saqartvelos antinarkotikuli strategiis ziritadi mimartulebebi

29
saqarTvelos saqarTvelos antinarkotikuli antinarkotikuli strategiis ZiriTadi strategiis ZiriTadi mimarTulebebi mimarTulebebi giorgi wereTeli giorgi wereTeli 14 dekemberi, 2006 14 dekemberi, 2006

Upload: genero

Post on 17-Jan-2016

55 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi. giorgi wereTeli 14 dekemberi, 2006. narkomania saqarTveloSi: saqme gvaqvs epidemiasTan?!. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

saqarTvelos saqarTvelos antinarkotikuli antinarkotikuli

strategiis ZiriTadistrategiis ZiriTadimimarTulebebimimarTulebebi

giorgi wereTeligiorgi wereTeli

14 dekemberi, 200614 dekemberi, 2006

Page 2: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkomania saqarTveloSi: saqme gvaqvs epidemiasTan?!

narkotikebTan dakavSirebuli safrTxe saqarTve-loSi xasiaTdeba mudmivi zrdis

tendenciiT. ukanaskneli 15 wlis ganmavlobaSi narkotikebis momxmarebelTa

oficialurad registrirebuli raodenoba 9-jer gaizarda.

aSS-s saxelmwifo departamentis narkotikebis moxmarebis angariSis mixedviT,

saqarTveloSi 2004 wels 275 000-mde narkotikebis momxmarebeli iyo, 2005 wels maTma raodenobam 350 000-s miaRwia.

eqspertuli SefasebiT, narkotikebis momxmare-belTa da narkotikze

damokidebulTa savaraudo raodenobam 250 aTass gadaaWarba.

2002-2004 ww narkotikis moxmarebis dawyebis saSualo asaki saqarTveloSi 2 wliT

gaaxalgazrdavda (18–dan 16 wlamde).

Page 3: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkotikebis moxmareba mozardebSi

16-17 wlis vaJebis 30,3% aRiarebs, rom cxovrebaSi erTxel mainc gasinjuli aqvs marixuana.

gamokiTxuli vaJebis 7% regularulad moixmars

marixuanas.

regularulad moxmarebul narkotikebSi dasaxelda heroini

(1,3%), subuteqsi (1,3%) da eqstazi (1%).

Page 4: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

rogoria prognozi?rogoria prognozi?narkoepidemiis gavrcelebanarkoepidemiis gavrceleba

epidemiis I faza: narkotikebis moxmareba epidemiis I faza: narkotikebis moxmareba vrceldeba e.w. “bohemur” wreebSi.vrceldeba e.w. “bohemur” wreebSi.

epidemiis II faza: epidemia moicavs im epidemiis II faza: epidemia moicavs im adamianTa jgufebs, vinc asocialur da kriminalur adamianTa jgufebs, vinc asocialur da kriminalur qcevebs axorcielebs. qcevebs axorcielebs.

epidemiis III faza: narkoepidemia mosaxleobis epidemiis III faza: narkoepidemia mosaxleobis ufro farTo fenebSi vrceldebaufro farTo fenebSi vrceldeba. .

epidemiis IV faza: epidemia yvela asakobriv epidemiis IV faza: epidemia yvela asakobriv jgufSi da socialur fenaSi vrceldeba da kulturis jgufSi da socialur fenaSi vrceldeba da kulturis nawili xdebanawili xdeba. .

Page 5: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

rogoria prognozi?rogoria prognozi?

narkoepidemiis Semdgomi eskalacia narkoepidemiis Semdgomi eskalacia gamoiwvevs:gamoiwvevs:

kriminogenuli situaciis garTulebas; sazogadoebis inteleqtualuri resursebis gaRaribebas; Sromisunarianobisa da produqtiulobis daqveiTebas; narkotikebis moxmarebiT sazogadoebisaTvis miyenebuli samedicino da socialuri zianis zrdas; narkotikebTan dakavSirebuli problemebis gadawyvetaze mimarTuli finansuri danaxarjebis zrdas.

Page 6: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

“ yuradReba!

opiumis ukanono damzadebam avRaneTSi wels miRwia rekor-dul maCvenebels – 6 100 tonas, rac mTeli msoflios moma-ragebis 92%-s Seadgens. es aWarbebs globalur moxmarebas 30%-iT.

mogaxsenebT, rom Tqveni qveynis mosaxleobis janmrTelobas safrTxe emuqreba, rac gamoixateba heroinis dozis gadaWar-bebiT gamowveuli sikvdilianobiT.

arsebobs pirdapiri kavSiri heroinis momaragebasa da quCaSi gasayidi narkotikis sisufTaves (koncentracias) Soris. avRanuri heroiniT gadaWarbebuli momarageba savaraudod gamoiwvevs quCis heroinis erTjeradi koncentraciis gazrdas, rac sikvdilianobis zrdaSi aisaxeba, radgan narkotikis aseT maRal koncentracias narkomanebi ar arian miCveulni” antonio maria kosta

aRmasrulebeli direqtori

gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro

Page 7: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkotikebis globaluri moxmarebanarkotikebis globaluri moxmareba

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Tambaqo mar i xuana amf et ami nebi ,kokai ni ,opi at ebi

28%

4%

1%

World Drug Report, 2006

Page 8: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

ra Tanxa ixarjeba narkomaniis problemis mogvarebaze?

aSS

didi britaneTi

avstralia

irlandia

portugalia

avstria

fineTi

luqsemburgi

12,648 milioni $

1,500 milioni £

516 milioni $

182 milioni €

160 milioni €

145 milioni €

26 milioni €

20 milioni €

Page 9: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkotikebis moTxovnis Semcirebaze mimarTuli investiciebis xarjTefeqturoba

“ CanacvlebiT Terapiaze daxarjuli 1 girvanqa sterlingiT 3-5 girvanqa sterlingi izogeba”

(Gossop et al. 2001)

“narkomanTa mkurnalobaze daxarjuli TiToeuli dolari 5-7 dolars zogavs”

(Drug Abuse Treatment Outcome Studies)

“narkomaniis prevenciaSi Cadebuli 1 dolari zogavs 10 dolars”

(Aos et al. 2001; Hawkins et al. 1999; Pentz 1998; Spoth et al. 2002) .

aSS-Si saskolo antinarkotikuli prevenciuli programis ganxorcielebis Sedegad 2 wlis ganmavlobaSi mozardebSi

alkoholis moxmareba Semcirda 24%-iT, Tambaqosi – 19%-iT, xolo marixuanasi – 38%-iT

(The RAND Corporation, 2003)

Page 10: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

“narkomaniis profilaqtikis saxelmwifo programis” dagegmili biujetebi wlebis mixedviT

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

1997 1999 2001 2003 2005 2007

ra xdeba saqarTveloSi?

50 50 000000

500 000500 000500 000500 000

551 000551 000

430 000430 000

320 000320 000

350 000350 000

500 000500 000 500 000500 000

348 000348 000

150 000150 000

Page 11: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

problemebi:

praqtikulad ar xorcieldeba farTomasStabiani prevenciuli RonisZiebebi;

instituciuri infrastruqtura ver pasuxobs Tanamedrove moTxovnebs;

ar arsebobs narkotikebis momxmarebelTa aRricxviano-bisa da epidemiologiuri zedamxedvelobis sistema;

narkologiuri momsaxurebis xelmisawvdomoba veranair kritikas ver uZlebs;

SeimCneva sakadro uzrunvelyofis mwvave deficiti; qveyanaSi praqtikulad ar arsebobs arc erTi srulfa-

sovani sareabilitacio dawesebuleba. qveyanas ar gaaCnia narkotikebTan

dakavSire-buli erovnuli politika.

ra xdeba saqarTveloSi?

Page 12: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

saqarTvelos antinarkotikuli

strategia

da

samoqmedo gegma

Page 13: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

sazogadoebis sazogadoebis usafrTxoebis usafrTxoebis

politikapolitika

sazogadoebrivsazogadoebrivi jandacvis i jandacvis

politikapolitika

narkotikebis narkotikebis mowodebis mowodebis SemcirebaSemcireba

narkotikebze narkotikebze moTxovnilebis moTxovnilebis

SemcirebaSemcireba

samarTaldamcavi samarTaldamcavi organoebiorganoebi

samedicino, socialuri, samedicino, socialuri, kulturis, ganaTlebis kulturis, ganaTlebis

sistemebi, mediasistemebi, media

kompleqsuri da

dabalansebuli midgoma:

Page 14: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkotikebis narkotikebis moxmarebasTan moxmarebasTan

dakavSirebuli dakavSirebuli problemebi ara aqvTproblemebi ara aqvT

problemuri problemuri

moxmarebamoxmareba

problemuri problemuri moxmarebamoxmareba

1.1. narkotiki ar narkotiki ar gausinjavTgausinjavT

2.2. eqsperimentuleqsperimentuli moxmarebai moxmareba

3.3. epizoduri epizoduri moxmarebamoxmareba

surT, Sewyviton surT, Sewyviton narkotikis narkotikis

moxmarebamoxmareba

ar surT, an ar ar surT, an ar SeuZliaT SeuZliaT

narkotikis narkotikis moxmarebis moxmarebis

SewyvetaSewyveta

sazogadoebasazogadoeba

Page 15: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

pirveladipirveladiprevenciaprevencia

mkurnaloba damkurnaloba dareabilitaciareabilitacia

zianis zianis SemcirebaSemcireba

mowodebis Semcirebamowodebis Semcireba

moTxovnilebis SemcirebamoTxovnilebis Semcireba

kadrebis kadrebis momzadebamomzadeba

saerTaSorisosaerTaSorisoTanamSromlobaTanamSromloba

monitoringi monitoringi da kvlevada kvleva

11 22 33

4455

66 77

koordinaciakoordinacia1010

strategiis prioritetuli mimarTulebebistrategiis prioritetuli mimarTulebebi

sazogadoebasTansazogadoebasTanurTierTobaurTierToba

88

kanonmdeblobiskanonmdeblobissrulyofasrulyofa

99

Page 16: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

strategiuli siaxle: narkomaniis pirveladi prevencia upirvelesi prioritetia

ZiriTadi RonisZiebebi:

erTiani, mravalsafexuriani antinarkotikuli aRzrdis sistemis Seqmna;

Temze orientirebuli prevenciuli programebis Seqmna da implementacia;

axalgazrdebis Tavisufali drois organizeba;

narkotikebis moxmarebis prevencia samuSao adgilebze

prevencia ufro efeqturi da iafia, vidre mkurnalobaprevencia ufro efeqturi da iafia, vidre mkurnaloba

Page 17: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkotikebis moxmarebiT narkotikebis moxmarebiT gamowveuli zianis Semcirebagamowveuli zianis Semcireba

• Spricebis gacvlis programa

• CanacvlebiTi Terapiis programa

• savele socialuri muSaoba da TanasworTa ganaTleba

Page 18: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkotikebis mowodebis narkotikebis mowodebis SemcirebaSemcireba

qveyanaSi aralegaluri narkotikebis Semotanis prevencia

aralegaluri brunvidan

narkotikebis efeqturi amoReba

narkotikuli saSualebebis, fsiqotropuli nivTierebebisa da prekursorebis legaluri brunvidan aralegalurSi gadadinebis profilaqtika

Page 19: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

NNnacionaluri nacionaluri

sainformacio -sainformacio -saganmanaTleblosaganmanaTleblo

kampaniakampania

saqarTvelos saqarTvelos narkologiuri narkologiuri samsaxuris samsaxuris

ganviTarebis ganviTarebis gegmagegma

narkotikebze moTxovnis Semcirebis strategiis ganxorcieleba

2007-2008 ww2007-2008 ww

Page 20: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

monitoringi

da

epidzedamxedveloba

meTodologiuri bazisis Seqmna

kadrebis

mmoommzzaaddeebbaa

saswrafosaswrafosamedicinodaxmarebadaxmareba

pirveladi jandacva

gadaudebelihospitaluridaxmareba

narkologiuriklinikebi

regionulinarkologiuri

centrebi

sareabilitaciosamsaxuri

CanacvlebiTiTerapiiscentrebi

sakonsultaciocentrebi

aranarkologiuri mimarTulebis samsaxurebi

pirveladi prevencia

narkologiuri daxmarebis kompleqsuri sistema

narkologiuri mimarTulebis samsaxurebi

Page 21: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkologiuri samsaxuris ganviTarebis meTodologiuri bazisis Seqmna

narkologiuri momsaxurebis reformirebis jgufi

narkomaniis profilaqtikisadmi

koncefciuri, sistemuri midgomis gamomuSaveba

narkologiuri samsaxuris organizaciuli

politikis SemuSaveba

profesiuli kadrebis saganmanaTleblo

standartebis SemuSaveba

prevenciis erTiani nacionaluri koncefcia; asakobrivi Taviseburebebis Sesabamisi prevenciuli programebi; samuSao adgilebze narkomaniis prevenciis programa; gasarTob dawesebulebebSi narkomaniis prevenciis programa

momsaxurebis standartebis SemuSaveba;

momsaxurebis xarisxis Sefasebis kriteriumebis

SemuSaveba.

narkologiuri samsaxuris TanamSromelTa saswavlo meTodologiebis Seqmna narkologiuri samsaxuris TanamSromelTaTvis praqtikuli rekomendaciebis (gaidlainebis) momzadeba

Page 22: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkoviTarebis monitoringi da

epidzedamxedveloba

epidemiologiuri da sociologiuri kvlevissamuSao jgufi

monacemTa bazebisa da sainformacio

sistemebis Seqmna

epidemiologiuri da sociologiuri kvlevis zedamxedvelobis sistemis Seqmna

Page 23: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

narkologiuri samsaxuris kadrebis profesiuli kompetenciis amaRleba

pirveladi prevenciis specialistebis momzadeba saswrafo samedicino daxmarebis eqimebis swavleba gadaudebeli daxmarebis stacionarebis eqimebis

swavleba pirveladi jandacvis sferos muSakebis swavleba ambulatoriuli da stacionaruli momsaxurebis

(klinikebi, ambulatoriuli centrebi) eqimebis swavleba CanacvlebiTi Terapiis specialistebis momzadeba reabilitaciis specialistebis momzadeba saSualo medpersonalis swavleba socialuri muSakebis momzadeba fsiqologiuri konsultirebisa da fsiqoTerapiis

pecialistebis momzadeba

Page 24: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

savaraudo biujeti:2007 wels – 669,180 lari2008 wels – 1, 434, 620 lari

• narkologiuri klinikebis momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba

• narkotikebze damokidebul arasrulwlovanTa, qalTa da narkotikebis moxmarebiT gamowveul socialurad saxifaTo mdgomareobaTa mkurnaloba

• regionuli narkologiuri centrebis qmediTunarianobis gazrda

• CanacvlebiTi Terapiis centrebis qselis gafarToeba

• sareabilitacio samsaxuris amoqmedeba

Page 25: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

nacionaluri antinarkotikuli nacionaluri antinarkotikuli sainformacio-saganmanaTleblo kampaniasainformacio-saganmanaTleblo kampania

samuSao jgufisamuSao jgufieqspertTa jgufi 1eqspertTa jgufi 1 eqspertTa jgufi 2eqspertTa jgufi 2

masobrivi komunikaciisaTvis gankuTvnili produqciis

Seqmna

specifikuri saganmanaTleb-lo masalebis Seqmna

kampaniis saqmianobaTa Gganxorcielebis uzrunvelyofa

sazogadoebis sazogadoebis ganaTlebaganaTleba

socialuri socialuri reklamareklama

media media advokatirebaadvokatireba

1. mozardebi (11-18 weli)2. mSoblebi3. adamianebi, visac mozardebTan aqvs urTierToba 653,150

lari

Page 26: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

ZiriTadi strategiuli siaxle:ZiriTadi strategiuli siaxle:

erovnuli makoordinirebeli organo (narkopolitikis

sabWo)

sabWos mizania mTeli qveynis masStabiT narkomaniis sabWos mizania mTeli qveynis masStabiT narkomaniis gavr-celebisa da narkotikebis ukanono brunvis gavr-celebisa da narkotikebis ukanono brunvis winaaRmdeg efeqturi uwyebaTaSorisi koordinirebuli winaaRmdeg efeqturi uwyebaTaSorisi koordinirebuli muSaobis uzrunvelyofa.muSaobis uzrunvelyofa.

Page 27: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

erovnuli makoordinirebeli organos savaraudo struqturaerovnuli makoordinirebeli organos savaraudo struqtura

saqarTvelos prezidenti

makoordinirebeli organo(narkopolitikis sabWo)

premier-ministri (sabWos Tavmjdomare)

narkopolitikis erovnuli koordinatori (sabWos mdivani)

pirveladi prevenciiskoordinatori

narkologiuri samsaxurebiskoordinatori

sazogadoebasTan da ucxoeTTanurTierTobis koordinatori

koordinatori kanonmdeblobissakiTxebSi

Zalovan struqturebTan urTierTobis koordinatori

resursebis koordinatori

kvlevisa da monitoringiskoordinatori

narkotikebis legalur brunvazekontrolis koordinatori

narkopolitikis regionuli

koordinatorebi

Page 28: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

sakanonmdeblo cvlilebebisakanonmdeblo cvlilebebi

kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa siebis Seqmna

narkotikuli saSualebebisa da fsiqotropuli nivTierebebis odenobebis gadaxedva

narkotikuli saSualebebisa da fsiqotropuli nivTierebebis momxmareblebis ganTavisufleba

sisxlis samarTlebrivi pasuxismgeblobisagan

garkveuli SezRudvebi calkeul profesiul saqmianobebze da maTi ganxorcielebis meqanizmebi

Page 29: saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi

Semdgomi nabijebiSemdgomi nabijebi

• saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebis miReba

• gadawyvetilebis miReba makoordinirebeli organos SeqmnasTan dakavSirebiT

• calkeuli dainteresebuli saministroebis mier 2 Tvis vadaSi konkretuli samoqmedo gegmebis SemuSaveba da warmodgena

• mTavrobis mier narkomaniis problemis mogvarebaze zrunvis prioritetad gamocxadeba