thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ...

18
24/07/2021 https://translate.googleusercontent.com/translate_f 1/18 စာမျက်ာ Bot ၁၀၂ (အေထွေထွ Botani) အပိင်း : နိဒါန်း သက် ိများ (အပင်င့ ်သတ ဝါများ) ကိေလ့လာြခင်းကိ BIOLOGY ဟေခသည်။ အပင်ေလ့လာြခင်းကိ BOTANY ဟေခသည် တိရ စာန်၏အဆိ ပါေလ့လာမအြဖစ်ဟေခသည် သတ ေဗဒ အပင်များသည်ကလိဖီးလ် ိေနြခင်းေကာင့ ်အစိမ်းေရာင် ိသည်။ ိများသည်အပင်မြဖစ်သည်။ သိ ့ေသာ်မ ိများတွင်ကလိဖီးလ်မ ိပါ။ • Thallophyta, Bryophyta, Pteridophyta, Gymonosperms င့ Angiosperms တိ့သည်ကွဲြပားေသာအပ်စများြဖစ်သည်။ အပင်များ။ ငါတိ ့ကအပင်ေတွကိေလ့လာတယ်၊ အပင်များသည်ေအာက်စီဂျင်ထတ်လပ်သည်။ ကျေနာ်တိ ့ေအာက်စီဂျင်။ အာက်စီဂျင်မပါဘဲက်ပ်တိ့မေနထိင်ိင်ပါ။ အပင်များသည် photosynthesis ဖစ်စအားြဖင့ ်ကာဗွန်ဒိင်ေအာက်ဆိ ဒ်ဓာတ်ေငွ ကိသကားအြဖစ်ေြပာင်းလဲေပးသည်။ က်ပ်တိ ့စားသမသည်အပင်မတိက်ိ က်ြဖစ်ေစသွယ်ဝိက်။ ဖစ်ေစ။ အပင်များသည်စက သိ ့မဟတ်ထည်အတွက်အမင်များေထာက်ပံ့ေပးသည်။ အပင်များမထတ်လပ်ေသာဓာတေဗဒပစည်းများစွာကိေဆးအြဖစ်အသံ းြပကသည်။ အပင်သိပ ံကိေလ့လာြခင်းသည်မျိးသးရန်အရာယ် ိေသာအပင်များကိထိန်းသိမ်းရန်ကညီသည်။ အပင်သိပ ံကိေလ့လာြခင်းသည်သဘာဝကမာကီးအေကာင်းပိမိေလ့လာရန်အေထာက်အကြပသည်။ အပင်သိပ ံပညာကိေလ့လာြခင်းသည်အပင်များမအစားအစာ၊ ဆးဝါးများင့ ်အြခားအရာများေထာက်ပံ့ရန်စွမ်းရည်ကိြမ င့ ်တင်ရန်ကညီသည် အြခားသများကိအသံ းဝင်ေသာအရာ။ အပင်များသည်ဇီဝေလာင်စာ၏ရင်းြမစ်ြဖစ်ိင်သည်။ သကား၊ ကစီဓါတ်င့ ်ကလာပ်စည်းတိ့ကိအီသေနာသိ ့စိမ်ိင်သည်။ အီသေနာ လာင်စာအြဖစ်အသံ းြပသည်။ ကွဲြပားြခားနားေသာကေဗဒ brach: shape သက်ပိးပံသာန် စက်ံ ၏ြပင်ပဖွ ဲစည်းပံ၏ေလ့လာမ။ ခာေဗဒ စက်ံ ၏ြပင်ပြပည်တွင်းေရးဖွ ဲစည်းပံ၏ေလ့လာမ။ Histology ဏ၏အကအညီြဖင့ ်ဆဲလ်များင့ ်တစ်းများ၏ေလ့လာမ။ ဝါဟာရ ဆဲလ်များ၏ေလ့လာမ။ စက်ံ ဇီဝကမေဗဒ စက်ံ ၏အမျိးမျိးေသာအေရးပါေသာလပ်ေဆာင်မများကိေလ့လာြခင်း။ အချိးအစား အပင်များ၏ခွဲြခား၏ေလ့လာမ။ ဂဟေဗဒ သက် ိများ၏တစ် ဦး င့ ်တစ် ဦး င့ ်သတိ ့၏ပ်ဝတ င့ ်ဆက်ွယ်မ။ စက်ံ ပထဝီဝင် ကမာေြမေပတွင်အပင်များြဖန ့ ်ေဝ။ မျိးိ းဗီဇ မျိးိ းလိက်င့ ်မကွဲများ၏ေလ့လာမ။ စက်ံ ေမွးြမေရး တိးတက်လာေသာအပင်များ၏တိးတက်မ။ သေသား သေသားင့ ်၎င်းတိ့၏ဖွ ံ ဖိးတိးတက်မ၏ေလ့လာမ။ စီးပွားေရးကေဗဒ လများင့ ်အပင်များအကားဆက်ွယ်မကိေလ့လာြခင်း။ အပင်ေရာဂါေဗဒ အပင်အမျိးမျိး၏ေရာဂါအမျိးအစားများ, သတိ့ရဲ့ေရာဂါလကဏာေတွ , ကာင်းကျိးဆက်စပ်၏ေလ့လာမ အးဂျင့ ်င့ ်ထိန်းချပ်မနည်းလမ်းများ။ ဇီဝဓါတေဗဒ အပင်ဓာတေဗဒ၏ေလ့လာမ။ ဇီဝပေဗဒ ပေဗဒနိယာမများေပတွင် အေြခခံ၍ အပင်လပ်ားမများေလ့လာြခင်း။ မာ်လီကျးဇီဝေဗဒ မာ်လီကျးအဆင့ ်မာထဲကဓာတပစ်စျး၏ေလ့လာမ။ Palynology ဝတ်မန်အေစ့ေလ့လာမ။ စိ က်ပျိးေရး သီး ံပင်များကိေလ့လာြခင်း။ သစ်သီးဝလံ ပန်းပွင့ ်င့ ်အသီးကိသီးအပင်များ၏ေလ့လာမ။ Pharmacognosy ဆးဖက်ဝင်အပင်ေလ့လာပါ။ အဏဇီဝေဗဒ အဏဇီဝသက် ိများ (ဗိင်းရပ်စ်များ၊ ဘက်တီးရီးယားများ၊ ိများ၊ မျိးိ းဗီဇဆိ င်ရာအင်ဂျင်နီယာ မျိးိ းဗီဇဆိ င်ရာပစည်းအစိတ်အပိင်းများကိေပါင်းထည့ ်ြခင်း၊ ဖယ်ားြခင်းသိ ့မဟတ်ြပြပင်ြခင်းြဖင့ ်၊ အလိ ိေသာအြဖစ်သက် ိများ၏ phenotype စာမျက်ာ သိ ဖိက် : • Root, Stem Leaf, ပန်းများ၊ အသီးများင့ ်ေသွးေကာဆိ င်ရာတစ်သးမ ိေသာအပင်များကိေခသည်။ သဲလဖိက်။ • Thallophyta ဆိ တာကိယ်နဲ ့တတဲ့ thallus ကိဆိ လိတယ်။

Upload: others

Post on 01-Oct-2021

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 1/18

စာမျက��ာ ၁

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၁: နဒါနး

•သက��များ (အပင��ငသတ� ဝါများ) က�ေလလာြခငးက� BIOLOGY ဟ�ေခ�သည။•အပငေလလာြခငးက� BOTANY ဟ�ေခ�သည•တရစ�ာန၏အဆ�ပါေလလာမ�အြဖစဟ�ေခ�သည သတ� ေဗဒ•အပငများသညကလ��� ဖးလ��ေနြခငးေ�ကာငအစမးေရာင��သည။•မ�များသညအပငမ�ြဖစသည။ သ�ေသာမ�များတငကလ��� ဖးလမ��ပါ။• Thallophyta, Bryophyta, Pteridophyta, Gymonosperms ��င Angiosperms တ�သညကြပားေသာအ�ပစ�များြဖစသည။

အပငများ။

ငါတ�ကအပငေတက�ေလလာတယ၊▪အပငများသညေအာကစဂျငထ�တလ�ပသည။ ကျေနာတ�ေအာကစဂျင���။ ေအာကစဂျငမပါဘက���ပတ�မေနထ�င��ငပါ။▪အပငများသည photosynthesis ြဖစစ�အားြဖငကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒဓာတေင�က�သ�ကားအြဖစေြပာငးလေပးသည။▪က���ပတ�စားသမ�သညအပငမ�တ�က��ကြဖစေစသယဝ�က။ ြဖစေစ။▪အပငများသညစက� �သ�မဟ�တထညအတကအမ�ငများေထာကပေပးသည။▪အပငများမ�ထ�တလ�ပေသာဓာတ�ေဗဒပစ�ညးများစာက�ေဆးအြဖစအသ�းြပ��ကသည။▪အပငသပ�က�ေလလာြခငးသညမျ�းသ��းရနအ��ရာယ��ေသာအပငများက�ထနးသမးရနက�ညသည။▪အပငသပ�က�ေလလာြခငးသညသဘာဝကမ�ာ�ကးအေ�ကာငးပ�မ�ေလလာရနအေထာကအက�ြပ�သည။▪အပငသပ�ပညာက�ေလလာြခငးသညအပငများမ�အစားအစာ၊ ေဆးဝါးများ��ငအြခားအရာများေထာကပရနစမးရညက�ြမ�ငတငရနက�ညသည

အြခားသ�များက�အသ�းဝငေသာအရာ။▪အပငများသညဇဝေလာငစာ၏ရငးြမစြဖစ��ငသည။ သ�ကား၊ ကစဓါတ��ငကလာပစညးတ�က�အသေနာသ�စမ��ငသည။ အသေနာ

ေလာငစာအြဖစအသ�းြပ�သည။

ကြပားြခားနားေသာ��က�ေဗဒ brach:shape သ�ကပ�းပ�သ�ာန စက��၏ြပငပဖ�စညးပ�၏ေလလာမ�။ခ��ာေဗဒ စက��၏ြပငပြပညတငးေရးဖ�စညးပ�၏ေလလာမ�။Histology ဏ�၏အက�အညြဖငဆလများ��ငတစ���းများ၏ေလလာမ�။ေဝါဟာရ ဆလများ၏ေလလာမ�။စက�� ဇဝကမ�ေဗဒ စက��၏အမျ�းမျ�းေသာအေရးပါေသာလ�ပေဆာငမ�များက�ေလလာြခငး။အချ�းအစား အပငများ၏ခြခား၏ေလလာမ�။ေဂဟေဗဒ သက��များ၏တစ ဦး ��ငတစ ဦး ��ငသ�တ�၏��ပဝတ� ���ငဆက�ယမ�။စက��ပထဝဝင ကမ�ာေြမေပ�တငအပငများြဖန ေဝ။မျ�း�� းဗဇ မျ�း�� းလ�က��ငမ�ကများ၏ေလလာမ�။စက��ေမးြမ�ေရး တ�းတကလာေသာအပငများ၏တ�းတကမ�။သေ��သား သေ��သား��င၎ငးတ�၏ဖ� �ဖ�းတ�းတကမ�၏ေလလာမ�။စးပားေရး��က�ေဗဒ လ�များ��ငအပငများအ�ကားဆက�ယမ�က�ေလလာြခငး။အပငေရာဂါေဗဒ အပငအမျ�းမျ�း၏ေရာဂါအမျ�းအစားများ, သ�တ�ရေရာဂါလက�ဏာေတ, ေ�ကာငးကျ�းဆကစပ၏ေလလာမ�

ေအးဂျင� �ငထနးချ�ပမ�နညးလမးများ။ဇဝဓါတ�ေဗဒ အပငဓာတ�ေဗဒ၏ေလလာမ�။ဇဝ��ပေဗဒ ��ပေဗဒနယာမများေပ�တင အေြခခ၍ အပငလ�ပ��ားမ�များေလလာြခငး။ေမာလကျ�းဇဝေဗဒ ေမာလကျ�းအဆငမ�ာထကဓာတ�ပစစ�ျး၏ေလလာမ�။Palynology ဝတမ�နအေစေလလာမ�။စ�ကပျ�းေရး သး��ပငများက�ေလလာြခငး။သစသးဝလ ပနးပင� �ငအသးက�သးအပငများ၏ေလလာမ�။Pharmacognosy ေဆးဖကဝငအပငေလလာပါ။အဏ�ဇဝေဗဒ အဏ�ဇဝသက��များ (ဗ�ငးရပစများ၊ ဘကတးရးယားများ၊ မ�များ၊မျ�း�� းဗဇဆ�ငရာအငဂျငနယာ မျ�း�� းဗဇဆ�ငရာပစ�ညးအစတအပ�ငးများက�ေပါငးထညြခငး၊ ဖယ��ားြခငးသ�မဟ�တြပ�ြပငြခငးြဖင၊

အလ���ေသာအြဖစသက��များ၏ phenotype ။

စာမျက��ာ ၂

သ��ဖ�က:• Root, Stem Leaf, ပနးများ၊ အသးများ��ငေသးေ�ကာဆ�ငရာတစသ��းမ��ေသာအပငများက�ေခ�သည။

သလဖ�က။• Thallophyta ဆ�တာက�ယနတ�တ thallus က�ဆ�လ�တယ။

Page 2: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 2/18

• Root, Stem Leaf, ပနးများ၊ သစသးများ��င Thalloid ခ��ာက�ယဟ�ေခ�သညအပငတစပင။• Thallophyta တငေသးေ�ကာတစ���းလ�းဝပျကကကြခငး။•ေရည�များ��ငမ�များသည Thallophyta အ�ပစ�တငပါဝငသည။

ALGAE :• thallophytic အပငက�ေဆာငေသာကလ��� ဖးလက� ALGAE ဟ�ေခ�သည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတ ၁၀၀,၀၀၀ ခန ��သည။ေရည�အများစ�သညေရ၊ အ�င၊ သမ�ဒ�ရာ��ငေရကနများကသ�ေသာေရများတငေတ� ��ရသည။ များစာေသာေရည�များစားသ�း��ငသည။• Chlorella သညစားသ�း��ငေသာေရည�နမ�နာတစခ�ြဖစသည ။•ေရည�များစာသညေဆးဝါး၏ရငးြမစြဖစသည။•လ မ�ငရာယာ သညေဆးဖကဝငေသာေရည�နမ�နာများြဖစသည ။• Volvox, Chlorella, Spirogyra, Ulothrix တ�သညေရ ည� ၏ဘ�ဥပမာများြဖစသည ။

FUNGI :•ကလ���ဖးလမ��ေသာသလ�ဖ�ကအပငက�မ�ဟ�ေခ�သည။• Penecillum, Mucor ��င Aspergillus သညမ�များ၏သာမနဥပမာြဖစသည ။•အချ�� မ�များသညမ�ကသ�စားသ�း��ငသည။• Penecillium မ�ရ��ေသာေဆးဝါးတငအသ�းြပ�ေသာပPen◌ဇဝေဆး Antibiotics ။•အပင��ငသတ� ဝါများတငေရာဂါြဖစေစေသာမ�များ။•လ�အေရြပားေရာဂါပ�းသညမ�ေ�ကာငြဖစသည။

BRYOPHYTA :• Bryophyta သည thalloid ခ��ာက�ယက�လညးပ�ငဆ�ငသည။• Bryophyta တငေသးေ�ကာစစစစမ��ပါ။•ဘ��ငဖ�က၏သာဓကမ�ာ Marchantia ြဖစသည။ကမ�ာေပ�တင Bryophyte အမျ�းအစား ၁၉၀၀၀ ခန ��သည။•ဘ�ငအ�ဖ�ကသညလငပ�ငး��ငလငက�မျ�းပား��ငသည။•လငပ�ငးဆ�ငရာမျ�းပားြခငးအထး gametes ��ငအမျ�းသမး gametes ၏ေပါငးစပြခငးြဖငြဖစပျက။•အဆ�ပါ haploid သ�မဟ�တ gametophyte သ�မဟ�တ a တစ Bryophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Bryophytic အပငများသညအများအားြဖငေရ (သ�) စ�စတေသာnearရယာတငြဖစသည။• Funaria ဆ�သညမ�ာေဆာဒအာေရဗျတင bryophytic အပငများြဖစသည

PTERIDOPHYTA :• Pteridophytic စက��သည Root, Stem, Leaf ��င Vascular Tissue ��သည။• Pteridophyta ၏အြဖစများေသာဥပမာမ�ာ Pteris ြဖစသည။•ကမ�ာတစဝ�မး�� Pteridophyta မျ�းစတ ၁၁၀၀၀ ခန က�ေတ� ��ရသည။• Pteridophyta တငလငဆ�ငရာမျ�းပားမ�သညအထ�းေဖာစပထားများ၏အက�အညြဖငြပ�လ�ပသည။•ဒသတမနသ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Pteridophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Pteris သညေဆာဒအာေရဗျတင Pteridophytic အပငများေတ� ��သည။

GYMNOSPERM :• Gymnosperm သညအြမစ၊ ပငစည၊ အရက��ငေသးေ�ကာဆ�ငရာတစသ��းများေကာငးစာဖ� �ဖ�းသည။• Gymnosperm ၏သာဓကမ�ာ Cycas ��င Pinus ြဖစသညကမ�ာ၏မတ�ညေသာေနရာများတင Gymnosperm မျ�းစတ ၁၁၀၀ ခန ��သည။• Gymnosperm ��မျ�းပားအဂ� ါများက�ပ�တစမျ�းအြဖစေခ�သည။

စာမျက��ာ ၃

•ဒ diploid သ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Gymnosperm မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Gymonosperms အမျ�းအ�ယက�ေဆာငေသာအပငများြဖစ�ကသည။•အေစများသည Gymonosperms တငအဝတအချညးစညး��သည။• Welwitschia Gymnosperm အဖ�ဝငတစဦးြဖစပါသညသက��ာရအခေအေနက�ေတ� ����ငပါသည။• Sequoiadendron giganteum အဆ�ပါ Gymnosperms ပ�ငတစဦးအ�ကးဆ�းသစပငြဖစပါတယ။• Juniperous ေဆာဒအာေရဗျြဖစေပ�တ Gymnospermic အပငြဖစပါတယ

ေကာငးကငတမနများ -•ပနးပငများက� Angiosperms ဟ�ေခ�သည။• Angiospermic အပင��စမျ�း��သည။ Monocot Plants ��င Dicot Plants ။•ေနရကများ၊ ဆန��ငြမကများသည Monoct Plants ြဖစသည။• Mint and Cashew သညအပငတစပငြဖစသည။ကမ�ာအ��အြပားတင Angiosperms အပင ၄၀၀၀၀၀ ခန ��သည။•ပနးပငများသညရာသဥတ�အေြခအေနအားလ�းကသ�ေသာအလနေအးေသာရာသဥတ���ငပ�ြပငးသညရာသဥတ�အေြခအေနတငြဖစသည။• Wolfia တစအေသးဆ�း Angiosperms ြဖစပါတယ။•ေရတငအပငြဖစသည Angiospermic အပငများစာ��သည။• Nymphea ေရေနအပငဥပမာတစခ�ြဖစပါတယ။• Agave monot angiosperms တစဘ�ဥပမာသက��ာရအေြခအေနြဖစေပ�သည။

X-X-X

Page 3: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 3/18

စာမျက��ာ ၄

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၂: စတ�မျ�း�� းဗဇ

•ဆလများ၏ေလလာမ�က� CYTOLOGY ဟ�ေခ�သည။•ဆလသညလ�သများေသာသက��အားလ�း၏အေြခခဖ�စညးတညေဆာကပ�၊ လညပတမ���ငဇဝေဗဒယ�နစြဖစသည။•အဏ��ကညမ�နေြပာငးသညတရစ�ာနသ�မဟ�တအပငဆလများကသ�အလနေသးငယေသာအရာဝတ� �များက��ကည��ရနအသ�းြပ�သညကရယာတစခ�ြဖစသည။•ဘဝ၏လက�ဏာ (၇) ချက��သည။

Living သက��များက�ဆလများြဖငဖ�စညးထားသည။o သက��အစ�အေဝး၏ကြပားြခားနားေသာအဆငများ��သည။o သက��များသညစမးအငက�သ�းသည။o သက��များသညပတဝနးကျငက�တ� ြပန�ကသည။Living သက���ကးထားမ�။o သက��များက�မျ�းပားပါ။o သက��များသည၎ငးတ�၏ပတဝနးကျင��ငလ�ကေလျာညေထြဖစေစရန။

ဆလသအ�ရo ဆလသညသက��အားလ�း၏အေြခခဖ�စညးတညေဆာကပ���ငလ�ပေဆာငမ�ြဖစသည။o သက��အားလ�းသညဆလတစခ�သ�မဟ�တတစခ�ထကပ�စာဖ�စညးထားသည။o ဆလအားလ�းသညယခင���ပးသားဆလများမ�လာသည။o သက��အားလ�း၏ဆလများသညအလားတ�ဓာတ�ေဗဒဆ�ငရာလ�ပေဆာငမ�များက�လ�ပေဆာငသည။o ဆလအားလ�းသညသ�တ�၏ဇဝြဖစစ�ဆ�ငရာလ�ပ��ားမ�များက� organelles တငလ�ပေဆာငသည။

ဆလအမျ�းအစားများo Prokaryotic Cell ��င Eukaryotic Cells အမျ�းအစား��စမျ�း��သည

Prokaryotic ဆလများo Prokaryotic ဆလများတငေကာငးစာသတမ�တထားေသာ�ျ�ကလယ��ငဆလ organelles မ��ပါ။o ပ��ကာရယ�ဆလများသညေ��းအကျဆ�းဆလအမျ�းအစားြဖစသည။o Prokaryotic ဆလများသည eukaryotic ဆလများထကေသးငယ�ပးပ�မ��� း��ငးသည။o ဗကတးရးယားများသည Prokaryotic ဆလများ၏ဥပမာြဖစသည။

Eukaryotic ဆလo eukaryotic ဆလတင�ျ�ကလယအေြမ�းပါး��ငဆလ organelles များ��သည။o eukaryotes သညဆလတစခ�စတင�ျ�ကလယ��ေသာသက��များြဖစသည။oukaryotic ဆလ၏�ျ�ကလယတငဒအငေအပါဝငသည။o eukaryotic ဆလတငဆလအေြမ�းပါး��သည။o eukaryotic ဆလများသညေယဘ�ယျအားြဖင prokaryotic cells ထကပ�မ��ကးမား�ပး ပ�၍ ��ပေထးသည။o eukaryotic cell တင mitochondrion, chloroplast ကသ�ေသာ��ပေထးေသာအေြမ�းပါးများ��ငဖ�စညးထားေသာ organelles များ��သည။

Golgi ယ��ရား, စသညတ�

Page 4: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 4/18

o အပငများ၊ တရစ�ာနများ၊ မ�များသည eukaryotic ဆလက�ပ�ငဆ�ငသည။

ဗ�ငးရပစ:o ဗ�ငးရပစများသညသက��သက����ငမ��ငသနေသာအရာများ�ကားတင��သည။Vir ဗ�ငးရပစများသညအလနေသးငယေသာေရာဂါပ�းက�းစက��ငေသာပစ�ညးြဖစသည။Vir ဗ�ငးရပစသညအမ��ငဆလအြပငဘက��ဘဝ၏ဝေသသလက�ဏာများက�မြပပါ။Vir ဗ�ငးရပစများသညအပငများ��ငသတ� ၀ ◌ါများတငေရာဂါြဖစေစ�ပးအ��ရာယြဖစေစပါသည။

စာမျက��ာ ၅

ဆလ•ဆလသညလ�သများေသာသက��အားလ�း၏အေြခခဖ�စညးတညေဆာကပ�၊ လညပတမ���ငဇဝေဗဒယ�နစြဖစသည။

ဆလနရo ဆလနရက�အပငဆလများ၌သာေတ� ��ငသည။o တရစ�ာနဆလတငဆလနရမ��။o ဆလနရတင Primary Cell Wall၊ အလယ Lamella ��င Secondary Cell Wall တ�ပါဝငသည။o အလယအလတ Lamella အများအားြဖငဓာတ�ေဗဒအရ pectin ြဖငြပ�လ�ပသည။

ပလာစမာအေြမ�းပါးo ပလာစမာအေြမ�းပါး (သ�) ဆလအေြမ�းပါး၏လ�ပေဆာငချကသညဆလအတငးပ�ငး��ငအတငးအ�ကား��အတားအဆးတစခ�ြဖစသည

ြပငပပတဝနးကျင။o ပလာစမာအေြမ�းပါးက�ေရးချယ��ငေသာစမဝင��ငသညအဓပ�ာယြဖင၎ငးသညအချ� �ေသာပစ�ညးများြဖတသနးသားလာြခငးက�ခငြပ�သည

��ငကမ�တဆငအြခားများ၏လ�ပ��ားမ�တားဆး။o ပလာစမာအေြမ�းပါးသညပ��တနးေမာလကျ�းများပါ ၀ ငေသာ phospholipid bilayer ြဖငဖ�စညးထားသည

ပ��တနး) က� bilayer အတငး embedded ။ဏပလာစမာအေြမ�းပါး၏အရည - mosaic ေမာဒယအရ, အေြမ�းပါးစာသားတစ mosaic ြဖစပါတယ

မျက��ာြပငေပ� ��areaရယာမ�toရယာသ�ေရ �လျား��ငစမး��သညေသာပ��တနး��င lipid ေမာလကျ�းများအေြမ�းပါး။

cytoplasmo ဆလ organelles များ၊ ဆားများ၊ ေအာဂနစေမာလကျ�းများ၊

Cytoskeletono cytoskeleton သညဆလအေြမ�းပါး��ငအြခားဆလဖ�စညးတညေဆာကပ�က�ေထာကပေပးေသာ“ မ�ေဘာင” ြဖစသည

Eukaryotic ဆလများ၏ cytoplasm ။o cytoskeleton သည Endoplasmic Reticulum, Microfilaments ��င Microtubules တ� ြဖငဖ�စညးထားသည။ဏ Endoplasmic Reticulum: အဆ�ပါ Endoplasmic reticulum အတငးပ�ငးတစ ဦး အေြမ�းပါး tubules ြဖစပါတယ

eukaryotic ဆလ၏ cytoplasm ။o မ�ကခ�� �က�းအချည - မ�ကခ�� �က�း�က�းများသညပ��တငးအကတနငြဖငဖ�စညးထားေသာချညမ�ငပ�စများြဖစသည။o Microtubules - Microtubules များသည tubulins ဟ�ေခ�ေသာပ��တနးများြဖငဖ�စညးထားေသာဆနးအေဆာကအ ဥ များြဖစသည။ ဒါဟာ

ဆလပ�စက�ထနးသမးရန။ Microtubules ဆလဌာန၌အေရး�ကးလ�သည။

Plastido Plastids သညအပငဆလများ၏ cytoplasm တငေတ�ရေသာ��စြမ��ပ��ဆယလ�လာ organelles ြဖစသည။o Plastid သည photosynthesis ��ငသ�ေလ�ာငမ�အတကရညရယသည။o Plastids အမျ�းအစားသ�းမျ�း - ကလ���ပလပစ၊ ခ��မ�ပလာ��င Leucoplasts ။

ကလ���ပလတo ကလ���ပလကက�ဆလ၏ cytoplasm တငေတ� ����ငသည။o ကလ���ပလကသည��ညလျားေသာ disc ပ�သဏcell◌ာန��ေသာဆလ organelles များြဖစ�ပးကလ��� ဖးလပါ��သည။o ကလ���ပလကစသညအေြမ�းပါးအလ�ာ��စခ�ြဖငဖ�စညးထားေသာ organelles များြဖစသည။o chloroplast သည photosynthesis ၏ေနရာြဖစသည။o ကလ���ပလကတငြပား (Thylakoids) ဟ�ေခ�ေသာအတများပါ��သည။o သ�ငလာကတဒ�ငများသညအြခားတစခ�၏ထပတငတစခ�ထား�ကသည။o thylakoids တစမျ�းက� granum ဟ�ေခ�သည။o grana �ကား��ေနရာက� stroma ဟ�ေခ�သည။o ကလ���ဖးလက�စမးလနးေသာအပငများတငေတ�ရ�ပး၎ငးသညအပငများအလငးေရာငြဖငေပါငးစပ။ ြဖစစ�အားြဖငသ�တ�က�အစာြဖစေစရနက�ညေပးသည။o အစမးေရာငအပင များသညေလထမ� ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒ (CO 2 ) ��င ေြမဆလ�ာမ� ေရ (H 2 O) က�ထ�တယ�သည။ အပငများ

CO 2 က� သ�ကားြဖစေစရန H 2 O ��ငသ�ကား (ဂလ�းက�စ (C 6 H 12 O 6 ) ��င ေပါငးစပပါ ။o photosynthesis သညအလငးစမးအငက�ဓာတ�စမးအငအြဖစကလ���ဖလကစမ�ကလ��� ဖးလမ�ဓာတ�စမးအငအြဖစေြပာငးလြခငးြဖစသည။

စာမျက��ာ ၆

ခ�� မ�ပလပo ခ��မ�ပလာစများသညအပငများ၌ေတ�ရ�ပးအဝါေရာင၊ လေမ�ာေရာင��ငအနေရာင��သညပလတစတစများြဖစသည။

Page 5: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 5/18

Lecuoplastso Lecuoplasts သညအေရာငမ��ေသာပလတစတစများြဖစသည။ သ�တ�ကအြမစများ, အေစများ��ငေြမေအာကအဓကအား၌ေတ�။

Mitochondriao mitochondria သညအေြမ�းပါးအလ�ာတစခ�ြဖစသည။o mitochondria သည cytoplasm တငေတ� ��သည။o mitochondria ၏အတငးပ�ငးအေြမ�းပါးသည cristae ဟ�ေခ�ေသာစမချကကသ�လကေချာငးများ��သည။o mitochondria သညစမးအငက� ATP (Adenosine Tri Phosphate) ထ�တလ�ပသည။o mitochondria က�ဆလ၏ power house အြဖစလညးေခ�သည။

Golgi ယ��ရားo Golgi ယ��ရားသညတစခ�တညးေသာအေြမ�းပါးဆလ organelles ြဖစ�ပး cytoplasm တငေတ� ����ငသည။o Golgi ယ��ရားသညြပားချပချပချပြပားအေြမ�းပါးအတများအြဖစပ�ေပ�သည။o Golgi ယ��ရားသညပ��တငးဓာတေပါငးစပမ�၏ဗဟ�ြဖစသည။

��ငဗ�ဇ�မးများo ��ငဗ�ဇ�မးများအား cytoplasm ��င nucleus များတငလတလတလပလပေမျာေနသညသ�မဟ�တ Endoplasmic ��ငဆကစပေနသည။

ဟာသo ��ငဗ�ဇ�မးများသညကလာပစညးပ��တငးဓာတေပါငးစပြခငးအတကေနရာြဖစသည။o ��ငဗ�ဇ�မးများအား subunits ��စခ�၊ subunit အငယ��င�ကးမားေသာ subunit များြဖငဖ�စညးထားသည။o Prokaryotic ဆလများတင��ငဗ�ဇ�မး (ငယ ၇၀) ပ�ေသးသည။o Eukaryotic ဆလများသညပ�မ��ကးမားေသာ��ငဗ�ဇ�မးများ (၈၀) ��သည။

Endoplasmic Reticulumend endoplasmic reticulum (ER) သညအေြမ�းပါးလမးေ�ကာငးတစခ�တစေလ�ာကတငေြပးသည

ဆလ၏ cytoplasm ။o ER အမျ�းအစား��စမျ�း��သည (Smooth ER ��င Rough ER) ။o ေချာေချာေမ�ေမ� endoplasmic reticulum (SER) သည lipid ေပါငးစပမ�����ငဗ�ဇ�မးများ��ငလ�ပေဆာငမ�များမ��ြခငး��င

ဘ�ဟ�ကဒရတ၏ဇြဝဖစ။o �ကမးတမးေသာ endoplasmic reticulum (RER) သည၎ငး၏အြပငဘကအေြမ�းပါးအလ�ာ��ငဆကစပေသာ��ငဗ�ဇ�မးများ���ပး

ပ��တနးေပါငးစပ၏တက�က site က�။

ဗ�ကက�o Vacuoles များသညဆလ၏သ�ေလ�ာငရာေနရာများြဖစသည။Vac Vacuoles သညဓာတ�အစာေ�ကသညေနရာလညးြဖစသည။o တရစ�ာနဆလများအတငး�� Vacuoles များသညေသးငယသည။o စက��ဆလများသညဗဟ�တငတည��သည vacuole ���ပးေရ��ငေပျာဝငေနေသာေပျာရညများ��သည။

�ျ�ကလယဏ�ျ�ကလယက�အေြမ�းပါးဖ�စညးပ���စဆေသာစာအတတစခ�အတငး၌ထညထားသည။ဏ�ျ�ကလယသညအတငး��ငအြပင��ပစ�ညးများေရ�လျားမ�က�ခငြပ�သညအေြမ�းပါးများတငေပါကသည

�ျ�ကလယ။ဏ�ျ�ကလယတစ ဦး �က�ကေြဖ��ငးချက nucleoplasm အြဖစဟ�ေခ�သည။o Nucleus တင DNA ��ငပ��တနးများပါဝင�ပးချည��ငချညထားေသာချညမ�ငများြဖစသည။ဏအဆ�ပါ nucleolus nucleoplasm တငတည���ပး RNA ေရးစပတဖ�စညးပ�မ�ာြဖစပါတယ။ ထ�ထကမက����ငသည

တစ ဦး �ျ�ကလယအတကပစ��ပ�နတ ဦး တညး nucleolus ။ အဆ�ပါ nucleolus ribosomes ထ�တလ�ပသည။ဏ�ျ�ကလယ၏ြခ�င� function က�ဆယလ�လာလ�ပ��ားမ�များ၏စညးမျ�းြဖစပါတယ။

စာမျက��ာ ၇

မျ�းဗဇo မျ�း�� းဗဇသညမျ�း�� းဗဇဆ�ငရာအချကအလကများက�တစဆကမ�တစဆကသ�က�းေြပာငးသည။o ဗဇများက� DNA ြဖငဖ�စညးထားသည။o မျ�းဗဇသညခ��မ�ဆ�နးေပ�တငတည��သည။o ခ��မ�ဆ�နးတစခ�ချငးစ��ဆလတစခ�စတငမျ�းဗဇများစာ��သည။

ခ�� မ�ဆ�နးဏခ��မ�ဆ�နးများသည�ျ�ကလယအကဆစ��ငပ��တနး၏ချညမ�ငဖ�စညးပ�ြဖစသည

ဗဇပ�စြဖငမျ�း�� းဗဇအချကအလကများက�သယေဆာငေနေသာသက��ဆလများ။o ခ��မ�ဆ�နးအေရအတကက�ဆလဌာန၏ metaphase အဆငတငေရတက��ငသည။o Haploid နပါတ (n) - အစ�တစခ�ပါ ၀ ငေသာခ��မ�ဆ�မးအေရအတက။o Diploid Number (2n) - ဆလတစခ�အတငး��ခ��မ�ဆ�မးအေရအတက။

လ� Haploid ()) = 23Diploid (2n) = 46

ရကစများ Haploid ()) = 14Diploid (2n) = 28

o ခ��မ�ဆ�နးများသည diploid ဆလများတင homologous အတများြဖငတည��သည။

Page 6: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 6/18

DNA (Deoxyribo Nucleic Acid)o ဒအငေအသညသက��သက��များ၏မျ�း�� းဗဇပစ�ညးများြဖစသည။o DNA DNA ပ�စက� James Watson ��င Francis Crick မ� ၁၉၆၂ ခ���စတငေပးခသည။

DNA က�ပားo မ�ရငး DNA မ�တ�ညေသာ DNA ��စခ�က�ထ�တလ�ပြခငးြဖစစ�က� DNA ပားြခငးဟ�ေခ�သည။ဏ DNA ပ�တ�ဆလဌာနခစ�အတငးေတ� ����ငပါသည။

Self- ပားဆလေအာဂနစMit Mitochondria ��င Plastid တငသ�တ�၏က�ယပ�င DNA ��ငဆလများ၌မမက�ယက�ပား��ငစမးပါ��သည။

ဆလဌာနo ဆလတစခ�မ�ဆလ��စခ�သ�မဟ�တ��စခ�ထက ပ�၍ ထ�တလ�ပြခငးက�ဆလခြခငးဟ�ေခ�သည။living သက��များ၏�ကးထားမ�အတကဆလများက�လ�အပသည။cell ဆလဌာန၏လ�ပငနးစ�က�အဆင� �စဆငြဖင�ပးဆ�းသည။o Karyokinesis: - karyokinesis သည�ျ�ကလယခေဝြခငးလ�ပငနးစ�ြဖစသည။o cytokinesis: - cytokinesis သည cytoplasm ၏ကြပားြခငးြဖစစ�ြဖစသည။o ဆလ��စမျ�းခြခားထားသည (Mitosis cell division ��င Meiosis cell division) ။

Mitosis ဆလဌာနo Eukaryotic ဆလက� Mitosis cell division ဟ�ေခ�သညလ�ပငနးစ�တစခ�ြဖငခြခားသည။

ဆလသသရာo ဆလများသည Cycle ဟ�ေခ�ေသာက�ယပ�ငအချနကာလ��ငအတ�ကြပားသည။o ဆလသသရာသညေအာကပါအဆငသ�းဆငပါဝငသည။o G1 (Gap 1) အဆင - ဤအဆငတငဆလသည၎ငး၏ပ�မ�နလ�ပေဆာငမ�က�လ�ပေဆာငသည။

အဆငက�ဤအဆငက�အနားယ�အဆငဟ�ေခ�သည။o S (Synthesis) အဆင - ဤအဆငတငဆလသည၎ငး၏ DNA က�ခထ�တြခငးအတကြပငဆငရာတငတက�ကစာထပတ�ြပ�သည။ဏ G2 (Gap 2) အဆင - ဤအဆငတင cytoplasm ��င cell organelles ပမာဏများြပားလာသည။

ဌာနခများအတကြပငဆငမ�။

စာမျက��ာ ၈

o M အဆငသ�မဟ�တ Mitotic အဆင - ဆလများက�အမ�နတကယကြပားြခငးသည Mitotic သ�မဟ�တ M အဆငတငြဖစသည။ The MPhase သညကြပားေသာအဆင ၄ ခ�ပါ ၀ ငေသာ Prophase, Metaphase, Anaphase, Telophase ။

o Mitosis ဆလခြခငးက� somatic (သ�) ခ��ာက�ယဆလများ၌ေတ� ����ငသည။somatic စကားလ�း Soma မ�လာသည။ Soma ၏အဓပ�ာယမ�ာခ��ာက�ယြဖစသည။မျ�းပားခ��မ�ဆ�နးများက��ျ�ကလယတစခ�ြဖငခထ�တြခငး၊

အေရးပါ '' ။ဏ Mitosis cell division �ပးေနာကဆလတစခ�သညဆလ ၂ ခ�က�ေပးသည (ဆလအသစများက�သမးဆလများဟ�ေခ�သည) ။““ သမး” �ျ�ကလယတ�ငးတင“ မဘ” �ျ�ကလယ��သညအေရအတကတ�သ�မဟ�တခ��မ�ဆ�နးများ��သည။o သမးဆလများသညမျ�း�� းဗဇ��ငတ�ည�ကသည။ဏခ��မ�ဆ�နးနပါတသည mitosis ခထ�တ�ပးေနာကေြပာငးလြခငးမ��ပါ။

Meiosis ဆလဌာနo Meiosis ဆလများက�မျ�းပား��ငေသာဆလများ၌ေတ� ����ငသည။o Meiosis ဆလခြခား�ပးေနာကဆလတစခ�သညသမးဆလေလးခ�က�ေပးသည။ဏခ��မ�ဆ�နးအေရအတက Meiosis ဆလဌာနခ�ပးေနာကေြပာငးလသားတယ။ဏ Meiosis ဆလက�ခြခားြခငးသည mitosis cell division အားနညးလမးများစာ��ငဆငတ�သည။ သ�ေသာများစာ��ပါသည

Mitosis ��င Meiosis ဆလဌာနခအ�ကားြခားနားချကများ။process Meiosis I ��င Meiosis II တငပါဝငသညလ�ပငနးစ���စခ�သည Meiosis cell division တငြဖစသည။o Meiosis cell division ၏ရလဒအေနြဖငမဘဆလတစခ�သညသမးဆလေလးခ�က�ေပးသည။i Meiosis ဆလဌာနခ၏ရလဒအေနြဖငသမးဆလများတငခ��မ�ဆ�နးအေရအတကကထကဝကခန ေလျာနညးသားသည။o Meiosis ဆလဌာနခက�အဆင� �စဆင (Meiosis I ��င Meiosis II) �ပးဆ�းသည။ဏ Meiosis I က�အဆငငါးဆငြဖင�ပးဆ�းသည။ (Meiosis I Prophase I၊ Meiosis I Metaphase I၊ Meiosis I) ။

Anaphase I၊ Meiosis I Telophase ၁) ။o Meiosis I သညအဆငငါးဆင (Leptotene, Zygotene, Pachytene, Diplotene) ��ငယ���ပ�ငသည။

Dikinesis) ။o Leptotene တငခ��မ�ဆ�နးသညစမးလာသည။o Zygotene တင Synapsis စတငသည။ Synapsis သည homologous ခ��မ�ဆ�မး��စခ���ငတစပြခငးြဖစသည။o Pachytene တင bivalent တစခ�ြဖစေပ�ကာက�းေြပာငးြခငးက�ြဖစပားခသည။ bivalent သညဖ�စညး�ပးေနာကဖ�စညးပ�ြဖစသည

��စခ� homologous ခ��မ�ဆ�နး၏တဖကမ�၏�ပးစး။Diplotene ခ���စတင, synaptonemal ��ပေထးေသာ dissociates ။ အဆ�ပါ synaptonemal ��ပေထးြဖစေပ�လာေသာပ��တနးြဖစပါတယ

meiosis စ�အတငး homologous ခ��မ�ဆ�နး (အစမ chromatids ၏��စခ�အားလ�းအတက) အ�ကား��ငထငေနသညခ��မ�ဆ�နးတဖကမ�, synapsis ��င recombination ဖျနေြဖရန။

Dip Diplotene အဆငတင chiasmata က�ဖ�စညးခသည။ အဆ�ပါ Chaismata ��စခ� homologous မဟ�တေသာ��ရာအချကြဖစပါသညအစမ chromatids meiosis အတကခ��မ�ဆ�နး crossover စ�အတငးမျ�းဗဇပစ�ညးဖလ�ယ။

o ဤ Dikinesis တင�ပးဆ�းသားသည။i Meiosis I ၏ Prophase I �ပးစး�ပးေနာကခ��မ�ဆ�နးများသညဆလများ၏အေကတာေလယာ�ဆသ�ေရာက��ခသည။

ဗ�ငးလပတဖ�ငဘာ��ငအတ�ခ��မ�ဆ�နး။o Meiosis I ၏ Prophase 1 �ပးဆ�းသားေသာအခါေသးခဆလများသည Meiosis ၁ ၏ Anaphase I ထသ�ဝငသားသည။

Meiosis I ၏ Anaphase I တငဗ�ငးလပတ၏ကျ�� မ�စတငသည။ ရလဒတစခ�အသးအသးတစဝကအစ�

Page 7: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 7/18

ခ��မ�ဆ�နး��စခ�ကြပားြခားနားေသာထမးဘ�းဆသ� ဦး တညေရ�လျားစတငသည။ဏ Meiosis I ၏ Anaphase I �ပးေနာကေသးခဆလသည Meiosis (၁) ၏ Telophase I ထသ� ၀ ငပါသည။ဗ�ငးလပတဖ�ငဘာ၏ကျ�� �ပးဆ�း။ ရလဒအြဖစ��စခ�ဆလတ ဦး တညးဆလထမ�ာဖ�စညးခသည။

Tel Telofase I Meiosis I �ပးစး�ပးေနာကေရင�ပဆလများသည Meiosis II ထသ�ဝငသည။ ၏ြဖစစ�က�အဆ�ပါ Meiosis II က� Mitosis ဆလဌာနခ��ဆငတ�သည။

o ခ��မ�ဆ�နးအေရအတကက�ေလ�ာချြခငးသည Meiosis I ဌာနတငြဖစသည။

စာမျက��ာ ၉

မျ�း�� းဗဇo မျ�း�� းလ�က��ငမ�ကများက�ေလလာြခငးက�မျ�း�� းဗဇဟ�ေခ�သည။o Gregor Mendel (၁၈၆၀ ��စ) သည�သစ�တးယားဘ�နးေတာ�ကးတစပါးသညအစ�အလာအတ�ငးအတာက���ာေဖရနစတဝငစားခသည

အပငများ��ငတရစ�ာနများအတကဆ�းြဖတသည။ဂရဂ�မနဒလသညသ�၏စမးသပမ�အတကပပငများက�ေရးချယခသည။o Mendel မ�ေရးချယထားေသာြခားနားေသာစ��ကလက�ဏာခ�နစခ�။ ထ�အခါအ�ကား၌လကဝါးကပတ�င��စမျ�းဖနဆငးေတာမ�၏

ပပငများ၏ကြပားြခားနားေသာစ��ကများ။ဂရကဂ�မနဒလသညအချကအလကများက�စ�ေဆာငးရနအေရအတက (သခ�ျာ) နညးလမးက�ေရးချယခသည။

Monohybrid လကဝါးကပတ�ငo ဝေသသလက�ဏာ - စ��ကတစခ�သညကြပားေသာမျ�းေစအေရာင (သ�) အပငကသ�ေသာထ�းြခားေသာလက�ဏာတစခ�ြဖစသည

တစ ဦး ချငးစ။o Monohybrid လကဝါးကပတ�ငသညြခားနားေသာစ��ကလက�ဏာတစခ�တညး��သညလ���စ ဦး ၏လကဝါးကပတ�ငြဖစသည။o Dihybrid လကဝါးကပတ�ငသညစ��က��စခ�ကြပားသညလ���စ ဦး ၏လကဝါးကပတ�ငြဖစသည။o ပေစများက� ၀ တမ�နက�းသည။ဏ လကဝါးကပတ�ငတမ�နက�း: တစအမညးစကတစခ�စက��တစပငက�တစဦးဆြခငးမ�ဝတမ�န၏အေြပာငးအေ���

အြခားအပင၏အပင၏) ။ သားစ�ေြမးဆကက� F1 (သ�)“ ပထမ filial” မျ�းဆကဟ�ေခ�သည။

Monohybrid လကဝါးကပတ�င - �ကးစ�းမ���ငခြခားမ�မ�များက�o Mendel's F1 Crosses ၏ရလဒများ - Mendel သညကြပားြခားနားေသာအက�ရာများြဖငအပငများက�ြဖတေကျာေသာအခါ

တ�ညတလက�ဏာ (ဥပမာအားလ�းပတပတလည), ရ��လာတသားစ�ေြမးဆက F1 အတကဇာတေကာငတစ ဦး သာ��ခပါတယမျ�းဆက။

o သ�ေသာ F1 မျ�းဆကသညလ� ဦး ေရက�သာ ၀ တမ�နက�းေစေသာအခါ၊3: အချ�း��စခ�ကြပားြခားနားေသာစ��ကများ၏။

o ထ�မ�တဆင Mendel မ�နဂ�းချ�ပသည -▪သက��တစခ�၏ Phenotype (စ��ကများသ�မဟ�တ shape သ�ကပ�းပ�သ�ာနဇာတေကာငများ) သည

တကျတ Factor ကအ�ပချ�ပ။▪သက��တစခ�စတငစ��ကလက�ဏာတစခ�စအတကအချက (၂) ချက��သည (Factors = Allelles = Genes)၊ လက�ဏာတစခ�မ�ာ

�ကးစ�း��ငအြခား�� recessive ြဖစပါတယ။ သ�မဟ�တအချကတစချကမ�ာ�ကးစ�းမ���ငအြခားအချကတစခ�ြဖစသညဟ�ဆ���ငပါသညအချကကျဆငးသည။

▪ gamete ဖ�စညးသညအချနတငအချက��စချကခြခားထားသည။

Dihybrid လကဝါးကပတ�ငများ ((သးြခားစခထားေသာဥပေဒ)o dihybrid လကဝါးကပတ�ငများအတက Mendel သညကြပားြခားနားေသာစာလ�း��စလ�းက�ေရးချယခသည (ဥပမာ - မျ�းေစပ� round ��င and

မျ�းေစအေရာငအဝါေရာင��ငမျ�းေစပ�သဏWr◌ာန Wrinkled ��ငအေစအေရာငအစမးေရာင) ။ F1 မျ�းဆကအားလ�းထ�တလ�ပခသညအဝါေရာငအေစပတပတလည။

o သ�ေသာ F2 မျ�းဆကသည ၉: ၃: ၃ ◌း ၁ အရကြပားြခားနားေသာမျ�းဆကေလးမျ�းက�ထ�တလ�ပခသည။▪ ၉ အမျ�းအ�ယက�ပ�သဏRound◌ာနအဝ�ငး��ငအေစအေရာငအဝါ▪ ၃ အမျ�းအ�ယက�ပ�သဏRound◌ာနအစမးေရာင��ငအေစပ�စ▪ ၃ အမျ�းအ�ယက�ပ�သဏWr◌ာနအေရးအေ�ကာငး��ငအေစပ�စအသားအေရ▪ ၁ အေစပ�သဏshape◌ာနအေရးအေ�ကာငး��ငအေစအေရာငအစမးေရာင

o dihybrid လကဝါးကပတ�င၏ရလဒမ� Mendel သညလ�မးမ�းမ���ငကျဆငးမ�အချက��စချကက�ေကာကချကချခသညတစစ�ထမ�ာေနဆေပမယ gamete ဖ�စညးြခငး၏အချနမ�ာသးြခားစ။

ေနာကကျ FACTOR ဖစျသ�ျ GENE အြဖစ။

X-X-X

စာမျက��ာ ၁၀

၁၀

Page 8: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 8/18

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၃: စက��တညေဆာကပ� (shape သ�ကပ�းပ�သ�ာန)

•အပငတစပင၏ြပငပတညေဆာကပ�က�ေလလာြခငးက� စက��သခ�ျာပညာ ဟ�ေခ�သည ။• အပငများတငစနစ��စမျ�း��သည။ ၎ငးတ�သည root system ��င Shoot system ြဖစသည။• အြမစစနစသညအပငက�ေကျာကချရပနားသည၊ ေြမ��ငေရ��ငတငးထကပစ�ညးများစ�ပယ�သည၊ အစားအစာသ�ေလ�ာငသည

ြပန ပားသ�မဟ�တ asexual မျ�းပားအတကက�ညေပးသည။• ေသနတပစစနစတငပငမ၊ အရက��ငမျ�းဆကပားအစတအပ�ငးများပါ ၀ ငသည။ ပငစညက�ေထာကပေပး�ပးအရကများက�ေနရာချသည။

H 2 O ��ငအာဟာရများက� သယေဆာင ။ အရက၏အဓကလ�ပေဆာငချကမ�ာ photosynthesis ြဖစသည။ မျ�းဆကပားAngiospermic အပင၏ဖ�စညးပ�သညပနးြဖစသည။

• မျ�းေစသည sporophyte သေ��သားြဖစသည။ သ�သညက�ယပ�ငအစားအစာက�အကာအကယေပးသည။• Cotyledon - မျ�းေစပါေသာအပငများ၌တစခ�သ�မဟ�တတစခ�ထကပ�ေသာအရကများေပ�ထနးေသာသေ��သားအရက

တစ ဦး အပငေပါကရနအတကအမျ�းအ�ယက�မ�။• အပငများက� cotyledon အေပ� အေြခခ၍ tow ကျယအ�ပစ�များခြခား��ငသည။

o Monocotyledons (Monocots) - cotyledon သ�မဟ�တ မျ�းေစအရက တစခ�တညး ��သညo Dicotyledons (Dicots) - cotyledon သ�မဟ�တ မျ�းေစအရက ��စခ� ��သည

•အရကသညေသးေ�ကာအပငအများစ�၏အဓကအလငးေရာငက�ယတငးအဂ� ါြဖစသည။•အရကများသညေယဘ�ယျအားြဖငြပားချပချပ��ငသစရကများြဖငသစရကက�ပငစည၏အဆ���ငချတဆကထားသည။

Midrib သညဗဟ�ေသးေ�ကာ�ကးြဖစသည။•အချ��ေသာအပငမျ�းစတများသညအမျ�းမျ�းေသာလ�ပငနးေဆာငတာများက�လ�ပေဆာငေသာြပ�ြပငထားေသာအရကများေြပာငးလခ�ကသည။ ဥပမာ: ေတာငတကြ

တမ�နက�းဆေဆာငြခငး၊ သ�ေလ�ာငြခငး၊ အစာေြခြခငး၊

•အရကအမျ�းအစား��စမျ�း��သည။ သ�တ�က��း��ငးတအရကများ��ငေပါငးစပအရကြဖစ�ကသည။Simple �� း�� းရက - leaf �� း�� းရ leaf �� းတစခ�တညး၊o ေပါငးစပေသာအရက - ေပါငးစပေသာအရကများတငဓါးသညလကကမးစာေစာငများစာပါ ၀ ငသည။ ဒလကကမးစာေစာငမ�ာမ��ဘ�း

၎ငး၏အေြခစ�ကစခနးမ�ာချ�ငး�ကားက�ယဘ�းသး။

• အရကတငေသးြပနေ�ကာများက� Leaf Venation ဟ�ေခ�သည ။ အရက venation ��စမျ�းြဖစပါတယ။ အရက venation

monocot စက��အတကစင�ပ�ငအမျ�းအစားြဖစပါတယ။ ရကများသည Parallel Leaf Venation အမျ�းအစား၏သာဓကြဖစသည။ အဆ�ပါ Dicot ၌တည၏အရက venation Reticulate အမျ�းအစားြဖစပါသညစ�က။

•ပငစည��ငအရကအြမစအမျ�းမျ�း��သည။ အပငများ၏ကြပားြခားနားေသာက�ယတငးကလစာေတက�တခါတရအထ�း function က�များအတကအထ�းဖ�စညးပ�သ� ြပ�ြပငမမးမ။

Rhizome, Corm၊ မးသး��ငဥက�ြပ�ြပငထားေသာပငစညြဖစသည။o Zinger သညေြမေအာကရထား၏ Rhizome အမျ�းအစားြဖစသည။o �ကကသနသညမးသးအမျ�းအစားြဖစ�ပးြပ�ြပငထားေသာေြမေအာကပငြဖစသည။o အာလ�းသည Tuber အမျ�းအစားြပ�ြပငထားေသာေြမေအာကပငစညြဖစသည။

o Tendril သညပပငြဖစ�ပးြပ�ြပငထားေသာအရကြဖစသည။

c ��ားေစာငးလကပတတငေကျာ��းက�အရကအြဖစေြပာငးလထားသည။

o သ�ေလ�ာငရနအတကမ�နလာဥနက�ြပ�ြပငထားသည

• Apical Dominance: Apical Dominance သညအဓကပငမပငစည၏ြဖစရပြဖစသညအပငအြခားဘကြခမးထကပ��ကးထားလာသည။

စာမျက��ာ ၁၁

၁၁

အပ�ငး ၃: စက��တညေဆာကပ� (ခ��ာေဗဒ)

•စက��၏ြပညတငးေရးဖ�စညးပ�၏ေလလာမ�အြဖစဟ�ေခ�သည စက��ခ��ာေဗဒ ။•တ�ညေသာဖ�စညးပ���ငလ�ပေဆာငမ���သညဆလအ�ပစ�က� တစ���းဟ�ေခ�သည

❖ တစ���းစနစများ:အပငတစသ��းစနစ ၄ မျ�း��သည။ ၎ငးတ�မ�ာ - ေြမဆလ�ာတစသ��းစနစ၊ ေသးေ�ကာဆ�ငရာတစ���းစနစ၊အေရြပားတစ���းစနစ��င Meristematic တစ���းစနစ။

∎ ေြမြပငတစ���းစနစ - အပငများ၏ေြမြပငတစ���းတငတစ���းများပါဝငသညအေရြပားသ�မဟ�တေသးေ�ကာမ။ အဓကအားြဖငသ�ေလ�ာငြခငး၊ ပပ�းြခငး၊ခ�ခကာကယမ���ငဆေဆာင��ငေသာပစ�ညးများ (အဆများ��ငအဆပများ) ထ�တလ�ပြခငး။ ေြမအမျ�းအစားသ�းမျ�း��သညတစ���း: Parenchyma ဆလများ, Collenchyma ဆလ, Sclerenchyma ဆလ။▪ Parenchyma ဆလများသညပါးလ�ာေသာမ�လနရများ��သည။ Parenchyma သညေပျာေပျာငးေသာအစတအပ�ငးများတင "Filler" တစသ��းက�ြဖစေပ�ေစသည

အပငများ။▪ Collenchyma ဆလများသညပါးလ�ာေသာအဓကနရများြဖစ�ပးအလယတမထ�ထပေသာ။ Collenchyma အပ�ေထာကပေပးသည

ဖ�စညးတညေဆာကပ�ေထာကခမ�။▪ Sclerenchyma ဆလများသည lignified အလယနရများထ�ထပသည။ Sclerenchyma သညအဓကဖ�စညးတညေဆာကပ�က�ေထာကပေပးသည

Page 9: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 9/18

အပငတစပငက�ေထာကပမ�။∎ ေသးေ�ကာဆ�ငရာတစ���းစနစ:

▪ေသးေ�ကာတစ���းစနစတင xylem ��င phloem တ�ပါ ၀ ငသည။▪ေသးေ�ကာတစသ��းစနစသညစက��၏က�းစက��ငေသာ (သ�)“ ပ�က” စနစြဖစသည။▪ phloem သညအရကမ�အပင၏အြခားအစတအပ�ငးများသ�သယေဆာငသည။▪ xylem သညအြမစကယ�ထားေသာေရ��ငတငးထကအ�ငးယနးများက�ပငစည��ငအရကများသ� ြဖန ေဝသည။

∎ အေရြပားတစ���းစနစ:▪အေရြပားတစသ��းသညအပငခ��ာက�ယက�ဖ�းအ�ပထားသည။▪အေရြပားတစသ��းသည epidermis ပါဝငပါသည။▪ Epidermis သည parenchyma ဆလများ��ငအလ�ာတစခ�တညးြဖငြပ�လ�ပသည။▪ပငစည��ငအရကများေပ�တင Epidermis သညေရပ�ြခငးြဖငေရဆ�း�� းမ�က�ကာကယေပးသည။▪ Epidermis သညအေြမ�းပါးများက� cuticle ဟ�ေခ�သည။

∎ Meristematic တစ���းစနစ:▪ Meristems သ�မဟ�တ Meristamatic ဆလများသညဆလများက�ခေဝေပးသည။▪ Meristem များက��ကးထားမ���ေသာစက��၏ဇ�နများ၌ေတ�ရသည။▪ angiosperms တင meristematic တစသ��းသ�းမျ�း��သည။ ၎ငးတ�မ�ာ Apical Meristem၊

Intercalary Meristem ��ငေဘးထက Meristems

စက��တစသ��း ဆလအမျ�းအစား စက��ခ��ာက�ယထမ�ာြဖစပျကမ� site က�Epidermis ေြမြပငဆလများ, ေစာငတပဖ�ဆလများ, ဆလဖ�စညး

Trichomes, Sclerenchyma ဆလစက��က�ယထည၏အြပငဘကအလ�ာ

Periderm ေဖာဆ�ဆလ, ေဖာဆ� Cambium ဆလ, Sclerenchymaဆလေတ

ြပငပအလ�ာ, အဓကအားြဖငအဓကအားထား

Xylem Tracheids, သေဘ�ာအဖ�ဝငများ, Sclerenchyma ဆလ,Parenchyma ဆလ

က�ယတငးအဂ� ါအားလ�း

Phloem ဆနခါဆလများ၊Sclerenchyma ဆလ

က�ယတငးအဂ� ါအားလ�း

Parenchyma Parenchyma ဆလ Cortex, PithCollenchyma Collenchyma ဆလများ အဓကအားြဖငအဓကအားထားSclerenchyma Sclerenchyma ဆလ ေအာဂနစအားလ�း

စာမျက��ာ ၁၂

၁၂

• STOMATA - ဓာတေင�ဖလ�ယေသာအရက၏ေအာကဘက��အေရြပား အေပ�ယ အတများက�ေခ�သည။

❖ DICOT ��င MONOCOT အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချက

• Dicot ��င Monocot Root အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချကခ��ာေဗဒဇာတေကာင Dicot Root Monocot Rootေသးေ�ကာအထ�ပ 2-6 အြခားအထ�ပသ�မဟ�တ xylem

��င phloem8 သ�မဟ�တထ�ထကပ�အြခားအစ�အေဝးက�xylem ��င phloem

• Dicot ��င Monocot Stem အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချကခ��ာေဗဒဇာတေကာင Dicot ပငမ Monocot ပငမေသးေ�ကာအထ�ပ ကငးပ�စ, လကစပဘဥပ�အတကစစ�ေပး, ေြမာကြမားစာ��င

အရပရပသ�ကြပား

• Dicot ��င Monocot Leaf အ�ကားအဓကခ��ာေဗဒြခားနားချကအရက Monocot အရက

၁ အေပ�ယလ�ာတငအထ���ငပါးလ�ာသညအနမ epidermis

မျက��ာြပင��စခ�လ�းအေပ�ယ�နေဖာငး cuticle

၂ Stomata ေအာကပ�ငးမျက��ာြပငေပ�မ�ာပ��ပးြဖစ�ကသည မျက��ာြပင��စခ�လ�းအေပ�အစာအမ၏တ�ညေသာအေရအတက၃ Mesophyll က� Palisade အြဖစခြခားထားသည

Parenchyma ��င Spongy ParenchymaMesophyll သည palisade ��ငမတ�ပါspongy Parenchyma

❖ အလယအလတ�ကးထားမ�

ေသးေ�ကာ cambium သည xylem ��င phloem အ�ကား��အြမစများ��ငအြမစများ�ကား��အပငတစသ��းြဖစသညေသးေ�ကာအပငများ။

▪ဒ�တယတ�းတကမ�သညပငစည��ငအြမစများ၏အချငးက�တ�းေစသည။▪��စပတလညကငးများက�သစပငစညအများစ�၏ကန လန ြဖတမျ�းများတငေတ� ��ငသည။▪ေ� ဦး ရာသ��ငေ�ရာသတငအပင�ကးထားမ���နးကြပားမ�ေ�ကာင� �စစ�ကငးများေပ�ေပါကလာသည။▪ေရက�မပ�ေဆာင��ငေသာသစသားသည��လ�းသားသစေတာဟ�လ�သများသည။

Page 10: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 10/18

X-X-X

စာမျက��ာ ၁၃

၁၃

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၄: စက�� ဇဝကမ�ေဗဒ

•အပင၏ဇဝကမ�ေဗဒသညအပငများ၏လညပတမ���ငသကဆ�ငသည��က�ေဗဒဆ�ငရာစညးကမးြဖစသည။

Pl အပငများအတငးသယယ�ပ�ေဆာငေရး•အပငများတငေသးလညပတမ�စနစမ��ေသာလညးေရ��ငဓာတသတ� �များသညအြမစမ�အရကများသ�ေရ �လျားသည

အာဟာရသညအရကမ�အြမစများသ�ေရ �လျားသည။•ဖ�စညးတညေဆာကပ�ဆ�ငရာဖ�စညးပ�အဆငတ�ငးသညစက��၏ဇဝကမ�ေဗဒ / လ�ပေဆာငမ�များတငပါ ၀ ငသည။ The

ကြပားြခားနားေသာဖ�စညးတညေဆာကပ�ဆ�ငရာအဖ�အစညးများမ�ာ -o ဆလ - သက��အားလ�း၏ဖ�စညးတညေဆာကပ�။ဏ တစ���း - အလားတ�ဆလအ�ပစ�များြဖငဖ�စညးထားသည။o အဖ�အစညးများ - - တစသ��းအ�ပစ�များအတ�တကလ�ပေဆာငသည။o စနစစနစများ - အဂ� ါအစတအပ�ငးများအတ�တကလ�ပေဆာငေသာအဖ�များြဖငဖ�စညးထားသည။o Organism - တရစ�ာနတစမျ�း၊ အပငတစပငတညးသ�မဟ�တဆလတစခ�တညးသက��များ။

❖ ဆလအတကပ�ေဆာငေရးအမျ�းအစားများအာ��စ�းစ�ကမ� - ပါ ၀ ငသညinရယာတစခ�တငပစ�ညးတစခ�၏ပမာဏ��င� �ငးယ��လ�ငပစ�ညးတစခ�၏ပမာဏအြခားinရယာ၌တ�ညေသာပစ�ညးဥစ�ာ။

သယယ�ပ�ေဆာငေရးအမျ�းအစား��စမျ�း��သည။• Passive Transport: ြမငမားေသာေနရာမ�ေဒသတစခ�သ�အေြမ�းပါးမ�တဆငအရာဝတ� �များ၏ေရ�လျားမ�

အနမအာ��စ�းစ�ကမ�၏။ passive သယယ�ပ�ေဆာငေရးအတကမလ�အပစမးအင (ATP) ။ ပျ� �� ြခငး��င Osmosis သညpassive သယယ�ပ�ေဆာငေရး၏ဥပမာ။

• တက�ကစာသယယ�ပ�ေဆာငေရး - ၀ တ� �များအေနြဖငအနမပ�ငးမ�အေြမ�းပါးမ�တစဆငေရ �လျားသညြမငမားေသာအာ��စ�းစ�ကမ�၏ေဒသတစခ�သ�အာ��စ�းစ�ကမ�။ တက�ကစာသယယ�ပ�ေဆာငေရးဆယလ�လာစမးအင (ATP) လ�အပသည။

❖အ ပင��ငေရဆကဆမ�ေြဖ��ငးချက အေသးအဖအပ�ငး (solute) သညအတငး၌ြဖန ေဝထားေသာအရညအေရာအေ��ာအဓကအစတအပ�ငး (ထ�အရညေပျာပစ�ညး) ။Hypotonic Solution - ေရထသ�စးဝငေသာ osmosis ေ�ကာငဆလတစခ�ေရာငလာေစသညဆလIsotonic Solution: ဆလအရယအစားက�မေြပာငးလေစတေြဖ��ငးချက။ ဆ�လ�တာကေရမ��ဘ�း။Hypertonic Solution - osmosis ေ�ကာငဆလက�ကျ� �ေစသညအေြဖတစခ�။ အဓပ�ာယေရကထကခာမညဆလ။

▪ လ�ေနမ�စနစအတငးသယယ�ပ�ေဆာငေရးလ�ပငနးစ�the လ�ေနမ�စနစတငသယယ�ပ�ေဆာငေရးပ�စ��စမျ�း��သည။ ဤေရ�ကားပျ� �� ြခငး��င Osmosis ြဖစ�ကသည။• ပျ� �� ြခငး: ေမာလကျ�းများ၏ပ�မ�ြမငမားေသာအာ��စ�းစ�ကမ�fromရယာကေနareaရယာမ�ေ��� ဖ�၏သေဘာထားက�

အနမအာ��စ�းစ�ကမ�။• Osmosis - ေရပ�မ�ြမငမားေသာေနရာမ�အနမသ�အေြမ�းပါးမ�တစဆငေရလ�ပ��ားမ�

အာ��စ�းစ�ကမ�

•ပျ� �� ြခငး��င osmosis ��စမျ�းလ�း၏ရညရယချကမ�ာဆလအတငး�� Equilibrium သ�ေရာကရနြဖစသည။ Equilibrium သညတ ဦး တညး ဦး တညချကအတကလ�ပ��ားမ�အြခား ဦး တညချကအတကလ�ပ��ားမ�ညမ�သညအတကအခေအေန။

Solute - အရညထတငအရညေပျာသည (ဥပမာဆား) ။solvent: ပစ�ညးများတငကပသးကပသတ (ဥပမာေရ) လ�ပေနတာ။Permeability - အေြမ�းပါးအလ�ာတစခ�အေနြဖငအထ�းသြဖငအရယအစားေမာလကျ�းများက�မညသညအတ�ငးအတာအထြဖတသနးသား��ငမညနညး။Semi-permeable အေြမ�းပါး (ေရးချယစမဝင��ငသည) - အချ��ေမာလကျ�းများအားအြခားသ�များက�မသားေစရနခငြပ�သည။

စာမျက��ာ ၁၄

Page 11: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 11/18

၁၄

❖ Transpiration•အဓကအားြဖငအပငရကများမ�ေရက�အေင� ြပနေစသည။• Transpiration သညအပငများက� ြဖတ၍ အြမစများမ�ေသးငယေသာအေပါကများသ�သယေဆာငသည

အရကများေအာကတငေရသညအေင�အြဖစေြပာငးလကာေလထ�ထသ� ြဖန ကျကသည။

❖ photosynthesis❖စမးလနးေသာအပင များသညေလထမ� ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒ (CO 2 ) ��င ေြမဆလ�ာမ� ေရ (H 2 O) တ�က�ထ�တယ�သည။ အပငများ

CO 2 က� သ�ကားြဖစေစရန H 2 O ��ငသ�ကား (ဂလ�းက�စ (C 6 H 12 O 6 ) ��င ေပါငးစပပါ ။❖ Photosynthesis ဆ�သညမ�ာအလငးစမးအငက�ဓာတ�စမးအငအြဖစကလ���ဖလကများမ�ကလ��� ဖးလမ�ဓာတ�စမးအငအြဖစေြပာငးလြခငးြဖစသည။photos photosynthesis အတကစ�စ�ေပါငးအသားတငညမ�ြခငးမ�ာ - ၆ ေရ + ၆ ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ကသညဂလ�းက�စ + ေအာကဆဂျင (၆) က�ေပးသည။

ေနေရာငြခည၏ေ�� �ေမ�ာကတငကလ��� ဖးလြဖငဓာတက�ပစ�ညးများ) → 1 သ�ကား + ၆ ေအာကစဂျင6CO 2 + 6H 2 O = က� C 6 H က� 12 အ� 6 + 6O 2

❖ photosynthesis သညကာဗနဒ�ငေအာကဆ�ဒထသ� (CO 2 မ�ြပနလညဝငေရာကြခငး) ၏အဓကလမးေ�ကာငး ြဖစသည။❖ photosynthesis သည ကမ�ာေလထ�အတငး�� ေအာကစဂျင (O 2 ) ၏အဓကအရငးအြမစလညး ြဖစသည။❖ photosynthesis သညအဆင��စဆငြဖင�ပးဆ�းသည။ ၁။ Photochemical phase (Light Reaction) ��င 2. Biosynthetic

အဆင (Calvin သသရာ) ။Phot Photochemical phase (Light Reaction) တငေရေမာလကျ�းသညဟ�ကဒ��ဂျင��ငအကကသည

ေအာကစဂျင။❖ထ�တလ�တလ�ကေသာဟ�ကဒ��ဂျငေမာလကျ�းများသည Adenosine Diphosphate (ADP) အြဖစသ�ေြပာငးလရနက�ညသည

Adenosine Triphosphate (ATP) ။❖ထ�တလ�တလ�ကေသာဟ�ကဒ��ဂျငေမာလကျ�းများသညနက�တငး��ကဒငအကဒနငဒ��က�လ�တတေြပာငးလြခငးက�လညးက�ညသည

ေလျာချ Nicotinamide Adenine Dinucleotide ေဖာစဖတ (NADP + ) သ�ေဖာစဖတ (NADPH )called Biosynthetic Phase တငအသ�းြပ�ေသာ ATP ��င Nicotinamide Adenine Dinucleotide Phosphate (NADP + ) ။

CO 2 ေမာလကျ�းများသညဂလ�းက�စအြဖစသ�ေြပာငးလ ေစေသာကယလဗငသသရာအြဖစ ။

❖ အသက���ြခငး / ဆယလ�လာအသက���ြခငး / ဆယလ�လာဓာတတ�းြခငး•အသက��ြခငး (cellular respiration respiration) သညဆလအတငး��စမးအငက�လ�တထ�တေပးရနအတကဆလအတငး��အစာအာဟာရများက��ဖ�ခြခငးလ�ပငနးစ�

ATP (Adenosine Tri Phosphate) သည•အသက��အကာအဘ�အေယဘ�ယျ Net ကညမ�ြခငးြဖစပါသည: C က� 6 H က� 12 အ� 6 + 6O 2 = 6CO 2 + 6H 2 အ� + ATP (စမးအင) ။•အသက���လမးေ�ကာငးဆ�ငရာလ�ပငနးစ�သည Cytoplasm ��င Mitochondria ပါ ၀ ငသည။•အသက���ြခငးလ�ပငနးစ�က�အဆင� �စဆင�ပးဆ�းသည။ ဤေရ�ကား (1) Glycolysis ��င (2) Krebs သသရာ။

glycolysis:•ဂလ�ကက�းလ�ငးစဆစ (glycolysis) ြဖစစ�သည cytoplasm တငြဖစပားသည။• cytoplasm တငရ��ေသာဂလ�းက�စသညဂလ�းက�စအားအငဇ�ငးဆ�ငရာတ� ြပနမ�များမ�တဆငြဖတသနးသားသည။

pyruvic အကဆစသ�က�းေြပာငး။•ဂလ�းက�စက� Pyruvic အကဆစအြဖစေြပာငးလြခငးသညေအာကစဂျင၏ေ�� �ေမ�ာကတငြဖစပားသည။• Pyruvic အကဆစ Acetyl Co အငဇ�ငးေအသ�က�းေြပာငးသည။•

ခရကစစကဘး:• Krebs သသရာက�လညး Citric Acid Cycle သ�မဟ�တ Tricarboxylic Acid (TCA) သသရာအြဖစလ�သများသည။• Pyruvic acid သညဂလ�ကက�းလ�ငးစဆစ (glycolysis) ြဖစစ�မ�ဆငးသကလာ�ပး Acetyl ပ�စြဖင Mitochondria ထသ� ၀ ငပါသည

Co အငဇ�ငး A, �ပးေတာသသ enzymatic တ� ြပနမ�၏စးရးေ��ာကသား။ ေနာကဆ�းတင ATP ေပးသည။

❖အ ပင�ကးထားမ�ေဟာမ�နး• အပငေဟာမ�နး (phytohormones ဟ�လညးေခ�သည) သညအပင�ကးထားမ�က�ထနးည�ေသာဓာတ�ပစ�ညးများြဖစသည။• Auxin, gibberellin ��င Cytokinin တ�သညအေရး�ကးေသာအပင�ကးထားမ�ေဟာမ�နးြဖစသည။

X-X-X

စာမျက��ာ ၁၅

၁၅

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၅: သက��များအမျ�းအစားခြခားြခငး

• စနစခ / စနစတကျ - ခြခားသတမ�တြခငး��င nomenclature ��ငသကဆ�ငေသာဇဝေဗဒဌာနခ။• nomenclature - စက��တစခ�သ�မဟ�တ a သ�မ�နကနေသာနာမက�အသ�းြပ�ြခငးသည nomenclature သညက�ငတယေြဖ��ငးသည

taxonomic အ�ပစ�။

Taxonomic အဆငဆင• မျ�းစတ - ဇဝေဗဒဆ�ငရာစ��ကများက�ေဝမ��ပး၎ငးတ�အတအကျက�သာမျ�းပား��ငသညသက��များ။ မျ�းစတများ

taxonomy အတကအေြခခယ�နစြဖစပါတယ• Genus: မျ�း�� းသညဆက�ယေသာမျ�းစတြဖစသည။• မသားစ� - မသားစ�ဟာအနးကပဆကစပေနေသာမျ�းဆကများြဖစသည။• အမန - အမန သညရငး��းေသာမသားစ�များြဖစသည။• အတနးအစား - အတနးသညအနးကပဆကစပမ���ေသာအစအစ�ြဖစသည။

Page 12: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 12/18

• ဌာန - ဌာနခသညဆကစပေသာအတနးများြဖစသည။• ခင��ငငေတာ: သက��များ၏အေြခခအကျဆ�းအမျ�းအစား��ငျငဟ�ေခ�သည ။

သက��များ၏ခြခား•သပ�ပညာ��ငအများစ�သညသက��များက�အဓက��ငင ၅ ခ�အြဖစခထားသည။ ဤေရ�ကား Monera ြဖစ�ကသည (Eubacteria ပါဝငသည

��င Archeobacteria)၊ Protista၊ မ�၊ Plantae ��င Animalia တ� ြဖစသည။•ဗ�ငးရပစများ၊ ဗကတးရးယားများ၊ ေရည�များ၊ မ�များ��ငပ��တ�ဇ�အာတ�သညအဏ�ဇဝသက��များြဖစ�ကသည

❖ ဘ�ရားသခင: Archaebacteria• Archaebacteria များသညဆလအေြမ�းပါးများ��ငအတ�သးသန prokaryotes များြဖစသည။• Archaebacteria အများစ�သည heterotrophic ြဖစသည။ သ�ေသာအချ� � Archaebacteria autotrophic ��ပါတယ,

chemosynthesis အားြဖငအစားအစာထ�တလ�ပ။• heterotroph ဆ�သညမ�ာသက��များ (ကာဗနဒ�ငေအာကဆ�က) ကသ�ေသာသက��အရငးအြမစများမ�ကာဗနက�မြပ�ြပင��ငသညသက��တစခ�ြဖစသည။

ဒါေပမယ�ကးထားမ�အတကေအာဂနစကာဗနက�အသ�းြပ�သည။Archaebacteria များစာသညဆာလဖာပ�စမးေရများ၊ အလနငနေသာေရကနများကသ�ေသာ�ကမးတမးေသာပတဝနးကျငတငေနထ�င�ကသည။

��ငထ�ကသ�ေသာ��တ�ကသတ� ဝါများ၏အ�အြဖစေအာကဆဂျငမေချပတဝနးကျငမ�ာ။

❖ ��ငငေတာ Eubacteria• Eubacteria သညဆလတစခ�၏ prokaryotes များြဖစသည။•လ�တ�တငေရာဂါြဖစေစေသာဘကတးရးယားအများစ�။• Eubacteria များသည autotrophic ��င heterotrophic ��စမျ�းလ�းြဖစသည။• Eubacteria သညပ�မ�နအားြဖင binary fission အားြဖငမျ�းပား��ငသည။

• ဗကတးရးယားပ�းများ၏နက�တေဗဒင -ဏဘကတးရးယား prokaryotes ြဖစ�ကသည။o သ�းမျ�းသညဘကတးရးယားပ�စများြဖစသည။

- Cocci (စကလ�း၊ ovoid သ�မဟ�တအများအားြဖငပတပတလညပ�သဏ)◌ာန)- ေဘလ (တ�တေချာငး��ငတ�ေသာဘကတးရးယား)- Spiral (လမ / စ�ပစက၏ဗကတးရးယား)

❖ ��ငငေတာ Protista• Kingdom Protista တငအပငများ၊ တရစ�ာနများ��ငမ�များမဟ�တေသာ eukaryotes အားလ�းပါ ၀ ငသည။• Protista တငမျ�းစတ ၅၀,၀၀၀ ေကျာ��သည။• Kingdom Protista တင unicellular ��င�� း��ငးေသာ multicellular Eukaryotes အနညးငယပါ ၀ ငသည။• Multicellular Protista ၏ဆလများသညသက��များ၏တကျေသာလ�ပငနးေဆာငတာများက�လ�ပေဆာငရနအထ�းြပ�မဟ�တပါ။

စာမျက��ာ ၁၆

၁၆

❖ ��ငငေတာမ�•မ�များသည eukaryotes ြဖစ�ပးအများစ�သည multicellular ြဖစသည။•မ�များ၏ဆလနရက�ဓာတ�ေဗဒနညးြဖငဖ�စညးထားသည။•မ�များသည heterotrophic ြဖစ�ပးအစာေြခအငဇ�ငးများက�အစာရငးြမစသ�ထ�တလ�တြခငးြဖငသ�တ�၏အာဟာရများက�ရ��သည။•မ�များသည decomposers (သ�) ကပပါးေကာငများအြဖစြပ�မ�သည။•မ�များစာသညအပင��ငသတ� ဝါများတငေရာဂါြဖစေစသည။

❖ Kingdom Plantae•အပငများသည eukaryotic၊ multicellular များြဖစ�က�ပး photosynthesis က�ထ�တယ�သည။•အပငများ၏ဆလများတင polysaccharide cellulose ပါေသာဆလနရများ��သည။•အပငဆလများသညလ�ပငနးအမျ�းမျ�းအတကအထ�းြပ�သည။•ဘ�ရားသခင��ငငေတာ Plantae တင Thallophyta (ေရည�၊ မ�၊ Bryophyte)၊ Pteridophyta, Gymnosperms ��င

ေခး��း။

ေရည� :• thallophytic အပငက�ေဆာငေသာကလ��� ဖးလက� ALGAE ဟ�ေခ�သည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတ ၁၀၀,၀၀၀ ခန ��သည။ေရည�အများစ�သညေရ၊ အ�င၊ သမ�ဒ�ရာ��ငေရကနများကသ�ေသာေရများတငေတ� ��ရသည။ များစာေသာေရည�များစားသ�း��ငသည။• Chlorella သညစားသ�း��ငေသာေရည�နမ�နာတစခ�ြဖစသည ။•ေရည�များစာသညေဆးဝါး၏ရငးြမစြဖစသည။•လ မ�ငရာယာ သညေဆးဖကဝငေသာေရည�နမ�နာများြဖစသည ။• Volvox, Chlorella, Spirogyra, Ulothrix တ�သညေရ ည� ၏ဘ�ဥပမာများြဖစသည ။

မ� :•ကလ���ဖးလမပါသညသလ�ဖ�ကအပငက�မ�ဟ�ေခ�သည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတငါးသနးခန ��သည။• Penecillum, Mucor ��င Aspergillus သညမ�များ၏သာမနဥပမာြဖစသည ။•အချ�� မ�များသညမ�ကသ�စားသ�း��ငသည။• Penecillium မ�ရ��ေသာေဆးဝါးတငအသ�းြပ�ေသာပPen◌ဇဝေဆး Antibiotics ။•အပင��ငသတ� ဝါများတငေရာဂါြဖစေစေသာမ�များ။•လ�အေရြပားေရာဂါပ�းများသညမ�ေ�ကာငြဖစသည။•မ�များသညဆလများထမ�တစမျ�းတညးြဖစသည။•ဆလတစခ�၏အဓပ�ါယသညဆလတစခ�ြဖစသည

Page 13: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 13/18

multicellular ၏အဓပ�ါယသညဆလတစခ�ထကပ�သည။•ကြပားေသာမ�အမျ�းအစားေလးမျ�း��သည။ ၎ငးတ�မ�ာ Phycomycetes, Ascomycetes, Basidiomycetes ��င။Zygomycetes ။

•ခ��ာက�ယ Multicellular မ�များသည mycelium တစခ�ြဖစသည ။ hyphae ဟ�ေခ�ေသာ tubular နနး�က�းအမ�ငေလးများ ပါဝငသည။• Hyphae ဆလနရတင chitin ��သည။•အချ��ေသာ hyphae များသညမြပညစ�ေသာ cross နရများသ�မဟ�တ septa ���ပး၊• septa မပါပ Hyphae က� coenocytic လ�ေခ�တယ ။•အချ��ေသာ hyphae များသညမြပညစ�ေသာ cross နရများသ�မဟ�တ septa ���ပး၊• septa မပါပ Hyphae က� coenocytic လ�ေခ�တယ။

• Lichens:လ�ငစငများသညေရည���ငမ�၏သဟဇာတြဖစမ�အသငးြဖစသည။ ၎ငးသညသဘာ ၀ ၏စ�လငေသာအမေထာငေရးြဖစသည။လ�ငစငများသညမ���ငအလငးစ�ေဆာငးထားေသာသက��အသငးအဖ� ြဖစသည။ကမ�ာေပ�တငေရည�မျ�းစတေပါငး ၂၀၀၀၀ ခန ��သည။lic အများအားြဖင Ascsycetes မ�များ��ငဆကစပသညမ�များ။o လ�ငခနများ��ငဆက�ယေသာ algal class cyanophyceae သ�မဟ�တ chlorophyceae အဖ�ဝငများ။

စာမျက��ာ ၁၇

၁၇

လ�ငစငများသညအဆ�းရားဆ�းေသာပတဝနးကျငအေြခအေနက�ခ��ငရည��သည။လ�ငစငများသညအဆပအေတာကြဖစေစေသာြဒပေပါငးများ��ငအလနထေတ� ��ငသည ထ�ေ�ကာငလ�ငစငများသညေလထ�၏ေကာငးမနေသာ��နကနးများြဖစသ

ညစညမးမ�။လ�ငခနများစာသညေဆးဘကဆ�ငရာဂ�ဏသတ� များ��သည။

Bryophyta :• Bryophyta သည thalloid ခ��ာက�ယက�လညးပ�ငဆ�ငသည။• Bryophyta တငေသးေ�ကာစစစစမ��ပါ။•ဘ��ငဖ�က၏သာဓကမ�ာ Marchantia ြဖစသည။ကမ�ာေပ�တင Bryophyte အမျ�းအစား ၁၉၀၀၀ ခန ��သည။•ဘ�ငအ�ဖ�ကသညလငပ�ငး��ငလငက�မျ�းပား��ငသည။•လငပ�ငးဆ�ငရာမျ�းပားြခငးအထး gametes ��ငအမျ�းသမး gametes ၏ေပါငးစပြခငးြဖငြဖစပျက။•အဆ�ပါ haploid သ�မဟ�တ gametophyte သ�မဟ�တ a တစ Bryophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Bryophytic အပငများသညအများအားြဖငေရ (သ�) စ�စတေသာnearရယာတငြဖစသည။• Funaria ဆ�သညမ�ာေဆာဒအာေရဗျတင bryophytic အပငများြဖစသည• bryophytic အပငများသညအ�မတမးစ�စတေသာပတဝနးကျငလ�အပသည။•ဘ��ငယ�ဖ�က၏အသငးသားများသညအတနးသ�းတနး��သည။ ဤ ေရ� ကား ( 1) Hepatophyta (liverwort), (2)

Anthocerophyta (Hornworts)၊ (၃) Moss (Hornworts) ။

Pteridophyta :• Pteridophytic စက��သည Root, Stem, Leaf ��င Vascular Tissue ��သည။• Pteridophyta ၏အြဖစများေသာဥပမာမ�ာ Pteris ြဖစသည။ကမ�ာ၏မတ�ညေသာေနရာများတင Pteridophyta မျ�းစတ ၁၁၀၀၀ ခန ��သည။• Pteridophyta တငလငဆ�ငရာမျ�းပားမ�သညအထ�းေဖာစပထားများ၏အက�အညြဖငြပ�လ�ပသည။•ဒသတမနသ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Pteridophytic မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Pteris သညေဆာဒအာေရဗျတင Pteridophytic အပငများေတ� ��သည။• Pteridophytic စက��၏ကျယြပန ေသာအရကများက� fronds ဟ�ေခ�သည။• Pteridophytic စက��၏လကကမးစာေစာငများက� pinnae ဟ�ေခ�သည။• Sporangium က� fronds ၏ေအာကဘကတငဖ�စညးသည။•ဖငလ�စ fronds fiddleheads ဟ�ေခ� �ကသည။•အထ�းေဖာစပထားများက�ေလအားြဖငြဖန ကျကသည။• Pteridophytic စက���� sporangium သညအထ�းေဖာစပထားမ�များက�ထ�တလ�ပသည။ အဆ�ပါအထ�းေဖာစပထားသေဘာသဘာဝ diploid ြဖစ�ကသည။ The

အထ�းေဖာစပထား gametophyte အဆငထ�တလ�ပရနေပါက။• Pteridophytic အဖ�ဝငေတဟာအတနးေလးတနးတကတယ။ ��ပါသည။ (၁) Psilophyta (Whisk Ferns)၊ (၂)

Lycophyta (Spike Mosses)၊ (၃) Sphenophyta (Horsetails)၊ (၄) Pterophyta (စစမ�နတဖများ)

အားကစား�� :• Gymnosperm သညအြမစ၊ ပငစည၊ အရက��ငေသးေ�ကာဆ�ငရာတစသ��းများေကာငးစာဖ� �ဖ�းသည။Gymnosperm ဥပမာမ�ာ Cycas, Pinus, Taxus, Gnetumကမ�ာ၏မတ�ညေသာေနရာများတင Gymnosperm မျ�းစတ ၁၁၀၀ ခန ��သည။• Gymnosperm ��မျ�းပားအဂ� ါများက�ပ�တစမျ�းအြဖစေခ�သည။•ဒ diploid သ�မဟ�တ sporophyte သ�မဟ�တ 2n တစ Gymnosperm မျ�းစတများ၏ဘဝသသရာအတကအဓကအဆငြဖစပါတယ။• Gymonosperms အမျ�းအ�ယက�ေဆာငေသာအပငများြဖစ�ကသည။•အေစများသည Gymonosperms တငအဝတအချညးစညး��သည။• Welwitschia Gymnosperm အဖ�ဝငတစဦးြဖစပါသညသက��ာရအခေအေနက�ေတ� ����ငပါသည။• Sequoiadendron giganteum အဆ�ပါ Gymnosperms ပ�ငတစဦးအ�ကးဆ�းသစပငြဖစပါတယ။• Juniperous ေဆာဒအာေရဗျြဖစေပ�တ Gymnospermic အပငြဖစပါတယ။

Page 14: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 14/18

စာမျက��ာ ၁၈

၁၈

• Gymnosperms အဖ�ဝငများက�အတနးေလးတနးခထားသည။ ဤေရ�ကား: ပ�အသးသးေသာ, Cycads,Ginkgos ��င Gnetales

▪ Cycadophyta (Cycads)o Cycadophyta အသငး ၀ ငအပငများတငအရက��ငတ�ေသာအရကများစာ��သည။o Cycadophyta တငပါ ၀ ငေသာအပငများသညအထးအမများြဖစသည။o Cycadophyta အသငးဝငများ၏အပငများသည�ကးမားေသာ strobilus တင gametes က�ထ�တလ�ပသည

▪ Ginkgophyta ( Ginkgo biloba)o မျကေမ�ာကေခတတငမျ�းစတတစခ�တညးသာ��သညo အထး��ငအေြမ�ာကသးြခားသးပငများက�သးြခားစထားပါ။o အမျ�းသားများသည strobilus ကသ�ေသာတစမျ�းတငဝတမ�နက�ထ�တလ�ပသည။ဏအေမ �းအ�က�ငများကအြပငဘကအဖ�းများြဖစေပ�ေစသညo အပငများသညေလထ�ညစညမးမ�က�ခ��ငရည��သည

▪ Coniferophyta (Cone-bearing သစပငများ)The Coniferophyta သည c တမျ�းြဖစသညo Coniferophyta တငအဖ�ဝငများသညထ�ေသာဖေယာငးဖ�းအ�ပထားသညအပများ��သညမျက��ာြပငေအာက��အေခါငးေပါက�� Stomata ဏ။o မျ�းေစများက�က�နးေြမမျက��ာြပငေပ�တငသယေဆာငသည။o အ�မစမးေန�ပးအေအး��ငေြခာကေသ�ေသာေနရငးေဒသများ��ငအညအလ�ကသငေနထ�ငသည။

▪ Gnetophytao Gnetophyta ၏ Genera သ�းမျ�း��သည။ ဤ ေရ� ကား: Gnetum, Ephedra ��င Welwitschia ။o Gnetum အပ�ပ�ငးေတာငတကစက��ဏ Ephedra (ချ�တ�ေသာအပင):o : Welwitschia (�ကးမားေသာဥအြမစ��ငအတ�သက��ာရေနေသာ) ။ Welwitschia တငအရက��စခ�သာ��သည

အ��စ 1000 အသက��ငလမမည။

angiosperms :•ပနးပငများက� Angiosperms ဟ�ေခ�သည။• Angiospermic အပငအားလ�းသညပနးများက�ထ�တလ�ပသည။ အဆ�ပါပနးပငလငပ�ငးဆ�ငရာမျ�းပားဖ�စညးပ�မ�ာြဖစပါတယ။• Angiospermic အပင��စမျ�း��သည။ Monocot Plants ��င Dicot Plants ။•ေနရကများ၊ ဆန��ငြမကများသည Monoct Plants ြဖစသည။• Mint and Cashew သညအပငတစပငြဖစသည။ကမ�ာအ��အြပားတင Angiosperms အပင ၄၀၀၀၀၀ ခန ��သည။• Angiospermic စက��၏ဘဝသသရာ၏အဓကအဆငမ�ာ diploid သ�မဟ�တ sporophyte or 2n ြဖစသည။•ပနးပငများသညရာသဥတ�အေြခအေနအားလ�းကသ�ေသာအလနေအးေသာရာသဥတ���ငပ�ြပငးသညရာသဥတ�အေြခအေနတငြဖစသည။• Wolfia တစအေသးဆ�း Angiosperms ြဖစပါတယ။•ေရတငအပငြဖစသည Angiospermic အပငများစာ��သည။• Nymphea ေရေနအပငဥပမာတစခ�ြဖစပါတယ။• Agave monot angiosperms တစဘ�ဥပမာသက��ာရအေြခအေနြဖစေပ�သည။•ပနးပငအပငများတငအေစများသညအကာအကယတစသ��းအလ�ာတစခ�အတငး��သညAngiosperms သညအဓကအစားအစာ (သး��၊ ပ၊ ဟငးသးဟငးရကများ) ��ငေဆးဝါး၊ သစများြဖစသည။

▪ angiosperm အသကေသးေ�ကာThe Angiosperm အပငတငပနးများ��ငမနးမ��စေယာကတညးက�အတ�တ�ပငပငတင��သည

ကြပားြခားနားေသာအပင။o Monoecious plant - အပငတစပငတညးတငေယာကျား��ငမနးမ��စေယာကတညးပနးပင။

စာမျက��ာ ၁၉

၁၉

ဏ Dioecious စက�� - ေယာကျား��ငမနးမ��စေယာကလ�းသညပနးတစမျ�းတညးတင��သည။o Monoecious ပနးပင - ေယာကျား��ငမနးမ��စေယာကတညးက�အတ�တ�ပနးပငတစခ�စတငပနးပငအစတအပ�ငးများ။ဏ Dioecious စက�� - ေယာကျားသညကြပားြခားနား�ပးမနးမပနးသညကြပားြခားနားသည။o ေနစသညအပင��စမျ�းလ�းြဖစသည။ ေယာကျားပနးပငအထးအပငများ��ငအမျ�းသမးပနးပငများလာသည

အမျ�းသမးစက��။flower ေယာကျားပနးပငသညဝတမ�နေစများက�ထ�တလ�ပသည။ အမျ�းသမးအပငသညဥများက�ထ�တလ�ပသည။o ၀ တမ�နအမ�န များက�အြခားေနရာတငထ�တလ�ပသည။the ဝတမ�နအေစများသည meiosis cell �ပးေနာကထ�တလ�ပေသာေ�ကာင၊

အဆ�ပါဆအတကဌာနခ။o Anther သညေယာကျားပနး၏အစတအပ�ငးြဖစသည။o ဝတမ�နမ�အမ�နများက�ပ�ဝါမ�အမအမသ�လ�ေြပာငးြခငးက� ၀ တမ�နက�းြခငးဟ�ေခ�သည။o အမညးစကသညအမျ�းသမးပနးပင၏အစတအပ�ငးြဖစသည။poll ဝတမ�နက�း�ပးေနာကဝတမ�နအေစများသညသ�ကပ�းများထကေစသည။

Page 15: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 15/18

The �ကကဥသညအမျ�းသမးပနးပင၏အစတအပ�ငးြဖစသည။The �ကကဥသည haploid ြဖစသည။ အဘယေ�ကာငဆ�ေသာ�ကကဥသညဥမ�ဥအတငးသ�ဆလခထ�တ�ပးေနာကထက��ေသာေ�ကာငြဖစသည။o ဥဥသညအမျ�းသမးပနးပင၏အစတအပ�ငးြဖစသည။o သ�ကပ�းသညဥ��ငအတ�ဖျ�း။ သ�ကပ�း��ငဥများက�ေပါငးစပြခငးလ�ပငနးက�ဓာတေြမ�သဇာဟ�ေခ�သည။ဏအဆ�ပါ zygote fertilization �ပးေနာကဖ�စညးသည။o Zygote သည diploid / sporophyte ြဖစသည။o Zygote သညအမျ�းအ�ယြဖစလာသည။o အပငေပါကရနအတကမျ�းေစသညအပငအသစက�ေပးသည။

❖ ��ငငေတာ Animalia•တရစ�ာနများသည multicellular၊ eukaryotic ��င heterotrophic များြဖစသည။•တရစ�ာနဆလများ၌ဆလနရမ��။•တရစ�ာနဘ�ရားသခင��ငငေတာသားအများစ�သညတစေနရာမ�တစေနရာေြပာငးေ��� ��ငသည။ငါး၊ င�ကများ၊ တားသားသတ� ဝါများ၊ က�နးေနေရေနသတ� ဝါများ��င��တ�ကသတ� ဝါများပါဝငသညလ�သားများသညဘ�ရားသခင��ငငေတာြဖစသည

Animalia ။•ဤ��ငငေတာတငေရြမ��ပများ၊ ေရခမးများ၊ တေကာငများ၊ ပငလယ�ကယများ��ငအငးဆကပ�းများလညးပါဝငသည။

X-X-X

စာမျက��ာ ၂၀

၂၀

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၆: စက��စနစ

•အဓကအပငေလးမျ�းတငမျ�းစတသနးေပါငးများစာပါ ၀ ငသညေဖာထ�တြခငး��ငခြခားများအတကသပ�နညးကျအမည။

•သပ�ဆ�ငရာအမညများသညမတ�ညေသာအပငများအတကတ�ညေသာဘ�အမညက�အသ�းြပ�ေသာေ�ကာငြဖစသညကမ�ာ၏ကြပားြခားနားေသာေဒသများ။

• စနစခြခားြခငး - ခြခားသပ�။•အ ပငအမျ�းအစားခြခားမ� - အပငခြခားသပ�။

❖ ဒ Nomenclature•ဆဒင��က�ေဗဒပညာ��င Carolus Linnaeus သည Binomial Nomenclature က�မတဆကခသည။• Binomial nomenclature သညအမျ�းအစား��ငမျ�းစတက�ေဖာြပရနလကတငစကားလ�း��စလ�းက�အသ�းြပ�သည။ ပထမ ဦး ဆ�းစကားလ�းြဖစပါတယ

အမျ�းအစား��ငဒ �တယစကားလ�းမျ�းစတြဖစပါတယ။•ဥပမာ - ရကစများ၏��က�ေဗဒအမညမ�ာ Phoenix dactylifera ြဖစသည• Carolus Linnaeus သည ၁၇၅၃ ခ���စတင 'Species Plantarum' စာအ�ပက�ထ�တေဝခသည။• Carolus Linnaeus သညအပငများ၏မျ�းပားမ���ငတညေဆာကပ�နညးလမးအေပ� အေြခခ၍ အပငများက�ခြခားခသည

မျ�းဆကပားအစတအပ�ငးများ။•အပငများ၏အမညက�စာလ�းေစာငးြဖငေရးထားရမည။ ဥပမာအားြဖင Phoenix �မ�� dactylifera

အပငများ၏ခြခားအတကေမာလကျ�းမ� shape သ�ကပ�းပ�သ�ာန•��စေပါငး ၃၀၀ ခန အပင၏ခြခားသတမ�တြခငး��ငခြခားြခငးက�လကေတ�ကျငသ�းသညစက�� taxonomy က�ြပနလညရယ�သည

သက��စက�� shape သ�ကပ�းပ�သ�ာနကေနစတငခသည။ အဆ�ပါစက�� taxonomy ၏ဖ� �ဖ�းတ�းတကမ���ငအတ�တ�းတကလာခ��ာေဗဒ, Palynology, Photochemistry, Cytology ��ငေမာလကျ�းဇဝေဗဒကသ�ေသာကြပားြခားနားေသာနယပယ။ အခ�ယေနေခတတင DNA အချကအလကများက�ေဖာထ�တြခငး��ငခြခားရနအတက Molecular taxonomy တငအသ�းြပ�ေနသညအပငများ။

❖ မျ�းစတသေဘာတရား•မျ�းစတများသညအမျ�းအစားခြခားြခငး၏အေြခခယ�နစြဖစသည။•တ�ညေသာမျ�းစတ��အပငများသညတ�ညေသာအပငများက�တသမတတညးထ�တလ�ပ�ကသည။

Page 16: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 16/18

စက��စ�ေဆာငးြခငး��ငမ�တတမးတငြခငး• HERBARIUM ဆ�သညမ�ာစနစတကျေဖာြပ�ပးအဆငသငရည��နးရနစစ�ထားေသာေြခာကေသ�ေသာအပငများြဖစသည

��ငေလလာမ�။• Herbarium နမ�နာြပ�လ�ပရနအတကစက��က�စ�ေဆာငး�ပး၎ငး��င ပတသက၍ မ�တစ�များက�ြပ�လ�ပသည။ အဆ�ပါစက��ထ�ေနာကြဖစပါတယ

အစ�ဓာတက�စ�ပယ��ပး��င Herbarium စာရကေပ�တငတပဆငထားသညအစက�ကားတငေြခာကေသ�သညအထဖအားေပးသညသငေလျာေသာတဆပ။

• FLORA သည Taxonomic သတငးအချကအလကများ၏အဓကအရငးအြမစများြဖစသည။• Flora ဆ�တာေဒသတခ�ခ�မ�ာြဖစပျကေနတအပငေတရမ�တတမးြဖစတယ။

❖ စက�� taxonomy များတငအသ�းြပ�အချ� �အေရး�ကးေသာ taxonomic ေဝါဟာရများ•အပင၏အဓကကြပားြခားနားေသာအကျငသ�းမျ�း��သည။ ဤေရ�ကားဟငးသးဟငးရက, ချ�ဖ�တ��ငသစပငြဖစ�ကသည။•အဓကအားြဖငြမစေ�ကာငး��စမျ�း��သည။ ဤအရာများသည Tap Root ��င Adventitious Root တ� ြဖစသည။• Margin, Apex, Base, Venation, Arrangement အေပ� အေြခခ၍ အရက၏ေဝါဟာရအေြမာကအြမား��သည။

��င Petiole ။• Inflorescence ( ပနးပင) - ပနး ၀ င��းမ�ာပနးတစပငဒါမ�မဟ�တတစခ�ထကပ�တအစအစ�တစခ���တယ။•ပနးပငအမျ�းအစားက�ပနးပငအေရအတက၊ အြပ�သေဘာဆက�ယမ�၊ ဒဂရတ� ြဖငဆ�းြဖတသည

သ�တ�ရ pedicels ၏ဖ� �ဖ�းတ�းတကမ�, သ�တ�ရအက�ငးအခက၏သေဘာသဘာဝ။

စာမျက��ာ ၂၁

၂၁

•မတ�ကြပားြခငးအမျ�းအစား��စခ���သည။ သ�တ�က��း��ငးတ Inflorescence ��ငေပါငးစပြဖစ�ကသညေချာ။

• Terminal သည��း��ငးေသာ inflorescence အမျ�းအစားတစခ�ြဖစသည။ �� း��ငးေသာ Inflorescence ၏ Terminal အမျ�းအစားမ�ာပနးပငတစ ဦး ပငစည၏အစနအဖျား။ ဤအပင၏အပငအမျ�းအစားဥပမာမ�ာ Hibiscus coccineus ြဖစသည

• Compound Inflorescences တငပနးပင� �စခ�လ�းသ�မဟ�တ��စခ�ထကပ�ေသာပနးများ��သည။ ဥပမာေန�ကာ။ Spike, Catkin, Raceme, Umbel, corymb, Panicles ��င ဦး ေခါငးတ�သညမတ�ညေသာအမျ�းအစားများြဖစသညြဒပေပါငးများ inflorescence ။

• ဆ�း : elongate inflorescence; ပနးများသည sessile၊ သပသညးြခငးသ�မဟ�တတစ ဦး ��ငတစ ဦး ေဝးကာသည။• Catkin - လငမတ�ေသာ ပနးများပငပင လငးလငး��ြခငး ။ သာ Woody အပငများတငေတ� ��ခပါတယ။• Raceme : pedicellate ပနးပငများ၏��ညလျား လ�ေသာ inflorescence တစခ�သည branched rachis တင။• Umbel - pedicels အားလ�းသည a မ�ေပ�ထကလာေသာြပားချပချပသ�မဟ�တအတနငယ rounded inflorescence

အဆ�ပါ peduncle ၏အစနအဖျားမ�ာဘ�အမ�တ။• Corymb - အလျားအမျ�းမျ�း��ေသာည�ပများြဖစေသာြပားချပချပသ�မဟ�တအတနငယ rounded inflorescence

အဆ�ပါ rachis တေလ�ာကြဖညစက။• ထတလန ြခငး - အက�ငးအခကများ��ေသာသမ�ဒ�ရာအလယဗဟ���အရက�ကးသညအပင

သ�တ�က�ယသ�တ� branched ။• Head (Capitulum) - အတ�သညသပသညးေသာဆ�းြဖစသည

ပနးပငတစခ�တညးပနးပင၏အသငအြပငေပးြခငး peduncle ။

X-X-X

Page 17: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 17/18

စာမျက��ာ ၂၂

၂၂

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၇: ေဂဟေဗဒ��ငပတဝနးကျငဇဝေဗဒ

• Ecology : ေဂဟေဗဒ၎ငးတ�၏အေလအထများ��ငေနရငးေဒသများစပလျ�းသက��များ၏ေလလာမ�ြဖစပါတယ။• HABITAT : အဆ�ပါသက��များ (အပင��ငတရစ�ာနများ) အသက��ငေတာမ�သညရေသာဇ�နဘယမ�ာေ�ကာငအစားအစာက���ာေတ���ငျ,

အမ�းအကာ, ကာကယေစာငေ��ာကေရး��ငမျ�းပားများအတကအမေထာငဖက။• အေလအထများ : ကျငအြပ�အမ�သ�မဟ�တဖ�စညးပ�၏��ေထာငြဖစပါတယ။• ပတဝနးကျင : ပတဝနးကျငအတက abiotic တ�တင interaction ကြဖစပါတယ (��ပပ�ငးဆ�ငရာ��ငဓာတ�) ��င

ဇဝေဗဒအစတအပ�ငး• ပတ ၀ နးကျငသပ� ပတ ၀ နးကျငသပ�သညပတ ၀ နးကျငဆ�ငရာသပ�ဘာသာရပတစခ�ြဖစသည

��ပ၊ ဇဝေဗဒ��ငသတငးအချကအလကသပ� (ေဂဟေဗဒ၊ ဇဝေဗဒ၊ ��ပေဗဒ၊ ဓာတ�ေဗဒ၊ သတ� ေဗဒ၊ပတဝနးကျငေလလာြခငး၊ သမ�ဒ�ရာေဗဒ၊ ေြမဆလ�ာသပ�၊ ဘ�မေဗဒ၊ ေလထ�သပ�ပညာ၊��ငပတဝနးကျငဆ�ငရာြပproblemsနာများ၏ေြဖ��ငးချက။

• ဇဝထ� (သက��နယပယ) - ဇဝထ�သညစ�စ�ေပါငး litithosphere, hydrosphere ��င atmosfer စ�စ�ေပါငးြဖစသညသက��ေတရဘဝက�ေထာကပေပးတယ။

ေဂဟေဗဒ��အဖ�အစညးများ၏အဆငများေဂဟေဗဒတငအဖ�အစညး၏အဆငများမ�ာတစ ဦး ချငး၊ လ� ဦး ေရ၊ အသ�ငးအဝ�ငး၊ ေဂဟစနစ��ငဇဝေဗဒ။• တစ ဦး ချငးပ�ဂ��လများ - အေြခခကျေသာလ�ပငနးေဆာငတာများ။• လ� ဦး ေရ - ။ အာကာသ��ငအချနများတငအတ�တကသကဆ�င�ပးအတ�တ�မ�ေဝသည

အရငးအြမစများ။• ရပရာများ - တ�ညေသာပတဝနးကျငတငအတ�တကေနထ�ငေသာသက��များ၏လ� ဦး ေရ။• ေဂဟစနစ - တစခ���ငတစခ�အြပနအလ�နသကေရာကမ���ေသာ ၄ ငးတ�၏ပတ ၀ နးကျင��ငသကဆ�ငေသာစနစများ။• ဇဝေလာငစာများ - အလားတ�လ�မ�အသ�ငးအဝ�ငးများ��ငအတ�ေဒသဆ�ငရာေဂဟစနစအမျ�းအစားများ။

ေဂဟစနစ•သက��အားလ�းသည��ပပ�ငးဆ�ငရာပတဝနးကျင��ငတစခ�တညးေသာေနရာတင��သည။• ဇဝထ� - ေဂဟစနစအမျ�းမျ�းသညဇဝထ�ဟ�ေခ�သညအ�ကးမားဆ�းသက��ယ�နစြဖစသည။

ေဂဟစနစဖ�စညးပ�:•ေဂဟစနစအားလ�းတငအပ�ငး��စပ�ငးပါဝငသည။ ၎ငးတ�သည Abiotic အစတအပ�ငးများ��ငဇဝေဗဒဆ�ငရာအစတအပ�ငးများြဖစသည

Abiotic အစတအပ�ငးများo စမးအင - ေနစမးအငo ��ပပ�ငးဆ�ငရာအချကများ - အပ�ချန၊ အလငး၊ ေလ��ငစသညတ�။o ဓာတ�ပစ�ညးများ - ေအာဂနစပစ�ညးများ (ေအာကစဂျင၊ ကာဗနစသည) ��ငေအာဂနစပစ�ညးများ

(ဘ�ဟ�ကဒရတ, ပ��တနး, etc)

Biotic အစတအပ�ငးများ: biotic အစတအပ�ငးသ�းခ�က�အမျ�းအစားမဆ�ေဂဟစနစအတက��ပါသည။ထ�တလ�ပသ�များ - စမးလနးေသာအပငများ (autotrophs)စားသ�းသ�များ - တရစ�ာနများ (heterotrophs)

▪ Herbivores (အဓကစားသ�းသ�များ)▪အသားစားသ�များ (မ�လတနး၊ အလယတနး၊ ေကာလပများ၊ စသညြဖငသ�းစသ�များ)▪ Omnivores (Generalists) - အပငများ��ငသတ� ဝါများက�အစာေက�း��ငသည။▪ Scavengers (top carnivores) - တရစ�ာနများ၏အေသေကာငများက�အသ�းချသည

o �ပ�ကသ�များ▪ဘကတးရးယား��ငမ�များ

စာမျက��ာ ၂၃

၂၃

အစာကငးဆက•သက��များမ�တဆငတစ ဦး က linear စမးအင��ငဓာတ�စးဆငးမ�။•အစားအစာကငးဆကတင trphic (feed) level မ�အြခား trophic level သ�အစာက� transfer လ�ပတယ။•ဂ��ဝငအစားအစာကငးဆကတင - အပငများက�အဓကစားသ�းသ�များမ�သာစားသည၊ ထ�ေနာကအဓကစားသ�းသ�များြဖစသည

အလယအလတစားသ�းသ�များကစားသည၊ အလယတနးစားသ�းသ�များအားတတယအဆငစားသ�းသ�များကစားသည။

အစားအစာဝကဘ•အစားအစာကငးဆကများ၏သဘာဝချတဆကမ�က�အစားအစာကနယကဟ�ေခ�သည။•သက��တစမျ�းသညအမျ�းမျ�းေသာ trophic အဆငများမ�အာဟာရက�ရ����ငပါသည

��ပေထးေသာ��ငအြပနအလ�နဆကစပေသာစမးအငလ�ေြပာငးစးရး။

Page 18: Thallophyta ဆ ိတာ က ိယ ်န ဲတ ့ တ ဲ့ thallus က ိဆ ိလ ိတ ယ ်။

24/07/2021

https://translate.googleusercontent.com/translate_f 18/18

Zonobiomes (Biomes)Zonobiomes (Biomes) သညအလားတ�လ�မ�အသ�ငးအဝ�ငးများ��ေဒသတငးေဂဟစနစအမျ�းအစားများြဖစသည။ ကြပားြခားနားေသာ 9 ��ပါတယZonobiomes (Biomes) ။ ဤသညများမ�ာ:•အေကတာ diurnal ရာသဥတ�•အပ�ပ�ငးေဒသ•အပ�ပ�ငးေဒသ (သက��ာရ)•ေြမထပငလယ•ေ�းေသာအပ�•သမ•ေြခာကေသ�ေသာရာသဥတ� (Continental)•အေအးမ•အာတတ (Tundra)

X-X-X

စာမျက��ာ ၂၄

၂၄

Bot ၁၀၂ (အေထေထ Botani)

အပ�ငး ၈ ဇဝနညးပညာ

ဇဝနညးပညာသညနညးပညာ (အပငများ) တငနညးပညာက�အသ�းြပ�ရနလ�အပေသာနယပယတစခ�ြဖစသည။

စက�� ဇဝနညးပညာ•အပင၏ဇဝနညးပညာသညစက��များတငနညးပညာက�အသ�းြပ�ရနလ�အပသည။• Micropropagation (သ�) အပငတစသ��းယ�ေကျးမ�သညအပငဆလများ၊ တစ���းများစ�ကပျ�းရနအသ�းြပ�ေသာနညးစနစများြဖစသည

သ�မဟ�တလ�သများဖ�စညးမ�တစခ�အာဟာရယ�ေကျးမ�အလတစားအေပ� ြမ�အေြခအေနများေအာက��က�ယတငးအဂ� ါ။

micropropagation ၏အားသာချက:•မျ�း�� းဗဇတ�ညေသာအပငများစာက�အလနလ�ငြမနစာထ�တလ�ပသည။•အြခားနညးများြဖင�ကးထားရနခကခေသာမျ�းစတများက�ထ�တလ�ပသည။•မျ�း�� းဗဇြပ�ြပငြခငးက�ေထာငေပါငးများစာေသာအပငများက�ေပးသညေသးငယေသာအပငများတငြပ�လ�ပ��ငသည

လ�ချငေသာအေြပာငးအလများက�တငေဆာင။•��ားပါး၊ မျ�းသ��းရနအ��ရာယ��ေသာမျ�းသ��းရနအ��ရာယ��ေသာမျ�းစတများက�ထနးသမးေစာငေ��ာကရာတငက�ညသည။

X-X-X

8500 စကားလ�း