Ekoloko stoarstvo Pravila za ekoloko stoarstvo sukladno

vaeim propisima

Zagreb, 2017.

1

Odjel za male ivotinje i ekoloku proizvodnju - Ekoloko stoarstvo www.hpa.hr

IMPRESUM

Izdava Hrvatska poljoprivredna agencija

Adresa Poljana Krievaka 185, 48260 Krievci

Za izdavaa Doc. dr. sc. Zdravko Bara

web www.hpa.hr

Odjel za male ivotinje i ekoloku

proizvodnju

Adresa Ilica 101, 10000 Zagreb

Telefon +385 (0)1 3903122

e-mail malezivotinje@hpa.hr

Autori:

Mihaela Kemenovi, stru. spec.ing.agr.

Gordana Duvnjak, dipl.ing.

Jasna Daud, mag. ing. agr.

Dr. sc. Maja Drai

Slike Arhiva HPA

2

Odjel za male ivotinje i ekoloku proizvodnju - Ekoloko stoarstvo www.hpa.hr

SADRAJ

IMPRESUM ................................................................................................................................................. 1

ZAKONSKA REGULATIVA ............................................................................................................................. 3

LOGOTIP EKOLOKE POLJOPRIVREDNE PROIZVODNJE EU ............................................................................. 3

NACIONALNI ZNAK EKOLOKOG PROIZVODA .............................................................................................. 3

POSTUPAK DOBIVANJA ZNAKA ................................................................................................................... 4

UVOD ....................................................................................................................................................... 5

EKOLOKA POLJOPRIVREDA U EUROPSKOJ UNIJI, EUROPI I SVIJETU ............................................................... 5

EKOLOKI UZGOJ IVOTINJA ....................................................................................................................... 6

PODRIJETLO I GENOTIPOVI IVOTINJA.................................................................................................. 7

SMJETAJ IVOTINJA I POSTUPCI UZGOJA .......................................................................................... 14

HRANA ZA IVOTINJE ....................................................................................................................... 20

ZATITA ZDRAVLJA IVOTINJA ........................................................................................................... 23

DOBROBIT DOMAIH IVOTINJA ....................................................................................................... 24

PRIKUPLJANJE, PAKIRANJE, PRIJEVOZ I SKLADITENJE PROIZVODA ............................................................ 25

PRAVILA ZA PRIJELAZ ............................................................................................................................ 26

PROIZVODI IVOTINJA IZ EKOLOKOG UZGOJA .................................................................................. 26

PRAVILA UZGOJA U IZNIMNIM SLUAJEVIMA ..................................................................................... 27

NADZOR ............................................................................................................................................. 28

KONTROLNA TIJELA U REPUBLICI HRVATSKOJ .......................................................................................... 29

LITERATURA: ............................................................................................................................................ 30

Odjel za male ivotinje i ekoloku proizvodnju - Ekoloko stoarstvo

ZAKONSKA REGULATIVA

Zakon o poljoprivredi (NN br. 30/15)

Uredba Vijea (EZ) br. 834/2007 od 28. lipnja 2007. o ekolokoj

proizvodnji i oznaivanju ekolokih proizvoda i stavljanju izvan snage

Uredbe (EEZ) br. 2092/91

Uredba komisije (EZ-a) br. 889/2008 od 5. rujna 2008. o detaljnim

pravilima za provedbu Uredbe Vijea (EZ) br. 834/2007 o ekolokoj

proizvodnji i oznaivanju ekolokih proizvoda s obzirom na ekoloku

proizvodnju, oznaivanje i kontrolu

Pravilnik o ekolokoj poljoprivrednoj proizvodnji (NN br. 19/16)

LOGOTIP EKOLOKE POLJOPRIVREDNE PROIZVOD

NACIONALNI ZNAK EKOL

Ekoloko stoarstvo www.hpa.hr

Zakon o poljoprivredi (NN br. 30/15)

Uredba Vijea (EZ) br. 834/2007 od 28. lipnja 2007. o ekolokoj

proizvodnji i oznaivanju ekolokih proizvoda i stavljanju izvan snage

a) br. 889/2008 od 5. rujna 2008. o detaljnim

pravilima za provedbu Uredbe Vijea (EZ) br. 834/2007 o ekolokoj

olokih proizvoda s obzirom na ekoloku

proizvodnju, oznaivanje i kontrolu

Pravilnik o ekolokoj poljoprivrednoj proizvodnji (NN br. 19/16)

JOPRIVREDNE PROIZVODNJE EU

NACIONALNI ZNAK EKOLOKOG PROIZVODA

3

Odjel za male ivotinje i ekoloku proizvodnju - Ekoloko stoarstvo

POSTUPAK DOBIVANJA ZNAKA

Zahtjev kontrolnom tijelu za kontrolom ekoloke proizvodnje

Pripremiti dokumentaciju:

Rjeenje o upisu u Upisnik poljoprivrednika

Popis Arkod estica iz APPRRR

Kontrolno tijelo obavlja prvu strunu kontrolu

Izdaje Zapisnik o obavljenoj prvoj strunoj kontroli

Zahtjev APPRRR za upis u Upisnik ekolokoj proizvodnji

Priloiti Zapisnik kontrolnog tijela, ne stariji od 60 dana

APPRRR izdaje Rjeenje i proizvoa ulazi u prijelazno razdoblje

Kontrolno tijelo izdaje certifikat za proizvode

Ekoloko stoarstvo www.hpa.hr

ZNAKA

Zahtjev kontrolnom tijelu za kontrolom

Rjeenje o upisu u Upisnik poljoprivrednika

estica iz APPRRR

Kontrolno tijelo obavlja prvu strunu kontrolu

Izdaje Zapisnik o obavljenoj prvoj strunoj kontroli

Zahtjev APPRRR za upis u Upisnik subjekata u ekolokoj proizvodnji

Priloiti Zapisnik kontrolnog tijela, ne stariji od 60 dana

APPRRR izdaje Rjeenje i proizvoa ulazi u prijelazno razdoblje

Kontrolno tijelo izdaje certifikat za proizvode

4

5

Odjel za male ivotinje i ekoloku proizvodnju - Ekoloko stoarstvo www.hpa.hr

UVOD

Pod ekolokom poljoprivredom podrazumijevamo sve oblike

poljoprivredne proizvodnje koji vode brigu o zatiti okolia i ouvanju

bioloke raznolikosti, plodnosti tla, usklaenosti biljne i stoarske

proizvodnje, upotrebi organskih gnojiva te strogo ogranienom

koritenju mineralnih gnojiva, pesticida i aditiva.

Ekoloko stoarstvo, prema Znaoru (1996.) je sustav

poljoprivrednog gospodarenja koji tei etiki

prihvatljivoj, ekoloki istoj, socijalno pravednoj i

gospodarski isplativoj poljoprivrednoj proizvodnji. Cilj

ekoloke stoarske proizvodnje je dobivanje proizvoda

visoke vrijednosti, vodei pri tome brigu o dobrobiti

ivotinja i zatiti okolia.

EKOLOKA POLJOPRIVREDA U EUROPSKOJ UNIJI, EUROPI I

SVIJETU

Europska unija (EU) prepoznaje prednosti koje nudi ekoloki uzgoj i za

potroae i za okoli. Zajednika poljoprivredna politika (ZPP) smatra

ekoloki uzgoj vanim elementom za razvoj europskih poljoprivrednih

sustava koji je neophodan za jaanje veza izmeu poljoprivrednika i

potroaa. Ekoloki proizvodi ine sve vei udio hrane na tritu EU.

Prema podacima Meunarodne organizacije za ekoloku

poljoprivredu IFOAM (Meredith i Willer, 2016) vidljivo je nekoliko

trendova u ekolokoj proizvodnji:

u EU trite za ekoloke proizvode u stalnom je porastu, a u 2014.

godini biljei rast od 7,4 %;

podaci u razdoblju od 2005. do 2014. godine pokazuju da je

potronja ekolokih proizvoda u porastu i to po stanovniku za 110

% (sa 22,4 do 47,4 ) dok je poveanje potronje kuanstava za

hranom i bezalkoholnim piima bilo samo 13 %, gotovo

nepromijenjeno;

sve je vea potranja za visokokvalitetnim proizvodima, pojedine

kategorije proizvoda postiu iznadprosjene trine udjele pa tako

na primjer ekoloka jaja u Austriji, Belgiji, Finskoj, Francuskoj,

Njemakoj i Nizozemskoj imaju trini udio od 11-22 %, mlijeni

proizvodi ine trini udjel izmeu 5 i 10 % u Austriji, Njemakoj i

Nizozemskoj, a voe i povre danas predstavlja udio od oko

jedne petine mnogih nacionalnih ekolokih trita.

6

Odjel za male ivotinje i ekoloku proizvodnju - Ekoloko stoarstvo www.hpa.hr

EKOLOKI UZGOJ IVOTINJA

ivotinje u ekolokom uzgoju moraju biti uzgajane u skladu s pravilima

ekoloke proizvodnje. Ukoliko nema dovoljno ivotinja iz ekolokog

uzgoja, u stado se mogu ukljuiti ivotinje iz konvencionalnog uzgoja,

ali je njihov broj ogranien i isto mora odobriti nadleno kontrolno tijelo.

U ekolokoj proizvodnji uzgoj ivotinja treba se temeljiti na nainu

prirodnog dranja i u uvjetima to prirodnijeg okolia.

Prednost se kod odabira pasmine daje onima koje se

mogu lagano prilagoditi okoliu i koje su otporne na

bolesti. ivotinje bi u ekolokoj proizvodnji trebale

davati optimum a ne maksimum.

Embriotransfer nije dozvoljen u ekolokoj proizvodnji, odnosno ivotinje

se mogu osjemeniti samo prirodnim ili umjetnim putem. U ekolokoj

proizvodnji zabranjena je upotreba genetski izmijenjenih organizama

(GMO).

Hrana koja se koristi u ekolokoj proizvodnji treba biti iz ekolokog

uzgoja, odnosno ivotinje treba hraniti hranom s vlastitog ekolokog

gospodarstva ili hranom kupljenom od drugog ekolokog

gospodarstva. Iznimno, udjel konvencionalne hrane za preivae ne

smije biti vei od 10 %, odnosno ne vei od 20 % za ostale vrs