(organic chemistry laboratory) · ค่¼¤ºอ ฏิ ัติกา¦Áค¤ีอิ...

คมอปฏบตการเคมอนทรย (ฉบบปรบปรง)

(Organic Chemistry Laboratory)

ส าหรรบนกกกาาคะสสาาาระสศาสตร

มหราวทยาลยอสเทรนเอเชย

ค ำน ำ

การจดการความรเกยวกบการใชหองปฏบตการเคมอนทรย ถอไดวามความส าคญอยางยงตอผ ใช

หองปฏบตการ เพราะในหองปฏบตการประกอบไปดวยเครองมออปกรณทหลากหลาย และสารเคมทมคณสมบต

แตกตางกน บางชนดไมสามารถผสมกนได หรอบางชนดจ าเปนตองเกบภายใตอณหภมทตองควบคม เปนตน

หากขาดความรการใชหองปฏบตการยอมกอใหเกดอบตเหตตอชวตของผ ใชหองปฏบตการเอง และเกดความ

เสยหายตอทรพยสนตางๆ ของมหาวทยาลยได ดวยเหตนคณะจดท า จงมความตงใจปรบปรงคมอการใช

หองปฏบตการเคมอนทรย ส าหรบนกศกษาคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย เพอใหเกดความ

เขาใจอยางถกตองและใชเปนแนวทางปฏบตในรายวชา 01417205 ปฏบตการเคมอนทรย ภายในคมอ

ประกอบดวยรายละเอยดการทดลอง และแบบรายงานผลการทดลองรวมทงสน 11 การทดลอง ซงหนงสอคมอ

เลมน เปนการปรบปรงเพอใหหนงสอมความทนสมยและสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนสด โดยไดเพมระเบยบ

การใชหองปฏบตการและเครองมอวทยาศาสตร เพอเปนแนวทางใหนกศกษาน าไปปฏบต โดยคณะท างานหวง

เปนอยางยงวาคมอนจะมประโยชนตอผ ทเกยวของตางๆ และสามารถน าไปใชในการเรยนการสอนของนกศกษา

ไดโดยตรง

คณะผจดท า

ตลาคม 2557

สำรบญ

บทน าหลกปฏบตการและความปลอดภยในหองปฏบตการเคม

ระเบยบในการใชหองปฏบตการและเครองมอวทยาศสตร

การทดลองท 1 เรองการตกผลก (Crystallization) และการหาจดหลอมเหลว (Melting point)

การทดลองท 2 เรองการกลน (Distillation)

การทดลองท 3 เรองการสกดสารดวยตวท าละลาย (Solvent extraction)

การทดลองท 4 เรองการแยกสารโดยใชเทคนค Thin layer chromatography และ Paper chromatography

การทดลองท 5 เรองสารประกอบไฮโดรคารบอนอมตวและไมอมตว

การทดลองท 6 เรองแอลกอฮอลและฟนอล (Alcohol and Phenol)

การทดลองท 7 เรองแอลดไฮด และคโตน (Aldehyde and Ketone)

การทดลองท 8 เรองกรดคารบอกซลกและอนพนธ (Carboxylic and Derivatives)

การทดลองท 9 เรองเอมน (Amine)

การทดลองท 10 เรองคารโบไฮเดรต (Carbohydrate)

การทดลองท 11 เรองโปรตน (Protein)

บทน ำ

หลกปฏบตกำรและควำมปลอดภยในหองปฏบตกำรเคม

หองปฏบตการเคมเปนสถานททนกศกษาไดคนควาทดลองและเรยนร แตในขณะเดยวกนกอาจเปน

สถานททมอนตรายเกดขนได เพราะในการทดลองทางเคมนนผทดลองตองเกยวของกบสารเคมหลากหลายชนด

รวมทงอปกรณเครองแกวตางๆ สารเคมบางชนดอาจท าใหเกดอนตรายแกรางกายโดยตรง หรออาจเกดอบตเหต

ขนไดในขณะท าการทดลอง เชน การเกดบาดแผลจากเครองแกวบาด การไหมพองเนองจากจบอปกรณทรอน

จด สารเคมกระเดนเขาตา หรอการปวดแสบปวดรอนเนองจากผวหนงถกกรดเขมขน ดงนนผทดลองจงจ าเปนท

จะตองทราบถงการปองกน หรอแกไขเมอเกดอบตเหตขน และเพอความปลอดภยในการทดลอง นกศกษาทกคน

ควรปฏบตตามหลกปฏบตและขอควรระวง ดงตอไปน

หลกปฏบตในหองปฏบตกำร

1. นกศกษาจะตอง มสงของเครองใชประจ าดงตอไปน คอ หนงสอคมอปฏบตการเคม สมดบนทก

2. แตงกายสภาพเรยบรอย สวมเสอคลมปฏบตกำร แวนตานรภย หามสงเสยงดง หรอวงเลนใน

หองปฏบตการ

3. หำมสวมรองเทำแตะ ควรสวมรองเทาทสวมสบายและหอหมเทามดชด

4. หำมน ำอำหำร เครองดม เขามารบประทานในหองปฏบตการ

5. ศกษาต าแหนงทเกบอปกรณ ส าหรบใชในเวลาฉกเฉน และเครองดบเพลง เพอจะไดหยบใชไดทนทเมอ

เกดไฟไหม

6. กอนท าการทดลองจะตองศกษาเรองทจะท าการทดลองมากอนทกครง และตองไมท าการทดลองใดๆ

นอกเหนอไปจากการทดลองทก าหนดไวในคมอปฏบตการ

7. ในการทดลองแตละครง บนโตะท างานควรจะมแตเครองมอทจ าเปนตองใชจรงๆ เทานนมากๆ

8. เมอไดรบอนตรายจากการทดลอง ตองรบรายงานตออาจารยผควบคมและลางดวยน าทนท

9. เศษขยะของแขง เชน พวกไมขด กระดาษทไมใชทงลงในภาชนะททง ขยะ และเศษแกวแตกใหหอดวย

กระดาษ ใสถง และเขยนปายตดใหเรยบรอยกอนน าไปวางททเจาหนาทจดไวให ของแขงทกชนดหามทงใน

อางน าหรอตามพนหองสวนทเปนของเหลวเชนน ากลนทปนเปอนสารเคมเลกนอยใหเททงลงอางน าลาง

เครองแกวเปนตน และลางท าความสะอาดอางทกครง ยกเวนทเปนสารเคมหรอสารอนทรยใหเทลงใน

ขวดทงแยกประเภทของสารทจดไวให และบนโตะทดลองถาสารเคมหกจะตองรบเชดออกทนท

10. เมอท าการทดลองเสรจแลวทกครง ตองลางเครองแกวใหสะอาด แลวลางกลวอกครงดวยน ากลนจากนน

น าไปผงใหแหง แลวจงเกบเขาตใหเรยบรอย

11. กอนออกจากหองจะตองตรวจต โตะ และทวางขวดน ายาใหอยในสภาพเขาทเรยบรอย และสะอาด

เหมอนเดมทกครง

12. ลางมอใหสะอาดทกครงและถอดเสอคลมปฏบตการกอนออกจากหองปฏบตการ

กำรใชอปกรณและเทคนคปฏบตกำร

1.1 ในการใหความรอนโดยใชเปลวไฟ กอนใชตะเกยงตองตรวจสอบใหแนใจวาไมมสารเคม ประเภทไวไฟอยในบรเวณใกลเคยง เพอปองกนอบตเหตเกยวกบไฟไหม

1.2 อยาใหความรอนกบของเหลวในหลอดทดลองดวยเปลวไฟโดยตรง เพราะจะท าใหของเหลวในหลอดทดลองเดอดและพงออกจากหลอด ซงอาจเปนอนตรายแกตวเองและผอยใกล ควรใหความรอนผานน า โดยใสหลอดทดลองในบกเกอรทมน ารอนอย

1.3 เมอตมของเหลวหรอสารละลายตองใส Boiling chip ลงไป เพอปองกนการเดอดอยางรนแรง 1.4 ไมปเปตสารละลายใชปากดด ใหใชลกยางชวยในการดดสารละลายเขาไปในปเปต 1.5 เวลารนสารเคมตางๆ ใหสวมถงมอกนสารเคมทกครงและรนออกดานตรงขามกบฉลาก และใหวาง

ฝาจกหงายขน เมอใชแลวจะตองรบปดฝาจกทนท ขวดน ายาทมหลอดหยด (Dropper) เวลาหยดสารอยาใหปลายหลอดหยดแตะกบภาชนะทรองรบ เพอปองกนการปนเปอนของสาร

1.6 อยาใชหลอดหยดหรอชอนตกสาร ซงใชกบสารเคมชนดหนงไปใชกบสารเคมชนดอน เนองจากจะท าใหสารเคมปนเปอน และอาจเกดปฏกรยาเคมทรนแรงได

1.7 หลงจากใชสารเคมแลวควรปดฝาทนทเพอปองกนการระเหย และความชน และควรตก หรอตวงสารเคมทละนอย เนองจากสารเคมทเหลอใชจะไมเทกลบลงในขวดสาร

1.8 การเจอจางกรด ใหเทกรดเขมขนลงในน า หำมเทน าลงในกรด 1.9 หามชมสารใดๆ ในหองปฏบตการ อยาดมกลนสารตางๆ ดวยการเอามาจอทจมกใหใชมอ โบกไอ

มาทจมก 1.10 การทดลองตางๆ ทเกดกลนเหมน หรอเกดไอทเปนอนตรายควรท าในตดดควน การสงเกตปฏกรยา

ในหลอดทดลองควรมองจากดานขางหลอด ไมควรมองลงไปในหลอดทดลอง เมอจดบนทกผลการทดลองเรยบรอยแลว ใหเทสารเคมลงในภาชนะทจดให หรอถาเปนสารละลายปนเปอนทตองการเทลงอางน า เมอเทสาร ลงไปแลวใหเปดน าตามไปดวยทกครงเทานน

1.11 หามเคลอนยายสารเคมทอยบนโตะสาร หรอน าสารเคมจากโตะวางสารไปยงโตะปฏบตการของตน ควรมาเตมสารละลายทโตะวางสาร

อำงอง

วจตร เออประเสรฐ และคณะ. (2554), คมอปฏบตการเคมอนทรย. พมพครงท 3: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ. จ านวน 363 หนา.

ระเบยบในการใชหองปฏบตการและเครองมอวทยาศาสตร

1. การเตรยมตวกอนปฏบตการ 1.1 ใสเสอกาว ซงปกชอและสาขาวชา 1.2 เตรยมผาเชดมอ 1.3 สวมรองเทาฟองน า 2. การใชตหองปฏบตการ 2.1 เจาหนาทจดตตามวชาแลป เขยนชอ/กลม ตดหนาต 2.2 มารบกญแจต ทเจาหนาท 2.3 กอนการจบการศกษาแตละเทอมนกศกษาตองท าความสะอาด คนอปกรณใหหมดและเอาปายชอออก 2.4 เปดต ทนกศกษาใชใหเจาหนาทตรวจ หมายเหต เมอท ากญแจตหายถกปรบตามระเบยบ 3. การเบกจายวสด 3.1 การเรยนการสอนหองปฏบตการ ทกเชา เวลา 8.30 -11.00 น. และทกชวงทมชวโมงปฏบตการ กรณ : ปญหาพเศษ,วจย ตองการใชอปกรณ-และสารเคมปฏบตดงน 4. การเบกสารเคม 4.1 เขยนใบรายการ ลงชอผ เบก, อาจารยทปรกษา และ วน/เดอน/ป สงเจาหนาท 4.2 ลงสมดเบกสารเคม เขยนรายการและจ านวนทใช 4.3 เมอใชสารเคมเสรจตองคนทนท หรอภายในวนเดยวกนไมเกน 16.00 น. 4.4 สารเคมทใกลจะหมด หรอเหลอประมาณ 25 เปอรเซนต กรณาแจงใหเจาหนาททราบลวงหนา เพอจะด าเนนการตอไป แลวน าขวดมาคน 5. การเบกอปกรณในหองปฏบตการ 5.1 เขยนใบรายการ ชอผ เบก วน/เดอน/ป เกบไวกบตนเอง 1 ใบ 5.2 บนทกการเบกลงในสมดเบกอปกรณ เขยนรายการ กรอกรายละเอยดเหมอนขอ 5.1 5.3 .ใชเสรจท าความสะอาดสงคน เชคใหตรงกนทง 2 ใบ 5.4 ท าของเสยหายปรบตามระเบยบ

2

6. การใชหองปฏบตการนอกเวลา ปกตหองปฏบตการปด-เปดบรการชวงเวลา 8.00 – 16.30 น. ถานกศกษาตองการใชหองปฏบตการนอกเวลา เพอความเปนระเบยบนกศกษาตองรบผดชอบ และควรปฏบตดงน 6.1 รบแบบฟอรมทคณะสาธารณสขสาสตร และกรอกรายละเอยด 6.2 แจงใหอาจารยทปรกษา และเจาหนาทหองปฏบต การลงนาม ควรยนกอน 1-2 วน 6.3 น าแบบฟอรมดงกลาวมารบกญแจพรอมบตรอนญาตท เจาหนาทหองปฏบต 6.4 การตรวจสอบ อาจารยและเจาหนาท สามารถตรวจสอบนกศกษาทปฏบตงานนอกเวลา ไดเสมอ นกศกษาตองมกญแจและบตรตดมาดวยทกครง หมายเหต : ตองรบผดชอบเรองเปดประต-หนาตาง-ไฟฟา-เชอเพลง ฯลฯ 6.6 เมอครบก าหนดเวลา กรณาคนกญแจพรอมบตรใหตรงเวลา 7. การใชเครองมอ 7.1 ในกรณทเปนโครงงานนกศกษา ขนตอนในการใชเครองมอวทยาศาสตรพนฐาน 1. แจงใหผดแลหองทมเครองมอวทยาศาสตรทตองการใชงานอยทราบ 2. กรอกขอมลในบนทกการใชงานมอวทยาศาสตร 3. เรมการใชเครองมอวทยาศาสตรโดยปฏบตตามคมอทบอกอยางเครงครด 4. เมอใชงานเสรจเกบและท าความสะอาดเครองมอวทยาศาสตรใหเรยบรอยเมอใชงานเสรจ 5. แจงใหนกวทยาศาสตรเพอตรวจสอบเครองมอวทยาศาสตร หมายเหต 1. หากเจาหนาทตรวจสอบแลวพบวาไมมการกรอกขอมลลงในบนทกการใชงานแตละเครองเมอมการใชงานอยจะด าเนนการดงตอไปน 1.1 ท าการปดเครองมอดงกลาวทนท และจะไมรบผดชอบตอความเสยหายทเกดขนกบตวอยางหรอของทน ามาทดลองไมวากรณใดๆ ทงสน 1.2 หากเครองมอวทยาศาสตร เกดความเสยหายหรอช ารดผ ใชงานจะตองเปนผ รบผดชอบคาใชจายทงหมดทเกดขน 2 บนทกการใชงานทมประจ าอยทเครองมอวทยาศาสตรทกเครอง 3. หากพบวาเครองมอวทยาศาสตรทใชงานเกดความเสยหายหรอช ารดใหแจงนกวทยาศาสตรทนทหากไมมการแจงใหทราบผใชงานจะตองเปนผ รบผดชอบคาใชจายทเกดขนทงหมด

3

7.2 กรณทเปนการเรยนการสอน ขนตอนการใชเครองมอวทยาศาสตรพนฐาน

1. แจงใหผดแลหองทมเครองมอวทยาศาสตรทตองการใชอยทราบ 2. กรอกขอมลในบนทกการใชงานเครองมอวทยาศาสตร 3. เรมการใชเครองมอวทยาศาสตร 4. เมอใชงานเสรจเกบและท าความสะอาดเครองมอวทยาศาสตรใหเรยบรอย

ขนตอนการใชเครองมอวทยาศาสตรขนสง 1. แจงใหนกวทยาศาสตรทราบถงเครองมอวทยาศาสตรทตองการใชงาน 3. แจงใหผ ทดแลหองทมเครองมอวทยาศาสตรทตองการใชงานอยทราบ 4. นกวทยาศาสตรสอนวธการใชและควบคมการใชงานมอวทยาศาสตร กอนเรมการใช

งานเครองมอวทยาศาสตร 5. กรอกขอมลลงในบนทกการใชงานเครองมอวทยาศาสตร 6. เรมการใชงานเครองมอวทยาศาสตร 7. เกบและท าความสะอาดเครองมอวทายศาสตรใหเรยบรอยเมอท างานเสรจ 8. แจงนกวทยาศาสตรเพอตรวจสอบเครองมอวทยาศาสตร

8. การปลอดหน สปดาหสดทายของการเรยนการสอน นกศกษาน าอปกรณทกชน คนใหเรยบรอย และรบใบปลอดหนพรอมลายเซนเจาหนาท เพอแสดงตออาจารยทควบคมรายวชานนๆ ถาไมแสดงจะถกพจารณาตด I ในวชานนๆ

4

การใชงานชงทศนยม 4 ต าแหนง (BALANCE) ADAM รน AAA 250L

วธการใชงาน 1. ปรบลกน าทอยดานหลงเครองใหอยในแนวกงกลาง 2. เสยบปลกไฟ 3. กดป ม ON ทบรเวรดานหนาเครอง 4. ตวเลขทหนาปดจะแสดง 0.0000 g 5. เปดกระจกดานขาง วางกระดาษชง 6. กดป ม TARE 7. ตกตวอยางชงตามตองการ 8. น าตวอยางออก ถาชงตวอยางตอใหกดป ม TARE 9. เมอชงเสรจกดป ม TARE 10. หลงจากนนกดป ม OFF 11. ท าความสะอาด โดยใชแปลงออนปดเศษเลกๆ ออก การดแลรกษา 1. ระวงน า 2. อยาเปด-ปด เครองชงขณะมของวางอยบนเครองชง 3. อยาวางเครองชงโดยการกระแทกแรงๆ โดยเดดขาด 4. ขณะขนยายเครองชงควรเอาจานรองเครองชงอออกจากเครองชงทกครง 5. เมอเลกใชงานตองท าความสะอาดทนท

5

เครองชงทศนยม 2 และ 3 ต าแหนง (BLANCE) ADAM รน AFP 2100 L, ADAM รนAFP360L

วธการใชงาน 1. ปรบลกน าทอยดานหลงเครองใหอยในแนวกงกลาง 2. กดป ม ON หนาจอแสดงตวเลข 0.00 หรอ 0.000 g 3. น าภาชนะหรอกระดาษชงวางบนจาน 4. กดป ม TARE (ถาเอาภาชนะออกหนาจอจะแสดงคาตวเลขเปน -0.00 หรอ -0.000 g ใหกดป ม TARE เพอใหตวเลขเปน 0.00 หรอ 0.000 g) 5. เรมชงสารทตองการ อานคา 6. เมอใชงานเสรจกด OFF ขอเสนอแนะและขอระวง ตองเลอกเครองชงใหเหมาะสมกบวตถประสงค ปจจยทมความส าคญตอการเลอกใชเครองชง คอ น าหนกของสารทจะชง (ตองไมเกนน าหนกชงสงสดของเครองชงนนๆ) และความละเอยดทตองการในการใชควรปฏบตดงน 1. ตงเครองชงวางบนพนราบทมนคง (ใหลกน าทอยบรเวณดานหลงเครองอยบรเวณตรงกลาง) 2. ขณะใชเครองชงตองรกษาความสะอาดของเครองตลอดเวลา ถามของหกตองรบเชดทนท 3. สารทท าอนตรายเครองชงไดตองปดฝาใหมดชดกอนน าไปชง การดแลรกษา 1. ระวงน า 2. อยาเปด-ปด เครองชงขณะมของวางอยบนเครองชง 3. อยาวางเครองชงโดยการกระแทกแรงๆ โดยเดดขาด 4. ขณะยายเครองชงควรเอาจานรองเครองชงอออกจากเครองชงทกครง 5. เมอเลกใชงานตองท าความสะอาดทนท

6

เครองฆาเชอดวยระบบไอน า TKA รนSTERO CLAVE 55

วธการใชงาน 1.เปดฝาโดยการหมนตามเขมนาฬกาแลวใสน ากลนลงในชองพอทวม Worm-wheel ทอยกนถงโดยทวไปใชประมาณ 4 ลตร (หากน าไมสะอาด(มตะกอน,ขน)ตองท าความสะอาดกอน) 2.ตรวจดขวดเกบน า ตองมน าบรรจภายในอยางนอยครงลตรแลวปดฝาขวดใหแนน 3.น าของทตองการนงใสในถง แลวปดฝา 4. เสยบปลก 5.กดป ม Program แลวกด E จะแสดงอณหภมในการฆาเชอ กรณตองการเปลยนแปลงอณหภมใหกด C เพอลบตวเลขเดม แลวใสอณหภมทตองการ 6.กดป ม E อกครงจะแสดงเวลาทใชในการฆาเชอ กรณตองการเปลยนแปลงเวลาใหกด C เพอลดตวเลขเดม แลวใสเวลาทตองการ แลวกด Enter 7.เรมการท างานโดยการกดป ม Start และจะมขอความ “PREHEATING” ซงจะแสดงจนกวาอณหภมจะถง 100 องศาเซลเซยส 8.กดป ม Start เพอใหเครองท างาน และจะมขอความ “PREHEATING” กรณเครองมความผดปกตระบบจะมขอความ “ERROR NO HEATING” และจะมเสยงเตอน 9.เมอเครองมอณหภมถง 100 องศาเซลเซยสเครองจะท างานตอไปโดยอตโนมต จะมเสยงของอากาศและไอน าดงปดๆ พรอมกนในขวดทเกบไอน า 10.เมอสนสดวงจรไลอากาศจะมขอความ “STEAM BENERATION” และอณหภมจะเพมขนตามทโปรแกรมตงไว 11.เมอวาลวถงระดบจะมขอความ “STERILIZATION” แสดงการนบเวลาถอยหลงในการนงฆาเชอเมอวงจรฆาเชอสนสดจะมขอความ “END OF CYCLE” และจะมเสยงเตอนจนกระทงผใชกดป ม STOP โปรแกรมกจะหยดและรอเวลาใหเยน 12.ถาตองการเรงระยะการท านใหเปดกอกดานขวาของ Manometer หมนตามเขมนาฬกาเ พอปลอยใหไอน าออกจากขวดเกบไอน า เ พอลดความดนกจะสามารถเปดฝา AUTOCLAVE ได ขอแนะน า ควรท าความสะอาดเชดใหเรยบรอย และ Drain น าออกโดยใชภาชนะมารองรบและปดกอกตามเดม เซนชอทกครงทใชเครอง

7

ตบมเชอ MEMMERT รน BE500

วธการใชงาน 1.เปดเครองโดยการหมนป มเปด General switch (ป มสด า) อณหภมภายในตจะปรากฏทหนาจอ 2.ท าการตงอณหภมโดยการกดป ม SET แลวหนาจอจะแสดงอณหภมครงสดทายทตงไว ตวเลขกระพรบ 3.ถาตองการเพมอณหภมกดป ม SET แชไว แลวหมนป มด า เพอเพมอณหภม 4.ถาตองการลดอณหภมกดป ม SET แชไว แลวหมนป มด า เพอลดอณหภมเชนกน 5.รอสกครหนาจอกจะแสดงอณหภมปจจบนภายในต จากนนระบบควบคมอณหภมภายในตกจะเรมท างานจนไดอณหภมทตองการ 6.หลงจากใชเครองเสรจแลว ถอดปลกออกแลวท าความสะอาดโดยใชผาจมน าและบดพอหมาดๆ เชดใหทวตโดยไมตองใชสารท าความสะอาด

8

ตอบแหง (Hot Air Oven) MEMMERT รน ULE 500

วธการใชงาน 1.เปดเครองโดยการหมนป มเปด General switch (ป มสด า) อณหภมภายในตจะปรากฏท

หนาจอ 2.ท าการตงอณหภมโดยการกดป ม SET แลวหนาจอจะแสดงอณหภมครงสดทายทตงไว

ตวเลขกระพรบ 3.ถาตองการเพมอณหภมกดป ม SET แชไว แลวหมนป มด า เพอเพมอณหภม 4.ถาตองการลดอณหภมกดป ม SET แชไว แลวหมนป มด า เพอลดอณหภมเชนกน 5.กรณตองการตงเวลาหมนป มสด าใหไฟสเขยวไปท HOLD แลวกด SET แชไวหมนป มส

ด าเพอเพมหรอลดเวลา 6.รอสกครหนาจอกจะแสดงอณหภมปจจบนภายในต จากนนระบบควบคมอณหภม

ภายในต กจะเรมท างานจนไดอณหภมทตองการหลงจากใชเครองเสรจแลว ถอดปลกออกแลวท าความสะอาดโดยใชผาจมน าและบดพอหมาดๆเชดใหทวต โดยไมตองใชสารท าความสะอาด

9

เครองสเปกโตรโฟโตรมเตอร (Spectrophotometer)

CECIL รน CE 1021 วธการใชงาน 1. เปดเครองโดยกดป มทอยบรเวณดานหลงของตวเครอง 2. เครองจะท าการตรวจสอบตวเองและมขอความกระพรบวา CAL ในขณะทหลอดแสงฟลเตอรท าการคาลเบรท

3. เลอกคา wavelength ทตองการโดยการกดแปน UP/DOWN จะปรากฏอกษร C

4. ใส sample blank ลงในชองล าแสง และปดฝาครอบ

5. กดแปน ZERO เพอแสดงคาศนย

6. ใสตวอยางความเขมขนมาตรฐานแทนท blank การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา

กอนท าความสะอาดตองถอดปลกออกกอนเสมอ และตองปลอยใหเยนเสยกอน จากนนใชผาชมน าหมาดๆ เชดและหามใชผงซกฟอกในการท าความสะอาด

10

Hotplate ยหอ VELP รน ARE

วธการใชงาน 1. ตอสายไฟท 220 V

2. เปดสวทซโดยกดป ม A (สเขยว) ซงอยดานหนาทางดานซายมอของเครอง 3. เลอกระดบความเรวโดยหมนป ม STERRER (C) เมอเครองท างานจะมไฟใตป มแสดง

ขน 4. ปรบอณหภมโดยหมนป ม HEATING (E) เมอเครองท างานจะมไฟใตป มแสดงขนและม

themostate ตดกระแสไฟฟาเมอไดระดบอณหภมทปรบไว 5. เมอเลกใชงานหมนป ม STERRER (C) และ HEATING (E) มาท OFF ปดสวทซสเขยว

ถอดปลกออก การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา

กอนท าความสะอาดตองถอดปลกออกกอนเสมอ และตองปลอยใหเยนเสยกอน จากนนใชผาชมน าหมาดๆ เชด และหามใชผงซกฟอกในการท าความสะอาด

11

เครองปนเหวยงความเรวสง ORTO ALRESA รน LINCE R

หมายเลขเครอง 03060/1 มพ.6695-027/003/46 วธการใชงาน 1. ตอสายไฟท 220 V

2. กดสวซของไฟ (อยดานหลงของเครอง) หนาจอแรกทเหนจะแสดงรนของโปรแกรมและหมายเลขเครองโดยอตโนมต ขอมลทแสดงเปนอณหภมภายใน chamber อณหภมท างาน, โปรแกรมทเลอก, สถานะปจจบนของเครอง, รอบของเครอง, เวลาการท างาน และการเลอกหยด

3. เปดฝาใสตวอยางกดแปนปดฝาหนาจอจะมการแสดงคาทมการ OPEN 4. เลอกโปรแกรมทตองการโดยการกดป ม เมอไดโปรแกรมตามทตองการ

แลวกดแปน START/STOP การท างานจะเกดขนตามขอมลโปรแกรมทตงไว 5. เมอสนสดเวลาการท างานตามโปรแกรมทตงไวเครองจะหยดท างาน และเมอการปน

เหวยงสนสดลงหนาจอจะแสดงวาสนสดโปรแกรม Program has ended กดแปนใดๆ บรเวณหนาปดเครองจะท าใหเครองอยในสถานะทพรอมจะท างานในรอบตอไป

6. น าตวอยางออกโดยการกดป ม เปดฝาครอบ

การตดตงหรอการเปลยน rotor การเรมการปนเหวยงตรวจ rotor ใหเหมาะสมตอการใชงาน ซงดไดจากตารางในคมอ การยก rotor -ใชมอขางหนงจบทหว rotor -ใชกญแจเบอร 13 คลายนอตตามเขมนาฬกาดวยมออกขางหนง -คลายนอตออก -จะมแรงตานเลกนอยหลงจากนนประมาณครงรอบ นอตจะกลบมาตานอกกจะมแรงตานอนใหม ใหไขตอ -ใชมอซายยกหว rotor ขนในขณะทยงคลายนอตจนกวาจะยก rotor ขนได การวาง rotor -วางหว rotor บนแกนกลาง ใชมอขางหนงวางลงอยางระมดระวงใสลงในชอง -ขนนอตโดยมอขางหนงทวนเขมนาฬกา -เมอมแรงตานเกดขน หมนเขาไปโดยใชกญแจเบอร 13 อนตราย : หามขนแนนเกนเพราะอาจท าความเสยหาย

12

การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา ในทกเดอนตองมการตรวจสอบทกปายตดอยและท าความสะอาดใหอานไดงาย กอนการท าความสะอาดหรอก าจดสงปนเปอนทแตกตางไปจากค าแนะน า ผใชควรตรวจสอบกบบรษท ภายนอกเครอง ท าความสะอาดดวยผาชน และไมเปนสารละลายดางเชดเบาๆ จนสะอาดและท าความสะอาดอกครงดวยผาเปยก หามใชสารขด ภายใน chamber ท าดวยสแตนเลสงายตอการท าความสะอาดรกษาสภาพใหสะอาดและแหงเสมอ ถอด rotor ออกและเชดลางภายในดวยผาชนจมสารไฮโดรคลอรก และเชดดวยผานมซบออก การฆาเชอภายในใช แฮลกอฮอล 70 เปอรเซนต และเอทานอล 10 เปอรเซนต SDS และละลายน า เชดออกดวย เอทานอล และ deionized water ซบใหแหงดวยผาและทงวสดทงหมดในถงเกบส าหรบสารกมตภาพรงส Rotor และอปกรณ หว rotor ท าดวย aluminium alloy ไมควรใชสารพวกไฮโดรคลอรกเพราะอาจท าใหเสยหาย ควรใชน าท าความสะอาดใหแนใจวาสะอาด ใชผาชนกบสบเชดสงทตดคางอยออกและวบออกดวยผาแหงและเรยบ หมายเหต กอนเรมการท างานจรงควรมการ Warm เครองกอน 15 นาท จากนนท าการใชงานเครองตามทตงโปรแกรมการใชโดยไมมตวอยางกอน 1 ครง

13

การใชเครองผสมสารในหลอดทดลอง (Vortex mixer Zx3) VELP รน ZX3

วธการใชเครอง 1. ตอสายไฟท 220 V

2. เมอตองการใหระบบ Manual ใหกดสวทซ C ไปต าแหนง Manual โดยเครองจะเรมท างานเมอไดรบแรงกดจาก Neoprene small cup (A) และจะหยดท างานเมอปลอยแรงกด ถาตองการท างานแบบตอเนองใหกดสวทซ C ไปทต าแหนง Continuous เครองจะหมนเหวยงไปตามความถซงสามารถเลอกไดโดยการหมนป ม D

3. ตวเครองมฟวสอย 2 อนภายใน socket (B) ดานหลงเครองถาเกดอาการฟวสขาดสามารถเปลยนไดโดยเลอน socket (B) ออกมาโดยการเปดฝาโดยการใชสกรหมนออกมา

4. ตวเครองมระบบ safety ตามมาตรฐาน EC1010(1990) การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา ถอดปลกกอนท าความสะอาดเสมอ ตว heating plate จะตองไมมความรอน ใชผาหมาดๆ เชดไมจ าเปนตองใชความรอนหรอใชสารประเภท detergen

14

เครองเขยาสารแนวระนาบ (Shaker) RATEK รน OM8

วธการใชเครอง (ไมตงเวลาท างาน) 1. ตอสายไฟท 220 V

2. กดสวซของไฟ (อยภายใตแผงควบคมความเรวรอบ) 3. กดป ม SELECT/RESET ใหตวเลขเปน 0 เมอไมตองการตงเวลา 4. ตงความเรวรอบทตองการโดยการกดป ม หรอ เพอเพมหรอลดความเรว

รอบ 5. กดป ม START/STOP หลงจากนน 3-4 วนาท ความเรวรอบในการสนจะคอยๆ เพมขนจนถงความเรวรอบทตงไว 6. ความเรวรอบสามารถตงไดในขณะทเครองก าลงท างาน 7. หากเกดไฟฟาดบและเมอไฟฟามาตามปกต เครองจะท างานตอตามความเรวทตงไว วธการใชเครอง (ตงเวลาท างาน) 1. ตอสายไฟท 220 V

2. กดสวซของไฟ (อยภายใตแผงควบคมความเรวรอบ) 3. กดป ม SELECT/RESET ตงเวลาใหมหนวยเปนชวโมงหรอนาทตามตองการ 4. ตงความเรวรอบทตองการโดยการกดป ม หรอ เพอเพมหรอลดความเรว

รอบ 5. กดป ม START/STOP หลงจากนน 3-4 วนาท ความเรวรอบในการสนจะคอยๆ เพมขน

จนถงความเรวรอบทตงไว 6. ความเรวรอบสามารถตงไดในขณะทเครองก าลงท างาน 7. หากเกดไฟฟาดบขณะเครองก าลงท างานอย และเวลาทตงไวยงเหลออย เมอไฟฟามา

ตามปกตจะมขอความ PI (power interrupt) จะปรากฏขนใหกด SELECT/RESET เพอยกเลกการตงเวลา การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา

กอนท าความสะอาดตองถอดปลกออกกอนเสมอ และตองปลอยใหเยนเสยกอน จากนนใชผาชมน าหมาดๆ เชดและหามใชผงซกฟอกในการท าความสะอาด

15

ตดดควนและไอกรดพรอมชดดก FLEXLAB รน SH 150 หมายเลขเครอง SH-48-009

วธการใชเครอง (แบบไมตงเวลา) 1. เปดเบรกเกอรหรอสวทซตดตอนอนๆ จายไฟเขาระบบตควน 2. เปดบานเลอนกระจกดานหนาตใหสงจากพน 30 เซนตเมตร 3.เลอกแบบการท างานของพดลมโดยปรบสวทซควบคมหากไมใชนาฬกาตงเวลาใหหมน

สวทซไปยงป ม ON 4. เปดสวทซหลอดไฟทต าแหนง ON 5. เปดสวทซพดลมไปทต าแหนง ON

วธการใชเครอง (แบบตงเวลา)

1. เปดเบรกเกอรหรอสวทซตดตอนอนๆ จายไฟเขาระบบตควน 2. เปดบานเลอนกระจกดานหนาตใหสงจากพน 30 เซนตเมตร 3.เลอกแบบการท างานของพดลมโดยปรบสวทซควบคมหากไมใชนาฬกาตงเวลาโดยเปด

ฝาครอบพลาสตกของนาฬกาจบเวลา หมนเขมนาฬกาใหตรงกบเวลาปจจบน กดป มเลกๆ บรเวรรอบหนาปดโดยการกดหรอดง ใหเวลาเปด-ปดตรงกบความตองการ ป มเลกๆ ดงกลาวมคาประมาณ 10-15 นาท สามารถตงเวลาท างานได 24 ชวโมง

4. เปดสวทซหลอดไฟทต าแหนง ON 5. เปดสวทซพดลมไปทต าแหนง ON

การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา ท าความสะอาดดวยแผนขดและผงซกฟอก ทงภายในและภายนอกต อยางนอยสปดาหละ 1 ครง เนองจากตวต เปนไฟเบอรกลาสสามารถขดลางได โดยไมเกดสนม หรอลอยคราบ เมอลางแลวเชดดวยผาแหงจะท าใหผวไฟเบอรกลาสใหมอยเสมอ

16

เครองวดความเปนกรด-ดางของสารละลาย SARTORIUS รน PP-15

วธการใชเครอง 1. ตอสายไฟท 220 V 2. กดป ม Mode และเลอกการวดเปน pH 3. กดป ม Standardize 4. กอนท าการ Standardize ชดใหมตองท าการ Clear buffer ชดเกาทท าการ

Standardize ไวกอนโดยกดป มหมายเลข 3 แลวหนาจอจะแสดงค าถามอกครงวาจะ clear หรอไม ใหกดป มหมายเลข 1 (Yes) เพอท าการ Clear buffer เกาทง และเครองจะกลบส Standardize manu อกครง

5. กดป มหมายเลข 1 เพอท าการ Standardize แบบ Auto 6. ลาง Electrode แลวเชดดวยทชชใหแหงจมลงใน Buffer pH 7 แลวกดป ม Enter 7. เครองจะท าการ Calibrate โดยอตโนมต และจะกลบออกสหนาจอปกตเมอท าการ

Calibrate เสรจสนลงและคา Buffer ทใชในการท า Standardize จะปรากฏบนหนาจอภาพดานลางซายมอ

8. ท าการ Standardize Buffer ตวตอไป โดยยอนกลบไปท าตามขอ 2-6 ยกเวนขอ 3 9. ท าการน าตวอยางทตองการวดมาวดได

การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา เมอใชงานเครองวดคาความเปนกรด-ดาง เสรจใหถอดปลกของ Adapter ออกเพอเปนการปดเครอง ลาง Electrode ดวยน ากลนใหสะอาดเชดดวยทชชแลวจม Electrode ใน cap ทม 3 M KCl อย

17

วธการใชเตาเผาอณหภมสง รน 650 Muffle Furnace วธการใชงาน

1. เสยบปลกไฟฟา ท 220 V.AC 2. เปดเตาเผาดวยสวทซทางดานหนา 3. น าตวอยางใสใน crucible แลวใสในเตาเผา (ตวอยางตองผานการไลควนแลว) 4. กดป ม “MENU” 1 ครง 5. กดป ม “ RUN” 2 ครง (เตาเผาจะเรมท างานดวยการเพมอณหภมจนถง 550 °C

และเผาตวอยางทอณหภมดงกลาวเปนเวลา 3 ชวโมง) 6. ถอดปลก และปดเตาดวยสวทซดานหนา (เมออณหภมแสดงผลทหนาจอต ากวา 60

°C) 7. น า crucible ทใสตวอยางการเผาแลวไปวเคราะหคาเถาตอไป

18

อางท าน าเยน (cooling bath) วธการใชงาน

1. เสยบปลกไฟฟาท 220 V. AC. 2. กดป ม “ POWER ” เพอเปดเครอง 3. กดป ม “ SET ” 1 ครง จะปรากฏคาอณหภม (ตวเลข) ทไดท าการตงคาไว โดยใหท าการ

ตงคาของตวเลขดงกลาวไวท 5 °C ดวยการกดป ม หรอ 4. กดป ม “ Com ” ระบบท าความเยนจะเรมท างาน 5. กดป ม “ Pump ” เมอน ามอณหภมเทากบคาทไดท าการตงคาไว 6. กดป ม Pump , Com , POWER ตามล าดบ เมอเลกใชงาน 7. แลวท าการถอดปลกใหเรยบรอย

19

การใชงานของเครองนงฆาเชอดวยไอน า ยหอ HARAYAMA รน HV – 50

วธการใชงาน 1. เสยบปลกเครอง และเปดสวทซเบรกเกอรทตวเครอง จากนนกดป ม ON / OFF ทหนาปด

จะโชวหนาทการท างานตางๆ 2. เปดฝาหมอนงโดยการเลอนคนโยกหนาต ไปต าแหนง “ UN LOCK ” ทหนาปดจะโชว

ตวอกษรค าวา “ LID ” จากนนกยกฝา หมอนงขนจนสด 3. เตมน ากลนหรอน ากรองลงในหมอนงโดยการเตมน าใหระดบน าอยพอดกบแกนเหลกทอย

ตรงกลางรของแผนเหลกดานลางของหมอ HV – 50 = 2 ลตร 4. น าของทจะนงใสตะกราแลวน ามาใสลงในหมอนง 5. การเลอกหนาทการท างาน สามารถท าไดโดยการกดป ม “ MODE ”

MODE 1 = นงฆาเชอ อาหารเลยงเชอ – อน MODE 2 = นงฆาเชอ ของเหลวอน ๆ MODE 3 = นงฆาเชอของแขงตาง ๆ MODE 4 = ละลายอาหารเลยงเชอ

6. หากเลอก MODE ทตองการใชงานแลว ถาอณหภมหรอเวลา หรอการลดแรงดนไมมการเปลยนแปลง สามารถกดป ม Start ไดเลย และเครองจะท างานโดยอตโนมตจนเสรจสมบรณ

การท าความสะอาดและการบ ารงรกษา

1. ใหท าความสะอาดโดยการเชดดวยผานมใหแหงและสะอาดเสมอ (ดานนอกตวเครอง) 2. ใชฟองน าเชดภายในหมอนงเทานน (หามใชผงซกฟอกเดดขาด) (ดานในตวเครอง)

ปฏบตการท 1 เรอง การตกผลกกแลสการหราจดหรลอมเหรลว

(Crystallization and Melting point)

คมอปฏบตการเคมอนทรย (ฉบบปรบปรง) (Organic Chemistry Laboratory) วชา 01417205 ปฏบตการเคมอนทรย

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย

การทดลองท 1 เรองการตกผลก (Crystallization) และการหาจดหลอมเหลว (Melting point)

1.1 วตถประสงค

1. เพอเรยนรวธการเลอกตวท าละลายทเหมาะสมในการตกผลก

2. เพอท าสารใหบรสทธโดยการน าไปตกผลก และหาจดหลอมเหลวเพอจ าแนกชนดของสารได

1.2 ผลทคาดวาจะไดรบ

1. นกศกษาสามารถเลอกตวท าละลายทเหมาะสมใชในการตกผลก

2. นกศกษาสามารถท าสารใหบรสทธโดยใชวธการตกผลก และหาจดหลอมเหลวเพอจ าแนกชนดของสารได

1.3 อปกรณและสารเคม

1.3.1 การตกผลก

1.ตวอยางสารทตองการตกผลก 6.กระดาษกรอง (Filter) เบอร 40 2.น ากลน (Distilled water) 7.ชดเครองกรองแบบลดความดน 1 ชด 3.เอทานอล (Ethanol) 8.Hot Air Oven 4.คลอโรฟอรม (Chloroform) 9.เครองแกวพนฐานทใชในหองปฏบตการเคม

อนทรย 5.เฮกเซน (Hexane)

1.3.2 การหาจดหลอมเหลว

1.ผลกของสารทตกผลกไดจากการทดลองท 1.4.1 7.กระจกนาฬกา (Watch glass) 2.หลอดรเลก (Capillary tube) 8.ขาตงพรอมทจบ (Stand and Clamp) 3.บกเกอร ขนาด 100 ml (Beaker) 9.Hot Plate 4.แทงแกวปลายมน หรอชอนตกสาร (Stirring rod) 10.น ามนทมจดเดอดสง เชน พาราฟน น ามนเมลด

ฝาย กลเซอรอล ซลโคน เปนตน 5.เทอรโมมเตอร (Thermometer) 0-200oC 6.ยางวง



1.4 วธการทดลอง

1.4.1 การตกผลก

1. การคดเลอกตวท าละลายทเหมาะสมทจะน ามาใชในการตกผลก

a. เรมจากตวงสารตวอยางทตองการน ามาตกผลก ลงบนกระดาษชงสาร 0.1 g (100 mg) แลวเท

ใสลงในหลอดทดลองขนาดเลกจ านวน 4 หลอด ท าเชนนจนครบทง 4 หลอด หลงจากนนใหเตม

ตวท าละลายชนดตางๆ ลงในแตละหลอด ดงน

i. หลอดท 1 ใหเตมน ากลน (Distilled water) ในปรมาณ 1 ml

ii. หลอดท 2 ใหเตมเอทานอล (Ethanol) ในปรมาณ 1 ml

iii. หลอดท 3 ใหเตมคลอโรฟอรม (Chloroform) ในปรมาณ 1 ml

iv. หลอดท 4 ใหเตมเฮกเซน (Hexane) ในปรมาณ 1 ml

b. ในขณะทเตมตวท าละลายในแตละหลอดใหเขยารวมดวย และสงเกตการละลาย หากหลอดใด

ไมละลาย (ลกษณะคอสารทงสองชนดไมละลายรวมเปนเนอเดยวกน หรอยงมตะกอนของแขง

เหลออยเทาเดม) ใหน าไปตมใหรอนในอางน ารอน โดยใหสงเกตการละลายในขณะรอน

c. เมอพบวาสารทงสองละลายเขากนเรยบรอยแลว ใหยายหลอดทดลองจากอางน ารอนมาวางไว

ในตะแกรงเพอทงใหเยนลงชาๆ ขณะนนใหสงเกตดวาหลอดใดไดปรมาณผลกทตกออกมามาก

และลกษณะของผลกทไดมรปรางชดเจนทสด ใหเลอกตวท าละลายชนดนนมาใชในการตกผลก

ตอไป

2. การตกผลกสารตวอยาง

a. ตวงสารตวอยางทตองการตกผลก 2 กรมลงในขวดรปชมพ (Flask) ขนาด 250 ml และเตมตวท า

ละลายทเลอกไวในขอ 1 ลงไป ปรมาณเทากบ 50 ml

b. น าไปตมบนเตาใหความรอนจนเดอด จากนนยกลงจากเตา ใหสงเกตความเรวในการเกดผลกใน

ขวดรปชมพ (โดยทวไปปรมาณตวท าละลายทเหมาะสมควรจะเกดผลกหลงจากยกลงจากเตา

ประมาณ 1 นาท) ในกรณทเกดผลกทนท แสดงวาใสตวท าละลายนอยเกนไปใหเพมตวท าละลาย

อก 10 ml และน าสารละลายไปตมจนเดอดอกครง จากนนยกลงจากเตาสงเกตความเรวของการ

เกดผลก



c. ถาผลกยงเกดเรวอยใหท าซ าในขอ 2b. จนไดเวลาทเกดผลกประมาณ 1 นาท เมอไดผลกตาม

เวลาทก าหนดแลวใหยกลงจากเตาใหความรอน จากนนเตมตวท าละลายเพมอก 5 ml แลวน าไป

ตมจนเดอด และใหเดอดตอเนองอกประมาณ 3 นาท จากนนเตรยมชดกรองขณะรอนใหพรอม

d. กรองสารละลายขณะรอน ถาไมสามารถเทสารละลายทงหมดไดครงเดยว ใหตงสารละลายท

เหลอไวบนเตาอยเสมอ เมอกรองเสรจใหเทดวยตวท าละลายทรอนเพอลางกระดาษกรอง ครงละ

2-3 ml อยางนอย 2-3 ครง (ตวเอยง ใชในกรณทสารทน ามาตกผลก เปนสารไมบรสทธ จงตอง

กรองรอนกอน เพอแยกสงปนเปอนออกไป)

e. ปลอยสารละลายใหเยนตวลงทอณหภมหองหรออางน าเยน เพอใหของแขงทตองการท าให

บรสทธตกผลกออกมา เตรยมชดกรองสญญากาศไวใหพรอม เทผลกและสารละลายลงบนกรวย

ลางผลกบนกรวยดวยตวท าละลายทเยนอยางนอย 2 ครง ปลอยผลกไวบนกรวยกรองอก

ประมาณ 2 นาท ถายผลกลงบนกระจกนาฬกา น าไปอบทอณหภม 90oC ระยะเวลา 10-15 นาท

จากนนน าออกจากตอบตงทงไวใหเยน สงเกตลกษณะผลกและบนทกผล

1.4.2 การหาจดหลอมเหลวของสารบรสทธ

1. ใชแทงแกวปลายมนหรอชอนตกสารบรสทธทไดจากการตกผลกในการทดลองท 1.4.1 จ านวนเลกนอยลง

บนกระจกนาฬกา

2. บดสารบรสทธ และบรรจสารลงในหลอดรเลก (Capillary tube) ใหแนนและสงประมาณ 2-3 mm

3. น าหลอดทใชหาจดหลอมเหลวไปผกตดกบเทอรโมมเตอร (Thermometer) โดยใหปลายของหลอดทมสาร

บรรจอยตดกบปลายของกระเปาะของเทอรโมมเตอร แลวตงเครองมอดงรปท 1.1 เตมน ามนลงในบก

เกอรใหทวมสารทอยในหลอดรเลก (ประมาณ 40 ml)

รปท 1.1 เครองมอหาจดหลอมเหลว

4. จากนนเปด Hot Plate เพอใหความรอนชาๆ ในอตราเรวประมาณ 2 องศาตอนาท พรอมทงคนน ามนดวย

เพอใหความรอนกระจายตวอยางสม าเสมอ



5. บนทกอณหภมทสารในหลอดรเลกเรมหลอมเหลวและอณหภมทสารหลอมเหลวหมดพอด

6. รอใหน ามนในภาชนะเยนลงต ากวาจดหลอมเหลวของสารประมาณ 20 องศา แลวท าการทดลองซ าอก 3

ครง สงเกตและบนทกผล

7. หาคาเฉลยเปรยบเทยบกบจดหลอมเหลวกบสารในตารางท 1.1 เพอพจารณาวาสารตวอยางคอสารใด

ตารางท 1.1 จดหลอมเหลวของสารบางชนด

สาร อณหภมของการหลอมเหลว (○C) Phenanthrene 100

Acetanilide 114 Benzoic acid 121

Urea 132 Salicylic acid 158

1.5 ค าถามทายการทดลอง

1. ลกษณะของผลกทไดมลกษณะอยางไร

2. สารผลกทได ทานคดวาเปนสารทมขวหรอไมมขว

3. ทานมวธทดสอบอยางไร โดยใชคณสมบตของจดหลอมเหลวในการพจารณาวาสารตวอยางซงมจด

หลอมเหลว 158-159 องศาเซลเซยสจะเปนสาร Salicylic acid หรอไม

4. ทานจะมวธสงเกตไดอยางไรวา สารทก าลงหาจดหลอมเหลวนนบรสทธหรอไม



รายงานการทดลองท 1 เรอง การตกผลกและการหาจดหลอมเหลว

ชอผเขยนรายงาน....................................................... รหสนกศกษา...............................เลขท................... ชอผรวมปฏบตการ

1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

วนทท าการทดลอง ...................................................... กลมเรยน (SEC) ..............................................

ผลการทดลอง

ตอนท 1 การหาตวท าละลายทเหมาะสม ในการท าใหสารบรสทธโดยการตกผลก

ตวท าละลาย การละลาย การเปลยนแปลง เมอใหความรอน

การเปลยนแปลงเมอทงใหเยนตวลงทอณหภมหอง

ตวท าละลายทเลอกใช คอ …………………………………………………………………………………………...

ลกษณะของผลกทไดเปนเชนไร จงอธบาย ......................................................................................................

....................................................................................................................................................................

ตอนท 2 การหาจดหลอมเหลวของสารบรสทธ

ครงท อณหภม (oC)

เรมหลอมเหลว หลอมเหลวหมด 1

2

3

4 คาเฉลย



จดหลอมเหลวของสาร คอ ………………………………………………………………………………………….

สารตวอยางทได ควรเปนสารใด ....................................................................................................................

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………

ปฏบตการท 2 เรอง การกลน (Distillation)



การทดลองท 2 เรอง การกลน (Distillation)


1. เพอเรยนรเทคนคและเครองมอทใชในการกลน

2. เพอศกษาวธการแยกของเหลวสองชนดออกจากกนโดยวธการกลน


1. นกศกษาสามารถใชอปกรณการกลนและเขาใจหลกการกลนไดอยางถกตอง

2. นกศกษาสามารถแยกของเหลวสองชนดออกจากกนโดยวธการกลน


1.ขวดกลน (Distilling flask) หรอขวดกนกลม (Round bottom flask) ขนาด 500 ml

5.ข อตอส าห รบรอง รบของ เหลว (Receiving adapter)

2.หวกลน (Distilling head) 6. เศษกระเบอง (Boiling chip) 3.เทอรโมมเตอร (Thermometer) 7. กระบอกตวง ขนาด 10 ml, 100 ml 4.ตวควบแนน (Condenser) 8. บกเกอร ขนาด 50 ml


2.4.1 การกลนธรรมดาและการหาจดเดอดของของเหลว

1. เตรยมอปกรณส าหรบการกลนธรรมดา ดงรปท 2.1 โดยใชขวดกลนขนาด 500 ml (หลกการเลอกขนาด

ของขวดกลนตองเลอกขนาดใหเหมาะกบปรมาตรของเหลวทตองการกลน โดยทวไปจะใสของเหลว

ประมาณ 1/2 หรอ 1/3 หากใสมากเกนไป เมอของเหลวเดอดจะท าใหเกดการลนของของเหลวออกมา

และไมควรใชขวดกลนทมขนาดใหญเกนไปเพราะจะท าใหไอของของเหลวกระจายตวอยในขวดกลนเมอ

เกดการควบแนนจะไหลตกลงไปในขวดกลนอก)



รปท 2.1 อปกรณส าหรบการกลนแบบธรรมดา

2. ใสของเหลวทตองการกลน จ านวน 167 ml ลงในขวดกลนโดยใชกรวย (Funnel) เสยบดานบนของขวด

กลน และใสเศษกระเบอง (Boiling chip) จ านวน 2-3 ชน เพอปองกนการเดอดพงขนอยางรนแรงของ

ของเหลว ซงเรยกลกษณะเชนนวา Bumping เนองจากเศษกระเบองมรพรน อากาศทอยภายในรพรนจะ

เปนตวท าใหเกดฟองอากาศ ชวยกระจายความรอน ท าใหของเหลวเดอดสม าเสมอเมออณหภมลดลง

ของเหลวบางสวนจะเขาไปแทนทอากาศในรพรน ท าให Boiling chip หมดประสทธภาพไป ดงนนถา

ตองการกลนใหมจะตองเตม Boiling chip ลงไปอก สามารถน า Boiling chip กลบมาใชใหมไดโดยการ

น าไปอบใหของเหลวทอยภายในรพรนระเหยออกไป (ขอควรระวง อยาใส Boiling chip ลงไปในของเหลว

ทก าลงรอนจด เพราะจะท าใหของเหลวเดอดอยางรนแรงจนลนออกมาจากขวดได)

3. เปดน าเขาตวควบแนน (Condenser) เกบของเหลวทกลนไดดวยบกเกอรขนาด 50 ml แลวเทใสกระบอก

ตวงเพอวดปรมาตรของสารทกลนได ใหความรอนชาๆ บนทกอณหภมและปรมาตรของเหลวทกลนได

ทกๆ 1 นาท จนไดปรมาตรรวม 134 ml

4. เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางจดเดอดและปรมาตรของเหลวทกลนได โดยใหแกนตงเปน

อณหภมและแกนนอนเปนปรมาตรของเหลวทกลนได โดยใชขอมลจากกราฟหาจดเดอดของ

ของเหลวชนดน



2.4.2 การแยกของเหลวสองชนดออกจากกนโดยวธการกลน

1. จดอปกรณดงรปท 2.1 บรรจตวอยางของเหลวผสม จ านวน 250 ml ลงในขวดกลน

2. ใส Boiling chip 2-3 ชน เปดน าเขา Condenser ใหความรอนชาๆ บนทกอณหภมและปรมาตรของ

ของเหลวทก 1 นาท จนไดปรมาตร 170 ml

3. เขยนกราฟความสมพนธระหวางอณหภมกบปรมาตร วเคราะหระหวางอณหภมทไดจากขอ 2.4.1 และขอ

2.4.2

4. น าของเหลวทกลนแยกไดในกระบอกตวง (170 ml) ไปกลนตามขอ 1-3 อกครง จนไดปรมาตร 125 ml

เพอใหไดสารทบรสทธมากขน

5. น าของเหลวทกลนแยกไดในกระบอกตวง (125 ml) ไปวเคราะหหาจดเดอด (ท าตามขอ 1-3 แตใชสารทได

จากการกลนในขอ 4) โดยดจากอณหภมของสารทคงทขณะเดอด จากนนน าจดเดอดทไดมาเทยบกบ

ตารางดานลางเพอวเคราะหวาเปนสารชนดใด

สาร จดเดอด (○C) น าบรสทธ 100 Ethanol 78

Methanol 65


1. จดเดอดของของเหลวบรสทธแตกตางจากจดเดอดของของเหลวไมบรสทธอยางไร

2. การอานอณหภมเพอหาจดเดอดของของเหลวโดยการกลนมวธการอานอยางไร

3. เศษกระเบองมสวนส าคญในการกลนอยางไร



รายงานการทดลองท 2 เรอง การกลน


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง ตอนท 1 การกลนแบบธรรมดาและการหาจดเดอดของของเหลวบรสทธ

นาทท

อณหภม (oC)

ปรมาตรทกลนได (ml)

นาทท



นาทท





จดเดอดของของเหลว คอ ............................................................................................................................

ของเหลวบรสทธทได ควรเปนสารชนดใด .......................................................................................................

ตอนท 2 การแยกของเหลวสองชนดออกจากกนโดยการกลน

จดเดอดของของเหลว คอ ................................................................................................................

ของเหลวผสมทได ควรเปนสารผสมระหวาง ......................................................................................

นาทท



นาทท



นาทท





สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………

ปฏบตการท 3 เรอง การสกดสารดวยตวท าลสลาย (Solvent extraction)



การทดลองท 3 เรองการสกดสารดวยตวท าละลาย (Solvent extraction)


1. เพอเขาใจหลกการ และวธการแยกสารผสมดวยตวท าละลายทเหมาะสม

2. เพอหาคาสมประสทธของการกระจายได

3. เพอเปรยบเทยบประสทธภาพของการสกดครงเดยวกบการสกดหลายครงดวยตวท าละลาย


1. นกศกษาสามารถเลอกตวท าละลายทเหมาะสมเพอน ามาแยกสารผสมได

2. นกศกษาสามารถหาคาสมประสทธของการกระจายได


1.กรวยแยก (Separating funnel) 6.อปกรณพนฐานทใชในหองปฏบตการเคมอนทรย 2.ขวดรปชมพขนาด 250 ml (Flask) 7.สารละลายกรดเบนโซอก (Benzoic acid) 3.ปเปตขนาด 25 ml (Pipette) 8.เมทลนคลอไรด (Methyl chloride) 4.กระบอกตวง 50 ml (Cylinder) 9.สารละลายมาตรฐานโซเดยมไฮดรอกไซด 0.1 M

(0.1 M NaOH) 5.บวเรต (Burette) 10.ฟนอลฟทาลน (Phenolphthalein)


3.4.1 การหาความเขมขนของกรดเบนโซอก (Benzoic acid) ในน ากอนการสกด

a. ท าการปเปตสารละลาย Benzoic acid มา 25 ml ใสในขวดรปชมพขนาด 250 ml หยด

สารละลาย Indicator ในทนคอฟนอลฟทาลน (Phenolphthalein) ลงไป 3 หยด

b. จากนนน าสารละลายในขอ 1a. ไปไทเทรตกบสารละลายมาตรฐานโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH)

0.1 โมลาร จนไดสารละลายสชมพออนใส ใหบนทกปรมาตร NaOH ทไดจากการไทเทรตแลว

ค านวณยอนกลบเพอหาความเขมขนของสารละลาย Benzoic acid โดยใชความสมพนธ ดง

สมการ

C6H5COOH + NaOH C6H5COONa + H2O

M1V1 = M2V2



โดยท M1 และ M2 คอ ความเขมขนเปนโมลารของสารละลายกรดและเบสตามล าดบ

V1 และ V2 คอ ปรมาตรของกรดและเบสตามล าดบ

3.4.2 การสกดสาร Benzoic acid ในน าดวยเมทลนคลอไรด

a. เตมสารละลาย Benzoic acid 50 ml ใสในกรวยแยก (Separatory funnel) แลวเตมเมทลนคลอ

ไรดจ านวน 10 ml ลงใน Separatory funnel แลวท าการสกดตามขนตอนการสกด

b. ขนตอนการสกด (Extraction method)

รปท 3.1 การสกดแบบ Liquid- liquid extraction

1) ท าการสกดโดยถอกรวยแยกดวยมอทงสองขางดง รปท 3.1 เอยงกรวยแยกใหปลายกอกช

ขนเพอใหระดบสารละลายต ากวากอก เปดกอกชาๆ เพอลดความดนภายในกรวย จากนน

ปดกอกแลวเขยา 1-2 ครงหยดเขยา เปดกอกเพอลดความดนอกครงหนง เขยาสลบกบลด

ความดนเชนนหลายๆ ครงจนความดนไมเพมขนอกจงเขยาแรงๆ ประมาณ 1 นาท แลวตง

ทงไวใหสารละลายแยกชนเผยอจกปดดานบนเลกนอย เพอใหความดนภายในกรวยแยก

เทากบความดนภายนอก ระหวางการสกดอาจเกด Emulsion ขน ท าใหสารละลายไมแยก

ชนหรอแยกไดไมชดเจน วธแกไขท าไดดงน



i. ถอกรวยแยกในลกษณะตงตรงแลวแกวงเปนวง

ii. คนสารละลายแรงๆ ดวยแทงแกว

iii. ท าใหชนน าอมตว โดยการเตมเกลอแกงลงไป การเตมเกลอจะชวยลดการละลาย

ของสารอนทรยในชนน า และยงชวยลดการละลายของตวท าละลายอนทรยในชน

น าดวย วธนเรยกวา Salting out

2) เมอสารละลายแยกชนแลว ไขสารละลายชนลางออกทางจกเปด-ปดดานลางของกรวย

แยก ส าหรบสารละลายชนบนใหเทออกทางดานบนของกรวยกรอง ทงน เพอปองกน

ไมใหเกดการปนเปอนของสารละลายทงสองช น สารอนทรยทแยกไดควรเปน

สารละลายเนอเดยว ชนตวท าละลายสารอนทรยอาจอยชนบนหรอชนลางกไดขนอยกบ

ความหนาแนนของตวท าละลายนน จะทดสอบวาอยชนใดไดโดยเตรยมหลอดทดลองทม

น าอยประมาณ 1 ml ใชหลอดหยด ดดสารละลายทอยชนบนหรอชนลาง หยดลงในหลอด

ทดลอง ถาละลายในน าแสดงวาชนททดสอบเปนชนของน า ถาไมละลายแสดงวาเปนชน

ของตวท าละลายสารอนทรย

c. น าสารละลายทเปนชนน า (สารละลายชนบน) ทไดจากขอ 2b. ใสลงในขวดรปชมพหยดฟนอลฟ

ทาลนลงไป 3 หยด ไทเทรตกบสารละลายมาตรฐานโซเดยมไฮดรอกไซด 0.1 โมลาร จนสารละลาย

เปลยนเปนสชมพออน

d. ค านวณหา

i. ปรมาณของกรดทยงเหลออยในชนน า คดเปนกเปอรเซนต

ii. ปรมาณของกรดทถกสกดดวยเมทลนคลอไรด และคดเปนกเปอรเซนต

iii. หาสมประสทธการกระจาย

สมประสทธการกระจาย = ความเขมขนของสารประกอบในตวท าละลายท 1 (ชนสารอนทรย) mg/L

ความเขมขนของสารประกอบในตวท าละลายท 2 (ชนน า) mg/L



3.4.3 การสกดกรดเบนโซอกในน าดวยเมทลนคลอไรดสองครง

a. น าสารละลายกรดเบนโซอกมาใหมอก 50 ml ใสใน Separatory funnel ทสะอาด แลวสกดดวยเม

ทลนคลอไรด 5 ml ท าตามขนตอนการสกดในของขอ 3.4.2 b

b. ไขสารละลายชนลางของกรวยแยก (ชนเมทลนคลอไรด) ออก ส าหรบสารละลายชนบนยงคงอย

ในกรวยแยก จากนนเตมเมทลนคลอไรดอก 5 ml ท าตามขนตอนการสกดในของขอ 3.4.2 b

c. ไขสารละลายชนลางของกรวยแยก (ชนเมทลนคลอไรด) ออก และเทสารละลายชนน าทเปนชนบน

ทได ลงในขวดรปชมพ หยดฟนอลฟทาลนลงไป 3 หยด ไทเทรตกบสารละลายมาตรฐาน NaOH

0.1 โมลาร จนสารละลายเปลยนเปนสชมพออน

d. ค านวณหา

i. ปรมาณของกรดทยงเหลออยในชนน า และคดเปนกเปอรเซนต

ii. ปรมาณของกรดทถกสกดดวยเมทลนคลอไรด และคดเปนกเปอรเซนต

iii. หาสมประสทธของการกระจาย

e. เปรยบเทยบประสทธภาพของการสกดโดยใชเมทลนคลอไรดครงเดยว 10 ml และแบง

สกดสองครง ครงละ 5 ml


1. ท าไมตองเปดจกกรวยกอนทจะไขสารละลายออกจากกรวย

2. สารอนทรยชนดหนงละลายได 8.0 g ในน า 100 ml และละลายได 40 g ในอเทอร (Ether) 100 ml ถา

ตวอยางสารมสารอนทรยชนดน 8.0 g ละลายในน า 100 ml จะเลอกวธการสกดในขอใดจงจะสกด

สารอนทรยไดมากทสด จงใหเหตผล พรอมแสดงวธการค านวณ

a. สกดครงเดยวโดยใชอเทอร (Ether) 100 ml

b. สกดสองครงโดยใชอเทอร (Ether) ครงละ 50 ml



รายงานการทดลองท 3 เรอง การสกดสารดวยตวท าละลาย


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง ตอนท 1 การหาความเขมขนของกรดเบนโซอกในน ากอนการสกด

ความเขมขนของสารละลายมาตรฐาน NaOH .................. โมลาร

ปรมาตรของสารละลาย NaOH ทใชไทเทรต .................. มลลลตร

ปรมาตรของสารละลายกรดเบนโซอก .................. มลลลตร

แสดงการค านวณ ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ความเขมขนของกรดเบนโซอก = ............................................... โมลาร

ตอนท 2 การสกดกรดเบนโซอกในน าดวยเมทลนคลอไรด 1 ครง






แสดงการค านวณ ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………



………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………



………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………

ปรมาณของกรดทยงเหลออยในชนน า ............... กรม คดเปน ............ เปอรเซนต

ปรมาณของกรดทถกสกดดวยเมทลนคลอไรด ............... กรม คดเปน ............ เปอรเซนต

คาสมประสทธการกระจาย = .........................................................

ตอนท 3 การสกดกรดเบนโซอกในน าดวยเมทลนคลอไรด 2 ครง






แสดงการค านวณ ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………



………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………



………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………

ปรมาณของกรดทยงเหลออยในชนน า ............... กรม คดเปน ............ เปอรเซนต

ปรมาณของกรดทถกสกดดวยเมทลนคลอไรด ............... กรม คดเปน ............ เปอรเซนต

คาสมประสทธการกระจาย = .........................................................

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………



………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………

ปฏบตการท 4 เรอง การแยกสารโดยใชเทคนค

Thin layer chromatography แลส Paper chromatography



การทดลองท4 เรองการแยกสารโดยใชเทคนค Thin layer chromatography และ Paper chromatography


1. เพอศกษาวธการแยกสารดวยวธโครมาโตกราฟ

2. เพอวเคราะหสารโดยใชคา Rf


1. นกศกษาสามารถแยกสารดวยวธโครมาโตกราฟได

2. นกศกษาสามารถวเคราะหชนดของสารโดยใชคา Rf ได


4.3.1 Thin layer chromatography

1.บกเกอรขนาด 250 ml 4.ปากกาเมจก 2.กระจกนาฬกา 5.สารละลายผสมเอทานอล:น า (1.5:1) โดย

ปรมาตร 3.แผน TLC

4.3.2 Paper chromatography

1.บกเกอรขนาด 250 ml 4.หลอดคะปลลารหรอไมจมฟน 2.กระจกนาฬกา 5.สารละลายผสม บวทานอล :เอทานอล: น า

(2:2:1) โดยปรมาตร 3.กระดาษกรองทตดเปนรปสเหลยมผนผา 6.สารละลาย Ninhydrin

4.4 รายละเอยดและวธการทดลอง

4.4.1 การแยกสารผสมโดยวธ Thin layer chromatography

1) เตรยมตวท าละลายผสมของ Ethanol : Distilled water (1.5 : 1 โดยปรมาตร) จ านวน 10 cm3 ลงในบก

เกอรขนาด 250 ml ใหในบกเกอรอมตวดวยไอของตวท าละลายโดยใชกระจกนาฬกาปด

2) ใชกรรไกรตดแผน TLC ใหไดขนาดประมาณ 2.6x7.5 cm

3) ท าการก าหนดเครองหมายจากจดเรมตนโดยวดระยะจากดานลางของแผน TLC 1.5 cm และก าหนด

ระดบของตวท าละลายใหหางจากปลายดานบนของแผน TLC 0.5 cm ดงรป 4.1 (a) จากนนใชปากกา



เมจกจดลงบนแผน TLC สละหนงจดในแนวจดเรมตน โดยจดสจดแรกตรงกลางแผน TLC แลวจดสอก

สองสถดออกมา โดยเวนระยะหางจากขอบของแผน TLC ประมาณ 0.5 cm ดงรป 4.1 (b) ทงไว 1-2

นาทใหจดของปากกาเมจกแหงสนท

4) น าแผน TLC ไปจมลงในบกเกอรดงรป 4.1 (c) ปลอยใหตวท าละลายซมขนมาจนถงระดบของตวท า

ละลายทก าหนดไวยกแผน TLC ออกทงไวใหแหง

5) สงเกต และบนทกลกษณะของแถบสทเกดขน

รปท 4.1 (a) แสดงจดเรมตน (Starting line) และระยะทางทตวท าละลายเคลอนท (Solvent front), (b)

แสดงการจดสารลงบนแผน TLC, (c) แสดงการจดอปกรณโครมาโทแกรม (Chromatogram)

4.4.2 การแยกกรดอะมโนโดยวธเปเปอรโครมาโทกราฟ (Paper chromatography) และหาคา Rf

1) เตรยมตวท าละลายผสมของ Butanol : Ethanol : Distilled water (10 : 10 : 5 โดยปรมาตร) จ านวน 10 cm3

ลงในบกเกอรขนาด 250 ml ใหในบกเกอรอมตวดวยไอของตวท าละลายโดยใชกระจกนาฬกาปด

2) ตดกระดาษกรองขนาด 7.5 x 9.5 cm2 ใชดนสอด าขดเสนตามดานยาวของกระดาษกรองโดยใหหางจากขอบ

ลางมา 1.5 cm หางจากขอบบน 1 cm ก าหนดจด 4 จดดวยดนสอทเสนตรงดานลาง โดยเวนระยะหาง

เทากนประมาณ 2.5 cm เขยนชอสารทเราจะแตมลงไวขางใตแตละจดดงรป 4.2

รปท 4.2 แสดงจดเรมตน และเสนระดบของตวท าละลาย (ดานบนของกระดาษ)

(a) (b) (c)



3) ใชหลอดคะปลลารหรอไมจมฟน จดสารละลายทเตรยมไวลงบนกระดาษกรอง ดงน

จดท 1 สารละลาย 1% Glycineในน า

จดท 2 สารละลาย 1% Alanineในน า

จดท 3 สารละลาย 1% Leucineในน า

จดท 4 สารละลาย Unknown ซงเปนของผสมของกรดอะมโนสองชนดในน า

4) น าเอากระดาษกรองทเตรยมไวมวนกระดาษดานกวางเขาหากน แลวเยบดวยลวดเยบกระดาษใหเปนรป

ทรงกระบอก ดงรปท 4.3

รปท 4.3 แสดงการท า Paper chromatography

5) คอยๆวางกระดาษกรองทเยบลงในบกเกอรทอมตวดวยตวท าละลายในขอ 1) ระวงอยาใหเอยงแตะขางบก

เกอรปดปากบกเกอรไวเหมอนเดม

6) ปลอยใหระดบของตวท าละลายซมผานข นมาจนถงระดบของตวท าละลาย (ดานบนของกระดาษ) น า

กระดาษออกจากบกเกอร และคลกระดาษกรองออก ทงไวใหแหง

7) เนองจากกรดอะมโนเปนสารไมมส ในการตรวจหาต าแหนงของกรดอะมโนบนกระดาษกรองจะพนดวย

สารละลาย Ninhydrin บนกระดาษกรองเบาๆ จนทว แลวน ากระดาษกรองไปอบในตอบประมาณ 5-10 นาท

จะปรากฏจดสน าเงนแกมมวงบนกระดาษกรอง ซงกคอ ต าแหนงการเคลอนทบนกระดาษของกรดอะมโน ใช

ดนสอวงรอบจดปลายทกรดอะมโนเคลอนทไดสงสดบนกระดาษกรอง

8) วดระยะทางจากจดเรมตนถงจดกงกลางของกรดอะมโนทเคลอนท และวดระยะทางจากจดเรมตนถง

เสนระดบของตวท าละลาย (ดานบนของกระดาษ) แลวจงค านวณคา Rf ของกรดอะมโนแตละชนด




1) จงเปรยบเทยบคา Rf ของ กรดอะมโนแตละชนดเมอใชตวท าละลายอนทรยชนดเดยวกนอธบายพรอมให

เหตผล

2) เราสามารถใชกระดาษอนแทนกระดาษกรองไดหรอไม และจงบอกหนาทของกระดาษกรองในการท า

Paper chromatography



รายงานการทดลองท 4 เรอง โครมาโทกราฟ


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง ตอนท 1 ทนเลเยอรโครมาโทกราฟ

สของปากกาเมจกทใช ลกษณะของแถบสทสงเกตได

สาเหตทผลการทดลองใหแถบสออกมาเชนน นาจะเกดจากอะไรไดบาง จงอภปราย

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

ตอนท 2 เปเปอรโครมาโทกราฟ

ระยะทางทตวท าละลายเคลอนท (Solvent front) ...........................................................................................

สารตวอยาง ระยะทางจากจดเรมตนถงจดกงกลางของสาร คา Rf

Unknown



วาดรปแสดงต าแหนงจดของสารตวอยาง

กรดอะมโนทละลายไดดใน mobile phase จงเรยงล าดบและอธบาย

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………

ปฏบตการท 5 เรอง สารปรสกอบไฮโดรคารบอนอมตวแลสไมอมตว



การทดลองท 5 เรองสารประกอบไฮโดรคารบอนอมตวและไมอมตว


1. เพอศกษาสมบตของสารประกอบไฮโดรคารบอนแบบอมตวและไมอมตว

2. เพอใหทราบปฏกรยาทแตกตางระหวางสารประกอบไฮโดรคารบอนแบบอมตวและไมอมตว


1. นกศกษามความรความเขาใจความแตกตางของคณสมบตและปฏกรยาของสารประกอบไฮโดรคารบอน

แบบอมตวและไมอมตว


1.ไซโคลเฮกเซน (Cyclohexane) 4.conc.H2SO4 2.ไซโคลเฮกซน (Cyclohexene) 5.เครองแกวพนฐานในหองปฏบตการเคมอนทรย 3.สารละลาย 0.01% KMnO4

5.4 รายละเอยดและวธการทดลองแอลเคน และแอลคน

5.4.1 การละลายน า

1. เตมน าลงในหลอดทดลอง 2 หลอด ปรมาณหลอดละ 2 มลลลตร (ml)

a. หลอดท 1 หยดไซโคลเฮกเซน จ านวน 5 หยด

b. หลอดท 2 หยดไซโคลเฮกซน จ านวน 5 หยด

2. สงเกตการละลายของสารทงสองหลอด ถาไมละลายใหสงเกตดวาสารทเตมในขอท 1 ลอยหรออยใตน า

และบนทกผล

5.4.2 ปฏกรยากบสารละลาย KMnO4

1. น าหลอดทดลอง จ านวน 2 หลอด โดย

a. หลอดท 1 ใสไซโคลเฮกเซน จ านวน 10 หยด

b. หลอดท 2 ใสไซโคลเฮกซน จ านวน 10 หยด

2. หยด 0.01% KMnO4 ลงไปชาๆ ทละหยดพรอมทงเขยาจนครบจ านวน 5 หยด ในหลอดทงสอง สงเกต

และบนทกผล



5.4.3 ปฏกรยากบกรดซลฟรกเขมขน

1. น าหลอดทดลองทสะอาดมา 2 หลอด

a. หลอดท 1 ใสไซโคลเฮกซน จ านวน 10 หยด

b. หลอดท 2 ใสไซโคลเฮกเซน จ านวน 10 หยด

2. เตมกรดซลฟรกเขมขนลงในหลอดทงสอง จ านวน หลอดละ 10 หยด สงเกตการเปลยนแปลง เชน ส

ความรอน การแยกชนของของเหลว เปนตน บนทกผล


1) เหตใดปฏกรยากบสารละลายดางทบทมของแอลเคนและแอลคนจงแตกตางกน

2) จงอธบายความแตกตางระหวางปฏกรยาการเตม กบปฏกรยาการแทนท พรอมทงยกตวอยางปฏกรยา

ประกอบ



รายงานการทดลองท 6 เรอง แอลกอฮอลและฟนอล


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง ตอนท 1 ปฏกรยาของแอลกอฮอล

การละลายน า

แอลกอฮอลททดสอบ การละลายน าของแอลกอฮอลแตละชนด

ปฏกรยาออกซเดชนของเมทานอลดวยเปอรแมงกาเนต

สารเคมทตองการทดสอบ การเปลยนแปลง ทอณหภมหอง

การเปลยนแปลง หลงจากใหความรอน

อตราเรวในการเกดปฏกรยา …………………………….>……………………………..>…………………………

ปฏกรยาออกซเดชนกบกรดโครมก



แอลกอฮอลททดสอบ ปฏกรยาทสงเกต

อตราการเกดปฏกรยา …………………………….>……………………………..>…………………………

ปฏกรยาไอโอโดฟอรม

แอลกอฮอล ททดสอบ

การเปลยนแปลง ทอณหภมหอง


ตอนท 2 ปฏกรยาของฟนอล

การละลาย

สารตวอยาง การละลายในตวท าละลาย

น า เอทานอล อเทอร

ปฏกรยากบเฟอรรกคลอไรด

สารประกอบฟนอล การเปลยนแปลงของสทเกดขน

สรปและวจารณผลการทดลอง



………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………

ปฏบตการท 6 เรอง แอลกอฮอลแลสฟนอล (Alcohol and Phenol)



การทดลองท 6 เรองแอลกอฮอลและฟนอล (Alcohol and Phenol)


1. เพอศกษาคณสมบตของสารประกอบแอลกอฮอลและฟนอล


1. นกศกษาสามารถวเคราะหคณสมบตทางกายภาพและเคมของสารประกอบแอลกอฮอลและฟนอล


1. เครองแกวและอปกรณพนฐานในหองปฏบตการเคม 11. 10%H2SO4 2. กระดาษลตมส 12. 5%K2Cr2O7 3. อางน าควบคมอณหภม (Water bath) 13. conc.H2SO4 4. เมทานอล (methanol) 14. 10% I2 ใน KI 5. เอทานอล (ethanol) 15. ฟนอล (Phenol) (ของแขง) 6. n-butyl alcohol 16. 5% เบตาแนพทอล 7. s-butyl alcohol 17 5% ฟนอล 8. t-butyl alcohol 18. 5% แคทคอล 9. 0.01% KMnO4 19. อเทอร (ether) 10. 10% NaOH 20. 1% FeCl3


6.4.1 ปฏกรยาของแอลกอฮอล

1.การละลาย

a. ใสน าในหลอดทดลอง 4 หลอด หลอดละ 2 มลลลตร จากนน

หลอดท 1 เตมเอทานอล 10 หยอด

หลอดท 2 เตม n-butyl alcohol 10 หยอด

หลอดท 3 เตม s-butyl alcohol 10 หยอด

หลอดท 4 เตม t-butyl alcohol 10 หยอด



b. เขยา สงเกตการละลาย บนทกผลการทดลอง

2.ปฏกรยาออกซเดชน

2.1 ปฏกรยาออกซเดชนดวยโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต (KMnO4)

a. ผสมเมทานอล 2 มลลตรกบน ากลน 15 มลลลตรในกระบอกตวง (Cylinder tube) แบงสารละลายเมทา

นอลในหลอดทดลอง 3 หลอดละเทาๆ กน

หลอดท 1 เตม 10% NaOH 2 หยด

หลอดท 2 เตม 10%H2SO4 2 หยด

หลอดท 3 ไมตองเตมสารอน ใชเปนหลอดควบคม

b. หยดสารละลาย 0.01% KMnO4 ทง 3 หลอด เขยา สงเกตการเปลยนแปลง ถาไมมการเปลยนแปลงให

น าไปอนในอางน าควบคมอณหภม สงเกตและเปรยบเทยบอตราเรวในการเกดปฏกรยาทงสามหลอดแลว

บนทกผล

2.2 ปฏกรยาออกซเดชนดวยกรดโครมก (K2Cr2O7)

a. ใสสารละลาย 5%K2Cr2O7 ในหลอดทดลอง 3 หลอด หลอดละ 3 มลลลตร และเตม conc. H2SO4 หลอด

ละ 3 หยด เขยาใหเขากน จากนน

หลอดท 1 เตม n-butyl alcohol จ านวน 10 หยด

หลอดท 2 เตม s-butyl alcohol จ านวน 10 หยด

หลอดท 3 เตม t-butyl alcohol จ านวน 10 หยด

b. เขยาใหเขากน สงเกตการเปลยนแปลง เชน ส ความรอน อตราการเกดปฏกรยา เปนตน บนทกผลการ

ทดลอง



3.การเกดไอโอโดฟอรม

a. เตรยมหลอดทดลอง 5 หลอด ดงน

หลอดท 1 เตมเมทานอล จ านวน 10 หยด

หลอดท 2 เตมเอทานอล จ านวน 10 หยด

หลอดท 3 เตม n-butyl alcohol จ านวน 10 หยด

หลอดท 4 เตม s-butyl alcohol จ านวน 10 หยด

หลอดท 5 เตม t-butyl alcohol จ านวน 10 หยด

b. น าทง 5 หลอดมาเตม 10%NaOH ปรมาณ 1 มลลลตร

c. แลวเตมสารละลาย 10% I2/KI ปรมาณ 1 มลลลตร (หากพบวาสารละลายยงไมมส ใหเตมตอทละหยด

จนสารละลายมสเหลองออน) เขยา 1-2 นาท สงเกตการณเปลยนแปลง

d. ถาหลอดใดไมเกดตะกอนใหน าไปอน 2-3 นาท

e. ถาสเหลอจางหายไปใหเตมสารละลาย 10% I2/KI ทละหยดจนสารละลายมสเหลองออน ทงไวประมาณ

2 นาท บนทกผล

6.4.2 ปฏกรยาของฟนอล

1.การละลาย

a. ใสฟนอล (ของแขง) เทาเมลดถวเขยวลงในหลอดทดลองจ านวน 3 หลอด จากนน

หลอดท 1 น าไปเตมน า 2 มลลลตร

หลอดท 2 น าไปเตมเอทานอล 2 มลลลตร

หลอดท 3 น าไปเตมอเทอร 2 มลลลตร

b. เขยา สงเกตการละลาย และบนทกผล

2.ปฏกรยากบเฟอรรกคลอไรด



a. เตรยมหลอดทดลอง 3 หลอด เพอมาเตม

หลอดท 1 เตมสารละลาย 5% ฟนอล จ านวน 10 หยด

หลอดท 2 เตม 5% แคทคอล เทาเมลดถวเขยว

หลอดท 3 เตมสารละลาย 5% เบตาแนพทอล จ านวน 10 หยด

b. เตมสารละลาย 1% FeCl3 จ านวน 5 หยดทง 3 หลอด สงเกตสทเกดขน บนทกผล


1. จงเรยงล าดบแอลกอฮอลทถกออกซไดซ ดวยโปแตสเซยมไดโครเมต (K2Cr2O7) ในกรดซลฟวรกจากงาย

ไปยากสด ตามล าดบ

a. 2-methyl-2-butanol

b. 3-methyl-1-butanol

c. 3-methyl-2-butanol



รายงานการทดลองท 6 เรอง แอลกอฮอลและฟนอล


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง ตอนท 1 ปฏกรยาของแอลกอฮอล

การละลายน า

แอลกอฮอลททดสอบ การละลายน าของแอลกอฮอลแตละชนด

ปฏกรยาออกซเดชนของเมทานอลดวยเปอรแมงกาเนต

สารเคมทตองการทดสอบ การเปลยนแปลง ทอณหภมหอง


อตราเรวในการเกดปฏกรยา …………………………….>……………………………..>…………………………

ปฏกรยาออกซเดชนกบกรดโครมก



แอลกอฮอลททดสอบ ปฏกรยาทสงเกต

อตราการเกดปฏกรยา …………………………….>……………………………..>…………………………

ปฏกรยาไอโอโดฟอรม

แอลกอฮอล ททดสอบ



ตอนท 2 ปฏกรยาของฟนอล

การละลาย

สารตวอยาง การละลายในตวท าละลาย

น า เอทานอล อเทอร

ปฏกรยากบเฟอรรกคลอไรด

สารประกอบฟนอล การเปลยนแปลงของสทเกดขน




………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………

ปฏบตการท 7 เรอง แอลดไฮด แลสคโตน (Aldehyde and Ketone)



การทดลองท 7 เรองแอลดไฮด และคโตน (Aldehyde and Ketone)


1. เพอศกษาปฏกรยาเคมของสารประกอบแอลดไฮด และคโตน


1. นกศกษาสามารถเขาใจปฏกรยาเคมของสารประกอบแอลดไฮด และคโตน


1. เครองแกวพนฐานในหองปฏบตการ 10. 5% AgNO3 2. Acetaldehyde 11. CuSO4.5H2O 3. Acetone 12. Sodium potassium tartrate 4. Benzaldehyde 13. NaOH 5. Acetophenone 14. I2 ใน KI 6. 0.01% KMnO4 15. Fuchsine 7. 10% NaOH 16. NaHSO3 8. 2% NH4OH 17. HCl 9. 6M HNO3 18. Water bath


7.4.1 ปฏกรยาออกซเดชน

1.ทดสอบกบ Tollen’s reagent

a) สารทใชทดสอบ Acetaldehyde, Acetone, Benzaldehyde และ Acetophenone

b) การเตรยมสารผสม Tollen’s reagent เตรยมจากสารละลาย 5% AgNO3 10 ml ลงในบกเกอรขนาด

100 ml เตม 10% NaOH 5 หยด เตม 2% NH4OH ทละหยดพรอมทงคนสารละลายตลอดเวลา จน

ตะกอนของซลเวอรไฮดรอกไซดละลายหมดพอด



c) จากนนแบงสารละลาย Tollen’s reagent ลงในหลอดทดลอง 4 หลอด หลอดละ 2 ml หยดสารขอ 1a

จ านวน 5 หยด ตามล าดบ เขยา แลวทงไว 10 นาท ถาไมเกดปฏกรยาน าไปอนใน Water bath 5 นาท

บนทกผล

หมายเหต: เมอท าการทดลองเรยบรอยแลวลางคราบโลหะเงนดวย 6 M HNO3

2.ทดสอบกบ Fehling’s reagent


b) การเตรยมสาร Fehling’s reagent

o Solution I ละลาย CuSO4.5H2O 34 กรม ในน ากลน 100-200 ml และปรบปรมาตรดวยน ากลน

ใหเทากบ 500 ml

o Solution II ละลายโซเดยมโพแทสเซยมทารเทต 173 กรม และโซเดยมไฮดรอกไซด 65 กรม ใน

น ากลนประมาณ 350 ml แลวปรบปรมาตรดวยน ากลนจนสารละลายมปรมาตร 500 ml

o ผสม Solution I และ Solution II ปรมาตรเทาๆ กนจะไดสารละลาย Fehling’s reagent

c) จากนนแบงสารละลาย Fehling’s reagent ลงในหลอดทดลอง 4 หลอด หลอดละ 2 ml หยดสารขอ 2a

จ านวน 10 หยด ตามล าดบ เขยาแลวน าไปอนใน Water bath 5 นาท บนทกผล

3.ทดสอบกบ KMnO4


b) เตมสารละลายขอ 3a ลงในหลอดทดลองแยกแตละหลอด 4 หลอด จ านวน 10 หยด ตามล าดบ

c) คอยๆ หยดสารละลาย 0.01%KMnO4 ลงแตละหลอด และเขยาจนครบ 10 หยด บนทกผล

7.4.2 Schiff’s test


b) การเตรยมสาร Schiff reagent เตรยมโดยละลาย Fuchsine 0.5 กรม และ NaHSO3 9 กรม ในน ากลน

500 ml เตมกรดไฮโดรคลอรก 10 ml เกบสารละลายน าไวในขวดสชา

c) แบงสารละลาย Schiff reagent 2 ml ลงในหลอดทดลองจ านวน 4 หลอด เตมสาร 7.4.2a ลงในแตละ

หลอด หลอดละ 5 หยด ตามล าดบ สงเกตสทเกดขน บนทกผล



7.4.3 Iodoform test


b) ใสสารละลายขอ 7.4.3a จ านวน 5 หยด ลงในหลอดทดลองแยกแตละหลอด 4 หลอด ตามล าดบ

c) เตม 10% NaOH 1-2 หยด ในทกหลอด

d) เตม I2 ใน KI ทละหยด พรอมกบเขยา เตมมากพอจนกระทงสารละลายมสเหลองจางๆ

e) ถาหลอดใดไมเกดตะกอนใหน าไปอนใน Water bath ประมาณ 5 นาท หากอนแลวสเหลองจางหายไปให

คอยๆ เตมไอโอดนลงไปอกทละหยดจนสารละลายมสเหลองถาวร หลงจากนนตงทงไว 5-10 นาท บนทก

ผล

7.4.4 ปฏกรยาอลดอลคอนเดนเซชน

a) ใสสาร Acetaldehyde 3-5 หยดลงในหลอดทดลองทมน ากลน 3 ml

b) เตม 10% NaOH 5 หยด เขยาใหเขากน สงเกตสและบนทกผล

c) เมอน าไปอนจนเดอด สงเกตกลนแลวบนทกผล

d) จากนน เตม 10% NaOH ลงไปใหมากเกนพออก 1-2 ml อนสารละลายตอ บนทกการเปลยนแปลงของ

กลนของสารพอลเมอรของ Acetaldehyde


1. สารประกอบใดสามารถเกดปฏกรยากบ Tollen’s reagent และสารใดเกดปฏกรยาไอโอโดฟอรม

2. จงเขยนกลไกของปฏกรยา อลดอล ระหวาง Benzaldehyde กบ Acetophenone

คมอปฏบตการเคมอนทรย(ฉบบปรบปรง) (Organic Chemistry Laboratory) วชา 01417205 ปฏบตการเคมอนทรย


รายงานการทดลองท 7 เรอง อลดไฮดและคโตน


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง ตอนท 1 ปฏกรยาออกซเดชน

ตารางบนทกผล

รเอเจนตทใช ผลการสงเกต

Acetaldehyde Acetone Benzaldehyde Acetophenone

1.Tollen’s reagent

2.Fehing’s reagent

3. KMnO4

4.Schiff’s reagent

5.Iodoform

คมอปฏบตการเคมอนทรย(ฉบบปรบปรง) (Organic Chemistry Laboratory) วชา 01417205 ปฏบตการเคมอนทรย


ปฏกรยาอลดอลคอนเดนเซชน

ตารางบนทกผล

สารตวอยาง การเปลยนแปลง

เตม 10% NaOH น าไปอนจนเดอด เตม 10% NaOH มากเกน

พอ แลวอน

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………

ปฏบตการท 8 เรอง กรดคารบอกซลกแลสอนพนา

(Carboxylic and Derivatives)



การทดลองท 8 เรองกรดคารบอกซลกและอนพนธ (Carboxylic and Derivatives)


1. เพอศกษาคณสมบตและปฏกรยาเคมของกรดคารบอกซลกและอนพนธ


1. นกศกษาสามารถเขาใจคณสมบตและปฏกรยาเคมของกรดคารบอกซลกและอนพนธ


1. อปกรณพนฐานทใชทวไปในหองปฏบตการเคมอนทรย

8. Absolute ethanol

2. กรดฟอรมก 9. conc.H2SO4 3. กรดอะซตก 10. 5% AgNO3 4. กรดเบนโซอก 11. 6 M NH4OH 5. 10% NaOH 12. 0.01% KMnO4 6. 10% NaHCO3 13. Water bath 7. Glacial acetic acid 14. กระดาษลตมสสน าเงน

8.4 วธการทดลองของกรดคารบอกซลก

8.4.1 การละลายน า

a) ใสกรดฟอรมก กรดอะซตก และกรดเบนโซอก 5 หยดหรอเทาเมลดถวเขยว ลงในหลอดทดลอง 3 หลอด

เตมน า 3 ml ในแตละหลอด เขยาใหเขากน สงเกตการละลาย

b) ถาหลอดใดไมละลายใหน าไปแชน ารอน ทดสอบสารละลายในแตละหลอดดวยกระดาษลตมสสน าเงน

บนทกผล



8.4.2 ปฏกรยากบเบส

a) ใสกรดอะซตก 5 หยด ลงในหลอดทดลอง 2 หลอด

หลอดท 1 เตมสารละลาย 10% NaOH 1 ml เขยาใหเขากน สงเกตผลทได บนทกผล

หลอดท 2 เตมสารละลาย 10% NaHCO3 1 ml เขยาใหเขากน สงเกตผลทได บนทกผล

8.4.3 ปฏกรยาการเกดเอสเทอร

a) ใส Glacial acetic acid 5 หยด กบ Absolute ethanol 2 ml และกรด H2SO4 เขมขน 5 หยด ในหลอด

ทดลองแลวอนใน Water bath 5 นาท ทงไวใหเยน

b) เทลงในบกเกอรทมสารละลาย 10% NaHCO3 3 ml ดมกลนของสารผลตภณฑทได บนทกผล

8.4.4 ปฏกรยาออกซเดชน

a) การเตรยมสารผสม Tollen’s reagent เตรยมจากสารละลาย 5% AgNO3 10 ml ลงในบกเกอรขนาด 50

ml เตม 10% NaOH 2 หยด เตม 6 M NH4OH ทละหยดชาๆพรอมทงคนสารละลายตลอดเวลา จน

ตะกอนของซลเวอรไฮดรอกไซดละลายหมดพอด แบงออกเปน 2 หลอดเทาๆ กน

หลอดท 1 เตมกรดฟอรมก 20 หยด แลวน าไปตมใน water bath 2-3 นาท สงเกตผลทได บนทก

ผล

หลอดท 2 เตมกรดอะซตก 20 หยด แลวน าไปตมใน water bath 2-3 นาท สงเกตผลทได บนทก

ผล

b) เตรยมหลอดทดลองใหม 2 หลอด น ามาใสน า 2 ml conc.H2SO4 1 หยดลงในหลอดทดลองทง 2 หลอด

หลอดท 1 เตมกรดฟอรมก 5 หยด เขยา

หลอดท 2 เตมกรดอะซตก 5 หยด เขยา

c) จากนนเตม 0.01% KMnO4 2-3 หยด ทงสองหลอด เขยา และสงเกตการเปลยนแปลง บนทกผล


1. กรดฟอรมก กบกรดอะซตก กรดตวใดสามารถเกดปฏกรยาออกซเดชนได เพราะเหตใด

2. เพราะเหตใดในการเตรยมเอสเทอรจงตองใชกรดอะซตกและแอลกอฮอลทปราศจากน า



รายงานการทดลองท 8 เรอง กรดคารบอกซลกและอนพนธ


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................



ตอนท 1 การละลายน า

กรดคารบอกซลก ททดสอบ


การเปลยนแปลง เมอใหความรอน

ผลทเกดขนกบ กระดาษลตมส

ตอนท 2 ปฏกรยากบเบส

Reagent การเปลยนแปลงทเกดขน

ตอนท 3 ปฏกรยาการเกดเอสเทอร

จงอธบายสมการเคมทเกดขนและบรรยายลกษณะของกลนทได

………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………….……………………………….………………………………………………………………………………………………………………………..



ตอนท 4 ปฏกรยาออกซเดชน

รเอเจนตทใช ผลการทดสอบ

กรดอะซตก กรดฟอรมก Tollen’s Reagent

KMnO4 ในกรด

สรปและวจารณผลการทดลอง ……………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………

ปฏบตการท 9 เรอง เอมน (Amine)



การทดลองท 9 เรองเอมน (Amine)


1. เพอศกษาคณสมบตและปฏกรยาเคมของสารประกอบเอมน


1. นกศกษาสามารถเขาใจคณสมบตและปฏกรยาเคมของสารประกอบเอมน


1. อปกรณเครองแกวพนฐานในหองปฏบตการ 6. 6 M HCl 2. n-butylamine 7. NaNO2 3. ฟนอลฟทาลน 8. β-napthol 4. บรอมไทมอลบล 9. 10% NaOH 5. aniline 10. สารละลายโบรมน

9.4 วธการทดลองของเอมน

9.4.1 การทดสอบความเปนเบส

a) ใส n-butylamine 3 หยดลงในน ากลน 3 ml คนสารละลายใหทว จากนนแบงสารละลายออกเปน 2 สวน

เทาๆ กน

หลอดท 1 เตมสารละลายฟนอลฟทาลน 1-2 หยด บนทกผล

หลอดท 2 เตมสารละลายบรอมไทมอลบล 1-2 หยด บนทกผล

b) ท าการทดลองซ าโดยใชสาร aniline แทน n-butylanmine บนทกผล

9.4.2 ปฏกรยากบกรดไนตรส

a) เตรยมหลอดทดลอง 4 หลอด

หลอดท 1 ใส NaNO2 1 กรม เตมน ากลน 10 ml คนใหละลาย

หลอดท 2 ใส β-napthol 0.1 g เตม 10% NaOH 2 ml คนใหละลาย

หลอดท 3 หยด Aniline 10 หยด เตมสารละลาย 6 M HCl 3 ml เขยาใหเขากน



หลอดท 4 ใส n-butylamine 10 หยด เตมสารละลาย 6 M HCl 3 ml เขยาใหเขากน

b) น าหลอดทดลองทง 4 ไปแชน าแขงประมาณ 5-10 นาท เพอใหสารละลายในหลอดมอณหภมต าลงใกล

0 oC

c) จากนน หยดสารละลายในหลอดทดลองท 1 ลงในหลอดทดลองท 3 อยางชาๆ จนครบ 20 หยด (หามน า

หลอดออกจากน าแขง) สงเกตการเปลยนแปลงในหลอดท 3 ขณะหยดสารละลาย บนทกผล

d) หลงจากนนแบงสารละลายในหลอดท 3 เปน 2 สวนเทาๆ กน โดยทงสองหลอดยงคงแชอยในน าแขง

สวนท 1 น าไปใหความรอนใน Water bath ทอณหภมท 50 องศาเซลเซยส สงเกตและบนทกผล

สวนท 2 น าไปท าปฏกรยา Coupling โดยการหยดสารละลายในหลอดท 2 ลงไป 10 หยด

สงเกตการเปลยนแปลง บนทกผล

e) จากนน หยดสารละลายในหลอดท 1 ลงในหลอดท 4 อยางชาๆ จนครบ 20 หยด โดยไมตองน าหลอด

ออกจากน าแขง สงเกตการณเปลยนแปลงของหลอดท 4 ขณะทหยดสารละลาย บนทกผล

f) หลงจากนนแบงสารละลายในหลอดท 4 เปน 2 สวนเทาๆ กน โดยทงสองหลอดยงคงแชอยในน าแขง

สวนท 1 น าไปใหความรอนใน Water bath ทอณหภม 50 องศาเซลเซยส สงเกตการเปลยนแปลง

วามกาซเกดขนหรอไม บนทกผล

สวนท 2 น าไปท าปฏกรยา Coupling โดยการหยดสารละลายในหลอดท 2 ลงไป 10 หยด สงเกต

การเปลยนแปลง บนทกผล


1. กรดฟอรมก กบกรดอะซตก กรดตวใดสามารถเกดปฏกรยาออกซเดชนได เพราะเหตใด

2. เพราะเหตใดในการเตรยมเอสเทอรจงตองใชกรดอะซตกและแอลกอฮอลทปราศจากน า



รายงานการทดลองท 9 เรอง เอมน


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................



1. ทดสอบความเปนเบส

สารตวอยาง การเปลยนแปลงเมอท าปฏกรยากบรเอเจนต

ฟนอลฟทาลน บรอมไทมอลบล

2. ปฏกรยากบกรดไนตรส

สารตวอยาง ท าปฏกรยากบ กรดไนตรสท 0oC

อนใน water bath ท 50 oC

ท าปฏกรยา coupling กบ

-napthol ใน NaOH ท 0oC

Aniline ใน 6 M HCl

n-butylamine ใน 6 M HCl


………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………

ปฏบตการท 10 เรอง คารโบไฮเดรต (Carbohydrate)



รายงานการทดลองท 10 เรอง คารโบไฮเดรต


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง การทดสอบความเปน Polysaccharide 1. ปฏกรยากบไอโอดน

การทดสอบ สารตวอยาง

การเปลยนแปลงหลงหยดสารละลายไอโอดน

การทดสอบความเปน Mono, Disaccharide

1. ปฏกรยากบSeliwanoff


Blank

การเปลยนแปลง หลงหยดรเอเจนต

ตม 1 นาท

ตม 2 นาท

ตม 3 นาท

ตม 4 นาท

ตม 5 นาท



2. ปฏกรยากบ Benedict


Blank การเปลยนแปลงหลงหยด รเอเจนต

การเปลยนแปลงหลงเพมอณหภมโดย Water bath

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………



รายงานการทดลองท 10 เรอง คารโบไฮเดรต


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง การทดสอบความเปน Polysaccharide 1. ปฏกรยากบไอโอดน


การเปลยนแปลงหลงหยดสารละลายไอโอดน

การทดสอบความเปน Mono, Disaccharide

1. ปฏกรยากบSeliwanoff


Blank

การเปลยนแปลง หลงหยดรเอเจนต

ตม 1 นาท

ตม 2 นาท

ตม 3 นาท

ตม 4 นาท

ตม 5 นาท



2. ปฏกรยากบ Benedict


Blank การเปลยนแปลงหลงหยด รเอเจนต

การเปลยนแปลงหลงเพมอณหภมโดย Water bath

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………

ปฏบตการท 11 เรอง โปรตน (Protein)



การทดลองท 11 เรองโปรตน (Protein)


1. เพอศกษาคณสมบตและปฏกรยาเคมของโปรตน


1. นกศกษาสามารถเขาใจคณสมบตและปฏกรยาเคมของโปรตน


1.เครองแกวพนฐานในหองปฏบตการ 3. 10 % NaOH 2.สารละลายกรดอะมโนไกลซน เซอรน ธรโอนน และอลบมน (ไขขาว)

4. 1% CuSO4

11.4 วธการทดลองของโปรตน ดวย Biuret test

1. ใสสารละลายทตองการทดสอบลงในหลอดทดลอง หลอดละ 1 ml

2. เตมสารละลาย 10% NaOH 1 ml ลงในแตละหลอด เขยาใหเขากน

3. เตมสารละลาย 1% CuSO4 1 หยด สงเกตส บนทกผล


1. สารชนดใดบางไมเกดปฏกรยา เพราะเหตใด

2. วธ Biuret test สามารถใชเพอวเคราะหการเกดปฏกรยาไฮโดรไลซสไดหรอไม หากไดมหลกการอยางไร



รายงานการทดลองท 11 เรอง โปรตน


1. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

2. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................

3. ……………………………………………… รหสนกศกษา...............................เลขท.........................


ผลการทดลอง 1. การทดสอบ Biuret test

รเอเจนต Glycine Cerine Threonine Albumin

10 % NaOH

1 % CuSO4

เรยงล าดบความเขมของส ........................>………….…………>……………..……..>……………………

สรปและวจารณผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………..………………………………

(organic chemistry laboratory) · ค่¼¤ºอ ฏิ ัติกา¦Áค¤ีอิ...

Documents