saqartvelos antinarkotikuli strategiis ziritadi mimartulebebi
DESCRIPTION
saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebi. giorgi wereTeli 14 dekemberi, 2006. narkomania saqarTveloSi: saqme gvaqvs epidemiasTan?!. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
saqarTvelos saqarTvelos antinarkotikuli antinarkotikuli
strategiis ZiriTadistrategiis ZiriTadimimarTulebebimimarTulebebi
giorgi wereTeligiorgi wereTeli
14 dekemberi, 200614 dekemberi, 2006
narkomania saqarTveloSi: saqme gvaqvs epidemiasTan?!
narkotikebTan dakavSirebuli safrTxe saqarTve-loSi xasiaTdeba mudmivi zrdis
tendenciiT. ukanaskneli 15 wlis ganmavlobaSi narkotikebis momxmarebelTa
oficialurad registrirebuli raodenoba 9-jer gaizarda.
aSS-s saxelmwifo departamentis narkotikebis moxmarebis angariSis mixedviT,
saqarTveloSi 2004 wels 275 000-mde narkotikebis momxmarebeli iyo, 2005 wels maTma raodenobam 350 000-s miaRwia.
eqspertuli SefasebiT, narkotikebis momxmare-belTa da narkotikze
damokidebulTa savaraudo raodenobam 250 aTass gadaaWarba.
2002-2004 ww narkotikis moxmarebis dawyebis saSualo asaki saqarTveloSi 2 wliT
gaaxalgazrdavda (18–dan 16 wlamde).
narkotikebis moxmareba mozardebSi
16-17 wlis vaJebis 30,3% aRiarebs, rom cxovrebaSi erTxel mainc gasinjuli aqvs marixuana.
gamokiTxuli vaJebis 7% regularulad moixmars
marixuanas.
regularulad moxmarebul narkotikebSi dasaxelda heroini
(1,3%), subuteqsi (1,3%) da eqstazi (1%).
rogoria prognozi?rogoria prognozi?narkoepidemiis gavrcelebanarkoepidemiis gavrceleba
epidemiis I faza: narkotikebis moxmareba epidemiis I faza: narkotikebis moxmareba vrceldeba e.w. “bohemur” wreebSi.vrceldeba e.w. “bohemur” wreebSi.
epidemiis II faza: epidemia moicavs im epidemiis II faza: epidemia moicavs im adamianTa jgufebs, vinc asocialur da kriminalur adamianTa jgufebs, vinc asocialur da kriminalur qcevebs axorcielebs. qcevebs axorcielebs.
epidemiis III faza: narkoepidemia mosaxleobis epidemiis III faza: narkoepidemia mosaxleobis ufro farTo fenebSi vrceldebaufro farTo fenebSi vrceldeba. .
epidemiis IV faza: epidemia yvela asakobriv epidemiis IV faza: epidemia yvela asakobriv jgufSi da socialur fenaSi vrceldeba da kulturis jgufSi da socialur fenaSi vrceldeba da kulturis nawili xdebanawili xdeba. .
rogoria prognozi?rogoria prognozi?
narkoepidemiis Semdgomi eskalacia narkoepidemiis Semdgomi eskalacia gamoiwvevs:gamoiwvevs:
kriminogenuli situaciis garTulebas; sazogadoebis inteleqtualuri resursebis gaRaribebas; Sromisunarianobisa da produqtiulobis daqveiTebas; narkotikebis moxmarebiT sazogadoebisaTvis miyenebuli samedicino da socialuri zianis zrdas; narkotikebTan dakavSirebuli problemebis gadawyvetaze mimarTuli finansuri danaxarjebis zrdas.
“ yuradReba!
opiumis ukanono damzadebam avRaneTSi wels miRwia rekor-dul maCvenebels – 6 100 tonas, rac mTeli msoflios moma-ragebis 92%-s Seadgens. es aWarbebs globalur moxmarebas 30%-iT.
mogaxsenebT, rom Tqveni qveynis mosaxleobis janmrTelobas safrTxe emuqreba, rac gamoixateba heroinis dozis gadaWar-bebiT gamowveuli sikvdilianobiT.
arsebobs pirdapiri kavSiri heroinis momaragebasa da quCaSi gasayidi narkotikis sisufTaves (koncentracias) Soris. avRanuri heroiniT gadaWarbebuli momarageba savaraudod gamoiwvevs quCis heroinis erTjeradi koncentraciis gazrdas, rac sikvdilianobis zrdaSi aisaxeba, radgan narkotikis aseT maRal koncentracias narkomanebi ar arian miCveulni” antonio maria kosta
aRmasrulebeli direqtori
gaeros narkotikebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis biuro
narkotikebis globaluri moxmarebanarkotikebis globaluri moxmareba
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Tambaqo mar i xuana amf et ami nebi ,kokai ni ,opi at ebi
28%
4%
1%
World Drug Report, 2006
ra Tanxa ixarjeba narkomaniis problemis mogvarebaze?
aSS
didi britaneTi
avstralia
irlandia
portugalia
avstria
fineTi
luqsemburgi
12,648 milioni $
1,500 milioni £
516 milioni $
182 milioni €
160 milioni €
145 milioni €
26 milioni €
20 milioni €
narkotikebis moTxovnis Semcirebaze mimarTuli investiciebis xarjTefeqturoba
“ CanacvlebiT Terapiaze daxarjuli 1 girvanqa sterlingiT 3-5 girvanqa sterlingi izogeba”
(Gossop et al. 2001)
“narkomanTa mkurnalobaze daxarjuli TiToeuli dolari 5-7 dolars zogavs”
(Drug Abuse Treatment Outcome Studies)
“narkomaniis prevenciaSi Cadebuli 1 dolari zogavs 10 dolars”
(Aos et al. 2001; Hawkins et al. 1999; Pentz 1998; Spoth et al. 2002) .
aSS-Si saskolo antinarkotikuli prevenciuli programis ganxorcielebis Sedegad 2 wlis ganmavlobaSi mozardebSi
alkoholis moxmareba Semcirda 24%-iT, Tambaqosi – 19%-iT, xolo marixuanasi – 38%-iT
(The RAND Corporation, 2003)
“narkomaniis profilaqtikis saxelmwifo programis” dagegmili biujetebi wlebis mixedviT
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
1997 1999 2001 2003 2005 2007
ra xdeba saqarTveloSi?
50 50 000000
500 000500 000500 000500 000
551 000551 000
430 000430 000
320 000320 000
350 000350 000
500 000500 000 500 000500 000
348 000348 000
150 000150 000
problemebi:
praqtikulad ar xorcieldeba farTomasStabiani prevenciuli RonisZiebebi;
instituciuri infrastruqtura ver pasuxobs Tanamedrove moTxovnebs;
ar arsebobs narkotikebis momxmarebelTa aRricxviano-bisa da epidemiologiuri zedamxedvelobis sistema;
narkologiuri momsaxurebis xelmisawvdomoba veranair kritikas ver uZlebs;
SeimCneva sakadro uzrunvelyofis mwvave deficiti; qveyanaSi praqtikulad ar arsebobs arc erTi srulfa-
sovani sareabilitacio dawesebuleba. qveyanas ar gaaCnia narkotikebTan
dakavSire-buli erovnuli politika.
ra xdeba saqarTveloSi?
saqarTvelos antinarkotikuli
strategia
da
samoqmedo gegma
sazogadoebis sazogadoebis usafrTxoebis usafrTxoebis
politikapolitika
sazogadoebrivsazogadoebrivi jandacvis i jandacvis
politikapolitika
narkotikebis narkotikebis mowodebis mowodebis SemcirebaSemcireba
narkotikebze narkotikebze moTxovnilebis moTxovnilebis
SemcirebaSemcireba
samarTaldamcavi samarTaldamcavi organoebiorganoebi
samedicino, socialuri, samedicino, socialuri, kulturis, ganaTlebis kulturis, ganaTlebis
sistemebi, mediasistemebi, media
kompleqsuri da
dabalansebuli midgoma:
narkotikebis narkotikebis moxmarebasTan moxmarebasTan
dakavSirebuli dakavSirebuli problemebi ara aqvTproblemebi ara aqvT
problemuri problemuri
moxmarebamoxmareba
problemuri problemuri moxmarebamoxmareba
1.1. narkotiki ar narkotiki ar gausinjavTgausinjavT
2.2. eqsperimentuleqsperimentuli moxmarebai moxmareba
3.3. epizoduri epizoduri moxmarebamoxmareba
surT, Sewyviton surT, Sewyviton narkotikis narkotikis
moxmarebamoxmareba
ar surT, an ar ar surT, an ar SeuZliaT SeuZliaT
narkotikis narkotikis moxmarebis moxmarebis
SewyvetaSewyveta
sazogadoebasazogadoeba
pirveladipirveladiprevenciaprevencia
mkurnaloba damkurnaloba dareabilitaciareabilitacia
zianis zianis SemcirebaSemcireba
mowodebis Semcirebamowodebis Semcireba
moTxovnilebis SemcirebamoTxovnilebis Semcireba
kadrebis kadrebis momzadebamomzadeba
saerTaSorisosaerTaSorisoTanamSromlobaTanamSromloba
monitoringi monitoringi da kvlevada kvleva
11 22 33
4455
66 77
koordinaciakoordinacia1010
strategiis prioritetuli mimarTulebebistrategiis prioritetuli mimarTulebebi
sazogadoebasTansazogadoebasTanurTierTobaurTierToba
88
kanonmdeblobiskanonmdeblobissrulyofasrulyofa
99
strategiuli siaxle: narkomaniis pirveladi prevencia upirvelesi prioritetia
ZiriTadi RonisZiebebi:
erTiani, mravalsafexuriani antinarkotikuli aRzrdis sistemis Seqmna;
Temze orientirebuli prevenciuli programebis Seqmna da implementacia;
axalgazrdebis Tavisufali drois organizeba;
narkotikebis moxmarebis prevencia samuSao adgilebze
prevencia ufro efeqturi da iafia, vidre mkurnalobaprevencia ufro efeqturi da iafia, vidre mkurnaloba
narkotikebis moxmarebiT narkotikebis moxmarebiT gamowveuli zianis Semcirebagamowveuli zianis Semcireba
• Spricebis gacvlis programa
• CanacvlebiTi Terapiis programa
• savele socialuri muSaoba da TanasworTa ganaTleba
narkotikebis mowodebis narkotikebis mowodebis SemcirebaSemcireba
qveyanaSi aralegaluri narkotikebis Semotanis prevencia
aralegaluri brunvidan
narkotikebis efeqturi amoReba
narkotikuli saSualebebis, fsiqotropuli nivTierebebisa da prekursorebis legaluri brunvidan aralegalurSi gadadinebis profilaqtika
NNnacionaluri nacionaluri
sainformacio -sainformacio -saganmanaTleblosaganmanaTleblo
kampaniakampania
saqarTvelos saqarTvelos narkologiuri narkologiuri samsaxuris samsaxuris
ganviTarebis ganviTarebis gegmagegma
narkotikebze moTxovnis Semcirebis strategiis ganxorcieleba
2007-2008 ww2007-2008 ww
monitoringi
da
epidzedamxedveloba
meTodologiuri bazisis Seqmna
kadrebis
mmoommzzaaddeebbaa
saswrafosaswrafosamedicinodaxmarebadaxmareba
pirveladi jandacva
gadaudebelihospitaluridaxmareba
narkologiuriklinikebi
regionulinarkologiuri
centrebi
sareabilitaciosamsaxuri
CanacvlebiTiTerapiiscentrebi
sakonsultaciocentrebi
aranarkologiuri mimarTulebis samsaxurebi
pirveladi prevencia
narkologiuri daxmarebis kompleqsuri sistema
narkologiuri mimarTulebis samsaxurebi
narkologiuri samsaxuris ganviTarebis meTodologiuri bazisis Seqmna
narkologiuri momsaxurebis reformirebis jgufi
narkomaniis profilaqtikisadmi
koncefciuri, sistemuri midgomis gamomuSaveba
narkologiuri samsaxuris organizaciuli
politikis SemuSaveba
profesiuli kadrebis saganmanaTleblo
standartebis SemuSaveba
prevenciis erTiani nacionaluri koncefcia; asakobrivi Taviseburebebis Sesabamisi prevenciuli programebi; samuSao adgilebze narkomaniis prevenciis programa; gasarTob dawesebulebebSi narkomaniis prevenciis programa
momsaxurebis standartebis SemuSaveba;
momsaxurebis xarisxis Sefasebis kriteriumebis
SemuSaveba.
narkologiuri samsaxuris TanamSromelTa saswavlo meTodologiebis Seqmna narkologiuri samsaxuris TanamSromelTaTvis praqtikuli rekomendaciebis (gaidlainebis) momzadeba
narkoviTarebis monitoringi da
epidzedamxedveloba
epidemiologiuri da sociologiuri kvlevissamuSao jgufi
monacemTa bazebisa da sainformacio
sistemebis Seqmna
epidemiologiuri da sociologiuri kvlevis zedamxedvelobis sistemis Seqmna
narkologiuri samsaxuris kadrebis profesiuli kompetenciis amaRleba
pirveladi prevenciis specialistebis momzadeba saswrafo samedicino daxmarebis eqimebis swavleba gadaudebeli daxmarebis stacionarebis eqimebis
swavleba pirveladi jandacvis sferos muSakebis swavleba ambulatoriuli da stacionaruli momsaxurebis
(klinikebi, ambulatoriuli centrebi) eqimebis swavleba CanacvlebiTi Terapiis specialistebis momzadeba reabilitaciis specialistebis momzadeba saSualo medpersonalis swavleba socialuri muSakebis momzadeba fsiqologiuri konsultirebisa da fsiqoTerapiis
pecialistebis momzadeba
savaraudo biujeti:2007 wels – 669,180 lari2008 wels – 1, 434, 620 lari
• narkologiuri klinikebis momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba
• narkotikebze damokidebul arasrulwlovanTa, qalTa da narkotikebis moxmarebiT gamowveul socialurad saxifaTo mdgomareobaTa mkurnaloba
• regionuli narkologiuri centrebis qmediTunarianobis gazrda
• CanacvlebiTi Terapiis centrebis qselis gafarToeba
• sareabilitacio samsaxuris amoqmedeba
nacionaluri antinarkotikuli nacionaluri antinarkotikuli sainformacio-saganmanaTleblo kampaniasainformacio-saganmanaTleblo kampania
samuSao jgufisamuSao jgufieqspertTa jgufi 1eqspertTa jgufi 1 eqspertTa jgufi 2eqspertTa jgufi 2
masobrivi komunikaciisaTvis gankuTvnili produqciis
Seqmna
specifikuri saganmanaTleb-lo masalebis Seqmna
kampaniis saqmianobaTa Gganxorcielebis uzrunvelyofa
sazogadoebis sazogadoebis ganaTlebaganaTleba
socialuri socialuri reklamareklama
media media advokatirebaadvokatireba
1. mozardebi (11-18 weli)2. mSoblebi3. adamianebi, visac mozardebTan aqvs urTierToba 653,150
lari
ZiriTadi strategiuli siaxle:ZiriTadi strategiuli siaxle:
erovnuli makoordinirebeli organo (narkopolitikis
sabWo)
sabWos mizania mTeli qveynis masStabiT narkomaniis sabWos mizania mTeli qveynis masStabiT narkomaniis gavr-celebisa da narkotikebis ukanono brunvis gavr-celebisa da narkotikebis ukanono brunvis winaaRmdeg efeqturi uwyebaTaSorisi koordinirebuli winaaRmdeg efeqturi uwyebaTaSorisi koordinirebuli muSaobis uzrunvelyofa.muSaobis uzrunvelyofa.
erovnuli makoordinirebeli organos savaraudo struqturaerovnuli makoordinirebeli organos savaraudo struqtura
saqarTvelos prezidenti
makoordinirebeli organo(narkopolitikis sabWo)
premier-ministri (sabWos Tavmjdomare)
narkopolitikis erovnuli koordinatori (sabWos mdivani)
pirveladi prevenciiskoordinatori
narkologiuri samsaxurebiskoordinatori
sazogadoebasTan da ucxoeTTanurTierTobis koordinatori
koordinatori kanonmdeblobissakiTxebSi
Zalovan struqturebTan urTierTobis koordinatori
resursebis koordinatori
kvlevisa da monitoringiskoordinatori
narkotikebis legalur brunvazekontrolis koordinatori
narkopolitikis regionuli
koordinatorebi
sakanonmdeblo cvlilebebisakanonmdeblo cvlilebebi
kontrols daqvemdebarebul nivTierebaTa siebis Seqmna
narkotikuli saSualebebisa da fsiqotropuli nivTierebebis odenobebis gadaxedva
narkotikuli saSualebebisa da fsiqotropuli nivTierebebis momxmareblebis ganTavisufleba
sisxlis samarTlebrivi pasuxismgeblobisagan
garkveuli SezRudvebi calkeul profesiul saqmianobebze da maTi ganxorcielebis meqanizmebi
Semdgomi nabijebiSemdgomi nabijebi
• saqarTvelos antinarkotikuli strategiis ZiriTadi mimarTulebebis miReba
• gadawyvetilebis miReba makoordinirebeli organos SeqmnasTan dakavSirebiT
• calkeuli dainteresebuli saministroebis mier 2 Tvis vadaSi konkretuli samoqmedo gegmebis SemuSaveba da warmodgena
• mTavrobis mier narkomaniis problemis mogvarebaze zrunvis prioritetad gamocxadeba