periodiek van Casus Belli, vereniging voor roleplayers, board- en wargamers

EAS

U B L

C

L

S

I

CETERO CENSEOLUDENDUM ESSE

Jaargang 20 nummer 2, mei 2008

Colofon

De Nieuwsbrief van Casus Bellijaargang 20 nummer 2mei 2008

RedactieMarleen Overkampxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxmarleen.overkamp@gmail.com

xxxxx

Hand- en spandiensten:Frank en Marc

Casus BelliBijeenkomsten:

Café ‘de Fiets’, Grotestraat 8, NijmegenPostadres:

De Hoefkamp 10-46, 6545 MC NijmegenWebstek: www.casusbelli.nlAlgemene e-mail: info@casusbelli.nlWebsite e-mail: website@casusbelli.nl

KopijKopij kan ingeleverd worden bij of opgestuurdworden naar de redactie.Als de redactie het kan ontcijferen, mag erhandgeschreven tekst ingeleverd worden. Eeningetikte tekst wordt echter meer gewaardeerd.Formaat: ASCII of LATEX, maar Word en der-gelijke mag ook. Inleveren op CD, USB-stick ofper e-mail.

Overname van artikelenVoor het overnemen van een artikel uit deNieuwsbrief moet vooraf toestemming verkre-gen worden van de auteur(s) van het artikel ofvan de redactie. Ook dient de bron vermeld teworden.Het copyright van de artikelen ligt bij de au-teurs.

Deadline volgende Nieuwsbrief:midden juni 2008

0

mailto:marleen.overkamp@gmail.comhttp://www.casusbelli.nlmailto:info@casusbelli.nlmailto:website@casusbelli.nl

RedactioneelKoud is het Nijmeegse contingent terug uitBraunfels, en hóp! Daar staan de eerste ver-slagen al in de Nieuwsbrief. Mocht je nog jeeigen duit in het zakje willen doen –een verslagof recensie van een gespeeld spel misschien?–dan kan de duit in kwestie gedeponeerd wordenbij de redactie.

Maar laten we niet vergeten dat net vóórBraunfels ook nog een Murphy Mania plaats-vond. Ook daar heeft Casus Belli acte deprésence gegeven, met een paar bordspellenwant miniatuurtjes waren er al genoeg. Het wasalleen jammer dat er niet zo veel publiek was.

Een opvallend spel (helaas stond het nog-al in een hoek) was ‘Bomben auf ExCel’ vanTin Soldiers of Antwerp (TSoA), waarin je meteen aantal Duitse bommenwerpers het ExCelgebouw in London moest bombarderen (en deflak ontwijken). Daarvoor moet je een bepaal-de route over London volgen, en die route waserg origineel in elkaar gezet door een paar hon-derd(!) Google Earth foto’s aan elkaar te ‘plak-ken’ en op een brede baan stof af te drukken. Debaan stof werd tijdens het spel onder de vlieg-tuigen door gerold, waardoor je echt over Lon-don leek te vliegen.

Dit spel had TSoA de week ervoor ook tijdensSalute laten zien, en waar wordt die conventiegehouden? Inderdaad, in het ExCel gebouw inLondon. . .

Veel leesplezier, Marleen

Inhoud0 Colofon

1 Redactioneel & Inhoud

2 AgendaMocht je je vervelen, er is genoeg te doen!

4 Tijd voor de jaarlijkse wargame kuurFrankie goes to Braunfels – en komt terugmet een verhaal.

5 Kennismaking met BraunfelsMarleen goes to Braunfels, too.

6 De avonturen van WhisperDe grote magiër Heronimus wordt opgeroe-pen, maar het ritueel verloopt niet zoalsverwacht. . .

10 Havana, amigo?Recensie van het spel ‘The Cuban Revolu-tion’, door Frank.

16 Amber – Shock of ChaosDe Amberieten maken kennis met een Cha-otisch diner. Ook is er een nieuwe afleve-ring van de Ygg Gazette.

20 BoekrecensieRecensie van het boek ‘The Battle forSpain, The Spanish Civil War 1936-1939’van Antony Beevor.

22 Quasi BellorumAl is de quote dan nog zo snel, onze papa-razzi achterhalen hem wel. . .

25 Info Casus Belli

1

EAS

U B L

C

L

S

I

CETERO CENSEOLUDENDUM ESSE

AgendaData van activiteiten van (leden van) Casus Belli en van an-dere interessante evenementen.Ontbreekt jouw activiteit? Geef het door aan de redactie!

Voor Casus Belli activiteiten, zie www.casusbelli.nlUitgebreide agenda’s zijn beschikbaar op www.ducosim.nl enwww.murphysheroes.nl.

10 mei - Voorronde NK Puerto RicoEerste voorronde voor het NK bij Phoenixin Leiden. Finale tijdens het Spellenspek-takel. Info: zie de agenda van Ducosim.

11 mei - PinksterenGeen Casus Belli bestuurslid in Café deFiets (dus de spellenkast is dicht), het caféis wel geopend.

17 mei - Ducosim SpellenbeursToernooien, demonstraties van nieuwespellen, participatiespellen en diverse ver-koopstands in de Jaarbeurs Utrecht.

25 mei - Battlefield Commissions 08Ontspannen dagje in het TSA clublokaalmet demo en participatie wargames. Geenhandelaren, wel een ruilbeurs.Info: www.tsoa.be

1 jun - Voorronde NK Puerto RicoTweede voorronde bij Roll the Dice inVeldhoven. Zie agenda Ducosim.

7 jun - Sengoku Si (megagame)The Megagame of Power Politics in OldJapan. Ben jij de daimyo die Japan vere-nigt? Georganiseerd door Megagame Ma-kers, plaats: HMS Belfast(!) in London.Info: www.megagame-makers.org.uk

15 jun - Voorronde NK Puerto RicoDerde voorronde bij Game Event inAmersfoort. Zie agenda Ducosim.

20 t/m 22 jun - Slag bij WaterlooReenactment van de Slag bij Waterloo inBraine l’Alleud (net onder Brussel). Info:www.nanweb.org/08_Waterloo.html

24 jun - WisselrollenspelStart van een nieuwe cyclus, 19:30 inCafé de Fiets. Spelers en DM’s welkom,

DM’s van te voren aanmelden via info@casusbelli.nl

5/6 jul - Utrecht Diplomacy Tourna-mentInternationaal Diplomacy toernooi,Utrecht. Info: www.diplom.nl (ook voorandere Diplomacy zaken)

11 t/m 13 jul - Nationale VlootdagenBekijk die (moderne) oorlogsschepen eensop ware grootte en zelfs van binnen! Ver-der ook demonstraties van mariniers, heli-kopters etc.Info: www.nationalevlootdagen.nl

20 t/m 23 aug - Tall Ships’ Races 2008De finish van de jaarlijkse Tall Ships’ Ra-ces is dit jaar in Den Helder! Veel grotezeilschepen zullen aanwezig zijn, onder an-dere de Sedov. Info: www.thetallshipsraces2008denhelder.nl

23 aug - Toernooi ‘Kolonisten van Catan’Eén-daags toernooi met als hoofdprijs eenballonvaart! Georganiseerd door de Kem-penclan, in Olmen-Stotert (België).Info: www.kempenclan.be

30/31 aug - Middeleeuws Weekend‘Gebroeders van Limburg’ festival, eenweekend Middeleeuwen in Nijmegen. Metdiverse re-enactmentgroepen en nog veelmeer. Info:www.gebroedersvanlimburgweekend.nl

2 sep - WisselrollenspelStart van een nieuwe cyclus, 19:30 inCafé de Fiets. Spelers en DM’s welkom,DM’s van te voren aanmelden via info@casusbelli.nl

6 sep - Ducosim Spellenbeurs

2

http://www.casusbelli.nlhttp://www.ducosim.nlhttp://www.murphysheroes.nlhttp://www.tsoa.behttp://www.megagame-makers.org.ukhttp://www.nanweb.org/08_Waterloo.htmlmailto:info@casusbelli.nlmailto:info@casusbelli.nlhttp://www.diplom.nlhttp://www.nationalevlootdagen.nlhttp://www.thetallshipsraces2008denhelder.nlhttp://www.thetallshipsraces2008denhelder.nlhttp://www.kempenclan.behttp://www.gebroedersvanlimburgweekend.nlmailto:info@casusbelli.nlmailto:info@casusbelli.nl

Irenezaal, Jaarbeurs Utrecht, vanaf 10 uur.Met de vierde voorronde van het NK Pu-erto Rico.

13/14 sep - Colours 2008Het grootste wargaming en militarymodeling evenement in Zuid Engeland.Demonstratie- en participatie-spellen,handelaren, re-enactment demonstraties.Newbury Race Course, Newbury, Berkshi-re, UK. Info: www.colours.org.uk

20 sep - Interesting Times (megagame)Crisis en conflicten in China rond 1920.Ben jij die generaal met de juiste combi-natie van politiek inzicht, militaire krachten meedogenloosheid?Info: www.megagame-makers.org.uk

27/28 sep - Festival Levende Geschiede-nisHet grootste re-enactment evenement vanNederland, met groepen uit diverse perio-den. Landgoed De Barendonk, Beers (tus-sen Grave en Cuijk, dus om de hoek!).Info: www.levendegeschiedenis.com

11/12 okt - DUZI 2008Heel veel tinnen miniaturen in een gro-te hal, daarnaast ook een schildercompe-titie, het Duitse ‘Fearless’ kampioenschapen Warhammer en Blood Bowl toernooien.Niederrheinhalle, Wesel.Info: www.excaliburminiaturen.de

17 t/m 19 okt - Slag om GrolleRe-enactment van de slag om Grolle uit1627. Ook de kampementen zijn te bekij-ken. Info: www.slagomgrolle.nl

23 t/m 26 okt - Spiel EssenDe grootste spellenbeurs ter wereld, metalles van kinderspellen tot wargames.Info: www.merz-verlag.com

14 t/m 16 nov - SpellenspektakelDe Nederlandse spellenbeurs, met onderandere de finale van het NK Puerto Rico.In de IJsselhallen te Zwolle.Info: www.spellenspektakel.nl

22 nov - Mystery by GaslightMegagame/rollenspel in de wereld van be-roemde detectives en beruchte slechterik-ken, London 1890.Info: www.megagame-makers.org.uk

Wat loopt er op de club?Een kort overzicht van lopende activiteiten bin-nen Casus Belli (voor zover bekend).• Wisselrollenspel. Probeer eens een ander

rollenspelsysteem. . . 3 à 4 keer per jaar(om de 14 weken) start er een nieuwe cy-clus. Info: Casus Belli website.

• Langer lopende wargames bij leden thuis.• Diverse rollenspellen.

Moenen & MarikenMocht je aan de bijeenkomst op zondag nietgenoeg hebben, of jouw favoriete spel wordtdaar niet gespeeld? Onze Nijmeegse spellen-winkel Moenen & Mariken organiseert iede-re week diverse activiteiten. Kijk op www.moenen-en-mariken.nl voor de details.

Amber rollenspelDe Amber rollenspelgroep speelt geregeld opzondag in Café de Fiets. Er wordt in de kel-der gespeeld, dus de bovenzaal is gewoon vrijom andere spellen te spelen.

Op verzoek volgen hier de data waarop ge-speeld gaat worden, voor zover bekend:

– 18 mei– 15 juni

Let op, de data zijn gewijzigd! Er wordt nietop 11 mei gespeeld (Pinksteren), maar een weeklater. Verder is de termijn tussen twee sessiesverlengd naar standaard 4 weken (was 3), dusis er maar één sessie in juni. De vervolgsessieszijn nog niet vastgelegd.

3

http://www.colours.org.ukhttp://www.megagame-makers.org.ukhttp://www.levendegeschiedenis.comhttp://www.excaliburminiaturen.dehttp://www.slagomgrolle.nlhttp://www.merz-verlag.comhttp://www.spellenspektakel.nlhttp://www.megagame-makers.org.ukhttp://www.moenen-en-mariken.nlhttp://www.moenen-en-mariken.nl

Tijd voor de jaarlijkse wargame kuur, of:the best kept secret in wargaming strikes again

In de lente, wanneer de knoppen aan de tak-ken beginnen uit te botten, wenden de gedach-ten van deze niet meer helemaal zo jonge war-gamer zich naar het oosten. Want daar ligtwaarschijnlijk het best bewaarde geheim vanwargaming. Ik heb het natuurlijk over de jaar-lijkse Hexacon van de GHS, de Duitse Gesell-schaft für Historische Simulationen. Dit jaarwerd de bijeenkomst voor de 22ste maal geor-ganiseerd. Voor diegenen, die eerdere artikelenover de Hexacon gemist hebben, Hexacon is eenwargame conventie die een week lang duurt.Van maandag tot zondag om precies te zijn.Dit vindt plaats in het kleine Duitse kuuroordBraunfels, en het moet gezegd worden, Braun-fels is een goede keuze. Want het verblijf kanminstens gezien worden als een jaarlijks terug-kerende wargame kuur (oftewel het jaarlijksehalen van je wargame shot voor wargame jun-kies als uw auteur). Het is de perfecte gelegen-heid om grote spellen te spelen.

Dit jaar leek het wel of de Eerste Wereld-oorlog zich in bijzondere belangstelling mochtverheugen. Zo waren er twee tafels waarop de‘Der Weltkrieg series’ van Schroeder Publishingand Wargames werd uitgelegd en gespeeld (ja,en ik bedoel alle kaarten, zowel oost-, west-,Italiaans, en Balkanfront!). Ook ‘Great War inthe East’ mocht zich in belangstelling verheu-gen. Zelf speelde ik drie kleine potjes ‘The De-vil’s Cauldron’, het nieuwe (en bijzonder goede)spel over de gevechten rond Arnhem en Nijme-gen in september 1944. Op de speeltafels ver-scheen ook ‘Memoir ’44’ (ik nam deel aan hetOmaha scenario, waarvoor twee dozen gebruiktwerden).

In de avond ging men dan eten in een van devele restaurantjes die Braunfels telt (met goedbier!) om daarna door te gaan. In de tussentijdwerd er dan nog even naar het prikbord geke-ken om te zien of er interessante spellen of boe-ken in de aanbieding waren (dit is de plek omkoopjes op te pikken). Daar er ergens (ik weet

niet waar) geschreven staat dat de wargamerin Braunfels niet bij wargames alleen zal leven,werden er ook nevenactiviteiten georganiseerd.Er waren twee lezingen, één over allerlei klei-ne militaire eenheden die wel bestaan hebbenmaar die je zelden of nooit in een wargame te-genkomt en één over toekomstige oorlogen (ditin verband met het opraken van olie en de wa-terproblematiek).

Een absoluut hoogtepunt was de jaarlijks te-rugkerende interactieve quiz: ‘Wer wird Mi-litär’. Deze quiz werd gehouden door de voor-zitter van de GHS en is gebaseerd op de quiz‘Wie wordt miljonair’. Alleen lagen de vra-gen hier op militair-historisch terrein en wa-ren ze, zoals te verwachten viel met een publiekdat alleen uit wargamers en militair-historischgëınteresseerden bestaat, soms behoorlijk pit-tig. Achter de voorzitter van de GHS bleekoverigens een perfecte quizmaster schuil te gaanen ik heb zelden zo veel gelachen als daar. Zo-wel quizmaster als spelers gingen heel erg op inhun rol en overdreven af en toe schaamteloostot groot vermaak van publiek en deelnemers.

Ook dit jaar was er in Braunfels weer eenbehoorlijk Nederlands (en met name Nijmeegs)contingent aanwezig. Opvallend was dat ditjaar het aantal spelende dames ineens enormtoenam (er waren er tenminste drie, als ik goedgeteld heb). Het gaat hier duidelijk om de doorH.G. Wells zo goed gekarakteriseerde ‘girls ofthe better sort and rare and gifted women’.

De voornaamste attractie van Braunfels isechter de enorme gastvrijheid en vriendelijkheidvan de leden van de GHS. Deze is zo langzamer-hand legendarisch te noemen (good beer, goodfriends, good gaming, als het beter kan heb iker nog niet van gehoord) en het verbaast mijdan ook dat er niet meer Nederlandse warga-mers naar Braunfels gaan. Misschien is het ech-ter maar goed zo, want wie eenmaal naar eenHexacon in Braunfels geweest is zal er altijd te-rug willen keren. Al was het alleen maar om

4

er jaarlijks te gaan kuren wanneer de wargamespiegel in het bloed te laag wordt. En de hal kanmaar een beperkt aantal spellen bevatten. . .

Frank van den Bergh

Kennismaking metBraunfels

Braunfels. . . ik heb al een aantal jaren verhalengehoord over die grote wargamebijeenkomst, endit jaar ben ik het met eigen ogen gaan bekij-ken. En groot was het inderdaad: stel je eenflinke zaal voor met daarin verspreid de meestvreemde combinaties van aan elkaar geschoventafels (een mooi voorbeeld van zelf-organisatie),op diverse plaatsen stapels spellen en daartus-sendoor lopend zo’n 70 wargamers – niet elkedag dezelfde overigens, er zijn meer dan 70 be-zoekers geweest. Van die 70 waren er 3 vrouw,en daarvan was ik er één. Mijn aanwezigheiddit jaar zorgde blijkbaar voor een stijging van50% in het aantal deelnemende vrouwen. . .

Voor degenen die wel eens naar Murphy Ma-nia geweest zijn, Braunfels is dus echt wat an-ders. Ten eerste duurt Braunfels een hele week,ten tweede is het de jaarlijkse bijeenkomst vande GHS, en niet bedoeld om wargames naar bui-ten toe te promoten. Er zijn dus alleen maarspelers en geen publiek. En nog een groot ver-schil: de Murphy Mania heeft heel veel spel-len met tinnen figuren, Braunfels heeft vrijwelalleen maar bordspellen. OK, een enkele uit-zondering als ‘Memoir ’44’ en ‘Wings of War’daargelaten, en dat zijn plastic figuren. Al zijner nu wel een paar Casus Belli leden die overwe-gen volgend jaar de zee en de ‘zeilbootjes’ eenkeer mee te nemen.

Wat het spellen spelen betreft, het is verstan-dig om van te voren te bedenken wat je ongeveerwil doen en daarvoor de spellen mee te nemen.Al zijn er ter plekke genoeg mogelijkheden omergens aan te schuiven of desnoods alleen meete kijken. Zelf had ik maar twee spellen bij me:‘Saganami Island Tactical Simulator’ (SITS) en

‘Flying Colors’. Beide met ‘bootjes’ dus, maarde eerste betreft ruimteschepen en de tweedezeilschepen. SITS heb ik al een tijd, maar ikhad het nog nooit gespeeld en dat was dus mijneerste ‘project’: vertrouwd raken met het spelen het daadwerkelijk spelen. Nadat ik me de(natuurkundig correcte!) bewegingsregels eigenhad gemaakt verscheen er zowaar een tegen-stander (die het verwante spel ‘Attack Vector’in bezit had maar dat nog niet gespeeld had) enhebben we een paar beurten gespeeld. En tegende tijd dat ik de resterende counters van FlyingColors had gepunched kwam ook voor dit speleen gëınteresseerde medespeler langswandelen.Daarmee heb ik dus drie beurten van de Slag bijMinorca gespeeld, een potje dat op een gegevenmoment meer op admiraal-prijsschieten begonte lijken: na drie beurten waren twee van mijndrie admiraals dood en de derde gewond, bij detegenpartij waren beide admiraals gewond!

Maar wat je ook wil spelen, vergeet de leuketussendoortjes niet. Zo heb ik een kort potje‘Devil’s Cauldron’1 met Frank gedaan en hebik als ‘die rote Baronesse’ een middagje ‘Wingsof War’2 gedaan.

Er is maar één ding dat me niet gelukt is: hetkasteel van Braunfels van binnen bekijken. Endat lag niet aan het kasteel, maar aan het feitdat ik de hele tijd een spel aan het spelen was.Nou ja, volgend jaar is er weer een kans. . .

Marleen

1Frank was de énige die dit spel al had – dat magook wel als je er aan mee hebt gewerkt.

2Spel met WO I vliegtuigen die bewegen door middelvan het aanleggen van kaartjes.

5

De avonturen van Whisper

Het vervolg van de avonturen van Whisper tij-dens het live roleplaying event ‘Charm XII’

Endar en ik liepen weer terug het dorp in, waarWarrick en de priesteres van Aurora druk in deweer waren met het dekken van eettafels. Voorhet eerst zag ik Warrick zonder zijn plaatpant-ser; gekleed in een simpele broek, bloes en eenrood gilet leek hij op een bediende. De pries-teres vond dit ook erg amusant. Terwijl Endarwat te drinken voor mij inschonk, vroeg ik haar:“Wat zijn jullie van plan?”

“Het wordt een zware strijd vanavond. Voor-al voor Thanos, die ons allen zal leiden. War-rick vond dat Thanos een fijne avond vóór hetritueel verdient. Met wat te eten en een mooievrouw.”

Geschrokken fluisterde ik: “Wie dan? Weetu wel dat. . . ”

“Daphne natuurlijk!” Ze gaf me glimlachendeen schouderklopje. “Wie anders?”

Endar reikte mij een glas water aan. Depriesteres keek hem bijna keurend aan. “Willenjullie ook samen dineren?”

Onzeker deed ik een stapje achteruit en keeknaar Endar. Hij glimlachte. “Die kans krijgenwe niet vaak. Laten we dat doen.”

Een uur later hadden Warrick en de Pries-teres twee tafels gedekt met dikke tafelkleden,prachtig servies en stonden er dampende ge-rechten zoals gebraden kip, geroosterde big engerookte vis op tafel. Thanos verscheen aan ta-fel, gekleed in het scharlaken rood. Hij was ver-anderd, Archon had hem niet alleen zijn krach-ten als Scharlaken ridder overgedragen, maarook zijn oude verwondingen. Zijn linkerarm lagin een zwachtel en de blik in zijn ogen was ver-moeid. Daphne werd door de Priesteres naar detafel geleid, gekleed in een rood satijnen jurk dieduidelijk niet van haarzelf was. Verlegen schoofze aan bij Thanos. In mijn hoofd wenste ik haargeluk.

Toen nam Warrick me bij de arm en leiddemij naar de andere tafel. Endar, gekleed in zijnwitte tuniek, glimlachte naar me terwijl War-

rick mijn stoel aanschoof. Hij nam een lepelter hand en schepte wat wortels op zijn bord.“Wil jij ook?” De Priesteres, die wijn in on-ze glazen schonk, glimlachte me bemoedigendtoe. Ik beet op mijn lip terwijl ik keek naarhet glimmende bestek. Endar keek mij aan enbegon toen te grijnzen.

“Je mag ook gewoon met je handen eten,hoor. Zo doe jij dat toch?”

Beduusd lachte ik en knikte. Ik reikte over detafel heen naar de gebraden kip en scheurde eenpoot af die ik begon op te peuzelen. Af en toedwaalden mijn ogen af naar Thanos en Daphne,maar ik keek vooral naar Endar. Dat is watme altijd bij zal blijven van die avond; Endar’slachende gezicht in het licht van de ondergaandezon.

Die nacht werd het ritueel opgevoerd. Endaren ik keken elkaar lang aan voordat het be-gon; we zeiden niets, we wisten allebei dat dithet einde zou kunnen zijn. Afscheid was eenpijnlijk woord dat ik kon lezen uit zijn vochtigeogen. Ik knikte en voegde mij snel bij de anderepriesters. De spil van het ritueel was Daphne,die met een magische spiegel Heronimus al eentijdje in de gaten hield. Ook Locus speelde eenbelangrijke rol, aangezien hij een van de wei-nige magiërs was die kon teleporteren, al washet soms niet helemaal bewust. In het ritueelzouden alle goden worden aangeroepen: Auroraen Helena, Helos en Radon, Manos door Juli-an, Morrigan door Warrick, Ragnor door Hilde,en Anata door ons allen, omdat we geen over-tuigde volgeling van Haar in ons midden had-den, of deze durfde niet naar voren te treden.Het ritueel bestond uit twee cirkels; in de eerstewerden onze magische krachten aangeroepen, inde tweede zou Heronimus moeten verschijnen.Het tekenen van de cirkels, het aanroepen vande magie en de Goden, het leek allemaal voor-spoedig te verlopen.

Totdat een lichtflits ons allemaal verblindde;een derde cirkel had zich gevormd om de tweedeheen, en binnenin de tweede cirkel stond nu een

6

Heronimus de Blauwe

troon. Heronimus zat er ontspannen bij en hadeen glas wijn in zijn hand. In zijn andere handhield hij een touw waarmee het jonge meisje dataan zijn voeten lag, was vastgebonden.

“Wat een ontvangst. Al die moeite alleenvoor mij?” Hij grijnsde en klapte even in zijnhanden. “Bravo. Ik had niet gedacht dat hetzo zou lopen. Of misschien toch wel?” Zijnschampere lach schelde door de stilte.

Met een luide strijdkreet stormden zowel Butchals Warrick naar voren, maar hun wapens ket-sten met veel geknetter af op de cirkel. Steedsmeer dappere helden voegden zich bij hen, ensamen hakten ze bijna ritmisch in op de cirkel,die elke keer zachtjes flikkerde. Een onheilspel-lend gevoel bekroop me terwijl ik Heronimusaankeek, en hij grijnste terug naar me.

“Zouden jullie ook zo enthousiast zijn als ikjullie overleden kameraden bij me had?”

Ik blies naar hem. “Blasfemie! Jij mishandeltde doden!”

“Zal ik jou eens blasfemie laten zien, poesje?”De grond trilde zachtjes onder mijn voeten.

Geschrokken keek ik de necromancer aan vooréén moment, toen begon ik de vechtende men-sen uit elkaar te duwen. “Pas op!”

De cirkel gloeide op en duwde ons allemaalachteruit. Uit de grond rezen tientallen skelet-ten omhoog, gewapend en met gloeiende rodeogen in hun donkere kassen. Met bevende stembad ik: “Helos, sta mij bij. Houd de ondodenop afstand van mij.” De skeletten konden nietbinnen een meter van mij komen, maar vielenzonder problemen alle anderen aan. Ik probeer-de op de achtergrond van het gevecht te blijventerwijl ik verband en genezingsdrank toediendeaan de gewonden waar ik bij kon komen.

Bij het vallen van het laatste skelet was ie-dereen gewond, maar Warrick schreeuwde: “Zogemakkelijk kom je er niet vanaf, lafaard!” Hijstormde wederom naar de cirkel en probeerdedeze met hernieuwde moed te breken. Meerhelden voegden zich bij hem, en zowaar, iede-re flikkering werd lichter en langzaam begon ereen scheur te ontstaan in de cirkel. Grijnzendwees ik naar Heronimus en riep:

“Je laatste uur heeft geslagen, Heronimus.Helos weet het. Ik weet het. Weet jij het ook?”

Hij hoorde me niet. Hij sleurde het meisje bijhem in de cirkel aan haar haren bij hem opschoot. “Zijn jullie dappere helden? Weten jul-lie wat jullie haar aandoen?”

Julian sprong naar voren tussen de krijgersen duwde hen aan de kant. “Hou op! Kijk naarhaar!”

Butch negeerde hem en gaf nog een ram tegende cirkel. Het meisje kermde in pijn. Juliansloeg Butch in het gezicht.

“Die ouwe heeft het door.” grijnsde Heroni-mus.

“Haar leven en de cirkel zijn verbonden.”sprak Julian. “Als de cirkel breekt, sterft ze.”

“Wat zullen die dappere helden nu doen?”lachte de necromancer. Het meisje keek onsangstig aan, met tranen in haar grote groeneogen.

7

Warrick schudde meewarig zijn hoofd enduwde Julian aan de kant. “Het spijt me.”Toen hief hij zijn bijl. “Maar het grotere goedgaat voor.” En hakte zo hard hij kon op decirkel.

Huilend kromp het meisje in elkaar. Veront-waardigd stond Heronimus op en smeet haar opde grond. “Jij geeft niets om haar?”

Butch voegde zich bij Warrick. “Zolang jijsterft, mormel, zijn onze verliezen het waard.”

“Jij hebt al vele onschuldige levens beëindigd;dit is er maar één meer.” sprak Bram de Avon-turier en viel met hernieuwde moed aan.

Julian probeerde hen tegen te houden, maarik greep hem bij de arm en schudde mijn kop.“Je kunt niet iedereen redden.”

Tranen stroomden over het gezicht van de ou-de man. “Als wij haar doden, hoe zijn wij danbeter dan hij?”

“Dat zijn we niet, ben ik bang. . . ” fluisterdeik.

De grond trilde; verschrikt keek ik op. Heroni-mus was onheilspellend aan het incanteren ende cirkel pulseerde met een grimmig licht. Iktrok Julian met me mee achteruit, weg van decirkel. Met een zware knal vloog iedereen ach-teruit, en bij de rand van de cirkel rezen groteskeletten gehuld in pantser uit de grond. Zehadden grote zwaarden en hun gloeiende rodeogen keken ons hongerig aan. Weer bad ik totHelos, maar deze ondoden waren te sterk omdoor zo’n schietgebedje tegengehouden te wor-den. Een van hen stormde op mij af en ik konhet grote kromzwaard maar nauwelijks ontwij-ken. Julian en ik botsten tegen elkaar op enstruikelden. Net toen de dode ridder mij aanzijn zwaard zou rijgen, dook Mionie over mijheen, boven op hem, krijsend: “Voor Manos!”Met zware voetstappen rende Nala het Reuze-kind langs me heen en ging de dode ridder telijf met een boomstam.

Ik rende naar de zwaargewonde Thanos toe.Zijn wonden waren niet van het soort dat jekon verbinden; een Scharlaken ridder verbruiktzijn eigen levensenergie om mee te toveren. Uitmijn tas haalde ik mijn laatste genezingsdrank

en drukte hem die in de hand. Hij knikte dank-baar en sloeg het flesje in één keer achterover.Daarna hief hij zijn zwaard, dat dieprood op-gloeide, en wierp zich weer in de strijd. Ik keekom me heen en zag toen Hector, met een tas voldrankjes. Ik liep naar hem toe en vroeg of hijer een paar aan mij kon geven; samen kondenwe ze beter uitdelen dan hij alleen.

“Vijf zilverstukken.” zei Hector zonder blik-ken of blozen.

Ik keek hem niet begrijpend aan. “Jij wiltserieus geld hebben voordat je de gewonden hierhelpt?”

“Verband is maar één zilver.” voegde hij er-aan toe.

“En hoeveel kost het als je een klap voor mijopvangt?” beet ik hem toe, terwijl ik achterhem wegdook van een mummie met twee zwaar-den. Hector trok zijn zwaard en deinsde achter-uit. Ik rende er snel vandoor, naar de cirkel toe.

Lacerta zat daar te bidden, haar stem zachtmaar ijskoud. “Helos, mijn Heer, verwelkomHeronimus de Blauwe en dit arme wicht. Sluithen in Uw armen, heer, en laat hen nooit meergaan.” Heronimus keek geamuseerd toe. Hetmeisje aan de voet van zijn troon was dood,maar ze bewoog. Haar ogen hadden een le-ge blik en haar bewegingen waren star. Julianknielde bij de cirkel, tranen stroomden over zijnwangen terwijl hij zijn hand naar haar uitstak.

Ik legde mijn hand op zijn schouder. “Ze isniet meer te redden. De enige weg nu is haar tebevrijden zodat ze naar Helos kan gaan.”

Hij duwde mijn hand weg en keek me kwaadaan. “Jij weet niet wat een marteling het is omzo door te leven!”

Ik stapte achteruit. De oude man had veelmeegemaakt, en ik wist inderdaad niet wat voormarteling het was om ondood te zijn.

Warrick en Bram kwamen weer naar de cirkeltoe gebeend, zwaar gehavend en ziedend vanwoede. De dode ridders waren verslagen en ookThanos en Endar kwamen deze kant op.

“Alleen een lafaard als jij kijkt toe terwijlanderen vechten.” gromde Butch terwijl hij zijnbijl in de scheur in de cirkel plantte.

8

De helden bundelden hun krachten om de cir-kel deze keer voorgoed te breken. Lachend keekHeronimus toe. Tot opeens in de verte een ij-selijke stem klonk die hem het lachen deed ver-gaan.

“Je hebt lang genoeg gespeeld, Heronimus!”

In één beweging draaide iedereen zich omnaar de richting waar die stem vandaan kwam.Een ijskoude wind stak op en de schaduwen tus-sen de bomen vloeiden samen tot een schaduw-monster van vier meter hoog. Voor het monsterverscheen een bleke man met ogen als ijspegels.Hij droeg kleren en een staf waar magie vanafstraalden, krachtiger dan ik ooit had gezien.

Heronimus sprong op van zijn troon. “Me-buch Mazar!” Zijn gezicht verschoot van kleur.

“Terwijl jij hier aan het spelen bent, is je le-ger overwonnen!” sprak de magiër onverbidde-lijk. “Het spel is voorbij. Geef mij wat je meverschuldigd bent.”

Hij hief zijn arm op en Heronimus stortte teraarde terwijl zijn cirkel uitflikkerde. Warrick enBram doken boven op hem terwijl Lacerta haarkaarsen tevoorschijn haalde om voor Heronimuste bidden. Voorzichtig stapte Endar naar voren,twijfelend of de magiër een vriend of een vijandwas. Toen deed de magiër een pas opzij en liethet schaduwmonster op ons afstormen. “Hetspel is voorbij. Nu is het serieus.” riep hij.

De helden, allen zwaar gewond, gingen dapperde strijd aan met het monster en sommige stort-ten zich zelf op de magiër, om daarna weggebla-zen te worden door zijn machtige spreuken. Ikstond als aan de grond genageld, nog nooit hadik iemand gezien die zo machtig was, en die zostonk naar de dood. Een traan liep over mijnwang terwijl mijn moed in mijn schoenen zakte.Hoe moesten we hem ooit verslaan? Machtigerdan Heronimus, tegen wie we ook al geen schijnvan kans hadden. . .

Achter mij rook ik opeens ook de dood. Delichamen van de begraafplaats waren toch op-gestaan. Ik schreeuwde de longen uit mijn lijf:“Zombies!” Ik zag enkele hoofden naar mij om-draaien, voordat ik onder de voet gelopen werd.De zombies waren verrot en ongewapend, maarook botten komen hard aan. Na enkele klappen

De god Helos

viel ik neer en verloor ik het bewustzijn.

In het donker weerklonk een donderende stemdie ik kende als geen ander. “Whisper, Mijntrouwe dienaar, Ik geef je de keus. Je mag te-rugkeren. . . of je mag Mij komen dienen in Mijnrijk.”

Mijn gemoed schoot vol. Tranen trilden inmijn stem toen ik antwoordde: “Dank U, Helos.Ik ben niet bang om te sterven, omdat ik weetdat U mij daar opwacht. Maar ik was wel bang.Bang dat er niets was dat ik zou kunnen doenom te helpen Mebuch Mazar te verslaan.”

Even was het stil. Toen verzuchtte Helos:“Je hebt nog veel te leren, Whisper.”

“Dan denk ik dat ik maar terug moet keren,mijn Heer,” fluisterde ik, “om meer te leren.”

“Zo zij het!”

Ellen

9

Havana, amigo?Een artikel over het spel The Cuban Revolution van Khyber Pass Games

Op 19 februari 2008 meldde het nieuws dat Fi-del Castro zich terugtrok uit al zijn functies alsstaatshoofd van Cuba. Dit verdwijnen van delaatste echte veteraan van de Koude Oorlog vanhet politieke toneel was voor mij reden om eenste kijken naar hoe de Cubaanse revolutie weer-gegeven is op onze speltafel.

Er is bij mijn weten slechts één spel dat delanding van Fidel en de strijd op Cuba be-schrijft, dat is ‘The Cuban Revolution’ van hetwelbekende Khyber Pass Games. Recentelijkheeft de uitgever dit spel en een ander spel,‘Che’, over de mislukte guerilla van Che Gue-vara in Bolivia, als een setje uitgebracht onderde naam ‘Communism in the West’, met eenherziene kaart en set counters. Echter, deze re-censie is gebaseerd op een spel uit de eerdereeditie.

Een beetje geschiedenisSinds de Spaans-Amerikaanse oorlog van 1898

was Cuba in naam onafhankelijk, maar in feiteeen wingewest van de Verenigde Staten gewor-den. Onder de zogenaamde Platt-overeenkomstvan 1901 had de V.S. herhaaldelijk militair opCuba gëıntervenieerd (in 1906, 1913, 1917 en1933). In Havana had vooral de Amerikaansemaffia het voor het zeggen. Vanaf 5 september1933 controleerde Fulgencio Batista het landvia zetbaas-presidenten, alvorens hij in 1952zelf president van Cuba was geworden.

Het hoeft dan ook geen verbazing te wek-ken dat over deze stand van zaken onvrede ont-stond. Op 26 juli 1953 vielen rebellen, waaron-der Fidel Castro en zijn broer Raul, de Monca-da kazerne in Santiago de Cuba aan. De aan-val werd bijzonder knullig uitgevoerd en floptedan ook volledig. Er vielen veel doden en zowelFidel als Raul werden gevangengenomen. Tij-dens het proces dat hierop volgde, viel Fidelvooral op door het houden van een redevoeringvan vier uur (ja, dat kon hij toen ook al!), dieeindigde met de woorden: “U kunt mij veroor-delen, dat maakt niet uit, maar de geschiedeniszal mij vrijpleiten”. Fidel werd tot vijftien jaargevangenis veroordeeld; Raul tot dertien jaar.

Uiteindelijk zaten de broertjes Castro maartwee jaar in de cel; politieke druk door maat-schappelijke leiders en van de kant van je-züıeten, die Castro onderwezen hadden, zorg-den er voor dat Batista alle politieke gevange-nen vrijliet. Bovendien kende president Batistade broertjes Castro nog uit zijn jeugd en hadhij duidelijk een goede herinnering aan hen be-waard. Eenmaal vrij vertrokken de gebroedersCastro prompt naar Mexico, waar zij in balling-schap ontevreden Cubanen om zich heen be-gonnen te verzamelen en lering trokken uit demislukte aanval op de kazerne.

In november keerden 82 ballingen naar Cu-ba terug in een gammel motorjacht, de Gran-ma. Men hoopte dat hun landing samen zouvallen met een algemene staking en opstandenin de steden. Op deze manier zou de Batista

10

regering snel ten val gebracht moeten worden.Omdat de beweging een naam moest hebbenkreeg ze onderweg naar Cuba de naam ‘Bewe-ging van de 26ste juli’ (Moviemento 26 Julio ofM-26-7). Maar net als bij de aanval op de Mon-cada kazerne werd ook deze opstand een volle-dige ramp. De landing van de Granma was telaat, zodat de opstand in Santiago mislukte, delanding was een halve schipbreuk waarbij hetmerendeel van de lading verloren ging en totovermaat van ramp werd de groep op 5 decem-ber vrijwel volledig vernietigd. Slechts twaalfman, waaronder Castro en Che Guevara, wis-ten te ontkomen naar de bergen en daar, geheelonvoorbereid, aan een guerilla te beginnen.

Door het geven van een interview aan deAmerikaanse journalist Matthews en het uit-voeren van kleine aanvallen liet Castro wetendat hij nog niet was uitgeschakeld. De inter-views bezorgden Castro veel sympathie in deV.S. en Cuba en de schermutselingen maakteniedereen duidelijk dat hier het antwoord op dedictatuur van Batista zich aandiende. Want derest van de Cubaanse oppositie opereerde bin-nen maatschappelijke lijnen. Veel van de op-posanten van Batista kwamen uit de rijkere la-gen van de Cubaanse bevolking en de Cubaansecommunisten, die langs ‘normale’ wegen aan demacht wilden komen, zagen Castro als een wil-de avonturier. Op deze manier was Castro deenige die de dictatuur tegemoet trad met eenmaatschappelijk alternatief. Batista probeerdemet zijn leger en door terreur aan de macht teblijven (hij martelde zelfs ‘mensen die men nietmocht martelen’ – lees: mensen uit rijke fami-lies), en dat leverde alleen maar sympathie opvoor de beweging van de 26ste juli. Dit stond incontrast met de manier waarop de guerilla om-ging met haar gevangenen. Het was niet ver-wonderlijk dat de guerilla’s steun kregen vanalle lagen van de bevolking (zelfs van rijke sui-kerbaronnen).

Ondertussen groeide Castro’s legertje. Hettelde nooit meer dan 3000 man, maar Batis-ta’s Cubaanse leger van 38.000 soldaten koner niet effectief tegen optreden. In de bergenschiepen de guerilla’s langzamerhand hun ei-gen vrije gebied, de Territorio Libre de Cuba,

De ‘Granma’

met hun eigen leger, de Ejercito Rebelde. De-ze werd gevormd nadat de rebellen op 28 mei1957 de kazerne van El Overo ingenomen had-den. In 1958 verdeelden de guerilla’s zich in co-lonnes en gingen er op uit. In maart 1958 trokRaul Castro met een colonne van 50 man naarde Sierra Cristal. Tegelijkertijd vonden er on-derhandelingen plaats tussen Castro’s bewegingen andere anti-Batista bewegingen. Hoewel inoktober 1957 er een gezamenlijk program totstand kwam van deze bewegingen trad Castrohier in december al weer uit omdat hij meendedat alleen zijn strijdmacht Cuba zou kunnen be-vrijden. In april 1958 veranderde Castro weervan mening. Een door hem uitgeroepen alge-mene staking mislukte en op 20 juli werd er eennieuw bondgenootschap, het Pact van Caracas,getekend.

Ondertussen had Batista op 24 mei uitge-haald voor zijn grote klap. Het Cubaanse legerbegon een groot offensief in de Sierra Maestra.Meer dan 20.000 man met tanks en vliegtuigendrongen diep de Territorio Libre binnen. Zijkonden de guerilla’s echter niet uitschakelen enhet Cubaanse leger vocht nog altijd even mi-serabel als voorheen. Eind juni versloeg eenguerillastrijdmacht van ongeveer 300 man eenlegerbataljon van 1000 man. In juli scoorde deguerilla nog meer successen en was het Cubaan-se leger op de terugtocht, waarbij ze veel buit,gevangenen en overlopers in handen van de gu-erilla achterlieten. Nu was het de beurt aan deguerilla’s. Half augustus trokken twee colon-nes dwars door de provincie Camaguey naar deprovincie las Villas.

Internationaal was Batista tegen deze tijd

11

helemaal in een isolement geraakt. De V.S.had een nieuwe ambassadeur benoemd, Earl T.Smith, die uiterst kritisch over de ontwikke-lingen op Cuba rapporteerde. In maart 1958had de V.S. de export van wapens naar Cubagestaakt in protest tegen de schendingen vanmensenrechten. Alleen Groot-Brittannië lever-de nog wat. Batista probeerde nog te red-den wat er te redden viel door het uitschrij-ven van nieuwe presidentsverkiezingen, waarinin november 1958 zijn kandidaat gekozen werd.

Maar tegen deze tijd was Castro al aan zijneindoffensief begonnen. Batista’s leger smoltals sneeuw voor de zon weg. Tijdens de ‘Slagvan Santa Clara’, waarin nauwelijks werd ge-vochten, sloeg het leger op de vlucht en kregende guerilla’s een pantsertrein in handen. Ver-volgens liep het garnizoen van Santiago de Cu-ba over naar de guerilla en rukte Castro op naarHavana. Batista en zijn companen vluchttenen op 1 januari 1959 trok Fidel Castro een jui-chend Havana binnen. Veel Cubanen die hemniet zagen zitten of die trouw waren aan hetverdreven regime verlieten het eiland en in deV.S., met name in Miami, ontstonden grote Cu-baanse emigré gemeenschappen.

Het spelHet spel ‘The Cuban Revolution’ is ontsprotenaan het brein van Dennis L. Bishop met hulpvan Andrew Preziosi, Bruce Yearian en RandyLein en is, voor zover mij bekend, het enige spelover deze campagne. Het gaat hier om een spelvoor twee spelers. De ene speler krijgt de be-schikking over het geregelde Cubaanse leger ende politie-eenheden en wordt ook wel Bastianogenoemd, de andere speler neemt het bevel overde sigaar rokende Robin Hoods van de bergenop zich.

De kaartDe kaart toont het oostelijke deel van Cuba enis verdeeld in ‘provincies’, gebieden die niet metde echte provincies overeenkomen. De kaarttoont 22 gebieden. In werkelijkheid waren ertoen vijf provincies. Op de kaart staan dorpenen steden, evenals belangrijke wegen en spoor-wegen (die laatsten worden weergegeven door

een onderbroken lijn, hetgeen meestal een padaanduidt; dit kan verwarring geven).

Eén ding dat verwarring kan geven en dat inde errata rechtgezet wordt, is dat elk gebied dateen stukje berggebied bevat als bergprovinciegeldt (ja, dus ook provincies als Mayari, Gu-antanamo en Manzanillo). Opvallend is dat dekaart ook meerdere rivieren toont, die, net alsde verschillende dorpen en wegen op de kaart,totaal geen invloed op de loop van het spel heb-ben. De enige stad die wel belangrijk is, is San-tiago. Oh ja, en de provincie Camaguey, aan dewestelijke rand van de kaart, is een gebied datbuiten het spelveld valt.

De countersHet spel is een desk-top-publishing (dtp) spel,dus mijn lezers weten nu wel wat dat betekent;je vaardigheid in knippen en plakken is aan deorde van de dag. Tegen de achtergrond van dekleuren van óf de Cubaanse vlag (het geregeldeleger en de politie) óf de kleuren van M-26-7(groen, zwart en rood) staat er een silhouet opvan een soldaat, tank of vliegtuig en de identifi-catie en gevechtswaarden. De gevechtswaardenlopen uiteen van 1 (Cubaanse politie en som-mige guerilla-colonnes) tot 4, compagnieën vande Cubaanse Cuatro de September en Diez deMarzo regimenten en een tankcompagnie van derebellen. Sommige eenheden (zoals de Cubaan-se politie) zijn statisch. Alle andere eenhedenhebben slechts een bewegingswaarde van 1, zijkunnen dus slechts één provincie per beurt be-wegen.

Het geheel oogt duidelijk. De speler kan met-een zien welke eenheden van wie zijn en misver-standen zijn vrijwel onmogelijk (dat is bij an-dere spellen wel eens anders). Opvallend is weldat op de counters van de tankcompagnieën sil-houetten van Sherman tanks staan, terwijl hetCubaanse leger daar niet de beschikking overhad. Zij hadden hoogstens M-5 Stuart lichtetanks en uit de dump afkomstige pantserwagensuit de Tweede Wereldoorlog.

Tenslotte heeft het Cubaanse leger de be-schikking over luchtsteun (de guerilla’s krijgendaar in de één na laatste beurt, december 1958,ook de beschikking over), zeesteun en een pant-

12

sertrein, die in november 1958 op de kaart komten een lelijke verrassing voor de guerilla kan zijnals hij niet oppast. Daarnaast heeft de Basti-ano speler twee speciale bataljons, het 17de enhet 18de. Dit zijn een soort mariniers die in elkekustprovincie aan land kunnen gaan. Hieroverzo meteen meer.

Wat me wel opvalt is dat gegeven de gerin-ge numerieke sterkte van de guerilla’s zij welerg veel counters hebben. Met andere woorden,een guerilla counter stelt minder echte mannenvoor dan een counter van het Cubaanse leger.Misschien is het wel opvallend dat er nergens inde regels staat wat de schaal van strength pointper mannen is.

Hoe het speeltEen spelbeurt, en iedere beurt is een maand,zit simpel in elkaar. Allereerst is de guerillaspeler aan de beurt. Deze ontvangt zijn ver-sterkingen, als die er zijn. Deze mogen in el-ke provincie, die door eigen eenheden bezet is,opkomen. Dan beweegt de guerilla speler (eenprovincie per beweging) en tenslotte valt hij aanwanneer er zich Bastiano eenheden in een pro-vincie bevinden die hij net binnen is gelopen.Vervolgens doet de Bastiano speler exact het-zelfde. Versterkingen van de Bastiano spelerduiken op in de provincies van Victoria de lasTunas en Bayamo, zelfs als die in handen zijn

van de guerilla. Tenslotte checken beide spelersof zij aan de voorwaarden voor een overwinningvoldaan hebben. De guerilla’s winnen wanneerzij dertien provinces controleren, waaronder deNiquero, El Cobre en Segua de Tanamo en San-tiago de Cuba. De Bastiano’s winnen wanneeralle guerilla eenheden uitgeroeid zijn.

Zoals al vermeld bewegen de eenheden eenprovincie per beurt. Er zijn echter een paaruitzonderingen: luchtmacht-eenheden mogen inalle provincies van de kaart opduiken om hunkant luchtsteun te verlenen. Het Cubaanse le-ger begint met luchtsteun en de guerilla krijgtzowaar een eigen luchtmachtje in de één na laat-ste beurt van het spel. De vlooteenheid vanhet Cubaanse leger mag naast elke kustprovin-cie opduiken en de amfibische eenheden van hetCubaanse leger mogen er afgezet worden. Een-maal afgezet kunnen ze overigens niet meer op-gepikt en geëvacueerd worden. Tenslotte is erde gepantserde trein. Die heeft een bewegings-waarde van 8 en mag door alle provincies heen-rijden (kennelijk hebben Fidel en zijn merrymen nog nooit van het opblazen van spoorlij-nen gehoord. Misschien moeten ze maar eenseen tijdje bij Lawrence of Arabia in de leer. . . ).

Omdat de guerilla speler dertien provinciesmoet controleren om te winnen, kan de Bastia-no speler met trein en bataljons van zee plotse-ling in provincies opduiken die de guerilla spe-

13

ler misschien wel veroverd heeft, maar waar hijgeen garnizoen achter heeft gelaten. Zo kanhem net de overwinning ontfutseld worden enhet is voor de Bastiano speler wellicht aan teraden om de ‘mariniers’ achter te houden tot-dat een goede gelegenheid zich aandient. Pro-vincies die zich lenen voor een gecombineerde‘marinier’ en pantsertrein aanval zijn bijvoor-beeld Bayamo, Manzanillo, Cobre en Santiagode Cuba.

Wanneer een speler een provincie binnenloopt waar zich een eenheid van de tegenstan-der bevindt kan die laatste eenheid aangevallenworden. Er is overigens geen verplichting omdit te doen. De gevechten worden simultaanuitgevochten in meerdere rondes, die doorgaantot één van beide partijen gesloopt is of de aan-valler besloten heeft zich terug te trekken. Degevechten worden beslist door een dobbelsteente werpen voor elke eenheid in de provincie.Wanneer een speler minder of gelijk gooit aande gevechtswaarde van een eenheid, dan heefthij een treffer gescoord en moet de tegenstandereen eenheid verwijderen. Alle guerilla eenhedendie in de bergen zijn, trekken een -1 DRM afvan alle gevechts dobbelsteenworpen. Gevech-ten (en verliezen) zijn overigens simultaan. Dusde verdediger mag ook gooien voor zijn eenhe-den om verliezen aan de tegenstander toe tebrengen.

Hierna mag de speler die aan de beurt is er-voor kiezen om door te gaan naar een volgenderonde van vechten. Kiest de aanvallende spelerer echter voor om zich terug te trekken, danmoet hij al zijn eenheden naar een naburigedoor eigen troepen bezette provincie bewegen.Cubaanse Policia eenheden (die statisch zijn)vallen niet onder deze regel. Verdedigende een-heden blijven in de provincie achter als de aan-valler zich terugtrekt. Verdedigende guerilla-colonnes blijven in dezelfde provincie als Bas-tiano eenheden aanvallen en terugtrekken, zelfsindien er een Bastiano eenheid in de provincieis.

Hoewel de regels het niet expliciet duidelijkmaken, komt het deze recensent voor dat eenhe-den van beide partijen dus wel degelijk samenin een provincie kunnen zitten. Mind you, om

een provincie mee te laten tellen voor het be-palen van de overwinning en voor demoralisatie(waarover zo meteen meer) is het wel nodig omde enige partij met eenheden in een provinciete zijn. Met andere woorden, vroeger of laterzal er toch geknokt moeten worden.

Wanneer een eenheid van het geregelde Cu-baanse leger een bergprovincie binnenlooptwaar zich een guerilla-eenheid bevindt dan be-staat de kans op de specialiteit van guerilla’soveral, te weten een hinderlaag van deze laat-sten. Wanneer de Cubaanse speler aangeeft dathij het gevecht aangaat, maar voordat er dob-belstenen geworpen worden, gooit de guerillaspeler een aparte dobbelsteen voor elke berg-provincie waarin de Bastiano’s het gevecht aan-gaan. Bij een worp van één tot vier heeft deguerilla speler een succesvolle hinderlaag uit-gevoerd. Het effect hiervan is dat het gevechtniet simultaan is. Eerst krijgt de guerilla spelereen ronde vechten met een extra -1 DRM opzijn dobbelsteenworp (dat is dus een -2 dobbel-steenworp in de bergen; aangezien hinderlagenalleen in bergprovincies kunnen plaatsvinden isdat dus altijd!). De verliezen van de Bastianospeler mogen niet terugschieten. Daarna vol-gen eventueel normale gevechtsronden, als datzo uitkomt. Gooit de guerilla speler echter bijhet bepalen van zijn hinderlaag een vijf of eenzes, dan is de hinderlaag mislukt en wordt hetgevecht normaal uitgevochten. Bastiano een-heden die in een berggebied aanvallen hebbenoverigens altijd een +1 DRM op hun dobbel-steenworp. Het is duidelijk dat de guerilla in debergen sterk ik het voordeel is. Maar vroegerof later moet hij daaruit te voorschijn komen,tenminste, als hij wil winnen. En dan geldenzijn voordelen niet meer. . .

Tanks geven in het spel een +1 DRM aande aanvallende eenheden van de tegenstander.Dit is een interessante regel zoals je niet vaakin wargames tegen komt. De aanwezigheid vantanks vermindert de kansen van de tegenstan-der om op de eigen eenheden te scoren, de tankzelf incluis. Verder is het zo dat Cubaansepolitie-eenheden nooit mogen aanvallen, alleenverdedigen, en zij nooit effecten van DRM’s on-dergaan. Tenslotte is er een uitzondering op

14

de regel dat gevechten niet verplicht zijn endie heeft te maken met de Cubaanse amfibi-sche eenheden. Wanneer die in een provinciemet rebellen-eenheden landen moeten die wor-den aangevallen.

Een belangrijk mechanisme en doel in hetspel is demoralisatie van de tegenstander. DeBastiano eenheden van het Cubaanse geregeldeleger raken gedemoraliseerd wanneer de gueril-la speler er in slaagt om 10 provincies of meerte bezetten aan het begin van een beurt. Wan-neer dat gebeurt dan krijgen de guerilla een-heden een -1 DRM bij elk gevechtsresultaat inniet-berg provincies. Met andere woorden, hetwordt moeilijker om ze uit te schakelen. Is hetBastiano leger eenmaal gedemoraliseerd, danblijft het dat ook tot aan het einde van het spel,zelfs als zij er in zouden slagen om het aantalprovincies dat de guerilla speler controleert totbeneden de 10 de reduceren.

De guerilla speler kan op twee manieren ge-demoraliseerd worden: in de eerste plaats wan-neer de Cubaanse speler er in slaagt om in eenbeurt zowel Niquero als El Cobre provincies tebezetten. Wanneer de guerilla nu al zijn troe-pen elders heeft, kan dit laat in het spel mis-schien makkelijk zijn (als hint volgen hier tweewoorden voor de wijze: de woorden ‘mariniers’en ‘pantsertrein’). Daarnaast krijgt de spelerin juni 1958 de beschikking over het BRAC. Deafkorting staat voor Buro de Represion a lasActividades Communistas. Dit was een doorde CIA gefinancierd doodseskader dat, eenmaalin het spel, ingezet kan worden in een pogingom Fidel naar gene zijde te bevorderen. Daarmoet dan wel eventjes een 1 voor gegooid wor-den. Wanneer het lukt dan moeten alle ver-sterkingen die dan nog binnen moeten komeneen dobbelsteen gooien wanneer zij op de kaartkomen; bij een 1-3 resultaat komen zij op, bijeen 4-6 resultaat niet. Verder krijgt de Cubaan-se (Bastiano) speler een permanente -1 op zijngevechtsworpen voor de rest van het spel.

Tenslotte de overwinningsvoorwaarden. Zo-als boven gesteld zijn ze bijzonder simpel: omte winnen moet de guerilla speler dertien pro-vincies veroveren, waaronder de drie waar hijin begint en Santiago de Cuba. De Cubaanse

speler moet gewoonweg alle guerilla’s uitroei-en. Iets anders is gelijk spel. Een criticus opinternet, Stefan Anton Federsel, is van meningdat het voor de Bastiano speler makkelijk isom gelijk spel te scoren. Gewoon in de laatstebeurt een mobiele eenheid in Cobre, Niqueroof Santiago plaatsen. Het feit dat hij overigensde laatste speler in een spelbeurt is kan hierbijenorm helpen, want als het lukt kan de rebel erniets meer aan doen.

Maar dat is niet het enige. De ontwerpershebben ook nog een alternatief scenario be-dacht. In dit scenario gaat Batista voluit er-tegenaan en worden eenheden van de infante-riedivisie van het Cubaanse leger, die rondomHavana gestationeerd waren, tegen Fidel’s bos-jesmannen ingezet. Zes infanteriebataljons envijf tankcompagnieën, om precies te zijn. Hetgaat hier om eenheden met een hoge gevechts-waarde en het geheel komt in beurt tien op dekaart.

ConclusiesZoals zo veel spellen van Khyber Pass Gamesis ook dit spel een lekker, licht verteerbaar tus-sendoortje. Niks gecompliceerds, maar wel eenleuk spel over een interessante situatie. Mis-schien niet de definitieve simulatie van dit con-flict, maar wel op dit moment het enige. Het iseen leuke afwisseling voor grote, gecompliceer-de spellen. Als zodanig breng ik het dan ookgraag onder jullie aandacht.

Sigaartje opsteken, amigo? Havana?

Frank van den Bergh

BronCarlos Caballero Jurado, Nigel Thomas, SimonMcCouaig, Central American Wars, 1959-1989,Londen, Osprey publishing, 1990

15

Amber – Shock of Chaos

Sessie 6Een tijdje na de begrafenis van de Amber soldatenkrijgt Takako bezoek van een jongeman die haar“namens zijn heer Johannes Paulus Helgram” eengrote bos rode rozen aanbiedt. Zij accepteert dezeen maakt een afspraak. Ondertussen is Matthewuitgenodigd voor de begrafenis van Gramble II vanSawall en heeft Torrik een aantal pro-Amber Cha-osieten in de ambassade ontvangen. Er is ook nogeen demonstratie buiten de ambassade geweest,met onder andere de leus “Amberi ite domum!”(“Amberieten ga naar huis!”).

’s Avonds is er een diner, georganiseerd doorAlexander. Alle aanwezige Chaosieten (Auralis iser niet) zijn in Chaos vorm: Comyn is een rodedraak, Alexander is een 2x zo grote versie van zich-zelf en Commodus is een zwerm hornetwespen.Het diner is apart: drankjes uit een plasmawolk,voedsel in de vorm van aapjes, diepzeevissen eneen grote vliegenvanger (vleesetende plant). Deaanwezige Chaos- en Ambersoldaten hebben ove-rigens bier en normaler eten, dus gaat Michael alsnel bij hen zitten. Wat de Amberieten nog nietweten is dat vrijwel alle eten een grotere of klei-nere hoeveelheid drugs bevat. Tijdens het dinerblijkt Commodus een dochter te hebben, R, enkrijgt Takako bericht over een moordaanslag. . .

Matthew: Het volgende gesprek vindt plaatsna de gebeurtenissen uit de zesde sessie.

Michael: Any and all information ex-changed in this conversation is available to theparticipants, and the participants only.

???: And to the walls with ears.

Michael komt Matthews tent binnen, terwijlMatthew net Rex voert.

Michael: Good morning. How’s yourheadache?

Matthew: Dood en begraven. Wat brengtje hier?

Michael: Just checking up on my partner incrime. (Met zijn duim naar een rood pak:) Sowhat’s with the red suit?

Matthew: Ik ben uitgenodigd voor de

staatsbegrafenis van Gramble de Tweede.

Michael: Refresh my memory, please.

Matthew: Hij was een broertje van Mandor.

Michael: And so he invited you? Is theresomething you haven’t told me, or. . .

Matthew: Het lijkt me dat we belangrijkerezaken dan mijn geheimen hebben om ons zorgenover te maken: de moordaanslag op Random,bijvoorbeeld.

Michael: Say what?!

Matthew: Heeft niemand je dat dan ver-teld? Je zou bijna denken dat we Chaosietenzijn!

Michael: Assassination. Info. Now!

Matthew: Eens zien wat ik me nog kan her-inneren. . .

Tijdens het diner – het zal even voordat Co-myn de aapjes ontwapende zijn geweest – ver-telde Takako me dat er een – kennelijk mislukte– moordaanslag op koning Random en koninginVialle is gepleegd. Er schijnt een verband te zijnmet een organisatie genaamd de “Fans” -

Michael: Bloody hell!

Go on.

Matthew: - of zoiets. Ik geloof dat er ookiets met een alarmstatus was, maar het is voormij al een tijdje geleden.

Michael: Ah. So you pulled the same stuntI did. Twice, in my case. No wait. Three timesnow, if you count the time I went to pick upsome proper food.

Matthew: Fast food is fatsoenlijk eten?

Michael: Compared to monkey intestines?Yes.

Anyway, so basically, Takako told you – I as-sume Torrik knows as well – yet somehow, ev-eryone failed to inform me? You’re right, wereally are starting to look like the Chaosites.Speaking of, seems like there’s some riots out-side. Apparently the Chaosites already lost theability to speak their own language, so they de-cided to stick to Latin instead.

Matthew: . . . Ik zie niet in hoe dat onzeschuld is.

16

Michael: It’s complicated. Which remindsme, wonder if Alexander is going to try to stirup things because I tossed beer in his face. Inmy defense, he had it coming after he ruined itwith ape intestines.

Matthew: In zijn verdediging was hij toenwaarschijnlijk al enigszins onder de invloed vandat brood – net als de soldaten.

Michael: He’s going to need that as an ex-cuse for saying he’ll treat us as children fromnow on.

Matthew: . . . Wat heeft ons huisdier overons gezegd?

Michael: That he’s going to treat us likechildren, because we appear to be.

Matthew: Dat is de druppel! Ik heb me uit-stekend gedragen tijdens dat diner! Zelfs toenhij onzin uit zat te kramen over “ontdaan vanmateriële bezittingen” van die plasmawolk drin-ken – wat een ontzettende onzin was, omdat hetmet een wijnbeker prima te drinken was; zelfstoen hij van ons verwachtte dat we ons eigeneten gingen doodmaken – de lelijke vis smaakteoverigens niet al te slecht, hoewel ik de rond-wandelende aapjes niet geprobeerd heb; en zelfstoen we paddestoelen in koeienstront als toetjeaangeboden kregen! En dan heeft hij het gorelef om ons te beledigen?

Michael: Wouldn’t you almost wish he’d filea complaint so we could throw everything backin his face?

Matthew klopt op de buidel op zijn rechter-heup.

Matthew: Het enige dat we in zijn gezichthoeven te smijten zit hierin.

Michael: So I guess we changed from “Au-ralis must die” to “Alexander must die”?

Matthew: We zijn terugveranderd.Michael: Almost forgot about that. And

yes, the food wasn’t that interesting, especiallyafter those damn monkeys stole my knives. For-tunately, I got them back soon afterwards –while I was on Earth. Don’t ask me how, Ihaven’t got the foggiest. Which reminds me,Commodus has a rather charming daughter.Much more charming than he is, I fear.

Matthew: Ja, je leek nogal veel aandachtaan haar te besteden. Zei hij trouwens niet dat

ze minderjarig was?Michael: Did he now? I don’t know, didn’t

pay much attention to him. Oh, here’s some-thing interesting I heard during “dinner”. Au-ralis wasn’t there because he was busy with asecurity breach that had already been solved,or so Hummodus told me. Such a busy littlebee.

Matthew: Hij zoemde inderdaad nogal ver-velend om je heen. . . maar misschien moetenwij ook voor chaperonne gaan spelen. Immers,er was hier gistermiddag een jongeman met eenbos bloemen, die Takako wou spreken. Ik wasnogal bezig, dus ik heb hem naar de tuin door-verwezen.

Michael: So she has a secret admirer al-ready? How interesting. I wonder if Amber hasany problems with fraternization. Of course,I would get into a little bit of trouble for thatmyself, even though I only talked with R. – andof course, drank beer with her and the soldiers.Comyn also arranged some Romulan Ale later.Quite strong stuff. He even arranged a cask ofit for the soldiers. The first guy to drink a fullglass of it. . . well, let’s just say that he leanedbackwards to empty the glass and he was un-conscious before he even hit the ground. I hada full glass myself as well. Man, that really wasintoxicating.

After all the soldiers had gone to bed, I tookthe barrel with me to the camp, but unfortu-nately, it got confiscated by the doctor.

Matthew: . . . Ko-!Michael: Uhm. . . what’s wrong?Matthew: De dokter is alcoholist!Michael: Oh crap!Michael draait zich om en rent de tent uit,

gevolgd door Matthew.

Robert en Berry

17

Aan deze en gene zijde van YggHet laatste nieuws uit Amber en Chaos (tussensessie 6 en 7).

Wat Ygg ziet aan Amber zijdeBekendmaking door Koning Randomvan AmberDe organisatie ‘FANS’ ofwel ‘Free Amber Nati-onal Society’ is met onmiddelijke ingang verbo-den en onwettig verklaard. Lidmaatschap bij deorganisatie ‘FANS’ is strafbaar gesteld met ge-vangenisstraffen, voor leidinggevenden binnende organisatie geldt mogelijk de doodstraf. Aaniedereen die lid is geweest van deze organisatiewordt amnestie aangeboden op voorwaarde datze zich melden bij het hof van justitie in Am-ber. Dit aanbod van amnestie zal zes maandengelden.

Aanslag op Koning Random en Konin-gin Vialle, chaos in Amber!De arrestatie van ex-minister Alder van eco-nomie en handel heeft geresulteerd in een po-ging tot moord door de secretaris van de ver-rader. De secretaris, baron Surlet de Chokier,was bevorderd tot waarnemend minister. Zijneerste opdracht was het maken van een over-zicht van de interne organisatie van zijn depar-tement. In dit overzicht, een lijvig werk dat debaron persoonlijk kwam aanbieden bij de ko-ning en koningin, bleken vergiftigde werpmes-sen aan springveren verborgen te zitten. Demoordenaar had echter geen rekening gehoudenmet het scherpe waarnemingsvermogen van dekoningin. Tijdens een korte worsteling met dekoning heeft de moordenaar met behulp van eenvan zijn eigen messen de hand aan zichzelf ge-slagen.

Ex-minister Alder blijkt lid te zijn van eengeheime organisatie, genaamd ‘FANS’. Er zijnbinnen het ministerie van economie en handel(en enkele andere ministeries) diverse cellen vandeze inmiddels verboden organisatie aangetrof-fen. Het resultaat voor het ministerie van eco-nomie en handel is dat dit niet meer kan functi-oneren wat grote gevolgen heeft voor de handelmet Amber. De ‘FANS’ heeft tot doel om hetjuk van de familie van dwingelands af te wer-

pen. De financiering van de organisatie is vooreen deel gerealiseerd via het ministerie van eco-nomie en handel. Er zijn ook aanwijzingen datfinanciele middelen van buiten Amber ontvan-gen zijn. De exacte omvang van de organisatiewordt niet bekend gemaakt door het hof.

Binnen het leger lijkt een zwakke afspiegelingte bestaan van de ‘FANS’, meer een voornemenonder officieren om ‘excessen’ van familieledenvan Amber, zoals de slag om Kolvir, in de toe-komst te voorkomen. Volgens het hof zijn erdisciplinaire maatregelen genomen tegen de be-trokken officieren.

Dworkin vermistSinds de begrafenis van koning Oberon en dekroning van koning Random is Dworkin nietmeer gezien. Mogelijk heeft de oude en excen-trieke zonderling zich terug getrokken om hetverlies van Oberon te verwerken. Pogingen tottroefcontacten hebben geen enkel resultaat op-geleverd, nog niet het minste teken van levenis waargenomen. Gevreesd wordt voor de tochal kwetsbare gezondheid van deze uitzonderlijkepersoon.

Wetenschappers en magiers ontdekkennieuwe mogelijkhedenNa een lange studie hebben de geleerden Ma-brein, Reinbam en Ibramen van Unseen Univer-sity nieuwe mogelijkheden gevonden bij magie,conjuration en de combinatie van beide kun-sten. Het blijkt dat mogelijkheden niet ophou-den bij de zogenaamde ‘4-punts’ attributen ofeigenschappen. ‘8-punts’ versies waren eigen-lijk alleen bekend voor vitaliteit. Nu is dui-delijk dat ‘8-punts versies’ theoretisch ook be-schikbaar zijn voor de andere eigenschappen.Er is een vermoeden dat er hogere orde ver-sies moeten bestaan (16-punts, 32-punts etc,het vermoeden van Barimen). Naar eigen zeg-gen hebben de onderzoekers zelf gebruik moe-ten maken van deze nieuwe eigenschappen omze überhaupt te kunnen vinden. Met name deeigenschap ‘stupendous vitality’ was daarvoorvan groot belang.

Stupendous Vitality: Confers a strength be-yond that of any natural creature. Humans

18

with Stupendous Vitality have their Strengthraised to above Amber Rank. Requires 8 studypoints.

Als laatste willen Mabrein, Reinbam en Ibra-men nog kwijt dat creativiteit belangrijker isdan studiepunten. Met voldoende creativiteitzou voor elke attribuut wel een eigenschap tevinden zijn en andersom. Zonder creativiteitmaakt het niet uit hoe veel studiepunten er ge-bruikt worden, het zal niet gaan werken. Voorzover de geleerden kunnen na gaan zijn er weini-gen die de kunst tot op zulk hoog niveau hebbengeperfectioneerd. Zelf noemen ze Dworkin alsmogelijkheid. Hun werk is gebaseerd op eerderepublicaties van Dworkin, Ynzalez en Kicjuw.

Wat Ygg ziet aan Chaos zijdeDemonstratie bij de Ways van de Er-rauntDe Orde van de Marigold, de organisatie dievecht voor eerherstel voor de gevallenen vande Slag om Chaos heeft opgeroepen tot een al-gemeen protest tegen de Amber aanwezigheid.Om dit kracht bij te zetten heeft het hoofd vanhuis Asteraceae opgeroepen om te demonstre-ren bij de Ways van de Erraunt. Demonstran-ten riepen daar leuzen als ‘Amberi ite domum’.Nadat er een hek verscheen hebben de demon-stranten er een bord aan gehangen met de tekst‘Delirant, isti Amberi!’

Rellen eindigen in chaos, een dodelijkvoorvalOp diverse plekken in Chaos zijn relletjes uitge-broken tussen demonstranten en verkopers vanAmber memoralia. In sommige gevallen leid-de dit tot de totale vernieling van persoonlijkeeigendommen, er is een geval waarbij het slacht-offer het niet overleefde. Er loopt een onderzoekom na te gaan wat de betrokkenheid is van deOrde van de Marigold en het hoofd van huisAsteraceae.

Aanslagen op handelarenVerder zijn er aanslagen gepleegd op eigendom-men en het leven van handelaren die betrekkin-gen onderhouden voorbij de Ygg-lijn. Vooralhandelaren met routes naar Amber moeten het

ontgelden. De aanslagen worden opgeëist dooraanhangers of fans van de Mourning Serpent,een groep extremisten die tot doel heeft om dehuidige wetgeving te vervangen door het Boekvan het Serpent. Het is onduidelijk wie de lei-ding heeft over deze groep noch hoe groot degroep is.

De lijst van 40Lord Marve van huis Jorue, hoofd van de afde-ling genealogie aan het hof, laat weten dat alsgevolg van de vele doden slechts het verscheidenvan de 40 hoogstgeplaatsten in de lijn bekendgemaakt wordt, zoals gebruikelijk in willekeu-rige volgorde. Personen waarvan het verschei-den nog niet met zekerheid is vastgesteld zijnniet opgenomen in de lijst. Voor informatieover slachtoffers van de Slag om de Hoven ende home war in het algemeen wordt u doorver-wezen naar het ministerie van oorlog, afdelingpersoneel en werving, subafdeling slachtofferin-formatie.

– Ada, dochter van Charles, huis Augusta– Borel, zoon van Larsus, huis Hendrake– Carl Friedrich, zoon van Leonhard, huis

Sawall– Cloris, zoon van Artex, huis Branech– Fenring, zoon van Fenbar, huis Sawall– Fiodr, zoon van Baŕıs, huis Branech– Grigori, zoon van Dmitri, huis Sawall– Heflen, zoon van Holgard, huis Jesby– Hideyoshi, zoon van Nobunaga, huis Bra-

nech– Ieyasu, zoon van Hideyoshi, huis Branech– János, zoon van Farkas, huis Minobee– Jean Jacques, zoon van Suzanne, bloed van

Sawall (niet geopenbaard vaderschap)– Jimmy, zoon van Boudewijn, huis Minobee– Leto, zoon van Paulus, huis Atreides– Marcus Aurelius, zoon van Georg, huis Sa-

wall– Gramble II, zoon van Gramble, huis Sawall– Karola, dochter van Karol, huis Minobee– Krach, zoon van Kosh, huis Banech– Larsus, zoon van Grag, huis Hendrake– Lilly, dochter van Lilly, bloed van Sawall

(niet geopenbaard vaderschap)– Lucilla Augusta, dochter van Swayvill, huis

19

Swayvill– Maud, zoon van Dib, huis Sawall– Oberon (van een niet geopenbaard huis)– Olle, zoon van Olaf, huis Sawall– Paul, zoon van Leto, huis Atreides– Patria, dochter van Zato no Ishi, huis Hen-

drake– Pyotr, zoon van Baris, huis Branech– Rega, dochter van Brannon, huis Ysarn– René, zoon van David, huis Sawall– Rin tin tin, zoon van Lee, huis Duncan– Sima Qian, zoon van Liu Xin, huis Hen-

drake– Sponk, zoon van Banches, huis Amblerash– Thimir, zoon van Thoron, huis Marall– Tintin, zoon van Hergé, huis Sawall– Tubble, zoon van Kobard, huis Chanicut– Victor, zoon van Victor, huis Asteraceae– Urock, zoon van Urr, huis Sawall– Wukong, zoon van Wu, huis Sun– Xerxes, zoon van Darius, huis Xerxes– Xuantong, zoon van Qin Shi Huangdi, huis

Hendrake

André (GM)

Boekrecensie

Antony Beevor, The Battle for Spain, The Spa-nish Civil War 1936-1939, London, Weidenfeld& Nicholson, 2006, 526p., ISBN 0-2978-4832-1

In 2006 was het zeventig jaar geleden dat deSpaanse Burgeroorlog uitbrak en dat is metname in Spanje natuurlijk uitgebreid herdacht,waarbij zelfs nog een aantal oude veteranen vande internationale brigades in het zonnetje werdgezet. Het is dan ook geen wonder dat in de li-teratuur opnieuw aandacht aan dit conflict be-steed wordt en een van de boeken die hieroververschenen is, is de bijdrage van Antony Bee-vor. Beevor is een Britse auteur die in de afge-lopen jaren naam maakte met bijzonder goedeboeken over de slagen van Stalingrad en Ber-lijn. Dit boek is een bewerking van een eerderboek van Beevor dat hij in 1982 publiceerde endat met name in Spanje nogal stof deed opwaai-

20

en, omdat Beevor niet duidelijk partij koos vooreen van beide partijen maar een open oog hadvoor misdaden die door allebei begaan werden.Met name premier Zapatero was er niet echtblij mee dat ook de misdaden die door ‘links’begaan werden tegen het licht gehouden wer-den.

De oorzaken van de Spaanse burgeroorlog lig-gen voor een groot deel in de onderontwikke-ling die Spanje in het begin van de twintig-ste eeuw kenmerkte. Dit leidde tot een toe-name van klasse-tegenstellingen in Spanje diede politiek niet meer kon overbruggen. De-ze polarisatie splitste de maatschappij in tweegroepen: aan de rechterkant de bourgeoisie ende strijdkrachten en aan de linkerkant de boe-ren en arbeiders. In 1931 deed de koning vanSpanje, Alfonso XIII, afstand van de troon enwerd de zogenaamde Tweede Republiek uitge-roepen. In 1936 deden militairen een pogingtot staatsgreep die mislukte en resulteerde ineen burgeroorlog die tot 1939 zou duren. Bei-de partijen kregen uitgebreid hulp uit het bui-tenland. De nationalisten aan de rechterkantkregen hulp van het fascistische Italië en Nazi-Duitsland. De Republiek kocht wapens in Rus-land en veel buitenlandse vrijwilligers vondenhun weg naar Spanje om er aan de kant vande Republiek te vechten. Zo wordt de SpaanseBurgeroorlog ook wel gezien als de opmaat vande Tweede Wereldoorlog.

Beevor legt in dit boek heel erg de nadruk opde oorzaken en de politieke ontwikkelingen ge-durende de oorlog. De eigenlijke gevechten ko-men in dit boek een beetje op de tweede plaats,hoewel er veel ruimte voor ingeruimd is. Hetverloop van de gebeurtenissen wordt ook ver-duidelijkt door goede kaarten en enige foto’s inhet boek. In zijn commentaren is hij af en toevernietigend. De meest vernietigende commen-taren zijn met name gereserveerd voor de Re-publikeinse legerleiding, die vaak manschappenen materieel verkwistte in politiek gemotiveerdeaanvallen waarvan het militaire belang minderwas. Hier wijst Beevor met name op de nade-lige invloed van de communisten en trekt hijeen parallel met de tactisch vaak inepte maniervan opereren die het Rode Leger in deze tijd

kenmerkte.Zoals boven al aangestipt heeft de schrijver

een open oog voor misdaden, of die nu doorde republikeinen of door de nationalisten ge-pleegd werden. Beide partijen gaven elkaar opdit punt helaas maar weinig toe. Het is te-genwoordig vaak moeilijk voorstelbaar hoe zeerpolitieke ideologieën mensen in deze tijd in degreep hadden en Beevor moet het de lezer zelfsapart uitleggen omdat hij het anders wellichtniet zou kunnen begrijpen.

Tenslotte besteedt de schrijver ook nog de no-dige aandacht aan de gevolgen van de nationa-listische overwinning en komt hij eigenlijk tot deconclusie dat het nog het minste van alle kwa-den was. Hij wijst er namelijk op dat wanneerde Republiek gewonnen had, Spanje verwordenzou zijn tot een soort stalinistisch oostblokland,met alles wat dat impliceert. Tenslotte wijst hijer terecht op dat “geschiedenis, die nooit dui-delijk is, altijd moet eindigen met vragen. Con-clusies zijn veel te gemakkelijk”. Een conclusiewaar de lezer het alleen maar mee eens kan zijn.Een aanrader, kortom.

Frank van den Bergh

21

Quasi Bellorum

Over ‘Alesia’, een wargame over een slag vanJulius Caesar die bij het plaatsje Alesia plaats-vond. Het is echter niet bekend waar dit plaats-je lag.H: “Je weet niet waar het ligt?”F: “Jawel, in mijn tas.”B. en A. in koor: “Oh, dus je weet wél waarAlesia ligt!”A: “Dat gaan we maar eens aan R. vertellen.”

In een rollenspel:Melenor: “Ik ben niet oud! Ik ben nog maareen paar honderd jaar. Dat is jong voor eenelf. Wacht, ik ga even mijn jeugdpuistjes uit-knijpen.”

De jonge tovenares Fabiola krijgt van de be-holder de boodschap dat de wereld Alfatia tenonder zal gaan.Beholder: “Help me, you are my only hope.”Fabiola: “Misschien heb ik in de zomervakan-tie nog wel tijd om de wereld te redden, nuniet.”

In een rollenspel van D. figureren zowel debergreus Van den Bergh als de sexy danseresMisty Mountains.Melenor spreekt Misty aan: “Bent u toeval-lig familie van meneer Van den Berg, mevrouwMountains?”

Fabiola (S.) en paladin Victor (R.) hebben eengesprek.S: “En dan is er de kamasutra.”R: “De kama-wat?”S: “Is dat in-character?”

De tovenares Fabiola pijnigt een groep riddersdoor hen de dag na een flink feest te verras-sen met een zwerm hanen. Victor besluit dedichtstbijzijnde haan neer te schieten. Ze zijnhet echter oneens over wie er initiatief heeft.DM: “Ik zie de shirts al: ‘Haan schoot eerst’.”

Tijdens een sessie Amber spreekt Matthew metkoning Random over een slag tegen ninja’s.

Matthew: “Ik schoot een ninja.”Koning Random: “En wat gebeurde ertoen?”Matthew: “Nou, hij viel om.”

A. tegen R: “Waarom heb je twee potloden inje haar?”R: “Om aan te geven dat ik out of characterben.”

B. en R. hebben een gesprek over de Amberie-ten Corwin en Deirdre.B: “Kom op, het is duidelijk dat die twee sekshebben gehad!”R: “O dear.”B: “-Dre.”

Twee duivels en een spook kletsen met elkaarin een spelletje Talislanta. Het spook weigertzijn naam te vertellen.Lacuna: “Hoe heet je?”Spook: “My name is not important.”R: “Slartibartfast!!!!!”Na iets langer nadenken: “Nee, ik noem jeKasper!”

De piraat Davek is na een lang verhit gevechtvermoord door de andere aanwezige spelers. Hijligt dood op de vloer en Israel bekijkt het li-chaam.Israel: “Healen helpt niet, heeft er iemandsummon?”Altair: “Ja leuk, nog een keertje!”

In Talislanta kan de duivel Israel transformatiesdie een kwartier duren toveren. Altair over-weegt hoe in de mensenstad iemand te vinden.Israel: “We gaan naar het gemeentehuis, ik be-tover je wel.”Altair: “Een kwartier? Ben je wel eens in eengemeentehuis geweest?”

Duivel Thanos (T.) praat met wat mensen.DM: “Je merkt dat je dit manwezen niet ver-staat.”T: “O god, het is Conan!”

22

K. ontdekt nieuwe manieren om haar lot in dehanden van de DM te leggen.K: “Ik draai 3 rondjes en als ik geen gevoel vanrichting meer heb vlieg ik die kant op.”

Melenor en Victor worden geconfronteerd metde godin Hel. Na afloop concludeert Melenordat hij zijn spells niet optimaal benut heeft.Melenor: “O man, had ik nou maar ‘that’s aneaty beard’ gecast.” (een sterke baardgroei-spell)Victor: “Hel hath no fury like a woman scor-ned?”

Tijdens een rollenspel besluit de party na di-verse lastige luchtencounters nog maar eens ineen luchtvaartuig naar Alfheim te reizen.DM: “Alles gaat wel goed, totdat–”De rest: “O crap!”

R. vertelt over de reactie van I. (geen speler ofCB lid) nadat R. hem een paar dingen over hetAmber rollenspel had verteld.R: “Ik legde uit wie Commodus is.” (een Cha-osiet wiens Chaos-vorm een zwerm bijen is, ende vader van het karakter R.)R: “Ik legde uit wie Flora is.”I: “Oh, de bloemetjes en de bijtjes!”

Na afloop van het Amber rollenspel maakt A.wat opmerkingen over dat R. zo door de kamerstuitert.Reactie van R: “Als ik ooit een blobje word,word ik een stuiterbal!”

R. en A. zitten de huid (lees: boekenkast) vande beer (lees: F.) te verkopen voordat die ge-schoten is en R. beredeneert:R: “Ik heb zojuist beredeneerd waarom jij (A)F. moet vermoorden in plaats van ik.”F: “Oh, hoezo?”R: “Ik leef langer, dus ik krijg het uiteindelijktoch.”

Tijdens een potje Junta is R. aan het beginvan het spel El Presidente, maar haalt helaashet einde van de eerste beurt niet (coup). In debudgetronde van beurt twee werft R. steun metde volgende slogan: “Steun mij; ik ben tenmin-

ste GEEN rebel geworden!”

Amber wordt besproken. Tijdens de besprekingwordt duidelijk dat het karakter van B. uit detroonopvolging van Chaos was gestapt omdat teveel troonopvolgers voortijdig onder onnatuur-lijke omstandigheden het tijdige met het eeuwi-ge verwisselden. Dan komt de conversatie (weereens) op de inhoud van F.’s boekenkast. Wan-neer R. opmerkt dat R. voor die boekenkast welmensen wil vermoorden, zegt B: “Ik wil uit deopvolging van de boekenkast van Frank stap-pen!”Opmerking achteraf van F: “Goed zo, R. Mijnboekenkast mag natuurlijk alleen toevallen aanhen die het echt verdienen. . . ”

Op een zondag geeft F. aan R. een biertje.R: “Op je gezondheid!”F. (met de snode erfopvolgingsplannen van R.c.s. in gedachten): “Jij wilt persé je eigen be-langen dwarsbomen, nietwaar?”

Na het eten bij de plaatselijke elitaire Italiaanin Braunfels staat het gezelschap te wachten optwee personen. A. komt naar buiten en meldtdat hij de pepermuntjes gevonden heeft.B: “Geef hier.”A: “Ik zei dat ik ze gevonden had, niet dat ikze in mijn zak heb.”B: “Maak je zak leeg.”A (verontwaardigd): “Ik laat jou mijn zak nietzien!”

In Braunfels kijkt F. toe bij een potje ‘l’Armeedu Nord’. De Fransen zijn al voorbij QuatreBras.F. tot E, Frans oppperbevelhebber: “I seeyou’re past Quatre Bras already.”E: “If I had seen four bras I would not havepassed so quickly!”

En nog een oude: in het rollenspel ‘Lord Of TheRings’ moet er een kist geopend worden.Hobbit: “Ik heb lockpicks.”Dwerg: “Ik heb een bijl!”

In het Amber rollenspel probeert Matthew zijneigen vinger af te hakken, vanwege een ring die

23

Iemand die meespeelt in Amber verschijnt meteen toepasselijk vest op ‘zomaar’ een

clubzondag (er was ‘toevallig’ een Ambersessie)

er niet af wil.GM: “Mis!”Matthew: “Wat?!”Reactie van Alexander, de majordomo vande ambassade die speciaal daarvoor uit het ge-sticht is gehaald: “Je probeert je eigen vingereraf te hakken? En ik dacht dat ı́k gek was!”

Na enige spraakverwarring over een zekerwoord:GM: “Genealogie. Geniaal woord.”

Gamemaster zijn heeft zo z’n nadelen:GM: “Ik krijg een beetje last van een gespleten

persoonlijkheid.”

Nadat L. enige tijd heeft besteed met de GM,omdat zijn karakter Dirxon het één en andermeemaakt waar de andere karakters niet bijzijn, maakt hij een opmerking dat het hemwaarschijnlijk niet gaat lukken alle verwikke-lingen op een rij te zetten.Reactie van M: “L, jij was degene die 60% vande tijd van de gamemaster wou hebben, dankrijg je ook 60% van de problemen!”

R. over zijn karakter: “Ik voel mij steeds min-der een hoofdpersoon en steeds meer een wal-king plot-device.”

Op een zondag wordt er gespeculeerd over Har-ry Potter: tot hoever zou die magische bescher-ming gaan? Werkt het bijvoorbeeld ook tegendingen als Uzi’s?B. heeft wel een suggestie: “Accio Nuke!”

24

Casus Belli BestuursledenVoorzitter:

Bas Kokkexxxxxxxxxxcelegans@zonnet.nl

Secretaris:Remco van Vugtxxxxxxxxxxr.van.vugt@xs4all.nl

Penningmeester:Jennifer Hartogensis-Pfundtxxxxxxxxxxjenniferhartogensis@gmail.com

Algemeen & evenementen:Niek Beckersxxxxxxxxxxxxxxxn.beckers@gmail.com

Casus Belli BijeenkomstenWij zijn elke zondag van 14:00 tot ongeveer24:00 uur te vinden in de bovenzaal van Café‘de Fiets’, Grotestraat 8 te Nijmegen.

Contributie & DonateurschapBank: 500876479 t.n.v. Casus Belli te Nijmegen

Contributie (per jaar):Jeugdlid e 10Donateur e 10Lid e 20

Er is geen jeugddonateurschap of los Nieuws-brief abonnement.

25

mailto:celegans@zonnet.nlmailto:r.van.vugt@xs4all.nlmailto:jenniferhartogensis@gmail.commailto:n.beckers@gmail.com

VoorpaginaColofonRedactioneel & InhoudAgendaTijd voor de jaarlijkse wargame kuurKennismaking met BraunfelsDe avonturen van WhisperHavana, amigo?Amber -- Shock of ChaosBoekrecensieQuasi BellorumInfo Casus Belli