχύτη έστα-

ζε ανέκαθεν, αλλά είχα πάψει να το προσέχω, όπως συµβαίνει µε

τους περισσότερους ήχους που µας περιβάλλουν µόνιµα. Εκείνο

aoratos011s099.indd 60 11/3/14 2:25:28 PM




το βράδυ όµως ο ήχος που έκαναν οι σταγόνες πέφτοντας µου φαι-

νόταν πολύ έντονος.

Ο πατέρας µου ήταν χειριστής φορτοεκφορτωτικού µηχανή-

µατος σε µια µεγάλη αποθήκη στο προάστιο Χάνινιε. Στα νιάτα

του ήταν µποξέρ και κατά την άποψή του αυτός ήταν ο λόγος που

δεν είχε λάβει καµία εκπαίδευση. Το σώµα του τα κατάφερνε να

δουλεύει και ήταν πολύ καλύτερα απ’ το να χρησιµοποιεί το µυα-

λό του. Ήθελε να αφήνει το µυαλό του στην ησυχία του για να

νοιάζεται για άλλα πράγµατα. Μου άρεσε αυτή η σκέψη. Η µη- τέρα µου δούλευε ως υπάλληλος υποδοχής σε ένα ξενοδοχείο στα

περίχωρα, στη Σεντερτέλιε. Οι γονείς µου ήταν συνοµήλικοι και

γνωρίστηκαν στα δεκαεννιά τους σε µια ταβέρνα στο κέντρο, στη

συνοικία Σέντερµαλµ. Στα είκοσι δύο τους χώρισαν γιατί δεν ήταν

έτοιµοι για δεσµεύσεις. Ξαναβρέθηκαν στα είκοσι πέντε τους και

στα είκοσι εφτά τους έκαναν τον αδελφό µου. Υπήρχε ένας ροµα-

ντισµός στο γεγονός πως χώρισαν, αναζήτησαν άλλους συντρό-

φους και ξανάσµιξαν όταν συνειδητοποίησαν πως ταίριαζαν. Οπατέρας µου δούλευε τη µέρα, ενώ η µητέρα µου δούλευε συχνά

τη νύχτα και το σπίτι ήταν πολύ σπάνια συγυρισµένο.

«Τι είναι αυτό που ακούγεται;» µε ρώτησε ο Γκριµ.

«Το νερό στο νεροχύτη. ∆εν κλείνει καλά η βρύση».

Η Τζούλια έβγαλε τις µπότες της και κοίταξε ολόγυρα.

«Ποια είναι η δική σου πόρτα;»

«Η κοντινότερη στην εξώπορτα, αριστερά».

Στο δωµάτιό µου υπήρχε ένα κρεβάτι και µια βιβλιοθήκη µι-σογεµάτη µε σιντί και ταινίες και µε ένα βιβλίο που µου είχε χα-

ρίσει κάποτε ένας συγγενής. Απέναντι από το κρεβάτι ήταν το γρα-

φείο, αλλά ποτέ δε σπαταλούσα το χρόνο µου εκεί. Στο πάτωµα

ήταν πεταµένα ρούχα και παπούτσια, ενώ στους τοίχους υπήρχαν

αφίσες από τις ταινίες Reservoir Dogs και Οι Λευκοί δεν Μπορούν να

Πηδήξουν.

«Πολύ ωραίο», είπε ο Γκριµ χωρίς να µπει µέσα.

aoratos011s099.indd 61 11/3/14 2:25:28 PM




Οι τρεις πολυκατοικίες του συγκροτήµατος Τριάντ ήταν πα-

νοµοιότυπες. Το δικό τους διαµέρισµα θα ήταν σαν το δικό µας,

αλλά ίσως µε κατοπτρική κάτοψη. Άνοιξα κι άλλη µπίρα και κά-

θισα σε µια πολυθρόνα στο καθιστικό. Άφησα σ’ ένα τραπεζάκι

τις δύο µπίρες που µου είχαν αποµείνει για να τις πιουν ο Γκριµ

και η Τζούλια. Ο Γκριµ πήγε στο µπάνιο κι η Τζούλια άνοιξε το

στερεοφωνικό. Έψαξε τους δίσκους των γονιών µου, αλλά δε βρή-

κε τίποτα που να της αρέσει κι έβαλε το ραδιόφωνο.

«∆ιάλεξε έναν απ’ τους δικούς µου δίσκους», της είπα όταν κά-θισε απέναντί µου στον καναπέ. «Αν βρεις κάτι που να σ’ αρέσει».

«∆ε θέλω να µπω στο δωµάτιό σου. Είναι πολύ προσωπικός χώ-

ρος», είπε.

«Μπορείς, αν θες».

«Κι όµως το εννοώ».

Ο Γκριµ βγήκε από το µπάνιο και κάθισε κοντά µου. Πίναµε

µπίρα µέχρι που αρχίσαµε να γελάµε µε τον εκφωνητή και να µι-

µούµαστε τη µακρόσυρτη, νυσταλέα φωνή του. Άνοιξα την τηλε-όραση και είδαµε την εκποµπή του MTV. Όταν ξεµείναµε από

µπίρες, έφερα από το υπόγειο ένα µπουκάλι µε δυνατό ποτό και

το ήπιαµε αφού πρώτα βάλαµε και αναψυκτικό. Ύστερα από λί-

γη ώρα η Τζούλια αποκοιµήθηκε στον καναπέ. Την κοίταζα όσο

συχνότερα τολµούσα, προσέχοντας να µη µε πάρει είδηση ο

Γκριµ. Τα βλέφαρά της ήταν κλειστά και τόσο απαλά και το στό-

µα της ήταν µισάνοιχτο. Ασυναίσθητα στον ύπνο της έλυσε µε το

ένα χέρι τα µαλλιά της.«Πίνετε µαζί συνήθως;» ρώτησα τον Γκριµ.

«Είναι προτιµότερο να πίνει µαζί µου παρά µε οποιονδήποτε

άλλο».

Γέλασα. Είχα µεθύσει.

«Μου φαίνεται πως είσαι υπερπροστατευτικός».

«Ίσως».

«∆εν το θεωρεί καταπιεστικό;»

aoratos011s099.indd 62 11/3/14 2:25:28 PM




«Ιδέα δεν έχω», είπε απότοµα ο Γκριµ. «Μήπως χρειάζεσαι

χρήµατα;»


«Επειδή ξέρω πού είναι».

«Πώς το ξέρεις;»

Πασπάτεψε τη µύτη του.

«Απ’ τη µυρωδιά τους».

«Τα χρήµατα δεν έχουν µυρωδιά».

«Τα πάντα έχουν µυρωδιά», είπε ο Γκριµ και σηκώθηκε από τονκαναπέ, µπήκε στην κουζίνα και στάθηκε µπροστά στο ντουλάπι

που βρισκόταν πάνω από το νεροχύτη και την ηλεκτρική κουζίνα.

Στο επάνω µέρος του ντουλαπιού είχαµε τα καλά ποτήρια του

κρασιού, µερικά βάζα, µια αλουµινένια κανάτα του νερού κι ένα

βαρύ γουδί που κάποτε ήταν του παππού µου. Ο Γκριµ βάλθηκε

να τα παρατηρεί οσφραινόµενος τον αέρα.

«Σ’ αυτό εδώ», είπε δείχνοντας ένα βάζο.

«Σε ποιο;»«Στο λουλουδάτο, το προτελευταίο από αριστερά».

«Είναι άδειο». Τον κοίταξα απορηµένος. «Είδα τη µητέρα µου

να το καθαρίζει χτες».

«Πάµε στοίχηµα;»

«Πόσα;» τον ρώτησα.

«Τα µισά απ’ όσα έχει µέσα».

«Και τι θα κερδίσω αν κάνεις λάθος;»

Ο Γκριµ δίστασε για λίγο.«Το αεροβόλο µου».

«∆ε θέλω το αεροβόλο σου».

«Τότε θα το πουλήσω και θα σου δώσω τα χρήµατα».

Γέλασα κοροϊδευτικά µε την τόση αυτοπεποίθησή του, τράβη-

ξα µια καρέκλα κι ανέβηκα πάνω της. Σήκωσα το χέρι µου και το

έβαλα µέσα στο βάζο. Ακούστηκε θρόισµα χαρτονοµισµάτων.

Έδειξα τα χρήµατα στον Γκριµ. ∆εν εξεπλάγη.

aoratos011s099.indd 63 11/3/14 2:25:28 PM




«Πόσα είναι;»

Κατέβηκα από την καρέκλα και τα µέτρησα.

«Χίλιες εξακόσιες κορόνες».

Άπλωσε το χέρι του.

«Σκάσε µου τα µισά».

Τον κοίταξα και κατάλαβα πως το εννοούσε. Περίµενε να του

τα δώσω. Είχαµε βάλει στοίχηµα. Όµως ήταν χρήµατα που οι γο-

νείς µου τα έβαζαν στην άκρη για να τα χρησιµοποιήσουν για κά-

ποιο συγκεκριµένο σκοπό.«∆εν µπορώ να σου τα δώσω».

Ο Γκριµ σκυθρώπιασε.

«Βάλαµε στοίχηµα».

«Ναι, αλλά... είναι των γονιών µου. ∆εν µπορώ να σου τα δώ-

σω».

«Στοιχηµατίσαµε και δε γίνεται να χαλάσουµε τη συµφωνία».

Τον κοίταζα για πολλή ώρα και φανταζόµουν τι µούτρα θα

έκανε η µητέρα µου και πόσο θα πληγωνόταν. Του έδωσα έναχαρτονόµισµα των πεντακοσίων κορονών και τρία των εκατό.

«Σχεδόν µου φτάνουν για µια καινούρια συσκευή για σιντί», εί-

πε ο Γκριµ. ∆ίπλωσε τα χαρτονοµίσµατα και τα έβαλε στην κω-

λότσεπη.

aoratos011s099.indd 64 11/3/14 2:25:28 PM



VI

ΕΙΧΑ ΠΥΡΟΒΟΛΗΣΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑ∆Ι στο λιµάνι του Βίσµπι κι ο

αστυνοµικός που είχα πετύχει στο λαιµό είχε πεθάνει. Μαζί µ’ αυ-

τόν τέσσερα ήταν τα θύµατα της αποτυχηµένης αστυνοµικής επι-

χείρησης. Οι άλλοι τρεις ήταν ο Μαξ Λάσκερ και δύο κακοποιοί

– ένας από κάθε οµάδα. Θυµάµαι τα ονόµατά τους. Από τότε έχω

δει τόσο πολλές φορές φωτογραφίες τους, που θα µπορούσα να

σκιτσάρω το πορτρέτο τους. Τα κασόνια που υποτίθεται πως θα

περιείχαν όπλα ήταν γεµάτα µε παλιές εφηµερίδες, κίτρινα καικόκκινα πλαστικά αυτοκινητάκια, γκρι και µαύρα σπαθάκια και

µικρές ασπίδες, µπλε και ροζ κούκλες που παρίσταναν αγόρια και

κορίτσια αντιστοίχως και πλαστικά παιδικά τουβλάκια. ∆εν ήταν

δουλειά της αστυνοµίας και κανείς δεν ήξερε ποιος είχε εξαπα-

τήσει ποιον.

Όταν το σκάνδαλο έφτασε στα µέσα ενηµέρωσης, άρχισαν

όλοι να αναζητούν έναν αποδιοποµπαίο τράγο. Οι µέθοδοι της

αστυνοµίας θεωρήθηκαν ριψοκίνδυνες και παράνοµες. Στο Σώ-µα ο καθένας καλυπτόταν πίσω από κάποιον άλλο – εκτός από

µένα, που δεν είχα να κρυφτώ πίσω από την πλάτη κανενός. Εί-

παν πως είχα πάθει νευρική κατάρρευση και µε έθεσαν υπό αυ-

στηρή επιτήρηση. Στην αρχή µε κράτησαν στο Βίσµπι κι ύστερα

επιβιβάστηκα σε ένα πλοίο µε τη συνοδεία δύο ειδικών φρουρών

και κατέληξα στη Στοκχόλµη, όπου µε έκλεισαν στο νοσοκοµείο

Σανκτ Γέραν. Είχα ζητήσει τσιγάρο από τον Τοµ, τον έναν από

aoratos011s099.indd 66 11/3/14 2:25:28 PM




τους φρουρούς, και µε είχε κοιτάξει καλά καλά λες και του είχα

πει να µου δώσει το ηλεκτρικό κλοµπ του. Στο πλοίο πήγα στην

τουαλέτα, όπου κλειδώθηκα κι έµεινα εκεί µέσα σχεδόν σε όλο το

ταξίδι, µε το κεφάλι µου µέσα στα χέρια µου. Ήµουν γεµάτος

αβεβαιότητα – δεν ήξερα τι θα µου συνέβαινε. Το πλοίο κουνού-

σε διαρκώς, µε έπιασε ναυτία, ξέρασα και το αποτέλεσµα ήταν

πως οι φρουροί έσπασαν την πόρτα. Νόµιζαν πως είχα αποπει-

ραθεί να αυτοκτονήσω. Με έβγαλαν σηκωτό από το πλοίο, µε έβα-

λαν σε ένα αυτοκίνητο της Ασφάλειας και µε πήγαν στο Σανκτ Γέ-ραν. Κάποιος µου ψιθύρισε στο αφτί, ίσως ένας συνάδελφος, να

µη µιλήσω σε κανέναν.

Είχα µονόκλινο δωµάτιο στο νοσοκοµείο. Το παράθυρο δεν

είχε κουρτίνες επειδή υπήρχε φόβος να τις χρησιµοποιήσει κά-

ποιος ασθενής για να κρεµαστεί. Σ’ ένα τραπεζάκι δίπλα µου

υπήρχε ένα πλαστικό ποτήρι και µια πλαστική κανάτα. Το ταβά-

νι ήταν λευκό σαν φρέσκο χιόνι.

Ο Λέβιν µε επισκέφθηκε το ίδιο απόγευµα για να µου εκφρά-σει τη λύπη του. Έσυρε µια καρέκλα κοντά στο κρεβάτι, σταύρω-

σε τα πόδια του κι έσκυψε προς το µέρος µου.

«Πώς τα πας, Λέο;»

«Με φλόµωσαν µε χάπια».

«Σε κάνουν να αισθάνεσαι καλύτερα;»

«Νιώθω σαν καινούριος».

Ο Λέβιν γέλασε.

«Ωραία. Καλά».«Τι συνέβη εκεί;» ρώτησα.

«Είχα σκοπό να σε ρωτήσω το ίδιο».

«∆εν υπήρχαν καθόλου όπλα», µουρµούρισα. «Μόνο παιχνίδια

και εφηµερίδες. ∆εν ξέρω ποια από τις δύο πλευρές ξεκίνησε τους

πυροβολισµούς, αλλά από τη στιγµή που κάποιος άρχισε να ρί-

χνει...» Τον κοίταξα διστακτικά. «Είχα κατεβεί στο λιµάνι ένα από

τα προηγούµενα βράδια».

aoratos011s099.indd 67 11/3/14 2:25:28 PM




«Α, µάλιστα».

«Ήταν εκεί ο Λάσκερ».

Ο Λέβιν παρέµεινε ανέκφραστος.

«Με παρότρυνε να σηκωθώ και να φύγω από κει», συνέχισα.

«Μου είπε πως κάτι πήγαινε στραβά».

«Κι εσύ τι είπες;»

«Τίποτα». Έγλειψα τα χείλη µου, που είχαν στεγνώσει. «Το µό-

νο που σκέφτηκα ήταν πως φοβόταν. Αλλά προφανώς ήξερε ότι

η ιστορία θα στράβωνε».«Μπορεί και να µην ήξερε τίποτα. Ο Λάσκερ ήταν παρανοϊ-

κός, το ξέρεις. Ίσως να σου είχε πει τα ίδια ακόµα κι αν τα πράγ-

µατα είχαν κυλήσει οµαλά».

«Ποια θα θεωρούσαµε οµαλή εξέλιξη;»

«Αναρωτιέσαι αν σου την έστησαν κάποιοι».

«Μου την έστησαν;»

«Όχι».

Τον κοίταξα επίµονα. Προσπάθησα να µην παίξω τα βλέφα-ρα, αλλά δεν τα κατάφερα και κοίταξα αλλού.

«Για ποιο λόγο δεν υπήρχαν όπλα;» µε ρώτησε.

«∆εν έχω ιδέα».

«Σίγουρα κάποιος θα ξέρει. Πάντα υπάρχει κάποιος που ξέ-

ρει. Μόνο που δεν ξέρω ποιος είναι».

∆εν τον πίστεψα. Κάτι δεν κολλούσε στην όλη υπόθεση. Μεί-

ναµε σιωπηλοί και οι δύο. Ο Λέβιν κοίταξε το ρολόι του. Έβαλε

νερό από την κανάτα και ήπιε. Μου έβαλε κι εµένα να πιω, αλ-λά αρνήθηκα.

«Χρειάζεσαι νερό».

«∆ε διψάω».

Έβγαλε ένα σηµειωµατάριο απ’ την τσέπη του σακακιού του

κι έγραψε κάτι. Μου το έδωσε να το διαβάσω.

Νοµίζω πως έχουν βάλει κοριό στο δωµάτιο.

Τον κοίταξα επίµονα.

aoratos011s099.indd 68 11/3/14 2:25:28 PM




«Και µου το λέτε τώρα;»

Είναι καλό να ακούσουν τη δική σου εκδοχή.

«Ποιοι είναι αυτοί;»

Ο Λέβιν δεν απάντησε. Έγειρα ξανά στο κρεβάτι και αναστέ-

ναξα. Το δωµάτιο έγειρε κι αυτό µε τη σειρά του και αισθάνθη-

κα πως κυλούσα προς το παράθυρο. Ήµουν τόσο κουρασµένος,

που δεν µπορούσα ούτε να κουνηθώ.

Νοµίζω πως φοβόντουσαν ότι θα µιλούσα, παρά τις οδηγίες

να µην το κάνω. Ήταν ασαφές ποιοι ήταν αυτοί που φοβόντου-σαν. Καταλάβαινα µόνο ότι επρόκειτο για αστυνοµικούς. Βρίσκο-

νταν σε µια κατάσταση όπου ο έλεγχος των πληροφοριών αποτε-

λούσε κυρίαρχο ζήτηµα γι’ αυτούς. Ήθελαν να γνωρίζουν τι έλε-

γα και σε ποιον.

Ο Λέβιν έγραψε κάτι ακόµα και άφησε το σηµειωµατάριό του

πάνω στο στήθος µου. Το πήρα και το κράτησα µπροστά στα µά-

τια µου, προσπαθώντας να εστιάσω το βλέµµα µου.

∆εν µπορώ πια να σε σώσω, Λέο.

Χρειάζονταν έναν αποδιοποµπαίο τράγο και τον είχαν βρει. Η

επίσηµη ανακοίνωση, που δηµοσιοποιήθηκε από το Γραφείο Τύ-

που, έλεγε πως θα έπαιρνα αναρρωτική άδεια µέχρι το τέλος του

έτους και πως στη συνέχεια θα γινόταν η µετάθεσή µου, αν επι-

θυµούσα να συνεχίσω να εργάζοµαι στην αστυνοµία. Υπήρξε µια

ικανοποίηση, όχι µόνο στο Σώµα αλλά και στα µίντια. Ανεπίση-µα είχα τεθεί σε διαθεσιµότητα. Μου έριξαν όλο το φταίξιµο για

την αποτυχία της αστυνοµικής επιχείρησης εκµεταλλευόµενοι την

απειρία µου στη ∆ΕΥ. Ήταν γι’ αυτούς η απλούστερη και ασφα-

λέστερη οδός. ∆εν ήµουν σε θέση να αποταθώ σε κανέναν, αφού

την έρευνα για τον τρόπο δράσης της αστυνοµίας θα διεξήγε η

υπηρεσία µου. Ήµουν πια ένας ασθενής που έπαιρνε ηρεµιστικά

χάπια επειδή έπασχε από κρίσεις άγχους. Κατάπινα κι ένα χάπι

aoratos011s099.indd 69 11/3/14 2:25:28 PM




για να µπορώ να κοιµάµαι και για να µετριάζεται η ανησυχία µου

– έτσι µου είπε ο γιατρός. Τηλεφωνούσα στον Λέβιν, αλλά δεν

απαντούσε. Νοµίζω πως δεν τολµούσε να ασχοληθεί µαζί µου.

Έφευγε η άνοιξη όταν πήρα εξιτήριο και πέρασα το καλοκαίρι

µέσα στη θολούρα. Οι νύχτες ήταν ατελείωτες.

∆εν ξέρω αν τα χάπια µε έκαναν παρανοϊκό ή αν µε βοήθησαν

να δω τι πραγµατικά συνέβη. ∆εν έχω σιγουρευτεί ακόµα τι από

τα δύο ισχύει. Άρχισα να υποψιάζοµαι πως δε µε έστειλαν στο

Γκότλαντ για να ελέγχω και να επιτηρώ τους αστυνοµικούς της ∆ι-εύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων. Σκεφτόµουν πως ο ρόλος µου

στο νησί ήταν άλλος και πως οι υψηλά ιστάµενοι µε είχαν του χε-

ριού τους από την πρώτη στιγµή. Προστάτευαν ο ένας τον άλλο

και µε άφησαν ολοµόναχο γνωρίζοντας πως τα φλας της δηµοσιό-

τητας δε θα έπεφταν πάνω τους αν κάτι πήγαινε στραβά κατά τη

διάρκεια της αστυνοµικής επιχείρησης.

Είµαι κάπου στην Κούνσχολµ και στέκοµαι µπροστά σε µια βι-

τρίνα γεµάτη µε φωτογραφίες εξοχικών σπιτιών. Κοιτάζω τα µι-

κρά κόκκινα σπίτια µε τις λευκές κόχες. Σε µερικές φωτογρα-

φίες φαίνεται και η σουηδική σηµαία, που κρέµεται από τη στέ-

γη. Φαντάζοµαι ανθρώπους να τσουγκρίζουν ποτήρια και να πί-

νουν ο ένας στην υγειά του άλλου, να χαµογελούν ή να ξεκαρδί-

ζονται στα γέλια, φαντάζοµαι παιδιά µε στεφάνι στο κεφάλι. Τα

πάντα είναι όπως άλλοτε, σαν ο χρόνος να έχει παγώσει. Φαντά-ζοµαι πως στην αυλή πίσω από ένα µικρό εξοχικό σπίτι υπάρχουν

ποτήρια πάνω σ’ ένα τραπέζι και πως είναι άδεια σαν κούφιες λέ-

ξεις. Και πως στο γρασίδι είναι αφηµένο ένα σκισµένο πουλόβερ

λεκιασµένο από κόκκινες κηλίδες, αθέατο από τους περαστικούς.

Οι φωτογραφίες µε καθηλώνουν και περνούν αρκετές στιγµές µέ-

χρι να καταλάβω πως τα εξοχικά είναι προς πώληση και πως στέ-

κοµαι µπροστά σε ένα µεσιτικό γραφείο. Σφίγγω τα δόντια και

aoratos011s099.indd 70 11/3/14 2:25:28 PM




γέρνω προς τη βιτρίνα – το µέτωπό µου απέχει ελάχιστα από το

τζάµι. Τα σύννεφα κυνηγιούνται στον ουρανό.

Χτυπάει το κινητό µου τη στιγµή που φτάνω στο ασανσέρ. Έχω

µπει στην πολυκατοικία από την πίσω πλευρά, αφού πρώτα πα-

ρατήρησα προσεκτικά τον αποκλεισµένο χώρο µπροστά στην εί-

σοδο, επί της οδού Τσάπµαν 6. Ο αριθµός του προσώπου που µε

καλεί δεν εµφανίζεται στην οθόνη.«Παρακαλώ;»

Είναι ο Γκάµπριελ Μπιρκ. Θέλει να µου µιλήσει για το χτεσι-

νό συµβάν.

«Πίστευα πως έχεις άλλους να δουλεύουν για σένα», του λέω

πατώντας το κουµπί του ασανσέρ.

«Αναλαµβάνω ο ίδιος τη διενέργεια µίας τουλάχιστον προκα-

ταρκτικής συζήτησης».

Μιλάει µε σοβαρότητα και επαγγελµατισµό, σαν να µην έχει τίποτα εναντίον µου, σαν να έχει ξεχάσει πως µπήκα αναπάντεχα

στον τόπο ενός εγκλήµατος πριν από δώδεκα ώρες. Κι έτσι εκ-

φράζοµαι κάπως επιφυλακτικά.

«Εντάξει», του λέω.

«Τηλεφωνώ σε ακατάλληλη στιγµή;»

«Όχι».

Στέκοµαι µπροστά στην πόρτα του διαµερίσµατός µου και πα-

ρατηρώ την κλειδαριά. Υπάρχουν χαραγµατιές ολόγυρά της.Πρώτη φορά τις βλέπω. Κάνω ένα βήµα πίσω και παρατηρώ το

πάτωµα µπροστά στην πόρτα. Κανένα ίχνος. Ψηλαφώ τις χαραγ-

µατιές. Άραγε έχουν γίνει πρόσφατα; Κατεβάζω το πόµολο. Η

πόρτα είναι κλειδωµένη. Χρειάζοµαι οπωσδήποτε ένα χάπι. Ανοί-

γω την πόρτα και πάω στον πάγκο της κουζίνας. Παίρνω ένα ηρε-

µιστικό και γεµίζω ένα ποτήρι µε νερό.

«Λέο;»

aoratos011s099.indd 71 11/3/14 2:25:28 PM




«Τι;»

«Άκουσες τι είπα;»

«Όχι, συγνώµη, δεν... δεν τρέχει τίποτα». Βάζω το χάπι στη

γλώσσα µου και το καταπίνω µε µια γουλιά νερό. «Συνέχισε».

«Πρέπει να µαγνητοφωνήσω τη συνοµιλία µας. Είσαι σύµφωνος;»

Ανασηκώνω αδιάφορα τους ώµους µου παρόλο που δεν µπο-

ρεί να µε δει.

«Εµπρός; Μ’ ακούς;»

«∆έχοµαι να µε µαγνητοφωνήσεις».Ο Μπιρκ πατά ένα πλήκτρο στο τηλέφωνό του κι ακούγεται

ένα ασθενικό αλλά χαρακτηριστικό σφύριγµα. Η µαγνητοφώνη-

ση έχει αρχίσει.

«Μπορείς να µου πεις τι έκανες χτες;»

«Ήµουν στο σπίτι. Όχι, το απόγευµα πήγα στο Σάλεµ µε το

αυτοκίνητο».

«Τι έκανες στο Σάλεµ;»

«Επισκέφθηκα τους γονείς µου. Ύστερα γύρισα στο σπίτι».«Τι ώρα γύρισες;»

«∆εν ξέρω. Κατά τις πέντε µε έξι».

«Και τι έκανες στο σπίτι σου;»

«Τίποτα».

«Όλοι µας πάντα κάτι κάνουµε».

«Τίποτα δεν έκανα. Είδα λίγο τηλεόραση, έφαγα, έκανα ντους

και κοιµήθηκα γύρω στις έντεκα. Τίποτα».

«Πότε ξύπνησες;»«∆ε θυµάµαι. Με ξύπνησαν οι φάροι των περιπολικών».

«Από τα φώτα ξύπνησες;» ρωτάει ο Μπιρκ απορηµένος.

«Κάνω ελαφρύ ύπνο... τώρα πια», µουρµουρίζω.

«Νόµιζα πως έπαιρνες φάρµακα για την κατάστασή σου».

«∆ε µε βοηθούν ιδιαίτερα», αποκρίνοµαι αφηρηµένα επειδή

νιώθω ότι υπάρχει µέσα στο διαµέρισµα κάτι το ακαθόριστο που

µου αποσπά την προσοχή.

aoratos011s099.indd 72 11/3/14 2:25:28 PM




Προχωρώ προς το µπάνιο και µισανοίγω την πόρτα. ∆ε βλέ-

πω να έχει πειραχτεί ή µετακινηθεί κάτι. Μπαίνω και αντικρίζω

στον καθρέφτη τη συγχυσµένη όψη µου και το χέρι µου που κρα-

τάει το κινητό.

Το φως του µπάνιου είναι αναµµένο. Άραγε το άφησα ανοι-

χτό;

«Πώς;» ρωτάω, πιστεύοντας ότι ο Μπιρκ έχει πει κάτι.

«Αφού ξύπνησες και σηκώθηκες, τι έκανες;» επαναλαµβάνει

ανυπόµονα. Έχει εκνευριστεί και το δείχνει.«Ντύθηκα και πήγα να δω τι είχε συµβεί».

«Και τι σηµαίνει αυτό;»

«Ότι κατέβηκα στη Στέγη Τσάπµαν».

Με το ελεύθερο χέρι µου ανοίγω το ντουλάπι του µπάνιου. Πα-

ρατηρώ το περιεχόµενό του: είδη ατοµικής υγιεινής, βαριά φάρ-

µακα κι ένα µικρό κουτί µ’ ένα δαχτυλίδι µέσα. Κάποτε το φορού-

σα καθηµερινά και ήταν ό,τι πιο σηµαντικό είχα δικό µου. Κλεί-

νω το ντουλάπι.«Και τι άλλο;» ρωτά ο Μπιρκ.

Του αναφέρω µε ποιο τρόπο µπήκα στη Στέγη Τσάπµαν, τη

συνοµιλία µου µε τους δύο αστυνοµικούς και ότι πέρασα δίπλα

από τη Ματίλντα τη στιγµή που µιλούσε µ’ έναν τρίτο αστυνοµι-

κό. Ο Μπιρκ µε ακούει και µου κάνει διευκρινιστικές ερωτήσεις.

Του έχω ξυπνήσει το ενδιαφέρον. ∆ιαισθάνοµαι πως πλησιάζω σε

κάποιο κρίσιµο σηµείο και παύω να µιλώ.

«Εξέτασες το πτώµα;»«Όχι ακριβώς».

«Πρόκειται για τυπική, πληροφοριακού χαρακτήρα ανάκρι-

ση», λέει ο Μπιρκ. «Να συµπεριφέρεσαι όπως πρέπει».

«∆εν το εξέτασα».

«Το άγγιξες;»

«Όχι. Απλώς παρατήρησα τη γυναίκα προσεκτικά». Σε γενι-

κές γραµµές ήταν αλήθεια. «Γιατί ρωτάς;»

aoratos011s099.indd 73 11/3/14 2:25:28 PM




«Το χέρι της», συνεχίζει ο Μπιρκ σαν να µη µε έχει ακούσει.

«Μήπως πρόσεξες αν είχε κάτι στο χέρι της;»

∆ιστάζω. Κάθοµαι άκρη άκρη στο κρεβάτι.

«∆ε θυµάµαι».

«Λες ψέµατα. Είχε κάτι στο χέρι της;»

«Ναι».

«Το άγγιξες;»

«Τι;»

«Ρωτάω αν άγγιξες αυτό που είχε στο χέρι της».«Όχι».

«Είσαι απολύτως βέβαιος;»

Ήθελα να ’ξερα τι σκεφτόταν και µου έκανε αυτή την ερώτηση.

«Ναι», απαντώ. «Είµαι βέβαιος. Γιατί;»

«Ευχαριστώ». Ακούγεται µια βαθιά ανάσα. «Τελειώσαµε».

Μετά την ολοκλήρωση της συνοµιλίας, συνεχίζω να κάθοµαι

µε το κινητό στο χέρι. Το κεφάλι µου γυρίζει. Προσπαθώ να λύ-

σω το γρίφο, αλλά δεν τα καταφέρνω. ∆εν είχα ποτέ καµία ιδιαί- τερη ικανότητα εξαγωγής συµπερασµάτων. Είµαι πολύ αργός και

δεν έχω κανένα λογικό ειρµό. Κοιτάζω ολόγυρα αναζητώντας εν-

δείξεις για το αν έχει µπει κάποιος άγνωστος στο διαµέρισµά µου.

Είµαι σίγουρος πως οι ενδείξεις υπάρχουν και πως βρίσκονται

µπροστά στα µάτια µου. Όµως δεν µπορώ να τις δω. Ή µπορεί

και να παραλογίζοµαι. Κοιτάζω ξανά τη λάµπα του µπάνιου.

Ίσως να την έσβησα όταν έφυγα. Το χάπι έχει αρχίσει να δρα και

αισθάνοµαι ένα βούισµα στους κροτάφους. Ανοίγω την µπαλκο-νόπορτα κι ανάβω τσιγάρο.

Ένα επώνυµο. Είναι αναγκαίο να µάθω το επώνυµό της. Αν το

µάθω, θα έχω κάνει ένα βήµα µπρος. Καλώ το τηλεφωνικό κέντρο

της αστυνοµίας και µε συνδέουν µε το γραφείο του Μπιρκ και στη

συνέχεια µε το κινητό του. Είναι από τους αστυνοµικούς που απα-

ντούν λέγοντας µόνο το επώνυµό τους:

«Μπιρκ».

aoratos011s099.indd 74 11/3/14 2:25:28 PM




«Ο Λέο είµαι».

«Ναι, τι θες; Λέο, ακόµα δεν έχω φάει µεσηµεριανό, δεν έχω

χρόνο για να...»

«Ρεµπέκα», του λέω. «Ονοµάζεται Ρεµπέκα – νοµίζω ότι γρά-

φεται µε ένα κάπα».

«Ναι, Ρεµπέκα Σάλοµον», λέει ο Μπιρκ απορηµένος. «Νόµι-

ζες πως δεν το ξέραµε;»

«Ωραία», του λέω. «Ήθελα απλώς να σας δώσω κάθε πληρο-

φορία που διαθέτω».Νοµίζω πως αντιλαµβάνεται ότι τον ξεγέλασα, αλλά δεν το λέει.

Πηγαίνω να σταθώ µπροστά στον καθρέφτη του µπάνιου και βγά-

ζω την ξυριστική µηχανή. Σαστίζω κοιτάζοντας τα µάτια µου. Είναι

καθαρά και γεµάτα ζωντάνια λες και ύστερα από µια περίοδο θο-

λούρας πρόσεξαν κάτι µε το οποίο µπορούν να ασχοληθούν.

Τον πρώτο καιρό στο Σώµα ήµουν αναγκασµένος να περιπολώστους δρόµους που βρίσκονται κοντά στην πλατεία Μεντµπόριαρ.

Ήταν ατελείωτες νύχτες. Κρατιόµουν ξύπνιος επειδή κατάπινα

χάπια καφεΐνης που τα είχα κατασχέσει µαζί µε ένα συνάδελφό

µου σ’ ένα ρέιβ πάρτι στη Νάκα, ένα δήµο γειτονικό µε τη Στοκ-

χόλµη. Ήταν χάπια που µπορούσες να τα αγοράσεις µόνο µε ια-

τρική συνταγή. Κάπνιζα τσιγάρα φροντίζοντας να µη µε βλέπει

κανείς κι έστελνα µηνύµατα στην Τες, την κοπέλα µε την οποία

είχα σχέση τότε. Η Τες είχε τα πιο κόκκινα µαλλιά που έχω δειποτέ και δούλευε στην γκαρνταρόµπα του µπαρ «Blue Moon». Ο

συνάδελφος µε τον οποίο περιπολούσα ήταν από τη βόρεια Σου-

ηδία κι όλοι τον φώναζαν Τόσκα επειδή κάποτε είχε προσπαθή-

σει να γίνει τραγουδιστής της όπερας. Ήταν ένας εύρωστος

άντρας, αλλά πράος και φιλικός µε όλο τον κόσµο. Ψήφιζε το Κε-

ντρώο Κόµµα και διαρκώς µου έλεγε πως τα επιχειρήµατά µου

ήταν ίδια µε των νεοφιλελεύθερων. Ίσως να είχε δίκιο. ∆εν είχα-

aoratos011s099.indd 75 11/3/14 2:25:28 PM




µε να κουβεντιάσουµε πολλά πράγµατα, αλλά όταν χώρισα µε την

Τες ήταν ο πρώτος που το έµαθε. Υποθέτω πως έτσι συµβαίνει

συνήθως όταν δυο άντρες περνούν τόσες ώρες µαζί µέσα σε ένα

αυτοκίνητο περιµένοντας εντολές για να αναλάβουν δράση.

Αλλά το πρώτο πράγµα που έµαθα την εποχή εκείνη που είχα

αρχίσει τις περιπολίες ήταν πόσο σηµαντικό ρόλο παίζουν οι επα-

φές: ναρκοµανείς, εκδιδόµενες, µέλη οργανωµένων συµµοριών,

έφηβοι που τριγυρνούν στους δρόµους των προαστίων, ηλικιωµέ-

νοι κλέφτες που κάθε πρωί κάθονται στα σκαλοπάτια µιας κλινι-κής για να πάρουν τη µεθαδόνη τους. ∆υο τρεις επιλεγµένοι άν-

θρωποι προσφέρουν σε µια έρευνα πιο αξιόπιστες πληροφορίες

από όσες αποσπάς από τριακόσιους άλλους. Η πρόκληση είναι

το να τους ανακαλύψεις – και σε αυτό είµαι πολύ καλός. Είµαι σε

θέση να βρίσκω ποιος είναι αξιόπιστος και ποιος δεν είναι. ∆εν

υπάρχει κάποιο συγκεκριµένο χαρακτηριστικό µας που κάνει

τους άλλους να µας συµπαθούν, αλλά τέλος πάντων είχα κάτι πά-

νω µου που ενέπνεε συµπάθεια. Από τις περιπολίες πέρασα στο Τµήµα Ανθρωποκτονιών κι

έγινα αστυφύλακας της ∆ιεύθυνσης Αστυνοµίας Στοκχόλµης. Στο

γραφείο µου κατέληγαν τα σοβαρά εγκλήµατα κι εκεί γνώρισα

τον Τσαρλς Λέβιν, που τότε ήταν προϊστάµενος αστυνοµίας.

Ήµουν πολλά χρόνια στο Ανθρωποκτονιών και αρκετά από αυτά

τα πέρασα συνεργαζόµενος µε τον Λέβιν, που µε δίδαξε πολύ πε-

ρισσότερα πράγµατα από όσα είχα διδαχτεί έως τότε από άλλους.

Ο Λέβιν παρακολούθησε την εξέλιξή µου: από καλός αστυνοµι-κός που ήµουν έγινα ικανός ερευνητής. Είχα ήδη γνωρίσει τη Σαµ

κι ο Λέβιν είδε τη σχέση µας να δυναµώνει αλλά και να σβήνει.

Ο Λέβιν µένει σ’ ένα διαµέρισµα στην οδό Σέπµαν 8, στην Πα-

λιά Πόλη. Καθώς φτάνω εκεί πιάνει µια παγερή βροχή και τα πε-

σµένα φύλλα στροβιλίζονται από τον άνεµο. Μυρίζω τον ερχοµό

του φθινόπωρου. Στην πρόσοψη της πολυκατοικίας, κοντά στην

κεντρική είσοδο, κάποιος έχει γράψει ΞΕΡΩ ΠΩΣ ΕΧΩ ΧΑΣΕΙ µε

aoratos011s099.indd 76 11/3/14 2:25:28 PM




άσπρα κεφαλαία γράµµατα. Το κάθε γράµµα έχει µέγεθος αν-

θρώπινου κεφαλιού. Κοιτάζω τη φράση. Προσπαθώ να την ερµη-

νεύσω και να φανταστώ την εικόνα του ανθρώπου που στέκεται

µπροστά στον τοίχο και τη γράφει. Ακούω το βουητό του πλήθους

των τουριστών που συνωστίζονται στους στενούς δρόµους, ενώ γύ-

ρω µου απλώνεται η µυρωδιά βρεγµένων ρούχων. Παίρνω το

ασανσέρ και ανεβαίνω. Χτυπώ το κουδούνι.

Ο Λέβιν εκπλήσσεται όταν ανοίγει την πόρτα. Με κοιτάζει κα-

λά καλά.«Λέο! Πότε ξυρίστηκες;»

«Πριν από µία ώρα».

«Καλά το υποψιάστηκα». Παραµερίζει για να µπω στο χολ.

«Μάλλον έρχεσαι για σοβαρό λόγο».

«Ναι. Σας ευχαριστώ που µε δέχεστε».

Ο Τσαρλς Λέβιν έχει µάτι που πιάνει τις λεπτοµέρειες. Αυτό

είναι το κλειδί της επιτυχίας του, θεµέλιο της οποίας υπήρξε η

παιδική του ηλικία, όπως υποστηρίζει ο ίδιος. Ενδιαφερόταν πο-λύ για το µοντελισµό και τις σιδηροδροµικές γραµµές και τον συ-

νάρπαζαν οι µινιατούρες αεροπλάνων, αυτοκινήτων, τοπίων και

ναυαρχίδων. Ήταν οι λεπτοµέρειες που έκαναν να ξεχωρίζει ένα

καλό µοντέλο από ένα µέτριο. Τα έχει τώρα συγκεντρωµένα µέ-

σα σε µια µεγάλη προθήκη που καλύπτει το µεγαλύτερο µέρος

ενός τοίχου του φωτεινού καθιστικού του. Και µάλιστα είναι τα-

ξινοµηµένα κατά χρονολογική σειρά, σαν να αποτελούν µια εναλ-

λακτική ιστορία της ζωής του.Επικρατεί ησυχία εδώ πάνω. Αγναντεύω τα σπίτια από το πα-

ράθυρο και διαπιστώνω πως βρίσκονται σε ασφαλή απόσταση.

Εδώ ψηλά δεν αισθάνεσαι να σε πνίγει η πόλη. Αν έχεις χρήµα-

τα, αγοράζεις στη Στοκχόλµη την ησυχία σου, την απόσταση από

τους άλλους.

«Ίσως θέλεις καφέ», λέει ο Λέβιν καθώς κάθοµαι σε µια άνε-

τη πολυθρόνα, µε την πλάτη στραµµένη προς την προθήκη.

aoratos011s099.indd 77 11/3/14 2:25:28 PM




«Επειδή κάποιοι µε ελέγχουν για να διαπιστώνουν αν τα παίρ-

νω».

«Θα µπορούσες να τα πετάς».

«Υποθέτω πως ναι».

Πίνουµε την πρώτη γουλιά καφέ χωρίς να κοιταζόµαστε, σχεδόν

τελετουργικά. Αλλά δεν πρόκειται για τελετή, απλώς προσπαθώ να

σκεφτώ τι να του πω. Είχαµε ελάχιστη επαφή µετά την Υπόθεση

Γκότλαντ και αντιµετωπίζαµε ο ένας τον άλλο µε ψυχρότητα και επι-

φύλαξη. Είµαι σίγουρος ότι ο Λέβιν ξέρει κάτι που δεν ξέρω.«Πώς είσαι, Λέο;»

«Τα καταφέρνω».

«Και η Σαµ;»

«∆ε µιλάµε. Η Σαµ επικοινώνησε για να µε ρωτήσει πώς είµαι

µόνο τότε που γύρισα στο σπίτι από το νοσοκοµείο µετά τα γεγο-

νότα στο Γκότλαντ».

Κουνάει αργά αργά το κεφάλι του, σαν ψυχολόγος.

«Λοιπόν, Λέο». Σηκώνει το φλιτζάνι του και ρουφά θορυβωδώςµια γουλιά καφέ. «Έχεις κάποιο λόγο που έρχεσαι να µε δεις».

«Ακριβώς».

«Έχει σχέση µε την Υπόθεση Γκότλαντ;»

«Καµία».

Ο Λέβιν εκπλήσσεται. Γέρνει στην πλάτη της πολυθρόνας του

και βάζει το ένα πόδι πάνω στ’ άλλο.

«Πες µου».

«Χτες πέθανε µια γυναίκα στην πολυκατοικία µου. Την πυρο-βόλησαν στον κρόταφο από πολύ µικρή απόσταση. Ο δράστης,

απ’ ό,τι φαίνεται, είναι ένας... φαντοµάς».

Από την έκφραση που παίρνει ο Λέβιν καταλαβαίνω πως είναι

ενήµερος για το θλιβερό συµβάν. Παρ’ όλα αυτά περνούν λίγες

στιγµές µέχρι να το συνδέσει µε τη διεύθυνση κατοικίας µου.

«∆υο ορόφους κάτω από το διαµέρισµά σου, έτσι δεν είναι;»

λέει µιλώντας αργά.

aoratos011s099.indd 79 11/3/14 2:25:28 PM




«Οκτώ µε εννιά µέτρα». Ξεροβήχω. «Την έλεγαν Ρεµπέκα Σάλο-

µον. Υπάρχει κάτι στον τρόπο που πέθανε που µε προβληµατίζει».

«Ρεµπέκα Σάλοµον», λέει ο Λέβιν.

«Ήταν γύρω στα είκοσι πέντε, τοξικοµανής, ίσως και εκδιδό-

µενη».

«Στα µέρη µας είναι ασυνήθιστο να δολοφονείται µια γυναίκα

– και µάλιστα µε πυροβολισµό», λέει ο Λέβιν συλλογισµένος. Πί-

νει άλλη µια γουλιά καφέ.

«Ακόµα πιο ασυνήθιστο είναι το γεγονός πως σε λίγο θα έχεικλείσει ένα εικοσιτετράωρο και δεν υπάρχει ύποπτος», λέω. «Ού-

τε και κίνητρο, απ’ ό,τι ξέρω. Και κανείς δεν έχει ιδέα πώς έγινε

η δολοφονία. Το µόνο που ξέρουν είναι πως ο δράστης µπήκε στη

Στέγη Τσάπµαν από την πόρτα και βγήκε από το παράθυρο. Φο-

ράει παπούτσι νούµερο σαράντα τρία και ξέρει να χειρίζεται πυ-

ροβόλα όπλα µικρού διαµετρήµατος».

«Μερικές φορές αργεί να παρουσιαστεί ο κατάλληλος µάρτυ-

ρας ή καθυστερεί η απαραίτητη εργαστηριακή ανάλυση. ∆εν έχειπεράσει και πολύς χρόνος».

«Είχε κάτι στο χέρι της, ένα κόσµηµα. Ίσως ήταν µια αλυσί-

δα απ’ αυτές που φοριούνται στο λαιµό. Κάτι σαν κολιέ».

«Α ναι; Και γιατί το αναφέρεις;» µε ρωτάει.

«Πιστεύω πως είναι σηµαντικό».

«Στάλθηκε για ανάλυση;»

«Ναι».

«Τότε λοιπόν;» Ο Λέβιν µε κοιτάζει απορηµένος. «Το αποτέ-λεσµα της ανάλυσης θα είναι έτοιµο σε λίγες µέρες».

Κοιτάζω τα χέρια µου.

«Θέλω να συµµετάσχω στην έρευνα», λέω σχεδόν ψιθυριστά.

«Αν σκεφτούµε ότι κατοικείς στην πολυκατοικία όπου έγινε ο

φόνος, τότε βρίσκεσαι ήδη µέσα στην έρευνα. Ως πιθανός µάρ-

τυρας».

Σηκώνω το βλέµµα στα µάτια του. Έχω την εντύπωση πως φαί-

aoratos011s099.indd 80 11/3/14 2:25:28 PM




νοµαι σαν να τον ικετεύω, δεν ξέρω. Το πρόσωπό µου έχει φου-

ντώσει από την έξαψη.

«Αντιλαµβάνεστε τι εννοώ. Αισθάνοµαι την ανάγκη να κάνω

κάτι... ∆εν µπορώ απλώς να κάθοµαι στο σπίτι µου καπνίζοντας

και καταπίνοντας χάπια. Πρέπει να δράσω».

Ο Λέβιν µένει σιωπηλός για αρκετή ώρα, αποφεύγοντας να µε

κοιτάξει.

«Τι ακριβώς ζητάς από µένα, Λέο;»

«Θέλω να επανέλθω στην ενεργό υπηρεσία».«∆εν εξαρτάται από µένα».

«Ελάχιστα από όσα έχετε κάνει εξαρτιόνταν από εσάς».

«Πώς σκέφτεσαι να γίνει;» µε ρωτά ήρεµα. Πίνει µια γουλιά

καφέ.

∆ιστάζω να απαντήσω και σκέφτοµαι πόσο θα ήθελα να τον

προκαλέσω. Βρίσκω άλλη οδό προσέγγισης.

«Μπορείτε να µε βοηθήσετε. Ξέρετε πως είµαι ικανός ερευνη-

τής. Κανείς δε γνωρίζει τι συνέβη πραγµατικά στο Βίσµπι. Κανείςδε γνωρίζει ποιος εξαπάτησε ποιον. Ήταν ένα χάος. Αν ήσασταν

εκεί θα το καταλαβαίνατε. ∆εν έγιναν όλα από δικό µου φταίξιµο».

«Ναι, αλλά εσύ ήσουν που έσπασες», λέει ο Λέβιν µε απρόσµε-

νη ψυχρότητα. «Εσύ πυροβόλησες τον Γουόλτερσον».

«Και το Σώµα µε πούλησε», λέω. Ξαφνικά συνειδητοποιώ πως

έχω σηκωθεί όρθιος. Τον κοιτάζω όπως κάθεται στην πολυθρόνα

του και µου φαίνεται παράξενα µικρόσωµος. Η φωνή µου τρέµει.

«Μου το χρωστάτε», του λέω.«Ας µη µιλήσουµε περί χρέους, Λέο. ∆εν πρόκειται να βγεις νι-

κητής από µια τέτοια συζήτηση».

Αφήνοµαι να βουλιάξω ξανά στην πολυθρόνα.

«Θέλω απλώς να... Ξέρετε, υπάρχει κάτι πολύ παράξενο µε την

υπόθεση της Σάλοµον».

Ο Λέβιν ξύνει σκεπτικός το κεφάλι του στο σηµείο όπου η ηλιο-

καµένη επιδερµίδα του έχει αρχίσει να ξεφλουδίζει.

aoratos011s099.indd 81 11/3/14 2:25:28 PM




«Ποιος είναι ο υπεύθυνος της έρευνας;» ρωτάει.

«Ο Μπιρκ».

«Εποµένως τα νήµατα κινεί ο Πέτερσεν».

Ο Όλαφ Πέτερσεν είναι ο µοναδικός Σουηδονορβηγός εισαγ-

γελέας που έχουµε στη Γενική Αστυνοµική ∆ιεύθυνση. Είναι ο µο-

ναδικός άνθρωπος τον οποίο υπακούει ο Γκάµπριελ Μπιρκ – δεν

αντέχει άλλον.

«Αν πιστεύεις πραγµατικά πως κάτι δεν πάει καλά µε την υπό-

θεση», µου λέει ο Λέβιν, «τότε αξιοποίησε τις ικανότητές σου καιπράξε αναλόγως. Αλλά µέχρι στιγµής δεν έχεις πει τίποτα που να

υποδηλώνει πως κάτι πάει στραβά – εκτός από το ότι πρόκειται για

ασυνήθιστο γεγονός. Ασυνήθιστα γεγονότα συµβαίνουν συνεχώς».

«∆εν µπορώ να αξιοποιήσω τις ικανότητές µου χωρίς να δοθεί

επίσηµη διαταγή».

«Αναρωτιέµαι αν έχω υπερεκτιµήσει τις ικανότητές σου». Ο

Λέβιν παίρνει ένα ταξιδιωτικό έντυπο και σκίζει ένα κοµµάτι από

την πρώτη σελίδα. Βγάζει ένα στιλό από την κωλότσεπη του πα-ντελονιού του και σηµειώνει κάτι στο χαρτί. Μου το δίνει. «Χρη-

σιµοποίησε τη φαντασία σου. Κι αν χρειαστείς βοήθεια, κάλεσε

αυτό τον αριθµό».

Κοιτάζω το χαρτί. «Ποιανού είναι;»

«Ενός ανθρώπου τον οποίο γνωρίζω πολύ καλά», αποκρίνεται,

αλλά δε λέει τίποτα περισσότερο.

aoratos011s099.indd 82 11/3/14 2:25:28 PM



VII

ΠΕΡΝΟΥΣΑ ΠΟΛΥ ΧΡΟΝΟ ΜΟΝΟΣ. ∆εν ξέρω γιατί συνέβαινε αυτό.

Είχα φίλους, αλλά για κάποιο λόγο σπανίως κάναµε παρέα εκτός

σχολείου.

Ο Βλαντ κι ο Φρεντ µε χτυπούσαν. Η κατάσταση αυτή ξεκίνη-

σε όταν ήµουν δέκα χρονών και κράτησε µερικά χρόνια. Στην αρ-

χή δεν αµυνόµουν, αλλά όταν άρχισα να τους χτυπάω κι εγώ οι

γροθιές τους έπεφταν πάνω µου πιο βαριές από πριν επειδή η στά-

ση µου τους φαινόταν προκλητική. Κι έτσι έπαψα να αµύνοµαι κιήταν πολύ καλύτερα και για τις δύο πλευρές. Ο Βλαντ ήταν χει-

ρότερος από τον Φρεντ. Μερικές φορές ο Φρεντ µε κοίταζε µε

έναν τρόπο που θύµιζε συµπόνια – δυσκολευόµουν να καταλάβω

τι είδους συναίσθηµα ήταν ακριβώς. Αλλά ο Βλαντ ήταν ανελέη-

τος. Με µισούσε.

∆εν αποκάλυψα σε κανέναν το γεγονός της κακοποίησής µου.

Ντρεπόµουν. Με ξυλοφόρτωναν πάντα σε εξωτερικούς χώρους κι

όταν δεν υπήρχε σχεδόν κανείς τριγύρω. Απέφευγα σκόπιµα ναπερνάω από ορισµένα µέρη και παρ’ όλα αυτά µε έβρισκαν. Εί-

χα την εντύπωση πως ανακάλυπταν τα ίχνη µου µε τη µυρωδιά.

Μου έκλεβαν τους σκούφους και τα χρήµατα που είχα πάνω µου.

Αφού πρώτα µου αποσπούσαν µε τη βία τα χρήµατα, µε χτυπού-

σαν στην κοιλιά ή στα µπράτσα. ∆ε µε γρονθοκοπούσαν στο πρό-

σωπο για να µη φαίνοµαι χτυπηµένος. Στους γονείς µου έλεγα πως

τους σκούφους µου τους έχανα και πως τα χρήµατα τα ξόδευα για

aoratos011s099.indd 83 11/3/14 2:25:28 PM




σοκολάτες και καραµέλες. Πως πονούσα στην κοιλιά επειδή έπε-

φτα άτσαλα στο σχολείο και πως τα µπράτσα µου ήταν σε µαύρο

χάλι επειδή έκανα µπρα ντε φερ µ’ ένα συµµαθητή µου. ∆εν κα-

ταλάβαινα γιατί συνέβαινε αυτό, ούτε για ποιο λόγο είχαν διαλέ-

ξει εµένα. Θεωρούσα πως είχα κάνει κάποιο λάθος και πως έτσι

ήταν η ζωή.

Μια µέρα στις αρχές της άνοιξης –θα ήµουν δεκατριών ή δε-

κατεσσάρων χρονών– είχα σχολάσει νωρίς, αλλά είχα ξεχάσει ένα

βιβλίο στο ντουλάπι µου στο σχολείο. Η µητέρα µου επέµενε ναπάω να το πάρω κι έτσι πήρα το λεωφορείο, κατέβηκα στη στά-

ση κι άρχισα να βαδίζω στην οδό Ρένινιε. Καθώς κατευθυνόµουν

προς το γυµνάσιο, άκουσα έναν πνιχτό ήχο. Ήταν η κοφτή ανά-

σα ενός ανθρώπου που πονούσε.

Το σχολείο του Ρένινιε έµοιαζε µε µεγαθήριο ανάµεσα στις

µονοκατοικίες και στα δέντρα µε τις νεαρές φυλλωσιές. Κοίταξα

ολόγυρα προσπαθώντας να καταλάβω από πού ακουγόταν ο ήχος.

Απείχα λίγα µέτρα από το πίσω µέρος του σχολείου κι από την εί-σοδο εφοδιασµού µε την αποβάθρα της. Τις νύχτες σύχναζαν εκεί

έφηβοι κι έβαζαν βαριά µουσική δύσπεπτη στους πολλούς, κου-

βέντιαζαν, γελούσαν, άνοιγαν µπίρες και κάπνιζαν, κι άκουγες συ-

νέχεια το χαρακτηριστικό ήχο από το άναµµα των αναπτήρων. Κι

αν πλησίαζες αρκετά κοντά, σου ερχόταν η γλυκιά µυρωδιά του

χασισιού.

Αλλά εκείνη τη µέρα ακουγόταν ένας αλλιώτικος ήχος.

Στην αποβάθρα στέκονταν δυο αγόρια µε την πλάτη γυρισµέ-νη προς το µέρος µου. Μάλλον ήταν µαθητές λυκείου, αλλά πρέ-

πει να πήγαιναν σε άλλο σχολείο. ∆εν τους ήξερα. Κρύφτηκα πί-

σω από ένα δέντρο και κοίταξα να δω τι έκαναν. Είχαν στριµώξει

κάποιον και στέκονταν οι δυο τους πλάι πλάι, στηριγµένοι µε το

ένα χέρι στον τοίχο. Το θύµα τους δεν είχε οδό διαφυγής.

«Είσαι µουνάκι».

Ο ένας από τους δύο τον χτύπησε ξαφνικά. Άκουσα την ψιλή

aoratos011s099.indd 84 11/3/14 2:25:29 PM




κραυγή του αγοριού καθώς του κοβόταν η αναπνοή. ∆ιπλώθηκε

στα δύο ανάµεσά τους. Ήταν ο Βλαντ. Μόρφαζε µε πρόσωπο κα-

τακόκκινο, προσπαθώντας να πάρει ανάσα.

«Ρίξε του άλλη µια», είπε ο δεύτερος.

Ο φίλος του έσπρωξε τον Βλαντ κι αφού τον κόλλησε στον τοί-

χο τον χτύπησε στην κοιλιά, κάνοντάς τον να διπλωθεί ξανά από

τον πόνο. Παρέµεινα κρυµµένος και παρακολουθούσαν ενόσω

συνέχιζαν να τον χτυπούν. Ο Βλαντ θα είχε κάνει έρωτα ή απλώς

θα χαϊδολογιόταν µε ακατάλληλο πρόσωπο ή θα είχε δανειστείχρήµατα και δε θα µπορούσε να τα επιστρέψει. Αλλά αµφέβαλ-

λα και για τα δύο. Όλοι µας βλέπαµε παρόµοιες καταστάσεις. Οι

άνθρωποι αντιµετώπιζαν έτσι ο ένας τον άλλο µόνο και µόνο επει-

δή ήταν σε θέση να το κάνουν. Επειδή έπλητταν. Επειδή κανένας

δε νοιαζόταν.

«Το πορτοφόλι σου», είπε ο ένας απλώνοντας το χέρι του.

«Τι στο διάολο κάνεις;» φώναξε ο άλλος.

Ο πρώτος στράφηκε και κοίταξε τριγύρω. Έκανα ένα βήµαπίσω για να κρυφτώ ξανά πίσω από το δέντρο.

«Μπορούµε µια χαρά να του το πάρουµε», είπε στο φίλο του.

«Μη φαντάζεσαι πως θα µας καταγγείλει. ∆εν το έχει κάνει ποτέ,

γιατί να το κάνει τώρα;»

«∆εν έχουµε βουτήξει ποτέ τίποτα δικό του».

«Και ποτέ δεν το έπαιξε τόσο ψηλοµύτης όσο σήµερα».

«Μουνιά», τους πέταξε ο Βλαντ.

«Και µάλιστα µας παρακαλάει. Του αξίζει να τον ξαλαφρώ-σουµε απ’ το πορτοφόλι του».

Τους άκουσα να του τραβάνε τα ρούχα. Του πήραν το πορτο-

φόλι και µετά ο ένας του έριξε µια γονατιά στην κοιλιά, ενώ ο άλ-

λος κοίταζε ανήσυχος ολόγυρα. Ο Βλαντ έπεσε στο δάπεδο της

αποβάθρας. Τα δυο αγόρια πήδηξαν αθόρυβα στο έδαφος και

αποµακρύνθηκαν µε το πάσο τους και ήρεµα.

Κι έφτασε η µέρα που ο Φρεντ κι ο Βλαντ προσπάθησαν και

aoratos011s099.indd 85 11/3/14 2:25:29 PM




πάλι να µε στριµώξουν για να µε χτυπήσουν. Θύµισα τότε στον

Βλαντ µε ποιο τρόπο είχε φάει ξύλο από τα δύο αγόρια. ∆ε θυµά-

µαι τι του είπα. Ίσως να του είπα πως είναι δειλός. Ο Φρεντ κοί-

ταξε µε κατάπληξη τον Βλαντ, ο οποίος µε κάρφωσε µε το βλέµ-

µα κι αφού τα µάτια του τρεµόπαιξαν µία φορά άρχισε να µε κυ-

νηγάει στις γειτονιές του Σάλεµ.

Είχαν περάσει χρόνια, αλλά θυµήθηκα το γεγονός όταν βγήκαµεµε τον Γκριµ από το λεωφορείο και προχωρήσαµε προς την είσο-

δο εφοδιασµού του σχολείου του Ρένινιε. Ο Βλαντ κι ο Φρεντ είχαν

στο µεταξύ φύγει από το Σάλεµ. Το εγκατέλειψαν όταν έκλεισαν τα

δεκαοκτώ. Συνέβαινε συχνά αυτό· ο κόσµος έφευγε, χανόταν.

Προσπαθούσα να θυµηθώ αν µε είχαν πιάσει οι δυο τους τό-

τε που είχα αποκαλύψει στον Βλαντ όσα είχα δει κι αν µε είχαν

πάρει στο κυνήγι. Ήταν µια σκηνή από τη ζωή µου που γινόταν

ένα µε άλλες σκηνές. Ίσως να τους είχα ξεφύγει εκείνη τη φορά,ίσως όχι.

«Φαίνεσαι πολύ σκεπτικός», είπε ο Γκριµ ενώ βαδίζαµε πλάι

πλάι.

«Θυµήθηκα κάτι».

«∆υσάρεστο;»

«Γιατί το λες αυτό;»

Χαµήλωσε το βλέµµα στα χέρια µου.

«Βλέπω τα χέρια σου. ∆υο σφιγµένες γροθιές». Απέφυγα να τα κοιτάξω και προσπάθησα να χαλαρώσω.

«∆εν είναι σφιγµένα».

Ο Γκριµ κοίταξε πάλι τα χέρια µου. Κρέµονταν άγαρµπα γιατί

έκανα προσπάθεια για µη σφίξω τις γροθιές µου πάλι. Φτάσαµε

στην αποβάθρα και ανεβήκαµε µ’ ένα πήδηµα. Ακούµπησα µε

την πλάτη στον τοίχο, στο σηµείο όπου κάποτε είχαν στριµώξει

τον Βλαντ. Καθίσαµε να περιµένουµε την Τζούλια, που πήγαινε

aoratos011s099.indd 86 11/3/14 2:25:29 PM




ακόµα στο γυµνάσιο του Ρένινιε κι είχε λίγο καιρό µπροστά της

για να το τελειώσει. Αναρωτιόµουν πώς ήταν δυνατόν να µην την

είχα δει µέχρι τότε. Είχε πάει στο γυµνάσιο µια χρονιά ύστερα

από µένα και θα έπρεπε να την είχα δει στους διαδρόµους. Η

Τζούλια ήταν µια ύπαρξη που θα έπρεπε να την είχα προσέξει.

Ο Γκριµ καθόταν κουνώντας µπρος πίσω τα πόδια του. Από τα

αριστερά µας ακούστηκε ένας µεταλλικός ήχος και το σιδερένιο

ρολό της πύλης άρχισε να ανοίγει τρίζοντας. Όταν έφτασε στο

ύψος της µέσης µου, σταµάτησε και βγήκε η Τζούλια. Φορούσεανοιχτόχρωµο τζιν παντελόνι και µαύρη µπλούζα µε µια στάµπα

που έγραφε THE SMASHING PUMPKINS µε απαλά, κίτρινα κε-

φαλαία γράµµατα.

«Μπορείς να κάνεις το γύρο», της είπε ο Γκριµ. «∆ε χρειάζεται

να βγαίνεις στα κρυφά».

«Η επόπτρια στέκεται στη γωνία. Θα µε έβλεπε».

Η Τζούλια κάθισε µαζί µε τον Γκριµ στην αποβάθρα κι εγώ

πήγα να καθίσω πλάι της. ∆εν ήµουν βέβαιος αν αυτό φάνηκε πα-ράξενο στον Γκριµ. Τα πόδια της άγγιζαν τα δικά µου. Ο Γκριµ

έβγαλε από την τσάντα του ένα σηµειωµατάριο και το ξεφύλλισε

ώσπου βρήκε µια λευκή σελίδα. Οι περισσότερες σελίδες ήταν γε-

µάτες από διάφορα πράγµατα που δεν είχαν σχέση µε σχολική

εργασία. Ήταν σκίτσα και µικρά σχεδιαγράµµατα και µερικά

από αυτά ήταν γεµάτα από σηµειώσεις που τις κοίταζες και δεν

έβγαζες άκρη.

«Τι πρέπει να γράφει το χαρτί;» ρώτησε ο Γκριµ την αδελφή του.

«∆εν ξέρω», αποκρίθηκε η Τζούλια. «Θα µπορούσε να γράφει

πως θα πάω ταξίδι».

«Θα πάτε ταξίδι;» τη ρώτησα.

«Όχι. Η τάξη µας θα πάει εκδροµή για να ενισχυθούν οι δε-

σµοί µεταξύ των συµµαθητών. Αν δε θες να πας, χρειάζεται υπο-

γραφή απ’ τους γονείς σου».

aoratos011s099.indd 87 11/3/14 2:25:29 PM




«∆εν µπορείς να τους παρακαλέσεις να υπογράψουν;»

Η Τζούλια κούνησε το κεφάλι της αρνητικά.

«Σήµερα είναι η τελευταία µέρα για να παραδώσουµε τη δή-

λωση. Το είχα ξεχάσει. Άσε που οι γονείς µας δε θα ήθελαν να

υπογράψουν».

«Γιατί;»

Η Τζούλια κοίταξε τον Γκριµ, αλλά εκείνος δε µίλησε. Στο µε-

ταξύ είχε γράψει ένα σύντοµο κείµενο µε γραφικό χαρακτήρα που

δεν ήταν ο δικός του. Απέµενε µόνο η υπογραφή του γονιού. ΟΓκριµ γύρισε σε µια άλλη σελίδα, όπου η ίδια υπογραφή επανα-

λαµβανόταν σε τρεις στήλες. Στη σελίδα ήταν κολληµένο ένα υπο-

γεγραµµένο σηµείωµα που απ’ ό,τι κατάλαβα αργότερα ήταν το

πρωτότυπο. Ο Γκριµ το κοίταξε προσεκτικά κι ύστερα γύρισε στην

προηγούµενη σελίδα και υπέγραψε το κείµενο κάνοντας µε το χέ-

ρι του δυο τρεις κοφτές κινήσεις. Έκοψε το φύλλο και έδειξε το

σηµείωµα στην αδελφή του.

«Είναι εντάξει;» Ήταν ακριβές αντίγραφο του πρωτοτύπου.

«Τέλειο», αποκρίθηκε η Τζούλια.

Ο Γκριµ δίπλωσε το φύλλο στη µέση και της το έδωσε.

«Έχουν καταλάβει πως κάνουµε πλαστογραφία», είπε η Τζού-

λια κοιτάζοντάς µε. «Και µάλιστα η τάξη µας έκανε συνέλευση ει-

δικά για το ζήτηµα αυτό. Αν θέλουµε να τη γλιτώσουµε, πρέπει η

υπογραφή να είναι καλοφτιαγµένη».

«Σοβαρά;»«Σοβαρά». Σηκώθηκε, δίπλωσε άλλη µια φορά το φύλλο και

το έβαλε στην κωλότσεπή της. «Πρέπει να φύγω. Σε λίγο έχω µά-

θηµα».

«Θα τα πούµε στο σπίτι», της είπε ο Γκριµ.

«Τα λέµε», της είπα προσπαθώντας να χαµογελάσω.

«Ναι, τα λέµε», είπε η Τζούλια και πέρασε κάτω από το ρολό

της πύλης.

aoratos011s099.indd 88 11/3/14 2:25:29 PM




Πυροβολούσε πουλιά µε το αεροβόλο του, οσµιζόταν κυριολεκτι-

κά το χρήµα και πλαστογραφούσε τις υπογραφές των γονιών του.

Και τον έλεγαν Γκριµ. Έµοιαζε µε κινηµατογραφικό ήρωα ή µε

πρωταγωνιστή τηλεοπτικού σίριαλ όσο περνούσε ο καιρός. Αλλά

δεν ήταν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ήταν ένα πραγµατικό, συνη-

θισµένο αγόρι.

«Χρειάζεται κάποιος να πληρώνει τους λογαριασµούς και να

υπογράφει τα χαρτιά», µου είπε µέσα στο λεωφορείο καθώς επι-

στρέφαµε στο λύκειο του Ρένινιε. «Έτσι γίνεται µε όλες τις οικο-γένειες. Και µ’ εσάς, υποθέτω. ∆εν είναι και τόσο παράξενο». Ανα-

σήκωσε τους ώµους του. «Στη δική µου οικογένεια αναλαµβάνω

εγώ αυτή την ευθύνη, µια και δεν υπάρχει κανείς άλλος που να

νοιάζεται».

Η ιστορία είχε ξεκινήσει όταν η µητέρα του είχε ξεχάσει κά-

ποτε να υπογράψει ένα έγγραφο του Ταµείου Κοινωνικών Ασφα-

λίσεων. Ο Γκριµ το είχε βρει πάνω στο τραπέζι της κουζίνας. Ο

πατέρας του ήταν άρρωστος, είχε πάρει αναρρωτική άδεια από τη δουλειά του και το έγγραφο αφορούσε την οικονοµική ενίσχυ-

ση της οικογένειας. ∆ίπλα υπήρχε κι ένα άλλο έγγραφο, από την

Υπηρεσία Κοινωνικής Πρόνοιας. Ήταν κι αυτό ανυπόγραφο. Ο

Γκριµ βρήκε σε κάποιο χαρτί την υπογραφή της µητέρας του κι

έκανε εξάσκηση αντιγράφοντάς τη δυο τρεις φορές. Ύστερα υπέ-

γραψε µε προσοχή και τα δύο έγγραφα και τα ταχυδρόµησε. Αρ-

γότερα επαναλήφθηκαν παρόµοιες καταστάσεις και τελικά ο

Γκριµ το εκµυστηρεύτηκε στην Τζούλια, που το είπε στον πατέ-ρα τους.

«Ήταν φυσικό να εξοργιστεί ο πατέρας µας. Στο κάτω κάτω,

είναι παράνοµο. ∆εν ξέρω. Αλλά πριν περάσει πολύς καιρός είχα

καλύτερη εικόνα για τα οικονοµικά τους από αυτή που είχαν οι

ίδιοι. Ο πατέρας µου δεν έχει πια αντοχές κι η µητέρα µου είναι

άρρωστη. Με τα φάρµακα που παίρνει δυσκολεύεται να κρατά

µια τάξη σε οτιδήποτε. Το κάνω εγώ λοιπόν. Φροντίζω να εξοφλώ

aoratos011s099.indd 89 11/3/14 2:25:29 PM




κεφάλι του αργά αργά. «∆εν ήθελα να της τη δώσω. Παρανοϊκή

κατάσταση. Σχεδόν δε µιλούσα ακόµα, τόσο µικρός ήµουν. Ένιω-

θα όµως πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Στο τέλος η µητέρα µου ση-

κώθηκε, πήρε τη µικρή από την αγκαλιά µου και την έβαλε να θη-

λάσει ξανά. Εγώ έµεινα εκεί. ∆εν έφυγα επειδή φοβόµουνα πως

κάτι κακό θα συνέβαινε. Νοµίζω πως ο πατέρας µας δεν το έµα-

θε ποτέ».

Ο Γκριµ δεν ήξερε πώς ακριβώς να συνεχίσει.

«Πέρασαν πολλά χρόνια κι ακόµα δεν ήξερα αν η αδελφή µουείχε χτυπήσει άσχηµα εκείνη τη µέρα ή αν την είχε ρίξει κάτω η

µητέρα µου και πώς την είχε ρίξει κι άρχισα να ανησυχώ µήπως

της είχε µείνει κάποιο κουσούρι. Είχα το νου µου συνέχεια για να

δω αν παρουσίαζε συγκεκριµένα συµπτώµατα».

«∆ηλαδή; Τι είδους συµπτώµατα;»

«Θα µπορούσε, ας πούµε, να είχε πάθει εγκεφαλική βλάβη.

Και ήξερα πως ίσως να περνούσε καιρός µέχρι να βρεθεί µια

τέτοια βλάβη – αν την έβρισκε ποτέ κανείς. Την παρατηρούσαγια να διαπιστώσω αν είχε δυσκολίες στην οµιλία, αν είχε προ-

βλήµατα µνήµης ή αν δυσκολευόταν να µάθει καινούρια πράγ-

µατα».

Ο Γκριµ µού είπε πως δεν είχε αρρωστήσει ποτέ όταν ήταν µι-

κρός. Γεννήθηκε υγιέστατος και δεν κόλλησε ποτέ καµία από τις

παιδικές ασθένειες. Η Τζούλια όµως προσβλήθηκε από ανεµο-

βλογιά, κοκίτη, διφθερίτιδα κι από όλες τις άλλες αρρώστιες της

παιδικής ηλικίας. Ήταν φιλάσθενη κι όταν πήγε στο δηµοτικό εί-χε όψη παιδιού που δεν τρέφεται σωστά και που ίσως υποσιτίζε-

ται. Η νοσοκόµα του σχολείου είχε ανησυχήσει πολύ για την Τζού-

λια. Ήταν µια ηλικιωµένη γυναίκα που την έλεγαν Μπεάτε, ήταν

καπνίστρια και είχε πασπατέψει τους όρχεις όλων των αγοριών

του σχολείου –φυσικά και τους δικούς µου και του Γκριµ– για να

διαπιστώσει αν όλα τα αγόρια του δηµοτικού σχολείου του Σάλεµ

είχαν δύο όρχεις κι όχι έναν ή τρεις.

aoratos011s099.indd 91 11/3/14 2:25:29 PM




«Τα συµπτώµατα που πίστευα πως έβλεπα ήταν απλώς οι παι-

δικές αρρώστιες της Τζούλια». Ο Γκριµ γέλασε. «Παράλογο, αν

µάλιστα σκεφτείς πως σήµερα είναι το υγιέστερο µέλος της οικο-

γένειάς µας. ∆εν της είχε συµβεί τίποτα κακό. Αλλά η µητέρα µας

ποτέ δε θεραπεύτηκε απ’ την κατάθλιψη. Έχει καλύτερες και χει-

ρότερες µέρες, όπως λέµε, αλλά ποτέ πραγµατικά καλές µέρες.

Κι έτσι δυσκολεύεται να φροντίσει για τα οικονοµικά µας ή για

οτιδήποτε άλλο. Ο πατέρας µας δεν έχει το κουράγιο να ασχολη-

θεί µ’ αυτά».Ο Γκριµ πρόσθεσε πως η Μπεάτε είχε πεθάνει. Ο πατέρας του

είχε πει πως η νοσοκόµα ήταν µητέρα ενός συναδέλφου του.

«Α, µάλιστα», είπα.

Με ενδιέφερε η Τζούλια και δεν ήθελα να αλλάξουµε θέµα συ-

ζήτησης, αλλά ο Γκριµ δεν ήθελε να µιλήσει άλλο για την αδελ-

φή του.

Κοίταξα το τοπίο που άφηνε πίσω του το λεωφορείο. Πράσι-

να δέντρα, γκρίζος ουρανός, κιτρινωπά σπίτια.

Αργότερα το ίδιο βράδυ χτύπησε το τηλέφωνο. Στο διαµέρισµά

µας είχαµε τρεις τηλεφωνικές συσκευές. Μία στο δωµάτιο του

αδελφού µου, µία στην κρεβατοκάµαρα των γονιών µας και µία

ασύρµατη, που ποτέ δεν ήταν εκεί που νοµίζαµε πως ήταν. Όσο

κι αν έψαχνες δεν την έβρισκες ή την πετύχαινες στο πιο απίθα-

νο σηµείο κι ο πατέρας µας φώναζε πως µια µέρα θα τον τρέλαι-νε αυτή η κατάσταση.

Το τηλέφωνο κουδούνιζε, αλλά δεν πήγα να το σηκώσω. Κα-

θόµουν και ξεφύλλιζα τα παλιά σχολικά άλµπουµ κι έψαχνα να

βρω την Τζούλια Γκρίµπεργ στις φωτογραφίες. ∆υσκολευόµουν

να τη βρω γιατί το σχολείο ήταν µεγάλο κι οι τάξεις είχαν πολλά

τµήµατα. Τελικά απάντησε η µητέρα µου κι αµέσως µου χτύπη-

σε την πόρτα.

aoratos011s099.indd 92 11/3/14 2:25:29 PM




«Λέο, για σένα είναι».

«Ποιος είναι;»

«Τη λένε Τζούλια».

Σηκώθηκα, άνοιξα την πόρτα και η µητέρα µου µου έδωσε το

τηλέφωνο. Έκλεισα την πόρτα χωρίς να πω τίποτα, έκλεισα το

σχολικό άλµπουµ, το έβαλα πάνω στα άλλα άλµπουµ και τα

έσπρωξα όλα µαζί σε µια γωνιά.

«Ναι;»

«Γεια σου. Η Τζούλια είµαι».«Γεια σου».

«Τι κάνεις τώρα;»

«Τίποτα το ιδιαίτερο».

Πέρα από τη φωνή της δεν ακουγόταν τίποτα άλλο. Ήταν άρα-

γε µόνη της; Ήταν εκεί και ο Γκριµ;

«Ωραία», είπε.

«Μήπως συνέβη κάτι;»

«Όχι... Τίποτα». Ένιωσα πως ήθελα να ρίξω χαστούκι στον εαυτό µου – δεν το

πίστευα ότι είχα κάνει µια τόσο χαζή ερώτηση.

«Ήθελα απλώς να... ∆εν ξέρω», συνέχισε η Τζούλια. «Είδα τον

αριθµό του τηλεφώνου σας στο δωµάτιο του Τζον».

«Παίρνεις όλα τα νούµερα που βλέπεις στο δωµάτιό του;»

Η Τζούλια γέλασε.

«Είναι η πρώτη φορά που το κάνω αυτό».

Ξάπλωσα ανάσκελα στο κρεβάτι µου κι έκλεισα τα µάτια µου.Κουβεντιάσαµε για λίγο χωρίς να πούµε τίποτα το ουσιαστικό.

Αναρωτιόµουν για ποιο λόγο µού είχε τηλεφωνήσει, αλλά φοβό-

µουν να τη ρωτήσω.

«Βλέπεις τηλεόραση;» µε ρώτησε.

«Όχι».

«Στο τρίτο κανάλι έχει την Επιστροφή στο Μέλλον. Την έχεις δει

αυτή την ταινία;»

aoratos011s099.indd 93 11/3/14 2:25:29 PM




«Όχι».

∆εν την είχα δει. Άνοιξα την τηλεόραση, αλλά έκλεισα τον ήχο.

Πέτυχα τον Μάικλ Τζέι Φοξ στη σκηνή όπου προσπαθεί να απο-

φύγει µια κοπέλα που τον έχει ερωτευτεί.

«Είναι η µητέρα του», είπε η Τζούλια. «Ο τύπος έχει γυρίσει

στο παρελθόν για να φροντίσει να τα φτιάξουν ο πατέρας του και

η µητέρα του, ώστε να γεννηθεί ο ίδιος. Το πρόβληµα είναι πως

τον έχει ερωτευτεί η ίδια του η µητέρα. Αλλά δεν ξέρει πως είναι

ο γιος της».Η Τζούλια γελούσε πότε πότε καθώς βλέπαµε την ταινία.

Ήταν υπέροχο το γέλιο της και µου θύµιζε το γέλιο του Γκριµ.

«Πού θα ήθελες να πας αν µπορούσες να κάνεις ένα ταξίδι στο

χρόνο;» µε ρώτησε.

«Α, δεν ξέρω. ∆εν το έχω σκεφτεί ποτέ».

«Θα ταξίδευες στο παρελθόν ή στο µέλλον;»

«Στο παρελθόν. Όχι, στο µέλλον θα πήγαινα. Όχι, στο παρελ-

θόν θα ταξίδευα». Η Τζούλια είχε λυθεί στα γέλια. «∆εν ξέρω. Μουείναι δύσκολο να αποφασίσω. Υποτίθεται πως επιτρέπεται να τα-

ξιδέψω µόνο µία φορά;»

«Ναι».

«Είναι απαίσια η µηχανή του χρόνου αν µπορείς να ταξιδέψεις

µόνο µία φορά», είπα.

«Μα δεν έχει νόηµα να µπορείς να ταξιδεύεις ένα σωρό φορές».

«Στην εποχή των δεινοσαύρων θα πήγαινα».

Η Τζούλια γέλασε.«Γιατί;» µε ρώτησε.

«Έχω ακούσει πως εξαφανίστηκαν εξαιτίας της πτώσης ενός

τεράστιου µετεωρίτη. Αλλά δεν ξέρουµε στα σίγουρα. Θα ήθελα

να δω µε τα ίδια µου τα µάτια αν αληθεύει».

«Έχεις πολύ πλάκα, Λέο. Μπορείς να ταξιδέψεις οπουδήποτε

θες και να δεις ό,τι θες κι εσύ επιλέγεις να δεις τους δεινόσαυρους.

Άσε που ίσως να πέθαινες κιόλας. Μπορούσε ένας άνθρωπος να

aoratos011s099.indd 94 11/3/14 2:25:29 PM




αναπνεύσει τότε; ∆εν ήταν δηλητηριώδης και επικίνδυνη η ατµό-

σφαιρα εκείνη την εποχή;»

«Για καλό και για κακό θα είχα µαζί µου και µια φιάλη οξυ-

γόνου».

«Και τι θα έκανες;» µε ρώτησε η Τζούλια. «Θα στεκόσουνα σε

µια µεριά και θα τους κοίταζες; Θα τους χάιδευες µήπως;»

«Με ειρωνεύεσαι».

«Λιγάκι».

«Εσύ πού θα ταξίδευες;»«Εύκολη απόφαση. Στο µέλλον θα πήγαινα».

«Για ποιο λόγο;»

«Για να δω πώς θα εξελιχθούν τα πράγµατα. Για να πάψω να

ανησυχώ. Και µετά θα γύριζα στη δική µου εποχή και θα ήµουν

ήσυχη, αφού θα είχα τη βεβαιότητα πως όλα θα πάνε καλά – αν

φυσικά θα έχω διαπιστώσει πως όλα θα είναι µέλι γάλα στο µέλ-

λον. Τότε όµως υπάρχει η πιθανότητα να µην κάνω όλα αυτά

που απαιτούνται για να γίνει το µέλλον όπως πρέπει. Καταλα-βαίνεις;»

«Νοµίζω... ναι».

∆εν είχα καταλάβει τι εννοούσε.

«Ίσως είναι σηµαντικό να µην ξέρεις πώς θα εξελιχθούν τα

πράγµατα. Ίσως λοιπόν να πήγαινα στο παρελθόν. Από την άλλη

µεριά, αν όλα είναι στραβά κι ανάποδα εκεί στο µέλλον και τα

έχεις δει, τότε έχεις και µια πιθανότητα να τα διορθώσεις, αρκεί

να ξέρεις τι πρέπει να διορθώσεις». Έµεινε σιωπηλή για λίγες στιγ-µές. Μάλλον το σκεφτόταν. «Θα ήθελα να δω τι θα γίνει µε τη µη-

τέρα µου και τον πατέρα µου... και µε τον Τζον... και µ’ εµένα».

«Ανησυχείς για το µέλλον;»

«Όλος ο κόσµος ανησυχεί, έτσι δεν είναι;» Έµεινε σιωπηλή

και πάλι κι εγώ αφουγκραζόµουν την ανάσα της. «Νοµίζω πως γύ-

ρισε ο πατέρας µου».

«∆εν επιτρέπεται να µιλάς στο τηλέφωνο;»

aoratos011s099.indd 95 11/3/14 2:25:29 PM




«Μπορώ να µιλάω, αλλά δε θέλω να ακούει. Η κρεβατοκάµα-

ρά τους είναι ακριβώς δίπλα στο δωµάτιό µου».

Η σιωπή που απλώθηκε και πάλι ανάµεσά µας µε έκανε να

νιώθω ζεστασιά. Με ηρεµούσε. Ύστερα συνεχίσαµε την κουβέ-

ντα, είπαµε τι θα κάνουµε το καλοκαίρι, µιλήσαµε για µουσική,

για ταινίες και για το σχολείο. Με ρώτησε αν ήξερα την ταινία

Ο Άγιος.

«Με πρωταγωνιστή τον Βαλ Κίλµερ;»

«Ναι».«Παίζεται στο σινεµά τώρα;»

«Ναι. Σκεφτόµουν να πάω να τη δω, αλλά κανένας φίλος µου

δε θέλει να έρθει µαζί µου. Εσύ θέλεις να έρθεις;»

«Μαζί σου;» ρώτησα µε µάτια ορθάνοιχτα από έκπληξη.

«Αν θες». Κόµπιασε. «∆εν είναι ανάγκη να έρθεις, αλλά βαριέ-

µαι να πάω µόνη µου».

«Όχι, απλώς... Και βέβαια θα έρθω».

«Μην το πεις στον Τζον».

Θυµάµαι ότι σκεφτόµουν διαρκώς την οικογένεια Γκρίµπεργ: πώς

ζούσαν, πώς τα περνούσαν και τι ήταν αυτό που είχε πάει τόσο

στραβά στη ζωή τους. Ένας εξωτερικός παρατηρητής θα έβλεπε

πως ήταν µια συνηθισµένη οικογένεια του Σάλεµ. Πολλές οικο-

γένειες που γνώριζα ζούσαν σε παρόµοιες συνθήκες. Νοµίζω ότι

πότε πότε στην οικογένεια Γκρίµπεργ ξέσπαγε βία. Η Τζούλιαβρισκόταν στο κέντρο της θύελλας, ανάµεσα στον πατέρα της και

στη µητέρα της, ενώ ο Γκριµ φυλαγόταν όσο µπορούσε. Έτσι συ-

νέβαινε µε όλους µας στο σχολείο, στο σπίτι, στον ελεύθερο χρό-

νο µας: κάποιοι τα κατάφερναν να ξεφεύγουν, ενώ άλλοι εγκλω-

βίζονταν στη γραµµή του πυρός. Εκείνο που έκανε τον Γκριµ να

ξεχωρίζει ήταν πως προστάτευε υπερβολικά την Τζούλια. Υπήρ-

χε στη σχέση τους κάτι που δεν κατανοούσα. Προσπαθούσα να

aoratos011s099.indd 96 11/3/14 2:25:29 PM




ψυχανεµιστώ τι συνέβαινε – µια προσπάθεια που συνεχίζεται µέ-

χρι σήµερα, υποθέτω.

«Μερικές φορές, όταν είµαι µόνος, έχω την αίσθηση πως εξα-

φανίζοµαι», έλεγε ο Γκριµ.

Τότε δεν καταλάβαινα τι εννοούσε, σήµερα όµως έτσι νιώθω

κι εγώ. Θέλω να κρατήσω µέσα µου τον Γκριµ και την Τζούλια,

να διατηρήσω τις τόσο ιδιαίτερες εικόνες που έχω γι’ αυτούς, ώστε

να µην εξαφανιστούν.

Η εποχή που ήµασταν παιδιά και έφηβοι γίνεται όλο και πιοθαµπή όσο περνά ο καιρός και µου φαίνεται πως ο Γκριµ και η

Τζούλια ανήκουν πια σ’ έναν κόσµο µυστηριακό. Ίσως πάντα να

ανήκαν εκεί.

Πίστευα πως µου ήταν όλα απαγορευµένα. ∆ε γνωριζόµασταν

πολύ καιρό µε τον Γκριµ, αλλά είχαµε δεθεί αρκετά µεταξύ µας,

έτσι τουλάχιστον αισθανόµουν εγώ. ∆υσκολευόµουνα να καταλά-βω πώς ένιωθε εκείνος. Με τον Γκριµ δεν είχαµε ποτέ επικοινω-

νήσει τηλεφωνικά. Όσο για µένα και την Τζούλια, ύστερα από

εκείνη την πρώτη µας συνοµιλία αρχίσαµε να τηλεφωνιόµαστε

καθηµερινά και να µιλάµε τουλάχιστον µία ώρα, ενώ ήµουν αρα-

χτός στο κρεβάτι µου. Ήταν ένα πλησίασµα που µε γέµιζε ζεστα-

σιά κι ένιωθα ένα όµορφο ρίγος. Αισθανόµουν ζωντανός µε τρό-

πο που δεν είχα βιώσει ποτέ ξανά. Πριν την Τζούλια τα συναι-

σθήµατά µου ήταν σαν τα µάτια ενός τυφλού. Η Τζούλια έκανε τα πάντα να στροβιλίζονται, να µεγαλώνουν, να φαίνονται ατε-

λείωτα.

«Τι φοράς;» µε ρώτησε στο τηλέφωνο ένα βράδυ πριν πάµε

στο σινεµά.

Γέλασα.


«Θέλω να ξέρω».

aoratos011s099.indd 97 11/3/14 2:25:29 PM




«Γιατί;»

«Επειδή απλώς θέλω να ξέρω».

∆ε µίλησα µέχρι να βεβαιωθώ ότι ήταν κλειστή η πόρτα του

δωµατίου µου.

«Μποξεράκι».

«Σώβρακο το λένε».

«Είναι άσχηµη λέξη».

«Έτσι το λένε όµως».

«Εσύ τι φοράς;»«Κιλότα. Μήπως είναι κι αυτή άσχηµη λέξη;»

«Όχι».

«Μ’ αρέσουν τα εσώρουχα των αγοριών», είπε η Τζούλια και

µου φάνηκε πως την άκουσα να τεντώνεται και να ανασαίνει

βαθιά.

«Είσαι παρθένα;»

Ήταν µια αυθόρµητη ερώτηση, αλλά σάστισα αµέσως µόλις

την ξεστόµισα. Ήθελα να την πάρω πίσω.«Όχι», µου αποκρίθηκε. «Εσύ είσαι παρθένος;»

«Όχι». Ήταν ψέµα κι ήµουν σίγουρος πως δε µε πίστεψε.

«Πόσο χρονών ήσουν όταν έκανες έρωτα πρώτη φορά;» µε ρώ-

τησε.

«∆εκαπέντε. Εσύ;»

«∆εκατεσσάρων».

Την άκουσα να παίρνει µια βαθιά ανάσα.

«Τι κάνεις;» τη ρώτησα.«Εσύ τι νοµίζεις πως κάνω;» ψιθύρισε.

Πολύ σύντοµα η αναπνοή της έγινε πιο έντονη. Ήταν ένας µα-

γευτικός ήχος κι αφουγκράστηκα όλες τις αποχρώσεις του.

«Άγγιξε το πουλί σου», µου είπε µε µια βραχνή φωνή που δεν

είχα ξανακούσει.

«Ναι», της είπα, αν και το έκανα ήδη.

«Πώς νιώθεις;»

aoratos011s099.indd 98 11/3/14 2:25:29 PM




∆εν ήξερα τι να της πω.

«Όµορφα», ψιθύρισα.

«Να σκέφτεσαι πως σε αγγίζει το δικό µου χέρι».

Κόντευα να εκραγώ. Η Τζούλια λαχάνιαζε όλο και πιο έντονα,

ώσπου ξαφνικά άφησε ένα βαθύ αναστεναγµό κι αµέσως µετά άλ-

λον έναν.

«∆άγκωσα τα χείλη µου», είπε γελώντας όταν είχε ηρεµήσει.

«Μου φαίνεται πως µάτωσα».

Ένιωσα να γυρίζει το κεφάλι µου. ∆εν είχα ξαναζήσει ποτέ κά- τι παρόµοιο.

aoratos011s099.indd 99 11/3/14 2:25:29 PM



VIII

Ο ΝΤΙΛΕΡ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΣΩΜΟΣ σαν σπίνος, µε µάτια σχεδόν κολ-

ληµένα το ένα µε το άλλο, µε σουβλερή µύτη και µε σπασµωδι-

κές κινήσεις. Τα χτενισµένα προς τα πίσω µαλλιά του αποκαλύ-

πτουν ένα µεγάλο κάτωχρο µέτωπο. Φοράει µακρύ µαύρο παλτό

που ανεµίζει πίσω του. Έχει τατουάζ και στα δυο χέρια – από ένα

διαµάντι σε κάθε ράχη της παλάµης. Σηκώνω το κινητό µου στο

ύψος των µατιών του για να δει τη φωτογραφία.

«Την αναγνωρίζεις;»«Είναι πεθαµένη;»

«Την αναγνωρίζεις;»

Χαµογελάει αποκαλύπτοντας τα στραβά δόντια του.

«Είσαι ακόµα σε διαθεσιµότητα, έτσι; ∆εν είµαι υποχρεωµέ-

νος να σου µιλήσω».

«Επανήλθα σε ενεργό υπηρεσία».

«Τότε δείξε µου το σήµα σου».

Ρίχνω µια µατιά τριγύρω. Στεκόµαστε στη γωνία ενός δρόµουκοντά στο ναό της Παρθένου στη Σέντερµαλµ. Από ένα ζαχαρο-

πλαστείο εκεί κοντά µυρίζει φρέσκο ψωµί. Πιο µακριά ακούγε-

ται το βουητό της οδού Χορν. Είναι µια όµορφη µέρα. Κάνω ένα

βήµα προς το µέρος του.

«Πόσα λεφτά µού χρωστάς;»

Το χαµόγελό του εξαφανίζεται. Με κοιτάζει.

«∆εν ξέρω».

aoratos100s185.indd 100 11/3/14 2:34:42 PM




«Είναι πάρα πολλά».

«Θα σου τα δώσω».

«∆ώσε µου την πληροφορία που σου ζητώ και δε µου χρωστάς

τίποτα».

Ο Φελίξ είναι τέως πληροφοριοδότης. Πριν από λίγα χρόνια

είχαµε διακόψει τη συνεργασία µας και είχε αναγκαστεί να φύγει

από τη Σουηδία επειδή δεν έβγαζε πια τα προς το ζην. Όταν επέ-

στρεψε του πρόσφερα τη δυνατότητα να ξεκινήσει από την αρχή.

Ασχολήθηκε µε την παλιά του δουλειά κι έφτιαξε κοµπόδεµα.Υπάρχει αµοιβή για το κεφάλι του και είναι θαύµα που παραµέ-

νει ζωντανός. Είναι από τα ζωύφια που επιβιώνουν.

«Αλήθεια λες;»

«Αλήθεια».

Ο Φελίξ στρέφει το βλέµµα του προς την οθόνη του κινητού

µου.

«Πρέπει να είναι σηµαντική, έτσι;»

Τον υποχρεώνω να προχωρήσει λίγο και πηγαίνουµε να στα-θούµε σ’ ένα σκιερό, προστατευµένο σηµείο δίπλα στο καµπανα-

ριό της εκκλησίας.

«Ξέρεις το όνοµά της;»

Ο Φελίξ γλείφει τα χείλη του µε την άκρη της γλώσσας του.

Κοιτάζει τη φωτογραφία.

«Ρεµπέκα».

«Ρεµπέκα... τι;»

«Σίµονσον, νοµίζω. Όχι... Σάλοµον;» Με κοιτάζει. «Ναι, Σάλο-µον. Ρεµπέκα Σάλοµον. Αυτή ήταν στη Στέγη Τσάπµαν, έτσι δεν

είναι; Το διάβασα στην εφηµερίδα».

«Από πού την ήξερες;»

«Πουλούσε διάφορα».

«Τι πουλούσε;»

«Εσύ τι νοµίζεις πως πουλούσε;»

«Ο κόσµος πουλάει οτιδήποτε», λέω.

aoratos100s185.indd 101 11/3/14 2:34:42 PM




Ο Φελίξ νεύει σε επιβεβαίωση.

«Έτσι είναι. Αλλά η Ρεµπέκα πουλούσε µόνο ναρκωτικά και

το κορµί της».

«Κι εσύ πώς τη γνώρισες και πού;»

Χαµηλώνει το βλέµµα συλλογισµένος. Το µέτωπό του αρχίζει

να ιδρώνει.

«Ξέρω πως βροµάει άσχηµα η φάση, αλλά, γαµώτο, σου το ορ-

κίζοµαι, Γιούνκερ, δεν το έκανα εγώ».

«Πες µου».Ρίχνει µατιές τριγύρω και σκύβει προς το µέρος µου µε τα

γουρλωµένα µικρά µάτια του να γυαλίζουν.

«Εγώ της προµήθευα τα χρειαζούµενα».

«Και τι έχει η φάση για να βροµάει;»

«∆ε σου σπάω τα νεύρα, οπότε µη µου τα σπας ούτε εσύ», λέει

εκνευρισµένος. Μόλις ηρεµεί, συνεχίζει: «Καταλαβαίνεις τι εννοώ.

Τέτοια πράγµατα συµβαίνουν για δύο λόγους. Είτε η γυναίκα χρω-

στούσε λεφτά –και το ζήτηµα είναι πως χρωστούσε σ’ εµένα– εί- τε είδε κάτι που δεν έπρεπε να δει. Το πιθανότερο είναι το πρώ-

το. Κι έτσι...» συνεχίζει βγάζοντας ένα τσιγάρο από την εσωτερι-

κή τσέπη του παλτού του «...η φάση βροµάει».

Παρατηρώ τα παπούτσια του καθώς ανάβει το τσιγάρο του.

Converse µικρού µεγέθους, αρκετά νούµερα µικρότερα από τα

δικά µου παπούτσια. Και αρκετά νούµερα µικρότερα από το πα-

πούτσι που άφησε ίχνος στο πάτωµα της Στέγης Τσάπµαν. Αν

ήταν ο Φελίξ ο δράστης, φόρεσε εκείνη τη µέρα µεγαλύτερα πα-πούτσια, αλλά µου φαίνεται µάλλον απίθανο.

«Θέλεις;» µε ρωτά προσφέροντάς µου τσιγάρο.

«Έχω τα δικά µου. Πες µου τι ξέρεις για τη Ρεµπέκα».

Ο Φελίξ τραβά µια ρουφηξιά και βγάζει τον καπνό από τα ρου-

θούνια. Κοιτάζει διαρκώς γύρω του για να είναι σίγουρος πως δεν

υπάρχει κανένας που να τον βλέπει να συγχρωτίζεται µ’ εµένα.

«∆εν ήταν από δω. Νοµίζω πως ήταν από τη Νισέπινγ ή από

aoratos100s185.indd 102 11/3/14 2:34:42 PM




την Εσκιλστούνα – ή, τέλος πάντων, από κάποια άλλη πόλη. Τα

τελευταία δυο τρία χρόνια ζούσε εδώ, στη Στοκχόλµη. Ταλαιπω-

ρηµένη γυναίκα. Ήρθε για να βρει δουλειά ή για να σπουδάσει,

αλλά σύντοµα βρέθηκε σε λάθος κύκλους. Άρχισε να κάνει παρέα

µ’ ένα πρεζόνι, έναν Γιουγκοσλάβο που έµενε σε προάστιο, στο

Νόρσµποργ. Ο τύπος πέθανε από υπερβολική δόση, αλλά στο µε-

ταξύ την είχε τραβήξει στο βάλτο όπου τσαλαβουτούσε κι ο ίδιος.

Μετά το θάνατό του η Ρεµπέκα ήρθε να µε βρει».

«Τότε άρχισε να κάνει το βαποράκι;»Ο Φελίξ τραβάει µια ρουφηξιά.

«Ακριβώς».

«Τι πουλούσε;»

«Οτιδήποτε της έδινα. Αλλά η ίδια βαρούσε µόνο ηρωίνη».

«Και τι της έδινες;»

«Αφού µε ξέρεις», λέει ο Φελίξ χαµογελώντας. «Της έδινα απ’

όλα. ∆εν είναι δυνατόν να ειδικεύεσαι σε κάτι – δε λειτουργεί πια

έτσι το πράγµα. Είσαι αναγκασµένος να έχεις απ’ όλα. Ηρωίνη,µορφίνη, αµφεταµίνες, κρακ, Μάριο, όλα τα σκατά».

«Τι είναι το Μάριο;»

«∆εν ξέρεις τον Σούπερ Μάριο; Τη φιγούρα από το

Nintendo;»

«Ναι, τον ξέρω. Λοιπόν;»

Με κοιτάζει µε µια έκφραση που σηµαίνει πως θα έπρεπε να

είχα καταλάβει τι εννοεί.

«Το παιχνίδι είναι γεµάτο µανιτάρια. ∆ε σου λέει τίποτα αυτό;Γιούνκερ, είσαι πολύ καιρό µακριά απ’ τους δρόµους και έχεις

χάσει την επαφή µε τα πράγµατα».

«Παρ’ όλα αυτά διέθεσα λιγότερο από ένα απόγευµα για να σε

βρω». Ανάβω τσιγάρο και φυσάω ένα συννεφάκι καπνού που σµί-

γει µε του Φελίξ. «Είχε διαφορές µε κάποιον;»

«Όλοι µας έχουµε διαφορές µε κάποιους».

«Καταλαβαίνεις τι εννοώ».

aoratos100s185.indd 103 11/3/14 2:34:42 PM




Τραβάει µια ρουφηξιά και γλείφει ξανά τα χείλη του.

«Απ’ όσο ξέρω, όχι. Έκανε τη δουλειά της. ∆εν καθυστερούσε

σχεδόν ποτέ να µε πληρώσει. ∆εν ξέρω αν έκανε δουλειές µε άλ-

λους. Είχε ελάχιστους φίλους, αφού δεν ήταν από δω».

«Πού έµενε;»

«Πουθενά και παντού».

«Πού έµενε πρόσφατα;»

«Τον τελευταίο καιρό δεν είχε σταθερή κατοικία. Γι’ αυτό κοι-

µόταν στη Στέγη Τσάπµαν».«Στη Στέγη Τσάπµαν δεν είχε πάει προσωπικά της αντικείµε-

να. ∆ε θα έπρεπε να είχε εκεί έστω ένα σακίδιο µε διάφορα πράγ-

µατα;»

«Υποθέτω πως ναι, πού να ξέρω;» λέει κάνοντας µια αόριστη

χειρονοµία. Βήχει κι αµέσως µετά τραβάει άλλη µια ρουφηξιά

από το τσιγάρο του. «Έπαιρνε το τρένο και πήγαινε νότια, ακό-

µα και µετά το θάνατο του φίλου της. Ίσως γνώριζε κάποιον εκεί

κάτω, ίσως έµενε κάπου».«Μήπως ξέρεις ονόµατα φίλων της;»

«Όχι».

«Πώς έλεγαν το φίλο της;»

«Μίροσλαβ...»

«Μίροσλαβ Τζούκιτς;»

Νεύει καταφατικά και κουνιέται σαν νευρόσπαστο.

«Ναι, έτσι τον έλεγαν».

Ο Φελίξ διστάζει για µια στιγµή κι έπειτα γέρνει το κεφάλι του στο πλάι και χαµογελά πλατιά λες και µόλις θυµήθηκε κάτι.

Είναι αλλόκοτη η έκφραση του προσώπου του, αλλά έτσι κι αλ-

λιώς όλες οι κινήσεις και οι εκφράσεις του είναι απρόβλεπτες, λες

και ξεχνά εντελώς ποια είναι η έκφραση που ταιριάζει µε τα λό-

για του.

«Μπορώ να φύγω τώρα;»

Τον αποδεσµεύω µε µια γρήγορη χειρονοµία.

aoratos100s185.indd 104 11/3/14 2:34:42 PM




«Ξέρεις µε ποια πρέπει να κουβεντιάσεις, έτσι δεν είναι;» λέει

καθώς αποµακρύνεται µε το παλτό του να ανεµίζει πίσω του.

Βγαίνει ξανά στον ήλιο και κοιτάζει γύρω του.

«Όχι».

«Σίγουρα ξέρεις».

«Όχι».

Όµως ξέρω πολύ καλά. Ο Φελίξ στρίβει σε µια γωνία και µέ-

νω µόνος, µε το τσιγάρο στο χέρι.

Πρέπει να µιλήσω µε τη Σαµ.

Τώρα πια η Σαµ τα έχει φτιάξει µε τον ιδιοκτήτη του «Pierced»,

που είναι το γνωστότερο στούντιο πίρσινγκ νοτίως της λίµνης Μέ-

λαρεν. Ονοµάζεται Ρίκαρντ, αλλά τον φωνάζουν Ρίκι κι είναι ένας

τύπος µε αµέτρητα πίρσινγκ στο κορµί του. Η Σαµ, µάλιστα, του

χτύπησε στην πλάτη ένα τατουάζ µε το λατινικό, πρωτότυπο κεί-

µενο του «O Fortuna» του Καρλ Ορφ. Ο Ρίκι είναι ένα πρόσωπο το οποίο δεν µπορώ να πάρω στα σοβαρά για τους δικούς µου,

µάλλον ευνόητους λόγους, αν και τον γνωρίζω µόνο εξ ακοής.

Γνωριστήκαµε µε τη Σαµ σε µια γιορτή σ’ ένα σπίτι της οδού

Νιτόρι. Μόλις είχα αρχίσει να δουλεύω µε προϊστάµενο τον Λέ-

βιν στη ∆ιεύθυνση Αστυνοµίας Στοκχόλµης. Είχα πάει στη γιορ-

τή για να ξαναδώ παλιούς φίλους µε τους οποίους δεν είχα πια τί-

ποτα κοινό. ∆εν είχε νόηµα, αλλά το είχα θεωρήσει καθήκον µου.

Η Σαµ ήταν εκεί για παρόµοιους λόγους. Ήταν καλοκαίρι κι ηεπιδερµίδα της ήταν ηλιοκαµένη. Τα µαλλιά της ήταν ανοιχτό-

χρωµα, γεµάτα ανταύγειες, και µεριές µεριές ξεπετάγονταν τού-

φες. Είχε έναν άτσαλα φτιαγµένο χαµηλό κότσο, που παρέµενε

στη θέση του µε τη βοήθεια ενός χοντρού µολυβιού από κάρβου-

νο. Οι ώµοι της ήταν καλυµµένοι µε τατουάζ – λεπτές γραµµές σε

χρώµα µαύρο, ψυχρό µπλε και γκρίζο του ατσαλιού. Στεκόταν όρ-

θια και ήταν µόνη. Κρατούσε στο χέρι ένα ποτό στο χρώµα του

aoratos100s185.indd 105 11/3/14 2:34:42 PM




γάλακτος κι είχε ένα βλέµµα που δεν αποκάλυπτε άλλο από την

επιθυµία της να βρισκόταν αλλού.

Αργότερα το ίδιο βράδυ µε πλησίασε στην κουζίνα τη στιγµή

που ετοίµαζα ένα κοκτέιλ για µένα. Αρχίσαµε να κουβεντιάζου-

µε, αφού το αλκοόλ τής είχε φτιάξει τη διάθεση. Ήταν οµιλητι-

κή και συγκεντρωµένη και άκουγε µε προσοχή όσα της έλεγα.

Μου ανοίχτηκε και µπορώ να πω ότι µαζί της έχω κάνει τις καλύ-

τερες και πιο ωραίες συζητήσεις της ζωής µου. Η Σαµ έχει την

ικανότητα να βγάζει στην επιφάνεια τον καλύτερό µου εαυτό.Το δυστύχηµα είναι πως µου βγάζει και τον χειρότερο.

«Έχω ένα στούντιο τατουάζ», µου είπε εκείνο το βράδυ. «Στην

οδό Κοκ».

«Στην οδό Κοκ», επανέλαβα και ήπια το ποτό µου µονορού-

φι.

«Πρέπει να πάω εκεί τώρα».

«Αυτή τη στιγµή; Θα πας τώρα στη δουλειά;»

Ήταν περασµένα µεσάνυχτα.«Ξέχασα τα κλειδιά του σπιτιού εκεί», είπε, µπερδεύοντας τα

λόγια της. «Έχω δύο µπρελόκ – ένα µε τα κλειδιά του σπιτιού κι

ένα µε της δουλειάς».

«Καθόλου... πρακτικό».

Άθελά µου µπέρδευα κι εγώ τα λόγια µου.

Εκείνη τη νύχτα κάναµε έρωτα στο στούντιο τατουάζ – όρθιοι,

στηριγµένοι στον καφέ καναπέ που είχε για τους πελάτες, µε τα

παντελόνια µας κατεβασµένα µέχρι τους αστραγάλους. Με το έναµου χέρι έπιανα το στήθος της, µε το άλλο το µηρό της, και τα νύ-

χια της βυθίζονταν στο δέρµα µου. Είχα το πρόσωπο χωµένο στα

µαλλιά της κι απολάµβανα την ευωδιά τους, που ανακατευόταν

µε τη µυρωδιά των µελανιών του στούντιο. Είχα πολύ καιρό να

νιώσω έτσι – ήταν µια πρωτόγνωρη αίσθηση.

Γίναµε ζευγάρι δυο βδοµάδες αργότερα. Με ρώτησε η Σαµ αν

ήθελα, κι εγώ γέλασα επειδή ο τρόπος της µου φάνηκε παιδικός

aoratos100s185.indd 106 11/3/14 2:34:42 PM




και αθώος. Πολύ σύντοµα µοιραζόµασταν τα πάντα εκτός από το

σπίτι µας. Ήταν ελάχιστες οι νύχτες που δεν ήµασταν µαζί. Όσο

συχνότερα µπορούσαµε µέναµε µέσα και βλέπαµε ταινίες ή σί-

ριαλ της συµφοράς. Βγαίναµε έξω για να δειπνήσουµε και για να

πάµε σινεµά. Κάναµε µακρινούς περιπάτους στην οδό Σέντερ Μέ-

λαρστραντ. Κάναµε έρωτα πρωί, µεσηµέρι, βράδυ. Στο κρεβάτι,

στο µπάνιο, στο πάτωµα, στο τραπέζι της κουζίνας, στο στούντιό

της, στις τουαλέτες του κινηµατογράφου «Σέργκελ», στο µεγάλο

ανελκυστήρα Καταρίνα* και κάποιες νύχτες ακουµπισµένοι στοφράχτη της οδού Μοντέλιους, µε τη Στοκχόλµη να απλώνεται από

κάτω. Πέρασαν µήνες και µια µέρα ανταλλάξαµε κλειδιά. Πολύ

σύντοµα µετακόµισα στο σπίτι της στη Σέντερµαλµ και υπενοικί-

ασα το διαµέρισµά µου στην οδό Τσάπµαν.

Η Σαµ έµαθε πως ήµουν αστυνοµικός µια βδοµάδα µετά τη

γνωριµία µας. ∆εν της το είχα πει αµέσως επειδή φοβόµουνα πως

θα µε παρατούσε. Βέβαια το είχε υποψιαστεί από την αρχή, όπως

µου είπε αργότερα. Έπρεπε να το είχα καταλάβει. Της είχα πειπως ήµουν πωλητής – δεν είχα βρει τίποτα πιο έξυπνο. Ήταν γε-

λοίο εκ µέρους µου.

Η Σαµ κινούνταν στα όρια του υποκόσµου. Οι επικίνδυνοι

άντρες εκτιµούν ιδιαίτερα τα καλά τατουάζ κι η Σαµ είναι επιδέ-

ξια στη δουλειά της. Ο καλλιτέχνης του τατουάζ είναι το αντίστοι-

χο του κοµµωτή της γειτονιάς επειδή λόγω του επαγγέλµατός του

γνωρίζει πολλά για τη ζωή των πελατών του. Η Σαµ δεν είχε τίποτα

εναντίον του υποκόσµου, αλλά δεν ήθελε και να µπλέξει. Είχε τοδικό της πλαίσιο ζωής κι εγώ επίσης, όµως διατηρούσαµε καλή

ισορροπία και γι’ αυτό αναπτύχθηκε η έλξη µεταξύ µας.

Ύστερα έµεινε έγκυος. Αποφασίσαµε να κρατήσουµε το παι-

δί, παρότι στην αρχή είχαµε κάποιες αµφιβολίες. Αγοράσαµε βέ-

* Μεγάλος ανελκυστήρας στη Στοκχόλµη, που συνδέει την κεντρική περιοχή

Σλούσεν µε τα υψώµατα της συνοικίας Σέντερµαλµ. (Σ.τ.Μ.)

aoratos100s185.indd 107 11/3/14 2:34:42 PM




ρες όχι για να αρραβωνιαστούµε, αλλά για να αισθανόµαστε πως

υπήρχε ένας χειροπιαστός δεσµός που µας ένωνε µέχρι να έρθει

το παιδί στον κόσµο. Ήταν το ξεκίνηµα των ευτυχέστερων επτά

µηνών της ζωής µου. Θα γεννιόταν ένα αγόρι και θα του δίναµε

το όνοµα του παππού της Σαµ από την πλευρά της µητέρας της:

Βίκτορ. Ένα βράδυ ύστερα από µια γιορτή µπήκαµε στο αυτοκί-

νητο και οδήγησε η Σαµ. Καθόµουν δίπλα της κι ακούγαµε στο

ραδιόφωνο κάποιον να τραγουδάει: If I had the chance I’d ask the

world to dance. Ήταν χειµώνας κι ο οδηγός του προπορευόµενου αυτοκινήτου

είχε πιει τόσο πολύ αλκοόλ, που θα έπρεπε να είχε πέσει αναίσθη-

τος. Ύστερα συνέβη κάτι που κατατρόµαξε τη Σαµ, µε αποτέλε-

σµα να στρίψει απότοµα το τιµόνι – ακόµα δεν ξέρω για ποιο λό-

γο. Το οδόστρωµα ήταν ολισθηρό και σε πολλά σηµεία ο πάγος

ήταν σαν κρύσταλλο. Το αυτοκίνητο ντεραπάρισε κι ο κόσµος γύ-

ρισε ανάποδα. Τα πάντα σκοτείνιασαν κι όταν κάποια στιγµή

άνοιξα τα µάτια µου ο ουρανός ήταν γεµάτος αστέρια, ήµουν ξα-πλωµένος ανάσκελα σ’ ένα φορείο κι ένιωθα αφόρητο πόνο στο

κεφάλι. Με κάθε ανάσα που έπαιρνα αισθανόµουν σουβλιές στο

σώµα µου, όπως αν κάποιος µου έµπηγε βελόνες. Είχα υποστεί

κάταγµα σε τέσσερα οστά των πλευρών µου. Την επόµενη φορά

που ξύπνησα βρισκόµουν κάτω από ένα δυνατό λευκό φως στο νο-

σοκοµείο της Σέντερµαλµ. Ρώτησα να µάθω πώς ήταν η Σαµ και

µου είπαν πως ήταν ακόµα στο χειρουργείο. Θα ζούσε, αλλά προ-

σπαθούσαν να σώσουν τον Βίκτορ.∆εν τα κατάφεραν. Η Σαµ είχε χάσει πάρα πολύ αίµα κι ο Βί-

κτορ είχε ακατάσχετη εσωτερική αιµορραγία. Η Σαµ δεν ήταν κο-

ντά µου όταν το έµαθα. Την είχαν υπό παρακολούθηση στην εντα-

τική. Θυµάµαι το εκτυφλωτικό φως, το ψυχρό δωµάτιο και τη µι-

κρή, ξύλινη, γαλάζια και κίτρινη σηµαία δίπλα µου στο τραπέζι.

Ο οδηγός του προπορευόµενου αυτοκινήτου είχε χάσει τον

έλεγχο του οχήµατός του. Καταδικάστηκε για βαριά αµέλεια σε

aoratos100s185.indd 108 11/3/14 2:34:42 PM




φυλάκιση έξι µηνών µε αναστολή. Πέρασε ένας χρόνος και µια

µέρα έψαξα να τον βρω, χτύπησα την πόρτα του σπιτιού του κι

όταν άνοιξε τον χτύπησα µε µια σιδερογροθιά. ∆εν πρόβαλε αντί-

σταση. ∆εν ανέφερα την πράξη µου σε κανέναν.

Ο Βίκτορ δεν υπήρχε πια κι ο θάνατός του δηµιούργησε ένα

αγεφύρωτο ρήγµα ανάµεσα σ’ εµένα και τη Σαµ. Η σχέση µας

άντεξε έναν ακόµα χρόνο. Αρχίσαµε τους καβγάδες επειδή όσο

περνούσε ο καιρός νιώθαµε πως όλα πήγαιναν προς το χειρότε-

ρο, πως η ύπαρξή µας, η ψυχή µας, είχε γεµίσει αγκάθια. Εκσφεν-δονίζαµε φλιτζάνια, σκάβαµε ο ένας το λάκκο του άλλου και βα-

δίζαµε στο σκοτάδι της µοναξιάς µας. Θεαµατικές αψιµαχίες για

το τίποτα, αλλά και για όλα τα σηµαντικά ζητήµατα. Προσπαθή-

σαµε να µειώσουµε τις προστριβές κάνοντας έρωτα, αλλά αυτό

απλώς χειροτέρεψε την κατάσταση.

Η Σαµ ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο έβρισκα καταφύ-

γιο όταν κάτι πήγαινε στραβά και το ίδιο ίσχυε και για εκείνη.

Γνωρίζει τα µύχια της καρδιάς µου. Αλλά τη γνωρίζω κι εγώ πο-λύ καλά. Ξέρω ότι φοβάται το σκοτάδι. Στους τοίχους του στού-

ντιο έχει κρεµάσει αφίσες κινηµατογραφικών ταινιών: Ο Νονός,

Fight Club, Pusher. Αγαπηµένη της ταινία όµως είναι το Μερικοί το

Προτιµούν Καυτό. Ξέρω ότι έχει ένα τατουάζ που απεικονίζει δυο

περιστέρια κι είναι τόσο ψηλά στο µηρό της, που η µία φτερού-

γα φτάνει βαθιά στα σκέλια της. Ξέρω πως ο πατέρας της κακο-

ποιούσε τη µητέρα της.

Ενόσω το φάντασµα του Βίκτορ έκαιγε τα σωθικά µας, είχα-µε πέσει µε τα µούτρα στη δουλειά. ∆εν είχαµε αποκαλύψει τη

σχέση µας σε πολύ κόσµο, κάτι που στην αρχή λειτουργούσε µια

χαρά. Σιγά σιγά όµως η κατάσταση αυτή δηµιούργησε κι άλλες

προστριβές. Λόγω του επαγγέλµατός της η Σαµ ερχόταν έµµεσα

σε επαφή µε τον υπόκοσµο κι άκουγε διάφορες ιστορίες. Όταν

µαθεύτηκε πως είχε σχέση µε αστυνοµικό, δεν άρχισε µόνο να χά-

νει την πελατεία της, αλλά και να δέχεται απειλές. Αντιµετώπιζε

aoratos100s185.indd 109 11/3/14 2:34:42 PM




την κατάσταση µε φαινοµενική ψυχραιµία, όµως έβλεπα πως

ήταν ταραγµένη. Ήµουν κι εγώ ταραγµένος. Ένιωθα πως όλα

ήταν δικό µου λάθος.

«Πρέπει να αλλάξεις δουλειά», της είπα µια µέρα. «Κάνε κά-

τι άλλο».

«Γιατί να αλλάξω εγώ δουλειά κι όχι εσύ;»

«Για σένα είναι πιο εύκολο».

«∆εν είναι καθόλου πιο εύκολο», µου είπε απότοµα. «Εσένα δε

σου αρέσει να είσαι αστυνοµικός. Εγώ αγαπώ τη δουλειά µου».«Σου αρέσει να κάνεις τατουάζ σε εγκληµατίες;» της φώναξα.

«Τίµια δουλειά, Σαµ!»

«∆ιαστρεβλώνεις οτιδήποτε λέω», είπε µε φωνή που έτρεµε

από οργή κι από το πικρό αίσθηµα προδοσίας.

Και συνεχίσαµε έτσι για µήνες.

«Θα χωρίσετε;» µας ρώτησε µια φίλη της όταν είχαµε βγει για

καφέ.

«Όχι σήµερα», αποκρίθηκε η Σαµ.Χωρίσαµε δυο βδοµάδες µετά τη µέρα που της έκανα δώρο

ένα κολιέ µε µαύρους κύβους σε µια απόπειρα να συµφιλιωθώ µα-

ζί της. Στο λαιµό της έδειχνε περισσότερο σαν θηλιά, αλλά της

άρεσε. Μετακόµισα ξανά στην Κούνσχολµ, στην οδό Τσάπµαν.

Ένα χρόνο αργότερα µπλέχτηκα στην Υπόθεση Γκότλαντ.

Η Σαµ µού τηλεφώνησε όταν το άκουσε στις ειδήσεις για να

µε ρωτήσει πώς αντιµετώπιζα την κατάσταση. Εκείνη τη στιγµή

δεν ήθελα να της µιλήσω, αργότερα όµως της τηλεφώνησα για να τα πούµε. Η συνοµιλία µας ήταν γεµάτη σιωπές και συγκαλυµµέ-

να λόγια. Ίσως γι’ αυτό το λόγο τής τηλεφώνησα και πάλι λίγες

µέρες αργότερα. Ήµουν όµως φτιαγµένος κι η Σαµ δεν ήθελε να

µιλήσουµε και µου το έκλεισε. Άφησα να περάσουν λίγες µέρες

και της τηλεφώνησα ξανά – δεν ξέρω γιατί, νοµίζω πως ήθελα να

ακούσω τη φωνή της. Η φωνή της µου θύµιζε πόσο απλά και ελ-

πιδοφόρα φαίνονταν όλα κάποτε. Είχα συµπληρώσει τριάντα

aoratos100s185.indd 110 11/3/14 2:34:42 PM




χρόνια ζωής χωρίς να µου έχει συµβεί τίποτα εξαιρετικό, αλλά

ίσως είχε φτάσει η µέρα που έπρεπε να αντιµετωπίσω τα επακό-

λουθα της ενηλικίωσης. Τις νύχτες εξακολουθώ να ονειρεύοµαι

τον Βίκτορ.

«Σαµ», λέει κοφτά όταν απαντάει στο τηλέφωνο.

∆εν ξέρω τι να πω. Κι έτσι δε λέω τίποτα και νιώθω ντροπή.

«Εµπρός;» λέει κουρασµένα. «Λέο, πάψε να µου τηλεφωνείς.Είσαι φτιαγµένος;»

«Όχι».

«Κλείνω».

«Όχι, περίµενε».

«Τι είναι, Λέο; Τι θες;»

Κάποιος µάλλον µετακινείται πίσω της στο κρεβάτι. Ένας γυ-

µνός άντρας που προσπαθεί να πείσει τη σύντροφό του να πάψει

να µιλά µε τον άντρα που ίσως εξακολουθεί να την αγαπά. Πεί-θω τον εαυτό µου πως κάτι τέτοιο θα της λέει.

«Σε πεθύµησα», λέω χαµηλόφωνα.

∆ε λέει τίποτα και µε πιάνει πόνος απ’ τη στενοχώρια.

«Μην το λες αυτό», ψιθυρίζει.

«Ναι, αλλά σε πεθύµησα».

«Όχι».


«Πάψε να τηλεφωνείς εδώ, Λέο».«∆εν είµαι φτιαγµένος. Σταµάτησα τα χάπια».

Η Σαµ καγχάζει.

«∆εν τα σταµάτησες».

«Κι όµως λέω αλήθεια».

«Τι θες;»

«Σου είπα. Σε πεθύµησα».

«∆ε σκοπεύω να πω το ίδιο».

aoratos100s185.indd 111 11/3/14 2:34:42 PM




Αναστενάζουµε κι οι δυο ταυτόχρονα. Αναρωτιέµαι τι να ση-

µαίνει αυτό.

«Είναι µεγάλη ανάγκη να σε δω», της λέω.


«Χρειάζοµαι τη βοήθειά σου».

«Σε τι;»

∆ιστάζω.

«Έµαθες για τη γυναίκα που πυροβόλησαν στη Στέγη Τσάπ-

µαν;»«Ναι».

«Κάτι δεν πάει καλά µ’ αυτή την ιστορία. Πιστεύω πως µπο-

ρείς να µε βοηθήσεις».

«Μιλάς σοβαρά;»

«Πιο σοβαρά δε γίνεται».

«Αύριο κατά τις δώδεκα;» λέει διστάζοντας. «Έχω πελάτη στις

δέκα και δεν προφταίνω νωρίτερα».

«Ωραία. Σ’ ευχαριστώ».«Ωραία».

Τι να σκέφτεται άραγε;

«Είσαι ευτυχισµένη;» τη ρωτώ στο τέλος.

Η Σαµ κλείνει το τηλέφωνο και δεν κάνω καµιά προσπάθεια

να την ξαναπάρω.

Κοντεύει να νυχτώσει. Γύρω µου όλα είναι σκοτεινά. Από τοµπαλκόνι µου βλέπω το κτίριο που στεγάζει το «Bar» και φέρ-

νω στο νου µου την Άννα. Μου είχε ζητήσει να της τηλεφωνή-

σω. Ίσως πρέπει να το κάνω. Ίσως να µου κάνει καλό. Θα έπρε-

πε να ξαναπάω στο Σάλεµ, αλλά αποθαρρύνοµαι και µόνο που

το σκέφτοµαι. Ακούω τις ειδήσεις στο ραδιόφωνο. ∆ίνουν κά-

ποια στοιχεία σχετικά µε την έρευνα. Οι γονείς της Ρεµπέκα

Σάλοµον ενηµερώθηκαν στην Εσκιλστούνα για το θάνατό της.

aoratos100s185.indd 112 11/3/14 2:34:42 PM




Αναρωτιέµαι πώς να το πήραν – είναι οδυνηρό να χάνεις δικό σου

άνθρωπο.

Κάνει κρύο στο µπαλκόνι. Καπνίζω ένα τελευταίο τσιγάρο. Κα-

θώς µπαίνω µέσα, το κινητό µου δονείται στην τσέπη µου: µήνυ-

µα από έναν αριθµό που µου είναι άγνωστος.

Σε βλέπω, Λέο.

Βουλιάζω στον καναπέ και απαντώ στο µήνυµα.

Ποιος είσαι;

Έµαθα πως κυνηγάς ένα δολοφόνο. Πες µου ποιος είσαι.

Βγάζω ένα χάπι από το πακέτο που έχω πάνω στο τραπεζάκι

του σαλονιού και το καταπίνω. Παίρνω βαθιές ανάσες.

Μάντεψε, απαντά ο άγνωστος.

Πρόκειται για αστείο;

Όχι.

Κάτω στο δρόµο ακούγεται ένα αυτοκίνητο να παίρνει µπρος.

Βγαίνω στο µπαλκόνι και το βλέπω να ξεκινά. Τα φώτα της πό-λης αντανακλώνται στη γυαλιστερή µαύρη επιφάνειά του. Βλέπω

τα κόκκινα πίσω φώτα του και το απαλό, λευκό φως της οθόνης

ενός κινητού τηλεφώνου στο εσωτερικό του.

aoratos100s185.indd 113 11/3/14 2:34:42 PM



ΕΙΜΑΙ ∆Ω∆ΕΚΑ ΧΡΟΝΩΝ. Ο πατέρας µου λέει πως είµαι ο καλύτε-

ρός του φίλος, πως όλος ο υπόλοιπος κόσµος είναι εναντίον του.

Η τηλεόραση παίζει τα «Χτυποκάρδια στο Μπέβερλι Χιλς». Ο πα-

τέρας µου λέει πως µοιάζω µε τον Ντίλαν. ∆εν καταλαβαίνω τι εν-

νοεί, αλλά νιώθω όµορφα. Έχει το µπράτσο του στους ώµους µου.

Είµαστε µόνοι µας στο σπίτι. Ύστερα µπαίνουµε στο αυτοκίνη-

το. ∆εν πάµε πουθενά συγκεκριµένα, απλώς κάνουµε βόλτα µε το

αυτοκίνητο. Ακούµε µουσική κι ο ήλιος λάµπει. Είναι άνοιξη. Λί-

γο αργότερα ένας τροχονόµος µάς κάνει νόηµα να σταµατήσου-

µε στην άκρη του δρόµου. Ο πατέρας µου φυσάει σ’ ένα επιστό-

µιο. Ύστερα αφήνουµε το αυτοκίνητο και γυρνάµε στο σπίτι µε το περιπολικό. Ο πατέρας µου πείθει τον τροχονόµο να σταµατή-

σει αρκετά πριν από το σπίτι και να συνεχίσουµε µε τα πόδια. ∆εν

ξέρω για ποιο λόγο.

Η µητέρα µου δε βάζει τις φωνές. ∆ε λέει τίποτα. Ποτέ δε λέει

κουβέντα. Κι έρχεται η επόµενη άνοιξη κι ο πατέρας µου πηγαί-

νει εθελοντικά κάπου για µια θεραπεία που υποτίθεται πως θα δι-

αρκέσει ένα εξάµηνο. Επιστρέφει στο σπίτι ύστερα από τρεις µή-

νες και µας λέει πως έχει γίνει καλά. ∆εν κουβεντιάζουµε πια µα-ζί γιατί δεν τον πιστεύω – και ξέρει πως δεν τον πιστεύω. Αλλά µια

µέρα τού το λέω. Πιάνει µια καρέκλα και την πετάει προς το µέ-

ρος µου. Μπαίνω τρέχοντας στο δωµάτιό µου και κλειδώνοµαι. Ο

πατέρας µου στέκεται απέξω. Μου λέει πως θέλει να µπει, να κου-

βεντιάσουµε. ∆εν του ανοίγω. Θυµώνει. Ανοίγω το στερεοφωνικό

και δυναµώνω την ένταση για να µην ακούω τη φωνή του. Χτυ-

πάει την πόρτα µε τη γροθιά του. Τη χτυπάει δυνατά και το φτη-

aoratos100s185.indd 114 11/3/14 2:34:42 PM



IX

ΠΡΩΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ. Είµαι άυπνος, µε κατακόκκινα µάτια. Μια

πρωινή εκποµπή έχει βάλει µια παράφορη µουσική τζαζ για να

αναστηθούν οι πεθαµένοι που ξέχασαν ανοιχτό το ραδιόφωνο πριν

φύγουν για τον άλλο κόσµο. Είναι ένα βαρύ µουσικό κοµµάτι, µα-

νιασµένο, και δε λέει να τελειώσει – φτάνει σ’ ένα κρεσέντο, πέ-

φτει ξανά στα µαλακά, για να δυναµώσει και πάλι. Θα συναντη-

θώ µε τη Σαµ. Η φωνή της ηχούσε στο κεφάλι µου αρκετή ώρα µε-

τά το χτεσινό µας τηλεφώνηµα. Είχα ξεχάσει σχεδόν τον ήχο τηςφωνής της, τις απαλές και ταυτόχρονα τραχιές αποχρώσεις του.

Κοιτάζω το κινητό µου.

Έµαθα πως κυνηγάς ένα δολοφόνο.

Κάποιος θέλει να δηλώσει την παρουσία του. Θέλει να ξέρω

πως µε παρακολουθεί.

Ο ψυχολόγος τον οποίο επισκέπτοµαι εδώ και κάµποσο καιρό εί-ναι γνωστός και εµφανίζεται συχνά στα µίντια. ∆εν ξέρω πώς κα-

τέληξα να πηγαίνω σ’ αυτόν, ξέρω µόνο πως δεν πληρώνω εγώ το

λογαριασµό. Σε πρώτη φάση µε είδε ένας ψυχολόγος ειδικευµέ-

νος στην αντιµετώπιση των ψυχικών τραυµάτων των αστυνοµικών.

Αργότερα µε έστειλαν σε άλλον. Ο ψυχολόγος που έχω τώρα εί-

ναι ηλιοκαµένος, έχει γκριζαρισµένο µούσι και τετράγωνο σαγό-

νι. Μιλάει πολύ για τα επερχόµενα σχέδιά του: για την εµφάνισή

aoratos100s185.indd 116 11/3/14 2:34:42 PM




του σε µια σειρά τηλεοπτικών εκποµπών για την ψυχική υγεία, για

τις διαλέξεις του σε διάφορα λύκεια, για το βιβλίο που προτίθεται

να γράψει για την παιδική του ηλικία. Και στο τέλος µού λέει:

«Πώς τα πας;»

«Έχω την εντύπωση πως είµαι καλά».

«Το καλοκαίρι τελειώνει σε λίγο καιρό».

«Ναι».

«Έρχεται το φθινόπωρο».

«Έτσι φαίνεται», λέω κοιτάζοντας το κινητό µου. Κοιτάζω τηφωτογραφία του γαλήνιου προσώπου της Ρεµπέκα Σάλοµον, ρί-

χνω µια µατιά στο µήνυµα του αγνώστου και κοιτάζω ξανά τη φω-

τογραφία της.

«Περιµένεις κάτι;»

«Τι;»

Κοιτάζει το κινητό µου.

«Μπορείς να το αφήσεις κάτω;»

«Όχι». Ανοίγει διάπλατα τα χέρια του και χαµογελά. Ακουµπά στην

πλάτη της πολυθρόνας του. Ακολουθεί το δικό µου ρυθµό. Ισχυ-

ρίζεται πως µόνο έτσι θα προχωρήσουµε. Η αλήθεια είναι πως

εδώ και πάνω από ένα µήνα δεν έχω πει τίποτα σηµαντικό. Στην

αρχή ενδιαφερόταν για µένα, µάλλον επειδή γνώριζε την ιστο-

ρία µου. Ήταν ένα ενδιαφέρον που ατόνησε γρήγορα. Σε κάθε

συνεδρία καπνίζω και πίνω νερό. Μερικές φορές τού φωνάζω ή

κλαίω, αλλά συνήθως δε βγάζω άχνα. Η ώρα κυλάει συχνά µέσαστη σιωπή. Μερικές φορές είµαι καθιστός σε όλη τη διάρκεια

της συνεδρίας, άλλες φορές σηκώνοµαι και φεύγω χωρίς να πω

τίποτα.

Αυτή τη φορά εγκαταλείπω το γραφείο του ψυχολόγου ύστερα

από σαράντα πέντε λεπτά.

aoratos100s185.indd 117 11/3/14 2:34:42 PM




Συµβαίνει κάτι το παράξενο µ’ αυτή την πόλη. Κάτι που έχει σχέ-

ση µε το γεγονός πως ο κουστουµαρισµένος µπουφετζής που σερ-

βίρει εσπρέσο χαµογελά µόνο στους καλοντυµένους κυρίους και

σε κανέναν άλλο. Κάτι που έχει σχέση µε τους διαγκωνισµούς µέ-

σα στο µετρό. Κάτι που έχει σχέση µε το ότι αποφεύγουµε το

βλέµµα των άλλων, µε το ότι ποτέ δεν καταφέρνουµε να κοιτα-

χτούµε. Όλοι µας περιµένουµε να εφεύρει ο Θεός κάτι νέο, κάτι

που θα µας κάνει να αντέχουµε τη ζωή.

Τα περισσότερα πράγµατα στη Στοκχόλµη πατούν σε κάτι πα-µπάλαιο. Τα πάντα µπορούν να χρησιµοποιηθούν εκ νέου και να

ανανεωθούν. ∆εν υπάρχει τίποτα που να έχει πυρήνα. Οι χώροι

που ήταν διαµερίσµατα έγιναν καταστήµατα και αντιστρόφως.

Το εστιατόριο που βρίσκεται λίγο πιο πέρα από το Αστυνοµικό

Μέγαρο της οδού Κούνσχολµ ήταν κάποτε κοµµωτήριο. Ένα κα-

τάστηµα µε γκόθικ ρούχα στην οδό Ρινγκ ήταν κάποτε στριπτιζά-

δικο. Ένα στριπτιζάδικο στην οδό Μπίργκερ Γιαρλ ήταν κάποτε

παλαιοβιβλιοπωλείο.Είµαι κάπου στη Σέντερµαλµ και βλέπω πως η µεσηµεριανή

κοσµοσυρροή έχει παραλύσει την οδό Γέτα, προκαλώντας µποτι-

λιάρισµα. Σε κάθε κόκκινο φανάρι συνωστίζονται πεζοί για να πε-

ράσουν απέναντι. Φορώ γυαλιά ηλίου επειδή αυτό κάνω συνήθως

πριν και µετά την επίσκεψη στον ψυχολόγο. Πηγαίνω από τους µι-

κρότερους δρόµους στα ανατολικά της οδού Γέτα και µόλις αντι-

κρίζω την πινακίδα του «S Tattoo» παίρνω ένα ηρεµιστικό χάπι.

Το στούντιο τατουάζ της Σαµ στεγάζεται στο χώρο όπου λειτουρ-γούσε ένα παντοπωλείο που είχε ανοίξει τη δεκαετία του 1950.

Έχει τοποθετηθεί µια καινούρια µαύρη πόρτα µε ενσωµατω-

µένο τζάµι από πλεξιγκλάς προστατευµένο πίσω από χοντρά κά-

γκελα. Η πόρτα είναι κλειστή, αλλά όχι κλειδωµένη. Κοιτάζω µέ-

σα και βλέπω πως στη διάσηµη καρέκλα της Σαµ κάθεται ένας

νεαρός µε πίρσινγκ στο πρόσωπο και µε µαλλιά που έχουν µια

εµετική απόχρωση του πράσινου. Είναι γυµνός από τη µέση και

aoratos100s185.indd 118 11/3/14 2:34:42 PM




πάνω και γερµένος προς τα εµπρός µε τα µάτια κλειστά, σαν να

κοιµάται. Η Σαµ δε φαίνεται πουθενά.

Κάποια στιγµή βγαίνει από µια µικρή εσοχή του τοίχου που

υπάρχει στο βάθος του στούντιο. Κρατάει µια φιάλη µε κόκκινο

µελάνι. Αµέσως µόλις τη βλέπω παίρνω ασυναίσθητα µια βαθιά

ανάσα και σηκώνω το χέρι µου για να χτυπήσω την πόρτα.

Η Σαµ εµφανίζεται µπροστά µου µε το ένα χέρι στο πόµολο

της ανοιχτής πόρτας και το άλλο ακουµπισµένο στο πλαίσιό της.

Το βλέµµα της σκοτεινιάζει. Σφίγγει τα δόντια. Ο τύπος µε ταπράσινα µαλλιά σηκώνει το κεφάλι του και µας κοιτάζει µε µια

έκφραση περιέργειας.

«Γεια σου», µου λέει η Σαµ.

«Γεια».

«Θα συνεχίσεις να τα φοράς;»

«Ποια;» Ξαφνικά θυµάµαι ότι φοράω ακόµα τα γυαλιά ηλίου

και τα βγάζω. «Όχι. Ήµουν στον ψυχολόγο µου».

«Καλά», λέει κάπως συγχυσµένη και χαµηλώνει το βλέµµα στοµικρό κοµµάτι του τσιµεντένιου δαπέδου ανάµεσα στα πόδια µας.

Αφήνει το πόµολο και κάνει ένα βήµα πίσω. «Έχω πελάτη. Θα

περιµένεις».

«∆εν πειράζει. ∆εν είναι επείγον. Τουλάχιστον έτσι νοµίζω».

Στο στούντιο υπάρχει µια έντονη µυρωδιά αποστειρωτικού

υγρού και µελανιού. Βυθίζοµαι στο µεγάλο, καφέ δερµάτινο κα-

ναπέ. Έχει ξεφτίσει. Βρίσκεται σε µια γωνιά του στούντιο, δίπλα

στην εσοχή του τοίχου όπου η Σαµ αποθηκεύει τα µελάνια, τις βε-λόνες, τους επιδέσµους, τα αντισηπτικά σαπούνια, τα λογιστικά

της βιβλία και οτιδήποτε άλλο της είναι αναγκαίο. Οι τοίχοι είναι

διακοσµηµένοι µε φωτογραφίες µελών του σώµατος. Τατουάζ που

έχει δηµιουργήσει η Σαµ σε πλάτες, ώµους, σβέρκους, πρόσωπα,

χέρια, κοιλιές, στήθη και µηρούς.

Φοράει σκούρο τζιν παντελόνι και λευκό πουκάµισο. Στον ένα

βραχίονά της φαίνεται η ουρά ενός φιδιού που τυλίγεται στο

aoratos100s185.indd 119 11/3/14 2:34:42 PM




µπράτσο της – αθέατο εξαιτίας του πουκαµίσου. Βάζει καινούρια

λαστιχένια γάντια και συνεχίζει να χτυπά το τατουάζ στην πλάτη

του νεαρού, γεµίζοντάς το µε µελάνι. Παριστάνει ένα υποχθόνιο

πλάσµα µε κεφάλι ταύρου και φτερά δράκου και έχει µαύρο, κόκ-

κινο και κίτρινο χρώµα. Η ηλεκτρική βελόνα µοιάζει και ακούγε-

ται σαν οδοντιατρικός τροχός καθώς η Σαµ ελέγχει την ταχύτητα

µε το ποδόπληκτρο.

Ο νεαρός χλοµιάζει κι ύστερα κοκκινίζει και χλοµιάζει ξανά.

Αρπάζεται γερά από την καρέκλα λες και προσπαθεί να αποτρέ-ψει την ανύψωσή του προς τον ουρανό.

«Πιστεύω πως θα χρειαστεί να έρθεις άλλη µία φορά», του

λέει η Σαµ ήρεµα. «Αποµένει να γεµίσω το ένα φτερό».

«Μµ», κάνει ο νεαρός. Το πρόσωπό του είναι κάτασπρο, τα

χείλη του είναι στεγνά και τα µάτια του γουρλωµένα. «Εντάξει»,

της λέει ντροπιασµένος.

Ο νεαρός φεύγει και η Σαµ µού γυρνά την πλάτη και τον κοι-

τάζει καθώς αποµακρύνεται – έτσι τουλάχιστον δείχνει, αλλά δεν το πιστεύω. Παίρνει µια βαθιά ανάσα και γυρνά προς το µέρος

µου. Με προσπερνά, πηγαίνει στη γωνιά όπου αποθηκεύει όλα τα

αναγκαία και ξανάρχεται µε δύο αναψυκτικά. Κάθεται στον κα-

ναπέ, όσο πιο µακριά µου γίνεται. Ανοίγει το αναψυκτικό της και

πίνει µια γουλιά. Θα στοιχηµάτιζα πως είναι πιο όµορφη απ’ όσο

πριν από ένα χρόνο.

«Χρειάζοµαι τη βοήθειά σου», της λέω.

«Το έχω καταλάβει». Ρίχνει µια µατιά στο ρολόι τοίχου. «Έχωδέκα λεπτά στη διάθεσή µου».

Βγάζω το κινητό µου και πιέζω ένα πλήκτρο για να προβληθεί

η φωτογραφία.

«Μήπως αναγνωρίζεις αυτή τη γυναίκα;»

Η Σαµ κοιτάζει τη φωτογραφία κι ύστερα εµένα.

«∆εν το πιστεύω αυτό που κάνεις. Πώς είναι δυνατόν να µου

δείχνεις το πρόσωπο µιας νεκρής έτσι απροειδοποίητα;»

aoratos100s185.indd 120 11/3/14 2:34:42 PM




«Συγνώµη». Παίρνω µια βαθιά ανάσα. «Είµαι... Συγνώµη.

Μπορείς να την κοιτάξεις και να µου πεις αν την αναγνωρί-

ζεις;»

Απλώνει το χέρι της και καθώς της δίνω το κινητό τα δάχτυλά

µας αγγίζονται.

«Κοκκίνισες», της λέω.

«Ζεσταίνοµαι. Και δεν αισθάνοµαι καθόλου καλά βλέποντας

αυτό εδώ».

Κοιτάζει προσεκτικά τη φωτογραφία ανοιγοκλείνοντας τα µά- τια της, µε µια πεισµατική έκφραση στο πρόσωπό της. Συνοφρυώ-

νεται. Είναι πολύ δύσκολο να κοιτάζεις έναν νεκρό. Μου δίνει το

κινητό και καταλαβαίνω από την έκφρασή της πως δεν τολµά να

παραδεχτεί ότι έχει αναγνωρίσει τη νεκρή. Τα δάχτυλά µας αγγί-

ζονται και πάλι.

«Είναι η Ρεµπέκα, αυτή δεν είναι;» µου λέει.

Την πλησιάζω. Στο πρόσωπό της βλέπω αναλαµπές του πα-

ρελθόντος: θυµάµαι πώς µοιάζει όταν γελά· όταν κλαίει· όταν κοι-µάται. Στον ύπνο το πρόσωπο της Σαµ έχει µια γαλήνια έκφραση

παιδιού.

«Πώς τυχαίνει να ξέρεις το όνοµά της;»

«Τη συνάντησα πριν από λίγους µήνες σ’ ένα πάρτι. Προσπα-

θούσε να πουλήσει ό,τι είχε πάνω της. Τότε δεν ήξερα το όνοµά

της. Χτες το έµαθα».

«Ποιος σου το είπε;»

«Ξέρεις πως δεν µπορώ να σου πω. Και µόνο που βρίσκεσαιεδώ είναι πολύ ριψοκίνδυνο».

Οι απειλές ξεκίνησαν όταν µαθεύτηκε πως η Σαµ Φαλκ είχε

δεσµό µε αστυνοµικό. Αργότερα µειώθηκε και η πελατεία της.

Έρχονταν όµως στη Σαµ και νέοι πελάτες που παλαιότερα πήγαι-

ναν αλλού για να κάνουν τατουάζ. Όταν πια ηρέµησαν τα πράγ-

µατα, το εισόδηµα της Σαµ αυξήθηκε και πάλι στα προηγούµενα

επίπεδα. Ύστερα χωρίσαµε και δεν ξέρω τι συνέβη από τότε,

aoratos100s185.indd 121 11/3/14 2:34:42 PM




εκτός από το ότι κάποιοι εξακολουθούν να της λένε διάφορα ενο-

χλητικά πράγµατα.

«Σαµ, η γυναίκα πέθανε στην πολυκατοικία µου», της λέω κοι-

τάζοντάς την κατάµατα.

«Το ξέρω».

«Τα είχε φτιάξει µε τον Μίροσλαβ Τζούκιτς. Σου λέει κάτι αυτό

το όνοµα;»

Η Σαµ σηκώνει τα φρύδια της.

«Ήταν ζευγάρι; Νόµιζα πως ο Μίροσλαβ έχει πεθάνει».«Πεθαµένος είναι. Ξέρεις ποιος ήταν;»

«Ελάχιστα πράγµατα. Ένας απόκληρος από το Νόρσµποργ».

«Ο Φελίξ µού είπε πως η Ρεµπέκα µάλλον έµενε στο σπίτι ενός

φίλου του Μίροσλαβ».

«∆ε γνωρίζω πια τέτοιου είδους ανθρώπους».

Κατανεύω, αν και δεν πιστεύω πως µου λέει την αλήθεια.

«Μπορείς να µου πεις κάτι παραπάνω για τη Ρεµπέκα; Οτιδή-

ποτε».Η Σαµ δαγκώνει µαλακά το κάτω χείλι της, κάτι που πάντα

αποσπούσε την προσοχή µου. Το καταλαβαίνει όµως όταν βλέπει

πως έχω καρφώσει το βλέµµα µου στα χείλη της και σταµατά να

το κάνει.

«Ξέρεις πού έµενε;» τη ρωτώ.

«Όχι. Ξέρω µόνο πως δεν έµενε στη Στέγη Τσάπµαν».

«Και πώς το ξέρεις;»

«Πριν από δύο µήνες είχα µια πελάτισσα που περνούσε πότεπότε τις νύχτες της εκεί όταν ο άντρας της γινόταν βίαιος. Μου εί-

πε πως η Στέγη Τσάπµαν δεν είναι χώρος όπου µπορείς να κατοι-

κήσεις. Μπορείς να κοιµηθείς εκεί και να σου δώσουν φαγητό και

ρούχα, αλλά δεν είναι ακριβώς... σπίτι».

Ξύνω το µάγουλό µου – έτσι κάνω όταν σκέφτοµαι. Τουλά-

χιστον αυτό µου είχε πει κάποτε η Σαµ, που το είχε παρατηρή-

σει.

aoratos100s185.indd 122 11/3/14 2:34:42 PM




«Κάτι δεν κολλάει σ’ αυτή την ιστορία, αλλά δεν µπορώ να κα-

ταλάβω τι είναι».

Της λέω όσα ξέρω για τη Ρεµπέκα Σάλοµον, πόσο παράλογος

µοιάζει ο θάνατός της και πόσο αποτελεσµατικός ήταν ο δρά-

στης.

«Και σύµφωνα µε τους ισχυρισµούς του Φελίξ», λέει η Σαµ,

«δεν υπήρχε κανένας που να ήθελε το κακό της;»

«Ο Φελίξ δεν ήξερε να µου πει. Φυσικά, ήταν επιφυλακτικός.

Μου είπε πως δεν ήταν δυνατόν να ξέρει τα πάντα για τη Ρεµπέ-κα».

«Σου πέρασε απ’ το µυαλό πως...»

Συγκρατείται και δεν ολοκληρώνει τα λόγια της. ∆αγκώνει ξα-

νά το κάτω χείλι της.

Χαµηλώνω το βλέµµα.

«Τι πράγµα;» τη ρωτάω.

«Ίσως να µην έχει σχέση µ’ αυτήν».

«Τι εννοείς;»«Ίσως να µην έχει σχέση µε ένα πρόσωπο, αλλά µε ένα µέρος».

«Εννοείς πως ίσως έχει σχέση µε τη Στέγη Τσάπµαν;»

«Υπάρχουν ένα σωρό σκοτεινά κι απόµερα σηµεία σ’ αυτή την

πόλη, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Σοκάκια, πάρκα,

γειτονιές όπου γίνεται διακίνηση ναρκωτικών, υπόγεια. Σε τέτοια

µέρη συχνάζουν άνθρωποι σαν τη Ρεµπέκα Σάλοµον. Αν το θέµα

ήταν απλώς να σκοτώσουν εκείνη, γιατί δεν το έκαναν σε κάποιο

απ’ αυτά τα µέρη; Γιατί να επιλέξουν τη Στέγη Τσάπµαν, όπου θαυπήρχε πολύ µεγαλύτερος κίνδυνος να αποκαλυφθούν;»

«Ίσως βιάζονταν», λέω. «Ίσως την κυνηγούσαν».

«Ξαπλώνεις να κοιµηθείς όταν σε κυνηγούν;»

Νεύω αρνητικά.

«∆εν πας να κοιµηθείς σ’ ένα χώρο που είναι ανοιχτός στον κα-

θένα», λέω. «Στη Στέγη Τσάπµαν µπαίνεις όποτε θέλεις».

Το ερώτηµα ίσως να µην είναι γιατί πέθανε, αλλά γιατί πέθα-

aoratos100s185.indd 123 11/3/14 2:34:42 PM




νε στη Στέγη Τσάπµαν. Ή µάλλον γιατί κάποιος –όποιος κι αν εί-

ναι αυτός– πεθαίνει µε αυτό τον τρόπο στη Στέγη Τσάπµαν. Κά-

τι αναδύεται από τις σκοτεινές γωνιές του νου µου. Είναι µια αί-

σθηση την οποία αναγνωρίζω: το πρόβληµα δεν έχει λυθεί και το

ερώτηµα δεν έχει απαντηθεί· το πρόβληµα απλώς έχει µετατοπι-

στεί. Είναι ένας συλλογισµός που χρειάζεται επεξεργασία. Πρέ-

πει να δουλέψω πάνω σ’ αυτό το συλλογισµό. Να δουλέψω: αυτό

είναι το ρήµα που µου έρχεται στο νου και αισθάνοµαι καλά που

το σκέφτοµαι έτσι. Ανοίγει η πόρτα του «S Tattoo» και µπαίνει µια γυναίκα. Κοι-

τάζει ολόγυρα.

«Μου έκαναν ένα δώρο γενεθλίων – έκλεισα τα σαράντα», λέει

διστακτικά.

«Αν θυµάµαι καλά, θα είναι ένας κινέζικος δράκος», λέει η

Σαµ.

«Μµ».

«Ίσως θα µπορούσαµε να αρχίσουµε µε κάτι µικρότερο».Η γυναίκα χαµογελά µε ευγνωµοσύνη.

«Μισό λεπτό», της λέει η Σαµ και στρέφεται ξανά προς το µέ-

ρος µου. «∆εν έχεις νέα για την Υπόθεση Γκότλαντ;»



«Κάπου στα µέσα Ιουλίου έπαψα να ψάχνω να βρω τι συνέβη.

Κανείς δεν ξέρει για ποιο λόγο υπήρχαν παιχνίδια µέσα στα κα-

σόνια. Κανείς δεν ξέρει τι συνέβη. Με το τζιπ που εξαφανίστηκε...δε βρέθηκε άκρη, απ’ ό,τι ξέρω. Εκτός κι αν ο στόχος τους ήταν

να µε παγιδέψουν».

Η Σαµ σηκώνει τα φρύδια της.

«Για ποιο λόγο θα ήθελαν να σε παγιδέψουν;»

«∆εν έχω ιδέα».

«Μου φαίνεται απίθανο».

«Το ξέρω. Κι εµένα».

aoratos100s185.indd 124 11/3/14 2:34:42 PM




«Κι εσύ;» µε ρωτάει.


«Τι κάνεις;»

«Θα επιστρέψω στην υπηρεσία µε το νέο έτος».

«Είναι πολύς καιρός µέχρι τότε».

«Ναι».

Νιώθει συµπόνια, αλλά υπάρχει και κάτι άλλο στο βλέµµα της.

∆είχνει ευάλωτη.

«Έχεις γνωρίσει κάποια γυναίκα;»«Όχι», της λέω. «Αλλά θα µπορούσα αν ήθελα».

Προσπαθώ να µην την πληγώσω, όµως όταν βλέπω στα µάτια

της το ίχνος των τύψεων δεν µπορώ να µην αισθανθώ πως θα της

άξιζε.

«Καταλαβαίνω», µου λέει.

«Είσαι ευτυχισµένη µαζί του;»

«Ναι, είµαι». Σηκώνεται από τον καναπέ. «Φύγε τώρα. Πρέπει

να δουλέψω».∆υσκολεύοµαι να καταλάβω τι σκέφτεται. Κάποιος µε καλεί

στο κινητό. Άγνωστος αριθµός. Αναρωτιέµαι µήπως µου τηλεφω-

νεί ο άνθρωπος που έστειλε τα παράξενα µηνύµατα και πατώ το

πλήκτρο αποδοχής της κλήσης.

«Λέο».

«Σε χρειάζοµαι στην Αστυνοµική ∆ιεύθυνση το συντοµότερο».

Είναι ο Μπιρκ. Γαµώτο! Η Σαµ µε κοιτάζει µε ερωτηµατική

έκφραση και γυρνά προς τον τοίχο. Ρίχνει µια µατιά στο ρολόι. Έτσι όπως έχει σταυρώσει τα χέρια της κάτω από τα µικρά στή-

θη της, το πουκάµισό της τσιτώνεται πάνω τους.

«Είµαι σε άδεια».

«Είσαι σε διαθεσιµότητα. Προέκυψαν όµως αρκετά ζητήµατα

και θα θέλαµε να σε ανακρίνουµε ξανά».

«Τι ζητήµατα;»

«Ξέρεις πώς δουλεύουµε, Λέο. Θα τα δούµε εκείνη τη στιγµή».

aoratos100s185.indd 125 11/3/14 2:34:43 PM




Κοιτάζω το ρολόι µου.

«Μπορώ να είµαι εκεί σε µισή ώρα».

«Σε περιµένουµε πώς και πώς», λέει ο Μπιρκ µε σαρκαστικό

τόνο.

«Τηλεφώνησέ µου», λέω στη Σαµ φεύγοντας. «Εννοώ... αν µά-

θεις κάτι», προσθέτω µόλις τη βλέπω να συγχύζεται.

Κοκκινίζει και κατανεύει.

aoratos100s185.indd 126 11/3/14 2:34:43 PM



Χ

Η ΤΑΙΝΙΑ Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΙΖΟΤΑΝ στο σινεµά «Ριγκολέτο». Θα προτι-

µούσα να πηγαίναµε στους κινηµατογράφους του Χάνινιε ή της

Σεντερτέλιε, αλλά η Τζούλια υποστήριζε πως µόνο στο «Ριγκολέ-

το» άξιζε να δεις ταινίες, και µάλιστα στη µεγάλη του αίθουσα.

Όταν καθίσαµε αντίκρυ στην οθόνη, κατάλαβα τι εννοούσε. Η

οθόνη ήταν µεγάλη και πλατιά σαν γήπεδο του τένις.

Όταν συναντηθήκαµε έξω από το σινεµά, δεν ήξερα ποια στά-

ση όφειλα να κρατήσω, ούτε τι έπρεπε να πω. Η Τζούλια χαµογέ-λασε µόλις µε είδε, ενώ εγώ άρχισα να ξεροκαταπίνω. Με αγκά-

λιασε µε θέρµη και τα χείλη της άγγιξαν το λοβό του αφτιού µου.

Ήθελε ποπκόρν και της το κέρασα, παρόλο που ήθελε να το

πληρώσει η ίδια. Κατά τη διάρκεια της ταινίας κρατούσε το χω-

νί αγκαλιά και για να παίρνω ποπκόρν άπλωνα το χέρι µου από

το κάθισµά µου. Και µόνο αυτή η απλή κίνηση µε έκανε να νιώ-

θω οικειότητα µαζί της.

Σκέφτηκα τότε πως τέτοιες στιγµές θα τις θυµόµουν για πά-ντα. Οι δάσκαλοι και οι γονείς µας ισχυρίζονταν πως ορισµένα

πράγµατα που εµείς τα θεωρούσαµε καθοριστικά για τη ζωή µας

ύστερα από λίγα χρόνια θα µας φαίνονταν υπερβολικά και γελοία.

Υπήρχε όµως κάτι που τους διέφευγε. Είχαν ξεχάσει πώς αισθά-

νεται ένας έφηβος στα δεκάξι του. ∆ε µας κατανοούσαν, ούτε µι-

λούσαµε την ίδια γλώσσα. Μας ένιωθαν ξένους κι όλοι τους φο-

βόντουσαν τη γενιά µας.

aoratos100s185.indd 127 11/3/14 2:34:43 PM




Σκεφτόµουν την ταινία που είχαµε γυρίσει µε τον Γκριµ λίγες

µέρες πριν από το ραντεβού µου µε την Τζούλια. Στο γύρισµα δεν

µπορούσα να συγκεντρωθώ και δυσκολευόµουν να µη χαµογελώ

διαρκώς.

«Είσαι υπερβολικά χαρούµενος», µου είχε πει ο Γκριµ, απο-

σπώντας για λίγο το βλέµµα του από τη βιντεοκάµερα. «∆εν πρέ-

πει να είσαι χαρούµενος στη σκηνή αυτή. Να φαίνεσαι βαρύς, το

’πιασες; Όπως ήµουν εγώ προηγουµένως».

«Καταλαβαίνω». Αλλά όσο κι αν προσπάθησα, η σκηνή ήταν σκέτη συµφορά.

Επειδή ήµουν πράγµατι χαρούµενος. ∆εν ήµουν ποτέ ολιγόλογος

ή αποτραβηγµένος από τον κόσµο, παρ’ όλα αυτά παλαιότερα αι-

σθανόµουν πως ήµουν και τα δύο. Αλλά είχα πάψει πια να νιώθω

έτσι κι έβρισκα τον εαυτό µου ακατανίκητο.

Η Τζούλια µε κοίταζε επίµονα. Ύστερα πήγε να πει κάτι, αλ-

λά δεν το έκανε επειδή εκείνη τη στιγµή έσβησαν τα φώτα της αί-

θουσας. Τα κόκκινα ριντό άνοιξαν και ξεκίνησε η ταινία. Αργό- τερα δε θυµόµουν τίποτα από το πρώτο µισό της ταινίας επειδή

το µόνο που απασχολούσε τη σκέψη µου ήταν το τι σκόπευε να

µου πει η Τζούλια. ∆εν τολµούσα να τη ρωτήσω.

Κάποια στιγµή κατά τη διάρκεια της ταινίας η Τζούλια µε άγγι-

ξε στο µηρό και αναρίγησα. Τράβηξε απότοµα το χέρι της κι έµει-

νε ακίνητη. Ύστερα έσκυψε προς το µέρος µου κι ένιωσα την ανά-σα της στο αφτί µου.

«Συγνώµη. Ήθελα να σου πιάσω το χέρι».

Άπλωσα το χέρι µου µέσα στο σκοτάδι κι η Τζούλια έβαλε την

παλάµη της πάνω στη ράχη του χεριού µου. Έτσι όπως αγγιζόµα-

σταν, µου ήταν ακόµα πιο δύσκολο να σκεφτώ και να δω την ται-

νία. Άρχισε να µε αγγίζει και να µε χαϊδεύει µε τα ακροδάχτυλά

της, να αγγίζει τις λεπτές φλέβες, το χνούδι και τις αρθρώσεις των

aoratos100s185.indd 128 11/3/14 2:34:43 PM




Γέλασε.

«Πρέπει να µου δώσεις πολύ περισσότερα για να πω τι σκέ-

φτοµαι», είπε αφήνοντας το χέρι µου.

«Θα βρεθούµε σύντοµα».

Είδα τον Γκριµ να έρχεται προς το µέρος µου στο προαύλιο του

σχολείου. ∆ε ντρεπόµουν, αντιλαµβανόµουν όµως πως θα έπρεπε

να του πω ψέµατα. Η αδελφή του ήταν ό,τι σηµαντικότερο υπήρ-χε στη ζωή του και δε θα τον χαροποιούσε το γεγονός πως την εί-

χα φιλήσει. Φανταζόµουν τα µούτρα που θα έκανε αν του έλεγα

πως κρατιόµασταν χέρι χέρι µε την Τζούλια.

«Τι έκανες το Σαββατοκύριακο;» µε ρώτησε.

«Τίποτα το ιδιαίτερο. Είδα έναν ποδοσφαιρικό αγώνα».

«Ποδοσφαιρικό αγώνα; Σ’ αρέσει το ποδόσφαιρο;»

«Όχι. Πήγα παρέα µε τον πατέρα µου στη Σέντερ. Του έκανα

το χατίρι».Το ψέµα είχε ειπωθεί πια. Νόµιζα πως θα µου ήταν δύσκολο,

αλλά τελικά ήταν πανεύκολο. Έφερνα στο νου µου το πρόσωπο

της Τζούλια. Είχα µελαγχολήσει γιατί είχα να τη δω από την Πα-

ρασκευή και δεν είχα ακούσει ούτε τη φωνή της.

«Εσύ τι έκανες;» µουρµούρισα χωρίς να τον κοιτάζω.

«Αυτό εδώ». Μου έδειξε µια πλαστική κάρτα και την πήρα στα

χέρια µου. «Είναι η πρώτη µου».

Τον κοίταξα και είδα πως τα µάτια του έλαµπαν.«Ποια είναι η γνώµη σου;»

Ήταν η αστυνοµική του ταυτότητα. Της έριξα µια µατιά κι απ’

τις δύο µεριές. ∆εν είχε τίποτα το ιδιαίτερο.

«Πλάκα µού κάνεις;»

«Τι νοµίζεις πως είναι;» µε ρώτησε και χαµογέλασε περήφανα.

«Μια ταυτότητα».

«Πολύ σωστά». Ήρθε να σταθεί πλάι µου. «Κοίτα την ηµερο-

aoratos100s185.indd 130 11/3/14 2:34:43 PM




µηνία», είπε αγγίζοντας µε το δείκτη του ένα συγκεκριµένο ση-

µείο της ταυτότητας.

Τότε ήταν που κατάλαβα τι εννοούσε.

«Γεννήθηκες το 1979, σωστά; Εδώ γράφει 1979».

«Σύγκρινέ τη µ’ αυτήν εδώ», είπε ενθουσιασµένος. «Βλέπεις

καµιά διαφορά;»

Μου έδειξε µια ταυτότητα πανοµοιότυπη µ’ εκείνη που κρα-

τούσα. Ίδιο τύπος, ίδια στοιχεία, ίδια φωτογραφία, όπου ο Γκριµ

µε κοντό ξανθό µαλλί και µε σφιγµένα χείλη κοίταζε ανέκφρα-στος το φακό.

«Η ηµεροµηνία», είπα. «Εδώ λέει ’78, εκεί λέει ’79».

«Ναι. Κατά τα άλλα όµως; Υπάρχει διαφορά;»

«Όχι».

«Τέλεια».

«Την έχεις δείξει αλλού;»

Κούνησε το κεφάλι του αρνητικά.

«Ήθελα να τη δείξω πρώτα σ’ εσένα».Σήκωσα το βλέµµα από την ταυτότητα και τον κοίταξα κατά-

µατα. Φαινόταν πολύ περήφανος, αλλά εγώ δεν ήξερα τι να πω.

∆εν µπορούσα να του πω ψέµατα για µένα και την Τζούλια, αλλά

ούτε την αλήθεια.

«Ξεκίνησα να ασχολούµαι µ’ αυτά πριν από µισό χρόνο», εί-

πε. «Έσβησα ένα ελάχιστο τµήµα µιας παλιάς ταυτότητας και

πρόσθεσα µια πολύ µικρή γραµµή στο εννιά. Αν έριχνες µια βια-

στική µατιά, δε φαινόταν πως στην πραγµατικότητα έγραφε 1979. Αλλά αν έσερνες το δάχτυλό σου πάνω στο συγκεκριµένο σηµείο,

ήταν σαν να είχε κολλήσει εκεί ένα µικρό ψίχουλο. Έστυψα το

µυαλό µου να δω πώς θα µπορούσα να το τελειοποιήσω. Πειρα-

µατίστηκα µε διάφορα, ώσπου βρήκα τον τρόπο να φτιάχνω µια

ολόκληρη ταυτότητα».

Ψηλάφισα την ταυτότητα και άγγιξα τις αυλακώσεις του σκλη-

ρού πλαστικού.

aoratos100s185.indd 131 11/3/14 2:34:43 PM




«∆εν είναι εντελώς λεία», είπα.

«Πρέπει να κόψεις πολύ προσεκτικά το πλαστικό για να τα κα-

ταφέρεις. Αυτό µου πήρε τον περισσότερο χρόνο. Έφαγα όµως

πολύ χρόνο και για να βρω ένα πλαστικό που να έχει αρκετό πά-

χος. Είναι ίδιο µ’ αυτό που χρησιµοποιούν αυτοί».

«Ποιοι;»

«Η Ταχυδροµική Υπηρεσία. Εκεί φτιάχνουν τις κανονικές ταυ-

τότητες». Πήρε από τα χέρια µου τις ταυτότητες και τις έβαλε

στην τσέπη του. «Πιστεύω πως θα βγάλω λεφτά έτσι».«Πολύ πιθανό», είπα σκεπτόµενος πως όλοι όσοι γνωρίζαµε

ήθελαν πάρα πολύ να πάνε σε κλαµπ, αλλά απαγορευόταν να

µπεις αν ήσουν κάτω από µια συγκεκριµένη ηλικία και στην εί-

σοδό τους στέκονταν µε ύφος αφεντικού ηλίθιοι πορτιέρηδες που

δεν είχαν καταφέρει να γίνουν αστυνοµικοί.

«Θέλεις κι εσύ µία;»

«Ε... ναι, βέβαια».

«∆ώσε µου την ταυτότητά σου. Θα µου πάρει µόνο καµιά βδο-µάδα».

Του την έδωσα. Την παρατήρησε προσεκτικά από τόσο κο-

ντά, που λίγο έλειψε να την αγγίξει µε τη µύτη του.

«Είναι η πρώτη φορά που θα το κάνω αυτό για κάποιον άλλο»,

είπε γυρνώντας την κι από την άλλη µεριά. «Αναρωτιέµαι αν θα

γίνει εξίσου καλή».

«Γκριµ, εγώ...»

«Τι είναι;» Έµοιαζε µε την αδελφή του, αν και δεν το καταλάβαινες µε

την πρώτη µατιά. Είχαν τις ίδιες εκφράσεις του προσώπου.

«Τίποτα». Χαµήλωσα το βλέµµα και κοίταξα τα παπούτσια

µου. «Τίποτα».

Συµφωνήσαµε και κάποια αµοιβή για την ταυτότητα. Ήταν

χαµηλότερη απ’ όσο περίµενα, αλλά δεν είχα την παραµικρή ιδέα

πού θα έβρισκα τα λεφτά.

aoratos100s185.indd 132 11/3/14 2:34:43 PM




Υπήρχαν τα χαρτονοµίσµατα που είχε βρει ο Γκριµ από τη µυ-

ρωδιά. Θα τα χρησιµοποιούσα – δεν τα είχα αγγίξει.

Το διάλειµµα τελείωσε κι άφησα τον Γκριµ για να κατευθυν-

θώ προς την αδιάφορη είσοδο του σχολείου.

Η Τζούλια µε περίµενε πίσω απ’ τον υδατόπυργο. Ήταν σκοτάδι

όταν έφτασα και µαύρα πουλιά πετούσαν κρώζοντας λες και ενθάρ-

ρυναν κάποιον να βουτήξει από την κορυφή του πύργου στο κενό.Είχα τα χέρια στις τσέπες και τα έβγαλα ελπίζοντας να ξεϊδρώσουν.

Η Τζούλια φορούσε τζιν παντελόνι, κόκκινη αµανίκωτη µπλού-

ζα και µαύρα Converse. Στα χέρια της κρατούσε µια µαύρη, χο-

ντρή µάλλινη ζακέτα. Αναρωτήθηκα µήπως κρύωνε, αλλά όταν

την πλησίασα διαπίστωσα πως εκεί όπου στεκόταν έκανε ζέστη κι

ακουγόταν ένα υπόκωφο βουητό. Κάποιο µηχάνηµα µέσα στον

υδατόπυργο, ίσως µια γεννήτρια, θέρµαινε υπερβολικά το σηµείο

όπου µε περίµενε.«Ήρθες νωρίς», µου είπε.

«Κι εσύ».

Σηκώθηκε στις µύτες των ποδιών της και µ’ αγκάλιασε σφίγ-

γοντάς µε πάνω στο λιγνό κορµί της. Ένιωσα τα απαλά στήθη της

στο στέρνο µου ενώ τα χέρια της τυλίγονταν στο λαιµό µου και το

πρόσωπό µου χανόταν µέσα στα µαλλιά της.

«Κάνει πολλή ζέστη εδώ», ψιθύρισε, µε τα χείλη της να αγγί-

ζουν το αφτί µου.«Θα µπορούσες να περιµένεις κάπου αλλού».

«∆εν ήθελα επειδή µπορεί να µη µ’ έβρισκες».

Με άφησε κι έκανε λίγο πίσω. Κοιταχτήκαµε στα µάτια.

«Ο Γκριµ έχει την ταυτότητά µου», είπα µόνο και µόνο επειδή

θεωρούσα πως κάτι έπρεπε να πω.

«Το ξέρω. Μου την έδειξε». Η Τζούλια γέλασε. «Φαίνεσαι πο-

λύ αστείος σ’ εκείνη τη φωτογραφία. Σαν αγοράκι».

aoratos100s185.indd 133 11/3/14 2:34:43 PM




Ύστερα από λίγο σκαρφαλώσαµε στον πύργο και καθίσαµε

στο στενό εξώστη. Το χέρι της µου φάνηκε πολύ µικρό όπως το

κρατούσα µέσα στη χούφτα µου.

«Όποτε κάθοµαι εδώ ψηλά, µπαίνω σε σκέψεις», είπε.

«Γιατί;»

Έγνεψε προς τη µεριά των σπιτιών.

«Γνώριζα κάποιον που ζούσε σ’ ένα από εκείνα τα σπίτια, αυ-

τό µε την κόκκινη στέγη. Βλέπω από δω τα παµπάλαια παράθυ-

ρά του. Είναι µια αφορµή για να χάνοµαι σε σκέψεις».Είπε πως πήγαινε στο ίδιο νηπιαγωγείο µε το αγόρι που έµε-

νε στο σπίτι µε την κόκκινη στέγη, πως είχαν την ίδια ηλικία και

πως φόραγαν τα ίδια παπούτσια. Η φιλική τους σχέση ξεκίνησε

όταν κάποια παιδιά κορόιδεψαν το αγόρι επειδή φορούσε ίδια

παπούτσια µε της Τζούλια. Τον βοήθησε λέγοντας σ’ εκείνα τα

παιδιά πως τα παπούτσια δεν ήταν κοριτσίστικα, αλλά ότι αυτή

φορούσε αγορίστικα παπούτσια. Ήταν ήρεµο κορίτσι, όπως µου

εξήγησε, προσθέτοντας πως ήταν σαν τη νηνεµία πριν από τηθύελλα. Γέλασε µ’ αυτό που είχε πει και συνέχισε λέγοντάς µου

πως και το αγόρι εκείνο ήταν ήρεµο και συχνά έπαιζαν µαζί και

πήγαιναν στην παιδική χαρά. Έγιναν καλοί φίλοι, πήγαν στο ίδιο

δηµοτικό κι άρχισαν να ακούνε µουσική µαζί. Ύστερα πήγαν σε

διαφορετικά τµήµατα και δεν ήταν πια κολλητοί, παρέµειναν

όµως φίλοι.

«Αλλά δεν ξέρω...» συνέχισε η Τζούλια, «κάτι δεν πήγαινε κα-

λά µ’ αυτόν. Όταν ήµασταν έντεκα µε δώδεκα χρονών, κατάλαβαπως µου έκρυβε κάτι. Στην αρχή ήµουν σίγουρη πως µε είχε ερω-

τευτεί. Αλλά δεν ήταν αυτό. Ποτέ δεν είχαµε τέτοιου είδους σχέ-

ση, ήµασταν σαν αδέλφια, καταλαβαίνεις;»

Η Τζούλια µίλησε στην οικογένειά της για το φίλο της, αλλά

µίλησε και στους κοινωνικούς λειτουργούς της Υπηρεσίας Κοινω-

νικής Πρόνοιας όταν έµαθε πως κάποιοι τον απειλούσαν και τον

παρενοχλούσαν.

aoratos100s185.indd 134 11/3/14 2:34:43 PM




«∆εν είναι παράξενο που δε µου είχε πει τίποτα;»

«Ναι», αποκρίθηκα.

Κι άρχισαν να ξεµακραίνουν οι δρόµοι τους ακόµα περισσό-

τερο, παρόλο που πήγαιναν στο ίδιο σχολείο. Αντάλλασσαν ένα

χαιρετισµό όποτε βλέπονταν τυχαία στους γκρίζους διαδρόµους,

αλλά τίποτα παραπάνω.

Κύλησε το καλοκαίρι, ζεστό και πλούσιο σε γεγονότα, όπως

συνέβαινε πάντα στο Σάλεµ. Η Τζούλια είδε τον παλιό της φίλο

τον Ιούνιο, τη µέρα που γιορταζόταν η λήξη του σχολικού έτουςστο γήπεδο ποδοσφαίρου. Στο τέλος του καλοκαιριού ήταν άφα-

ντος, αλλά η Τζούλια αντιλήφθηκε την απουσία του µόνο στο τέ-

λος της πρώτης βδοµάδας του νέου σχολικού έτους. ∆εν τον έβλε-

πε πουθενά και ανησύχησε για λόγους που δεν µπορούσε να εξη-

γήσει ούτε στον εαυτό της. Τηλεφώνησε στο σπίτι του, αλλά δεν

απάντησε κανείς. Η οικογένειά του δεν έµενε πια εκεί και η Τζού-

λια δεν ήξερε πού είχαν πάει.

«Έχω να τον δω από τότε», µου είπε. «Και δεν ξέρω γιατί... αλ-λά µε βαραίνει πολύ που εξαφανίζονται έτσι οι άνθρωποι. ∆υσκο-

λεύοµαι να το αντιµετωπίσω. Ακόµα κι αν δεν είναι κολλητοί φί-

λοι σου, όταν τους χάνεις νιώθεις πως... κάτι σου λείπει».

«Πώς τον λένε;»

«∆εν τον ξέρεις».

«Ναι, αλλά ποιο είναι το όνοµά του;»

«Τιµ», είπε η Τζούλια. «Τιµ Νορντίν».

Στο άκουσµα του ονόµατός του αισθάνθηκα σαν να µε χτύπη-σε µια γροθιά στο στοµάχι. Μου κόπηκε η ανάσα.

«Έχεις δίκιο. ∆εν τον ξέρω».

Είχε έρθει και πάλι το καλοκαίρι κι ήταν απ’ τα καλοκαίρια που

παραλύουν ολόκληρη την πόλη. Ο πατέρας µου κι εγώ βοηθήσαµε

τον Μίκαελ, τον αδελφό µου, να µετακοµίσει αλλού. Είχε κλείσει τα

aoratos100s185.indd 135 11/3/14 2:34:43 PM




δεκαοκτώ και δούλευε από τις οκτώ το πρωί µέχρι τις τέσσερις το

απόγευµα στο φανοποιείο µιας εταιρείας, όπου γαλβάνιζε και έβα-

φε µεταχειρισµένα αυτοκίνητα. ∆έχτηκα να τους βοηθήσω επειδή

µου είχαν υποσχεθεί πως θα µου έδιναν χαρτζιλίκι, αλλά όταν τε-

λειώσαµε µου φάνηκε δυσάρεστο να δεχτώ χρήµατα. Ένιωθα όµορ-

φα που είχαµε κάνει κάτι µαζί, αφού βρισκόµασταν σπάνια. Όταν

ήµασταν πιτσιρίκια κάναµε µε τον αδελφό µου εκδροµές το καλο-

καίρι και πηγαίναµε σε ζωολογικούς κήπους και σε υπαίθριους χώ-

ρους αναψυχής. Οδηγούσαµε go-kart και παίζαµε ποδόσφαιρο σ’ένα γήπεδο έξω από το Σάλεµ. Είχα καιρό να πάω στο γήπεδο και

σκέφτηκα πως θα πήγαινα µε τον Γκριµ και πως θα του άρεσε.

Κατά τη διάρκεια της µετακόµισης κατεβήκαµε και στο υπόγειο.

Ψάχναµε διάφορα πράγµατα στις κούτες και σε µια απ’ αυτές βρή-

καµε ένα καδραρισµένο άρθρο από εφηµερίδα. Ήταν του 1973 και

η φωτογραφία που το συνόδευε έδειχνε ό,τι είχε αποµείνει από ένα

παλιό βενζινάδικο κοντά στη γειτονιά Φρουένιεν. Στο φόντο έβλε-

πες πεσµένα ηλεκτροφόρα καλώδια υψηλής τάσης. «Τρελή Κούρ-σα Καταλήγει σε Καταστροφή», έγραφε ο τίτλος. Στον πατέρα µας

άρεσε πολύ να αφηγείται αυτή την ιστορία. Ήταν την εποχή που

έπαιζε χρηµατικά στοιχήµατα στις ιπποδροµίες, λίγο καιρό πριν

επανασυνδεθεί µε τη µητέρα µας. Κάποτε κέρδισε ένα µεγάλο χρη-

µατικό ποσό στον ιππόδροµο και αγόρασε ένα λευκό Volvo Ρ1800

«σαν αυτό που οδηγεί ο Σάιµον Τέµπλαρ στον Άγιο», όπως έλεγε.

Έτρεχε πολύ και το ζόριζε όσο δεν έπαιρνε στους δρόµους έξω από

το Φρουένιεν. Μια µέρα έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου σε µιαδιασταύρωση δίπλα σε ένα βενζινάδικο κι έπεσε πάνω σε δύο

αντλίες καταστρέφοντάς τες και σε µία από τις κολόνες που στήρι-

ζαν τη στέγη του. Το Volvo συνέχισε ακάθεκτο την πορεία του κα-

θώς η στέγη του βενζινάδικου κατέρρεε. Λίγο πιο κάτω ο πατέρας

µας έπεσε πάνω σε έναν ηλεκτρικό στύλο µε καλώδια υψηλής τά-

σης και το τελευταίο πράγµα που είδε ήταν κάτι σαν αστραπή πά-

νω από το καπό. Έγινε διακοπή ρεύµατος στην περιοχή κι όταν

aoratos100s185.indd 136 11/3/14 2:34:43 PM




«Με το κοµµάτι αυτό χορεύαµε µε τη µητέρα σου».

«Σοβαρά;»

«Ναι. Είναι ένα τραγούδι των Abba, το “Does Your Mother

Know”». Έµεινε σιωπηλός για λίγες στιγµές. «Περνούσε όµορφα

στο σπίτι µας, έτσι δεν είναι;»


«Για τον Μίκε µιλάω».

«Α, ναι. Περνούσε όµορφα».

Με κοίταξε χαµογελώντας.«Σ’ ευχαριστώ».

Συνεχίσαµε την πορεία µας αµίλητοι. Ξαφνικά ο πατέρας µου

ξερόβηξε. Αυτό έκανε πάντα όποτε ήθελε να µιλήσει για κάτι σο-

βαρό.

«Για τα χρήµατα που είχαµε στο βάζο... δε µε νοιάζει», είπε.

«∆ε µ’ ενδιαφέρει για ποιο λόγο τα πήρες, ούτε τα θέλω πίσω. Αν

τα έχεις ήδη ξοδέψει, δε σου τα ζητάω. Αλλά µην το ξανακάνεις.

Μην παίρνεις ποτέ πράγµατα που δε σου ανήκουν. Είναι άσχηµηκαι ανήθικη πράξη. Αν χρειάζεσαι χρήµατα, δανείσου από εµάς

ή, ακόµα καλύτερα, βρες µια δουλειά».

∆εν ήξερα τι να του πω κι έτσι έµεινα σιωπηλός.

Ο Γκριµ έφτιαξε την πλαστή ταυτότητα και µου την έδωσε. Μπο-

ρούσα πια να λέω πως είχα γεννηθεί το 1978 κι όχι το 1980. Η

ταυτότητα ήταν άψογη, κάτι που δε µε εξέπληξε. Την έβαλα στοκοµοδίνο, δίπλα στο κρεβάτι µου.

Ένα απόγευµα στις αρχές Ιουνίου συναντηθήκαµε µε τον Γκριµ

µπροστά στο Τριάντ. Ερχόταν από το κέντρο της πόλης και φορού-

σε τα ακουστικά της καινούριας του συσκευής για τα σιντί. Σήκωσε

το χέρι του και χαµογέλασε όταν µε είδε, κι έβγαλε τα ακουστικά.

«Είσαι χαρούµενος», του είπα.

«Ναι, είµαι».

aoratos100s185.indd 138 11/3/14 2:34:43 PM




«Γιατί;»

«Έβγαλα λίγα χρήµατα». Τα µάτια του τρεµόπαιξαν. «Θα πάω

στον υδατόπυργο. Θες να έρθεις;»

«Όχι», απάντησα αυθόρµητα.

Σήκωσε τα φρύδια του µε απορία.

«Γιατί;»

«Έχω... µια δουλειά να κάνω». Άρχισα να βαδίζω προς την κα-

τεύθυνση του κέντρου του Σάλεµ, ενώ ο Γκριµ µε κοίταζε επίµο-

να. «Θα έρθω λίγο αργότερα».Είχε απογοητευτεί. Με αποχαιρέτησε γνέφοντάς µου και ξεκί-

νησε να φύγει.

«Λέο».

Γύρισα προς το µέρος του.

«Τι είναι;»

Η χαρά του είχε εξανεµιστεί. Με κοίταξε αποκαρδιωµένος.

«Μετά τη γιορτή του Μεσοκαλόκαιρου* θα λείψω για ένα µήνα».

«Τι πράγµα;»«Εµ... Ξαλάφρωσα το ταµείο του σχολείου. Ήταν χρήµατα που

προορίζονταν για το ταξίδι που θα πάει το σχολείο. ∆εν ήταν η

πρώτη φορά, αλλά τώρα η υπόθεση µαθεύτηκε από την Υπηρε-

σία Κοινωνικής Πρόνοιας. Θα µε στείλουν κάπου».

«Πλάκα µού κάνεις;»

Κούνησε το κεφάλι του αρνητικά.

«Ήταν πολύ το ρευστό που βούτηξα. Το χρειαζόµουν για να

φτιάξω τις ταυτότητες».«Γιατί δε µου το είπες;»

* Από τις σηµαντικότερες γιορτές στη Σκανδιναβία. Στη Σουηδία λαµβάνει χώ-

ρα µεταξύ 19 και 26 Ιουνίου. Έχει τις ρίζες της σε προχριστιανικές τελετές της

γονιµότητας της φύσης και του θερινού ηλιοστασίου και συµβολίζει µεταξύ άλ-

λων τη χαρά που νιώθουν οι άνθρωποι για τη µεγαλύτερη µέρα του έτους. Σύµ-

φωνα µε τη λαϊκή δοξασία, τη νύχτα της γιορτής του Μεσοκαλόκαιρου εκδηλώ-

νονται ευκολότερα οι υπερφυσικές δυνάµεις της φύσης. (Σ.τ.Μ.)

aoratos100s185.indd 139 11/3/14 2:34:43 PM




Σήκωσε τους ώµους του χωρίς να απαντήσει και χαµήλωσε το

βλέµµα.

«Πού σε στέλνουν;»

«Στο Γιούµκιλ, αλλά στην κατασκήνωση. Πιστεύουν πως είναι

η καλύτερη λύση. Στην αρχή σκέφτηκα να φύγω, να κρυφτώ κά-

που για ένα διάστηµα... για να µη µε βρουν. Αλλά έτσι θα χειρο-

τέρευε η κατάσταση».

«Μάλλον».

Κατάλαβα πως ήθελε να µου πει κάτι ακόµα, αλλά δίσταζε.«Μήπως µπορείς να... προσέχεις την Τζούλια όσο θα λείπω;

Για να µην της συµβεί κάτι... Απλώς πρόσεχέ τη λίγο αφού εγώ δε

θα µπορώ».

«Βέβαια».

Με κοίταξε κατάµατα, παρατεταµένα.

«Άντε, φύγε», είπε γνέφοντάς µου να προχωρήσω. «Θα τα

πούµε».

«Ναι. Προφταίνουµε να ιδωθούµε πολλές φορές µέχρι να φύ-γεις. Θα γυρίσω σε λίγο».

«Σίγουρα θα βρεθούµε».

Θα ήταν ένα ατελείωτο καλοκαίρι.

Η κατασκήνωση του Γιούµκιλ ήταν έξω από την κωµόπολη Γιούµ-

κιλ, στην κοµητεία Ουψάλας, δίπλα σε ένα από τα χειρότερα ιδρύ-

µατα που υπήρχαν για τους εφήβους. Το είχα ακουστά επειδή εί-χαν κλείσει εκεί για αναµόρφωση ένα φίλο του αδελφού µου που

είχε αποπειραθεί να κλέψει ένα αυτοκίνητο. Φρόντιζαν να βελτιώ-

νουν τους νέους που είχαν παραστρατήσει και τους άφηναν και

πάλι ελεύθερους στην οδό της νοµιµότητας. Μόνο που συνήθως

συνέβαινε το αντίθετο. Η κατασκήνωση δεν είχε πολύ καλύτερη

φήµη και η Τζούλια ανησυχούσε πώς θα επηρέαζε τον Γκριµ η

κατάσταση εκεί.

aoratos100s185.indd 140 11/3/14 2:34:43 PM




«Θα τα καταφέρει», της είπα.

Ήµασταν ξαπλωµένοι µπροστά στον πύργο. Το χέρι της ανα-

ζήτησε το δικό µου. Ήταν η πρώτη ∆ευτέρα µετά τη γιορτή του

Μεσοκαλόκαιρου. Τη µέρα της γιορτής είχα πάει µε τους γονείς

µου στο Μπλόσουτ, τη γειτονιά της Στοκχόλµης όπου έµενε ο παπ-

πούς µου. Ο Άρτουρ Γιούνκερ αστειευόταν πολλά χρόνια λέγο-

ντας ιστορίες για το Αλτσχάιµερ, αλλά όταν τον άδραξε αυτή η

αρρώστια έπαψε τα αστεία και βυθίστηκε στην εσωστρέφεια και

στη µελαγχολία. Τη µητέρα µου τη φώναζε Σάρα, που ήταν τοόνοµα της γυναίκας του. Κατά τη διάρκεια του δείπνου υπήρξαν

στιγµές που δεν αναγνώριζε ούτε εµένα ούτε τον αδελφό µου. Με-

τά το δείπνο πήγα µε τον Γκριµ σε µια γιορτή κοντά στην εκκλη-

σία του Σάλεµ. Ο Γκριµ δεν είχε διάθεση για συναναστροφές, αλ-

λά ήρθε µαζί µου για να µου κάνει το χατίρι. Κάθισε σε µια γω-

νιά κι ήταν σαν να τα είχε χαµένα. Λίγες µέρες αργότερα έφυγε

για το Γιούµκιλ.

«Θυµάσαι που µετά το σινεµά µού είπες πως δυσκολεύεσαι ναπεις σε κάποιον ότι σου αρέσει;»

«Μµ».

«Γιατί συµβαίνει αυτό;»

Η Τζούλια ανασηκώθηκε και στηρίχτηκε στους αγκώνες της.

«Απλώς δεν έχω µεγάλη εµπειρία από τα αγόρια».

«Γιατί;»

«Ήµουν µόνο µε... τρία αγόρια. Κάθε φορά πληγωνόµουνα κι

ο Τζον εξοργιζόταν». Ξάπλωσε και πάλι και κοίταξε τον ουρανό.«Πριν από ένα χρόνο είχα πάει σ’ ένα πάρτι και ήπια πολύ. Ήµουν

ερωτευµένη µ’ ένα αγόρι που πήγαινε στην τελευταία τάξη του λυ-

κείου στο Ρένινιε. Στο τέλος σωριάστηκα στο πάτωµα. ∆ε θυµά-

µαι ακριβώς πώς έγινε. Όταν συνήλθα ήµουν ξαπλωµένη σ’ ένα

κρεβάτι, πάνω από το πάπλωµα, χωρίς κιλότα. ∆εν πονούσα που-

θενά κι έτσι... δεν µπορώ να πω ότι εκµεταλλεύτηκαν την ανηµπό-

ρια µου. Αργότερα όµως έµαθα πως µε είχε βάλει εκεί το αγόρι

aoratos100s185.indd 141 11/3/14 2:34:43 PM




που αγαπούσα. Με πασπάτευε ώσπου µπήκαν κάποιοι στο δωµά-

τιο για να πάρουν τα ποτά τους, που τα είχαν αφήσει εκεί για να

µην τους τα βουτήξουν. Ήταν εντελώς τυχαίο που µπήκαν εκείνη

τη στιγµή. Ο τύπος τρόµαξε και την κοπάνησε. Τέτοιου είδους

εµπειρίες έχω από τα αγόρια. Ξέρω πως εσύ δεν είσαι έτσι. ∆ε σε

θεωρώ αγροίκο, αλλά µου είναι πάρα πολύ δύσκολο να αλλάξω

γνώµη για τα αγόρια».

«Το είπες στον Γκριµ;»

«Τζον τον λένε. Όχι, δεν του το είπα. ∆εν πρόκειται ποτέ να τοπω, τρελάθηκες; Ο Τζον θα τον σκότωνε».

Εκείνο το βράδυ έλειπαν οι γονείς της και µε πήγε για πρώτη φο-

ρά στο σπίτι της. Ήταν ένα διαµέρισµα πανοµοιότυπο µε το δι-

κό µας. Μόλις µπήκαµε µας ήρθε η ξινή µυρωδιά των σκουπιδιών

από τη σακούλα που βρισκόταν ακουµπισµένη στον τοίχο. Η

Τζούλια ένιωσε αµήχανα. Πήρε τη σακούλα και την πέταξε στοναγωγό ρίψης απορριµµάτων.

Με οδήγησε γρήγορα στο δωµάτιό της και µετά βίας πρόλαβα

να ρίξω µια µατιά στο υπόλοιπο σπίτι. Ήταν πολύ πιο συγυρισµέ-

νο απ’ όσο φανταζόµουν. Στην κρεµάστρα του χολ υπήρχαν κάποια

ρούχα του Γκριµ. Η κουζίνα ήταν λιτή, όπως η δική µας, µόνο που

δεν είχε πλυντήριο πιάτων. Σκέφτηκα πως η οικογένεια Γκρίµπεργ

δεν µπορούσε να διαθέσει τα απαιτούµενα χρήµατα, ενώ εµείς εί-

χαµε ήδη αγοράσει ένα. Ίσως όµως και να µην τους ένοιαζε ναπλένουν τα πιάτα τους στο χέρι. Η πόρτα του δωµατίου του Γκριµ

ήταν βαθουλωµένη σ’ ένα σηµείο, σαν κάποιος να την είχε χτυπή-

σει µε τη γροθιά του ή να την είχε κοπανήσει µε µια πέτρα.

Η Τζούλια έκλεισε την πόρτα της. Ήµασταν όρθιοι στο δω-

µάτιό της κι έβλεπα ότι δεν ήξερε τι να κάνει τα χέρια της από

την αµηχανία. Άρχισε να χαϊδεύει τη µικρή αλυσίδα µε το κό-

σµηµα που κρεµόταν από το λαιµό της. Μια βιβλιοθήκη γεµάτη

aoratos100s185.indd 142 11/3/14 2:34:43 PM




βιβλία και ταινίες κάλυπτε τη µια πλευρά του δωµατίου και απέ-

ναντι βρισκόταν το µονό κρεβάτι της. Πάνω στο γραφείο της

υπήρχε ένας καθρέφτη κι ένα νεσεσέρ που ξεχείλιζε από είδη µα-

κιγιάζ. Τους τοίχους διακοσµούσαν πίνακες και φωτογραφίες.

«Σ’ αρέσουν;» µε ρώτησε.

«Οι φωτογραφίες;»

«Ναι».

Ήταν κυρίως πορτρέτα ανθρώπων της ηλικίας µας. ∆ε γνώρι-

ζα κανέναν τους. Υπήρχαν και δυο φωτογραφίες µε ουρανοξύστες τραβηγµένες από τέτοια γωνία ώστε να φαίνεται ο ουρανός.

«Ναι», της είπα.

Κούνησε το κεφάλι της ικανοποιηµένη και παράτησε το κό-

σµηµα. Μου χαµογέλασε και κόλλησε σφιχτά πάνω µου.

«Είναι η πρώτη φορά που έρχεται ένα αγόρι στο δωµάτιό

µου».

«Είναι η πρώτη φορά που βρίσκοµαι στο δωµάτιο µιας κοπέ-

λας».Με φίλησε. Μ’ έπιασε τόσο δυνατό χτυποκάρδι, που µου φά-

νηκε ότι άκουγα την καρδιά µου µε τα ίδια µου τα αφτιά.

«Θα δούµε ταινία;» µε ρώτησε.

Της είχα πει ψέµατα, αλλά δεν ήξερα αν είχε σηµασία. ∆εν είχα

ξανακάνει έρωτα. Η επιδερµίδα της ήταν κατάλευκη και αφάντα-

στα απαλή, λες και δεν την είχε δει ποτέ το φως του ήλιου. Καθώς τη χάιδευα, ένιωσα να φουντώνω από τη ζεστασιά της. Αναρίγη-

σα. Εκείνη κάθισε καβάλα πάνω µου χωρίς να ξεντυθεί. Πάνω

από τον ώµο της έβλεπα την οθόνη της τηλεόρασης που λαµπύ-

ριζε καθώς η ταινία εξακολουθούσε και το ένα πλάνο διαδεχόταν

το άλλο.

«Γδύσου», µου είπε.

«Τελείως;»

aoratos100s185.indd 143 11/3/14 2:34:43 PM




«Τελείως».

∆εν είχα γυµνωθεί ποτέ µπροστά σε άνθρωπο. Μ’ έπιασε µε-

γάλη ντροπή όταν βρέθηκα γυµνός µπροστά της. Το κατάλαβε,

γιατί µε τράβηξε προς το µέρος της και µου χάιδεψε τους ώµους

και τα µπράτσα.

«Είσαι όµορφος», ψιθύρισε.

Το άγγιγµά της ήταν τόσο ιδιαίτερο, που µ’ έκανε να χαλαρώ-

σω.

«Κι εσύ είσαι όµορφη. Αλλά...»«Τι;»

«Σου είπα ψέµατα».

Η Τζούλια µαζεύτηκε.

«Για ποιο πράγµα;»

«Ξέρεις... δεν έχω ξανακάνει έρωτα».

«Και λοιπόν;»

«Τι εννοείς µε το “και λοιπόν”;»

«Όλα τα αγόρια λένε ψέµατα σ’ αυτό το θέµα. ∆εν µπορώ ναπω ότι εκπλήσσοµαι. Γιατί; Μήπως προτιµάς να κάνεις έρωτα µε

άλλη;»

«Όχι. Εσύ µου είπες ψέµατα;»

«Όχι».

Ένιωσα κάτι µέσα µου να φτερουγίζει.

«∆εν έχω προφυλακτικό. Έχεις;»

«Ηρέµησε. Παίρνω αντισυλληπτικά».

Αναρωτήθηκα αν το ήξερε ο Γκριµ και συνειδητοποίησα πό-σα λίγα πράγµατα ήξερα ο ίδιος.

aoratos100s185.indd 144 11/3/14 2:34:43 PM




στρέφει µε µια γαλάζια κούπα. Πίνω µια γουλιά καφέ και είναι

ακριβώς αυτή η γεύση που µε κάνει να θέλω να γυρίσω στη δουλειά.

Ακούω βήµατα. Μπαίνει ο Μπιρκ χωρίς να µε κοιτάξει. Έχει

ένα ντοσιέ κάτω από τη µασχάλη του και το αφήνει στο τραπέζι.

Χτυπά το κινητό του.

«Μπιρκ». Σύντοµη σιωπή. «Πώς;» Ξύνει το µάγουλό του. «Πού

τον βρήκατε αυτό τον αριθµό;» ρωτά το συνοµιλητή του ρίχνοντάς

µου µια κλεφτή µατιά. «Κανένα σχόλιο». Ξεροβήχει, πηγαίνει

προς την πόρτα και την κλείνει. «Όχι, δεν µπορώ να σας απαντή-σω σ’ αυτό. Κανένα σχόλιο».

Η γυναικεία φωνή στην άλλη άκρη της γραµµής διακόπτεται

απότοµα όταν ο Μπιρκ κλείνει το κινητό του.

«Μια καλή φίλη;» ρωτώ ψαρεύοντάς τον.

«Εφηµερίδα Εξπρέσεν».

«Ήταν η Ανίκα Λιούνµαρκ;»

«Ναι». Τραβάει την καρέκλα του, κάθεται και ψάχνει στο σα-

κάκι του να βρει κάτι. ∆εν το βρίσκει. «Αυτή ήταν που τα είχε βά-λει µαζί σου, σωστά;» ρωτάει συνεχίζοντας το ψάξιµο. «Μετά τα

γεγονότα στο Γκότλαντ».

«Ναι. Τι ήθελε;»

«Να επιβεβαιώσει µια πληροφορία».

«Σχετικά µε τι;»

Βγάζει µια συσκευή µαγνητοφώνησης από την τσέπη του και

την τοποθετεί ανάµεσά µας. Το ντοσιέ παραµένει κλειστό. Περ-

νά την παλάµη του στα σκούρα µαλλιά του.«Λοιπόν, Λέο». Με κοιτάζει. «Έχουµε κι άλλες ερωτήσεις σχε-

τικά µε τη Ρεµπέκα Σάλοµον».

«Το έχω καταλάβει. Ποια είναι η πληροφορία που πρέπει να

επιβεβαιώσω;»

«Τώρα εγώ κάνω τις ερωτήσεις. Να συµπεριφέρεσαι όπως

πρέπει».

«Θα κάνω ό,τι καλύτερο µπορώ».

aoratos100s185.indd 146 11/3/14 2:34:43 PM




Με αγριοκοιτάζει. Σκύβει προς τη συσκευή µαγνητοφώνησης

και λέει βαριεστηµένα ώρα και ηµεροµηνία. Ύστερα λέει το όνο-

µά του, το δικό µου όνοµα και τον αριθµό πρωτοκόλλου της έρευ-

νας που σχετίζεται µε την υπόθεση της Ρεµπέκα Σάλοµον.

«Λέο, µπορείς να µαζέψεις το κινητό σου;»

Βάζω το κινητό στην τσέπη µου και πίνω µια γουλιά καφέ. Ο

Μπιρκ είναι ασυνήθιστα σφιγµένος.

«Έχεις την ευγενή καλοσύνη να µου περιγράψεις τι έκανες από

τη στιγµή που µπήκες στη Στέγη Τσάπµαν;»Του αφηγούµαι τι έκανα χρησιµοποιώντας απλές, σύντοµες

φράσεις, µε τρόπο ώστε να µην παρερµηνευτούν τα λόγια µου.

Του λέω πώς µπήκα στη Στέγη, πού βρισκόταν η Ματίλντα όταν

συζητούσε µε τον αστυνοµικό και πώς πλησίασα το πτώµα.

«Άγγιξες το πτώµα, σύµφωνα µε όσα µας είπε η Ματίλντα», λέει

ο Μπιρκ διακόπτοντάς µε. «Έχει καταθέσει πως το άγγιξες».

«Α, ναι. Το άγγιξα. Αλλά φορούσα γάντια».

Ο Μπιρκ εκπλήσσεται.«∆ικά σου γάντια;»

«Όχι. Τα βρήκα σ’ ένα καλάθι µόλις µπήκα στο χολ».

«Με ποιο τρόπο άγγιξες το πτώµα;»

«Όπως συνηθίζεται. ∆εν έκανα τίποτα ιδιαίτερο».

«Όπως συνηθίζεται στην...»

«Τι συµβαίνει;» τον ρωτώ. «Σε τι αποσκοπείς; Πες µου για να

µε διευκολύνεις να σου εξηγήσω...»

«Λέο, απάντησε στις ερωτήσεις µου».Ο Μπιρκ συνοφρυώνεται µόλις µε βλέπει να γυρίζω τα µάτια

µου επάνω.

«Κοίταξα µήπως είχε κάποιο σηµάδι», λέω. «Και µήπως είχε

κάτι στις τσέπες της».

«Γιατί το έκανες αυτό;»

«Για να βουτήξω ό,τι είχε και να το πουλήσω στο λιµάνι του

Χάµαρµπι».

aoratos100s185.indd 147 11/3/14 2:34:43 PM




«Γαµώτο, Λέο!»

«∆εν ξέρω. Ήθελα να δω µήπως κάποιος... Έπληττα, εντάξει;

Και µε ενοχλούσε το γεγονός πως ένας άνθρωπος πέθανε ακριβώς

δυο ορόφους κάτω από εµένα».

Ο Μπιρκ αποδέχεται την εξήγησή µου, ίσως επειδή όσα λέω

είναι αλήθεια.

«Αυτά δε µου τα είπες χτες».

«Τι;»

«Χτες που µιλήσαµε, δε µου ανέφερες πως άγγιξες το πτώµα.Γιατί είπες ψέµατα;»

«∆εν ξέρω. ∆ε µε ρώτησες. Ήταν µια απλή λεπτοµέρεια».

Ακουµπά και τις δύο παλάµες του στο τραπέζι.

«Σε ρώτησα. Είναι ουσιαστική λεπτοµέρεια, γαµώτο! Βρέθη-

κε στον τόπο του εγκλήµατος ένας αναρµόδιος να σκαλίζει δε-

ξιά κι αριστερά πριν φτάσουµε εµείς. Ξέρεις τι µπορεί να κάνει

στο δικαστήριο ένας ικανός συνήγορος µε τη µικρή αυτή λεπτο-

µέρεια;»«∆εν είχε τίποτα στις τσέπες της», λέω. «Είχε όµως κάτι στο χέ-

ρι της».


«Το είδα. Έµοιαζε µε κολιέ».

«Και το άγγιξες».

«Όχι», λέω τόσο ειλικρινά, που ο Μπιρκ δεν καταφέρνει να

ανακαλύψει κανένα ψέµα κοιτάζοντας το πρόσωπό µου, όσο κι αν

προσπαθεί. «∆εν το άγγιξα. Το πρόσεξα τη στιγµή που µπήκες».«Εποµένως δεν το ακούµπησες καθόλου», λέει. «Κατάλαβα

σωστά;»

Κατανεύω. Ο Μπιρκ µού δείχνει τη συσκευή µαγνητοφώνησης.

«Ναι», λέω γέρνοντας µπροστά. «Σωστά κατάλαβες. ∆εν της

άγγιξα το χέρι, ούτε ακούµπησα το αντικείµενο που είχε στο χέ-

ρι της».

Ο Μπιρκ ανοίγει το ντοσιέ. Πάνω πάνω βρίσκεται µια πλαστι-

aoratos100s185.indd 148 11/3/14 2:34:43 PM




κή σακούλα µεγέθους µιας κόλλας Α4. Στη µία γωνία της υπάρ-

χει ένα µικρό ασηµένιο αντικείµενο. Πάνω στη σακούλα είναι

κολληµένο ένα χαρτί µε κακογραµµένες σηµειώσεις σχετικά µε

το είδος του περιεχοµένου και τον αριθµό πρωτοκόλλου.

«Αφού δεν το άγγιξες», λέει εκνευριστικά αργά, «πώς γίνεται

µετά την ανάλυση που έγινε να βρίσκουµε πάνω του τρία δακτυ-

λικά αποτυπώµατα, εκ των οποίων το ένα ανήκει σ’ εσένα µε βε-

βαιότητα που αγγίζει το ενενήντα πέντε τοις εκατό;»

Σηκώνει τη σακούλα και την αφήνει µπροστά µου. Κοιτάζω τοκολιέ και αισθάνοµαι ένα σφίξιµο στο στοµάχι. Με πιάνει ζάλη.

«Αυτό είχε στο χέρι της η Ρεµπέκα;» ρωτάω χωρίς να αφήσω

το κόσµηµα από τα µάτια µου.

«Ναι».

«Καλώς».

Είναι ένα κολιέ που το έχω ξαναδεί, που το έχω αγγίξει. Μια

φορά µάλιστα το κράτησα ανάµεσα στα χείλη µου.

«Αισθάνεσαι καλά;» Ο Μπιρκ χαµογελά. «Σε βλέπω κάπως τα-ραγµένο».

«Όχι... απλώς... ήθελα να δω πώς είναι. Είπες πως βρέθηκαν

τρία δακτυλικά αποτυπώµατα. Ποιων είναι τα άλλα δύο;»

«Απάντησε στην ερώτησή µου».

«Θα σου απαντήσω αν απαντήσεις εσύ στη δική µου».

«∆εν είναι παιχνίδι!»

Ο Μπιρκ σηκώνεται τόσο απότοµα, που η καρέκλα του ξύνει

µε θόρυβο το ψυχρό πάτωµα. Ρίχνει µατιές πότε στη συσκευή µα-γνητοφώνησης και πότε σ’ εµένα και µάλλον εξετάζει την πιθανό-

τητα να την κλείσει ώστε να µην καταγραφεί αυτό που ετοιµάζε-

ται να ξεστοµίσει.

«Η Ανίκα Λιούνµαρκ της Εξπρέσεν», µου εξηγεί, «πληροφορή-

θηκε ότι η έρευνα που διενεργούµε εστιάζεται και σ’ έναν αστυ-

νοµικό. Έναν αστυνοµικό µε κακόφηµο παρελθόν, ας πούµε. Αν

δεν πάψεις το παιχνίδι σου κι αν δε µου πεις µε απόλυτη σαφή-

aoratos100s185.indd 149 11/3/14 2:34:43 PM




νεια τι έκανες, τότε θα επιβεβαιωθεί η πληροφορία και δεν πρό-

κειται ποτέ να επανέλθεις στην ενεργό υπηρεσία. Αλλά ακόµα κι

αν, παρά τις προσδοκίες µας, υπηρετήσεις ξανά στο Σώµα, θα

φροντίσω προσωπικά να σε χώσουν σε µια τρύπα στη µέση του

πουθενά». Κάθεται πάλι στην καρέκλα του. «Τι προτιµάς;»

Παριστάνω πως σκέφτοµαι όσα µου λέει, αλλά στην πραγµατι-

κότητα εξακολουθώ να παρατηρώ το κολιέ. Είναι ένα φτηνό κολιέ

και υπάρχουν χιλιάδες παρόµοια, αλλά τα δικά µου δακτυλικά

αποτυπώµατα δεν µπορεί παρά να βρίσκονται σε ένα µόνο κολιέ.Στο δικό της.

Πρέπει να είναι το κολιέ της. ∆εν µπορώ να το αποκαλύψω αυ-

τό στον Μπιρκ. Αποκλείεται.

«Εντάξει λοιπόν», λέω. «Το άγγιξα. Πρόσεξα πως είχε κάτι στο

χέρι της και ήθελα να δω τι είναι. Το κοίταξα από κοντά και το

ξανάβαλα στο χέρι της».

«∆ε φορούσες γάντια;»

«Έπρεπε να τα βγάλω», του λέω για να σώσω το ψέµα µου.«Έπρεπε να τα βγάλω επειδή ήταν µεγάλα και χοντρά. Ήταν αυ-

τά που είχα βρει στο καλάθι. ∆εν µπορούσα να πιάσω και να ανα-

σηκώσω το χέρι της φορώντας αυτά τα γάντια».

Ο Μπιρκ µε κοιτάζει κατάµατα προσπαθώντας να καταλάβει

αν του λέω την αλήθεια.

«Θα κάνουµε περισσότερες αναλύσεις, Λέο. Αν αραδιάζεις ψέ-

µατα, θα το καταλάβουµε».

«∆ε λέω ψέµατα». Όµως ψεύδοµαι και προσπαθώ να χαµογε-λάσω.

«Καταλαβαίνεις τι σηµαίνει αυτό;»

Έκανα τον Μπιρκ να πιστέψει πως το δακτυλικό µου αποτύ-

πωµα στο κολιέ είναι πρόσφατο, εποµένως καθίσταµαι ύποπτος

τέλεσης εγκλήµατος. Θα µπορούσα κάλλιστα να είχα µπει στη

Στέγη Τσάπµαν, να είχα πυροβολήσει τη Ρεµπέκα στον κρόταφο

και να είχα βγει από το παράθυρο.

aoratos100s185.indd 150 11/3/14 2:34:44 PM




«Σε ποιους ανήκουν τα άλλα δύο αποτυπώµατα;»

«Να µη σε νοιάζει».

«Σε παρακαλώ να µου πεις. Ο φόνος έγινε στην πολυκατοικία

όπου µένω».

«Ακριβώς. Κι αυτός είναι ο λόγος που καθόµαστε εδώ τώρα».

«Όχι. Είµαστε εδώ γιατί κάποιος πυροβόλησε και σκότωσε µια

γυναίκα. Μένω στην πολυκατοικία αυτή και ίσως θα µπορούσα

να βοηθήσω. ∆εν την πυροβόλησα εγώ. Πρώτα απ’ όλα, δεν είχα

λόγο να το κάνω. Κι έπειτα, ακόµα κι αν είχα κίνητρο, δε θα ήµουν τόσο ηλίθιος ώστε να την πυροβολήσω µέσα στην πολυκατοικία

όπου µένω».

Ο Μπιρκ µε κοιτάζει επίµονα τόση ώρα, που αρχίζω σιγά σι-

γά να πιστεύω ότι τον έχω πείσει. Κλείνει τη συσκευή, τη βάζει

στην τσέπη του παντελονιού του και µε ξανακοιτάζει. Είναι αξιο-

σηµείωτο πόσο πολύ έχει αλλάξει η έκφρασή του. Με εκπλήσσει

η συµπόνια που µου δείχνει. ∆εν είναι κάτι που θα περίµενα από

τον Γκάµπριελ Μπιρκ.«Ένα από τα αποτυπώµατα ήταν δικό της. ∆εν έχουµε βρει σε

ποιον ανήκει το τρίτο. Τα δικά σου αποτυπώµατα και του αγνώ-

στου είναι ελλιπή και δυσδιάκριτα».

«∆εν είχε µαζί της προσωπικά αντικείµενα – τουλάχιστον εγώ

δεν είδα», λέω.

«Τα βρήκαµε σήµερα το πρωί. Θέλω να πω... τα βρήκε ένας

σκύλος. Τον πήγε ο ιδιοκτήτης του για πρωινή βόλτα στην Κούν-

σχολµ. Βρέθηκαν µέσα σ’ ένα θάµνο στο πάρκο Κρόνοµπεργ. Όλα της τα πράγµατα ήταν εκεί, εκτός από το κινητό της, τα λε-

φτά της και τα ναρκωτικά της – αν βέβαια είχε ναρκωτικά».

«Τη λήστεψαν», είπα. «Την ίδια νύχτα που δολοφονήθηκε».

«Ίσως». Ο Μπιρκ σηκώνει τους ώµους του. «Κανείς δεν είδε

τίποτα».

«Τη ληστεύουν λοιπόν... και µετά πηγαίνει να κοιµηθεί στη

Στέγη Τσάπµαν;»

aoratos100s185.indd 151 11/3/14 2:34:44 PM




«Τι θα έκανες εσύ στη θέση της αν ήσουν άστεγος και χωρίς

υπάρχοντα; Άσε που ίσως να ήταν τόσο φτιαγµένη, ώστε δε θα

θυµόταν ούτε το όνοµά της. Θα της ήταν σχεδόν ακατόρθωτο να

πάει στην αστυνοµία. Άνθρωποι που έχουν βρεθεί σε παρόµοια

κατάσταση έχουν κάνει πολύ πιο παράξενα πράγµατα απ’ το να

πάνε για ύπνο. Το ερώτηµα είναι αν την ακολούθησε κάποιος σω-

µατέµπορος ή πελάτης της. Αλλά µέχρι στιγµής δεν υπάρχουν

στοιχεία που να το αποδεικνύουν. Όσο για σένα», προσθέτει, «θα

σου πω κάτι µόνο και µόνο επειδή σε πιστεύω. Αν κάποιος µε ρω- τήσει, θα του πω ότι είσαι ακόµα ο βασικός µου ύποπτος».

Αναρωτιέµαι αν πράγµατι µε πιστεύει. Ίσως να µε πιστεύει

αλλά να υποψιάζεται ότι ξέρω πολύ περισσότερα από όσα απο-

καλύπτω. Έτσι διαισθάνοµαι. Οι αστυνοµικοί, και ιδιαίτερα όσοι

είναι σαν τον Γκάµπριελ Μπιρκ, έχουν την πονηριά στο αίµα τους.

Έχουν εκπαιδευτεί να παίζουν µε τους ανθρώπους, να χρησιµο-

ποιούν µικρά τεχνάσµατα που να σε κάνουν να νοµίζεις ότι θέ-

λουν το καλό σου. Ο Μπιρκ µπορεί να µου µίλησε έτσι ελπίζονταςνα του αποκαλύψω περισσότερα πράγµατα.

Αλλά ίσως και να µε πιστεύει. ∆εν ξέρω.

«Εντάξει», του λέω µε τα µάτια χαµηλωµένα στο τραπέζι.

Συνεχίζει να µε παρατηρεί κι εγώ συνεχίζω να αποφεύγω το

βλέµµα του. Πέφτει τόσο βαθιά σιωπή, που ακούω µέχρι και τους

χτύπους της καρδιάς µου.

«Ωραία», λέει ο Μπιρκ άχρωµα. «Φύγε».

Στέκοµαι στην οδό Κούνσχολµ κάτω από το συννεφιασµένο ου-

ρανό. Ανασαίνω βαθιά. Ζαλίζοµαι και µε πιάνει δύσπνοια. Έχει

περάσει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που σκέφτηκα την

Τζούλια Γκρίµπεργ. Μόνο κάποιες λίγες νύχτες την έβλεπα µπρο-

στά µου σαν οπτασία.

Το κολιέ της Τζούλια βρέθηκε στο χέρι της Ρεµπέκα Σάλοµον.

aoratos100s185.indd 152 11/3/14 2:34:44 PM




Είναι αδύνατον να γνωριζόντουσαν. Το κολιέ τοποθετήθηκε εκεί

από τον άνθρωπο που σκότωσε τη Ρεµπέκα.

Μόλις το κινητό µου δονείται, µου καρφώνεται η ιδέα πως κά-

ποιος µε παρακολουθεί.

∆ε θα µαντέψεις; γράφει ο άγνωστος αποστολέας.

Τι να µαντέψω; απαντώ και κοιτάζω πίσω µου µήπως τυχόν δια-

κρίνω κάποιον που να ξεχωρίζει µέσα στο πλήθος. Μάντεψε ποιος είµαι, απαντά.

Εσύ τη σκότωσες;

Όχι.

Ξέρεις ποιος το έκανε;

Ίσως.

Ποιος ήταν;

Σε βλέπω, Λέο.

aoratos100s185.indd 153 11/3/14 2:34:44 PM



XII

Α ΝΑΒΩ ΤΣΙΓΑΡΟ. Στέκοµαι κοντά σε µια είσοδο του µετρό και γρά-

φω ένα µήνυµα στο κινητό.

Τι κάνω αυτή τη στιγµή;

Από µπροστά µου περνούν άνθρωποι και αυτοκίνητα. Το κι-

νητό µου δονείται ξανά.

Στέκεσαι στο δρόµο και καπνίζεις.

Μπορεί να είναι οποιοσδήποτε. Τα παράθυρα των διαµερισµά-

των στις προσόψεις των πολυκατοικιών είναι σκοτεινά. Μου είναιαδύνατον να διακρίνω κάποιον πίσω από τα τζάµια. Είµαι περικυ-

κλωµένος από τη µυρωδιά των καυσαερίων και των αναθυµιά σεων.

Η ατµόσφαιρα είναι βαριά, όπως συµβαίνει συνήθως λίγο πριν ξε-

σπάσει καταρρακτώδης βροχή. Κοιτάζω το µήνυµα και συνειδητο-

ποιώ ότι φοβάµαι για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό.

Ποιος τη σκότωσε; γράφω και κοιτάζω επίµονα το κινητό µου πε-

ριµένοντας την απάντηση.

Κρατώ την ανάσα µου. Τίποτα δε συµβαίνει. Κανένα µήνυµα.Βγάζω το χαρτί µε τον αριθµό τηλεφώνου που µου έγραψε ο

Λέβιν λέγοντάς µου πως θα µπορούσα να καλέσω εκεί αν έφτανα

σε αδιέξοδο. Παρατηρώ τους περαστικούς προσπαθώντας να κα-

ταλάβω ποιος θα µπορούσε να είναι ο άγνωστος αποστολέας των

µηνυµάτων, αν είναι άντρας ή γυναίκα, αν θέλει το κακό µου. Σκέ-

φτοµαι πως ίσως επιτεθεί εναντίον µου κρατώντας µαχαίρι. Πρέ-

πει να καθίσω κάπου. Να πιω κάτι δυνατό, ολοµόναχος.

aoratos100s185.indd 154 11/3/14 2:34:44 PM




Καλώ τον αριθµό τηλεφώνου του σηµειώµατος του Λέβιν και

αναρωτιέµαι σε ποιον να ανήκει. Ο Λέβιν µού έχει πει µόνο ότι

είναι κάποιου τον οποίο γνωρίζει πολύ καλά. Στρέφοµαι να κοι-

τάξω το ογκώδες µέγαρο της οδού Κούνσχολµ όπου στεγάζεται η

Γενική Αστυνοµική ∆ιεύθυνση µε τις διάφορες αστυνοµικές υπη-

ρεσίες της Στοκχόλµης. Βάζω στο στόµα µου ένα ηρεµιστικό χά-

πι και κάνω µια απότοµη κίνηση µε το κεφάλι µου για να το κα-

ταπιώ. Το χάπι εξαφανίζεται στα σωθικά µου. Ο αριθµός µάλλον

θα ανήκει σε άνθρωπο της αστυνοµίας. Βλέπω δυο νεαρούς στοπεζοδρόµιο. Ο ένας είναι µελαχρινός µε φουντωτά µαλλιά, ο άλ-

λος έχει κατάλευκο πρόσωπο και µια έκφραση σαν να ντρέπεται.

Ο µελαχρινός νεαρός παίζει κιθάρα, ενώ ο άλλος, µε το βλέµµα

στραµµένο προς το δρόµο, τραγουδά We found love in a hopeless

place, we found love in a hopeless place ξανά και ξανά µε κρυστάλλι-

νη φωνή. Οι διαβάτες περνούν χωρίς να σταµατούν.

Μια γυναίκα απαντά από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής

γραµµής.«Άλις».

«Γεια σας. Ποια είστε;»

«Εσείς ποιος είστε;»

«Ο Λέο Γιούνκερ. Μου έδωσε τον αριθµό σας ο Τσαρλς Λέβιν».

«Μου έχει αναφέρει το όνοµά σας».

«Βρίσκεστε στην Αστυνοµική ∆ιεύθυνση;»

«Ναι».

«Είναι ασφαλής η τηλεφωνική γραµµή;»«Είναι ασφαλής».

Η Άλις είναι τυπική και αδιάφορη, σαν να ασχολείται ταυτό-

χρονα µε κάτι άλλο στο οποίο έχει προσηλώσει την προσοχή

της.

«Ποια είστε;»

«Η Άλις. ∆ουλεύω για τον Τσαρλς».

«Είστε η γραµµατέας του;»

aoratos100s185.indd 155 11/3/14 2:34:44 PM




«Ακριβώς».

«Χρειάζοµαι τη βοήθειά σας».

«Πείτε µου».

«Τζον Γκρίµπεργ. Θέλω να εντοπίσω κάποιον που ονοµάζεται

Τζον Γκρίµπεργ. ∆εν έχω ιδέα πού βρίσκεται. ∆εν ξέρω καν αν

ζει».

«Εντάξει», λέει µε κάποιο δισταγµό.

«Έχουν περάσει πάνω από δεκαπέντε χρόνια από την τελευ-

ταία φορά που τον συνάντησα», της λέω επειδή αισθάνοµαι τηνανάγκη να δώσω µια εξήγηση.

«Πότε γεννήθηκε;»

«Το 1979. Αλλά για να είµαστε σίγουροι, κοιτάξτε και το 1978».

«∆ύο ηµεροµηνίες γέννησης;» ρωτά έκπληκτη.

«∆εν ξέρω. Ίσως αυτή του 1978 να είναι ψευδής».

«Γεννήθηκε στη Στοκχόλµη;»

«Στη µητροπολιτική περιφέρεια Στοκχόλµης, στο Σάλεµ».

Ακούγονται ήχοι πληκτρολόγησης. Κατεβαίνω στο µετρό από τις κυλιόµενες σκάλες έχοντας στο νου µου πως ίσως κάποιος µε

ακολουθεί.

«Έχω έναν Τζον Γκρίµπεργ που γεννήθηκε το 1979. Αρχική

εγγραφή στο δηµοτολόγιο του Σάλεµ», λέει η Άλις. «Έχει βεβαρη-

µένο ποινικό µητρώο, µε πρώτη καταγραφή το 1997. Η µητέρα

του γεννήθηκε το 1956 και πέθανε το 1999. Ο πατέρας του γεννή-

θηκε το 1954 και πέθανε πριν από τρεις βδοµάδες».

«Τόσο πρόσφατα;»«Αυτά είναι τα στοιχεία που µου δίνει το κοµπιούτερ».

«Υπάρχει διεύθυνση; Εννοώ του Τζον».

«Όχι. Α, περιµένετε». Έχω την εντύπωση πως έχει σαστίσει,

κάτι σπάνιο, υποθέτω, για εκείνη αν κρίνω από το ξαφνικό της εν-

διαφέρον. «Έχω µια διεύθυνσή του στη συνοικία Χαγκσέτρα κα-

ταγεγραµµένη πριν από δέκα χρόνια στα πλαίσια της απογραφής

του πληθυσµού».

aoratos100s185.indd 156 11/3/14 2:34:44 PM




Μου λέει τη διεύθυνση και προσπαθώ να την αποµνηµονεύ-

σω.

«Έχει πεθάνει;»

«Όχι. Αλλά ούτε στο εξωτερικό βρίσκεται, κρίνοντας από τα

στοιχεία που έχω µπροστά µου. Τον βρίσκω όµως στον κατάλο-

γο... ανυπάρκτων».

«Στον κατάλογο ανυπάρκτων;»

«∆εν είµαι σε θέση να δω περισσότερες λεπτοµέρειες. Εκεί

τον έχει καταχωρίσει η εφορία. Μπορώ να επικοινωνήσω µε τηνεφορία και να ζητήσω λεπτοµερέστερα στοιχεία, αλλά θα χρεια-

στούν λίγες ώρες ακόµα κι αν δώσουν προτεραιότητα στο αίτη-

µά µου».

Ο κατάλογος ανυπάρκτων. Εκεί καταγράφονται τα ονόµατα

των ανθρώπων µε τους οποίους οι δηµόσιες υπηρεσίες της Σουη-

δίας έχουν αποτύχει να επικοινωνήσουν. Είναι άνθρωποι µε σκο-

τεινό παρελθόν, αλλά και εκείνοι που απλώς δε θέλουν να τους

βρίσκει ο οποιοσδήποτε. Στον κατάλογο ανυπάρκτων καταγρά-φονται και τα παλαιά στοιχεία των πολιτών στους οποίους για λό-

γους προστασίας έχουν δοθεί νέα στοιχεία ταυτότητας. Καταγρά-

φονται όµως και τα ονόµατα των πολιτών των οποίων η διεύθυν-

ση κατοικίας παραµένει άγνωστη για δύο ή περισσότερα έτη. Τα

στοιχεία διατηρούνται στον κατάλογο ακόµα κι αν θεωρηθεί πως

τα άτοµα έχουν φτάσει σε απίστευτα µεγάλη ηλικία. Το όνοµα δια-

γράφεται µόνο αν ο πολίτης δηλωθεί επίσηµα νεκρός, αν προκύ-

ψει πως έχει εγκαταλείψει τη Σουηδία, αν θέλει να ανακτήσει τηναρχική του ταυτότητα ή αν γίνει γνωστή η διεύθυνσή του. Για τις

τρεις τελευταίες περιπτώσεις δεν απαιτείται ιδιαίτερη προσπά-

θεια. Αρκεί να πληρώσει µε πιστωτική κάρτα, να διέλθει από κά-

ποιο τελωνείο ή να εκδηλώσει ενδιαφέρον για ένα διαµέρισµα µέ-

σω ενός µεσιτικού γραφείου. Ο Τζον Γκρίµπεργ δεν έχει κάνει τί-

ποτα από όλα αυτά και γι’ αυτό βρίσκεται στον κατάλογο ανυπάρ-

κτων. Σαν να άνοιξε η γη και να τον κατάπιε.

aoratos100s185.indd 157 11/3/14 2:34:44 PM




«Θεωρώ δεδοµένο πως πρόκειται για κάτι σηµαντικό», λέει η

Άλις τη στιγµή που πατάω το πόδι µου στην αποβάθρα και βλέ-

πω το γαλάζιο τρένο να βγαίνει θορυβωδώς από τη σκοτεινή σή-

ραγγα.

«Ναι», λέω. «Είναι σηµαντικό. Έχει σχέση µε την αδελφή του

Τζον».

«Την Τζούλια», λέει η Άλις, προφανώς διαβάζοντας τα στοι-

χεία στην οθόνη της. «Τζούλια Γκρίµπεργ;»

«Ναι».«Πέθανε τον Αύγουστο του 1997».

Ξεροκαταπίνω. Τα µάτια µου τρεµοπαίζουν και βλέπω µπρο-

στά µου το κολιέ.

«Ακριβώς».

Ο ήλιος λάµπει πάνω από τη Χαγκσέτρα. Στην πλατεία τα πιτσι-

ρίκια κλοτσάνε µια µπάλα. Είναι ηλιοκαµένα και µιλούν µια γλώσ-σα την οποία δεν καταλαβαίνω. ∆ίπλα στην πλατεία βρίσκεται η

τελευταία καταγεγραµµένη από το κράτος διεύθυνση του Γκριµ.

Οι φωτεινές πολυκατοικίες µε τα µικρά παράθυρα θυµίζουν το Σά-

λεµ. Η εξώπορτα είναι ανοιχτή. Ανεβαίνω από τις σκάλες στο δεύ-

τερο όροφο και χτυπώ το κουδούνι της πρώτης πόρτας που βλέ-

πω. ∆εν ανοίγει κανείς. Οι άλλες δύο πόρτες ανοίγουν και συστή-

νοµαι ως φίλος του Τζον Γκρίµπεργ. Κανείς δεν τον έχει ακουστά.

Τα δικά τους διαµερίσµατα τα πήραν µέσω ενός γραφείου στέγα-σης. Σε ποιο από τα τρία έµενε άραγε; Αισθάνοµαι έντονα την ανά-

γκη να τους ρωτήσω αν µου επιτρέπουν να µπω στο σπίτι τους και

να ρίξω µια µατιά, να δω πώς ζούσε. Εγκαταλείπω την ιδέα, αφού

δε θα µου πρόσφερε τίποτα. Τους ευχαριστώ και φεύγω.

Τηλεφωνώ στον Φελίξ, αλλά δεν απαντά. Περνώ το υπόλοιπο

απόγευµα προσπαθώντας να βρω τα ίχνη του Τζον Γκρίµπεργ

µέσω των επαφών που χρησιµοποιώ συνήθως, αλλά δεν προκύ-

aoratos100s185.indd 158 11/3/14 2:34:44 PM




πτει τίποτα αξιόλογο. Στην εφορία της Σέντερµαλµ χρησιµοποιώ

ένα κοµπιούτερ για να συµβουλευτώ τα δηµόσια αρχεία τους. Τί-

ποτα. Λες κι ο Γκριµ διέγραψε την ύπαρξή του πριν από δέκα

χρόνια.

Αρχίζω να αµφιβάλλω για τον ίδιο µου τον εαυτό. Είναι ελάχι-

στοι οι άνθρωποι που γνωρίζουν καλύτερα από µένα πόσο ακρι-

βά µπορεί να την πληρώσει κάποιος που αποκρύπτει πληροφο-

ρίες απαραίτητες για µια αστυνοµική έρευνα. Είναι αργά το βρά-

δυ, βρίσκοµαι στο διαµέρισµά µου και ετοιµάζοµαι να τηλεφω-νήσω στον Γκάµπριελ Μπιρκ και να του µιλήσω για όλα αυτά, αλ-

λά εκείνη τη στιγµή χτυπά το κινητό µου. Είναι η Σαµ.

Οι ταινίες αποκλεισµού που έχει τοποθετήσει η αστυνοµία πα-

ραµένουν στην οδό Τσάπµαν. Τις κοιτάζω που πλαταγίζουν και

παρατηρώ τους περαστικούς, που όπως πάντα σταµατούν και

προσπαθούν να αποκτήσουν µια εικόνα του συµβάντος. Κατά µή-

κος του δρόµου βρίσκονται σταθµευµένα αυτοκίνητα. Νοµίζω

πως κάποιος κάθεται µέσα σε ένα από αυτά.«Ναι;»

«Η Σαµ είµαι».

«Γεια σου, Σαµ».

«Μήπως... ενοχλώ;»

«Όχι, δεν ενοχλείς».

«Σκέφτηκα να... σου πω κάτι».

«Ναι;» λέω πιέζοντας το κινητό στο αφτί µου. «Σ’ ευχαριστώ

που µου αφιέρωσες λίγο χρόνο».«Σήµερα, λίγη ώρα αφότου έφυγες, ήρθε στο στούντιο ένας πε-

λάτης. Νοµίζω πως τον ξέρεις. Τον λένε Βίγκο».

Ξέρω ποιος είναι. Κάνει το βαποράκι για τον Φελίξ. Είναι ένας

από αυτούς που συνάντησα σήµερα όταν έφυγα από τη Χαγκσέ-

τρα. Μου είπε πως άκουσε ότι κάποιος λήστεψε µια πόρνη κοντά

στο πάρκο Κρόνοµπεργ και ότι η Ρεµπέκα δολοφονήθηκε, αλλά

δεν ήξερε πως επρόκειτο για το ίδιο πρόσωπο.

aoratos100s185.indd 159 11/3/14 2:34:44 PM




«Τον συνάντησα σήµερα», λέω στη Σαµ. «Χωρίς αποτέλεσµα».

«Μου το είπε πως τον είδες. Ήξερε για µας και... µου είπε πως

τον ρώτησες για κάποιον Γκριµ».

«Για τον Τζον Γκρίµπεργ», της λέω και νιώθω να παγώνω. «Τον

ρώτησα πράγµατι».

«∆ε µου ανέφερες το όνοµά του όταν ειδωθήκαµε. ∆ε µου εί-

πες πως αυτός ήταν ο άνθρωπος που αναζητούσες».

Από τον τόνο της φωνής της αντιλαµβάνοµαι πως νιώθει πλη-

γωµένη.«∆εν ήταν της στιγµής», της λέω προσπαθώντας να δικαιολο-

γηθώ. «Προέκυψε αργότερα».

«∆εν ξέρω ποιος είναι ο Τζον Γκρίµπεργ, αλλά γνωρίζω το όνο-

µα Γκριµ».

Κάτω στο δρόµο ακούγεται ένας κινητήρας που µπαίνει µπρος.

Πηγαίνω να κοιτάξω από το παράθυρο. Βλέπω το λευκό φως της

οθόνης ενός κινητού τηλεφώνου στο εσωτερικό ενός αυτοκινήτου

και µια ακαθόριστη ανθρώπινη φιγούρα.«Πού βρίσκεσαι τώρα;» ρωτάω τη Σαµ.

«Γιατί;»

«Πρέπει να βρεθούµε».

«Λέο, δε νοµίζω πως είναι καλή ιδέα. ∆εν µπορούµε να...»

«∆εν είναι γι’ αυτό που νοµίζεις».

«Τότε για ποιο λόγο να βρεθούµε;»

Παίρνω µια βαθιά ανάσα. Ποιος να βρίσκεται άραγε µέσα στο

αυτοκίνητο εκεί έξω; Ίσως γίνοµαι παρανοϊκός. Λέω στη Σαµ:«Πιστεύω πως το τηλέφωνό µου παρακολουθείται».

aoratos100s185.indd 160 11/3/14 2:34:44 PM



XIII

ΒΡΑ∆Υ. ΒΑ∆ΙΖΩ ΣΤΟΥΣ ∆ΡΟΜΟΥΣ της Κούνσχολµ πηγαίνοντας προς

το «Bar». Χάλια µέρος για να συναντηθώ µε τη Σαµ, αλλά είναι

το πιο ουδέτερο που µπορώ να σκεφτώ. Καθώς βαδίζω κοιτάζω

συνέχεια ολόγυρα για να δω αν µε παρακολουθούν και γυροφέρ-

νω στην περιοχή. Είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθώ οτιδήποτε.

Η συνοικία είναι γεµάτη από µυστηριώδη δροµάκια και στενά.

Υπάρχουν σ’ αυτή γωνιές που µε κάνουν να πιστεύω πως αν τρυ-

πώσω µέσα τους δε θα ξαναβγώ ποτέ. Μακριά από τους ηλεκτρι-κούς στύλους και τις φωτεινές επιγραφές περιµένει ένα πυκνό

σκοτάδι που νοµίζεις ότι υλοποιείται κι ότι το αισθάνεσαι στη

γλώσσα σου όποτε ανοίγεις το στόµα σου.

Το αυτοκίνητο που ήταν σταθµευµένο έξω από την πολυκα-

τοικία µου έφυγε και δεν το ξανάδα από τη στιγµή που άρχισα να

περπατώ. Το κινητό µου είναι µουγκό. Η Ρεµπέκα Σάλοµον είναι

νεκρή κι είχε στο χέρι της το κολιέ της Τζούλια, µε το δακτυλικό

µου αποτύπωµα πάνω του. Κάποιος το έβαλε εκεί. Πρέπει να βρω τον Γκριµ. Έχουµε να συναντηθούµε πάνω από δεκαπέντε χρό-

νια. Σχεδόν όσο η µισή µου ζωή. Σχεδόν όσο η µισή του ζωή. Αλ-

λά ίσως µπορεί να απαντήσει στο ερώτηµά µου. Ίσως υπάρχουν

µάρτυρες και πιθανόν να δώσουν στον Μπιρκ να καταλάβει πως

δεν ήµουν εγώ ο δολοφόνος, πως δεν έχω καµία σχέση µε το θά-

νατο της Ρεµπέκα. Το πρόβληµα µε τους µάρτυρες είναι η ανα-

ξιοπιστία τους. Προσφέρουν µόνο ενδείξεις, τα νήµατα που οδη-

aoratos100s185.indd 161 11/3/14 2:34:44 PM




γούν µε έµµεσο τρόπο στο συµβάν. ∆εν υπάρχει αστυνοµικός που

να δείχνει εµπιστοσύνη σε άνθρωπο, κι αν όλες οι ενδείξεις οδη-

γούν σ’ εµένα, την έχω άσχηµα.

Ο Γκριµ έχασε τη µητέρα του πολύ νέος. ∆εν το ήξερα. Τι να

συνέβη άραγε; Ίσως αυτοκτόνησε. Ο πατέρας του... Προσπαθώ

να θυµηθώ τι είπε η Άλις. Τρεις βδοµάδες, έτσι µου είπε. Ο πα-

τέρας του πέθανε πριν από τρεις βδοµάδες. Όποιος κι αν έχει γί-

νει σήµερα ο Γκριµ, όπου κι αν βρίσκεται, έχει χάσει και τους δύο

γονείς του.Φέρνω στο νου µου τη Ρεµπέκα Σάλοµον. Ποια όνειρα έκανε

για τον εαυτό της όταν ήταν παιδί; Έφυγε από τη ζωή χωρίς να

καταλάβει πώς και γιατί. Ίσως το µέλλον της να διαγραφόταν ήδη

ζοφερό από τα µικρά της χρόνια. Το µέλλον είναι σπάνια λαµπρό

για τις τοξικοµανείς γυναίκες που εκδίδονται. Ίσως είναι καλύτε-

ρα που εγκατέλειψε έτσι απότοµα τη ζωή, όµως µια τέτοια σκέ-

ψη δεν παύει να είναι αποκρουστική.

Η Άννα είναι όρθια στη γωνία της µπάρας και κρατάει ένα µαύ-

ρο µπουκάλι Jim Beam. Γεµίζει ένα ποτήρι. Μόλις µπαίνω µε κοι-

τάζει χαµογελώντας. Πίνει µια γουλιά ουίσκι.

«Νόµιζα πως θα τηλεφωνούσες», λέει.

«∆εν έχω το...» Ενώ προχωρώ προς την µπάρα, ακούγεται ο

ήχος των βηµάτων µου. «Μόνη σου είσαι;»

«Έχουµε δέκα πελάτες όλους κι όλους και κάθονται εδώ µίαώρα τη βδοµάδα ο καθένας». Αδειάζει το ποτήρι της µονορούφι.

«Είµαι σχεδόν πάντα µόνη εδώ».

«Εγώ έρχοµαι πιο συχνά».

«Εσύ δεν υπολογίζεσαι». Σπρώχνει το ποτήρι της στην άκρη.

«Τι θα πάρεις;»

«Τίποτα. Έναν καφέ».

Τη βλέπω που εκπλήσσεται. Τα ξανθά µαλλιά της είναι άτσα-

aoratos100s185.indd 162 11/3/14 2:34:44 PM




λα πιασµένα κότσο και στο πρόσωπό της πέφτουν τσουλούφια που

φτάνουν µέχρι το λαιµό και τους ώµους της. Το πουκάµισό της

είναι πολύ ανοιχτό στο µπούστο. Μοιάζει κάπως της Σαµ.

«Σε λίγο θα έρθει µια γυναίκα», της λέω. «Πιστεύω πως η σχέ-

ση µου µαζί της έχει λήξει».

«Καταλαβαίνω», λέει η Άννα. Γυρνάει από την άλλη µεριά για

να ετοιµάσει την παλιά καφετιέρα που διαθέτει το µαγαζί. «Αν

πρέπει να συναντηθείς µε µια γυναίκα που νοµίζει πως έχεις κό-

ψει το ποτό, το βρίσκεις έξυπνο να δώσεις ραντεβού σε µπαρ;»«Υπάρχει κάποιο πρόβληµα;» ρωτάω διστακτικά.

«Όχι. Όλα είναι µια χαρά».

«∆εν ξέρω άλλο µέρος που να...» αρχίζω να λέω, αλλά αγνοώ

πώς ακριβώς να συνεχίσω.

«Μέρος που να... κάνεις τι;» ρωτάει εκείνη έχοντάς µου γυρι-

σµένη την πλάτη. Βάζει σε λειτουργία την καφετιέρα, που αρχί-

ζει σιγά σιγά να βουίζει.

«Μέρος όπου να είναι κανείς ασφαλής».«Σε άλλο µέρος δεν είσαι ασφαλής;»

«∆ε νοµίζω».

«Είσαι παρανοϊκός».

«Το ξέρω». Αντιλαµβάνοµαι πως αγγίζω το κινητό µου και τρα-

βάω αµέσως το χέρι µου.

«Πώς είναι δυνατόν να πιστεύεις πως εδώ είσαι ασφαλής;»

Η καφετιέρα έχει πια αρκετό καφέ για να γεµίσει µια κούπα

κι έτσι η Άννα γυρνά προς το µέρος µου για να µε σερβίρει. Η έκ-φρασή της είναι ανεξιχνίαστη. Νόµιζα πως θα πληγωνόταν, αλλά

µου φαίνεται µάλλον φοβισµένη.

«Έτσι πιστεύω».

«Πώς τη λένε;»

«Ποια;»

«Τη γυναίκα που θα έρθει εδώ».

«Σαµ».

aoratos100s185.indd 163 11/3/14 2:34:44 PM




«Σαµ;»

«Ναι». ∆ιστάζω να συνεχίσω. «Ήµασταν µαζί κάποτε».

«Τι συνέβη;»

«Ένα δυστύχηµα».

Η Άννα πάει στην άκρη της µπάρας, βάζει να πιει και επιστρέ-

φει. Αντιλαµβάνεται πως έχω καρφώσει τα µάτια µου στο ποτήρι

της και αισθάνεται αµήχανα.

«Θα µπορούσα να µην πιω τίποτα αν νιώθεις άσχηµα».

Νεύω αρνητικά.«Πιες».

Ανοίγει η πόρτα και µπαίνει η Σαµ και µαζί της ο ήχος της

βροχής. Το σακάκι της στάζει. Τα µαλλιά της έχουν κολλήσει στο

µέτωπο και στα µάγουλά της και µοιάζουν µε βρεγµένα άχυρα.

Πλησιάζει στην µπάρα και βγάζει το σακάκι της. Βλέπει πως κρα-

τώ στο χέρι µου µια κούπα µε καφέ και µάλλον προσπαθεί να κα-

ταλάβει τι σηµαίνει αυτό. Παραγγέλνει µπίρα.

«Σε ξέρω», της λέει η Άννα. «Κάνεις τατουάζ».«Ναι».

Η Άννα σερβίρει µπίρα στη Σαµ. Η Σαµ ρίχνει µια µατιά στο

κινητό της και µετά κοιτάζει ολόγυρα.

«Πολύ ενδιαφέρον µέρος για συνάντηση».

«Έχει κάτι το ιδιαίτερο ο χώρος», λέω. Κρυφοκοιτάζω την Άν-

να µε νόηµα. Κάνει λίγα βήµατα πίσω κι αρχίζει να µετρά τα χρή-

µατα που υπάρχουν στο ταµείο σε µια προσπάθεια να είναι δια-

κριτική. Το ταµείο είναι άδειο αν εξαιρέσεις δυο τρία χαρτονο-µίσµατα και ελάχιστα κέρµατα. «Τζον Γκρίµπεργ», λέω στη Σαµ

κοιτάζοντάς την. Και όπως πάντα, έτσι και τώρα που µε κοιτάζει

νιώθω πως οτιδήποτε άλλο γύρω µου είναι θολό και σκοτεινό. ∆ε

βλέπω παρά µόνο τη Σαµ.

«Ναι». Πίνει λίγη µπίρα και µια µικρή λωρίδα αφρού απλώ-

νεται στο πάνω χείλι της. Σκουπίζει τα χείλη της µε το χέρι της.

«Τουλάχιστον... νοµίζω πως ήταν αυτός».

aoratos100s185.indd 164 11/3/14 2:34:44 PM




«Νοµίζεις;»

«Πάνε πολλά χρόνια. Ήταν την εποχή που... ήµασταν µαζί

εµείς οι δύο. Τότε δε σου είχα αναφέρει τίποτα».


«Γιατί αυτά τα πράγµατα δεν τα λες σε αστυνοµικό».

Νιώθω ένα σφίξιµο στο στοµάχι παρόλο που περίµενα να µου

απαντήσει κάτι τέτοιο.

«Ήµουν ο σύντροφός σου».

«Τέλος πάντων», συνεχίζει η Σαµ. «Ήταν φθινόπωρο, αν θυ-µάµαι καλά. Μου τηλεφώνησε κάποιος ένα βράδυ τη στιγµή που

ετοιµαζόµουν να κλείσω. ∆εν ήθελε να µου πει ποιος είναι. ∆ε δέ-

χοµαι πελάτη που δε µου λέει το όνοµά του, το ξέρεις αυτό. Άσε

που ήταν και πολύ αργά. Αλλά ο άνθρωπος αυτός µου πρόσφερε

πολλά χρήµατα. Θα µου έδινε τα µισά πριν αρχίσω τη δουλειά,

αµέσως µόλις θα ερχόταν στο στούντιο, και τα άλλα µισά µετά».

«Πόσα ήταν;»

«Πενήντα χιλιάδες».«Θεέ µου!»

«Το ξέρω». Η Σαµ πίνει µια γουλιά µπίρα. «Τον ρώτησα τι

έπρεπε να κάνω και το µόνο που µου είπε ήταν πως ήθελε να

αφαιρέσει ένα τατουάζ. Ουσιαστικά µια τέτοια επέµβαση είναι

ιατρικής φύσεως και γι’ αυτό το λόγο τού συνέστησα να πάει σε

δερµατολογική κλινική. Αρνήθηκε. Είχε ακούσει πως είχα κάνει

παρόµοιες επεµβάσεις, κάτι που ήταν αλήθεια, όµως πριν αλλά-

ξουν οι κανονισµοί. Επέµενα και του είπα πως αν έκανα εγώ τηνεπέµβαση θα ήταν πιο επώδυνη και λιγότερο ασφαλής απ’ όσο αν

πήγαινε σε εξειδικευµένη κλινική. Ισχυρίστηκε πως δεν είχε εναλ-

λακτική λύση και µάλιστα νοµίζω πως γέλασε ακούγοντας τα πε-

ρί κλινικής. Με παρακάλεσε να τον περιµένω κι έκλεισε το τηλέ-

φωνο. Μία ώρα αργότερα είδα κάποιον να στέκεται έξω απ’ την

πόρτα του στούντιο. Ήταν ένας κατάξανθος άντρας. Μου πέρα-

σε από το νου πως µάλλον έβαφε τα µαλλιά του, γιατί τα φρύδια

aoratos100s185.indd 165 11/3/14 2:34:44 PM




µπορείς να τα πας και σε τράπεζα”. ∆εν είχα δει ποτέ στη ζωή µου

τόσα µετρητά µαζεµένα, και µάλιστα σε δέσµη, κι έτσι απλώς κού-

νησα το κεφάλι µου και τα έβαλα στο ταµείο. “Έχω ακούσει πως

είσαι καλή στη δουλειά σου”, µου είπε. “Ο σύµβουλός µου έπαθε

κάτι δυσάρεστο και δυστυχώς χρειάζοµαι νέο σύµβουλο”. Αν

υπάρχει κάτι που ξέρω πολύ καλά να κάνω, αυτό είναι η δουλειά

µου. Του είπα: “Ναι, είµαι καλή, αλλά για να φτιάχνω τατουάζ,

όχι για να τα αφαιρώ”. Έγειρε προς το µέρος µου και –ξέρω πως

θα σου φανεί άρρωστο– µε µύρισε». Η Σαµ κοκκινίζει. «Ένιωσααπέχθεια. ∆εν ξέρω τι αποκόµισε ο ίδιος απ’ αυτό που έκανε, αλ-

λά πάντως κοίταξε τον Ντεγιάν, του έκανε νόηµα και είπε να ξε-

κινήσουµε. Ο Ντεγιάν κάθισε στην καρέκλα και µου έδειξε το τα-

τουάζ: ένας µαύρος δικέφαλος αετός, σε µέγεθος γροθιάς, στο ση-

µείο της καρδιάς. Είναι γνωστό σύµβολο, αλλά στην περίπτωση

του Ντεγιάν αντιπροσώπευε την πατρίδα του».

«Την Αλβανία».

«Ακριβώς».«Ντεγιάν Φρίντριχς», της λέω. «Μήπως τον έλεγαν έτσι;»

«Ποτέ δεν άκουσα το επώνυµό του».

Ο Ντεγιάν Φρίντριχς. Κάποτε τον είχα κυνηγήσει για τον

εµπρησµό µιας ταβέρνας της οδού Σβέα. Ο ταβερνιάρης είχε αρ-

νηθεί την προστασία ενός κακόφηµου συνδικάτου και η πυρκαγιά

που ξέσπασε στην ταβέρνα του ήταν το τίµηµα που κατέβαλε επει-

δή ήθελε να είναι ανεξάρτητος. ∆εν ανέκρινα ποτέ τον Ντεγιάν και

δεν µπορέσαµε να τον συνδέσουµε µε τον εµπρησµό. ∆ιαισθανό-µουν όµως πως το είχε κάνει αυτός. Ήταν επαγγελµατίας δολοφό-

νος κι έβγαζε το ψωµί του δουλεύοντας για τον Σίλβερ, που εκείνη

την εποχή έλεγχε µια µερίδα του υποκόσµου της Στοκχόλµης.

«Μάλλον αυτός είναι», λέω. Πίνω µια γουλιά καφέ.

Της συστήθηκε ως Γκριµ. Για ποιο λόγο; Στη φάση που βρι-

σκόταν θα έπρεπε να είχε ήδη διαλέξει άλλο όνοµα. Ίσως χρησι-

µοποιεί ακόµα το παλιό του ανεπίσηµα.

aoratos100s185.indd 167 11/3/14 2:34:44 PM




Με την άκρη του µατιού µου βλέπω την Άννα, που βάζει τα δυ-

νατά της για να µην ακούει. Η Σαµ µε κάνει να νιώθω ότι βρίσκο-

µαι σε εγρήγορση. Μου ξυπνάει το νου. Πάντα µου συνέβαινε αυ-

τό όποτε την είχα πλάι µου, λες και τα πράγµατα έµπαιναν στη

σωστή τους θέση.

«Ο Γκριµ βολεύτηκε στον καναπέ που έχω για τους πελάτες µου

κι άρχισε να ασχολείται µε το κινητό του. Εγώ καταπιάστηκα µε

το τατουάζ – µε τον καθαρισµό του, την αναισθησία και όλα τα

σχετικά. Ήµουν όµως σίγουρη πως το αποτέλεσµα θα ήταν κακό,πως δε θα άξιζε τις πενήντα χιλιάδες. Κι έτσι όταν είχα φτάσει στη

µέση της όλης διαδικασίας είπα στον Γκριµ πως µου έφταναν οι

είκοσι πέντε χιλιάδες που µου είχε ήδη δώσει. Ο Γκριµ µού είπε

πως είχαµε κάνει συµφωνία κι ότι δεν έπρεπε να τη χαλάσουµε».

«Σου φάνηκε πως γνωρίζονταν αρκετά καλά οι δυο τους;»

Η Σαµ κούνησε το κεφάλι της αρνητικά.

«Μου δόθηκε η εντύπωση πως ο Ντεγιάν ήταν πελάτης. Όσο

δούλευα, ο Γκριµ µιλούσε στο κινητό, σχεδόν όλη την ώρα. Σουυπενθυµίζω πως ήµουν απίστευτα κουρασµένη. Όταν είµαι στο

στούντιο και δουλεύω εντατικά, συγκεντρώνοµαι µεν σ’ αυτό που

κάνω, αλλά δε χάνω την επαφή µε ό,τι συµβαίνει γύρω µου. Κα-

θόταν στον καναπέ ακριβώς πίσω µου και αναγκαστικά άκουγα

τι έλεγε. Προσπαθούσε να κανονίσει πολλά πράγµατα ταυτόχρο-

να. Νοµίζω πως βοηθούσε τον Ντεγιάν να φύγει από τη Σουηδία.

Άκουσα κάτι και για χρήµατα. Υπήρχαν κάποια µπλεξίµατα και

ο Γκριµ εκνευρίστηκε. ∆ιέκοψε απότοµα το συνοµιλητή του κιαµέσως µετά τηλεφώνησε σε άλλον για να του πει πως η ιστορία

θα κόστιζε περισσότερο απ’ όσο είχαν υπολογίσει. Βιαζόταν, το

ίδιο και ο Ντεγιάν. Μάλλον θα είχαν περιορισµένα χρονικά περι-

θώρια. Με είχε πιάσει ανησυχία επειδή το τατουάζ δεν είχε γίνει

από επαγγελµατία. Υποθέτω ότι το είχε φτιάξει κάποιος ερασι-

τέχνης στη φυλακή και η εισαγωγή του µελανιού κάτω από την

επιδερµίδα είχε γίνει ανοµοιόµορφα. Το έξυνα και το καθάριζα

aoratos100s185.indd 168 11/3/14 2:34:44 PM




ξανά και ξανά κι είχα ξεθεωθεί. ∆ε θα ήθελα να ήµουν δίπλα στον

Ντεγιάν όταν θα έπαυε η δράση του αναισθητικού. Ο τύπος ήταν

πια σαν γδαρµένος, αλλά ο Γκριµ δε φαινόταν να νοιάζεται. Θυ-

µάµαι πως κάποια στιγµή πήρε ένα χάπι από ένα φιαλίδιο που

δεν ήταν σαν αυτά που αγοράζουµε απ’ το φαρµακείο. Το θυµά-

µαι πολύ καλά αυτό».

Η Σαµ µε κοιτάζει κατάµατα. Ίσως νοµίζει πως είναι σηµα-

ντικό αυτό το τελευταίο στοιχείο.

«Εντάξει», της λέω.«Τέλος πάντων, περιποιήθηκα την πληγή και τελείωσα γύρω

στις δυόµισι τη νύχτα. Ο τύπος ήταν τόσο βαθιά γδαρµένος, που

µπορούσες να διακρίνεις το µυϊκό ιστό στο στήθος του, το δια-

νοείσαι; Αρρωστηµένη κατάσταση. Έδωσα και στους δύο οδηγίες

για την περιποίηση της πληγής και τους εφοδίασα µε όλα τα ανα-

γκαία που θα βοηθούσαν τον Ντεγιάν µέσα στις επόµενες είκοσι

τέσσερις ώρες. Ο Γκριµ µού έδωσε τις υπόλοιπες είκοσι πέντε χι-

λιάδες και µε ευχαρίστησε για τη συνεργασία. Ελάχιστες στιγµέςπριν φύγουν από το στούντιο, έσκυψε και µου ψιθύρισε κάτι στο

αφτί. Κάτι που δεν είχα ιδέα πώς να το ερµηνεύσω».

«Τι ήταν;»

Η Σαµ ξεροβήχει. Πίνει λίγη µπίρα και το βλέµµα της πηγαι-

νοέρχεται ανάµεσα σ’ εµένα και στα πόδια της.

«Μου είπε πως µύριζα όπως µύριζε ένας παλιός του φίλος».

Μένει σιωπηλή για λίγο.

Η Άννα έχει πάψει να ασχολείται µε το ταµείο και ξεσκονίζειένα ένα τα µπουκάλια που καλύπτουν τον τοίχο πίσω της.

«Με εµπιστευόταν. Αυτή την εξήγηση έδωσα σ’ αυτό που µου

είπε», συνεχίζει η Σαµ. «Σαν να ήµουν ένα από τα πρόσωπα του

φιλικού του περίγυρου, καταλαβαίνεις;»

«Ναι».

Ο Γκριµ δεν εννοούσε αυτό. Για ελάχιστες φευγαλέες στιγµές

επιστρέφω στο Σάλεµ. Είµαι δεκάξι χρονών και τον βλέπω µε τα

aoratos100s185.indd 169 11/3/14 2:34:44 PM




µάτια µου να πλαστογραφεί την υπογραφή της µητέρας του. Τον

βλέπω ξανά στο προαύλιο του λυκείου µας να µου δείχνει την πρώ-

τη πλαστή ταυτότητα που έφτιαξε, τη δική του. Τον βλέπω να επι-

στρέφει από την κατασκήνωση του Γιούµκιλ και να έχει µάθει να

σπάει κωδικούς πιστωτικών καρτών χωρίς να το καταγράφει το

µηχάνηµα αυτόµατων συναλλαγών. Μάλλον έτσι ξεκίνησε η στα-

διοδροµία του. Για περισσότερα από δέκα χρόνια το όνοµά του

βρίσκεται στον κατάλογο ανυπάρκτων. ∆εν έχει πεθάνει, αλλά ού-

τε και υπάρχει.Νιώθω να παραπαίω. Η Σαµ µε αρπάζει από το µπράτσο για

να µε στηρίξει.

«Λέο, είσαι καλά;» Ανησυχεί για µένα.

«Ήταν πολύ κουραστική µέρα», µουρµουρίζω. Στρέφοµαι

προς την Άννα και της ζητάω ένα ποτήρι νερό.

Έχουν περάσει σαράντα οκτώ ώρες από το θάνατο της Ρεµπέ-

κα Σάλοµον. Τα κρίσιµα εικοσιτετράωρα οδεύουν προς τη λήξη

τους. Ο δράστης είναι άφαντος. Στο κινητό µου εισέρχεται έναµήνυµα:

Πιστεύω πως θα έπρεπε να δεις τις ειδήσεις.

aoratos100s185.indd 170 11/3/14 2:34:44 PM



XIV

Η ΤΖΟΥΛΙΑ ΗΤΑΝ ΟΡΘΙΑ µπροστά στην τηλεόραση του δωµατίου

µου µε το τηλεκοντρόλ στο χέρι και διάβαζε τις ειδήσεις στο

Teletext: ∆ΕΚΑΕΠΤΑΧΡΟΝΟΣ ∆ΕΧΤΗΚΕ ΕΠΙΘΕΣΗ ΜΕ ΜΑΧΑΙΡΙ

ΣΕ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ. Με είχε φωνάξει κοντά της. Είχα βγει από

το µπάνιο τυλιγµένος µε µια πετσέτα και είχα σταθεί πλάι της.

Έξω ο ήλιος έλαµπε κι ήταν η τελευταία εργάσιµη µέρα των γο-

νιών µου. Ήταν η πρώτη φορά που είχα κάνει ντους µαζί της.

«Είναι η κατασκήνωση κοντά στο Γιούµκιλ», είπε η Τζούλιαµε µια απίθανη ηρεµία. «Σ’ αυτή βρίσκεται ο Τζον».

Καθώς διάβαζε, µου έπιασε ασυναίσθητα το χέρι. Όταν άρχι-

σε να µου το σφίγγει, κατάλαβα πως η είδηση ήταν αληθινή.

Σε µια κατασκήνωση αγοριών ηλικίας δεκαπέντε έως είκο-

σι χρονών είχαν µαχαιρώσει έναν δεκαεπτάχρονο. Η αστυνο-

µία και το ασθενοφόρο είχαν φτάσει αµέσως εκεί και το αγόρι

είχε ήδη µεταφερθεί στο νοσοκοµείο της Ουψάλας και νοση-

λευόταν στην εντατική. Η κατάστασή του ήταν σοβαρή αλλάσταθερή.

Ένιωσα να σφίγγεται το στοµάχι µου και προσπάθησα να πά-

ρω ανάσα.

«Θεέ µου...» άκουσα τον εαυτό µου να λέει.

«Τηλεφώνησέ τους», µε παρότρυνε η Τζούλια. «Τηλεφώνησέ

τους. Να ο αριθµός τους».

«∆ε θα ήταν καλύτερα να...»

aoratos100s185.indd 171 11/3/14 2:34:44 PM




«∆εν µπορώ. ∆εν τολµώ. Τα πήγαινε µια χαρά ο Τζον... Θα εί-

χαµε ακούσει κάτι. Θα µας είχε τηλεφωνήσει».

Κάλεσα τον αριθµό που έβλεπα γραµµένο, αλλά έδινε σήµα

κατειληµµένου. Ξανακάλεσα. Τα ίδια.

«Πάρε πάλι».

Η Τζούλια είχε το βλέµµα της καρφωµένο στην τηλεόραση. Το

πρόσωπό της ήταν ανέκφραστο. Κάποιος απάντησε στην πέµπτη

µου προσπάθεια. Ήταν ένας άντρας. Του είπα όσο πιο ήρεµα

µπορούσα πως είχαµε διαβάσει για ένα συµβάν στην κατασκήνω-ση και ότι θέλαµε να µάθουµε αν ήταν καλά ο φίλος µας. Είπα το

όνοµά του και ο άντρας µε διαβεβαίωσε πως ο Γκριµ δεν είχε

τραυµατιστεί, αλλά ότι του είχε κοστίσει πολύ αυτή η ιστορία για-

τί επρόκειτο για ένα φίλο του.

«Μαχαίρωσαν κάποιο φίλο του;» ρώτησα. «Ποιον;»

«Όχι, όχι», απάντησε ο άντρας. «Ο Τζον είναι φίλος του αγο-

ριού που επιτέθηκε µε το µαχαίρι». Σώπασε για λίγο κι ύστερα

συνέχισε: «∆εν έπρεπε να το αναφέρω αυτό. Μην το πεις πουθε-νά. Αυτή τη στιγµή επικρατεί µεγάλη αναστάτωση εδώ».

Η κατασκήνωση δεν εκκενώθηκε λόγω του περιστατικού. Ήταν

σηµαντικό να συζητηθεί το θέµα µε τη συµµετοχή όλων όσων βρί-

σκονταν εκεί, ώστε να γίνει κατανοητό το πώς και το γιατί συνέ-

βη το γεγονός. Την ίδια µέρα η Τζούλια πήγε µε τους γονείς της

στο Γιούµκιλ για να δουν τον Γκριµ. Η Τζούλια τον ρώτησε ανήθελε να µε δει και την επόµενη µέρα πήγα κι εγώ, µαζί της. Ο

Γκριµ το έκανε για µένα, γιατί στην πραγµατικότητα δεν είχε δι-

άθεση να µε δει. Ένιωθα την ανάγκη να µιλήσω µαζί του και να

δω αν αισθανόταν καλά. Τον είχα πεθυµήσει κιόλας.

Η Τζούλια µού είχε πει πως ο Γκριµ ήταν πολύ ταραγµένος.

∆εν είχε µιλήσει και πολύ µε την αδελφή του και τους γονείς του,

αλλά ο ψυχολόγος της κατασκήνωσης τους είχε εξηγήσει πως

aoratos100s185.indd 172 11/3/14 2:34:44 PM




ήταν ακόµα κλονισµένος. Είχαν περάσει µόλις δύο µέρες από το

συµβάν.

«Ο Τζον δεν είναι ποτέ ιδιαίτερα οµιλητικός», µου είπε η Τζού-

λια όταν ήµασταν στο λεωφορείο και πηγαίναµε στο Γιούµκιλ.

«Αλλά δεν ξέρω. Μου φάνηκε πως κάτι έχει αλλάξει µέσα του. Ελ-

πίζω να είναι µόνο από το σοκ».

Έκανα µια κίνηση για να της πιάσω το χέρι, αλλά τραβήχτη-

κε και κοίταξε έξω από το παράθυρο. Έπεφτε µια ψιλή καλοκαι-

ρινή βροχή. Όσο πλησιάζαµε στην κατασκήνωση, τα κτίρια πα-ραχωρούσαν σιγά σιγά τη θέση τους στο καταπράσινο τοπίο. Η

Τζούλια χάιδευε το κόσµηµα που κρεµόταν από το λαιµό της.

Το ίδρυµα του Γιούµκιλ ήταν ένα γκρίζο, βλοσυρό διώροφο κτίριο.

Το είδα φευγαλέα ανάµεσα από τα δέντρα καθώς το λεωφορείο

έβγαινε από µια απότοµη καµπή του δρόµου. Πρόφτασα όµως να

δω το φράχτη του. Αν έκρινε κανείς από το φράχτη, ο χώρος θύµιζεπερισσότερο φυλακή. Η στάση του λεωφορείου βρισκόταν καµιά

διακοσαριά µέτρα παρακάτω. Μόλις βγήκαµε από το λεωφορείο δεν

κατευθυνθήκαµε προς το κτίριο, αλλά κατηφορίσαµε παίρνοντας

ένα στενό χαλικόστρωτο δρόµο που οδηγούσε στην κατασκήνωση.

Η Τζούλια βάδιζε αφηρηµένη, µε τα χέρια στις τσέπες της λεπτής

ζακέτας της, κοιτάζοντας τον ουρανό και τις κορυφές των δέντρων.

Στην κατασκήνωση υπήρχαν πέντε κόκκινα ξύλινα σπιτάκια

µε λευκές κόχες. Ήταν χτισµένα έτσι που να σχηµατίζουν πέτα-λο. ∆εν έδινε την εντύπωση χώρου στον οποίο θα µπορούσε να

µαχαιρωθεί κάποιος και να κινδυνέψει η ζωή του. Αλλά έτσι κι

αλλιώς τα περισσότερα πράγµατα στη ζωή δεν είναι όπως δεί-

χνουν. Την κατασκήνωση διοικούσαν τρεις αρχηγοί. Όλοι τους

ήταν δέκα χρόνια µεγαλύτεροί µου και µε ζεστό χαµόγελο – τρεις

άντρες µε φαρδείς ώµους και µε τατουάζ στα µπράτσα. Θα ήταν

λάθος να πω ότι αποτελούσαν πρότυπο για ένα αγόρι, αλλά όταν

aoratos100s185.indd 173 11/3/14 2:34:44 PM




τους είδα αυτή ήταν η πρώτη σκέψη που έκανα. Ένας από τους

τρεις πλησίασε και µας συστήθηκε κι έπειτα µας συνόδευσε ανέκ-

φραστος σε ένα από τα σπίτια.

Υπήρχε µια θαλπωρή στο περιβάλλον της κατασκήνωσης που

σ’ έκανε να νιώθεις καλοδεχούµενος, όταν όµως φτάσαµε µε την

Τζούλια στο κατώφλι του σπιτιού είχα την αίσθηση πως έµπαινα

σε µια συµβατική αίθουσα επισκέψεων. Ένιωθες ότι πλανιόταν

ένας εξαναγκασµός, αφού ο Γκριµ ήταν υποχρεωµένος να βρίσκε-

ται εκεί και να συµµετέχει ενεργά στις δραστηριότητες της κατα-σκήνωσης. Ήταν µια στενόχωρη κατάσταση.

«∆εν έχουµε ιδιαίτερο χώρο επισκέψεων», µας είπε ο αρχηγός,

«αλλά διαρρυθµίσαµε κατάλληλα µια αίθουσα για την περίστα-

ση. Είστε από το Σάλεµ, σωστά;»

Κούνησα το κεφάλι µου σε επιβεβαίωση.

«Εποµένως ξέρετε πώς είναι. Αν είσαι από ένα τέτοιο µέρος,

το µόνο θετικό είναι πως όλοι έχουν στραµµένα τα µάτια τους πά-

νω σου. Αν λοιπόν κάνεις τη στραβοτιµονιά, σε βοηθάµε να ανα-µορφωθείς και να επανέλθεις στον ίσιο δρόµο. Αυτό προσπαθού-

µε να κάνουµε εδώ».

«Και το κάνετε δίνοντάς τους µαχαίρια;»

«Ήταν µαχαίρι φαγητού. Το έκλεψε και το τρόχισε ο ίδιος».

Ο αρχηγός σήκωσε τους ώµους του. «Θα µείνω έξω, εδώ κοντά.

Πείτε µου όταν θα έχετε τελειώσει».

Στην αίθουσα υπήρχαν σκόρπια τραπέζια και καρέκλες, ένα

τραπέζι του µπιλιάρδου κι ένας δίσκος για σκοποβολή µε βελά-κια. Φυσικά, βελάκια δεν υπήρχαν ούτε για δείγµα. Στον τοίχο

ήταν στερεωµένη µια µεγάλη τηλεόραση που έπαιζε µουσικά βί-

ντεο µε τον ήχο εντελώς κλειστό. Σ’ έναν πίνακα ανακοινώσεων

έβλεπες φυλλάδια διάφορων οργανισµών. Αναγνώρισα αρκετά

από αυτά, επειδή είχαµε και στο λύκειο του Ρένινιε. Έδιναν πλη-

ροφορίες σχετικά µε δραστηριότητες κατά του εγκλήµατος και

των ναρκωτικών.

aoratos100s185.indd 174 11/3/14 2:34:44 PM




Ο Γκριµ καθόταν µπροστά σ’ ένα τραπέζι και διάβαζε. Είχε

αλλάξει µέσα στις τρεις βδοµάδες που έλειπε. Ήταν ηλιοκαµέ-

νος, αλλά είχε κόψει σύρριζα τα µαλλιά του. Οι ξανθές τούφες δεν

υπήρχαν πια κι έβλεπες ένα κεφάλι µε πολύ κοντά µαλλιά που εί-

χαν το χρώµα που έχει το στάχυ της σίκαλης. Όταν µπήκαµε µέ-

σα µας χαµογέλασε κι άφησε το βιβλίο.

«Γεια».

«Γεια σας».

Καθίσαµε µε την Τζούλια κοντά στο τραπέζι. Στην ξύλινη επι-φάνειά του ήταν χαραγµένες διάφορες φράσεις, ορνιθοσκαλί-

σµατα φτιαγµένα µε κλειδί. Ορισµένες τις είχαν χρωµατίσει µε

στιλό. Τις ψηλάφισα µε τα ακροδάχτυλά µου. Ο Γκριµ έµοιαζε

µε αγόρι που έχει µεγαλώσει απότοµα.

«Πώς είσαι;» τον ρώτησα.

«Καλά».

«Έχεις µόνο µια βδοµάδα µπροστά σου».

«Το ξέρω».«Καλή συµφωνία», είπα επιχειρώντας να αστειευτώ. «Αδειάζεις

το ταµείο του σχολείου και σε φέρνουν ένα µήνα στην εξοχή».

Ο Γκριµ γέλασε, ήταν όµως ένα γέλιο που δεν έφτασε ποτέ στα

µάτια του.

«Ναι, νοµίζω ότι ήταν καλή συµφωνία». Οσµίστηκε τον αέρα.

«Μυρίζεις όµορφα».

«Αλήθεια;»

«Μου θυµίζει τις µυρωδιές του σπιτιού µας», µου είπε.«Μερικές φορές η όσφρησή σου είναι χειρότερη απ’ όσο πι-

στεύεις», µουρµούρισε η Τζούλια κι ήµουν σίγουρος πως είχε κοκ-

κινίσει, αλλά καθόταν ακριβώς πλάι µου και δε γύρισα να την κοι-

τάξω.

«Άλλα λέει ο κόσµος εδώ για µένα», είπε εκείνος.

«Σε θεωρούν αυθεντία στην όσφρηση;» τον ρώτησα.

«Κάτι τέτοιο».

aoratos100s185.indd 175 11/3/14 2:34:45 PM




«Τι σηµαίνει αυτό;» τον ρώτησε η Τζούλια.

«Τίποτα», αποκρίθηκε χαµογελώντας. «Θέλω µόνο να πω ότι...

είναι καλά εδώ».

«Μαχαίρωσαν το φίλο σου προχτές», του είπα.

«∆εν ήταν εκείνος ο φίλος µου, γαµώτο!» φώναξε απότοµα.

«Φίλος µου είναι ο Τζίµι», είπε µε µελαγχολικό ύφος.

«Ο Τζίµι;» είπα.

«Ο Τζίµι µαχαίρωσε τον άλλο».

Ο Γκριµ µάς µίλησε για το φίλο του. Ο Τζίµι ήταν ένας αδύνατος

και χλοµός έφηβος µε µακριά καστανά µαλλιά. Ο πατέρας του

έπινε πολύ, όµως η µητέρα του ήταν σε χειρότερη κατάσταση. Η

µητέρα του δεν έµενε πια µαζί τους, αλλά µ’ έναν Σουηδοφιλαν-

δό από την Μποτσίρκα, ένα προάστιο της Στοκχόλµης. Εκείνος ο

άντρας τής έδινε ναρκωτικά. Στο σχολείο ο Τζίµι έπεφτε θύµα κα-

κοποίησης από τους συµµαθητές του. Μια µέρα ένιωσε πως δενάντεχε άλλο. Άρπαξε ένα συνδετήρα κι άρχισε να βαράει ένα αγό-

ρι στο πρόσωπο. Αυτός ήταν ο λόγος που τον έστειλαν στην κατα-

σκήνωση του Γιούµκιλ. Εκεί είχε σχηµατιστεί µια οµάδα πέντε

νεαρών, µε αρχηγό τον Ντράγκοµιρ, έναν παίκτη του χόκεϊ από

τις δυτικές συνοικίες, από το Βέλινγκµπι. Στην αρχή ο Τζίµι ήταν

αµέτοχος, ενώ την ίδια τακτική ακολουθούσε κι ο Γκριµ. Το απο-

τέλεσµα ήταν πως έγιναν φίλοι οι δυο τους – βρήκαν ο ένας τον

άλλο, όπως είπε χαρακτηριστικά ο Γκριµ.«∆εν κάναµε και πολλά πράγµατα», µας είπε. «Την περισσό-

τερη ώρα κουβεντιάζαµε».

Ύστερα από µια βδοµάδα φάνηκε πως ο Γκριµ είχε ασυνήθι-

στα καλή όσφρηση. Κατάφερε να βρει το ντουλάπι όπου φυλάσ-

σονταν τα χρήµατα που προορίζονταν για την κάλυψη των λειτουρ-

γικών εξόδων της κατασκήνωσης. Τα µοιράστηκε µε τον Τζίµι.

Σύντοµα το έµαθε κι η υπόλοιπη παρέα. Σούφρωσαν το µερτικό

aoratos100s185.indd 176 11/3/14 2:34:45 PM




του Τζίµι, αλλά επέτρεψαν στον Γκριµ να κρατήσει το δικό του.

Ο Γκριµ, κρυφά από τους άλλους, έδωσε ένα µέρος των χρηµάτων

του στον Τζίµι.

«Αλλά δεν του στάθηκα», είπε. Μου φάνηκε ντροπιασµένος.

«∆εν τον υποστήριζα µπροστά στους άλλους. Περνούσα περισσό-

τερο χρόνο µαζί τους... Τον έβλεπα σχεδόν στα κρυφά και κουβε-

ντιάζαµε».

Ένα βράδυ ο Γκριµ έφυγε από το γυµναστήριο, όπου είχε παί-

ξει µπάσκετ, και διέσχισε τη µεγάλη αυλή της κατασκήνωσης. Άκουσε ανθρώπινες φωνές και κατάλαβε πως πίσω από ένα σπί-

τι ήταν συγκεντρωµένος κόσµος. Παρά την αναστάτωσή του,

προχώρησε νυχοπατώντας προς τα εκεί για να µην τον ακούσουν.

Είδε τον Ντράγκοµιρ και άλλους νεαρούς που στέκονταν δίπλα

του.

«Πουτανίτσα, έφτασε η ώρα σου».

Ο Γκριµ πλησίασε περισσότερο και είδε πως στο κέντρο της

οµήγυρης ήταν σκυµµένος ένας νεαρός µε ίσια καστανά µαλλιά. Ήταν ο Τζίµι και ήταν τροµοκρατηµένος.

«Όχι τα µαλλιά µου», ψιθύρισε. «Σε παρακαλώ, όχι τα µαλλιά

µου».

Ο Ντράγκοµιρ είχε στα χέρια του µια κουρευτική µηχανή που

άρχισε ξαφνικά να βουίζει.

«Θες να κάνεις τον κουρέα;» ρώτησε τον Γκριµ κάνοντας µια

κίνηση για να του δώσει τη µηχανή.

«Κοίταξα κατάµατα τον Τζίµι», µας είπε ο Γκριµ, «και αρνή-θηκα. Έκανα λίγα βήµατα πίσω. Τους γύρισα την πλάτη κι έφυ-

γα. Πρόφτασα ν’ ακούσω το βόµβο της µηχανής καθώς του έκο-

βε τα µαλλιά».

Είδα πως ο Γκριµ είχε βουρκώσει και τα έχασα. Η Τζούλια

άπλωσε το χέρι της στον αδελφό της, αλλά εκείνος τραβήχτηκε.

Κοίταξα το ξυρισµένο κεφάλι του.

«Γι’ αυτό έκοψες τα µαλλιά σου;»

aoratos100s185.indd 177 11/3/14 2:34:45 PM




Έτριψε βιαστικά τα µάτια του και συνέχισε την αφήγησή του.

«Μια δυο µέρες αργότερα είδα τον Τζίµι στην τραπεζαρία και τον

ρώτησα αν ήθελε να καθίσω µαζί του. Σήκωσε αδιά φορα τους

ώµους του, αλλά χάρηκα που δε µου αρνήθηκε. Είχε σκόρπιες τρί-

χες στο κεφάλι του από το άτσαλο ξύρισµα µε τη µηχανή. Ήταν

χάλια και τον ρώτησα αν ήθελε να του διορθώσω κάπως τα µαλ-

λιά. Με κοίταξε χαµογελώντας και αρνήθηκε. Είχε µια έκφραση

που µου φανέρωσε πως δεν έδινε πια σηµασία σ’ αυτό. Ήµουν σί-

γουρος ότι είχε µπροστά του µαχαίρι και πιρούνι, αλλά όταν τε-λειώσαµε το φαγητό είχε µείνει µόνο το πιρούνι. Είχε κρύψει το

µαχαίρι χωρίς να τον πάρω είδηση. Λίγες µέρες αργότερα µαχαί-

ρωσε τον Ντράγκοµιρ στο ίδιο ακριβώς µέρος όπου εκείνος του

είχε κόψει σύρριζα τα µαλλιά».

Ο Γκριµ είχε ολοκληρώσει την εξιστόρηση των γεγονότων.

Ακολούθησε µια βαριά σιωπή. Το ίδιο βράδυ φύγαµε από το

Γιούµκιλ.

«Θα ιδωθούµε σε µια βδοµάδα», του είπα.«Ναι. Κι όλη αυτή η ηρεµία θα πάρει τέλος», είπε εκείνος.

Ήµουν πια σίγουρος πως ήξερε για µένα και την Τζούλια. Εί-

χε οσµιστεί τη µυρωδιά της πάνω µου. Και είχε οσµιστεί τη µυ-

ρωδιά µου πάνω της. Ωστόσο δεν είπε τίποτα – τουλάχιστον δεν

τον άκουσα να λέει κάτι.

«Θα είναι τόσο ωραία να σ’ έχουµε ξανά στο σπίτι», του είπε

η Τζούλια χαϊδεύοντάς του την πλάτη.

Ο Γκριµ πάγωσε µόλις η αδελφή του τον άγγιξε, αλλά την άφη-σε να το κάνει.

«Τι γίνεται όταν έχεις µαζεµένους σ’ ένα µέρος είκοσι νεαρούς

που έχουν προβλήµατα παρόµοια µε του Τζον, αν όχι χειρότερα;»

µε ρώτησε η Τζούλια καθώς επιστρέφαµε µε το λεωφορείο. «Να

τι συµβαίνει: κάποιοι κακοποιούνται κι όσοι έχουν ανάγκη από

aoratos100s185.indd 178 11/3/14 2:34:45 PM




βοήθεια βγαίνουν έξω χειρότεροι. Αρρώστια. ∆εν καταλαβαίνω

πώς σκέφτονται οι κοινωνικοί λειτουργοί».

«Πιστεύω πως ξέρει για µας», µουρµούρισα.

«∆εν το ξέρει. Το υποψιάζεται».

«Είσαι σίγουρη;»

«Αδελφός µου είναι. Ξέρω πώς σκέφτεται».

«Τι θα συµβεί αν το καταλάβει; ∆ε θα έπρεπε να του το πούµε

εµείς;»

Η Τζούλια δεν απάντησε. Τη ρώτησα αν αισθανόταν καλά. Μεκοίταξε στα µάτια και µου χαµογέλασε. Με διαβεβαίωσε πως ήταν

µια χαρά, αλλά υποψιαζόµουν πως δεν ήταν. Στο τέλος όµως επέ-

λεξα να πιστέψω το ψέµα της.

Ο Γκριµ κι εγώ κουβεντιάζαµε για τα πάντα. ∆ε µιλούσαµε

όµως για την Τζούλια. Πολλές φορές µε ρώταγε αν ενδιαφερόµουν

για κάποια κοπέλα ή έκανε νύξεις για κοπέλες που γνωρίζαµε και

οι δύο. Του αποκρινόµουν πάντα αόριστα. ∆εν µπορούσα καθόλου

να προβλέψω πώς θα αντιδρούσε αν του έλεγα για την Τζούλια.∆εν ήταν πως το θεωρούσα έγκληµα κατά της φιλίας µας. Εί-

χα δει παρόµοιες ιστορίες στο σινεµά – στις ταινίες τα προβλή-

µατα αυτά συνήθως λύνονται, αλλά µερικές φορές συµβαίνει και

κάποια ανεπανόρθωτη ζηµιά.

Μπορεί ο Γκριµ να το αποδεχόταν αν του το έλεγα. Ίσως να

νιώθαµε παράξενα και άβολα στην αρχή, αλλά µετά πιθανόν να

έστρωναν τα πράγµατα. Αν όµως έβρισκε απαράδεκτη τη σχέση

µου µε την Τζούλια, δε θα έριχνε σ’ αυτήν το φταίξιµο. Ήταναδελφή του. Θα αναγκαζόµουν να επιλέξω να είµαι ή µαζί του ή

µαζί της. Ίσως, πάλι, ο Γκριµ να αποµακρυνόταν από εµένα και

να φρόντιζε ώστε να είναι αδύνατον να συναντώ την Τζούλια. Τό-

τε θα τους έχανα και τους δύο.

Βέβαια δεν ήµουν πολύ καιρό µαζί της. Είχε περάσει λιγότερο

από ένας µήνας, αλλά αισθανόµουν πως ο χρόνος είχε διασταλεί,

πως κυλούσε αργά αργά και πως η κάθε µέρα ήταν ξεχωριστή.

aoratos100s185.indd 179 11/3/14 2:34:45 PM




Ήταν η πρώτη µου ερωτική σχέση. Θυµάµαι πως ένας συµ-

µαθητής µου είχε σχέση µε µια κοπέλα που έµενε πολύ µακριά

του. Την είχε γνωρίσει όταν είχε πάει διακοπές στο Σκόνε –µια

περιοχή στο νότιο άκρο της Σουηδίας–, και πήγαινε να τη βλέπει

κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο. Σκεφτόµουν τότε πως οι µέρες

που βρισκόταν µαζί της θα του φαίνονταν µοναδικές. Θα ήξερε

πως ο χρόνος µαζί της ήταν λιγοστός και πως γι’ αυτό το λόγο οι

µέρες αποκτούσαν µια ιδιαίτερη σπουδαιότητα. ∆ε θα τις σπατα-

λούσε αντιµετωπίζοντάς τες σαν να ήταν συνηθισµένες µέρες.Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής µας στο Γιούµκιλ δεν αισθαν-

θήκαµε να συµβαίνει κάτι άσχηµο µεταξύ µας. Η Τζούλια συµπε-

ριφερόταν όπως πάντα. Πήγαµε για κολύµπι περπατώντας χέρι

χέρι. Το κορµί της ήταν εξαιρετικά απαλό και λείο µέσα στη θά-

λασσα. Γυρίσαµε στο Σάλεµ και µε ρώτησε αν θα ήθελα ν’ ανεβώ

στο σπίτι της. Μου είπε πως ήταν µόνη εκείνες τις µέρες. Όταν

όµως ανεβήκαµε κι ανοίξαµε την πόρτα, διαπιστώσαµε πως δεν

ήµασταν µόνοι. Μόλις µπήκαµε µας ήρθε µια έντονη µυρωδιάφαγητού.

Σ’ έναν καναπέ του καθιστικού καθόταν µια γυναίκα µε όµορ-

φο πρόσωπο και µε κατσαρά µαλλιά. ∆ε µας κοίταξε. Από τη µε-

ριά της κουζίνας ακούγονταν θόρυβοι πλυσίµατος πιάτων. Η

Τζούλια µούδιασε από την ταραχή και µου άφησε το χέρι.

Ο πατέρα της βγήκε από την κουζίνα. Το πρόσωπό του είχε

µια σκληρή έκφραση και τα µάτια του ήταν κόκκινα και πρησµέ-

να, σαν µόλις να είχε ξυπνήσει. Ήταν σαστισµένος. Κρατούσε σταχέρια του ένα πιάτο και µια πετσέτα.

«Νόµιζα πως λείπατε», είπε η Τζούλια.

«Κι όµως είµαστε εδώ». Ο πατέρας της έκανε µια απόπειρα να

χαµογελάσει καθώς µε κοίταξε. «Έχουµε γνωριστεί;»

«Όχι, δε νοµίζω».

«∆εν υπάρχει λόγος να είστε µαζί. ∆εν είναι ποτέ σταθερή σε

τίποτα», είπε η γυναίκα µε µια ωραία, ελαφρώς βραχνή φωνή. Αν

aoratos100s185.indd 180 11/3/14 2:34:45 PM




η φωνή της είχε κάποια ιδιαίτερη χροιά, θα µπορούσε κάλλιστα

να δουλέψει σε τµήµα παραπόνων και εξυπηρέτησης πελατών.

«Μαµά!» είπε η Τζούλια όσο πιο ευγενικά γινόταν, αλλά σφίγ-

γοντας τα δόντια.

«Αλήθεια λέω».

«Με λένε Λέο. Μένω στην απέναντι πολυκατοικία».

«Λέο», είπε ο πατέρας της Τζούλια κάνοντας µια προσπάθεια

να θυµηθεί αν είχε ξανακούσει αυτό το όνοµα.

«Είµαι φίλος του Γκ... ε... του Τζον. Πηγαίνουµε στο ίδιο σχο-λείο, αλλά σε άλλο τµήµα. Είµαστε φίλοι εδώ και λίγο καιρό».

∆εν µπορούσα να το βουλώσω και αισθάνθηκα να κοκκινίζω.

Η Τζούλια µάλλον το πρόσεξε και τη στιγµή που έβγαζε τα πα-

πούτσια της κρατήθηκε από τον ώµο µου και µου τον έσφιξε.

«Κατάλαβα».

Αυτό ήταν όλο κι όλο το σχόλιο του πατέρα της. Ξαναµπήκε

στην κουζίνα µε το στεγνό πιάτο στο χέρι.

«Θέλετε να φάτε;» ρώτησε. «Το φαγητό θα είναι έτοιµο σε λί-γα λεπτά».

«Ίσως», του αποκρίθηκε η Τζούλια. Μ’ έπιασε απ’ το µπρά-

τσο και µε τράβηξε να µπούµε γρήγορα στο δωµάτιό της.

«Πώς τους λένε τους γονείς σου;»

«Κλας και Ντιάνα. Γιατί;»

«Απλώς αναρωτιόµουν. Ούτε ο Γκριµ ούτε εσύ µου έχετε πει

τα ονόµατά τους».

«Συγχώρεσέ µε». Κούνησε το κεφάλι της αργά, απογοητευµέ-νη. «Πραγµατικά πίστευα πως δε θα ήταν στο σπίτι. Θα το πουν

στον Τζον».

«∆ε θα το πουν αν τους πούµε πως ήρθα για να πάρω κάτι ή

για να µου δείξεις κάτι...»

«Θα δεχόσουν να κάνουµε κάτι τέτοιο;»

«Ναι».

«∆εν είµαι πειστική όταν λέω ψέµατα».

aoratos100s185.indd 181 11/3/14 2:34:45 PM




«Ούτε εγώ».

Είχα ακούσει πολλά για τον Κλας και την Ντιάνα Γκρίµπεργ.

«∆εν είναι όπως τους φανταζόµουν».

«Η µητέρα µου κι ο πατέρας µου;»

«Ναι».

«Πώς περίµενες να είναι;»

Προσπάθησα να σκεφτώ. Μου είχε δοθεί η εντύπωση πως δε

συζητούσαν ποτέ κι ότι πάντα φώναζαν. Ήταν όµως έτσι; Θυµή-

θηκα τότε που είχα δει τη συσκευή που είχε ο Γκριµ για να ακούει τα σιντί του να εκσφενδονίζεται από το παράθυρο και να τσακί-

ζεται πέφτοντας στο έδαφος.

«∆εν ξέρω», της είπα.

Ακούστηκε ένα διακριτικό χτύπηµα στην πόρτα.

«Τρώµε», είπε ο Κλας. «Θέλετε να φάτε;»

Η Τζούλια µε κοίταξε µε ερωτηµατικό βλέµµα. Σήκωσα τους

ώµους µου.

Το τραπέζι ήταν λιτά στρωµένο. Ήταν µια συνηθισµένη µέρακαι δεν είχε καµιά σηµασία που ήµουν κι εγώ εκεί. ∆εν προσπαθού-

σαν να προσποιηθούν για τίποτα κι αυτός ήταν ο λόγος που µου άρε-

σε η στάση τους. Οι γονείς µου πάσχιζαν να κάνουν κάτι το εξαιρε-

τικό όποτε είχαµε επισκέπτες, γεγονός που µ’ έκανε να ντρέποµαι.

«Σπαγγέτι µε κιµά», είπε ο πατέρας της Τζούλια. «Τρως κρέας;»

«Φυσικά», είπα.

«∆ε θεωρείται πια και τόσο φυσικό», µουρµούρισε εκείνος. «Ο

κόσµος αποκτά όλο και πιο παράξενες διατροφικές συνήθειες». Ακούστηκαν βήµατα από το καθιστικό και η Ντιάνα Γκρίµπεργ

ήρθε και στάθηκε µπροστά στην κόρη της. Την κοίταξε χαµογε-

λώντας, της χάιδεψε το µάγουλο και κάθισε απέναντί της.

«Έχεις πολύ καθαρό πρόσωπο», της είπε άχρωµα.

«Ευχαριστώ».

«Κι εσύ», είπε κοιτάζοντάς µε, «να θυµάσαι πως η Τζούλια εί-

ναι θησαυρός».

aoratos100s185.indd 182 11/3/14 2:34:45 PM




Την έπιασε νευρικό τικ και τα χείλη της τραβήχτηκαν απότο-

µα. Φάνηκε έκπληκτη από αυτό. Ύστερα γέλασε, αλλά δεν κατά-

λαβα για ποιο λόγο.

«Ο Λέο ήρθε απλώς για να πάρει ένα σιντί», είπε η Τζούλια γε-

µίζοντας το πιάτο της µε σπαγγέτι.

«Κατάλαβα», είπε ο Κλας.

«Αλλά δεν το βρήκα», συνέχισε η Τζούλια χωρίς να τους κοι-

τάζει. «Ίσως είναι στο δωµάτιο του Τζον».

«Ναι, ίσως».Σερβιρίστηκα νερό από µια καράφα. Η Τζούλια κι ο πατέ-

ρας της έσπρωξαν τα ποτήρια τους προς το µέρος µου και τους

έβαλα νερό. Η Ντιάνα δεν είχε αγγίξει το ποτήρι της. Καθόταν

και κοίταζε έξω από το παράθυρο. Της πήρα το ποτήρι, το γέ-

µισα και το άφησα µπροστά της. Τινάχτηκε από το θόρυβο και

µε κοίταξε.

«Ευχαριστώ», είπε. «Συγνώµη, σκεφτόµουν κάτι».

«Τι σκεφτόσουν;» τη ρώτησε η Τζούλια.«Τίποτα».

«Εσύ και η Τζούλια... πόσο καιρό...» άρχισε να λέει ο Κλας,

αλλά σταµάτησε για να µασήσει και να καταπιεί την µπουκιά του.

«Πόσο καιρό γνωρίζεστε;»

«∆υο τρεις µήνες», είπα. «Περίπου όσο καιρό ξέρω και τον

Τζον».

«Ο ίδιος λέει πως ονοµάζεται Γκριµ», είπε η Ντιάνα. Ήπιε λί-

γο νερό. «Παράξενο. Μήπως είµαι η µόνη που το βρίσκει παρά-ξενο;»

«Όχι. Κι άλλοι το βρίσκουν παράξενο», είπε ο Κλας. «Αλλά εί-

ναι δεκαεπτά χρονών. Ποτέ στη ζωή του ένας άνθρωπος δεν έχει

πιο παράξενες ιδέες από αυτές που έχει στα δεκαεπτά του. Έτσι

δεν είναι, Λέο;»

Χαµογέλασε. Υπήρχε κάτι πίσω από τα λόγια του που δεν ανα-

δύθηκε ποτέ στην επιφάνεια.

aoratos100s185.indd 183 11/3/14 2:34:45 PM




«Υποθέτω πως έτσι είναι».

«Θα κάνει κάτι ουσιαστικό στη ζωή του», είπε ο Κλας. «Είναι

πασιφανές».

«Το ερώτηµα είναι τι θα κάνει», είπε η Ντιάνα κοιτάζοντάς µε.

«Μην της προξενήσεις κακό».

«Μαµά!» της είπε η Τζούλια απότοµα, πιάνοντάς µου το χέρι

κάτω από το τραπέζι.

«Ντιάνα, ηρέµησε!»

«Σας φαίνεται περίεργο που ανησυχώ;»Η Τζούλια άφησε το πιρούνι της δίπλα στο πιάτο της και σή-

κωσε το βλέµµα.

«Βρίσκοµαι εδώ. ∆ε χρειάζεται να µιλάς για µένα σαν να µην

είµαι εδώ».

Η Ντιάνα κοίταξε το ποτήρι του Κλας.

«Νερό; Αυτό θα πιεις;» τον ρώτησε.


«Αφού έχεις διακοπές. ∆εν είναι ανάγκη να προσποιείσαιµπροστά τους. Ο Λέο σίγουρα ξέρει για σένα. Έτσι δεν είναι,

Λέο;»

«Όχι, δεν...»

«Πάψε, Ντιάνα».

«Να µη φέρω το µπουκάλι;»

Κοίταξε τα χέρια του άντρα της. Τότε µόνο πρόσεξα πως έτρε-

µαν ελαφρά.

«Αφού σε βλέπω που το θες».«Πίνω νερό».

«Όµως...»

«Φτάνει πια!»

«Εσύ του φταις», συνέχισε η Ντιάνα απευθυνόµενη στην Τζού-

λια µε την ίδια µονότονη φωνή που είχε από την αρχή. Στύλωσε

και πάλι το βλέµµα της κάπου έξω από το παράθυρο. «Το ξέρεις

πως το χρειάζεται για να αντέχει να ζει µαζί µου...»

aoratos100s185.indd 184 11/3/14 2:34:45 PM




«Ντιάνα», είπε ο Κλας µε τόση σκληρότητα και τόσο απότο-

µα, που έσφιξα το πιρούνι µου, ενώ η Τζούλια τράβηξε το χέρι

της από το δικό µου και τινάχτηκε. «Φτάνει, σου λέω!»

Έφυγα συγχυσµένος από το σπίτι των Γκρίµπεργ – και χωρίς

σιντί, πράγµα καθόλου παράξενο.

Αργά το βράδυ πήγαµε µε την Τζούλια στον υδατόπυργο. Υψωνό-

ταν προς τον ουρανό και µέσα στο σκοτάδι φαινόταν πιο µαύροςκαι πιο ογκώδης. Μέχρι τότε πάντα µου θύµιζε µανιτάρι, αλλά

εκείνη τη νύχτα έµοιαζε περισσότερο µε το ξύλινο σφυρί των δι-

καστών. Η Τζούλια µε αγκάλιασε µε πρωτόγνωρο τρόπο, µε θέρ-

µη και µε απελπισία µαζί. Τη ρώτησα κάτι, αλλά δε µε άκουσε.

«Τι είπες;» ψιθύρισε, µε τη ζεστή της ανάσα πάνω στα χείλη

µου.

«Έτσι είναι πάντα η κατάσταση στο σπίτι σας;»

«Κάπως έτσι». Κοίταξε προς την κορυφή του πύργου. «Έλα». Άρχισε να σκαρφαλώνει στα σκοτεινά και την ακολούθησα.

Φτάσαµε στον πρώτο εξώστη.

«Εδώ συνάντησα για πρώτη φορά τον Γκριµ», της είπα.

«Αλήθεια;»

Έβαλε τα χέρια της κάτω από το φόρεµά της και κατέβασε τη

µαύρη λιλιπούτεια κιλότα της µέχρι τους αστραγάλους της.

«Άνοιξε το φερµουάρ σου», ψιθύρισε. «Και κάθισε».

Η ανάσα της µου έκαιγε το λαιµό. Πάνω από τον ώµο της έβλε-πα το Σάλεµ και τον ουρανό που σκοτείνιαζε όλο και πιο πολύ.

Προσπάθησα να µην κλείσω τα µάτια µου.

aoratos100s185.indd 185 11/3/14 2:34:45 PM



Κ ΑΘΟΜΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ, µπροστά στην είσοδο της πο-

λυκατοικίας σου. Σε παρατηρώ. Είσαι στο παράθυρο, αλλά δε µε

βλέπεις. Στενοχωριέµαι που δε µε βλέπεις. Θέλω να µάθεις τι συµ-

βαίνει. Οι αστυνοµικές κορδέλες πλαταγίζουν στον αέρα. Την

πρώτη φορά που τις βλέπεις νιώθεις άσχηµα. Το θυµάσαι; Ήµα-

σταν σχεδόν παιδιά τότε και τις βλέπαµε συχνά. Το συνηθίσαµε.

Λίγο πριν πεθάνει ο πατέρας µου κουβεντιάζαµε συχνά για τη µη-

τέρα µου.

«Τη θυµάµαι σχεδόν µόνο από τις φωτογραφίες», του είχα πεικι είχε θυµώσει παρόλο που ήταν πολύ αδύναµος.

Του εξήγησα πως µου άρεσε να τη θυµάµαι έτσι και πως οι άλ-

λες αναµνήσεις ήταν από αυτές που τις απωθείς – αν και θα υπήρ-

χαν και καλές στιγµές. Ο πατέρας µου δεν άκουγε, δεν άντεχε.

Σου έχω πει πώς γνωρίστηκαν; Θα έπρεπε να σου είχα πει, για-

τί θυµάµαι ότι εσύ µου είχες διηγηθεί πώς γνωρίστηκαν οι δικοί

σου. Οι δικοί µου γνωρίστηκαν σ’ ένα µπαρ της Σεντερτέλιε. Η

µητέρα µου δούλευε σ’ ένα δισκάδικο και προφανώς όλοι οι νεα-ροί που έµπαιναν στο µαγαζί ήθελαν να πλαγιάσουν µαζί της. Αλ-

λά η µητέρα µου είχε κάνει έρωτα µόνο µε δύο τύπους πριν γνω-

ρίσει τον πατέρα µου. Ήταν σ’ ένα µπαρ µε φίλους και φίλες της

από τη µουσική σκηνή της Σεντερτέλιε. Στο ίδιο µπαρ βρέθηκε κι

ο πατέρας µου µε δυο τρεις φίλους του από τη δουλειά – ήταν όλοι

τους οξυγονοκολλητές. Η µητέρα µου τον ρώτησε τι µουσική του

αρέσει κι αυτός απάντησε:

aoratos186s285.indd 186 11/6/14 10:17:10 AM




«∆εν ακούω µουσική».

Η µητέρα µου του είπε χαµογελώντας: «Τέλεια».

Έτσι τουλάχιστον µου διηγήθηκε ο πατέρας µου την ιστορία.

Γεννήθηκα χωρίς προβλήµατα και επιπλοκές κι ο πατέρας µου

έλεγε πως ήταν ευτυχισµένοι και πως το µόνο τους πρόβληµα ήταν

το χρήµα. Από οικονοµική άποψη ζούσαν πάντα στο όριο. Ο πα-

τέρας µου έπινε ήδη από τότε. Η µητέρα µου έµεινε ξανά έγκυος,

αλλά ήµουν πολύ µικρός και δεν το θυµάµαι. Αργότερα που µε-

γάλωσα κατάλαβα κάποια πράγµατα. Η µητέρα µου για κάποιολόγο έπεσε σε κώµα µετά τον τοκετό κι όταν συνήλθε ύστερα από

λίγες µέρες είχε αλλάξει. Είχε παγώσει συναισθηµατικά και πότε

πότε είχε απρόβλεπτα ξεσπάσµατα. Ο πατέρας µου είχε πει πως

όταν πια πέρασε κάµποσος καιρός άρχισε να φοβάται πως η µη-

τέρα µου δε θα καλυτέρευε κι έκλαιγε κάθε βράδυ γιατί είχε χά-

σει τη γυναίκα που αγαπούσε.

«Τουλάχιστον έτσι ένιωθα», µου είχε πει. «Αλλά ίσως είχαµε

χάσει ο ένας τον άλλο από πολύ καιρό».Του είπα πως έκανε λάθος, πως δεν είχαν χάσει ο ένας τον άλ-

λο, αν και καταλάβαινα πως δεν ήξερα για ποιο πράγµα µιλούσα.

Ο πατέρας µου ένιωθε κι αυτός έτσι, αλλά δεν το είπε. Μου έπια-

σε το χέρι και µου είπε χαµογελώντας πως πολύ δύσκολα βγάζεις

άκρη µε τις οικογένειες.

Έµοιαζαν πολύ η µητέρα και η Τζούλια. Ο πατέρας µας έβα-

ζε τις φωνές στη µητέρα µας και σπάνια την επαινούσε όταν έκα-

νε κάτι καλό. Βασανιζόταν βλέποντας αυτή την κατάσταση επει-δή ήξερε για ποιο λόγο της φερόταν έτσι. Προσπαθούσε να µην

πίνει µπροστά της επειδή δεν εµπιστευόταν τον εαυτό του.

∆εν τα έβαζε µόνο µαζί της. Στράφηκε εναντίον όλων. ∆εν µπόρε-

σε ποτέ να την εγκαταλείψει γιατί η µητέρα εξαρτιόταν πολύ από

τον πατέρα, τον είχε ανάγκη. Ήταν διαρκώς δυστυχισµένος κι όσο

aoratos186s285.indd 187 11/6/14 10:17:10 AM




περνούσε ο καιρός δυσκολευόταν όλο και περισσότερο να σηκώ-

νεται το πρωί και να πηγαίνει για οξυγονοκολλήσεις.

Ο πατέρας µου αναστέναζε. Μου ζητούσε νερό και του έδινα.

Με ρωτούσε πώς είµαι. Του έλεγα πως ήταν ο µοναδικός άνθρω-

πος που µου είχε αποµείνει στη ζωή. Χαµογελούσε και µου έλεγε

πως έκανα λάθος.

aoratos186s285.indd 188 11/6/14 10:17:10 AM



XV

Η ΣΑΜ ΜΟΥ ∆ΕΙΧΝΕΙ από το κινητό της τις τελευταίες ειδήσεις της

εφηµερίδας Εξπρέσεν: ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΥΠΟΠΤΟΣ ∆ΟΛΟΦΟΝΙΑΣ.

Κοιτάζω και το δικό µου κινητό.

Πιστεύω πως θα έπρεπε να δεις τις ειδήσεις.

Το άρθρο της Ανίκα Λιούνµαρκ είναι σύντοµο αλλά περιεκτι-

κό. Στις δέκα το βράδυ επιβεβαιώθηκε από πολλές αστυνοµικές

πηγές ότι η έρευνα για τη δολοφονία της Ρεµπέκα Σάλοµον δεν

ήταν πια σε αδιέξοδο. Η αστυνοµία επεξεργαζόταν συγκεκριµέναστοιχεία που εστίαζαν σε έναν αστυνοµικό. «Θεωρείται βέβαιη η

παρουσία του στον τόπο του εγκλήµατος», ισχυριζόταν µια πηγή.

Σε ελάχιστες ώρες θα έχει αποκαλυφθεί η ταυτότητα του αστυ-

νοµικού. Έτσι γίνεται πάντα. Αφήνω το κινητό και σηκώνω το κε-

φάλι µου. Ακουµπώ στην µπάρα. Ζαλίζοµαι. Η Σαµ µε κοιτάζει

αµήχανα.

«Λέο...»

«∆εν είµαι εγώ ο δολοφόνος», της λέω.«Το ξέρω πολύ καλά πως δεν είσαι εσύ ο δολοφόνος».

Την κοιτάζω. ∆εν είµαι σίγουρος ότι έχει καταλάβει τι εννοώ.

«Ωραία».

Η Σαµ κοιτάζει το κινητό µου.

«Τι είναι;»

«Κάποιος µου στέλνει µηνύµατα».

«Ποιος;»

aoratos186s285.indd 189 11/6/14 10:17:10 AM




«∆εν ξέρω ακριβώς».

Με πιάνει τρυφερά από το µπράτσο. Παράξενο. Είναι όµως

µια γνώριµη αίσθηση, κάτι απόλυτα φυσικό. Η Άννα µάς κοιτά-

ζει µε ενδιαφέρον.

«Να προσέχεις», µου λέει η Σαµ.

«Κάνω ό,τι µπορώ».

«∆ε νοµίζω». Συνεχίζει να µε κρατά. «Πάντα ήσουν απρόσε-

κτος».

Μου αφήνει το µπράτσο. Μάλλον αντιλαµβάνεται τι πάει νασυµβεί. Και το διακρίνω στο βλέµµα της. Ξέρω πώς νιώθει: στο

πρόσωπό µου βλέπει φευγαλέα την εικόνα του παιδιού που θα

µπορούσαµε να είχαµε.

«Ήρθε η ώρα να φύγω, αν δεν έχεις κάτι άλλο να µου πεις».

Τη συνοδεύω µέχρι την πόρτα. Εξακολουθεί να βρέχει. Οι δρό-

µοι γυαλίζουν µέσα στη µαυρίλα τους κι από πάνω µας κυνηγιού-

νται τα σύννεφα. Η Σαµ αποµακρύνεται αµίλητη, αλλά γυρνά να

µε κοιτάξει. Ανάβω τσιγάρο και την παρακολουθώ µε το βλέµµαµέχρι που στρίβει σε µια γωνία.

Μπαίνω µέσα στο µπαρ και στέκοµαι µπροστά στην µπάρα.

«Αψίνθιο, παρακαλώ».

«Τι ήταν όλη αυτή η ιστορία;»

«Ποια ιστορία;»

Η Άννα αφήνει µπροστά της ένα ποτήρι και το γεµίζει για

µένα.

«Η γυναίκα... Οι δυο σας...»«Ήµασταν ζευγάρι κάποτε».

«Μου το είπες».

«Θα κάναµε γιο. Του είχαµε δώσει και όνοµα».

«Τι συνέβη;»

Πίνω µια γουλιά αψίνθιο. Η πίεση στους κροτάφους µου αρ-

χίζει να υποχωρεί.

«Αυτοκινητικό δυστύχηµα».

aoratos186s285.indd 190 11/6/14 10:17:10 AM




«Πέθανε;»

«Ναι».

Η Άννα ακουµπά τους αγκώνες της στην µπάρα και τα στήθη

της πιέζονται επάνω εκεί. Το µπούστο της προβάλλει ακόµα πιο

πλούσιο.

«Είσαι ψυχολόγος», της λέω.

«Φοιτήτρια ψυχολογίας».

«Τι λένε τα βιβλία σου για µένα;»

«∆εν έχω ιδέα». Κοιτάζει το ρολόι της. «Μπορώ να κλείσω ανθες».

«Γιατί;»

«Σου χρειάζεται... να ξεδώσεις».

Μου χαµογελά. Έχω πιει πολύ γρήγορα το αψίνθιο κι έχω

φτιάξει κεφάλι. Βλέπω θολά.

«Έχεις απόλυτο δίκιο», µουρµουρίζω ρίχνοντας µια µατιά

προς την πόρτα. «Αλλά... να µε συγχωρείς, δε θέλω εσένα...»

«Το ξέρω, αλλά δε µε νοιάζει».Επιτρέπω στον εαυτό µου να υποχωρήσει, έστω για µια φο-

ρά.

Η Άννα πάει στην πόρτα και την κλειδώνει. Καθώς έρχεται

προς το µέρος µου, ξεκουµπώνει το πουκάµισό της, το βγάζει και

λύνει τα µαλλιά της. Κάθεται σ’ ένα σκαµπό πλάι µου. Την πλη-

σιάζω και βολεύοµαι ανάµεσα στα πόδια της. Ακουµπά το χέρι

της στο στέρνο µου και το κατεβάζει αργά, χαϊδεύοντάς µου την

κοιλιά. Μου ξεκουµπώνει το τζιν. Κλείνω τα µάτια µου και εκ-πλήσσοµαι µε το σκούρο κόκκινο χρώµα που αντικρίζω.

Με κατακλύζουν αιφνιδιαστικά οι µνήµες. Έρχονται καταπάνω

µου όπως όταν συναντάς απρόσµενα στο µετρό έναν άνθρωπο που

έχεις πολύ καιρό να τον δεις, µιλάς για λίγο µαζί του κι αµέσως

µετά τη σύντοµη συνάντηση θυµάσαι τα περασµένα.

aoratos186s285.indd 191 11/6/14 10:17:10 AM




Είµαι δεκατριών χρονών. Έχω µπουχτίσει να µε ξυλοφορτώ-

νουν ο Βλαντ κι ο Φρεντ. Εκδικούµαι χτυπώντας ένα µικρότερό

µου αγόρι. Τον λένε Τιµ. Ο ουρανός είναι γκρίζος και βαρύς. Χτυ-

πώ τον Τιµ στην κοιλιά.

Είµαι πέντε χρονών και µόλις έχω µάθει να κάνω ποδήλατο.

Ο πατέρας µου προσπαθεί να µε απαθανατίσει µε µια βιντεοκά-

µερα, αλλά πέφτω συνεχώς και το µόνο που φαίνεται τελικά στο

πλάνο είναι ο αδελφός µου να ποδηλατεί όλος αυτοπεποίθηση στο

βάθος, µε µεγαλύτερο ποδήλατο, που έχει περισσότερες ταχύτη- τες από το δικό µου.

Είµαι είκοσι οκτώ στα είκοσι εννιά κι έχω γνωρίσει τη Σαµ

πριν από λίγο καιρό. Της λέω κάτι και γελάει. Βρισκόµαστε σ’ ένα

πλοίο. Το πρόσωπο ενός επιβάτη µού φαίνεται γνώριµο. Μου θυ-

µίζει τον Γκριµ, αλλά δεν είναι αυτός. Η Σαµ µε ρωτά αν είµαι

καλά. Της λέω πως είµαι µια χαρά.

Είµαι δεκάξι χρονών. Είµαστε µε τον Γκριµ στα χαµηλά του

υδατόπυργου. Έχει τσακωθεί µε τους γονείς του. Η άνοιξη βρί-σκεται στο τέλος της και ο Κλας Γκρίµπεργ έχει λάβει µια επιστο-

λή από την καθηγήτρια που είναι υπεύθυνη της τάξης του Γκριµ.

Του ανακοινώνει πως προσπάθησε ανεπιτυχώς να επικοινωνήσει

τηλεφωνικώς µαζί του, πως ο γιος του χτύπησε ένα συµµαθητή

του και πως στις περιπτώσεις αυτές ειδοποιείται η αστυνοµία. Ο

Κλας έγινε τύφλα στο µεθύσι από την οργή και περίµενε το γιο

του να γυρίσει από το σχολείο. Ακολούθησε καβγάς. Ο Κλας είπε

στον Γκριµ να συµπεριφέρεται κόσµια στο σχολείο, να µην κατα-ντήσει σαν αυτόν και πως αν δε συνερχόταν θα τον ξυλοφόρτωνε

για να του βάλει µυαλό. Σκαρφαλώνουµε στον υδατόπυργο και

πυροβολούµε πουλιά. Ο Γκριµ βάζει τα γέλια όταν του λέω πως

ένα σύννεφο µοιάζει µε κάποιον γνωστό µας, έναν χοντρό νεαρό

που τον φωνάζουν Κριάρι. Ένα άλλο σύννεφο µοιάζει µε την

Τζούλια. ∆εν το λέω στον Γκριµ.

Την ίδια χρονιά, στις αρχές της άνοιξης, είµαστε µε τον Γκριµ

aoratos186s285.indd 192 11/6/14 10:17:10 AM




στο Χάντεν –µια περιοχή του Χάνινιε– και περιµένουµε κάποιον

που θα µας πουλήσει χασίς. ∆εν έχουµε δοκιµάσει ακόµα. Ο

Γκριµ φοράει µια µπλούζα µε µια στάµπα που γράφει MAYHEM.

Τριγυρνάµε στη γειτονιά. Τέσσερις άντρες βγαίνουν από τα σκο-

τάδια: µπότες, καρφιά, µακριά µαλλιά. Μας πλησιάζουν και µας

ρωτούν για ποιο λόγο κυκλοφορούµε µε τέτοιες µπλούζες. ∆εί-

χνουν την µπλούζα του Γκριµ, που φαίνεται επειδή το µπουφάν

του είναι ξεκούµπωτο. Μας κλοτσάνε. Μας ρίχνουν καταγής. Θα

περάσουν βδοµάδες µέχρι να µου φύγει ο πόνος στα πλευρά. Μα-θαίνουµε πως κάποιοι που έχουν σχέση µε το νορβηγικό µπλακ

µέταλ µουσικό συγκρότηµα Mayhem έκαψαν εκκλησίες στη Νορ-

βηγία και στο Γέτεµποργ. Μας πιάνει φόβος κι ο Γκριµ πετάει την

µπλούζα του στα σκουπίδια. ∆εν το αναφέρουµε σε κανέναν, ού-

τε καν στην Τζούλια. Το ίδιο βράδυ παίρνουµε το τρένο για να

επιστρέψουµε στο σπίτι. Ένας επιβάτης ακούει στη διαπασών

τους Prodigy και το I’m a firestarter, twisted firestarter.

Λίγες µέρες µετά την αποτυχία µας στο Χάντεν, αγοράζουµεχασίς από έναν νεαρό που έρχεται στο Ρένινιε από τη Σεντερτέ-

λιε. Καπνίζουµε λίγο σκαρφαλωµένοι στον υδατόπυργο. ∆εν αι-

σθάνοµαι να αλλάζει κάτι µέσα µου, ούτε κι ο Γκριµ. Παρ’ όλα

αυτά γελάµε γιατί έχουµε ακούσει πως όσοι καπνίζουν χασίς γε-

λάνε. Στο τέλος µε πονάει η κοιλιά µου απ’ το γέλιο. Τη δεύτερη

φορά που καπνίζουµε χασίς βρισκόµαστε σ’ ένα γήπεδο ποδο-

σφαίρου στις παρυφές του Σάλεµ. Είµαστε αραχτοί στο γρασίδι,

έχει βραδιάσει και κάνει ψύχρα. Τον Γκριµ τον πιάνει νύστα, ενώεγώ ιδρώνω και αισθάνοµαι άρρωστος.

Ο Γκριµ δείχνει µεγάλο ενδιαφέρον για την τεχνολογία, αλλά

στα µαθηµατικά είναι άσχετος. Τον βοηθάω στις ασκήσεις των

µαθηµατικών µέχρι να κουραστεί ο ένας απ’ τους δυο µας. Είναι

πάντα στην ώρα του. ∆εν αργοπορεί ποτέ και δεν του αρέσουν οι

άνθρωποι που δεν είναι συνεπείς στα ραντεβού τους. ∆εν του αρέ-

σουν ούτε οι αστυνοµικοί που τριγυρνούν στο Σάλεµ τα βράδια.

aoratos186s285.indd 193 11/6/14 10:17:10 AM




Η όψη του σκοτεινιάζει κάθε φορά που βλέπει περιπολικό. Μόλις

έχει µπει το καλοκαίρι του 1997 κι ο Γκριµ µιλάει σπάνια για τον

πατέρα του, κι όποτε το κάνει λέει λόγια διόλου κολακευτικά. Αλ-

λά πίσω από τα λόγια του διακρίνω κάτι άλλο. ∆ιαισθάνοµαι πως

ο Γκριµ ταυτίζεται µε τον πατέρα του. Ίσως γι’ αυτό συγκρούστη-

καν µε τόση σφοδρότητα. Σκοπεύω να ρωτήσω την Τζούλια, να της

παρουσιάσω τη θεωρία µου. Αλλά δεν καταφέρνω να τη ρωτήσω.

∆ύο µήνες αργότερα γνωρίζοµαι µε τον Κλας Γκρίµπεργ στο

απροσχεδίαστο δείπνο στο σπίτι της Τζούλια. Εντυπωσιάζοµαιαπό το πόσο πολύ µοιάζουν πατέρας και γιος. Σκέφτοµαι να το

πω στον Γκριµ και στην Τζούλια, αλλά ούτε αυτό το κάνω.

«Τι συµβαίνει όταν το σηµαντικότερο πράγµα στη ζωή σου δεν

είχε ποτέ προσχεδιαστεί να υπάρχει;» µε ρωτά ο Γκριµ ένα από-

γευµα όπως καθόµαστε στο τρένο και πηγαίνουµε στα βόρεια.


«Σκέψου να υπάρχει ενός είδους πεπρωµένο ή κάτι που δεν ξέ-

ρω πώς να το ονοµάσω. Μπορεί η οικογένειά µου να µην είχευπάρξει ποτέ, σωστά; Άραγε το έφερε η τύχη; Κοίταξέ µας. Αν

σκεφτείς την κατάσταση που επικρατεί στο σπίτι µας, θα πεις πως

αυτό που ζούµε είναι ατύχηµα».

«Όλες οι οικογένειες είναι προβληµατικές».

«Όχι, δεν είναι όλες έτσι».

Είµαι δεκαεπτά χρονών. Η Τζούλια έχει φύγει από τη ζωή εδώκαι πολλούς µήνες. Χαµογελώ στο φακό τη στιγµή της φωτογρά-

φησης στο σχολείο. ∆ε γνωρίζω κανέναν απ’ όσους βρίσκονται γύ-

ρω µου.

aoratos186s285.indd 194 11/6/14 10:17:10 AM



XVI

Ο ΓΚΡΙΜ ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ από το Γιούµκιλ µ’ ένα συνηθισµένο λευκό

αυτοκίνητο της Υπηρεσίας Κοινωνικής Πρόνοιας. Είχε κουφόβρα-

ση και λίγες στιγµές πριν από την άφιξή του είχα δει τον Βλαντ

και τον Φρεντ να βαδίζουν στον παρακάτω δρόµο. Αναρωτήθηκα

τι έκαναν στο Σάλεµ και µου πιάστηκε η ανάσα. Κάθισα σ’ ένα

παγκάκι του κοινόχρηστου χώρου του Τριάντ προσπαθώντας να

περάσω απαρατήρητος µέχρι να αποµακρυνθούν.

Το αυτοκίνητο στάθµευσε κι άνοιξε µία από τις πίσω πόρτες. ΟΓκριµ βγήκε κρατώντας την τσάντα του. Ήταν ο µαύρος αθλητικός

σάκος όπου είχε το αεροβόλο του τη µέρα της γνωριµίας µας. Αι-

σθανόµουν σαν να είχε περάσει πολύς καιρός από τότε, αλλά στην

πραγµατικότητα γνωριζόµασταν λιγότερο από έξι µήνες. Σ’ ένα πα-

γκάκι εκεί κοντά καθόταν ένας άντρας µε λευκή πυκνή γενειάδα.

Φορούσε ένα βρόµικο κασκέτο και κρατούσε µια σακούλα µε ποτά.

Κοίταξε φοβισµένος το λευκό αυτοκίνητο, σηκώθηκε και αποµα-

κρύνθηκε τρεκλίζοντας, προσπαθώντας να έχει αξιοπρεπές ύφος.Ο Γκριµ έκλεισε την πόρτα του αυτοκινήτου και ο οδηγός γύ-

ρισε να κοιτάξει από την άλλη µεριά, έκανε στροφή εκατόν ογδό-

ντα µοιρών και αποµακρύνθηκε µε ταχύτητα, όπως αν είχε µια

νέα αποστολή να φέρει εις πέρας η οποία δεν µπορούσε να περι-

µένει. Σηκώθηκα από το παγκάκι, αλλά η κίνησή µου αυτή αιφ-

νιδίασε τον Γκριµ. Μόλις όµως είδε πως ήµουν εγώ, χαµογέλασε

και σήκωσε το χέρι του για να µε χαιρετήσει. Χαµογέλασα κι εγώ,

aoratos186s285.indd 195 11/6/14 10:17:10 AM




αλλά το γεγονός της επιστροφής του µου δηµιουργούσε παράξε-

να συναισθήµατα. Η ελευθερία που είχα προηγουµένως ήταν προ-

σωρινή. Ένιωθα πολύ στριµωγµένος.

Αργότερα πήγαµε στον υδατόπυργο. Είχε άπνοια και η µέρα ήταν

ηλιόλουστη. Στα περισσότερα αυτοκίνητα που περνούσαν επέβαι-

ναν ολόκληρες οικογένειες και ήταν φορτωµένα µε εξοπλισµό κά-

µπινγκ. Ήταν τέλη Ιουλίου και οι καλοκαιρινές διακοπές θα δι-αρκούσαν αρκετό καιρό ακόµα. Ο Γκριµ φορούσε σορτς και κο-

ντοµάνικη µπλούζα και παρ’ όλα αυτά σκούπιζε συνέχεια τον

ιδρώτα από το µέτωπό του.

«Θα πάω στην Ουψάλα αύριο», είπε.

«Τι θα κάνεις εκεί;»

«Θα συναντηθώ µε τον Τζίµι. Είναι ακόµα προφυλακισµέ-

νος».

«Ξέρεις πώς είναι;»«Όχι. Αλλά νοµίζω πως είναι καλά. Πάντως αισθάνεται καλύ-

τερα απ’ το αγόρι που µαχαίρωσε».

Του Γκριµ ήταν η ιδέα να πάµε στον υδατόπυργο. Θα προτι-

µούσα να κάναµε κάτι άλλο, να πηγαίναµε σ’ ένα µέρος που δε

θα µου θύµιζε την Τζούλια. Ανεβήκαµε στον πύργο κι ο Γκριµ βο-

λεύτηκε στον εξώστη, στο ίδιο σηµείο όπου λίγες µέρες νωρίτερα

είχε καθίσει καβάλα απάνω µου η Τζούλια µόλις είχε βγάλει την

κιλότα της. Ζούσα µια παράλογη, εξωπραγµατική κατάσταση.«Γιατί γελάς;» µε ρώτησε.

«Τι;»

«Γελούσες».

«Α, τίποτα. Απλώς σκέφτηκα κάτι παράξενο».

«Όταν συναντηθήκαµε στην κατασκήνωση», είπε ο Γκριµ,

βγάζοντας ένα µπουκάλι και δύο ποτήρια από το µοβ σακίδιό του,

«δεν προφτάσαµε να κουβεντιάσουµε για σένα».

aoratos186s285.indd 196 11/6/14 10:17:11 AM




Τζούλια. Εµένα µ’ αφήνουν πάντα απέξω, και δε µε πειράζει. Μου

αρέσει. Είναι καλύτερα έξω από τον κόσµο τους, αν κρίνεις από

το πώς περνάει η Τζούλια. Αλλά είναι πολύ βαριά η ατµόσφαιρα

στο σπίτι». Ο Γκριµ γέλασε. «Παρ’ όλη τη µιζέρια της κατασκή-

νωσης, αισθανόµουν όµορφα που δεν ήµουν εκεί, µε πιάνεις; ∆εν

είχα καταλάβει πόσο άσχηµα είναι στο σπίτι, αλλά τελικά το ένιω-

σα και το συνειδητοποίησα».

«Μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια».

«Από ποιον;»«∆εν ξέρω. Από την Κοινωνική Πρόνοια».

«Στο διάολο οι κοινωνικοί λειτουργοί. Έχουν έρθει στο σπίτι.

Το µόνο που κάνουν είναι να σκαλίζουν τη ζωή µας».

«Από κάπου αλλού λοιπόν».

«Από ποιον;» Ήταν πραγµατικά θλιµµένος. «Από ποιον ζητάς

βοήθεια; Σε ποιους απευθύνεσαι; Και πρέπει να πέσει επάνω µου

η ευθύνη;»

«∆εν ξέρω», είπα.«Πάψε να µου λες πως δεν ξέρεις». Έγειρε πίσω το κεφάλι

του, το ακούµπησε στον τοίχο κι έκλεισε τα µάτια του. «Βρήκα

ένα χάος όταν ανέβηκα στο σπίτι για ν’ αφήσω τα πράγµατά µου.

Η µητέρα µου είχε ξεχάσει να πάρει τα χάπια της κι ο πατέρας

µου είχε πιει πολύ. Έχει γυρίσει στη δουλειά, κι όταν δουλεύει πί-

νει περισσότερο απ’ όσο συνήθως. Μάλλον επειδή η δουλειά του

είναι φοβερά ανιαρή».

Μείναµε σιωπηλοί για λίγο. Ήθελα να φύγω, να πάω να δωπώς ήταν η Τζούλια. Μου έλειπε και ήµουν γεµάτος απογοήτευ-

ση, γι’ αυτό τα χέρια µου ήταν υγρά και κρύα.

«Είδα τον Βλαντ και τον Φρεντ».

«Τι είπες;»

«Είδα τον Βλαντ και τον Φρεντ».

«Είναι οι ηλίθιοι που σε βαρούσαν;»

«Ναι. Τους είδα νωρίτερα, σήµερα. Πιστεύεις πως...» Ήπια

aoratos186s285.indd 198 11/6/14 10:17:11 AM




µια γουλιά αψίνθιο. Μου έκαψε το λαιµό και το στοµάχι. Έβαλα

τα δυνατά µου να µη δείξω το φόβο µου. «Πως µετακόµισαν ξα-

νά εδώ;»

«Ποιος ο λόγος να µετακοµίσει ξανά ένας άνθρωπος εδώ; Σί-

γουρα θα ήρθαν για επίσκεψη».

Έβγαλε από το σακίδιό του τη συσκευή για τα σιντί και µου

έδωσε το ένα ακουστικό. Καθίσαµε εκεί κι ακούγαµε µουσική µέ-

χρι που έπεσαν οι µπαταρίες. Αλλά αυτό συνέβη παρά πολύ αρ-

γά. Στο δρόµο για το σπίτι έτρεµα µήπως πέσω πάνω στον Βλαντκαι τον Φρεντ.

«Μου φαίνεσαι θλιµµένος, Λέο», µου είπε ο πατέρας µου σηκώ-

νοντας το βλέµµα από την εφηµερίδα. Άφησε το φλιτζάνι του στο

τραπέζι.

«Είµαι κουρασµένος». Τα µάτια µου έτσουζαν κάθε φορά που τα

έκλεινα και το κεφάλι µου πονούσε. «Χτες κοιµήθηκα πολύ αργά».«Αργά», είπε συλλογισµένος. «∆ε σε άκουσα που γύρισες».

«∆εν ξέρω τι ώρα ήταν».

«Αν κρίνω απ’ τη µυρωδιά, δεν είναι δύσκολο να καταλάβω τι

έκανες».

«∆ε βροµάω».

«Βροµάς».

Μάσησα λίγη φρυγανιά.

«Μην το πεις στη µητέρα».«Πού το βρίσκετε το αλκοόλ; Λαθραίο είναι;»

«Όχι, πατέρα», είπα αναστενάζοντας.

«∆εν µπορώ να σ’ εµποδίσω να πίνεις. Ποτέ δεν εµποδίσαµε

τον Μίκε. Αλλά...»

«Μα και βέβαια τον εµποδίσαµε», φώναξε η µητέρα µου από

το µπάνιο. Ήρθε να µας βρει στην κουζίνα και µε κοίταξε νευρι-

ασµένη. «Αν ξαναπιείς, δεν ξαναβγαίνεις για βόλτες».

aoratos186s285.indd 199 11/6/14 10:17:11 AM




«Άνι», είπε ο πατέρας µου, «δεν είναι...»

«Όχι», τον διέκοψε απότοµα εκείνη κοιτάζοντάς τον κατάµα-

τα. «Φτάνει πια. Ο Λέο λείπει συνέχεια απ’ το σπίτι».

«Άνι, άσε µε να του µιλήσω».

Εκείνη κοίταξε επίµονα τον πατέρα µου κι ύστερα εµένα.

«Σύνελθε και να συµπεριφέρεσαι σωστά από εδώ και πέρα»,

µου είπε και βγήκε απ’ την κουζίνα.

Ο πατέρας µου φαινόταν αρκετά κουρασµένος. Ήπιε λίγο κα-

φέ κι έριξε µια µατιά στη µισοφαγωµένη φρυγανιά που είχα στοπιάτο µου.

«∆ε θα τη φας;»

«∆εν πεινάω».

«Πρέπει να τρως. Ξέρεις...» έκανε διστακτικά, «η µητέρα σου

κι εγώ θα αισθανόµασταν καλύτερα αν έβρισκες µια δουλειά».

«Πατέρα, γαµώτο!»

«Ναι, εντάξει», είπε, σηκώνοντας τα χέρια ψηλά. «Ξέρω...»

Ακούµπησε τους βραχίονές του στο τραπέζι κι έγειρε προς το µέ-ρος µου. «Λέο, έχει δίκιο η µητέρα σου. Αλλά υπάρχει και κάτι

άλλο στη ζωή σου, έτσι δεν είναι;»

«Τι εννοείς;» µουρµούρισα.

«Μου φαίνεσαι θλιµµένος, σου το είπα». Περίµενε να πω κά-

τι, αλλά έµεινα αµίλητος. «Αν νιώθεις την ανάγκη να µιλήσεις,

µπορείς να το κουβεντιάσεις µαζί µου».

Τον κοίταξα µε µια έκφραση αµηχανίας στο πρόσωπό µου.

«Πόσο καλά γνωρίζεις τον κόσµο που ζει στις τρεις πολυκα- τοικίες του συγκροτήµατος;» τον ρώτησα.

Σήκωσε τα φρύδια του.

«Οι άνθρωποι που µένουν στο συγκρότηµα δε γνωρίζονται µε-

ταξύ τους. ∆ε γνωρίζουµε καν τις οικογένειες που ζουν στη δική

µας πολυκατοικία», αποκρίθηκε.

«Καλά».

«Ζει κάποιος φίλος σου στην πολυκατοικία µας;»

aoratos186s285.indd 200 11/6/14 10:17:11 AM




«Όχι». Κοίταξα προς το παράθυρο. «Στην απέναντι πολυκα-

τοικία».

Ο πατέρας µου κοίταξε κι αυτός προς την πολυκατοικία όπου

έµενε η οικογένεια Γκρίµπεργ.

«Κατάλαβα».

«∆εν ξέρεις κανέναν που να µένει εκεί;»

Κούνησε το κεφάλι του αρνητικά. Ήπιε µια γουλιά καφέ και

είπε: «Σου αρέσει µια κοπέλα».

«Έτσι λες;»«Οι πατεράδες τα ψυχανεµίζονται αυτά».

Ανάσανα βαθιά. Με κοίταξε µε χαρµόσυνο ύφος και σκέφτη-

κα πως προσπαθούσε πραγµατικά να είναι στο πλευρό µου. Ση-

κώθηκα χωρίς να πω τίποτα και πήγα στο δωµάτιό µου. Έκλεισα

την πόρτα και κάθισα µπροστά στο παράθυρο µήπως και δω την

Τζούλια να εµφανίζεται σ’ ένα από τα παράθυρα του διαµερίσµα-

τος της οικογένειας Γκρίµπεργ.

∆εν την είδα κι άρχισα να αισθάνοµαι πολύ µίζερος. Ο πατέρας

µου δεν µπήκε στο δωµάτιό µου. Ξάπλωσα στο κρεβάτι κι έµεινα

εκεί όλη την υπόλοιπη µέρα ακούγοντας µουσική. Μου πέρασε

από το νου να τηλεφωνήσω στο σπίτι τους, αλλά αν το σήκωνε ο

Γκριµ θα καταλάβαινε από τη φωνή µου πως κάτι δεν πήγαινε κα-

λά. Κι αν το σήκωνε η Τζούλια, ο Γκριµ θα τη ρωτούσε ποιος εί-

ναι και θα έπρεπε να του πει ψέµατα. ∆εν ήταν καθόλου πειστι-κή όταν έλεγε ψέµατα κι αυτό ήταν ένα από τα στοιχεία του χα-

ρακτήρα της που µου άρεσαν. Όµως στην περίπτωση αυτή η ανι-

κανότητά της να ψεύδεται δεν ήταν προς το συµφέρον µας.

Τελικά τηλεφώνησα.

«Ντιάνα Γκρίµπεργ».

«Είµαι... ο Λέο... Μήπως είναι στο σπίτι η...»

«Περίµενε», είπε η Ντιάνα. «Τζούλια, τηλέφωνο».

aoratos186s285.indd 201 11/6/14 10:17:11 AM




Έφτασαν οι µέρες των διακοπών µας στο νησί. Μείναµε στην

Έλαντ µια βδοµάδα και µετά γυρίσαµε στο Σάλεµ. Συναντηθή-

καµε µε τον Γκριµ έξω από το Σπίτι της Νεολαίας. Το ένα του

µάτι ήταν µελανιασµένο και πρησµένο και προσπαθούσε να το

κρύψει, χωρίς επιτυχία, µε τα γυαλιά ηλίου που φορούσε. Καθί-

σαµε σ’ ένα παγκάκι στον ήλιο. Μου είπε πως είχε φτιάξει µια

ταυτότητα για έναν τύπο που τη χρησιµοποίησε για να µπει σ’

ένα κλαµπ.

«Η ταυτότητα ήταν άψογη. Αυτός ο ηλίθιος τα έκανε µούσκε-µα. Ήθελε να µπαίνει σε µέρη όπου επιτρέπεται η είσοδος αν εί-

σαι δεκαοκτώ και του έφτιαξα ακριβώς την ταυτότητα που χρει-

αζόταν. Και τι κάνει ο ηλίθιος; Πάει να χωθεί σ’ ένα κλαµπ όπου

επιτρέπεται να µπεις αν είσαι είκοσι. Φυσικά, του αρνήθηκαν την

είσοδο. Και πώς αντιδρά; Έρχεται στο Σάλεµ µε δυο φίλους του

και ψάχνουν να µε βρουν επειδή σκέφτεται πως τον έχω εξαπα-

τήσει. Και µάλιστα ήρθαν στο σπίτι µου. Ο πατέρας µου έµαθε τι

είχε συµβεί κι έτυχε να είναι µεθυσµένος. Με κυνήγησε κι έφυγααπ’ το σπίτι. Έξω µε περίµενε ο ηλίθιος µε την παρέα του. Τους

ξέφυγα, αλλά στο µεταξύ είχαν προφτάσει να µου ρίξουν µια γρο-

θιά στο µάτι». Σήκωσε τους ώµους του και πρόσθεσε: «Σκατά».

«Γιατί σ’ έδιωξε ο πατέρας σου;»

«∆ε µ’ έδιωξε, µε κυνήγησε. Αλλά προτίµησα να φύγω απ’ το

σπίτι παρά να µε πιάσει».

Φαντάστηκα τον Κλας Γκρίµπεργ να κυνηγάει το γιο του.

Όταν είχα φάει στο σπίτι τους, είχα διακρίνει στο βλέµµα του πωςήταν ικανός να πάρει κάποιον στο κυνήγι. Απλώς προσπαθούσε

να δείχνει ήρεµος. Εκείνη τη µέρα όµως ήταν νηφάλιος.

Ο Γκριµ έβγαλε ένα φάκελο από την εσωτερική τσέπη του

µπουφάν του. Εκείνη τη στιγµή ξεπρόβαλε από µια γωνία ένας

νεαρός στην ηλικία µας. Φορούσε κασκέτο, µπάγκι τζιν παντελό-

νι, µπλούζα µε κουκούλα και µεγάλα αθλητικά παπούτσια. Ήµουν

σίγουρος πως δεν πήγαινε στο δικό µας σχολείο.

aoratos186s285.indd 203 11/6/14 10:17:11 AM




«Είναι όλα όπως πρέπει;» τον ρώτησε ο Γκριµ όταν εκείνος

πλησίασε στο παγκάκι όπου καθόµασταν.

«Ναι, µια χαρά», είπε ο νεαρός λοξοκοιτάζοντάς µε.

«Είναι εντάξει ο φίλος», είπε ο Γκριµ.

Ο νεαρός έριξε µια µατιά γύρω του και κούνησε ελαφρά το κε-

φάλι του. Έβγαλε από την τσέπη της µπλούζας του λίγα προσε-

κτικά διπλωµένα χαρτονοµίσµατα των πεντακοσίων κορονών. Ο

Γκριµ πήρε τα χρήµατα και του έδωσε το φάκελο. Οι κινήσεις

τους ήταν τόσο γρήγορες, που αν εκείνη τη στιγµή είχα ανοιγο-κλείσει τα µάτια µου δε θα είχα προφτάσει να δω τίποτα.

«Έφαγες ξύλο;» ρώτησε κοιτάζοντας τον Γκριµ.

«Απλώς ένας τύπος παρεξήγησε κάτι».

«Να τον αναλάβω;»

«Όχι». Ο Γκριµ κοίταξε ολόγυρα. «Θα βρεθούµε».

«Εντάξει».

Ο νεαρός γύρισε κι έφυγε βαδίζοντας αργά. Εµείς περπατή-

σαµε µέχρι το Τριάντ. Ο Γκριµ µέτρησε τα χρήµατα.«Χίλιες πεντακόσιες κορόνες», είπα.

«Γίνοµαι όλο και πιο ακριβός», είπε ο Γκριµ.

Ήµασταν διαφορετικοί σε πολλά, αλλά συµπληρώναµε ο ένας τον

άλλο. Φτάσαµε στο σηµείο να σκεφτόµαστε το ίδιο πράγµα µερι-

κές φορές και να µιλάµε µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Χρησιµοποι-

ούσαµε ο ένας τις εκφράσεις του άλλου. Ασυναίσθητα, αγόραζαρούχα που έµοιαζαν µε τα δικά του, ενώ ο Γκριµ είχε ρούχα που

θα µπορούσε κάλλιστα να τα είχε βρει στην ντουλάπα µου.

Σκεφτόµουν τότε πως αυτές οι αλλαγές συνέβαιναν φυσικά,

επειδή ήµασταν πολλές ώρες µαζί, καταλαβαινόµασταν και µοι-

ραζόµασταν πολλά πράγµατα. Ίσως όµως και να υπήρχε ένας βα-

θύτερος δεσµός µεταξύ µας. Ήµουν ο µόνος άνθρωπος που γνώ-

ριζε για τη δραστηριότητα του Γκριµ, για τις πλαστές ταυτότητες

aoratos186s285.indd 204 11/6/14 10:17:11 AM




που έφτιαχνε. Βέβαια το ήξεραν και οι πελάτες του, αλλά στους

περισσότερους από αυτούς έλεγε πως ήταν ένας απλός µεσολα-

βητής. Ισχυριζόταν πως ελάχιστοι άνθρωποι θα πίστευαν ότι ένας

δεκαεπτάχρονος είχε τέτοιες ικανότητες. Μάλλον είχε δίκιο. Αν

τους έλεγε την αλήθεια, θα τον αντιµετώπιζαν µε καχυποψία κι

αυτό θα υπονόµευε τις µπίζνες του.

Ήµουν ξανά στο Σάλεµ και το καλοκαίρι γινόταν όλο και πιο δρο-σερό καθώς όδευε προς το τέλος του. Ήταν η τελευταία περίοδος

των σχολικών διακοπών. Η Τζούλια θα ερχόταν στο λύκειο του Ρέ-

νινιε, όπου πηγαίναµε ήδη ο Γκριµ κι εγώ. Θα σουλατσάραµε στους

ίδιους διαδρόµους κι ίσως να συναντιόµασταν στα διαλείµµατα.

Μία µέρα µετά την επιστροφή µου, χτύπησε το τηλέφωνο.

Απάντησε ο πατέρας µου και ήρθε να µου χτυπήσει την πόρτα.

Χαµογελούσε.

«Είναι για σένα. Η Τζούλια».Τον έσπρωξα κι αφού βγήκε από το δωµάτιό µου έκλεισα την

πόρτα.

«Ναι;» είπα.

«Γεια».

«Γεια». Μου είχε λείψει η φωνή της. «Πώς είσαι;» τη ρώτησα.

«Καλά». Ξερόβηξε. «Είµαι ολοµόναχη σήµερα στο σπίτι».

«Αλήθεια;»

«Ο Τζον έφυγε κι οι γονείς µας πήγαν να δουν τον παππού». Αναφερόταν στον πατέρα της µητέρας της, που έµενε σ’ ένα γη-

ροκοµείο έξω από το Σκάρπνεκ, µια συνοικία της Στοκχόλµης.

Όσοι ζούσαν εκεί απλώς περίµεναν να πεθάνουν, αλλά στο µετα-

ξύ η ζωή κυλούσε κι ένα βράδυ το µήνα οι γέροι δειπνούσαν όλοι

µαζί µε τις οικογένειές τους. Η Τζούλια είχε πάει µία φορά και µου

είχε πει πως ήταν µια αποπνικτική κοινωνική εκδήλωση. Την άπο-

ψή της µοιράζονταν και ο Γκριµ και ο Κλας. Η µόνη που το είχε

aoratos186s285.indd 205 11/6/14 10:17:11 AM




διασκεδάσει ήταν η Ντιάνα, που τα ’χε καταφέρει να κάνει όσο το

δυνατόν πιο άβολες για όλους τις στιγµές γύρω από το τραπέζι.

«Θες να έρθεις εδώ;» µε ρώτησε η Τζούλια.

«Ναι».

Βγήκα από το σπίτι διαισθανόµενος πως θα συνέβαινε κάτι

που θα είχε καθοριστική σηµασία. ∆εν µπορούσε να συνεχιστεί

αυτή η κατάσταση που είχε δηµιουργηθεί. Η πόρτα των Γκρί-

µπεργ ήταν ξεκλείδωτη. Μπήκα στο χολ.

«Τζούλια;»«Έλα µέσα».

Καθόταν άκρη άκρη στο κρεβάτι της. Με κοίταξε.

«Κάτι έκανες στα µαλλιά σου», της είπα.

«Τα κατσάρωσα. ∆ε σ’ αρέσουν;» µε ρώτησε µε κάποιο δι-

σταγµό.

«Μου...»

«Όχι, άσε, µη λες τίποτα. ∆ε θα έπρεπε να έχει καµιά σηµα-

σία, καταλαβαίνεις; ∆εν έχει καµιά σηµασία τι πιστεύει για ταµαλλιά µου ο χαζός φίλος του χαζού αδελφού µου. Καµιά σηµα-

σία. Γι’ αυτό µη λες τίποτα».

Κάθισα στο κρεβάτι και της είπα: «Ωραία είναι».

«Τι;»

«Είναι ωραία τα µαλλιά σου».

Η Τζούλια αναστέναξε βαθιά. Το δωµάτιό της ήταν ακατά-

στατο. Μάλλον δεν είχε συγυριστεί από την τελευταία φορά που

είχα πάει.«Ένα παιχνίδι είναι µόνο – για µένα τουλάχιστον», είπε. Απέ-

φευγε το βλέµµα µου. «Κάτι που µε τράβηξε, ίσως επειδή θεωρεί-

ται απαγορευµένο. Να είµαι δηλαδή µαζί µε τον καλύτερο φίλο

του αδελφού µου. Καταστάσεις που τις βλέπεις µόνο σε κωµω δίες

της συµφοράς». Γέλασε, αλλά όχι από χαρά. «Ίσως µε τραβούσαν

πάντα αυτές οι ιστορίες. Πράγµατα που, από ηθική άποψη, δεν ξέ-

ρεις αν πρέπει να τα κάνεις ή όχι. Όπως εκείνη η περίπτωση µε το

aoratos186s285.indd 206 11/6/14 10:17:11 AM




µπουφάν και τη µαριχουάνα που βούτηξα στο σχολείο. Σ’ το έχω

πει. Θυµάσαι;»

Κατένευσα. Θυµόµουν.

«∆ε µου είχε περάσει απ’ το µυαλό πριν. Το σκέφτηκα τη βδο-

µάδα που έλειπες. Ίσως είναι δικό µου λάθος. ∆εν είχα την πρό-

θεση να σοβαρέψει η ιστορία».

«Θες να πεις πως σοβάρεψε;» τη ρώτησα χωρίς να είµαι βέ-

βαιος αν έπρεπε να νιώθω χαρά ή λύπη.

«Πιστεύω πως ναι».Με φίλησε παθιασµένα κι ύστερα πήρε το τηλεκοντρόλ του

στερεοφωνικού και πάτησε ένα πλήκτρο για να το θέσει σε λει-

τουργία.

«Τζούλια, πρέπει να µιλήσουµε. Να µιλήσουµε κι άλλο».

Εκείνη δυνάµωσε την ένταση. Πέρασαν λίγες στιγµές για να

καταλάβω πως ήταν το «Dancing Barefoot» της Πάτι Σµιθ. Ο µο-

ναδικός λόγος που το ήξερα ήταν επειδή κάποτε η Τζούλια µού

είχε πει πως ήταν ένα από τα αγαπηµένα της τραγούδια.Είχε δυναµώσει την ένταση τόσο πολύ, που δυσκολευόµασταν

να ξεχωρίσουµε τα λόγια κι η µουσική δεν ήταν παρά ένας κρα-

δασµός που συγχρονιζόταν µε τους χτύπους της καρδιάς µου. Το

κολιέ της ταλαντευόταν σαν εκκρεµές πάνω από το πρόσωπό µου.

Κι έφτασε µια παράξενη στιγµή που σήκωσα το κεφάλι µου, έπια-

σα το κόσµηµα µε τα χείλη µου κι αισθάνθηκα µε τη γλώσσα µου

πόσο κρύο ήταν. Έκλεισα τα µάτια µου.

Κάτι έκανε την Τζούλια να σταµατήσει. Άνοιξα τα µάτια µουκαι την είδα να απλώνει το χέρι της και να πιάνει το τηλεκοντρόλ.

Ακολούθησε βαθιά σιωπή. Ακούστηκε ο θόρυβος της κλειδαριάς.

Κάποιος άνοιξε την πόρτα του διαµερίσµατος.

«Ο Τζον είναι», µου ψιθύρισε η Τζούλια στο αφτί. Έφυγε βια-

στικά από πάνω µου και το κρεβάτι έτριξε. «Μείνε ακίνητος».

Σηκώθηκε όρθια. Είχε εκνευριστεί. Φόρεσε ένα τζιν σορτσάκι

κι άνοιξε το παράθυρο.

aoratos186s285.indd 207 11/6/14 10:17:11 AM




Έµεινα ξαπλωµένος στο κρεβάτι. ∆εν ήξερα τι να κάνω. Ένα

δευτερόλεπτο πριν ο Γκριµ χτυπήσει την πόρτα της, τράβηξε το

πάπλωµα και µε σκέπασε εντελώς.

«Μην κουνιέσαι», µου ψιθύρισε.

«Εδώ είσαι;» τη ρώτησε έκπληκτος ο Γκριµ όταν άνοιξε την

πόρτα.

«Εσύ δεν έχεις διακοπές;» του πέταξε η Τζούλια.

«Ναι, αλλά...»

Ήθελα να ’ξερα προς τα πού κοίταζε ο Γκριµ.«Όλα καλά;» τη ρώτησε.

«Ναι».

Ήµουν σχεδόν σίγουρος πως τον άκουσα να ρουθουνίζει.

Οσµιζόταν τον αέρα.

«Συγύρισε το δωµάτιό σου. Στρώσε το κρεβάτι σου».

«Ναι, µπαµπά».

Ο Γκριµ βγήκε από το δωµάτιο κι η Τζούλια έκλεισε την πόρ-

τα. Κάθισε στο κρεβάτι αφήνοντας ένα βαθύ αναστεναγµό.«Γαµώτο! Παρά τρίχα», είπε ψιθυριστά.

Κατέβασα το πάπλωµα και σήκωσα το κεφάλι µου.

«Ναι», είπα.

«Σουτ».

«Αφού ψιθυρίζω».

«Ψιθυρίζεις φωναχτά».

«Πώς είναι δυνατόν να ψιθυρίζει κανείς φωναχτά;»

«Σουτ».Κάπου έξω ακούστηκαν τέσσερις διαδοχικοί κρότοι. Ήταν

από παιδικό πιστόλι µε καψούλια. Φυσούσε ένα απαλό αεράκι κι

οι κουρτίνες ανέµιζαν. Ήταν απόγευµα ενός καλοκαιριού που δι-

αρκούσε αφύσικα πολύ. Η Τζούλια γύρισε να µε κοιτάξει. Έπια-

νε το κόσµηµα που κρεµόταν από το λαιµό της και το µετακινού-

σε αριστερά και δεξιά στην αλυσίδα.

«∆εν πάει άλλο αυτή η κατάσταση», ψιθύρισε.

aoratos186s285.indd 208 11/6/14 10:17:11 AM




Είχε δίκιο.

«Θα κάνω ένα ντους», ακούστηκε λίγες στιγµές αργότερα η φω-

νή του Γκριµ. Στεκόταν έξω από την πόρτα του δωµατίου της. «Τι

κάνεις εκεί µέσα;»

«Άσε µε ήσυχη».

«Είσαι µόνη σου;»

«Φυσικά».

Ο Γκριµ συνέχισε να στέκεται έξω από την πόρτα της, αλλά δε

µίλησε άλλο. Η Τζούλια κοίταξε τα χέρια της. Κρατούσα την ανά-σα µου µέχρι που ακούστηκε το ανοιγοκλείσιµο µιας πόρτας κι η

Τζούλια µού έκανε νόηµα να φύγω.

«Είναι στο µπάνιο. Βγες τώρα».

Ήθελα να της µιλήσω, αλλά δεν ήξερα τι να πω. Η Τζούλια

χαµήλωσε το βλέµµα και κατάλαβα πως δεν υπήρχε λόγος να πω

τίποτα. Σηκώθηκα αθόρυβα και βγήκα από το δωµάτιό της. Εκεί-

νη τη στιγµή ο Γκριµ άνοιξε τη βρύση στο µπάνιο.

aoratos186s285.indd 209 11/6/14 10:17:11 AM



XVII

ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑΜΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΗ ΞΥΠΝΑΕΙ. Με τσούζουν τα µάτια µου.

Είµαι στο µπαλκόνι και βλέπω ένα νεαρό αστυφύλακα να βγά-

ζει τις κορδέλες. Έχει πάρει στα σοβαρά την αποστολή που του

έχει ανατεθεί και τυλίγει προσεκτικά την κάθε κορδέλα γύρω

από το χέρι του. Νιώθω µια ξαφνική πείνα και µπαίνω µέσα.

Τρώω ένα σάντουιτς µε κρέας και λαχανικά κοιτάζοντας κάπου

στο άπειρο.

Πλαστογράφοι. Ο όρος δεν είναι σωστός, αλλά οι αστυνοµι-κοί τούς αποκαλούν έτσι επειδή ξεκινούν την καριέρα τους πλα-

στογραφώντας αστυνοµικές ταυτότητες για να τις χρησιµοποιούν

οι δεκαεξάχρονοι που θέλουν να µπαίνουν σε κλαµπ και όπου αλ-

λού σερβίρεται αλκοόλ. Η δουλειά των πλαστογράφων είναι δύ-

σκολη κι όσοι δεν αξίζουν εξαφανίζονται από την πιάτσα. Οι ελά-

χιστοι που παραµένουν έχουν τα µέσα και µεγάλες οικονοµικές

δυνατότητες, αφού ακριβοπληρώνονται για τις υπηρεσίες τους.

∆εν υπάρχει τίποτα σ’ αυτή την πόλη που να µην µπορείς να τοαγοράσεις αν έχεις χρήµα – και σε µια εποχή που είναι αδύνατον

να εξαφανιστείς κατά βούληση, λίγα πράγµατα είναι πολυτιµότε-

ρα από µια νέα ταυτότητα.

Ο Τζον Γκρίµπεργ τα τελευταία δέκα χρόνια δεν υπάρχει σε

κανένα µητρώο, παρ’ όλα αυτά ζει και βγάζει το ψωµί του φτιά-

χνοντας πλαστές ταυτότητες. Αυτό σηµαίνει πως έχει και ο ίδιος

νέα ταυτότητα, ίσως µάλιστα πολλές ταυτότητες. Πάω στοίχηµα

aoratos186s285.indd 210 11/6/14 10:17:11 AM




πως έχει ένα σωρό. Σίγουρα δε χρησιµοποιεί τη γνήσια αστυνο-

µική του ταυτότητα και δεν είναι καθόλου του χαρακτήρα του να

έχει µόνο µία πλαστή ταυτότητα για την αφεντιά του.

Χτυπάει το τηλέφωνο. Βλέπω από τον αριθµό πως είναι ο Λέ-

βιν.

«Ναι;»

«Καληµέρα, Λέο».

«Καληµέρα».

«Έµαθα πως αναζητάς κάποιον Τζον Γκρίµπεργ».«Πού το µάθατε;»

«Από τη γραµµατέα µου».

«Έχετε δίκιο», είπα. Το είχα ξεχάσει.

«∆εν ξέρω πολλά γι’ αυτόν», είπε ο Λέβιν, «αλλά θα σου πω όσα

γνωρίζω».

«Μπορούµε να συναντηθούµε;»

«Γι’ αυτό σου τηλεφωνώ. Κάνε γρήγορα γιατί σε λίγο φεύγω».

Βγαίνω από την πόρτα της πολυκατοικίας µου και για λίγες στιγ-

µές τυφλώνοµαι από τα φλας των φωτογράφων. Ακούω τα µουρ-

µουρητά των ρεπόρτερ που µε περιτριγυρίζουν και το µικρόφω-

νο του τηλεοπτικού σταθµού TV4 εµφανίζεται αιφνιδιαστικά κά-

τω από το πιγούνι µου. Ανοιγοκλείνω διαρκώς τα µάτια µου για

να πάψω να βλέπω τα λευκά στίγµατα που κατακλύζουν το οπτι-

κό µου πεδίο.«Η αστυνοµία σάς θεωρεί ύποπτο για τη δολοφονία της Ρεµπέ-

κα Σάλοµον. Έχετε κάποιο σχόλιο να κάνετε;»

«Ήσασταν στην πολυκατοικία όταν πέθανε, σωστά;»

«Μήπως εκδικηθήκατε µε τον τρόπο αυτό επειδή σας έχουν

θέσει σε διαθεσιµότητα;»

Οι ερωτήσεις πέφτουν σαν βροχή. Αναζητώ µε το βλέµµα τον

αστυφύλακα µε την ελπίδα πως θα µε βοηθήσει, αλλά έχει αλλού

aoratos186s285.indd 211 11/6/14 10:17:11 AM




στραµµένο το κεφάλι του και εστιάζει το ενδιαφέρον του στις κορ-

δέλες. Η τελευταία ερώτηση τραβά την προσοχή µου και κοιτά-

ζω τη γυναίκα που την έκανε.

«Σας γνωρίζω εσάς», της λέω.

«Είµαι η Ανίκα Λιούνµαρκ από την Εξπρέσεν. Τι έχετε να πεί-

τε για τις πληροφορίες που έχουµε;»

«∆εν έχω κάνει απολύτως τίποτα».

Ξαναρχίζουν οι ερωτήσεις, αλλά το µόνο που ακούω είναι ένα

συνεχές βουητό µέσα στο οποίο δεν ξεχωρίζουν οι λέξεις. Φου-ντώνω από θυµό και κάνω ό,τι ακριβώς πρέπει να αποφεύγει να

κάνει ένας άνθρωπος σε παρόµοιες περιπτώσεις: στριµώχνοµαι

ανάµεσα σε δύο ρεπόρτερ κι αρχίζω να τρέχω.

Με ακολουθούν για λίγη ώρα και στο τέλος εγκαταλείπουν την

προσπάθεια γιατί είναι φορτωµένοι µε κάµερες, συσκευές µαγνη-

τοφώνησης και τσάντες. Φτάνω λαχανιασµένος στην οδό Χα-

ντβέρκαρ και κατεβαίνω στο σταθµό του µετρό.

Είµαι στην Παλιά Πόλη, στην οδό Σέπµαν 8. Στέκοµαι έξω από

την είσοδο της πολυκατοικίας. Πουθενά ρεπόρτερ. Είναι ακόµα

νωρίς το πρωί.

Ακούω έναν ελαφρύ βόµβο και σπρώχνω τη βαριά πόρτα. Μέ-

σα στην πολυκατοικία έχει δροσιά και µόνο τότε καταλαβαίνω

πόσο έχω ζεσταθεί. Μάλλον έχω πυρετό. Στο ασανσέρ ζαλίζοµαι

και µε πιάνει ναυτία. Σκύβω και νιώθω πως θα ξεράσω. Αλλά δεσυµβαίνει τίποτα – λαχανιάζω µόνο ενώ περιµένω να ανοίξει η

πόρτα του ασανσέρ. Βγαίνω.

Ο Λέβιν µε βλέπει µπροστά στην πόρτα του. Φοράει µικρά γυα-

λιά και τα µάτια του δείχνουν γουρλωµένα καθώς µε κοιτάζει.

«Λέο, τι έχεις;»

Με πιάνει από το µπράτσο για να µε στηρίξει. ∆ιαπιστώνω πως

η βοήθειά του µου είναι απαραίτητη, αφού παραπατάω µόλις

aoratos186s285.indd 212 11/6/14 10:17:11 AM




µπαίνω στο χολ. Στηρίζοµαι στην κρεµάστρα και βγάζω τα πα-

πούτσια µου.

«Καλά είµαι. Με ζάλισε το ασανσέρ».

Του κάνω νόηµα να µε αφήσει. Μου λέει να καθίσω στην κου-

ζίνα. Βολεύοµαι σε µια καρέκλα του µικρού στρογγυλού τραπε-

ζιού. Τρίζει, αλλά είναι άνετη κι αµέσως µου γεννιέται η επιθυ-

µία να κοιµηθώ. Ο Λέβιν παίρνει ένα ποτήρι, ρίχνει µέσα ένα ανα-

βράζον δισκίο και το γεµίζει µε νερό. Εµφανίζονται φυσαλίδες

που συνοδεύονται από έναν ευχάριστο ήχο.«Έχω κοιµηθεί λίγο», µουρµουρίζω κοιτάζοντας το ποτήρι. «Τι

χάπι είναι;»

«Για την αντιµετώπιση της κόπωσης».

«Ναι, αλλά τι είδους χάπι είναι;»

«Είναι σαν να πίνεις είκοσι φλιτζάνια καφέ. Το παίρνουν οι

στρατιωτικοί. Μου τα έδωσε ένας καλός φίλος, ένας ταγµατάρ-

χης. ∆εν το έχω δοκιµάσει ποτέ».

Τραβώ το ποτήρι προς το µέρος µου. Ο Λέβιν ισιώνει τα γυα-λιά του.

«Πιες το».

Πίνω µια γουλιά. Με ξενίζει η στυφή γεύση του. Είναι σαν ανα-

ψυκτικό µε υπερβολική ποσότητα ανθρακικού. Μου καίει τον ου-

ρανίσκο και τη γλώσσα.

«Έχει καλή γεύση;» µε ρωτάει ο Λέβιν χαµογελώντας αχνά.

«∆ε θα το έλεγα».

«Ο Τζον Γκρίµπεργ λοιπόν...» λέει. «Αν επιτρέπεται, για ποιολόγο τον ψάχνεις;»

Ανασαίνω βαθιά. Η δυσάρεστη γεύση υποχωρεί και σιγά σιγά

µαλακώνουν τα σωθικά µου. Νιώθω µια ζεστασιά στην κοιλιά,

που απλώνεται αργά αργά στο στήθος και στα δάχτυλά µου. Μπο-

ρώ να προσηλώσω το βλέµµα µου καλύτερα από πριν και οι κι-

νήσεις µου αποκτούν ακρίβεια. ∆εν ξέρω τι µου έδωσε ο Λέβιν,

αλλά σίγουρα θα φροντίσω να βρω αυτά τα χάπια.

aoratos186s285.indd 213 11/6/14 10:17:11 AM




«Θα µου πεις;» µε ρωτάει.

Του µιλάω για την Τζούλια. Για το θάνατό της. ∆εν του εξιστο-

ρώ τα πάντα γιατί δεν αντέχω. Του µιλάω και πάλι για τη Ρεµπέ-

κα Σάλοµον και για το κολιέ που είχε στο χέρι της. Για τον Γκριµ

και για το ότι κάποτε είχε επισκεφθεί το στούντιο της Σαµ. Γίνο-

µαι όλο και πιο ευάλωτος µε κάθε λέξη που ξεστοµίζω. Ο Λέβιν

κοιτάζει το ποτήρι που κρατώ στο χέρι µου και µετά το βλέµµα

του χάνεται κάπου έξω από το παράθυρο. Ύστερα κοιτάζει το

σχέδιο της επιφάνειας του ξύλινου τραπεζιού και µετά το ρολόι του για να δει την ώρα. ∆ιορθώνει το λεπτοδείκτη γυρνώντας τον

ένα λεπτό πίσω. Θα µπορούσε κάλλιστα να πλήττει, αλλά στην

πραγµατικότητα µ’ ακούει µε προσοχή. Πίνω άλλη µια γουλιά. Η

ταραχή µου έχει µετριαστεί, αλλά δεν έχει εξαλειφθεί.

«Γι’ αυτό λοιπόν είναι µεγάλη ανάγκη να µου πείτε όλα όσα

γνωρίζετε», λέω στο τέλος.

«Καταλαβαίνω», λέει ο Λέβιν. «Πολύ φοβάµαι πως πρέπει να

µε συνοδεύσεις στην Αστυνοµική ∆ιεύθυνση».Για µια στιγµή µού δηµιουργείται η εντύπωση πως έχω κάνει

ένα σοβαρό λάθος.

«Όχι, όχι...» προσθέτει ο Λέβιν γρήγορα. «∆εν εννοούσα αυτό

που νοµίζεις. Αλλά έχω αργήσει. Με περιµένει ένα ταξί λίγο πα-

ρακάτω, στην οδό Σλοτσµπάκεν. Θα σου πω τι ξέρω καθ’ οδόν».

Κοιτάζω το ποτήρι µου.

«Τι ήταν αυτό;» ρωτάω.

«Αν θυµάµαι καλά, είναι αµφεταµίνη».Τον κοιτάζω κατάµατα.

«Είµαι φτιαγµένος εξαιτίας σας».

«Ελάχιστα φτιαγµένος», λέει και σηκώνεται. «Έλα, πάµε».

aoratos186s285.indd 214 11/6/14 10:17:11 AM



XVIII

Κ ΑΤΗΦΟΡΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΛΕΒΙΝ προς την οδό Σλοτσµπάκεν. Ο

ψηλόλιγνος αστυνοµικός φοράει ένα πένθιµο γκρίζο σακάκι και

µαύρο τζιν παντελόνι. Κοιτάζω το άτριχο στρογγυλό κεφάλι του.

Φυσάει αρκετά και σε µια γωνία του δρόµου κάθεται και ζητια-

νεύει ένας άνθρωπος µισοκρυµµένος πίσω από ένα κοντέινερ.

Ίσως να είναι άστεγος. Στο ένα του χέρι κρατάει ένα τσίγκινο κου-

τί και στο άλλο ένα κινητό τηλέφωνο.

«Κύριε, σας παρακαλώ».Ο Λέβιν νεύει αρνητικά κι εγώ κάνω µια αόριστη χειρονοµία

χωρίς να σταµατήσω.

«Θλιβερή πόλη», µουρµουρίζει ο Λέβιν.

«Ζητιανιά υπάρχει και στις µικρότερες πόλεις».

«Όχι όπως εδώ».

Το ταξί µάς περιµένει µε τον κινητήρα στο ρελαντί. Βολευό-

µαστε µέσα. ∆ίπλα µας ορθώνεται ο βασιλικός πύργος. Τρεις του-

ρίστες, ένα ζευγάρι µε το γιο τους, τον παρατηρούν ανέκφραστοι.Φαίνεται πως ο πύργος τούς κοιτάζει εξίσου ανέκφραστος. Μέ-

νουµε σιωπηλοί για λίγη ώρα. Ο Λέβιν κοιτάζει σκυθρωπός έξω

από το παρµπρίζ.

«Για ένα διάστηµα στο παρελθόν πρόσφερα έξτρα υπηρεσίες»,

µου λέει καθώς το ταξί στρίβει στην οδό Μιντ για να βγει στη γέ-

φυρα Βάζα.

Πιο µακριά φαίνεται το κοινοβούλιο, ενώ το δηµαρχείο υψώ-

aoratos186s285.indd 215 11/6/14 10:17:11 AM




νεται περήφανο, µε τις τρεις κίτρινες κορόνες του, το εθνικό έµ-

βληµα της Σουηδίας, να λαµπυρίζουν στο λευκό ουρανό.

«Ήθελαν να συµµετέχω στη µονάδα στρατολόγησης. Να επι-

σκέπτοµαι τα σχολεία και να λέω στους µαθητές ποια είναι τα

προσόντα που απαιτείται να έχει ένας αστυνοµικός, πώς γίνονται

οι αιτήσεις και ούτω καθεξής. Ευχάριστη απασχόληση. Πήγαινα

στα σχολεία όποτε δεν είχα µεγάλο φόρτο εργασίας. Λίγο αργό-

τερα µου ζήτησαν να επισκέπτοµαι και διάφορα ιδρύµατα και να

µιλάω µε τους εφήβους. Εκεί δεν προσπαθούσα να τους στρατο-λογήσω, απλώς τους έδινα πληροφορίες σχετικά µε το ρόλο της

αστυνοµίας και τους έδειχνα µια πλευρά των υπηρεσιών µας που

συνήθως τους ήταν άγνωστη. Ήταν άχαρη δουλειά, επειδή οι έφη-

βοι που ζουν σε ιδρύµατα έχουν βρεθεί αντιµέτωποι µε την κακή

πλευρά µας. Ποιος µπορεί να τους κατηγορήσει που τα βάζουν

µε την αστυνοµία; Οι περισσότεροι αστυνοµικοί έχουν πάντα κά-

τι εναντίον των νέων. Υπάρχουν πάρα πολλοί συνάδελφοι που

όταν έχουν υπηρεσία σπαταλούν το µεγαλύτερο µέρος του ωρα-ρίου τους κυνηγώντας νεαρούς για ζηµιές και µικροκλοπές που

έχουν κάνει. Γιατί λοιπόν εκείνοι να µην έχουν πρόβληµα µε την

αστυνοµία;»

«Είµαι από το Σάλεµ», λέω. «Ξέρω πώς είναι η κατάσταση».

«Φυσικά», µου λέει. «Τέλος πάντων, ένα φθινόπωρο πριν από

έντεκα µε δώδεκα χρόνια επισκέφθηκα το περίφηµο ίδρυµα του

Γιούµκιλ. Εκεί µια βδοµάδα νωρίτερα ένα αγόρι είχε αποπειρα-

θεί να σκοτώσει ένα άλλο αναποδογυρίζοντας ένα µεγάλο στεγνω- τήριο ρούχων. Ευτυχώς που το προσωπικό είχε φροντίσει να στε-

ρεώσει τη συσκευή στον τοίχο, αφού είχαν εµπειρία από παλαιό-

τερες απόπειρες. Είχε ξεσπάσει µεγάλη αναταραχή στο ίδρυµα

εκείνη τη µέρα και η απόπειρα του αγοριού ήταν ένα µόνο από

τα συµβάντα. Όπως αντιλαµβάνεσαι, δεν µπήκα µε ιδιαίτερη

προθυµία εκεί µέσα. ∆ε φοβόµουν, αλλά υποψιαζόµουν πως θα µε

αντιµετώπιζαν ως απειλή ή ότι θα αισθάνονταν πως τους χλεύαζα.

aoratos186s285.indd 216 11/6/14 10:17:11 AM




Αυτό θα έκανα εγώ αν ήµουν στη θέση τους. Είχα προσπαθήσει

να µεταθέσω την ηµεροµηνία της επίσκεψης, αλλά ο Μπένι Σκά-

κε, ο αστυνοµικός διευθυντής, είχε αρνηθεί. Μου είπε ότι αυτή

ακριβώς ήταν η στιγµή που έπρεπε να είµαστε παρόντες εκεί.

Ίσως να είχε δίκιο. Κι έτσι δεν είχα άλλη επιλογή».

Το ταξί στρίβει στη γέφυρα Βάζα, όπου η κυκλοφορία έχει ήδη

πυκνώσει. Είναι ακόµα νωρίς και η αχλή που υψώνεται πάνω από

το λευκό ογκώδες κτίριο του κεντρικού σιδηροδροµικού σταθµού

είναι ορατή. Το παράξενο φάρµακο µ’ έχει ζεστάνει και είµαι σεεγρήγορση. Φέρνω στο νου µου την εποχή στην οποία αναφέρε-

ται ο Λέβιν. Τότε ο Γκριµ θα ήταν γύρω στα είκοσι.

«Στην αρχή µπήκα σε µια αίθουσα όπου τους έκανα κάποια

εισαγωγή και µια παρουσίαση. Ύστερα παρακολούθησα για λί-

γες ώρες τις δραστηριότητες εκείνης της µέρας. Το ότι πήγα µα-

ζί τους, να τους δω από κοντά, δεν ήταν κάτι που είχε προαποφα-

σιστεί, και νοµίζω πως του Σκάκε θα του κακοφαινόταν αν το µά-

θαινε. Αλλά σκέφτηκα πως το λιγότερο που θα µπορούσα να κά-νω ήταν να ανταποκριθώ στην πρόσκληση του διευθυντή του

Γιούµκιλ. Με τον τρόπο αυτό θα κατάφερνα να µειώσω το χάσµα

που υπήρχε ανάµεσα σ’ εµένα και στους νεαρούς. Και µάλιστα

ήµουν στη διάθεση οποιουδήποτε ήθελε να µιλήσει µαζί µου.

Υπήρχε εχθρότητα απέναντι σ’ αυτό που αντιπροσώπευα, αλλά

όχι στο βαθµό που πίστευα. Αρκετοί ήταν εκείνοι που ενδιαφέρο-

νταν για το επάγγελµα του αστυνοµικού. Ένας από τους νεαρούς

που δεν είχαν µιλήσει ούτε στην παρουσίαση ούτε αργότερα ήτανο Τζον Γκρίµπεργ. Όσο µιλούσα στην αίθουσα, τον έβλεπα να κά-

θεται στο βάθος. Την υπόλοιπη µέρα ήταν αποτραβηγµένος. Τον

έβλεπα, αλλά δε σκεφτόµουν τίποτα το ιδιαίτερο γι’ αυτόν. Πριν

από το µεσηµεριανό φαγητό είχα µια σύντοµη συνάντηση µε τον

Περ Βεστίν, το διευθυντή, στο γραφείο του. Έπρεπε να είχαµε

συναντηθεί το πρωί, αλλά δεν είχαµε προφτάσει επειδή ήταν απα-

σχοληµένος µε διάφορα ζητήµατα που είχαν προκύψει εξαιτίας

aoratos186s285.indd 217 11/6/14 10:17:11 AM




των ταραχών της προηγούµενης βδοµάδας. Κουβεντιάσαµε για

λίγο και ο Βεστίν µού µίλησε για τα προβλήµατα που υπήρχαν

στο Γιούµκιλ, για τους πελάτες τους –έτσι αποκαλούσε τους νεα-

ρούς που έµεναν εκεί– και για τα διάφορα αδικήµατα που διέ-

πρατταν. Ανησυχούσε πολύ για το µεγάλο αριθµό κακοποιήσεων,

απειλών και κλοπών. Κανείς δε γνώριζε µε βεβαιότητα το µέγε-

θος του προβλήµατος, αλλά όσα γνώριζε το προσωπικό δεν ήταν

παρά µόνο η κορυφή του παγόβουνου».

Το ταξί σταµατά στο τέλος της γέφυρας Βάζα και κοιτάζωπρος την οδό Φρεντ και προς το τετράγωνο του Ρόζενµπαντ στα

δεξιά µου, του µεγάρου που στεγάζει τη σουηδική κυβέρνηση.

Σιωπηλά κτίρια, φωτεινά παράθυρα. Εδώ είχα καταδιώξει κάπο-

τε έναν άντρα που ήταν ύποπτος για τη ληστεία ενός υποκατα-

στήµατος της τράπεζας Forex. Τελικά δράστης ήταν ο δεκαπε-

ντάχρονος γιος του τραπεζίτη. Του είχε δώσει το όπλο ο πατέρας

του.

«Πάνω στο γραφείο του Βεστίν υπήρχε ένα κουτί», συνεχίζειο Λέβιν. «Κοίταξα µέσα και είδα πως περιείχε ταυτότητες, δια-

βατήρια και άλλα έγγραφα. “Τι είναι αυτά;” ρώτησα τον Βεστίν.

“Έγγραφα που κατασχέσαµε”, µου απάντησε. “Από ποιον τα κα-

τασχέσατε;” τον ρώτησα. Πήρα στα χέρια µου το κουτί και εξέ-

τασα το περιεχόµενό του. “Από τον Τζον Γκρίµπεργ”, µου απά-

ντησε ο Βεστίν. Μου είπε πως ο Γκρίµπεργ τον είχε διαβεβαιώ-

σει ότι δε σκόπευε να χρησιµοποιήσει ή να πουλήσει τα έγγρα-

φα και πως τα είχε φτιάξει για εξάσκηση και για να περνά ευχά-ριστα την ώρα του. Τα έγγραφα αυτά ήταν...» Ο Λέβιν µένει σι-

ωπηλός για λίγες στιγµές. «Ήταν µοναδικά στο είδος τους. Εξαι-

ρετικά. ∆εν υπήρχαν µόνο δελτία ταυτότητας, αλλά και διάφορα

τιµολόγια, πιστοποιητικά, αιτήσεις για επιδόµατα από το Τα-

µείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, διαγράµµατα ροής εργασιών της

εφορίας, κατάλογοι µητρώου και ληξιαρχικές πράξεις γέννησης,

κατάλογοι άλλων αρχείων και περιγραφές των προϋποθέσεων

aoratos186s285.indd 218 11/6/14 10:17:11 AM




εγγραφής σε οποιοδήποτε µητρώο. Ο Γκρίµπεργ είχε φτιάξει

ακόµα και αντίγραφα πραγµατικών ανακριτικών εγγράφων, µε

δικές του ακατανόητες σηµειώσεις στο περιθώριο. Ένα µεγάλο

µέρος κάποιων άλλων σηµειώσεων είχε σχέση µε το ∆ιαδίκτυο.

Και σκέψου πως το ∆ιαδίκτυο ήταν στα σπάργανα τότε. Είχε ανα-

γνωρίσει από τότε πως ήταν επικίνδυνο όπλο. Φαίνεται ότι προ-

σπαθούσε να προσδιορίσει σε ποια δεδοµένα µπορούσε να απο-

κτήσει πρόσβαση και να ανακαλύψει τις πηγές τους. Και σου ορ-

κίζοµαι, Λέο, πως κρίνοντας από τα όσα είδα, ο Γκρίµπεργ ήδηείχε αρκετές δεξιότητες για να προσληφθεί στο Τµήµα Καταπο-

λέµησης της Απάτης. Ρώτησα τον Βεστίν αν ο Γκρίµπεργ είχε δι-

απράξει άλλα αδικήµατα στο Γιούµκιλ. “Κανένα”, µου απάντη-

σε. ∆εν µπόρεσα να µη χαµογελάσω. Του είπα πως δεν είχε λό-

γο να ανησυχεί για τους νεαρούς που µπλέκουν σε συµπλοκές ή

που κλέβουν στερεοφωνικά. Στο τέλος οι περισσότεροι από αυ-

τούς αρχίζουν να βγάζουν τίµια το ψωµί τους και γίνονται γονείς

πριν κλείσουν τα τριάντα τους. Θα έπρεπε να ανησυχεί για τύ-πους σαν τον Τζον Γκρίµπεργ. Ο Βεστίν µε κοίταζε απορηµένος

όσο του εξέφραζα την άποψή µου. ∆εν καταλάβαινε τι ακριβώς

του έλεγα. Κατανοούσα την αδυναµία του να αντιληφθεί ορισµέ-

να πράγµατα, αλλά είναι ακριβώς αυτή η λανθασµένη στάση µας

που δε µας επιτρέπει να εµποδίσουµε τη διάπραξη ορισµένων

αδικηµάτων».

Το ταξί στρίβει στην οδό Χαντβέρκαρ και µπαίνει στους δρό-

µους όπου βρισκόµουν πριν από µία ώρα, όταν κατάφερα να ξε-φύγω από τους ρεπόρτερ που είχαν στηθεί έξω από την πολυκα-

τοικία µου. Κοιτάζω να δω µήπως έχει ξεµείνει κανένας από δαύ-

τους, αλλά το µόνο που βλέπω είναι κουρασµένους κατοίκους της

Στοκχόλµης που περιµένουν να διασχίσουν τις διαβάσεις µε τα

µάτια τους καρφωµένα στο κόκκινο φως του σηµατοδότη, στο

οδόστρωµα ή στο άπειρο. Ανοίγουν τα πρώτα καφενεία. Ο θόρυ-

βος της πόλης δυναµώνει.

aoratos186s285.indd 219 11/6/14 10:17:11 AM




«Ρώτησα τον Βεστίν αν υπήρχε δυνατότητα να συναντηθώ µε

τον Τζον Γκρίµπεργ και να του µιλήσω ιδιαιτέρως. Εκείνος αι-

σθάνθηκε κάπως αµήχανα, αλλά δέχτηκε και µου είπε να τον ακο-

λουθήσω. Ο µακρύς διάδροµος µε τις κλειστές πόρτες από το ένα

και από το άλλο µέρος θύµιζε ανησυχητικά φυλακή. Ο Βεστίν ξε-

κλείδωσε την πόρτα του δωµατίου του Τζον, αλλά δεν τον βρήκα-

µε εκεί. Μου είπε να περάσω µέσα και τον ρώτησα αν επιτρεπό-

ταν να µπει κάποιος σ’ ένα δωµάτιο χωρίς τη συγκατάθεση του

πελάτη. Αυτή τη λέξη χρησιµοποίησα. “Φυσικά”, µου απάντησε».Ο Λέβιν κουνάει αργά αργά το κεφάλι του. «Στα ιδρύµατα αυτά

δεν υπάρχει σεβασµός στην ακεραιότητα του άλλου. Πιστεύω πως

σήµερα η κατάσταση έχει χειροτερέψει. Έχω µάθει ότι σε ορι-

σµένα δωµάτια έχουν εγκαταστήσει κάµερες παρακολούθησης.

Πάντως πήγα και κάθισα σε µια καρέκλα δίπλα στο γραφείο του

Τζον, µε την πλάτη µου γυρισµένη σ’ αυτό. Ο Βεστίν έφυγε για να

πάει να τον βρει και να τον φέρει».

«Πώς ήταν το δωµάτιό του;» ρωτάω.«Λιτό. Σε τέτοια ιδρύµατα τα δωµάτια των νεαρών είναι έτσι

κι αλλιώς λιτά, αλλά του Τζον ήταν απίστευτα απλό. Υπήρχαν ελά-

χιστα ρούχα. Το κρεβάτι ήταν ξέστρωτο, αν και αυτό αντέβαινε

στους κανόνες. Μου τράβηξε το ενδιαφέρον το γραφείο του, όµως

ήταν πολύ προσωπικός χώρος και δεν ήθελα να το εξετάσω από

κοντά χωρίς να είναι παρών ο ίδιος. Με την άκρη του µατιού µου

έβλεπα πως υπήρχαν αρκετά πράγµατα πάνω εκεί, όµως θεώρη-

σα πως κανένα από αυτά δεν είχε ιδιαίτερη αξία για τον Τζον ήγια έναν άνθρωπο σαν εµένα. Ο Τζον ήταν πολύ έξυπνος για να

την πατήσει στα καλά καθούµενα. Αν εξακολουθούσε να ασχολεί-

ται µε κάτι παράνοµο, τότε σίγουρα φρόντιζε να αποκρύπτει τη

δραστηριότητά του. Ο Βεστίν είχε βρει το κουτί του Τζον εντελώς

τυχαία σε µια εσοχή πίσω από την ντουλάπα. Ο Τζον είχε εγκλει-

στεί στο Γιούµκιλ επειδή είχε κριθεί ένοχος πρόκλησης βαρέων

σωµατικών βλαβών. Αυτό όµως ήταν µόνο το βασικό αδίκηµα.

aoratos186s285.indd 220 11/6/14 10:17:12 AM




Τα υπόλοιπα ήταν απειλή κατά της ζωής, οπλοκατοχή, πλαστο-

γράφηση εγγράφων και απόπειρα διάπραξης σοβαρής απάτης.

Απ’ ό,τι κατάλαβα τότε, ο Τζον είχε προσπαθήσει να πουλήσει

πλαστά δελτία ταυτότητας. Έγινε καβγάς κι έβγαλε µαχαίρι και

απείλησε τον αγοραστή. Η καταδικαστική απόφαση ελήφθη πο-

λύ εύκολα, γιατί υπήρχαν ένα σωρό στοιχεία από τη Σήµανση και

αρκετοί µάρτυρες. Κατάλαβα πως ο Τζον δεν έµενε πια στο Σά-

λεµ. Η αδελφή του η Τζούλια είχε πεθάνει λίγα χρόνια νωρίτερα

κι ο θάνατός της προφανώς είχε διαλύσει µια ήδη προβληµατικήοικογένεια. Φιλοξενούνταν σε κάποιο σπίτι στη Χαγκσέτρα. Αυ-

τή ήταν η διεύθυνση κατοικίας που είχε δηλώσει. Και µάλιστα έξω

από εκείνο το σπίτι είχε διαπράξει το αδίκηµα για το οποίο είχε

καταδικαστεί».

Το ταξί σταµατά στη διασταύρωση των οδών Μπεργ και Πό-

λεµ και ο Λέβιν µένει σιωπηλός για λίγες στιγµές. Το µεγάλο πάρ-

κο Κρόνοµπεργ είναι καταπράσινο, αλλά µου φαίνεται πως το

φάρµακο που µου έδωσε ο Λέβιν µ’ έχει κάνει να βλέπω πολύ ζω-ντανά τα χρώµατα του περιβάλλοντος. Τα πάντα φεγγοβολούν,

κάνοντας τον κόσµο να δείχνει πιο χαρµόσυνος.

«Ο Τζον µπήκε στο δωµάτιο συνοδευόµενος από ένα βοηθό

του ιδρύµατος. Εξεπλάγη όταν µε είδε, αλλά πολύ σύντοµα συ-

νήλθε και µε χαιρέτησε µε µια κλίση του κεφαλιού. “Μπορώ να

καθίσω για λίγο εδώ;” τον ρώτησα. “Ναι, βέβαια”, αποκρίθηκε

και κάθισε άκρη άκρη στο κρεβάτι για να είναι έτοιµος να ση-

κωθεί ανά πάσα στιγµή. Ένιωθε ανασφάλεια και ήταν σφιγµέ-νος. “Πόσο καιρό είσαι εδώ µέσα;” τον ρώτησα. Μου είπε πως

δεν ήξερε. “Εδώ χάνεις την αίσθηση του χρόνου”, µου είπε. Εί-

χε πάντως την εντύπωση πως είχε περάσει πάνω από ενάµισης

χρόνος από τη µέρα που είχε µπει στο ίδρυµα. Στην πραγµατι-

κότητα είχε περάσει ακριβώς ενάµισης χρόνος. Ήξερε πολύ κα-

λά τι του γινόταν, αλλά δεν ήθελε να το δείχνει. Παραξενεύτη-

κα, γιατί σ’ αυτή την ηλικία θα ήταν φυσικό να του αρέσει να

aoratos186s285.indd 221 11/6/14 10:17:12 AM




επιδεικνύεται, όπως συµβαίνει µε τους περισσότερους νέους που

παραβιάζουν το νόµο. Θέλουν να µας κάνουν να πιστεύουµε πως

είναι πιο έξυπνοι και πιο συνειδητοποιηµένοι απ’ όσο είναι στην

πραγµατικότητα. Του ζήτησα να µου πει για ποιο λόγο βρισκό-

ταν στο ίδρυµα και µε ρώτησε αν γνώριζα ήδη το λόγο για τον

οποίο τον είχαν κλείσει εκεί µέσα. “Ναι”, του είπα. “Να µε συγ-

χωρείς, ήταν χαζή ερώτηση”. Του έδειξα την υπηρεσιακή µου

ταυτότητα και τον ρώτησα αν είχε δει ποτέ από κοντά ταυτότη-

τα αστυνοµικού. “Μόνο ταυτότητες αστυφυλάκων. ∆εν έχω δειποτέ ταυτότητα προϊσταµένου αστυνοµίας”. Την πήρε στα χέρια

του και την παρατήρησε εξονυχιστικά κι από τις δύο πλευρές.

Μελέτησε το σχέδιο που υπήρχε στο πλαστικό και το τσιπ. Την

κράτησε ψηλά, στο φως. Ήξερε πού ακριβώς έπρεπε να κοιτά-

ξει για να παρατηρήσει τις σηµαντικές λεπτοµέρειες. “Θα µπο-

ρούσες να φτιάξεις µια τέτοια ταυτότητα, έτσι δεν είναι;” τον ρώ-

τησα. “Είναι δύσκολη υπόθεση οι υπηρεσιακές ταυτότητες των

αστυνοµικών”, µου απάντησε. “Έχουν άλλο πρότυπο, και το τσιπείναι ένα άχρηστο πλαστικό κοµµάτι. ∆εν µπορείς να εγγράψεις

σε αυτό τα απαραίτητα δεδοµένα”. “Πού τα έµαθες όλα αυτά;”

τον ρώτησα. “Έχω εξασκηθεί”, µου απάντησε. “Και πώς σκο-

πεύεις να αξιοποιήσεις τα προσόντα που διαθέτεις;” “Ποιος ξέ-

ρει;” µου είπε».

Το ταξί σταµατά στην οδό Κούνσχολµ έξω από την κεντρική

είσοδο του Αστυνοµικού Μεγάρου.

«Φτάσαµε», λέει ο οδηγός, αναζητώντας το βλέµµα του Λέβινµέσα στον καθρέφτη του παρµπρίζ.

«Πώς;» λέει εκείνος.

«Φτάσαµε», του λέω.

«Α...»

Βγαίνει από το ταξί ενώ ο οδηγός µού δίνει την απόδειξη. Τη

δίνω στον Λέβιν, που την κοιτάζει µε ανεξιχνίαστο βλέµµα.

«Ευχαριστώ».

aoratos186s285.indd 222 11/6/14 10:17:12 AM




«Τώρα θα σκέφτεσαι αν πίστεψα πως είχα έστω και µία πιθα-

νότητα να τον πείσω. Πράγµατι το πίστεψα, εφόσον έβλεπα από

την έκφρασή του ότι εξέταζε αυτό το ενδεχόµενο. Θα έβγαινε από

το Γιούµκιλ λίγες µέρες πριν να έληγε η προθεσµία για την υπο-

βολή αιτήσεων εισαγωγής στην Αστυνοµική Ακαδηµία. Είχε χρό-

νο για να προετοιµαστεί και για να στείλει την αίτηση. “Αλλά φρό-

ντισε να υπάρχουν τα πραγµατικά σου στοιχεία στην αίτηση”, του

είπα. Αυτό τον έκανε και πάλι να γελάσει. Μέχρι τότε είχα συνα-

ντήσει ελάχιστους ανθρώπους σαν αυτόν... Και αργότερα γνώρισαέναν ή δύο που είχαν τις δικές του ικανότητες. Μέσα στα σαράντα

χρόνια που υπηρετώ στο Σώµα, έχω συναντήσει πέντε ή έξι τέ-

τοιους ανθρώπους. Τον ήθελα στην αστυνοµία για δύο λόγους. Ο

πρώτος λόγος είχε σχέση µε το γεγονός πως είναι κρίµα να χαρα-

µίζεται ένα ξεχωριστό ταλέντο και να υπηρετεί λάθος σκοπούς. Αν

ο Τζον συνέχιζε την εγκληµατική του δράση, δε θα ζούσε πολύ.

Ήθελα να του δώσω µια δεύτερη ευκαιρία. Το να προσφέρω στους

ανθρώπους µια ευκαιρία ήταν πάντα η αδυναµία µου και η δύνα-µή µου ως αστυνοµικού. Ο δεύτερος λόγος είχε σχέση µε την πρό-

ληψη του εγκλήµατος. Ένας άνθρωπος σαν τον Τζον Γκρίµπεργ

θα ήταν σε θέση να προξενήσει µεγάλη ζηµιά. Θα χρειαζόµασταν

πολλά µέσα και χρήµατα για να τον αντιµετωπίσουµε».

«Του είπατε τους λόγους που τον θέλατε στην αστυνοµία;»

«Όχι το δεύτερο λόγο. Μόνο τον πρώτο».

«Πώς αντέδρασε;»

«∆εν αντέδρασε. ∆εν είπε τίποτα. Είχε φτάσει η ώρα να φύγω.Του έδωσα την κάρτα µου και του είπα να µου τηλεφωνήσει όταν

θα είχε πάρει την απόφασή του. ∆εν τηλεφώνησε ποτέ».

Στο απέναντι πεζοδρόµιο βαδίζει ένα ηλικιωµένο ζευγάρι. Ο

Λέβιν τούς ακολουθεί µε το βλέµµα. Φαίνονται κουρασµένοι, µα

πιστοί ο ένας στον άλλο. Μάλλον είναι ευτυχισµένοι.

«Ένα χρόνο αργότερα», συνεχίζει ο Λέβιν, «το όνοµά του εµ-

φανίστηκε κατά τη διάρκεια της έρευνας για µια υπόθεση από-

aoratos186s285.indd 224 11/6/14 10:17:12 AM




πειρας ληστείας σε τράπεζα. Το πρόβληµα ήταν πως οι δράστες

φορούσαν µάσκες κι έτσι δεν ξέραµε ποιοι ήταν. Αλλά υπήρχαν

φυσικά οι συνήθεις ύποπτοι κι αρχίσαµε να τους παρακολουθού-

µε. Ένας από αυτούς εθεάθη κάπου µαζί µε έναν άντρα που µας

ήταν άγνωστος. Κοίταξα τη φωτογραφία που είχε ληφθεί και δια-

πίστωσα πως ο άγνωστος ήταν ο Τζον Γκρίµπεργ. Λίγο αργότερα

ο ύποπτός µας έγινε καπνός. Ο Τζον ανακρίθηκε, αλλά δε βγήκε

τίποτα. Αφέθηκε ελεύθερος και άκουσα πάλι γι’ αυτόν όταν η Άλις

µού είπε πως τον αναζητάς».«Χρησιµοποιεί πλαστή ταυτότητα», λέω. «Εδώ και δέκα χρό-

νια το όνοµά του βρίσκεται στον κατάλογο ανυπάρκτων».

«Μµ», κάνει ο Λέβιν.

«Βλέπω πως δεν εκπλήσσεστε».

«Όχι. Ορισµένοι άνθρωποι εξαφανίζονται οικειοθελώς. Σαν

να παίζουν συνεχώς ένα ρόλο, φορώντας µια µάσκα, για να κρύ-

βονται όχι µόνο από τους άλλους, αλλά και από τον ίδιο τους τον

εαυτό. Το να µην έχεις ταυτότητα είναι κάτι που επιδρά στον ψυ-χισµό σου. Είναι επικίνδυνο, όµως όσοι αλλάζουν τόσο δραστικά

συνήθως προσπαθούν να προστατευτούν από κάτι που µάλλον εί-

ναι ακόµα πιο επικίνδυνο. ∆εν ξέρω τι ισχύει στην περίπτωση του

Τζον Γκρίµπεργ. Σχετικά µε αυτό εσύ θα ξέρεις περισσότερα από

µένα. Βέβαια το παιχνίδι των ρόλων δεν είναι κάτι το αξιοσηµείω-

το. Είναι θέµα ικανοτήτων και εξάσκησης. Πρόκειται για µια δε-

ξιότητα που αποκτάται. Και µάλιστα για σένα και για µένα αποτε-

λεί µέρος της δουλειάς µας. Ο µυστικός αστυνοµικός ή ο τυχαίοςαπατεώνας που δείχνει µια πλαστή ταυτότητα είναι άνθρωποι που

µπορούν να επιστρέψουν στον κανονικό τους εαυτό, αλλά ο Τζον

Γκρίµπεργ είναι από εκείνους που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα

κι ούτε θέλουν να την έχουν. Με καταθλίβει αυτή η κενότητα που

δηµιουργεί σκόπιµα ένας άνθρωπος για τον εαυτό του. Μακάρι

να µπορούσα να πω ότι ήµουν βέβαιος από τότε για το πώς θα

εξελισσόταν ο Τζον. Έβλεπα τον κίνδυνο. ∆ιαισθανόµουν ότι ο

aoratos186s285.indd 225 11/6/14 10:17:12 AM




Άρα δεν ήταν και τόσο παράξενο που είχαν βρεθεί σε απελπισία.

Συχνά µια ληστεία γίνεται επειδή υπάρχουν απελπισµένοι άνθρω-

ποι που χρειάζονται άµεσα πολλά µετρητά. Η ηρωίνη βρέθηκε

αργότερα στο σπίτι µιας γυναίκας που αν θυµάµαι καλά την έλε-

γαν Άνια. ∆ε σου γέµιζε το µάτι, όπως λέµε, αλλά ήταν ικανή να

σε ξαλαφρώσει απ’ το πορτοφόλι σου χωρίς να την πάρεις είδη-

ση. Είχε πάρε δώσε µε έναν από τους ληστές που καταδικάστη-

καν, και την εντοπίσαµε µέσω του κύκλου επαφών τους. Η Άνια

κατάφερε να βουτήξει την παρτίδα των ναρκωτικών και σκόπευενα κρατήσει µια ποσότητα για δική της χρήση και να πουλήσει

τα υπόλοιπα. Θα ανέβαινε έτσι δυο τρεις βαθµίδες στην ιεραρχία.

Συνελήφθη µε την κατηγορία της παράβασης του νόµου περί ναρ-

κωτικών και καταδικάστηκε σε φυλάκιση. ∆ε θυµάµαι αν έφαγε

δύο ή τρία χρόνια. Εγκλείστηκε στις φυλακές Χίνσαν».

«Πότε έγιναν αυτά;»

«Πρέπει να ήταν... το 2002 ή το 2003. ∆ε θυµάµαι ακριβώς.

Οι αστυνοµικοί υποψιάζονταν επίσης ότι η Άνια είχε κάποιο συ-νεργό ή τουλάχιστον έναν άνθρωπο του δικού της περίγυρου. Οι

γονείς της είχαν πεθάνει κι η ίδια δεν είχε δηµιουργήσει οικογέ-

νεια. Οι αστυνοµικοί εξέτασαν τα δεδοµένα της κάρτας του κι-

νητού της τηλεφώνου, που ήταν κλεµµένο, φυσικά, και βρήκαν

έναν αριθµό τηλεφώνου. ∆εν µπόρεσαν να εντοπίσουν σε ποιον

ανήκε».

«Υποψιάζεστε πως ήταν του Τζον Γκρίµπεργ».

«Ακριβώς. Στο φάκελο της Άνια υπάρχει ένας κατάλογος τωνεπαφών της, όπου βρίσκεις σηµειωµένα τα αρχικά “Τζ. Γκ.” και

ακριβώς δίπλα ένα ερωτηµατικό. Εκείνη την εποχή πολλά άτοµα

που σχετίζονταν µε την υπόθεση είχαν τα ίδια αρχικά: Τζον

Γκράνµπεργ, Τζόνι Γκόµες, Τζέιν Γκρέτχεν... Άντρες και γυναί-

κες. Είχα όµως την αίσθηση πως ήταν ο Τζον Γκρίµπεργ».

«Γιατί είχατε αυτή την αίσθηση;»

«∆υσκολεύοµαι να πω. Απλώς το διαισθάνθηκα».

aoratos186s285.indd 227 11/6/14 10:17:12 AM




«Πού βρίσκεται σήµερα η Άνια;»

«Στο κοιµητήριο Σκουγκ της Στοκχόλµης». Ο Λέβιν χαµηλώ-

νει το βλέµµα. «Κρεµάστηκε στο κελί της. Το έγραψαν κι οι εφη-

µερίδες».

«Άρχισα να διαβάζω εφηµερίδες µετά τα τριάντα µου».

Ο Λέβιν γέλασε και γύρισε να µε κοιτάξει.

«Όλα αυτά θα έπρεπε να τα πεις στον Γκάµπριελ».

«Στον Μπιρκ;»

«Ναι».«Ίσως θα έπρεπε».

Ο Λέβιν σκυθρωπιάζει.

«Λέο, ίσως να κινδυνεύεις, και µάλιστα από πολλές µεριές».

«Ίσως».

Ο Λέβιν σηκώνει το βλέµµα και κοιτάζει µια διαφηµιστική

αφίσα σ’ έναν τοίχο του κτιρίου: ΑΝΗΣΥΧΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΚΑΝΕΙ

Ο ΣΚΥΛΟΣ ΣΟΥ; ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΤΟΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΣΟΥ!

«Παρακολούθησέ τον...» λέει συλλογισµένος. «∆εν είναι παρά-ξενο που οι άνθρωποι θέλουν να εξαφανίζονται. ∆εν είναι παρά-

ξενο που ο κόσµος σε µια κοινωνία σαν τη δική µας µισεί την αστυ-

νοµία και δεν την εµπιστεύεται. ∆εν έχει καµιά σηµασία αν έχου-

µε δέκα χιλιάδες ή είκοσι χιλιάδες αστυνοµικούς. Είναι λάθος δου-

λειά σε λάθος εποχή, σε ελαττωµατικό κοινωνικό σύστηµα, σε λά-

θος µέρος». Αφήνει ένα βαθύ αναστεναγµό. «Λοιπόν... η αδελφή

του πέθανε πολύ νέα», λέει χαµηλόφωνα. «Γνωριζόσασταν;»

«Ναι. Ο Γκρίµπεργ πίστευε πως η αδελφή του πέθανε εξαι τίαςµου».

«Πέθανε πράγµατι εξαιτίας σου;» µε ρωτάει ο Λέβιν µε επαγ-

γελµατικό ύφος και δήθεν αδιάφορα.

aoratos186s285.indd 228 11/6/14 10:17:12 AM



XIX

ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ, κάποιοι έγραψαν µε

µαύρο σπρέι ένα σύνθηµα σε µια εξώπορτα στο κέντρο του Σάλεµ:

ΒΡΟΜΟΞΕΝΟΙ, ΓΥΡΙΣΤΕ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΣΑΣ. Ήταν κακογραµµένο

και γύρω γύρω είχαν σχεδιάσει αγκυλωτούς σταυρούς. Την επό-

µενη µέρα ένας γνωστός ρατσιστής σκίνχεντ έφαγε το ξύλο της

χρονιάς του κοντά στο λύκειο του Ρένινιε. Οι δράστες δεν ήταν

Σουηδοί. Το ήξερα πολύ καλά γιατί έτσι λειτουργούσαν τα πράγ-

µατα. Το συµβάν αναφέρθηκε από τα µίντια, αλλά ξεχάστηκεγρήγορα. ∆εν υπήρχε κανένα αποδεικτικό στοιχείο πως ο συγκε-

κριµένος άνθρωπος είχε γράψει το σύνθηµα, αλλά αυτό είχε δευ-

τερεύουσα σηµασία. Τρεις µέρες αργότερα κάποιοι κλότσησαν

στο πρόσωπο έναν νεαρό µαύρο. Τον έλεγαν Μίκαελ Πέρσον, εί-

χε γεννηθεί στη Σουηδία, αλλά ο πατέρας του ήταν από την Αίγυ-

πτο. Ύστερα από λίγες µέρες ξυλοκοπήθηκε ένας νεαρός µε ξυ-

ρισµένο κεφάλι κοντά στον υδατόπυργο του Σάλεµ. ∆εν ήταν ρα-

τσιστής. Εκείνη τη µέρα φορούσε τζιν µπουφάν και χακί στρα- τιωτικό παντελόνι. Ήταν µέλος πολλών αντιρατσιστικών οργανώ-

σεων και της Αριστερής Νεολαίας, αλλά αυτό δεν το γνώριζαν οι

δράστες. Είχαν πιστέψει πως ήταν ναζιστής επειδή θεώρησαν πως

έµοιαζε µε ναζιστή.

Τα γεγονότα αυτά σηµάδεψαν το τέλος των καλοκαιρινών δια-

κοπών, αλλά εµένα µε άγγιξαν µόνο φευγαλέα. Η σχέση µου µε

την Τζούλια είχε διακοπεί µετά τη µέρα που ο Γκριµ είχε µπει

aoratos186s285.indd 229 11/6/14 10:17:12 AM




µου είχε µετατραπεί σε χώρο εργασίας του Γκριµ. Ο πατέρας µου

το πήρε είδηση και µας ρώτησε γεµάτος ανησυχία ποια ακριβώς

ήταν η ασχολία µας. Χρησιµοποιήσαµε τις πλαστές µας ταυτότη-

τες για να µπούµε µια Τετάρτη σ’ ένα κλαµπ της Σέντερµαλµ,

όπου µεθύσαµε και βάλαµε τα γέλια πίσω από την πλάτη του σερ-

βιτόρου επειδή δεν είχε καταλάβει πως κάναµε κάτι που µας ήταν

απαγορευµένο.

Αναρωτιόµουν πώς να αισθανόταν η Τζούλια κι αν είχε επη-

ρεαστεί από όσα είχαν συµβεί µεταξύ µας. Ύστερα από λίγο και-ρό έπεισα τον εαυτό µου, ίσως για να αντιµετωπίσω ευκολότερα

το χωρισµό µας, πως γι’ αυτήν ήταν πιο απλά τα πράγµατα. Όµως

η φιλία µου µε τον Γκριµ είχε διασωθεί. Πίστευα πως όλα θα πή-

γαιναν καλά. Σκεφτόµουν ότι η Τζούλια µού είχε πει πως αν µπο-

ρούσε να ταξιδέψει στο χρόνο θα επέλεγε να πάει στο µέλλον για

να δει πώς θα εξελίσσονταν τα πράγµατα. Άρχιζα να αντιλαµβά-

νοµαι τι εννοούσε. ∆εν υπήρχε τίποτα χειρότερο από την αβεβαι-

ότητα, από την αίσθηση πως έχεις κάνει κάτι µάταια και πως τοέχεις χάσει για πάντα.

Μια µέρα που είχα ανοιχτό το παράθυρο του δωµατίου µου

άκουσα µουσική από τα ηχεία ενός γειτονικού διαµερίσµατος: I

just want to celebrate! I just want to celebrate! Ήταν του χιπ-χοπ συ-

γκροτήµατος N.W. A . Πήγα και στάθηκα µπροστά στο παράθυρο

κι άφησα τον ήλιο να µε ζεστάνει. Έξω η Τζούλια έκανε βόλτα µε

µια φίλη της, µια ξανθιά κοπέλα που την έλεγαν Μπέλα. Την εί-

χαµε συναντήσει δυο τρεις φορές το καλοκαίρι µαζί µε την Τζού-λια. Γελούσαν. Η Τζούλια ήταν χαρούµενη.

Προσπάθησα να πείσω τον εαυτό µου πως είχα και πάλι τον

Γκριµ, αλλά το µόνο που ένιωθα ήταν πως είχα χάσει την Τζούλια.

Καιγόµουν µέσα µου.

Τότε ήταν, κατά τη διάρκεια µιας από τις τελευταίες µέρες των

καλοκαιρινών διακοπών, που παρατήρησα πως ο Τιµ είχε γυρί-

σει στο Σάλεµ.

aoratos186s285.indd 231 11/6/14 10:17:12 AM




Ο Τιµ Νορντίν ήταν ένα χρόνο µικρότερός µου. Την πρώτη φο-

ρά που τον συνάντησα καθόταν µόνος του σε µια παιδική χαρά

στις παρυφές του Σάλεµ. Ήµουν δεκατριών χρονών κι είχα βουρ-

κώσει από θυµό. Ο Βλαντ κι ο Φρεντ εκείνη τη µέρα ήταν ιδιαί-

τερα επιθετικοί µαζί µου. Ο θυµός άρχισε να δίνει τη θέση του

στην ντροπή και δεν ήθελα να γυρίσω στο σπίτι µου. Ήταν από

τις ελάχιστες φορές που είχα αποπειραθεί να ανταποδώσω τα χτυ-

πήµατα. Το αποτέλεσµα ήταν πως ο ένας τους µου είχε χώσει µια

γονατιά στο στοµάχι. Ένιωθα ταπεινωµένος που είχα αποτύχει νααντισταθώ. Ήταν µια επιβεβαίωση του ότι ήµουν πιο αδύναµος

από εκείνους. Σκεφτόµουν πως αν δεν είχα αντισταθεί καθόλου,

η ταπείνωσή µου θα ήταν µικρότερη. Με είχε πιάσει απελπισία.

Τις φορές που δεν είχα προβάλει αντίσταση τουλάχιστον φαντα-

ζόµουν πως θα µπορούσα να τους είχα χτυπήσει αν ήθελα. Φυσι-

κά, ήταν µια παιδαριώδης φαντασίωση.

Έφυγα από το µέρος όπου µε είχαν ξυλοφορτώσει κι αφού κα-

τάφερα να ξαναβρώ την ανάσα µου άρχισα να περιπλανιέµαι. Έβραζα µέσα µου τη στιγµή που είδα τον Τιµ στην παιδική χα-

ρά. Ήθελα να αντισταθώ στον εξευτελισµό και στην αδυναµία

µου, ήθελα να ξεσπάσω.

Ο Τιµ δε µε πήρε είδηση καθώς τον πλησίαζα. Ήταν µικρό-

σωµος και αδύνατος. Φορούσε κασκέτο µε το γείσο γυρισµένο

προς τα πίσω και µεγάλα, φαρδιά ρούχα για να δείχνει πιο ρω-

µαλέος απ’ όσο ήταν.

«Γεια σου», είπα όταν πια βρισκόµουν λίγα βήµατα µακριά του.

∆εν αντέδρασε.

«Γεια σου», επανέλαβα.

Ο Τιµ δε γύρισε να µε κοιτάξει. Κοίταξα µε θυµό ολόγυρά µου.

Ήµασταν µόνοι. Τον πλησίασα κι άλλο και του χτύπησα το κα-

σκέτο, που έπεσε στο έδαφος. Εκείνος αναπήδησε κι έβγαλε τα

ακουστικά από τα αφτιά του.

aoratos186s285.indd 232 11/6/14 10:17:12 AM




«Γιατί δεν απαντάς όταν σου µιλάνε;»

«Συγνώµη», είπε δείχνοντας τα ακουστικά. «∆ε σε άκουσα».

Φοβόταν, το έβλεπα στο βλέµµα του. Έξυπνα µάτια, σκούρα

καστανά. Είχε λεπτό πρόσωπο, µικρό και µυτερό πιγούνι και λε-

πτά χείλη και γι’ αυτό τα µάτια του έδειχναν αφύσικα µεγάλα.

Στ’ αλήθεια µε φοβόταν.

«Τι κάνεις εδώ;» τον ρώτησα.

«Τίποτα», είπε γέρνοντας πίσω τον κορµό του.

«Τι κάνεις τώρα;»Ο Τιµ έµεινε ακίνητος.

«Σηκώνω το κασκέτο µου».

Χαµογέλασα.

«∆εν είναι δικό σου».

«Μου το έδωσε...» άρχισε να λέει, αλλά δεν ολοκλήρωσε τη

φράση του.

«Η µαµά σου;» ρώτησα χλευαστικά. «Η γλυκιά σου µαµά;»

Με κοίταξε ανέκφραστος.«Απάντησέ µου!» φώναξα.

Ο Τιµ κατένευσε και χαµήλωσε το βλέµµα. Πήρα το κασκέτο

του, το δίπλωσα και το έβαλα στην κωλότσεπη του τζιν µου. ∆ί-

πλα στον Τιµ, πάνω στο παγκάκι, βρισκόταν µια πορτοκαλιά

φλούδα. Ήµουν τόσο κοντά του, που µου ήρθε µια µυρωδιά πορ-

τοκαλιού ή µανταρινιού από τα δάχτυλά του.

«Μοβ κασκέτο», είπα. «Μοβ! Μπας κι είσαι πούστης;»

«Τι;»«Σε ρώτησα αν είσαι πούστης. ∆εν ακούς καλά;»

Κούνησε το κεφάλι του.

«Γιατί κουνάς το κεφάλι σου;»

«Καλά ακούω», είπε ο Τιµ χαµηλόφωνα.

«Τότε, απάντησέ µου. Είσαι πούστης;»

Κούνησε το κεφάλι του και πάλι.

«Τι;» είπα σκύβοντας προς το µέρος του. «Μίλα δυνατά».

aoratos186s285.indd 233 11/6/14 10:17:12 AM




«Είµαι δώδεκα χρονών... ∆εν ξέρω τι είµαι», ψιθύρισε.

Γέλασα κοροϊδευτικά.

∆εν τον χτύπησα εκείνη τη φορά. Το έκανα αργότερα. Όταν έφυγα

από εκεί πέρασα µπροστά από µια οικοδοµή και πέταξα το κασκέ-

το του σ’ ένα ανοιχτό κοντέινερ, φροντίζοντας να καταλήξει σε ένα

σηµείο όπου δε θα το έφτανε ο Τιµ, αν φυσικά τύχαινε να το δει.

Αισθανόµουν ξαλαφρωµένος. Σκεφτόµουν πως είχε αποδοθείδικαιοσύνη, πως το άξιζα. Ίσως γι’ αυτό φερνόµουν σαν άνθρω-

πος που δεν είχε συνείδηση.

Για δύο χρόνια είχα του χεριού µου τον Τιµ Νορντίν για να ξε-

σπάω και για να νιώθω ανώτερος. Υποθέτω πως µε αυτό τον τρό-

πο µε χρησιµοποιούσαν ο Βλαντ κι ο Φρεντ. Πάντα βρισκόταν

κάποιος στο στόχαστρο. Ο καθένας µε τη σειρά του στρεφόταν

εναντίον ενός άλλου. ∆εν ήµουν ούτε καλύτερός τους ούτε χειρό-

τερός τους. Ύστερα συνέβη κάτι κι ο Τιµ Νορντίν έφυγε από το Σάλεµ.

Ίσως έφυγε για λόγους που είχαν σχέση µε την οικογένειά του,

δεν ξέρω. Εξαφανίστηκε. ∆εν είπα σε κανέναν τι είχα κάνει στον

Τιµ και δεν πιστεύω πως εκείνος το ανέφερε ποτέ σε κάποιον.

Σπάνια τον θυµόµουνα και δεν ξανάκουσα τίποτα γι’ αυτόν µέχρι

τη µέρα που τον ανέφερε η Τζούλια όταν καθόµασταν στον εξώ-

στη του υδατόπυργου.

Ο Τιµ λοιπόν επέστρεψε στο Σάλεµ. Εξακολουθούσε να είναι αδύ-

νατος, αλλά είχε ψηλώσει. Βάδιζε ανάµεσα στις τρεις πολυκατοι-

κίες του συγκροτήµατος την ώρα που ήµουν στην κουζίνα κι έτρω-

γα το πρωινό µου. Ήταν µακριά και στην αρχή δεν τον αναγνώρι-

σα. Εκεί που τον κοίταζα, κατάλαβα πως πάσχιζε να περάσει απα-

ρατήρητος. Πάντα έτσι περπατούσε ο Τιµ. Το πρόβληµα είναι πως

aoratos186s285.indd 234 11/6/14 10:17:12 AM




όταν βάζεις τα δυνατά σου για να µη σε δουν, όλη αυτή η προσπά-

θεια σε προδίδει και τελικά σε βλέπουν.

«Λέο», είπε ο πατέρας µου ενώ έφευγε για να πάει στη δουλειά.

«Είσαι καλά; Την τελευταία βδοµάδα µού φαίνεσαι κάπως... δια-

φορετικός».

«Ναι», απάντησα. «Καλά είµαι».

«Σίγουρα;»

«Σίγουρα».

Κούνησε το κεφάλι του απογοητευµένος, πήρε τα κλειδιά τουκι έφυγε. Η ίδια σκηνή επαναλήφθηκε µία ώρα αργότερα µε τη

µητέρα µου. Στο µεταξύ καθόµουν µπροστά στο παράθυρο της

κουζίνας και περίµενα να µου τηλεφωνήσει ο Γκριµ. Ήθελα να

τον ρωτήσω πώς ήταν η Τζούλια. Ήθελα να ξέρω πώς αισθανό-

ταν. Υπάρχουν χίλιοι λόγοι για να γελάσει κανείς – και το γεγονός

πως την είχα δει να γελάει δε σήµαινε πως ένιωθε καλά.

Ο Γκριµ µού τηλεφώνησε µία ώρα αργότερα. Πήραµε µια

µπάλα και ξεκινήσαµε για το γήπεδο κλοτσώντας την. Του Γκριµδεν του άρεσαν τα αθλήµατα. Ενδιαφερόταν µόνο για τη σκοπο-

βολή –για ό,τι σχετικό έδειχνε η τηλεόραση–, αλλά µε διαβεβαί-

ωνε πως ένιωθε όµορφα όταν κλοτσούσε δυνατά µια µπάλα. Συµ-

φωνούσα µαζί του.

Το γήπεδο ήταν άδειο και µας περίµενε. Ο Γκριµ κλότσησε

την µπάλα, που καρφώθηκε στα δίχτυα και πήγα να τη µαζέψω.

«Ξέρεις τον Τιµ Νορντίν;» τον ρώτησα.

«Τον Τιµ...» είπε ο Γκριµ σµίγοντας τα φρύδια του. «Ναι. Ήταν παιδικός φίλος της Τζούλια, αλλά νοµίζω πως µετακόµισε

αλλού. Κανένας δεν ξέρει γιατί. Ούτε η Τζούλια». Έριξε την µπά-

λα στο έδαφος. «Γιατί ρωτάς;»

«Μου φάνηκε πως τον είδα σήµερα».

«Τον ξέρεις;»

«Όχι, όχι. Απλώς πήγαινε µαζί µ’ ένα φίλο µου στον ίδιο παι-

δικό σταθµό».

aoratos186s285.indd 235 11/6/14 10:17:12 AM




∆εν τον ρώτησα για την Τζούλια. ∆εν µπόρεσα. Την επόµενη

µέρα θα ξεκινούσε την πρώτη λυκείου στο σχολείο όπου πήγαινα

κι εγώ.

Την πρώτη µέρα στο σχολείο δεν είδα πουθενά την Τζούλια, ού-

τε και τον Γκριµ. Έκανα παρέα µε τους συµµαθητές µου, αλλά

ένιωθα παράξενα. ∆εν ήταν πως δεν τους συµπαθούσα, απλώς το

καλοκαίρι δεν είχα συναντηθεί σχεδόν καθόλου µαζί τους. Ήτανένα καλοκαίρι που για µένα είχε διαρκέσει πολύ. Για τρεις ατε-

λείωτους µήνες είχα ζήσει σε µια άλλη διάσταση.

Τη δεύτερη µέρα είχα µαθηµατικά σε µια αίθουσα που βρι-

σκόταν σ’ ένα κτίριο του σχολείου µας που έµοιαζε µε φάµπρικα.

Έστριψα σε µια γωνία και προχώρησα στο µεγάλο άδειο διάδρο-

µο. Ήµουν αργοπορηµένος και το µάθηµα είχε ήδη ξεκινήσει

πριν από λίγα λεπτά. Σειρές ντουλαπιών κάλυπταν τους τοίχους

και σε πολλά από αυτά έβλεπες γκραφίτι από την πρώτη κιόλαςµέρα. Και µάλιστα σε ένα ντουλάπι ήταν ζωγραφισµένος ένας κα-

τάµαυρος αγκυλωτός σταυρός.

Είδα την Τζούλια να βγαίνει από µια τουαλέτα κρατώντας ντο-

σιέ και βιβλία παραµάσχαλα. Είχε τα µάτια της καρφωµένα σ’

ένα χαρτί που κρατούσε στο χέρι της. Το χαρτί ανέµιζε καθώς η

Τζούλια προχωρούσε. Μόλις µε αντίκρισε, τα έχασε. Το βλέµµα

που µου έριξε µ’ έκανε να χάσω τη γη κάτω απ’ τα πόδια µου.

«Γεια σου», µου είπε χωρίς να σταµατήσει.Κοντοστάθηκα.

«Γεια σου, πώς είσαι;» τη ρώτησα.

«Μπερδεµένη», αποκρίθηκε χαµηλώνοντας το βλέµµα για να

κοιτάξει το πρόγραµµα που κρατούσε.

Συνέχισε το δρόµο της.

Την κοίταξα ελπίζοντας πως θα γυρνούσε το κεφάλι. ∆εν το

έκανε. Αυτή ήταν η λεπτοµέρεια που µ’ έκανε να νιώσω πως είχα

aoratos186s285.indd 236 11/6/14 10:17:12 AM




παραπλανηθεί, πως ήµουν ανόητος. Εκµηδενισµένος. Ήθελα να

κλάψω γιατί ήξερα πως έτσι θα είχαν τα πράγµατα από εκείνη τη

στιγµή κι έπειτα.

Αργότερα την ίδια µέρα άκουσα πως ο Τιµ Νορντίν είχε γυρί-

σει στο Σάλεµ επειδή είχαν χωρίσει οι γονείς του. Ο πατέρας του

δεν ήταν από τους ανθρώπους που θα µπορούσαν να αναθρέψουν

ένα παιδί κι έτσι ο Τιµ έµεινε µε τη µητέρα του. Εκείνης της έλει-

πε το Σάλεµ και αποφάσισε να γυρίσει πίσω. Ο Τιµ δεν έπρεπε

να είχε δεχτεί να γυρίσει.

Εκείνο το Σαββατοκύριακο έγινε ένα µεγάλο πάρτι στο γήπεδο

όπου είχα πάει την προηγούµενη βδοµάδα µε τον Γκριµ. Το µά-

θαµε από σηµειώµατα που τοποθετήθηκαν στα ντουλάπια του

σχολείου ή που µοιράστηκαν κατά τη διάρκεια των µαθηµάτων.

Πήγαµε στο πάρτι µε τον Γκριµ κουβαλώντας ο καθένας ένα

πλαστικό µπουκάλι µισογεµάτο µε αλκοόλ που βρήκαµε στουςµπουφέδες των γονιών µας. Είχα καταφέρει να βρω περίπου ένα

τέταρτο του κιλού βότκα κι έτσι αναγκάστηκα να προσθέσω αε-

ριούχο αναψυκτικό, που της έδωσε χειρότερη γεύση από αυτή

που είχε.

«Ξέρεις αν θα έρθει η Τζούλια;» ρώτησα τον Γκριµ.

«∆εν ξέρω», µου απάντησε. «∆εν της το είπα. Ελπίζω να µην

έρθει γιατί δεν αντέχω να κάθοµαι να την προσέχω».

«Για ποιο λόγο να την προσέχεις;»«Επειδή είναι αδελφή µου, γαµώτο! Και φέρεται πολύ παρά-

ξενα τον τελευταίο καιρό».

«∆εν καταλαβαίνω ποιο είναι το πρόβληµα», είπα, νιώθοντας

να µε πιάνει ταραχή. Έβγαλα το πώµα του µπουκαλιού µου και

ήπια µια γερή γουλιά. Με έκαψε. «∆εν µπορείς να είσαι τόσο

υπερπροστατευτικός. Πολύ σύντοµα θα κλείσει τα δεκάξι. Είναι

σε θέση να φροντίζει τον εαυτό της», συνέχισα κι επειδή δεν µπό-

aoratos186s285.indd 237 11/6/14 10:17:12 AM




ρεσα να συγκρατηθώ, πρόσθεσα: «Πάψε να της συµπεριφέρεσαι

σαν να είναι παιδί».

Ο Γκριµ απέφυγε το βλέµµα µου.

«∆εν καταλαβαίνεις, έτσι δεν είναι;» µου είπε.

«Τι θα έπρεπε να καταλάβω;»

«Χάρη στην Τζούλια παραµένουµε ενωµένοι ως οικογένεια. Η

µητέρα µας κι ο πατέρας µας δεν µπορούν να την προστατέψουν».

«Γιατί πρέπει κάποιος να την προστατεύει; Και γιατί πρέπει

να την προστατεύεις εσύ; Η Κοινωνική Πρόνοια...»«Εξαιτίας της Κοινωνικής Πρόνοιας κατέληξα στο Γιούµκιλ. Αν

µε µπουζουριάσουν ξανά ή αν πάρουν την Τζούλια, χαθήκαµε».

Ήπια άλλη µια γουλιά από το µπουκάλι µου. Σκέφτηκα πως

ίσως το πρόβληµα βρισκόταν στις σχέσεις που είχαν διαµορφωθεί

µεταξύ τους και όχι ξεχωριστά στο κάθε µέλος της οικογένειάς τους.

Το ζήτηµα δεν ήταν πως κινδύνευε να διαλυθεί η οικογένειά τους,

αλλά ότι έκαναν ατέρµονες προσπάθειες για να τη διατηρήσουν

ενωµένη. Ήταν σκέψεις που δυσκολευόµουν να τις εκφράσω.«Είναι όµως τόσο σηµαντικό να είστε ενωµένοι; Ίσως να υπάρ-

χει και κάτι άσχηµο σε µια τέτοια κατάσταση».

«Ο κάθε άνθρωπος έχει µόνο µία οικογένεια», µου είπε ο

Γκριµ. «Μόνο όταν είσαι σε µια καλή οικογένεια σκέφτεσαι ότι

θα αισθανόσουν καλύτερα χωρίς αυτήν». Με κοίταξε κατάµατα.

«Γι’ αυτό λοιπόν πάψε. ∆εν έχεις ιδέα για τι πράγµα µιλάς».

Ήταν η πρώτη φορά που µε τρόµαζε ο Γκριµ. ∆εν µπορούσα

να εξηγήσω το λόγο. Ίσως επειδή είχα αρχίσει να µεθάω. Αλλά µάλ-λον ήταν το βλέµµα του που µου προξενούσε φόβο και µ’ έκανε να

ανατριχιάζω.

Το γήπεδο ήταν γεµάτο κόσµο. Υπήρχαν πολλές παρέες εδώ κι

εκεί κι όλοι έπιναν και γελούσαν. Ακουγόταν µουσική από βαριά

φορητά κασετόφωνα και κάποιοι ήταν ανεβασµένοι και άραζαν

aoratos186s285.indd 238 11/6/14 10:17:12 AM




στα οριζόντια δοκάρια των τερµάτων. Καθίσαµε µε τον Γκριµ µα-

ζί µε λίγους γνωστούς του. Τον ρώτησαν πώς είχε περάσει στην

κατασκήνωση και για τον νεαρό που είχε µαχαιρωθεί. Ο Γκριµ

σήκωσε τους ώµους του. ∆εν ήθελε να µιλήσει γι’ αυτά. Μετά τον

ρώτησαν γιατί είχε κουρευτεί έτσι και τους είπε πως είχε κόψει τα

µαλλιά του γιατί δεν του άρεσαν µακριά. Εκείνη τη στιγµή είδα

την Τζούλια να πλησιάζει. Φορούσε µαύρο τζιν παντελόνι και λευ-

κή µπλούζα µε µια στάµπα που έγραφε JUMPER. Κρατούσε ένα

πλαστικό µπουκάλι και µάλλον έψαχνε κάποιον.Κοίταξα το µπουκάλι µου. Είχε σκοτεινιάσει και για να δω πό-

σο είχα πιει το σήκωσα ψηλά. Η κίνησή µου αυτή έκανε την Τζού-

λια να γυρίσει να κοιτάξει. Με είδε και σήκωσε κι αυτή ψηλά το

µπουκάλι της. Αισθάνθηκα αµήχανα. Νόµιζε πως τη χαιρετούσα.

Χαµογελούσε µε τον ιδιαίτερο τρόπο που είχε όποτε µεθούσε λίγο.

Ο Γκριµ την είδε και αναστέναξε.

«Το ήξερα», είπε.

Της έκανε νόηµα να έρθει να καθίσει πλάι µας.«Τι κάνεις;» του είπα.

«Αφού ήρθε, τότε καλύτερα να καθίσει µαζί µας», µουρµού-

ρισε.

Η Τζούλια ήρθε κοντά µας και γονάτισε στο έδαφος.

«Για τι πράγµα µιλάτε;» µας ρώτησε.

Μια κοπέλα πίσω µας άφησε µια κραυγή όταν είδε έναν νεα-

ρό να πέφτει από το δοκάρι ενός τέρµατος. Όλοι σωπάσαµε ξαφ-

νικά, αλλά η µουσική συνέχισε. Ο νεαρός άρχισε να γελάει έτσιόπως ήταν πεσµένος ανάσκελα µε την µπίρα στο χέρι και φυσικά

βάλαµε όλοι µας τα γέλια.

Το γόνατο της Τζούλια άγγιζε το δικό µου και µε δυσκολία συ-

γκρατούσα τα χέρια µου. Έβλεπα µπροστά µου τις πανέµορφες

εικόνες του καλοκαιριού και λαχταρούσα να τις ξαναζήσω. Εκεί-

νη ήπιε µια γουλιά από το µπουκάλι της και µόρφασε. Από ένα

κασετόφωνο εκεί κοντά ακούσαµε µια φωνή να τραγουδά: Just for

aoratos186s285.indd 239 11/6/14 10:17:12 AM




a minute there, I lost myself . Ερχόταν διαρκώς κόσµος στο γήπεδο.

Ένα µεγάλο µέρος του το είχαν καταλάβει µαθητές και µαθή-

τριες του σχολείου µας. Ήρθαν και νεαροί µεγαλύτερης ηλικίας,

αλλά έφυγαν πολύ σύντοµα. Ήθελαν µόνο να πάρουν πίσω τα

χρήµατα που είχαν ξοδέψει για να αγοράσουν αλκοόλ σε ανηλί-

κους. Ορισµένοι άρχισαν να καβγαδίζουν, αλλά η µπόρα κράτη-

σε ελάχιστα. Αναρωτιόµουν τι να σκεφτόταν η Τζούλια. Ήξερε

άραγε πως ο Τιµ Νορντίν είχε επιστρέψει; Θα χαιρόταν αν το µά-

θαινε; Είχε µετανιώσει που είχαµε χωρίσει; Το κεφάλι µου γύρι-ζε κι οι σκέψεις µου δεν κατέληγαν πουθενά.

«Πάω για κατούρηµα», είπε ο Γκριµ. Σηκώθηκε και µε κοίτα-

ξε. «Έρχεσαι µαζί µου;»

«Όχι».

Κοίταξε και την Τζούλια κι ύστερα ξανά εµένα.

«Εντάξει», είπε και προχώρησε προς τους θάµνους.

Μόνο τότε πρόσεξα πως η Τζούλια ήταν ανήσυχη. Έπινε γρή-

γορα και γελούσε υπερβολικά ακούγοντας τους φίλους που κάθο-νταν µαζί µας.

«Ωραίο πάρτι», είπα.

«Μµ...»

«Ήρθες µε φίλους;»

«Ναι». Κοίταξε γύρω της. «Αλλά δεν ξέρω πού είναι».

«Μ’ αρέσει η µπλούζα σου», είπα.

«Αλήθεια;»

«Σε όλους αρέσουν οι Jumper».*Η Τζούλια δεν απάντησε. Ήπιε µια γουλιά από το µπουκάλι

της.

«Στο σχολείο, εκεί που συναντηθήκαµε, µου είπες πως ήσουν

µπερδεµένη. Εννοούσες πως ήσουν µπερδεµένη εξαιτίας του σχο-

λείου, έτσι δεν είναι;» Την κοίταξα.

* Σουηδικό ροκ συγκρότηµα. (Σ.τ.Μ.)

aoratos186s285.indd 240 11/6/14 10:17:12 AM




«Βέβαια», αποκρίθηκε χαµογελώντας αχνά. «Αφού το λες εσύ».

«∆εν το λέω. Σε ρωτάω».

«Κι εγώ απαντώ».

Έσκυψα προς το µέρος της για να της µιλήσω, αλλά δεν είπα

τίποτα γιατί επέστρεψε ο Γκριµ και κάθισε στο έδαφος πλάι µας.

Ελάχιστες στιγµές αργότερα τα πάντα άρχισαν να γυρνούν γύ-

ρω µου. Σηκώθηκα για να πάω στους θάµνους για κατούρηµα και

µου φάνηκε πως ολόκληρο το γήπεδο έγερνε. Έβλεπα σκοτεινές

σιλουέτες να κάθονται ολόγυρα κρατώντας µπουκάλια. Σκόντα-ψα, αλλά κατάφερα να σταθώ στα πόδια µου.

Όταν ξύπνησα διαπίστωσα πως ήµουν ξαπλωµένος ανάσκελα σ’

ένα κρεβάτι. Ήµουν ντυµένος. Έστρεψα λίγο το κεφάλι µου, µή-

πως κατάφερνα να δω τι ώρα ήταν, αλλά η κίνηση αυτή µου προ-

κάλεσε αφόρητο πόνο. Έκλεισα τα µάτια µου. Τουλάχιστον ήµουν

στο σπίτι µου. Άπλωσα το χέρι µου για να πάρω το µπουκάλι µε το νερό που

υπήρχε στο κοµοδίνο µου. Ήταν άδειο. Τότε ήταν που κοίταξα

το χέρι µου. Είχε κόκκινα στίγµατα, σαν από αίµα.

Θυµόµουν πως είχα σηκωθεί για να πάω πίσω από τους θάµνους

για κατούρηµα. Θυµόµουν πως ένιωθα έναν ανεξήγητο φόβο. Από

εκείνη τη στιγµή και µετά τα πάντα θόλωσαν. Ξανακοίταξα το χέ-ρι µου και προσπάθησα να θυµηθώ αν είχα φάει κάτι πριν γυρί-

σω στο σπίτι. Ίσως να είχα λερωθεί µε κέτσαπ. Μύρισα το χέρι

µου. Είχε µια ελαφριά µυρωδιά τσιγάρου. Σηκώθηκα απ’ το κρε-

βάτι και προσπάθησα να αισθανθώ το σώµα µου. Εκτός απ’ τον

πονοκέφαλο δεν είχα τίποτα άλλο.

aoratos186s285.indd 241 11/6/14 10:17:12 AM




Ξαφνικά θυµήθηκα πως όταν είχα γυρίσει από τους θάµνους δεν

είχα βρει τον Γκριµ και την Τζούλια εκεί που τους είχα αφήσει.

Ρώτησα κάποιον από την παρέα πού είχαν πάει και µου είπε πως

είχαν µαλώσει.

«Γιατί µάλωσαν;»

«Πού να ξέρω, φίλε;»

Άρχισα να τους αναζητώ ανήσυχος. Θυµάµαι το τραγούδι που

παιζόταν διαρκώς εκείνο το βράδυ: I just want to celebrate! I just

want to celebrate! Έφυγα απ’ το γήπεδο νιώθοντας ναυτία και τρε-κλίζοντας. Έβλεπα µπροστά µου λάµψεις κι αναρωτιόµουν µή-

πως κάποιος είχε ρίξει κάτι στο ποτό µου.

Άνοιξα το παράθυρο του δωµατίου µου κι έκανα ένα ντους. ∆εν

ήξερα πού ήταν οι γονείς µου, αλλά θυµήθηκα πως στο τραπέζι

της κουζίνας υπήρχε ένα χαρτί που έγραφε για µια υπαίθρια αγο-

ρά µεταχειρισµένων ειδών στο Ρένινιε. Έτριψα καλά τα χέρια µουγια να φύγει το ξεραµένο αίµα. Η αλήθεια ήταν πως κατάλαβα ότι

ήταν αίµα όταν είδα το νερό να γίνεται ροζ καθώς πλενόµουν στην

µπανιέρα. Μόλις έτριψα το πρόσωπό µου, πόνεσε το πάνω χείλι

µου. Ήταν κάπως πρησµένο. Τότε θυµήθηκα τι είχε συµβεί.

Είχα πάψει να αναζητώ την Τζούλια και τον Γκριµ κι απλώς έψα-

χνα να βρω κάποιον, οποιονδήποτε. Κοντά στο γήπεδο είδα µιακοπέλα ακουµπισµένη σε έναν ηλεκτρικό στύλο και πήγα να της

πιάσω κουβέντα. ∆ε θυµόµουν τι τη ρώτησα, πάντως άγγιξα το

κορµί της και κόλλησα πάνω της. Ήταν µικρόσωµη και αδύνατη

σαν την Τζούλια. Με έσπρωξε και προσπάθησα πάλι να την αγ-

γίξω, αλλά κάποιος µε χτύπησε στο πρόσωπο. Ίσως να µε χτύπη-

σε η ίδια, ίσως όχι – δε θυµόµουν τη συγκεκριµένη σκηνή. Έπε-

σα καταγής επειδή δε µε κρατούσαν τα πόδια µου κι όχι εξαιτίας

aoratos186s285.indd 242 11/6/14 10:17:12 AM




του χτυπήµατος. Ακολούθησαν χλευαστικά γέλια. Είχα εξευτελι-

στεί κι έβραζα µέσα µου.

Παρέµεινα πεσµένος στο έδαφος, ντροπιασµένος, κι όταν έφυ-

γε η κοπέλα µε την παρέα της σηκώθηκα για να γυρίσω στο σπί-

τι. Καθώς προχωρούσα είδα µπροστά µου τον Τιµ. Μάλλον πή-

γαινε κι αυτός στο σπίτι του. ∆εν ήξερα αν ήταν στο γήπεδο, αφού

δεν τον είχα δει εκεί.

Τον ανάγκασα να σταµατήσει.

«Γύρισες εδώ», του είπα ψευδίζοντας από το µεθύσι.Στεκόµασταν σε ένα σκοτεινό σηµείο του πεζοδροµίου, που

δεν το φώτιζαν οι ηλεκτρικοί στύλοι. Ο Τιµ ήταν νηφάλιος και µύ-

ριζε µαλακτικό ρούχων.

«Ναι, γύρισα».

«Πού πηγαίνεις;»

«Στο σπίτι». Με κοίταξε µε µισόκλειστα µάτια. «Τι έπαθαν τα

χείλια σου;»

«Τίποτα».«Σε χτύπησαν».

«Τίποτα δεν έπαθαν», φώναξα. Με κοίταξε κατάµατα. «Γνω-

ρίζεις την Τζούλια, έτσι; Την Τζούλια Γκρίµπεργ».

Ο Τιµ εξεπλάγη όταν άκουσε το όνοµά της. Είδα µια φευγα-

λέα λάµψη στα µάτια του.

«Ναι. Γιατί ρωτάς;»

∆εν ήξερα τι να του απαντήσω. Τον άδραξα από τον ώµο και

τον έσπρωξα. Πισωπάτησε ένα βήµα.«Άσε µε ήσυχο», µου είπε. Και πρόσθεσε χαµηλόφωνα: «Θα το

µετανιώσεις αν δε µε παρατήσεις στην ησυχία µου».

«Τι είπες; Αν δε σε...»

«Αν δε µε παρατήσεις στην ησυχία µου».

Έβαλα τα γέλια. Θυµάµαι πως τα γέλια δεν ήταν για τον Τιµ,

αλλά για οτιδήποτε άλλο συνέβαινε. Για το πόσο µπερδεµένη και

παράλογη ήταν η κατάσταση. Γέλασα επειδή ένιωθα φόβο. Ήταν

aoratos186s285.indd 243 11/6/14 10:17:12 AM




ένα κοροϊδευτικό γέλιο που στόχο του είχε τον Γκριµ και την Τζού-

λια. Χτύπησα τον Τιµ πολλές φορές. Του έριξα µία στο πρόσω-

πο, τον χτύπησα στην κοιλιά και ανάµεσα στα σκέλια. ∆εν αντι-

στάθηκε. Στεκόταν και µε κοίταζε µε άδειο βλέµµα, κάτι που δυ-

νάµωσε την οργή µου. Το βλέµµα του έµοιαζε πολύ µε του Γκριµ.

Ήταν ένα πολύ δυσάρεστο αίσθηµα.

∆ιπλώθηκα στα δύο µέσα στην µπανιέρα. Μου είχε κοπεί η ανά-σα. Ίσως να ένιωθα έτσι από τον πονοκέφαλο, ίσως εξαιτίας της

Τζούλια και του Γκριµ. Μπορεί όµως και να έφταιγε ο Τιµ µε το

ανέκφραστο βλέµµα του και τις χωρίς νόηµα απειλές του.

aoratos186s285.indd 244 11/6/14 10:17:13 AM



ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ 2000. Η µητέρα µου έχει πεθάνει εδώ κι ένα

χρόνο. Είµαι είκοσι ενός χρονών, έχω φύγει από το ίδρυµα του

Γιούµκιλ και ζω στις σήραγγες της πόλης µαζί µε άλλους. Είναι

άνθρωποι που δε µε εµπιστεύονται. Ούτε εγώ τους εµπιστεύοµαι.

∆εν τολµώ να κοιµηθώ γιατί φοβάµαι πως θα βουτήξουν τα πράγ-

µατά µου. Παίρνω διάφορα διεγερτικά για να κρατιέµαι ξύπνιος.

Το ίδιο κάνουν και οι άλλοι. Βγαίνω σπάνια στο φως της µέρας

και γι’ αυτό βλέπω θολά. Βγάζω το ψωµί µου πουλώντας τα κινητά

τηλέφωνα που σουφρώνω. Τρέχω εδώ κι εκεί µε το σακίδιό µου

γεµάτο κινητά. Τις φορές που µε παίρνει ο ύπνος, ξυπνώ και δια-

πιστώνω ότι τα προσωπικά µου αντικείµενα και τα κινητά έχουνγίνει καπνός. Ξεκινώ πάλι από την αρχή, αφού πρώτα φτιάχνο-

µαι σνιφάροντας κοκαΐνη. Το πράγµα στραβώνει. Ένας άντρας

αρνείται να µου δώσει την τσάντα του. Παραλίγο να τον σκοτώ-

σω στο ξύλο. Αµέσως µετά ξεχνώ το συµβάν. Περνά καιρός ώσπου

να θυµηθώ αυτές τις εικόνες.

Εγκαταλείπω τις σήραγγες και µένω στο σπίτι ενός φίλου στα

προάστια, στο Άλµπι. Τον λένε Φρανκ και είναι ντίλερ ηρωίνης.

Μου δίνει την πρώτη µου δόση. Τη λατρεύω και παρατώ τις αµ-φεταµίνες. Κοιµάµαι στρωµατσάδα. Στο σπίτι του µένει και µια

κοπέλα. Είναι όµορφη και µου φέρεται ευγενικά. Όποτε λείπει ο

Φρανκ, κάνω έρωτα µαζί της. Η κοπέλα πρέπει να εγκαταλείψει

τη Σουηδία για κάποιο λόγο. Τη βοηθώ. Της φτιάχνω µια πλαστή

ταυτότητα.

Μπαίνει σ’ ένα τρένο και δεν την ξαναβλέπω ποτέ.

Μία µέρα πριν από την αναχώρησή της είµαι καθισµένος στο

aoratos186s285.indd 245 11/6/14 10:17:13 AM



XX

ΕΙΝΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ που µου αποµένει. Με πνίγει αυτή η

αίσθηση και δεν ξέρω τι να κάνω. Ο Λέβιν έχει ήδη µπει στο Αστυ-

νοµικό Μέγαρο κι εγώ περιπλανιέµαι στην Κούνσχολµ µε τα χέ-

ρια στις τσέπες. Προσπαθώ να βάλω σε τάξη τις σκέψεις µου.

Θυµάµαι ξανά τις εικόνες του πρωινού και δεν µπορώ να τις

σβήσω από µέσα µου. Οι ρεπόρτερ ήταν έξω από την πολυκατοι-

κία µου. Νιώθω πως είµαι ένας περιζήτητος άνθρωπος και πως

µε παρακολουθούν. Καθώς προχωρώ, κοιτάζω πίσω µου έχοντας την πεποίθηση πως κάποιος µε έχει πάρει στο κατόπι. Τρυπώνω

σ’ ένα µικρό καφενείο σε ένα δρόµο κάθετο στην πλατεία Κούν-

σχολµ. Κάθοµαι αντικριστά στην πόρτα και στο παράθυρο. Στο

δρόµο µια ηλικιωµένη κυρία σέρνει από το χέρι έναν άντρα της

ηλικίας της. ∆είχνει πολύ βιαστική.

Χτυπάει το κινητό µου. Κοιτάζω την οθόνη και βλέπω ένα πο-

λύ γνωστό νούµερο. Από το Σάλεµ.

«Ναι;»«Λέο, η µαµά είµαι. Πώς... είσαι;»

«Καλά είµαι. Συνέβη τίποτα στον πατέρα;»

«Όχι, όχι». Ξεροβήχει. «Όλα είναι όπως τα ξέρεις. Ανησυχή-

σαµε για σένα... ∆ιαβάσαµε τι έγινε και θέλαµε να δούµε αν είσαι

καλά».

Κλείνω τα µάτια µου.

«Μια χαρά είµαι».

aoratos186s285.indd 248 11/6/14 10:17:13 AM




«Λες αλήθεια; Γιατί...»

«∆εν κινδυνεύω. Απλώς δηµιουργήθηκε µια παρεξήγηση».

«Το σκέφτηκα, µετά από όσα σου συνέβησαν την άνοιξη και...»

Τις ελάχιστες φορές που πήγα να τους δω στο Σάλεµ έκτοτε,

δεν τους είπα λεπτοµέρειες. Και µάλιστα απέφυγα να τους επι-

σκεφθώ, όσο ήταν δυνατόν, γιατί δεν ήθελα να τους µιλήσω για

το θέµα.

«Και ο Μίκε ανησυχεί για σένα».

«Πες του πως όλα πάνε καλά».Η µητέρα µου αναστενάζει.

«Μαµά, µια χαρά είναι τα πράγµατα, αλήθεια σού λέω».

«Ναι, ναι, αφού µου το λες... Χάρηκα πολύ που σε είδα τις

προάλλες».

Κάνω µια προσπάθεια να κουβεντιάσω µαζί της λίγο παραπά-

νω, αλλά πολύ σύντοµα µε πιάνει άγχος. Την αποχαιρετώ και κλεί-

νω το κινητό. Πηγαίνω να πιω νερό, αλλά στραβοκαταπίνω και

µε πιάνει βήχας.Κάποιος λήστεψε τη Ρεµπέκα Σάλοµον. Μετά αυτή πήγε στη

Στέγη Τσάπµαν για να κοιµηθεί κι εκεί την πυροβόλησαν και πέ-

θανε. Στο χέρι της είχε το κολιέ της Τζούλια. Προσπαθώ να βρω

µια πιθανή σύνδεση µεταξύ της ληστείας και του θανάτου της, αλ-

λά δεν καταλήγω πουθενά. ∆εν µπορώ να φανταστώ τον Γκριµ ως

δράστη του φόνου. ∆ε θα ήταν ποτέ τόσο απρόσεκτος.

Το κινητό µου δονείται.

Μήπως άρχισες να καταλαβαίνεις;∆ιστάζω.

Γκριµ;

Ναι;

Νιώθω να µου ανεβαίνει το αίµα στο κεφάλι. Του γράφω:

Πρέπει να συναντηθούµε.

Ναι.

Πού είσαι;

aoratos186s285.indd 249 11/6/14 10:17:13 AM




Σύντοµα.

Τι εννοείς;

Κοιτάζω το κινητό µου: βουβό και µε µαύρη οθόνη. Ξαφνικά

φωτίζεται και χτυπά. Με καλεί ο Μπιρκ. ∆εν απαντώ.

Περιµένω. Τίποτα. Γράφω:

Έλα.

Τίποτα.

Ο Μπιρκ µε καλεί ξανά. ∆ε δίνω σηµασία. Πίνω νερό. Ένα λεω-

φορείο φρενάρει στη στάση. Τη µία πλευρά του καλύπτει µια µε-γάλη διαφήµιση. Είναι η φωτογραφία ενός άντρα και µιας γυναί-

κας µέσης ηλικίας και άψογης οµορφιάς και το κείµενο: ΧΤΕΣ

ΣΑΣ ΣΥΝΕΧΑΙΡΑΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΑΣ – ΑΥΡΙΟ ∆Ε ΘΑ ΕΙΣΤΕ

ΠΙΑ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ – ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΝΑ ΕΞΕΛΙΣΣΕΣΤΕ ΑΥΞΑ-

ΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΣΑΣ. Σε µια γωνιά του καφενείου κάθε-

ται ένας πατέρας µε το γιο του. Το αγόρι λέει κάτι κι ο πατέρας

γελάει. Χαµηλώνω το βλέµµα. Ο Βίκτορ θα ήταν στην ηλικία του

αγοριού αν ζούσε.Το κινητό µου χτυπά για τρίτη φορά. Απαντώ.

«Τι συµβαίνει;»

«Γιατί στο διάολο δεν απαντάς;» µου λέει ο Μπιρκ. «Λίγο ακό-

µα και θα σε θεωρούσα καταζητούµενο».

«Τι θέλεις;»

Έχουν αναφερθεί και καταγραφεί πεντακόσιες τριάντα έξι

πληροφορίες για τη δολοφονία της Ρεµπέκα Σάλοµον. Για ευνό-

ητους λόγους η αστυνοµία χρειάζεται πολύ χρόνο για να ελέγξειµια τέτοια ποσότητα πληροφοριών. Οι άνθρωποι είναι αναξιόπι-

στοι και είναι αναγκαία η επαλήθευση των πληροφοριών που δί-

νουν. Πρέπει να γίνεται σύγκριση των δεδοµένων ή επαλήθευση

βάσει των αποδεικτικών στοιχείων της Σήµανσης. Είχα εργαστεί

στον τοµέα αυτό για µια σύντοµη περίοδο προς το τέλος της εκ-

παίδευσής µου. ∆ίνεται πάντα προτεραιότητα σε πληροφορίες

σχετικές µε δολοφονίες, αλλά η επεξεργασία τους απαιτεί χρόνο.

aoratos186s285.indd 250 11/6/14 10:17:13 AM




Ο στόχος είναι, µέσα στις κρίσιµες εβδοµήντα δύο ώρες από τη

διάπραξη του εγκλήµατος, να περνούν από κόσκινο οι πληροφο-

ρίες που δίνουν οι µάρτυρες.

Έχουν περάσει λίγο παραπάνω από εξήντα ώρες από τη δο-

λοφονία της Ρεµπέκα και µόλις τώρα έχει ολοκληρωθεί η επε-

ξεργασία των πληροφοριών. Ελάχιστες από αυτές έχουν κάποια

αξία.

«Ο µάρτυρας που µας έδωσε τις πιο ακριβείς πληροφορίες πε-

ριέγραψε έναν άντρα που... σου µοιάζει πάρα πολύ».Ο Μπιρκ ξεροβήχει.

«Κάποιος µου την έχει στηµένη», λέω. «Νοµίζω πως ξέρω

ποιος είναι».

«Ηρέµησε».

«Τι;»

«Ήµασταν τυχεροί αυτή τη φορά. Τον άνθρωπό µας τον ανα-

γνώρισε µια µάρτυρας που στο παρελθόν ήταν τοξικοµανής και

εκδιδόταν. Σήµερα είναι µπαργούµαν και τυχαίνει να δουλεύεισυχνά σ’ ένα µπαρ όπου συχνάζει ο Πέτερ Κολ. Του αρέσει να πί-

νει ένα ακριβό ισπανικό λικέρ».

«Πώς γράφεται το επώνυµο;»

«Με ένα λάµδα». Ο Μπιρκ ξεροβήχει και πάλι. «Είµαστε σχε-

δόν σίγουροι πως αυτός είναι ο δράστης. Αλλά έχουµε ένα πρό-

βληµα».

«Τι είδους πρόβληµα;»

«∆ε γουστάρει να µας µιλήσει».«Φοβερά ασυνήθιστο», λέω ειρωνικά.

«∆εν καταλαβαίνεις τι εννοώ. Άκου. Περίµενε µια στιγµή». Ο

Μπιρκ καταπιάνεται µε το κοµπιούτερ του – ακούω ήχους πλη-

κτρολόγησης. «Ωραία, τώρα θα λειτουργήσει. Άκου. Η ηχογρά-

φηση έγινε πριν από µία ώρα».

Ακολουθεί ένα ελαφρύ τρίξιµο και το βουητό ενός µικροφώ-

νου. Πιέζω το κινητό στο αφτί µου. Ακούω µια φωνή µε ξενική

aoratos186s285.indd 251 11/6/14 10:17:13 AM




προφορά. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιορίσω την εθνικό-

τητα του ανθρώπου που µιλάει.

«∆ε θέλω να συζητήσω µαζί σου».

Μετά ακούγεται η φωνή του Μπιρκ:

«Με ποιον θέλεις να συζητήσεις;»

Καµία απάντηση.

Ο Μπιρκ λέει µε πιο τραχιά φωνή:

«Με ποιον θέλεις να συζητήσεις λοιπόν;»

«Έχω λάβει οδηγίες να µιλήσω µε ένα µόνο άνθρωπο».«Ποιος είναι;»

Καµία απάντηση.

«Πρέπει να σου κάνω δυο φορές την κάθε ερώτηση;»

«Ο Γιούνκερ».

«Ο Λέο Γιούνκερ;»

«Ναι».

«Και ποιος σου έδωσε τις οδηγίες;»

Σιωπή.«Ποιος σου έδωσε τις οδηγίες;»

Σιωπή.

Ο Μπιρκ πατά ένα πλήκτρο και η µαγνητοφωνηµένη συνοµι-

λία διακόπτεται.

«Έχουµε ένα σωρό πράγµατα να πούµε εσύ κι εγώ», µου λέει.

Από εδώ όπου βρίσκοµαι η Αστυνοµική ∆ιεύθυνση απέχει λίγα λε-πτά µε τα πόδια, αλλά όταν βγαίνω στο δρόµο σταµατά ένα ταξί

στη διασταύρωση και κατεβαίνει ένας επιβάτης. Κάνω σήµα,

µπαίνω στο ταξί και βυθίζοµαι στις σκέψεις µου µέχρι να φτάσω

στον προορισµό µου.

Τώρα πια είµαι περισσότερο συνηθισµένος να απαντώ σε ερω-

τήσεις παρά να τις θέτω. Για να διεξαχθεί σωστά µια ανάκριση,

πρέπει να γίνεται µε ραφινάτο τρόπο. Στις περισσότερες περιπτώ-

aoratos186s285.indd 252 11/6/14 10:17:13 AM




σεις µια ανάκριση χρησιµεύει στο να παρέχει στον επικεφαλής

της προκαταρκτικής έρευνας ένα µέρος του παζλ που να στέκε-

ται, από γραφειοκρατική άποψη, σε µια δίκη. Είναι απαραίτητο

να ακολουθείται το ανακριτικό πρωτόκολλο, να ηχογραφούνται

τα πάντα, να καταγράφονται και, τέλος, να υπογράφονται από τον

πληροφοριοδότη. Ύστερα αρχειοθετούνται ως τεκµήρια. Στο ψη-

φιακό αρχείο υπάρχουν ηχογραφήσεις πολλών ετών, όπου ακούς

και ακούς ανθρώπους να µιλάνε. ∆ε θα έφτανε µια ολόκληρη ζωή

για να ακούσεις όλο το υλικό.

Ο Μπιρκ µε συναντά µπροστά στην είσοδο του Αστυνοµικού Με-

γάρου και µπαίνουµε στο κτίριο.

«Πέτερ Ζόραν Κολ», µου λέει καθώς προχωρούµε. Προπορεύο-

µαι κατά ένα βήµα. «Τριάντα έξι χρονών, γεννηµένος στην πρώην

Γιουγκοσλαβία. Οι γονείς του εγκατέλειψαν την πατρίδα τους κα-

τά τη διάρκεια του εµφυλίου. Μεγάλωσε στη Γερµανία. Ήρθε στηΣουηδία το 2003 και καταδικάστηκε για πρώτη φορά τον Μάιο του

2004 για παράνοµη οπλοκατοχή. Στη συνέχεια ήταν ύποπτος διά-

πραξης τουλάχιστον είκοσι εγκληµάτων, κάθε πιθανής γκάµας, αν

εξαιρέσουµε το βιασµό και την προδοσία κατά της πατρίδας. Αλ-

λά καταδικαζόταν µόνο για µικρά αδικήµατα κι έτσι έπαιρνε ανα-

στολή ή του έβαζαν ηλεκτρονικό βραχιόλι. Ο Κολ...»

Ο Μπιρκ σταµατά και µε κοιτάζει. Νιώθω την ανάσα του στο

πρόσωπό µου. Μυρίζει µέντα και καφέ.«Λέο, µήπως είσαι φτιαγµένος;»

«Όχι πια». Τα µάτια µου τρεµοπαίζουν. «Όχι, δε νοµίζω».

Ο Μπιρκ αναστενάζει.

«∆εν µπορώ να έχω µαζί µου στην ανάκριση έναν άνθρωπο

που είναι φτιαγµένος».

«Αφού σου λέω πως δεν είµαι φτιαγµένος».

Με κοιτάζει γεµάτος αµφιβολία.

aoratos186s285.indd 253 11/6/14 10:17:13 AM




«Έτσι κι αλλιώς στην ανάκριση δεν µπορείς να έχεις µαζί σου

αστυνοµικό που βρίσκεται σε διαθεσιµότητα», του υπενθυµίζω.

«Υπό την αυστηρή έννοια, θέλω να πω».

«Θα µπεις µαζί µου στην ανάκριση», λέει ο Μπιρκ ψυχρά. «Θα

καθίσεις εκεί, αλλά δε θα βγάλεις άχνα».

Σηκώνω τους ώµους µου. Εκείνος ξαναρχίζει να προχωρά και

τον ακολουθώ.

«Τον γνωρίζεις;» µε ρωτά χωρίς να στραφεί να µε κοιτάξει.

«Όχι, αλλά τον έχω ακουστά».«Ο Κολ ανήκει στο είδος των εγκληµατιών που κάνουν ό,τι τους

ζητάς. Αρκεί να έχεις να τους πληρώσεις».

«Είναι, ας πούµε... σύµβουλος;» ρωτώ.

«Κάτι τέτοιο».

Ο Μπιρκ καλεί το ασανσέρ και περιµένει. Είναι πιο χλοµός

από χτες και κουρασµένος. Έχει µαύρους κύκλους κάτω από τα

µάτια.

«Λοιπόν», λέει. «Αν δεν ξέρει ποιος είσαι, γιατί να θέλει να σουµιλήσει;»

«Του έδωσαν οδηγίες να κάνει ακριβώς αυτό. Να µου µιλήσει».

«Ναι», λέει ο Μπιρκ ανυπόµονα, «αλλά ποιος του τις έδωσε;»

Ανοίγει η πόρτα του ασανσέρ και βγαίνει µία από τις γραµµα-

τείς του γενικού αστυνοµικού διευθυντή. Έχει σοβαρή όψη και

ύφος επαγγελµατικό και αδιάφορο.

«Ξέρω γιατί πέθανε η Ρεµπέκα», λέω στον Μπιρκ.

«Σε ακούω. Γιατί πέθανε;»«Εξαιτίας µου».

Ο Μπιρκ δε µε αφήνει από το βλέµµα του. Προσπαθεί να κα-

ταλάβει αν αστειεύοµαι.

«Μια πιο κοντινή ανάλυση των δακτυλικών αποτυπωµάτων που

βρέθηκαν στο κολιέ», λέει αργά αργά, «έδειξε πως το δικό σου

αποτύπωµα ήταν πολύ παλιό».

aoratos186s285.indd 254 11/6/14 10:17:13 AM




Θυµάµαι έναν καθηγητή που είχα στο µάθηµα της ιατροδικαστι-

κής όταν φοιτούσα στην Αστυνοµική Ακαδηµία. Στο πρώτο µά-

θηµα µας είχε µιλήσει για τη Βαβυλωνία και την Κίνα. Εκεί, πολ-

λούς αιώνες προ Χριστού, τα δακτυλικά αποτυπώµατα χρησιµο-

ποιούνταν ως υπογραφή. Η χρήση δακτυλικών αποτυπωµάτων

έχει πολύχρονη ιστορία, αλλά άργησε να χρησιµοποιηθεί στην

αστυνοµική έρευνα. Στο τέλος του 19ου αιώνα, ένας Σκοτσέζος

γιατρός που µάλλον τον έλεγαν Χένρι Φολντς δηµοσίευσε ένα άρ-

θρο που αναφερόταν στα δακτυλικά αποτυπώµατα και απευθύν-θηκε στην αστυνοµία του Λονδίνου πιστεύοντας ότι η µέθοδός του

θα έβρισκε εφαρµογή. Η αστυνοµία του Λονδίνου θεώρησε βλα-

κώδη τη µέθοδο και την απέρριψε. Η ιστορία έµεινε στη µνήµη

µου εξαιτίας αυτής της λεπτοµέρειας. Οι υπηρετούντες τη δηµό-

σια τάξη ήταν από παλιά συντηρητικοί και δύσπιστοι.

Ο Φολντς αποτάθηκε στον Κάρολο ∆αρβίνο, ο οποίος ήταν πο-

λύ διάσηµος και πολύ γέρος για να ασχοληθεί µε τις παρατηρήσεις

του Φολντς. Αντιλήφθηκε όµως πως ο Φολντς ήταν στα πρόθυραµιας σηµαντικής ανακάλυψης και έδωσε όλες τις σχετικές πληρο-

φορίες στον Φράνσις Γκάλτον, ένα δεύτερο εξάδελφό του ανθρω-

πολόγο. Ο Γκάλτον µάλλον δεν είχε να ασχοληθεί µε τίποτα άλλο

και βυθίστηκε στη µελέτη των δακτυλικών αποτυπωµάτων. Ύστε-

ρα από δέκα χρόνια µελετών δηµοσίευσε το αριστούργηµά του, το

βιβλίο ∆ακτυλικά Αποτυπώµατα. ∆ακτυλικά αποτυπώµατα βρίσκονται

σχεδόν παντού. Ο Γκάλτον κατέληξε στο συµπέρασµα ότι τα δα-

κτυλικά αποτυπώµατα κάθε ανθρώπου είναι στατιστικώς µοναδι-κά. Ήταν µια επανάσταση για την επιστήµη της ιατροδικαστικής

σήµανσης. Θυµάµαι πως κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής µου

διαβάζαµε µικρά αποσπάσµατα από το βιβλίο του Γκάλτον.

Αλλά θυµάµαι και κάτι άλλο: τα δακτυλικά αποτυπώµατα εί-

ναι πλανερά και παραπλανητικά. Το πόσο καιρό θα παραµείνουν

σε µια επιφάνεια εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: από το εί-

δος της επιφάνειας, από το πόσο εκτίθεται στα στοιχεία της φύ-

aoratos186s285.indd 255 11/6/14 10:17:13 AM




σης, από το πόσο λίπος, λάδι ή αλάτι έχει πάνω της και από πολ-

λά άλλα πράγµατα. ∆εν έχουµε ιδέα πόσο µπορούν να διατηρη-

θούν και πότε εξαλείφονται. Ένα δακτυλικό µας αποτύπωµα µπο-

ρεί να επιζήσει περισσότερο από εµάς, κάτω από τις πιο αξιοπε-

ρίεργες συνθήκες.

Κοιτάζω τον Μπιρκ.

«∆εν απάντησες προηγουµένως», µου λέει.

Το δακτυλικό µου αποτύπωµα επάνω στο κολιέ χρονολογείται

σε πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Αν πράγµατι έχει παραµείνει εκεί τόσο καιρό, τότε το κολιέ φυλασσόταν σε ένα χώρο όπου προστα-

τευόταν πολύ καλά. ∆εν ξέρω τι να πω στον Μπιρκ.

«∆εν ξέρω αν έχω δίκιο, αλλά ο Κολ ίσως µπορεί να βοηθή-

σει...» του λέω.

Ανοίγει η πόρτα του ασανσέρ και βγαίνω πρώτος. Ο Μπιρκ

αναστενάζει.

Ο Πέτερ Ζόραν Κολ κάθεται στην αίθουσα ανακρίσεων 3, στον

ίδιο χώρο και στην ίδια καρέκλα όπου καθόµουν κι εγώ πριν από

ένα εικοσιτετράωρο. Είναι πιο κοντός απ’ όσο φανταζόµουν. Έχει

γωνιώδες πρόσωπο και τα σκούρα µαλλιά του είναι κοµµένα σαν

των πρωταγωνιστών των αµερικανικών πολεµικών ταινιών. Είναι

ευρύστερνος και µε τριγωνική πλάτη. Φορά ανοιχτόχρωµο τζιν

παντελόνι, κοντοµάνικο ξεκούµπωτο πουκάµισο και µπλούζα από

µέσα. Στην αίθουσα βρίσκεται και µια αστυφύλακας µε γαλάζιοπουκάµισο και γραβάτα. Κοιτάζει καλά καλά τον Κολ, ο οποίος

φαίνεται να το διασκεδάζει, αν κρίνω από το βλέµµα του. Φοράει

χειροπέδες κι έτσι όπως κουνάει τα χέρια του η αλυσίδα τους σέρ-

νεται και χτυπάει ελαφρά στην επιφάνεια του τραπεζιού.

Ο Μπιρκ έχει φέρει ένα ντοσιέ και µια συσκευή µαγνητοφώνη-

σης από το γραφείο του και κάνει νόηµα στην αστυφύλακα. Ο Κολ

καρφώνει το βλέµµα του πάνω της καθώς αυτή αποχωρεί.

aoratos186s285.indd 256 11/6/14 10:17:13 AM




και τον ρώτησα πόσα χρήµατα θα έπρεπε να ξοδέψω για να φέ-

ρω την οικογένειά µου στη Σουηδία». Ξεροβήχει. «Τέσσερα εκα-

τοµµύρια κορόνες ανά άτοµο».

«∆εν είσαι από τη Γιουγκοσλαβία;»

«Τι σχέση έχει αυτό;»

«Αναρωτιέµαι πώς γίνεται οι συγγενείς σου να βρίσκονται στην

Τουρκία».

«Πήγαν να ζήσουν εκεί. Έχουν φίλους στην Τουρκία. Αλλά ο

αδελφός µου έκανε ένα έγκληµα και µπήκε στη φυλακή».«Και οι υπόλοιποι συγγενείς σου; Είναι κι αυτοί φυλακισµένοι;»

«Όχι».

«∆εν µπορούν να βοηθήσουν τον αδελφό σου;»

«∆εν είναι σε θέση να το κάνουν. ∆εν έχουν τα απαιτούµενα

χρήµατα».

«Κι έτσι λοιπόν µαζεύεις λεφτά λίγα λίγα».

«Ναι».

«∆ιαπράττοντας εγκλήµατα».«Ναι».

«Στη Σουηδία υπάρχουν ευκολότεροι τρόποι για να αποκτήσει

κανείς χρήµατα. ∆ε χρειάζεται να γίνεις εγκληµατίας».

«Υπάρχουν πράγµατι;» λέει ο Κολ σηκώνοντας τα φρύδια του.

«Ποιοι είναι αυτοί οι τρόποι;»

∆εν έχω καµία πειστική απάντηση να του δώσω.

«Πόσα χρήµατα έχεις;»

«Τώρα πια έχω αρκετά. Γι’ αυτό και δέχτηκα να κάνω ό,τι έκα-να».

«Ο άνθρωπος που σου ανέθεσε την αποστολή γνώριζε την κα-

τάστασή σου;»

«Πιστεύω πως ήξερε κάτι για µένα. Όµως δεν είµαι σίγουρος».

«Τι σε κάνει να το πιστεύεις;»

«Ήταν παράξενο που µε προσέγγισε για να µου προσφέρει

αυτό ακριβώς που χρειαζόµουν».

aoratos186s285.indd 259 11/6/14 10:17:13 AM




Ήταν πράγµατι παράξενο.

«Λοιπόν. Ας ανακεφαλαιώσουµε», λέω. «Κάποιος σου αναθέτει

µια αποστολή, που την εκτελείς και παίρνεις όλα τα χρήµατα που

χρειάζεσαι για να φέρεις την οικογένειά σου στη Σουηδία. Σωστά;»

«Πολύ σωστά».

«Και σου λέει πως µπορείς να µιλήσεις µόνο σ’ εµένα».

«Ακριβώς».

«Η σύλληψή σου αποτελεί µέρος των οδηγιών που σου έδωσε;»

Ο Κολ χασκογελά.«Όχι. Αλλά µου εξήγησε πως αν µε µπουζούριαζε η αστυνο-

µία, θα απαιτούσα να µιλήσω αποκλειστικά µαζί σου κι έτσι θα

κέρδιζα περισσότερα χρήµατα».

«Ήταν µέρος της συµφωνίας σας;»

«Ναι».

«∆ε βλέπω να σε αναστατώνει ιδιαίτερα το γεγονός ότι συνε-

λήφθης».

«Σίγουρα νιώθω αναστατωµένος, αλλά ξέρω πως θα αποζη-µιωθώ µε το παραπάνω». ∆είχνει κάπως προβληµατισµένος. «Για

να πω την αλήθεια, δε γουστάρω να σκοτώνω κόσµο».

Ο Κολ έχει µαλακώσει, το νιώθω, αλλά θα ήταν πολύ πρόωρο

να τον ρωτήσω ποιος είναι ο άνθρωπος που του ανέθεσε τη διά-

πραξη του εγκλήµατος. Είναι σαν να υπάρχει µια σιωπηρή συµ-

φωνία µεταξύ µας.

«Η αποστολή σου ήταν να σκοτώσεις τη Ρεµπέκα Σάλοµον στη

Στέγη Τσάπµαν».Ο Κολ µε κοιτάζει ανέκφραστος.

«∆εν άκουσα καµία ερώτηση».

«Είναι αλήθεια πως σκότωσες τη Σάλοµον;»

«Πέθαναν κι άλλοι την ίδια νύχτα;»

«Όχι. Εκείνη τη νύχτα δεν πέθανε κανένας άλλος άνθρωπος

στη Στέγη Τσάπµαν».

«Τότε σίγουρα αυτή σκότωσα».

aoratos186s285.indd 260 11/6/14 10:17:13 AM




«Από πού πήρες το κλειδί;»

«Από µια ταχυδροµική θυρίδα. Ανέκαθεν χρησιµοποιούσα τα-

χυδροµικές θυρίδες».

«Πόση ώρα έµεινες στο διαµέρισµα;»

«Έµεινα ώσπου είδα τη Ρεµπέκα να επιστρέφει στη Στέγη. Πε-

ρίµενα µέχρι να ξαπλώσει».

«Είχε µαζί της τσάντα ή κάτι άλλο;»

Ο Κολ κουνά το κεφάλι του αρνητικά.

«Παρακολουθούσα την είσοδο της πολυκατοικίας και έλεγχαποιοι µπαινόβγαιναν. ∆εν ήταν και πολύ δύσκολο να καταλάβω

ποιοι πήγαιναν στη Στέγη και ποιοι όχι: οι πρεζάκηδες κι οι που-

τάνες φαίνονται από µακριά. Τις προηγούµενες µέρες είχα κάνει

αναγνώριση εδάφους, όπως λέµε. Ήξερα πως η γυναίκα αυτή κοι-

µόταν συνήθως εκεί, ήξερα ότι η πόρτα ήταν ξεκλείδωτη κι ότι το

παράθυρο άνοιγε µ’ ένα απλό τράβηγµα του σύρτη. Ήξερα πως

η κυρά που φροντίζει τη Στέγη ξεκινά τη νύχτα της πλένοντας πιά-

τα και εποµένως θα καλύπτονταν οι θόρυβοι. Η Ρεµπέκα έφτασεεκεί νωρίτερα απ’ όσο περίµενα. Αποκλείεται να ήταν µετά τα µε-

σάνυχτα. Ήταν τόσο λιώµα, που δεν µπορούσε να σταθεί στα πό-

δια της. Μάλλον της ερχόταν να ξεράσει, γιατί την είδα να σκε-

πάζει µε το χέρι το στόµα της και να τρέµει. Μετά ξάπλωσε σ’ ένα

κρεβάτι. Περίµενα λίγη ώρα πριν φύγω από το διαµέρισµα. ∆εν

ήθελα να αργήσω πολύ επειδή ήθελα να γίνει η δουλειά πριν πλα-

κώσουν κι άλλοι στη Στέγη. Κατάλαβες;»

«Κατάλαβα».«Το µόνο που είχα να κάνω ήταν να βγω έξω, να διασχίσω το δρό-

µο και να µπω στη Στέγη. Η κυρά ήταν στην κουζίνα κι έκανε τη λά-

ντζα. Πέρασα από πίσω της, µπήκα στο υπνοδωµάτιο, φύτεψα µια

σφαίρα στον κρόταφο της γυναίκας κι έβαλα το κόσµηµα στο χέρι

της. Βγήκα από το παράθυρο και πήδηξα κάτω, στο δρόµο».

«Πες µου για το κόσµηµα».

«Εκνευριστική φάση. ∆εν ήξερα για το κόσµηµα από πριν. Το

aoratos186s285.indd 262 11/6/14 10:17:13 AM




βρήκα την ίδια µέρα στην ταχυδροµική θυρίδα, µέσα σε ένα φά-

κελο µ’ ένα κίτρινο χαρτί κολληµένο πάνω του. Ήταν ένα σηµείω-

µα που έγραφε να βάλω το κόσµηµα στο χέρι της γυναίκας».

«Έχεις κρατήσει το φάκελο;»

«Όχι βέβαια».

«Τι κόσµηµα ήταν;»

«Κολιέ. ∆εν έδωσα ιδιαίτερη σηµασία».

«Όταν έφυγες από τη Στέγη Τσάπµαν, συνάντησες κανέναν

στο δρόµο;»«Στη Στοκχόλµη βρισκόµαστε. Σίγουρα συνάντησα κόσµο».

«Ποιους;»

«∆εν ξέρω. ∆εν µπορώ να πω ότι παρατηρούσα τον κόσµο που

έβλεπα στο δρόµο».

«Τι ρούχα φορούσες;»

«Τι πράγµα;»

«Πώς ήσουν ντυµένος;»

«Γιατί ρωτάς;»«Απάντησέ µου».

«Μαύρο τζιν παντελόνι, µαύρο σακάκι, γκρίζο πουκάµισο».

Σύµφωνα µε τις καταθέσεις των µαρτύρων, λέει την αλήθεια.

Ο Κολ µε παρατηρεί καθώς κουνώ αλλεπάλληλες φορές το κεφά-

λι. Σταµατώ να το κάνω.

«Τι έκανες όταν έφυγες από τη Στέγη Τσάπµαν;»

«Γύρισα στο σπίτι µου».

«Πού είναι το σπίτι σου;»«Έχω µια γκαρσονιέρα στο Βέστρα Σκουγκ».

«Ήσουν λοιπόν στην Κούνσχολµ, αλλά µένεις στα προάστια,

στο Βέστρα Σκουγκ. Πήγες µε συγκοινωνία στο σπίτι σου; Πήρες

το µετρό;»

«Ναι».

«Από ποιους δρόµους πέρασες όταν έφυγες από τη Στέγη

Τσάπµαν;»

aoratos186s285.indd 263 11/6/14 10:17:13 AM




«Έχει σηµασία;»

«Ναι».

«Πήγα στην οδό Νορ Μέλαρστραντ και πήρα τον πρώτο δρό-

µο αριστερά. Νοµίζω πως είναι η οδός Πόλεµ».

«Ακριβώς».

«Ύστερα µπήκα σ’ έναν άλλο δρόµο, που δεν ξέρω πώς λέγε-

ται, και µετά πήρα την οδό Πιλ και προχώρησα ώσπου έφτασα

στην οδό Μπεργ. Μετά πήγα προς τα δεξιά κι έφτασα στο σταθ-

µό του µετρό στο δηµαρχείο».Ο Μπιρκ µού έχει πει ότι ένας σηµαντικός για την υπόθεση

µάρτυρας είδε τον Κολ στη διασταύρωση των οδών Μπεργ και

Πιλ. Αυτό σηµαίνει πως ο Κολ πέρασε πράγµατι από εκεί.

«Πηγαίνεις συχνά στο µπαρ “Marcus”, στην οδό Πιλ;»

«Έχουν καλά ισπανικά λικέρ. Έπινα µε τον πατέρα µου ισπα-

νικό λικέρ. Στην πόλη όπου γεννήθηκα υπήρχε ένα µπαρ που εί-

χε πολλά τέτοια λικέρ κι ο πατέρας µου αγόραζε κι έφερνε στο

σπίτι. Μου αρέσει το ισπανικό λικέρ».«Αυτό σηµαίνει ναι;»

«Ναι».

«Ξέρεις την µπαργούµαν;»

«Όχι».

«Εκείνη όµως σε αναγνώρισε. Για ποιο λόγο άραγε;»

«Τι στο διάολο νοµίζεις; Με αναγνώρισε επειδή προφανώς συ-

χνάζω εκεί».

«Ξέρει και το όνοµά σου».Ο Κολ σηκώνει τους ώµους του.

«Πληρώνω πάντα µε µετρητά. Αλλά κάποια στιγµή θα της εί-

πα το όνοµά µου».

Αυτές ακριβώς τις λεπτοµέρειες χρειάζεται ο Μπιρκ. Έχει πια

απαντηθεί το ερώτηµα του ποιος δολοφόνησε τη Ρεµπέκα Σάλο-

µον. Από τυπική άποψη, η αστυνοµία έχει στα χέρια της όλα τα

αποδεικτικά στοιχεία. Παραµένει όµως το ερώτηµα του ποιος εί-

aoratos186s285.indd 264 11/6/14 10:17:13 AM




ναι ο ηθικός αυτουργός. Κι έτσι βρίσκοµαι σε σύγχυση αντί να αι-

σθάνοµαι την έξαψη και το ξαλάφρωµα της επιτυχίας, όπως µου

συνέβαινε πιο παλιά σε παρόµοιες περιπτώσεις.

«Ο άνθρωπος που σου έδωσε τις οδηγίες για το κολιέ είναι ο

ίδιος που σου ανέθεσε να σκοτώσεις τη Ρεµπέκα Σάλοµον».

«Πολύ σωστά».



«Για ποιο λόγο σού ανέθεσε να τα κάνεις όλα αυτά;»«∆ε συνηθίζω να κάνω τέτοιες ερωτήσεις. Γι’ αυτό και µε προ-

σλαµβάνουν άλλωστε. Όµως αυτή τη φορά... κάτι µου βροµούσε.

Πιστεύω πως η Ρεµπέκα είδε κάτι που δεν έπρεπε να είχε δει ή

άκουσε κάτι που δεν έπρεπε να είχε ακούσει».

«Τι σε κάνει να το πιστεύεις;»

«Έκανα κάποιες ερωτήσεις δεξιά κι αριστερά. Υπήρχε µεγά-

λη διακριτικότητα και εχεµύθεια για το ζήτηµα. Οι περισσότεροι

δεν είχαν ιδέα».«Κατάλαβες πως η γυναίκα ήξερε κάτι. Για ποιο θέµα;»

«∆εν ξέρω».

«∆ε σε πιστεύω. Κάτι ξέρεις. Γιατί µου το κρύβεις;»

«∆εν µπορεί να µιλάει κανείς για τέτοια ζητήµατα, εντάξει;

Καταλαβαίνεις τι εννοώ;»

«Όχι».

Ο Κολ κουνάει το κεφάλι του κι αφήνει ένα βαθύ αναστεναγ-

µό.«Έχω την εντύπωση πως η Ρεµπέκα έµαθε µε κάποιο τρόπο

το πραγµατικό του όνοµα. Έµαθε ποιος είναι».

«Έµαθε ποιος είναι ο άνθρωπος που σου ανέθεσε τη δουλειά;»

«Ναι. Κυκλοφόρησε µια φήµη, και είµαι σχεδόν σίγουρος πως

αυτή είναι η αλήθεια, ότι η γυναίκα γνώριζε έναν άντρα που είχε

βοηθηθεί πριν από λίγο καιρό από τον άνθρωπο που µου ανέθεσε

να τη σκοτώσω. Μη µε ρωτάς πώς το έµαθε η Ρεµπέκα. Και ξέρεις

aoratos186s285.indd 265 11/6/14 10:17:13 AM




πώς είναι οι πουτάνες που καταλήγουν στη Στέγη Τσάπµαν. ∆εν

έχουν ούτε χρήµατα ούτε τίποτα. Πιστεύω λοιπόν πως τον απείλη-

σε, πως του είπε ότι θα αποκάλυπτε το πραγµατικό του όνοµα».

«Του είπε πως θα πήγαινε στην αστυνοµία;»

«Πού αλλού θα πήγαινε;» Ο Κολ τινάζει νευρικά τα χέρια του.

«Μιλάω πάρα πολύ. ∆ε θέλω να πω τίποτα άλλο».

«Μόνο ένα πράγµα ακόµα», του λέω. «Γιατί σου έδωσε οδηγίες

να µιλήσεις αποκλειστικά µαζί µου;»

«Μου είπε πως θα καταλάβεις για ποιο λόγο».«∆εν καταλαβαίνω», του λέω, αλλά ταυτόχρονα αισθάνοµαι

ανακούφιση: αν ο Κολ έχει δίκιο σ’ αυτά που λέει, τότε η Ρεµπέ-

κα δεν πέθανε εξαιτίας µου.

«Το αν καταλαβαίνεις ή όχι είναι δικό σου πρόβληµα».

«Πώς είπε ο ίδιος πως τον λένε;»

«Ντάνιελ Μπέργκρεν».

«Αυτό είναι το όνοµα που έµαθε η Σάλοµον;»

«Όχι, όχι. Το Μπέργκρεν είναι ψευδώνυµο. Αν κατάλαβα σω-στά, η Ρεµπέκα έµαθε το πραγµατικό του όνοµα».

Ντάνιελ Μπέργκρεν. Είναι αρκετά συνηθισµένο ώστε να υπάρ-

χουν πολλοί µε το ίδιο ονοµατεπώνυµο και εποµένως να δυσκο-

λεύεσαι να βρεις τον άνθρωπο που γυρεύεις. Αλλά δεν είναι τόσο

συνηθισµένο ώστε να έχεις την εντύπωση ότι είναι ένα όνοµα που

το επέλεξε συνειδητά ένας άνθρωπος που προσπαθεί να κρυφτεί.

Είναι διαλεγµένο ύστερα από σκέψη. Κοµψά διαλεγµένο. Φέρει

την υπογραφή του Γκριµ.«Έµαθε το πραγµατικό του όνοµα;»

«Ναι».

«Εσύ... δεν το ξέρεις;»

«∆εν έχω ιδέα ποιο είναι».

∆εν µπορεί να χρησιµοποιεί το Τζον Γκρίµπεργ. Αυτό το έχει

αφήσει στα αζήτητα εδώ και πολλά χρόνια. Πρέπει να χρησιµο-

ποιεί ένα τρίτο όνοµα, ένα όνοµα που δε γνωρίζω.

aoratos186s285.indd 266 11/6/14 10:17:13 AM




«Τι ξέρεις γι’ αυτόν;»

«Ελάχιστα πράγµατα. Κινείται πολύ υπόγεια. Βοηθά ορισµέ-

νους να αποκτήσουν νέο όνοµα. Τους φτιάχνει ταυτότητες».

«Θα σου έφτιαχνε κι εσένα µία;»

«Όχι. Προσφέρθηκε, αλλά εγώ είχα ανάγκη από χρήµατα. Γι’

αυτό άλλωστε έκανα τη δουλειά». Σκύβει προς το µέρος µου. «∆εν

τον γούσταρα τον τύπο. Και βλέπω τώρα φόβο στο βλέµµα σου.

Είµαι καλός σ’ αυτά. ∆ε µου αρέσει όταν τα πράγµατα δεν κυλά-

νε σύµφωνα µε το σχέδιο. Όλα πρέπει να ξεκαθαρίζονται από τηναρχή, γιατί αλλιώς η φάση είναι αντιεπαγγελµατική. Είχα υπολο-

γίσει και την παραµικρή λεπτοµέρεια και ξαφνικά µου εµφανίζε-

ται το γαµηµένο το κολιέ. Με καθυστέρησε. Αν δεν υπήρχε το κο-

λιέ στη µέση, δε θα µε είχαν συλλάβει. Γι’ αυτό και έχω να σου

δώσω ένα µικρό στοιχείο».

Σωπαίνει.

«Θα µου το πεις;»

«∆εν πρόκειται να τον βρεις. Υπάρχουν πάµπολλοι ΝτάνιελΜπέργκρεν. Λοιπόν...» λέει, συνεχίζοντας ψιθυριστά, «βρες τον

Γιόζεφ Άµπελ. Ένας γέρος είναι. Θα σε βοηθήσει». Ρίχνει µια φευ-

γαλέα µατιά προς την πόρτα πίσω µου. «Αλλά αυτό δε θα το πω

στο συνάδελφό σου. Είναι κάτι που δεν πρέπει να ηχογραφηθεί».

«Γιόζεφ Άµπελ», λέω. «Πώς θα τον βρω;»

«Πήγαινε στο Άλµπι. Ρώτα εκεί στη γύρα. Υπάρχει µόνο ένας

Γιόζεφ Άµπελ. Είναι ο Άφωνος Άνθρωπος». Ο Κολ δείχνει ένα

στιγµιαίο δισταγµό. «Και σου το λέω αυτό γιατί δε γουστάρω τονΝτάνιελ Μπέργκρεν. Με πιάνεις;»

Τον κοιτάζω κατάµατα.

«Μήπως ο Μπέργκρεν σε δασκάλεψε να µου δώσεις αυτή ακρι-

βώς την πληροφορία; Μήπως αποτελεί µέρος του σκηνικού;»

Ο Κολ χαµογελά.

«∆εν είσαι χαζός», µου λέει.

«Αυτό σηµαίνει πως έχω δίκιο;»

aoratos186s285.indd 267 11/6/14 10:17:13 AM




«Το να είσαι έξυπνος δε σηµαίνει πως έχεις και δίκιο».

«∆εν έχω δίκιο στη συγκεκριµένη περίπτωση;»

«Είναι τόσο σηµαντικό να έχεις δίκιο;»

Ναι, σκέφτοµαι. Αισθάνοµαι πως υπάρχει ένας άνθρωπος που

µε παρακολουθεί διαρκώς. Είναι σαν να ακολουθώ ένα αόρατο

νήµα που µε οδηγεί σε παγίδα. Ο Κολ έχει δίκιο. Μ’ έχει κυριεύ-

σει ο φόβος.

«∆εν έχω δίκιο;» ρωτάω ξανά, προσπαθώντας να κρύψω το τρέ-

µουλο των χεριών µου. «Τον προδίνεις ή απλώς πρόκειται για άλ-λη µία οδηγία που σου έχει δώσει;»

«Ποιος ξέρει», αποκρίνεται ο Κολ.

Συνεχίζω να τον πιέζω, αλλά αρνείται να πει οτιδήποτε άλλο.

Τον αρπάζω απ’ το πουλόβερ και σηκώνω τη γροθιά µου µπρο-

στά στο πρόσωπό του για να τον ζορίσω. Αλλά δεν προφταίνω να

κάνω τίποτα άλλο. Η πόρτα πίσω µου ανοίγει διάπλατα. Ο Μπιρκ

µπαίνει µέσα ακάθεκτος και µ’ αρπάζει. Είναι πολύ πιο δυνατός

από µένα.

aoratos186s285.indd 268 11/6/14 10:17:13 AM



XXI

ΤΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ ΕΚΕΙΝΗ, τέλη Αυγούστου, ήµουν έξω από την καγκε-

λόπορτα του λυκείου του Ρένινιε και περίµενα τον Γκριµ. Ήταν

όµορφη µέρα. Ο Γκριµ µού είχε πει πως θα ερχόταν στο µάθηµα

που είχαµε την πρώτη ώρα.

Άκουσα µια φωνή πίσω µου.

«Λέο...»

Ήταν η Τζούλια.

«Γεια σου, Τζούλια».«Σου τηλεφώνησα χτες».

«Αλήθεια;» έκανα έκπληκτος.

«∆εν απάντησε κανείς».

∆ε θυµόµουν να είχε χτυπήσει το τηλέφωνο, αλλά έτσι κι αλλιώς

το Σαββατοκύριακο για µένα είχε κυλήσει µέσα στη θολούρα.

«Παράξενο», είπα.

Αρχίσαµε να περπατάµε σιωπηλοί. Η σιωπή µε βοηθούσε να

ελέγχω την κατάσταση, να νιώθω πως όλα ήταν µια χαρά.«Θυµάσαι τον Τιµ;» µε ρώτησε η Τζούλια. «Σου έχω ξαναµι-

λήσει γι’ αυτόν. Τον είδα την Παρασκευή».

«Πού;»

«Στο Σάλεµ, καθώς γυρνούσαµε στο σπίτι. Αλλά ήταν µακριά

κι ήµουν µεθυσµένη».

«Πώς ένιωσες που... τον είδες; Εννοώ... ύστερα από τόσο και-

ρό...»

aoratos186s285.indd 269 11/6/14 10:17:14 AM




«Καλά ένιωσα, νοµίζω. Αισθάνοµαι όµορφα που γύρισε στο

Σάλεµ, παρόλο που δεν ήµασταν και τόσο κολλητοί το τελευταίο

διάστηµα της φιλίας µας».

«Ωραία λοιπόν», είπα.

«Πρέπει να σου µιλήσω», είπε η Τζούλια σταµατώντας απότο-

µα. «Θέλω να σου µιλήσω για δύο λόγους. Ο ένας είναι πως ο Τζον

ξέρει ήδη για µας. Τουλάχιστον έτσι πιστεύω. Ο άλλος λόγος εί-

ναι πως...» Κοίταξε το ρολόι της. «Έχω αγγλικά τώρα».

«Εγώ έχω θρησκευτικά. Μπορούµε να πάµε µαζί προς τα εκεί;»Καθώς συνεχίσαµε να προχωράµε, είδα τον Τιµ, που βρισκό-

ταν λίγο πιο µπροστά µας κι έµπαινε εκείνη τη στιγµή στο σχο-

λείο. Πρέπει να ήταν η πρώτη του µέρα στο σχολείο µας. Μου φά-

νηκε πολύ νευρικός, αλλά µάλλον ήταν αγχωµένος επειδή είχε αρ-

γήσει. Αισθάνθηκα σφίξιµο στο στοµάχι βλέποντάς τον. Υπέθεσα

πως το ένα του µάτι θα ήταν µελανό από τη γροθιά µου, αλλά σί-

γουρα θα πονούσε και στην κοιλιά. Θα τον πονούσαν τα πλευρά

του και τα αχαµνά του. Αλλά θα υπήρχε κι ο αόρατος πόνος τηςκαρδιάς.

Η Τζούλια δεν τον είδε. Όταν φτάσαµε στη µέση του προαυ-

λίου, µου έπιασε το χέρι και δε µου το άφησε παρά µόνο όταν χω-

ρίσαµε στο διάδροµο. Μας είδαν πολλοί συµµαθητές, αλλά όχι ο

Γκριµ. Εκείνη τη στιγµή, βέβαια, δεν έδινα δεκάρα για το αν θα

µας έβλεπε ο Γκριµ.

Μερικές φορές το διάλειµµα για το µεσηµεριανό φαγητό δεν κρα-

τούσε πάνω από σαράντα πέντε λεπτά. Συνήθως όµως κρατούσε

µιάµιση ώρα. ∆ε γευµατίζαµε στο σχολείο, αλλά σε µια καντίνα

ένα τετράγωνο µακριά από το σχολείο. Εκεί καπνίζαµε κιόλας κι

ακούγαµε µουσική. Εκείνη τη µέρα πήγαµε µε την Τζούλια και

φάγαµε στην καντίνα. Κουβεντιάσαµε για το πάρτι στο γήπεδο. Η

Τζούλια µού είπε πως είχε αρχίσει να νιώθει ναυτία όταν έλειπα

aoratos186s285.indd 270 11/6/14 10:17:14 AM




κι ήθελε να µε περιµένει, αλλά ο Γκριµ την πήρε µε το ζόρι και γύ-

ρισαν στο σπίτι τους. Σ’ όλο το δρόµο η Τζούλια ξερνούσε.

«Έπινες πολύ γρήγορα», της είπα.

«Ήµουν νευρική», µουρµούρισε. «Τι έγινε αφότου φύγαµε;»

«Τίποτα», αποκρίθηκα. Ήπια µια γουλιά από το αναψυκτικό

µου. «Γύρισα κι εγώ στο σπίτι».

Το ντουλάπι µου στο σχολείο βρισκόταν σε διαµετρικά αντί-

θετο σηµείο από το ντουλάπι της Τζούλια. Πήγαµε προς το δικό

µου ντουλάπι.Στο διάδροµο κυκλοφορούσαν πολύ λίγοι µαθητές. Ήταν µια

ηλιόλουστη µέρα κι είχαµε ακόµα µπροστά µας είκοσι λεπτά διά-

λειµµα. Μερικοί µαθητές στέκονταν µπροστά στα ντουλάπια τους,

ενώ άλλοι κάθονταν στους φθαρµένους ξύλινους πάγκους. Η τη-

λεόραση στην αίθουσα αναµονής ήταν σπασµένη. Η οθόνη της

είχε γίνει θρύψαλα κατά τη διάρκεια ενός καβγά την άνοιξη.

Έδειξα στην Τζούλια το ντουλάπι µου. Κοίταξε το νούµερό του

για να το µάθει απέξω και µε παρακάλεσε να το ανοίξω.«Γιατί;» τη ρώτησα.

«Θέλω να δω τι έχεις µέσα».

«∆εν είναι τακτοποιηµένο».

«∆εν πειράζει».

Ξεκλείδωσα το λουκέτο και το έβγαλα. Άνοιξα το ντουλάπι και

κοίταξα µέσα για να δω πόσο ασυγύριστο ήταν. Εκείνη τη στιγµή

άκουσα µια κραυγή και τη φωνή της Τζούλια.

«Πρόσεχε, Λέο!»Με άρπαξε βίαια από τον ώµο για να µε σπρώξει. Πρόφτασα

να δω τα µάτια της έτσι όπως στράφηκα απότοµα –ένα κρυστάλ-

λινο ζεστό βλέµµα– κι αµέσως µετά ακούστηκε ένας εκκωφαντι-

κός κρότος. Η Τζούλια σφίχτηκε πάνω µου, αλλά µέσα σε λίγες

στιγµές τα χέρια της χαλάρωσαν κι άφησε έναν αδύναµο αναστε-

ναγµό.

Οι µαθητές γύρω µας φώναζαν. Άκουσα ένα µεταλλικό ήχο.

aoratos186s285.indd 271 11/6/14 10:17:14 AM




Σήκωσα το βλέµµα και είδα λίγα µέτρα πιο πέρα τον Τιµ Νορ-

ντίν να στέκεται µε άδεια άτονα χέρια. Στο πάτωµα µπροστά του

ήταν πεσµένο ένα πιστόλι. Ο Τιµ µε κοίταζε. Το µωλωπισµένο

µάτι του φαινόταν από µακριά. Μου γύρισε την πλάτη κι έφυγε

τρέχοντας. Τον είδα να αποµακρύνεται στο διάδροµο και να κα-

τεβαίνει τα σκαλιά. Κοίταξα ολόγυρα προσπαθώντας να καταλά-

βω τι είχε συµβεί. ∆εν είχα συνδέσει το πιστόλι µε τον κρότο που

είχα ακούσει. Η Τζούλια σωριάστηκε στο δάπεδο. Όλοι πάγω-

σαν. Μου ήρθε στη µύτη µυρωδιά καπνού.∆εν µπορούσα να µιλήσω και δεν ήξερα τι να κάνω. Σήκωσα

την Τζούλια και την αγκάλιασα. Της πίεσα όσο πιο πολύ µπορού-

σα το τραύµα που είχε στην πλάτη, προσπαθώντας να σταµατή-

σω την αιµορραγία. Το αίµα της κυλούσε κυµατιστά ανάµεσα από

τα δάχτυλά µου. Αφουγκράστηκα την καρδιά της. Στην αρχή χτυ-

πούσε γρήγορα και δυνατά, αλλά µέσα σε λίγες στιγµές άρχισε να

εξασθενεί. Νοµίζω πως δεν έκλαψα.

∆ε θυµάµαι τι έγινε αµέσως µετά. ∆εν ξέρω πώς βρέθηκα στο νο-

σοκοµείο της Σεντερτέλιε, πάντως δεν έφτασα εκεί µε ασθενοφό-

ρο. Η Τζούλια είχε πυροβοληθεί στην πλάτη, στην περιοχή της

καρδιάς. Έτσι µου είχε φανεί εµένα, αλλά ήταν δύσκολο να πεις

πού ακριβώς ήταν το τραύµα µ’ όλη αυτή την πληµµύρα αίµατος.

Το ασθενοφόρο έφτασε στο σχολείο µέσα σε ελάχιστα λεπτά κι

αυτό ακριβώς ήταν που έδωσε σε όλους µας ελπίδες. Μας το είπεµάλιστα και η Ουλρίκα, η σχολική νοσοκόµα. Είχε έρθει εκεί που

ήµουν µε την Τζούλια πριν φτάσει το ασθενοφόρο.

Η Ουλρίκα πήρε την Τζούλια από την αγκαλιά µου κι αµέσως

µετά ακούσαµε τη σειρήνα του ασθενοφόρου. Η Τζούλια ανέπνεε

µε δυσκολία και το πρόσωπό της ήταν κατάχλοµο. Το παντελόνι

µου ήταν γεµάτο αίµατα.

aoratos186s285.indd 272 11/6/14 10:17:14 AM




Βρισκόµουν στο νοσοκοµείο όταν άνοιξα τα µάτια µου. Κάπου

εκεί κοντά ήταν ο Γκριµ. Ήταν και η Ντιάνα µε τον Κλας. Η

Τζούλια ήταν στο χειρουργείο. Η σφαίρα δεν την είχε πετύχει

στην καρδιά, αλλά είχε κόψει κεντρικές αρτηρίες. Οι χειρούργοι

έβαζαν τα δυνατά τους, όµως η Τζούλια είχε χάσει πολύ αίµα και

δεν ήταν καθόλου σίγουρο πως θα άντεχε.

Ήθελε να µου µιλήσει µια αστυνοµικός που ονοµαζόταν Τζέ-

νιφερ Ντέιβιντσον και ήταν προϊσταµένη αστυνοµίας του Τµήµα-

τος Ανθρωποκτονιών. Με ρώτησε αν µπορούσε να µου κάνει ορι-σµένες ερωτήσεις. Ελάχιστες λεπτοµέρειες θυµάµαι από αυτή τη

συνοµιλία. Της είπα πως η αστυνοµία είχε φτάσει πολύ γρήγορα.

Η Ντέιβιντσον είπε πως ο Τιµ Νορντίν είχε φύγει από το σχολείο

και είχε πάει µόνος του να παραδοθεί στο αστυνοµικό τµήµα του

Ρένινιε. Είχε οµολογήσει την πράξη του λέγοντας στους αστυνο-

µικούς πως είχε πυροβολήσει λάθος άνθρωπο.

«Ο Νορντίν είπε πως προσπάθησε να πετύχει... εσένα», άρχι-

σε να λέει διστακτικά η Ντέιβιντσον. «Ξέρεις για ποιο λόγο;»«Τον παρενοχλούσα και τον χτυπούσα», της εξήγησα.

Μέσα µου ήξερα πως του είχα κάνει κάτι ακόµα χειρότερο,

αλλά εκείνη τη στιγµή δεν είχα το κουράγιο να το αναφέρω.

«Αυτό όµως δε δικαιολογεί τη δική του πράξη», είπε η Ντέιβι-

ντσον. Έβαλε το χέρι της στον ώµο µου, στο ίδιο σηµείο όπου µε

είχε πιάσει η Τζούλια για να µε σπρώξει. Της το χτύπησα ελαφρά

και µ’ άφησε. «Θα δω µήπως µπορώ να σου βρω άλλα ρούχα να

φορέσεις», είπε χαµηλόφωνα.Φορούσα ακόµα το τζιν παντελόνι και το πουλόβερ µου, και

τα δύο µε ξεραµένο αίµα πάνω τους. Η Ντέιβιντσον µε κοίταξε

κατάµατα.

«Μάλλον σου έσωσε τη ζωή η Τζούλια. Και ίσως να έχεις σώ-

σει τη δική της».

∆εν πρόσθεσε τίποτα άλλο.

aoratos186s285.indd 273 11/6/14 10:17:14 AM




Ύστερα από εκείνη τη µέρα δεν κατάφερα ποτέ να συµφιλιωθώ

µε τα φώτα και τους ήχους των νοσοκοµείων. Καθόµουν και πε-

ρίµενα τους γονείς µου σε µια αίθουσα αναµονής και µου φαινό-

ταν παράλογο που το νοσοκοµείο αποτελούσε συνηθισµένο χώρο

εργασίας. Έρχονταν εργαζόµενοι, άλλαζαν ρούχα, δούλευαν, άλ-

λαζαν ξανά ρούχα και γυρνούσαν στα σπίτια τους για να µαγειρέ-

ψουν φαγητό στα παιδιά τους και να δουν τηλεόραση. Ένα συνη-

θισµένο εργοστάσιο. Μου φαινόταν παράλογο που είχαν στα χέ-

ρια τους ανθρώπινες ζωές.Η αστυνοµικός µού βρήκε παντελόνι, ένα ζευγάρι µαλακά αθλη-

τικά παπούτσια και µια πολύ φαρδιά µπλούζα. Έµαθα πως το σχο-

λείο είχε κλείσει. Υπήρχε µια διάχυτη ανησυχία – νόµιζαν πως ο Τιµ

Νορντίν µπορεί να είχε συνένοχο και πως υπήρχε κίνδυνος να πε-

θάνει κόσµος. Η αστυνοµία διαβεβαίωσε τους πάντες πως δεν υπήρ-

χαν ενδείξεις για κάτι τέτοιο. Παρ’ όλα αυτά το σχολείο έκλεισε.

Μια νοσοκόµα µε οδήγησε σε µια αίθουσα ιατρικών εξετά-

σεων, µου µέτρησε το σφυγµό και την πίεση κι έκανε ένα γενικόέλεγχο για να δει αν ήµουν σωµατικά καλά. Ύστερα µου είπε πως

θα ερχόταν σύντοµα κάποιος να µου µιλήσει.

«Για ποιο θέµα;»

«Θα σε πληροφορήσει για κάποια πράγµατα που χρειάζεται

να ξέρεις ώστε να διευκολυνθεί η ζωή σου έπειτα από όσα συνέ-

βησαν και από όσα πέρασες».

«Ναι... εντάξει».

∆ε σηκώθηκα από την πολυθρόνα. Η νοσοκόµα έφυγε. ΗΤζούλια βρισκόταν ήδη δύο ώρες στο χειρουργείο. Ύστερα από

λίγο άνοιξε η πόρτα και µπήκαν φουριόζοι µέσα οι γονείς µου µα-

ζί µε τον αδελφό µου. Με ρώτησαν τι είχε συµβεί. ∆εν τους είπα

και πολλά πράγµατα. Η πόρτα άνοιξε και πάλι και µπήκε ένας

ασπροµάλλης κύριος. Τους παρακάλεσε να µε αφήσουν προσω-

ρινά στην ησυχία µου και να µιλήσουν µε τους αστυνοµικούς. Βε-

βαιώθηκαν πως δεν ήµουν τραυµατισµένος και βγήκαν έξω.

aoratos186s285.indd 274 11/6/14 10:17:14 AM




Ο κύριος ήταν ψυχολόγος και µου έκανε κάποιες διακριτικές

ερωτήσεις. Του απάντησα όσο καλύτερα µπορούσα γιατί µου άρε-

σε η στάση του. Μου έδωσε ορισµένα ενηµερωτικά φυλλάδια και

µου είπε πως θα επέστρεφε αργότερα να µε δει.

«Μήπως ξέρετε πώς είναι η Τζούλια;» τον ρώτησα.

«Όχι».

Αναρωτήθηκα αν τον είχα ξαναρωτήσει. Ρωτούσα όλους όσους

έβλεπα µπροστά µου.

Και πάλι στην αίθουσα αναµονής. Είχαν περάσει τρεις ώρες

από τη στιγµή που είχε ξεκινήσει η εγχείρηση της Τζούλια και

δεν είχαµε τίποτα νεότερο. Περνούσαν διαρκώς µπροστά από

τα µάτια µου οι σκηνές που είχαν εκτυλιχθεί στο διάδροµο του

σχολείου. Ο πυροβολισµός αντηχούσε ξανά στο κεφάλι µου.

Μου είχε µείνει η αίσθηση της ζεστασιάς του αίµατός της στα

χέρια µου.Κάποιος κάθισε αθόρυβα στη διπλανή καρέκλα. Γύρισα να

κοιτάξω.

«Γεια σου», είπε ο Γκριµ.

«Άκουσες κάτι;» τον ρώτησα.

«Όχι για την Τζούλια». Η φωνή του ήταν απόµακρη, είχε µια

σχεδόν µεταλλική χροιά. Σήκωσε το βλέµµα να κοιτάξει το ρολόι

στον τοίχο. «Είναι ακόµα στο χειρουργείο. Έµαθα όµως κάτι άλ-

λο». Απέφευγε να µε κοιτάξει. «Πως ο Νορντίν ήθελε να πυροβο-λήσει εσένα».

Χαµήλωσα το βλέµµα µου στα χέρια του. Ήταν σφιχτά κλει-

σµένα, δυο γροθιές.

«Είναι αλήθεια;»

«Νοµίζω ναι».

«Γιατί ήθελε να σε σκοτώσει;»

∆εν του απάντησα.

aoratos186s285.indd 275 11/6/14 10:17:14 AM




«Αν αποδειχτεί πως ο Νορντίν έκανε ό,τι έκανε εξαιτίας σου

και η Τζούλια πεθάνει, δεν πρόκειται να σε συγχωρέσω ποτέ».

«Το καταλαβαίνω», είπα κοιτάζοντας τα χέρια µου.

«Εσύ και η Τζούλια... είχατε σχέση, έτσι δεν είναι;»

«Ναι».

Κούνησε το κεφάλι του.

Μιάµιση ώρα αργότερα η Τζούλια Γκρίµπεργ έφυγε από τη

ζωή πάνω στο χειρουργικό τραπέζι. Στις πέντε και είκοσι επτά το

απόγευµα, όπως δηλώθηκε επίσηµα.

aoratos186s285.indd 276 11/6/14 10:17:14 AM



XXII

Ο ΤΙΜ ΝΟΡΝΤΙΝ ΗΘΕΛΕ να σκοτώσει εµένα και είχε αστοχήσει.

Καταδικάστηκε για απόπειρα δολοφονίας, ανθρωποκτονία και

οπλοκατοχή. Ο εισαγγελέας ζήτησε ποινή φυλάκισης µε το σκε-

πτικό πως επρόκειτο για προµελετηµένο έγκληµα, αλλά το δικα-

στήριο αποφάσισε ότι τη φροντίδα του Νορντίν θα αναλάµβανε

η Υπηρεσία Κοινωνικής Πρόνοιας.

Τις µέρες του δικαστηρίου καλύπτει ένα πέπλο οµίχλης. Ως

ενάγων βρέθηκα στο στόχαστρο του συνηγόρου της υπεράσπισηςκαι στο τέλος ήµουν σχεδόν σίγουρος πως θα λιποθυµούσα. Η δί-

κη έγινε κεκλεισµένων των θυρών γιατί ήµασταν ανήλικοι και

επειδή το έγκληµα ήταν εξαιρετικά σοβαρό. Όµως µέσα στη δι-

καστική αίθουσα ξετυλίχτηκε όλο το παρελθόν µας.

Οι δικαστές και οι συνήγοροι έµαθαν πως παρενοχλούσα τον

Τιµ Νορντίν για δύο χρόνια. Και πως τον έδερνα.

Τελικά το έµαθαν όλοι εκτός από την Τζούλια, που είχε χαθεί

για πάντα.Είχα χάσει και τον καλύτερό µου φίλο.

Ο Γκριµ δε µου επέτρεψε να παρευρεθώ στην κηδεία της. ∆εν

τραβήχτηκαν φωτογραφίες κατά τη διάρκεια της τελετής κι έτσι

δεν έµαθα ποτέ πώς έγινε και ποιοι πήγαν. Μόνο ύστερα από πολ-

λές βδοµάδες, όταν το σοκ άρχισε να καταλαγιάζει, συνειδητοποίη-

σα πως δε θα την αντίκριζα ποτέ ξανά.

Μου ήταν αδύνατον να συνεχίσω να πηγαίνω στο ίδιο σχολείο

aoratos186s285.indd 277 11/6/14 10:17:14 AM




και γράφηκα σ’ ένα άλλο στη συνοικία Χούντινιε. Ο Γκριµ άλλα-

ξε κι αυτός σχολείο, αλλά επέλεξε ένα στη Φίτια, µια περιοχή της

Μποτσίρκα. ∆εν πέρασε πολύς καιρός και η οικογένεια Γκρίµπεργ

άφησε το διαµέρισµα στο Τριάντ και έφυγε από το Σάλεµ. ∆εν

έµαθα πού πήγαν. Ίσως να εγκαταστάθηκαν στη Χαγκσέτρα. Λί-

γο πριν φύγουν προσπάθησα να τα ξαναβρώ µε τον Γκριµ, αλλά

δεν τα κατάφερα. Όταν τηλεφώνησα στο σπίτι τους, ο µοναδικός

άνθρωπος που µου µίλησε ήταν η Ντιάνα.

«Καταλαβαίνεις τι συµβαίνει», µου είπε. «Ο Τζον αυτή τη στιγµήσε µισεί».

Θυµάµαι πως ακουγόταν απίστευτα φυσιολογική. Ίσως να

ήταν ο κλονισµός της απώλειας που έκανε την Ντιάνα να ξεφύγει

από την κατάθλιψη και να συνεχίσει τη ζωή της. Ήταν µια απε-

χθής σκέψη.

Όµως είχα πέσει έξω, γιατί αργότερα έµαθα πως η Ντιάνα

Γκρίµπεργ αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει και νοσηλευόταν σε

ένα κέντρο ψυχικής υγείας στη Σεντερτέλιε. Πιθανότατα θα έµε-νε πολύ καιρό εκεί µέσα. Ο πατέρας του Γκριµ έπινε όλο και πε-

ρισσότερο, ώσπου τον απέλυσαν κι έµεινε άνεργος.

Αµέσως µετά ήρθε η οργή. Ήθελα να προξενήσω κακό στον Τιµ

Νορντίν. Ήθελα να τσακίσω τον Βλαντ και τον Φρεντ που µε εί-

χαν χτυπήσει τόσες και τόσες φορές. Ένιωθα πως εξαιτίας τους

είχα αναγκαστεί να ξεσπάσω σ’ έναν άνθρωπο, κι αυτός έτυχε ναείναι ο Τιµ. Ήθελα να βλάψω όσους µε είχαν βλάψει. Ύστερα

από λίγο καιρό συνειδητοποίησα πως δεν υπήρχε λόγος να κάνω

κάτι τέτοιο, πως η αλυσίδα των αιτίων και των αποτελεσµάτων

που είχαν προκύψει ήταν ατελείωτη. ∆ε θα έβρισκα ποτέ την άκρη

του νήµατος. Ίσως να µην υπήρχε καν η πρωταρχική δύναµη που

είχε θέσει τα πάντα σε κίνηση. Αντιλαµβανόµουν πως δεν ήθελα

απλώς να βλάψω κάποιον, ήθελα να κάνω κακό στους πάντες.

aoratos186s285.indd 278 11/6/14 10:17:14 AM




Προσπάθησα να µάθω πού έµεναν ο Βλαντ κι ο Φρεντ. Πολ-

λά βράδια τριγυρνούσα µ’ ένα µαχαίρι κρυµµένο στο µπουφάν

µου κι έψαχνα να τους βρω. Τους αναζητούσα σε όλα τα προά-

στια, µα δεν τους βρήκα. Από τη µια µεριά αισθανόµουν απέρα-

ντη ντροπή και ενοχή, από την άλλη όµως θεωρούσα και αισθα-

νόµουν πως είχα αδικηθεί ανεπανόρθωτα. Είχαν γίνει όλα από δι-

κό µου λάθος; Μήπως είχα την αποκλειστική ευθύνη; Όµως το

πιστόλι το κρατούσε ο Τιµ, όχι εγώ. Η Τζούλια µπήκε µπροστά

µου για να µε προστατέψει. ∆εν είχα κάνει τίποτα, ήµουν όµωςαθώος; Εγώ είχα βάλει στο µάτι τον Τιµ. Αν δεν τον είχα πειρά-

ξει, δε θα είχε φτάσει σε αυτό το σηµείο. Και στο κάτω κάτω, η

Τζούλια ήταν ερωτευµένη µαζί µου. Εµένα ήθελε να προστατέ-

ψει. Εγώ ήµουν ο συνδετικός κρίκος. Αν δεν υπήρχε ο Βλαντ... κι

αν δεν υπήρχε ο Φρεντ... Κλείστηκα στον εαυτό µου. Το αναµά-

σηµα των σκέψεων δεν έλεγε να πάρει τέλος.

Κατάλαβα πως χρειαζόµουν βοήθεια. Ήρθα σε επαφή µε τον

ασπροµάλλη κύριο που µου είχε µιλήσει στο νοσοκοµείο της Σε-ντερτέλιε. Τον έλεγαν Μαρκ Λέβιν και όταν µε είδε αντιλήφθηκε

πως είχα ανάγκη από ψυχοθεραπεία και ψυχολογική στήριξη. Με

ανέλαβε ο ίδιος. Έξι µήνες µετά το θάνατο της Τζούλια άρχισα

να νιώθω καλύτερα, αλλά δεν είχα επισκεφθεί το µνήµα της ακό-

µα. Ο Μαρκ Λέβιν υποστήριζε πως ήταν ένα απαραίτητο βήµα

ώστε να µπορέσω να προχωρήσω στη ζωή µου.

Την ονειρευόµουν σχεδόν κάθε νύχτα. Θα περνούσαν πολλά χρό-

νια µέχρι να πάψω να τη βλέπω στον ύπνο µου. Με εξέπληττε που

κατάφερνα να στέκοµαι στα πόδια µου µε όλο αυτό το ψυχικό βά-

ρος που κουβαλούσα και σκεφτόµουν πως οι άνθρωποι είναι ικα-

νοί να ζουν σέρνοντας ένα βαρύ φορτίο. Ήταν όµως µια σκέψη

που µε τρόµαζε. Ίσως να στοµώνει ο νους όποτε γίνεται ανυπό-

φορος ο πόνος, κι έτσι η θλίψη βρίσκει διέξοδο στον ύπνο, όπου

aoratos186s285.indd 279 11/6/14 10:17:14 AM




τα τείχη του νου είναι πιο λεπτά και πιο χαµηλά. Με το θάνατο

της Τζούλια ήταν σαν να χάθηκε από τη ζωή µου κάτι θεµελιώ-

δες. Η Τζούλια ήταν για µένα όπως ένα στοιχείο της φύσης. Ασφυ-

κτιούσα επειδή ένιωθα πως είχε χαθεί ο αέρας που ανάσαινα.

Ήταν τέλη Φεβρουαρίου όταν πήγα στο µνήµα της. Έκανε

ψοφόκρυο. Άκουγες καθηµερινά στις ειδήσεις τα νέα ρεκόρ πα-

γωνιάς. Στη Στοκχόλµη πέθαιναν άστεγοι που δεν είχαν προφτά-

σει να βρουν καταφύγιο και δεν είχαν αντέξει στο κρύο. Ψοφού-

σαν και πολλά αδέσποτα ζώα. Παρ’ όλα αυτά δεν υπήρχε παράµόνο ένα λεπτό στρώµα χιονιού στο έδαφος όταν διάβηκα την κα-

γκελόπορτα και µπήκα στο κοιµητήριο. Είδα φρέσκα ίχνη βηµά-

των στο χιόνι και ένιωσα ασφαλής που δεν ήµουν ολοµόναχος.

Ήταν µια παράξενη αίσθηση. Ήταν µεσηµέρι κι ο ουρανός από

πάνω ήταν σαν από χαρτί, µουντός και λευκός. ∆ιέκρινα από µα-

κριά µια ανθρώπινη φιγούρα να στέκεται µπροστά σ’ ένα µνήµα.

Ήταν µια γυναίκα µε κάτασπρα µαλλιά που φορούσε καφετί παλ-

τό. Πέρασα από δίπλα της και είδα πως στο βάθος του κοιµητη-ρίου υπήρχε άλλος ένας άνθρωπος. Τα ίχνη στο χιόνι οδηγούσαν

προς το µέρος του. Είχε ξυρισµένο κεφάλι και φορούσε ένα χο-

ντρό µαύρο µπουφάν µε γούνινη κουκούλα.

Στεκόταν µε τα χέρια στις τσέπες και κοίταζε το µνήµα. Ρου-

φούσε τη µύτη του. Ήταν η πρώτη και µοναδική φορά που είδα

τον Γκριµ να κλαίει.

Βγήκα από το δροµάκι και στάθηκα πίσω από ένα δέντρο. ∆εν

είχα αποφασίσει τι θα έκανα. Ξεκούµπωσα το µπουφάν µου,αφού είχα ζεσταθεί. Ένιωσα αµέσως τον κρύο αέρα. Τα χέρια

µου έτρεµαν. ∆εν πίστευα πως θα αντιδρούσα µε τέτοιο τρόπο.

Ο Γκριµ πέρασε από πολύ κοντά µου κατευθυνόµενος προς την

έξοδο. Τα µάτια του ήταν πρησµένα από το κλάµα, αλλά ήταν

ήρεµος.

Πήρα µια βαθιά ανάσα και περίµενα µέχρι να αποµακρυνθεί

και να µην τον βλέπω. Ύστερα βγήκα στο δροµάκι και ακολού-

aoratos186s285.indd 280 11/6/14 10:17:14 AM




θησα τα ίχνη των βηµάτων του στο χιόνι. Έφτασα µπροστά στο

µνήµα της Τζούλια.

Ήταν µικρότερο απ’ όσο φανταζόµουν. Ίσως να περίµενα κάτι

ξεχωριστό.

Τζούλια Μαρίκα Γκρίµπεργ

1981-1997

Πάνω στο µνήµα υπήρχαν λουλούδια που τα είχε ξεράνει ηπαγωνιά κι ένα σβηστό φανάρι. Η επιτύµβια στήλη ήταν αψιδω-

τή και τη σκέπαζε ένα λεπτό στρώµα χιονιού. Έσκυψα και πλη-

σίασα το χέρι µου στην ταφόπετρα, αλλά ένιωσα µια φευγαλέα

αντίσταση, σαν να υπήρχε µια παράξενη δύναµη ανάµεσα στην

πέτρα και σ’ εµένα. Ακούµπησα πάνω της την παλάµη µου κι

έδιωξα το χιόνι.

Ίσως και να ψιθύρισα κάτι. Τα χείλη µου σάλεψαν, αλλά δεν

ήξερα τι ακριβώς έλεγα. Μου φαινόταν αδιανόητος ο χαµός της. Ήταν το χονδροειδές αστείο κάποιου που έπαιζε άσχηµο παιχνί-

δι. Ένιωθα πως η Τζούλια ήταν εκεί κοντά και πως θα µπορούσα

κάλλιστα να την αγγίξω.

Έµεινα για λίγο εκεί και νοµίζω πως της ζήτησα να µε συγχω-

ρέσει. Της είπα πως το φταίξιµο ήταν δικό µου. Ύστερα κούµπω-

σα το µπουφάν µου κι έφυγα. Πίσω από τα δέντρα και τις στέγες

των σπιτιών ορθωνόταν ο υδατόπυργος, γκρίζος και βουβός.

Ο Γκριµ στεκόταν µε τα χέρια στις τσέπες του µπουφάν του και

µε το βλέµµα καρφωµένο στον πύργο. Ίσως να κοίταζε προς την

κορυφή του, προς τα εκεί όπου είχαµε συναντηθεί την πρώτη φο-

ρά. Είχε περάσει λιγότερο από ένας χρόνος από τότε.

«Άρχισες τώρα να παρακολουθείς τον κόσµο στα κρυφά;» εί-

πε χωρίς να γυρίσει να µε κοιτάξει.

aoratos186s285.indd 281 11/6/14 10:17:14 AM




«Τι θες να πεις;»

«Στο κοιµητήριο».

«Α... εκεί. Να µε συγχωρείς».

«∆εν πειράζει».

Μιλούσε ήρεµα και χαµηλόφωνα.

«Πηγαίνεις συχνά;»

«Στο µνήµα της;»

«Ναι».

«Όσο πιο συχνά µπορώ. Είναι αρκετή απόσταση από τη Χα-γκσέτρα. Εσύ;»

«Ήταν η πρώτη φορά».

«Εγώ θα κάνω πολύ καιρό να ξαναπάω».

«Γιατί;»

«Έχω καταδικαστεί για κακοποίηση και για κατοχή ναρκωτι-

κών. Βάσει του νόµου περί κοινωνικής µέριµνας των νέων, µε

στέλνουν αύριο στο Χαµαργκόρντεν».

Όπως το ίδρυµα του Γιούµκιλ, έτσι και το ίδρυµα του Χα-µαργκόρντεν, στα βόρεια προάστια της Στοκχόλµης, λειτουρ-

γούσε ως κέντρο εγκλεισµού. Μόνο που του Χαµαργκόρντεν δεν

ήταν τόσο διαβόητο όσο του Γιούµκιλ – όχι πως διέφερε πολύ.

∆ιαδίδονταν φήµες ότι ορισµένοι νοσηλευτές εκεί ήταν εγκλη-

µατίες που έβγαζαν χρήµατα προµηθεύοντας όπλα και ναρκω-

τικά σε εγκλείστους.

Κατοχή ναρκωτικών και κακοποίηση. ∆εν ήταν καθόλου του

χαρακτήρα του.«Με τι ήσουν φορτωµένος;»

«LSD. Έπρεπε να το πουλήσω για να αγοράσω υλικά και ερ-

γαλεία».

«Τι εργαλεία;»

«Για να φτιάξω ταυτότητες και τα σχετικά».

«∆εν ξέρουν πως φτιάχνεις ταυτότητες;»

«Όχι». Χαµήλωσε το βλέµµα. «∆εν έχουν ιδέα».

aoratos186s285.indd 282 11/6/14 10:17:14 AM




«Πώς είναι η ζωή στη Χαγκσέτρα;»

«Θα µετακοµίσω όταν γυρίσω από το Χαµαργκόρντεν».

«Και πού θα πας;»

«Στο Άλµπι. Έχω ένα φίλο εκεί που µε φιλοξενεί µερικές φο-

ρές. Θα µπορούσα κάλλιστα να µετακοµίσω εκεί µια και καλή.

Μου το πρότεινε ο ίδιος. Κι έτσι θα έχω πού να µείνω µόλις βγω

από την τρύπα του Χαµαργκόρντεν. ∆εν αντέχω πια να µένω στο

σπίτι µας. Ο πατέρας µου κάθε µέρα γίνεται στουπί στο µεθύσι.

Φροντίζω οτιδήποτε έχει σχέση µε λογαριασµούς, αλλά δεν υπάρ-χουν πια χρήµατα για να τους εξοφλούµε. Έχω πληρώσει αρκετά

πράγµατα από την τσέπη µου. Και η µητέρα µου... δε µένει πια

στο σπίτι µας». Κοίταξε ξανά προς τον υδατόπυργο. «Κατέστρε-

ψες τα πάντα. ∆εν έφταιγε ο Τιµ. Εσύ τον ώθησες να κάνει ό,τι

έκανε. Εσύ είσαι το κωλόπαιδο που τον ξυλοφόρτωνε. Είχαµε κά-

νει τόσες κουβέντες περί κακοποίησης και ξαφνικά αποδεικνύε-

ται πως κι εσύ είσαι φτιαγµένος από την πάστα των κωλόπαιδων.

Έκανες την Τζούλια να... Η Τζούλια ήταν έξυπνη και ποτέ δε θα το τραβούσε τόσο µακριά».

«Τι εννοείς πως της έκανα; Την πίεσα να τα φτιάξει µαζί

µου;»

«Και δεν είπες τίποτα», συνέχισε ο Γκριµ χωρίς να δώσει ση-

µασία στα λόγια µου. «∆εν είπες τίποτα ούτε για τον Τιµ ούτε για

την Τζούλια». Γέλασε πικρόχολα. «Έλεγες ένα σωρό ψέµατα. ∆εν

µπορώ θυµηθώ όλες τις φορές που ξεφούρνισες κάποιο ψέµα, τό-

σο πολλές είναι...»«Ούτε η Τζούλια είπε τίποτα για τη σχέση µας».

Ένιωσα ένα χτύπηµα στο στέρνο µου καθώς ο Γκριµ µε άρπα-

ξε από το µπουφάν και µε σήκωσε στον αέρα. Με έριξε ανάσκε-

λα στο παγωµένο έδαφος και χτύπησα το σβέρκο µου. Αισθάνθη-

κα έναν αφόρητο πόνο στο κεφάλι. Ο Γκριµ σχεδόν κόλλησε το

πρόσωπό του στο δικό µου και µου έσφιξε το λαιµό. ∆εν µπορού-

σα να κουνηθώ κι έβλεπα µόνο το σκοτεινιασµένο βλέµµα του.

aoratos186s285.indd 283 11/6/14 10:17:14 AM




«Μη ρίχνεις στην Τζούλια το φταίξιµο», είπε. «Κατάλαβες;»

Το επανέλαβε άλλη µια φορά, κραυγάζοντας.

«Συγχώρεσέ µε», του είπα µε τρεµάµενη φωνή.

Με έσφιγγε τόσο πολύ, που δυσκολευόµουν να πάρω ανάσα.

Ύστερα τα µάτια του τρεµόπαιξαν, µε άφησε και σηκώθηκε όρ-

θιος. Σηκώθηκα κι εγώ από κάτω. Ο αυχένας µου πονούσε. Ο

Γκριµ µού είχε γυρίσει την πλάτη και αποµακρυνόταν. Σταµάτη-

σε όµως και στράφηκε προς το µέρος µου. Ήθελε µάλλον να µου

πει κάτι ακόµα. Αναστέναξε. Στεκόµουν λαχανιασµένος και τονκοίταζα.

«Ίσως να ιδωθούµε κάποτε, Λέο», είπε τελικά.

Εκείνη ήταν η τελευταία φορά που τον συνάντησα. ∆εν έχω µάθει

νέα του από τότε. Έφτασε το καλοκαίρι και κατάφερα να βρω µια

δουλειά µε µειωµένο ωράριο σε µια εταιρεία καθαρισµού στο Σά-

λεµ. Οι γονείς µου ήταν ευχαριστηµένοι µε αυτή την εξέλιξη, αλ-λά δεν είπαν τίποτα. Συνέχισα τη θεραπεία µε τον ίδιο ψυχολόγο,

τον Μαρκ Λέβιν. Άφησα κι άλλους ανθρώπους να έρθουν κοντά

µου και πάλι. Ήταν µια διαδικασία που πήρε χρόνο, αλλά έµει-

να έκπληκτος όταν κατάλαβα πως µπορούσα να συνεχίσω τη ζωή

µου. Εξακολούθησα να βλέπω την Τζούλια στον ύπνο µου και να

επισκέπτοµαι συχνά το µνήµα της. Κάθε φορά που έµπαινα στο

κοιµητήριο περίµενα πως θα έβρισκα τον Γκριµ εκεί. Αλλά δεν

τον συνάντησα ποτέ ξανά. Έµαθα από άλλους πως είχε µεταφερ-θεί από το Χαµαργκόρντεν στο Γιούµκιλ, όµως τη φορά αυτή δεν

ήταν στην κατασκήνωση, αλλά στο κτιριακό συγκρότηµα του

ιδρύµατος. Τον έκλεισαν εκεί επειδή µαχαίρωσε κάποιον σε έναν

καβγά µε έναν άλλο που είπε στον Γκριµ να πάει να πηδήξει την

αδελφή του.

aoratos186s285.indd 284 11/6/14 10:17:14 AM



ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΒΛΕΠΩ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ να βαδίζουν κρατηµένοι χέριχέρι. Φαίνονται ευτυχισµένοι. Γελούν λες και δεν έχουν σκοτούρεςστη ζωή τους, σαν να µην έχουν χάσει ποτέ τίποτα, σαν να µην πρό-κειται να χάσουν ποτέ ο ένας τον άλλο. Να ήξεραν πόσο γρήγοραµπορούν να χάσουν τα πάντα... Εγώ ξέρω. Κι εσύ ξέρεις, έτσι δενείναι; Θυµάσαι. Αλλά εκείνη τη φορά δεν επρόκειτο για σένα.

Όταν λοιπόν τους βλέπω πλάι πλάι, µε πιάνει µερικές φορέςη επιθυµία να κάνω κάτι δραστικό – να αποσπάσω τον έναν από

τον άλλο και να τους χωρίσω. Ίσως επειδή µε καταλαµβάνει ζη-λοφθονία ή επειδή θέλω να κατανοήσουν πως τίποτα δεν κρα τάει

για πάντα. Έχω το δικαίωµα άραγε να κάνω κάτι τέτοιο; Ξέρωπως αργά ή γρήγορα θα χτυπηθούν από τη ζωή, έχω όµως το δι-καίωµα να τους το πω από πριν;

Υπήρχε κάποτε µια γυναίκα που αγαπούσα. Η Άνια. Γνωριστή-καµε στο σπίτι ενός φίλου. Ξεκινήσαµε µε καβγά γιατί θέλαµε καιοι δύο το τελευταίο γραµµάριο ηρωίνης που είχε ο φίλος µας. Στο

τέλος η Άνια µε χτύπησε στο πρόσωπο και µου πήρε το σκονάκι.Την έπιασαν όµως τύψεις κι ήθελε να το µοιραστούµε. Ήτανόµορφο αυτό που έκανε και πολύ σύντοµα βίωσα µαζί της µιαπρωτόγνωρη κατάσταση. Η Άνια έβλεπε βαθιά µέσα στην ψυχήµου. Την ερωτεύτηκα σφοδρά και κρατήσαµε µυστική τη σχέσηµας για να µην µπουν άλλοι ανάµεσά µας και την καταστρέψουν.∆ε σου θυµίζει αυτό κάτι από τη δική σου ζωή; Πιστεύω πως σουθυµίζει.

aoratos286s366.indd 286 11/3/14 2:47:55 PM




Μια µέρα πήγα στο σπίτι της, αλλά δεν τη βρήκα εκεί. ∆ενυπήρχαν στο διαµέρισµα παρά µόνο τα έπιπλά της κι η ακατα-στασία που είχαν αφήσει πίσω τους οι αστυνοµικοί που είχαν µπειµε ένταλµα έρευνας. Προφυλακίστηκε στις φυλακές Κρόνοµπεργκαι καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο χρόνων για παράβαση τουνόµου περί ναρκωτικών. Την έκλεισαν στις γυναικείες φυλακέςΧίνσεµπεργ. ∆εν τόλµησα να την επισκεφθώ εκεί γιατί φοβόµουνπως θα ανακάλυπταν ποιος ήµουν. ∆οκιµάσαµε να µιλήσουµε τη-

λεφωνικά, αλλά ήταν πολύ δύσκολο επειδή από τη µια µεριά πρό-σεχα πολύ, από την άλλη η Άνια γινόταν όλο και πιο απόµακρη. Ήταν ασταθής χαρακτήρας και πριν µπει στη φυλακή, αλλά ηστέρηση της ελευθερίας την εξαντλούσε ψυχικά.

Έµαθα πως κρεµάστηκε στο κελί της. Είχε προσπαθήσει ναµου στείλει γράµµα, αλλά ο διευθυντής δεν το άφησε να βγει από

τη Χίνσεµπεργ. Το έκαψαν. Αυτά έγιναν το 2002. ∆εν έµαθα πο- τέ τι ήθελε να µου πει η Άνια. Ήταν το γεγονός αυτό που µε έκα-

νε να πάρω το ρίσκο να εξαφανιστώ.

Μερικές φορές θέλω να κάνω κακό στους ευτυχισµένους ανθρώ-πους που βαδίζουν χέρι χέρι, γιατί απλούστατα έχουν ο ένας τονάλλο. Θέλω να τους βλάψω επειδή ο κόσµος µας δεν είναι δί καιος.

Αναρωτιέµαι αν θα µπορούσα να φτάσω στα άκρα. Αναρωτιέσαιάραγε κι εσύ;

aoratos286s366.indd 287 11/3/14 2:47:55 PM



XXIII

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΡΕΜΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΑ πάνω από τα πανύψηλα κτί-ρια του Άλµπι και µοιάζει να προσπαθεί να κρατηθεί στη θέση

του για να µην πέσει στο έδαφος. Είναι αργά το βράδυ και πολλάµικρά παράθυρα φαίνονται από µακριά σαν φωτισµένοι κύβοι.Βγαίνω από το σταθµό του µετρό και κοιτάζω ολόγυρα λες και θαεµφανιστεί ξαφνικά µπροστά µου ο Γιόζεφ Άµπελ κατόπιν πα-ραγγελίας.

Μετά την ανάκριση του Κολ, ο Μπιρκ µε έβγαλε µε το ζόρι από την αίθουσα ανακρίσεων και µου ζήτησε να του εξηγήσω τι είχεδιαδραµατιστεί εκεί µέσα. Του είπα πως δεν είχα χρόνο να τουεξηγήσω γιατί έπρεπε να φύγω.

«Θα µείνεις εδώ», µου είπε πιάνοντάς µε από τον ώµο.«Πόσα πρόφτασες να ακούσεις;»

«Από ποια;»«Από όσα είπε».«∆εν άκουσα και πολλά, αλλά όσα άκουσα µου έφτασαν για να

καταλάβω ότι τον απείλησες». Με κοίταξε κατάµατα. «Γιατί πή-γες να τον χτυπήσεις;»

«∆εν ξέρω», µουρµούρισα. «Έχασα την αυτοκυριαρχία µου».«Είναι άσχηµη η κατάσταση, Λέο. Η φάση αυτή...» Κούνησε

αργά το κεφάλι του. «∆εν ξέρω τι πρέπει να κάνουµε».

aoratos286s366.indd 288 11/3/14 2:47:55 PM




«∆εν µπορούµε να το συζητήσουµε αργότερα;»Ο Μπιρκ µε κοίταξε ψυχρά.«Θέλω να µάθω, Λέο, πώς βρέθηκε το δακτυλικό σου αποτύ-

πωµα στο κολιέ».«Θα σου πω αύριο. Πρέπει να βρεις κάποιον που ονοµάζεται

Ντάνιελ Μπέργκρεν. Να επικοινωνήσεις µε τις Ειδικές Μονάδες της αστυνοµίας».

«Μη µου λες τι να κάνω». Πήρε µια βαθιά ανάσα. «Θα το αφή-

σουµε για αύριο».«Γιατί;»«Αν µπουν στο παιχνίδι οι Ειδικές Μονάδες, η ιστορία θα έχει

άσχηµη εξέλιξη. Άσε που έχουν έλλειψη προσωπικού. Είναι απα-σχοληµένοι µε τη ληστεία µιας χρηµαταποστολής».

«Αύριο µπορεί να είναι πολύ αργά», είπα και άρχισα να απο-µακρύνοµαι.

«Λέο», είπε ο Μπιρκ τραχιά. «Πήγαινε στο σπίτι σου και περί-

µενε. Θα ανακρίνω ξανά τον Κολ. Θα τον κάνω να µιλήσει τον πα-λιάνθρωπο. Θα ήθελα πολύ να ήσουν εδώ, αλλά πρέπει να ακο-λουθήσω τους κανόνες. Εκτός αυτού, θα µας πάρει η ώρα. Έλα αύ-ριο να µου πεις ό,τι έχεις να µου πεις». Κοίταξε το ρολόι του. «Θαστείλω ένα περιπολικό έξω από την πολυκατοικία σου. Θέλω ναξέρω πού βρίσκεσαι».

«Μην το κάνεις. Ο κόσµος στην οδό Τσάπµαν έχει βαρεθεί ναβλέπει περιπολικά».

«Ο κόσµος έχει βαρεθεί να βλέπει πτώµατα», είπε ο Μπιρκάχρωµα. «Θέλω να πάψει να βλέπει πτώµατα. Ειδικότερα... δε θέ-λω να δει το δικό σου».

Το κεφάλι µου γύριζε καθώς επέστρεφα στο σπίτι. Εκείνες τιςστιγµές ήταν που συνειδητοποίησα πως ο άνθρωπος πίσω από όλααυτά ήταν ο Γκριµ. Ένιωσα ανάµεικτα συναισθήµατα, και το ση-µαντικότερο από αυτά ήταν η θλίψη. Ο Γκριµ είχε φτάσει σταάκρα για να µην αποκαλυφθεί το πραγµατικό του όνοµα, για να

aoratos286s366.indd 289 11/3/14 2:47:55 PM




προστατέψει τον εαυτό του. Όµως εξακολουθούσα να µην µπο-ρώ να εξηγήσω το λόγο για τον οποίο είχε πει στον Κολ να βάλει

το κολιέ στο χέρι της Ρεµπέκα. Σκέφτηκα να του στείλω µήνυµαστο κινητό του, αλλά µ’ έπιασαν αµφιβολίες. Ο Γκριµ ήταν περισ-σότερο απρόβλεπτος από κάθε άλλη φορά.

Είδα το περιπολικό να φτάνει και να σταθµεύει στην οδό Τσάπ-µαν. Ο ένας από τους δύο αστυνοµικούς βγήκε, διέσχισε το δρόµοκαι µπήκε στην πολυκατοικία µου. Πλησίασα στον πάγκο της κου-

ζίνας, πήρα ένα χάπι και το ήπια µε ένα ποτήρι νερό. Ύστερα κά-θισα και περίµενα µέχρι να µου χτυπήσουν την πόρτα.«Είστε εντάξει;» µε ρώτησε ο αστυνοµικός. Είχε σοβαρή έκ-

φραση και φιλικό βλέµµα. Τα µάτια του ήταν γαλανά. Κοίταξα τις επωµίδες του.

«Είστε προϊστάµενος αστυνοµίας;»«Εδώ και δύο χρόνια. Γιατί;»«Αφού µου στέλνουν προϊστάµενο, πρέπει να νιώθω πολύ σπου-

δαίο πρόσωπο». Κατάφερα να χαµογελάσω. «Είµαι µια χαρά».Ο αστυνοµικός ένευσε και έφυγε. Ύστερα από λίγη ώρα έφα-

γα κάτι, άφησα µια λάµπα αναµµένη κι έφυγα βγαίνοντας από την πλαϊνή πόρτα και όχι από την κεντρική είσοδο της πολυκα- τοικίας. Το ίδιο είχα κάνει τη µέρα της δολοφονίας της Ρεµπέκα.∆εν είδα κανέναν να µε ακολουθεί.

Πήγα στη Σέντερµαλµ και πέρασα από το στούντιο της Σαµ.Το φως ήταν αναµµένο κι εκείνη βρισκόταν µέσα. Κοίταξα ολό-

γυρα. ∆εν πρόσεξα τίποτα το αξιοπερίεργο. Ο δρόµος ήταν ήσυ-χος κι η Σαµ έχαιρε άκρας υγείας. Έριξα άλλη µια µατιά. Η Σαµδεν κοίταξε προς το µέρος µου. Ήταν σκυµµένη πάνω από τηνπλάτη µιας γυναίκας και κρατούσε στο ένα της χέρι το µηχάνηµαµε τη βελόνα. Περνάω συχνά από το στούντιο και ιδιαίτερα µετά

το χαµό του παιδιού µας και το χωρισµό µας. ∆εν το έχω πει σεκανέναν, ούτε καν στον ψυχολόγο µου. Το ξέρει άραγε η Σαµ; Πι-θανόν.

aoratos286s366.indd 290 11/3/14 2:47:55 PM




Βλέπω από µακριά µια επιγραφή νέον που αναβοσβήνει: ΠΑΝΤΟ-

ΠΩΛΕΙΟ ΑΛΜΠΙ – ΑΝΟΙΧΤΟ ΟΛΟ ΤΟ 24ΩΡΟ, ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΒ∆Ο-

ΜΑ∆Α . Το κατάστηµα είναι µικρό και φίσκα από προϊόντα. Υπάρ-χει διάχυτη µια έντονη µυρωδιά µπαχαρικών και απορρυπαντι-κών. Ακούω γέλια στο βάθος και οµιλίες σε γλώσσες που δεν κα-

ταλαβαίνω. Η µία από αυτές είναι τα ισπανικά. Όταν µπεις µέ-σα, το µαγαζί φαίνεται µεγαλύτερο απ’ όσο είναι στην πραγµατι-κότητα, γιατί υπάρχουν ατελείωτες σειρές ραφιών που σχηµατί-

ζουν ένα µικρό λαβύρινθο, µέσα από τον οποίο πρέπει να περά-σω για να φτάσω στο ταµείο. ∆ύο νεαροί και δύο νεαρές στέκο-νται σε ηµικύκλιο και δείχνουν συνεπαρµένοι από το γέρο πουβρίσκεται πίσω από τον πάγκο. Με κοιτάζουν.

Ο γέρος θα µπορούσε να είναι παππούς τους. Έχει µεγάλα κα-στανά µάτια, παχιά φρύδια και σγουρά µαλλιά. Κάποτε θα ήτανµαύρα, τώρα όµως είναι εντελώς γκρίζα. Η γενειάδα του είναι πα-χιά και περιποιηµένη.

«∆ε βρήκες αυτό που θέλεις;» µε ρωτά βλέποντας τα άδεια χέ-ρια µου.

«Όχι ακόµα».Ρίχνει µια µατιά στους δύο νεαρούς κι ύστερα µε ξανακοι-

τάζει.«Είσαι αστυνοµικός;»«Εξαρτάται».«Από τι εξαρτάται;» µε ρωτά ο ένας νεαρός.

Και οι δύο νεαροί είναι ψιλόλιγνοι. Ο ένας φοράει µαύρο δερ-µάτινο µπουφάν κι ο άλλος σκούρο µπλε πουλόβερ µε κουκούλα.Το πουλόβερ έχει στάµπα: RATW. Ένας θεός ξέρει τι σηµαίνει.

«Υπολογίζοµαι για αστυνοµικός αν είµαι σε διαθεσιµότητα;»Ο γέρος µε κοιτάζει µε µισόκλειστα µάτια. Λέει κάτι γρήγορα

στη γλώσσα του απευθυνόµενος στην παρέα του. Η µία νεαρή φο-ράει καταπράσινη µίνι φούστα, τρύπιο καλσόν, µπότες και κοντό

τζιν µπουφάν γεµάτο αλυσίδες, παραµάνες και καρφίτσες. Σταυ-

aoratos286s366.indd 291 11/3/14 2:47:55 PM




ρώνει τα χέρια της και το µπουφάν της τεντώνεται πάνω στα στή-θη της. Ο ένας νεαρός τα κοιτάζει µε ενδιαφέρον.

«Πάψε να µε κιαλάρεις», του λέει εκείνη και τα λόγια της συ-νοδεύονται µε ανεπαίσθητους µεταλλικούς ήχους, προφανώς απόένα πίρσινγκ που χτυπάει στα δόντια της.

Οι νεαροί γελούν.«Ψάχνω να βρω τον Γιόζεφ Άµπελ», λέω.Η σιωπή που πέφτει είναι πιο βαριά απ’ όσο περίµενα.

«Γιατί, φίλε µου, τον ψάχνεις;» λέει ο γέρος µε φαινοµενικήαπάθεια. «Και γιατί νοµίζεις ότι ξέρουµε πού βρίσκεται;»«Έµαθα πως υπάρχει µόνο ένας Γιόζεφ Άµπελ και πως ο κό-

σµος εδώ γύρω τυχαίνει να τον γνωρίζει».«Τυχαίνει;» Ο γέρος κοιτάζει απορηµένος τη νεαρή που φορά

το τζιν µπουφάν. Εκείνη του λέει κάτι στα ισπανικά. «Μάλιστα»,λέει ο γέρος. «Ναι, πράγµατι τυχαίνει να τον γνωρίζει ο κόσµος».Χαµογελά όπως ένας άνθρωπος που έµαθε µια καινούρια λέξη.

«Στον Γιόζεφ καταφεύγουν µόνο όσοι χρειάζονται βοήθεια».«Χρειάζοµαι βοήθεια».Με ξανακοιτάζει µε µισόκλειστα µάτια, ίσως προσπαθώντας

να καταλάβει αν του λέω ψέµατα.«Οπλοφορείς;»Νεύω αρνητικά.Ο νεαρός µε το δερµάτινο µπουφάν µε πλησιάζει και µου κά-

νει σωµατική έρευνα. Ψηλαφεί ώµους, πλάτη, γλουτούς, κοιλιά,

πόδια. Είναι έµπειρος στη σωµατική έρευνα. Μυρίζει φτηνή κο-λόνια. Ολοκληρώνει την έρευνα και γυρνά προς το γέρο.

«Είναι καθαρός, παππού».«Είναι δυσάρεστο να ενοχλείς γέρους ανθρώπους τόσο αργά»,

µου λέει ο γέρος χαϊδεύοντας τη γενειάδα του. «Η υπόθεσή σουθα είναι µάλλον σηµαντική».

«Ναι. Όµως χρειάζοµαι από αυτόν µόνο µια πληροφορία. Ένα όνοµα. Τίποτα άλλο».

aoratos286s366.indd 292 11/3/14 2:47:55 PM




«Είσαι αστυνοµικός ανακριτής;»«Όχι».«Πού ξέρεις πως ο Γιόζεφ µπορεί να σου δώσει πληροφορίες;»«Μου το είπε ο Πέτερ Κολ».Ο γέρος χαµηλώνει το κεφάλι και κοιτάζει τον πάγκο του τα-

µείου, που είναι καλυµµένος µε αυτοκόλλητα και διαφηµιστικά τσιγάρων. Σκέφτεται για λίγες στιγµές και µετά κάνει νόηµα στηνεαρή µε το τζιν µπουφάν.

«Κάριν, οδήγησέ τον».Η Κάριν µε κοιτάζει καλά καλά κι ύστερα ρίχνει µια µατιά στηφίλη της, που παραµένει αµίλητη. Τα µάτια της Κάριν είναι καστα-νά και µάλλον έχουν δει τι είναι ικανοί να κάνουν οι άνθρωποι.

«Εντάξει», λέει κοιτάζοντάς µε. Βγάζει κάτι από την τσέπη της.«∆εν το χρειάζεσαι αυτό», της λέω µόλις βλέπω το στιλέτο

της.«Κι όµως το χρειάζοµαι».

Προχωράµε προς τις πολυκατοικίες. Η Κάριν βαδίζει δίπλα µουµε το στιλέτο στο ένα χέρι και µε το άλλο της χέρι στην τσέπη τουµπουφάν της. Είναι καλό στιλέτο, από αυτά που βρίσκεις σε κα-

ταστήµατα κυνηγετικών ειδών. Άνετη λαβή µε µοχλό που απελευ-θερώνει τη λάµα στο άψε σβήσε. Άραγε το έχει χρησιµοποιήσειποτέ; Κάτι µου λέει πως ναι. Αναρωτιέµαι πόσο χρονών να είναι.

Σίγουρα δεν είναι πάνω από είκοσι, ίσως να µην έχει κλείσει καν τα δεκαοκτώ. Είναι όµως ψηλή, και πάντα δυσκολευόµουν ναπροσδιορίσω την ηλικία µιας ψηλής γυναίκας. Οι µπότες της χτυ-πούν µε θόρυβο στην άσφαλτο και τα ρούχα της θροΐζουν.

«Από πού ξέρεις τον Γιόζεφ;» τη ρωτάω.«Τον φωνάζουν Πάπι. Ουσιαστικά µόνο ο Ντίνο και ο Λέχελ

λένε τον Γκόραν Πάπι, µια και είναι συγγενείς του».«Και τι σηµαίνει αυτό το Πάπι; Πατέρας;»

aoratos286s366.indd 293 11/3/14 2:47:55 PM




«Ναι. Ο Γιόζεφ είναι σαν πατέρας για µας. Αν και τώρα θα τονέλεγες παππού. Είναι γέρος. Οι δικοί µας πατεράδες µας διηγού-νται ιστορίες γι’ αυτόν».

«Είναι αλήθεια πως τον λένε Άφωνο Άνθρωπο;»«Ναι».«Γιατί;»«∆εν µπορεί να µιλήσει».«Γιατί;»

«Κάνεις πολλές ερωτήσεις».

«Να χτυπήσουµε το κουδούνι;»Η Κάριν νεύει αρνητικά µε το κεφάλι. Είµαστε στον τελευταίο

όροφο µιας πολυκατοικίας.«Ξέρει ήδη πως ερχόµαστε», λέει ανοίγοντας την πόρτα.Είναι µια απλή ξύλινη πόρτα µε γραµµατοθυρίδα και µε το

όνοµα Άµπελ γραµµένο µε µαύρους χαρακτήρες πάνω στο ξύλο.Το χολ είναι µεγάλο και τακτοποιηµένο. Ένα χαλί µε κόκκινα

και καφέ σχέδια µειώνει τον ήχο των βηµάτων µας. Εκατέρωθεν του διαδρόµου υπάρχει από ένα δωµάτιο. Στα δεξιά βρίσκεται µιαµεγάλη κουζίνα µε το τραπέζι και τις καρέκλες της. Στα αριστεράείναι το καθιστικό. Η Κάριν βγάζει τις µπότες της και µου κάνεινόηµα να ξεφορτωθώ τα παπούτσια µου. Μπαίνει στο καθιστικόκαι λέει κάτι στα ισπανικά στους δύο νεαρούς που κάθονται σε πο-

λυθρόνες µπροστά στην τηλεόραση. Κρατούν από ένα χειριστή-ριο βιντεοπαιχνιδιού στα χέρια τους. Το παιχνίδι είναι ένας ποδο-σφαιρικός αγώνας. Σε ένα τραπεζάκι ανάµεσά τους βλέπω δύο κα-

τάµαυρα πιστόλια. Ο ένας νεαρός διακόπτει το παιχνίδι, µας κοι- τάζει και λέει κάτι για τον Πάπι, το οποίο δεν καταλαβαίνω.

«Τι λέει;» ρωτάω την Κάριν.«Πως µπορείς να µπεις», µου απαντά. «Αλλά µόνο αν έρθω κι

εγώ µαζί σου».

aoratos286s366.indd 294 11/3/14 2:47:55 PM




Πίσω από τους νεαρούς υπάρχουν δύο κλειστές πόρτες. Ο νεα-ρός µε τον οποίο έχει συνεννοηθεί η Κάριν µάς δείχνει µε µια τε-µπέλικη κίνηση του χεριού του τη µία από τις δύο.

Μας ανοίγει ένας άλλος νεαρός, στην ηλικία της Κάριν. Είναιχλοµός, µε πλούσια σκούρα µαλλιά, γαλανά µάτια και σουβλερήµύτη. Κοιτάζει την Κάριν.

«Είναι αργά», της λέει.«Το ξέρουµε. Σ’ ευχαριστώ που άνοιξες», λέει εκείνη.

Το δωµάτιο είναι εξοπλισµένο µε ένα µονό κρεβάτι, µια πολυ-θρόνα, µια βιβλιοθήκη και µια τηλεόραση. Το πάτωµα καλύπτεταιαπό ένα χαλί. Στην πολυθρόνα κάθεται ένας άντρας µε κιτρινωπήεπιδερµίδα και κατάλευκα λαµπερά µαλλιά. Είναι συγκεντρωµέ-νος στο βιβλίο που διαβάζει. Φορά ένα ξεκούµπωτο λευκό πουκά-µισο και κοµψό γκρίζο παντελόνι µε τιράντες. Από τη λαιµόκοψη

της φανέλας του βγαίνουν οι άσπρες τρίχες του στήθους του. Έχειπαχιά φρύδια και οστεώδη µύτη. Οι ώµοι του δηλώνουν άνθρωπο

που κάποτε ήταν παλαιστής ή σήκωνε πιάνα σε µετακοµίσεις.«Είστε ο Γιόζεφ Άµπελ;» τον ρωτάω. Η απόσταση που µας χω-

ρίζει είναι µόλις ένα µέτρο.Ο Άµπελ σηκώνει το βλέµµα, βγάζει ένα µαύρο σηµειωµατά-

ριο από την τσέπη του πουκαµίσου του και παίρνει ένα στιλό. Ηαναπνοή του είναι ένα θορυβώδες σφύριγµα. Ενόσω γράφει, πα-ρατηρώ την ουλή στο λαιµό του, λίγο πιο πάνω από τις κλείδες:µια χοντρή και τεθλασµένη ροζ γραµµή σαν περιδέραιο.

Σηκώνει ψηλά το µπλοκ για να διαβάσω τι έχει γράψει: Κάπου σε ξέρω.

Ξαφνικά τα µάτια του λάµπουν. Γέρνει ελαφρά το κεφάλι τουκαι κοιτάζει τα πόδια µου, τα χέρια και τους ώµους µου. Προσθέ-

τει δύο λέξεις: Κάπου σε ξέρω, κύριε αστυνοµικέ.

«Είµαι ο Λέο Γιούνκερ», λέω. Βλέπω ότι ο γέρος εκπλήσσεται.Ήσουν µπλεγµένος στην ιστορία που στράβωσε στο Γκότλαντ.

aoratos286s366.indd 295 11/3/14 2:47:55 PM




«Ναι, δυστυχώς. Έχω ανάγκη από τη βοήθειά σας. Σας λέεικάτι το όνοµα Ντάνιελ Μπέργκρεν;»

Ο Άµπελ σηκώνει το δείκτη του χεριού του και στρέφεται νακοιτάξει γύρω του. Παίρνει ένα βιβλίο από το πάτωµα και βγάζειαπό µέσα ένα φάκελο. Είναι λευκός, µεγέθους καρτ ποστάλ καιπεριέχει κάµποσα χαρτιά. Πάνω στο φάκελο είναι γραµµένο ένασκέτο όνοµα: Λέο. ∆εν αναγνωρίζω το γραφικό χαρακτήρα.

«Είναι από τον Ντάνιελ;»

Ο Άµπελ νεύει καταφατικά. Είναι λοιπόν ένας φάκελος πουκαίει. Σχεδόν το νιώθω στα δάχτυλά µου.«Πότε σας τον άφησε;»Έστειλε κάποιον. ∆εν ξέρω τίποτα άλλο.

«∆εν το πιστεύω». Είσαι καχύποπτος;

Γελάει χλευαστικά.«Να υποθέσω πως έχετε επαφή µε τον Ντάνιελ Μπέργκρεν;»

Συνέβη κάτι;«Πόσο καλά τον γνωρίζετε;»Το βλέµµα του Άµπελ σκοτεινιάζει. Πες µου σε παρακαλώ πως δεν έρχεσαι µε άσχηµα νέα.

«∆υστυχώς... τα νέα είναι άσχηµα».Τα µάτια του γέρου τρεµοπαίζουν. ∆εν καταλαβαίνω αν έχει

σοκαριστεί ή αν απλώς έχει εκπλαγεί. Η επόµενη λέξη που γρά-φει προδίδει ένα ελαφρύ τρέµουλο του χεριού του:

Αυτοκτονία;«∆ολοφονία».Θύµα ή δράστης;

«∆ράστης», λέω. Κοιτάζω γύρω µου, τραβώ µια καρέκλα καικάθοµαι.

Λες ψέµατα. Αποκλείεται.

«∆υστυχώς είναι αλήθεια».Ο Άµπελ αφήνει ένα βαθύ αναστεναγµό. Το νέο τον έχει µου-

aoratos286s366.indd 296 11/3/14 2:47:55 PM




διάσει. Γυρνάει σελίδα και διαπιστώνει πως δεν υπάρχει άλλοάγραφο φύλλο. Ανοίγει το στόµα του και ρουφάει αέρα στην προ-σπάθειά του να αρθρώσει µια κουβέντα. Είναι σαν να έχω µπρο-στά µου ένα στοιχειό. Ακούγεται ένας αποτρόπαιος ήχος που θυ-µίζει θόρυβο τζαµιού που θρυµµατίζεται. Περνούν λίγες στιγµέςγια να καταλάβω τι έχει πει:

«Νέο σηµειωµατάριο».Ο άντρας που στέκεται πλάι στην Κάριν βγαίνει από το δωµά-

τιο και λίγο αργότερα επιστρέφει φέρνοντας ένα σηµειωµατάριο.Στο µεταξύ η Κάριν έχει καθίσει οκλαδόν δίπλα στον Άµπελ και του µιλάει. Ο γέρος είναι πολύ χαρούµενος που τη βλέπει. Τα µά- τια του λάµπουν. Του λέει κάτι κι εκείνος της δίνει ένα χαϊδευτι-κό µπατσάκι. Η Κάριν κρατά το χέρι του µέσα στα δικά της. Εξα-κολουθώ να βαστώ το φάκελο, που νοτίζει από τον ιδρώτα των χε-ριών µου.

Ο Ντάνιελ δεν είναι φονιάς, γράφει ο Άµπελ.

«Ίσως να µην είναι ακριβώς δολοφόνος, αλλά υπάρχει έµµε-ση εµπλοκή του σε µια συγκεκριµένη δολοφονία. Πρέπει να µά-θω όσα ξέρετε γι’ αυτόν. Κάποτε ήταν φίλος µου. Φοβάµαι πωςθα βλάψει κόσµο».

Τι θες να µάθεις;

«Πώς τον γνωρίσατε;»Ήρθε να µε βρει.

Ο Άµπελ κάνει µια προσπάθεια να θυµηθεί κάτι κι ύστερα

γράφει: Μετά το Γιούµκιλ.

Με κοιτάζει ερωτηµατικά.«Ξέρω για το Γιούµκιλ», λέω. Μας σύστησε ο φίλος του.

«Ο φίλος του που τον φιλοξενούσε εδώ, στο Άλµπι;»«Μµ», κάνει ο Άµπελ κουνώντας το κεφάλι του σε επιβεβαίω-

ση. Ξεφυσά σαν ερπετό.

aoratos286s366.indd 297 11/3/14 2:47:55 PM




Ο Ντάνιελ είχε κάποιες ικανότητες.

«Το ξέρω».Φρόντισα να τις εκµεταλλευτεί. Βοήθησε πολλούς.

«Βοήθησε πολλούς να εξαφανιστούν;» Και πολλούς να έρθουν εδώ από την πατρίδα τους.

Ο Άµπελ διστάζει προς στιγµήν και µετά προσθέτει:Έναντι χρηµάτων.

«Κι εσείς είχατε χρήµατα».

Τα λόγια µου τον κάνουν να χαµογελάσει πλατιά. Το χαµόγε-λό του αποκαλύπτει το θλιβερό, ξεδοντιασµένο στόµα του. Ταελάχιστα δόντια που του έχουν αποµείνει είναι στραβά, κίτρινακαι χαλασµένα.

Ας το πούµε κι έτσι.

«Καταλαβαίνω. Ναρκωτικά;»Ο Άµπελ πετρώνει και µε κοιτάζει για πολλή ώρα. Είναι µια

κρίσιµη στιγµή.

Κι απ’ αυτά. Αλλά είναι παλιά ιστορία. Τώρα πια έχω γεράσει.«∆εν ήσασταν νέος πριν από δώδεκα χρόνια».Ήµουν νεότερος, κύριε αστυνοµικέ.

«Ξέρατε πως το Ντάνιελ δεν είναι το πραγµατικό του όνοµα;Τον λένε Τζον. Το ξέρατε;»

∆ε θυµάµαι.

«Τζον Γκρίµπεργ».Ο Άµπελ χτυπά ελαφρά µε τα δάχτυλά του το φύλλο στο οποίο

γράφει για να δώσει έµφαση στα όσα υποστηρίζει, και προσθέ- τει:

Τον λέγαµε Αόρατο.

«Γιατί;»Ο Άµπελ γράφει πολλές φράσεις στη σειρά. Είχε σκοτούρες µε µια ιστορία και τότε εξαφανίστηκε, δεν τον έβλεπα

για ένα διάστηµα κι ύστερα γύρισε σαν φάντασµα από το πουθενά.

«Ποια ήταν η τελευταία φορά που είδατε τον Ντάνιελ;»

aoratos286s366.indd 298 11/3/14 2:47:55 PM




Πριν από λίγους µήνες.

«Υπό ποιες περιστάσεις;»«Όχου πια!» αναφωνεί η Κάριν πίσω µου, σφίγγοντάς µου τον

ώµο. «Ανάκριση του κάνεις;»«Όχι».«Ηρέµησε», µου λέει. «Μη γέρνεις µπροστά. Κάθισε κανονικά

στην καρέκλα σου. ∆εν του αρέσει να τον πιέζουν».«∆εν αποφασίζεις εσύ αν τον πιέζω ή όχι».

Ο Άµπελ χαµογελά σε µια προσπάθεια να τη δικαιολογήσεικαι της κλείνει το µάτι. Η τηλεόραση παίζει ένα µουσικό βίντεο.Μια τεράστια φάλαινα αιωρείται στο διάστηµα και φαίνεται έτοι-µη να καταβροχθίσει τη γη. Ευχής έργον, που λένε.

«Είδατε πριν από λίγους µήνες τον Ντάνιελ. Για ποιο λόγο;»Ήρθε για δουλειές.

«Μήπως κάποιος πελάτης ήθελε να γίνει καπνός;»Ο Άµπελ νεύει καταφατικά.

«Εξακολουθεί να χρησιµοποιεί το όνοµα Ντάνιελ Μπέργκρεν;» Μ’ αυτό το όνοµα τον ξέρω από την πρώτη στιγµή.

«Πώς επικοινωνείτε µαζί του όταν τον χρειάζεστε;» Στέλνω γράµµα.

«Σε ποια διεύθυνση;»Γράφει κάτι, κόβει το φύλλο από το σηµειωµατάριο και µου

το δίνει. ∆ιαβάζω τη διεύθυνση. Είναι ταχυδροµική θυρίδα.«∆εν είναι διεύθυνση κατοικίας».

Αυτήν έχω.«Και τι γίνεται κάθε φορά που του γράφετε;»Έρχεται εδώ.

«Ύστερα από πόσες µέρες;» ∆ύο µε τέσσερις.

Κοιτάζω τη διεύθυνση και σηκώνοµαι. Πού να βρίσκεται αυτήη ταχυδροµική θυρίδα; Πιθανότατα κοντά στο σπίτι του Γκριµ. Η

ταχυδροµική θυρίδα είναι σηµαντικό στοιχείο της ζωής του.

aoratos286s366.indd 299 11/3/14 2:47:55 PM




«Σας ευχαριστώ». ∆ε θα ήθελες να µε ευχαριστήσεις. Θα ήθελες να µε χώσεις µέσα για

εµπόριο ναρκωτικών και για κακοποίηση επειδή πιστεύεις πως έβλαψα τα

παιδιά του Άλµπι.

«Ναι», του λέω.Θέλω να προσθέσω κάτι, αλλά δεν ξέρω τι. Τον κοιτάζω. Βά-

ζω τα δυνατά µου για να βρω κάτι µε το οποίο θα µπορούσα να τον απειλήσω. ∆εν τα καταφέρνω. Γυρνάω να φύγω, αλλά ο γέρος

γράφει κάτι ακόµα στο σηµειωµατάριό του και µου κάνει νόηµανα το διαβάσω. Πιστεύεις πως δηµιουργείς έναν οµορφότερο κόσµο;

«Κάποτε το πίστευα. Έχω όµως αλλάξει από τότε», του λέω.Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, κύριε αστυνοµικέ. Προσαρµόζονται.

aoratos286s366.indd 300 11/3/14 2:47:55 PM



XXIV

Κ ΑΘΟΜΑΙ ΣΤΟ ΒΑΓΟΝΙ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ κι ανοίγω το φάκελο. Το βαγό-νι είναι σχεδόν άδειο. Οι λιγοστοί επιβάτες κάθονται σκορπισµέ-νοι, µε το κεφάλι στραµµένο προς το παράθυρο. Το κιτρινωπόφως δίνει στην επιδερµίδα µου µια αρρωστιάρικη όψη.

Είναι ένα είδος πολυσέλιδου ηµερολογίου, µε γραφικό χαρα-κτήρα που ο Γκριµ µάλλον δε χρησιµοποιεί πια. Σε άλλες περι-πτώσεις πρέπει να γράφει διαφορετικά, ώστε να αλλοιώνει το γρά-

ψιµό του. Στο ηµερολόγιο βλέπω ξανά το συνηθισµένο του γρα-φικό χαρακτήρα, στον οποίο έχει επιστρέψει προσωρινά. Είναισαν να προβάρει τα παλιά του ρούχα και να µην ξέρει πώς πρέ-πει να τα φορέσει. Σαν να µην είναι σίγουρος τι αντιπροσωπεύειαυτό το ντύσιµο.

aoratos286s366.indd 301 11/3/14 2:47:55 PM



Λ ΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΠΡΙΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΩ, επισκέπτοµαι τακτικά µια ψυχο-λόγο. Γίνεται όλο και πιο απαθής απέναντί µου όσο περνάει ο και-ρός και δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο. Θυµάµαι πως ένα από-γευµα που ήµουν στο γραφείο της µε ρώτησε τι ήταν αυτό που πή-γαινε στραβά στη ζωή µου. Της λέω πως δεν ξέρω, πως ίσως ναφταίει κάτι στην οικογένειά µου ή στις σχέσεις µου µε τους φίλουςµου. Φταίει άραγε το γεγονός του θανάτου της Άνια; Ίσως ναφταίνε τα ναρκωτικά. Με ρωτάει πώς είναι η σχέση µου µε τηνοικογένειά µου. Της λέω πως έχει αποµείνει µόνο ο πατέρας µουκαι πως τα πάω καλά µαζί του.

«Αλλά εγώ;» τη ρωτάω.«Τι εννοείς;» µου λέει.∆εν ξέρω τι να της πω, αισθάνοµαι αποπροσανατολισµένος.«Τι γίνεται µ’ εµένα;» της λέω, νιώθοντας εντελώς αβοήθητος.«Θα στρώσουν τα πράγµατα», µου λέει. «Θα βελτιωθεί η κατά-

σταση όταν θα µεγαλώσεις κι άλλο. Θα ξεπεράσεις τις δυσκολίες».«∆εν ξέρω», της λέω. «∆εν το πιστεύω».Με κοιτάζει κλίνοντας το κεφάλι. Με υποτιµά. ∆ε µου το λέει κα-

τάµουτρα, αλλά ξέρω πως αυτή είναι η αλήθεια. Έχω συναντήσειπολλούς ανθρώπους του ίδιου φυράµατος. Όλοι τους ίδιοι είναι.

Είναι µια διαδικασία που παίρνει χρόνο, αλλά τα καταφέρνω.Εξαφανίζοµαι. Είναι άλλο πράγµα να φτιάχνεις µια ταυτότηταγια κάποιον και να του την παραδίδεις χτυπώντας τον φιλικά στονώµο κι άλλο να χάνεσαι από προσώπου γης. Κι αυτό ισχύει περισ-

aoratos286s366.indd 302 11/3/14 2:47:55 PM




σότερο για µένα, που είµαι φακελωµένος σε διάφορα αρχεία καιµητρώα. ∆εν καταφέρνω να σβήσω τα πάντα, αφού µερικά στοι-χεία είναι πολύ παλαιά και δεν µπορώ να τα τροποποιήσω. Είναιθαµµένα στα ντουλάπια των σουηδικών κρατικών Αρχών. ∆ωρο-δοκώ όσους µπορώ, απειλώ δηµοσίους υπαλλήλους, κάνω ψευ-δείς δηλώσεις αλλαγής διεύθυνσης και τραπεζικών λογαριασµών.Προσπαθώ να βρω για την αφεντιά µου µια ληξιαρχική πράξηθανάτου, αλλά για να γίνει αυτό χρειάζοµαι ένα πτώµα και δεν

µπορώ να φτάσω στα άκρα. Το 2003 είµαι έτοιµος. Επιλέγω ονο-µατεπώνυµο µε ιδιαίτερη προσοχή. Στα είκοσι τέσσερά του χρό-νια ο Τζον Γκρίµπεργ γίνεται καπνός.

Παίρνω ένα ελαφρύτερο ναρκωτικό γιατί είναι αναγκαίο ναέχω πνευµατική διαύγεια. ∆εν πετυχαίνει η προσπάθειά µου καιξαναγυρνώ στην πρέζα. Αγοράζω φάρµακα στη µαύρη για ναµπορώ να στέκοµαι στα πόδια µου. Καµία κλινική δε θα µου έδι-νε υποκατάστατα. Εξακολουθώ και σήµερα να τα παίρνω, αλλά

δεν το ξέρει κανένας. Μόνο εσύ τώρα. Παίρνω µεθαδόνη δύο φο-ρές τη µέρα, και µερικές φορές συχνότερα, ειδικά τον τελευταίοκαιρό.

Όταν πια καταφέρνω να γίνω κάποιος άλλος, τα πράγµατα κυ-λούν από µόνα τους. Με τη βοήθεια του Άµπελ, εξυπηρετώ κό-σµο. Φτιάχνω πλαστές ταυτότητες και πλαστά έγγραφα κάθε εί-δους. Μελετώ το κατά πόσον είναι εφικτή η ολοκληρωτική δια-γραφή ενός ονόµατος από κάθε σύστηµα. Είναι ευκολότερο να δι-

αγράψεις τον εαυτό σου παρά έναν άλλο.Μετακινούµαι διαρκώς βοηθώντας κόσµο και κερδίζοντας βρό-

µικο χρήµα. Θα γελούσες αν σου έλεγα τα ποσά. Αλλά όλο αυτό το διάστηµα, ακόµα κι όταν η κατάσταση ζορίζει και τα πάνταµου φαίνονται µαύρα, δε σε σκέφτοµαι. ∆ε σε έχω συγχωρέσει,έχω όµως προχωρήσει. Στο κάτω κάτω, δεν ξέρω ούτε ποιος είσαισήµερα ούτε πού βρίσκεσαι. Το αγνοώ και νιώθω χαρούµενος που

το αγνοώ.

aoratos286s366.indd 303 11/3/14 2:47:55 PM




Και ξαφνικά, πριν από τρεις βδοµάδες, όλα γκρεµίζονται. Πέ-ρασε τόσος καιρός από τότε που ήµασταν µαζί, Λέο! Τις τελευ-

ταίες τρεις βδοµάδες γράφω απευθυνόµενος σ’ εσένα.Με προσέχεις; Θα φροντίσω να µε προσέξεις.

Ο πατέρας µου αρρώστησε κι ύστερα από λίγο καιρό πέθανε. Ακόµα και πριν µπει στο νοσοκοµείο, προσπαθούσα να τον βλέ-

πω όσο το δυνατόν περισσότερο.Ξέραµε κι οι δυο πως είχαµε πάρει την κάτω βόλτα, αλλά δεν το κουβεντιάζαµε. Ήξερε µε τι ασχολιόµουν, αλλά ούτε και γι’αυτό έλεγε τίποτα. Παίζαµε χαρτιά, βλέπαµε ταινίες και πηγαί-ναµε σε µπαρ να παίξουµε βελάκια – τέτοια πράγµατα. Είχαµεκάνει µια σιωπηρή συµφωνία, τουλάχιστον έτσι ένιωθα εγώ. Φρο-ντίζαµε να είµαστε κοντά ο ένας στον άλλο. Το χρειαζόµαστανκαι οι δύο.

Ύστερα µπήκε στο νοσοκοµείο και πήγαινα να τον επισκέπτο-µαι. Χρησιµοποιούσα ήδη ψεύτικο όνοµα κι ο πατέρας µου µάλ-λον µε άκουσε, γιατί µια µέρα µε φώναξε µ’ αυτό το νέο µου όνο-µα και τον είδα να χαµογελά. Την τελευταία φορά που τον είδαήταν πολύ εξασθενηµένος και του πήρε λίγη ώρα για να µε ανα-γνωρίσει. Τότε ήταν που παρατήρησα το πρόσωπό του και κάτισκίρτησε µέσα µου.

Είχα κρατήσει τις αποστάσεις µου από οτιδήποτε είχε σχέση

µε το Σάλεµ. Ήταν απαραίτητο για µένα ώστε να µπορέσω να ταβγάλω πέρα στη ζωή µου. Τον αντίκρισα λοιπόν και ταράχτηκα.Θυµήθηκα τα πάντα. Ήταν σαν να µην είχε περάσει ούτε µια µέ-ρα από τότε, παρόλο είχαν κυλήσει σχεδόν δεκάξι χρόνια. Ο πα-

τέρας µου ήταν ο µόνος άνθρωπος που µου είχε αποµείνει. Πέ-θανε και δεν ήξερα πια ποιο δρόµο να ακολουθήσω. Άρχισα ναβλέπω ένα όνειρο ξανά και ξανά: ένα έντονο κόκκινο χρώµα µέ-σα στο οποίο ήµουν φυλακισµένος χωρίς να µπορώ να απελευ-

aoratos286s366.indd 304 11/3/14 2:47:56 PM




θερωθώ. Στην κηδεία του πατέρα µου ήµουν µέσα σε µια παρα-ζάλη.

Κληρονόµησα ό,τι είχαµε, µια και δεν υπήρχε πια άλλος στε-νός συγγενής. Ο πατέρας µου είχε µεριµνήσει για ό,τι είχαν αφή-σει πίσω τους η µητέρα µου και η Τζούλια. Μου είχε πει ότι είχεπετάξει όλα τους τα πράγµατα. ∆εν είχα πάει στην αποθήκη µαςκι όταν τελικά κατέβηκα εκεί κάτω σοκαρίστηκα. Όλα τα υπάρ-χοντά µας ήταν εκεί. Ο πατέρας µου δεν είχε πετάξει ούτε καν

τα παλιά µου ρούχα. ∆εν καταλαβαίνω γιατί δε µου το είχε πεικαι γιατί έλεγε πως είχε πετάξει τα πάντα στα σκουπίδια. Ότανβρέθηκα στην αποθήκη, αναρωτήθηκα πώς ήταν δυνατόν να χω-ράνε τόσα πράγµατα εκεί µέσα. Υπήρχαν ακόµα και τα έπιπλα

του δωµατίου της Τζούλια. Το κρεβάτι της, το γραφείο της, η βι-βλιοθήκη της. Το κρεβάτι της ήταν ακόµα στρωµένο. Το αντι-λαµβάνεσαι; Στρωµένο! Το πάπλωµα είχε µουχλιάσει, αλλά οιπολύχρωµες κουκκίδες του φαίνονταν ακόµα. Σήκωσα τα χαρτό-

κουτα που ήταν πάνω στο κρεβάτι και τράβηξα το πάπλωµα. Πά-νω στο σεντόνι βρίσκονταν λίγα ρούχα της Τζούλια, µουχλιασµένακι αυτά.

∆ε φαντάζεσαι πόσες είναι οι µικρολεπτοµέρειες της καθηµε-ρινότητάς µας που φέρνουν µπροστά στα µάτια µας εικόνες τουπαρελθόντος. Και το παρελθόν µάς ρουφά µέσα στη δίνη του. Ξα-νακύλησα στην πρέζα. Πήγα κι αγόρασα τα σύνεργα κι άρχισαξανά να σουτάρω.

Μέσα στα χαρτόκουτα βρήκα ρούχα που είχα να τα δω πολύκαιρό. Ήταν δικά σου. Βρήκα το σκούρο µπλε πουλόβερ σου µε

την κουκούλα. Το θυµάσαι; Μάλλον όχι. Βρήκα κι ένα σχολικό τετράδιο της Τζούλια και σε µια σελίδα είχατε γράψει τα ονόµα- τά σας δίπλα δίπλα. Βρήκα και το παλιό φωτογραφικό άλµπουµ της µητέρας µου, που το είχε φτιάξει σε ευτυχισµένες στιγµές. Θυ-µάµαι που πρόσεχε να βάζει τις φωτογραφίες µε τη σωστή χρο-νολογική σειρά. Το άλµπουµ άρχιζε µε τις φωτογραφίες από την

aoratos286s366.indd 305 11/3/14 2:47:56 PM




εποχή που οι γονείς µου δεν είχαν αποκτήσει εµάς, και σιγά σιγάεµφανιζόµασταν κι εµείς, πρώτα εγώ και µετά η Τζούλια. Σε πολ-λές φωτογραφίες η Τζούλια φοράει το κολιέ της.

Η αποθήκη αποδείχτηκε ένα ταξίδι σε µια άλλη εποχή όπου τα παλιά στριφογύριζαν γύρω µου. Ο πατέρας µου, η µητέρα µου,όλος ο κόσµος που ήξερα. Τα πράγµατα εξελίχθηκαν όπως ακρι-βώς το είχα προβλέψει. Θυµάσαι που το είχα πει τόσες και τόσεςφορές; Πως αν συνέβαινε στην Τζούλια κάτι κακό θα καταστρε-

φόταν η οικογένειά µας; Έτσι έγινε. Νοµίζω πως δεν έκλαψα κα-θόλου. Έµεινα πολλές µέρες στην αποθήκη και η µοναδική µουασχολία ήταν να ψάχνω ό,τι έβρισκα µπροστά µου. Μη σου πε-ράσει απ’ το µυαλό να µε αναζητήσεις εκεί. Έχω φύγει. Είδα και

τα βίντεο που είχαµε φτιάξει µαζί, όπου παίζαµε διάφορους ρό-λους. Πρώτα είδα ένα που το είχαµε ονοµάσει «Ο ∆ολοφόνος της

Αγάπης». Το θυµάσαι; Έκαψα τα πάντα µέσα σ’ ένα βαρέλι στην εσωτερική αυλή. Τα

πάντα εκτός από ορισµένα που ήταν πολύ µεγάλα για να χωρέ-σουν και τα µετέφερα µε αυτοκίνητο σ’ ένα σκουπιδότοπο. ∆ενέχω τίποτα δικό µου. Είµαι ο κανένας. Μετά το θάνατο του πατέ-ρα µου, µπορώ να πω πως φαίνοµαι καλά µόνο επιφανειακά. Μέ-σα µου όµως έχω ρηµάξει. Αισθάνοµαι ολοµόναχος. Αόρατος. Γιαπρώτη φορά στη ζωή µου.

Ίσως είναι επειδή µεγαλώνω. Στα είκοσί µου µπορούσα να ζωέτσι και δε σκεφτόµουν πως µου έλειπε κάτι. ∆ε σκεφτόµουν πως

µε τον καιρό η ζωή θα γλιστρούσε µέσα από τα χέρια µου. Σκέ-ψεις που µε κρατούν ξάγρυπνο τις νύχτες. Ολοκληρωτική αποµό-νωση. Αισθάνοµαι πως δεν έχω καµία ταυτότητα. Τα γεγονότα µεέχουν ξεπεράσει. Άρχισα να έχω παραισθήσεις. Μερικές φορέςκαταφέρνω να κοιµηθώ, αλλά περνώ πολλές νύχτες άυπνος. Η µε-θαδόνη δε µε βοηθά πια. Μου λείπει διαρκώς η πρέζα. Ζωή είναιαυτή που ζω; ∆εν έρχοµαι σε επαφή µε κανέναν, δεν έχω τίποταπου να µε συνδέει µ’ έναν άνθρωπο.

aoratos286s366.indd 306 11/3/14 2:47:56 PM




Πώς σε βρήκα ύστερα από τόσο καιρό; Είναι εκπληκτικό να βλέ-πεις πώς µπαίνουν στη θέση τους τα κοµµάτια του παζλ, παρά

τα ερείπια που απόµειναν µετά το θάνατο του πατέρα µου. Ηιστορία ξεκίνησε λίγες βδοµάδες πριν από το θάνατό του. Ολο-κλήρωνα µια δουλειά για λογαριασµό ενός ανθρώπου τον οποίοδεν εµπιστευόµουνα. Χρειαζόµουν όµως τα χρήµατα. Ο τύποςγνώριζε µια γυναίκα που δεν ήταν να της δείχνεις εµπιστοσύνη.

Ήταν η Ρεµπέκα. Αυτή κατάφερε να ανακαλύψει ποιο όνοµα

χρησιµοποιούσα εκείνη την περίοδο. Έτσι κι αλλιώς πρέπει νακουβαλάω συνέχεια µαζί µου τις ταυτότητες που χρησιµοποιώ. Ένα βράδυ, κατά τη διάρκεια µιας συνάντησης, η Ρεµπέκα έψα-ξε το σακάκι µου. Είχα τη λανθασµένη εντύπωση πως το έβλεπασυνεχώς. Με είχε πιάσει τρέµουλο κι είχα πάρει µια µεγάλη δό-ση µεθαδόνης. Έβλεπα τα πάντα γύρω µου θολά κι ένιωθα µε-γάλη ανασφάλεια. Η Ρεµπέκα και ο φίλος της µάλλον κατάφε-ραν να δουν το όνοµά µου.

Η Ρεµπέκα άρχισε να µε εκβιάζει. Μου είπε πως θα πήγαινεστην αστυνοµία να µε καταδώσει αν δεν της έδινα χρήµατα. Στηναρχή πήγα µε τα νερά της. Αλλά τα πράγµατα χειροτέρεψαν για-

τί εκείνη χόντρυνε το παιχνίδι. Απαιτούσε όλο και περισσότεραχρήµατα. Και µάλιστα ήρθε στην κηδεία του πατέρα µου και δη-µιούργησε ολόκληρη σκηνή. Φοβόµουν διαρκώς και κοίταζα µή-πως κάποιος µε παρακολουθούσε. Όλα όσα είχα φτιάξει θα κα-

τέρρεαν. Έκανα κάποια σχέδια για να δηµιουργήσω για τον εαυ-

τό µου µια νέα ταυτότητα, αλλά στην κατάσταση που ήµουν δεν τα κατάφερα. Έπρεπε να βρω έναν τρόπο να ξεφορτωθώ τη Ρε-µπέκα. Άρχισα να την παρακολουθώ. Ένα βράδυ την είδα ναµπαίνει στην πολυκατοικία όπου βρίσκεται η Στέγη Τσάπµαν. Κα-θόµουν στο αυτοκίνητο και περίµενα. Λίγα λεπτά µετά την είσο-δό της βγήκε ένας άντρας από την ίδια πόρτα. Ήσουν εσύ.

Ο κόσµος µου πάγωσε. Είχα µια τέτοια αντίδραση µόλις σε εί-δα, που κατάλαβα ποια κίνηση έπρεπε να κάνω.

aoratos286s366.indd 307 11/3/14 2:47:56 PM




Ξέρω τι σκέφτεσαι. Πως τρελάθηκα. Ίσως να είναι αλήθεια. Αλλά όλοι οι άνθρωποι φτάνουν κάποια στιγµή στα όριά τους και τα ξεπερνούν. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν πώς και γιατί γίνεταιαυτό. Εγώ όµως ξέρω. Ξέρω πότε άρχισαν να πηγαίνουν όλα κα-

τά διαβόλου. Από τη στιγµή που σε βρήκα, άρχισα να σε παρακολουθώ.

Έφτασε κι η δική σου ώρα να πέσεις στη ρουφήχτρα.

aoratos286s366.indd 308 11/3/14 2:47:56 PM



XXV

ΒΓΑΙΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ και ανασαίνω βαθιά. Έχω δια-βάσει όλο το ηµερολόγιο του Γκριµ και προσπαθώ να συνέλθω.

Η ταχυδροµική θυρίδα του Ντάνιελ Μπέργκρεν βρίσκεταιµέσα σε ένα κτίριο της οδού Ρόντµαν, στη συνοικία Βάζασταν.Πίστευα πως θα χρειαζόµουν πολύ χρόνο για να την ανακαλύ-ψω, αλλά τελικά τα κατάφερα σχετικά γρήγορα χρησιµοποιώ-ντας ένα κοµπιούτερ σ’ ένα µεγάλο παντοπωλείο. Στη Στοκχόλ-

µη υπάρχουν ταχυδροµικές θυρίδες σε αρκετές περιοχές και γιανα βρω τη διεύθυνση του συγκεκριµένου ταχυδροµικού παραρ- τήµατος έψαξα στο ∆ιαδίκτυο. Στο τέλος της αναζήτησης –µε τηµέθοδο της εις άτοπον απαγωγής– είχαν αποµείνει ελάχιστες πι-θανές διευθύνσεις: µία στη Νάκα, µία στο σταθµό του µετρόΚάρλµπεργ, µία στο κέντρο, στη Βάζασταν, και µία κοντά στονκεντρικό σιδηροδροµικό σταθµό, που ανήκει σε µια µεγάληεταιρεία.

Είναι περασµένα µεσάνυχτα. Είναι η ώρα που η Στοκχόλµη δεµοιάζει µε πρωτεύουσα. Οι ρυθµοί της πόλης είναι υποτονικοί κιοι δρόµοι της σχεδόν άδειοι. Τα χέρια µου τρέµουν.

Φτάνω στην οδό Ρόντµαν και σταµατώ έξω από την είσοδο της µεγάλης ισόγειας αίθουσας του ταχυδροµικού παραρτήµα- τος. Είναι κλειστό από τα µεσάνυχτα µέχρι τις πέντε το πρωί.Κολλάω το πρόσωπό µου στο τζάµι της πόρτας για να κοιτάξωµέσα. Από την εσωτερική µεριά η πόρτα προστατεύεται µε χο-

aoratos286s366.indd 309 11/3/14 2:47:56 PM




ντρά κάγκελα. Παρατηρώ µία µία τις ατελείωτες σειρές των τα-χυδροµικών θυρίδων. Καθεµία θυρίδα έχει µέγεθος γραµµατο-κιβωτίου και είναι στοιβαγµένες η µία επάνω στην άλλη. Σε έναν

τοίχο διακρίνω το λογότυπο της Εθνικής Αρχής Ταχυδροµείωνκαι Τηλεπικοινωνιών. Σε µια γωνία της οροφής αναβοσβήνει τολαµπάκι µιας κάµερας ασφαλείας. Βλέπω στο τζάµι το είδωλοενός αυτοκινήτου που σταµατά πίσω µου. Σεκιουριτάδες. Βγαί-νει ένας άντρας που µοιάζει µε µπουλντόγκ και κατευθύνεται

προς το µέρος µου.«Είµαστε εντάξει ή τρέχει τίποτα;» µε ρωτάει.«∆εν τρέχει τίποτα. Κοιτάζω κάτι από απλή περιέργεια», απο-

κρίνοµαι. Όταν επιστρέφω στο σπίτι, το περιπολικό είναι ακόµα σταθ-

µευµένο έξω από την πολυκατοικία. Βλέπω τον έναν αστυνοµικό.Το πρόσωπό του είναι ωχρό έτσι όπως το φωτίζει αµυδρά η οθό-νη του κινητού τηλεφώνου του. Ο άλλος αστυνοµικός κοιµάται

βαθιά.

Πέντε και τέταρτο. Ανοίγω την εξώπορτα του ταχυδροµικού πα-ραρτήµατος της οδού Ρόντµαν. Με πονούν τα µάτια µου από τηνκούραση κι είµαι σχεδόν βέβαιος πως µε έχει αρρωστήσει όλη αυ-

τή η αγρύπνια. Πότε ιδρώνω, πότε κρυώνω. Μάλλον είναι από τοσύνδροµο στέρησης, αφού έχουν περάσει µέρες από την τελευ-

ταία φορά που πήρα ηρεµιστικό χάπι. Ψάχνω στην εσωτερική τσέπη του σακακιού µου και βρίσκω ένα. Το καταπίνω. Η ταχυ-δροµική θυρίδα που αναζητώ είναι η 4746.

Οι θυρίδες είναι στοιβαγµένες σε στήλες των δέκα. Καλύπτουνόλο το χώρο της αίθουσας. Αυτές που ακουµπούν στους τοίχουςείναι µεγαλύτερες. Ορισµένες χωράνε ολόκληρα καφάσια, αλλάυπάρχουν και µερικές µέσα στις οποίες θα µπορούσες να φυλά-ξεις και έπιπλα.

aoratos286s366.indd 310 11/3/14 2:47:56 PM




Βρίσκω τη θυρίδα 4746 σε µια µεριά του λαβυρίνθου και τηνπαρατηρώ προσεκτικά, φροντίζοντας να µην την αγγίξω. ∆ε δια-φέρει καθόλου από τις άλλες. Την ανοίγω λίγο µε τη µύτη του στι-λό µου και βάζω µέσα το δάχτυλό µου. Υπάρχουν επιστολές. Αυ-

τό σηµαίνει πως κάποιος θα περάσει από εδώ για να τις πάρειεπειδή θα τις χρειάζεται. Αναζητώ τριγύρω ένα κατάλληλο µέροςαπό όπου να µπορώ να βλέπω τη θυρίδα. Ίσως χρειαστεί να πε-ριµένω αρκετά. ∆ιαλέγω µια γωνιά από την οποία να φαίνεται

άνετα η θυρίδα 4746 αλλά και η είσοδος. Ο χρόνος κυλά. Έξωαπό την είσοδο βλέπω την οδό Ρόντµαν. Η πόλη ξυπνά σιγά σι-γά. Περνούν διαβάτες µε τσάντες, κάποιοι µε τα παιδιά τους στηναγκαλιά. Περνούν λεωφορεία. Ο ήλιος ανατέλλει και φωτίζει τοδρόµο.

Μπαίνουν στο παράρτηµα άντρες και γυναίκες και κατευθύνο-νται βιαστικά ο καθένας προς τη δική του ταχυδροµική θυρίδα.

Ανοίγουν τις θυρίδες, παίρνουν τις επιστολές, τις βάζουν στην τσά-

ντα τους και φεύγουν. Τους ακολουθώ µε το βλέµµα. Πιθανόταταπρόκειται για επιχειρηµατίες, αφού βλέπω ότι οι περισσότερεςεπιστολές είναι εταιρικές. Αποτελεσµατικό καµουφλάζ για τονΓκριµ. Εδώ µέσα θα είναι απλώς ένας από τους πολλούς καλοντυ-µένους ανεξάρτητους κυρίους που παίρνουν το πρωί την αλληλο-γραφία τους. ∆ιψάω και µε πονούν τα πόδια µου. Τις στιγµές πουαδειάζει η αίθουσα, κάνω µια βόλτα ανάµεσα στις θυρίδες προ-σποιούµενος τον αδιάφορο κάτω από τις κάµερες ασφαλείας.

Στις οκτώ και τέταρτο, ύστερα από τρεις ώρες αναµονής, βλέ-πω στο απέναντι πεζοδρόµιο ένα µαυροντυµένο κύριο. Είναι ψη-λός και ξανθός. ∆ε διακρίνω το πρόσωπό του. ∆ιασχίζει το δρό-µο, φτάνει στην είσοδο και για µια στιγµή χάνεται από το οπτικόµου πεδίο. Κρατώ την ανάσα µου. Η πόρτα ανοίγει και ο κύριοςµπαίνει στο παράρτηµα. Φοράει µαύρο τζιν παντελόνι, µαύρο σα-κάκι και µια απλή µπλε µπλούζα. Τα µαλλιά του είναι καλοχτε-νισµένα. Το πρόσωπό του έχει αδρά χαρακτηριστικά και είναι

aoratos286s366.indd 311 11/3/14 2:47:56 PM




ήρεµο. Είναι όµως χλοµός. Έχει µαύρους κύκλους κάτω από ταµάτια και τα µάγουλά του είναι βαθουλωµένα. Στην αρχή αναρω-

τιέµαι αν είναι πράγµατι ο Γκριµ. Σαρώνει µε το βλέµµα το χώ-ρο στα αριστερά του κλίνοντας το κεφάλι, κι αυτή η κίνησή τουµε πείθει πως είναι αυτός. Είναι σίγουρα ο Γκριµ, αλλά του φαί-νονται τα χρόνια. Είναι για µένα µια εξωπραγµατική αίσθηση καιγια µια φευγαλέα στιγµή έχω την εντύπωση πως αντικρίζω τον κό-σµο των νεκρών.

Το πρόσωπό του εξακολουθεί να µου θυµίζει την Τζούλια.Προσπαθώ να φανταστώ πώς θα ήταν η Τζούλια σήµερα.Ο Γκριµ προχωρά µε τα χέρια στις τσέπες του σακακιού του.

Ίσως να µε έχει δει ή να µε έχει ακούσει. Είµαι κρυµµένος πίσωαπό µια σειρά θυρίδων και τον παρακολουθώ από ένα µικρό κε-νό ανάµεσά τους.

Ανοίγει τη θυρίδα του, παίρνει κάτι από µέσα –τι άραγε;– καικατευθύνεται προς την έξοδο. Αλλά δε βγαίνει έξω. Αρχίζει να προ-

χωρά στους διαδρόµους ανάµεσα στις σειρές των θυρίδων, ανα-γκάζοντάς µε να µετακινούµαι ώστε να µπορώ να τον παρακολου-θώ. Το βήµα µου είναι νευρικό, τα αφτιά µου βουίζουν και το κε-φάλι µου πάει να σπάσει. Ρίχνω φευγαλέες µατιές δεξιά κι αριστε-ρά µε κοµµένη την ανάσα. Ο Γκριµ στέκεται µπροστά σε µια άλ-λη θυρίδα. Την ξεκλειδώνει και παίρνει από µέσα κάτι που µοιά-ζει µε µεταλλική ταµπακέρα. Κλειδώνει τη θυρίδα και προχωράπρος την έξοδο. Θα ήθελα να βγω από την κρυψώνα µου και να

τον αντιµετωπίσω, ίσως και να τον ρίξω αναίσθητο, δεν ξέρω. Αλ-λά δεν µπορώ να το κάνω. Παρατηρώ τη δεύτερη θυρίδα που άνοι-ξε για να θυµηθώ αργότερα ποια είναι. Βγάζω το κινητό µου.

Ο Γκριµ είναι πια έξω στο δρόµο και χάνεται στρίβοντας σεµια γωνία.

Φτάνω µε ασταθές βήµα µπροστά στη δεύτερη θυρίδα και ση-µειώνω τον αριθµό της. Τηλεφωνώ στην Άλις, τη γραµµατέα του Λέ-βιν. Απαντά µε αδιάφορη φωνή, µε το άχρωµο ύφος της γυναίκας

aoratos286s366.indd 312 11/3/14 2:47:56 PM




που µιλάει στο τηλέφωνο όλο το εικοσιτετράωρο. Της ζητώ να µεβοηθήσει. Της λέω πως πρέπει να βρω το όνοµα του ιδιοκτήτηµιας ταχυδροµικής θυρίδας της οδού Ρόντµαν.

«Πώς είσαι;» µε ρωτάει.«Γιατί ρωτάς;»«Ακούγεσαι σαν µόλις να έχεις κλάψει».«Σε παρακαλώ µπορείς απλώς να µου πεις το όνοµά του;»«Πες µου το νούµερο της θυρίδας», µου λέει η Άλις πληκτρο-

λογώντας.«Η 5646. Έχεις µπει στα αρχεία της εφορίας;»«Ναι».«Μπορείς να ελέγξεις για άλλη µία θυρίδα;»«Ένα ένα, Λέο». Ξεροβήχει. «Να υποθέσω πως τώρα βρίσκε-

σαι µπροστά στη θυρίδα 5646;»«Ναι».«∆εν έχει καταχωριστεί σε ένα µόνο όνοµα. Βλέπω δύο. Είναι

µια εταιρεία που ανήκει στους Τοµπίας Φρέντρικσον και Τζόνα-θαν Γκράνλουντ». Η Άλις εξακολουθεί να πληκτρολογεί. «Ο έναςγεννήθηκε το 1979 και ο άλλος το 1980. Και οι δύο µε λευκό ποι-νικό µητρώο. Άγαµοι. Ο ένας µένει στη συνοικία Χάµαρµπιχεϊ-ντεν, ο άλλος στη Χέγκερστεν κοντά στο σταθµό του µετρό Τελε-φόνπλαν. Η εταιρεία βρίσκεται στο Τελεφόνπλαν, αλλά σε άλληδιεύθυνση».

Η Άλις βήχει. Άραγε είναι καπνίστρια;

«Η άλλη θυρίδα;» µε ρωτά.«Είναι η 4746».«Είναι κι αυτή στην οδό Ρόντµαν;»«Ναι».

Ακολουθεί µια σύντοµη σιωπή.«Ντάνιελ Μπέργκρεν. Το βρήκα στο αρχείο απογραφών του

πληθυσµού. Γεννήθηκε το 1979, στις 15 ∆εκεµβρίου. Απογράφη-κε στη Στοκχόλµη, στο Μπαντχάγκεν. Για διεύθυνση κατοικίας

aoratos286s366.indd 313 11/3/14 2:47:56 PM




έχει δώσει µια διεύθυνση ταχυδροµικής θυρίδας. Το έχω ξανα-δεί αυτό. Προπέτασµα καπνού».

«Εκτός από τις διευθύνσεις του Φρέντρικσον και του Γκράν-λουντ, βρίσκεις άλλα στοιχεία επικοινωνίας;»

«Όχι. Ούτε καν αριθµό τηλεφώνου. Να σου δώσω τις διευ-θύνσεις;»

Μου τις λέει και τις σηµειώνω. Τα έχω χαµένα. Η ταυτότητα του Γκριµ είναι κρυµµένη µέσα σε ένα λαβύρινθο µε ίχνη που δεν

οδηγούν πουθενά.«Σ’ ευχαριστώ, Άλις».Μουρµουρίζει κάτι και κλείνει το τηλέφωνο.

Καθώς κατεβαίνω στο σταθµό του µετρό, µου τηλεφωνεί ο Μπιρκ.Με ρωτάει ξεφυσώντας πού στο καλό βρίσκοµαι.

«Έπρεπε να ήσουν εδώ τώρα. Αφού το συµφωνήσαµε. Σε χρειά-

ζοµαι για να µου δώσεις τις πληροφορίες που έχεις».«Πώς τα πήγες χτες µε τον Κολ;»«Έλα αµέσως εδώ».«Θα έρθω αν µου πεις πώς τα πήγες µαζί του».Ο Μπιρκ αναστενάζει.«Σε γενικές γραµµές, δε λέει τίποτα. Ισχυρίζεται ότι του έδω-

σαν εντολή να µιλήσει αποκλειστικά µ’ εσένα. Το µόνο που τουαπέσπασα είναι µεµονωµένες λεπτοµέρειες που πιθανόν να συµ-

φωνούν µε τα στοιχεία που προέκυψαν από τους ειδικούς της Σή-µανσης. Ισχυρίζεται επίσης πως το έκανε για τα χρήµατα, πως εί-χε να φέρει εις πέρας µια αποστολή. Τον πίεσα να µου πει περισ-σότερα για τον άνθρωπο που ανέφερε σ’ εσένα, τον Ντάνιελ Μπέρ-γκρεν, αλλά αυτός καθόταν και µε κοίταζε ερωτηµατικά και αρ-νήθηκε να πει οτιδήποτε. Γι’ αυτό λοιπόν έλα εδώ».

«∆εν µπορούµε να τα πούµε τηλεφωνικά;»«∆εν υπάρχει περίπτωση».

aoratos286s366.indd 314 11/3/14 2:47:56 PM




Προχωρώ στη σήραγγα κάτω από την οδό Σβέα και περνώµπροστά από τον τοίχο µε την απειλητική κόκκινη ζωγραφιά πουαπεικονίζει τον Άουγκουστ Στρίντµπεργκ.

«Του ανέθεσε τη δουλειά ο Ντάνιελ Μπέργκρεν, αλλά πίσωαπό το όνοµα αυτό κρύβονται άλλα δύο ονόµατα», λέω στονΜπιρκ. «Ένας Τοµπίας Φρέντρικσον που µένει στο Χάµαρµπι-χεϊντεν κι ένας Τζόναθαν Γκράνλουντ που µένει στο Τελεφόνπλαν.Και οι δύο έχουν την ηλικία που µας ενδιαφέρει. Αυτή είναι πά-

νω κάτω η ηλικία του ανθρώπου που αναζητάµε. Στα χαρτιά, οιδύο κύριοι έχουν µια εταιρεία, αλλά είµαι σίγουρος πως είναι ει-κονική. Την έχουν για να ρίχνουν στάχτη στα µάτια. Ο άνθρωπόςµας ονοµάζεται Τζον Γκρίµπεργ, µόνο που το όνοµα αυτό το βρί-σκεις µόνο στον κατάλογο ανυπάρκτων. ∆εν πιστεύω πως χρησι-µοποιεί σήµερα τα ονόµατα Γκράνλουντ, Φρέντρικσον και Μπέρ-γκρεν. Κάποιο άλλο θα χρησιµοποιεί. Η Ρεµπέκα πέθανε επειδήέµαθε το όνοµα που χρησιµοποιεί σήµερα ο Γκρίµπεργ».

«Έµαθε πρόσφατα το όνοµα που έχει σήµερα ο Γκρίµπεργ;»«Ακριβώς. Ήµουν τυχερός που πέτυχα το σωστό Ντάνιελ

Μπέργκρεν κι έτσι βρίσκοµαι...»«Πώς τα κατάφερες; Υποτίθεται πως είσαι κλεισµένος στο δια-

µέρισµά σου, όπως σε διέταξα», λέει ο Μπιρκ ψυχρά.«Ήµουν τυχερός. Άσε που δεν µπορείς να διατάζεις κάποιον

που βρίσκεται σε διαθεσιµότητα».«∆εν καταλαβαίνω πώς έχεις µπλεχτεί σ’ αυτή την ιστορία.

Ήρθε η ώρα να µιλήσεις», µου λέει σχεδόν ικετευτικά.«Ο Ντάνιελ Μπέργκρεν ή Τζον Γκρίµπεργ, όπως ονοµαζόταν

τότε, υπήρξε φίλος µου». Το τρένο βγαίνει από τη σήραγγα µε ταφρένα του να στριγκλίζουν. «Πριν αρχίσει να µε µισεί».

«Γιατί σε µίσησε;»«∆εν παίζει κανένα ρόλο το γιατί µε µίσησε».«Το κολιέ ήταν λοιπόν µια προειδοποίηση που απευθυνόταν

σ’ εσένα; Ή µήπως µια απειλή;»

aoratos286s366.indd 315 11/3/14 2:47:56 PM




«∆εν ξέρω», λέω και σκέφτοµαι το ηµερολόγιο του Γκριµ. Τοέχω ακόµα στην τσέπη µου. Αλήθεια δεν ξέρω. Μπαίνω στο τρέ-νο και κοιτάζω ολόγυρα στο βαγόνι, βέβαιος πως κάποιος µε πα-ρακολουθεί. «Ο πατέρας του πέθανε πριν από τρεις βδοµάδες.

Από τότε άρχισε να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο και πι-στεύω πως τώρα ενεργεί εντελώς παράλογα. Θα έλεγα πως είναιπολύ επικίνδυνος».

«Από πότε τα υποψιάζεσαι όλα αυτά;»

«Μόλις από χτες».«Μόλις από χτες», επαναλαµβάνει ο Μπιρκ αναστενάζοντας.«Θα ενηµερώσω τον Πέτερσεν και στη συνέχεια θα πιάσουµε τονΓκράνλουντ».

«Όχι», λέω. «Τον Φρέντρικσον. Θεωρώ ότι ο Γκράνλουντ εί-ναι απλώς ένα λανθασµένο ίχνος».

«Τζον Γκρίµπεργ», λέει ο Μπιρκ. «Τζόναθαν Γκράνλουντ. Ίδιααρχικά. Οι άνθρωποι που ασχολούνται µε τέτοια χρειάζονται ονό-

µατα που να έχουν κάποια σύνδεση µεταξύ τους ώστε να µην πα-λαβώνουν. Κάτι που να τους θυµίζει ποιοι είναι στην πραγµατι-κότητα. Ίδια αρχικά, για παράδειγµα».

«Το ξέρω. Αλλά το ξέρει κι αυτός. Πιστεύω ότι τους έχει σκε-φτεί αυτούς τους συσχετισµούς».

Ακολουθεί µια σιωπή που διαρκεί απίστευτα πολύ.«Θα το πληρώσεις πολύ ακριβά όταν πια θα έχει λήξει αυτή η

υπόθεση».

«Αδιαφορώ».«Πιστεύεις λοιπόν πως πρέπει να αναζητήσουµε τον Φρέντρικ-

σον;»«Ναι».Ο Μπιρκ αναστενάζει και πάλι.«Τότε ασχολήσου εσύ µε τον Φρέντρικσον. Εγώ θα ασχοληθώ

µε τον Γκράνλουντ. Αν τον βρούµε, θα βρούµε και τη σηµερινή ταυτότητα του πρώην φίλου σου. Θα προσπαθήσω να εξασφαλί-

aoratos286s366.indd 316 11/3/14 2:47:56 PM




σω ενισχύσεις. Θα τον πιάσουµε τον Γκράνλουντ. Να µου τηλε-φωνήσεις όταν θα φτάσεις στον προορισµό σου».

«∆ίνεις διαταγές σαν να θεωρείς ότι δεν είµαι σε διαθεσιµό- τητα».

Ο Μπιρκ κλείνει το τηλέφωνο χωρίς να πει τίποτα άλλο.

Κατεβαίνω στο Χάµαρµπιχεϊντεν, λίγες στάσεις νοτιότερα της Σέ-

ντερµαλµ. Ο ήλιος λάµπει και τα φύλλα των θάµνων και των δέ-ντρων θροΐζουν. Ενώ ψάχνω το χαρτί όπου έχω γράψει τη διεύ-θυνση του Τοµπίας Φρέντρικσον, χτυπάει το κινητό µου. ∆εν ανα-γνωρίζω το νούµερο.

«Ο Λέο είσαι;» ρωτάει κάποιος. Είναι φανερά ταραγµένος.«Ποιος είναι;»«Ο Ρίκι. Είσαι ο Λέο Γιούνκερ;»«Ηρέµησε. Ναι, εγώ είµαι».

«Είµαι ο σύντροφος της Σαµ Φαλκ. Την ξέρεις καλά, έτσι δενείναι; Μου είχε πει να σου τηλεφωνήσω αν συνέβαινε κάτι».

«Αν συνέβαινε... τι;»«∆εν ήρθε στο σπίτι χτες. Νόµιζα πως θα δούλευε µέχρι αργά.

Το πρωί που ξύπνησα δεν ήταν στο σπίτι. Σκέφτηκα πως θα είχεκοιµηθεί στο στούντιο. Έτσι κι αλλιώς κοιµάται εκεί µερικές φο-ρές. Τώρα όµως βρίσκοµαι έξω από το στούντιό της και το βλέπωκλειστό και µε τα φώτα σβηστά. ∆εν είναι µέσα. Της τηλεφωνώ και

το κινητό της είναι απενεργοποιηµένο. Και ξέρω πως η Σαµ έχειπάντα το κινητό της ανοιχτό. Φοβάµαι πως κάτι της έχει συµβεί».

Το κεφάλι µου γυρίζει. Απλώνω τα χέρια µου για να στηριχτώστον κοντινότερο τοίχο. Η επιφάνειά του είναι τραχιά. Κλείνω ταµάτια µου. Έτσι όπως τον ακούω, µου δίνει την εντύπωση αδύνα-µου άντρα. Τον περίµενα πιο αρρενωπό.

«Να τηλεφωνήσεις στην αστυνοµία. Ζήτα τον ΓκάµπριελΜπιρκ».

aoratos286s366.indd 317 11/3/14 2:47:56 PM




«Θα έρθεις εδώ;»«Ναι». Αρχίζω να τρέχω προς το σταθµό του µετρό. «Έρχοµαι».

Στέκοµαι όρθιος µέσα στο βαγόνι του τρένου που κατευθύνεταιπρος τη Σέντερµαλµ. Από την ταραχή µου δεν µπορώ να καθίσω.Βλέπω τους επιβάτες να µε κοιτάζουν µε περιέργεια. Αδιαφορώ.Παίρνω στο κινητό µου ένα µήνυµα από τον Γκριµ.

Τρεις ώρες, Λέο. Μέχρι να γίνει τι;

Έχεις τρεις ώρες για να µε βρεις.

Και προσθέτει:Τρεις ώρες µέχρι να πεθάνει η δικιά σου.

aoratos286s366.indd 318 11/3/14 2:47:56 PM



XXVI

Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΕΝΤΕΡΜΑΛΜ έχει φτάσει στο στούντιο πριναπό µένα. Βλέπω από µακριά τα περιπολικά µόλις βγαίνω από τοσταθµό του µετρό τρέχοντας και διασχίζω το δρόµο. Ξέρω ήδηπως η Σαµ δεν είναι εκεί, αλλά µόλις βλέπω το φως των φάρων

των περιπολικών να πέφτει στους τοίχους γύρω από το «S Tattoo»νιώθω πως οι χειρότεροί µου φόβοι έχουν επαληθευτεί. Φαντάζο-µαι πως η Σαµ βρίσκεται εκεί µέσα ακίνητη και παγωµένη. Φτά-

νω µπροστά στο στούντιο και ρίχνω µια µατιά από το τζάµι τηςπόρτας.∆εν υπάρχει πτώµα. Μέσα βρίσκονται δύο αστυνοµικοί που

µετακινούνται µε µεγάλη προσοχή. Εκείνη τη στιγµή εµφανίζε- ται ένας ειδικός της Σήµανσης µε γαλάζια ολόσωµη φόρµα καιµε µοβ λαστιχένια γάντια. Είναι ο ίδιος που είχε αναλάβει τηνέρευνα στην οδό Τσάπµαν. Μπήγει τις φωνές στους αστυνοµι-κούς. Τους λέει να φύγουν από τον τόπο του εγκλήµατος. Είναι

ανατριχιαστικό το να αποκαλεί κάποιος το στούντιο της Σαµ τό-πο εγκλήµατος.

Μέσα στο χώρο αποκλεισµού µια αστυνοµικός µιλάει µ’ έναγενειοφόρο κοντό άντρα µε ελάχιστα µαλλιά. Έχει πίρσινγκ στοένα φρύδι, στη µύτη και στο κάτω χείλι του. Τα µάτια του είναικαστανά. Πρέπει να είναι ο Ρίκι και είναι κάτωχρος. Μόλις µεβλέπει µου κάνει νόηµα να πάω κοντά του. Η αστυνοµικός µεαφήνει να περάσω.

aoratos286s366.indd 319 11/3/14 2:47:56 PM




«Εσύ είσαι ο Λέο;»«Ναι».«Σε αναγνώρισα από κάποιες φωτογραφίες».Είναι πολύ ταραγµένος. ∆ε µου λέει πολύ περισσότερα πράγ-

µατα από αυτά που µου είπε στο τηλέφωνο. Με έχει πιάσει απο-γοήτευση – µόλις πριν από λίγες ώρες είχα περάσει από εδώ. Καιείχα δει τη Σαµ. Ήταν καλά. Σώα και αβλαβής. Και µάλιστα εί-χα προσέξει µήπως µε παρακολουθούσε κανείς. Μήπως ο Γκριµ

παραφύλαγε εκείνη τη στιγµή κρυµµένος κάπου; Βγάζω ένα χά-πι και το καταπίνω.Ο άντρας της Σήµανσης τριγυρνά στο στούντιο µουρµουρίζο-

ντας. Ύστερα από λίγη ώρα φτάνει ο Μπιρκ µε το δικό του αυτο-κίνητο. ∆εν εκπλήσσεται που µε βλέπει.

«Υπάρχουν ίχνη µεγάλης αναστάτωσης στο βάθος του στού-ντιο, στο γραφείο», λέει ο ειδικός της Σήµανσης. «Θα έλεγα πωςη Σαµ ήταν εκεί όταν µπήκε ο δράστης. Βρήκε τρόπο να την εξου-

δετερώσει».«Όταν λες ότι την εξουδετέρωσε εννοείς πως τη χτύπησε», λέει

ο Μπιρκ χαµηλόφωνα ρίχνοντάς µου µια φευγαλέα µατιά. «Αυτόδεν εννοείς;»

«Μάλλον την άγγιξε µε ηλεκτρικό κλοµπ. Σύµφωνα µε τις εν-δείξεις, όλα συνέβησαν πολύ γρήγορα. Αλλά αυτό, φυσικά, δεν εί-ναι παρά µια υπόθεση».

«Φυσικά», λέει ο Μπιρκ ψυχρά. Στρέφεται προς το µέρος µου.

«Σαµ Φαλκ... Ήσασταν ζευγάρι κάποτε εσείς οι δύο».«Ναι». Του δείχνω το µήνυµα που έχω λάβει στο κινητό µου.

«Τρεις ώρες έχουµε... Ή µάλλον, µόλις δύο», του λέω. Νιώθω τηνκαρδιά µου να χτυπάει πολύ δυνατά.

«∆ύο ώρες µέχρι να γίνει τι;»«Μέχρι να τη σκοτώσει. Το γράφει ο ίδιος».«Για ποιο λόγο;» ρωτάει ο Μπιρκ. Με κοιτάζει µε ορθάνοιχτα

µάτια. «∆εν καταλαβαίνω».

aoratos286s366.indd 320 11/3/14 2:47:56 PM




Του ξαναδείχνω το τελευταίο µήνυµα λες και αυτό θα µπορού-σε να εξηγήσει κάτι. Το κοιτάζει µε ανεξιχνίαστο ύφος.

«Θα δώσω εντολή να την αναζητήσει η αστυνοµία», λέει καιβγάζει το κινητό του. «Όσο περισσότεροι αστυνοµικοί το µάθουν

τόσο περισσότερο θα δυσκολευτεί ο δράστης να την κρύψει κά-που. Αυξάνονται οι πιθανότητές µας να προφτάσουµε...» Μου γυρ-νά την πλάτη για να µιλήσει στο τηλέφωνο. «Ναι; Είµαι ο Γκά-µπριελ Μπιρκ».

Χαµηλώνει τη φωνή του. Προσπαθώ να µείνω ήρεµος. ∆ύσκο-λο. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή µου που µου µπαίνει η ιδέα νασπάσω στο ξύλο τον Τζον Γκρίµπεργ. Στη σκέψη αυτή, παίρνωκουράγιο.

Το κινητό µου δονείται. Μην ανακατεύεις την αστυνοµία.

Κάθοµαι πάνω στο καπό ενός περιπολικού. Είναι ζεστό. Ο κι-νητήρας δουλεύει στο ρελαντί. Μου είναι αδύνατον να πιστέψω

ότι ο Γκριµ σοβαρολογεί. Μου παίζει παιχνίδια. ∆ε γίνεται. Είναι µια υπόθεση που µε ξεπερνά, του γράφω.«Λέο;» Ένα χέρι µε ακουµπά στον ώµο.«Ναι;»Είναι ο Μπιρκ, που µε κοιτάζει µε ειλικρινή ανησυχία, γεγο-

νός που µε εκπλήσσει.«Πού και τι ψάχνεις;» µε ρωτά.«Πρέπει να βρω τον Τοµπίας Φρέντρικσον».

Η µοναδική µου έγνοια αυτή τη στιγµή είναι να βρω τον Φρέ-ντρικσον. Αν τον βρω θα έχω πλησιάσει λίγο πιο κοντά στον Γκριµ.Ο Μπιρκ φαίνεται πολύ συλλογισµένος. Τα µαλλιά του είναι χτε-νισµένα προς τα πίσω και η µαύρη γραβάτα του ανεµίζει στο δυ-νατό αέρα.

«Αναλαµβάνεις τον Φρέντρικσον», µου λέει. «Εµείς πάµε να τσακώσουµε τον Γκράνλουντ. Αν δεν προφτάσουµε...»

«Χρειάζοµαι όπλο».

aoratos286s366.indd 321 11/3/14 2:47:56 PM




«Θα πας µαζί µε κάποιον».«∆εν αρκεί», του λέω. «Θα πάω µε περιπολικό, µαζί µε αστυ-

φύλακα από το Βεστµπέρια ή από άλλη συνοικία;»Ο Μπιρκ χαµηλώνει το βλέµµα.«∆εν ξέρω», λέει σηκώνοντας τους ώµους.«Χρειάζοµαι κάτι για προστασία».«Θα τα καταφέρεις και χωρίς όπλο».«∆ε θα τα καταφέρω χωρίς όπλο. Το ξέρεις».

«Πάµε στο αυτοκίνητό µου».

Είναι ένα απλό πιστόλι, ένα µαύρο Walther. Ο Μπιρκ θα έχει κά-που αλλού το Sig Sauer που έχει στην κατοχή του. Ζυγίζω το πι-στόλι στο χέρι µου και το σφίγγω µε τα δάχτυλά µου. Ανατριχιά-ζω. Αγγίζω τη σκανδάλη µε το δείκτη µου. Την πιέζω ελαφρά καινιώθω την αντίσταση του ελατηρίου. Το οπτικό µου πεδίο συρρι-

κνώνεται. Η θολούρα που αποµένει αφήνει µια στενή σήραγγαστο κέντρο της, µέσα από την οποία βλέπω το τίποτα. Σωριάζοµαιστο έδαφος. Ακούω τριγµούς και αισθάνοµαι πως κάτι έρχεται κα-

ταπάνω µου, αλλά δεν είναι παρά τα σύννεφα που ταξιδεύουν στονουρανό.

«Λέο». Είναι η φωνή του Μπιρκ.Οι τριγµοί δεν προέρχονται από τα σύννεφα, είναι οι ήχοι της

ίδιας µου της αναπνοής. Υπεροξυγόνωση. Είναι η πρώτη φορά

που µου συµβαίνει. Ο ψυχολόγος είχε πει πως κάπως έτσι θα βί-ωνα το ξεκίνηµα µιας κρίσης πανικού.

«Πάρ’ το», ψελλίζω, προσπαθώντας να δώσω το πιστόλι στονΜπιρκ. Μου γλιστρά από το χέρι.

Ο Μπιρκ το σηκώνει από κάτω και το ξαναβάζει στο αυτοκί-νητό του, στη θέση του οδηγού. Σκύβει από πάνω µου.

«∆εν πρόκειται να πας πουθενά. Θα µείνεις εδώ. Θα στείλωπεριπολικό στον Φρέντρικσον».

aoratos286s366.indd 322 11/3/14 2:47:56 PM




«Εντάξει είµαι. ∆ώσε µου ένα άλλο όπλο». Ανασαίνω και πάλισχεδόν κανονικά. Προσπαθώ να σηκωθώ από το έδαφος. «Έναµαχαίρι».

Στηρίζοµαι στο καπό του περιπολικού. Με πιάνει βήχας.«Αποκλείεται», λέει ο Μπιρκ.«Έχουµε απαγωγή;» ρωτά ένας νεαρός ένστολος.«Υποθέτω. Ναι», λέει ο Μπιρκ.«Αν µου επιτρέπεται να ρωτήσω, τι ζητούν οι απαγωγείς;»

«Εµένα», του απαντώ. «∆ε θέλει να ανακατευτείτε εσείς».«∆εν ξέρουµε καν πού έχει κρυφτεί το κάθαρµα», λέει ο Μπιρκ.«Πρέπει να επικοινωνήσουµε µαζί του. ∆ώσε µου το κινητόσου».

«Όχι».«Θέλω να του στείλω ένα µήνυµα».«Πες το µου και θα το γράψω εγώ. ∆ικό µου είναι το κινη-

τό».

Ο Μπιρκ αναστενάζει. Τον καταλαβαίνω, αφού νιώθω πως κά-νω σαν παιδί.

«Ζήτησέ του να σου στείλει µια φωτογραφία από το κινητό τουπου να αποδεικνύει πως η Σαµ είναι ζωντανή. Να δούµε αν πράγ-µατι την κρατάει αυτός».

Γράφω µήνυµα στον Γκριµ και του ζητώ να µου στείλει µιαφωτογραφία της Σαµ. Ο Μπιρκ µπαίνει στο στούντιο. Κοιτάζω

τον ουρανό. Ο ήλιος λάµπει ανάµεσα στα λευκά σύννεφα. Μας

έχουν αποµείνει λιγότερες από δύο ώρες.Το κινητό µου δονείται. Στην οθόνη εµφανίζεται η φωτογρα-

φία ενός τατουάζ που έχει η Σαµ στο κορµί της: ένα φυλαχτό σεσχήµα ακτινωτού τροχού. Ο τροχός έχει ένα πολύ ιδιαίτερο σχέ-διο και το τατουάζ βρίσκεται στον ώµο της. Κανείς εκτός από τηΣαµ δεν έχει τέτοιο τατουάζ.

aoratos286s366.indd 323 11/3/14 2:47:56 PM




Στο τέλος πείθω έναν αστυνοµικό, τον Ντανσκ, να τηλεφωνήσειγια να µου στείλουν ένα οποιοδήποτε αυτοκίνητο. Στο µεταξύ µεαφήνουν να περάσω κάτω από την αστυνοµική κορδέλα και ναµπω στο στούντιο. Περνώ µπροστά από την καρέκλα της Σαµ καιαπό τον καναπέ και µπαίνω στο µικρό γραφείο της. Νιώθω πα-ράξενα εκεί µέσα. Η µυρωδιά του κορµιού της υπάρχει ακόµαολόγυρά µου, λες και µόλις έχει φύγει για να πεταχτεί κάπου. Ένααόρατο χέρι µού σφίγγει την καρδιά.

Ανοίγω ένα συρτάρι του γραφείου. Βρίσκω το στιλέτο της Σαµ.Καλά το θυµόµουν. Μοιάζει λίγο µε το στιλέτο της Κάριν, µόνοπου είναι κατά πολύ φτηνότερο. Το κρύβω στην τσέπη του σακα-κιού µου ελπίζοντας να µη µε είδε κανείς.

Επιτέλους βλέπω να σταθµεύει το αυτοκίνητο που µου διαθέ- τει η αστυνοµία. Είναι ένα βυσσινί Volvo, από αυτά που κυκλο-φορούσαν πριν από είκοσι χρόνια και θεωρούνταν τα ασφαλέ-στερα και πιο πληκτικά για οδήγηση αυτοκίνητα στον κόσµο.

Το στέλνει το αστυνοµικό τµήµα της Σέντερµαλµ. Ο Ντασκ µούκάνει νόηµα να πάρω το αυτοκίνητο και φεύγει. Από το Volvoβγαίνει ένας αστυφύλακας και κοιτάζει γύρω του µε περιέργεια.Μπαίνω στο αυτοκίνητο και φεύγω από τη Σέντερµαλµ. Κατευ-θύνοµαι προς το Χάµαρµπιχεϊντεν µε σκοπό να επισκεφθώ τονΤοµπίας Φρέντρικσον. Ο Μπιρκ έχει ήδη φύγει για να πάει στοΤελεφόνπλαν.

Φτάνω τρέµοντας στο Χάµαρµπιχεϊντεν επειδή δεν είµαι και τό-σο συνηθισµένος να οδηγώ αυτοκίνητο. Πίστευα πως θα τα κατά-φερνα καλύτερα. Ένα άσπρο BMW περνά από τη διασταύρωση.Πολύ θα ήθελα να ξέρω αν µε παρακολουθούν. Ίσως ο Γκριµ ναέχει βάλει κάποιον που δε µε αφήνει απ’ τα µάτια του. Μακάρινα ’ξερα.

Η πολυκατοικία είναι τετραώροφη και βρίσκεται στους πρό-

aoratos286s366.indd 324 11/3/14 2:47:56 PM




ποδες του λόφου. Έχει µαύρη πόρτα εισόδου και σκοτεινά παρά-θυρα. Βλέπω ένα σηµείωµα: Κωδικός εισόδου 21-06. Ανοίγω τηνπόρτα. Ο Φρέντρικσον µένει στον τρίτο όροφο. Καλώ το ασαν-σέρ. Η µηχανή του αγκοµαχά. ∆εν µπορώ να περιµένω και ανε-βαίνω από τις σκάλες.

Η πόρτα είναι καφέ και πάνω από την ενσωµατωµένη γραµ-µατοθυρίδα είναι γραµµένο το όνοµα Φρέντρικσον: άσπρα γράµ-µατα σε µαύρο φόντο. Είναι κλειδωµένη. Έχω λιγότερη από µιά-

µιση ώρα στη διάθεσή µου. Η πόρτα είναι παλιά και πείθω τονεαυτό µου πως θα µπορέσω να την παραβιάσω. Προσπαθώ ναχώσω τη µύτη του στιλέτου της Σαµ στην κλειδαριά, αλλά το µό-νο που καταφέρνω είναι να γεµίσω µε χαραγµατιές το ξύλο γύρωαπό τον αφαλό. Η αδεξιότητά µου µε κάνει να θλίβοµαι. Με πιά-νει πανικός κι αρχίζω να κοπανάω την πόρτα. Οι χτύποι αντηχούνσε όλο το κλιµακοστάσιο.

Σταµατώ τα γρονθοκοπήµατα στην πόρτα για να πάρω µια

ανάσα.Κάποιος ξεκλειδώνει την πόρτα του πίσω µου. Γυρνώ να κοι-

τάξω. Η πόρτα ανοίγει αργά αργά. Ξεπροβάλλει ένας γέρος.«Μην πυροβολήσεις», µου λέει.«∆εν οπλοφορώ».Ο γέρος στυλώνει το βλέµµα του στο στιλέτο που κρατώ. ∆ι-

πλώνω τη λάµα και βάζω το στιλέτο στην τσέπη µου. Κοιτάζω τηνπόρτα του γέρου. Πάνω στο ξύλο είναι γραµµένο το όνοµα Μάλ-

µκβιστ. Το διαµέρισµά του αναδίνει τσιγαρίλα.«Είµαι αστυνοµικός», του λέω όσο πιο ήρεµα µπορώ. «Είναι

ανάγκη να µπω σ’ αυτό το διαµέρισµα. Σας λένε Μάλµκβιστ;»«Λαρς-Πέτερ Μάλµκβιστ. Τι συµβαίνει;»«Μήπως ξέρετε ποιος µένει εδώ;»«∆εν τον βρίσκεις ποτέ στο σπίτι του».«Αυτό σηµαίνει πως ξέρετε ποιος µένει εδώ;»«Ο Φρέντρικσον. Το µικρό του όνοµα ίσως να είναι... Τούρ-

aoratos286s366.indd 325 11/3/14 2:47:56 PM




µπιερν». Ο Μάλµκβιστ σφίγγει µε όλη του τη δύναµη το πόµολο της πόρτας του για να µη σωριαστεί στο δάπεδο. Τουλάχιστοναυτή την εντύπωση µου δίνει. «Όχι, τον λένε Τοµπίας Φρέντρικ-σον». Το πρόσωπό του είναι πολύ σφιγµένο. Ο γέρος φοβάται.«Συνέβη κάτι;»

«Τι γνωρίζετε γι’ αυτόν;»«Μένει... ολοµόναχος». Με κοιτάζει ερευνητικά µε µισόκλει-

στα µάτια. «Λες αλήθεια πως είσαι αστυνοµικός;»

«∆εν έχω το σήµα µου, αλλά µπορώ να σας δείξω την πολιτι-κή µου ταυτότητα και να σας δώσω έναν αριθµό τηλεφώνου. Αν τον καλέσετε και ρωτήσετε, θα σας πουν ότι είµαι αστυνοµικός».

Το γέρο τον πιάνει ένας δυνατός βήχας.«Ήµουν κάποτε ταγµατάρχης της πολεµικής αεροπορίας. Στο

δικό µου τον καιρό µαθαίναµε ποιοι ήταν άνθρωποι εµπιστοσύ-νης και ποιοι όχι».

«Καταλαβαίνω», λέω µε αφηρηµένο ύφος. Πρέπει να βρω ένα

εργαλείο για να ανοίξω την πόρτα. «Έχετε λοστό;»Σηκώνει τα φρύδια του. Με εκπλήσσει το γεγονός ότι δεν οπι-

σθοχωρεί για να µπει στο διαµέρισµά του και να κλειδαµπαρώ-σει την πόρτα. Φαίνοµαι άραγε τόσο παλαβός όσο ακούγοµαι;

«Όχι, αλλά έχω έναν κατάλογο».«Τι κατάλογο;»«Έχουµε ένα στεγαστικό συνεταιρισµό», µου εξηγεί µε ύφος

ανθρώπου που τον έχουν προσβάλει. «Ο Φρέντρικσον αρνήθηκε

να δώσει ορισµένα στοιχεία για το άτοµό του. Ο σύλλογος έχειενοχληθεί µε τη στάση του. Το µόνο που έχουµε είναι ένας αριθ-µός ταυτότητας κι ένας αριθµός τηλεφώνου. Αυτά τα δύο είσαιυποχρεωµένος να τα δώσεις. Μόνο που ο αριθµός ταυτότητας τουΦρέντρικσον δεν αντιστοιχεί σε κανένα όνοµα. Τον έχουµε ειδο-ποιήσει πάµπολλες φορές. Μάλλον έκανε κάποιο λάθος όταν συ-µπλήρωνε τα έντυπα». Ο Μάλµκβιστ δείχνει συλλογισµένος. «Θαµπορούσες µήπως να...»

aoratos286s366.indd 326 11/3/14 2:47:56 PM




«Έχετε το τηλέφωνό του;»«∆εν απαντάει ποτέ», λέει ο Μάλµκβιστ. Γυρνάει και µπαίνει

στο διαµέρισµά του.Τον ακολουθώ µε κάποιο δισταγµό.«Θα σου δώσω τον αριθµό αρκεί να βρω τον κατάλογο». Κο-

ντοστέκεται. «Είναι ύποπτος για κάτι;»«Ναι».«Το ψυλλιάστηκα», µουρµουρίζει.

Στέκοµαι στο χολ µε το κινητό µου στο χέρι. Ξαφνικά αρχί-ζει να χτυπάει. Στην οθόνη εµφανίζεται ο αριθµός τηλεφώνου του Ρίκι. ∆εν απαντώ γιατί έτσι κι αλλιώς ο Ρίκι αποζητά µια απά-ντηση που δεν έχω. Ο Μάλµκβιστ προχωρά στο χολ, χάνεται κά-που στα αριστερά µου και επιστρέφει µε ένα ντοσιέ. Το βάδισµά

του είναι ασταθές. Του χρειάζεται ένα µπαστούνι, αλλά µάλλονείναι πολύ ξεροκέφαλος για να παραδεχτεί πως του είναι ανα-γκαίο.

«Εδώ τον έχω», λέει. Μου δείχνει µε το δάχτυλο ένα σηµείο σεµια σελίδα: 0730652573.

Κοιτάζω προσεκτικά τα νούµερα και αποθηκεύω τον αριθµόστο κινητό µου.

«Σας ευχαριστώ».«Πες του να επικοινωνήσει µαζί µου. Θέλω να µου δώσει το

σωστό αριθµό ταυτότητας».«Θα του το πω», λέω βγαίνοντας από το διαµέρισµά του.

«Και µην τριγυρνάς κραδαίνοντας στιλέτα», µου πετάει δείχνο-ντας προς την τσέπη όπου το έχω φυλαγµένο. «Ο κόσµος θα ανα-ρωτιέται για τις προθέσεις σου».

«Σας ευχαριστώ».Ο Μάλµκβιστ κλείνει την πόρτα του.Καλώ τον αριθµό που µου έδωσε κρατώντας την ανάσα µου.«Ο συνδροµητής έχει το τηλέφωνό του απενεργοποιηµένο», λέει µια

φωνή που δεν είµαι σίγουρος αν είναι γυναικεία ή αντρική.

aoratos286s366.indd 327 11/3/14 2:47:56 PM




Άλλο ένα αδιέξοδο. Ο αριθµός µπορεί να µην έχει ενεργοποιη-θεί ποτέ ή να αντιστοιχεί σε καρτοκινητό που δε χρησιµοποιείταιπια.

Μου τηλεφωνεί ο Μπιρκ.«Και το όνοµα Γκράνλουντ είναι προπέτασµα καπνού», µου

λέει. «∆εν έχουµε τίποτα στα χέρια µας».

Μας έχει αποµείνει µία ώρα. Βρίσκοµαι έξω από το διαµέρισµα του Τοµπίας Φρέντρικσον.Ο Φρέντρικσον είναι προπέτασµα καπνού. Ο Γκριµ µάς έχει

ρίξει στάχτη στα µάτια. Έχει γίνει άφαντος. Όλα έχουν τελειώ-σει. ∆ε θα τον πιάσω ποτέ στα χέρια µου κι εδώ ακριβώς βρίσκε-

ται η ουσία του ζητήµατος: το να µε κάνει να νιώθω ανίσχυρος.Με πνίγει αυτή η σκέψη.

Ο Γκριµ δεν είχε ποτέ την πρόθεση να µε βοηθήσει να τον βρω

και να προφτάσω το κακό. Νίκησες, γράφω στο κινητό και του στέλνω το µήνυµα.Η απάντησή του είναι άµεση.Τι σηµαίνει αυτό;

∆εν µπορώ να σε βρω, του γράφω. Κρίµα.

Κλείνω τα µάτια µου. Ο Γκριµ µπορεί να βρίσκεται οπουδή-ποτε. ∆εν είναι απαραίτητο να κρύβεται σε κάποιο σπίτι. Μπορεί

κάλλιστα να έχει σύρει τη Σαµ σε µία από τις αναρίθµητες υπό-γειες διαβάσεις της Στοκχόλµης. Σε µια σήραγγα βαθιά µέσα στηγη. Υπάρχουν ένα σωρό σήραγγες κάτω από την πόλη. Ο Γκριµ

τις ξέρει, αφού έχει ζήσει εκεί κάτω. Ίσως λοιπόν να βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της γης. Ανοίγω τα µάτια µου. Ίσως όµως και να βρίσκεται κάπου ψηλά.Στον υδατόπυργο.

aoratos286s366.indd 328 11/3/14 2:47:56 PM




Έρχεται ένα µήνυµα στο κινητό µου.Είναι µια φωτογραφία.

Ένα κοµµένο δάχτυλο. Ο δείκτης ενός χεριού.Είναι της Σαµ.

aoratos286s366.indd 329 11/3/14 2:47:57 PM



XXVII

Ο∆ΗΓΩ ΣΤΟ ∆ΡΟΜΟ ταχείας κυκλοφορίας και λίγο πριν από τοΧούντινιε µου έρχεται στο νου το σύνθηµα που είχα δει σε µίααπό τις σήραγγες του Σάλεµ: Η ΣΟΥΗ∆ΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙ.Το έχουν σβήσει άραγε; Τα συνθήµατα και τα γκραφίτι στο Σά-λεµ συνήθως παραµένουν στους τοίχους για πολύ καιρό.

Πατάω γκάζι. Ο κόκκινος δείκτης του κοντέρ πάει στο εκατόνσαράντα και µετά στο εκατόν πενήντα. ∆εν τολµώ να οδηγήσω µε

µεγαλύτερη ταχύτητα. Το αυτοκίνητο θα άντεχε, αλλά εγώ δε θα τα κατάφερνα. Κοιτάζω το ρολόι. Μου αποµένουν λίγο παραπά-νω από είκοσι λεπτά. Θα προφτάσω, σκέφτοµαι, και κόβω ταχύ-

τητα.∆ιασχίζω το Ρένινιε και σε λίγο βλέπω µπροστά µου το Σάλεµ,

το µέρος από όπου µάλλον ξεκίνησαν όλα. Ένα λεπτό αργότεραπερνώ µε ταχύτητα µπροστά από τις τρεις πολυκατοικίες του συ-γκροτήµατος Τριάντ. Μοιάζουν ανέγγιχτες από το χρόνο, ίδιες κι

απαράλλακτες. Παρόλο που ο χρόνος κυλά και δεν ξαναγυρνά,υπάρχουν ορισµένα µέρη που µας σκαρώνουν φάρσα, κάνοντάςµας να πιστεύουµε πως τίποτα δεν έχει αλλάξει. Με την άκρη τουµατιού µου βλέπω φευγαλέα το παράθυρο του δωµατίου της Τζού-λια. Μου έρχονται στο νου όλες οι φορές που στεκόµουν µπροστάστο παράθυρό µου για να τη δω έστω και για µια στιγµή, οι φο-ρές που έσκυψα για να µη µε δει ο Γκριµ όποτε τύχαινε να στέκε-

ται µπροστά στο παράθυρό της.

aoratos286s366.indd 330 11/3/14 2:47:57 PM




Βλέπω τον υδατόπυργο από µακριά. Ορθώνεται γκρίζος προς το µουντό ουρανό. ∆εκαπέντε λεπτά ακόµα. Παρατηρώ τον πύρ-γο µήπως και διακρίνω κάτι το ασυνήθιστο, αλλά δε βλέπω τίπο-

τα περίεργο. Σκέφτοµαι πως ίσως να έχω κάνει λάθος. Ο Γκριµµπορεί να έχει πάει αλλού τη Σαµ. Φτάνω στην περιοχή του υδα-

τόπυργου. Ανάµεσα στα δέντρα διακρίνω ένα σκούρο αυτοκίνη- το. Έχω έρθει στο σωστό µέρος. Είναι το ίδιο αυτοκίνητο, έναVolvo, που µια σκοτεινή µέρα ήταν σταθµευµένο έξω από το σπί-

τι µου. Είναι παρκαρισµένο κανονικά στο δρόµο και δεν κινείυποψίες. Παρκάρω και βγαίνω. Πηγαίνω να κοιτάξω από το φι-µέ παρµπρίζ. Το Volvo είναι τόσο άδειο µέσα, που θα µπορούσεκάλλιστα να περάσει για ολοκαίνουριο και χωρίς ιδιοκτήτη. Χτυ-πάει το κινητό µου. Είναι ο Μπιρκ.

«Ναι;»«Πού είσαι;»«Στο Σάλεµ, µπροστά στον υδατόπυργο. Νοµίζω πως ο Γκριµ

είναι εδώ».«Μην κάνεις τίποτα µέχρι να φτάσουµε».«Εντάξει».«Μιλάω σοβαρά».«Αφού σου είπα εντάξει».Κλείνω το τηλέφωνο. Βγάζω ένα χάπι και το στραβοκαταπίνω,

µε αποτέλεσµα να µε πιάσει δυνατός βήχας. ∆ιπλώνοµαι στα δύοκαι το χάπι πρώτα χτυπά στα δόντια µου και µετά πετάγεται από

το στόµα µου και πέφτει στην άσφαλτο. Γυαλίζει από το σάλιοµου. Το πιάνω. Είναι γλιστερό. Το καταπίνω. Προχωρώ προς τονυδατόπυργο σφίγγοντας στο χέρι µου το στιλέτο που έχω στην τσέ-πη του σακακιού µου.

∆εν υπάρχει ψυχή στη χαλικοστρωµένη έκταση γύρω από τονπύργο. Προχωρώ µετακινούµενος από δέντρο σε δέντρο για ναµην είµαι ορατός. Περνούν λίγες στιγµές µέχρι να ακούσω το βόµ-βο του εξαεριστήρα που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του πύργου.

aoratos286s366.indd 331 11/3/14 2:47:57 PM




Εκπλήσσοµαι που δε µε ξενίζει αυτός ο ήχος έπειτα από τόσα χρό-νια. Κάνω µια προσπάθεια να θυµηθώ πώς είναι η θέα από εκείψηλά – τι φαίνεται και τι δε φαίνεται από την κορυφή. Κοιτάζωµε µισόκλειστα µάτια προς τους δύο εξώστες στο επάνω µέρος

του πύργου. Περιµένω να δω τον Γκριµ. Θα είναι κάπου εκεί καιθα µε παρατηρεί. Αλλά στους εξώστες δε φαίνεται ψυχή. Το στό-µα µου στεγνώνει στη σκέψη πως µπορεί να έχω κάνει λάθος. ΤοVolvo που είδα θα είναι εκεί από καθαρή σύµπτωση, αν δεν είναι

άλλο ένα τέχνασµα του Γκριµ. Κάπου αλλού θα είναι ο Γκριµ µε τη Σαµ. Σφίγγω και πάλι το στιλέτο, όσο πιο γερά µπορώ.Εκείνη τη στιγµή βλέπω ένα σκοινί που ξεκινά από την προε-

ξέχουσα στέγη του πύργου και φτάνει µέχρι τον επάνω εξώστη.O Γκριµ θα έχει δέσει το σκοινί σε κάποιο σηµείο της στέγης. Για-

τί άραγε; Κοιτάζω τη στέγη που µοιάζει µε µανιτάρι και προσπα-θώ να διακρίνω έστω και µια ελάχιστη κίνηση. Περνούν κάµπο-σες στιγµές και ξαφνικά διακρίνω ένα κεφάλι και έναν ώµο, όµως

για ελάχιστα δευτερόλεπτα. Το κεφάλι εξαφανίζεται για να εµ-φανιστεί και πάλι λίγο αργότερα. Τρέχω προς τον υδατόπυργο.Φτάνω στον τοίχο του και στηρίζοµαι πάνω του. Αφουγκράζοµαι.Τίποτα.

Ρίχνω µια µατιά στην ελικοειδή σκάλα που φτάνει µέχρι τουςεξώστες. Θυµάµαι πολύ καλά ότι όπως κι αν πατήσεις στα σκα-λιά, η σκάλα θα τρίξει, όσο προσεκτικός κι αν είσαι. Τα βήµατάµου θα ακουστούν µέχρι την κορυφή.

Σκαρφαλώνω γρήγορα πατώντας όσο πιο ελαφρά γίνεται. Φτά-νω µέχρι τη µέση της σκάλας και οι µηροί µου καίνε από την κα-

ταπόνηση. Αρχίζω να σκαρφαλώνω πιο αργά. Σταµατώ και αφου-γκράζοµαι. Απόλυτη ησυχία.

Ανεβαίνω λίγα σκαλιά ακόµα και φτάνω στον πρώτη εξώστη.Για να ανεβώ στο δεύτερο εξώστη πρέπει να φτάσω στην κορυφή

της σκάλας και να σκαρφαλώσω ώστε να ανεβώ στην παλιά σιδε-ρένια σκάλα του υδατόπυργου. Αν στραβοπατήσω, θα πέσω στο

aoratos286s366.indd 332 11/3/14 2:47:57 PM




έδαφος. Βρίσκοµαι ήδη ψηλότερα από τις κορυφές των δέντρων.Θυµάµαι ότι παλιά είχα την αίσθηση πως από την κορυφή τουπύργου θα άγγιζα τον ουρανό όταν τα σύννεφα ήταν χαµηλά τιςφθινοπωρινές µέρες. Κάνω ένα βήµα, πατάω πάνω στο κιγκλίδω-µα του εξώστη και αρπάζοµαι από τους κατακόρυφους στύλους

της παλιάς σκάλας. Βάζω το ένα µου πόδι στο πρώτο σκαλοπάτικαι κρατάω την ανάσα µου µέχρι να ανεβώ άλλα δύο σκαλοπά-

τια. Ανεβαίνω στο δεύτερο εξώστη, στο ίδιο σηµείο όπου είχαµε

γνωριστεί µε τον Γκριµ. ∆ιαπιστώνω πόσο πιο θαρραλέος ήµουνστα δεκάξι µου.Σηκώνοµαι όρθιος και κοιτάζω γύρω µου. Προχωρώ προς τα

εκεί που βρίσκεται το σκοινί. Σκύβω πάνω από το κιγκλίδωµα τουεξώστη και τραβώ το σκοινί δοκιµαστικά. Είναι λεπτό και µαύρο.

Άραγε ο Γκριµ ανάγκασε τη Σαµ να σκαρφαλώσει στον πύργο;Και πότε έγινε αυτό; Πριν την τραυµατίσει;

Για να ανεβώ στη στέγη πρέπει να σκαρφαλώσω χρησιµοποι-

ώντας το σκοινί. Σκύβω πάνω από το κιγκλίδωµα και πάλι. Απόκάτω δεν υπάρχει παρά µόνο το κενό. Κοιτάζω τα χέρια µου. Εί-ναι κατακόκκινα από το σφίξιµο των στύλων της σκάλας. Ίσωςκαι να µη µε βαστάξει το σκοινί. Ίσως ο Γκριµ να το έχει κόψειλίγο, µε αποτέλεσµα να κρέµεται από ελάχιστες ίνες. Το τραβάωπάλι. ∆ε φεύγει από τη θέση του. Αρπάζοµαι από το σκοινί, παίρ-νω µια βαθιά ανάσα και κρεµιέµαι στο κενό. Αιωρούµαι πάνωαπό τον εξώστη.

Το σκοινί τρίζει κι ύστερα τρίζει µια δεύτερη και µια τρίτη φο-ρά. Βάζω τα δυνατά µου για να ξαναπατήσω πάνω στο κιγκλίδω-µα, αλλά είναι µάταιο. Κρέµοµαι πολύ πιο έξω από το κάγκελοκαι δεν µπορώ να το φτάσω. Κλείνω τα µάτια µου περιµένονταςανά πάσα στιγµή να πέσω στο έδαφος. Ελπίζω να µην πέσω µε τοκεφάλι.

aoratos286s366.indd 333 11/3/14 2:47:57 PM




∆εν πέφτω. Ανοίγω τα µάτια µου. Κάποιος µαζεύει το σκοινί µεαπότοµα τραντάγµατα. Πολύ σύντοµα το κεφάλι µου βρίσκεταιστο ύψος της στέγης του υδατόπυργου. ∆εν είναι παρά ένας στρογ-γυλός δίσκος από µπετόν. Με ανεβάζουν κι άλλο. Απλώνω το πό-δι µου και το πατάω γερά πάνω στη στέγη. Εδώ ψηλά φυσάει πιοπολύ. Ο ψυχρός αέρας µού µαστιγώνει το πρόσωπο.

«∆ε θα τη γλιτώσεις και τόσο φτηνά», λέει κάποιος από πάνωµου αρπάζοντάς µε από τα µαλλιά σαν να θέλει να µου τα ξερι-

ζώσει.Μόλις που προφταίνω να δω ένα ανθρώπινο σώµα που κείτε- ται λίγα µέτρα µακριά µου. Και κηλίδες αίµατος. Το χέρι που µε τραβά από τα µαλλιά µε σηκώνει κι άλλο. Τώρα βλέπω τα πόδια του ανθρώπου που µε ανεβάζει στη στέγη. Σκέφτοµαι πως προ-σπαθεί να µε βοηθήσει να πατήσω και να σταθώ όρθιος. Με µιααστραπιαία κίνηση µε σπρώχνει και µου χτυπάει τα µούτρα στοµπετόν πριν προφτάσω να αντιδράσω. Κάτι σπάει – ίσως η µύτη

µου. Τα µάτια µου γεµίζουν δάκρυα. Ζαλίζοµαι. Βυθίζοµαι σ’ ένακατάµαυρο και απειλητικό σκοτάδι.

aoratos286s366.indd 334 11/3/14 2:47:57 PM



XXVIII

Τ Α ΑΦΤΙΑ ΜΟΥ ΒΟΥΙΖΟΥΝ κι έχω την εντύπωση πως έχω τυφλωθεί,αφού τα µάτια µου είναι ανοιχτά, αλλά δε βλέπω τίποτα. Τα ανοι-γοκλείνω, όµως το µόνο που αισθάνοµαι είναι ένας διαπεραστι-κός πόνος στους κροτάφους. Μου ξεφεύγει µια κραυγή.

∆εν έχω τυφλωθεί. Βλέπω ένα µαύρο τούνελ και στο βάθοςυπάρχει ένα άνοιγµα που συνεχώς διευρύνεται και πιέζει τα τοι-χώµατα του τούνελ. ∆εν ξέρω πόση ώρα έχει περάσει από τη στιγ-

µή που µε τραυµάτισε στο πρόσωπο. Μάλλον δεν έχει περάσειπολλή ώρα. Βλέπω το φως της µέρας, όµως τα πάντα είναι θολά.Ωστόσο σιγά σιγά η όρασή µου επανέρχεται. Τα µάτια µου πο-νούν από την προσπάθεια να τα κρατήσω κλειστά. Στο τέλος ανα-γκάζοµαι να τα ανοίξω και µε διαπερνά πάλι ένας οξύς πόνος, ανκαι λιγότερο έντονος από πριν.

Ο Γκριµ βρίσκεται λίγα µέτρα µακριά µου και καπνίζει µε µα-νία. Κάνει δύο βήµατα, γυρνά από την άλλη µεριά, κάνει άλλα

δύο βήµατα και στρέφεται πάλι. Πίσω του είναι η Σαµ. ∆εν είναιπια σωριασµένη στο τσιµεντένιο δάπεδο, αλλά µπορεί και να µεγέλασαν τα µάτια µου προηγουµένως. Όλα έγιναν πάρα πολύγρήγορα. Είναι καθισµένη και κρατάει σφιχτά το καταµατωµένοχέρι της. Είναι κατάχλοµη.

Καταφέρνω να ανακαθίσω, αλλά µόλις ο Γκριµ βλέπει πως κι-νούµαι, µε πλησιάζει και µε κοιτάζει βλοσυρά. Κρατάει ένα µαύ-ρο πιστόλι. Στρέφει το βλέµµα του δεξιά κι αριστερά.

aoratos286s366.indd 335 11/3/14 2:47:57 PM




«Πού είναι οι συνάδελφοί σου;» µε ρωτά.Προσπαθώ να του πω κάτι, αλλά δεν τα καταφέρνω γιατί µε αρ-

πάζει από τον ώµο και πιέζει την κάννη του πιστολιού στον κρότα-φό µου. Μου κάνει την ίδια ερώτηση, αυτή τη φορά κραυγάζοντας.Τα σάλια του πιτσιλίζουν το µέτωπό µου. Τρέµω ολόκληρος.

«∆εν ξέρουν πού είµαι», του λέω.Με αφήνει και οπισθοχωρεί. Λυγίζω το λαιµό µου δεξιά και

αριστερά για να δω αν έχω σπάσει κάτι. Σίγουρα θα έχω πάθει

κάτι, αλλά ο σβέρκος µου δεν πονάει. Κοιτάζω το σκοινί. Μοιά-ζει µε λεπτό µαύρο φίδι και είναι δεµένο µε περίπλοκο κόµπο σ’ένα άγκιστρο γαντζωµένο στη στέγη. Το άγκιστρο µοιάζει µε λυ-γισµένο δάχτυλο. Το τµήµα του σκοινιού που είναι κοντά στοάγκιστρο είναι λεπτότερο και φθαρµένο από την πολλή χρήση. ΟΓκριµ πρέπει να έχει ανεβεί εδώ πάνω πολλές φορές.

«Με υπάκουσες λοιπόν».Σηκώνω τους ώµους µου. Ψαχουλεύω το σακάκι µου για να

βρω το στιλέτο.«Είµαι εδώ. Έγινε αυτό που ήθελες».Το στιλέτο δεν υπάρχει πουθενά. Ο Γκριµ µε παρακολουθεί,

αλλά η έκφρασή του δεν αποκαλύπτει απολύτως τίποτα. Μάλλονέχει πάρει το στιλέτο. Ίσως όµως και να µου έπεσε και να βρίσκε-

ται στο έδαφος. Στην άλλη τσέπη µου έχω το κινητό µου.Η Σαµ σηκώνει το βλέµµα από το χέρι της και µε κοιτάζει. Η

αλογοουρά της έχει χαλάσει και τα µαλλιά της είναι ανακατωµέ-

να. Ο Γκριµ θα την άρπαξε από τα µαλλιά για να τη σύρει. Στααριστερά της βρίσκεται το κοµµένο της δάχτυλο µέσα σε µια λι-µνούλα αίµατος. Αποφεύγει να το κοιτάξει. Αγγίζω το πρόσωπόµου και διαπιστώνω πως κυλάει αίµα από το µέτωπό µου. Η µύ-

τη µου και ο λαιµός µου έχουν πρηστεί. Σκουπίζω το χέρι µου από τα αίµατα στο παντελόνι µου.

«Βάλε το δάχτυλο στην τσέπη σου», λέω στη Σαµ.«Μη µιλάς», µου λέει ο Γκριµ.

aoratos286s366.indd 336 11/3/14 2:47:57 PM




Με χαστουκίζει χωρίς να µε πονέσει ιδιαίτερα, αφού οι σου-βλιές που νιώθω στο µέτωπο είναι πολύ πιο διαπεραστικές. Ίσωςνα έχω πάθει εσωτερική αιµορραγία. Το κεφάλι µου είναι κατα-χτυπηµένο κι ο πόνος αφόρητος.

«Άφησέ τη να φύγει».«Όχι».Τα µαλλιά του Γκριµ είναι ξανθά, όπως το πρωί στο ταχυδρο-

µικό παράρτηµα, αλλά δεν είναι πια ντυµένος στα µαύρα. Φοράει

ανοιχτόχρωµο τζιν παντελόνι και σκούρο πράσινο πουλόβερ µεκουκούλα. Είναι ο φίλος που είχα κάποτε, µόνο που δεν είναι πιαο παλιός του εαυτός. Ο άνθρωπος που βλέπω µπροστά µου είναιαπρόσωπος. Κάθεται οκλαδόν κοντά στο άγκιστρο και ρεγουλά-ρει το σκοινί. Λύνει τον κόµπο και φτιάχνει καινούριο.

Βγάζει ένα σωληνοειδές φιαλίδιο από την τσέπη του. Τα χέ-ρια του τρέµουν και τα χάπια κροταλίζουν µέσα στο µπουκαλά-κι. Βγάζει το πώµα και παίρνει ένα χάπι. Ξανακλείνει το φιαλίδιο

και το βάζει στην τσέπη του. Παρατηρώ πως είναι καταϊδρωµέ-νος. Καίει ολόκληρος.

«Προσπάθησα», λέει χαµογελώντας απολογητικά. «Λέο... ειλι-κρινά... προσπάθησα. Αλλά...» Γελάει σαρκαστικά σαν να οικτί-ρει τον εαυτό του για τον παραλογισµό του. Τα µάτια του γυαλί-ζουν και έχει βλέµµα ψυχοπαθούς. «Λέο, δεν τα κατάφερα».

«Καταλαβαίνω».«Αλήθεια λες;»

«Ναι. Μου έδωσαν το ηµερολόγιό σου».Το πρόσωπό του σκοτεινιάζει ξανά. Τα χάνω βλέποντας πόσο

παρανοϊκός είναι.«Υπάρχει κάτι βαθιά µέσα µου που µε σπρώχνει να κάνω ό,τι

κάνω», λέει. «∆εν µπορώ να το εξηγήσω».«Παράτα τα», του λέω. «Παράτα τα και φύγε. Είδα το αυτοκί-

νητό σου κάτω, το Volvo. Μπορείς να το πάρεις και να φύγεις. ∆εθα µάθει κανείς τίποτα».

aoratos286s366.indd 337 11/3/14 2:47:57 PM




«Πάψε. Ξέρεις τι συνέβη. Νοµίζεις πως ήθελα να εξελιχθούνέτσι τα πράγµατα; ∆εν καταλαβαίνεις πως αισθάνοµαι εντελώς...Γιατί πήγαν όλα τόσο άσχηµα; Από σένα άρχισαν όλα. Από τη µέ-ρα που σε γνώρισα».

Πρέπει να κερδίσω λίγο χρόνο. Ίσως προφτάσει να έρθει οΜπιρκ. Πίσω από τον Γκριµ η Σαµ κοιτάζει το δάχτυλό της. ΟΓκριµ τής έχει γυρισµένη την πλάτη και η Σαµ πλησιάζει σιγά σι-γά προς το σηµείο όπου βρίσκεται το κοµµένο δάχτυλο.

Ο Γκριµ γυρνάει και χωρίς να την κοιτάξει σκύβει και παίρ-νει το δάχτυλο. Από εκεί όπου κάθοµαι βλέπω για µια στιγµήστο χέρι του ένα παραπανίσιο δάχτυλο. Είναι µια εξωπραγµα-

τική εικόνα. Ο Γκριµ το πετάει µακριά. Της Σαµ της κόβεται ηανάσα.

«Ηρέµησε», της λέω. «Όλα θα πάνε καλά».Η Σαµ µού γνέφει κουνώντας αργά το κεφάλι της.«Όλα θα πάνε καλά», λέει κι ο Γκριµ γυρνώντας προς το µέ-

ρος µου. Κρατάει χαλαρά το πιστόλι του. «Όλα θα πάνε καλά».Γελάει κοιτάζοντας πέρα από µένα, το Σάλεµ. Κοιτάζω κρυφά

τη Σαµ. Βρίσκεται στα πρόθυρα της λιποθυµίας. Τα βλέφαρά τηςείναι βαριά και το κορµί της τινάζεται ελαφρά.

«Μπορείς να καταλάβεις...» αρχίζει να λέει ο Γκριµ µιλώνταςαργά αργά και µε ιδιαίτερη έµφαση. «Μάλλον... είσαι άραγε σεθέση να µε καταλάβεις; Να νιώσεις τι µου έχεις κάνει; Να νιώσεις

τι µας έκανες;»

«Ναι. Σου είπα πως σε καταλαβαίνω».«Καταλαβαίνεις πως είµαι αναγκασµένος να κάνω αυτό που

κάνω;»«Όχι».Υψώνει το πιστόλι του και στοχεύει ένα σηµείο πάνω από το

κεφάλι µου. Πατάει τη σκανδάλη.Κραυγάζω. Τα χέρια µου τρέµουν κι η καρδιά µου πάει να

σπάσει. Ο ισχυρότατος πυροβολισµός αντηχεί σε όλο το Σάλεµ.

aoratos286s366.indd 338 11/3/14 2:47:57 PM




Η σφαίρα σχίζει τον αέρα, εξοστρακίζεται χτυπώντας στο µπετόνπολύ κοντά µου και χάνεται σφυρίζοντας. Ο Γκριµ κοιτάζει µιαεµένα και µια το πιστόλι του. Το έχει ήδη µετανιώσει. Αναγνωρί-ζει πως δεν έπρεπε να είχε πυροβολήσει.

«∆ε µ’ ακούς», µου λέει µε πιο ήρεµη φωνή.«Σ’ ακούω. Αλλά αυτά που λες δεν έχουν νόηµα».Βγάζω το κινητό µου από την τσέπη µου κι αγγίζω την οθόνη

για να το ξεκλειδώσω.

«Άσε το κινητό σου κάτω».«Όχι».«Άσ’ το κάτω αµέσως».«Άφησε ελεύθερη τη Σαµ και θα το παρατήσω».Ο Γκριµ γελάει.«∆εν αποφασίζεις εσύ».«Το ξέρω». Κοιτάζω το κινητό µου.«Τι κάνεις εκεί; Παράτα το».

Το κλειδώνω και το ακουµπώ δίπλα µου. Επιχειρώ να σηκω-θώ. Στηρίζοµαι πρώτα στα γόνατα και µετά σηκώνοµαι σιγά σι-γά. Το κεφάλι µου είναι βαρύ και ζαλίζοµαι. Περιµένω τη µονα-δική εκείνη ευκαιρία που θα µου επιτρέψει να βρεθώ κοντά τουγια να τον αφοπλίσω. Χρησιµοποιεί µόνο το ένα του χέρι, γιατίµε το άλλο κρατάει το πιστόλι. Αλλά ακόµα κι αν αποπειραθώ νακάνω κάτι, δε θα έχω παρά µόνο ελάχιστα δευτερόλεπτα στη διά-θεσή µου. Φοβάµαι µήπως άθελά µου κάνω κακό στη Σαµ.

Ο Γκριµ κοιτάζει το κινητό µου µε καχυποψία. Κραδαίνει τοπιστόλι.

«Σπρώξε το κινητό σου προς τα εδώ».«Αν το θέλεις, έλα να το πάρεις».∆εν το αποτολµά, γιατί θα αναγκαστεί να σκύψει.«Πέφτω έξω αν σου πω πως δεν έχεις καταλάβει τίποτα;» µου

λέει.Πλησιάζει τη Σαµ, την αρπάζει από την αλογοουρά και την

aoratos286s366.indd 339 11/3/14 2:47:57 PM




τραβάει βίαια για να σηκωθεί. Εκείνη δε βγάζει άχνα. Ανασαίνειασθµαίνοντας. Προσπαθεί να µην πανικοβληθεί.

Ο Γκριµ σπρώχνει τη Σαµ προς την άκρη της στέγης. Εκείνηαντιστέκεται, αλλά δεν µπορεί να ελευθερωθεί γιατί ο Γκριµ τηνκρατάει γερά από τα µαλλιά. Έχει ακουµπισµένο το τραυµατι-σµένο χέρι της στο στήθος της, ενώ µε το άλλο της χέρι πιέζει τηνπληγή. ∆εν µπορεί να παλέψει. Το κάτωχρο πρόσωπό της είναιµούσκεµα από τον ιδρώτα. Αποφεύγει να µε κοιτάξει. Προχωρούν

αργά προς το κενό, ενώ η Σαµ γέρνει όσο µπορεί προς τα πίσω,µε τον τρόµο αποτυπωµένο στο βλέµµα της.Ο Γκριµ τη σπρώχνει ξανά. Η µύτη του παπουτσιού της βρίσκε-

ται ήδη στο κενό. Απλώνω ενστικτωδώς το χέρι µου προς το µέρος της µε την ψευδαίσθηση πως θα αποτρέψω την πτώση της. Ο Γκριµµε καρφώνει µε το βλέµµα και κατεβάζω το χέρι µου. Η µυρωδιά

του µου έρχεται στα ρουθούνια. Είναι παρφουµαρισµένος.«Είναι αθώα», του λέω. «∆εν έχει φταίξει σε τίποτα».

«Λες κι έχει καµιά σηµασία αν είναι αθώα ή όχι. Είτε είναιαθώα είτε δεν είναι, θα πάρω εγώ ποτέ πίσω τη ζωή µου και τηνοικογένειά µου; Θα πάρω ποτέ πίσω τον εαυτό µου;» Με κοιτάζεικατάµατα. «Απάντησέ µου».

«Όχι. Αλλά ούτε κι απ’ αυτό που κάνεις έχεις να κερδίσεις τί-ποτα».

«Το µόνο που µετράει είναι οι συνέπειες. Θα υποστείτε ό,τιέχω υποστεί κι εγώ, αφού και οι δυο σας θα χάσετε κάτι».

«Είναι άδικο», ψιθυρίζω.«Άδικο;» λέει συγχυσµένος ο Γκριµ. «Πιστεύεις πως ο κόσµος

είναι δίκαιος;» Κρατώντας γερά τη Σαµ από τα µαλλιά, της πιέ-ζει την πλάτη αναγκάζοντάς τη να σκύψει πάνω από το κενό. «Κά-νε πίσω», µου λέει κοιτάζοντάς µε.

Οπισθοχωρώ ένα βήµα.Της αφήνει τα µαλλιά.

aoratos286s366.indd 340 11/3/14 2:47:57 PM




Ο χρόνος κυλάει όλο και πιο αργά, µέχρι που σέρνεται σαν ερπε- τό που µοχθεί να πάρει ανάσα. Η Σαµ αρχίζει να πέφτει µπροστά,προς το κενό, ενώ ο Γκριµ κάνει πίσω. Ορµώ προς το µέρος τηςκαι τη γραπώνω από το σακάκι. Την τραβάω απότοµα και πέφτειµε το πλευρό στη στέγη. Την καλύπτω µε το σώµα µου. Της πιέζωάθελά µου το τραυµατισµένο χέρι της, αλλά η αδρεναλίνη µάλλονέχει µπλοκάρει το αίσθηµα του πόνου, γιατί η Σαµ δε βγάζει λέ-ξη. Με κοιτάζει σαστισµένη κι αρχίζει να κλαίει µε αναφιλητά.

Πίσω µου ο Γκριµ έχει µάλλον καταπιαστεί και πάλι µε τα χά-πια του. Ακούω το χαρακτηριστικό κροτάλισµά τους καθώς κα- τρακυλούν µέσα στο φιαλίδιο.

aoratos286s366.indd 341 11/3/14 2:47:57 PM



XXIX

Η ΣΑΜ ΠΑΙΡΝΕΙ ΒΑΘΙΕΣ ΑΝΑΣΕΣ προσπαθώντας να πάψει νακλαίει.

«Είσαι άρρωστος άνθρωπος, παρανοϊκός», λέει στον Γκριµ.«Πιθανότατα έχεις δίκιο», της λέει ο Γκριµ σκουπίζοντας το

µέτωπό του από τον ιδρώτα. «Κι εσύ θα έπρεπε να έχεις γίνει πα-ρανοϊκή». Με κοιτάζει. «Κι όλα αυτά συµβαίνουν από δικό σουφταίξιµο».

«Σε παρακαλώ, Γκριµ...» αρχίζω να λέω, αλλά εκείνος µε δια-κόπτει.«Λέο, πολύ σύντοµα θα έχουν τελειώσει όλα».

Ίσως να µε αφήσει να ζήσω. Ίσως σκοπεύει να σκοτώσει τηΣαµ µόνο και µόνο για να τη δω να πεθαίνει. Ίσως όµως και ναµας αφήσει και τους δύο να ζήσουµε. Μπορεί και να σκέφτεταινα αυτοκτονήσει. Πιθανόν να έχει διαλέξει αυτό εδώ το µέροςώστε να έχει µια διέξοδο: αν κάτι δεν του πάει όπως το έχει υπο-

λογίσει, µπορεί να πηδήξει στο κενό. Ίσως βρισκόµαστε εδώ γι’αυτό το λόγο, δεν ξέρω. Όλα είναι πιθανά. Ο Γκριµ είναι απρό-βλεπτος.

«Έχεις δίκιο», του λέω. «Είσαι παρανοϊκός».Ο Γκριµ ρίχνει µια µατιά στη Σαµ, που είναι ακόµα πεσµένη

ανάσκελα και τον κοιτάζει µε απέχθεια. Στρέφω το βλέµµα µουπρος το κέντρο του Σάλεµ για να το αντικρίσω µια τελευταία φο-ρά. Μου φαίνεται πολύ παράξενο να θεωρώ αυτή τη θέα τόσο

aoratos286s366.indd 342 11/3/14 2:47:57 PM




σηµαντική. Ίσως να σηµαίνει για µένα κάτι πολύ βαθύτερο απ’όσο νόµιζα. Γυρνώντας όµως προς τα εκεί, προφταίνω να δω µιαγαλάζια λάµψη που χάνεται την αµέσως επόµενη στιγµή. Στο βά-θος φαίνεται αχνά η πολυκατοικία όπου ζούσα µε την οικογένειάµου.

«Πώς σε λένε τώρα;»Ο Γκριµ µε κοιτάζει.«Τι είπες;»

«Ντάνιελ Μπέργκρεν. Τοµπίας Φρέντρικσον. ΤζόναθανΓκράνλουντ. Μέχρι εκεί έχω φτάσει».«Α, ναι». Ο Γκριµ σµίγει ελάχιστα τα φρύδια του. Για λίγες

στιγµές µού θυµίζει την Τζούλια. Η συγκεκριµένη έκφραση τουπροσώπου του ήταν κάποτε κι η έκφραση της Τζούλια. «∆ε θαπρολάβεις να µάθεις το όνοµά που έχω τώρα».

«Γι’ αυτό σε ρωτάω».∆είχνει να το σκέφτεται. Ύστερα όµως κουνά το κεφάλι του

αρνητικά.«Τα σχεδίασες όλα µε τρόπο ώστε να κατηγορηθώ για το θά-

νατο της Ρεµπέκα; Αυτός ήταν ο σκοπός σου;» τον ρωτώ.«Τι θες να πεις;»«∆εν καταλαβαίνω τι...» αρχίζω να λέω, αλλά δεν ξέρω πώς να

συνεχίσω, γιατί απλούστατα δε βρίσκω άκρη. Το µόνο που ξέρωείναι πως πρέπει να κερδίσω χρόνο. «Με παρακολουθούσες. Μουέστειλες µηνύµατα στο κινητό. Φρόντισες να βρεθεί το κολιέ στο

χέρι της Ρεµπέκα ώστε να µε συνδέσουν µε τον τόπο του εγκλή-µατος... Θα µπορούσες να είχες δράσει διαφορετικά».

«Πώς δηλαδή;»«∆εν ξέρω. Θα µπορούσες να είχες δηµιουργήσει µια ιστορία

χωρίς κενά και λάθη. Όσα έκανες δεν ήταν αρκετά ώστε να κα- τηγορηθώ για τη δολοφονία της Ρεµπέκα. Από την άλλη µεριά,φαίνεται πως σχεδίασες τα πάντα µε µεγάλη προσοχή. ∆ε βγάζωνόηµα. Προσπαθούσες να µε καταστρέψεις; ∆εν καταλαβαίνω».

aoratos286s366.indd 343 11/3/14 2:47:57 PM




«∆εν έχω να σου απαντήσω τίποτα», µου λέει ο Γκριµ. Τα µά- τια του παίζουν προς όλες τις κατευθύνσεις. «∆εν µπορώ να σ’ τοεξηγήσω. Για µένα όλα αυτά έχουν νόηµα».

«Για σένα έχουν. Αλλά για κανέναν άλλο».«Αδιαφορώ. Έτσι κι αλλιώς το θέµα δεν αφορά κανέναν άλλο».«Σιγά σιγά, αυτό αρχίζω να πιστεύω κι εγώ».«Τι εννοείς;»Παίρνω µια βαθιά ανάσα. Ο πόνος στο κεφάλι µου είναι ένα

διαρκές σφυροκόπηµα.«Θυµάσαι εκείνο το πάρτι στο γήπεδο;» τον ρωτάω.«Πότε;»«Γινόταν πάρτι στο γήπεδο το Σαββατοκύριακο πριν πεθάνει

η Τζούλια».«Ναι».«Τρόµαξα τότε µε όσα έλεγες για την Τζούλια. Άρχισα να σε

φοβάµαι. Νοµίζω πως ήταν η πρώτη φορά που αισθάνθηκα έτσι

απέναντί σου. Και όλη η ψυχική πίεση που ένιωσα µε έκανε ναξεσπάσω στον Τιµ, που τον συνάντησα στο δρόµο για το σπίτι.

Αυτός ήταν ο λόγος που αντέδρασε έτσι ο Τιµ. Όλα αυτά δε θαείχαν συµβεί αν δεν ήσουν υπερπροστατευτικός κι αν δεν προσπα-θούσες να παίρνεις πάνω σου όλες τις οικογενειακές ευθύνες». Τονκοιτάζω κατάµατα και βάζω τα δυνατά µου να µη χαµηλώσω τοβλέµµα. «Η Τζούλια πέθανε από δικό σου φταίξιµο. Αν η ζωή σουστράβωσε, είναι από δικό σου λάθος. Κι αν θες να αφαιρέσεις τη

ζωή κάποιου, τότε να αυτοκτονήσεις. Έτσι έγραψες εσύ ο ίδιοςστο ηµερολόγιό σου».

Ο Γκριµ µε κοιτάζει µε άδειο βλέµµα. Τι να σκέφτεται άραγε;Πόση ώρα έχει περάσει;

«Κάνεις λάθος», µου λέει.«∆εν καταλαβαίνω πώς µπόρεσες να το τραβήξεις τόσο πολύ

µ’ αυτή την ιστορία που ξεκίνησες. Απλώς και µόνο για να πειςπως έκανες κάτι; ∆εν το πιστεύω. Οι πράξεις σου δεν πρόκειται

aoratos286s366.indd 344 11/3/14 2:47:57 PM




να διορθώσουν τα πράγµατα. Οδηγείσαι από µόνος σου στο χα-µό. ∆εν ξέρω τι είναι αυτό που έχεις οικοδοµήσει στη ζωή σου,αλλά θα το γκρεµίσεις µε τη στάση που κρατάς. ∆ε θα σου απο-µείνει τίποτα».

«Ωραία», λέει ο Γκριµ σχεδόν κραυγάζοντας. «Καλύτερα έτσι.∆εν το καταλαβαίνεις; Καλύτερα να µην έχω τίποτα! Τίποτα απόόσα έχω οικοδοµήσει δεν είναι σηµαντικό. Το µοναδικό πράγµαπου σήµαινε κάτι για µένα το έχω χάσει εδώ και καιρό. Γι’ αυτό

και η ζωή µου κατέληξε έτσι».«Τότε για ποιο λόγο αποφάσισες να ξεφορτωθείς τη ΡεµπέκαΣάλοµον; Γιατί δεν την άφησες να πάει στην αστυνοµία;»

«Της άξιζε να πεθάνει».«Ό,τι κάνεις στρέφεται ενάντια στον ίδιο σου τον εαυτό. ∆εν

είµαι εγώ ο στόχος. Ξέρεις πολύ καλά τι σηµαίνει να κατηγορη-θείς για πρόκληση εγκληµατικών πράξεων. ∆ε θα µπορέσεις πο-

τέ να ξεφύγεις. Αυτή η ιστορία δεν έχει σχέση µε την Τζούλια.

Αφορά µόνο εσένα. ∆εν έχεις πουθενά καµία διέξοδο. Για τη ση-µερινή κατάληξη ευθύνεσαι αποκλειστικά εσύ».

«Κάνεις λάθος!» φωνάζει ο Γκριµ και σκύβει για να αρπάξει τη Σαµ ξανά από τα µαλλιά.

Καθώς κινείται µε το ένα του χέρι απλωµένο προς το κεφάλι της Σαµ και µε το πιστόλι στο άλλο χέρι, κάνω ένα βήµα στο πλάικαι ορµώ καταπάνω του. Ο Γκριµ προσπαθεί να στοχεύσει τονκρόταφο της Σαµ, αλλά τον χτυπώ µε τον ώµο µου στα πλευρά.

Παραπατάει. Πέφτουµε και οι δύο στην τσιµεντένια στέγη. Εκεί-νος βρίσκεται από κάτω µου. Το σώµα του είναι σφιχτό και οστεώ-δες. Μυρίζω το άρωµά του. Είναι το άρωµα που χρησιµοποιούσεπάντα. Μυρίζω όµως και τον ιδρώτα του, κι είναι η πρώτη φοράπου µου βροµάει ο Γκριµ.

Όπως είναι ανάσκελα από κάτω µου, µε αρπάζει από τα µαλ-λιά. Προσπαθώ να του πάρω το πιστόλι από το χέρι. Μου αφήνει

τα µαλλιά και µου ρίχνει µια γροθιά στα πλευρά. Μου κόβεται η

aoratos286s366.indd 345 11/3/14 2:47:57 PM




ανάσα. Συστρέφεται δεξιά κι αριστερά. Είναι πιο δυνατός από µέ-να και ξέρω πως από στιγµή σε στιγµή θα µε ανατρέψει, θα µεπυροβολήσει και θα πεθάνω.

Πατάει τη σκανδάλη κατά λάθος, χωρίς να το ’χει σκοπό. Ησφαίρα περνά από δίπλα µου και χάνεται στον ουρανό. Ενώ εξα-κολουθώ να είµαι πεσµένος πάνω στον Γκριµ, πιάνω µια κίνησηµε την άκρη του µατιού µου. Βλέπω το σκοινί να τεντώνεται. ΟΓκριµ µένει για µια στιγµή ακίνητος κι έπειτα γυρνά το κεφάλι

του προς τα εκεί. Κάποιος ζυγώνει στη στέγη σκαρφαλώνοντας.

Όλα συµβαίνουν µέσα σε λίγες στιγµές. Μια µαύρη αρβύλα προ-βάλλει στην άκρη της στέγης. Ο άνθρωπος που προσπαθεί να ανε-βεί αναζητά σηµείο στήριξης. Το ένα του πόδι εµφανίζεται σιγάσιγά.

Ο Γκριµ µε σπρώχνει βίαια και σωριάζοµαι ανάσκελα. Ο

σβέρκος µου τραντάζεται και νιώθω ένα σουβλερό πόνο στο κε-φάλι και στους ώµους.

Ο Γκριµ σηκώνεται όρθιος µε την κάννη του πιστολιού τουστραµµένη καταπάνω µου – µια σκοτεινή τρύπα· ένα µαύρο τού-νελ· ένα ατελείωτο σκοτάδι. Προσπαθώ να κρατήσω τα µάτια µουορθάνοιχτα.

Εκείνος πυροβολεί. Παράξενος ήχος, σαν µιας καρδιάς πουχτυπάει δύο φορές απανωτά. ∆ε µε βρίσκει η σφαίρα του, άγνω-

στο για ποιο λόγο. Χτυπάει στο µπετόν δίπλα στο αφτί µου καιµε ξεκουφαίνει. Ο πόνος είναι αφόρητος. Ο Γκριµ µένει ξαφνι-κά ακίνητος και πιάνει το µπράτσο του. Ακούγεται κι άλλος κρό-

τος, αλλά έτσι όπως έχω σχεδόν κουφαθεί δεν µπορώ να προσδι-ορίσω την προέλευσή του. Βλέπω όµως το ένα πόδι του Γκριµ ναλυγίζει.

Κάποιος φωνάζει. Καθώς ο Γκριµ πέφτει, καταφέρνει να στη-ριχτεί στο άλλο του πόδι και µε γραπώνει από τον ώµο. Τα µάτια

aoratos286s366.indd 346 11/3/14 2:47:57 PM




του γυαλίζουν. Η ξινή µυρωδιά του που ποτίζει τα ρουθούνια µουείναι ένα µείγµα αρώµατος και οσµής ιδρώτα. Καταλαβαίνω ξαφ-νικά πως καθώς γλιστράει προς την άκρη της στέγης µε παρασύ-ρει στην πτώση του. Αφήνει το πιστόλι του και το βλέπω να πέ-φτει στο κενό.

Τον αρπάζω µε το ένα µου χέρι από τη µασχάλη του και µε το άλ-

λο από τον τραυµατισµένο ώµο του. Όπως είµαι πεσµένος µπρού-µυτα στην άκρη της στέγης, τον βλέπω να κρέµεται στο κενό απόκάτω µου και να µε κοιτάζει σαστισµένος. Το πρόσωπό του είναικατακόκκινο. Η ακµή της στέγης µού πιέζει αφόρητα το στέρνοκαθώς προσπαθώ να τον συγκρατήσω. Ο Γκριµ µ’ έχει γραπώσειαπ’ τα ρούχα κι όπως γλιστρά σιγά σιγά προς το κενό, το σακάκιµου τραβιέται και µου ανεβαίνει ως το λαιµό.

«Άσε µε», µου λέει.

Αντιλαµβάνεται πως έχει χάσει το παιχνίδι κι ότι δεν πρόκειταινα πέσω. Αφήνεται να γλιστρήσει προς το έδαφος και το µόνο πράγ-µα που εµποδίζει την πτώση του είναι τα δυο µου χέρια. Είναι πο-λύ βαρύς. ∆ε θα καταφέρω να τον κρατήσω για πολύ ακόµα.

«Άσε µε να πέσω», φωνάζει.Προσπαθώ να τον τραβήξω επάνω, αλλά µου είναι αδύνατον.

Με πιάνει κράµπα στα χέρια και δυσκολεύοµαι να πάρω ανάσα.Με το ένα του χέρι ο Γκριµ προσπαθεί να απαλλαγεί από το κρά-

τηµά µου. ∆εν τα καταφέρνει. Τινάζει απότοµα το κεφάλι του,ανοίγει το στόµα του και µε δαγκώνει στον καρπό.

∆ιακρίνω µια σκιά µε την άκρη του µατιού µου. Είναι έναςάντρας που εκείνη τη στιγµή λυγίζει τα γόνατα για να στηριχτείστα δάχτυλα των ποδιών. ∆υο χέρια απλώνονται κι ακούω τη φω-νή του άντρα να µε παρακινεί να µην αφήσω τον Γκριµ.

Είµαι πληγωµένος στον καρπό από τη δαγκωνιά του. ∆εν µπο-ρώ να δω το τραύµα µου, αλλά βλέπω αίµα στα χείλη του Γκριµ.

aoratos286s366.indd 347 11/3/14 2:47:57 PM




∆εν αισθάνοµαι κανέναν πόνο πια. ∆υο χέρια αρπάζουν τον Γκριµκαι τον τραβούν επάνω.

«Όχι», φωνάζει εκείνος µε σπασµένη φωνή. «Όχι, όχι», ξανα-λέει σπαραξικάρδια, λες κι έχει ξαναγυρίσει στην εφηβική του ηλι-κία. Φωνάζει κι άλλο, µέχρι που δεν ξεχωρίζω πια τα λόγια του.

Κοιτάζω τη λέξη που είναι κεντηµένη µε χρυσά κεφαλαίαγράµµατα στο µανίκι του µαυροντυµένου άντρα: ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ .

aoratos286s366.indd 348 11/3/14 2:47:57 PM



XXX

Ο ΝΤΑΝ ΛΑΡΣΟΝ ΚΑΙ Ο ΠΕΡ ΛΕΪΦΜΠΙ ήταν οι πρώτοι αστυνοµικοίπου έφτασαν στον υδατόπυργο. Οι δυο άντρες αποτελούσαν ένααπίθανο δίδυµο που δεν ταίριαζε καθόλου στις περιστάσεις τηςσυγκεκριµένης αποστολής. Ο Λάρσον είναι από τη Βετλάντα –µιαπόλη της νότιας Σουηδίας– και µετά την εκπαίδευσή του ο πατέ-ρας του τον έστειλε στη Στοκχόλµη. Ο πατέρας του, ένας συντα-ξιούχος προϊστάµενος αστυνοµίας, θεωρούσε το γιο του ανεπρό-

κοπο και χαραµοφάη. Ο Λάρσον έχει υψοφοβία. Ο Περ Λέιφµπιγεννήθηκε στη Στοκχόλµη και µένει στο Χάµαρµπι. Νιώθει πολύάβολα µε τους µετανάστες παρόλο που δεν είναι ρατσιστής – αλ-λά έτσι κι αλλιώς αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβληµα που αγγί-ζει όλη την αστυνοµία. Ο Λέιφµπι είναι άνθρωπος που πανικο-βάλλεται όταν ακούει πυροβολισµό.

Κι έτσι, όταν έφτασαν στον υδατόπυργο, ο Λάρσον δεν ήθελενα ανεβεί. Ο Λέιφµπι ανέβαινε την ελικοειδή σκάλα όταν έπεσε ο

πρώτος πυροβολισµός. Ήταν τη στιγµή που ο Γκριµ πυροβόλησεγια να µε τροµάξει. Ο Λέιφµπι πάγωσε, χλόµιασε και κατέβηκεστο έδαφος. Οι δυο αστυνοµικοί αποφάσισαν να περιµένουν τηνοµάδα των συναδέλφων τους. Αργότερα εξήγησαν στον Μπιρκ πωςδεν ήταν σίγουρες οι συνθήκες για τη σύλληψη του δράστη και πως

τα αλεξίσφαιρα γιλέκα τους ήταν στο περιπολικό, που το είχαναφήσει κοντά σε ένα παράνοµα σταθµευµένο Volvo.

Ο Λάρσον και ο Λέιφµπι περιπολούσαν στο Χούντινιε και βρέ-

aoratos286s366.indd 349 11/3/14 2:47:57 PM




θηκαν τυχαία στο Ρένινιε γιατί πήραν λάθος στροφή καθώς έβγαι-ναν από τον αυτοκινητόδροµο. Εκείνη την ώρα έλαβαν σήµα από

τον Γκάµπριελ Μπιρκ, που τους ανέφερε πως κάποιος κρατούσεοµήρους στον υδατόπυργο του Σάλεµ.

Τα περιπολικά, σύµφωνα µε τις εντολές του Μπιρκ, θα έφτα-ναν εκεί µε τις σειρήνες τους βουβές για να µην πανικοβληθεί οδράστης. Η οµάδα εφόδου προετοιµαζόταν, αλλά η πιθανότερηεξέλιξη ήταν να µην έφτανε έγκαιρα στον πύργο. Ο Λάρσον και

ο Λέιφµπι χρειάστηκαν µόλις δύο λεπτά για να φτάσουν.Το δεύτερο δίδυµο που έφτασε στον πύργο ήταν το άκρως αντί-θετο του πρώτου. Ήταν δυο ρωµαλέοι και ικανότατοι προϊστάµε-νοι αστυνοµίας από το αστυνοµικό τµήµα της Σεντερτέλιε, ο Σά-ντκβιστ και ο Ροντρίγκες. Είχαν και οι δυο τους προϋπηρεσία στην

Αστυνοµική ∆ιεύθυνση Στοκχόλµης. Όταν έλαβαν το σήµα στονασύρµατο του περιπολικού, µόλις είχε λήξει η βάρδιά τους. Βρί-σκονταν σ’ ένα σχολείο του Σάλεµ, όπου συµµετείχαν σε µια ηµε-

ρίδα ενηµέρωσης των µαθητών σε ζητήµατα πρόληψης του εγκλή-µατος και της χρήσης ναρκωτικών. Χρειάστηκαν τρεισήµισι λεπτάγια να φτάσουν στον υδατόπυργο. Ενηµερώθηκαν από τον Λάρσονκαι τον Λέιφµπι και ανέβηκαν τη σκάλα µε τα όπλα προτεταµένα.Στη στέγη έφτασε πρώτος ο Ροντρίγκες και πυροβόλησε τον Γκριµµε µοναδικό σκοπό να τον τραυµατίσει για να τον εξουδετερώσει.Θα είχε ανεβεί νωρίτερα, αλλά ήθελε πρώτα να βεβαιωθεί πως τοσκοινί που θα χρησιµοποιούσε για να καλύψει τα τελευταία µέτρα

θα άντεχε το βάρος του. Ο Ροντρίγκες ήταν που µε τράβηξε πιο µέ-σα στη στέγη και µαζί µ’ εµένα ανέβασε τον Γκριµ, που αιωρού-νταν στο κενό. Είχε πυροβολήσει ένα κλάσµα του δευτερολέπτουπριν από τον Γκριµ, γι’ αυτό δε µε είχε πετύχει εκείνος. Όσο γιαµένα, οι δυο απανωτοί πυροβολισµοί µού είχαν φανεί σαν χτύποικαρδιάς. Ο Μπιρκ ήταν εκείνη τη στιγµή στα χαµηλά του υδατό-πυργου και τους άκουσε, αλλά δεν ήξερε ποιος είχε πυροβολήσει.

Όλα αυτά τα έµαθα αργότερα από τον ίδιο τον Μπιρκ.

aoratos286s366.indd 350 11/3/14 2:47:57 PM




Ξυπνώ και το µόνο που θυµάµαι είναι πως είχα γυρίσει ανάσκε-λα στη στέγη και ότι λίγο πριν λιποθυµήσω µε είχε ξαναπιάσειένας αφόρητος πονοκέφαλος. Είµαι ξαπλωµένος σ’ ένα µεγάλοκρεβάτι και φοράω µια λευκή ρόµπα που δεν είναι δικό µουρούχο. Από τη µέση και κάτω µε έχουν σκεπάσει µε µια πορτο-καλί κουβέρτα. Οι λάµπες της οροφής είναι σβηστές, αλλά απόκάπου έρχεται φως. Στρέφω το κεφάλι µου κι αµέσως µε χτυπάένας πόνος στον αυχένα. Το πορτατίφ δίπλα µου είναι αναµµέ-

νο. Βρίσκοµαι σε νοσοκοµείο. Γυρνώ να κοιτάξω από το παρά-θυρο του θαλάµου. Βρίσκοµαι στο νοσοκοµείο της Σεντερτέλιε– τουλάχιστον έτσι νοµίζω. Η τελευταία φορά που βρέθηκα εδώήταν τη µέρα που πέθανε η Τζούλια. Σε µια γωνιά του δωµα-

τίου βλέπω καθισµένο τον Μπιρκ. Είναι βυθισµένος στη µελέ- τη ενός φακέλου.

«Εγώ...» Προσπαθώ να πω κάτι, αλλά το στόµα µου έχει στε-γνώσει.

«Τι είναι;»Ο ουρανός έχει πάρει µια σκούρα µπλε απόχρωση. ∆εν ξέρω

αν σουρουπώνει ή αν χαράζει.«Τι ώρα είναι;»«Τέσσερις και µισή».«Το πρωί;»Ο Μπιρκ νεύει καταφατικά. Αφήνει το φάκελο στην άκρη, ση-

κώνεται και πλησιάζει στο τραπέζι που είναι δίπλα στο κρεβάτι.

Γεµίζει ένα πλαστικό ποτήρι µε νερό και µου το δίνει.«Θέλω ένα ηρεµιστικό χάπι», του λέω.Κουνά το κεφάλι του αρνητικά.«∆υστυχώς δε γίνεται. Σου έχουν δώσει µορφίνη και ο συνδυα-

σµός τους δε θα σου κάνει καλό».Πίνω νερό από το πλαστικό ποτήρι. Είναι δροσερό. Ευπρόσ-

δεκτο.«Τι µέρα έχουµε;» τον ρωτάω. Έχω χάσει τις µέρες.

aoratos286s366.indd 351 11/3/14 2:47:57 PM




«Ηρέµησε. Κοιµήθηκες δώδεκα ώρες και κάτι. Θα γίνεις κα-λά, µην ανησυχείς. Ήσουν απερίσκεπτος, αλλά τη γλίτωσεςφτηνά».

Ο Μπιρκ έχει εγκαταλείψει τη συνηθισµένη τραχύτητά του. ∆εµου µιλάει πια µε µπάσα φωνή, αλλά απρόσµενα απαλά και χα-µηλόφωνα. Ίσως και να µε γελούν τ’ αφτιά µου. Η ακοή µου έχειεπανέλθει, αλλά το ένα µου αφτί το έχουν καλύψει µε έναν ειδικόεπίδεσµο. Τον αγγίζω µε τα δάχτυλά µου. Η τραχιά επιφάνειά του

είναι στεγνή.«Σου έχουν επιδέσει τα τραύµατα στο κεφάλι», µου λέει οΜπιρκ παίρνοντας το ποτήρι µου. «Τι σ’ έπιασε και δεν περί-µενες;»

«∆ε θα προφταίναµε», του εξηγώ. «Πού είναι η Σαµ;»«Στο διπλανό δωµάτιο. Θα γίνει καλά. Εννοώ, από άποψη σω-

µατικής υγείας, αν εξαιρέσεις το δάχτυλο. Το βρήκαµε, αλλά ήτανπολύ αργά πια. Είχε περάσει πολλή ώρα».

«Πόση ώρα;»Ο Μπιρκ χαµηλώνει το βλέµµα.«Τουλάχιστον µία ώρα. Θα γίνει καλά, Λέο, αλλά... έχει πάθει

νευρικό κλονισµό. Θα της πάρει χρόνο για να συνέλθει ψυχολο-γικά. Ο σύντροφός της είναι εδώ, αν θες να του µιλήσεις».

Παρά τον πόνο που νιώθω, γυρνώ το κεφάλι από την άλληπλευρά. ∆ε θέλω να ακούσω τίποτα άλλο. Ο Μπιρκ δε φεύγει απόκοντά µου. Ίσως να καταλαβαίνει πώς νιώθω.

«Κι ο Γκριµ;» ρωτώ χωρίς να τον κοιτάζω.«∆εν είναι εδώ».«Πού είναι;»«Στο νοσοκοµείο του Χούντινιε. Υπό διαρκή αστυνοµική φρού-

ρηση. Επέλεξα ο ίδιος τους αστυνοµικούς για τις βάρδιες. Είναιπολύ καλοί στη δουλειά τους. Χειρουργήθηκε και µόλις πάρει εξι-

τήριο θα µεταφερθεί στις φυλακές Κρόνοµπεργ». Ο Μπιρκ ξερο-βήχει. «Ήταν εδώ η οικογένειά σου. Κάθισαν για λίγο δίπλα σου.

aoratos286s366.indd 352 11/3/14 2:47:57 PM




Ο Λέβιν πέρασε από εδώ γύρω στις έντεκα κι έφυγε πριν από λί-γο. Ενηµερώσαµε τους πάντες».

«Και τον... πατέρα µου;»«Ναι».Τον κοιτάζω και αναρωτιέµαι τι ξέρει, αν έχει καταλάβει τι

συµβαίνει. Ίσως.«Ήταν εδώ κι ο ψυχολόγος σου», λέει ο Μπιρκ διστακτικά.

«Τον κάλεσαν από το νοσοκοµείο γιατί το όνοµά του είναι κατα-

γεγραµµένο στο ιατρικό ιστορικό σου. Τον έδιωξα».«Σ’ ευχαριστώ».Χαµογελάει αχνά χωρίς να µιλήσει.«Μεγάλη κούραση», του λέω.«Χρειάζεσαι ύπνο».«Εννοώ πως εσύ φαίνεσαι ψόφιος από κούραση».«Μίλησα µε αρκετούς δηµοσιογράφους και ασχολήθηκα µε

όλες τις επίσηµες αναφορές που αφορούσαν στην υπόθεση».

«Θα ήθελα το κινητό µου».Το θέλω οπωσδήποτε, µόνο που δεν ξέρω για ποιο λόγο. Ίσως

για να ξαναδώ τη φωτογραφία της Ρεµπέκα Σάλοµον. Το πρόσω-πό της.

«Προς το παρόν δεν µπορώ να σου το επιστρέψω γιατί είναι το κινητό στο οποίο έστειλε τα µηνύµατα ο Μπέργκρεν... Τέλοςπάντων, αυτός ο Γκρίµπεργ. Και µάλιστα είχε τη φαεινή ιδέα ναφωτογραφίσει τα τραύµατα που προξένησε στη Σαµ και να στεί-

λει τις φωτογραφίες στο κινητό σου. Πρόκειται για αποδεικτικάστοιχεία. Αλλά, ειλικρινά, δε θα ήθελες καινούριο κινητό;»

«Μη διαγράψεις τις φωτογραφίες», του λέω.«Κοιµήσου». Στρέφει το βλέµµα του δεξιά κι αριστερά. «Ο Λέ-

βιν είπε πως θα προσπαθήσει να σε ξαναφέρει κοντά µας. Θα δου-λεύεις µαζί µου».

«Μαζί σου;» Θα ήθελα πολύ να έβλεπα την έκφρασή µου αυτή τη στιγµή. «Γαµώτο!»

aoratos286s366.indd 353 11/3/14 2:47:57 PM




«Το υποψιαζόµουν πως θα αντιδρούσες κάπως έτσι».Χαµογελάει αχνά.«Σ’ ευχαριστώ», του λέω.Ο Μπιρκ βγαίνει από το δωµάτιο.

Ξυπνώ. Νοµίζω πως είναι η ώρα του µεσηµεριανού φαγητού.Μου βγάζουν τον ορό, τρώω σάντουιτς και πίνω ένα χυµό. Πη-

γαίνω στην τουαλέτα µε διστακτικά βήµατα. Μου κάνει εντύπω-ση που δεν τρεκλίζω καθόλου. Λίγο αργότερα µε επισκέπτεται οεισαγγελέας Όλαφ Πέτερσεν, ο επικεφαλής της προκαταρκτικήςέρευνας. Είναι κοντός, µε αχλαδόσχηµο σώµα και µασάει συνέ-χεια τσίχλα για να αποσπά τη σκέψη του από τη λαχτάρα του νακαπνίσει.

«Πρέπει να σου κάνω µερικές ερωτήσεις», µου λέει χαµηλό-φωνα. «Αν συµφωνείς...»

«Θα ήθελα να µου τις κάνει ο Μπιρκ».«∆ε γίνεται. Είναι δική µου δουλειά. Άσε που ο Γκάµπριελ χρει-

άζεται ξεκούραση».Βγάζει µια συσκευή µαγνητοφώνησης και την τοποθετεί ανά-

µεσά µας. Οι ερωτήσεις ξεκινούν και κάθε µου απάντηση προκα-λεί νέο κύκλο ερωτήσεων. Ο Πέτερσεν ζητάει κάποια στιγµή συ-γνώµη και πάει στην τουαλέτα. Επιστρέφει, πετάει την τσίχλα τουκι αρχίζει να µασάει άλλη, κι αυτό γίνεται άλλες τρεις φορές.

Το βράδυ παίρνω εξιτήριο. Φοράω τα ρούχα µου, που µπήκανγια πλύσιµο µέσα στο τελευταίο εικοσιτετράωρο. Παρ’ όλα αυτάµε πιάνει η ψυχή µου που τα βλέπω. Ο επίδεσµος γύρω από τοκεφάλι µου έχει αντικατασταθεί µε ένα λευκό έµπλαστρο στο µέ-

τωπο. Στο αφτί µου έχω ένα παρόµοιο επίθεµα. Η µύτη µου δενείναι σπασµένη. Έχει ένα µικρό τραύµα που θα επουλωθεί από

aoratos286s366.indd 354 11/3/14 2:47:58 PM




µόνο του. Τις πρώτες µέρες θα συνεχίσουν να µου κάνουν ενέσειςµορφίνης. Ρωτάω αν µου επιτρέπουν να επισκεφθώ τη Σαµ.

«Κοιµάται», απαντάει η νοσοκόµα.«Μήπως είναι κανείς εκεί;»«Είναι µόνη της. Ο σύντροφός της έφυγε πριν από λίγο».Ο σύντροφός της; Μένουν µαζί άραγε;Μου επιτρέπουν να καθίσω για λίγο στο δωµάτιό της. Η Σαµ

είναι ξαπλωµένη σ’ ένα κρεβάτι ίδιο µε το δικό µου. Τα πόδια της

είναι σκεπασµένα µε µια πορτοκαλί κουβέρτα. Φοράει µια λευ-κή ρόµπα ίδια µ’ αυτήν που είχαν φορέσει και σ’ εµένα. Τα µαλ-λιά της είναι λυτά. Ανασαίνει βαθιά και ρυθµικά. Η καρέκλα επι-σκεπτών είναι δίπλα στο κρεβάτι της. Κάθοµαι.

Έχει ένα χοντρό επίδεσµο στο τραυµατισµένο χέρι της. Το άλ-λο της χέρι, σώο και αβλαβές, αναπαύεται µε την παλάµη προς

τα επάνω και µε τα δάχτυλα ελαφρά λυγισµένα. Ταράζοµαι που τα κοιτάζω και κυλούν λίγες στιγµές µέχρι να αναγνωρίσω το λό-

γο της ταραχής µου.Εγώ ευθύνοµαι γι’ αυτή την κατάληξη. Όσο παράλογο κι αν

φαίνεται, όλα ξεκίνησαν από µένα. Κι αυτό ισχύει ανεξάρτητααπό την αλληλουχία των γεγονότων των τελευταίων ηµερών κιαπό τα αίτια που προκάλεσαν στο παρελθόν µια αλυσιδωτή αντί-δραση. Γιατί εγώ ήµουν που κατέστρεψα τον Τιµ Νορντίν και τονέκανα να παραφρονήσει. Εγώ ήµουν που πρόδωσα τον Γκριµ. Κιίσως να είχε δίκιο ο Γκριµ, ίσως να ήµουν εγώ που παρέσυρα την

Τζούλια. Και δεν την έφαγε µόνο αυτήν το µαύρο σκοτάδι, αλλάκι εµένα.

Απλώνω το χέρι µου και αγγίζω µε µεγάλη προσοχή το χέρι της Σαµ. Το ακουµπώ απαλά. Είναι ζεστή. Το άγγιγµά µου τηνκάνει να αντιδράσει. Στρέφει το κεφάλι της προς το µέρος µου.

«Ρίκι;» λέει µουδιασµένα. Τα µάτια της εξακολουθούν να εί-ναι κλειστά.

«Ο Λέο είµαι».

aoratos286s366.indd 355 11/3/14 2:47:58 PM




«Λέο», επαναλαµβάνει διστακτικά, σαν να δοκιµάζει µια νέααίσθηση.

Χαµογελά αµυδρά. Μου σφίγγει τρυφερά το χέρι.

Οι γονείς της Ρεµπέκα Σάλοµον ενηµερώθηκαν για τα πραγµατι-κά αίτια του θανάτου της κόρης τους. Αυτός που τη λήστεψε κο-ντά στο πάρκο Κρόνοµπεργ δεν έχει συλληφθεί ακόµα. Ίσως να

βρίσκεται κάπου στη Στοκχόλµη. ∆εν αποκλείεται να είναι ακό-µα στην Κούνσχολµ, γιατί ένας εγκληµατίας σπάνια αποµακρύ-νεται από την περιοχή δράσης του.

Απ’ ό,τι ξέρω, τα µίντια αγνοούν προς το παρόν το σύνολο τωνγεγονότων που κατέληξαν στο ασυνήθιστο συµβάν που εκτυλίχθη-κε στη στέγη του υδατόπυργου. Οι εφηµερίδες το αναφέρουν χω-ρίς να γράφουν τίποτα για τη δική µου ανάµειξη. Αλλά ξέρω πωςαν δεν υπάρξει κάποια σοβαρή εξέλιξη, το ενδιαφέρον του Τύπου

θα στραφεί ξανά προς το µέρος µου. Είναι πιθανό να γράψουνγια τη φιλική µου σχέση µε τον Γκριµ και για τη σχέση µου µε τηνΤζούλια, ξετυλίγοντας έτσι όλο το παρελθόν µας. ∆εν ξέρω. Αδια-φορώ. Μου έρχεται στο νου η περίπτωση της Άνια, της γυναίκαςπου αγαπούσε κάποτε ο Γκριµ και που αυτοκτόνησε όπως τόσοικαι τόσοι άλλοι.

Ίσως µια µέρα καταλάβω τι προσπαθούσε να κάνει ο άνθρω-πος που κάποτε ήταν φίλος µου, ίσως και όχι. Έτσι συµβαίνει µε

πολλά πράγµατα που αποδεικνύονται καθοριστικά για τη ζωήµας: δεν τα κατανοούµε.

Φεύγω από το νοσοκοµείο της Σεντερτέλιε και παίρνω τον προ-αστιακό προς τα βόρεια. Αισθάνοµαι όµορφα που είµαι µόνοςανάµεσα σε χιλιάδες άλλους εξίσου µόνους ανθρώπους. Φοράωσκούφο για να µη φαίνονται οι επίδεσµοι, αλλά έτσι κι αλλιώς

aoratos286s366.indd 356 11/3/14 2:47:58 PM




κανείς δε µου δίνει σηµασία. Μόνο η πρησµένη και κατακόκ-κινη µύτη µου θα είναι αξιοπερίεργο θέαµα, αλλά και πάλι κα-νείς δε µε κοιτάζει. Ο προαστιακός περνά ανάµεσα από τις πο-λυκατοικίες που χτίστηκαν κάποτε από το κράτος. Κάπου στηναποβάθρα κάποιος παίζει µε τρακατρούκες. Τροµάζω από τουςκρότους τους. Παγώνω και µε πιάνει καρδιοχτύπι. Με έχουνσυµβουλέψει να µην πάρω το συνηθισµένο µου ηρεµιστικό χά-πι. Μου έχουν δώσει µια συνταγή για ένα άλλο αγχολυτικό φάρ-

µακο, για την αντιµετώπιση µιας επείγουσας κατάστασης. ∆ενξέρω αν ο κρότος της τρακατρούκας θεωρείται επείγουσα κατά-σταση, αλλά µάλλον θα είναι. Βγάζω τα χάπια από την εσωτερι-κή τσέπη του σακακιού µου και παίρνω ένα. Λιώνει γρήγορα στοστόµα µου.

Αντί να πάρω το λεωφορείο από το Ρένινιε, προτιµώ να περ-πατήσω. Περνώ µπροστά από µια αφίσα του πρωθυπουργού. Στοπρόσωπό του έχουν ζωγραφίσει έναν αγκυλωτό σταυρό µε µαύρο

σπρέι.Θυµάµαι πως όποτε γυρνούσα από το κέντρο της Στοκχόλµης

στο σπίτι, κοίταζα τον υδατόπυργο για να δω πόση απόσταση εί-χα ακόµα να διανύσω. Ο πύργος φαίνεται από µακριά. Τώραόµως αποφεύγω να τον κοιτάξω. Το βλέµµα µου είναι στυλωµένοστο έδαφος και στα παπούτσια µου. Αναρωτιέµαι πόσοι από τουςπαλιούς γνωστούς µου εξακολουθούν να ζουν εδώ. ∆ε θα έχουνµείνει και πολλοί, αν και δεν ξέρω στα σίγουρα. Οι άνθρωποι

έχουν την τάση να κολλάνε σε προάστια τύπου Σάλεµ, Άλµπι καιΤούµπα. Είτε φεύγεις από εδώ και εξαφανίζεσαι είτε υπάρχει κά-

τι που σε κρατάει και µένεις.Ρεµπέκα Σάλοµον. Βλέπω το πρόσωπό της από την οπτική

γωνία που θα το κοίταξε ο Πέτερ Κολ. Από πάνω και λοξά. Τηφαντάζοµαι να παραπατά µέσα στο σκοτάδι λιώµα από την πρέ-ζα, µε το χέρι της µπροστά στο στόµα της, αγνοώντας πως τηςαπέµεναν ελάχιστα λεπτά ζωής. Ο Κολ νόµιζε πως η Ρεµπέκα

aoratos286s366.indd 357 11/3/14 2:47:58 PM




ένιωθε ναυτία, ίσως όµως έκλαιγε επειδή της είχαν κλέψει την τσάντα.

Θα χρειαστεί να ξαναδώ τον Γκριµ, το ξέρω. Τώρα όµως προ-σπαθώ να τον βγάλω απ’ το µυαλό µου. Έχουν περάσει δεκάξιχρόνια από το θάνατο της Τζούλια. Βάζω τα δυνατά µου να θυ-µηθώ τι έκανα τη µέρα του χαµού της, τι έκανα εκείνες τις στιγ-µές. ∆εν τα καταφέρνω. ∆ε θυµάµαι πια την έκφρασή της όταν γε-λούσε. Μου έρχεται όµως φευγαλέα στο νου το άγγιγµά της, η επι-

δερµίδα της. Το σώµα θυµάται.Στην εσωτερική τσέπη του σακακιού µου έχω ακόµα το ηµε-ρολόγιο του Γκριµ. Ψηλαφώ το φάκελο. Ανακαλύπτω στην τσέπηµου κι άλλο ένα χαρτί, διπλωµένο και τραχύ στην αφή. Γνωρίζωµόνο έναν άνθρωπο που επικοινωνεί χώνοντας σηµειώµατα σε

τσέπες. Είναι ο Λέβιν και θα το έβαλε στην τσέπη µου όταν ήµουνστο νοσοκοµείο.

Χαίροµαι που κάθοµαι δίπλα σου κι ακούω την αναπνοή σου. Είσαιζωντανός όπως και τότε, µετά τα γεγονότα στο Γκότλαντ. Ο χειρι-

σµός της υπόθεσής σου είχε εµένα ως αφετηρία. Είχα λάβει ένα υπό-

µνηµα στο οποίο αναφερόταν ότι έπρεπε να τοποθετηθείς στη δική

µας µονάδα. Η υπηρεσία χρειαζόταν έναν άνθρωπο που θα ήταν

υπόλογος αν το απαιτούσαν οι περιστάσεις. Είχαν κάνει την έρευνά

τους και είχαν βρει εσένα. Σε θεώρησαν κατάλληλο υποψήφιο για τη

θέση. Το υπόµνηµα ήταν όλο υποθέσεις: «Εάν συµβεί αυτό», «Στη

χειρότερη περίπτωση», «Σε περίπτωση που διακυβεύεται µια αστυ-νοµική επιχείρηση». Προήλθε από υψηλά ιστάµενα πρόσωπα, από

κάποιους παρανοϊκούς ανώτερους αξιωµατικούς. ∆εν είχα περιθώ-

ρια επιλογής. Με απείλησαν λέγοντας πως θα έβγαζαν στη φόρα ορι-

σµένα στοιχεία για το παρελθόν µου. Συνεχίζουν µέχρι σήµερα να

µε εκβιάζουν. ∆εν µπορώ να σου πω περισσότερα. Όχι τώρα.

Συγχώρεσέ µε, Λέο

Τσαρλς

aoratos286s366.indd 358 11/3/14 2:47:58 PM




Τώρα ξέρω τι συνέβη. Μόνο που δυσκολεύοµαι να προσδιορί-σω πώς αισθάνοµαι. Θα έπρεπε να νιώθω ανακούφιση, αλλά δενιώθω τίποτα. Οι άνθρωποι προδίνουν τους συνανθρώπους τους.Και τα πάντα ρηµάζουν. Ξέρω ελάχιστα πράγµατα για το παρελ-θόν του Λέβιν. Άραγε τι έχουν στα χέρια τους που τον αναγκάζεινα τους υπακούει;

Βρίσκοµαι µπροστά στο κτιριακό συγκρότηµα Τριάντ. Οι τρειςπολυκατοικίες είναι ίδιες και απαράλλακτες. Σαν να είµαι και πά-

λι δεκάξι χρονών, τότε που γυρνούσα από το κέντρο και στεκόµουνγια λίγο µπροστά στην πολυκατοικία µας. Έτσι νιώθω. Όλα έχουνπαραµείνει ίδια. Ορισµένα πράγµατα αλλάζουν µόνο µέσα µας.

Παίρνω το ασανσέρ για τον έβδοµο όροφο και από εκεί ανε-βαίνω από τις σκάλες στον όγδοο και τελευταίο όροφο. Βλέπωόπως πάντα το όνοµα Γιούνκερ στην εξώπορτα και την ανοίγωκατεβάζοντας απαλά το πόµολο.

«Γεια σας», λέω διστακτικά, αν και δε βλέπω ψυχή.

Το χαλί του χολ είναι ζαρωµένο και τα παπούτσια είναι πετα-µένα εδώ κι εκεί. Κατά τα άλλα το χολ είναι τακτοποιηµένο κι έχει

την ίδια µυρωδιά που είχε κάποτε. Κοιτάζω στην κουζίνα να δωαν είναι κανείς. Βλέπω τη µητέρα µου. Τα κοντοκουρεµένα µαλ-λιά της είναι γκρίζα.

Αφήνει στο νεροχύτη το πορσελάνινο σκεύος που κρατάει καιέρχεται να µ’ αγκαλιάσει χωρίς να στεγνώσει πρώτα τα χέρια της.Νιώθω αµήχανα. ∆ε θυµάµαι πότε ήταν η τελευταία φορά που µε

αγκάλιασαν οι γονείς µου.«Ήρθα... ήρθαµε στο νοσοκοµείο, αλλά µας είπαν πως κοιµό-

σουν. Αχ, Θεέ µου... Μιλήσαµε µ’ έναν αστυνοµικό. Ταραχτήκα-µε...»

«Είµαι καλά, µητέρα».Με κοιτάζει. Πάντα πίστευα πως είχα τα µάτια του πατέρα

µου, αλλά όσο µεγαλώνω βλέπω στον καθρέφτη πως τα µάτια µουείναι ίδια µε της µητέρας µου.

aoratos286s366.indd 359 11/3/14 2:47:58 PM




«Πεινάς;»«Όχι. Πώς είναι ο πατέρας;»«Καλά είναι. Κάθεται µέσα».«Αλήθεια µού λες πως ήρθε κι αυτός στο νοσοκοµείο;»Νεύει καταφατικά.«Σίγουρα δεν πεινάς;»«∆εν πεινάω καθόλου».«Είσαι αδύνατος».

Αναστενάζω γιατί µε κάνει να νιώθω σαν δωδεκάχρονος. Βγά-ζω τα παπούτσια µου και το σακάκι µου. Η µητέρα µου επιστρέ-φει στην κουζίνα. Μπαίνω στο δωµάτιο που ήταν κάποτε δικό µου.Το έχουν µετατρέψει σε ένα είδος γραφείου, µε ένα τραπέζι ερ-γασίας, κοµπιούτερ, βιβλιοθήκη και ντουλάπια. Ο πατέρας µουκάθεται σκυµµένος µπροστά στο τραπέζι και κοιτάζει σαστισµέ-νος ένα τηλεχειριστήριο. Τον τελευταίο καιρό έχει επιδεινωθείδραµατικά η ικανότητά του να συγκεντρώνεται σ’ αυτό που κάνει.

Τον έχει χτυπήσει η άνοια. Φοράει καρό πουκάµισο. Τα γκρίζαµαλλιά του είναι αχτένιστα.

«Το καταραµένο», µουρµουρίζει. «Πού είναι τώρα, πού τιςέβαλα;»

«Πατέρα», λέω ακουµπώντας τον στον ώµο.«Λέο;» Με κοιτάζει. Το βλέµµα του φανερώνει συγκίνηση, αλ-

λά τα µάτια του γυαλίζουν παράξενα. Φταίνε τα φάρµακα πουπαίρνει. «Εσύ είσαι;»

«Ναι, εγώ είµαι».«Λέο». Ξαναλέει αµήχανα το όνοµά µου, σαν να ψάχνει να βρει

τι σηµαίνει γι’ αυτόν.«Ο γιος σου».Τον πιάνει στενοχώρια. Συνοφρυώνεται και γυρνά ξανά προς

το τηλεχειριστήριο.«Χρειάζοµαι βοήθεια. ∆ε θυµάµαι πώς γίνεται».Το τηλεχειριστήριο είναι ανάποδα πάνω στο τραπέζι, µε

aoratos286s366.indd 360 11/3/14 2:47:58 PM




ανοιχτή τη θήκη των µπαταριών. Γύρω του βρίσκονται τρεις µπα- ταρίες.

«Πραγµατικά δε θυµάσαι πώς µπαίνουν;»«Υπάρχει... κάτι στο βάθος της θήκης». Ανοιγοκλείνει συνεχώς

τα µάτια του. Κοιτάζει το άνοιγµα και τα µεταλλικά σπιράλ. «Λί-γο ακόµα και θα το θυµηθώ». Με κοιτάζει. ∆εν είναι πια θλιµµέ-νος. Χαµογελάει. «Μ’ ακούς; Λίγο ακόµα...»

«Να σε βοηθήσω;»

«Άφησέ τον να το κάνει µόνος του», λέει η µητέρα µου, πουστέκεται στο άνοιγµα της πόρτας. «Θυµάται, αλλά πρέπει να βά-λει τα δυνατά του».

Της ρίχνω µια µατιά και ξανακοιτάζω τον πατέρα µου.«Μητέρα, νοµίζω πως δε θα τα καταφέρει».«Θα τα καταφέρει».Πριν από λίγα χρόνια ο πατέρας µου άρχισε να ξεχνάει διά-

φορα πράγµατα. ∆ε θυµόταν πού είχε βάλει τα κλειδιά του, δε θυ-

µόταν τι είχε φάει, δε θυµόταν πότε είχε µιλήσει µ’ εµένα ή µε τοναδελφό µου στο τηλέφωνο. Στην αρχή δε δώσαµε σηµασία. Καιµάλιστα εκνευριζόµασταν που δε θυµόταν αν είχε φτιάξει καφέ ήόχι. Όποτε έφτιαχνε καφέ, δε θυµόταν αν είχε κλείσει το διακό-πτη της καφετιέρας. Η κατάστασή του χειροτέρεψε πολύ γρήγο-ρα. Μια µέρα κάποιος τηλεφώνησε στην αστυνοµία για να ανα-φέρει πως ένας άντρας καθόταν µέσα σε ένα αυτοκίνητο έξω απόένα σχολείο και κοίταζε περίεργα τα παιδιά. Ο πολίτης είπε πως

ανησυχούσε για τα παιδιά. Οι αστυνοµικοί που έφτασαν εκεί βρή-καν τον πατέρα µου µέσα στο αυτοκίνητό του και κατάλαβαν πως

τους έλεγε την αλήθεια όταν τους εξήγησε πως είχε ξεχάσει πώςνα πάει στη δουλειά του.

«Καταλαβαίνει τι του συµβαίνει;»«Καταλαβαίνει πως κάτι δεν πάει καλά», µου λέει η µητέρα

µου. «Σε λίγο θα πάρει τα φάρµακά του και θα αισθανθεί πολύκαλύτερα».

aoratos286s366.indd 361 11/3/14 2:47:58 PM




Κοιτάζω την πλάτη του πατέρα µου. Η εξώπορτα ανοίγει καιµπαίνει ο αδελφός µου φορώντας ακόµα τα ρούχα της δουλειάς.Με αγκαλιάζει σφιχτά κι αυτή τη φορά ανταποκρίνοµαι όπωςπρέπει.

«Πώς είσαι;» µε ρωτάει.«Η ακοή µου δεν είναι και τόσο καλή».«Καλό αυτό. ∆ε θ’ ακούς τις βλακείες που λέει ο κόσµος». Με

χαϊδεύει στον ώµο.

Γελάω. Στο γραφείο µια µπαταρία πέφτει στο πάτωµα και κυ-λάει κάτω από τη βιβλιοθήκη. Ο αδελφός µου πηγαίνει να βοη-θήσει τον πατέρα µας.

«Λέο;» κάνει εκείνος διστακτικά κοιτάζοντάς τον.«Ο Λέο είναι στο χολ, πατέρα», λέει ο αδελφός µου αφηρηµέ-

να ψάχνοντας την µπαταρία.«Μµ», κάνει ο γέρος. Κοιτάζει από το παράθυρο µε θολό βλέµ-

µα. Σφίγγει µε τα χέρια του τα µπράτσα της πολυθρόνας του λες

και φοβάται µήπως τον παρασύρει ο άνεµος. «Ο Λέο είναι στοχολ», λέει χαµογελώντας και γυρνά προς το µέρος µου για να µεκοιτάξει. «Ωραία».

Αργά το βράδυ αποφασίζω να φύγω από το Σάλεµ. Ο αέρας εί-ναι δροσερός και καθώς προχωρώ βλέπω µε την άκρη του µα-

τιού µου την είσοδο της πολυκατοικίας όπου έµενε η οικογένεια

του Γκριµ και της Τζούλια. Η πόρτα είναι πάντα στη θέση της,ήσυχη και ακίνητη µέσα στο σκοτάδι. Χασοµερώ για λίγο έξωαπό την πόρτα τους, περνώντας ξανά και ξανά από µπροστά της,όπως έκανα κάποτε. Και για µια φευγαλέα στιγµή µεταφέροµαινοερά σ’ ένα καλοκαίρι χαµένο στο παρελθόν. Για µια στιγµήµόνο.

Βαδίζω προς τη στάση του λεωφορείου. Θα πάω στο Ρένινιεκι ύστερα ξανά προς τα νότια. Θέλω να πάω να δω τη Σαµ στο

aoratos286s366.indd 362 11/3/14 2:47:58 PM




νοσοκοµείο και να καθίσω πλάι της. ∆ιασχίζω τον τόπο όπου µε-γάλωσα και ξέρω πως έχω πολύ δρόµο για να φτάσω στο σπίτιµου. Το Σάλεµ είναι ασυνήθιστα ήσυχο απόψε. Πέφτει η οµίχλησιγά σιγά και τα νότια προάστια της Στοκχόλµης βυθίζονται στηγαλήνη.

aoratos286s366.indd 363 11/3/14 2:47:58 PM



Επίµετρο

Ένας συγγραφέας παίρνει την ελευθερία να παρουσιάσει πολλάπράγµατα διαφορετικά από ό,τι είναι. Έτσι έκανα κι εγώ σε αυτό

το µυθιστόρηµα. Για παράδειγµα, ο υδατόπυργος του Σάλεµ δενέχει σχήµα µανιταριού. Έχω περιγράψει ένα µπαρ, µια στέγη φι-λοξενίας και ένα συγκρότηµα τριών πολυκατοικιών τοποθετώντας

τα σε διάφορα άσχετα µέρη και ούτω καθεξής.Θέλω να ευχαριστήσω τη Μέλα, τη µητέρα µου, τον πατέρα

µου, το µικρό µου αδελφό, τον Καρλ, τον Μάρτιν, τον Τοµπίας, τον Τζακ, τη Λότα, την Τζέρζι, τον Τούβε, τον Φρέντρικ και τιςφλογερές ψυχές των Εκδόσεων Pirat. Έχετε όλοι σας συµβάλει, οκαθένας µε το δικό του τρόπο, στο να δουν το φως της µέρας ο

Λέο Γιούνκερ και ο Αόρατος Άνθρωπος από το Σάλεµ.∆εν είναι εύκολη η συγγραφή, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να

είσαι σύντροφος, φίλος, γονιός ή συνάδελφος του συγγραφέα. Εί-στε εκπληκτικοί.

ΚρίστοφερΧαγκσέτρα, Ιούνιος 2013

aoratos286s366.indd 365 11/3/14 2:47:58 PM

o aoratos anthropos ap to salem-_-christoffer carlsson-_-greekleech

Documents