PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

SEMINARSKI RAD

KOMPJUTERSKA GRAFIKA I DIZAJN

TEMA:CMYK MODEL

Student: Pavi NikolinaProfesor: Doc. dr Nedim SmailoviBr.indeksa 147-11/RPIBanja Luka, septembar 2013 god.

Sadraj:31.Uvod:

42. POLUTONIRANJE

53. UGAO EKRANA

64.CMYK SISTEM BOJA U KOMPJUTERSKOJ TEHNOLOGIJI I SVIJETU TAMPE

75. MIJEANJE CMYK BOJA

76.POREENJE CMYK I RGB

97.PREBACIVANJE RGB U CMYK

118. ZAKLJUAK

129. LITERATURA

1.Uvod:

U svakodnevnom ivotu sreemo se sa nekoliko modela boja. Kada gledamo televiziju, itamo asopise, gledamo porodine fotografije, radimo z araunarom, slikamo, itd. nesvjesno dolazimo u kontakt sa modelima boja. Oni slue da se slika u boji predstavi ljudskom oku. Krajnje pojednostavljeno reeno, modeli boja predstavljaju upotrebu i mijeanje nekoliko osnovnih boja u cilju dobijanja eljenih nijansi. Izbor tih osnovnih boja ini jedan kolorni model tj. model boja

Boja je osjetilni doivljaj koji nastaje kada svjetlost karakteristinog spektra pobudi receptore u mrenici oka. Boju takoe pripisujemo povrinama objekata, materijalima, svjetlosnim izvorima, itd. zavisno o njihovim svojstvima apsorpcije, refleksije ili emisije svjetlosnog spektra.Model boje u raunarskoj grafici odgovara specifikaciji trodimenzionalnog koordinatnog sistema i vidljivog podskupa u tom koordinatnom sistemu u kojem se nalaze sve boje iz odreenog podruja boja. Svrha modela boje je prikladan nain specifikacije boja iz odreenog podruja boja. U raunarskoj grafici u prvom redu su zanimljiva podruja boja CRT monitora u boji koja su definisana primarnim bojama crvenom, zelenom i plavom. Razvijene su dvije skupine modela boja. Prva skupina obuhvata modele koji su sklopovski orijentisani. Primjeri sklopovski orijentisanih modela boje su RGB (Red-Green-Blue) za CRT monitore, te CMY(Cyan-Magenta_Yellow) CMYK (Cyan-Magenta-Yellow-Black) za tampanje u boji.

Cijan, magenta i uta su komplementarne crvenoj, zelenoj i plavoj, respektivno. Ove boje koriste se kao filtri za oduzimanje boja od bijele svijetlosti pa se nazivaju subtraktivnim primarnim veliinama. Npr., povrina na koju je nanesen slij cijan boje, ne reflektira crvenu boju. Cijan oduzima crvenu boju od bijele svjetlosti. Ovaj model primjenjuje se u ureajima za tampanje koji nanose prigmente boja na papir.Uvoenjem crne komponente K kao najmanjeg zajednikog udjela cijana, megente i ute te izdvajanjem tog dijela iz C, M i Y komponenata na sledei nain:

K = min (C, M, Y)

C = C K

M = M K

Y = Y K

Definie se model boje CMYK ( cyan, magenta, yellow, black). Ovaj model se koristi u etverobojnoj tampi. Subtraktivne primarne veliine i njihove kombinacije prikazane su na slici:

Slika 1 CMYK model boja

2. POLUTONIRANJE

Za CMYK tampu polutoniranje omoguava manje od punog zasienja osnovnih boja sitnih taaka, svake primarne boje se tampaju u obrascu dovoljno mali da ljudska bie opaaju solidnu boju. Magenta odtampana sa 20% polutonova, daje rozu boju, jer oko vidi sitne magenta take na velikom bijelom papiru kao laki i manje zasienih od boje istog magenta mastila.Bez polutoniranja, tri osnovne boje mogu biti odtampane samo kao vrsti blokovi boja, pa zato moe da proizvede samo sedam boja: tri same primarne plus tri srednje boje koje proizvodi raslojavanja dva od primarnih : cijan i uta proizvodnju zelene, cijan i manegta proizvode purpurnih plava, uta i crvena plus nanoenje slojeva svo troje dovodi u crno. Sa polutoniranjem moe se proizvesti pun kontinuiran spektar boja.3. UGAO EKRANA

Slika 2Da bismo poboljali kvalitet tampe ekran za svaku boju je postavljen na drugom uglu. Dok uglovi zavise od toga koliko se koriste boje i prednost za tampu operatera tipian CMYK proces tampanja koristi neki od sledeih uglova ekrana

Slika 3 CMYK ugao ekrana.SVGCMYK boje su dio etverokolornog procesa tampe to je osnova punog kolornog tampanja. Ovaj sistem ima mnogo veu prednost od koritenja jedne specijalne ''spot boje'', kao to postoji u Pantone spektru, a ta prednost je da CMYK moe predstaviti u irok spektar boja unutar jedne eme. Najvanije je to se kolorna slika moe razvrstati na polutonske take, koji sadre razliitu koliinu cijan, magenta, utog i crnog mastila, oko e biti prevareno i vidjeti konstantan ton a to je ono to je bitno za reprodukovanje fotografije u oku. Drugim rijeima, razvrstavanjem boja na strani u okviru etverobojne separacije, sa svakom od etiri CMYK boje moe se reprodukovati bilo koji pun kolor, forografija ispunjena emama boja koje moemo vidjeti recimo u asopisima. Sistem je izuzetno flksibilan. Rukovanje CMYK-om je tajna uspjeha komercijalne tampe. Zbog toga u profesionalnim DTP aplikacijama, kao i u programima orijentisanim ka vektorskom crtanju, kao to su InDesign i Illustrator, korisnicima se preporuuje da svoje boje za crtane objekte i tekst unesu u CMYk prije nego RGb kolor sistem. Glavna prednost CMYK tampe je sposobnost da reprodukuje kontinuirane tonove neophodne za fotografiju u koloru, a kokao smo vidjeli , kolor fotografije( na elektronskim aparatima) se predstavlja RGB vrijednostima.4.CMYK SISTEM BOJA U KOMPJUTERSKOJ TEHNOLOGIJI I SVIJETU TAMPEKod slinih CMY sistema, tri boje : cijan, magenta i uta ine tri glavne ose. CMYK model je razvijen na nain da je postojeim trima bojama, dodana etvrta, crna. Slovo K u CMYK oznaava ''klju'', koji ne slui za odabir boja, ve za tamnjenje boja i omoguava tampanje u istoj crnoj. Suprotno tome, isto bijela se pojavljuje kada se na istom bijelom papiru ne pojavljuje niti jedna od etiri boje.

Slika 4CMYK se ve godinama koristi kao stadnardni sistem uspostavljen na 4 boje. Te etiri boje: cijan, magenta, uta i crna se u odreenim postocima mijeaju i nastaju eljene boje. Za razliku od RGB, odreene nijanse u CMYK su esto izraene kao postoci 0-100. Sve ostale boje mogu se postii, meutim samom injenicom da se intenzitet moe mijenjati, koje konvencionalne maine za tampu ne mogu prikazati, one nose odreene boje koje se mogu ili ne mogu prikazati. Stoga, boje e biti tampane na specijalnom rasteru sa razliitom gustoom takica, jedne do druge. Takve mree takice se npr.mogu esto prepoznati na plakatima u okolici. CMYK sistem nije samo profesionalni sistem za tampu ve isto tako, kao i RGB sistem, koristi se i u kompjuterskoj tehnologiji. Isto u Ink Jet tampaima, slike u boji se produkuju pomou 4 boje: cijan, magenta, uta i crna, koje se mogu nai i u patronama u tampau. Nekada su driveri tampaa pretvarali informacije o bojama koje su memorisane u kompjuteru, u skladu sa kompliciranim algoritmom, iz RGB sistema u CMYK sistem.5. MIJEANJE CMYK BOJA

Kada dodamo cijan magentu i utu zajedno dobijemo crnu u teoriji. U stvarnosti, to je mutna crna meka, pa tampanje bogata crna zahtijeva za dodatnim crnim mastilom, koji se pominje kao kljuni boje. Mijeanje ove etiri boje zajedno na razliite naine nam daje skoro sve boje duge. Npr da bi dobili ljubiastu unijeemo 5% cijana, 56% magente, 0% ute i 39% crne boje. Zbog tehnikih razlika u ureajima za predstavljanje boje, postoje razliito definisani tzv.gamut, tj .opseg boja koje mogu da se proizvedu na tim ureajima sa obinim izvorom svjetlosti. Kod CMYK modela gamut je oko 20 %.

Slika 56.POREENJE CMYK I RGB

Slika 6 CMYK i RGB model bojaPoreenje izmeu RGB i CMYK tampe moe biti teko, jer su tehnologija reprodukcija boje i svojstva veoma razlicita. Kompjuterski monitor mijea nijanse crvene, zelene i plave boje za kreiranje slike. CMYK tampa koristi svijetlo apsobujuu cijan, magentu i utu boju,ije boje se mijeaju koritei podrhtavanje, polutoniranje ili neku drugu optiku tehniku. Kao i monitori, boje koje se koriste u tampi proizvedu skalu boja( to je samo podrskup vidljivog spektra), iako oba reima boje imaju svoje odreene opsege. Kao rezultat ove stavke koje se prikazuju na monitoru ne mogu u potpunosti da odgovaraju izgledu stavki koje se tampaju. Kada se dizajnira stavka za tampu, dizajneri boje koje vidimo biraju po modu RDG boja. Razlike:1. RGB je zasnovan na projektovanju. Crveno svjetlo plus zeleno svjetlo plus plava svjetlost svi projektovani zajedno stvaraju bijelu. Crna je kodirana kao odsustvo bilo koje boje.

2. CMYK se zasniva na mastilu. Preklapanjem cijan boje plus magente plus ute boje dobijamo crnu. Bijela je kodirana kao odsustvo bilo koje boje. 3. Kada se boja pretvara iz RGB u CMYK izgled moe da se promijeni. Veina primjetno svijetle boje u RGB e izgledati dosadnije i tamnije u CMYK, kao to je prikazano na slici

Slika 7Kada korisnik generie grafiku na raunaru za tampanje, ili eli da tampa slike sa digitalnog fotoaparata, to je uobiajena greka pretpostaviti da e boje koje vidi na ekranu izgledati isto u tampi. Kao rezultat ove greke, datoteke za tampanje su esto pogreno poslate RGB formatu za tampanje. Problem lei u injenici da ekran raunara i mnogi programi za ureivanje fotografija pokae boje u RGB modu, a slike se tampaju na papiru za CMYK format. Ponekad konverzija iz RGB u CMYK radi bez ikakvih prioblema koji se javljaju, a otisak e izgledati identino sa onim to prikazuje na raunaru. U drugim sluajevima, bie uoljive razlike izmeu nijansi boja. Klju za izbjegavanje ovog potencijalnog problema jest da se sve pretvori u CMYK formaat grafike u fazi projektovanja rasporeda.

Slika 8 Primjer gdje se upotrebljava CMYK a gdje RGB7.PREBACIVANJE RGB U CMYK

Slika 9 Dva kolorna modela mogu izgledati slinoPrebacivanje RGB formata slike u CMYK mod za tampu moe biti sloen zadatak. esto se podrazumijeva koritenje RGB u CMYK konverziju tabela, ili raznih softverskih rjeenja, kako bi se osiguralo da e boje koje se vide na ekranu raunara odgovarati bojama koje se pojavljuju u tampi. Jedan bri i efikasniji nain ovog procesa je da je jednostavno konvertuje fajl u CMYK format im je kreiran ako postoje planovi za sledee konvertovanje dokumenata za tampanje. Fotografije koje se umeu u dokument obino dolaze u RGB modu, i tu je neophodno da ih konvertujemo pojedinano. To moe biti problematino, jer oni ponekad sadre boje koje su ''od raspoloenja'', to znai da sadri boje da CMYK reime n emoe da reprodukuje. Da bi provjerili ovo kliknemo na View menu u Photoshopu, a zatim Gamut Warning. Photoshop moe da zamijeni ove boje sa onim to se izrauna kao sledea najbolja boja, odnosno moemo da koristimo color replace alat da izaberemo runo boju i zamijenimo je sa najbliim izborom. Kada se ovo zavri krajnji dokument moe biti sauvam u CMYK modu i isporuen Adobe Illustrator-u ili Adobe InDesign-u i kasnije poslat na tampa ili usluge tampanja, sa sigurnou da e dokument izgledati isto na papiru kao na ekranu.Jedna standardna jednaina koja se koristi za konverziju RGB u CMYK je:

Collapse | Copy Code

Black = minimum (1-Red, 1-Green, 1-Blue)

Cyan = (1-Red-Black) / (1-Black)

Magenta = (1-Green-Black) / (1-Black)

Yellow = (1-Blue-Black) / (1-Black)Ova jednaina pretpostavlja da su RGB vrijednosti normalizovane- odnosno da su izmeu 0 i 1.0. U ovoj jednaini smo u mogunosti da boje koje vidimo na ekranu izgledaju priblino isto kad se itampaju. Priblino jer postoji nekoliko faktora koje treba razmotriti kada se ide od ekrana do tampanog materijala. 1. Prvi je da kompjuterski monitori obino su loi za podeavanje boja. Profesionalci za slikanje koriste najkvalitetnije monitore i mnotvo alata da pokuaju da smanje ovaj faktor.2. Boje e jednosnostavno izgledati drugaije kada se odtampaju, esto zbog vrste papira koji se koristi, mat, polu sjaj, visoki sjaj, itd.

3. Takoe boja mastila nije neprozirna, tako da ako papir nije bijel boja e biti zatamnjena od papira. Tekstura papira takoe e uticati na izgled boja.

8. ZAKLJUAK

Pored RGB modela, CMY(K) model je modeel sa kojim se najee sreemo u ivotu. Cmyk model se koristi u tampi, te je praktino sva kolor tampa zasnovana na ovom modelu. CMYK skraenica sainjena od slova koja predstavljaju boje koje ga ine: Cyan, Magenta, Yellow i Black. Crnu predstavlja slovo K da ne bi dolo do mijeanja sa plavom. CMYk pripada substraktivnom modelu boja, odnosno sutinski je suprotan RGB modelu, koji je aditivan. Ovo znai da se rezultujua boja dobija oduzimanjem svjetlosti. Time je dobijena nijansa tamnija to su jae komponente koje je sainjavaju.9. LITERATURA1. http://www.printera.hr/cmyk-boje-u-tisku/2. http://predmet.pfv.singidunum.ac.rs/mod/forum/discuss.php?d=6610