së gi¸o dôc ®µo t¹o qung ninh - wordpress.com · web viewcã thÓ nãi, ph¬ng ph¸p tÝch...

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay

Phßng gi¸o dôc ®µo t¹o thÞ x· u«ng bÝtrêng trung häc c¬ së nguyÔn v¨n cõ

----------***********----------

§Ò tµi: Sö dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùctrong bµi thêng thøc mü thuËt

Ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng VIÖt Nam - Mü thuËt líp 9-

Ngêi viÕt: Lu ThÞ Nga

1


Tæ: Tù nhiªnN¨m häc: 2008 – 2009

A/ §Æt vÊn ®Ò

I/ Tªn ®Ò tµi Sö dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc trong bµi thêng thøc mü thuËt " Ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam”.Mü thuËt líp 9.

II/ Lý do chän ®Ò tµi Chóng ta, h¼n ai còng ®· tõng nghe c©u ca dao rÊt ngät ngµo,

“Qua ®×nh ng¶ nãn tr«ng ®×nh,§×nh bao nhiªu ngãi, th¬ng m×nh bÊy nhiªu”.

Tõ ngµn xa “c©y ®a, bÕn níc, s©n ®×nh” ®· ®i vµo trong v¨n, th¬, nh¹c,ho¹. H×nh ¶nh ng«i ®×nh cæ kÝnh, uy nghiªm ®· thÊm s©u vµo trong m¸u thÞt cña mçi ngêi ViÖt Nam. §×nh lµng ®îc x©y dùng g¾n liÒn víi khu ®Êt cña lµng x·. §×nh lµng cã thÓ lµ mét c«ng tr×nh ®¬n ®éc hîp khèi vµ còng cã thÓ lµ mét tæ hîp kiÕn tróc ph©n t¸n hoÆc nöa ph©n t¸n. §×nh lµng cã khi ®îc x©y dùng cïng c¸c kiÕn tróc t«n gi¸o, v¨n chØ cña Khæng gi¸o vµ ®Òn miÕu cña ®¹o gi¸o.PhÝa tríc ®×nh thêng cã s©n réng, hå níc, giÕng kh¬i, c©y xanh, tam quan, cét trô...§×nh lµng to hay nhá, trang trÝ nhiÒu hay Ýt, khiªm tèn hay hoa mü lµ do sù ®ãng gãp cña d©n lµng nhiÒu hay Ýt, lµng giµu hay lµng ngÌo.Nhng dï quy m« cã kh¸c nhau, th× ý nghÜa cña ®×nh lµng còng kh«ng hÒ thay ®æi. Nh÷ng ng«i ®×nh xø B¾c, cã vÎ ®Ñp tù th©n, kh«ng dµnh cho tÊt c¶ mäi ngêi, mµ nh chØ dµnh cho nh÷ng ai tha thiÕt víi v¨n ho¸ - nghÖ thuËt truyÒn thèng, tríc hÕt lµ nh÷ng ngêi ham t×m hiÓu vÒ nÒn kiÕn tróc vµ nghÖ thuËt trang trÝ cña cha «ng.KiÕn tróc thuÇn gç cña ng«i ®×nh, gi¶n dÞ mµ v÷ng ch·i dùa vµo nh÷ng v× kÌo kÕt cÊu vµ kÝch thíc nh nhau, song song

2


®øng trªn nh÷ng cét çi, cét qu©n vµ cã khi thªm cét hiªn nÕu lßng ®×nh réng. Danh ho¹ ®¬ng ®¹i NguyÔn T Nghiªm ®· tõng nãi: “Ngêi thÇy lín nhÊt cña «ng trong nghiÖp vÏ, chÝnh lµ nÐt ®Ñp ®×nh lµng”. Nãi ®Õn vÎ ®Ñp cña ®×nh lµng, ngoµi c¶nh quan thiªn nhiªn h÷u t×nh, kÕt cÊu gç chÝnh x¸c, ph¶i kÓ ®Õn nghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng.Kh¾c gç ®×nh lµng cã ch¹m træ ®iªu luyÖn, giµu biÕn ho¸ víi L©n,Ly,Quy, Phîng,cuèn cïng hoa l¸ m©y sãng, bÇu rîu, quÊn th, d¶i lôa mÒm cïng h×nh ¶nh con rång uèn lîn víi v« vµn biÕn tÊu, tÊt c¶ ®Òu ®îc nh÷ng bµn tay lµnh nghÒ cña çc nghÖ nh©n ch¹m træ tinh vi, c«ng phu, t¹o nªn nh÷ng t¸c phÈm nghÖ thuËt ®éc ®¸o,giµu tÝnh d©n téc vµ mang ®µ b¶n s¾c v¨n ho¸ viÖt. Ng«i ®×nh lµ niÒm tù hµo cña mçi ngêi d©n ViÖt Nam, lµ di s¶n v¨n ho¸ quý gi¸ cña nh©n lo¹i. VËy lµm thÕ nµo ®Ó çc em cã ý thøc g×n gi÷, b¶o tån vµ tr©n träng ®×nh lµng? Theo t«i, viÖc gi¸o dôc cho häc sinh hiÓu, c¶m nhËn vÒ vÎ ®Ñp cña ®×nh lµng qua bµi häc lµ rÊt cÇn thiÕt. Nhng, thêi lîng giê häc cã h¹n, mµ vÎ ®Ñp cña ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng vµ nh÷ng tinh hoa cña nã th× kh«ng hÒ nhá,lµm sao cã thÓ truyÒn t¶i ®ñ lîng kiÕn thøc cÇn cã thÊm thÊu ®Òn mçi häc sinh...? Qua nhiÒu n¨m häc, víi nhiÒu tr¶i nghiÖm, t«i ®· t×m ®îc ph¬ng ph¸p ®¸p øng ®îc nh÷ng vÊn ®Ò b¨n kho¨n ë trªn. §ã lµ: Sö dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc (kÕt hîp hµi hoµ, hîp lý çc ph¬ng ph¸p nh: Trùc quan, ph¸t vÊn, ph©n tÝch, th¶o luËn nhãm nhá,tÝch hîp, trß ch¬i) ®Ó gi¶ng d¹y. Qua vµi n¨m t«i thÊy kÕt qu¶ thu ®îc rÊt kh¶ quan, çc em say mª häc tËp vµ tiÕp thu tèt kiÕn thøc cña bµi häc, cã th¸i ®é yªu quý, tr©n träng, g×n gi÷ çc c«ng tr×nh v¨n ho¸, lÞch sö cña quª h¬ng.

ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn, h«m nay t«i xin tr©n träng giíi thiÖu cïng çc ®ång chÝ, ®ång nghiÖp, s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña m×nh vÒ viÖc:

Sö dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc trong bµi:Thêng thøc mü thuËt líp 9.

Ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam.

KÝnh mong ®îc sù quan t©m, ®ãng gãp ý kiÕn cña çc ngµnh, çc cÊp, çc ®ång chÝ ®ång nghiÖp ®Ó bµi gi¶ng cña t«i ®îc ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n.

3


T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n !

III/ Môc tiªu cña ®Ò tµi- HS t×m hiÓu s¬ lîc vÒ nghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam.- HS c¶m nhËn ®îc vÎ dÑp cña ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng.- HS cã th¸i ®é yªu quý, tr©n träng vµ gi÷ g×n c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ lÞch sö cña quª h¬ng, ®Êt níc.

IV/ §èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi:- Häc sinh khèi 9.

V/ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Ò tµi:

1/ Ph¬ng ph¸p- Ho¹t ®éng nhãm

- Ph¸t vÊn- Trùc quan - Ph©n tÝch

4


- VÊn ®¸p- Trß ch¬i- TÝch hîp

2/ Nghiªn cøu tµi liÖu:- S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn líp 9- Tµi liÖu " Båi dìng thêng xuyªn chu kú III "- S¸ch " §iªu kh¾c vµ m«i trêng” TG ThiÖn T©m - NXB X©y

dùng, n¨m 2003.- S¸ch " B¸ch khoa tri thøc phæ th«ng" NXB T§BK.- S¸ch “NÐt ®Ñp ®×nh lµng” TG Ho¹ sü Lª Thanh §øc – NXB

Mü thuËt n¨m 2001.- S¸ch: LÞch sö mü thuËt ViÖt Nam. TG Ph¹m ThÞ ChØnh.- Çc bµi b¸o, tµi liÖu liªn quan.

3/ Thùc nghiÖm:TiÕn hµnh thùc nghiÖm trªn mét sè líp cña khèi 9.

B/ BiÖn ph¸p thùc hiÖnI/ Thùc tr¹ng vÊn ®Ò:

Thêi lîng cho mét bµi thêng thøc mü thuËt lµ rÊt Ýt, mµ néi dung cÇn chuyÓn t¶i ®Õn cho HS lµ lîng kiÕn thøc lín. Trêng míi thµnh lËp nªn c¬ së vËt chÊt cßn thiÕu thèn, phßng häc cha ®ñ, nªn sÝ sè líp ®«ng, GV khã bao qu¸t ®Õn tõng HS. Trêng vïng nói cã c¶ HS d©n téc Dao, Hoa...®iÒu kiÖn gia ®×nh çc em ®a sè lµ khã kh¨n, nhiÒu em ë diÖn nghÌo, cËn nghÌo, nªn çc em gÆp nhiÒu khã kh¨n trong häc tËp. Trang thiÕt bÞ, s¸ch tham kh¶o, ®å dïng häc tËp... cßn thiÕu nhiÒu còng dÉn ®Õn h¹n chÕ cho chÊt lîng d¹y häc.

II/ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc trong bµi:

5


Thêng thøc mü thuËtCh¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam. ( Mü thuËt líp 9 )

1/ Môc tiªu bµi häc:- HS t×m hiÓu s¬ lîc vÒ nghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam.- HS c¶m nhËn ®îc vÎ dÑp cña ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng.- HS cã th¸i ®é yªu quý, tr©n träng vµ gi÷ g×n c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ lÞch sö cña quª h¬ng, ®Êt níc.2. §å dïng d¹y häca. Gi¸o viªn- Su tÇm mét sè tranh, ¶nh, b¨ng h×nh vÒ ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng.- C¸c bµi viÕt vÒ ch¹m kh¾c gç.- Mét sè tranh vÏ ký ho¹ ®×nh lµng cña HS, ¶nh chôp ®×nh lµng.b. Häc sinh- SGK- Tranh, ¶nh vÒ ®×nh lµng.c. Ph¬ng ph¸p- Trùc quan- Nhãm nhá.

- Ph¸t vÊn- Trùc quan - Ph©n tÝch- Trß ch¬i- TÝch hîpIII. TiÕn tr×nh d¹y häc1. æn ®Þnh tæ chøc líp-KiÓm tra sÝ sè:+ 9a1:+ 9a2:+ 9a3:+ 9a4:+ 9a5:

2. KiÓm tra bµi cò- GV chÊm mét sè bµi cña HS.

6


- GV rót kinh nghiÖm chung cho c¶ líp,tuyªn d¬ng nh÷ng bµi ®Ñp.- GV cho HS häc theo 6 nhãm nhá. §Æt tªn cho c¸c nhãm, bÇu nhãm trëng, th ký ghi chÐp.

3. Néi dung bµi míi* Giíi thiÖu bµi:Ngêi ViÖt chóng ta g¾n bã víi lµng quª tõ trong m¸u thÞt.Cho dï ngµy nay ë thêi kinh tÕ thÞ trêng víi lèi sèng véi v·, x« bå, th× trong s©u th¼m mçi con ngêi h×nh ¶nh ®ång lóa, bÕn s«ng, n¬ng d©u, b·i mÝa vÉn lµm ngêi ta b©ng khu©ng lu luyÕn.Nh÷ng bµ con ë h¶i ngo¹i, xa quª h¬ng l©u ngµy còng vÉn Êp ñ h×nh bãng tuæi th¬ víi c©y ®a, m¸i ®×nh, luü tre xanh th¼m. KÕt tinh nhiÒu ®êi cña v¨n ho¸ lµng, chÝnh lµ ng«i ®×nh cæ kÝnh ViÖt Nam.§Ó c¶m nhËn kü h¬n vÒ vÎ ®Ñp cña ®×nh lµng víi nh÷ng ch¹m kh¾c tinh tÕ, sèng ®éng,giµu chÊt d©n gian,mang ®Ëm hån d©n téc, chóng ta h·y cïng ®Õn víi bµi häc ngµy h«m nay:Ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam.* Néi dung bµi míi:

Ph¬ng ph¸p Néi dung

Ho¹t ®éng 1Híng dÉn HS t×m hiÓu vµi nÐt

I. vµi nÐt kh¸i qu¸t

7


kh¸i qu¸tvÒ ®×nh lµng ViÖt Nam

- (XuÊt hiÖn tõ TK 12 díi triÒu nhµ Lý, ng«i ®×nh tõ ch©u thæ s«ng Hång b¸m theo nÎo ®êng më ®Êt cña tæ tiªn ta vÒ ph¬ng Nam, däc theo bê biÕn miÒn Trung, tíi tËn cïng ®Êt n-íc).(GV cho HS xem ¶nh ®×nh vµ chïa)- Sù kh¸c nhau gi÷a ®×nh lµng & chïa?

Chïa Keo - TB

- §×nh cã ý nghÜa nh thÕ nµo víi kiÕn tróc ViÖt Nam?(GV ph©n tÝch: - Ng«i ®×nh xø B¾c cã nh÷ng nÐt ®Ñp tù th©n, ngoµi nh÷ng lóc lÔ héi,héi häp..th× ®×nh lµng trë l¹i víi kh«ng gian cña chÝnh m×nh, tÜnh mÞch, tranh tèi tranh s¸ng, khi thêi gian ®· phñ mµu cæ kÝnh lªn m¸i ngãi v¶y rång mèc rªu & c¸c thí gç ®· lªn níc nh½n bãng trªn c¸c th©n cét...PhÝa bªn ngoµi, tõ xa ®· thÊy

-§×nh lµ n¬i thê Thµnh hoµng lµng & lµ n¬i vui h¬i, héi häp cña nh©n d©n.

8


næi bËt m¸i ®×nh ®å sé, víi ®Çu ®ao cong vót lªn tõ bèn gãc m¸i...

-Vèn lµ kiÕn tróc gç,cã thªm g¹ch ®¸ kh«ng ®¸ng kÓ, bé khung m¸i to, nÆng cña ng«i ®×nh gi»ng ghÐp ngang däc thÊp cao, thµnh mét tæng thÓ v÷ng ch·i, kh«ng cÇn ch©n mãng mµ vÉn chèng ®îc giã b·o tø phÝa.

- Ng«i ®×nh thêng ®øng biÖt lËp n¬i ®Êt réng, víi mÆt s©n thªnh thang díi bãng cæ thô xum xuª, tríc mét hå níc, mét dßng s«ng,lµ thÕ ®×nh tiªu biÓu nh ®×nh §ång Kþ,LÖ MËt...

- §×nh lµng lµ thµnh tùu ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt kiÕn tróc & trang trÝ truyÒn thèng cña níc ta

- KiÕn tróc ®×nh lµng méc m¹c duyªn d¸ng.Ng«i ®×nh lµ niÒm tù hµo & lu«n gÇn gòi, g¾n bã víi t×nh yªu quª h¬ng cña mçi ngêi d©n.

9


- NhiÒu ng«i ®×nh ngá tho¸ng, bao giê còng cã lan can thÊp ë mÐp ngoµi sµn, kh¸ch tiÖn, t× tay tho¶i m¸i hëng giã m¸t thæi vµo.- Em h·y kÓ tªn mét sè ng«i ®×nh mµ em biÕt?( §×nh Chu QuyÕn(Hµ T©y), ®×nh Thæ Tang(VÜnh Phóc),®×nh Phï L·o(B¾c Giang),®×nh Thæ Hµ, ®×nh §»ng T©y(Hµ T©y),®×nh H-¬ng Canh(Phó Yªn),®×nh Phï Lu (B¾c Ninh),®×nh §ång Kþ (B¾c Ninh),®×nh Liªn HiÖp(Hµ T©y)...(GV cho xem ¶nh, tranh ký ho¹, tranh vÏ, ®×nh lµng ®Ó häc sinh chiªm ng-ìng vÎ ®Ñp cæ kÝnh, trÇm mÆc cña ®×nh lµng VN, kÕt hîp víi ph©n tÝch nhanh).

§×nh §×nh B¶ng(B¾c Ninh)

10


(§×nh §×nh B¶ng (nöa ®Çu TK 18) cã kiÓu d¸ng tiªu biÓu cho ng«i ®×nh truyÒn thèng, vµ ch¹m kh¾c rÊt tµi hoa bªn trong)

( §©y lµ mét trong nh÷ng ng«i ®×nh cæ nhÊt vµ ®éc ®¸o ë miÒn B¾c níc ta – nöa sau tk 16)

Ho¹t ®éng 2Híng dÉn HS t×m hiÓu mét vµi

nÐt vÒ nghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng

- Ch¹m kh¾c thêng ®îc g¾n liÒn víi lo¹i h×nh nghÖ thuËt nµo?

- Ch¹m kh¾c thêng ®îc trang trÝ ë phÇn nµo trong kiÕn tróc?(GV cho xem ¶nh)- Em h·y quan s¸t tranh MH SGK & cho biÕt: §Ò tµi cña ch¹m kh¾c?

II. NghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng

11


(Néi dung ch¹m kh¾c miªu t¶ cuéc sèng hµng ngµy cña nh©n d©n nªn rÊt phong phó, dÝ dám.Çc bøc ch¹m kh¾c thÓ hiÖn ®Ò tµi sinh ho¹t x· héi & çc h×nh tîng trang trÝ trong sgk chØ lµ mét sè Ýt trong kho tµng ®å sé cña ch¹m kh¾c ®×nh lµng, song còng thÊy ®îc sù phong phó vÒ ®Ò tµi & çch thÓ hiÖn ®Çy s¸ng t¹o cña nghÖ nh©n xa).

TP “ C¶nh sinh ho¹t cña ngêi ®×nh Thæ Tang”

- Çch ch¹m kh¾c?(Çch t¹o h×nh khoÎ kho¾n m¹ch l¹c & tù do, tho¸t khái nh÷ng chuÈn mùc chÆt chÏ, khu©n mÉu cña nghÖ thuËt cung ®×nh chÝnh thèng).(NghÖ thuËt ch¹m léng lµ h×nh thøc

- Ch¹m kh¾c trang trÝ g¾n bã chÆt chÏ víi kiÕn tróc ®×nh lµng

- Çc ®Çu ®ao, ®Çu cét cña ®×nh thêng ®-îc ch¹m h×nh ®Çu rång vµ çc hoa v¨n. Däc theo çc trôc, çc bøc v¸ch gç cña ®×nh phÇn lín ®îc trang trÝ b»ng çc bøc ch¹m kh¾c víi néi dung sinh ho¹t x· héi phong phó & giµu tÝnh hiÖn thùc.

- Ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng thuéc dßng nghÖ thuËt d©n gian, chñ yÕu ph¶n ¸nh sinh ho¹t cña nh©n d©n ®îc m« t¶ rÊt sinh ®éng.

12


t¹o ra sù phong phó cña kh«ng gian b»ng nhiÒu tÇng nhiÒu líp.Trªn mét khóc gç lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra nhiÒu kh«ng gian? Ph¬ng tiÖn chñ yÕu cña ch¹m léng lµ trµng t¸ch & bé ®ôc máng, bé ®ôc bÑt.BÒ mÆt khóc gç ®îc ®ôc s©u, n«ng t¹o nhiÒu tÇng lµ do ý ®å cña t¸c gi¶. Víi mét chñ ý râ rµng nghÖ sü cã thÓ ®ôc mét chiÒu th¼ng, mÆt chÝnh diÖn xuyªn suèt 20 ph©n hoÆc nhiÒu h¬n, cßn phÇn bªn kia lµ nÒn.Çc líp liªn hÖ víi nhau chÆt chÏ thÓ hiÖn theo yªu cÇu nghÖ thuËt.

NghÖ sü tiÕn hµnh ®ôc 3 chiÒu: §ôc tõ ngoµi vµo,tõ díi lªn,tõ trªn xuèng.KÕt qu¶ ®îc nhiÒu tÇng nhiÒu líp, chÝnh v× thÕ cã ®îc h×nh lÈn vµo & tõ trong ch¹y ra ®îc che lÊp bëi líp bªn ngoµi. Líp nÒn nh« lªn mét tý ®Ó thÊy ¸nh s¸ng vµo mê tèi, g©y c¶m gi¸c vÒ sù s©u th¼m cña kh«ng gian tù th©n).

- Em h·y ng¾m h×nh MH trang 74,75 sgk & cho biÕt c¶m nghÜ cña m×nh vÒ vÎ ®Ñp cña ch¹m kh¾c ®×nh lµng?(GV ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña ch¹m kh¾c ®×nh lµng kÌm theo minh ho¹:

+ Ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ®îc ch¹m næi, ch¹m bong, ch¹m léng cßn nguyªn chÊt gç ®Ó méc. ë ®×nh lµng, hÇu nh tÊt c¶ çc mÆt gç, trõ

- Çch ch¹m kh¾c døt kho¸t, ch¾c tay nhng phãng kho¸ng, t¹o nªn chç n«ng, s©u, khiÕn cho bøc ch¹m kh¾c gç cã ®é tèi s¸ng lung linh huyÒn ¶o khi n»m trong kh«ng gian kiÕn tróc.

13


cét & c©u ®Çu, ®Ò ®îc ®ôc ch¹m ®ñ d¹ng:Sên, xµ, cèn, l¸ gÝo,c¸c thanh kÎ, bÈy...

+ Ch¹m kh¾c mang ®Ëm chÊt d©n gian(hån nhiªn, gi¶n dÞ,béc ph¸t, kh«ng c©u lÖ quy t¾c gß bã) ngoµi nh÷ng c¶nh sinh ho¹t quen thuéc nh: Mêi rîu,®¸ cÇu,chÎ cñi,g¸nh con trong thóng, lµm xiÕc,chÌo thuyÒn...nhiÒu ng«i ®×nh cßn ch¹m nh÷ng c¶nh Èn dô bÊt ngê nh: Bµ mÑ cho hæ con bó s÷a.Rång mÑ cÇm qu¶ trøng në ra rång con. Anh trai lµng ®a hµi cèt cha «ng vµo miÖng rång...

+ NghÖ thuËt ch¹m kh¾c trang trÝ dÇy ®Æc, tinh vi,tÕ nhÞ, duyªn d¸ng, t¹o kh«ng gian nhiÒu tÇng nhiÒu líp, tinh x¶o, trau chuèt, tÕ nhÞ, duyªn d¸ng, tho¸ng më & lan to¶ tõ gian thê gi÷a toµ ®¹i ®×nh sang c¸c

- Ch¹m kh¾c §L cã vÎ ®Ñp tù nhiªn, méc m¹c, d¶n dÞ.Mang ®Ëm tÝnh d©n gian vµ b¶n s¾c d©n téc.

14


gian, c¸c tr¸i hai bªn, chuyÓn tiÕp qua nhµ tiÒn tÕ ra s©n ®×nh hoµ quyÖn cïng xãm lµng, c¶nh s¾c thiªn nhiªn, mÆt kh¸c nghÖ thuËt l¹i ®îc bæ sung theo chiÒu ngîc l¹i b»ng m«i trêng héi lµng tõ s©n ®×nh chuyÓn vµo qua nhµ tiÒn tÕ råi trµn vµo c¸c nhµ ®¹i ®×nh lµm cho kh«ng gian nghÖ thuËt cµng thªm sinh ®éng, nghÖ thuËt lu«n ®îc bæ sung trong sù chuyÓn ®éng cña kh«ng gian lÔ héi”.

- GV cho HS xem b¨ng kÕt hîp víi ph©n tÝch vµ so s¸nh ®Ó HS thÊy ®îc vÎ ®Ñp riªng cña mét sè ng«i ®×nh vµ sù phong phó cña ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng. + NghÖ thuËt ch¹m kh¾c ®×nh DiÒm tinh vi, trau chuèt, dµy ®Æc, nhiÒu tÇng nhiÒu líp, cã s¸u ngän ®Ìn trêi chiÕm lÜnh kh«ng gian, nghÖ thuËt t¹o dùng vµ ph¸t triÓn trong kh«ng gian rÊt phong phó, biÓu hiÖn tµi n¨ng s¸ng t¹o lín cña nghÖ sü. §×nh DiÒm lµm trªn ®Êt

15


quª cña vua Bµ, theo truyÒn thuyÕt ®ã lµ ngêi s¸ng lËp ra çc lµn ®iÖu quan hä. Tõ kh«ng gian thùc cña héi lµng s«i ®éng tng bõng tiÕng chiªng trèng, lêi ca ®iÖu móa hoÆc trang nghiªm trong lêi h¸t chóc thê ®Òu t¹o thµnh çc yÕu tè chuyÓn tiÕp lªn çc thµnh phÇn nghÖ thuËt trªn cöa vâng: Hoa l¸, m©y rång, tiªn cìi rçng, tiªn móa, ngêi d¾t ngùa, sù héi tô, qu©y quÇn gÆp l¹i nhau trong ngµy héi.+ §×nh Thæ Hµ lµ ®×nh chî, kh«ng gian tõ cöa vâng lan to¶ m¹nh sang çc gian kh¸c, nghÖ thuËt trang trÝ rÊt tho¸ng phï hîp víi yªu cÇu cña ng«i ®×nh chî. + §×nh H¬ng Canh nghÖ thuËt l¹i rÊt hoµnh tr¸ng. Kü thuËt ch¹m léng ®îc h×nh dung ®Çy ®ñ vÒ chñ ®Ò nghÖ thuËt vµ ®îc t¸ch ra lµm ®«i t¹o kh¶ n¨ng thÓ hiÖn, l¾p ghÐp ®îc dÔ dµng. Cïng mét lóc t¸c gi¶ sö dông nhiÒu mèi quan hÖ cña kü thuËt ®Ó t¹o nªn mèi tæng hoµ cho nghÖ thuËt, võa ch¹m léng, võa ch¹m n«ng, võa t¹o khèi trßn cho çi nä ®Èy çi kia, t¹o mèi t¬ng ph¶n ®Ó soi s¸ng cho nhau cïng ®i vµo mét nhÞp ®iÖu ngµy héi. Theo däc xµ däc, bøc ch©n dung rång ®¬n lan to¶ sang kh«ng gian bªn ®Ó råi l¹i b¾t nhËp víi nh÷ng ch©n dung rång kh¸c. Ngay trªn xµ däc tiÕp nèi víi xµ trªn, ë gian tiÕp bªn ta l¹i b¾t gÆp ch©n dung ®«i rång…§iªu kh¾c ®×nh H¬ng Canh lµ mét nghÖ thuËt ®iªu luyÖn mang tÝnh chÊt b¸c häc râ rÖt. TÊt c¶ mäi bøc

16


ch¹m kh¾c ®Òu cã ý ®å râ rµng, ®-îc s¾p xÕp ph©n chia theo mét chñ ®Þnh, nhng ®Òu n»m trong mét tæng hoµ chung.

- Quª h¬ng em cã ng«i ®×nh nµo ®Ñp? H·y kÓ vµi ®Æc ®iÓm cña ng«i ®×nh ®ã?

§×nh Trµ Cæ – Qu¶ng Ninh (GV kÓ chuyÖn: §×nh lµng QN còng gièng nh çc ®×nh lµng ë çc vïng quª kh¸c. KiÕn tróc ®×nh lµng mang tinh thÇn ViÖt s©u s¾c, çc ®å trang trÝ, ngoµi nh÷ng m« tÝp chung, cßn cã nh÷ng nÐt ®Æc trng

17


riªng cña çc ®Þa ph¬ng, hÇu hÕt çc ng«i ®×nh ®Òu ®îc x©y vµo cuèi thêi Lª-NguyÔn. Díi ®©y lµ mét sè ng«i ®×nh tiªu biÓu (GV Cho xem b¨ng).Qu¶ng Ninh cã rÊt nhiÒu ®×nh ®Ñp nh: §×nh Liªu Khª, ®×nh Phong Cèc (Yªn Hng) ®×nh thê tø vÞ th¸nh n¬ng & thÇn n«ng,®©y lµ mét trong nh÷ng ng«i ®×nh cæ nhÊt trong tØnh, ®×nh dµi 31,5m; réng 11,5m;cao 7m, gåm 7 gian 2 tr¸i dùng theo h×nh ch÷ c«ng; hÇu hÕt çc thµnh phÇn kiÕn tróc ®Òu cã ch¹m kh¾c, kü thuËt ®· ®¹t ®Õn møc ®iªu luyÖn. Çc h×nh khèi cña ch¹m kh¾c ch¾c khoÎ, m¹nh mÏ, uyÓn chuyÓn, thanh tho¸t l¹i cã chót g× ®Êy ngé nghÜnh, giµu c¶m xóc; chÞu ¶nh hëng cña íc lÖ ®¬ng thêi… §×nh B×nh Lôc (§ång TriÒu) thê thµnh hoµng lµng lµ 8 vÞ hoµng ®Õ nhµ TrÇn & An Sinh v¬ng TrÇn LiÔu. §×nh Quan L¹n (V©n §ån); ®×nh mang phong çch kiÕn tróc TK XIX;çc hoa v¨n trang trÝ vÉn lµ çc ®Ò tµi truyÒn thèng nh: Tø linh, tø quý ngoµi ra cßn cã hoa, bím, d¬i. ThÇn chñ ng«i ®Òn lµ thîng tíng TrÇn Kh¸nh D. §×nh Trµ Cæ (Mãng Çi), ®Ò tµi chñ yÕu cña ®×nh lµ h×nh tîng rång, ®îc thÓ hiÖn díi nhiÒu h×nh mÉu, ®å ¸n kh¸c nhau, ngoµi ra cßn cã h×nh tiªn n÷, hoa sen, mÉu ®¬n, tróc…§×nh Trµ Cæ lµ niÒm tù hµo cña ngêi ng d©n ViÖt, ®øng ë n¬i ®Çu sãng ngän giã mµ vÉn gi÷ ®îc phong çch thuÇn ViÖt s¾c).

III. mét vµi ®Æc ®iÓm cña ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng

- Ch¹m kh¾c gç chñ yÕu ph¶n ¸nh c¶nh sinh ho¹t trong cuéc sèng ®êi thêng cña nh©n d©n.

18


Ho¹t ®éng 3Híng dÉn HS t×m vµi ®Æc ®iÓm

cña ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng

- HS cÊt s¸ch, vë & th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái sau:+ §Ò tµi cña ch¹m kh¾c?+ KÓ tªn 3 t¸c phÈm ch¹m kh¾c mµ em cßn nhí?+NÐt kh¾c?+ §iÒn vµo tõ cßn thiÕu trong c©u sau sao cho ®óng: “ NghÖ thuËt ch¹m kh¾c méc m¹c, khoÎ

kho¾n & phãng kho¸ng, béc lé t©m hån cña nh÷ng ng-êi .............................................(4 tõ).

GVKL: “ §iªu kh¾c ®×nh lµng xø B¾c qu¶ lµ mét di s¶n nghÖ thuËt quý b¸u, cïng víi thµnh tô ®¸ng tù

- NghÖ thuËt méc m¹c, khoÎ kho¾n & phãng kho¸ng béc lé t©m hån cña nh÷ng ngêi s¸ng t¹o ra nã.

19


hµo vÒ kiÕn tróc cña tæ tiªn ta. PhÇn ch¹m træ ®iªu luyÖn, giµu biÕn ho¸, ®îc biÓu hiÖn qua ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng, nghÖ thuËt Êy thùc sù lµ khu«n mÆt cña lµng x· víi çi nh×n hãm hØnh, nô cêi thËt vui t¬i… cuéc sèng ®Êy, mµ còng lµ sù gi¶i trÝ cho nh÷ng ngµy lao ®éng vÊt v¶ cña nh©n d©n ta.Chóng ta cã quyÒn tù hµo vÒ mü thuËt cæ níc nhµ vµ h·y cïng nhau g×n gi÷, tr©n träng nh÷ng di s¶n v¨n ho¸, ®Ó nã m·i tr-êng tån cïng n¨m th¸ng”.

d. Cñng cè dÆn dß:

- H·y kÓ tªn mét sè ng«i ®×nh cæ ®Ñp cña níc ta?- GV nhËn xÐt çch häc, ý thøc häc cña çc nhãm.- GV tæng kÕt ®iÓm cho çc nhãm, biÓu d¬ng nhãm häc cã chÊt lîng. - BTVN: C©u hái 1,2,3 sgk.

e. Híng dÉn häc:

- ChuÈn bÞ bµi: VÏ tîng ch©n dung th¹ch cao.- ChuÈn bÞ ch×, vë vÏ, tÈy, que ®o.- Su tÇm mét sè bµi vÏ tîng ®Ñp ®Ó häc tËp.- ¤n l¹i phÇn: Tû lÖ ngêi.

20


4. Rót kinh nghiÖm:

- Häc sinh häc s«i næi,hiÓu bµi, yªu thÝch m«n häc.- HS ph¸t huy ®îc kh¶ n¨ng ph©n tÝch, t duy s¸ng t¹o.- HS c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña ch¹m kh¾c gç qua ®Ò tµi, c¸ch ch¹m kh¾c, bè côc, nhÞp diÖu, kh«ng gian.- HS tr©n träng vµ yªu quý kiÕn tróc cæ ViÖt nam.- HS cã ý thøc h¬n trong viÖc g×n gi÷ nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ cña ViÖt Nam nãi riªng cña thÕ giíi nãi chung.

21


C/ kÕt qu¶ thùc nghiÖm cña ®Ò tµi:

- N¨m häc 2006 -*- 2007 cha ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc. KÕt qu¶ lµ: 70% häc sinh hiÓu bµi.

- N¨m häc 2007 -*- 2008 ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc. KÕt qu¶ lµ: 90% häc sinh hiÓu bµi.

- N¨m häc 2008 -*- 2009 ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc.

KÕt qu¶ lµ: * 100% häc sinh hiÓu bµi.* Trong ®ã cã 50% häc sinh thuéc bµi ngay t¹i líp. * 100% häc sinh khi hái, ®Òu yªu thÝch, tù hµo, c¶m phôc nh÷ng thµnh tùu cña nÒn mü thuËt cæ ®¹i cña thÕ giíi,c¶m nhËn ®îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ tÝnh s¸ng t¹o, gi¸o dôc, nh©n v¨n trong c¸c t¸c phÈm. * Bµi tËp vÒ nhµ ( C¶m nhËn cña em vÒ ch¹m kh¾c gç ®×nh lµng ViÖt Nam?).Cã 55% häc sinh ®¹t ®iÓm giái,30% ®¹t lo¹i kh¸, 15% ®¹t yªu cÇu.

22


D/ kÕt luËn, kiÕn nghÞ

I/ kÕt luËn Ch¬ng tr×nh mü thuËt ë THCS ®· c«ng bè theo quyÕt ®Þnh cña Bé trëng Bé gi¸o dôc ®µo t¹o (ngµy 24/1/2002) vµ d· ®a vµo sö dông trong ph¹m vi toµn quèc tõ n¨m häc 2002-2003. LÇn ®Çu tiªn m«n mü thuËt ë THCS cã ch¬ng tr×nh mang tÝnh ph¸p quy vµ ®îc x©y dùng ®ång bé cïng çc m«n kh¸c ®Ó ®¶m b¶o tÝnh liªn th«ng, víi quy tr×nh thùc nghiÖm c«ng phu tõ n¨m 1998-2000 ë nhiÒu trêng trªn çc ®Þa bµn. Ch¬ng tr×nh mü thuËt THCS cã cÊu tróc ®ång t©m. Ngêi d¹y võa ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña ch¬ng tr×nh võa cñng cè vµ n©ng cao nhËn thøc thÈm mü vµ kh¶ n¨ng thùc hµnh cho häc sinh.Trong ph©n m«n thêng thøc mü thuËt häc sinh cÇm ®¹t ®îc çc kü n¨ng nh: Quan s¸t nhËn ra néi dung cña t¸c phÈm. Ph©n tÝch ®îc vÎ ®Ñp cña çc t¸c phÈm qua nÐt chÝnh cña h×nh thøc thÓ hiÖn: Bè côc, mµu s¾c, h×nh d¸ng, t×nh c¶m cña nh©n vËt, diÔn ®¹t ®îc c¶m nhËn cña m×nh vÒ t¸c phÈm ®iªu kh¾c, héi ho¹.VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ: Ngêi gi¸o viªn ph¶i lµm sao truyÒn t¶i ®îc môc tiªu cña bµi d¹y, môc tiªu cña chuyªn ngµnh ®Õn víi häc sinh mét çch hiÖu qu¶ nhÊt. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ®æi míi cña ®Êt níc, ngµnh gi¸o dôc còng cã nh÷ng c¶i tiÕn, tiÕn bé trong quan ®iÓm d¹y häc. Tríc ®©y " lÊy ngêi d¹y lµm trung t©m"th× giê ®©y " lÊy ngêi häc lµm trung t©m".Cã thÓ nãi ®©y thùc sù lµ cuéc çch m¹ng trong lÜnh vùc gi¸o dôc, trong ®ã ph-

23


¬ng ph¸p d¹y häc ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng.D¹y häc tÝch cùc nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña ngêi häc, bao gåm c¶ ph¬ng ph¸p d¹y vµ ph¬ng ph¸p häc. Trong d¹y häc tÝch cùc, häc sinh tù kh¸m ph¸ n¾m b¾t nh÷ng ®iÒu m×nh cha biÕt, tù t×m çch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét çch chñ ®éng, s¸ng t¹o, kh«ng bÞ gß bã ¸p ®Æt nh ph¬ng ph¸p d¹y häc thô ®éng. Trong qua tr×nh d¹y häc t«i lu«n ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝch cùc mét çch phï hîp vµo bµi gi¶ng,th«ng qua çc ho¹t ®éng häc tËp, häc sinh ®îc ph¸t huy cao ®é kh¶ n¨ng t duy, diÔn ®¹t, tëng tîng, s¸ng t¹o...gi¸o viªn kh«ng chØ truúªn thô kiÕn thøc mµ cßn tæ chøc híng dÉn häc sinh ho¹t ®éng, t¹o mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a gi¸o viªn- häc sinh, häc sinh-gi¸o viªn, gi¸o viªn- häc sinh-m«i trêng häc tËp. Qua qu¸ tr×nh d¹y häc t«i thÊy: D¹y häc tÝch cùc kh«ng chØ lµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc,mµ cßn lµ môc tiªu cña d¹y häc.Víi çch häc nµy häc sinh cã thÓ ¸p dông víi tù häc ë nhµ hay t¹i líp ®Òu ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. §èi víi m«n mü thuËt nãi chung, bµi thêng thøc mü thuËt nãi riªng,ph¬ng ph¸p tÝch cùc ®· gióp häc sinh hiÓu bµi h¬n, say mª h¬n, häc sinh thÝch t×m tßi kh¸m ph¸ kiÕn thøc míi kh«ng chØ ë s¸ch gi¸o khoa mµ cßn ë trªn çc ph¬ng tiÖn th«ng tin tuyªn truyÒn, tµi liÖu tranh ¶nh, qua ®ã çc em tù bæ xung nh÷ng kiÕn thøc quý gi¸, gióp çc em nhí tèt h¬n, hiÓu s©u h¬n.

Cã thÓ nãi, ph¬ng ph¸p tÝch cùc ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tèt cho viÖc häc tËp cña häc sinh, qua çc cÊp ®é.T«i tin ch¾c r»ng, sù ®æi míi gi¸o dôc cïng sù gãp søc cña ph¬ng ph¸p tÝch cùc sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ tèt ®Ñp cho sù nghiÖp gi¸o dôc cña níc nhµ. Qua ®©y, t«i mong mçi ngêi gi¸o viªn, h·y v× t¬ng lai cña ®Êt níc, ch¨m chØ, siªng n¨ng trau råi kiÕn thøc, t×m çc ph¬ng ph¸p hiÖu qua nhÊt ®Ó truúªn t¶i kiÕn thøc mét çch tèt nhÊt ®Õn víi tõng häc sinh. Chóng ta h·y lu«n nghi lßng t¹c d¹ vµ thùc hiÖn c©u nãi cña B¸c: “ V× lîi Ých mêi n¨m trång c©y, v× lîi Ých tr¨m n¨m trång ng-êi”.

24


II/ kiÕn nghÞ - §Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña giê d¹y, t«i cã mét sè kiÕn nghÞ sau:* HiÖn nay tranh ¶nh cho m«n mü thuËt cßn rÊt thiÕu (ChØ cã 2 bé tranh cha ®Çy ®ñ cña líp 6 vµ líp 8).§Æc biÖt lµ s¸ch

25


tham kh¶o dµnh cho gi¸o viªn th× thËt lµ hiÕm hoi ( Líp 9 cßn kh«ng cã s¸ch gi¸o viªn)* Phßng häc ®«ng, kh«ng cã phßng chuÈn cho häc vÏ theo mÉu, nªn kÕt qu¶ bµi thùc hµnh cña çc em cßn cha ®¹t chÊt lîng cao.V× nh÷ng lý do trªn ®©y, t«i tha thiÕt mong çc cÊp, çc ngµnh quan t©m h¬n n÷a tíi m«n mü thuËt, ®Ó cho häc sinh vµ gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n trong viÖc d¹y vµ viÖc häc.

--------------------------------------

x¸c nhËn cña bgh nhµ trêng Qu¶ng Ninh, ngµy 15 th¸ng 04 n¨m 2009 Ngêi viÕt ®Ò tµi

Lu ThÞ Nga

26


tµi liÖu tham kh¶o-----------***------------

1. S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn líp 92. Tµi liÖu " Båi dìng thêng xuyªn chu kú III "3. S¸ch " §iªu kh¾c vµ m«i trêng” TG ThiÖn T©m - NXB

X©y dùng, n¨m 2003.4. S¸ch " B¸ch khoa tri thøc phæ th«ng" NXB T§BK.5. S¸ch “NÐt ®Ñp ®×nh lµng” TG Ho¹ sü Lª Thanh §øc –

NXB Mü thuËt n¨m 2001.6. S¸ch: LÞch sö mü thuËt ViÖt Nam. TG Ph¹m ThÞ ChØnh.7. C¸c bµi b¸o, tµi liÖu liªn quan.

27


Môc lôc

A/ §Æt vÊn ®Ò I/ Tªn ®Ò tµi II/ Lý do chän ®Ò tµi III/ Môc tiªu cña ®Ò tµi IV/ ®èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi V/ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Ò tµi 1/ Ph¬ng ph¸p quan s¸t 2/ Nghiªn cøu tµi liÖu 3/ Thùc nghiÖm B/ BiÖn ph¸p thùc hiÖn I/ Thùc tr¹ng vÊn ®Ò II/ Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 1/ Môc tiªu bµi häc 2/ §å dïng d¹y häc 3/ TiÕn tr×nh d¹y häc a. ¤n ®Þnh tæ chøc líp b.KiÓm tra bµi cò c.Néi dung bµi míi d.Cñng cè dÆn dß e. Híng dÉn häc 4/ Rót kinh nghiÖm C/ KÕt qu¶ thùc nghiÖm cña ®Ò tµi D/ KÕt luËn kiÕn nghÞ *** Tµi liÖu tham kh¶o *** Môc lôc.

28

së gi¸o dôc ®µo t¹o qung ninh - wordpress.com · web viewcã thÓ nãi, ph¬ng ph¸p tÝch...

Documents