prof. dr. yaŞar atan’i anma oturumuprof. dr. yaŞar atan’i anma oturumu oturum baŞkani: prof....

Prof. Dr. YAŞAR ATAN’I ANMA OTURUMU

OTURUM BAŞKANI:

Prof. Dr. Mehmet Ali TAŞDEMİR

(İTÜ İnş. Fak. Yapı Malzemesi Anabilim Dalı Başkanı)

Prof. Dr. Süheyl AKMAN

Prof. Dr. Nahit KUMBASAR

Prof. Dr. Müfit YORULMAZ

Prof. Dr. Günay ÖZMEN

Prof. Dr. Fikret KESKİNEL

Prof. Dr. Güngör EVREN

PROF. DR. YAfiAR ATAN’I ANMA OTURUMU

23

Prof. Dr. MEHMET AL‹ TAfiDEM‹R

(‹TÜ ‹nfl. Fak. Yap› Malzemesi Anabilim Dal› Baflkan›)

Say›n Hocalar›m, Say›n Milletvekilim, Hocam›n sevgili s›n›f arkadafllar›, yak›n ar-kadafllar›, ailesi, çocuklar›, 6. Ulusal Beton Kongresi’nin de¤erli kat›l›mc›lar›, say›nmeslektafllar›m, hepinizi sayg›yla selamlayarak ilk oturumu aç›yorum. Bu oturumuaçmadan önce hocam›z›n an›s›na sizi bir dakikal›k sayg› durufluna davet ediyorum…

Çok teflekkür ediyorum.

Bu oturumda Prof. Dr. Yaflar Atan’›n de¤erli arkadafllar› ve hocalar›m›z var. Kendi-lerini ilk oturuma davet etmek istiyorum. Önce, çok yak›n arkadafllar›ndan, 15 y›lbirlikte çal›flt›¤› de¤erli hocam›z Prof. Dr. Süheyl Akman’› davet ediyorum. Kendi-si buradalar m›?

Hocam›z›n uzun y›llar birlikte çal›flt›¤› yak›n arkadafl›, 1970’li y›llarda Rektörlükyapm›fl olan Prof. Dr. Nahit Kumbasar’› davet ediyorum, buyurun.

Yine yak›n arkadafllar›ndan uzun y›llar birlikte araflt›rma yapm›fl oldu¤u Say›n Prof.

Müfit Yorulmaz’› davet ediyorum, buyurun.

Çok yak›n arkadafllar›ndan, ayn› zamanda s›n›f arkadafl› ve ço¤umuzun hocas› Prof.

Dr. Günay Özmen’i davet ediyorum. Yine s›n›f arkadafl›, hocam›z Prof. Dr. Fikret

Keskinel’i davet ediyorum, buyurun hocam.

Hocalar›m›zdan eski Dekan›m›z, RektörYard›mc›l›¤› yapm›fl olan Prof. Dr. Güngör

Evren’i davet ediyorum, buyurun hocam.Süheyl Bey henüz gelmediler san›yorum.

Böyle bir anman›n amac›, ülkemize ve üni-versitemize dolay›s›yla insanl›¤a hizmet et-mifl üniversitemizde iz b›rakm›fl, Hocam›zProf. Dr. Yaflar Atan’› genç kuflaklara tan›t-mak ve onlara örnek olmas›n› sa¤lamakt›r.Bu kongreyi gerçeklefltiren Odam›z›n Yö-netim Kuruluna çok teflekkür ediyorum veüniversitelerimizin Maslak kampüsündesizleri görmekten mutluluk duyuyorum. Buoturuma kat›lan ve kongreyi izleyenlere çokteflekkür ediyorum.

1956 y›l›nda ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi’nden mezun olan Prof. Dr. Yaflar Atan Almanya’daKarlsruhe Teknik Üniversitesi’nde doktoras›n› yapt›ktan sonra 1964 y›l›nda ‹TÜ ‹n-flaat Fakültesi Yap› Malzemesi Kürsüsü’ne doktor asistan olarak atanm›fl, 1968’dedoçentli¤e, 1973’de profesörlü¤e yükseltilmifltir. 1974-77 y›llar› aras›nda ‹TÜ ‹nfla-at Fakültesi Dekan Yard›mc›l›¤›, 1977’den vefat›na kadar da Rektör Yard›mc›l›¤› gö-revlerini yürütmüfltür. ‹TÜ’de 15 y›l gibi bir süre görev yapm›fl olan Prof. Dr. YaflarAtan, 23 Temmuz 1979 Pazartesi günü vefat etmifltir. Aradan 26 y›l geçtikten sonrakendisini tekrar sayg›yla an›yoruz. Prof. Dr. Yaflar Atan için 25 Temmuz 1979 Çar-flamba günü saat 11.00’de ‹TÜ Taflk›flla Binas›nda yap›lan törende Rektör Prof. Dr.Nahit Kumbasar Hocam›z›n, Dekan Prof. Talat Müftüo¤lu ve Yap› Malzemesi Kür-süsü Baflkan› Prof. Bekir Postac›o¤lu’nun konuflmalar› kat›lanlar›n zihinlerinde taze-li¤ini korumaktad›r. Dürüst ve çok aç›k bir insand›. Nahit Beyin flu sözleri Yaflar Be-yi çok iyi anlat›r: “Prof. Dr. Yaflar Atan’›n yetenekli, titiz, insanc›l, son derece çal›fl-kan ve aç›k olmas› herkesin bildi¤i özellikleriydi. Ayr›ca yöneticilik görevinin belir-ginlefltirdi¤i üstünlükleri vard›. Her an sorumluluk ve görev paylaflmaya, güç dönem-de destek olmaya, ifli omuzlamaya haz›rd›… Bu zamans›z ölümde bizi teselli eden buk›sa ömrün imrenlir bir sevgi çemberi içinde, üstün baflar›larla, örnek bir yaflam ola-rak bitmifl olmas›d›r,” diyordu Say›n hocam›z. Yaflar Bey çok çal›fl›rd› ve “üniversi-tede idari görevlerin de yap›lmas› gerekti¤ini, birilerinin de bu ifli yapmas›n›n zorun-lu oldu¤unu” hep tekrarlard›.

Yine ayn› törende Dekan Talat Bey alt›n› çizerek flunlar› söylemifltir: “Kendisini üni-versitemize, fakültemize adam›fl, nadir arkadafllar›m›zdan biriydi. Yaflar, fevkaladesorumluluk duygusuyla üstlendi¤i her görevi y›lmadan, kendinden çok fleyler vere-

24


rek, kendisini y›prat›rcas›na sonuna kadar yapard›. Sanki ömrünün çok k›sa olaca-¤›n› bilircesine çok h›zl› çal›fl›rd›.”

Bekir Bey de onun hakk›nda flunlar› söylemiflti: “De¤erli arkadafl›m›z›n son dereceh›zl› ve yo¤un bir flekilde çal›flma kabiliyetine sahip olmas› k›sa bir süre içerisindebahsetti¤imiz çal›flmalar›n gerçekleflmesini sa¤lam›flt›r... Prof. Dr. Yaflar Atan’›n buçok çal›flma kabiliyetinin yan› s›ra insanc›l yan› da çok kuvvetliydi. Gerek idari ko-nularda, gerekse bilimsel alanlarda yard›m›n› hiç kimseden esirgemez, mutlu sonavarmak için elinden geleni yapard›.” Prof. Dr. M. Süheyl Akman Hocam›z oturumakat›lmak üzere flu anda salona geldiler. Süheyl Bey, Yaflar Bey’in vefat›ndan sonra“Aziz Bir Dostumuzu Kaybettik” bafll›kl› ‹TÜ’den Haberler’de yay›nlanan bir yaz›-s›nda özetle flunlar› vurgulam›flt›: “O hiçbir zaman saat 9’u geçirmezdi. Vaktindeiflinde olmak, ondaki ifl disiplininin en basit bir al›flkanl›¤›yd›. Hele randevular›nayetiflmek u¤runa gösterdi¤i titizlik bat›l›lar› imrendirecek seviyedeydi.” Hatta bir ke-resinde ben de hat›rl›yorum, bana randevu vermiflti. O zaman bizim laboratuvar›m›zGümüflsuyu’ndayd›, kürsümüz Taflk›flla’dayd›. Biz koridordan içeriye girdi¤imiz za-man sol taraf ‹nflaat Fakültesi’ne, sa¤ taraf Mimarl›k Fakültesi’ne giderdi. Talat Bey-le birlikte ayakta konufluyorlard›. Talat Bey dedi ki “Yaflar gel,- bir konuyu görüfle-ceklerdi-, bunu çözelim” dedi. Yaflar Bey “Kusura bakma a¤abey, Mehmet Ali geldi,ona randevum var, onunla görüfleyim ondan sonra sizinle konuflurum” dedi. Benim-le görüfltü ondan sonra Dekan ile görüflmesine gitti.

Süheyl Hocam›z yaz›s›nda flöyle devam ediyordu “Verdi¤i sözü ne pahas›na olursaolsun yerine getirir, olmayacak bir ifle zaten “evet” diyemezdi. “Hay›r” demesi ge-rekti¤inde karfl›ndakini ikna etmeye çal›fl›rd›… Yaflar; toplumunu, vatan›n› seven birayd›nd›. Zengin de¤ildi, zengin olmay› düfllemedi, zengin olanlara özlem duymad›,tok gözlüydü. Akademik yaflam›nda kaliteli eserler verdi, ancak baflkalar›n›n eserle-rini daima sevinçle karfl›lad›. Çal›flma arkadafllar›n› yüceltmekten, onlara yard›m et-mekten büyük mutluluk, k›vanç duydu. K›r›c› elefltirilere hiçbir zaman tenezzül etme-di.” Bunlar, Süheyl Hocam›z›n yazd›klar›ndan baz› sat›rlard›. Güngör Hocam›z daYaflar Beyin vefat›ndan sonra ayn› bültene “Örnek Bir ‹nsan› Yitirdik” bafll›kl› biryaz› yazm›flt›. O yaz›da flu sat›rlara yer vermiflti: “Hep en iyiyi, en do¤ruyu, en ger-çe¤i hiç usanmadan arard›. Gerçe¤i aramak hiçbir zaman vazgeçemedi¤i coflkusuy-du. Kendi kendini elefltirdi¤i gibi haks›z elefltirileri bile en küçük k›rg›nl›k gösterme-den dinlerdi. Elefltirileri dinledikten sonra hakl›s›n diyebilecek olgunluktayd›. Elefl-tirirken sevecenli¤inden, inceli¤inden ve kibarl›¤›ndan hiçbir fley yitirmemifltir.” Ya-flar Beyin Almanya’dan doktora y›llar›nda çok yak›n arkadafl› olan Dr. Luft’a bir da-vet mektubu yazd›m, gelmesini çok arzu ettik. Kendisi Yaflar Bey’den -Sevgi Han›-m›n bana söyledi¤inden bildi¤im-, 13 yafl daha büyüktür, flu anda 80 küsur yafllar›n-da ve “sa¤l›k nedeniyle kat›lamayaca¤›n››” söyledi. Onun yazd›¤› yaz›dan baz› sa-t›rlar› okumak istiyorum: “Benim için unutulmaz olan arkadafl›m Yaflar Atan’la ilgi-


25

li konuflmak çok büyük bir zevk olurdu. Ben kariyerime onunla beraber 1956-1959y›llar› aras›nda Karlsruhe Teknik Üniversitesi’nde bafllad›m. Ayn› odada doktoratezlerimize çal›flt›k. O verevli bir plak, ben ön gerilmeli bir beton kabuk üzerinde ça-l›fl›yordum. Her fleyi elimizle hesaplard›k, o zamanlar bilgisayarlar yoktu. Hafta so-nu da Ren nehri k›y›s›nda ve kara ormanlar›ndaki da¤larda çok de¤iflik konulardasohbet ederdik. 53 y›ll›k profesyonel hayat›mda böyle bir ifl arkadafl›m olmad›…”Bana yine flu sat›rlar› yazm›flt›: “Davetiniz için çok müteflekkirim, Yaflar’›n vefat›n-dan 26 y›l sonra bile unutulmamas›, meslektafllar›n›n, ö¤rencilerinin ve arkadaflla-r›n›n onu düflünmesi ve kendi konusunda bir konferans düzenleyerek onu hat›rlama-s› nedeniyle üniversitenize, kürsünüze karfl› sayg› duyuyorum. San›yorum böyle biranma Alman Üniversitelerinde hayal edilemez. Konferans›n sonuçlanmas›, verimlive mutlu zamanlar geçirmeniz için lütfen en içten dileklerimi kabul ediniz…” Bukongreye kat›lanlar›n ço¤u Yaflar Beyi tan›m›fl olsalard›, eminim çok daha fazla fle-yin yap›lmas› gerekti¤ini düflünürdü.

Prof. Dr. Yaflar Atan, Yüksek Lisans üzerinde Kompozit Malzeme dersini – onu bende alm›flt›m - lisans düzeyinde de Cisimlerin Yap›s› ve Özellikleri ile Yap› Malzeme-si derslerini vermifltir. Araflt›rmalar› daha çok hafif betonlarda yo¤unluk kazanm›fl,çeflitli hafif betonlar›n üretim süreci, mekanik davran›fllar›, özellikle 2 eksenli yükle-me alt›ndaki mekanik davran›fllar› konusunda özgün araflt›rmalar yapm›flt›r. Tu¤laduvarlar›n iki eksenli yüklemeler alt›ndaki davran›fllar› konusunda Prof. Müfit Yorul-maz Hocam›z -flu anda aram›zda-, birlikte yapt›klar› çal›flmalar, benim de yeni asis-tan oldu¤um zamanlara rastlamaktayd›. Söz konusu çal›flmalar ülke d›fl›nda da yan-k› yapm›flt›. Ayr›ca Cam Lifi Takviyeli Çimento ve Alç›lar üzerinde Prof. Dr. Meh-met Uyan’la birlikte yapt›klar› Tek ve ‹ki Eksenli Yüklemeler Alt›ndaki Davran›flla-r› da ilginç araflt›rmalar›ndand›.

Hocam, Prof. Dr. Yaflar Atan’› 1969-70 akademik y›l›nda ald›¤›m Yap› Malzemesidersinden hat›rl›yorum. S›n›f ikiye ayr›l›rd›; demin sevgili arkadafl›m›z, milletvekili-mizin bahsetti¤i gibi, tek ve çift diye. Tek numaral› arkadafllar›m›za dersi Prof. Be-kir Postac›o¤lu, çift numaral› olanlara da Prof. Dr. Ferruh Kocataflk›n -maalesef bu-gün gelemediler. Önce gelmeyi planl›yordu, ama biraz rahats›zland›-. O tarihlerdeYaflar Bey Doçent idi. S›n›flar›m›z Taflk›flla’da Yap› Malzemesi Laboratuvar›, deminde bahsetti¤im gibi Gümüflsuyu’ndayd›. Yaflar Bey, bize ahflap üzerinde e¤ilme de-neyini, ayr›ca sertleflmifl beton üzerinde yar›lma, e¤ilme ve bas›nç deneylerini yap-t›rm›flt›. O tarihlerde Yap› Malzemesi kürsüsünün genifl bir kadrosu vard›. Prof. Dr.Kaflif Onaran da bize laboratuvarda çelik üzerinde çekme deneyi anlatm›flt›. Di¤erbir deyiflle o zamanlar bizim kürsümüzde profesör ve doçentler de laboratuvar de-neylerine kat›l›rd›. 1972-73 akademik y›l› bahar yar› y›l›nda Yap› Malzemesi Kürsü-sünden diploma travay› alanlardan biri de bendim. Yaflar Beyle ilk toplant› Taflk›fl-la’da Yap› Malzemesi Kürsüsü’ndeki odas›nda oldu. Betonun 7 ve 28 günlük stan-dart bas›nç dayan›mlar›n›n h›zland›r›lm›fl deneylerle tahmini konusunda çal›flmam›n

26


uygun olaca¤›n› söyledi. “Beton üretimi, s›cak kür uygulamas›, sertleflmifl beton de-neyleri de dahil her türlü deneyin taraf›mdan yap›lmas› gerekti¤ini teknisyenlerin sa-y›s›n›n az oldu¤unu” belirtti. Gümüflsuyu’ndaki laboratuvara birlikte gittik. Labora-tuvar ve kullanaca¤›m cihazlar› gösterdi. O zaman asistan olan Dr. Osman Nuri Ok-tar Beyin bana yard›m› olaca¤›n› söyledi. Kendilerinden çok fley ö¤renmifltim, zevkalm›fl oldu¤um bir çal›flmay› tamamlam›flt›m. Mezun olduktan bir y›l sonra 1974’tekürsüye kat›ld›m. Görevim asistanl›kt›, ancak o zaman girenler hat›rlar, teknisyen-uzman kadrolar› vard›. Ben de öyle bir kadroyla atanm›flt›m. Yaflar Bey, “‹lerideasistan kadrosu aç›ld›¤› zaman baflvurabilirsin. Ancak senden daha iyi birisi gelirsekürsüye onu al›r›z” demiflti. Bu beni çok etkileyen mertçe söylenmifl bir sözdü. Bu,Yaflar Beyin ne kadar aç›k ve dürüst oldu¤una baflka bir örnektir.

Yaflar Beyle çal›flan asistand›m, ama beni kesinlikle di¤er asistan arkadafllar›mdanay›rt etmezdi ve kürsü içinde kaynaflmam›z›, birlikte ifl yapmam›z› çok isterdi. TalatBeyin törende söyledi¤i flu sözleri hat›rl›yorum: “Sevgi doluydu, akl› ile gönlü ile se-verdi, hiç kimseyi ay›rt etmeden.” Prof. Dr. Süheyl Akman ve Prof. Dr. Saim Ak-yüz’le de ilk girdi¤im y›llarda ortak çal›flmalar yap›yordum. Bundan çok mutlu olur-du ve cesaret verirdi. Yaflar Bey, Taflk›flla’daki kürsümüzden laboratuvar›m›za s›k s›kgelir, herkese hal hat›r sorard›. Bazen dalg›n oldu¤unu varsay›p, teknisyenlere gü-nayd›n deyip demedi¤inin tereddüdüne kap›l›rd› ve onlar›n gönlünü al›rd›, özür di-lerdi.

Doktora tez çal›flmalar›ma bir y›l sonra bafllad›m. Yaflar Bey ve ben birlikte çal›flmakistiyorduk, ancak Kürsü Baflkan› Prof. Bekir Postac›o¤lu’na duyulan sayg› nedeniy-le hocan›n önerisi beklendi. Çünkü o zamana dek doktora tezlerini hep Bekir Bey yö-


27

netirdi. Bir gün, Bekir Bey, Yaflar Bey’e “Mehmet Ali’nin doktora tezini sen yönetirmisin?” demiflti, böylece Yaflar Bey’le çal›flmaya bafllad›m. O zamanlar betonun yükalt›nda çatlak olufltuktan ve maksimum gerilme afl›ld›ktan sonra malzemenin davra-n›fl›n›n incelenmesi günceldi. Süheyl Beyle birlikte oldu¤umuz bir s›rada bu düflün-cesini söyledi, hafif betonda böyle bir problemin ilginç olabilece¤ini önerdi ve Sü-heyl Bey’in de görüflünü ald›. Doktorama hafif betonla bafllad›m. Bafllang›çta yavaflilerliyordum. Halbuki, Yaflar Bey h›zl› çal›flmam› isterdi; çünkü kendisi h›zl› ve titizçal›fl›rd›, benim de öyle yapmam› beklerdi. Doktoram s›ras›nda kendisiyle yapt›¤›-m›z toplant›larda önce sert konuflur, sonra yumuflar ve çay ›smarlard›.

O zamanlar biz Gümüflsuyu’nda laboratuvar›m›zdayd›k. Taflk›flla’daki kürsümüzegidip gelmemizi çok isterdi ve faaliyeti severdi. Taflk›flla’daki hocalar›m›z›n ço¤u bi-zi tan›mazd›. Hocam›z Saim Akyüz yeni Doçent olmufltu, o zamanlar –biliyor olabi-lirsiniz-, bütün ö¤retim üyeleri fakülte kuruluna kat›l›rd›. Rahmetli hocam›z o za-manki Dekan Gündo¤du Bey Saim a¤abeyi görünce, “bu kim?” demiflti, dolay›s›y-la fakülte bizi büyük ölçüde tan›mazd›. Ancak, hastal›¤›ndan bir süre önce çal›flma-m› ve yapt›klar›m› rektörlükteki ofisinde anlatt›m. O zaman Rektör Nahit Beyin yar-d›mc›s›yd›, çok memnun olmufltu, flunu söyledi¤ini hat›rl›yorum: “Umar›m sa¤l›¤›mbozulmaz, bu ifli tamamlar›z”. O s›ralarda Kurtalan Çimento Fabrikas›’n›n flantiye-sinde bir yang›n ç›km›flt›. fiantiye fiefi rahmetli Prof. Dr. Enver Çetmeli’nin s›n›f ar-kadafl›yd›. Yaflar Bey ve ben yang›n hasar›n› belirlemek ve bir rapor haz›rlamak üze-re oraya gittik. Diyarbak›r’a kadar uçakla, oradan da stabilize olan tozlu-toprakl› yol-la Kurtalan’a varm›flt›k. Yola ç›kmadan belinde bir a¤r› hissetti¤ini, mide kanamas›geçirebilece¤ini söyledi. Bana döndü, “Mehmet Ali, yollarda senin bafl›na bela ola-ca¤›m” dedi. Döndükten sonra rahats›zlan›p hastaneye kald›r›ld› ve ameliyat oldu.Ameliyattan sonra psikolojik olarak kendini çok iyi hissediyordu. Ancak bir süresonra tekrar hastaland› ve Almanya’ya tedavi için gitti, döndü, fakat hastal›¤› ilerle-miflti. Kürsü olarak arkadafllarla birlikte ziyaretine gitti¤imizde beni üzgün görüncedöndü bana “Hiç merak etme, aya¤a kalkaca¤›m ve senin doktora çal›flman› tamam-layaca¤›z.” Ben, Yaflar Bey için çok üzülüyordum, halbuki o benim tezimin geç kal-d›¤›n› düflünüyor ve kendisini sorumlu hissediyordu. Yaflar Beyin böyle bir kiflili¤ivard›, bunlar› belirtmek istiyorum. O¤lu Tankut’un -flu anda aram›zda- Avusturya Li-sesinin s›nav›n› kazand›¤›nda çok sevindi¤ini iyi hat›rl›yorum. K›z› Zeynep o zamançok küçüktü, onun baflar›s›na tan›k olamad›. Her ikisi de çok iyi e¤itim ald›lar. Tan-kut, doktoras›n› ABD’de tamamlad›. Uzunca bir süre bu ülkede çal›flt› ve sonra yur-da döndü. ‹ki çocu¤u da akademik yaflam› seçtiler. Yetiflmelerinde ve baflar›lar›ndaanne olarak Sevgi Han›m›n büyük çabas› ve fedakarl›¤› unutulamaz. Çocuklar›n›nbaflar›lar› bizi daima teselli etmifl ve gururland›rm›flt›r.

Prof. Dr. Yaflar Atan kendisini ‹TÜ’ye adam›flt›. Ö¤rencilerini çok severdi, dersleriniyi verilmesi ve yararl› olmas› için ola¤anüstü çaba harcard›. Çal›flkan, titiz ve aç›k

28


yürekliydi. Birliktelikten ve ortak çal›flmalardan çok büyük zevk al›rd›. San›yorumyaflam›fl olsayd›, bugün ve yar›n bizim anabilim dal›m›zdan sunulacak bildirileri gör-müfl olsayd› kesinlikle çok memnun olurdu. Meslektafllar›n›n baflar›s› onu mutluederdi. Mezunlarla iliflkilere çok önem verirdi. ‹TÜ’de mezunlar›m›zla iliflkilerinbafllang›c› ve D›fl ‹liflkiler Müdürlü¤ünün kurulmas› Nahit Beyin Rektör, Yaflar Be-yin Rektör Yard›mc›s› oldu¤u döneme rastlar. Ben bundan emin olmak için Nahit Be-ye sormufltum, -serviste arkadafl›z-, o da bunu onaylam›flt›. Mesaisinin önemli bir bö-lümünü Yap› Laboratuvar› Enstitüsü’nün kurulmas›na harcam›fl, laboratuvarlar›m›-z›n yap›lanmas›nda üstün gayretleri olmufltu. Onun için konuflmama bafllarken ken-disi iz b›rakanlardan birisidir demifltim. Devredilen, bayrak yar›fl›n›n sürdü¤ünü, b›-rakt›¤› kürsünün baflta uluslararas› iliflkiler, ald›¤› araflt›rma projeleri ve yapt›¤› ya-y›nlar olmak üzere güçlenerek geliflti¤ini, daha da iyiye gidece¤ini umuyorum.

Prof. Dr. Yaflar Atan mükemmel bir ö¤retim üyesi, yönetici ve yurtsever olarak da-ima hat›rlanacakt›r. Anabilim Dal›m›za flimdiye dek katk›da bulunan ve aram›zdanayr›lan hocalar›m›z› sayg› ile an›yorum, özellikle genç olanlar› da, mesela Harun ar-kadafl›m›z› - onu çok genç yaflta kaybettik-, -Say›n Prof. Dr. Mustafa Il›cal› onun s›-n›f arkadafl› oldu¤unu belirtti- aram›zdan ayr›lanlar›n hepsini sayg›yla an›yorum. Ha-yatta olan hocalar›m›za yaflam boyunca sa¤l›k ve mutluluk diliyorum. Bu kongreyidüzenleyenlere ve eme¤i geçen herkese teflekkür ederim. Sayg›lar›mla.

‹zin verirseniz bu oturumda kat›lan de¤erli hocalar›m›za s›rayla söz vermek istiyo-rum. Bunlardan önce Hocam›z Prof. Dr. Süheyl Akman’a söz vermek istiyorum, bu-yurun hocam.


29

Prof. Dr. SÜHEYL AKMAN-

Teflekkürler Say›n Baflkan. Asl›nda konuflmakiçin bir haz›rl›¤›m olmad›, gerek de yoktu.Çünkü bunca sene geçti¤i halde Yaflar’› anma-d›¤›m bir gün bile olmad›.

Enerji ve madde birbirine dönüflebilen hayat›ntek ö¤esi olarak kabul edilir günümüzde. BenYaflar’›n varl›¤›n› yo¤unlaflm›fl bir enerji ola-rak düflünürüm. Yaflar öyle bir enerjidir ki, da-ima iyiyi do¤ruyu gerekliyi arar, bulur ve onla-r›n gerçekleflmesini sa¤lard›.

Yaflar’›n sevecenli¤i, dostlu¤u unutulamaz. Aradan bunca y›l, 26 y›l geçtikten sonrabir insan›n hala canl› an›lmas› beton kongremizin içine varl›¤› ile kat›lmas› herkesenasip olmaz. O, bu birikmifl enerjisi ile ve hem manevi hem maddi olarak gösterdi¤igayretle bu kat›lmay› fazlas›yla hak etmiflti. Onu hala ayn› canl›l›kla an›yoruz.

Benim kitapl›¤›mda ondan kalm›fl, onun çal›flmalar›ndan, araflt›rmalar›ndan kalm›flyay›nlara hep rastl›yorum. fiöyle oluyor, art›k Fakültedeki büromu kapatmak, kitap-lar›m›, yay›nlar›m› derlemek, toplamak arzusunday›m. Elimi nereye atsam Yaflar’›nbir çal›flmas›n›, derledi¤i bir yay›n›, bir expertizini okulda veya d›fl›nda haz›rlad›¤›raporlar› buluyorum.

Yaflar rotasyonla Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde de dersler vermiflti. Bu derslerivermeye bafllad›¤› zaman, bizim ö¤rencili¤imizde kavuflamad›¤›m›z ders kitab›n›ders notu olarak derhal haz›rlar ve ö¤rencilerine sunard›. Bu ders notlar›n› hala ka-r›flt›r›r, okur ve onlardan yararlan›r›m.

Böyle bir toplant›y› düzenlemek kadirflinasl›¤›n› gösteren Yaflar’›n ve benim eski ö¤-rencimiz de¤erli ve sevgili meslektafl›m›z Prof. Dr. Mehmet Ali Tafldemir’e flükranborçluyum. Ne mutlu böyle bir ö¤renciye ve meslektafla sahip olabilmek. MehmetAli Tafldemir, ne kadar de¤erli, ne kadar kadirflinas ve ne kadar sevgi dolu ki bu gi-riflimi yapt› ve bizleri bir araya getirdi. Kendisine hepiniz nam›na tekrar tekrar teflek-kür ediyorum.

Bunlardan baflka ilave edilebilecek çok sözlerim ve an›lar›m elbette var, ancak söz-lerimi burada keseyim, di¤er arkadafllar›m devam etsinler.

30


Prof. Dr. MEHMET AL‹ TAfiDEM‹R –

Hocam›za çok teflekkür ediyorum. Ayn› dönem Rektörlük yapm›fl Yaflar Bey de ken-disinin yard›mc›s›yd›, yak›n arkadafl›yd› ve birlikte çal›flt›lar, o dönemin rektörü ho-cam›z Prof. Dr. Nahit Beye söz veriyorum, buyurun efendim.

Prof. Dr. NAH‹T KUMBASAR-

Teflekkür ederim, Süheyl Beyin Mehmet Ali Be-ye teflekkür ve takdirlerini ben de yeniliyorum.Ayr›ca Mehmet Ali Beyi flu aç›dan da çok takdirettim.

O okudu¤u fleyleri ben okusayd›m herhalde çoksesim titrerdi, hâlâ da öyle. Herhalde insan yafl-land›kça daha sulu göz oluyor, ayn› hat›ralar›veya görüflleri do¤rusu söylerken ayn› rahatl›k-la söyleyemezdim.

Belki Mehmet Ali Bey de kendini buna özellikle haz›rlam›fl ve güçlü olmaya çal›fl-m›flt›r. Bu konuflma güçlü¤ünü yenmek üzere izin verirseniz Yunus Emre’den biral›nt›yla bafllamak istiyorum, k›sa bir bölümünü okumak istiyorum:

Geldi geçti ömrüm benimfiol yel esip geçmifl gibiHele bana flöyle geldiBir göz yumup açm›fl gibiBu dünyada bir nesneyeYanar içim, gö¤nür özümYi¤it iken ölenlereGök ekini biçmifl gibi

Gök ekini yani daha yeflilken ekini biçmifl gibi gençken ölenler için söylenmifl birsöz, gerçekten Yaflar yi¤itken ölen bir arkadafl›m›z oldu. Bu kavram Yaflar’›n hem fi-zi¤inde, hem yüre¤inde vard›. Yaflar günlük davran›fl›nda ve idari görevinde hep yü-rekli bir insan olarak davrand›.

Bir fleyi söylemesi gerekti¤inde söyledi¤i fley karfl› taraf için etkileyici olsa bile yinede k›r›p-dökmeden, fakat aç›k yüreklilikle kesin olarak bunu söylerdi. Bu aç›dan benkendisinin yürekli bir ayd›n oldu¤unu hat›rl›yorum.


31

Yine genç bir flairimizin söyledi¤i fliirden birçok kimsenin hat›rlad›¤› bir dize var:“Her ölüm erken ölümdür”. Do¤rusunu isterseniz ben her ölümün erken ölüm oldu-¤unu düflünmüyorum. Baz› durumlarda e¤er kifli yaflama çok ba¤l› de¤ilse, yaflamonun için bir yük olmaya bafllam›flsa, ölüm art›k erken ölüm de¤il, aranan bir fley, is-tenen bir fley olmaya bafllar. Yaflar için durum bunun tam tersiydi. Son derece ener-jikti, çok yaflama ba¤l›yd›. Bildi¤im kadar›yla yaflam›n iyi yanlar›n› görebilen bir in-sand›. Yi¤it derken, demin söyledi¤im gibi fizik olarak da babayi¤it denen türden birfizi¤i vard› Yaflar’›n. Do¤rusu Yaflar’› bu taraf›yla da hat›rlamak istiyorum. Size hepböyle biraz yüre¤inizi karartan fleyler söylemekten hofllanm›yorum. O yüzden izni-nizle ben de burada konuflmam› kesmek ve Yaflar’› anmam›z için bu toplant›y› dü-zenleyen, buna katk›da bulunan herkese ben de teflekkür etmek istiyorum.

Prof. Dr. MEHMET AL‹ TAfiDEM‹R -

Hocam›za çok teflekkür ederim, özellikle benimle ilgili söyledikleri için de teflekkürederim. Ben de kendimi günlerdir haz›rlamaya çal›fl›yorum ve a¤lamamaya çal›fl›-yorum, teflekkür ederim.

Sözü Müfit Beye b›rak›yorum.

Prof. Dr. MÜF‹T YORULMAZ-

Efendim, bu masada oturanlar›n hep bi-rinin Yaflar’›n hayat›nda belirli noktalar-da kesiflmeleri olmufltur. Belirli nokta-larda beraber çal›flm›fllard›r. Bunlar ki-mi idari, kimi kürsü arkadafll›¤›, kimi s›-n›f arkadafll›¤›, kimi beraber araflt›rmayapma arkadafll›¤›d›r. Ben, Yaflar’la k›sahayat› boyunca birçok noktalarda kesifl-tik. Bu daha ö¤rencili¤i zaman›nda bafl-lar. O zaman rahmetli Prof. Dr. Said Ku-ran Beyin bürosu vard› ve o büroyagenç inflaat mühendisi arkadafllar›m›zö¤renciyken staj yapmak için gelirlerdi. Galiba 4’ten 5’e geçtikleri sene olacakt›. Ya-flar flurada gördü¤ünüz iki tane çok k›ymetli arkadafl›mla birlikte geldiler, Fikret Beyve Günay Bey. Ne kadar talihliymiflim ki, ben asistan oldu¤um o aralar bu üç kifliy-le birlikte çal›flt›m. Geldiler ve o arada biz Ömer’le çal›fl›rken bir yandan da tabii nebiçim adamlar olduklar›n› anlamaya çal›fl›yorum. Ben onlar›n büyü¤üyüm, bu masa-n›n da galiba en yafll›lar›ndan biriyim. Süheyl, sen mi büyüksün, ben mi?

32


Prof. Dr. SÜHEYL AKMAN-

Sen daha büyüksün a¤abey.

Prof. Dr. MÜF‹T YORULMAZ-

Onu anlamaya çal›fl›yorum ve gördü¤üm kadar›yla kimi çok dikkatli ve muntazamçal›flan, kimi çok zeki, kimi çok titiz, iflte bu titiz ve ak›ll›y›, hastal›k derecesinde ti-tizli¤i gösteren de Yaflar’d› ve o ara 1.5 sene kadar beraber çal›flt›k. O stajlar›n› yap-t›, o aralar projeler yap›l›yordu Sait Beyin bürosunda, onlar da çal›fl›yorlard›. Sonramezun oldu, bizden ayr›ld›. Bir gün tekrar kürsüye geldi, “Almanya’ya gitmek iste-di¤ini” söyledi. Ben destekledim, “tabii gidersen daha iyi sonuçlar elde edebilirsin”dedim ve o aralar Almanya için yapaca¤› birtak›m belgeleri haz›rlamas›nda yard›mdahi etti¤imi hat›rl›yorum.

Almanya’ya gitti, Almanya’da çal›flma konusu malzeme de¤ildi, yüksek mukave-metti ve verev plaka üzerinde Prof. Franz’›n yan›nda çal›flt›. Gayet k›ymetli bir ho-can›n, Karzl›yd› ve çok güzel bir tez haz›rlayarak doktora unvan›n› orada ald›. Son-ra döndü Türkiye’ye, tabii doktor olarak, mühendis olarak Türkiye’ye gelince ne ya-pars›n›z? Gidip flantiyede çal›flmazs›n›z, üniversiteye girmek istersiniz. Yaflar’›n daniyeti oydu, Geldi, bana dan›flt›, “ne yapay›m a¤abey?” dedi, “maalesef bizim kür-süde yer yok tabii; bakal›m seni bir yere yerlefltirece¤iz” dedim. Ben, Mimarl›k Fa-kültesinin beton ve statik hocas›yd›m, o zaman galiba Doçent olmufltum, “bizde kad-ro yok, ‹nflaat Fakültesine gidebilirsin” dedim. ‹nflaat Fakültesinin Yüksek Mukave-met ve Betonarme kürsülerinde de yer yoktu ve Yaflar biraz da mecburiyetten malze-meyi seçti ve malzeme kürsüsüne teknisyen asistan› olarak doktoras›n› alarak girdi


33

ve malzemeye di¤er konuda oldu¤u kadar zevkle ve bilgiyle yap›flt› ve hakikaten okonuda bir otorite olma yoluna girdi. O ara askerli¤ini yapt› galiba. Bilmiyorum as-kerlik zaman› neye geliyor ve doçentlik tezini haz›rlad›. Doçentlik tezi de tu¤la k›-r›klar›n›n betondan agrega olarak kullan›lmas› ve bu elde edilen ürünün nas›l olaca-¤› hakk›ndayd› san›r›m. Tam ismini Süheyl Bey benden çok daha iyi söyleyecektir,onu haz›rlad› ve doçent oldu.

O ara ben de yurtd›fl›ndayd›m. Ben betonarme hocas› olmama ra¤men gidip acayip-tir, yurtd›fl›nda kâgir üzerine birtak›m çal›flmalar yapt›m. Geldi¤im vakit burada neyapabiliriz diye düflünüyorum. Yaflar da bu tu¤laya bulaflt›¤› için, tu¤lay› malzemeolarak iyi tan›makta. “Beraberce birleflik bir araflt›rma yapabilir miyiz? Dedim, “ta-bii” dedi. ‹nflaat Fakültesinin malzeme laboratuar›n› k›smen iflgal edip -o ara Meh-met Ali herhalde hat›rlar- tu¤la duvar örerek hayat›m›z› geçirmeye bafllad›k. Yaln›zo zamana kadar Teknik Üniversite Malzeme Laboratuar› oldu¤undan dolay› tafl›y›c›elemanlar üzerinde yapt›¤› araflt›rmalar azd› ve özellikle böyle tu¤la duvar üzerinde,tu¤la üzerinde çal›fl›yorlard›, ama tu¤la duvar üzerinde pak çal›flmalar› yoktu. Biz ozaman laboratuar›n baz› aletlerini de gelifltirerek bu numuneler üzerinde deney yap-maya çal›flt›k. Bunu da niye yap›yoruz. Çünkü memleketimizde kâgir inflaat çok varve deprem ve iki eksenli yükleme aras›ndaki davran›fllar›n› incelemeye çal›fl›yoruz.Bunu ilkönce birebir ölçeklerde yapt›k, sonra bakt›k ki birebir ölçeklerde çok iyi ne-ticeler elde edemiyoruz, model araflt›rmalar›na geçtik ve bu 4-5 sene sürdü. Bunlar›gerek yerli, gerekse yabanc› kaynaklara sunduk, iyi karfl›land› ve böylece 4-5 seneberaber çal›flt›k. Herhalde Mehmet Ali Bey hat›rlayacakt›r, biz ikimiz yan yana otu-rup tu¤la duvarlar örerdik, böyle iyi vakit geçirdi¤imizi hat›rl›yorum, birbirimizledertleflerek ne alaca¤›z, ne bitirece¤iz diye. O zaman çocuklar› küçüktü, onlar› nas›lbüyütece¤i endiflesini konuflurdu.

Bu araflt›rmalar bittikten sonra birtak›m idari ifllere de kar›flmaya bafllad›. ‹lkönce ‹n-flaat Fakültesinin Dekan Yard›mc›l›¤›, sonra Teknik Üniversitede Rektör Yard›mc›l›-¤›na kadar gitti. En son hat›rl›yorum ‹skoçya’da beraber tebli¤ vermifltik, tu¤la du-varlar›n iki eksenli davran›fllar› hakk›nda. Londra’dan bir araba kiralay›p beraberce‹skoçya’ya kadar ç›kt›k. O zaman s›k s›k rahats›zlan›yordu ve iflte flöyleydi, böyley-di biz onu mümkün oldu¤u kadar idare etmeye çal›flt›k. Fakat oradan dönüflte dahada kötüleflti¤ini hissettik. Sonra ben hat›rl›yorum Nahit Bey Rektör, o Rektör Yar-d›mc›s›yd›, bir gün Nahit Beyin odas›na girdim, d›flar›da tedavi görmek istiyordu. ‹n-giltere’ye telefon ettim, orada Prof. fiila olarak bilinen han›m vard›. Ondan randevuald›k ve gitti. Orada yap›lan incelemelerde “bir fleyi olmad›¤›” söylenildi. Fakat Ya-flar onunla da tatmin olmad›, tabii zaten sonuna kadar bir fleyi araflt›rmada merakl›bir insand›. ‹kinci bir vatan› olarak kabul etti¤i Almanya’ya geçti. Almanya’da birameliyat oldu¤u vakit durumunun çok kötü oldu¤u ortaya ç›kt› ve oradan K›z›lhaçuça¤›yla galiba geldi ve ben hat›rl›yorum, benim eflimle Süheyl Bey gidip beraber

34


uçaktan ald›lar. Ondan sonra burada da bir zaman yaflad› ve maalesef kendisini çokgenç yaflta ve çok fley bekledi¤imiz bir anda kaybettik. Ben hâlâ da zaman zaman Yaflar’› arar›m, keflke olsa da beraber oturup dertlefle dert-lefle bir araflt›rma daha yapsak, flunu yapsak, bunu yapsak, çünkü o kadar titizdi ki,en ufak bir tereddüt oldu¤u anda o deneyden vazgeçer, “yeniden yapal›m, bir dahainceleyelim, fluradaki durum nedir?” gibi fleyleri beni bazen k›zd›racak dereceye ka-dar gelirdi. Yaflar, “bu burada kals›n, bu bu kadar oluyor” diyecek hale gelirdik,kendisini rahmetle, sevgiyle an›yorum. Mehmet Ali’ye de böyle bir fleyi haz›rlad›¤›için çok teflekkür ediyorum.

Teflekkür ederim efendim.

Prof. Dr. MEHMET AL‹ TAfiDEM‹R –

Hocam›za çok teflekkür ederim, o ördükleri duvarlar için güzel bir de çerçeve yap-m›fllard›. fiu s›ralar prefabrike yap› elemanlar›n›n mukavemetleri artt›, onu biraz tak-viye ettik. Halen o tasarlad›¤›n›z çerçeveyi laboratuvarda kullan›yoruz. Yak›n arkadafllar›ndan, s›n›f arkadafl›, kürsülerimiz karfl›l›kl› idi, o zaman yap› stati-¤i kürsüsünde olan hocam›z, Say›n Hocam Prof. Dr. Günay Özmen’e söz veriyorum,buyurun hocam.

Prof. Dr. GÜNAY ÖZMEN-

Teflekkür ederim Say›n Baflkan, arkadafllar›dinlerken Yaflar’› yeniden yaflarm›fl gibi hat›r-lad›k. Hakk›nda söylenecek hemen hemenher fleyi söylediler. Ben biraz de¤iflik bir aç›-dan konuyu ele almak istiyorum. Ben Yaflar’ak›sa bir mektup yazd›m, sanal bir mektup onuokumak istiyorum izin verirseniz.

“Sevgili Yaflar, bizleri b›rak›p gitti¤in y›llar› an›msamak istemiyorum. Gerçekten deo y›llar bir kâbus gibiydi. Önce sevgili Ender Özden’i ve sevgili Tekin Özbek’i, ar-kas›ndan O¤uz Atay’› kaybetmenin ac›s›n› birlikte yaflad›k, sonra da sen gittin.

Ben daha önceleri seninle ilk tan›flt›¤›m›z 1951 y›l›na geri dönmek istiyorum. O y›l‹nflaat Fakültesi 1. s›n›f›n›n ö¤rencileri olarak ilk defa karfl›laflt›k. Bafllang›çta ço¤ubirbirini yeni tan›yan 100’den fazla ö¤renci aras›nda herhangi bir yak›nl›k ve sami-miyet olmas› beklenemez, ama sen, ben ve birkaç kifli daha k›sa bir süre içerisindesanki y›llarca tan›fl›yormuflças›na kaynaflt›k ve mezun olana kadar birbirimizden hiçkopmad›k. Ö¤rencilik y›llar›m›z, ac›-tatl›, ço¤u tatl› an›larla y›ld›r›m h›z›yla geçti.


35

Sonra ayr›ld›k, hepimiz bir tarafa da¤›ld›k. Ben üniversitede kald›m, sen doktorayapmak üzere Almanya’ya gittin. Arada s›rada mektuplaflt›k, sonra ben de yurtd›fl›-na gittim. Yurda döndü¤ümde seni Yap› Malzemesi Kürsüsü’nde asistan olarak bul-dum. Ne kadar sevindi¤imi anlatamam. Birlikteli¤imiz yeniden bafllam›flt›, 1968 y›-l›nda yine birlikte doçentlik s›nav›na girdik ve doçent olduk. O y›llar›n heyecan›n›bugün gibi hat›rl›yorum. Rahmetli Mustafa ‹nan hocam›z 60’l› y›llarda birlikte din-ledi¤imiz bir konferans›nda “1944 y›l›nda Yüksek Mühendis Mektebi özel bir kanun-la ‹stanbul Teknik Üniversitesi oldu. Gerçek bir üniversite ne zaman oldu diye sorar-san›z daha çok yolumuz var” demiflti. Hocam›z›n bu sözleri ve iflareti bizim için biryol gösterici niteli¤inde olmufltur. O y›llardaki gençlik heyecan›m›zla, üniversitemi-zi daha ileri götürebilmek için var gücümüzle çal›fl›yorduk. Birlikte Fakülte YönetimKuruluna seçildik. Orada ve profesörler kurulunda katk›lar›m›zla olumlu geliflmele-ri sürdürmeye çal›flt›k. Bu çabalar›m›z profesör olup da sevgili Nahit Kumbasar Rek-tör seçildikten sonra da devam etti. Sen Rektör Yard›mc›l›¤› görevine seçildin ve da-ha yüksek düzeyde olumlu çal›flmalar›n› sürdürdün, ama bunlar çok uzun sürmedi,kader seni aram›zdan ald›.

Sonra ne mi oldu? Çok fley oldu. Sen ne 12 Eylülü gördün, ne de YÖK ile tan›flt›n. Ogünlerden bugüne kadar üniversitemizde ço¤u teknolojinin do¤al sürecinde olan pekçok geliflme oldu, ama üniversitenin bugünkü durumunu içine sindirebilir miydin,çok merak ediyorum.

Sen gittikten sonra merak etti¤im ve sana dan›flmak arzusuyla tutufltu¤um o kadarçok fley var ki. Ailene gelince, senin gidiflinin onlar› ne kadar sarst›¤›n› tahmin eder-sin, ama sonralar› zor da olsa toparland›lar. Eflin ve çocuklar›n flimdi dimdik, sa¤-l›kl› ve baflar›l› olarak yaflamlar›n› sürdürüyorlar. Hem Zeynep, hem de Tankut üni-versiteye kat›ld›lar. Arkadafllar›n onlar› hiç yaln›z b›rakmad›lar. Sevgi ve ilgileriniesirgemediler, hatta doktora ö¤rencili¤inden arkadafl›n olan Luft bile ilgisini eksiketmedi. Hem Tankut’un hem de Zeynep’in dü¤ünlerinde taa Almanya’dan kalkt› gel-di.

Kürsü arkadafllar›na gelince onlar da seni hiçbir zaman unutmad›lar. Kadirbilirlik-lerini bu y›l düzenlenen Ulusal Beton Kongresi’ne senin ad›n› vererek gösterdiler.Özetle, yaflam›nda senin etraf›nda oluflan ve senin kiflili¤inden kaynaklanan sevgihalesi ayn› biçimde sürüyor. Unutulmad›n ve unutulmayacaks›n, huzur içinde uyu.

Arkadafl›n Günay

Teflekkür ederim.

36



Hocam›za çok teflekkür ederim. Bizim okudu¤umuz y›llarda 56 mezunu hocalar›m›züçü de doçentti. Erdo¤an fiuhubi, Fikret Keskinel, Günay Özmen ve tabii rahmetliVural Cinemre. Biz kendilerine hayranl›k duyard›k ve bize denirdi ki s›n›f›n birinci-si Günay Bey, ikincisi Fikret Bey, üçüncüsü Erdo¤an Bey idi, biz mezun olmaya ya-k›n Profesör oldular. O zaman da flöyle söyleniyordu, Profesör olmalar› tersi oldu.

Önce Erdo¤an Bey, sonra Fikret Bey, daha sonra Günay Bey Profesör oldu. Bilmi-yorum do¤ru mudur? Ben sözü hocam›z Prof. Dr. Fikret Keskinel’e veriyorum. Ken-disinden ayn› zamanda doktora dersi olarak “Mühendislikte ‹statistik Yöntemler” al-m›flt›m, dersinden çok yararland›¤›m› her zaman ifade ediyorum.

Buyurun Hocam, sözü size veriyorum.

Prof. Dr. F‹KRET KESK‹NEL-

Çok teflekkür ediyorum Say›n Baflkan; böylebir Baflkan›m›z oldu¤u için mutluyuz, çünküherkesi onure ediyor, Allah herkese nasip etsin.Ben bu toplant› vesilesiyle burada bulunmakiçin Oda taraf›ndan davet edildi¤imde Yaflarhakk›nda ne söyleyebilirim diye düflündüm.Hatta dersimi çal›flm›fl olmak için dün gece Ar›Y›ll›¤›n› buldum ve ona bakt›m, eski hat›ralar-la bafl bafla geldim ve flunu gözlemledim: Bü-tün bu konuflmalar›n özeti olarak Yaflar Atan kardeflimiz hakk›nda söylenen ana hu-suslarda bir görüfl birli¤i var. Genelde herhangi bir kimseyi farkl› kimseler tarif etti-¤inde farkl› fleyler söylerler, ama görülen flu ki Yaflar Atan hakk›nda söylenen esasamüteallik -eski bir kelime oldu, ama yenisi akl›ma gelmedi, kusura bakmay›n- hu-suslarda bir fikir birli¤i var. fiöyle ki; söylenen hususlar belli s›fatlarla ifade edildi-¤inde, Yaflar’›n yetenekli, titiz, insanc›l, son derece çal›flkan, aç›k fikirli, arkadafl can-l›s›, mühendislik eti¤ine önem veren, espirili, sorumluluk alan, sorumluluktan kaç-mayan, öz elefltiri yapabilen bir kiflili¤i oldu¤unda görüfl birli¤i var.

Üstlendi¤i her görevi y›lmadan ve her fleyini vererek yapan, neredeyse o zamandanbu konferans›n ad›n› tan›mlam›fl gibi yüksek performansl› bir kiflili¤i olan bir kimseolarak görüyoruz Yaflar’›. Ayr›ca bilimsel ve mühendislik alan›nda yard›mlar›n› hiç-bir zaman esirgemeyen, kim olursa olsun, nerede olursa olsun ve nas›l olursa olsun,verdi¤i sözü yerine getiren, her fleye evet demeyen, kararl› bir kiflili¤i olan bir kim-se. Her zaman do¤ruyu, gerçe¤i ve iyiyi arayan bir kiflilik. Bunlarda benim do¤rusu-


37

nu isterseniz, ekledi¤im herhangi bir yeni fley olmad›. Çünkü bunlar söylendi. Bensadece bu söylenenleri tekrar ana çizgileriyle vurgulam›fl gibi oldum, ama belki fluana kadar söylenmeyenleri de belirttim.Yine Yaflar’›n kiflili¤ini tan›mlayan bir an›m› burada söylemek istiyorum. Son s›n›f-tayd›k, mezun olmam›za çok az bir süre, belki bir ay, belki 2 ay, belki 15 gün kal-m›flt›. Yaflar, o zaman Bostanc›’da oturuyordu. Bostanc›’daki evine gitmifltim. Ora-dan da Bostanc› plaj›na gittik. Plajda bir taraftan günefllenir, bir taraftan sohbet eder-ken Yaflar döndü bana, “Fikret, flimdi biz yüksek mühendis oluyoruz, mezun oluyo-ruz, ne yapaca¤›z bundan sonra?” dedi. “Çok güzel bir soru, ben bilmiyorum. Sen neyapacaks›n?” dedim. “Ben san›yorum ki Almanya’ya gidece¤im, doktora yapaca-¤›m” dedi. Kararl› ve planl› kiflili¤i daha o anda belirginleflmifl bir durumdayd›.

Bugün, Yaflar bu toplant›da burada olsayd›, san›r›m ki çok mutlu olurdu. Bu kadarüst düzeyde bir kat›l›m›n oldu¤u bu toplant›n›n kendi ad›na düzenlenmifl olmas›ndanbüyük bir gurur ve mutluluk duyar, bu tip olaylar›n devam›n› dilerdi.

Bu vesileyle gerek ‹nflaat Mühendisleri Odas›’na, gerekse Düzenleme Kurulu ad›naSay›n Baflkan›na böyle bir toplant›y› düzenledikleri ve bir kadirflinasl›k örne¤i gös-terdikleri için teflekkür etmeyi bir borç biliyorum.

Beni dinledi¤iniz için teflekkür ederim.


Hocam›za çok teflekkür ederiz. ‹nflaat Fakültesi Dekanl›¤›, daha sonra Rektör Yar-d›mc›l›¤› yapm›fl, Yaflar Bey’in yak›n çevresinde olan hocalar›m›zdan biri Say›nProf. Dr. Güngör Evren’e söz veriyorum, buyurun efendim.

Prof. Dr. GÜNGÖR EVREN-

Teflekkür ederim Say›n Baflkan.

Herkesin bir yerde yolu kesiflmifl, do¤rusunuisterseniz Yaflar A¤abeyle yolumuzun neredekesiflti¤ini tam olarak kestiremiyorum flu anda.Prof. Dr. Yaflar Atan benim için Yaflar A¤abey.Ben onu öyle bildim, öyle hitap ediyordum veöyle biliyorum. Buraya ça¤r›lmam›n nedeni,aram›zdan ayr›ld›ktan sonra yazd›¤›m yaz› ola-bilir, ama burada bulunmaktan ve kendisi hakk›nda söz söyleyebilme olana¤› elde et-mekten çok memnunum.

38


Yaflar A¤abey, dedi¤im gibi benim için Yaflar a¤abeydi, sevdi¤im ve sayg› duydu¤umve her fleye karfl›n mesafeli oldu¤um bir kifli. Yan›nda dikkatli, özenli oldu¤umu dü-flünüyorum, bir arkadafl›mla oldu¤um gibi rahat olmad›¤›m› düflünüyorum, ama ken-disini çok seviyor ve say›yordum. Yaflar A¤abeye nas›l bakar›m, böyle bir vesileyleneler söyleyebilirim diye düflününce, bilim insan› Yaflar Atan hakk›nda benim söy-leyebilece¤im fazla bir fley olamaz. Alanlar›m›z ilgili de¤il, ayr›ca haddimi aflma ko-numuna düflmek istemem, ama Yaflar A¤abeyin sorgulay›c› kiflili¤ini elefltiriye ne ka-dar yatk›n oldu¤unu, kendisini elefltirenlere karfl› hiçbir k›rg›nl›k, hiçbir tepki göster-medi¤ini, yan›nda yaflayarak gördüm. Kendisini ise k›yas›ya elefltirirdi. Beni çokelefltirdi ve iflin ilginç taraf› beni elefltirdi¤i için, hiçbir zaman Yaflar A¤abey’e kar-fl› en küçük bir k›rg›nl›k duydu¤umu an›msam›yorum, aksine beni ciddiye ald›¤›n›,benim iyili¤imi düflündü¤ünü, bir yanl›fl›m› düzeltme çabas›nda oldu¤una inan›r,mutlu olurdum. Belki kendisine duydu¤um yak›nl›¤›n nedenlerinden biri de beni iç-tenlikle ve aç›k biçimde elefltirmesidir. Bu özellikleriyle, sorgulay›c› kiflili¤iyle, elefl-tiriye aç›kl›¤›yla, her fleyi elefltirmesiyle, kendisini elefltirmesiyle, özelefltiriyi bilme-siyle bilim insan› olman›n altyap›s›n› çok iyi oluflturdu¤unu düflünüyorum. Bilim in-sanl›¤›yla ilgili bunu söyleyebilirim. Herhalde bir bilim insan›n›n her fleyden önce buniteliklere gereksinimi var diye düflünüyorum. Yaflar A¤abeyde bu nitelikler fazlas›y-la vard›.

‹kinci olarak düflündü¤üm, Yaflar A¤abeyde erdem diye bildi¤imiz akl›m›za gelen nevarsa, sanki hepsi vard›; alçak gönüllüydü, son derece dürüsttü, insanlara yard›m et-mekten hofllan›r ya da insanlara yard›m etmeyi bir görev bilirdi. Yaflar A¤abeydenyard›m almak durumunda olan, bunu dileyen ve karfl›l›¤›n› bulamam›fl bir kifli oldu-¤unu hiç düflünemiyorum. Hoflgörülüydü, insanlara karfl› sevgi ve sayg›yla davran›r-d›. Son derece kibar bir insand›. ‹nsanlar› incitmemeye özen gösterirdi, ama bunlarelefltiri yapmas› için bir engel de¤ildi. Beni defalarca elefltirmifltir ve bundan dolay›da yaz›mda da belirtti¤im gibi ne kibarl›¤›ndan, ne sevecenli¤inden hiçbir fley kay-betmemifltir.

Üçüncü bir noktadan bak›nca, Yaflar A¤abey, ça¤dafl, uygar bir insand›. Uygarl›k di-ye bildi¤imiz kavramlar› özümsemifl ve davran›fllar›nda bunu d›fla yans›tan bir kifliy-di. ‹yi bir yurttafl oldu¤una inan›yorum, yurtsever oldu¤una inan›yorum. Bu konudaher fleyi yapabilecek yetene¤inin ve Say›n Kumbasar’›n söyledi¤i gibi yi¤itli¤inin ol-du¤una inan›yorum ve bu anlamda etik davran›fllar›n, etikle ilgili konular›n, kayg›la-r›n dile getirildi¤i günümüzde ço¤u zaman ben Yaflar A¤abeyi sayg›yla an›yorum.Bu konularda çok iyi bir örnekti çünkü.

Bu özellikleriyle ben Yaflar a¤abeyi bilgelik yolunda yürüyen bir insan olarak düflü-nüyorum. ‹yi bir bilim insan, bilim insan› olmak için donan›ml› ve erdem diye bildi-¤imiz de¤erleri de tafl›yan bir kifli oldu¤una yürekten inan›yorum.


39

Son derece büyük sorumluluk duygusu vard›. Rahats›zl›¤› s›ras›nda, hem de hastal›-¤›n›n ilerlemifl aflamas›nda ziyaretimde konufltuklar›m›z› an›ms›yorum; iyileflti¤izaman neler yapabilece¤ini, neler yapmak istedi¤ini, hangi notlar›n› tamamlayaca¤›-n›, hangi kitaplar›n› tamamlayaca¤›n› coflkuyla anlat›yordu. Böylesine sorumlulukduyan, birikimleri olan bir insand›.

Benim gerçekten üzüldü¤üm nokta insanlar›n yapabilecekleriyle, birikimleriyle be-raber aram›zdan ayr›lmalar›. Bu ba¤lamda, dünyadan ayr›l›fl yüzünden büyük bir bi-rikimin heba oldu¤unu ve ileriki dönemlerde ortaya konulacak birçok de¤erli ürününberaber gitti¤ini düflünüyorum. Yoksa er ya da geç hepimizin bir sonla karfl›laflaca¤›-m›z› elbette ben de kabul ediyorum. Ancak insan›n birikimlerinin, duygular›n›n, or-taya koyacak ürünlerinin onunla birlikte gitmesini, beyinsel zenginli¤i olan, çok faz-las›yla birikimi olan bir insan›n aram›zdan ayr›lmas›n› son derece hazin buluyorum.Bu anlatt›¤›m özellikleriyle ben Yaflar A¤abeyi örnek bir kifli olarak düflünüyorum.Gerçekten benim için örnek bir kifliydi, hâlâ da öyle. Zaman zaman belli olaylar kar-fl›s›nda acaba ne yapard› diye düflünebiliyorum, ne yapabilece¤i konusunda fikir yü-rütebiliyorum. O, bu denli saydam, kuralc›, kurallara ba¤l›, ilkeli bir insand›. Ondangelifligüzel davran›fl beklenemezdi. Göreli olarak k›sa süre birlikteli¤imize karfl›nolaylar karfl›s›nda hangi davran›fllar› gösterebilece¤ini kestirebiliyordum.

Bu toplant›n›n düzenlenmesini flükranla karfl›l›yorum. Son derece anlaml› oldu¤unudüflünüyorum. Yaflar A¤abey gibi arkas›nda de¤erli çal›flmalar, insanl›k örnekleri b›-

40


rakarak aram›zdan ayr›lanlara vefal› ve kadirbilir olmal›y›z. Bu konuda duyarl› dav-ranan Mehmet Ali Tafldemir kardeflime ve ‹MO ‹stanbul fiubesi’ne içten teflekkürle-rimi sunuyorum ve Yaflar A¤abeyimin aziz an›s› önünde sayg›yla e¤iliyorum.


Hocam›za çok teflekkür ederim. Ço¤unlukla hocalar›m›z konufltular, kendisiyle beraber çal›flm›fl olanlar, s›n›f arka-dafllar›, eski Rektörümüz konufltu. Ö¤rencisi olarak bu masada yaln›z ben vard›m,ama iyi bir rastlant› oldu, bu arada Erzurum Milletvekili olan Prof. Dr. Mustafa Il›-cal› da geldi, onun bir ö¤rencisiydi, onun konuflmas› oldu. Ben düflünüyorum ki, bu-raya davet etmeyi ak›l edemedi¤imiz, davet edemedi¤imiz hocam›z›n yak›n çevre-sinden olan hocalar›m›z olabilir ve meslektafllar› olabilir, arkadafllar› olabilir. Onlaraizninizle söz vermek istiyorum. Salondan konuflmak isteyen varsa çok memnun olu-rum.

Prof. Dr. MEHMET PALAMUTO⁄LU-

Muhterem Divan, muhterem dinleyenler; muhterem hocalar›m›z›n Yaflar kardeflimiz-le ilgili konuflmalar›n› dinleyince kendileriyle hiçbir ne mesleki, ne befleri münase-betim olmam›flt›r. Ancak ayn› müessesenin bir eleman› olmam dolay›s›yla, kendile-rinin olmamas›n›n üzüntüsünü yaflarken kendilerinin rahmetlinin aziz hat›ras› önün-de sayg›yla e¤ilmek mecburiyetini hissetti¤im için söz alm›fl bulunuyorum. Yoksakendileriyle arzu etti¤im flekilde bir münasebetim olmam›flt›. Öyleyken “neden bu-raya ç›k›p konufltunuz?” da diyebilirsiniz, ama Say›n Baflkan›m›z›n üniversitedenburaya gelip de “konuflmak arzusunda bulunan var m›?” diye sorunca kendimi tuta-mad›m o bak›mdan beni de maruz görmenizi dileyerek, sadece cesaretime vermeni-zi, yorumlaman›z› rica ederek, hepinizi sayg›yla selaml›yorum.


Çok teflekkür ediyoruz. Halit Demir hocam›z konuflmak istiyor, buyurun.

Prof. Dr. HAL‹T DEM‹R-

Hepinizi sayg›yla selaml›yorum, özellikle de Baflkanl›k Divan›n›.

Ben ‹TÜ’den 1951’de mezun oldum ve hemen Asistanl›¤a bafllad›m ve Yaflar Bey deve ondan önceki birkaç s›n›f benim ilk asistanl›k senemin ö¤rencileriydi ve ben ken-dileri hakk›nda çok olumlu kanaat edinmifltim. Kendilerini çok severdim, onlar dabeni severlerdi, eksik olmas›nlar, sa¤ olanlara da flükran borçluyum.


41

Yaflar Beyin bilimsel de¤erinin ne oldu¤unu arkadafllar anlatt›lar. Zaten eserleri de bukonuda konufluyor. O bak›mdan ben bilimsel de¤erine fazla temas etmeden onun in-sanl›k taraf›na temas etmek istiyorum. Bence fazilet, dürüstlük, temizlik, tevazu herfleyin üstündedir. ‹flte Yaflar Bey onun timsaliydi. Gerçekten ne kadar mütevaz›yd›,ne kadar sayg›l›yd›, gerçekten ne kadar iyi kalpliydi, candand›, arkadaflçayd›, dost-çayd›. O bak›mdan ben kendisini o yüksek bilimsel k›ymetlerinin yan›nda bu faziletyönüyle bilhassa hat›rl›yorum ve bunu ifade etmek istedim ve bu suretle birçoklar›-n›za tercüman oldu¤umu düflünüyorum. Ruhu flad olsun, Allah rahmet etsin, çok er-ken gitti, çok fleyler ortaya koyabilirdi. Fakat bu kadar k›smet oldu, kendisini sayg›y-la an›yorum, söz verildi¤i için de teflekkür ediyorum.

Sayg›lar efendim.


Hocam›za çok teflekkür ediyorum.

San›yorum baflka söz almak isteyen yok. Acaba masadan tekrar konuflmak isteyenvar m› hocalar›m›zdan? Bu oturumu kapatmak aflamas›na geldik. Tekrar kat›ld›¤›n›ziçin hepinize çok teflekkür ediyoruz. Özellikle oda yönetimine bu çabas› ve iyi orga-nizasyonu nedeniyle flükran borçluyuz. Hepinize sayg›lar sunar›m, teflekkür ederim.

42


prof. dr. yaŞar atan’i anma oturumuprof. dr. yaŞar atan’i anma oturumu oturum baŞkani: prof....

Documents