płock, 9-10 maja 2012

Copyright © Collect Consulting S.A. www.collect.pl

Prezentacja oraz omówienie wybranych studiów przypadku projektów

realizowanych przez Collect Consulting S.A.

Płock, 9-10 maja 2012

Witold GrzybowskiPartner w Collect Consulting S.A.

Mariusz BryłaDyrektor Działu Doradztwa w Collect Consulting

S.A.


Budowa, Rehabilitacja i Utrzymanie dróg niepłatnych z udziałem przedsiębiorcy

prywatnego

Płock, 9-10 maja 2012

Witold GrzybowskiPartner w Collect Consulting S.A.


Prezentowane zagadnienia

Drogi – jako zadanie publiczne; Struktura systemów zarządzania drogami; Trendy i oczekiwania; Koncesja – możliwości i ograniczenia; Inicjatywy regionalne i lokalne w Polsce; Bariery; Performance kontrakt - zastosowanie; Elementy procedury przygotowawczej; Podział ryzyka i konsekwencje; Podstawa prawna; Przesłanki i założenia dla modelu PPP; Poglądowe porównanie wariantów; Podsumowanie; Pytania i odpowiedzi.

Budowa, rehabilitacja i utrzymanie dróg niepłatnych z udziałem przedsiębiorcy prywatnego


Drogi – zadanie publiczne

Tradycyjnie drogi uważane są usługę dostępną bez opłaty;

Myto lub opłata rogatkowa były pobierane już w średniowiecznej Polsce;

Jakość i dostępność dróg odzwierciedlają stan państwa i finansów publicznych.

Od lat 70-tych zarządzanie drogami w Europie i na świecieprzechodzi transformację:Wzrasta średnia gęstość sieci drogowej,zwiększa się udział autostrad i dróg ekspresowych.

W Polsce lata 80-te i 90-te nie odzwierciedlały trendu w Europie, w tym czasie zmieniła się struktura finansowania dróg i dalsze unowocześnianie systemu transportowego będzie się odbywaćw oparciu o obecne metody zarządzania i finansowania.


Cechy autostrad i dróg ekspresowych

w wybranych krajach

KrajStopień

Decentralizacji Zródło finansowania Zarządca

USA Wysoki budżet, myto, indywid. Publiczny, Prywatny (PPP)

Francja Niski budżet, myto Publiczny, Prywatny (PPP)

Chiny Wysoki budżet, myto Publiczny

Brazylia Średni budzety, myto Publiczny, Prywatny (PPP)

Ukraina Niski budżet Publiczny

Słowenia Niski budzet, myto, winiety Publiczny

Słowacja Niski budżet, winiety Publiczny

Litwa Niski budżet Publiczny

Rosja Średni budżet Publiczny

Nowa Zelandia Wysoki budżet, myto Publiczny, Prywatny (PPP)

Finlandia Wysoki budżet, winiety Publiczny, Prywatny (PPP)

Polska Wysoki budżet, myto Publiczny, Prywatny (PPP)

Źródło: World Bank, Przegląd rozwiązań instytucjonalnych dla zarządzania drogami 2010.


Główne trendy

Pomimo różnic w rozwiązaniach instytucjonalnych, w większości krajów widoczne są następujące trendy w metodach zarządzania drogami: Zwiększony udział sektora prywatnego w budowie, utrzymaniu i zarządzaniu infrastrukturą drogową;

Zwiększony udział użytkowników dróg i komunikacji ich potrzeb w procesie rozwoju sieci drogowej.

Źródło: World Bank, Przegląd rozwiązań instytucjonalnych dla zarządzania drogami 2010.


Drogi – zadanie publiczne

Dzisiejsze oczekiwania od zarządców dróg płatnych:

Dostępność;Komfort jazdy;Intermodalność;

1950 1980 2010


Koncesje

Źródło: GDDKiA

Koncesje = rozwiązanie tylko dla dróg płatnych


Drogi krajowe

Źródło: GDDKiA

Inicjatywy regionalne


Zaawansowane postępowania – drogi niepłatne

Postępowanie o zamówienie publiczne w trybie przetargu nieograniczonego na roboty budowlane dotyczące zadania pn.: „Budowa ul. Parkowej w Karpaczu w II etapach wraz z zapewnieniem finansowaniaprac do roku 2020” Wartość 5.167.000 EUR

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie dialogu konkurencyjnego na podstawie ustawy PZP o wartości zamówienia powyżej 4.845.000 EUR na zadanie pn : Wybór partnera prywatnego do realizacji przedsięwzięcia dotyczącego „budowy oraz eksploatacji drogi stanowiącej połączenie komunikacyjne z terenem inwestycyjnym „Tucznawa” w Dąbrowie Górniczej”.

Inicjatywy lokalne


Tucznawa - Dąbrowa Górnicza

Długość odcinka 8774,44 mWadium PLN 1.000.000Wykonawca jest zobowiązany wykazać, że:posiada środki finansowe lub zdolność kredytową wwysokości min, 80.000.000,00 PLN.Zaproszenie 5 wykonawców.

Liczba Ofert:

1


ul. Parkowa - Karpacz

Obwodnica będzie miała długość 750 mb z czego ok.100 mb przebiegać będzie w tunelu. Plus zbiornik do naśnieżania stokuWadium PLN 50.000 . Zdolność Finansowa wykonawcy PLN 20.000.000

Płatności w roku 2011 –w kwocie 3.000.000,00 zł – ze środków Zamawiającego), przy przerobie w 2011roku o wartości minimum 8.000.000,00 zł brutto. + Ubezpieczenie PLN 1.000.000Tunel co najmniej 80 mb o wartości robót nie mniejszej niż PLN 15.000.000,00 . brutto

Najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Skanska, tj. z ceną 22.218.338 zł.


Droga wojewódzka - Wrocław

Przebudowa i bieżące utrzymanie drogi wojewódzkiej nr 342 na odcinku 11,947 km, realizowana w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.

Pierwsze w kraju postępowanie o przekazanieodcinka drogi wojewódzkiej do rehabilitacjii utrzymania przez partnera prywatnego.


Bariery

Ryzyko ustawodawcze;

Ryzyko sektora finansów publicznych;

Ryzyko wyboru wykonawcy;


Ryzyko ustawodawcze

ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane

Decyzja Eurostat nr 18/2004 - 11 lutego 2004Nowa decyzja Eurostatu dotycząca deficytu i długuTraktowanie partnerstwa publiczno-prywatnego

Eurostat rekomenduje, aby aktywa zaangażowane w partnerstwo publiczno-prywatne były klasyfikowane jako aktywa nie będące aktywami sektora instytucji rządowych i samorządowych, a w następstwie tego rejestrowane poza bilansem sektora, jeżeli występują łącznie dwa następujące uwarunkowania:

1. partner prywatny ponosi ryzyko konstrukcyjne (budowy) oraz2. partner prywatny ponosi co najmniej ryzyko dostępności lub ryzyko popytu.

Zakres postępowania: rehabilitacja, remont, przebudowa.


Ryzyko sektora finansów publicznych

Ryzyko zaklasyfikowania aktywów zaangażowanychw partnerstwo publiczno-prywatne

na bilansie sektora finansów publicznych.

Podjęcie decyzji o rozmiarze projektu pilotażowego (długość odcinka w km)

200400 60120 12


Ryzyko wyboru wykonawcy

Ocena kosztu ryzyka – instytucja finansująca

Tryb wyboru partnera:Negocjacje z ogłoszeniem;Dialog konkurencyjny;Przetarg ograniczony;

Międzynarodowe firmy budowlane

Lokalne firmy budowlane


Wsparcie instytucjonalne

Ryzyko ustawodawcze;

Ryzyko sektora finansów publicznych;

Zagadnienia wymagające interpretacji indywidualnej

MRR GUSZamawiający Wniosek WniosekWniosek

OPINIA

Okres : 75 dni


Opinia

Czy remont lub przebudowa obiektu budowlanego,przy założeniu, że ryzyko partnera prywatnego zaich wykonanie można jednoznacznie zakwalifikować,

jako ryzyko partnera prywatnego wraz z ryzykiemdostępności, mogą kwalifikować przedsięwzięcie wdrożone w formule PPP jako przedsięwzięciepoza bilansem finansów publicznych?”


Podstawa prawna

Przepis art. 19 ust. 7 ustawy o drogach publicznych, upoważnia zarządcę drogi, do powierzenia partnerowi prywatnemu następujących zadań:• pełnienie funkcji inwestora;• utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą;• realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu;• koordynacja robót w pasie drogowym;• wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających;• przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników i nie niekorzystnym przeobrażeniom środowiska mogącym powstać lub powstającym w następstwie budowy lub utrzymania dróg;• dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego;• utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów.


Podstawa prawna

Istotne okoliczności prawne:

„1a. Nieruchomość może być także przekazywana nieodpłatnie w drodze umowy partnerowi prywatnemu lub (….) na czas realizacji przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego” (art. 13 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami)

„5. Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona dróg publicznych mogą być realizowane przy udziale środków rzeczowych i pieniężnych świadczonych przez osoby fizyczne i osoby prawne, krajowe i zagraniczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.”

(art. 3 ust. 5 ustawy o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego)


Zagrożenia

wewnętrzne:1.Błędy prawne w przygotowaniu projektu i przetargu 2.Błędy w planowaniu i szacowaniu wartości zamówienia3.Brak należytego wykazania publicznych pożytków PPP 4.Nieprawidłowy podział ryzyk5.Brak należytego zabezpieczenia interesu partnera publicznego6.Nieprawidłowy system nadzoru na wykonywaniem zadań w PPP7. Przygotowanie projektu z pokrzywdzeniem słusznych interesów p. prywatnego

zewnętrzne:1.Potencjalna słabość p. prywatnych z sektora MŚP2.Możliwość wywołania „górki cenowej” na rynku, lub zmowy cenowej3.Mała ilość MŚP wykonujących usługi kompleksowo (powstawanie konsorcjów wykonawczych może spowodować podniesienie cen w przetargach)4.Niska zdolność kredytowa firm lokalnych, skutkująca podrożeniem kredytów5.Możliwość działań zabronionych prawem ze strony p. prywatnych


Założenia

Finansowanie remontu, a następnie utrzymania letniego i zimowego drogi powinno być zapewnione przez jeden

podmiot (konsorcjum)

Struktura finansowania powinna umożliwiać dyskontowanie nakładów na remont oszczędnościami w przyszłej eksploatacji/utrzymaniu

System zarządzania drogą powinien działać w takim okresie czasu, aby suma wydatków na remont i utrzymanie zrównoważyła się

z sumą wydatków prognozowanych w WPF

Powyższe warunki można spełnić poprzez zastosowanie trybu PPP


Transfer zasobów pracowniczych

Zarządzanie, metody i formy wykonywania robót utrzymaniowych:

1. Drogi pozostają w zarządzie trwałym wykonywanym przez Zamawiającegowłasnymi siłami z wykorzystaniem rejonów i obwodów %?

w systemie umów z wyspecjalizowanymi podmiotami zewnętrznymi %?

2. Czy zarząd dróg przekazanych powiatom wykonująjednostki organizacyjne powiatów,

własnymi siłami z wykorzystaniem własnego sprzętu , oraz sprzętu ( baz przejętych od województwa?) ………% w systemie zleceń podmiotom zewnętrznym .……..%

Czy wykonywanie zadań w inny sposób może mieć wpływ na poziom zatrudnienia w sektorze publicznym?

TAK N I E


Przesłanki do zmiany modelu zarządzania drogami

1. Potrzeby techniczne: ……. % dróg wojewódzkich wymaga remontów w zakresie: utrwalenia powierzchniowego (…… km), korekty profilu (…..km) nowa warstwa ścieralna (……. km) wykonanie podbudowy, warstw konstrukcyjnych i ścieralnej (….. km)

2. Ograniczenia finansów publicznych limitują wydatki bieżące do wysokości dochodów bieżących i nie pozwalają na proste

zwiększenie wydatków na utrzymanie i remonty dróg (konieczny jest inny sposób finansowania)

4. Wzrasta liczba roszczeń odszkodowawczych z tytułu wydarzeń na drogach wojewódzkich ( 2008…2009….2010….)?


Profil transakcji

czas w latach 12

wyd

atki

(n

akła

dy)

wynagrodzenie partnera prywatnego wypłacane z budżetu

nakłady partnera

prywatnego

dyskontowanieInwestycji partnera

prywatnego


Wariant PPP razem

WARIANT PPP MODEL PUBLICZNY Prognozowane wydatki inwestora

Tytuł płatności Rocznie Razem 12 lat

Opłata roczna - część pokrywająca utrzymanie infrastruktury (średnia) 182 500 2 190 000

Opłata roczna - część pokrywająca koszt remontu i zysk 973 000 9 730 000

RAZEM 1 155 500 11 920 000

Zarząd Dolnego Śląska na realizację przedsięwzięcia przeznaczył 11 920 000 zł, z czego na przebudowę 9 730 000 zł, a na utrzymanie 2 190 000 zł. Określając wysokość wydatków na tym poziomie, zarząd opierał się na średnich kosztach, jakie ponosił na remonty dróg w ostatnich latach, a było to około 800 000 zł za kilometr. Z kolei przy określeniu wydatków na utrzymanie drogi, pomocne było porozumienie zawarte pomiędzy powiatem trzebnickim, a województwem dolnośląskim, które zakłada, że roczne utrzymanie drogi kosztuje 13 270 000 zł.


Wariant PPP OFERTA

WARIANT PPP Wydatki inwestora razem najtańsza oferta

Tytuł płatności Rocznie Razem 12 lat

Opłata roczna - część pokrywająca utrzymanie infrastruktury (średnia) 582 500 6 990 000

Opłata roczna - część pokrywająca koszt remontu i zysk 3 995 000 39 950 000

RAZEM 4 577 500 46 940 000

Do II etapu przetargu zaproszonych zostało 12 firm. Ostatecznie swoje oferty złożyło sześć z nich. Kwoty zaproponowane przez oferentów zamykają się w przedziale od ponad od 46 do ponad 115 mln zł na 12 lat, które będą objęte kontraktem. Firmy zaproponowały następujące kwoty:

1. Bickhardt Bau Polska Sp. z 0.0. – 115,12 mln zł2. Konsorcjum z liderem: GRAWIL – 78,73 mln3. Konsorcjum z liderem: POL-DRÓG Dolny Śląsk S.A. – 46,94 mln zł 4. Konsorcjum z liderem: Berger Bau Polska Sp. z 0.0. – 62,97 mln zł 5. Przedsiębiorstwo Robót Drogowych i Mostowvch S.A. – 85,19 mln zł6. Strabag-Projekt Sp. z o.o. – 62,74 mln zł

POL-DRÓG 47 mln z czego na przebudowę 39,95 mln i 6,99 mln zł na utrzymanie. Na jeden kilometr oferty te wyglądają następująco - oferta najniższa zakłada, że przebudowa jednego kilometra będzie kosztować 3,3 mln zł, a utrzymanie 50 tyś. zł. Z kolei, w przypadku najwyższej oferty jest to odpowiednio: 7,99 mln zł za przebudowę i 138 tyś. zł. za utrzymanie

jednego kilometra.


Wnioski

Wnioski

Przetarg ograniczony szybki ale nieodpowiedni tryb

Postępowanie prowadzone „na czas”

Brak możliwości udzielenia wyjaśnień i negocjowania

podziału ryzyka

Brak opinii GUS przed publikacją ogłoszenia

Odcinek 12 km wymaga poniesienia podobnych

kosztów stałych jak odcinek 120 km

Ryzyko przebudowy postrzegane jako większe

niż ryzyko budowy

Wybór odcinka, który nie zakłóci budżetu jeżeli

będzie na bilansie 12 km

Standard utrzymania :24h versus 24 dni


Koncepcja realizacji przedsięwzięcia z udziałem podmiotu prywatnego dotycząca

zaopatrzenia w ciepło mieszkańców i instytucji na terenie

Gminy Dobrzeń Wielki


Udział partnerów w przedsięwzięciu

Partner publiczny – Gmina Dobrzeń Wielki – istniejąca sieć ciepłownicza o wartości bieżącej 12,5 mln zł (wartość początkowa 16,5 mln zł)

Partner prywatny - wyłoniony w drodze postępowania przetargowego - Know-How dotyczące zarządzania i eksploatacji sieci ciepłowniczej.


Obowiązki partnerów umowy PPP

Rozwój sieci ciepłowniczej podyktowany warunkami rynkowymi Modernizacja sieci ciepłowniczej Bieżące utrzymania sieci ciepłowniczej Sprzedaż energii cieplnej ostatecznym odbiorcom


Struktura kosztów obsługi sieci ciepłowniczej

Podstawa kalkulacji przychodówObecny model

Model PPP

Zużycie materiałów i energii 39 542 39 542

Usługi obce 342 616 1 085 036

w tym Czynsz dzierżawny infrastruktury

0 742 420

Wynagrodzenia 378 000 378 000

Podatki 0 329 965

Narzuty na wynagrodzenia 79 380 79 380

Zakup energii cieplnej 2 159 143 2 159 143

Rozsądny Zysk 0 288 809

Podstawa niezbędnych przychodów

2 998 682 4 359 876


Wpływ inwestycji na budżet gminy

Budżet miasta Model PPP

1. Ogółem dochody, w tym: 1 072 385

a dochody bieżące 1 072 385

- dochody z tytułu podatku od nieruchomości 329 965

- dochody z tytułu czynszu dzierżawnego 742 420

2. Wydatki bieżące (bez obsługi długu): 0

3. Wynik finansowy budżetu 1 072 385


Porównanie cen energii w poszczególnych wariantach

Średni koszt energii cieplnej Obecny model Model PPP

zł/GJ 27,28 39,66

Wpływ czynszu na wyniki

% wartości oczekiwanej zmiennej

% obecnie 0% 20% 40% 60% 80% 90% 100%

Cena energii (zł/GJ) 27,28 32,09 33,61 35,12 36,63 38,14 38,90 39,66 % obecnie 0% 20% 40% 60% 80% 90% 100%

Dochody gminy (zł/rok) 0 329 965 478 449 626 933 775 417 923 901 998 143 1 072 385

Wrażliwość wyników na zmianę czynszu dzierżawnego


Pytania i odpowiedzi

Dziękuję Państwu za udział w prezentacji

Witold GrzybowskiPartner w Collect Consulting S.A

[email protected]@partnerstwopublicznoprywatne.info

Telefon: 607 292 585 www.collect.pl

Mariusz BryłaDyrektor Działu Doradztwa Collect Consulting S.A

[email protected] Telefon: 509 908 660

www.collect.pl

płock, 9-10 maja 2012

Documents