State of the city address

State of the city address

Mga hinigugma kong mga Sugbuanon, mga pinalanggang dinapit,

Ania ako karon nagbarog sa inyong atubangan, dili aron mosaysay sa tanang detalya sa kahimtang sa atong Harang Dakbayan. Kon dili aron molakbit lamang sa mosunod: 1) mga KAUSABAN nga atong nakita; 2) sa mga HAGIT nga atong giatubang; 3) sa mga BUTANG ug GIMBUHATON nga atong nahimo ug ato pang pagabuhaton; ug 4) ang LINTUNGANAY ug KAHULUGAN niining tanan ngadto sa mga katawhan niining atong maanindot nga dakbayan.

Mga hinigugma kong mga Sugbuanon, usa ka tuig na ang milabay, gitawag kita sa usa ka dili ordinayo nga liderato, atol sa usa ka hamili ug imprtanteng okasiyon sa kasaysayan sa atong dakbayan. Atong nasuta nga nakapanunod kita ug mga suliran nga wala gayod unta nato dapita. Sa paghisgut nato niining maong mga suliran, dili pagasabton nga ania kita karon dinhi aron basolon ang usag-usa. Apan kita labaw nga nasayod nga kon ato lang pasagdan ang maong talaan sa suliran, kining tanan mahimo gayod nga dakong problema sa atong pinalanggang dakbayan.

Sa ako na nga gisaysay niadtong una kong pagpamulong atubangan kaninyo dinhi mismo sa maong hawanan ug bisan pa man gani sa panahon sa akong kampanya, miawhag ako kaninyong tanan sa pagkuyog kanako sa pagtul-id sa hiwi, paghan-ay sa gubot, paglimpiyo sa hugaw, pagwagtang sa baho ug pagpa-anindot sa bati. Ug midason pa ako sa pag-ingon nga UKU Ta nga sa ato pa: Usa ta; Kuyog Ta; Uban ta. Kay sa ato unyang panag-uban, makahimo kita ug daghang mga butang: Together, We Can Make Things Happen.

\Ang plata porma nga atong gilatid nga mao ang SEE D BIG 3Ps naghatag ug piho nga gabayan sa atong liderato. Kini maoy naghimo sa atong administrasyon nga lig-on ug luwas nga molawig sa kadagatan sa pagpangalagad nga tiunay nga naglangkub sa natad sa social services, kalikupan o environment, edukasyon ug sa malungtaron nga paglambo diha sa natad sa patigayon, infrastruktura, ug pangagamhanan ug ingon man ang paghatag ug hustong pagtagad sa panginahanglan sa atong katawhan, sa atong mga luna sa dakbayan ug sa mga kalihukan nga may labot ang katawhan. Ang pangoberno karon dili AKO kon dili ATO diin daghanon nato ang serbisyo ug minusan ang politika. Labaw sa tanan, ang pagtamod kanunay sa prinsipyo nga Public Office is A Public Trust maoy gabayan aron ang atong sakayan nga mao ang Kagamhanan sa Dakbayan sa Sugbo, tunhay nga mobiyahe ngadto sa iyang gipadulngan nga Kalamboan.

Kahimtang sa Pamahandi sa Dakbayan:

Mapasalamaton kita sa atong Konseho nga mi-aprobar sa atong giproponer nga Supplemental Budget sa milabayng tuig nga mikabat ug 1.5 ka bilyon ka pesos ug usab sa atong budget karong tuiga nga mokabat ug 4.5 bilyon pesos. Kini gigahin aron mapunduhan ang atong mga mahinungdanong buluhaton ug giapod-apod kini nato sa tanang departamento sa dakbayan lakip na ang Konseho, ang mga lain-laing Barangay ug ingon man ang atong Bombero ug Kapolisan. Ang atong budget karong tuiga atong nakab-ot tungod kay atong gihingusgan ang pagkolekta sa atong buhis. Sa pagkakaron, mikabat na sa 53% o 2.5 bilyones ang atong kita. Tungod niini mapasalamaton ako sa pag-abag sa kinasingkasing sa atong pribadong sector pinaagi sa ilang pagbayad sa sa hustong kantidad ug sa tukmang takna sa ilang buhis. Ang ato usab nga koleksiyon gikan sa halin sa mga luna sa South Road Properties usa usab ka dakong tinubdan sa atong pundo. Kining maong kantidad nga nakolekta sa atong kagamhanan, gigamit nato dili lamang sa suholan sa mga kawani ug sa pagpadagan sa atong dakbayan kon dili, ang dakong pahat niini, atong gigahin sa paghatag sa katawhan sa serbisyo nga gikinahanglan.

Ang pagbahin-bahin sa atong budget sa tuig 2011 nga mokabat ug 4.5 bilyones ka pesos, mo-atiman gayod sa atong plataporma sa pangagamhanan nga gihisgutan nato sa unahan nga mao ang SEE D BIG 3Ps. Sa habig sa Social Services migahin kita ug 815.5 milyones kon 18% sa tibuok pundo; sa Education, 117.8 milyones kon 3%; sa Environment, 473.9 miyones kon 11%; sa Drainage, 61.6 milyones kon 1%; sa Business Facility 336.7 kon 8%; sa Infrastructure, 335.6 milyones kon 8%; sa habig sa Governance, 1.694 bilyones kon 38%; sa Human Resource (People), 298.7 milyones kon 7%; sa nahibiling duha ka P nga mirepresentar sa Place ug Public Affairs, 324.5 milyon nga milangkob ug 8% sa kinatibuk-ang pundo.

Ania karon, sa dakong pagpa-paubos ug sa tumang kamatinud-anon, akong isaysay kaninyo ang mga serbisyo ug kalambuan nga atong nahimo gikan sa pundo sa kagamhanan ug sa abag usab sa atong mga higala sa pribadong sector sa imaging usa ka tuig:Sa habig sa edukasyon ug paglambo sa kabatan-onan:

Padayon natong gimatuto ang atong kabatan-onan pinaagi sa paggahin ug pundo alang sa paglambo sa atong Citys Scholarship Program nga nakatabang na sa mokabat 5,800 ka mga scholars. Migahin usab kita ug 100 ka million ka pesos alang sa paghimo ug dugang mga school buildings. Gawas niini, aduna pa gayo dugang pundo nga mokabat sa P 227.9 milyon nga gilain pinaagi sa atong Special Education Fund pinaagi sa Local School Board diin ang inyong mayor mismo ang Chairman. Sa maong pundo sa SEF, ubos sa pag-giya sa Local School Board, migahin usab kita ug 120 milyones ka pesos arong sa pagtukod ug bag-ong eskwelahan ug pag-repair sa mga daan na usab nga edipisyo. Laing 20 milyones ka pesos ang ato usab nga gigahin alang sa pagpamalit ug mga bag-ong computers nga atong ipang-apod-apod ngadto sa mga tunghaan. Sa miaging tuig, nakapatukod na kita ug 8 ka school buildings sa nagkalainlaing barangay nga molangkub sa 84 ka classrooms. Uban sa panabang sa pribadong sector, atong gitukod ang free japanese language training program alang sa atong mga nursing students diha sa CCMC. Padayon usab ang nasugdang programa alang sa atong kabatan-onan nga mao ang Know your Barangay ug ang Search for Model Scouts ingon man ang mga programa sa atong CCYDC. 1(excerpts from mayor ramas SOCA-second of five parts)Sa habig sa kalinaw ug kahapsay sa Dakbayan.

Mas malinawon ang atong dakbayan karon kay sa miaging tuig nunot sa hinugpong nga paningkamot sa atong kapolisan. Karong tuiga, ang crime volume rate minaog ngadto sa 31% na lamang, mas ubos kay sa talaan sa miaging tuig. Padayon ang atong pagbatok sa krimen pinaagi sa pagsangkap sa tukmang kahimanan ngadto sa atong kapolisan. Tungod niini, ang dakbayan sa Sugbo mipalit ug 44 ka motorsiklo nga sangkap sa mga electronic and radio gadgets aron atong ipagamit sa pinili nga hut-ong sa kapolisan nga pagatawgon nato nga MCRU kon Motor Cop Response Unit. Sila mao kanunay nga mopatrolya sa atong kadalanan aron pagpa-islag sa mga kriminal ug kadtong adunay mga dautang katuyoan.

Ato usab nga gipadayon ang atong programa sa Adopt a Police Station. Ning bag-o lang, atong nahuman ang bag-ong San Nicolas police station uban sa pag-abag sa Cebu Chamber of Commerce, ug ang grupo sa Vicsal, Aboitiz Foundation ug Asociacion de Benevola. Nahan-ay na usab nato ang kasabutan sa uban nga mga pribadong donor aron isunod nato sa pag-palambo ang mga Police Station sa Parian, Fuente, Mambaling ug Pardo.Sa natad sa infrastruktura.

Sayod kitang tanan nga sa pag-asumir nato sa atong katungdanan, ang kahimtang sa atong kadalanan dili gayod nato ikapasigarbo. Tungod niini, nakahukom kita nga gahinan kini ug igong gayod nga pagtagad ug pundo aron mapahigayon nato ang halapad nga pag-atiman sa atong kadalanan dili lamang dinhi sa kapatagan kon dili lakip na ang kabukiran. Busa, sa pagpasar sa atong Supplemental Budget 5 niadtong naghinapos nga bahin sa miaging tuig ug ingon man sa atong annual budget karong tuiga, ang atong kagamhanan migahin ug balor 200 milyones alang sa pag-aspalto sa atong kadalanan ug lain pa nga 200 milyones alang sa pagsemento sa kadalanan diha sa atong bukiran nga mga barangay. Nasugdan na nato ang maong gimbuhaton sa pag-aspalto sa 14 ka kilometro nga milangkob sa 36 ka lain-laing dalan sa dakbayan nga pinaagi sa pagkontrata sa mga pribadong kontraktor. Padayon usab ang atong asphalt maintenance project diin nakapahigayon kita pagmentenar sa mokabat 6.16 ka kilometro nga dalan. Ang pagsemento sa atong mga dalan sa bukirang barangay mosunod na sa dili madugay kay napahigayon na man ang pagpa bidding sa mokabat 35 ka mga proyekto o kadalanan sa atong kabukiran.

Apan ang labing dako nga gimbuhaton nga atong nahimo bahin niini mao ang pagsemento nato sa mga dalan diha sa North Reclamation Area; ang mga dalan nga sulod sa dugayng panahon wala gayod matagad nga kon si kinsa man kanhi ang makasud-ong makapangutana gayod kon aduna pa ba kahay gobyerno nga nag-atiman niining atong dakbayan.

Atong usab nga gi-renovate ang atong executive building aron dili usab kini masukwahi ug panagway sa atong legislative building diin kining inyong alagad mao usab ang naningkamot aron kini mapa-anindot. Ato gibutangan ug agianan sumpay gikan sa first floor sa legislative padulong sa Executive building ug ato usab gibalhin ang buhatan sa Mayor tungod ug alang sa atong mga katawhan labina gayod ang Senior Citizen ug mga PWDs aron makabisita sila sa atong buhatan sa tumang ka sayon ug kahapsay. Aduna kitay kalambuan nga gihimo sa atong Cebu City Medical Center, ang tambalanan nga gimugna tungod ug alang gayod sa mga kabos tang kaigsoonan apan gihulga kanhi nga ibaligya ug gani napuno pa gayod kini sa pagsaway. Karon, bisan kon molabay lang kamo sa maong dapit, makita gayod dayon nato ang kausaban sa maong tambalanan. Kon mosulod kamo sa CCMC, masinati na ninyo ang kahapsay sa kahimtang dinhi kay ato man gipahigayon ang paghan-ay sa pagkabutang sa iyang mga serbisyo subay sa lagda sa Department of Health. Wala usab nato pasagdi ang Guba Emergency Hospital nga ato usab nga giayo sa panabang sa DOH. Atong nahinumduman nga ibalhin na unta ang pagdumala sa maong ospital ngadto sa Vicente Sotto Medical Center. Dakong sagpa sa siyudad kon kini nahitabo pa. Aduna usab kita natukod nga 8 ka mga multi-purpose building ug lain pang 16 ka building ang gi-renovate sa nagkalain-lain nga mga barangay sa dakbayan. Aduna kitay programa nga adopt-a-health-center nga milangkob sa 80 ka health centers ubos sa abag sa Filipino-Chinese Community. Wala usab nato kalimti ang atong suliran sa baha nga mohasmag kanato sa panahon sa ting-ulan ug mohatag kahasul ug kabalaka sa atong mga lumolupyo ug mga motorista sa kadalanan. Busa sa milabay nga usa ka tuig, mipahigayon kita ug implementar ug 38 ka nagkalainlaing matang sa drainage construction and improvement projects. Gipahigayon usab nato ang paghabwa sa mga sagbot, mga yuta ug mga hugaw nga nakabuni sa atong mga imburnal, mga canal ug mga kasapa-an. Mokabat sa tunga sa kilometro sa Mahiga Creek ug sa 2.7 kilometro sa Bulacao River ang napahigayonan na sa atong dredging operations. Apil usab niini ang padayon nga dredging o pagkalot sa Tinago Creek uban usab niini ang pag-implementar sa mga concrete lined canals sa nagkalain-laing sitio sa atong mga barangay. Gani, sa atong pagpaningkamot nga malimpiyo ang atong kasapaan, gihulga kita sa nag-ung-ung nga kaso diha sa korte. Dili ko kana igsapayan kay ako hugot nga nagtuo nga nagbuhat ako sa katarong alang sa kaayohan sa kadaghanan. Tuyo ug tumong lamang nato nga malikay sa alaut ug kadaut ang atong mga kaigsoonan sama sa nanghitabo sa Luzon ug ning bag-o lang, sa Davao, diin sobra na sa 20 ka tawo ang nakabsan sa kinabuhi tungod sa baha. Dili gayod ako makatugot nga mahitabo kini sa atong mga kaigsoonan. Atong gisugdan pag-ilis ang mga mangi-ob nga sodium lamps sa atong kadalanan niining modernong matang sa suga nga ginganlan ug metal hallide kon energy saving lights.

Inyo usab gayod nga namatikdan nga atong gipahayagan ang atong mga traffic lights ug signages pinaagi sa pagpalit ug bag-ong mga LED traffic lights.

Nakapatukod kita ug dili mo-menus 27 ka artesian wells sa atong mga barangay. Aduna nay water reservoirs sa kabukirang barangay sa Tabunan, Buot-Taup, Pamutan, Lusaran, ug Tagbao. Nakapa- instalar usab kita ug kapin 70 ka street lights sa nga barangay roads lakip na sa kabukiran. Aduna usab nataod nga mga tram lines sa Tabunan ug Sudlon.

Kining tanan dungang sa atong paninguha niadto sa pagbuhat ug mga communal toilet, city jail sa kalunasan, ramos public market ug seawall sa duljo.

(excerpts from mayor ramas SOCA-Third of five parts)

Sa natad sa environmental development:

Ang usa sa pinaka mahinungdanon nga nahimo sa atong administrasyon mao ang atong paghukom sa pagsira sa Inayawan Landfill. Ang maong desisyon nakab-ot human sa makuti ug halapad nga diskusyon uban ang tanang mga stakeholders. Ang pagsira sa Landfill nakahatag sa dakbayan ug savings nga kapin 40 milyones. Diha sa programa sa Gubat sa Basura, inubanan sa pribadong sector, BARANGAY OFFICIALS, BEO, CESET, DPS ug uban pa, ang higpit nga pagpatuman sa no segregation, no collection policy nakapakunhod sa atong basura bali ug 35%. Labaw usab natong gihingusgan ang kanunay nga pagpanglimpiyo sa kadalanan ug regular nga paghakot sa atong basura. Tungod niini, makita na nato ug nabantayan usab gani sa mga bisita nato nga ang atong dakbayan nga gawasnon na sa basura labi na diha sa iyang kadalanan.

Aduna usab kita gihimo nga 107 ka mga compost beds para sa vermi culture ug composting diha mismo sa Inayawan Landfill.

Adunay 361 ka ektarya nga yuta nga nalangkuban sa 9 ka barangay diin giimplementar nato ang atong programa sa agro-reforestation.

Ato usab padayon nga gipalambo ug giamuma ang atong Cebu Zoo isip usa ka kalingawan ug parke sa atong mga kabataan pinaagi sa pag-angkon ug dugang mga mananap ug pagdugang sa mga empleyado nga nag-atiman sa maong parke. Giabagan usab kita sa pribadong sektor aron mabutangan ug dugang mga pasilidad ang maong Zoo. Dako natong pasalamat ni Gobernadora Gwen Garcia sa iyang pagtugot nga mapadayon nato ang pagdumala sa Zoo diha sa luna sa Probinsiya. Kini nagpakita sa kooperasiyon sa siyudad ug probensiya alang sa kaayohan sa katawhanTungod niining maong maayong kooperasyon sa duha ka kagamhanan, na-ablihan na ang Larsian Road, nahatagan ug higayon nga masabutan ang pagdumala sa fuente osmea, ug sa pagsulbad sa suliran sa 93-1.Nahuman ang irrigation projects sa 12 ka upland barangays uban ang panabang sa National Irrigation Administration. Ang maong mga irrigation projects maoy naghatag ug patubig sa mga tanaman ug mga kabulakan nga gawas nga maoy tinubdan sa panginabuhi sa atong mga igsoon sa barangay, nakapalunhaw usab sa atong palibot ug nakadugang pagpa-anindot sa atong kalikupan.

Padayon usab ang atong programa sa pagpahigayon sa quarterly coastal ug river clean-up ug ingon man ang regular barangay clean up.

Kabahin sa turismo, kultura ug sports:

Tungod sa mga programa na gipasiugdhan sa kagamhanan, lakip na niini ang CHAC, ang dakbayan nakadawat sa recognition nga Asias City of Culture. Aduna unya ipahigayon nga kalihukan dinhi sa siyudad ining bulana mahitungod niini. Sa atong pagpangatungdanan, atong gitagaan ug igong pagtagad ang makasaysayanon nga Fort San Pedro pinaagi sa paggahin ug pundo ug pagpahigayon sa pagpaanindot niini.

Karon gibuksan na nato ang atong bag-o ug maanindot nga Plaza Independencia nga ba-o lang nahuman ug renovate. Gumikan sa atong paningkamot, ang tanan nga moadto sa maong Plaza, dili na gayod bation ug kahadlok hinunoa bation niya ang tumang kalipay ug kahinangop sa iya unyang pagsuroy-suroy didto uban ang iyang pinalangga sa kinabuhi.

Bag-o pa usab nato nga gi-inugarahan ang Rizal Public Library ug Museum nga ato usab nga gigahinan ug pundo timaan nga kita mahigugmaon gayod sa kultura ug sa pagpreserbar niini.

Dugang niini ang padayon tang pag-agtiman niining atong Plaza Sugbo nga karong nahimo nang usa ka bililhong landmark sa atong dakbayan ug usa na ka tourist spot. Niining maong plaza bation mo nga ikaw luwas sa mga dautan kay nia mismo dinhi ang PNP Tourism Compact Station.

Ug labaw sa tanan, ang gipasigarbo nato nga Sinulog diin kining inyong alagad nakigbisog gayod ug naningkamot aron ang maong tinuig nga kalihukan padayon nga molambo. Lab-as pa sa atong panumduman ang gipahigayon nga Sinulog 2011 diin maiisip nato nga maoy pinakaanindot sa tanang nangaging selebrasyon kay mismo si Presidente Pnoy ug ang bag-ong Cardinal nga si Jose Palma personal gayod nga miduyog.

Ang Balik Cebu, See Cebu in Carousel, Paseo sa Kabilin, Buhing Kalbaryo 2011 ug ang gipalapad nga Pasko sa Sugbo nga nilangkob sa tanang kadalanan sa siyudad, pipila lamang sa mga mabulokong kalihukan sa natad sa tourismo ug kultura nga gipasiugdahan niining inyong ubos nga alagan. Atong gilantaw sa duol nga ugma ang pagpanindot sa dalan gikan sa Sanciangko hangtud sa Kapitolyo pinaagi sa atong programa nga Beautify Cebu Movement gipangunahan ni Mariquita Salimbangon-Yeung nga karon mihinay-hinay na pagpasundayag ang mga bunga sa atong paningkamot uban ang mga nagpakabana nga pribadong sektor ug indibiduwal. Susamang kalihukan ang ato usab nga ipahigayon sa dalan Colon pinaagi sa pagpangulo ni Jonie Chan ug sa North Reclamation Area uban sa Cebu Chamber of Commerce nga gipanguluhan ni Samuel Chioson, Sa Legaspi Extension uban sa pag-abag ni Ricky Dakay ug Danny Aboitiz. Lakip usab niini ang paghapsay ug pagpaanindot sa palibot diha sa Carbon Market uban sa pag-abag sa mga Filipino Chinese Chambers pinanguluhan ni Filomeno Lim ug inabagan sa tanang kahugpungan sa mga Vendors dihang dapita. Ang dalan sa N. Bacalso Avenue ato usab nga giatiman kauban ang pribadong sektor nga gipanguluhan ni Pax Pacaa. Sa natad sa paugnat sa Paugnat sa Panglawas, diin gitumbok nato ang kabulahanan sa atong mga kabatan-onan, nagpadayon karon ang atong programa sa sports sa grassroots level pinaagi sa paningakamot sa atong Sports Commission nga gipanguluhan ni Ed Hayco. Ato usab kining gisuportahan sa tanang paagi labi na gayod ang paghimo ug mga sports facilities ug complex ingon man pagrenovate sa ubang mga pasilidad sa lainlaing mga barangay. 3(excerpts from mayor ramas SOCA-fourth of five parts)

Sa habig sa social services:

Nasayod kita nga mahinungdanon ang nutrisyon sa atong kabataan kay kini aduna may relasyon sa iyang mental development. Ang bata nga moeskwela nga kulang sa nutrisyon, hayan gayod nga dili makat-on sa leksiyon kay kulang ang iyang utok sa sangkap sa pag-tuon. Busa mipahigayon kita ug mga kalihokan aron matubag nato kining maon suliran. Ug ikalipay nako ang pagpahibalo kaninyo nga ang atong dakbayan nakadawat ug Nutrition Award gumikan sa atong mga paningkamot.Padayon kitang naghatag sa atong panabang niadtong mga nanginahanglan labi na sa panahon sa katalagman sama pananglit sa sunog. Niining higayona, dili gayod magkawang ang atong kagamhanan sa paghatag sa mga kinahanglanon sama sa pagkaon, gamit sa panimalay, mga construction materials ug uban pa. Gawas sa gobyerno, kanunay usab kitang abagan sa pribadong sektor niining maong kalihukan.

Sayod ang atong kagamhanan kon unsa ka kinahanglanon ka-ayo sa katawhan labina niadtong mga senior citizens ang abag sa bisan unsang matang ngadto kanila. Kining inyong ubos nga alagad nagatoo gayod nga ang mga senior citizens kinahanglan pasidunggan tungod sa ilang nahimo sa katilingban sa dihang sila may kagahum pa. Tungod niini, padayon natong gigahinan ug pundo para sa benipisyo sa atong senior citizen. Ako usab nga gipalibkas ang lagda nga naghatag lamang sa financial assistance ngadto sa mga senior citizen nga nakabotar sa imaging piniliay sa tuig 2007. Alang kanako dako kanang sala nato ngadto sa atong mga katigulangan. Busa, malipayon akong mopahibalo kaninyo nga ako nang gimandoan ang mga hingtungdang buhatan sa City Hall nga ihatag na ang benepisyo nga gitagana sa atong mga kuwalipikado nga senior citizen karong una ug ikaduhang semana sa Hulyo tuig 2011 kay sayod man kita nga tungod sa kadaghan nila, dili man kini dali mahuman.

Uban sa mga senior citizen, wala usab nato hikalimti ang mga may kabilinggan or People with Disabilities ug kadtong gitawag nato ug solo parents.

Labaw sa tanan, padayon nga nakapahimulos ang atong kaigsoonan sa atong hospitalization ug medicine program ubos sa CHAMP. Sa pagkakaron, nakatabang kita pinaagi sa paghatag ug tambal sa mokabat 14,914 ka mga igsoon nato nga may balatian ug nakatabang usab kita sa pagbayad sa hospitalization fees sa mokabat 5,908 ka mga na-admit sa tambalanan.

Sa laing bahin, ato sab nga gipahigayon sa pag-enroll ang mokabat 37,000 ka pamilyang Sugbuanon sa programa sa PhilHeath aron makambit sa programa ug benipisyo niini.

Gawas niini, nagpadayon nga abli ang atong gipaanindot nga Cebu City Medical Center ug mga health centers uban sa atong mga barangay health workers. Ang urban poor karon nga atong gitawag nga aspiring sector nahatagan na ug tinoud nga direksyon alang sa ilang kaayohan samtang low-cost ug medium-rise housing programs gilatid gamit ang pundo gikan sa National Housing Authority inubanan ug livelihood capital programs nga gipaluyohan usab sa Department of Labor and Employment. Ang kahimtang sa mga komunidad sa atong mga aspiring sector mahatagan na ug husto ug dali nga pagtagad. Sukad pa niadtong 2004 ang NHA nag gahin na ug p100 million para sa resettlement niadtong nagpuyo diha sa danger areas. Gawas pa niini, adunay additional budget alang niining panginahanglan makuha nato sa 20% balance development requirement gikan sa mga developers, ug adunay .05% socialized housing fee ubos UDHA Law ug gikan sa mga foreign ug local cooperation.

Apan ang atong administration nagatuo nga charity begins at home. Busa, aduna usab kitay susamang housing program alang sa mga empleyado sa city hall nga hangtod karon wala pay gipanag-iyang puloy-anan. Sa kasamtangan usab, wala gayod nato ihikaw ang mga benipisyo sa mga city employees nga angayan madawat nila untop sa panahon nga gilatid sa balaod.

LAKBIT SA KAGAHAPON:

Kamong tanan nasayod nga bisan wala pa kita mapili isip Mayor niining atong Dakbayan, kita nakapangalagad na sa ninglabay nga 18 ka tuig; 9 ka tuig isip Konsehal ug 9 usab ka tuig isip Bise Mayor.

Sulod niadtong 18 ka tuig, diin ang atong mandato nalangkob lamang unta diha sa lehislatura, kita nakahimo gihapon ug mga gimbuhaton nga ubos sa mandato sa Ehikutibo. Sa tuyo lamang nga maila ninyo ang matang sa pagpangalagad nga gimithi niining inyong ubos nga suloguon, tugoti ako ninyo sa paglakbit-saysay sa mga butang nga akong nahimo sa dihang ako Konsehal ug Bise Mayor pa niining atong Dakbayan.

Sa natad sa ekonomikanhong tingusbawan, kining inyong alagad maoy nagpasiugda sa local ug international job fairs ug ingon man sa night markets diha sa atong downtown ug carbon market area. Sa natad sa edukasyon ug pagmatuto ug pagpalambo sa atong mga kabatan-onan, kita mipasiugda sa kalihokan nga ginganlan nato ug\; Know your Barangay diin ang atong mga kabatan-onan atong gihatagan ug kagihayonan nga mahilambigit ug makakat-on sa kalihukan sa pangagamhanan diha sa ilang barangay. Search for Model Scouts ug mga kalihukan kaniadto ug karon sa CCYDC

ingon man atong gipahigayon ang paghatag pinaagi sa donasyon sa mga laboratory equipment ngadto sa 11 ka publikong tunghaan.

Sa natad sa kalinaw ug kahapsay sa atong Dakbayan, atong napahigayon, pinaagi sa atong adbokasiya nga Barangayan, Bayanihan ug Boluntarismo, ang pagtukod ug bag-ong Police ug Fire Stations sa Mabolo, Pardo, ug Waterfront Area pinaagi sa panabang sa pribadong sector.

Sa habig sa infrastruktura, kining inyong ubos nga alagad maoy nahimong instrumento sa pagtukod ug mga Communal toilets sa mga barangay, sa paghimo ug limpiyo ug dako nga building sa Kalunasan nga mao ang City Jail alang sa mga binilanggo gikan sa hagip-ot ug hugaw nga BBRC. Pinaagi usab sa paningkamot niining inyong alagad, nakatabang sa pagtukod nato sa bag-ong Ramos Public Market maanindot nga Seawall diha sa lapyahan sa Duljo. Ug labaw sa tanan, nahiuli nato ang dignidad niining edipisyo karon sa City Hall human nato kini paningkamoti nga ma-renovate uban usab ang pag-himo niining Plaza Sugbo nga karon maoy usa ka luna nga atong ikapasigarbo sa mga local ug langyaw nga turista.

Sayod usab kamo nga duol gayod sa akong kasing kasing ang kahapsay ug kalimpyo sa kalikopan. Ug niana, gipahigayon ug gipasiugdahan nato sukad pa ang kanunay nga pagpanglimpiyo sa atong kabaybayonan ug kasapaan. Sa dihang mikuyanap ang sunog diha sa atong Inayawan Landfill, kining inyong alagad mao gayod ang nangunay sa pag-atiman niini aron dili nato matagamtam ang makahilo ug makadaut nga aso gikan sa maong sunog sa Landfill.

Ang inyong alagad mahigugmaon sa kultura ug kasaysayan. mipasiugda usab kita sa Pasko sa Barangay ug Buhing Kalbaryo ug misuporta kita sa samang mga kalihukan nga gipasiugdahan sa mga nagkalain-laing buhatan.

Karon naglaum ako nga napatud-an ko na kaninyo ang matang sa akong pagpangalagad nga nahasubay sa Prinsipyo nga: Daghanon ang serbisyo, kunhuran ang politika. Ubay-ubay na ang atong nahimo uban sa inyong pagbulig ug pangaliya ug taliwala sa mga pagsaway sa uban. Dili nato igsapayan kay nasayod kita nga mas daghan pa ang kinahanglan buhaton.

Aduna pa kitay daghan suliran nga giatubang karon ug sa umaabot, busa tugoti ako sa pagbatbat sa Mga gimbuhaton nga ato unyang atimanon:

(excerpts from mayor ramas SOCA-five of five parts)

Ubay-ubay na ang atong nahimo uban sa inyong pagbulig ug pangaliya ug taliwala sa mga pagsaway sa uban. Dili nato igsapayan kay nasayod kita nga mas daghan pa ang kinahanglan buhaton.

Usbawan nato ang benepisyo sa mga Kapitan ug Konsehales sa mga barangay pinaagi sa paghatag kanila ug dugan allowance matag bulan. Ato usab paninguhaon nga ang abag nato sa mga SK dili lamang sa mga Chairmen kon dili apil ang mga SK nga konsehales. Wala kita molugak sa atong tumong ug tinguha sa pagbuhi pagbalik sa Carbon Market ug Taboan para sa kinabag-an sa atong market vendors ingon man ang pagpalambo sa economiya sa kabukiran. Tungod niini naggahin kita ug 70 milyones sa atong annual budget ug dugangan nato ug laing 100 milyon sa atong giproponer nga supplemental budget aron mahingpit na gayod ang pagtukod pagbalik sa nasunog nga merkado sa Carbon. Tutukan nato ang angayan nga kalambuan sa atong gitawag nga north corridor nga naglambigit sa Banilad hangtod sa Talamban. Ug pinaagi sa mga kalambuan diha sa atong South Road Properties nga ato nang gipahigayon karon, makadani unya kini ug mga tigpatigayon nga makahatag ug libuan ka trabaho sa atong mga kaigsoonan. Atong tinguhaon ug panghingusgan gayod nga adunay eskuwelahan sa elementarya nga matukod sa Barangay Ermita. Magtukod usab kita ug 4-storey public library diha sa SRP aron daghan unya sa atong kabatan-on ug kabataan makat-on sa kamhinungdanon sa pagpanukiduki o research. Ipadayon usab nato ang gilaraw nga Coastal Boulevard gikan sa Pasil ngadto sa Inayawan nga mao unya ang magpahapsay sa kahimtang sa mga lumolupyo diha sa atong lapyahan. Atong damgo usab nga sulod sa atong termino mabutangan nato ang mga dagkong kalye ug mga CCTV cameras aron makatabang sa atong kapolisan ug CITOM pag-monitor sa kalihukan sa kadalanan. Aduna pa kitay gilantaw nga kalambuan sa infrastructura. Kining maong mga proyekto naglangkob sa dako ug halapad nga construction ug rehabilitation sa atong mga drainage system; pagsemento ug pagpalapad sa atong mga kadalanan; paghimo sa coastal boulevard, bicycle lanes, promenade sa daplin sa mga sapa, ug pagdugang sa mga tram lines sa hillyland. Tukuron usab nato ang public service complex ug usa ka dako nga Coliseum diha sa SRP nga mao na unya mahimutangan sa uban nga mga buhatan. Buhion usab nato ang atong abattoir aron mahimo kini usa ka moderno ug maanindot nga pasilidad nga sibo ug angayan gayod sa usa ka dakbayan sama sa Sugbo. Ato usab nga ayuhon ang seweage treatment facility; mag establisar usab kita ug dugang mga Materials Recovery Facility sa matag barangay. Atong na unyang himuon nga Peoples Park ang Inayawan Landfill. Himuon nato ang bahin sa Fish Market sa Pasil nga Childrens Park. Atong ipahigayon ang pag establisar ug mga rain water catchments ug checkdams aron sa pagtigum sa tubig-ulan nga maoy naghatag ug kinabuhi sa tanom ug tawo. Aduna kitay gilatid nga mga kalihukan labot sa pagpalambo sa eco-tourism. Atong ibalik ang pagpahigayon sa mountain festivals nga himuon sa Agsungot Highlands, ang Tartanilla Festival, Inter-barangay Drama Festival, Barangayan ug uban pa.

Atong ipahimutang ang mga arko o welcomesignages sa kabarangayan.

Atong paninguhaon nga aduna kitay mga public toilets.

Iduso nato ang us aka programa nga moatiman sa atong mga sugbuanon nga OFWs.

Atong paninguhaon nga matukod nato ang us aka Cebu City College.

(excerpts from mayor ramas SOCA-five of five parts)

Sa natad sa Pagdumala sa Atong Kagamhanan kon Governance: Magpadayon kita sa pagdumala diin ang stewardship, shepherding ug serving ipatigbabaw ug paglikay kay lagi wala man kita mohupot ug katungdanan aron atong panag-iyahon ang gobyerno; Ipatuman nato ang polisiya nga City Hall at your doorstep. Pinaagi sa pagdala ngadto sa duol sa katawhan ang mga serbisyo ug nagkalin-lain nga kalihukan sa gobiyerno; Atong dasigon ang atong mga kapitan ug konsehales sa barangay nga isipon nila nga sila mismo little mayors ug city councilorssa ilang barangay aron sila mohimo dayon ug desisyon ug kalihukan alang sa kaayuhan; Atong paspasan ang proseso sa paghatag ug mga business permit.

Padayon nato nga dumalaon ug susihon sa hingpit ang mga empleyado aron maila nato kinsa ang angayan manerbisyo sa siyudad pinaagi sa paghatag lamang ug 3 ngadto sa 6 ka bulan nga casual contract.

Kini ug uban pang mga kalihukan tipik lamang sa laraw nga atong gilatid alang sa kalambuan sa atong katawhan ug sa atong dakbayan. Ug niining tanan ako walay pagduda ni kahadlok nga moingon nga ang kahimtang karon sa dakbayan himsog, baskog ug lig-on.

Adbokasiya sa Barangayan, Bayanihan ug Boluntarismo:

Apan bisan pa niini, ato gihapong palapdan ang atong adbokasiya sa barangayan, bayanihan ug boluntarismo. Aduna unyay pundok nga tawagon ug Biggest Voluntarism Movement nga moabag sa kalihukan sa Environment, Emergency Response, Traffic ug Peace and Order.

Pinaagi niini mapalambo pa gayod nato ang siyudad pinaagi sa abag sa mga institution ubos sa ilang corporate responsibility. Ang boluntarismo mao ang pinaka mahinungdanon ug dili nato mahimong isalikway kay matud pa there is nothing stronger than a heart of a volunteer. Ug labaw sa tanan, ang abag ug pagpakabana sa mga opisyales sa Lalawigan sa Sugbo, pinanguluhan ni Gov. Gwen Garcia, maisip usab nato nga dakong tampo alang sa kabulahanan natong mga Sugbuanon. Ug tungod niana ako kanunay gayod nga mapasalamaton. 4.) 5.) CONCLUSION:

Ako ang inyong gipili nga Mayor. Mayor sa katawhan; Mayor niining atong pinalanggang dakbayan. Akong ipasalig uban sa tumang kaligdong, kabaskog ug kalig-on nga dungagan ko pa ang atong paninguha sa pagpalambo sa dakbayan aron mahimo kini nga luna nga tam-is nga pagapuy-an. Napamulong ko na nga ako nag-alagad ug mo-alagad sa ngalan sa katawhan ug sa ngalan sa Dios. Kung anaa kanato kanunay ang dios, wala kitay kahadlok sa pagsugat sa tanang mga pagsulay ug panulay niining atong pagpahigayon sa mga kaayohan sa katawhan ug sa dakbayan. Akong paninguhaon isip Chairman sa Regional Development Council nga mapalapdan pa nato ang pagpalambo sa economiya ug infrastructura niining atong dakbayan.

Kitang tanan nasayod, ug kini maoy buot kong isilsil nato sa atong mga alimpatakan ug itanom nato sa atong mga panumduman, nga ang pagkab-ot nato sa atong gimithi nga tingusbawan alang sa tagsa-tagsa kanato ug ingon man sa atong dakbayan, nagkinahanglan ug seryoso ug hinugpong nga paningkamot dili lamang sa kagamhanan kon dili lakip usab ang kinabag-an sa atong katawhan. Makab-ot lamang nato ang atong gimithi nga tingusbawan pinaagi sa suporta ug pagdasig sa kinabag-an sa atong katawhan lakip na kadtong may tiunay nga pagsabot sa atong mga tumong ug tinguha.

Ang atong kagamhanan mobuhat sa iyang bulohaton sa pagpanday ug pagpatuman sa mga tukmang polisiya ug mga balaodnon nga maoy mamahimong dangilag alang unya sa pagsilaob sa tinuod nga kalambuan ug kalig-onan. Apan ang katawhan kinahanglan andam usab nga mohimo sa iyang bulohaton ilabi na niining higayona diin kita nagasugod pa lamang sa atong paningkamot ug kinahanglan nga andam kita mohimo ug mga sakripisyo pinaagi sa paghikling una sa atong mga personal nga ambisyon tungod ug alang sa kaayohan sa kadaghanan.

Daghan na ang nakaila ni John F. Kennedy. Niadtong biyernes sa Enero 20 sa tuig 1961, nag-awhag siya sa mga Americano sa pag- ingon Ask not what your country can do for you, but ask what you can do for your country. Nan karon unang biyernes usab ning bulan sa Hulyo 2011, adlaw nga tigpasidungog sa atong pinalang-gang Santo Nio, ako karon moingon: Pangutan-on nato ang atong kaugalingon kung unsa may atong mahimo alang sa atong dakbayan ug sa katawhan.

Ang pagkab-ot sa atong gimithi nga tingusbawan dili gayod mahimo kon dili nato batonan ang kinaugalingon nga pagpanton ug pagdisiplina ingon man ang pag-ako sa atong tagsa-tagsa ka mga responsibilidad sa katilingban. Ang tingusbawan ug ang kaharuhay sa atong pagpangibuhi modangat ra unya kanato. Modangat gayod kini kon ang katawhan madasigon nga mo-ayuda sa mga gimbuhaton alang niini. Kon mag-inusara ang kagamhanan, dayag gayod ang kapakyasan.

Apan kon inyo kaming ubanan ug buligan, kamong mga mabuot nga lungsoranon, piho usab ang atong kadaugan. For Together, we Make Things Happen!!!

Daghang salamat! Hinaut pa unta nga ang Panalangin ug Pagpasaylo ni Seor Santo Nio, magauban ug ihatag niya kanato sa kanunay!!!!

--oOo--

6