Razvoj i znaaj kemijske industrije2012/2013

ULOGA HEMIJSKOG INENJERA

Osnovni zadatak i odgovornost hemijskog inenjera je praenje i razvoj hemijske tehnologije.

Pri tome su prijeko potrebna oba pristupa, znanstveni i praktiki.

Radei na svom zadatku inenjer tehnolog utjee postepeno, ali stalno, na usavravanje tehnolokog procesa i procesa proizvodnje.

Da bi postigao to vei uspjeh, on sistematski rjeava probleme, o kojima ovisi konani rezultat u proizvodnji.

Svaka od faza u radu inenjera kemijske tehnologije zahtijeva iroko znanje s inenjerskog podruja, ali i dovoljno specijalistiko znanje, dobro poznavanje prilika i proizvodnih mogunosti poduzea.

Zato je razumljiva krilatica, koja se sve ee uje: tehnologa se ne dobiva konkursom i oglasima, ve se on stvara u firmi.

Mora se vladati znanstvenim pristupima i raznovrsnim znanjima i vjetinama, tu se misli na sve ono (hemija, primjenjena matematika, fiziku, informatika, ekonomika, mainstvo, voenje procesa, optimiranje, upotreba raunala i sl., kao i poznavanje engleskog jezika) to je potrebno da bi se uspjeno vodilo i rijeilo probleme koji se javljaju u inenjerskom poslu industrijskog transformiranja sirovine u korisne proizvode.

IndustrijaIndustrija (lat.industria-radinost) je privredna djelatnost prerade sirovina ili poluproizvoda u gotove proizvode. Prema vrstama sirovina i finalnih (gotovih) proizvoda industrija se dijeli na niz industrijskih grana meu kojima su

proizvodnja elektrine energije, proizvodnja i prerada uglja, proizvodnja i preradba nafte, crna metalurgija, metalurgija obojenih metala, brodogradnja, hemijska industrija, industrija graevinskog materijala, drvna industrija, industrija papira, tekstilna industrija, industrija koe i obue, industrija gume, prehrambena industrija, grafika industrija, industrija duhana, filmska industrija, farmaceutska i druge.

Industrijska proizvodnja, podrazumjeva dobijanje u irem obimu, koji prevazilazi potrebe individue ili manje grupe potroaa, materija, odnosno proizvoda, koji posjeduju vei stepen korisnosti za ovjeka u odnosu na polazne materije, ili dobijanje i takvih materija koje u prirodi uopte i ne postoje (sintetski materijali-najlon, lijekovi,sintetske smole). Proizvodnja je serijska i standardizovana.

Hemijska industrija, utjee na stupanj razvoja privrednih djelatnosti, na drutveni i ivotni standard. Svi proizvodni sektori troe hemijske proizvode kao reprodukcijske proizvode - materijale, primjer:

Poljoprivreda (pesticidi, fungicidi, PE folije za plastenike, umjetna gnojiva) Graevinarstvo (ukrasni i zatitni premazi, bitumeni, cement, PVC stolarija, PE cijevi za vodu, hidroizolacijske smole, ljepila, PS i PUR kao toplinska izolacija) Elektroprivreda (oblaganje kabla, transformatorska ulja)

Saobraaj (goriva, maziva, razni dijelovi iz polimera) Prehrambena industrija (octena kiselina, aditivi, ambalani materijali) Sredstva iroke potronje (sapuni, detergenti, i dr.)

Kemijska industrija pripada vodeim industrijskim granama gledajui na dosadanji razvoj, prema porastu proizvodnje i uticaju na druge proizvodne grane.

Razvijena kemijska industrija temelji se na znanju i naunim dostignuima pa omoguava materijalizaciju mnogih inovativnih rjeenja.

Pokreta je razvoja i djelovanja brojnih slinih proizvodnji , a samim time i temelj sveukupnog napretka i suvremene civilizacije.

U razvijenim zemljama kemijska industrija pripada najpropulzivnijim i najprofitabilnijim industrijskim granama pa direkntno ili indirektno utie: na 40-50% ukupne vrijednosti proizvodnje, 35-40% svih investicionih ulaganja i uestvuje u oko 40% od ukupnog broja zaposlenih. Razvoj je zapoeo u XIX vijeku

Kemijska industrija je industrijska grana koja primjenom raznih hemijskih postupaka (procesa) proizvodi hemijske proizvode. Predstavlja danas najrazvijeniju industrijsku granu u optoj svjetskoj proizvodnji, a karakterie se intenzivnim investiranjem i veoma brzim tempom razvoja.

Ona je i tehnoloki intenzivna, zahtjeva stalna istraivanja i usavravanja proizvodnih postupaka. Procenjuje se da je potrebno da 18-20% zaposlenih radi u istraivanju i da su to visoko specijalizovani istraivai

I zaposleni u proizvodnji moraju ispunjavati posebne zahtjeve u pogledu kvalifikacija. Ulaganja po zaposlenom su meu najviim. Poto je period amortizacije osnovnih sredstava kratak (postrojenja), problem je kako povratiti uloena sredstva u kratkom roku.

RAZVOJ KEMIJSKE INDUSTRIJEU svom poetku se ova industrija zasnivala na anorganskim (neorganskim) hemijskim sirovinama, da bi prela i u podruje organske hemijske industrije.

Organska kemijska industrija nastala je tokom prve polovine 19 .stoljea, oslanjajui se uglavnom na sirovine izdvojene iz uglja, posebno na aromatske ugljikovodike izdvojene iz katrana kamenog uglja, a zatim acetilen i u manjem obimu na prirodne bioloke izvore.

Katran je sporedni produkt plinifikacije uglja odnosno procesa prevoenja uglja u plinovite proizvode, i procesa koksovanja tj. proizvodnje koksa pri 1200-1400C. Acetilen (CH-CH) se dobija izdvajanjem iz plinovitih produkata nastalih pri proizvodnji elika, kao i sintezom iz kalcijeva karbida.

Reakcije i procesi zasnovani na acetilenu nazvani su karbohemijom.

Zadnja dekada 19. stoljea nazvana je zlatno doba organske kemije kada je engleski kemiar i industrijalac W.H.Perkin (1838-1907) sintetizirao anilinske boje dobivene iz katrana, a njemaki kemiar Adolf von Baeyer (1835-1917) pronaao nain dobijanja i proizvodnje indiga i modrog bojila.

U tom periodu (zadnja dekada 19. stoljea) buran je razvoj i anorganske kemijske industrije, naroito proizvodnje sumporne kiseline i natrijevog karbonata. Tada je zapoeo i razvoj eksploziva, otkriem nitroglicerina talijanskog kemiara A.Sobrera (1823-1888) od koga je Adolf Nobel (1833-1896), vedski kemiar i osniva Nobelove nagrade 1866, nainio manje aksplozivan i zato primjenjiv dinamit, (smjesu nitroglicerina i infuzorijske zemlje).

Poetkom 20. stoljea nastavlja se intenzivan razvoj kemijske industrije naroito otkriem proizvodnje amonijaka direktno od elemenata vodika i azota uz katalizator pri visokom pritisku i temperaturi.

To je jedno od najveih otkria u kemijskoj industriji, a zasnovano je na postupku F.Habera i C. Boscha.

U tom periodu dolazi do intenzivnije upotrebe prirodnog plina, metana i CO, te se proizvodnja i njeni proizvodi nazivaju petrokemija i petrokemijska industrija.(poetak 20. stoljea)

Petrokemija (Petrochemistry je izvedeno od petroleum nafta) je grana kemije i kemijskog inenjerstva koja se zasniva na prouavanju reakcija i procesa dobijanja i svojstva proizvoda na osnovu naftnih preraevina i prirodnog plina, a koji ne slue kao goriva ili maziva..

Danas se u svijetu proizvede vie od 650 /*106 tona petrokemijskih sirovina.

ProizvodUdio %1Organski kemijski meuprodukti242Farmaceutski proizvodi223Sintetiki polimeri184Deterdenti i kozmetika135Anorganski kemijski proizvodi106Poljoprivredne kemikalije77Ostalo6

Podjela kemijske industrije

Kemijsku industriju moemo dijeliti na razne naine; Prema jednoj od podjela dijelimo je na:anorgansku iorgansku.

Anorganska kemijska industrija obuhvata proizvodnju onih supstanci u kojima nema ugljikovodoninih spojeva (C;H;). To su: sumporna, azotna i hlorovodonina kiselina, natrijev hidroksid, natrijev karbonat, vjetaka ubriva, i dr.Organska kemijska industrija bavi se proizvodnjom, preradom i doradom onih proizvoda kojima su osnova ugljikovi spojevi C, odnosno sirovine na bazi nafte, uglja i prirodnog plina, kao i biljnog i ivotinjskog svijeta.

Broj proizvoda u anorganskoj kemijskoj industriji je daleko manji od onih u organskoj kemijskoj industriji.

Tehnoloki procesi u anorganskoj kemijskoj industriji su relativno jednostavniji sirovinska baza je uska, dok je u organskoj kemijskoj industriji veina procesa sloena i postoji velika mogunost vidova prerade polaznih sirovina.

Danas sve proizvode organske kemijske industrije moemo podjeliti u slijedee osnovne skupine:Organske boje, plastine mase, sintetska vlakna, proizvode farmaceutske industrije, sredstva za pranje, sintetski kauuk, sredstva za zatitu bilja, maziva, sintetske mirise.Kemijsku industriju moemo podjeliti na baznu i preraivaku.

Bazna obuhvata proizvodnju polaznih sirovina i intermedijera u organskoj kemijskoj industriji, kao i industriju kemikalija. Dobiveni produkti bazne industrije koriste se za proizvodnju drugih hemijskih proizvoda ili za druge industrijske grane.Bazna je recimo proizvodnja stirena- iz njega se proizvodi A NJEGOVOM PRERADOM POLIMERNI MATERIJAL materijal-POLISTIREN. Ali teko je podvui otru granicu izmeu ovih podjela.

Anorganska kemijska industrijaProizvodnja kiselina i soda je najstarija vrsta kemijske industrije. Le Blan je 1790. proizveo iz soli sodium karbonat (Na2CO3). Soda i kaustina soda (natrijev hidroksid) su nezamjenjive u proizvodnji sapuna i deterdenata, u industriji tekstila, stakla, papira, rafinerijama nafte itd. Kasnije se razvio postupak Solveja koji danas preovlauje.

Glavna sirovina je so i proizvodnja je u blizini nalazita soli. Tu su i fabrike solne kiseline i hlora poto i one upotrebljavaju so kao sirovinu. Najvei proizvoa je SAD (30% svjetske proizvodnje) i EU.

Azotna kiselina je osnovna komponenta nekih vjetakih ubriva. Upotrebljava se takoe u proizvodnji eksploziva, u zdravstvu i pri preradi fosfata. Dobija se iz zraka uz mnogo elektrine energije. Najvei proizvoai su SAD (10%), Nemaka, Rusija, Kanada.

Proizvodnja vjetakih ubriva.

Azotna ubriva (nitrati) su u poetku dobijali preradom prirodnih nitrata. Zbog monopolskog poloaja nekih proizvoaa razvila se sintetska proizvodnja koja se proirila po svijetu, zato to poveava prinose u poljoprivredi, bez obzira na ekoloku tetnost.

ilska alitra (nitrati lakih metala) je bila osnovna sirovina za proizvodnju nitratnih ubriva, do pronalaska Haber-Boovog postupka za proizvodnju amonijaka. Monopol na njenu proizvodnju imao je ile, koji dri najbogatija svjetska nalazita u pustinji Atakama.

Kalijeva ubriva (potaa) su dobra za pjeskovita zemljita, i pri gajenju duhana, pamuka i krompira. Po porijeklu je talog morskih zaliva (Kara Bogaz ol u kaspijskom moru) i zato sadri razne soli, gips, anhidrid. Glavna leita su u Nemakoj (donja Saksonija i Baden), Francuskoj (Alzas), SAD (Nju Meksiko, Juta, Nebraska, Kalifornija), Kanadi (Saskaevan), Rusiji (Solikamsk na Uralu), Ukrajini (Galicija).

Fosfatna ubriva. Fosfati su po porijeklu takoe morski sedimenti, najvie kao mineral apatit. Za upotrebu u poljoprivredi treba ga obraditi sumpornom kiselinom i pretvoriti u superfosfat. Glavna leita su u SAD, Rusiji, Maroku i ostalim zemljama Magreba, Izraelu i Jordanu oko Mrtvog mora. U fosfate spada takoe ptiji guano (ostrva ispred peruanske obale, Nauru na Pacifiku).

Organska kemija. Karbokemija. Poela je 1856. kada je Perkins izdvojio iz uglja katran i od njega dobio anilinske boje. To je bilo vano za tekstilnu industriju, zato to se oslobodila zavisnosti od prirodnih boja (na pr. indigo).

Od tog pronalaska je imala najvie koristi britanska tekstilna industrija. Krajem 19. v. Razvila se karbokemija u Nemakoj.(industrija zasnovana na acetilenu) Iz derivata uglja (karbid, naftalin, fenol, benzol, toluol) dobiju se razliiti proizvodi, kao to su aceton, bakelit, formaldehid, eksploziv TNT, aspirin itd..

Kao sirovinu su upotrebljavali bituminozne crne ugljeve, zato se kemijska industrija locirala u ugljenim bazenima oko koksara. Kao novi proizvod pojavio se sintetiki benzin i butadien (buna), koji je bio osnova za sintetiki kauuk. Meu najznaajnijim proizvodima karbokemije bio je sintetiki amonijak, kojeg su koristili za vjetako ubrivo, eksploziv i brojne druge proizvode.

Kasnije je po Haber-Boovom postupku dobijen amonijak iz elementarnog azota i vodonika, uz upotrebu koksa kao goriva i katalizatora. Tako se proizvodnja amonijaka odselila od koksara u podruja s jeftinijom elektrinom energijom (koju su upotrebljavali za dobijanje azota i vodonika) ili blizu velikih naftnih rafinerija.

Petrokemija ili naftna kemija, je zbog kvalitetnije sirovine umnogome zamjenila karbokemiju. Osnova su naftni derivati, i iz njih izvedeni razni oblici uglovodonika i njihovih spojeva i polimera, kao to su kaprolaktan, urea, etilen (polistiren, polietilen, etilen oksid, dikloretan, vinili), propilen (polipropilen, izopropilni alkohol, akrilonitril, akrolen), butadien, formaldehid, esteri, silikoni itd

Upotrebljavaju ih za proizvodnju raznih vrsta plastinih masa, vjetakih vlakana, vjetakog kauuka. Zbog posebnih karakteristika te vjetake materije sve vie zamenjuju neke metale, pojedine mainske, elektrotehnike, graevinske ili komunalne delove (na pr. vodovodne i kanalizacione cijevi, izolaciju elektrinih kablova, stambenu opremu, itd.).

Fabrike vjetakih ubriva, plastinih masa, vjetakog kauuka, sintetikih vlakana itd. su lokalizovane u blizini velikih naftnih rafinerija na nalazitima nafte (Teksas, Luizijana, Oklaoma, Iran, Saudijska Arabija, Baku, Povolje), u uvoznim lukama (Roterdam, Sauthempton, Fos, luke na atlantskoj obali SAD, obali na unutranjem Japanskom moru), na plovnim rijekama (Ludvigshafen na Rajni, jezera Iri i Miigen) ili veim naftovodima (Ingoltadt, Lion).

Sintetiki kauuk se proizvodi od polimera butadiena (buna), iz nafte ili zemnog plina umjesto po starom od uglja. Njime su nadomjestili prirodni kauuk, jer proizvodnja nije mogla zadovoljiti potrebe masovne motorizacije. Svjetska proizvodnja 1995. iznosi 9,3 mil. t (SAD 27,2%, Japan 16%,).

Vjetaka vlakna djele se na celulozna (rajon, acetatna svila) i sintetika vlakna (od nafte ili zemnog plina). Celulozna vlakna je proizveo ardone (Chardonet) 1884.g. iz nitroceluloze. Kasnije su pronaeni i drugi polimeri na bazi poliamida (najlon, perlon), poliakrila (orlon, dralon, dolan), polietilena i poliestera (trevira, diolen, dakron, terilen). Svjetska proizvodnja je iznosila 1995. g. 7,1 mil. t. (SAD 22%, Kina 16%, Japan 10%, Francuska 6%).

Industrija lijekova i medikamenata i kozmetika industrija, u velikoj mjeri je koncentrisana u nekoliko velikih koncerna kao to su Pfizer, Bajer, Abot laboratories, Zeneka, Novartis i u kompanijama koje proizvode sredstva za higijenu, deterdente (Prokter and Gembl, Kolgeit-Palmolive-Peit, Unilever itd.) i kozmetika sredstva (Revlon, Maks Faktor, Rubintajn, Koti, Loreal).

Kemijska industrija je zbog velikih, dugotrajnih i skupih ulaganja u istraivanje i otkrivanje novih preparata, sloenih ureaja i velikih trokova za reklamiranje proizvoda, koncentrisana u nekoliko svjetskih kompanija - monopola, iji kapital prevazilazi DBP (drutveni bruto proizvod) mnogih osrednjih drava.

Mnoge kompanije su specijalizovane za proizvodnju odreenih proizvoda (na pr. za vjetaki kauuk, vjetaka vlakna, osnovne hemikalije), a veina njih proizvodi u brojnim fabrikama irom svijeta najrazliitije proizvode.

Najpoznatije kompanije su :SAD: Di Pon de Nejmur (Du Pont de Nemours), Prokter and Gembl (Procter & Gamble), Monsanto, Ameriken Cianamid, Istman Kodak;V. Britanija: ICI, Njemaka: Bajer, BASF i Hehst (nastale od predratne AG Farbeindustri);Francuska: Kuhlman i Rona Pulen (po novom udruena s Hehstom u Aventis);Italija: Montecatini.

U novije vrijeme ulaze u kemijsku industriju i kompanije iz drugih grana, na primer naftne kompanije, prehrambene (Nestle, Unilever).Veliki centri i regioni kemijske industrije su: Engleska: Vels i estuar i dolina reke Merzi, Francuska: dolina reke Rone, jugozap. I jugoist. Fr. i Pariz,Belgija: dolina reke Maas,Njemaka: Porurje, srednje Porajnje i dolina Majne, panija: Katalonija i Baskija;

Italija: Lombardija, obala Jadranskog (Ravena) i Tirenskog mora; Poljska: Gornji ljonsk; Norveka i vedska na jugu; eka; Ukrajina (u okuci Dnjepra, Donbasu); Rusija (centralni region, Povolje, s obe strane Urala, Kuznjeck, Novosibirsk, Region Bajkalskog i Kaspijskog jezera (Sumgait), Azerb. (Baku).Apalaima (tzv. Manufacturing Belt).

U Kini je veina kemijske industrije u Manduriji, u dolini reke Jang-ce, pokrajini Junan, Nankingu i angaju; u Japanu na junom delu ostrva Honu i na o. Kjuu i ikoku; U Indiji u pokrajinama Bihar i Bengalija i na junom kraju Dekana i oko Bombaja; U SAD je veinom na istonoj strani: na atlantskoj obali, u Novoj Engleskoj, prijezerju i

PROIZVODNJA NEMETALA I GRAEVINSKOG MATERIJALA Neki proizvodi imaju: iroku primjenu (na pr. so, staklo, keramika, cement), drugi su vane hemijske sirovine (na pr. kalijeva luina, fosfati), trei su, suprotno, zanimljivi za uzak krug potroaa (na pr. dijamanti).

Proizvodnja soli ima sve tri pomenute karakteristike. Zbog potreba za ljudski organizam so je od najstarijih vremena imala posebnu ulogu u prehrani i njome su trgovali na velike daljine. Dobija se u morskim solanama ili u rudnicima soli. Solane na obalama Sredozemlja, Persijskog zaliva, Crvenog mora, Bengalskog zaliva, i Dekanskog poluostrva bile su dobavljai soli za zapadni dio svijeta.

Nita manje vani nisu bili ni rudnici soli, na pr. Salzburg u Austriji, Vjelika u Poljskoj, ili slani izvori u Tuzli. Primjena u hemijskoj industriji u 19. i 20. v. podstakla je veu proizvodnju u rudnicima soli. Po amerikoj ocjeni hemijska industrija troi oko 45% ukupne proizvodnje soli, prije svega u proizvodnji hlorovodonine kiseline, sode i kaustine sode, oko 20% se potroi za posipanje leda na putevima, u prehrani oko 6%.

Svjetska proizvodnja soli iznosi oko 210 mil. t (2005.g.). Glavni proizvoai su zemlje s velikim brojem stanovnika i industrijske zemlje: SAD 46 mil. t, Kina 38 mil. t, Njemaka 19 mil. t, Indija 16 mil. t, Kanada 13 mil. t, Australija 10 mil t, itd..

Staklarska industrija. Staklo nastaje topljenjem silicijum dioksida (kremena) koji je glavni sastavni deo kvarcnog pjeska. Dodavanjem sode (Na2O) sniava se taka topljenja Dobijenom vodenom staklu treba dodati krenjak, ivu i glinicu. Time se staklena rastopina hemijski uvruje. Dodavanjem razliitih elemenata (na pr. Olova, boraksa) staklo se boji, i to je posebno vano, stvaraju se odreena svojstva (tvrdoa, otpornost na temperaturu).

U prolosti je opisani postupak dosta uticao na lokaciju staklara. Poto je na gorivo otpadala treina proizvodnih trokova, to su stare staklare lokalizovali u umske predjele, kasnije u blizini nalazita uglja. Danas najvie koriste zemni plin. Drugi uslov bila je blizina leita kvarcnog pijeska. Zbog velike vezanosti za trite veina staklara je u blizini potroakih centara. Glavni proizvodi su ravno staklo za prozore i uplje staklo za ambalau (flae, tegle), ukrasno staklo (kristal).

Cementna industrija. Od pronalaska portland cementa 1824. g. (J. Aspidin), proizvodnja i potronja stalno raste. Cement je peena smjesa samljevene gline ili laporca i krenjaka. Sastoji se od krenjaka (CaO), glinice (Al2O3) i kvarca (SiO2). Poto je krenjak glavna sirovina, cementare su po pravilu blizu kamenoloma krenjaka; jo bolje je ako su u blizini takoe leita laporca ili gline, povoljne saobraajnice (eljeznica, plovna rijeka ili morska luka) i jeftino gorivo.

Najvei proizvoai cementa su velike drave (Kina, Japan, Indija, SAD) i zemlje gde je industrijalizacija u usponu (Brazil, R. Koreja, Tajland, Turska, Meksiko). Odreeni uticaj imaju takoe graevinske tradicije i dobre sirovine (Italija). Svjetska proizvodnja cementa iznosila je 2005. godine 2,2 mlrd. t..

OSNOVNE SIROVINE U KEMIJSKOJ INDUSTRIJIKemijska industrija je veliki potroa sirovina, a njihov broj i koliine rastu zajedno sa razvojem kemijske industrije.Prema porijeklu , kao i kemijskom sastavu sirovine moemo podjeliti u slijedee grupe:-nemetalne-metalne-karbokemijske-petrokemijske-bioloke i -biomasa.

Nemetalne mineralne sirovine uestvuju sa oko 67% od svih ukupnih sirovina kemijske industrije.Naroito je istaknut znaaj: natrija hlorida, sirovog fosfata, sumpornih sirovina, kalij hlorida, barita, borata, fluorita i kvarcnog pijeska.neke od sirovina su praktino neiscrpne kao npr: natrij hlorid, dok su neke ograniene kao npr: borati, elementarni sumpor. Ali sobzirom na njihovo koriteneje morat e se traiti drugi izvori njihova snabdjevanja.

Metalne sirovine nemaju tako iroku primjenu u kemijskoj industriji uestvuju sa oko 1.6% u ukupnim sirovinama. U kemijskoj industriji koriste se isti metali, metalne sirovine ili otpaci prilikom njihove prerade.Metali koji se najvie koriste su titan cink, arsen, olovo, nikl, hrom, mangan, aluminij, bakar, a najvie se primjenjuju kao pigmenti za boje, proizvodnju metalnih soli (aluminij sulfat,hromat i bakarni sulfat. Primjenjuju se i kao katalizatori.

Karbokemijske sirovine uestvuju sa oko 0.9 % u kemijskoj industriji raunato na ukupnu proizvodnju uglja u svijetu.Razvoj je baziran na katranu, plinovima koji nastaju pri koksovanju, Plinifikaciji (gasifikaciji) uglja, kalcijevom karbidu.Njihova upotreba jo uvijek potisnuta naftom i zemnim plinom, ali se u budunosti oekuje njihov rast sobzirom na rezerve nafte i plina.

Petrokemijske sirovine dobivaju se iz nafte i zemnog plina. U proizvodnji organskih baznih kemikalija njihovo uee je 92%.Najvanije sirovine ovog tipa su acetilen, etilen, propilen, butilen i aromatski ugljikovodici (benzen, toluen, ksilen).

Bioloke sirovine uestvuju sa oko 5% u odnosu na sve sirovine kemijske drvo, itarice, voe, povre, sirovine animalnog porijekla i dr.). U njih ubrajamo razne produkte biljnog i animalnog porijekla, npr. celulozu, ugljene hidrate, masti i ulja, prirodne smole i dr. Celuloza se koristi u proizvodnji papira, vlakana, vjetakih supstanci i dr.

Ugljeni hidrati: eeri, skrob, melasa, slue za proizvodnju alkohola, dekstrina, vitamina, limunske kiseline, antibiotika i dr.Masnoe se koriste u proizvodnji sapuna, deterdenata, glicerola, masnih kiselina, boja, lakova i dr.

Pod biomasom podrazumjevamo razne neiskoritene i otpadne supstance (otpatke prehrambene industrije, smee, slama, razne vrste trava, otpatke pri preradi dreveta i sl.) koje danas nalaze primjenu ili se nalaze u ogranienim koliinama.Tenja je sve vea primjena ovih sirovina.

Koriste se za sagorjevanje, do proizvodnje sloenijih kemijskih postupaka, postupaka fermentacije (proizvodnja ai, metana, alkohola, vodika, tekuih goriva). Njihova upotreba neprekidno raste sa razvojem novih kemijskih postupaka.