1. TEMA 1 O ISLAM E AL-ANDALUS 2 ESO

2. INTRODUCIN O Islam unha relixin monotesta, que cre nun Deus nico (Al). Segundo os seus seguidores, foi transmitida a travs dun profeta chamado Mahoma. A nova relixin foi predicada por Mahoma na Arabia do sculo VII, de onde era orixinario. sa morte, os rabes espallrona por frica, Asia e parte de Europa. Os musulmns iniciaron no ano 711 a conquista da Pennsula Ibrica na que permaneceron ata a sa expulsin en 1492. O Estado que os musulmns crearon na Pennsula Ibrica recibiu o nome de Al- Andalus e tivo o seu mximo esplendor no sculo X, cando se proclamou o Califato de Crdoba. Nos sculos posteriores, os seus territorios foron conquistados de xeito progresivo polos reinos cristins peninsulares. 3. 1 MAHOMA DIFUNDE UNHA NOVA RELIXIN 4. A relixin islmica tivo a sa orixe en Arabia, unha pennsula desrtica situada en Oriente Medio. A maiora dos seus habitantes vivan en tribos preto dos oasis. Eran politestas e peregrinaban Meca, un centro relixioso que acolla a pedra negra da Kaaba. Mahoma naceu na Meca no ano 570 e, segundo a tradicin, aos 40 anos, o arcanxo Gabriel anuncioulle que era o novo profeta elixido por Al (Deus en rabe) para predicar unha nova relixin: o Islam. As autoridades persegurono polas sas ideas. No ano 622 tivo que fuxir da Meca e refuxiouse na cidade de Medina: foi a chamada Hxira ou fuxida, e a sa data marca o comezo da era musulm. O profeta converteu os habitantes de Medina e, coa sa axuda, no ano 630, conquistou A Meca. sa morte (632), a maiora de rabes eran musulmns e a pennsula arbiga unificrase politicamente. As verdades que Al lle revelou a Mahoma foron recollidas e escritas, despois da sa morte, no Corn, o libro sagrado dos musulmns. Logo da morte do profeta, a comunidade de fieis foi guiada polos califas (sucesor ou representante en rabe). Os seguidores de Mahoma non aceptaron unanimemente a autoridade dos primeiros califas e dividronse en das grandes tendencias: Sunismo e Xiismo. Os musulmns seguen unhas normas ditadas polo Corn e a tradicin. Estas normas, conforman a lei islmica ou sharia. Todo bo musulmn debe seguir os chamados cinco piares do Islam: a profesin de fe en Al como nico Deus, o rezo diario cinco veces ao da, a esmola, o xaxn no mes do Ramadn e a peregrinacin Meca. Doutra banda, ten prohibido consumir bebidas alcohlicas e carne de porco. O Islam non ten sacerdotes, pero existen directores de oracins (imns) e intrpretes dos textos sagrados (ulemas). Os xuces (cads) aplican a xustiza seguindo as normas do Corn. 5. Kaaba Mesquita (Mezquita) 6. 2 A EXPANSIN DO ISLAM 7. A expansin do Islam continuou baixo o goberno dos catro primeiros califas (632- 661) cara a Exipto, Siria e Iraq. Despois ocuparon o Norte de frica e cruzaron a Pennsula Ibrica (711). Foron freados no seu avance en Francia, na batalla de Poitiers (732). Cara ao leste, ocuparon Irn e Afganistn, e chegaron a Asia central e ao actual Paquistn. Os territorios conquistados quedaron baixo o control dos califas da familia Omeia de Damasco, que delegaban o seu poder nun visir (primeiro ministro). Cada provincia estaba gobernada por un emir ou val. (Califato de Damasco) No 750, a familia dos Abass de Bagdad derrotou aos Omeias e conseguiu o Califato. (Califato de Bagdad) En 1258, o saqueo de Bagdad polos mongois pxolle fin dinasta abas. En 1453, tras a toma de Constantinopla polos turcos, o Imperio otomn ou turco exerceu o seu dominio no mundo islmico ata o sculo XIX. Os pobos conquistados (cristins e xudeus) podan manter a sa relixin a cambio do pago dun tributo, pero moitos convertronse ao Islam, pois os musulmns tian vantaxes sociais e econmicas. 8. 3 O ISLAM NA PENNSULA IBRICA: AL-ANDALUS 9. Os exrcitos musulmns que invadiron a Pennsula cruzaron o estreito de Xibraltar no ano 711 iniciaron a conquista do reino visigodo. Os visigodos, debilitados polas loitas internas, foron incapaces de detelos. Tras a batalla de Guadalete, o rei Rodrigo morreu e os seus exrcitos dispersronse. Os exrcitos musulmns, con Tariq e Muza ao mando, avanzaron con gran rapidez e en poucos anos controlaron toda a Pennsula, coa excepcin das zonas mis montaosas ou despoboadas. Algns nobres e cregos hispanovisigodos, xunto cunha pequena parte da poboacin, refuxironse na zona asturiana, que permaneceu marxe da ocupacin. A conquista foi rpida (711-718) porque a maiora da poboacin hispanovisigoda apenas se resistiu. A nobreza estableceu pactos cos conquistadores para conservar as sas terras e o seu poder. Os campesios pasaron a depender de novos seores. O territorio peninsular pasou a chamarse Al-Andalus e converteuse nun Emirato (provincia) dependente (718-756) do Califato Omeia de Damasco, con capital en Crdoba. (Emirato de Crdoba) Tras a cada dos Omeias de Damasco, o omeia Abd al- Rahman I estableceuse en Al-Andalus e declarouse emir independente de Bagdad (756-929) (rompe os lazos polticos), ainda que se mantivo baixo a autoridade relixiosa do califa (de Bagdad). 10. 4 DO CALIFATO DE CRDOBA AOS REINOS DE TAIFAS 11. O emir Abd al-Rahman III chegou ao poder no ano 912. No ano 929, Abd al- Rahman III independizouse da autoridade relixiosa de Bagdad e proclamouse califa de Al-Andalus. Naca deste xeito o Califato de Crdoba. O Califato foi a poca de mximo esplendor de Al-Andalus. A isto contriburon as vitoriosas expedicins militares contra os reinos cristins do Norte que organizou al- Mansur (Almanzor), a finais do sculo X. Entre o 1031 e o 1238 Al-Andalus fragmentouse en mis de 25 taifas, uns reinos independentes que tian aunha cidade como principal centro econmico. A fragmentacin poltica debilitou militarmente Al-Andalus. Malia a axuda dos exrcitos musulmns procedentes do Norte de frica (almorbides e almohades), no sculo XIII, os reis cristins ocuparon case todos os territorios de Al- Andalus. O nico territorio andalus que sobreviviu ao avance dos reinos cristins foi o reino nazar de Granada. No 1492 foi conquistado polos Reis Catlicos. 12. Califato de Crdoba no sculo X Reinos de taifas no sculo XI Reino nazar de Granada no sculo XV 13. A Alhambra de Granada 14. 5 ECONOMA E SOCIEDADE ANDALUS 15. O centro econmico no mundo musulmn era a cidade. Al desenvolvanse: A artesana era unha actividade florecente que poa venda os seus produtos nos zocos. O comercio xeraba moita riqueza. Al-Andalus comerciaba con Europa, co Norte de frica e con Oriente. A agricultura ocupaba a maior parte da poboacin. Os musulmns introduciron novas tcnicas como o regado e novos cultivos (o arroz, os ctricos...). A sociedade en Al-Andalus: A poboacin andalus musulm formbana: Os rabes, que eran a minora gobernante. Os brberes, chegados do Norte de frica, un grupo de extraccin humilde. Os mulads (a maiora da poboacin), que eran os hispanovisigodos convertidos ao Islam. A poboacin non musulm: Os mozrabes (hispanovisigodos cristins) Xudeus. 16. Cidade hispano-musulm 17. 6 CULTURA E ARTE ISLMICAS 18. Entre os sculos VIII e XII, a civilizacin islmica destacaba polo seu esplendor, mentres a Europa feudal padeca empobrecemento econmico e cultural. Ao compartiren unha lingua comn, o rabe, os coecementos transmitanse polos territorios que dominaban. Desenvolveron os estudos matemticos, a medicina, a cirurxa e a astronoma, as como as ciencias aplicadas: desenvolveron os sistemas hidrulicos e de rego, a fabricacin de porcelanas, papel, perfumes... A arte islmica rene moitas influencias pero tamn mantn uns trazos homoxneos, como a importancia das sas artes decorativas con motivos caligrficos (textos relixiosos con escritura rabe), xeomtricos, arabescos e vexetais., a raz da prohibicin de representar imaxes sagradas. En arquitectura destacan edificios como a mesquita, a alcazaba ou os palacios. Construanse en ladrillo, utilizando arcos e cpulas, e unha profusa decoracin. 19. MESQUITA DE CRDOBA 20. Alhambra de Granada 21. Patio dos Arrayanes - Alhambra 22. Patio dos Lens - Alhambra 23. Giralda. Sevilla Torre del Oro. Sevilla 24. FIN