thai kitchen in china
DESCRIPTION
สถาบันอาหารร่วมมือกับสถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในการทำวิจัยโครงการศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภคอาหารไทยในประเทศจีน เพื่อวางกลยุทธ์ผลักดันการเติบโตของธุรกิจร้านอาหารไทย ซึ่งเป็นโครงการศึกษาเพื่อหามณฑลที่มีศักยภาพในการเป็นช่องทางใหม่สำหรับการเปิดตลาดให้กับผู้ประกอบการไทยที่สนใจไป เปิดร้านอาหารในต่างแดน ซึ่งจากผลการศึกษาพบว่า มณฑลกวางตุ้ง มหานคร เซี่ยงไฮ้และมหานครเทียนจิน เป็นพื้นที่ในประเทศจีนที่มีศักยภาพต่อการเปิดตลาดธุรกิจร้านอาหารไทย และมีรายละเอียดที่น่าสนใจในการผลักดันการเปิดร้านอาหารไทยในมณฑล/มหานครศักยภาพ ดังนั้นจึงได้จัดทำหนังสือ “ครัวไทยใน สามท่า” เพื่อเผยแพร่ผลการศึกษาของโครงการออกสู่สาธารณชนในครั้งน้ีTRANSCRIPT
ครวไทยในสามทา
ครวไทยในสามทา
ผเขยน : รองศาสตราจารย ดร. แกวตา โรหตรตนะ
พมพครงท 1 : กนยายน พ.ศ. 2556
จ�านวน : 500 เลม
ISBN : 978-616-335-905-6
จดพมพโดย : รองศาสตราจารย ดร. แกวตา โรหตรตนะ
พมพท : บรษท สมนพบลชชง จ�ากด 38/69 หม 9 แขวงทาแรง เขตบางเขน กรงเทพฯ 10230 โทร. 0 2349 7588 - 9 สนบสนนการจดพมพโดย สถาบนอาหาร สงวนลขสทธ ©
หนงสอเลมนพมพบนกระดาษถนอมสายตา
ค�ำน�ำ
การเกดขนของโลกาภวตนน�าไปส การเชอมโยงทางเศรษฐกจและสงคม
ระหวางประเทศตางๆ ทวโลก ผคนแตทองถนไดเผยแพรวฒนธรรมของตนเองออกไป
ในขณะเดยวกนกรบวฒนธรรมจากตางชาตเขามามากขน หนงในเอกลกษณและ
วฒนธรรมของไทยทมการเผยแพรออกไปทวโลก คอ อาหารไทย อาหารซงไดรบการ
ยอมรบและเปนทนยมอยางแพรหลาย อยางไรกตาม ในบางประเทศนนยงไมคอย
พบเหนรานอาหารไทยเปดด�าเนนกจการเทาใดนก จงเปนสาเหตบางสวนทท�าให
ชาวทองถนนนๆ ไมรจกและไมเคยลองรบประทานอาหารไทยมากอน ดงนนจงเปน
โอกาสของผประกอบการไทยทจะสามารถขยายตลาดรานอาหารไทยไปยงตางแดน
ไดอก
จากค�าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร นางสาวยงลกษณ ชนวตร นายก
รฐมนตร แถลงตอสภาเมอวนท 23 สงหาคม 2554 ประกาศลงในราชกจจานเบกษา
เลมท 128 ตอนพเศษ 94 ง หนาท 20 ขอ 3.3.4 (3) และ (5) นน ไดกลาวถงนโยบาย
เศรษฐกจดานการตลาด การคา และการลงทน โดยรฐบาลมนโยบายสนบสนนการ
เปดรานอาหารไทยของคนไทย ตามนโยบายครวไทยสครวโลก และนโยบายไทยเปน
ครวอาหารโลก อกทงยงสงเสรมการขยายตลาดเชงรกเพอรกษาตลาดเดมและสราง
ตลาดใหมเพอลดการพงพาการสงออกไปตลาดหลก โดยสงเสรมการสงออกสนคา
และบรการในตลาดใหมนน ประเทศจนเปนหนงในประเทศเปาหมายทอยในการ
สงเสรมตามนโยบายรฐบาล
ครวไทยในสามทา4
จากนโยบายรฐบาลดงกลาว สถาบนอาหารจงไดมความรวมมอกบสถาบน
วจยและใหค�าปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร ในการท�าวจยโครงการศกษา
พฤตกรรมผบรโภคอาหารไทยในประเทศจน เพอวางกลยทธผลกดนการเตบโต
ของธรกจรานอาหารไทย ซงเปนโครงการศกษาเพอหามณฑลทมศกยภาพใน
การเปนชองทางใหมส�าหรบการเปดตลาดใหกบผประกอบการไทยทสนใจไป
เปดรานอาหารในตางแดน ซงจากผลการศกษาพบวา มณฑลกวางตง มหานคร
เซยงไฮและมหานครเทยนจน เปนพนทในประเทศจนทมศกยภาพตอการเปด
ตลาดธรกจรานอาหารไทย และมรายละเอยดทนาสนใจในการผลกดนการเปด
รานอาหารไทยในมณฑล/มหานครศกยภาพ ดงนนจงไดจดท�าหนงสอ “ครวไทยใน
สามทา” เพอเผยแพรผลการศกษาของโครงการออกสสาธารณชนในครงน
คณะผวจยหวงเปนอยางยงวาหนงสอเผยแพรผลการศกษาฯ เลมนจะกอ
ประโยชนใหกบผทสนใจเปดรานอาหารไทยในมณฑลดงกลาว เพอเปนแนวทางใน
การด�าเนนกจการรานอาหารไทยใหสอดคลองกบพฤตกรรมผบรโภค และเปนแนวทาง
การพฒนาเพอเพมประสทธภาพของรานอาหารไทยทมอยแลวในพนทนนๆ อกทง
ยงเปนขอเสนอแนะใหแกภาครฐในการใหการสนบสนนธรกจรานอาหารไทยใน
ตางประเทศใหเปนทนยมอยางแพรหลายและประสบความส�าเรจตอไปในอนาคต
รองศาสตราจารย ดร.แกวตา โรหตรตนะ
สำรบญ
บทท 1 : การบรโภคในตลาดจน 7
พฤตกรรมการบรโภคของชาวจนโดยรวม 12
พฤตกรรมการบรโภคอาหารของแตละพนท 14
ธรกจบรการอาหารในประเทศจน 17
บทท 2 : สามเมองทาส�าคญของจน 25
ท�าความรจกเมองทากวางตง 29
ท�าความรจกเมองทาเซยงไฮ 37
ท�าความรจกเมองทาเทยนจน 45
บทท 3 : พฤตกรรมการบรโภคในสามทา 51
พฤตกรรมการรบประทานอาหารนอกบาน 53
พฤตกรรมผบรโภคตอการรบประทานอาหารไทย 59
มมมองเจาของรานไทยในจน 74
บทท 4 : การสงเสรมรานอาหารไทยในสามทา 77
บรรณานกรม 83
นยามศพท 89
คณะผวจย 94
หนำ
บทท 1
กำรบรโภคในตลำดจน
การบรโภคในตลาดจน9
ประเทศจนนบเปนประเทศทมการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมอยางรวดเรว อกทง
ยงเปนพลงขบเคลอนทางเศรษฐกจทส�าคญของภมภาคและของโลก ดวยอตราการเตบโตทาง
เศรษฐกจเฉลยรอยละ 9 ตอป ท�าใหมการคาดการณวาในอนาคตอนใกลประเทศจนจะเปลยน
บทบาทจากประเทศทมบทบาทดานการเมองการปกครองแบบสงคมนยมมาเปนประเทศ
มหาอ�านาจทางเศรษฐกจไดอยางเตมตว โดยในป 2555 ประเทศจนมมลคาผลตภณฑมวลรวม
ภายในประเทศ (GDP) เทากบ 51,932.2 ลานหยวน เพมขนรอยละ 7.8 จากปกอนหนา โดยมา
จากมลคาภาคเกษตรกรรมรอยละ 10.1 ภาคอตสาหกรรมรอยละ 45.3 และภาคบรการรอยละ
44.6 ของมลคาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP)
ผลตภณฑมวลรวมของประเทศจนในป 2549-2555
ทมา : National Bureau of Statistics of China (2013)
การพฒนาทางเศรษฐกจของจนสงผลตอรายไดของประชากรโดยเฉลย สงผลใหมกลม
ชนชนกลางเพมมากขน การศกษาของ Primavera Capital Group ชใหเหนวาประเทศจนใน
ปจจบนมจ�านวนกลมชนชนกลางประมาณ 250 ลานคน คดเปนประมาณรอยละ 18.5 ของ
ประชากรทงหมด ทงนมการคาดการณวาในป 2563 จ�านวนชนชนกลางในจนจะเพมขนเปน
600 ลานคน จากจ�านวนประชากร 1,450 ลานคน ขณะทรายไดของคนจนกมแนวโนมทสงขน
ตามการเจรญเตบโตของเศรษฐกจของประเทศ ผบรโภคชาวจนในเขตเมองมก�าลงซอเฉลยตอหว
12.7% 14.2%
9.6% 9.2% 10.4%
9.3%
7.8%
0.0%
2.0%
4.0%
6.0%
8.0%
10.0%
12.0%
14.0%
16.0%
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555
ครวไทยในสามทา10
เพมขนรอยละ 12.6 ในป 2555 หรอคดเปนมลคาเทากบ 24,565 หยวน และในเขตชนบทม
ก�าลงซอเฉลยตอหวเพมขนอยางรวดเรวทรอยละ 13.5 หรอเทากบ 7,917 หยวน
จากการเพมขนของจ�านวนชนชนกลางและรายไดทสงขนน สงผลใหคนมรสนยมทม
ความเจรญสงเปลยนไปจากเดม และมการใชจายดานการบรโภคสนคาอาหารของประชาชนสง
ขนตามไปดวย โดยเฉพาะประชาชนในเมองใหญ อาท มหานครปกกง มณฑลกวางโจว มหานคร
เซยงไฮ และมหานครเทยนจน เปนตน การเพมขนของจ�านวนชนชนกลางและรายไดของ
ประชากรนสงผลใหการบรโภคสนคาและอาหารมแนวโนมเพมขน โดยในป 2554 มลคาการ
บรโภคสนคาอาหารของจนอยท 811.48 พนลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากป 2553 รอยละ
17.36 โดยมลคาการบรโภคอาหารของคนในเขตเมองมมลคาสงกวาการบรโภคอาหารของคนใน
เขตชนบทกวาสองเทา
มลคำกำรบรโภคอำหำรของจน
มลคำกำรใชจำย
(พนลำนเหรยญสหรฐฯ)2552 2553 2554
อตรำสวน
กำรเตบโต
ป 2553-2554 (%)
มลคำกำรใชจำย
เพอกำรบรโภคอำหำร628.03 691.45 811.48 17.36
การบรโภคในเขตชนบท 179.78 193.20 220.65 14.21
การบรโภคในเขตเมอง 448.26 498.24 590.83 18.58
ทมา: National Bureau of Statistics of China (2012) (30 ธนวาคม 2554: 1 เหรยญสหรฐฯ = 6.34 หยวน)
นอกเหนอจากการพฒนาทางเศรษฐกจและการเพมขนของมลคาการบรโภคภายใน
ประเทศแลว จ�านวนประชากรทงภายในประเทศและนกทองเทยวจากตางประเทศยงมจ�านวนท
เพมมากขนเชนกน โดยป 2554 มจ�านวนนกทองเทยวเดนทางเขามาในประเทศจนถง 135.42
ลานคน
การบรโภคในตลาดจน11
กำรพฒนำของอตสำหกรรมกำรทองเทยวของจน
รำยกำร 2550 2551 2552 2553 2554
จ�ำนวนบรษททวร (แหง) 18,943 20,110 20,399 22,784 n/a
จ�ำนวนโรงแรมทไดระดบดำว
(แหง)13,583 14,099 14,237 13,991 n/a
จ�ำนวนนกทองเทยวตำงชำตท
เดนทำงเขำมำในจน
(ลำนคน)
131.87 130.03 126.48 133.76 135.42
ชำวตำงชำต 26.11 24.33 21.94 26.13 27.11
ชำวจนฮองกงและมำเกำ 101.14 101.32 100.05 102.50 103.05
ชำวจนไตหวน 4.63 4.39 4.48 5.16 5.26
จ�ำนวนนกทองเทยวจนท
เดนทำงไปเทยวตำงประเทศ
(ลำนคน)
40.95 45.84 47.66 57.39 70.25
จ�ำนวนนกทองเทยวจนท
เดนทำงทองเทยวภำยใน
ประเทศ (พนลำนคน)
1.61 1.71 1.90 2.10 2.64
รำยไดจำกชำวตำงชำต
(พนลำนเหรยญสหรฐฯ)41.92 40.84 39.68 45.81 48.46
ทมา: National Bureau of Statistics of China (2012)
ถงแมวาประเทศตางๆ ทวโลก จะประสบปญหาสภาวะเศรษฐกจชะลอตวจาก
วกฤตการณเศรษฐกจโลกในชวงป 2551-2555 เปนตนมา แตส�าหรบประเทศจนสามารถสราง
การเตบโตทางเศรษฐกจไดอยางตอเนอง โดยสามารถรกษาอตราการเจรญเตบโตของผลตภณฑ
ครวไทยในสามทา12
มวลรวมภายในประเทศเอาไว ได ใน
อตราเฉลยรอยละ 9 ตอป อกทงยงม
แนวโนมทจะเตบโตมากขน ประกอบกบ
จนไดใหความส�าคญกบการเตบโตอยาง
ยงยนดวยเชนกน โดยใหความส�าคญกบ
การกระจายความเจรญไปยงเมองตางๆ
ในชนบท (Urbanization) มากขน ซง
เป นการส งเสรมให ประชากรในเขต
ชนบทมรายไดเพมขนเชนกน
พฤตกรรมผบรโภคของชาวจนโดยรวม
จากการศกษาโดยกระทรวงเกษตรและอาหารของประเทศแคนาดาในป 2555 พบวา
ชาวจนทมรายไดสงในเขตเมองใหญ อาท มหานครเซยงไฮและปกกง โดยมากจะตองการซอ
อาหารทน�าเขาจากตางประเทศ ขณะทกลมประชากรทมรายไดต�ากวาเปนกลมผบรโภคทมความ
ออนไหวตอราคาคอนขางมาก (Price-Sensitive) นอกจากน ชาวจนมวถชวตทเรงรบมากขน
เนองจากมระยะเวลาในการท�างานทนานขน โดยเฉลยแลวชาวจนท�างานมากกวา 40 ชวโมงตอ
สปดาห ดงนน การตอบสนองรปแบบชวตทเปลยนแปลงไปน ท�าใหชาวจนนยมรบประทาน
อาหารส�าเรจรปมากขน รวมไปถงอาหารจานดวน (Fast Food Service) และบรการสงตรงถง
บาน (Home Delivery Service)
ทงน จากการทประชากรมรายไดเพมขน ท�าใหผบรโภคมความตองการทซบซอนขน
โดยตองการสนคาและอาหารทแปลกใหม หลากหลาย และมคณภาพสงขน บรรจภณฑทใชกจะ
ตองมความทนสมย และสามารถสรางความเชอมนในดานความสะอาดและปลอดภยของสวน
ผสม หรอวตถดบทน�ามาใชไดอกดวย
อยางไรกด พฤตกรรมการบรโภคอาหารของชาวจนนนมความแตกตางกนในแตละ
ภมภาค และตามโครงสรางของประชากร แตส�าหรบผบรโภคโดยรวมแลว พบวาชาวจนโดย
เฉพาะในกลมผสงอายจะเลอกใชวตถดบทสดใหมมาปรงอาหาร หรอบรโภคอาหารทปรงเสรจ
รอนๆ มากกวาเลอกใชวตถดบทผานการแปรรปและบรโภคอาหารทบรรจส�าเรจ อาท อาหาร
พรอมปรง (Ready-to-Cook) และอาหารพรอมรบประทาน (Ready-to-Eat) เหมอนกบกลม
ภาพจาก : Wikimedia Commons : Zhou Xizhou
การบรโภคในตลาดจน13
คนจนรนใหมทอาศยในเขตเมอง ทงนคนวยรนชอบทดลองของใหม และชอบสนคาทเขากบยค
สมย เพอแสดงภาพลกษณของตนใหดดและทนสมย สวนอาหารแหงหรออาหารทไมเนาเสยงาย
จะไดรบความนยมในกลมประชากรทมรายไดต�าทอยในเขตชนบท เนองจากเปนพนททอย
หางไกล การคมนาคมขนสงไมสะดวกมากนก
นอกจากน แนวโนมการเลอกซอสนคาอปโภคและบรโภคทดตอสขภาพมมากขน
เชนเดยวกบประเทศอนๆ ทวโลก และการทชาวจนหนมาใหความสนใจในเรองของสขภาพมาก
ขนนน เปนผลมาจากการแพรระบาดของโรคซาหเมอป 2546 และเหตการณสนคาอาหาร
ปนเปอนเมลามน (Melamine-Tainted Products) โดยเฉพาะผลตภณฑนม หลงจากเหตการณ
ดงกลาวท�าใหผบรโภคในปจจบนนยมบรโภคอาหารทน�าเขาจากตางประเทศ ซงมราคาทสงกวา
อาหารในทองถน
ทงน ประชาชนจนมความตองการสนคาบรโภคชนดนมากขนอยางตอเนอง ดวยอตรา
การเตบโตถงรอยละ 20 ตอป และคาดวาในอนาคตประเทศจนจะกลายเปนประเทศทมการ
บรโภคอาหารอนทรยเปนอนดบสของโลก นอกเหนอจากความนยมซอและบรโภคสนคาทดตอ
สขภาพแลว ชาวจนยงใหความส�าคญตอกจกรรมทสรางเสรมสขอนามย ดวยการออกก�าลงกาย
และการบ�าบดรกษาตางๆ เพอเปนการปองกนโรคภยไขเจบอกดวย
ยอดขำยของกลมอำหำรและเครองดมเพอสขภำพ (Organic food and beverage) ในจน
ปยอดขำย
(ลำนเหรยญสหรฐฯ)
2547 7.1
2548 8.7
2549 11.1
2550 19.6
2551 25.4
2552 21.2
ทมา: Euromonitor International: Health and Wellness อางใน Interna-tional Markets Bureau, Agriculture and Agri-Food Canada. Market Indicator Report: Health and Wellness Trend in China (2011)
ครวไทยในสามทา14
ยอดขำยของอำหำรและเครองดมเพอสขภำพในจนแบงตำมประเภท
ทมา: Euromonitor International: Health and Wellness อางใน International Markets Bureau, Agriculture and Agri-Food Canada.Market Indicator Report: Health and Wellness Trend in China (2011)
จากรปขางตนแสดงใหเหนวาตลาดอาหารเพอสขภาพในประเทศจนมการเตบโตอยาง
ตอเนอง โดยยอดขายของอาหารและเครองดมทดส�าหรบผบรโภค (Better-For-You Food and
Beverages) มการเตบโตในป 2552 รอยละ 11.2 จากปกอนหนา สวนอาหารและเครองดมท
เสรมสารอาหาร (Functional Food and Beverages) มการเตบโตรอยละ 11.5 จากปกอนหนา
พฤตกรรมการบรโภคอาหารของแตละพนท
กระทรวงเกษตรและอาหารของประเทศแคนาดา (2555) และศนยธรกจไทย-จน
ธนาคารกสกรไทย (2556) ไดศกษาพฤตกรรมผบรโภคอาหารในจน ซงมรายละเอยด ดงน
พนททางตะวนออกของจน : มหานครเซยงไฮ มณฑลเจยงซ มณฑลอนฮย มณฑล
ฝเจยน มณฑลเจยงซ มณฑลเจอเจยง มณฑลซานตง
ผบรโภคชาวจนตะวนออกมรายไดอยในเกณฑทสงกวาภาคอนๆ จงมแนวโนมทยอม
จายเพอซอสนคาทดตอสขภาพ หรอสนคาคณภาพดทมราคาแพงกวา
2548 2549 2550 2551 2552
1,373.60 1,550.00 1,755.00 1,964.30 2,184.90
5,696.40 6,736.40 7,854.40 8,525.50 9,504.10
0.002,000.004,000.006,000.008,000.00
10,000.0012,000.0014,000.00
อาหารและเครองดมทดสำหรบผบรโภค
ลานเ
หรยญ
สหรฐ
ฯ
อาหารและเครองดมทเสรมสารอาหาร
การบรโภคในตลาดจน15
อาหารทมรสชาตแปลกใหมและผลตภณฑทมแนวคดใหม (Innovative Product)
เปนผลตภณฑทมโอกาสสงในตลาดน
ความตองการสนคาอาหารทเกยวของกบสขภาพมความหลากหลายมากขน ไมนยม
บรโภคอาหารรสเผดและหวานจด และชอบอาหารทปรงรอนๆ และสดใหม
นยมบรโภคสนคามยหอจากตางประเทศ เพราะเชอมนวาเปนสนคาทมคณภาพสง
เนองจากมขนาดของครวเรอนทเลกลง จงนยมบรรจภณฑทมขนาดเลกลง
พนททางตอนกลางของจน : มณฑลเหอหนาน มณฑลหเปย มณฑลหหนาน
ประชากรมรายไดสงขน ซงเปนปจจยขบเคลอนทส�าคญ
ผบรโภคเรมหนมาใสใจเรองสขภาพมากขน ท�าใหบสกตทมสวนผสมของธญพช ไฟเบอร
และถวไดรบความนยมมากขน
นยมบรโภคอาหารประเภทเสนทท�าจากขาวมากกวาแปง และชอบบรโภคอาหารรสจด
คอนขางเผด
พนททางตอนเหนอ และตะวนออกเฉยงเหนอ : มหานครปกกง มหานครเทยนจน
มณฑลเหอเปย มณฑลซานซ เขตปกครองตนเองมองโกเลยใน มณฑลเหลยวหนง มณฑลจหลน
มณฑลเฮยหลงเจยง
อาหารประเภทเสรมสารอาหาร (Functional Food) และอาหารเพอสขภาพเรมได
รบความนยมมากขน เชน อาหารทปราศจากน�าตาล ลดโซเดยม และมการเพมพรไบโอ
ตกหรอใยอาหาร เปนตน
นยมบรโภคอาหารประเภทแปงมากกวาขาว เชน เสนกวยเตยว และซาลาเปาทท�า
จากแปงสาล และชอบบรโภคอาหารรสเคมเปนหลก
รานซปเปอรมารเกตหรอรานคาปลกขนาดใหญ (Hypermarket) และรานคาปลก
ประเภทรานสะดวกซอขยายตวอยางรวดเรว ท�าใหอาหารแชแขง (Frozen Processed
Foods) อาหารทปรงสกพรอมรบประทาน (Ready-meals) ขนมขบเคยว (Snacks)
และอาหารแชเยน (Chilled Processed Foods) มยอดขายเพมขน
ครวไทยในสามทา16
เครองปรงรสอาหาร เชน ผงปรงรส พรกไทยปน พรกปน น�าปลา กะท และเครองแกง
ไดรบความนยมมากขน เนองจากมการเปดรบวฒนธรรมดานอาหารตางประเทศมากขน
ผบรโภคในพนทนยมบรโภคขนมขบเคยวรสจด ทมรสหวาน เปรยว และเคม
ผบรโภคนยมบรโภคผลไมกระปอง และผลไมแปรรปมากกวาผลไมสด
พนททางตะวนตกเฉยงเหนอ : มณฑลสานซ มณฑลกานซ มณฑลชงไห เขตปกครอง
ตนเองหนงเซย เขตปกครองตนเองซนเจยง
ผบรโภคในภมภาคนโดยมากจะค�านงถงราคาของสนคามากกวาภาคอนๆ ในประเทศ
เนองจากระดบรายไดของครวเรอนอยในเกณฑคอนขางต�า
อาหารเพอสขภาพ เชน อาหารทปราศจากน�าตาล เรมมวางจ�าหนายมากขน แตก
ไมคอยไดรบความสนใจมากนก
รานโชหวยเปนชองทางการจ�าหนายสนคาทมบทบาทส�าคญมากในภมภาค
พนททางตอนใต : มณฑลกวางตง มณฑลกวางซ มณฑลไหหนาน
มแนวโนมในการเคลอนยายของประชากรจากพนทตางๆ ของจนลงมาทางใตมากขน
อนจะสงผลใหความตองการบรโภคอาหารมมากขน
ผบรโภคในพนทมพฤตกรรมการบรโภคคลายกบชาวฮองกง ซงชนชอบสนคากลม
พรเมยมทน�าเขาจากตางประเทศ
ผบรโภคไมนยมบรโภคอาหารรสจด นยมบรโภคอาหารทสดและใหม โดยเฉพาะ
อาหารทะเล นยมบรโภคขาวเมลดยาว และอาหารทน�าเขาจากตางประเทศ
ชอบการสงสรรค และการบรโภคอาหารนอกบาน
ชองทางการคาทส�าคญส�าหรบภมภาคน คอ ซปเปอรมารเกต หรอรานคาปลกขนาดใหญ
(Hypermarket)
การบรโภคในตลาดจน17
พนททางตะวนตกเฉยงใต : มหานครฉงชง มณฑลเสฉวน มณฑลกยโจว มณฑลยนนาน
เขตปกครองตนเองทเบต
มการเพมขนของรายไดตอหวของประชากรในพนท ซงเปนปจจยหลกทท�าใหผบรโภค
ใหความส�าคญตอการบรโภคสนคาอาหารมากขน
ผบรโภคนยมบรโภคอาหารทมกลนและรสจด อาหารจะคอนขางเผดและมน รวมทง
มกเลอกซอสนคาอาหารโดยพจารณาจากยหอสนคาเปนหลก
ยอดจ�าหนายสนคาอาหารคณภาพพเศษมแนวโนมเพมขน เชน ขาวเกรดพรเมยม
ขนมปงผสมธญพช เครองปรงรสคณภาพด เปนตน
อตสาหกรรมคาปลกมการพฒนาและเปลยนเปนแบบธรกจคาปลกทมขนาดใหญ
มากขน
ธรกจบรการอาหารในประเทศจน
“ธรกจบรการอาหาร” ในจนมการขยายตวอยางรวดเรวและเตบโตสงมาก โดยการ
ศกษาดานธรกจบรการอาหารในจนของกระทรวงเกษตรและอาหาร ประเทศแคนาดาในป 2555
ชใหเหนวา ในป 2553 ธรกจบรการอาหารในจนมมลคาเกนกวา 333,000 ลานเหรยญสหรฐฯ
โดยธรกจบรการอาหารในจน สามารถแบงไดเปน 5 ประเภทธรกจ ไดแก
1) รานอาหารเตมรปแบบ (Full-Service Restaurant)
2) รานอาหารจานดวน (Fast Food)
3) รานคาเฟ/บาร (Café/Bars)
4) รานบรการจดสงอาหารถงบาน (100% Home Delivery/Takeaway)
5) รานอาหารรมทาง (Street Stalls/Kiosk)
ทงน ในป 2553 ธรกจรานอาหารเตมรปแบบ (Full-Service Restaurant) เชน Pizza
Hut, Xiao Wei Yang, Dezhuang และ Taoranjin มสดสวนในตลาดใหญทสด โดยมจ�านวน
รานคามากถง 4.4 ลานแหง หรอคดเปนมลคาเทากบ 241,000 ลานเหรยญสหรฐฯ
ครวไทยในสามทา18
ในชวงระหวางป 2548-2553 กลมธรกจบรการอาหารมอตราการเตบโตตอปรอยละ
9.2 และมแนวโนมทขยายตวอก ดวยอตรารอยละ 8.2 จนถงป 2558 อยางไรกตาม ธรกจแบบ
เดลเวอร (100% Home Delivery/Takeaway) มการขยายตวไดเรวทสด ดวยมลคาการขาย
เพมสงขนถง 18.1 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2553 จาก 4 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2548 และ
มแนวโนมทจะขยายตวดวยอตรารอยละ 13.2 ตอป คาดวาในป 2558 จะมสดสวนในตลาดใหญ
ขนถงรอยละ 50 มลคำตลำดและกำรเตบโตของกลมธรกจบรกำรอำหำรของจน
กลมธรกจ
มลคำตลำด
(ลำนเหรยญสหรฐฯ)
2548 2553
อตรำกำรเตบโตเฉลยสะสม
ตอป (รอยละ)*
2548-2553 2553-2558
รานอาหารเตมรปแบบ
(Full-Service Restaurants)157,137 240,771 8.90 7.90
รานอาหารจานดวน (Fast Food) 48,874 80,585 10.50 9.10
รานคาเฟ/บาร (Café/Bars) 4,537 6,189 6.40 9.70
รานอาหารรมทาง
(Street Stalls/Kiosks)3,880 5,822 8.50 5.20
รานบรการจดสงอาหารถงบาน
(100% Home Delivery/
Takeaway)
4 18 35.20 13.20
จ�านวนทงหมด 214,432 333,384 9.20 8.20 ทมา: Euromonitor International (2011), * compound annual growth rate
1. รำนอำหำรเตมรปแบบ (Full-Service Restaurant)
รานอาหารเตมรปแบบของจนสวนใหญจะเปนรานอาหารเอเชยทเปนธรกจใน
ครวเรอน โดยรานอาหารประเภทหมอไฟ (Hot Pot) รปแบบเอเชยเปนรปแบบทไดรบความ
นยมมากทสด สวนรานอาหารแบบเสฉวน กวางตง ปกกง และเซยงไฮกยงคงเปนทนยม
เชนเดยวกน
การบรโภคในตลาดจน19
ในชวงระหวางป 2548 – 2553
ธรกจกลมนมการเตบโตรอยละ 8.9 โดยในป
2553 มมลคารวม 240,771 ลานเหรยญ
สหรฐฯ Euromonitor คาดการณวาในป
2558 ตลาดธรกจรปแบบนในจนจะขยายตว
ถงรอยละ 7.9 ซงกลมธรกจทครองสดสวน
ตลาดมากทสด คอ รานอาหารเอเชย ทงน
รานอาหารเตมรปแบบทเปนทนยมและมชอ
เสยง ไดแก Pizza Hut, Little Sheep, Xiao
Wei Yang, Dezhuang และ Taoranjin
มลคำตลำดของรำนอำหำรแบบเตมรปแบบ (Full-Service Restaurants) แยกตำมประเภท
ประเภท
มลคำตลำด
(ลำนเหรยญสหรฐฯ)
2548 2553
อตรำกำรเตบโต
เฉลยสะสมตอป
(รอยละ)*
รำนอำหำรเอเชย (Asian Restaurant) 156,056 238,345 8.8
รำนพซซำ (Pizza Restaurant) 600 1,226 15.3
รำนอำหำรยโรป
(Europrean Restaurant)34 355 59.5
รำนอำหำรอเมรกำเหนอ
(North American Restaurant)34 59 11.5
อนๆ (Other Restaurant) 412 798 14.1
มลคำรวม 157.14 240.80 8.9
ทมา: Euromonitor International (2011), * compound annual growth rate
ภาพจาก : Wikimedia Commons : CB2winG
ครวไทยในสามทา20
ทงน รายงานของ Euromonitor ระบวาธรกจรานอาหารเตมรปแบบในปจจบนได
เสนอบรการอาหารกลางวนใหแกกลมลกคาพนกงานออฟฟศแลวดวย เพอเปนการเพมยอดขาย
และใหครอบคลมคาใชจายในการด�าเนนกจการทเสยไป ซงแตเดมธรกจรานอาหารเตมรปแบบ
มกจะเปดใหบรการเฉพาะอาหารเยนเปนชวงระยะเวลาสนๆ ตงแต 17.00 น. ถง 22.00 น.
นอกจากน Euromonitor เสนอแนะวา รานอาหารในยานธรกจกควรเสนอชดอาหารกลางวน
ดวยราคาทไมสงมากนก ซงมราคาตงแต 8 - 38 หยวน เพอเปนการดงดดกลมลกคานกธรกจดวย
2. รำนอำหำรจำนดวน (Fast Food)
กล มธรกจอาหารจานดวนเปนรปแบบทขยายตวเรวและไดรบความนยมมากขน
เนองจากวถชวตของชาวจนเปลยนแปลงไป ประชาชนตองการความสะดวกสบายในการบรโภค
มากขน โดยมากกลมธรกจ รปแบบนจะเปนรานอาหารเอเชยรวมสมย และมราคาทคอนขางแพง
กลมเปาหมายหลก คอ ผบรโภคชนชนกลาง อยางไรกตาม ธรกจรานอาหารจานดวนแบบตะวน
ตกเรมไดรบความนยมจากผบรโภคเชนเดยวกบธรกจแบบรานอาหารเตมรปแบบ (Full-Service
Restautant) ทงนรายงานของ Euromonitor ระบวาธรกจอาหารจานดวนมการใหบรการฟร
Wi-Fi เพอดงดดลกคาใหเขามาใชบรการมากขนดวย
ทงน ธรกจรานอาหารจานดวนของจนมมลคา 80,596 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยสวน
ใหญจะเปนรานอาหารเอเชยซงมมลคาถง 71,000 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2553 และในชวง
ระหวางป 2548-2553 พบวา ธรกจกลมนมอตราการเตบโตเฉลยสะสมตอปรอยละ 10.5 ซงม
แนวโนมทจะขยายตวอกรอยละ 9.1 จนถงป 2558 บรษททด�าเนนธรกจรานอาหารจานดวน
รายใหญในจน เชน KFC, McDonald’s, Dico’s, cnHLS และ Ajisen Ramen
ภาพจาก : Wikimedia Commons : Chintungleeภาพจาก : Wikimedia Commons : J. Patrick Fischer
การบรโภคในตลาดจน21
มลคำตลำดและกำรเตบโตของกลมธรกจรำนอำหำรจำนดวนของจน
ประเภท
มลคำตลำด
(ลำนเหรยญสหรฐฯ)
2548 2553
อตรำกำรเตบโต
เฉลยสะสมตอป
(รอยละ)*
รานฟาสฟดสไตลเอเชย (Asian Fast Food) 44,019 71,053 10.0
รานไกทอด (Chicken Fast Food) 2,951 6,500 17.1
รานเบอรเกอร (Burger Fast Food) 1,304 1,950 8.4
รานเบเกอร
(Bakery Products Fast Food)395 547 6.7
รานไอศกรม (Ice Cream Fast Food) 137 384 22.9
รานสะดวกซอขายอาหารจานดวน
(Convenience Store Fast Food)86 148 11.5
มลคารวม 48,874 80,596 10.5
ทมา: Euromonitor International (2011), * compound annual growth rate
3. รำนคำเฟ/บำร (Café / Bars)
ส�าหรบประเทศจนนน โรงน�าชาเปนกลมธรกจทครองตลาดจนมาชานาน อยางไร
กตาม ในเขตเมองของประเทศจน กลมผบรโภคชามกจะจ�ากดอยในวงผบรโภควยกลางคนขนไป
ขณะทกลมคนหนมสาวหนไปดมกาแฟมากขน ดงนนในเขตเมองทกเมองของจน จงเรมมราน
กาแฟเปดด�าเนนกจการมากขน เชน ราน
กาแฟสตารบคส (Starbucks) จาก
สหรฐอเมรกา รานกาแฟยบซ (UBC) จาก
ไตหวน และรานกาแฟมานาเบะ (Manabe)
จากญปน เปนตน ทงน กลมธรกจนตอง
เผชญกบคแขงทส�าคญ คอ รานอาหารรม
ทางทใหบรการเครองดมชนดเดยวกนซงม
ราคาทถกกวา
ครวไทยในสามทา22
ธรกจรานคาเฟและบาร ประกอบดวย บาร และรานกาแฟแบรนดตางประเทศ ซงในป
2553 มมลคาโดยรวม 6.2 พนลานเหรยญสหรฐฯ ทงน ชวงระหวางป 2548-2553 ธรกจประเภท
นมอตราการเตบโตตอปถงรอยละ 6.4 และคาดวาจะขยายตวอยางรวดเรวดวยอตรารอยละ 9.7
จนถงป 2558
4. รำนอำหำรรมทำง หรอรถเขนรมทำง (Street Stalls / Kiosks)
ธรกจกลมนโดยมากมกจะเปนรานขายเครองดม ซงมยอดขายคดเปนอตรารอยละ 71
อยางไรกตาม การท�าธรกจประเภทนตองเผชญกบปญหาดานคาใชจายในการด�าเนนการทสงขน
ในขณะเดยวกนกยงตองรบความเสยงในดานผบรโภคดวย เนองจากผบรโภคยอมทจะจายเงน
มากขน เพอใหไดบรโภคอาหารตามรานอาหารจานดวนตางๆ รานเครองดมทไดรบความนยม
มากในจน ไดแก Jack Hut, CoCo, Tea Storm, Da Ka Si และ Happy Lemon
ธรกจกลมนมอตราการเตบโตตอปรอยละ 8.5 ในชวงระหวางป 2548-2553 และคาด
วาจะขยายดวยอตรารอยละ 5.2 ตอปจนถงป 2558
5. รำนบรกำรจดสงถงบำน (Home Delivery/Takeaway)
อาหารประเภทพซซาแบบสงตรงถงบานมสวนแบงทางการตลาดทใหญทสดในจน
โดยมบรษท Pizza Hut เปนผน�ากลม รองลงมาคอ Domino’s และ Papa John’s ตามล�าดบ
รานอาหารประเภทน มกจะตงอยตามเขตเมองใหญๆ และมราคาสง ดงนน กลมลกคาเปาหมาย
จงเปนชาวเมองทมรายไดสงและชอบบรโภคอาหารตางประเทศ อยางไรกตาม บรการรปแบบ
ใหมนมแนวโนมเตบโตอยางเดนชด และคาดวายงมโอกาสในการขยายตลาดออกไปไดอกมาก
ปจจบน กลมธรกจจดสงถง
บาน (Home Delivery) เปนตลาดทเลก
ทสดในบรรดากลมธรกจบรการอาหาร
ของจน โดยมมลคาประมาณ 18,100
ลานเหรยญสหรฐฯ อยางไรกตาม ธรกจ
นย งมข อจ�ากดในด านวธการขนส ง
เนองจากระบบสาธารณปโภคของจนไมภาพจาก : Wikimedia Commons : Poeloq
การบรโภคในตลาดจน23
เอออ�านวย ดงนน บรษทตางๆ จงใชวธสงแบบดงเดม คอ การใชจกรยาน หรอจกรยานยนตสง
อาหารใหลกคา โดยแตละรานคาจะก�าหนดพนทในการสงไมเกน 1 กโลเมตรจากราน
ดงทไดกลาวมาขางตน วเคราะหไดวาธรกจรานอาหารในประเทศจนนบเปนธรกจทม
ศกยภาพทงจากการเตบโตของมลคาทางเศรษฐกจและปรมาณการบรโภค แตดวยขนาดพนทท
กวางใหญของจนท�าใหแตละมณฑลมความแตกตางกนในเชงอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ
ก�าลงซอ และคานยมในการบรโภค การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค หรอกลยทธการท�าธรกจ
รานอาหารไทย จงควรศกษาแยกตามพนท โดยการศกษาในครงน จะศกษาพฤตกรรมผบรโภค
ใน 3 มณฑล/เขตปกครองพเศษ/มหานคร ซงมศกยภาพในการเปดรานอาหารไทยสง
ภาพจาก : Wikimedia Commons : TUB
ศกยภาพของแตละมณฑล/เขตปกครองพเศษ/มหานคร จะถกน�ามาพจารณาโดยใช 3
ปจจยหลก คอ
1. ดชนการใชจายในการรบประทานอาหารนอกบานของผบรโภคในทองถน เพอ
พจารณาวาผบรโภคมการน�าเงนรายไดไปใชเพอการบรโภคอาหารนอกบานมากนอยเพยงใด
2. รายไดจากนกทองเทยวตางชาต เพอพจารณาวานกทองเทยวซงเปนหนงในกลม
ลกคาของรานอาหารไทย มการเดนทางเขามาเทยวและใชจายในมณฑลมากหรอนอยเพยงใด
ครวไทยในสามทา24
3. อตราการเตบโตสะสมของผลตภณฑมวลรวมภายในมณฑล เพอพจารณาก�าลงซอ
ของผบรโภคในทองถน
ผลการพจารณาจากปจจยขางตนพบวา 3 มณฑล/เขตปกครองพเศษ/มหานครแรกท
มศกยภาพตอการเตบโตของธรกจรานอาหารไทย คอ มณฑลกวางตง มหานครเซยงไฮ และ
มหานครเทยนจน โดยขอมลพนฐานและพฤตกรรมการบรโภคของแตละมณฑลจะไดกลาวโดย
ละเอยดในบทตอไป
บทท 2
สำมเมองทำส�ำคญของจน
สามเมองทาส�าคญของจน27
การพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมท�าใหความตองการของผบรโภคมความซบซอน
มากขน ผบรโภคบางกลมตองการรบประทานอาหารทแปลกใหม อนรวมถงอาหารตางชาตและ
อาหารไทยนนเอง เนอหาหลงจากนเปนการชใหเหนถงค�าตอบวาผบรโภคมความรสกนกคดกบ
อาหารไทยอยางไร แลวรานอาหารไทยตองท�าอยางไรถงจะท�าใหอาหารไทยไดรบความนยม
มากขน โดยมงหาค�าตอบในสามพนทหลกทมศกยภาพ คอ มณฑลกวางตง มหานครเซยงไฮ และ
มหานครเทยนจน สงหนงททงสามมณฑลมความสอดคลองกน คอทงสามพนท ตางเปนทาเรอ
หลก ทาเรอใหญ ทาเรอทมอทธพลตอการคาระหวางประเทศของประเทศจน จงเปนทมาของชอ
เรยกในบทนวา “สามเมองทาส�าคญของจน”
เมองทำกวำงตง ทาเรอทางใตของประเทศ พนททมประชากร และมลคาผลตภณฑ
มวลรวมมากเปนอนดบ 1 ของประเทศ ศนยกลางอตสาหกรรมการผลตสนคาทหลากหลาย
ดวยท�าเลทตงซงอยไมไกลจากประเทศไทยมากนก ผคนจงคนเคยกบสนคาจากประเทศไทยโดย
เฉพาะผลไมของไทย
เมองทำเซยงไฮ ทาเรอทางตะวนออกของประเทศ หนงในสมหานครหลก ผขบเคลอน
ภาคบรการของจนโดยเฉพาะภาคบรการทางการเงน พนทซงมความหลากหลายทางวฒนธรรม
คอนขางมาก เนองจากการเปดรบวฒนธรรมจากตางชาตมาอยางยาวนาน
เมองทำเทยนจน ทาเรอทางเหนอของประเทศ หนงในสมหานครหลก ผขบเคลอน
ภาคอตสาหกรรมทางเหนอของจน พนทซงพรอมในการเปดรบวฒนธรรมจากตางชาต แตดวย
ท�าเลทตงซงหางไกลจากประเทศไทย ท�าใหอาหารไทยเพงเปนทรจกในกลมผบรโภค และยงเปน
ทไดรบความนยมไมนอยในปจจบน
ภาพจาก : Wikimedia Commons : Joowwww : Wikimedia Commons : Vladimir Menkov : Wikimedia Commons : Boris1601050607
สามเมองทาส�าคญของจน29
ท�าความรจกเมองทากวางตง
มณฑลกวางตงตงอย ตอนใตสดของประเทศจน มอาณาเขตตดตอกบ 4 มณฑล
ทศเหนอตดกบมณฑลหหนาน และมณฑลเจยงซ ทศตะวนออกเฉยงเหนอตดกบมณฑลฝเจยน
ทศตะวนตกตดกบมณฑลกวางซ และตลอดแนวชายฝงทะเลทางดานทศใตตดกบทะเลจนใต
ใกลกบเมองฮองกงและเมองมาเกา ถอไดวามณฑลกวางตงเปนประตสเอเชยตะวนออกเฉยงใต
โดยเปนมณฑลทมขนาดใหญเปนอนดบ 15 ของประเทศจน หรอมพนทคดเปนรอยละ 35 ของ
ประเทศไทย ในดานการปกครอง แบงการปกครองออกเปน 21 เมองใหญ 23 เมอง 41 อ�าเภอ
และ 3 เขตปกครองตนเอง
มณฑลกวางตงมประชากร 56 ชนชาต แบงเปนชนชาตฮนรอยละ 99.50 โดยเมอสน
ป 2554 มจ�านวนประชากรมากถง 105.05 ลานคน ซงมากเปนล�าดบท 1 ของประเทศ มสดสวน
ของผชายมากกวาผหญง โดยเปนชายรอยละ 52.90 และหญงรอยละ 47.10 อตราการเกด
รอยละ 10.45 ลดลงจากปกอน และอตราการตายรอยละ 4.35
เมองส�าคญในมณฑลกวางตง คอ เมองกวางโจว เมองส�าคญในเขตเศรษฐกจสามเหลยม
ปากแมน�าจเจยงและเปนศนยกลางทางการคาและธรกจทใหญทสดในจนตอนใต เศรษฐกจของ
เมองกวางโจวมขนาดใหญเปนอนดบ 3 ในบรรดาเมองตางๆ ของจน รองจากมหานครเซยงไฮ
และมหานครปกกง นอกจากน กวางโจวยงเปนศนยกลางการคมนาคมและ “ประตการคา” ท
ส�าคญของจนตอนใต
ครวไทยในสามทา30
กำรเตบโตทำงเศรษฐกจและกำรบรโภคในมณฑลกวำงตง
มณฑลกวางตงเปนมณฑลทมมลคาผลตภณฑมวลรวมมากเปนอนดบ 1 ของประเทศ
โดยในป 2554 มณฑลกวางตง มมลคาผลตภณฑมวลรวมเทากบ 5,321,030 ลานหยวน ซงมา
จากภาคการเกษตรรอยละ 5 ภาคอตสาหกรรมรอยละ 46.70 และอตสาหกรรมดานการบรการ
รอยละ 46.30 และมรายไดตอหวของประชากรอยท 50,807 หยวน ทงน รฐบาลมณฑลกวางตง
ไดเนนสงเสรมและสนบสนนการพฒนาของภาคบรการ โดยเนนพฒนาธรกจการขนสง ธรกจ
การคาสงคาปลก ธรกจการเงนและการธนาคาร ศนยการแสดงสนคา รวมถงการทองเทยวดวย
กำรเตบโตของผลตภณฑมวลรวมของมณฑลกวำงตงป 2551-2554
ทมา: China Statistical Yearbook 2013
นอกจากเมองกวางโจวซงเปนเมองหลกของมณฑลแลว เมองเซนเจนและเมองฝอซาน
ยงเปนอก 2 เมองใหญทมศกยภาพ เนองจากมการเตบโตทางดานเศรษฐกจคอนขางสง ทงการ
เตบโตของมลคาผลตภณฑมวลรวมภายในเมองทเขมแขงจากการขยายตวของการอปโภค
บรโภคภายในและการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ
0
1,000
2,000
3,000
4,000
5,000
6,000
2551 2552 2553 2554
3,679.6 3,948.34,601.3
พนลา
นหยว
น
5,321.03
สามเมองทาส�าคญของจน31
มลคำผลตภณฑรวมภำยในเมอง 5 อนดบสงสดของมณฑลกวำงตงป 2554
เมอง
ผลตภณฑ
มวลรวม
ภำยในเมอง
(พนลำนหยวน)
อตสำหกรรม
ภำคกำรเกษตร
(พนลำนหยวน)
อตสำหกรรม
ภำคกำรผลต
(พนลำนหยวน)
อตสำหกรรม
ภำคบรกำร
(พนลำนหยวน)
Per Capita
GRP (หยวน)
Guangzhou 1,242.3 20.5 414.1 764.2 97,588
Shenzhen 1,150.6 0.7 499.5 615.6 110,421
Foshan 621.0 11.9 373.5 222.0 86,073
Dongguan 473.5 1.8 228.8 235.1 57,470
Hongshan 219.3 5.8 116.4 91.2 70,014 ทมา: Guangdong Statistical Yearbook 2012
ในป 2554 ประชากรเมองในมณฑลกวางตงมรายไดสทธสวนบคคลเปน 26,897.48
หยวนตอป เพมขนรอยละ 12.6 จากปทผานมา ในขณะทคาครองชพของประชากรตอหวใน
ป 2554 อยท 20,251.82 หยวนตอป เพมขนรอยละ 9.5 จากป 2553 ซงอยท 18,489.53 หยวน
โดยมการใชจายในสนคาประเภทอาหารมากทสด โดยมณฑลกวางตงเปนตลาดการบรโภคทใหญ
ทสดของจน ทงนเพราะจ�านวนประชากรของกวางตงมมากเปนล�าดบท 1 ของประเทศ รวมถงยง
มการเพมขนของชาวตางชาตทเขามาท�างาน และจ�านวนนกทองเทยวอกวา 7.3 ลานคน สงผล
ใหความตองการในการบรโภคอาหารมเพมมากขน
ครวไทยในสามทา32
โครงสรำงคำใชจำยของประชำกรในเขตเมอง (%)
ทมา: Guangdong Statistical Yearbook (2012)
จดแขง จดออน โอกำสและอปสรรคของรำนอำหำรไทยในมณฑลกวำงตง
รานอาหารไทยในมณฑลกวางตงมเพมมากขนในปจจบน จากกระแสนยมของผบรโภค
ชาวจนทหนมานยมการรบประทานอาหารไทยเพมมากขน จากการสมภาษณผประกอบการราน
อาหารไทยในเมองกวางโจวพบวา เฉพาะทเมองกวางโจวมรานอาหารไทยจ�านวน 6 ราน โดย
รานอาหารไทยทงหมดมเจาของเปนคนจน ทงน จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของราน
อาหารไทยในมณฑลกวางตง สามารถวเคราะหได ดงน
36 %
18 %13 %
10 %
7%
7%
5% 4%อาหาร
การคมนาคมและการสอสาร
การศกษาและวฒนธรรม
ทอยอาศย
เครองนงหม
เครองใชในบานตางๆ ทจำเปน
ยาและบรการทางการแพทย
สาธารณปโภคและบรการอนๆ
สามเมองทาส�าคญของจน33
จดแขง
ผลตภณฑมวลรวของมณฑลกวางตงในป 2554 มมลคาสงทสดในประเทศ โดยมมลคา
5.27 ลานลานหยวน เพมขนจากป 2553 ซงสามารถคดเปนสดสวนถงรอยละ 11.2
ของผลตภณฑมวลรวมทงประเทศ
โครงสรางทางเศรษฐกจมการพฒนาโดยเนนดานการบรการ เชน เมองกวางโจวไดม
การปรบใหเนนทางดานการบรการมากขน โดยในป 2555 สดสวนของมลคาภาค
บรการตอผลตภณฑมวลรวมภายในเมองคดเปนรอยละ 63.6 จากเดมรอยละ 36.9
ประชากรมรายไดตอหวสงขน โดยเฉพาะรายไดของประชากรในเขตเศรษฐกจพเศษ
อยางเชน เมองกวางโจว เมองเซนเจน เมองฝอซาน และเมองตงกวาน รายไดของ
ประชาชนอยในระดบสงและตดอนดบตนๆ ของประเทศ จงนบเปนหนงในตลาดทม
ศกยภาพในประเทศจน
มณฑลกวางตงเปนตลาดการบรโภคทใหญทสดของจน ทงนเพราะจ�านวนประชากร
ของกวางตงมมากเปนล�าดบท 1 ของจน อกทงยงมจ�านวนนกทองเทยวและชาวตาง
ชาตทเขามาท�างานในพนทจ�านวนมาก ท�าใหความตองการสนคาอปโภคบรโภคมากขน
มโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภคเพยบพรอม
จดออน
ผ บรโภคชาวจนกวางตงอาจไมค นเคยกบรสชาตอาหารแบบดงเดมของไทยซงเปน
อาหารรสจด มความเผดรอน ตางจากอาหารทองถนทนยมรบประอาหารรสชาตออน
ท�าใหกลมผบรโภคเปาหมายมคอนขางจ�ากด
ครวไทยในสามทา34
โอกาส
แผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตระยะ 5 ป ฉบบท 12 (2554-2558) ของ
มณฑลกวางตงทมงเนนการสงเสรมการบรโภคภายในประเทศ สงเสรมและสนบสนน
การพฒนาธรกจบรการ ทงการขนสง ธรกจการคาสงคาปลก ธรกจการเงนและการ
ธนาคาร ศนยการแสดงสนคา รวมถงการทองเทยว เปนผลดตอจ�านวนผบรโภคท
มากขน และการขนสงวตถดบจากไทยทมความสะดวกมากขน
ชาวจนกวางตงมโอกาสเดนทางมาทองเทยวเมองไทยมากขน ท�าใหรจกอาหารไทย
มากขน
คนรนใหมนยมรบประทานอาหารนอกบานและชนชอบการรบประทานอาหารตางชาต
กระแสการรบประทานอาหารเพอสขภาพเปนทนยมเพมมากขน โดยอาหารไทยเปน
หนงในอาหารทไดภาพลกษณเรองอาหารเพอสขภาพ เนองจากปรงจากวตถดบ
สมนไพรหลากหลายชนด
มณฑลกวางตงมความสมพนธในลกษณะเมองพเมองนอง (Sister City) กบประเทศไทย
โดยกรงเทพมหานครกบเมองกวางโจวไดมความรวมมอเพอพฒนาและสนบสนน
การลงทนระหวางกน เชน ดานเศรษฐกจสงแวดลอม สาธารณสข วทยาศาสตรและ
เทคโนโลย วฒนธรรม การศกษา และการทองเทยว เปนตน สงเสรมใหคนกวางตงม
โอกาสในการรจกกบอาหารไทยเพมมากขน
สามเมองทาส�าคญของจน35
อปสรรค
ขอจ�ากดของกฎหมายแรงงานของประเทศจน ท�าใหการน�าเขาพอครวแมครวจากไทย
โดยตรงมคาใชจายสง และเปนไปไดอยางยากล�าบาก
มณฑลกวางตงเปนพนทแรกของจนทด�าเนนนโยบายเปดประเทศ จงมรานอาหารจาก
ตางประเทศเปดใหบรการมากมาย รวมทงอาหารน�าเขาทขายในหาง โดยเฉพาะราน
อาหารแบบอาหารจานดวน (Fast Food) ของอเมรกนเขามาชงสวนแบงตลาดได
อยางรวดเรว เชน McDonald’s KFC Pizza Hut Pizza Company Sizzler และ
อนๆ มากมาย ดงนนผประกอบการรานอาหารรายใหมอาจตองพบกบการแขงขนทสง
กวาในอดต
ตนทนในการด�าเนนการมแนวโนมสงขนเนองจากคาแรงและคาเชาทเพมสงขนอยาง
ตอเนอง โดยรฐบาลมณฑลกวางตงประกาศขนคาแรงขนต�า เชน นครกวางโจวเมอง
เอกของมณฑลกวางตง มการปรบอตราคาแรงงานขนต�าจากเดมเดอนละ 1,100 หยวน
เปน 1,300 หยวน (ประมาณ 5,910 บาท)
ผประกอบการไทยยงมอปสรรคเรองภาษาในการสอสาร ตลอดจนความสมพนธอนด
กบผประกอบการทองถนและรฐบาล
ภาพจาก : Wikimedia Commons : Joowwww : Wikimedia Commons : Pascal3012 : Wikimedia Commons : Daniel Case : Wikimedia Commons : Daduzi
สามเมองทาส�าคญของจน37
ท�าความรจกเมองทาเซยงไฮ
มหานครเซยงไฮตงอยบนชายผงทะเลทางตะวนตกของมหาสมทรแปซฟก ทางดาน
ตะวนออกของประเทศจน ทศเหนอตดบรเวณปากแมน�าแยงซเกยง ทศใตตดกบอาวหางโจว
ทศตะวนตกตดมณฑลเจยงซและเจอเจยง ทศตะวนออกตดกบทะเลตงไห มหานครเซยงไฮม
พนทประมาณ 6,340.5 ตารางกโลเมตร คดเปนสดสวนรอยละ 0.06 ของพนททงประเทศ หรอ
ใหญกวากรงเทพมหานครประมาณ 4 เทา โดยมแมน�าหวงผเปนแมน�าสายหลกและแหลงน�า
ส�าคญไหลผานใจกลางเมองเปนระยะทาง 80 กโลเมตร มหานครเซยงไฮประกอบดวยเกาะ
ส�าคญ 3 เกาะ คอ เกาะฉงหมง เกาะฉางซง และเกาะเหงซา โดยเกาะฉงหมงมพนทกวางใหญ
ทสด คอ 1,200 ตารางกโลเมตร อกทงนบเปนเกาะขนาดใหญอนดบสามของจน ซงอดมดวย
แหลงน�าและทะเลสาบธรรมชาต
มหานครเซยงไฮเปนเมองศนยกลางทางการเงนและการคา ท�าใหมประชากรหลง
ไหลเขามาทงจากในประเทศจนเองและจากตางประเทศเปนจ�านวนมาก ณ สนป 2554
มหานครเซยงไฮ มประชากรทงสนประมาณ 23.47 ลานคน คดเปนสดสวนรอยละ 1.74 ของ
จ�านวนประชากรทงประเทศ โดยประชากรสวนใหญประมาณ 12.21 ลานคนอาศยอยในเขต
เมอง มความหนาแนนของประชากรสงถง 3,702 คน/ตารางกโลเมตร อตราการเกดของ
ประชากรเทากบรอยละ 6.97 และมอตราการตายทรอยละ 5.10 อตราการวางงานของ
ประชากรเทากบรอยละ 4.2
มหานครเซยงไฮปกครองโดยเทศบาลนครเซยงไฮซงขนตรงตอรฐบาลกลาง และม
นายกเทศมนตรนครเซยงไฮ (Shanghai Mayor) เปนผบรหารสงสด มฐานะเทยบเทากบผวาการ
มณฑล มหานครเซยงไฮแบงเขตการปกครองออกเปน 17 เขต เซยงไฮแบงเปน 4 พนทหลก
ไดแก ผซ (Puxi) ผตง (Pudong) เมองรอบนอก และเกาะฉงหมง (Chongming)
เขตผซ ตงอยทางฝงตะวนตกของแมน�าหวงผ เปนศนยกลางการคาแหงแรกของนคร
เซยงไฮ กอนยายบางสวนไปอยผตง ผซครอบคลมเขตการปกครอง 9 เขต ไดแก เขต
หวงผ เขตหลวาน เขตสวฮย เขตฉางหนง เขตจงอน เขตผถว เขตจาเปย เขตหงโขว
และเขตหยางผ
เขตผตง ตงอยทางตะวนออกของแมน�าหวงผ เรยกวา “เขตใหมผตง” (Pudong New
Area) เปนศนยกลางทางการเงนและธรกจของเซยงไฮและจน
ครวไทยในสามทา38
เมองบรเวณรอบนอก 7 เขต ไดแก เขตเปาซาน เขตหมนหาง เขตเจยตง เขตจนซาน
เขตซงเจยง เขตชงผ และเขตเฟงเสยน
เกาะฉงหมง ตงอยทางตอนเหนอของเซยงไฮบรเวณปากแมน�าแยงซเกยง มพนทรวม
1,200 ตารางกโลเมตร ถอเปนเกาะทใหญเปนอนดบ 3 ของจน เนนการพฒนา
อตสาหกรรมการทองเทยว
กำรเตบโตทำงเศรษฐกจและกำรบรโภคในมหำนครเซยงไฮ
ในป 2554 มหานครเซยงไฮมมลคาผลตภณฑมวลรวมเทากบ 1,919.6 พนลานหยวน
เพมขนจากป 2553 รอยละ 8.2 โดยมลคาผลตภณฑมวลรวมของมหานครเซยงไฮในป 2554
มาจากภาคการเกษตรรอยละ 0.7 ภาคอตสาหกรรมรอยละ 39.9 และภาคบรการรอยละ 59.4
ผลตภณฑมวลรวมของมหำนครเซยงไฮในป 2549-2554 (หนวย: รอยลำนหยวน)
ทมา: Shanghai Statistical Yearbook 2012
มลคาหลกของภาคอตสาหกรรม คอ อตสาหกรรมการผลตซงมสดสวนรอยละ 90.12
ของมลคาในภาคอตสาหกรรมทงหมด สวนอตสาหกรรมกอสรางมมลคารอยละ 9.88 ของมลคา
ในภาคอตสาหกรรม ส�าหรบภาคบรการมลคาหลกมาจากธรกจคาสงและคาปลก ธรกจการเงน
ธรกจอสงหารมทรพย และธรกจคมนาคมขนสง จดเกบสนคา และไปรษณย ตามล�าดบ
-
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
2549 2550 2551 2552 2553 2554
สามเมองทาส�าคญของจน39
ทงน รฐบาลมหานครเซยงไฮยงด�าเนนนโยบายผลกดนใหมหานครเซยงไฮ กลายเปน
ศนยกลางระหวางประเทศใน 4 ดาน ไดแก ศนยกลางเศรษฐกจ ศนยกลางการเงน ศนยกลาง
การคา และศนยกลางการขนสงทางเรอ และมการวางแผนการปรบโครงสรางเศรษฐกจจากภาค
อตสาหกรรมสภาคบรการ ซงภาคบรการในปจจบนมสดสวนถงรอยละ 60 ของผลตภณฑมวล
รวมของมหานครเซยงไฮทงหมด
ในป 2554 ประชากรในมหานครเซยงไฮมรายไดสทธสวนบคคลเปน 36,230 หยวน
ตอป เพมขนรอยละ 13.8 จากปทผานมา ในขณะทคาครองชพของประชากรเมองตอหวในป
2554 อยท 25,102 หยวนตอป เพมขนรอยละ 8.2 จากป 2553 ซงอยท 25,102 หยวนตอป
โดยมการใชจายในสนคาประเภทอาหารมากทสด
โครงสรำงกำรใชจำยของประชำกรในเขตเมอง
รำยกำร 2543 2553 2554
สดสวนตอ
มลคำรวม
(%)
รำยไดสทธสวนบคคล (หยวน/ป)
(Average per Capita
Disposable Income )
11,718 31,838 36,230 13.79
คำใชจำยเฉลยตอคนเพอกำร
บรโภค (หยวน/ป)
(Average per Capita
Consumption Expenditures)
8,868 23,200 25,102 8.20
อาหาร 3,947 7,777 8,906 35.50
เครองนงหม 567 1,794 2,054 8.20
ยาและการบรการทางแพทย 501 1,006 1,141 4.50
เครองใชในบานตางๆ ทจ�าเปน 683 1,800 1,826 7.30
ครวไทยในสามทา40
รำยกำร 2543 2553 2554
สดสวนตอ
มลคำรวม
(%)
การคมนาคมและการสอสาร 759 4,076 3,808 15.20
การศกษาและวฒนธรรม 1,287 3,363 3,746 14.90
ทอยอาศย 794 2,166 2,226 8.90
สาธารณปโภค และบรการอนๆ 330 1,218 1,395 5.50
ทมา : Shanghai Statistical Yearbook 2012
มลคำกำรใชจำยดำนกำรบรโภคอำหำรของประชำชนในเขตเมอง (หยวน)
รำยกำร 2543 2553 2554
อำหำร 3,947 7,777 8,906
การรบประทานอาหารนอกบาน 710 1,925 2,275
ขาวและน�ามน 396 885 987
เนอสตว ไข และอาหารทะเล 1,324 2,071 2,401
ผก 305 622 672
ผลไมแหงและผลไมสด 293 594 695
ขนมเคก นม และอนๆ 315 615 700
ทมา: Shanghai Statistical Yearbook 2012
ผบรโภคในมหานครเซยงไฮมแนวโนมของก�าลงซอทเพมขนอยางตอเนอง โดยจะเหน
ไดจากรายไดเฉลยตอหวของประชากรในชวง 5 ปทผานมามการขยายตวกวารอยละ 70 ทงน
รฐบาลเซยงไฮไดตงเปาหมายทจะรกษาใหอตราการเพมขนของรายไดเฉลยตอหวของประชากร
ในเขตเมองและเขตชนบท สงกวาอตราการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ซงสะทอน
ใหเหนถงก�าลงซอทสงขนของผบรโภคในมหานครเซยงไฮ
สามเมองทาส�าคญของจน41
ทงน เนองจากมหานครเซยงไฮมมาตรฐานการครองชพทสงขน ประกอบกบมรปแบบ
กจกรรมทางสงคมทหลากหลาย การรบประทานอาหารนอกบานไดกลายเปนสวนหนงของ
พฤตกรรมการบรโภคในชวตประจ�าวนส�าหรบชาวเซยงไฮโดยเฉพาะหนมสาววยท�างาน ส�าหรบ
รสชาตอาหารทนยมรบประทาน คอ อาหารรสชาตหวานน�าเลกนอย
จดแขง จดออน โอกำสและอปสรรคของรำนอำหำรไทยในมหำนครเซยงไฮ
รานอาหารไทยในมหานครเซยงไฮมเพมมากขนในปจจบน จากกระแสนยมของ
ผบรโภคชาวจนทหนมานยมการรบประทานอาหารไทยเพมมากขน จากการสมภาษณผประกอบ
การรานอาหารไทยในมหานครเซยงไฮพบวา ในเมองเซยงไฮมรานอาหารไทยกวา 60 ราน โดย
เจาของรานสวนใหญจะเปนคนจน มเพยงประมาณ 5 ราน ทเจาของเปนคนไทย ทงน จดแขง
จดออน โอกาส และอปสรรคของรานอาหารไทยในมหานครเซยงไฮสามารถวเคราะหได ดงน
จดแขง
มหานครเซยงไฮมภาพลกษณความเปนศนยกลางความเจรญ ประชาชนมการเปดรบ
วฒนธรรมจากตางประเทศสง
ผบรโภคมฐานะทางเศรษฐกจด มรสนยม และมก�าลงซอสง จากขอมลรายงานของ
ส�านกงานสถตมหานครเซยงไฮป 2554 พบวา ชาวเซยงไฮมรายรบและรายจายเฉลย
ตอปมากทสดในประเทศจน นอกจากน รฐบาลมหานครเซยงไฮยงมการประกาศเพม
อตราคาแรงขนต�าอยางตอเนอง โดยไดใหความส�าคญอยางยงกบการกระจายรายได
อยางเปนธรรม และการยกระดบมาตรฐานการใชจายของกลมแรงงาน
ระบบการคมนาคมทนสมย สงอ�านวยความสะดวกทครบครน มเทคโนโลยระดบสง
และมการบรหารจดการทเปนระบบ สงผลดตอการประกอบธรกจในมหานครเซยงไฮ
ครวไทยในสามทา42
จดออน
ผบรโภคชาวเซยงไฮอาจไมคนเคยกบรสชาตอาหารแบบดงเดมของไทย ซงเปนอาหาร
รสจด มความเผดรอน ตางจากอาหารทองถนทนยมรบประอาหารรสชาตออนคอนไป
ทางหวาน ท�าใหกลมผบรโภคเปาหมายมคอนขางจ�ากด
ความเปนทางการและสากลน�ามาซงกฎระเบยบและมาตรฐานทเขมงวด ท�าใหการท�า
ธรกจในมหานครเซยงไฮมขนตอนมากกวา และมความยดหยนไมเทากบการท�าธรกจ
ในเมองอนๆ ของจน
โอกาส
รฐบาลมหานครเซยงไฮด�าเนนนโยบายผลกดนใหมหานครเซยงไฮกลายเปนศนยกลาง
ระหวางประเทศใน 4 ดาน ไดแก ศนยกลางเศรษฐกจ ศนยกลางการเงน ศนยกลาง
การคา และศนยกลางการขนสงทางเรอ สงผลใหจ�านวนผบรโภคมแนวโนมเพมสงขน
โดยเฉพาะชาวตางชาตทเขามาท�างานในมหานครเซยงไฮ อนเปนกลมผบรโภคส�าคญ
ของรานอาหารไทย
กระแสอาหารสขภาพหรอสนคาอาหารทเกยวของกบสขภาพมมากขน ประกอบกบ
อาหารทองถนเนนการใชน�ามนและน�าตาลปรงอาหารมาก จงสงผลดตออาหารไทยท
ใชสมนไพรทมประโยชนตอสขภาพเปนวตถดบส�าคญ
ผ บรโภควยหนมสาว นยมทจะรบประทานอาหารนอกบาน เพอการสงสรรคกบ
ครอบครวและเพอนฝง มากกวาท�าอาหารรบประทานเองในบาน
สามเมองทาส�าคญของจน43
อปสรรค
ขอจ�ากดของกฎหมายแรงงานของประเทศจน ท�าใหการน�าเขาพอครวแมครวจากไทย
โดยตรงมคาใชจายสง และเปนไปไดอยางยากล�าบาก
ตนทนในการด�าเนนธรกจมแนวโนมสงขน เนองจากคาครองชพในเซยงไฮอยในเกณฑ
สงมาก หากเปรยบเทยบกบเมองอนๆ ของจน โดยเฉพาะอยางยงภาคอสงหารมทรพย
ไมวาจะเปนคาเชาทพกอาศย คาเชาส�านกงาน หรอคาเชาหนาราน นอกจากน ในเดอน
เมษายน 2556 รฐบาลมหานครเซยงไฮไดก�าหนดคาแรงงานขนต�าทเดอนละ 1,620
หยวน ซงเปนอตราคาแรงงานขนต�าทสงทสดในประเทศจน ทงน รายงานของสหภาพ
การคามหานครเซยงไฮระบวา คาแรงงานเฉลยในเซยงไฮเพมขนจากปละ 34,707
หยวน ในป 2550 เปนปละ 51,968 หยวนในป 2554 โดยมอตราการเตบโตเฉลยตอป
ทรอยละ 10.6 สงกวาอตราการเตบโตทางเศรษฐกจโดยรวมในรอบ 5 ปทผานมาซง
อยทรอยละ 8.8
ความหลากหลายของสนคาและผลตภณฑในตลาด โดยเฉพาะสนคาน�าเขาจากตาง
ประเทศ ท�าใหผบรโภคเกดการเปรยบเทยบสนคาในลกษณะเดยวกนทงเรองราคาหรอ
คณภาพ สนคาทจะเขามาในตลาดแหงนจ�าเปนตองสรางตราสนคา สรางคณภาพ
สรางเอกลกษณและความโดดเดน เพอดงดดความสนใจของผบรโภคทมก�าลงการซอ
สง และมกจะเลอกสงทดทสดใหกบตนเอง
ผประกอบการไทยยงมอปสรรคเรองภาษาในการสอสาร ตลอดจนความสมพนธอนด
กบผประกอบการทองถนและรฐบาล
ภาพจาก : Wikimedia Commons : Joowwww : Wikimedia Commons : Patrickshichuan : Wikimedia Commons : ComerZhao
สามเมองทาส�าคญของจน45
ท�าความรจกเมองทาเทยนจน
มหานครเทยนจนตงอยบรเวณตะวนออกเฉยงเหนอของทราบภาคเหนอของจน ทศ
ตะวนออกตดทะเลปอไห ทศเหนอตดมหานครปกกง ตะวนตกและใตตดเมองส�าคญตางๆ ของ
มณฑลเหอเปย มหานครเทยนจนมพนททงหมด 11,919.70 ตารางกโลเมตร มพรมแดนยาว
1,290.80 กโลเมตร โดยเปนชายฝง 153 กโลเมตร และเขตแดนทางบก 1,137 กโลเมตร
มหานครเทยนจนหางจากมหานครปกกง 120 กโลเมตร
ณ สนป 2554 ประชากรทงหมดทอาศยอยในมหานครเทยนจนมจ�านวน 13.55 ลานคน
ในจ�านวนน มประชากรทยายจากเมองอนมาทงหมด 3.45 ลานคน คดสดสวนรอยละ 25.50
ของประชากรทงหมด มหานครเทยนจนมประชากรประจ�าเมองทงหมด 9.95 ลานคน ภายใน
จ�านวนนมประชากรชาวเมอง 6.14 ลานคน ประชากรชาวชนบท 3.83 ลานคน อตราการเกดของ
ประชากรอยทรอยละ 8.58 อตราการตายอยทรอยละ 6.08
มหานครเทยนจนจดเปน 1 ใน 4 เมองมหานครของประเทศจน (ปกกง เซยงไฮ ฉงชง
และเทยนจน) มหานครแหงนนบเปนเมองศนยกลางทางเศรษฐกจในเขตชายฝงทะเลทางเหนอ
และเปนเมองทาพาณชยทใหญทสดในบรรดาเมองทตงอยรายรอบทะเลปอไหทางตอนเหนอของ
ประเทศจน โดยมปรมาณการขนสงคดเปนรอยละ 8 ของทงประเทศ นอกจากน ในจ�านวนทาเรอ
พาณชยทงหมดของประเทศจน ทาเรอเทยนจนมปรมาณสนคาเขาออกผานทาเรอ (Throughput)
มากเปนอนดบสอง และมปรมาณสนคาสงออกผานทาเรอมากเปนอนดบหนงของประเทศอกดวย
ทงน ทาเรอเทยนจนเปนทาเรอทมความพรอมมากทสดแหงหนงในประเทศจน โดยมจ�านวนต
คอนเทนเนอรมากทสดในประเทศ อกทงยงมเสนทางการเดนเรอมากกวา 30 เสนทาง และมการ
ขนสงระหวางประเทศทเชอมตอกบทาเรอของประเทศตางๆ ทวโลกกวา 300 ทาใน 160 ประเทศ
นครเทยนจน ประกอบดวย 13 เขต และ 3 อ�าเภอ โดยแบงเปน พนทเขตเมอง ไดแก
เขตเหอผง เขตเหอตง เขตเหอซ เขตหนานไค เขตเหอเปย เขตหงเฉยว เขตพนทใหมปนไห และ
พนทรอบนอกเขตเมอง ไดแก เขตซชง เขตตงล เขตจนหนาน เขตเปยเฉน เขตหวชง และเขตเปา
ต สวนพนทอ�าเภอ ไดแก อ�าเภอจงไห อ�าเภอหนงเหอ และอ�าเภอจเซยน โดยเขตเศรษฐกจท
ส�าคญของมหานครเทยนจน คอ เขตปนไหและเขตหวชง
ครวไทยในสามทา46
เขตปนไหจะรวมถงเขตพนทหลกและเขตการคาเสรทาเรอเทยนจน จดเปนเขต
ศนยกลางการพฒนาความเจรญทางเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรมของมหานครเทยนจน
โดยมงเนนพฒนาอตสาหกรรมวศวกรรมเคม ธรกจเพอการสอสาร ธรกจการเงน และธรกจการ
ทองเทยว
เขตหวชง มพนทอตสาหกรรมทส�าคญ คอ Yat – sen Scientific and Industrial Park
หรอ YSP ซงมพนททงหมด 10 ตารางกโลเมตร เขต YSP ถอเปนเขตทมการพฒนาทางเศรษฐกจ
มากทสดเขตหนงของประเทศจนตอนเหนอ และเปนเขตทมจดแขงดานยทธศาสตรทไดเปรยบ
ทางสภาพแวดลอมทางการตลาด เนองจากรอบเขต YSP ในรศมโดยรอบเปนระยะทาง 500
กโลเมตรนน เปนทตงของเมองใหญ 11 เมอง (รวมปกกงและเทยนจน) จาก 32 เมองทวประเทศ
จน มจ�านวนประชากรคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 17 ของจ�านวนประชากรทงหมดในประเทศ
จน ซงมจ�านวนประชากรกวา 20 ลานคน โดยนบรวมประชากรในมหานครปกกงและเทยนจน
ดวย จงนบวาเปนพนททมผบรโภคมากทสดของประเทศจนทางเหนอ
กำรเตบโตทำงเศรษฐกจและกำรบรโภคในมหำนครเทยนจน
ในป 2554 มหานครเทยนจนมมลคาผลตภณฑมวลรวมเทากบ 1,130.7 พนลานหยวน
เพมขนจากป 2553 รอยละ 22.6 โดยมลคาผลตภณฑมวลรวมมาจากภาคการเกษตรรอยละ 1.4
ภาคอตสาหกรรมรอยละ 52.4 และภาคบรการรอยละ 46.2
ผลตภณฑมวลรวมของมหำนครเทยนจน
ทมา : Tianjin Statistical Yearbook 2012
25532550 255425522551
671.9752.2
922.4
1130.7
พนล
านหย
วน
1200
1000
800
600
400
200
0
525.3
สามเมองทาส�าคญของจน47
ในป 2554 ประชากรในเขตเมองของมหานครเทยนจนมรายไดสทธสวนบคคล
เทากบ 26,920.86 หยวนตอป เพมขนรอยละ 9.8 จากปทผานมา และมอตราคาครองชพ
อยท 18,424.09 หยวน เพมขนรอยละ 11.2 จากปกอน โดยมการใชจายในสนคาประเภทอาหาร
มากทสด 6,663.31 หยวน ตามดวยคาใชจายทางดานการคมนาคมและการสอสาร 2,699.53
หยวน การศกษาและวฒนธรรม 2,116.01 หยวน ตามล�าดบ
โครงสรำงกำรใชจำยของประชำกรในเขตเมอง (%)
ทมา : Tianjin Statistical Yearbook 2012
มลคำคำใชจำยดำนกำรบรโภคอำหำรตอหวของประชำชนในเขตเมอง
ทมา : Tianjin Statistical Yearbook 2555
5%7%
8%
11%
13%16%
40%
อาหาร
การคมนาคมและการสอสาร
การศกษาและวฒนธรรม
4,000
4,500
5,000
5,500
6,000
6,500
7,000
ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554
5,005.09
5,404.53
5,940.44
6,663.31
คาใชจายดาน
อาหาร (หยวน)
ครวไทยในสามทา48
ส�าหรบประชากรในเขตชนบทมระดบคาครองชพตอหวของประชากรในป 2554 อยท
6,725 หยวน โดยมการใชจายในสนคาประเภทอาหารมากทสด 2,545 หยวน รองลงมา คอ ดาน
ทอยอาศย 1,294 หยวน และดานการคมนาคมและการสอสาร 751 หยวน ทงน รฐบาลมหานคร
เทยนจนไดตงเปาการเพมรายไดของประชาชนใหไดรอยละ 10 ซงถอเปนเปาหมายหนงของแผน
พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของจน ฉบบท 12 (2554-2558)
ในดานการบรโภคอาหาร มหานครเทยนจนเปนเมองทตดกบชายฝงทะเล มความอดม
สมบรณดวยอาหารทะเล ดงนน ชาวเทยนจนจงชอบรบประทานอาหารทะเล เหนไดจากส�านวน
ทองถนวา “chi yu chi xia , Tianjin wei jia” แปลวา “กนปลากนกง เทยนจนคอบาน”
นอกจากน ชาวเทยนจนนยมรบประทานอาหารรสจดโดยคอนขางไปทางรสเคม อกทงชาว
เทยนจน ยงนยมรบประทานอาหารประเภทแปง เชน ซาลาเปา มากกวาขาวอกดวย
อยางไรกตาม พฤตกรรมการบรโภคอาหารมการเปลยนแปลงไป โดยชาวเทยนจนนยม
รบประทานอาหารนอกบานมากขน เชนเดยวกบผบรโภคในมณฑลกวางตงและมหานครเซยงไฮ
ทงน เนองจากการเปลยนแปลงโครงสรางขนาดของครวเรอนทมขนาดเลกลง จากขอมลของ
ส�านกงานสถตแหงมหานครเทยนจนในป 2554 ชใหเหนวาขนาดครอบครวของชาวเทยนจนโดย
เฉลยมสมาชกเพยง 2.83 คนตอครวเรอน
จดแขง จดออน โอกำสและอปสรรคของรำนอำหำรไทยในมหำนครเทยนจน
ในชวง 3 ปทผานมา รานอาหารไทยในมหานครเทยนจนไดรบความนยมมากขน ม
จ�านวนรานอาหารไทยเพมมากขน โดยจากการสมภาษณผ ประกอบการรานอาหารไทยใน
มหานครเทยนจนพบวา ในเมองเทยนจนมรานอาหารไทยประมาณ 15 ราน โดยเจาของราน
สวนใหญจะเปนคนจน ทงน จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของรานอาหารไทยในมหานคร
เทยนจนสามารถวเคราะหได ดงน
สามเมองทาส�าคญของจน49
จดแขง
มหานครเทยนจนเปน 1 ในเมองมหานคร มขนาดเศรษฐกจใหญเปนอนดบท 21 ของ
จนโดยเปนเมองทประชากรมก�าลงซอสงทสดเมองหนง มการขยายตวทางรายไดของ
ประชากรในเขตเมองและเขตชนบทของมหานครเทยนจนเกอบรอยละ 11 จากป 2550
ซงชวยยกระดบอ�านาจการใชจายของผบรโภคในมหานครเทยนจนใหเพมสงขน
มหานครเทยนจนเปนเมองทาและเมองอตสาหกรรมทส�าคญทางเหนอของจน
ท�าใหมจ�านวนนกธรกจและนกทองเทยวชาวตางชาตจ�านวนมาก และมแนวโนมในการ
ขยายตวเพมขน สงผลตอความตองการในการอปโภคบรโภคเพมสงขนดวย
จดออน
ผ บรโภคชาวเทยนจนอาจไมค นเคยกบรสชาตอาหารแบบดงเดมของไทย โดยแม
ผบรโภคชาวเทยนจนจะนยมรบประทานอาหารรสจด แตกแตกตางจากอาหารไทยซง
มความเผดรอน
โอกาส
รฐบาลทองถนเทยนจนมเปาหมายทจะพฒนาพนทในเขตใหมปนไหใหเปนศนยกลาง
เศรษฐกจและการลงทน และเพมการเตบโตทางเศรษฐกจของมหานครเทยนจน รวม
ทงเพมการขยายตวทางรายไดของประชากรในพนททงในเมองและชนบทของ
มหานครเทยนจน เพอยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของประชากร
มการลงนามความสมพนธเมองพเมองนอง (Sister City) กบประเทศไทยในป 2555
โดยกรงเทพมหานครกบมหานครเทยนจนไดลงนามในความรวมมอเพอพฒนาและ
สนบสนนการลงทนในดานตางๆ ระหวางกน รวมถงการแลกเปลยนดานวฒนธรรมและ
การทองเทยว สงผลใหชาวเทยนจนมโอกาสรจกอาหารไทยเพมมากขน
ครวไทยในสามทา50
อปสรรค
ขอจ�ากดของกฎหมายแรงงานของประเทศจน ท�าใหการน�าเขาพอครวแมครวจากไทย
โดยตรงมคาใชจายสง และเปนไปไดอยางยากล�าบาก
มหานครเทยนจนอยไกลจากประเทศไทย ท�าใหตนทนคาขนสงวตถดบสง อกทงดวย
ท�าเลทตงทใกลกบญปนและเกาหลใต สงผลใหสนคาจากประเทศดงกลาวเขามาท�า
ตลาดในมหานครเทยนจนไดงาย สนคาไทยประเภทเดยวกนอาจแขงขนไดยากเมอ
ค�านงถงตนทนการขนสงทสงกวามาก
ผประกอบการไทยยงมอปสรรคเรองภาษาในการสอสาร ตลอดจนความสมพนธอนด
กบผประกอบการทองถนและรฐบาล
บทท 3
พฤตกรรมกำรบรโภคในสำมทำ
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา53
พฤตกรรมการบรโภคโดยทวไปมกจะแตกตางกนจากอทธผลของสภาพแวดลอม ทงใน
ดานภมประเทศ ภมอากาศ ความเชอและวฒนธรรม ประเทศจนแมจะนบเปน 1 ประเทศ แต
ดวยขนาดพนททใหญมากท�าใหสภาพแวดลอมในแตละทองถนแตกตางกน รปแบบการบรโภค
ของคนในแตละพนทกไมเหมอนกน ความแตกตางของผซอสงผลตอการด�าเนนธรกจทแตกตาง
ของผขาย ผประกอบการรานอาหารไทยจงจ�าเปนตองทราบถงรปแบบและพฤตกรรมการบรโภค
อาหารโดยเฉพาะการบรโภคอาหารนอกบานของคนในพนท เพอใชประกอบการวางกลยทธ
ในการด�าเนนธรกจทมประสทธผลตอไป
เนอหาทงหมดในสวนนมาจากผลการส�ารวจผบรโภคอาหารใน 3 เมองทา ทงเมองทา
กวางตง เมองทาเซยงไฮ และเมองทาเทยนจน โดยเปนผลการส�ารวจพฤตกรรมการรบประทาน
อาหารนอกบานและทศนคตทมตออาหารไทยตามวธการและหลกการเกบขอมลทางสถต ผลการ
ส�ารวจในแตละประเดนสามารถอธบายไดดงน
1. พฤตกรรมการรบประทานอาหารนอกบาน
1.1 ควำมถในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำน
จากผลส�ารวจพบวา ผบรโภคในมณฑลกวางตง และมหานครเทยนจนสวนใหญม
ความถในการรบประทานอาหารนอกบานอยท 2-5 ครงตอสปดาห ในขณะทชาวจนในมหานคร
เซยงไฮสวนใหญจะมความถในการรบประทานอาหารนอกบานเฉลย 2-3 ครงตอเดอน อยางไร
กตาม ผลการส�ารวจพบวาชาวเซยงไฮทมความถในการรบประทานอาหารนอกบาน 2-5 ครงตอ
สปดาหเปนกลมทมสดสวนรองลงมา โดยคามสดสวนไมแตกตางกบกลมใหญมากนก
ครวไทยในสามทา54
ควำมถในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำนในแตละมณฑล (รอยละ)
ควำมถในกำรรบประทำน
อำหำรนอกบำนมณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
นอยกวำ 1 ครงตอเดอน 9.17 7.67 10.84
1 ครงตอเดอน 4.92 6.95 12.07
2-3 ครงตอเดอน 15.44 24.70 19.95
1 ครงตอสปดำห 14.77 17.27 18.97
2-5 ครงตอสปดำห 25.73 23.26 20.20
5-10 ครงตอสปดำห 16.33 12.71 12.81
มำกกวำ 10 ครงตอสปดำห 13.65 7.43 5.17
1.2 ชวงเวลำทนยมรบประทำนอำหำรนอกบำน
ชวงเวลาทผบรโภคใน 3 มณฑลนยมไปรบประทานอาหารนอกบาน เปนชวงเวลา
เดยวกน คอ ชวงเวลาเยน ตงแต 16.00 น. – 19.00 น. รองลงมา คอ ชวงบาย และชวงเทยง
ตามล�าดบ
ชวงเวลำทผบรโภคในแตละมณฑลนยมไปรบประทำนอำหำรนอกบำน (รอยละ)
ชวงเวลำทไปรบประทำนอำหำร
นอกบำนมณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
เทยง 10.00 น. - 13.00 น. 23.65 14.84 18.56
บำย 13.00 น. – 16.00 น. 37.84 37.23 40.35
เยน 16.00 น. – 19.00 น. 38.51 47.93 41.09
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา55
1.3 ควำมถในกำรรบประทำนอำหำรเยนนอกบำน
จากผลส�ารวจพบวา ผบรโภคสวนใหญของทง 3 มณฑลนยมรบประทานอาหารเยน
นอกบาน 2 – 4 ครงตอสปดาห โดยสดสวนของชาวจนทรบประทานอาหารเยนนอกบานกลม
ดงกลาว มสดสวนของชาวจนในมหานครเซยงไฮสงสดทรอยละ 24.69 รองลงมา คอ มณฑล
กวางตง และมหานครเทยนจน ทรอยละ 20.56 และรอยละ 20.05 ตามล�าดบ
ควำมถในกำรรบประทำนอำหำรเยนนอกบำน (รอยละ)
ควำมถในกำรรบประทำน
อำหำรเยนนอกบำนมณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
1 ครงตอสปดำห 14.25 13.35 11.88
2-4 ครงตอสปดำห 20.56 24.69 20.05
5-10 ครงตอสปดำห 13.32 13.60 14.11
มำกกวำ 10 ครงตอสปดำห 14.25 9.82 13.61
1 ครงตอเดอน 11.45 12.09 19.80
2-4 ครงตอเดอน 13.08 17.63 13.86
5-10 ครงตอเดอน 5.61 7.30 4.70
มำกกวำ 10 ครงตอเดอน 7.48 1.51 1.98
1.4 ประเภทของรำนอำหำรทผบรโภคนยมใชบรกำรในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำน
จากผลการส�ารวจพบความสอดคลองในการเลอกประเภทรานอาหารของผบรโภคทง
3 มณฑล โดยพบวารปแบบรานอาหารประเภทจานดวน/รานอาหารฟาสฟดส (Fast Food)
และรานอาหารแผงลอย/รานอาหารรมทาง มกจะถกเลอกเปนอนดบท 1 หรอ 2 ของแตละ
มณฑล และส�าหรบประเภทรานอาหารในล�าดบท 3 ของมณฑลกวางตงและมหานครเซยงไฮ คอ
รานอาหารใหบรการเตมรปแบบ (Full Service Restaurant) ขณะทมหานครเทยนจนเลอกไป
รบประทานทรานอาหารประเภทคาเฟ หรอบาร เปนอนดบท 3
ครวไทยในสามทา56
ประเภทของรำนอำหำรทผบรโภคนยมใชบรกำรในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำน 3 อนดบแรก
ล�ำดบท/
ประเภทรำนอำหำรมณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ล�ำดบท 1 รานอาหารจานดวน/
รานฟาสฟดส
รานแผงลอย/
รานอาหารรมทาง
รานอาหารจานดวน/
รานฟาสฟดส
ล�ำดบท 2 รานแผงลอย/
รานอาหารรมทาง
รานอาหารจานดวน/
รานฟาสฟดส
รานแผงลอย/
รานอาหารรมทาง
ล�ำดบท 3 รานอาหารใหบรการ
เตมรปแบบ
รานอาหารใหบรการ
เตมรปแบบ
รานคาเฟ หรอบาร
1.5 ปจจยส�ำคญทมอทธพลตอกำรเลอกรบประทำนอำหำร
ผลการส�ารวจพบวา 3 ปจจยแรกทผบรโภคในมณฑลกวางตงใหความส�าคญตอการ
เลอกรบประทานอาหารนอกบาน ไดแก ราคา บรรยากาศของราน และคณภาพของอาหาร ตาม
ล�าดบ ในขณะทผบรโภคในมหานครเซยงไฮจะค�านงถงราคา กระแสนยม และการบรการ ตาม
ล�าดบ สวนปจจยทผบรโภคในมหานครเทยนจนค�านงถง ไดแก กระแสนยม ราคา และคณคา
ทางอาหาร ซงจากปจจยส�าคญ 3 อนดบแรกทมผลตอการเลอกรบประทานอาหาร จะเหนวา
รำคำ เปนสวนหนงในการเลอกรบประทานอาหารเสมอ
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา57
ปจจยส�ำคญทมอทธพลตอกำรเลอกรบประทำนอำหำรของแตละมณฑล (รอยละ)
ล�ำดบท/
ปจจยในกำรเลอก
รบประทำนอำหำรมณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ล�ำดบท 1 ราคา ราคา กระแสนยม
ล�ำดบท 2 บรรยากาศของราน กระแสนยม ราคา
ล�ำดบท 3 คณภาพ การบรการ คณคาทางอาหาร
1.6 โอกำสในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำน
ผลการส�ารวจพบวา สวนใหญผบรโภคใน 3 มณฑลเปาหมายออกไปรบประทานอาหาร
นอกบาน เนองจากเปนการรบประทานตามปกต รองลงมา คอ การออกไปรบประทานอาหาร
นอกบาน เนองจากการมนดกบคนรก และเพอการรวมตวของเพอน/ครอบครว ตามล�าดบ
โอกำส/เหตผลทผบรโภคออกไปรบประทำนอำหำรนอกบำน (รอยละ)
เหตผลทออกไปรบประทำน
อำหำรนอกบำนมณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
รบประทำนตำมปกต 41.86 33.92 30.08
มนดกบคนรก 25.35 23.69 29.32
เหตผลทำงธรกจ 4.42 7.98 7.27
กำรรวมตวกนของเพอน/
ครอบครว22.09 22.94 20.05
เฉลมฉลองเนองในโอกำสพเศษ 6.28 11.47 13.28
ครวไทยในสามทา58
1.7 คำใชจำยโดยเฉลยตอคนในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำนของผบรโภค
ผลการส�ารวจเรองคาใชจายในการรบประทานอาหารนอกบานของผบรโภค พบวา
ผบรโภคในมณฑลกวางตงสวนใหญมคาใชจายในการรบประทานอาหารนอกบาน 60 – 100
หยวน/คน/ครง ขณะทผบรโภคสวนใหญในมหานครเซยงไฮ และมหานครเทยนจน มคาใชจาย
ในการรบประทานอาหารนอกบาน 30– 60 หยวน/คน/ครง
คำใชจำยโดยเฉลยตอคนตอครงในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำน (รอยละ)
คำใชจำย (หยวน) มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
นอยกวำ 10 2.93 1.93 6.40
10– 30 16.48 16.87 12.32
30 – 60 25.51 29.40 28.57
60– 100 30.02 28.67 26.85
100 – 150 17.61 17.59 15.02
มำกกวำ 150 7.45 5.54 10.84
1.8 จ�ำนวนคนทรวมรบประทำนอำหำรนอกบำนในแตละครง
ผลการส�ารวจพบวา ผบรโภคสวนใหญใน 3 มณฑลนยมไปรบประทานอาหารนอกบาน
เปนกลม โดยมจ�านวนคน คอ 4 -5 คนตอการรบประทานอาหารแตละครง
จ�ำนวนคนทรวมรบประทำนอำหำรนอกบำนในแตละครง (รอยละ)
จ�ำนวนคน มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
รบประทำนคนเดยว 1.78 4.75 11.31
2-3 คน 7.89 17.41 7.74
4-5 คน 65.90 50.66 54.76
มำกกวำ 6 คน 24.43 27.18 26.19
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา59
1.9 ระยะเวลำโดยเฉลยทใชในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำนในแตละครง
ผลส�ารวจพบวา ผบรโภคสวนใหญในแตละมณฑลใชระยะเวลาในการรบประทาน
อาหารนอกบานแตละครง 1 – 1.30 ชวโมง รองลงมา คอ 30-60 นาท
ระยะเวลำโดยเฉลยทใชในกำรรบประทำนอำหำรนอกบำนในแตละครง (รอยละ)
ระยะเวลำ มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
นอยกวำ 30 นำท 6.88 5.45 7.56
30 – 60 นำท 25.00 28.71 20.65
1 – 1.30 ชวโมง 33.26 37.87 35.77
1.31 - 2 ชวโมง 22.48 19.31 18.64
มำกกวำ 2 ชวโมง 12.39 8.66 17.38
2. พฤตกรรมผบรโภคตอการรบประทานอาหารไทย
ผลการส�ารวจพบวาในแตละมณฑลมผบรโภคมากกวารอยละ 50 ทไมเคยรบประทาน
อาหารไทย โดยพบวาผบรโภคในมหานครเซยงไฮมสดสวนของคนทไมเคยรบประทานอาหาร
ไทยสงทสด คดเปนรอยละ 71.66 ของกลมตวอยางทงหมด นอกจากน ในมณฑลกวางตงม
สดสวนของคนทไมเคยรบประทานอาหารไทยรอยละ 57.99 และมหานครเทยนจนมสดสวนของ
คนทไมเคยรบประทานอาหารไทยรอยละ 53.20 ของกลมตวอยางทงหมด
สดสวนของผบรโภคทเคยและไมเคยรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
กำรรบประทำนอำหำรไทย มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
เคยรบประทำนอำหำรไทย 42.01 28.34 46.80
ไมเคยรบประทำนอำหำรไทย 57.99 71.66 53.20
ครวไทยในสามทา60
ทงน ผลการส�ารวจในล�าดบถดไปจะแยกกลมตวอยางออกเปน 2 กลม คอ กลม
ผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทยนอกบาน และกลมผบรโภคทยงไมเคยรบประทานอาหาร
ไทยนอกบาน เพอศกษาวาผบรโภคทง 2 กลม มทศนะตอการรบประทานอาหารไทยอยางไร
โดยผลการส�ารวจผบรโภคทง 3 มณฑลสามารถสรปผลได ดงน
2.1 กลมตวอยำงทเคยรบประทำนอำหำรไทยนอกบำน
2.1.1 ชวงเวลำทผบรโภคนยมรบประทำนอำหำรไทยนอกบำน
ผลการส�ารวจพบวา ผบรโภคใน 3 มณฑลนยมออกไปรบประทานอาหารไทยในชวง
เวลาบาย-เยน โดยผบรโภคในมณฑลกวางตงและมหานครเซยงไฮ นยมไปรบประทานอาหาร
ไทยในชวงเวลาเดยวกน คอ ชวงเวลาเยน ระหวางเวลา 16.00 น. – 19.00 น. ขณะทผบรโภคใน
มหานครเทยนจน นยมออกไปรบประทานอาหารไทยในชวงเวลาบาย ระหวางเวลา 13.00 น. –
16.00 น.
ชวงเวลำทผบรโภคนยมรบประทำนอำหำรไทยนอกบำน (รอยละ)
ชวงเวลำ มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
เทยง 10.00 น. - 13.00 น. 14.36 9.15 26.36
บำย 13.00 น. – 16.00 น. 36.63 41.18 38.08
เยน 16.00 น. – 19.00 น. 49.01 49.67 35.56
2.1.2 สถำนททผบรโภคเคยไดรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจพบวาประมาณรอยละ 50 ของผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทยแลว
สวนใหญเคยรบประทานอาหารไทยจากรานอาหารไทยโดยเฉพาะ สอดคลองกบประเภทราน
อาหารไทยทเปดใหบรการในประเทศจน สวนใหญจะเปนรานอาหารไทยโดยเฉพาะมากกวาเปน
รานอาหารเอเชยซงนยมขายอาหารหลายๆ ชาตรวมกน
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา61
สถำนททผบรโภคเคยไดรบประทำนอำหำรไทย
สถำนท มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
รำนอำหำรไทย 50.20 46.51 44.14
รำนอำหำรสญชำตอน 11.43 19.77 16.90
ท�ำรบประทำนเองทบำน 15.10 18.60 21.38
อำหำรไทยพรอมรบประทำน 16.73 11.05 12.07
นทรรศกำรแสดงอำหำร 6.53 4.07 5.52
2.1.3 ปจจยทผบรโภคใชพจำรณำเพอเลอกรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจพบวาปจจยดานกระแสนยม ราคา บรรยากาศภายในรานอาหาร และ
อาหารทดตอสขภาพ เปนสปจจยทผบรโภคซงเคยรบประทานอาหารไทยแลวใชเปนเกณฑใน
การพจารณาเพอเลอกรบประทานอาหารไทย โดยปจจยทมความส�าคญอนดบแรกตอการเลอก
รบประทานอาหารไทยของผบรโภคในมณฑลกวางตงและมหานครเทยนจน คอ กระแสนยม ใน
ขณะทผบรโภคในมหานครเซยงไฮ จะใหความส�าคญกบราคาเปนอนดบแรก
ปจจยทผบรโภคใชพจำรณำเพอเลอกรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
ล�ำดบท/ปจจย มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ล�ำดบท 1 กระแสนยม ราคา กระแสนยม
ล�ำดบท 2 บรรยากาศภายใน
รานอาหาร
กระแสนยม ดตอสขภาพ
ล�ำดบท 3 ดตอสขภาพ บรรยากาศภายใน
รานอาหาร
บรรยากาศภายใน
รานอาหาร
ครวไทยในสามทา62
2.1.4 ควำมถในกำรรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจความถในการรบประทานอาหารไทยของผบรโภคทเคยรบประทาน
อาหารไทยแลวพบวา ผบรโภคในมหานครเซยงไฮและมหานครเทยนจนสวนใหญไดรบประทาน
อาหารไทย 3-5 ครงในชวงปทผานมา สวนผบรโภคในมณฑลกวางตงสวนใหญไดรบประทาน
อาหารไทย 1-2 ครงในชวงปทผานมา ซงสดสวนนในทง 3 มณฑล นบวายงเปนสดสวนทนอย
จงมโอกาสในการสงเสรมใหผบรโภคในทองถนหนมารบประทานอาหารไทยใหมากขน
ควำมถในกำรรบประทำนอำหำรไทยในปทผำนมำ (รอยละ)
ควำมถ มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ไมเคย 7.88 17.20 5.86
1-2 ครง 37.93 31.21 38.91
3-5 ครง 33.99 42.04 41.42
6-11 ครง 15.27 8.28 7.95
มำกกวำ 12 ครง 4.93 1.27 5.86
2.1.5 สำเหต/โอกำสในกำรรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจสาเหต/โอกาสทท�าใหกล มตวอยางในแตละมณฑลเลอกรบประทาน
อาหารไทย พบวา ผบรโภคสวนใหญเลอกรบประทานอาหารไทยเพอการนดหมายในโอกาสตางๆ
โดยผบรโภคในมณฑลกวางตงเลอกรบประทานอาหารไทยในโอกาสการรวมตวกนของเพอน
หรอครอบครวมากทสด สวนผบรโภคในมหานครเซยงไฮเลอกรบประทานอาหารไทยในโอกาสท
หลากหลาย โดยสวนใหญเพอการรวมตวกนของเพอนหรอครอบครว รองลงมา คอ เพอเหตผล
ทางธรกจและการมนดกบคนรกตามล�าดบ ส�าหรบผบรโภคในมหานครเทยนจนเลอกรบประทาน
อาหารไทยในโอกาสการเจรจาทางธรกจเปนสวนใหญ
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา63
สำเหต/โอกำสในกำรรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
สำเหต/โอกำส มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
รบประทำนตำมปกต 12.37 10.76 11.50
มนดกบคนรก 26.29 22.15 19.03
เหตผลทำงธรกจ 12.37 24.05 32.74
กำรรวมตวกนของเพอน/
ครอบครว41.24 27.22 28.76
เฉลมฉลองเนองในโอกำสพเศษ 7.73 15.82 7.96
2.1.6 ชองทำงกำรสอสำรทท�ำใหผบรโภครจกอำหำรไทย
ผลการส�ารวจผบรโภคทเคยบรโภคอาหารไทยแลว พบวา สวนใหญรจกอาหารไทย
ผานทางเพอนหรอคนรจกมากทสด สาเหตรองลงมาในมณฑลกวางตงและมหานครเซยงไฮท
ท�าใหผบรโภครจกอาหารไทย คอ การเคยเดนทางมาประเทศไทย สวนสาเหตรองลงมาทท�าให
ผบรโภคในมหานครเทยนจนรจกกบอาหารไทยคอสอโทรทศน/วทย
ชองทำงกำรสอสำรทท�ำใหผบรโภครจกอำหำรไทย (รอยละ)
ชองทำง มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
เพอน/คนรจก 26.52 28.77 30.91
อนเตอรเนต 13.64 16.89 18.61
โทรทศน/วทย 15.91 11.87 19.87
หนงสอพมพ/นตยสำร 12.12 12.33 10.41
ใบปลว/แผนพบ 9.85 7.31 10.41
นทรรศกำร/งำนแสดง 2.27 3.20 1.58
เคยเดนทำงมำประเทศไทย 19.70 19.63 8.20
ครวไทยในสามทา64
2.1.7 ผมอทธพลตอผบรโภคในกำรเลอกรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทยในทง 3 มณฑล พบวา เพอนคอผท
มอทธพลมากทสดในการเลอกรบประทานอาหารไทย โดยผลการส�ารวจมความสอดคลองกบ
ชองทางการสอสารทท�าใหผบรโภครจกกบอาหารไทยขางตน ซงพบวาผบรโภครจกอาหารไทย
ผานทางเพอน/คนรจกมากทสด
บคคลหรอสงทมอทธพลตอกำรเลอกรบประทำนอำหำรไทย
ปจจย มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
เพอน 51.71 38.37 49.58
ครอบครวหรอญำต 22.44 19.77 21.85
ตวผบรโภคเอง 17.56 25.00 23.11
โฆษณำ 8.29 16.86 5.46
2.1.8 ควำมคดเหน/ควำมรสกทมตออำหำรไทยในทองถน
ผลส�ารวจความคดเหนของผบรโภคเพอใหทราบถงความเชอหรอความรสกทผบรโภค
มตออาหารไทยในทองถนในดานตางๆ ไดแก ดานราคา ดานคณคาทางโภชนาการ และความนา
สนใจในวฒนธรรมการรบประทานอาหารไทย ไดผลการส�ารวจแตละดานดงน
ควำมคดเหนในดำนรำคำ ผบรโภคสวนใหญในทงสามมณฑล มความเหนวาอาหาร
ไทยในประเทศจนมราคาแพง
ควำมคดเหนในดำนคณคำทำงโภชนำกำร ผบรโภคสวนใหญในมณฑลกวางตง และ
มหานครเทยนจน มความเหนวาอาหารไทยมคณคาทางโภชนาการอยในระดบทด
ในขณะทผบรโภคสวนใหญในมหานครเซยงไฮ มความเหนวาอาหารไทยมคณคาทาง
โภชนาการในระดบพอใช
ควำมคดเหนในดำนวฒนธรรมกำรรบประทำนอำหำรไทย ผบรโภคสวนใหญในทง
สามมณฑล มความเหนวาอาหารไทยมวฒนธรรมการบรโภคอาหารทนาสนใจ
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา65
ควำมคดเหนในดำนรำคำทผบรโภคมตออำหำรไทยในทองถน (รอยละ)
มณฑล แพงมำก แพง สมเหตสมผลไมสำมำรถ
ประเมนได
มณฑลกวำงตง 25.12 38.14 32.09 4.65
มหำนครเซยงไฮ 26.47 32.35 26.47 14.71
มหำนครเทยนจน 26.58 43.04 24.89 5.49
ควำมคดเหนในดำนคณคำทำงโภชนำกำรทผบรโภคมตออำหำรไทยในทองถน (รอยละ)
มณฑล ดมำก ด พอใชไมสำมำรถ
ประเมนได
มณฑลกวำงตง 16.59 45.97 32.23 5.21
มหำนครเซยงไฮ 13.41 29.88 30.49 26.22
มหำนครเทยนจน 17.02 46.81 29.36 6.81
ควำมคดเหนในดำนวฒนธรรมกำรบรโภคอำหำรทผบรโภคมตออำหำรไทยในทองถน (รอยละ)
มณฑล นำสนใจมำก นำสนใจ เฉยๆไมสำมำรถ
ประเมนได
มณฑลกวำงตง 15.57 41.39 24.18 18.85
มหำนครเซยงไฮ 16.77 35.40 24.84 22.98
มหำนครเทยนจน 16.59 48.91 29.69 4.80
ครวไทยในสามทา66
2.1.9 อำหำรเอเชยทผบรโภคเลอกทจะรบประทำน
เมอพจารณาถงอาหารเอเชย นอกเหนอจากอาหารจนซงเปนอาหารทองถนแลว
ผลการส�ารวจผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทยมากอนใน 3 มณฑล ไดผลการส�ารวจใน
ทศทางเดยวกน คอ ผบรโภคเกอบรอยละ 50 ของกลมตวอยาง เลอกทจะรบประทานอาหารไทย
เปนอนดบหนง รองลงมาคออาหารมาเลเซย นอกจากน ผบรโภคในมณฑลกวางตงและมหานคร
เซยงไฮเลอกทจะรบประทานอาหารญปนเปนอนดบสาม ในขณะทผบรโภคในมหานครเทยนจน
เลอกทจะรบประทานอาหารเวยดนามเปนอนดบสาม
อำหำรเอเชยทผบรโภคในแตละมณฑลเลอกทจะรบประทำน
อนดบท/ประเภทอำหำร มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
อนดบท 1 อาหารไทย อาหารไทย อาหารไทย
อนดบท 2 อาหารมาเลเซย อาหารมาเลเซย อาหารมาเลเซย
อนดบท 3 อาหารญปน อาหารญปน อาหารเวยดนาม
2.1.10 ควำมพงพอใจของผบรโภคตอกำรรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจความคดเหนของผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทย เพอวเคราะหถง
ความพงพอใจของผบรโภคตอการรบประทานอาหารไทยในมณฑลเปาหมายในดานตางๆ ไดแก
ดานราคา ดานรสชาต ดานทศนะตออาหารไทยวาเปนอาหารเพอสขภาพ และดานความเชอมน
โดยรวมตอคณภาพอาหารไทย ไดผลการส�ารวจแตละดาน ดงน
ควำมคดเหนในดำนรำคำ ผบรโภคสวนใหญใน 3 มณฑล มความเหนตรงกนวาราคา
ของอาหารไทยไมเหมาะสม มความพงพอใจตอราคาอาหารนอย สอดคลองกบค�าถาม
กอนหนาเกยวกบความคดเหนในดานราคาอาหารไทยในทองถน ซงผบรโภคสวนใหญ
เหนวามราคาแพง
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา67
ควำมคดเหนในดำนรสชำตอำหำรไทย ผบรโภคในแตละมณฑล มความคดเหนดาน
รสชาตอาหารไทยแตกตางกนไป โดยผบรโภคในมณฑลกวางตงสวนใหญมความพง
พอใจในระดบปานกลางกบรสชาตของอาหารไทย ในขณะทผบรโภคในมหานครเซยงไฮ
สวนใหญพงพอใจคอนขางมากตอรสชาตอาหารไทย โดยคอนขางเหนดวยวาอาหาร
ไทยอรอยครบรส สวนผบรโภคสวนใหญในมหานครเทยนจน มความพงพอใจคอนขาง
นอยตอรสชาตอาหารไทย โดยคอนขางไมเหนดวยวาอาหารไทยอรอยครบรส
ควำมคดเหนในดำนทศนะตออำหำรไทยวำเปนอำหำรเพอสขภำพเพรำะใช
สมนไพรเปนสวนประกอบ ผบรโภคสวนใหญในทงสามมณฑล มความเหนเปนกลาง
ตอเรองดงกลาว โดยไมไดมความรสกเหนดวยหรอไมเหนดวยเปนพเศษ
ควำมคดเหนในดำนควำมเชอมนโดยรวมตอคณภำพอำหำรไทย ผบรโภคสวนใหญ
ในมณฑลกวางตงและมหานครเทยนจน มความเชอมนโดยรวมตอคณภาพอาหารไทย
ในระดบกลาง ในขณะทผบรโภคในมหานครเซยงไฮ มความเชอมนโดยรวมตอคณภาพ
อาหารไทยคอนขางมาก
ควำมพงพอใจของผบรโภคในมณฑลกวำงตงตอกำรรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
ระดบควำมพงพอใจ นอยคอนขำง
นอยปำนกลำง
คอนขำงมำก
มำก
รำคำอำหำรไทยสมเหตสมผล 35.64 15.35 30.69 8.42 9.90
รสชำตอำหำรไทย 25.76 13.64 29.80 12.63 18.18
อำหำรไทยดตอสขภำพ 17.82 15.35 32.67 11.88 22.28
ควำมเชอมนโดยรวมตอ
คณภำพอำหำรไทย14.29 13.79 28.08 17.24 26.60
ครวไทยในสามทา68
ควำมพงพอใจของผบรโภคในมหำนครเซยงไฮตอกำรรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
ระดบควำมพงพอใจ นอยคอนขำง
นอยปำนกลำง
คอนขำงมำก
มำก
รำคำอำหำรไทยสมเหตสมผล 33.12 23.57 26.11 9.55 7.64
รสชำตอำหำรไทย 12.10 19.11 25.48 26.11 17.20
อำหำรไทยดตอสขภำพ 12.18 15.38 36.54 23.08 12.82
ควำมเชอมนโดยรวมตอ
คณภำพอำหำรไทย11.54 14.74 29.49 30.13 14.10
ควำมพงพอใจของผบรโภคในมหำนครเทยนจนตอกำรรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
ระดบควำมพงพอใจ นอยคอนขำง
นอยปำนกลำง
คอนขำงมำก
มำก
รำคำอำหำรไทยสมเหตสมผล 27.43 23.63 26.16 11.39 11.39
รสชำตอำหำรไทย 12.71 27.97 25.85 13.98 19.49
อำหำรไทยดตอสขภำพ 11.54 18.80 30.77 16.67 22.22
ควำมเชอมนโดยรวมตอ
คณภำพอำหำรไทย 8.97 17.95 26.07 23.08 23.93
2.1.11 ควำมชนชอบตอกำรรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจความคดเหนของผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทย เพอวเคราะหถง
ความชนชอบโดยรวมในการรบประทานอาหารไทย พบวาผบรโภคสวนใหญในมณฑลกวางตง
ไมสามารถสรปไดวาชนชอบหรอไมชอบอาหารไทย ในขณะทผบรโภคในมหานครเซยงไฮและ
มหานครเทยนจนกวารอยละ 50 รสกชนชอบการรบประทานอาหารไทย
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา69
สดสวนผทชอบอำหำรไทยในแตละมณฑล (รอยละ)
ควำมคดเหน มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ชอบ 33.59 53.46 53.53
ไมชอบ 12.98 32.08 27.80
ไมสำมำรถตดสนใจได 53.44 14.47 18.67
2.1.12 กำรรบประทำนอำหำรไทยพรอมปรงหรอพรอมรบประทำน
ผลการส�ารวจความคดเหนของผบรโภคทเคยรบประทานอาหารไทย พบวาผบรโภคใน
มณฑลกวางตงสวนใหญไมเคยรบประทานอาหารไทยพรอมปรงหรอพรอมรบประทาน โดย
ส�าหรบผบรโภคทเคยรบประทานนน เปนการรบประทานอาหารไทยพรอมรบประทานเปน
สวนใหญ
ผ บรโภคในมหานครเซยงไฮสวนใหญไมเคยรบประทานอาหารไทยพรอมปรงหรอ
พรอมรบประทาน โดยส�าหรบผบรโภคทเคยรบประทานนน เปนการรบประทานอาหารไทย
พรอมปรงเปนสวนใหญ
ผบรโภคในมหานครเทยนจนสวนใหญเคยรบประทานอาหารไทยพรอมปรงหรอพรอม
รบประทาน โดยส�าหรบผบรโภคทเคยรบประทานนน เปนการรบประทานอาหารไทยพรอม
รบประทานเปนสวนใหญ
กำรรบประทำนอำหำรไทยพรอมปรงหรอพรอมรบประทำน (รอยละ)
กำรรบประทำนอำหำรไทย
พรอมปรงหรอ
พรอมรบประทำน
มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ไมเคย 99.01 61.45 44.14
เคย 0.99 38.55 55.86
ครวไทยในสามทา70
2.2 กลมตวอยำงทไมเคยรบประทำนอำหำรไทยนอกบำน
2.2.1 สำเหตทผบรโภคไมเคยรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจผบรโภคทไมเคยรบประทานอาหารไทยมากอนนน พบวาผบรโภคใน 3
มณฑลมสาเหตหลกทไมเคยรบประทานอาหารไทยแตกตางกนไป โดยผบรโภคสวนใหญใน
มณฑลกวางตงไมเคยรบประทานอาหารไทย เนองจากไมมรานอาหารไทยในละแวกใกลเคยง
ในขณะทผบรโภคสวนใหญในมหานครเซยงไฮและมหานครเทยนจนไมเคยรบประทานอาหาร
ไทย เนองจากอาหารไทยมราคาแพงเกนไป
สำเหตส�ำคญทท�ำใหผบรโภคไมเคยรบประทำนอำหำรไทย (รอยละ)
สำเหต/ปจจย มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
ไมเคยรจกอำหำรไทยมำกอน 20.39 20.19 17.54
ไมมรำนอำหำรไทยในละแวก
ใกลเคยง24.27 23.72 26.32
อำหำรไทยรำคำแพงเกนไป 22.33 31.73 33.77
รสกไมปลอดภยทจะลองสง
ใหม18.12 14.42 15.79
อำหำรไทยไมใชรปแบบ
อำหำรทชอบ14.89 9.94 6.58
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา71
2.2.2 ชองทำงกำรสอสำรทท�ำใหผบรโภครจกอำหำรไทย
ผลการส�ารวจผบรโภคถงชองทางในการสอสารทจะท�าใหผ บรโภครจกอาหารไทย
พบวาผบรโภคโดยสวนใหญของทง 3 มณฑล เหนวาโทรทศน/วทยเปนชองทางการสอสารท
ส�าคญทสดในการประชาสมพนธใหรจกกบอาหารไทยมากยงขน โดยในมหานครเซยงไฮชองทาง
ทมความส�าคญในการประชาสมพนธอกชองทางหนง คอ การสอสารผานเพอน/คนรจก ซง
ส�าหรบการสอสารผานเพอน/คนรจกน ผบรโภคในมณฑลกวางตงและมหานครเทยนจนมความ
เหนวาเปนชองทางทมความส�าคญในล�าดบท 2 ทจะท�าใหรจกกบอาหารไทย
ชองทำงกำรสอสำรทท�ำใหผบรโภครจกอำหำรไทย (รอยละ)
ชองทำงกำรสอสำร มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
เพอน / คนรจก 18.68 28.77 21.41
อนเตอรเนต 23.15 10.61 16.42
โทรทศน/วทย 23.54 28.77 27.57
หนงสอพมพ/นตยสำร 13.23 8.38 10.56
แผนพบ/ใบปลว 14.98 14.80 14.66
นทรรศกำร/งำนแสดง 1.56 1.12 3.23
กำรเดนทำงมำประเทศไทย 4.86 7.54 6.16
2.2.3 ปจจยทมอทธพลตอกำรเลอกรบประทำนอำหำรไทย
ผลการส�ารวจผบรโภคทไมเคยรบประทานอาหารไทยมากอนถงปจจยในการเลอกรบ
ประทานอาหาร เพอวเคราะหวาปจจยใด คอ ปจจยทมอทธพลทจะท�าใหผบรโภคเลอกทจะ
รบประทานอาหารไทย พบวา ผบรโภคในมณฑลกวางตงเหนวาการมรานอาหารไทยในละแวก
ใกลเคยงคอปจจยทส�าคญทสด สวนผบรโภคในมหานครเซยงไฮเหนวาการโฆษณาคอปจจยท
ส�าคญทสด และผบรโภคในมหานครเทยนจนเหนวาคปองสงเสรมการขายคอปจจยทส�าคญทสด
ครวไทยในสามทา72
ปจจยทมอทธพลตอกำรเลอกรบประทำนอำหำรไทย
อนดบท/ปจจย มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
อนดบท 1 มรานอาหารไทย
ในละแวกใกลเคยง
สอโฆษณา คปองสงเสรมการขาย
อนดบท 2 ราคา คปองสงเสรมการขาย สอโฆษณา
อนดบท 3 คปองสงเสรมการขาย มรานอาหารไทย
ในละแวกใกลเคยง
มรานอาหารไทย
ในละแวกใกลเคยง
2.2.3 ประเภทของอำหำรเอเชยทผบรโภคอยำกรบประทำน
ผลการส�ารวจผบรโภคทไมเคยรบประทานอาหารไทยมากอนถงอาหารเอเชยทผบรโภค
อยากจะรบประทาน นอกเหนอจากอาหารจนซงเปนอาหารทองถน พบวา ผบรโภคในมณฑล
กวางตงอยากจะรบประทานอาหารญปนมากทสด โดยอยากจะรบประทานอาหารไทยเปนล�าดบ
ท 4 รองลงมาจากอาหารเกาหลและอาหารอนโดนเซย ผบรโภคในมหานครเซยงไฮอยากจะรบ
ประทานอาหารญปนมากทสดเชนเดยวกบผบรโภคในมณฑลกวางตง โดยอยากจะรบประทาน
อาหารไทยเปนล�าดบท 2 สวนผบรโภคในมหานครเทยนจนอยากจะรบประทานอาหารไทยมาก
ทสด รองลงมาคออาหารญปน
ประเภทของอำหำรเอเชยทผบรโภคอยำกรบประทำน
อนดบท/ประเภทอำหำร มณฑลกวำงตง มหำนครเซยงไฮ มหำนครเทยนจน
อนดบท 1 อาหารญปน อาหารญปน อำหำรไทย
อนดบท 2 อาหารเกาหล อำหำรไทย อาหารญปน
อนดบท 3 อาหารอนโดนเซย อาหารมาเลเซย อาหารมาเลเซย
อนดบท 4 อำหำรไทย อาหารอนโดนเซย อาหารอนโดนเซย
อนดบท 5 อาหารมาเลเซย อาหารอนเดย อาหารอนเดย
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา73
3. ขอมลทวไปของกลมตวอยำง
กลมตวอยางทไดท�าการส�ารวจใน 3 มณฑลมขอมลทวไปโดยสรปได ดงน
มณฑลกวำงตง : กลมตวอยางเพศหญง : เพศชาย ในสดสวน 59.44 : 40.56 มอาย
20 - 29 ป สวนมากมการศกษาระดบ ปวช. ปวส. หรอระดบอนปรญญา และม
สถานภาพทางครอบครวคอโสดและอาศยอยคนเดยว โดยมรายไดตอครอบครวอยท
50,001 - 70,000 หยวนตอป และสวนมากท�าอาชพอยในภาคเอกชน
มหำนครเซยงไฮ : กลมตวอยางเพศหญง : เพศชาย ในสดสวน 48.03 : 51.97 มอาย
20 - 29 ป สวนมากมการศกษาระดบปรญญาตร และมสถานภาพทางครอบครวคอ
โสดและอาศยอยคนเดยว โดยมรายไดตอครอบครวอยท 50,001 - 70,000 หยวนตอป
และสวนมากท�าอาชพอยในภาคเอกชน
มหำนครเทยนจน : กลมตวอยางเพศหญง : เพศชาย ในสดสวน 46.78 : 53.22 มอาย
20 – 29 ป สวนมากมการศกษาระดบปรญญาตร และมสถานภาพทางครอบครวคอ
โสดและอาศยอยคนเดยว โดยมรายไดตอครอบครวอยท 50,001 – 70,000 หยวนตอป
และสวนมากท�าอาชพอยในภาคเอกชน
ครวไทยในสามทา74
มมมองเจาของรานไทยในจน
นอกจากการส�ารวจการรบประทานอาหารนอกบานของผบรโภคในทองถนแลว เพอ
วเคราะหถงสถานภาพของรานอาหารไทยในจน จงตองพจารณาขอมลของผประกอบการรวมดวย
โดยการสมภาษณผประกอบการรานอาหารไทยใน 3 มณฑล สามารถสรปผลได ดงน
เจำของรำนอำหำรไทยในจน : ผประกอบการรานอาหารไทยในประเทศจนสวนใหญ
จะมเจาของเปนชาวจนหรอชาวฮองกง โดยหากเจาของเปนชาวไทยสวนใหญจะนยม
จางชาวจนใหเปนผจดการราน เนองจากธรกจรานอาหารในจนจะอยภายใตการ
ตรวจสอบของหนวยงานภาครฐทเกยวของอยางเครงครด ทงในเรองความสะอาด
ความถกตองในการน�าเขาวตถดบ ตลอดจนความเหมาะสมในการออกแบบราน ซง
ผจดการชาวจนโดยสวนใหญจะสามารถประสานงานกบหนวยงานภาครฐทเกยวของ
ไดดกวาผประกอบการไทย
รสชำตในกำรบรโภค : รปแบบการบรโภคและรสชาตทชนชอบในการบรโภคอาหาร
แตกตางกนไปตามแตละพนท โดยผบรโภคในมณฑลกวางโจวนยมรบประทานอาหาร
รสออน ในขณะทผบรโภคในมหานครเซยงไฮนยมรบประทานอาหารรสหวานน�าเลก
นอย สวนผบรโภคในมหานครเทยนจนนยมรบประทานอาหารรสเคม และไมนยม
รบประทานขาวแตนยมรบประทานแปง เชน ซาลาเปา
กลมลกคำของรำนอำหำรไทยในจน : ในภาพรวมกลมลกคาของรานอาหารไทยใน
ประเทศจน แบงเปนลกคาชาวจนรอยละ 50 และลกคาชาวตางชาตรอยละ 50 โดย
ลกคาชาวตางชาตสวนใหญ คอ กลมชาวตางชาตทเขามาท�างานในประเทศจนและมก
เปนกลมชาวเอเชยเปนหลก เชน มาเลเซย สงคโปร ฮองกง
คำใชจำยในกำรรบประทำนอำหำรไทยตอครง : ลกคาทเขามารบประทานอาหารท
รานอาหารไทยสวนใหญมคาใชจายในการรบประทานอาหารประมาณ 100-150 หยวน/
คน/ครง
พฤตกรรมการบรโภคในสามทา75
ควำมพรอมของวตถดบในกำรปรงอำหำรไทย : ผประกอบการสวนใหญไมไดมปญหา
เรองการขาดแคลนวตถดบ แตประสบปญหาเรองวตถดบดอยคณภาพ เชน ขาวหอม
มะลทมการปลอมปนกบขาวชนดอน ส�าหรบตนทนของวตถดบสวนใหญอยในระดบ
ทยอมรบได โดยผประกอบการทกรายซอวตถดบน�าเขาของไทยมาจากพอคาสงชาวจน
ซงมวธการในการน�าเขาสนคาดวยตนทนทต�า โดยเฉพาะการน�าเขาทางมณฑลยนนาน
พฤตกรรมกำรบรโภคของคนในทองถน : พฤตกรรมการบรโภคของชาวจนทวไปม
รปแบบแตกตางกนตามชวงอาย โดยกลมหนมสาวและวยท�างานทมอายระหวาง
20-40 ป เปนกลมทนยมรบประทานอาหารนอกบาน และนยมรบประทานอาหารท
แปลกใหม เชน อาหารตางชาต
ปญหำของรำนอำหำรไทยในจน : ผ ประกอบการสวนใหญมปญหาในการน�าเขา
พอครวจากประเทศไทย เนองจากรฐบาลจนใหความส�าคญกบจ�านวนประชากร
มากขน การน�าเขาพอครวจงตองผานหลกเกณฑทเขมงวดขน เชน การปรบวฒการ
ศกษาของพอครวใหสงขนจากวฒมธยมศกษา 3 เปนมธยมศกษา 6 และตองมใบรบรอง
ความรดานการประกอบอาหารจากสถาบนทรฐบาลไทยใหการรบรอง เปนตน
อำหำรไทยส�ำเรจรป : อาหารส�าเรจรปพรอมรบประทานยงไมเปนทนยมในกลม
ผบรโภคชาวจนมากนก เนองจากชาวจนสวนใหญยงนยมรบประทานอาหารปรงสก
โดยอาหารส�าเรจรปพรอมรบประทานทวางขายอยในตลาดสวนใหญเปนอาหาร
ส�าเรจรปของเกาหล สอดคลองกบผลการส�ารวจพฤตกรรมของผบรโภคทพบวา
สวนใหญไมเคยบรโภคอาหารไทยส�าเรจรป
รำยกำรอำหำรยอดนยม : รายการอาหารไทยทเปนทนยมในผบรโภคชาวจน ไดแก
ตมย�ากง ปผดผงกะหร แกงเขยวหวาน คอหมยาง ขาวผดสบปะรด ทอดมนกง
ขนมตะโก
บทท 4
กำรสงเสรมรำนอำหำรไทยในสำมทำ
การสงเสรมรานอาหารไทยในสามทา79
จากผลการส�ารวจผบรโภคใน 3 มณฑล พบวา ผบรโภคกวารอยละ 50 ยงไมเคย
รบประทานอาหารไทย โดยผบรโภคในมหานครเซยงไฮมสดสวนของคนทไมเคยรบประทาน
อาหารไทยสงถงรอยละ 71.66 ผบรโภคในมณฑลกวางตงไมเคยรบประทานอาหารไทยรอยละ
57.99 และผบรโภคในมหานครเทยนจนไมเคยรบประทานอาหารไทยถงรอยละ 53.20 ดงนน
ตลาดจนจงเปนอกหนงตลาดทมศกยภาพสงในการสงเสรมอาหารไทยใหผบรโภครจกมากยงขน
เปนโอกาสดส�าหรบผประกอบการรานอาหารไทยในการขยายธรกจไปยงตลาดใหม และยงเปน
โอกาสอนดของประเทศไทยในการผลกดนอาหารของไทยออกไปสครวอาหารของโลก
อยางไรกตาม การมโอกาสทางการตลาดอยางเดยว คงไมเพยงพอทจะท�าใหการท�า
ธรกจประสบผลส�าเรจได ผประกอบการจะตองมการก�าหนดกลยทธทางการตลาดทงในตว
สนคำ (Product) วาตองการขายอาหารไทยประเภทไหน อาหารไทยรสชาตไทยแทหรออาหาร
ไทยรสชาตทองถน กำรก�ำหนดรำคำ (Price) อยากขายสนคาราคาถกหรอราคาแพง ท�ำเลของ
รำน (Place) อยากขายอาหารทไหน ตนทนในการท�าธรกจเปนอยางไร กำรจดท�ำกลยทธ
สงเสรมกำรขำย (Promotion) ลกคาของรานชนชอบโปรโมชนอะไร ชองทางไหนเปนชอง
ทางการสอสารไปถงลกคาทมประสทธภาพ โดยสวนส�าคญทสด คอ กลยทธทงสตวขางตนตอง
เหมาะสมกบกลมลกคาเปาหมาย ซงกลมลกคาเปาหมายกจะแตกตางกนไปตามแนวทางการ
ด�าเนนงานทผประกอบการแตละรายไดก�าหนดไว
ส�าหรบประเดนกลยทธซงสามารถน�ามาใชเปนแนวทางส�าหรบผประกอบการราน
อาหารไทยทตองการเปดรานอาหารไทยใน 3 ทาศกยภาพ มหลายประเดน ดงน
1. กำรวำงต�ำแหนงทำงธรกจ
ผประกอบการควรสรางกลยทธทางการตลาดใหสอดคลองกบกลมลกคาเปาหมาย
ในเมองใหญ เชน มหานครเซยงไฮผบรโภคมการรบวฒนธรรมจากตางชาตมานาน อกทงจ�านวน
รานอาหารทมอยจ�านวนมากท�าใหผบรโภคมทางเลอกสง ผประกอบการควรใชกลยทธดานราคา
โดยเนนระดบราคาทต�ากวาอาหารชาตอน แตไดคณภาพทสงกวา เนองจากผลการส�ารวจ พบวา
ผบรโภคชาวเซยงไฮสวนใหญเลอกรบประทานอาหารไทยจากปจจยดานราคาเปนหลก ส�าหรบ
มณฑลกวางตงและมหานครเทยนจน ผประกอบการควรใชกลยทธดานความแตกตางในการ
แขงขนกบรานอาหารประเภทอน โดยควรมงสรางกระแสการบรโภคอาหารไทยใหเปนทนยม
โดยควรมงเนนการพฒนาบรรยากาศของราน และการสรางภาพลกษณอาหารไทยวาเปนอาหาร
ทดตอสขภาพ
ครวไทยในสามทา80
2. ขยำยกลมลกคำเพอเขำถงตลำดผบรโภคระดบมวลชน (Mass Market)
ผประกอบการควรเนนประชาสมพนธไปยงกลมคนระดบมวลชนใหมากขน เนองจาก
ผลการส�ารวจ พบวา กวารอยละ 50 ของผบรโภคในประเทศจนยงไมเคยรบประทานอาหารไทย
โดยในมณฑลกวางตงมผบรโภคทไมเคยรบประทานอาหารไทย รอยละ 57.99 มหานครเซยงไฮ
มผบรโภคทไมเคยรบประทานอาหารไทยรอยละ 71.66 มหานครเทยนจนมผบรโภคทไมเคย
รบประทานอาหารไทยรอยละ 53.20 โดยกลมผบรโภคทไมเคยรบประทานอาหารไทย เนองจาก
รานอาหารไทยยงนอย และราคาอาหารไทยคอนขางสง
ผประกอบการควรเนนการแขงขนดวยราคาและปรบปรงรปแบบรานในลกษณะของ
รานอาหารจานดวนหรอรานอาหารรมทาง เนองจากผลการส�ารวจ พบวา ผบรโภคในมณฑล
กวางตงสวนใหญมคาใชจายในการรบประทานอาหารนอกบาน 60– 100 หยวน/คน/ครง
ขณะทผบรโภคสวนใหญในมหานครเซยงไฮและมหานครเทยนจน มคาใชจายในการรบประทาน
อาหารนอกบาน 30– 60 หยวน/คน/ครง ในขณะทผประกอบการรานอาหารไทยในทงสาม
มณฑลใหความเหนวา ผบรโภคมคาใชจายโดยเฉลยในการรบประทานอาหารทราน คอ 100 –
150 หยวน/คน/ครง แสดงใหเหนวาอาหารไทยมราคาแพงเกนกวาคาใชจายทผบรโภคนยมจาย
เพอการรบประทานอาหารนอกบานในแตละครง นอกจากน ผลการส�ารวจผบรโภคทยงไมเคย
รบประทานอาหารไทยถงสาเหตทท�าใหไมเคยบรโภคอาหารไทย พบวา ผบรโภคสวนใหญรสก
วาอาหารไทยมราคาแพงเกนไป
ส�าหรบรปแบบและลกษณะของราน ผลการส�ารวจ พบวา ผบรโภคในมณฑลกวางตง
และมหานครเทยนจนนยมรบประทานอาหารในรานประเภทจานดวนมากทสด สวนผบรโภคใน
มหานครเซยงไฮนยมรบประทานอาหารประเภทรานอาหารรมทางมากทสด ผประกอบการจง
ควรพฒนารปแบบของรานใหเหมาะสมกบผบรโภคในทองถนมากยงขน นอกจากน ผประกอบ
การควรมการประชาสมพนธและจดท�าโปรแกรมสงเสรมการขาย เชน การใหคปองสวนลด
การสงเสรมรานอาหารไทยในสามทา81
3. สงเสรมใหมกำรรบประทำนอำหำรไทยเปนอำหำรกลำงวนมำกขน
จากผลการส�ารวจพฤตกรรมผบรโภคใน 3 มณฑล พบวา ผบรโภคมการรบประทาน
อาหารไทยเปนอาหารกลางวนคอนขางนอย ดงนน ผประกอบการควรพฒนารายการอาหารให
เหมาะกบอาหารมอกลางวนทมระยะเวลาสน รวมถงควรจดลกษณะของรานใหเปนการ
รบประทานอาหารกลางวนเพอการเจรจาธรกจ เนองจาก ผลการส�ารวจ พบวา นกธรกจยงไม
นยมรบประทานอาหารไทยเพอการเจรจาธรกจ โดยผบรโภคในมณฑลกวางตงรบประทาน
อาหารไทยเพอการเจรจาธรกจเพยงรอยละ 4.42 มหานครเซยงไฮรอยละ 7.98 มหานคร
เทยนจนรอยละ 7.27
4. พฒนำรำยกำรอำหำรประเภททมเครองเทศและกะทเปนสวนประกอบ
ผ ประกอบการควรพฒนารายการอาหารประเภททมเครองเทศและกะทเปนสวน
ประกอบมากขน เนองจากผบรโภคชาวจนนยมรบประทานอาหารทมเครองเทศ เชน ผงกะหร
และอาหารทมกะทเปนสวนประกอบ เชน แกงเขยวหวาน นอกจากน ผ บรโภคจนยงนยม
รบประทานขนมหวานของไทย โดยเฉพาะขนมหวานทมกะทเปนสวนประกอบ เชน ขนมตะโก
ทบทมกรอบ ขาวเหนยวมะมวง เปนรายการขนมทไดรบความนยมสง ผประกอบการจงควรเพม
ขนมหวานเขาไปในรายการอาหารของราน เพอดงดดลกคาใหเขามารบประทานอาหารมากขน
บรรณำนกรม
บรรณานกรม85
ดร. ไพจตร วบลยธนสาร. (1 สงหาคม 2554). ความปลอดภยของอาหาร ... วกฤตระลอกใหมของจน. [All-Chinese.com]. เขาถงไดจาก http://www.all-chinese.com/econ/ khwampl xdphaykhxngxaharwikvtiralxkhimkhxngcin. (วนทสบคน: 22 มนาคม 2556).
นภาพร ไชยขนแกว. (ธนวาคม 2553). โอกาสการคาเสรอาเซยน-จน. [ผจดการ 360° ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://info.gotomanager.com/news/details.aspx?id=90338. (วนทสบคน: 22 มนาคม 2556).
ศนยขอมลธรกจไทยในจน. (2009). GDP กวางโจวแซงหนาเมองใหญของจน. เขาถงไดจาก http://www.thaibizchina.com/thaibizchina/th/china-economic-business/result.php?IBLOCK_ID=69&SECTION_ID=441&ELEMENT_ID=12420. (วนทสบคน: 22 มนาคม 2556).
ศนยขอมลธรกจไทยในจน. (2009). ขอมลพนฐานมณฑลกวางตง. เขาถงไดจาก http://www.thaibi-zchina.com/thaibizchina/th/china-info/country/guangdong/economy.php. (วนทสบคน: 22 มนาคม 2556).
ศนยขอมลธรกจไทยในจน. (2009). ขอมลพนฐานนครเซยงไฮ. เขาถงไดจาก http://www.thaibizchi-na.com/thaibizchina/th/china-info/country/shanghai/index.php. (วนทสบคน: 25 มนาคม 2556).
ศนยขอมลธรกจไทยในจน. (2009). นครเซยงไฮ: เศรษฐกจ. เขาถงไดจาก http://www.thaibizchina.com/thaibizchina/th/china-info/country/shanghai/economy.php. (วนทสบคน: 2 เมษายน 2556).
ศนยขอมลธรกจไทยในจน. (2009). เมองส�าคญ/เขตพฒนาเศรษฐกจ. เขาถงไดจาก http://www.thai-bizchina.com/thaibizchina/th/china-info/country/shanghai/city.php. (วนทสบคน: 31 มนาคม 2556).
ศนยขอมลธรกจไทยในจน. (2009). ขอมลพนฐานมหานครเทยนจน. เขาถงไดจาก http://www.thaiembbeij.org/thaibizchina/th/china-info/country/tianjin/city.php. (วนทสบคน:12 เมษายน 2556).
หนงสอพมพขาวสด. (2009). อาหารจน. เขาถงไดจาก http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TURONWIzVXdNakEzTVRBMU1nPT0=. (วนทสบคน: 25 มนาคม 2556).
ครวไทยในสามทา86
ASTVผจดการออนไลน. (7 พฤษภาคม 2551). เปดครวจน...เขาใกลวฒนธรรมมงกร. [ผจดการออนไลน]. เขาถงไดจากhttp://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?News-ID=9510000050613. (วนทสบคน: 25 มนาคม 2556).
Atsmon Yuval, Magni Max, and Li Lihua. (September, 2012). 2012 Annual Chinese Re-port: From Mass to Mainstream: Keeping Pace With China’s Rapidly Chang-ing Consumers. McKinsey Consumer & Shopper Insights, Retrieved from http://www.mckinseychina.com
Business Monitor International. (February, 2013). China Food & Drink Report Q2 2013. pp.1-9, 16-17.
China Daily. (November 5, 2012). Middle-class Chinese to hit 600m by 2020. Retrieved from http://europe.chinadaily.com.cn/business/2012-11/05/content_ 15874309.htm
China.org.cn. (2013). Shanghai Food. Retrieved from http://www.china.org.cn/english/olympic/219060.htm
China Highlights. (1959). China Guide: Tianjin Food. Retrieved from http://www.china-highlights.com/tianjin/food-restaurant.htmChina.org.cn. (2013).
Chinese Imperial Cuisine: Guangdong Cuisine. Retrieved from http://www.china.org.cn/english/imperial/26132.htm
Dr. Xiaoyong Zhang. (2003). Tianjin Consumer Study: With Special Attention to Food Safety. pp. 12-13.
Economist Corporate Network (ECN). (2013). China—Growth Prospects and Challenges for 2013. pp. 2-5.
Euromonitor International. (September, 2012). Consumer Foodservice in China. pp. 1-8.
Fred Hu. (August 8, 2013). Building Middle Class is Key to the Chinese Dream. CaixinOn-line (Online). Retrieved from http://english.caixin.com/2013-04-08/100511050.html
International Markets Bureau, Agriculture and Agri-Food Canada. (2012). Agri-Food Consumer Profile: China, May 2011. Ontario, Canada. Minister of Agriculture and Agri-Food Canada.
บรรณานกรม87
International Markets Bureau, Agriculture and Agri-Food Canada. (2012). Market Indicator Report: Health and Wellness Trend in China, February 2011. Ottawa, Canada. Minister of Agriculture and Agri-Food Canada.
International Markets Bureau, Agriculture and Agri-Food Canada. (2012). Market Analysis Report: Foodservice Profile: China, February 2012. Ottawa, Canada. Minister of Agriculture and Agri-Food Canada.
Mintel releases new reports on consumer behavior in china. (2012). Wireless News, Retrieved from http://search.proquest.com/docview/962424357?accoun-tid=42455
Mintel highlights research on Chinese consumer lifestyles. (2012). Manufacturing Close - Up, Retrieved from http://search.proquest.com/docview/1238030160?ac-countid=42455
National Bureau of Statistics of China. (2012). Statistical Communiqué of the People’s Republic of China on the 2012 National Economic and Social Develop-ment. Retrieved from http://www.stats.gov.cn/english/newsandcomin-gevents/t20130222_402874607.htm
Sheng Lu. (May 1, 2010). Understanding China’s Retail Market. China Business Review (Online). Retrieved from http://www.chinabusinessreview.com/under-standing-chinas-retail-market/
Statistical Bureau of Guangdong. (2011). Guangdong Statistical Yearbook 2011. Beijing: China Statics Press, 2011 Thailand: China’s culinary development - oppor-tunities for Thai firms. (2011, Nov 14). Asia News Monitor. Retrieved from http://search.proquest.com/docview/903693756?accountid=42455
Shanghai Municipal Government. (2011). Work starts on new global business zone. Re-trieved from www.shanghai.gov.cn/shanghai/node27118/node27818/u22ai 69913.html
Shanghai Municipal Statistics Bureau. (2012). Shanghai Statistical Yearbook 2012.
Shanghai Statistical Yearbook. (2012). Living Standards: PER CAPITA EXPENDITURES OF URBAN AND RURAL HOUSEHOLDS (2011, GROUPED BY INCOME LEVEL)
ครวไทยในสามทา88
Statistical Bureau of Tianjin Province. (2012). Tianjin Statistical Yearbook 2012. Beijing: China Statics Press, 2012
Tianjin Statistical Yearbook. (2012). Living Standards: PER CAPITA EXPENDITURES OF URBAN AND RURAL HOUSEHOLDS (2011, GROUPED BY INCOME LEVEL)
Tianjin Statistical Yearbook. (2012). Population: Compositions of Registered Population and Household Size 1996 – 2011.
Xinhua. (2013). Shanghai GDP tops 2 trln yuan in 2012. Retrieved from http://news.xinhuanet.com/english/china/201301/22/c_132117886.htm
Yao, Joanne and DeLois, Jake. (May 18, 2010). 40 Shanghai foods we can’t live without. Retrieved from http://travel.cnn.com/shanghai/eat/40-shanghai-foods-we-just-cant-live-without-964251
นยำมศพท
นยามศพท 91
อำหำรทเสรมสำรอำหำร (Functional Foods) หมายถง อาหารทมการเสรมสาร
อาหารทดตอสขภาพเขาไปเพมเตมจากสวนประกอบปกต ซงอาหารดงกลาวจะมผลในทาง
จตวทยา และ/หรอ มประโยชนตอรางกาย โดยสารอาหารทเสรมเขาไปนน ไมเปนสารอาหารท
พบในอาหารโดยปกต ในทนสารอาหารทเสรมเขาไปครอบคลมถงการเสรมแคลเซยม เสรมระบบ
ยอยอาหาร เสรมภมคมกน เสรมสรางกระดก และการเสรมวตามน หรอแรธาตอนๆ
อำหำรทดส�ำหรบผบรโภค (Better-For-You Food) หมายถง อาหารหรอเครองดม
ทมการปรบลดสวนประกอบบางอยางทไมดตอสขภาพ เชน ไขมน น�าตาล แปง และโซเดยม
นอกจากน อาหารประเภทนยงใชเปนสวนหนงในการวางต�าแหนงทางการตลาดของสนคาดวย
ทงน อาหารทไมมไขมน น�าตาล แปง และเกลอโดยธรรมชาตอยแลว ไมถอวาเปนอาหารในกลมน
อำหำรออแกนกส (Organic Food) หมายถง อาหารและเครองดมทผานการรบรอง
แหลงทมาของวตถดบ และวธการแปรรป วาเปนไปตามขอก�าหนดของแตละประเทศ นอกจากน
ยงสามารถเรยกอาหารประเภทนวา อาหารชวจต
รำนอำหำรใหบรกำรเตมรปแบบ (Full-Service Restaurant) – รานอาหารทให
บรการลกคาโดยค�านงความตองการและความสะดวกสบายของลกคาเปนส�าคญ โดยมพนกงาน
บรการคอยใหบรการลกคาในทกชวงเวลา ทงการเชญลกคาเขานงประจ�าโตะ การแนะน�ารายการ
อาหาร รวมถงการรบรายการอาหารทลกคาจะสงทโตะของลกคา จากนนพอครวจงคอยประกอบ
อาหารทลกคาสงและน�ามาสงใหลกคาถงโตะ เมอลกคารบประทานอาหารเสรจกจะมพนกงาน
บรการมาจดเกบเงนถงโตะลกคา นอกจากน รายการอาหารทน�าเสนอใหลกคาในรานอาหาร
ประเภทนจะมใหเลอกคอนขางหลากหลาย
รำนอำหำรจำนดวน (Fast-Food Restaurant) – รานอาหารทมลกษณะใกลเคยง
กบรานอาหารทใหบรการเตมรปแบบ คอ มพนทใหลกคาเขามารบประทานอาหารภายในราน
แตระดบในการใหบรการจะต�ากวา และรายการอาหารจะนอยกวา ทงน รานอาหารบางแหงอาจ
จะใหลกคาบรการตนเอง (Self service) รวมดวยในบางกจกรรม เชน การสงอาหาร เปนตน
รำนคำเฟ/บำร (Café/Bars) – รานอาหารทเนนการใหบรการเครองดมเปนหลก
โดยเครองดมหลก ไดแก ชาและกาแฟ นอกจากน บางรานจะใหบรการเครองดมแอลกอฮอร
รวมดวย
ครวไทยในสามทา92
รำนอำหำรทใหบรกำรจดสงถงบำน (100% Home Delivery/ Takeaway) –
รานอาหารทไมมพนทใหลกคาเขามารบประทานอาหาร จะรบค�าสงซอจากลกคาผานทาง
โทรศพท หรอผานทางอนเตอรเนตเปนหลก การลงทนในรานอาหารประเภทน จะเนนพนกงาน
ในสวนครวและสวนจดสงอาหารเปนหลก ทงน อาจจะมการก�าหนดขอบเขตในการจดสง
สนคาดวย
รำนอำหำรรมทำง หรอรถเขนรมทำง (Street Stalls/Kiosk) – รานอาหารม
ลกษณะเปนรานอาหารขนาดเลก ทอาจจะมหรอไมมโตะส�าหรบใหบรการกได ทงน พนทให
บรการดงกลาว จะมลกษณะเปนพนทชวคราวบนบาทวถ
ครวไทยในสามทา94
คณะผวจย
รองศำสตรำจำรย ดร. แกวตำ โรหตรตนะ
รองศำสตรำจำรย ดร. ศำกน บญอต
นำงสำวสำธมำ ปทมพงศำ
รศ. ดร. แกวตำ โรหตรตนะ รองศาสตราจารยประจ�าสาขาบรหารการปฏบตการ คณะพาณชย- ศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร จบการศกษาระดบปรญญาเอกจาก Lancaster University สหราชอาณาจกร ในดาน Management Science มผลงานสอนและงานวจยในหลายดาน อาทเชน การบรหารคณภาพ การบรหาร การทองเทยว การบรหารโรงแรม การสงเสรมการลงทนในประเทศจน ความรบผดชอบตอสงคมของกจการในประเทศ
รศ. ดร. ศำกน บญอต รองศาสตราจารยประจ�าสาขาบรหารการปฏบตการ คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร จบการศกษาระดบปรญญาเอกจากสถาบนเทคโนโลยแหงเอเซย มความเชยวชาญดานการบรหารโซอปทานและโลจสตกสในหลายอตสาหกรรม
นำงสำวสำธมำ ปทมพงศำ นกวจยในโครงการศกษาพฤตกรรมผบรโภคอาหารไทยในประเทศจน จบการศกษาระดบปรญญาตรสาขาบรหารธรกจระหวางประเทศ การขนสง และโลจสตกส จากคณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปรญญาโทสาขาการก�ากบดแลกจการ คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย มประสบการณท�างานวจยในหลายดาน ทงในดานการสงเสรมการลงทนของผประกอบการไทยในประเทศจน การวางแผนกลยทธความรบผดชอบตอสงคมของกจการ การจดการโซอปทานและโลจสตกสทองเทยว