społeczna psychologia rozwoju dzieci i młodzieży 1
TRANSCRIPT
Rozwój dziecka na Rozwój dziecka na poszczególnych etapach poszczególnych etapach
edukacyjnychedukacyjnych
Rozwój dziecka na Rozwój dziecka na poszczególnych etapach poszczególnych etapach
edukacyjnychedukacyjnych
Mgr Aneta Banach-Sałata
Literatura:• Brzezińska A.I. Psychologiczne portrety człowieka, 2006.• Campbell J., Gardner L., Hall C. Teorie osobowości,
Wydawnictwo naukowe PWN, 2006.• Erikson E. Tożsamość a cykl życia, Zysk i S-ka, 2004.• Gruszczyk-Kolczyńska E. Dzieci za specyficznymi
trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP 1997.• Piaget J., Inhelder B., Psychologia dziecka, Siedmioróg, 1997• Wadsworth B. J. Teoria Piageta. Poznawczy i emocjonalny
rozwój dziecka, WSiP 1998.
Dziecko w wieku przedszkolnym
- charakterystyka
Myślenie• Myśli egocentryczne• Nie umie szeregować• Operuje wyobrażeniami ale nie rozumie
przekształceń• Klasyfikuje wg jednego wymiaru i nie
dostrzega zależności między klasami• Zdobywa wiedzę dzięki zmysłowej
manipulacji• Brak niezmienników – pojęć stałości
Sfera emocjonalno -społeczna
• Ma trudności z kontrolowaniem zachowań- przewaga spontaniczności, impulsywności
• Prezentuje zmienność reakcji z sytuacji na sytuację
• Jest nastawiony na inicjowanie działań i czerpanie przyjemności z ich realizacji
• Ma niską tolerancję na stres, napięcia• Łączy je silne więzi z rodzicami, dlatego
robi wiele by uzyskać ich akceptację
Źródła trudności• Zabawa• Potrzeba zmysłowej manipulacji• Percepcja ważniejsza od wiedzy• Trudność z uogólnianiem doświadczeń• Nieokiełznana ciekawość• Egocentryzm• Niska tolerancja na stres• Niekończona inicjatywa
Cele pracy z umysłem
przedszkolaka
• Utrzymanie ciekawości• Inicjatywa – różnorodne działania i
błędy• Praca pod kierunkiem dorosłego i w
grupie• Warunki do doświadczania zmian w
świecie
Myślenie przedszkolaków – możliwości jego
rozwoju
• Zmysłowa manipulacja i eksperymentowanie• Zabawy orientacyjne (ciało i przestrzeń)• Szukanie rytmów• Szukanie przyczyn i przewidywanie skutków• Liczenie (prawidłowości i numerowanie)• Szeregowanie i klasyfikowanie• Ćwiczenie pojęć stałości
Dziecko w wieku szkolnym -
charakterystyka
Myślenie
• Rozumuje logicznie ale w oparciu o konkrety
• Rozumie przekształcenia• Umie szeregować i klasyfikować• Stopniowo opanowuje niezmienniki• Potrafi przyjąć różne punkty
widzenia
SFERA EMOCJONALNO - SPOŁECZNA
• Rozwija relacje rówieśnicze i korzysta z porównań społecznych
• Nastawienie na efekt rozwija w nim zachowania do kooperacji i rywalizacji
• Na bazie doświadczeń i informacji zwrotnych rozwija samoocenę i postawy wobec siebie samego
• Jest coraz bardziej ukierunkowany na cel , pracę
• Uczy samokontroli
Źródła trudności• Zabawa a cel• Energia i ruchliwość• Krótkotrwała koncentracja• Stopniowe nabywanie
niezmienników• Brak rozumowania hipotetyczno-
dedukcyjnego
Praca z umysłem ucznia – jej cele
• Rozwijanie kierowania zasobami uwagi• Kształtowanie sfery emocjonalno-
motywacyjnej• Nabycie konkretnych umiejętności
szkolnych• Nabywanie niezmienników• Rozwój koordynacji wzrokowo ruchowej
Myślenie uczniów – możliwości jego rozwoju
• Działanie na konkretach• Wyciąganie wniosków, przewidywanie• Doświadczanie celowości działań• Poznawanie wlasnych mozliwości i
ograniczeń• Działanie na konkretach• eksperymentowanie
Uczeń w okresie dorastania -
charakterystyka
Myślenie• Początki rozumowania formalnego
(abstrakcyjnego i hipotetyczno-dedukcyjnego)• Rozwój umiejętności wyciągania ogólnych
wniosków, co sprzyja pojawianiu się i rozwoju:• -refleksyjności• -krytycyzmu• -formułowania własnych opinii• -metaforycznego ujmowania zdarzeń• -niezależności od sądów innych osób
SFERA EMOCJONALNO-SPOŁECZNA
• Wzrost wrażliwości zmysłowej• Zachwianie równowagi emocjonalnej• Zachwianie wewnętrznej równowagi• Próby uniezależniania od rodziców i osób
dorosłych• Nawiązanie relacji z rówieśnikami tej samej i
przeciwnej płci• Rozmyślania o:• -systemie wartości• -przyszłym zawodzie i typie kształcenia• -tożsamości seksualnej
KSZTAŁTOWANIE TOŻSAMOŚCI - ETAPY
• Wczesna adolescencja (12-17 lat)
• Późna adolescencja (17-20/22 r.ż.)
Statusy tożsamości(wg koncepcji Marci)
• Rozproszenie (dyfuzja) tożsamości
• Moratorium
• Tożsamość dojrzała
• Tożsamość lustrzana
DYFUZJA TOŻSAMOŚCI – WCZESNA ADOLESCENCJA
• Odrzucenie wizji siebie jako dziecka• Brak inicjatywy i pomysłów na siebie• „Poddawanie się chwili”• Mnóstwo nieukierunkowanej energii do
działania• Brak dostrzegania sensu i celu działań• Odrzucenie relacji z dorosłymi
Moratoriumwczesna/późna adolescencja
• Brak rozpatrywania konsekwencji własnych działań
• Niechęć wobec odpowiedzialności• Wiele podejmowanych inicjatyw i pomysłów na
siebie• Częste impulsywne porzucanie działań i
podejmowanie nowych – brak dłuższego zaangażowania
• Bunt zewnętrzny i wewnętrzny• Szeroka, nieprzewidywalna paleta
wypróbowywanych zachowań
Tożsamość lustrzanawczesna/późna adolescencja
• Określony system wartości• Określony pomysł na przyszłość zawodową• Określony system przekonań dotyczący płci• Niechęć do ryzykowania się i sprawdzania w
nowych sytuacjach• Sztywność postępowania• Oddzielenie od poszukujących rówieśników
Źródła trudności
• Niechęć wobec odpowiedzialności• Rówieśnicy ważniejsi niż dorośli• Problemy z koncentracją• Egocentryzm młodzieńczy w początkach
adolescencji• Dominacja logiki dwuwartościowej• Zróżnicowanie statusów tożsamości• Labilność emocjonalna• Bunt
Problemy w pracy z nastolatkiem
- Konstruktywnym ukierunkowaniem energii,• Utrzymaniem koncentracji,• Utrzymaniem zainteresowania wiedzą,• Utrzymaniem zaangażowania w projektach –
dłuższych działaniach,• Uzyskaniem odpowiedzialności.
Zasady pracy z nastolatkiem:
• Konsekwencja,• Określenie celu, programu i metod pracy
w sposób jasny – określenie wizji pracy,• Spójny system zasad i konsekwencji,• Praca nad przekonaniami nauczyciela i
systemem wzmocnień,• Pomysły czerpane od dziecka, ucznia,
wychowanka – dostosowanie sposobu pracy do zespołu, jednostki.
Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę