sağlık alanı - bezmialemsempozyum.bezmialem.edu.tr/images/sunumlar/berat-bir.pdftakım...
TRANSCRIPT
Sağlık Alanı
Bilgi Merkezi Çalışanlarında
Kişisel Gelişim ve İletişimin Önemi
BEZMİALEM ÜNİVERSİTESİ
22.11.2018
Prof. Dr. BERAT BIRFIN BİR
SAĞLIK ALANI(ILO)
• Sağlık sektörü geniş anlamda ele alındığında,
• Hastane, eczane, ambulans merkezi gibi sağlık hizmeti sunankurumlarda ve birimlerde çalışan tüm personeli,
• Sağlıkla ilişkili birimlerde (rehabilitasyon) çalışan tüm personeli,
• Yaşlı ve engelli kişilere tıbbi yardım sağlayan sosyal hizmetbirimlerinde çalışan personeli,
• Sağlık sektöründeki idarecileri (sigorta personeli, bilgi sistemteknisyenleri vb),
• Tıbbi bakımda kullanılan ilaç ve tıbbi malzemeleri üretenfabrikalarda çalışan personeli,
• Eğitim ve araştırma personeli,
• Teknik ekipmanlarının bakım ve onarımıyla ilgili personeliiçermektedir
ALAN ÖZELLİKLERİ
• Sürekli ve yeni bilgilerin üretimi,
• Güncel bilgiye duyulan ihtiyacın fazla olması
• Bu alanlarda hem formal hem de informal bilgiye ihtiyaç duyulması,
• Formal kaynaklar olarak basılı materyallerin yanı sıra, görsel ve işitsel kaynakların da sıkça kullanılması,
• İnformal bilgi akışı, meslektaşlarla görüşmeler, kongreler, bilimsel toplantılar gibi faaliyetlerin yoğun olması,
• Sektör çalışanlarının entelektüel düzeylerinin yüksek olması
• Rekabet ve hizmet odaklı olması
Tıbbi bilgi
• Çok yönlü bilgi akışı
• Formal
• Informal
• Ticari
• Eğitim amaçlı
• Araştırmadan
• Uygulamadan
• Görsel
• Sayısal
• Basılı
• Elektronik
Tıpta bilgi akışı
• Bilimsel gelişmelerin uygulamaya akışı sadece bilimsel kanallarla sınırlı değil.
• Araştırma sonuçlarının hekimlere, hastalara aktarımı anlık,
• Hastaneden doğrudan hastaya bilgi akışı sağlanabiliyor.
• Teknolojinin etkisiyle yeni oluşumlar söz konusu.
• Örneğin:
• Microsoft Health Vault
• Google Health
• Teknolojinin adaptasyonu, sağlık bilimlerinin her
alanında değişik tekniklerin kullanılması ve bunların
değişen teknolojiyle birlikte yenilenmesi, bu
uygulamaların literatüre yansımasına da neden
olmaktadır.
• Tıp literatürü en hızlı artan literatürdür.
• Bu alanda bilgi üretimi hem uygulamacılar hem de
akademisyenler tarafından yapılmaktadır.
Sağlık Sektöründe Bilgi Kullanıcılarının
Özellikleri
• Zamanları kısıtlıdır ve beklentileri genelde acildir.
• Güncel bilgiye gereksinimleri vardır.
• Evrensel bilgi kullanırlar.
• Aradıkları bilgiye en kısa yoldan ve en doğru şekilde ulaşmak isterler.
• Alanlarındaki gelişmeleri yakından izlerler.
• Teknik gelişmeleri uygulamaya aktarmada istekli ve beceriklidirler.
• Mesleki toplantıları izlerler, çalışmalarını bu ortamlarda duyurmaya önem verirler.
• Meslektaşlar arası iletişim yoğundur.
• Yabancı dil becerileri gelişmiştir ve yabancı yayın kullanma oranı fazladır.
• Genel olarak uzmanlardan, pratisyenlerden ve öğrencilerden
oluşan üç kullanıcı grubunun bilgiye erişiminde içinde
bulunulan şartların önemi büyüktür.
• Bilgiye erişim için iyi bir kütüphaneye, hasta dosyalarının
takibi için iyi bir arşive ihtiyaç vardır.
• Hasta dosyaları sadece hasta hakkında bilgi sağlamak amacıyla
değil, araştırma amacıyla da kullanılmaktadır.
Bilgi Çağının Gerektirdiği İnsan Kaynağı
Özellikleri
• Çok yönlü
• Süreçleri yönetebilen
• Kişisel gelişime önem veren
• Özel yaşama zaman ayıran
• Sağlığına önem veren
• Sosyal
• Toplumsal konulara duyarlı ve bu konularda aktivitelerde bulunan
• Değişime açık, hayat boyu öğrenme ilkesine inanan,
• Dünya haberlerini analiz eden,
• Teknolojik gelişmeleri daima takip eden ve kullanan,
• Finansal açıdan güçlülüğe önem veren,
• Kariyer çalışmalarında ve projelerinde yurtdışını odaklayan,
• Global platformda veya dünya portföyünde kişi bazında üst düzeyde kullanılan lisanları öğrenen: İngilizce,Fransızca,Almanca,Rusca,Çince, İspanyolca,İtalyanca,Arapça, İbranice,vb
• Analitik düşünce yapısına sahip olan…
Bilgi Merkezi Çalışanları
• Bilgi/belge yöneticileri
• Kütüphaneciler
• Tıbbi dokümantasyon uzmanları,
• Arşiv personeli
• Bilgi profesyonelleri
BİLGİ MERKEZİ ÇALIŞANLARININ
KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ(2011 IFLA)
• Genel özellikler(kişiler arası iletişim, bilgi işlem, ekip
çalışması)
• Profesyonel özellikler(ilgili alan tecrübesi,
müşteri/kullanıcı hizmeti, kataloglama, sınıflandırma,
meta data gibi kütüphanecilik işlevleri yerine
getirebilme)
• Kişisel özellikler(hevesli olmak, esneklik kendini
motive etme)
• Yaratıcılık,
• Analitik, düşünme
• Teknik,
• Esneklik
• Yansıtıcı olma,
• Farklı ve çok sayıda kullanıcıya hizmet sunabilmek
• Detektif gibi olmak iz sürebilmeli(süreçlerdeki detayları ve gizli yönleri görebilmek)
• Farklı ortamlara veya duruma uyum sağlayabilmek
• Diğerlerinin ihtiyaçlarına cevap verebilme, anlayabilmek
• Yaptığı işe istekli, hevesli ve ilgili olmak
• Hedefleri ve istekleri doğrultusunda kendini motive edebilmek
Kişisel Özellikler (Chiang Mai
University/2011 )
Yöneticinin Rol ve Becerileri
Yönetsel Roller
Kavramsal Roller
İletişim/İnsan Odaklılık
Yönetsel RollerYönetim fonksiyonlarını yerine getirebilmek,
faaliyetleri en rasyonel biçimde koordine
edebilmek için gerekli yeti.
Planlama
Örgütleme
Yürütme
Koordine
Etme
Kontrol Etme
Karar Verme
İletişim
Temsil Etme
Yaratıcılık
Kavramsal Roller
Bir birimi yönetmek için gerekli olan kavramları bilmek, belirli bir alanda
çeşitli teknikleri araç ve gereçleri kullanmaktır.
• Yönetim işlevini gerçekleştirebilmek için günceli takip etmek, bilgi
toplamak, bilgiyi paylaşmak ve süreçlerde kullanmak .
BİLGİ OKURYAZARLIĞI+
MEDYA OKURYAZARLIĞI+
BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİ DOĞRU KULLANMA
ETKİLİ İLETİŞİM SÜRECİNİN DİNAMİKLERİ
Kurum ya da birim çalışanlarıyla ve kurum dışı
muhataplarla etkili bir iletişim içinde olmak,
Anlama, dinleme, konuşma, analitik düşünme, problem
çözme, motive etme, geribildirim, beden dilini etkin
kullanma, empati gösterme gibi iletişim faaliyetlerini
doğru kullanma.
İletişimde Amaca Ulaşmak İçin
5N+ 1K KURALI
Etkili İletişim ve Anlama
•Verilmek istenilen mesajları anlamak, algılamak,
yorumlamak
•Yanlış anlamalardan uzak durmak
•Anlaşmazlık ortamı yaratmamak
•Empati göstermek(IQ+EQ+SQ)
•Zamanlama(prof/seyis hikayesi)
Niye Anlamıyoruz?
• Üç engele takıyoruz anlamakta. Birincisi; bir
kelimenin tanımının her kişide farklı olması.
• İkincisi; anladığımızı sanmamız.
• Üçüncüsü ise; yüzleşme korkumuz bizi
anlamaktan alıkoyuyor.
Duygusal Zeka
• Kendini Tanıma
• Kendi Kendini
Ayarlama/Duygularını kontrol
edebilme
• Motivasyon
• Empati
• Sosyal Beceriler
Duygusal Zeka Açısından Beynimiz;
Duygusal Zeka Nasıl Geliştirilir???
• Kendinizi tanıyarak,
• Duygularınızı ve onları kontrol etmeyi
öğrenerek,
• Kendinizi ve kişisel özelliklerinizi başkalarına
açık tutarak,
• İletişim kurma becerinizi geliştirerek,
• Problem çözücü olarak,
• Eleştiriye açık olarak,
• İnsanlar ile ilgilenerek,
• Farklılıklara saygı duymak ve
• Farklı olanı deneyip, onlarla yaşamayı öğrenmek
gerekir….
• Sağlıklı ve etkin bir iletişimin iyi dinleyiciler
ile kendi duygularını samimi ve dürüst
ifade eden kişilere ihtiyacı vardır.
Etkili İletişim ve Dinleme
Dinlerim,
Pasif kalmayı kabul ederim,
Danışman rolünü benimserim,
Karşımdakine yardım etmek isterim,
Karşımdakinin duygularını ifade etmesini
sağlayarak rahatlatmak isterim,
Öncelikle karşımdakinin ihtiyaçlarınla ilgilenirim.
Etkin Dinleme
Söylenenlere ilgi gösterir.
Gerçek sorunun ne olduğunu duyana
kadar yargıda bulunmaz.
Konuştuğu kişi ile göz teması kurar.
Söylenenleri anlayıp anlamadığını kontrol
eder.
Sırasını bekler, anladığını düşündüğünün
hemen üstüne atlamaz.
Etkin Dinleyicinin Özellikleri
• Daha önemlisi, etkin dinleme sonucu
karşımızdaki kişinin yaşayacağı
rahatlık, onun bizim vereceğimiz
öneriye uyum gösterme ihtimalini
arttırır.
• Bu nedenle sonucu artırmak için;
Etkin Dinleyicinin Özellikleri
• Karşımızdaki şikayetlerini veya onu
huzursuz eden konuları söylerken onun
yüzüne bakarak dinlemek,
• Uygun aralılarla başını sallamak, ve
“anlıyorum”, “evet” gibi ilgiyi gösteren kısa
geri bildirimlerde bulunmak.
• Daha uzun boşluklarla karşımızdaki kişinin
söylediğinin tekrarlamak.
Kişiler yargılanmadıkları için başlangıçta söylemeyi
düşündüklerinin daha fazlasını söyler,
Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun farkına
varabilir,
Kendi sorunlarına çözüm bulabilir,
Yaşanmış ve bitmiş bir olay ile ilgili olarak
çözümsüzlüğü kabullenir,
Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler
“Anlaşıldım” duygusunu yaşar,
Karşısındaki kişiye olumlu duygular
besler,
Amaçları aşan bir şey söylediklerinde,
bunu fark edip kendilerini düzeltebilir,
Karşısındaki kişiyi dinlemeye ve
anlamaya hazır duruma gelir.
Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler
Yanlış Dinleme Türleri
1.Görünüşte Dinleme
2. Seçerek Dinleme
3. Saplantılı Dinleme
4. Savunucu Dinleme
5. Tuzak Kurucu Dinleme
6. Yüzeysel Dinleme
Unutmamak gerekir ki,
İki kulağımız, bir ağzımız vardır.
Bu da dinlemenin konuşmadan daha
önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
İyi Bir Dinleyici Olmak
Etkili İletişim ve Konuşma
(Söyleyenden dinleyen arif gerek)
Şekil Açısından;
• Hızlı/Yavaş
Konuşma
• Tonlama
• Vurgulama
• Yanlış Telaffuz
İçerik Açısından• Doğru mesaj
• Bilgi/Veri odaklı mesaj
• Amaca yönelik
• Doğru Zaman
• Geribildirim
• Kısa/Öz
• Abartısız/Sade
• Örneklemeler
• Kısaltmalar/Formüller
• Teknik kelimelerin az kullanılması
• Yabancı kökenli kelimelerin az kullanılması
Etkili İletişim ve Analitik Düşünme
• Olayları derinlemesine inceleme
• Neden-Sonuç İlişkisi
• Problemin Çıkış Noktası/ Yarattığı Problemler
Etkili İletişim ve Geribildirim
• Etki-Tepki
• Bilgi Akışı/ Paylaşım
Beden Dili
Beden dili duygu ve düşüncelerimizin
yansımasıdır.
İnsanların yüz yüze kurdukları ilişkide,
kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili
%60 önem taşır.
Beden Duruşu
Mimikler
Başın Kullanımı
Oturmak İçin
Seçilen Yer
Giyim
Bakım Ve Makyaj
Jestler
Göz Teması
Ayakların Kullanımı
Oturma Biçimi
Mesafe
Kullanılan Aksesuarlar
Beden Dilinin Öğeleri
İletişimde Yapılmaması Gerekenler
• Genellemeler
• Önyargı
• Algılamada seçicilik
• Kişiselleştirme
• Zihin Okuyuculuğu
• Ben Bilirimcilik
• Objektiflikten uzak
olma
KİŞİSEL GELİŞİM
• SWOT Analizi yapmak
• Hedef belirlemek
• Zihinsel, fiziksel, duygusal ve ruhsal değişim,
dönüşümü gerçekleştirmek
• Kendini, bilgiyi, finansal kaynakları, zamanını,
duygularını yönetmek
Örnek: Bir Bilgi Merkezi Çalışanı için SWOT Analizi
K
İ
Ş
İ
S
E
L
GÜÇLÜ YÖNLER
İş tecrübesi
Eğitim, katma değer yaratacak özellikler
Alanında güçlü teknik bilgiye sahip olmak (ör:
yazılım,donanım,programlama dilleri,vb)
Takım çalışması, liderlik, iletişim gibi özel
becerilere sahip olma
Kişisel özellikler (Ör:güçlü bir iş etiğine sahip
olma, iç disiplin, baskı altında çalışabilme,
yaratıcılık, iyimserlik ya da yüksek derecede
çalışma enerjisine sahip olma)
İyi ilişkiler ve networke sahip olma
Profesyonel kurumlarla etkileşim
ZAYIF YÖNLER
• Tecrübesizlik
• Düşük not ortalaması ve ilgili olmayan eğitim
• Amaçsızlık, genel ve iş bilgisi eksikliği
• Zayıf teknik bilgi
• Zayıf yetenekler (liderlik, kişisel ilişkiler, takım
çalışması,vb)
• İyi işler yakalama konusunda yeterli olmama
• Olumsuz kişisel özellikler (ör:etik değerlere sahip
olmama,disiplinsizlik,motiasyon eksikliği,
kararsızlık, kendine güvensizlik, çok duygusal
olma,vb)
D
I
Ş
S
A
L
FIRSATLAR
Alanında olumlu katkı sağlayacak gelişmeler
(ör:gelişme, globalleşme, teknolojik ilerlemeler,
vb.)
Eğitim aldığı alanla ilgili pozisyonda çalışıyor
olmak
Sahip olduğu becerileri kullanabiceği bir alanda
çalışıyor olmak
Bilgisini kullanabileceği başka iş fırsatları
yakalamak
Alanında ilerleme olanağı
Alanında profesyonelleşme olanağı
Seçmiş olduğu kariyer yolunun eşsiz olanaklar
yaratması
Güçlü iletişim ağına sahip olma
TEHDİTLER
• Çalıştığı alandak küçülmeye gitme, demode olmuş
yönetim modellerini kullanma gibi olmsuz
gelişmelerin var olması
• Daha yetenekli, tecrübeli, bilgili ve genç rakip
meslekdaşların olması
• Kendisinden daha iyi iş fırsatları yakalayan kişilerin
varlığı
• Daha isim yapmış ve yeni bir okuldan mezun
olmuş rakiplerin olması
• Daha ileri eğitim olanaklarına sahip çalışanların
var olması
• Alanında sınırlı ilerleme şansının olması
• Pazarlama gücünü sağlayacak profesyonel terfi
olanağının eksikliği
S
TO
W
Hint Felsefesinden
Düşünmeye vakit ayır; Düşünce güç için kaynaktır.
Eğlenceye vakit ayır; Eğlence gençliğin sırrıdır.
Okumaya vakit ayır; Okuma bilginin pınarıdır.
Duaya vakit ayır; Dua, güç anlarda direnmenin desteğidir.
Sevmeye vakit ayır; Sevme yaşamı tatlı kılandır.
Anlaşmaya vakit ayır; Anlaşma hoşgörünün anahtarıdır.
Gülmeye vakit ayır; Gülme ruhun müziğidir.
Vermeye vakit ayır; Verme günün aydınlığıdır.
İşini yapmaya vakit ayır; İş, huzurun kaynağıdır.
Teşekküre vakit ayır; Teşekkür, yaşam pastasının kremasıdır