MEJDS. 2017; 7:103.

Published online 2018 March. Systematic Review Article

The Role of Assistive Technology in Improving the Quality of Learning in

People with Special Educational Needs: A Systematic Review Study in

Developmental Disabilities Aria

*Shahrooz Nemati1, Kiumars Taghipour2

Author Address

1. Ph.D. In Psychology and Education of Exceptional children, Tabriz University, Tabriz, Iran;

2. Ph.D. In Instructional Technology, Tabriz University, Tabriz, Iran. *Corresponding Author Address: Tabriz University, Tabriz, Iran.

*Tel: +98 (41) 33392079; *E-mail: Sh.nemati@tabrizu.ac.ir

Received: 2017 November 18; Accepted: 2017 December 18

Copyright © 2016, MEJDS. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits copy and redistribute the material just in noncommercial usages, provided the original work is properly cited.

Abstract Background and Objective: In recent years, with the advances of technology, educating exceptional learners has been influenced by the use

of assistive technologies. Assistive technology is defined as an “any item, piece of equipment, or product system, whether acquired commercially

off the shelf, modified, or customized, that is used to increase, maintain or improve functional capabilities of a children with special educational needs”. These assistive technologies were used to teach Exceptional Learners who have significant differences with peers in mental

characteristics, sensory abilities, communication, emotional-behavior development and physical characteristics. The aim of the current research was to study the role of assistive technology in improving the quality of learning in people with special educational needs.

Methods: A systematic review study method was employed using the following key search words includes: Assistive technology, Instructional

Technology, Learning Technology about exceptional learners, Intellectual and Developmental Disabilities, Specific Learning Disabilities, Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder, Autism Spectrum Disorders, Emotional-Behavior Disorder, Communication, Language, and Speech

Disorders, Deaf or Hard of Hearing, Visual Impairments or Blindness, Children with Physical Disabilities, Health Impairments and Multiple Disabilities from. Dada were collected from the following data bases: PubMed, Springer, ProQuest, Scopus, Elsevier, Science direct, Google

Scholar, between1993-2017.

Results: Among 83 selected research papers about applying assistive technology in special educational needs areas, 38 papers addressed specific learning disabilities. No research was found about applying assistive technology in emotional-behavior disorders. In the same vein, the majority

of papers (57%) were experimental studies. A great number of studies focused on instructional software used to teach individuals with Intellectual and Developmental Disabilities, Specific Learning Disabilities, Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder, Autism Spectrum Disorders,

Communication, Language, and Speech Disorders, Hearing and Visual Impairments, Physical and Multiple Disabilities. The results of most

studies indicated that there is a positive effect of assistive technology on a most of disorders in special educational needs or exceptional children areas.

Conclusion: It seems that most of researches found evidence supporting the positive effects of assistive technology and its effects on children with special education needs. Application and using technology can help students with special educational needs to enhance and improve their

independence in academic and employment tasks, their participation in classroom discussions, along with helping them to accomplish some

difficult academic tasks. The use of assistive technology in educating people with special educational needs is inevitable, the evidence-based researches support the conclusion that assistive technologies have the potential to contribute to a better quality of life for students with

developmental disabilities, which are more than just a matter of conveniences. In special educational needs area, it is very important to ensure that people with disabilities are prepared to meet the challenges of life. Many technological tools such as assistive technology could increase, as

much as possible, the possibilities for people with disabilities to overcome these challenges with fewer difficulties. In Iran developing assistive

technology programs in developmental disabilities areas and studying its effect on these groups is needed. Keywords: Assistive Technology, Special Educational Needs, Exceptional Children.

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1

.۳1۰:(۷؛ )۶1۳۹ی ناتوان مطالعات مجله1

مندنظام روریم مقاله 1۳۹۶ ندماهاسف برخط انتشار

ای مطالعه های آموزشی ویژه:زارتقای کیفیت یادگیری افراد دارای نیانقش تکنولوژی کمکی در های تحولیناتوانی ند درحوزٔهمنظام

۲پور،کیومرث تقی1شهروز نعمتی*

سندگانینو حاتیتوض

تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران؛گروه علومشناسی کودکان استثنایی، . دکتری روان1

تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.گروه علومتکنولوژی آموزشی، دکتری .۲ شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.تربیتی و روانگروه علوم تربیتی، دانشکدٔه علوم *آدرس نویسندٔه مسئول:

Sh.nemati@tabrizu.ac.ir*رایانامه: ؛ ۰۴1-۳۳۳۹۲۰۷۹ *تلفن:

1۳۹۶آذرماه۲۷ تاریخ پذیرش:؛ 1۳۹۶ماهآبان۲۷ تاریخ دریافت:

https://creativecommons.org/licenses/by-) المللیبین ۰٫۴ غیرتجاری-اختیار مجوز تحت که است آزاد دسترسی با مقاله یک این. ناتوانی مطالعات مجله ،۱۳۹۵ © است محفوظ انتشار حق

deed.fa/4.0nc/ )کنید توزیع و بردارینسخه غیرتجاری طوربه اصلی، ٔ نسخه به مناسب ارجاع شرط با را مقاله این در شده منتشر مواد که دهدمی اجازه شما به که است شده منتشر.

دهیچک

آیتم، هر عنوانکمکی تحت اند. تکنولوژیهای کمکی قرار گرفتهتأثیر استفاده از تکنولوژیهای اخیر، با رشد تکنولوژی آموزش، یادگیرندگان استثنایی تحتدر سالزمینه و هدف: استفاده آموزشی ویژه نیازهای دارای کارکردی فرد توانایی ارتقای یا نگهداری افزایش و برای که سفارشی یا شدهتعدیلهمگانی تجاری تولیدی سیستیم یا تجهیزات از ایقطعههای حسی، توانایی های ذهنی، ارتباطی،رود که درمقایسه با همساالن عادی خود تفاوت درخورتوجهی را در ویژگیکار می شود. این تکنولوژی برای افرادی بهمی تعریف شده،

های جسمانی دارند.رفتاری و ویژگیرشد عاطفی Learning Technologyو Instructional Technologyو Assistive technologyهای تخصصیمند و کلیدواژهازطریق مطالعٔه مروری نظام این راستا،در بررسی: روش

Intellectual and Developmental Disabilities،Specific Learning Disabilitiesهای کودکان استثنایی شامل درحوزٔه نیازهای آموزشی ویژه و با استفاده از اسامی گروه

،ADHD ،Autism Spectrum Disorder ،Emotional-Behavior Disorder ،Communication, Language, and Speech Disorders،Deaf or Hard of

Hearing, Visual Impairments or Blindness ،Children with Physical Disabilities،Health Impairments and Multiple Disabilities اطالعات هایگاهیپادر ت جهاطالعات مدنظر ها و ، یافته۲۰1۷تا1۹۹۳های بین سال PubMed ،Springer ،ProQuest،Scopus ، Elsevier ،Science direct ،Google Scholarشامل پژوهشی

واکاوی شد.دستیابی به هدف پژوهش، اوانی ادگیری ویژه از بیشترین فردرحوزٔه نیازهای آموزشی ویژه، اختالالت ی شده در ارتباط با کاربرد تکنولوژی کمکیهای انجاممقالٔه پژوهشی انتخابی، پژوهش ۸۳از بین ها: یافته

ترین فراوانی را در بین درصد( بیش۵۷راستا، مطالعات آزمایشی )با های رفتاری و عاطفی انجام نشده است. دراین( برخوردار بوده و تحقیقی در ارتباط با اختالل۳۸)با تعداد اوتیسم، اختالالت فیزیکی اد دارای اختالالت یادگیری ویژه، اختالالت طیفافزارهای آموزشی تکنولوژی کمکی بسیار پرکاربرد، جهت استفاده برای افرانواع مطالعات دارند. نرم

های کثر پژوهشهای بینایی و شنوایی هستند. نتایج اهای ذهنی و رشدی، اختالالت گفتار، زبان و ارتباط و آسیبفعالی/ نقص توجه، ناتوانیو چندگانه، اختالالت بیش ها درحوزٔه نیازهای آموزشی ویژه یا کودکان استثنایی دارند. ولوژی کمکی در انواع اختاللگرفته حکایت از اثربخشی مثبت تکنصورت

استفاده اند.ست یافتهدهای شواهدمحور شده در ارتباط با تکنولوژی کمکی و نقش آن در افراد دارای نیازهای ویژه به فعالیتهای انجامرسد غالب پژوهشنظر میبه گیری:نتیجههمراه تکمیل تکلیف دشوار، های کالسی بهتواند به افراد با نیازهای آموزشی ویژه در ارتقای تکالیف شغلی و تحصیلی مستقل و مشارکت در بحثمی تکنولوژی کمکیو کاربرد

های کمکی وژیکند که تکنولاز این حمایت میمحور های شواهدناپذیر است. پژوهشکمک کند. استفاده از تکنولوژی کمکی در آموزش افراد دارای نیازهای آموزشی اجتناباطمینان وجود دارد که افراد وها را دارند. درحوزٔه نیازهای آموزشی ویژه این اهمیت درمقایسه با مواد آموزشی متداول، پتانسیل کمک در کیفیت زندگی بهتر افراد دارای ناتوانی

که ممکن است جاتواند تا آنیراستا، بسیاری از ابزارهای تکنولوژی ازقبیل تکنولوژی کمکی می زندگی را داشته باشند. دراینبا نیازهای ویژه آمادگی الزم برای پاسخ به تقاضاهاهای تحولی و ارزیابی یهای ناتوانهای تکنولوژی کمکی در حوزهدر ایران طراحی برنامه آورده و آن را ارتقا بخشد. های کمتر فراهمها را با دشواریآمدن به مشکلامکان فائق

اثربخشی آن روی این گروه از افراد ضروری است. های کودکان استثنایی.تکنولوژی کمکی، نیازهای آموزشی ویژه، گروه ها:واژهکلید

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۲

مقدمه 1دهٔه اخیر، طبق توافق جهانی همٔه کودکان این حق را داشته که در سه

شود ، یا جمعی آموزش ببینند و شامل کودکانی نیز می1صورت فردیبههستند. تعریف واحدی از مفهوم ۲که دارای نیازهای آموزشی ویژه

نیازهای آموزشی ویژه وجود ندارد؛ اما این مفهوم از نتیجٔه تعامل بین های آموزشی یاددهنده، مطرح های فردی یادگیرندگان و محیطویژگی

شده است. این مفهوم آموزشی برای تسهیل یادگیری افرادی است که به های متناسب آموزشی دالیل مختلفی نیاز به حمایت اضافی و روش

های این گروه از افراد در برنامه شدن زمینٔه مشارکتدارند. با فراهمخوبی و مناسب شود تا نیازهایشان بهشده، تالش میآموزشی طراحی

های نیازهای آموزشی ویژه ممکن است از سامانٔه برآورده شود. برنامهدیل محتوای حال ازطریق تعآموزشی افراد عادی پیروی کند. بااین

آوردن منابع خاص مثل فضا، افراد های آموزشی و فراهمبرنامههای منبع و جداگانه دیده، استفاده از تجهیزات مناسب و کالسآموزش

. (1)سعی در کمک به افراد دارای نیازهای آموزشی ویژه کند که درمقایسه با همساالن ۳ها برای یادگیرندگان استثناییاین برنامه

ییهای درخورتوجهی را در ویژگعادی خود تفاوت ، 4های ذهنو ۷رفتاری، رشد عاطفی6های ارتباطی، توانایی5های حسیتواناییشوند. هدف نیازهای داشته، طراحی و اجرا می ۸های جسمانیویژگی

آموزشی ویژه تسهیل فرایند یادگیری این گروه از یادگیرندگان با نیازهای .(۲)ویژه است

بخشی بوده که از راهبردهای توان ۹های اخیر، تکنولوژی کمکیدر سالر اختیار یادگیرندگان استثنایی قرار گرفته با رشد روزافزون تکنولوژی د

و 1۰است. تکنولوژی کمکی اصطالح کلی است که ابزارهای کمکیه شده در های استفادهو همچنین فرایند 1۲بخشیو توان 11سازگاران

شود و برای ها را شامل میو استفاده از آن 1۳یابیانتخاب و مکانهای ل افراد با ناتوانیارتقای عملکرد و تکمیل تکالیف و زندگی مستق

طورمعمول رود. در آموزش ویژه، تکنولوژی کمکی بهکار میبه 14تحولییافته با نیازهای کودکان یا تکنولوژی انطباق 15به تکنولوژی سازگاری

« 16قانون آموزش افراد دارای ناتوانی. »(۳)استثنایی معروف است ای از تجهیزات یا سیستیم تولیدی تکنولوژی کمکی را هر آیتم، قطعه

ی هتعدیل 1۷تجاری همگان ی 1۸شد که برای افزایش و 1۹یا سفارششده، فرد دارای ناتوانی استفاده ۲۰نگهداری یا ارتقای توانایی کارکردی

.(۴،۵)کند تعریف میارتقای زندگی مستقل و توانایی برای مدیریت رفتار و انجام دائمی

ای نیازهای های مداخلههای اصلی و حوزهتکالیف روزانه از نگرانی

1. individually 2. Special educational needs 3. exceptional learners 4. mental characteristics 5. sensory abilities 6. communication abilities 7. emotional- behavior development 8. physically characteristics 9. assistive technology 10. assistive 11. adaptive 12. rehabilitation 13. locating 14. developmental disabilities

، ۲۲آموزی، خود۲1رود. توانایی خودآغازگریشمار میآموزشی ویژه، بهها و مداخالت است و خودنظارتی شامل این نگرانی ۲۳نگهداریخودشدن تکنولوژی کمکی برای استفاده راستا و از زمان مطرح. دراین(۶)

های تحولی با الزام قانون آموزش افراد دارای افراد دارای ناتوانیها و ی، کاربرد تکنولوژی کمکی در سطوح مختلفی از فعالیتناتوانشدن نیازهای این گروه از افراد استفاده های متنوع جهت برآوردهمحیط

بودن مواد ها، دردسترسهای درخورتوجه، آگاهیشده است. پیشرفتکردن تکنولوژی کمکی در آموزشی، تجهیزات و انطباق یا کاربردی

ی ناتوانی، ضرورت استفاده از تکنولوژی کمکی را ارتباط با افراد دارا .(۷)بیش از هر موقع دیگر آشکار کرده است

ردهای تکنولوژی کمکی شدٔه چشمگیر کاربهای انجامباوجود پژوهش ، در ایران هنوز(۸-1۳)ها برای نمونهدر ارتباط با حوزٔه ناتوانی

اطالعات پژوهشی منسجم و دقیقی دربارٔه نوع تکنولوژی کمکی کاررفته در این حوزه و تفکیک تکنولوژی کمکی برای هرکدام از به

وجود ندارد. پژوهش حاضر در راستای های تحولیهای ناتوانیگروهبر تکنولوژی کمکی ها مبتنیپاسخ به خأل موجود و معرفی مداخله

زمین انجام شد. های تحولی برای استفاده در بافت ایراندرحوزٔه ناتوانیهای علمی موجود در این حوزه، لحاظ اهمیت کاربردی گزارش یافتهبه

های تحولی های ناتوانیگروه برای استفادٔه تمامی افرادی که باسروکارداشته، قرار خواهد گرفت. همچنین از جنبٔه اهمیت نظری به

های الزم برایزمین باانگیزههای ناتوانی بافت ایرانمتخصصان حوزهنداشتن پژوهش در ارتباط با بسط یا تعدیل ضرورت یا ضرورت

یاری خواهد های تحولیاستفاده از تکنولوژی کمکی درحوزٔه ناتوانی کرد.

بررسیروش 2بود که ازطریق ۲4مند تحلیلیپژوهش حاضر از نوع مطالعٔه مروری نظام

های پژوهشی مرتبط با متغیرهای تکنولوژی کمکی یافته۲5الگوی پریسماو نیازهای آموزشی ویژه را در ارتباط با کودکان استثنایی بررسی کرد

(1۴) . های ازطریق کلیدواژه ،رضدر پژوهش حاوجو: راهبردهای جست

Instructional Technologyو Assistive technologyتخصصیدرحوزٔه نیازهای آموزشی ویژه و با Learning Technologyو

Intellectual andهای کودکان استثنایی شامل استفاده از اسامی گروه

Developmental Disabilities،Specific Learning

Disabilities ،ADHD ،Autism Spectrum Disorder ،

15. adaptive technology 16. Individuals with Disabilities Education Act 17. acquired commercially off the shelf 18. modified 19. customized 20. Functional capability 21. self-initiate 22. self-instruct 23. self-mainting 24. analytical systematic review 25. PRISMA

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۳

Emotional-Behavior Disorder ،Communication,

Language, and Speech Disorders،Deaf or Hard of

Hearing, Visual Impairments or Blindness ،Children

with Physical Disabilities ،Health Impairments and

Multiple Disabilities شامل پژوهشی اطالعات هایگاهیپادر PubMed ،Springer ،ProQuest،Scopus ، Elsevier،Science

direct ،Google Scholar جهت دستیابی اطالعات مدنظر ها و یافتهکردن نقش تکنولوژی کمکی و شامل مشخصهدف پژوهش که به

آموزشی یا یادگیری در ارتباط با نیازهای آموزشی ویژه یا گروه کودکان استثنایی بوده، تحت واکاوی قرار گرفت. برای شناسایی و پوشش

های اطالعاتی، هوجوی پایگابیشتر مقاالت منتشرشده بعد از جستوجو جست 1صورت دستیتعدادی مجالت معتبر در این زمینه نیز به

شد.

معیارهای ورود و خروج: معیارهای ورود به مطالعه شامل مقاالت موجود در ارتباط با کاربرد تکنولوژی کمکی در آموزش نیازهای ویژه یا

پژوهشی انتشاریافته به زبان های مرتبط با آن و مقاالت علمیموضوعشده در فارسی و انگلیسی بود. معیارهای خروج نیز مقاالت ارائه

ها و مقاالت مربوط به کودکان استثنایی کنفرانسها و همایشعالوه پژوهشی در ارتباط با تکنولوژی کمکی برای تیزهوشان بود. به

صورت طبیعی های عاطفی و رفتاری مشاهده نشد که این هم بهاختاللهای ها در بین سالعنوان مالک خروج قرار گرفت. مجموعٔه اینبه

هش شد. التین و فارسی پژو ۲۰1۷تا1۹۹۳های ارزیابی کیفیت مقاالت: تمامی مقاالت بعد از استخراج از پایگاه

های تخصصی حوزٔه نیازهای آموزش ویژه مدنظر با استفاده از کلیدواژههای کمکی، توسط مؤلفان حاضر ارزیابی شد که هر دو و تکنولوژی

شناسی و آموزش کودکان استثنایی و روان)متخصص رشتٔه خود بعد منظور ارتقای کیفیت بیشتر مقاالت، آموزشی( بودند. به تکنولوژی

از حذف مقاالت دارای ارتباط ضعیف با اهداف مطالعه و انتخاب مقاالت اصلی، بار دیگر برای افزایش اطمینان از شناسایی و بررسی

وجو شده نیز جستمقاالت موجود، فهرست منابع مقاالت انتخاب شد.

مقالٔه پیداشده، بعد از حذف مقاالتی که ۶1۶از استخراج اطالعات:مقالٔه کامالً ۸۰ارتباط ضعیف با اهداف مطالعه داشتند، درنهایت

طور کامل و دقیق مطالعه و بررسی شدند شده و به مرتبط وارد پژوهشمقالٔه انتخابی، هفت مقاله در مجالت ۸۰(. از 1شکل )

ز مطالعٔه دقیق و زبان چاپ شده بود. بعد اپژوهشی فارسیعلمیآمده ابتدا در جدول استخراج دستاستخراج اطالعات الزم، نتایج به

صورت دستی تحلیل شد. برای رسم ( خالصه و سپس به1جدول )داده دهی و مطالعٔه و برای سازمان Excel 2013افزار نمودارها از نرمافزار های تکراری از نرمها و همچنین شناسایی قسمتعناوین و چکیده استفاده گردید. Endnoteمدیریت منابع

. فرایند بررسی و انتخاب مقاالت1شکل

هاافتهی 3ها و تعداد و نوع تکنولوژی کمکی کاررفته در پژوهشمطالعٔه به

1.Hand Searching

کاربرد ها و نتایج اثربخشی شده در هریک از انواع اختاللاستفاده تکنولوژی کمکی آورده شده است.

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۴

هاشده در ارتباط با کاربرد تکنولوژی کمکی برای هریک از انواع اختاللهای انجام. تعداد پژوهش1نمودار

. مقاالت موجود کاربرد تکنولوژی کمکی در ارتباط با نیازهای آموزش ویژه1جدول نویسنده و سال ردیف

انتشارنوع تکنولوژی عنوان

شدهاستفاده گیرینتیجه نوع مطالعه گروه هدف

بهرمان و گراف، 1۲۰۰۶(1۵)

بینی کلمه برای افزار پیشنرم نوشتنآموزان دارای اختالل دانش

افزار نرمپردازشگر و

بینی کلمهپیش

هفت آموز پایٔه دانش ۶تا۳

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر افزایش تعداد کل کلمات و سیالی کلمات و متن و سرعت ترکیب نوشتن

هتزرونی و شریبر، ۲۲۰۰۴(1۶)

عنوان ابزار پردازشگر کلمه بهتکنولوژی کمکی برای تقویت نتایج

آموزان دارای اختالل علمی دانش نوشتن در کالس عمومی

برنامٔه پردازشگر کلمه

آموزان دانش ۳تا1پایٔه

طرح آزمودنی تک

ABAB

مثبت بر کاهش تأثیر های امالیی و اشکال

کیفیت بهتر ساختار و سازماندهی کلمات

راسکیند و هیگینس، ۳1۹۹۹ (1۷)

اثربخشی تکنولوژی بازشناسی ونوشتن گفتار بر عملکرد خواندن

آموزان دارای اختالل یادگیریدانش

تکنولوژی بازشناسی گفتار

آموز دانش ۳۹ ساله1۸تا۹

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر عملکرد ونوشتنخواندن

د کاسترو و ۴ ۲۰1۴همکاران،

(1۸)

ثر محیط مجازی بر توسعٔه اآموزان های ریاضی دانشمهارت

دارای اختالل حساب

آموزان دانش محیط مجازی ساله1۰تا۷

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود های ریاضیمهارت

گاتسمن و ۵ ۲۰1۰گولدفوس،

(1۹)

های کمکی بر نتایج تأثیر تکنولوژیخواندن دانشجویان دارای اختالل

یادگیری

افزار نرم متن به گفتار

طرح دانشجو 1۴ آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود عملکرد خواندن علمی

فوری و بلندمدتبرنینگر و همکاران، ۶

۲۰1۵ (۲۰)

بر کامپیوتر اثربخشی آموزش مبتنیبر نوشتن دستی، امال و ترکیب

آموزان دارای اختالالت دانش یادگیری ویژه

افزار آموزش نرمنوشتن کامپیوتری

آموز دانش ۳۵ ۹تا۴پایٔه

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود عملکردهای نوشتن دستی و امال و ترکیب

متنمور و هاندلی ۷

۲۰۰۳همکاران، (۲1)

افزار تسهیل کار نوشتن ازطریق نرم بینی کلمهپردازشگر کلمه و پیش

افزار نرمپردازش کلمه و

بینی کلمهپیش

آموزان دانش ۵و ۴پایٔه

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر افزایش دقت امال و سرعت

نوشتن

۳۸

1۹

۸

1۳ ۴

1۰

۰۰

۵

1۰

1۵

۲۰

۲۵

۳۰

۳۵

۴۰

اختالالت ژهیادگیری وی

اختالالت مطیف اوتیس

اختالالت / بیش فعالینقص توجه

ناتوانیهای ذهنی و رشدی

اختالالت ان زب-گفتار

و ارتباط

اختالالت بینایی و شنوایی

اختالالت فیزیکی و چندگانه

اختالالت رفتاری و عاطفی

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۵

هیگینس و راسکیند، ۸۲۰۰۰ (۲۲)

های خواندن: اثربخشی مهارتهای بازشناسی گفتار واضح سیستم

در مقابل پیوسته بر خواندن و امال آموزان دارای اختالالت دانش

یادگیری ویژه

های برنامه بازشناسی گفتار

طرح آموزدانش ۳۹ آزمایشی

عملکرد بهتر هر دو گروه گفتار واضح و پیوسته درمقایسه با گروه کنترل

بازشناسی کلمه و در درک خواندن و امال.

هیگینس و راسکیند، ۹۲۰۰۴ (۲۳)

بر های خودکار و مبتنیبرنامهبازشناسی گفتار برای کمک به

آموزان دارای اختالل دانش یدونوشتن شدخواندن

افزار نرمبر خودکار مبتنی

افزار متن و نرم بازشناسی گفتار

آموز دانش ۲۸ ساله1۸تا۸

طرح آزمایشی

عملکرد بهتر دو گروه افزاری درمقایسه با نرم

گروه کنترل در درک خواندن و بازشناسی

نداشتن کلمه و تفاوت معناداری در امال.

آرسور، مک 1۰1۹۹۹ (۲۴)

آموزان بینی کلمه برای دانشپیش دارای اختالل نوشتن شدید

آموز دانش ۳ بینی کلمهپیش ابتدایی

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر افزایش دقت و صحت نوشتن.

لویس و همکاران، 111۹۹۸ (۲۵)

ابزارهای پردازشگر کلمه برای آموزان دارای اختالالت دانشویژه: مقایسٔه راهبردهای یادگیری

افزایش سرعت ورود متن

ابزارهای پردازشگر کلمه

1۰۸ آموزدانش

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر افزایش سرعت نوشتن

آرسور، مک 1۲1۹۹۸ (۲۶)

پردازشگر کلمه با ترکیب گفتار و بینی کلمه: اثربخشی بر نوشتن پیش آموزان دارای اختالل یادگیریدانش

پردازشگر کلمه با ترکیب گفتار

بینی کلمهو پیش

پنج ۹آموز دانش ساله1۰و

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر دقت و صحت نوشتن

آرسور و مک 1۳ ۲۰۰۴کاوالیر،

(۲۷)

تکنولوژی بازشناسی گفتار و دیکته عنوان ابزار تطبیقبه

تکنولوژی بازشناسی گفتار

آموزان دانش دبیرستانی

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر کاهش خطای کلمات و کلمات

ناخوانا.کولوم و نیشن و مک 1۴

(۸) ۲۰1۴گان، متن بر بهاثربخشی نرم افزار گفتار

آموزان دارای بیان نوشتاری دانش های مختلفناتوانی

افزار نرم متنبهگفتار

آموز سه دانش ابتدایی

طرح گیری اندازه

مکرر

تأثیر مثبت بر بهبود عملکرد نوشتن

سیلو و باربتا، 1۵۲۰1۰ (۲۸)

بینی های پیشاثربخشی تکنولوژیهای گفتار بر مهارتبهکلمه و متن

آموزان دارای نوشتن داستانی دانش تالالت یادگیری ویژهاخ

های تکنولوژیبینی کلمه و پیش

گفتاربهمتن

آموزان دانشو ۵پسر پایٔه ۶

طرح خط پایٔه چندگانه

افزار تأثیر مثبت نرمبینی کلمه بر پیش

های مهارتنوشتن و تأثیر ترکیب

گفتار بر بهمنفی متن نوشتن.

آرسور، گراهام، مک 1۶هاینس و

(۲۹) 1۹۹۶دالپز،

آموزان های امال و دانشکنندهچکهای دارای اختالل یادگیری: مقایسه

بر امالعملکرد و تأثیر

های کنندهچک امال

آموز دانش ۲۷ ۸تا۵های پایه

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر عملکرد امالی صحیح کلمات

بالیر و اورمسبی و 1۷ ۲۰۰۲برندس،

(۳۰)

های نوشتن و کاربست راهبردافزار تفکر تصویری برای تقویت نرم

دارای آموزانعملکرد نوشتن دانش اختالل یادگیری

ابزارهای طراحی و سازماندهی

افزار تفکر نرم) تصویری(

آموز دانش ۲۴ ۸و ۷پایٔه

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر کیفیت بهتر سازماندهی نوشتن

کولین و ریچارد و 1۸-الولس

(۳1) ۲۰۰۸فرانک،

افزار برای تقویت کاربست نرمآموزان های نوشتن دانشمهارت

دارای نیازهای ویژه

افزار نرمWrite:

OutLoud

آموز دانش ۷ ۵پایٔه

طرح یآزمودنتک

تأثیر مثبت بر ارتقای کیفیت و کمیت نوشتن.

فیلیپس و النگ، مک 1۹ مولهرن،

ولوژی کمکی برای ابزارهای تکنآموزان دبیرستانی دارای دانش

ابزارهای ترکیب گفتار،

آموز دانش ۹۳ دبیرستانی

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود سواد

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۶

کنندٔه امال چک اختالالت سواد (۳۲) ۲۰۰۶ نامهو لغت

های نوشتاری تکنولوژی و مهارت (۳۳) ۲۰۰۰ژانگ، ۲۰آموزان دارای اختالالت دانش

یادگیری

افزاری برنامه نرم شدهطراحی

آموز دانش ۵ ۵پایٔه

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر بهبود رفتارهای نوشتاری و محصوالت نوشتاری.

۲۰۰۹آونزوتا، ۲1(۳۴)

دهندٔه گرافیگی استفاده از سازمانکامپیوتری برای بهبود ترکیب

آموزان اسپانیایی دارای نوشتن دانش اختالالت یادگیری ویژه

دهندٔه سازمانیگی گراف

کامپیوتری

آموزان دانش دبیرستانی

طراحی خط پایٔه چندگانه

تأثیر مثبت بر تقویت طراحی و ترکیب نوشتن.

انگلرت و همکاران، ۲۲۲۰۰۷ (۳۵)

آموزان سازی نوشتن دانشگاهتکیهدارای اختالالت یادگیری ازطریق

بر اینترنتتکنولوژی مبتنی

تکنولوژی بر اینترنتمبتنی

آموزان دانش دبیرستانی

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود کیفیت و کمیت نوشتن.

استورم و اریکسون، ۲۳۲۰۰۲ (۳۶)

بر کشی مفهومی مبتنیتأثیر نقشهکامپیوتر و متداول بر توانایی

آموزان دبیرستانی نوشتن دانش دارای اختالل یادگیری

افزار نرمکشی نقشه

مفهومی

آموز دانش 1۲ ۸پایٔه

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر عملکرد نوشتن.

مونتگومری و ۲۴ کارالن و کوتینهو،

۲۰۰1 (۳۷)

کنندٔه امال اثربخشی برنامٔه چکپردازشگر کلمه بر بهبود عملکرد

آموزان دارای تولید کلمات دانش اختالالت یادگیری

کنندٔه برنامٔه چکامال پردازشگر

کلمه

آموزان دانش ۸تا۳پایٔه

طرح آزمایشی

کنندٔه تأثیر منفی چکامال بر تولید کلمات

هدف(.)مدنظر

۲۰۰۴گویلن، ۲۴(۳۸)

تکنولوژی بازشناسی گفتار و آموزان دارای اختالالت دانش

نوشتن: بهبود سیالی نوشتن

تکنولوژی بازشناسی گفتار

آموزان دانش ساله1۴تا11

طرح آزمایشی

تأثیر منفی بر کیفیت نوشتن.

کامپیوترهای بازشناسی گفتار: ابزار (۳۹) 1۹۹۶وتزل، ۲۵آموزان ارتباطی نوشتاری برای دانش دارای اختالالت یادگیری

افزار نرم بازشناسی گفتار

یک آموز پایٔه دانش

۶

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر بهبود ارتباط نوشتاری.

همکاران،جیمنز و ۲۶۲۰۰۳ (۴۰)

بر کامپیوتر اثربخشی فعالیت مبتنیآموزان دارای بر خواندن دانش

اختالل یادگیری

بر آموزش مبتنی کامپیوتر

طرح آموزدانش ۷۳ آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود بازشناسی کلمات

بر کامپیوتر اثربخشی آموزش مبتنی (۹) ۲۰1۳استولتز، ۲۷برای تدریس ریاضیات به

آموزان دارای اختالل یادگیری دانش ویژه

بر آموزش مبتنی کامپیوتر

آموز دانش ۵۸ دبیرستانی

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود عملکرد ریاضی

پارک و تاکاهاشی و ۲۸ (۴1) ۲۰1۷دلیسه،

گفتار بر بهافزار متناثربخشی نرمآموزان بهبود خواندن دانش

دبیرستانی دارای اختالل یادگیری

افزار نرم گفتاربهمتن

1۶۴ آموز دانش

دبیرستانی

طرح آزمایشی

درک تأثیر مثبت بر خواندن و واژگان

خواندن

هاسلبرینگ و لوت ۲۹ و زیدنی،

۲۰۰۶ (۴۲)

بر تکنولوژی آموزش ریاضی مبتنیآموزان دارای اختالل برای دانش

ریاضی

افزار نرم آموزشی

آموزان دانش دبیرستانی

تأثیر مثبت بر بهبود آزمایشی مهارت ریاضی

شیاح و همکاران، ۳۰1۹۹۵ (۴۳)

بر کامپیوتر مبتنیاثربخشی آموزش آموزان بر حل مسئلٔه ریاضی دانش

دارای اختالالت یادگیری

بر آموزش مبتنی کامپیوتر

های عملکرد یکسان گروه آزمایشی آموزدانش ۳۰بر کامپیوتر آموزش مبتنی

و آموزش متداول در حل مسئلٔه ریاضی

سو و بریانت، ۳1۲۰1۲ (۴۴)

بر ای آموزش مبتنیبرنامٔه چندرسانهآموزان دارای کامپیوتر برای دانش

Mathبرنامٔه

Explorer آموز دانش ۴

۳و ۲پایٔه طرح

آزمودنیتکتأثیر مثبت بر عملکرد حل مسئلٔه ریاضیات

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۷

اختالالت ریاضی لح و جیتندرا، ۳۲

۲۰1۳ (۴۵) بر کامپیوتر اثربخشی آموزش مبتنی

درمقایسه با آموزش معلم بر عملکرد حل مسئلٔه ریاضی

اختالل دارای ۳آموزان پایٔه دانش ریاضی

بر آموزش مبتنی کامپیوتر

آموز دانش ۲۵ ۳پایٔه

طرح آزمایشی

عملکرد یکسان دو گروه ریاضی در حل مسئله

کالنی و اصغری ۳۳نکاح و غنایی

1۳۹۴آباد، چمن

(۴۶)

های بر بازیاثربخشی برنامٔه مبتنیشناختی بر افزاری با رویکرد زباننرم

دقت خواندن و درک مطلب آموزان با اختالل خواندندانش

افزاری برنامٔه نرمبازی

شناختیزبان

آموز دانش ۲۰دارای اختالل

یادگیری

افزار تأثیر مثبت نرم آزمایشیهای بازیآموزشی

شناختی بر بهبود زباندقت خواندن و درک

مطلبآقاجانی و حسین ۳۴

خانزاده و کافی، 1۳۹۴ (۴۷)

بک بر بهبود افزار اناثربخشی نرمآموزان حافظٔه فعال دانش نارساخوان

آموز دانش 1۸ بکافزار اننرمابتدایی نارساخوان

افزار تأثیر مثبت نرم آزمایشیبک بر بهبود حافظٔه ان

های آن فعال و مؤلفه و اندوزش( پردازش)

عظیمی و ۳۵ پور،موسوی1۳۹۳ (۴۸)

آموزشی ای تولید چندرسانهیار و اثربخشی آن بر پیشرفت دیکته

آموزان پایٔه دوم تحصیلی دانش باناتوانی یادگیری امالی شهر اراک

افزار نرمای چندرسانه آموزشی

آموز دانش ۳۹دارای اختالل

نوشتن

ای تأثیر مثبت چندرسانه آزمایشییار بر بهبود ناتوانی دیکته

یادگیری امال

ارجمندنیا و شریفی ۳۶ 1۳۹۳و رستمی،

(۴۹)

ای اثربخشی برنامٔه تمرین رایانهشناختی بر عملکرد حافظٔه فعال

آموزان با فضایی دانشدیداری مشکالت ریاضی

تمرین برنامٔهای رایانه

شناختی

آموز دانش ۲۴دارای اختالل

ریاضی

افزار بر تأثیر مثبت نرم آزمایشیارتقای عملکرد فعال

آموزان دارای دانش اختالل ریاضی

عبداللهی و ۳۷ارثی و رحیمیان کیان

(۵۰) 1۳۹۳بوگر،

ای طراحی بستٔه آموزشی چندرسانههای بنیادی با تأکید بر مهارت

یادگیری و بررسی اثربخشی آن بر کاهش عالئم اختالل دیکته

بستٔه آموزشی ایچندرسانه

آموز دانش ۳۰دارای اختالل

نوشتن

افزار بر تأثیر مثبت نرم آزمایشیکاهش مشکالت دیکتٔه

آموزاندانش

پوراحمدعلی و ۳۸ 1۳۹۳پور، موسوی (۵1)

ای آموزشی تولید چندرسانهآموز و اثربخشی آن بر حساب

عملیات تفریق و پیشرفت تحصیلیآموزان دختر باناتوانی تقسیم دانش

یادگیری ریاضی

افزار نرمای چندرسانه آموزشی

آموز دانش ۳۰ابتدایی دارای اختالل ریاضی

افزار بر تأثیر مثبت نرم آزمایشییادگیری تفریق، و

اثربخشی یکسان آن با روش متداول در یادگیری تقسیم

ماسارو، ویلیامز، ۳۹ و بوسلر پیل،

سادندورف، ۲۰۰۴ (۵۲)

تقلید درطول گفتاریتصویر تلفیق اوتیسم در گفتار

افزارنرم کنندٔهترکیب تصویر و گفتار

طرح بچه ۳۰ آزمایشی

تأثیر مثبت بر افزایش تصویری، و کاربرد دقت

در تصویری اطالعات گفتار. پردازش

کریستی و چارلوپ ۴۰ فریمن، و لی

۲۰۰۰ (۵۳)

با ویدئویی الگوی اثربخشی مقایسٔه هایبچه تدریس برای زنده الگوی

اوتیسم اختالل دارای

خط طراحی بچه ۵ ویدئویی الگوی پایٔه

چندگانه

الگوی تأثیر مثبت با درمقایسه ویدئویی اکتساب بر زنده الگوی تکالیف، و ارتقای سریع

تعمیم. همکاران، و هرینگ ۴1

۲۰1۷ (۵۴) دارای هایبچه برای مجازی مربی

اوتیسم اختالل ارتباطی سیستمتصویر، تبادل مجازی مربی صدای دارای

بدون بچه ۸ کالم

ساله۹تا۶

طراحیسازمعادل

ی متقابل

سیستم تأثیر مثبت تصویر تبادل ارتباطی

بر دارای صدای ماشینی هایبهبود ارتباط بچه

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۸

یا انسانی ماشینی

اختالل دارای کالمبدون اوتیسم

همکاران، و شافر ۴۲۲۰1۶ (۵۵)

: کمکی تکنولوژی هایارزشیابی برای میکروفونریموت تکنولوژی

اوتیسم اختالل دارای هایبچه

تکنولوژی ریموت میکروفون

طرح بچه 1۲ آزمودنیتک

بهبود تأثیر مثبت برصدا در گفتار تشخیص

کاریحافظه و درک و شنیداری

وندت، بوسچ، ۴۳ هسو، سابرامانیان،۲۰1۳ (1۰)

ارتباطی سیستم کارایی مقایسٔه: گفتار تولید وسیلٔه با تصویر تبادل

هایمهارت بر هاآن اثرات گفتار توسعٔه و ارتباطیاجتماعی

ارتباطی سیستم و تصویر تبادل

تولید وسیله گفتار

بچٔه سه ابتدایی

خط طراحی پایٔه

چندگانه

تأثیر مثبت پروتکل سیستم کارآموزی

بر تصویر تبادل ارتباطی رفتار تشویق اجتماعیارتباطی

برنارد، و چین ۴۴1۹۹۳ (۵۶)

و کامپیوتر برمبتنی آموزش مقایسٔه دارای هایبچه برای شخصی

اوتیسم اختالل

برمبتنی آموزش کامپیوتر

طرح بچه ۴ آزمودنیتک

تأثیر مثبت آموزش بر کامپیوتر برمبتنیکاهش و بهتر انگیزش

رفتاری، و مشکالت میزان تأثیر منفی بر یادگیری.

بکل، الهیری، ۴۵ وارن، دوهرمان، ۲۰1۳سارکار،

(۵۷)

انطباقی پاسخ تکنولوژی طراحی برای مجازی واقعیت برمبتنی اوتیسم اختالل دارای هایبچه

پاسخ تکنولوژی برمبتنی انطباقی مجازی واقعیت

طرح نوجوان ۸ آزمودنیتک

بهبود بر تأثیر مثبت تکلیف عملکرد

اجتماعی.

در کمکی تکنولوژی اثربخشی (۵۸) ۲۰1۶، فتیها ۴۶ برای زبان هایمهارت تقویت

اوتیسم اختالل دارای هایبچه

تکنولوژی افزارنرم)کمکی

(آموزش

بچٔه 1۲ ساله۸

طرح آزمایشی

تقویت تأثیر مثبت بر زبان هایمهارت

همکاران، و جاسمن ۴۷۲۰۰۸ (۵۹)

در مجازی واقعیت اثربخشی خیابان از عبور هایمهارت تدریس

اختالل دارای نوجوانان و هابچه به اوتیسم

طرح بچه 1۲ مجازی واقعیت آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود از عبور هایمهارت

خیابان

تانوس، و هتزونی ۴۸۲۰۰۴ (1۶)

برمبتنی مداخله برنامٔه اثربخشی ارتباطی کارکردهای بر کامپیوتر

اوتیسم اختالل دارای هایبچه

برمبتنی آموزش کامپیوتر

خط طرح بچه ۵ پایٔه

چندگانه

تأثیر مثبت بر ارتباطی کارکردهای

سیمپسون و ۴۹ ، آیرس و جانگون،۲۰۰۴ (۶۰)

ویدئو و کامپیوتر برمبتنی آموزش هایمهارت بهبود برای شدهتلفیق

اوتیسم هایبچه اجتماعی

برمبتنی آموزش و کامپیوتر

شدهتلفیق ویدئو

خط طرح اوتیسم بچٔه ۴ پایٔه

چندگانه

بر تأثیر مثبت اجتماعی هایمهارت

مارتینز ولوزانو ۵۰ و پاگانبالستاگارکیا، آلکاراز۲۰11 (۶1)

هایمهارت تدریس برای افزارینرم دارای آموزاندانش به عاطفی

اوتیسم اختالل

افزارنرم آموزشی

آموزدانش ۹ سن در ساله1۹تا۸

طرح آزمایشی

گروهی یک

بهبود تأثیر مثبت بر و اجتماعی هایمهارت

عاطفی

و لی وانگ، چین، ۵1 (۶۲) ۲۰1۶سو،

اثربخشی: گفتار تولید وسایل کاربر رابط طراحی

تولید وسایل گفتار

نوجوانان کالمبدون

خط طراحی پایه

چندگانه

مهارت بر تأثیر مثبت ارتباطی

سورت، و پارسون ۵۲1۹۹۳ (۶۳)

گفتار با کامپیوترها اثربخشی ارتباط بر گفتاربدون و شدهترکیب

اوتیسم هایبچه

با کامپیوترها گفتار و شدهترکیب گفتاربدون

خط طرح بچه ۶ پایه

چندگانه

تأثیر منفی مداخله کامپیوتر برمبتنی بر گفتار ترکیببدونها و بچه ارتباطی مهارت

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۹

گفتار تأثیر مثبت ترکیب تواناییبر افزارنرم با

ارتباطی. کالورت، و مور ۵۳

۲۰۰۰ (۶۴) برای کالمی کلمات اکتساب

کامپیوتری آموزش: اوتیسم هایبچه معلم یا

برنامٔه کامپیوتری

رفتار یادگیری

۶تا۳ بچٔه 1۴ سال

طرح آزمایشی

تاثیر مثبت بر افزایش کالمی کلمات

و کوتووالز ۵۴ همکاران،

۲۰1۷ (۶۵)

SIGUEME :برمبتنی مداخله طیف اختالالت برای تکنولوژی اجرایی کارکرد دارای اوتیسم

ضعیف

افزارنرمSIGUEME

طرح بچه ۵۳ آزمایشی

بهبود تأثیر مثبت بر و بندیطبقه توجه و

تعامل

ریگبای، بیتنر، ۵۵نیکولز فرنچ،سلیمن دیلون، و

۲۰1۷ (۶۶)

برای تکنولوژی از استفاده دارای هایبچه در بدنیفعالیت آزمایشی طرحی: اوتیسم اختالل

افزارینرم برنامٔهExercise

Buddy

تک طرح بچه ۶ آزمودنی

تأثیر مثبت بر افزایش فیزیولوژیکی هایپاسخ بدنیفعالیت به

کاستانتین، ۵۶ اسمیت، جانسون، بروسنان، لنگیل و۲۰1۷ (۶۷)

کامپیوتر برمبتنی هایپاداش طراحی اوتیسم اختالل دارای هایبچه برای

افزارنرم آموزشی

هایبچه ساله1۵تا11

طرح آزمایشی

بهبود تأثیر مثبت بر عملکرد و انگیزه

یادگیری.

همکاران، و باتوچی ۵۷۲۰1۰ (۶۸)

برمبتنی رابطی: همیارانه پازل بازی هایمهارت پرورش برای کامپیوتر اختالل دارای هایبچه در همیارانه

اوتیسم

افزارنرم آموزشی

طرح بچه 1۶ آزمایشی

و همیاری تأثیر مثبت بر مشارکت

کلینگبرگ و ۵۸ همکاران،

۲۰۰۵ (۶۹)

کاری کارآموزی کامپیوتری حافظههای دارای اختالالت در بچه فعالی/ نقص توجهبیش

کارآموزی کامپیوتری

بچٔه/ ۵۳ ساله1۲تا۷

طرح آزمایشی با گروه کنترل

تأثیر مثبت بر بهبود کاری و استدالل و حافظه

بازداری پاسخ و کاهش ها.توجهی بچهعالئم کم

لیم و همکاران، ۵۹۲۰1۲ (۷۰)

بر رابط برنامٔه کارآموزی توجه مبتنیمغز برای درمان اختالل کامپیوتر فعالی/نقص توجهبیش

برنامٔه گیم کارآموزی توجه

بر رابط مبتنی مغزکامپیوتر

طرح تک آموزدانش ۲۰ آزمودنی

تأثیر مثبت بر کاهش توجهی و عالئم کم فعالیبیش

لیم و همکاران، ۶۰۲۰1۷ (۷1)

بر رابط اثربخشی برنامه مبتنیمغز برای درمان اختالالت کامپیوترفعالی/نقص توجه: طرحی بیش

آزمایشی

بر برنامٔه مبتنیرابط مغزکامپیوتر

1۰ آموز/ دانش ساله1۲تا

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر کاهش توجهیعالئم کم

در اورد، وان ۶1پونسیون، گورتس و

۲۰1۴برینک،

(۷۲)

مطالعٔه آزمایشی کارایی برنامٔه با عناصر )کارآموزی کامپیوتری

بازی( در درمان کارکرد اجرایی های دارای اختالالت برای بچه فعالی/نقص توجهبیش

برنامٔه کارآموزی با )کامپیوتری

عناصر بازی(

بچٔه ۴۰ ساله1۲تا۸

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود ADHDرفتار

بیکیک، لکمن، ۶۲لیندشاو، کریستنسین

۲۰1۵و دالسگارد،

(11)

کارآموزی کامپیوتری شناختی در فعالی/های دارای اختالل بیشبچه

نقص توجه درمقایسه با مداخلهبدون

کارآموزی کامپیوتری شناختی

بچٔه 1۲۲ ساله1۳تا۶

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود عالئم و اختالالت

شناختی

استینر، شلدریک، ۶۳گاتسلف و پرین،

بر کامپیوتر کارآموزی توجه مبتنیآموزان دارای در مدارس برای دانش

دو برنامٔه کارآموزی توجه

آموز دانش ۴1دو مدرسٔه

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر کاهش توجهیعالئم کم

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۰

بر مبتنی وجهفعالی/نقص تاختالل بیش (۷۳) ۲۰11 کامپیوتر

دبیرستان

شالو و تسال و ۶۴ ۲۰۰۷موراچ، (۷۴)

برنامٔه کارآموزی توجه پیشرفته کامپیوتری: مداخلٔه مستقیم مؤثر

های دارای اختالل برای بچه فعالی/نقص توجهبیش

برنامه کارآموزی توجه پیشرفتٔه کامپیوتری

بچٔه 1۲ ساله1۳تا۶

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود درک خواندن، و کاهش

توجهیکم

گرای و همکاران، ۶۵۲۰1۲ (۷۵)

اثربخشی برنامٔه کارآموزی ی کامپیوتری بر کارحافظهکاری و توجه و یادگیری حافظه

علوم در نوجوانان دارای اختالل یادگیری شدید همراه با اختالل

فعالی/نقص توجه.بیش

برنامٔه کارآموزی کاری حافظه

کامپیوتری

نوجوان ۶۰ ساله1۷تا1۲

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود های عملکرد در مالک

کاری ازقبیل حافظهتصویری فضایی تکالیف

شنیداری و و کالمیتأثیر منفی بر موفقیت علمی و توجه رفتاری و

شناختیسارماسیک و ۶۶

سربتکیوقلو و (۷۶) ۲۰۰۹کوت،

بر کامپیوتر برای ابزار آموزش مبتنی های دارای اختالل شنواییبچه

های بچه AURISابزار ساله۶تا۲

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر بهبود وشنودیادگیری و گفت

گوکر و اوزایدین و ۶۷ ۲۰1۶تاکدر،

(1۳)

افزار اثربخشی و توانایی استفادٔه نرمآموزشی بر آموزش مفهوم برای

ای دارای اختالل شنواییهبچه

افزار نرم آموزشی

طرح بچه ۶ آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر بهبود یادگیری مفهوم

سیلمن و یاراتان و ۶۸ کارانفیلر،

۲۰1۷ (۷۷)

استفاده از تکنولوژی کمکی برای تدریس فرایندهای اداری و یادگیری

اد دارای اختالل بیناییبرای افر

تکنولوژی کمکی

بزرگساالن دارای اختالل

بینایی

تأثیر مثبت بر افزایش روش کیفی انگیزه و توانایی ارتباط

زارعی زوارکی و ۶۹علیزاده و جعفرخانی،

1۳۹1 (۷۸)

ای بر یر آموزش چندرسانهتأثیادگیری درس زبان انگلیسی

بیناآموزان کمدانش

افزار نرم ایچندرسانه

آموز دانش ۲۰دارای اختالل

بیناییکم

افزار بر تأثیر مثبت نرم آزمایشی یادگیری زبان انگلیسی

استاسوال، کافو، ۷۰پیکوکوی و بوسکو،

۲۰1۳ (۷۹)

تکنولوژی کمکی برای ارتقای دارای رفتارهای انتخابی در سه بچٔه مغزیاختالل ارتباطی شدید و فلج

بر برنامه مبتنیتکنولوژی

کمکی و اصول یادگیری

سه بچه دارای اختالل

ارتباطی شدید مغزیو فلج

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر افزایش تعامل و عالئم شادی

ساز و همکاران، ۷1 ۲۰۰۹ (۸۰)

هایی برای ابزارها و تکنولوژی کمک کامپیوتردرمان زبان و گفتار به

افزارهای نرمبازشناسی

گفتار، و تأیید تلفظ

افراد دارای اختالل زبان

گفتار در و ۲1تا11سن

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود توانایی گفتار و زبان

یامادا و جاوکین و ۷۲ یودلمان،

۲۰۰۰ (۸1)

تکنولوژی گفتارکمکی برای افراد دارای اختالل گفتار

کمک کارآموزی شده تلفیقگفتار

کامپیوتری

بچه 1۴دارای اختالل

گفتار

طرح آزمایشی

تأثیر مثبت بر بهبود گفتار

مورنو و سالدانا، ۷۳۲۰۰۵ (۸۲)

بر کامپیوتر استفاده از برنامه مبتنیبرای بهبود فراشناخت در افراد دارای اختالل ذهنی شدید

بر آموزش مبتنی کامپیوتر

نوجوان و ۳۶ جوان

طرح آزمایشی

مثبت بر بهبود تأثیر فراشناخت

النچیونی و ۷۴ همکاران،

۲۰11 (۸۳)

افراد پس از کما دارای استفادهت چندگانٔه وسیع از اختالال

تکنولوژی میکروسوئیچ برای رویدادهای محرک انتخابی یا کار با

تکنولوژی میکروسوئیچ

: سه 1مطالعٔه بزرگسال با حداقل هوشیاری

طرح آزمودنی تک

در هر دو مطالعه

: تأثیر مثبت بر 1مطالعٔه هاافزایش فراوانی پاسخ

: تأثیر مثبت بر ۲مطالعٔه مدیریت استفاده از

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

11

: ۲مطالعٔه دستگاه ویدئوفرد یک

بزرگسال با حداقل

هوشیاری اما دارای

اختالالت چندگانه

وسیلٔه رادیویی

النچیونی و ۷۵ همکاران،

۲۰۰۹ (۸۴)

آموزان دارای استفادٔه دانشهای اختالالت چندگانه از برنامه

انتخاب و بر تکنولوژی برایمبتنی دسترسی به رویدادهای محرک

های برنامهبر مبتنی

تکنولوژی

آموزسه دانش

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر بهبود های دسترسی به محرک محیطی متنوع.

النچیونی و ۷۶ همکاران،

۲۰11 (۸۵)

کمک برنامٔه انتخاب محرک بهیکتکنولوژی برای دو بزرگسال دارای

اختالالت چندگانه: انتخاب ها و روان افرادپاسخ

های برنامهبر مبتنی

کامپیوتر

طرح دو بزرگسال آزمودنیتک

تأثیر مثبت در ارتقای های انتخاب محرککنندگان مدنظر مشارکتافزایش و همچنین

شادی آنان.النچیونی و ۷۷

همکاران، ۲۰1۲ (۸۶)

ی بر تکنولوژی براهای مبتنیبرنامهرفتن یا بهبود ارتقای سالست راه

رفتن: دو زمین درطول راه-تماس پادارای مطالعٔه موردی از بزرگساالن اختالالت چندگانه

میکروپردازشگر افزار با نرم

خاص و با MP3یک

های ضبط آیتممحرکی مدنظر و حسگرهای

بصری

: 1مطالعٔه مردیک

: ۲مطالعه زنیک

طرح آزمودنی تک

در هر دو مطالعه

: تأثیر مثبت بر 1مطالعٔه رفتن بهبود سالست راه

مرد و همچنین افزایش شاخص شادی.

: تأثیر مثبت بر ۲ مطالعٔههای افزایش درصد گام

زمین -زن با تماس پا کافی.

النچیونی و ۷۸ همکاران،

۲۰1۳ (1۲)

ارزشیابی از تکنولوژی تلفن برای توانمندساختن افراد دارای

اختالالت چندگانه و کمبود گفتار های تلفنی منظور برقراری تماسبه

با دوستان اجتماعی خود

تکنولوژی تلفن خاص

زن و یکدختر یک

دارای اختالالت چندگانه

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر بهبود ارتباط دختر یا زن با

دوستان اجتماعی خود،و همچنین افزایش شادی و رضایت آنان از ارتباط

تکنولوژی واسطهبهالنچیونی و ۷۹

همکاران، ۲۰1۳ (۸۷)

کمک هایی بهاستفاده از برنامهتکنولوژی برای توانمندساختن افراد

منظور دارای اختالالت چندگانه بهانتخاب از میان محرک محیطی با

لبخند یا پاسخ زباناستفاده از یک

هایی برنامهکمک به

تکنولوژی

گسال دو بزردارای

اختالالت چندگانه

طرح آزمودنیتک

تأثیر مثبت بر استفاده از های زبان لبخند و پاسخ

که ظاهراً در در زمانیهای استفاده از پاسخ

حرکتی سر/ شانه موفق اند.نبوده

النچیونی و ۸۰ همکاران،

۲۰1۴ (۸۸)

درگیرشدن افراد دارای اختالالت های شغلی با چندگانه در فعالیتکمک هایی بهپشتیبانی برنامه

تکنولوژی

هایی برنامهکمک به

تکنولوژی

: 1مطالعٔه بزرگسال یک

نوجوان و یکبینایی )

ضعیف یا نابینای کامل، اختالل ذهنی

شدید(

طرح آزمودنی تک

در هر دو مطالعه

: تأثیر مثبت بر 1مطالعٔه درگیری مستقل و مداوم

های در پاسخ شی.-دستکاری

: تأثیر مثبت بر ۲مطالعٔه بهبود عملکرد مونتاژ مداوم و مستقل

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۲

: سه ۲مطالعٔه بزرگسال

اختالل )ذهنی، نابینا و

ناشنوا(

شده در ارتباط با کاربرد تکنولوژی های انجام، پژوهش1طبق نمودار کمکی در اختالالت یادگیری ویژه از بیشترین فراوانی برخوردار است

(، اختالالت 1۹با فراوانی )(. اختالالت طیف اوتیسم ۳۸با فراوانی )فعالی/نقص توجه (، اختالالت بیش1۰با فراوانی )فیزیکی و چندگانه

(، اختالالت ۴با فراوانی )(، اختالالت بینایی و شنوایی ۸با فراوانی )با )های ذهنی و رشدی (، ناتوانی۳با فراوانی )گفتار و زبان و ارتباط

رتیب در تفراوانی( بهبدون) (، و اختالالت رفتاری و عاطفی1فراوانی

ذکر است باتوجه به اینکه سه تا از های بعدی قرار دارند. الزم بهرتبه( ۸۰و ۷۷و ۷۴های ردیف) اختالالت چندگانه هفت مقاله درحوزه

شامل دو مطالعه بودند، فراوانی ده مقاله برای این حوزه مدنظر قرار فته برای کاربرد گرهای صورتگرفت. همچنین از بین پژوهشپژوهش ۲۵های یادگیری ویژه، تکنولوژی کمکی در انواع اختالل

پژوهش درحوزٔه ۷پژوهش درحوزٔه خواندن و ۹درحوزٔه نوشتن، ریاضیات انجام شده است.

تکنولوژی کمکی در انواع اختالالتهای کاربرد شده در پژوهشکاربردهبه . نوع و تعداد روش پژوهش۲نمودار

درصد( بیشترین فراوانی ۵۷با )، مطالعات آزمایشی ۲براساس نمودار درصد( ۴۲با )آزمودنی را در بین انواع مطالعات دارند. مطالعات تک

های بعدی قرار ترتیب در رتبهدرصد( بهبا یک)و مطالعات کیفی دارند.

شده در آموزش افراد دارای اختالالت یادگیری ویژهکاربردههای کمکی به. نوع و تعداد تکنولوژی۳نمودار

طرح های آزمایشی (۴۷٫۸۳ )۵۷٪

طرح های تک ( ۳۵٫۸۳)آزمودنی

۴۲٪

روش کیفی (1٫۸۳ )1٪

1۳٪

11٪

1۳٪

۷٪۳۲٪

۶٪

۶٪

۶٪ ۲٪ ۴٪

(6/47)پردازشگر کلمه (5/47)پیش بینی کلمه (6/47)تکنولوژی بازشناسی گفتار

(3/47)نرم افزار متن به گفتار (15/47)نرم افزار آموزشی طراحی شده (3/47)نرم افزار گفتار به متن

(3/47)چک کننده های امالء (3/47)ابزارهای طراحی و سازماندهی (1/47)دیکشنری

(2/47)تکنولوژی مبتنی بر اینترنت

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۳

( 1۵شده )با فراوانی افزارهای آموزشی طراحی، نرم۳طبق نمودار افراد دارای پرکاربردترین تکنولوژی کمکی جهت استفاده برای

(، ۶افزار پردازشگر کلمه )با فراوانی اختالالت یادگیری ویژه است. نرمبینی کلمه )با افزار پیش(، نرم۶تکنولوژی بازشناسی گفتار )با فراوانی

های کنندهافزارهای متن به گفتار، گفتار به متن، چک(، نرم۵فراوانی (، تکنولوژی ۳با فراوانی امال و ابزارهای طراحی و سازماندهی )هرکدام

ترتیب در ( به1نامه )با فراوانی ( و لغت۲بر اینترنت )با فراوانی مبتنی های بعدی قرار دارند. اولویت

شده در آموزش افراد دارای اختالالت طیف اوتیسمکاربردههای کمکی به. نوع و تعداد تکنولوژی۴نمودار

افزار آموزشی در همانند اختالالت یادگیری ویژه، استفاده از نرم( 1۰اختالالت طیف اوتیسم نیز دارای بیشترین فراوانی )با تعداد

کنندٔه گفتار و تصویر، سیستم ارتباطی افزار ترکیباست. استفاده از نرم

ازی )هرکدام با فراوانی تبادل تصویر وسایل تولید گفتار و واقعیت مج( و تکنولوژی ریموت میکروفون و الگوی ویدئویی )هرکدام با فراوانی ۲ های بعدی قرار دارند. ترتیب در اولویت( به1

شده در آموزش افراد دارای اختالالت چندگانهکاربردههای کمکی به. نوع و تعداد تکنولوژی۵نمودار

10%

10%

50%

5%

10%

10%

5%

(2/20)نرم افزار ترکیب کننده گفتار و تصویر (2/20)وسایل تولید گفتار

(10/20)نرم افزار آموزشی (1/20)الگوی ویدئویی

(2/20)سیستم ارتباطی تبادل تصویر (2/20)واقعیت مجازی

(1/20)تکنولوژی ریموت میکروفون

15%

36%

14%

14%

14%

7%

)2/14)میکروسوئیچ (5/14)نرم افزاز آموزشی

(2/14)میکرو پردازشگر (2/14)ام پی تی با ضبط موارد محرک

(2/14)حسگر بصری (1/14)تکنولوژی تلفن خاص

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۴

افزار آموزشی )با ترتیب از نرمدر اختالالت فیزیکی و چندگانه، بههای تی با ضبط نمونهپی(، میکروسوئیچ، میکروپردازشگر، ام۵فراوانی

( و تکنولوژی تلفن خاص ۲محرک و حسگر بصری )هرکدام با فراوانی ( استفاده شده است. 1)با فراوانی

شده در آموزش افراد دارای سایر اختالالت کاربردههای کمکی به. نوع و تعداد تکنولوژی۶نمودار

نیز از بیشترین کاربرد برخوردار است. بر کامپیوتر در سایر اختالالت ، آموزش/ کارآموزی مبتنی۶طبق نمودار

های انجام شده در باره اثربخشی تکنولوژی کمکی . نتایج پژوهش۷نمودار

توان گفت که اثربخشی تکنولوژی کمکی ، می۷براساس نتایج نمودار ها، در انواع اختالالت مثبت است. فقط در تعداد معدودی از پژوهش

صورت منفی یا برابر به دست آمده است.اثربخشی تکنولوژی کمکی به

بحث 4هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش تکنولوژی کمکی در ارتباط با حوزٔه

های این پژوهش از اثربخشی های تحولی بود. غالب یافتهنارسایی

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

/ اختالالت بیش فعالینقص توجه

و اختالالت ارتباط، زبانگفتار

اییاختالل بینایی و شنو اختالالت رشدی و ذهنی

کارآموزی مبتنی بر کامپیوتر/ آموزش نرم افزار بازشناسی گفتار و تایید تلفظ تکنولوژی کمکی

78

5 4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

مثبت منفی برابر

مثبت منفی برابر

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۵

کند. های تحولی حکایت میهای کمکی درحوزٔه ناتوانیتکنولوژیهای شواهدمحور بر لزوم استفاده از تکنولوژی الیتراستا، فعدراین

بخشی این افراد تأکید دارند. لوئیس کمکی درحوزٔه آموزش و توانتواند کند که میعنوان تکنولوژی توصیف میتکنولوژی کمکی را به

ل د 1عملکرد افراد دارای ناتوانی را ازطریق تکمی یا ۲توانایی افراایگزین یا جبرانی ارتقا بخشیده و بر های جکردن نوعی اقدامفراهم

ناتوانی تأثیر گذارد. او همچنین بر ضرورت طراحی و اجرای تکنولوژی .(۸۹)کمکی در این حوزه تأکید دارد

، استفاده از تکنولوژی کمکی باهدف افزایش و نگهداری 1۹۸۰از دهٔه . (۹۰)توان استفاده شده است های کارکردی افراد کمیا بهبود توانایی

افزار/ پذیر، نرمبینیهای الکترونیک، اسکنرهای کلمه، متون پیشکتاببرای اختالل خواندن و )افزار گفتار گو، نرموسایل الکترونیکی سخن

ها، ها/نمونهفهمیدن متن نوشتاری و توجه به تکالیف خواندنی(، قالببرای )کنندٔه گرامر/ امال کلمه و چک گر کلمه، کتاب/کارتپردازش

های علمی، حسابها، ماشینحساباختالل نوشتن(، ماشینبرای )داد صدا گیری برونهای اندازهو دستگاه ۳گوهای سخنساعت

کننده، بزرگنمایی های چشم، بزرگنماییاختالل ریاضیات(، عینکی چاپی بزرگ ها، کتاب4صفحه صفحه، کامپیوتر با دوربین، خوانندٔه

های شنوایی، برای اختالل بینایی(، کمک)بریل و نوارهای صوتی درس های تقویت صدا، کامپیوتر های رادیویی، سیستممداد و کاغذ، سیستم

برای اختالل شنوایی(، تختٔه )دهی با کمک صدا و وسایل عالمتٔه ارتباطی، وسیلٔه ترکیب گفتار برای نوشتن، وسیلٔه برونداد صدا، تخت

برای اختالل ارتباطی( و... )و ارتباطات تقویتی و جایگزین 5چشمها هستند که به افراد ناتوان درزمینٔه خاص برای ازجملٔه این تکنولوژی

(. ۹1،۹۲)کنند شان کمک میارتقای تواناییکاربست تکنولوژی کمکی در آموزش نیازهای ویژه و مشارکت در

های یادگیری کالس و مشارکت در سنجش، دسترسی به منابع فعالیتداده و و مواد یادگیری و درگیری شناختی و عاطفی و رفتاری را افزایش

. در (۹۰،۹۲)بخشد همچنین ارتباط با همتایان و معلمان را بهبود میها امکان یادگیری بهتر اختالل 6های اختالالت چندگانه، همبودیگروه

سازد. در این زمینه، و همچنین تعامل مثبت با همساالن را محدود میسازی امکانات آموزشی و نیز تسهیل تکنولوژی کمکی ازطریق فراهمکند. دگی مستقل این افراد را تسهیل میفضاهای یادگیری چندگانه زن

دهد تکنولوژی کمکی شده نشان میهای انجامنتایج پژوهششدن این افراد را ارتقا های زندگی، تحرک، استقالل و اجتماعیمهارت

های ثمررساندن فعالیت(. به۵۹،۶1،۶۲،۹۲،۹۳بخشد )مییری های یادگصورت موفق در کودکان با ناتوانیشده بهخواسته

های که تکنولوژیطوریدنبال دارد؛ بهشناختی را بهپیامدهای مثبت روانرساندن کارها و انجامکمکی افراد دارای نیازهای ویژه را در به

ساخته و درنتیجه انگیزه و عالقه و شادی و های خود توانمند یادگیری (.1۲،۶۷،۸۵،۹۰،۹۲،۹۳یابد )نفس آنان افزایش میعزت

ویژه اختالالت یادگیری، شواهد ی نارسایی تحولی بههادر گروههای شناخت دهد این گروه از یادگیرندگان در حوزهپژوهشی نشان می

1. augmenting 2. individual’s strengths 3. Talking Clocks

های توجه و تمرکز دشواری دارند. تکنولوژی کمکی ویژه مهارتبههای جلب و حفظ توجه مانند ارائٔه تصاویر ساختن راهبردازطریق فراهم

همراه تصاویر حیوانات یا اشکال بهو نمایش نوشتاری ازطریق کرده و سازی انگیزش و یادگیری افراد کمک صداهایشان به غنیها نتایج پژوهشراستا، کند. دراینها را تسهیل میفرایندهای شناختی آن

های کمکی بر بهبود عالئم اختالالت شناختی و کند تکنولوژیبیان میفعالی تأثیر مثبت دارند بیشتوجهی و درک خواندن و کاهش عالئم کم

(11،۷1،۷۴ .) د تواند به این افراهای اختالالت نوشتن، تکنولوژی کمکی میدر گروه

درموقع نوشتن ازطریق تدارک بازخورد فوری جهت اصالح عملکرد ها با همدیگر و پیشنهادهای خود، جداسازی واج و کلمه و ادغام آن

حروف و استفاده از نمایینوشتن، برجستهاصالحی موقع غلطهمراه های همسان بههای مجزا یا واجهای مختلف برای واجرنگ استفاده از تکنولوژی کمکیراستا، های متفاوت کمک کند. دراینفونت

نوشتن را دقت، صحت، سرعت نوشتن و ساختار و سازماندهی (. ۸،۲۰،۳۴دهد )افزایش می

ه شدن به همان بازددر نائل آموزان راتواند دانشها میاین تکنولوژیتیابی آموزان عادی توانمند و در دسیادگیری انتظار داشته از دیگر دانش

سازی به سطوح بیشتر یادگیری موفق سازد. این شرایط ازطریق عینیصورت تصاویر شود. ارائٔه مطالب انتزاعی بهمفاهیم انتزاعی مقدور می

ذاب جرهای کامپیوتری و با ارائٔه افزاشده در نرمسازیهای شبیهو نمونهد شدن فاصلٔه یادگیری افراو منظم مطالب، این امکان را برای نزدیک

های کند. براساس نتایج پژوهشدارای ناتوانی و افراد عادی فراهم میقا خواندن را ارت و درک کلمه های کمکی بازشناسیشده، تکنولوژیانجام (. ۹،۴۴بخشد )بود میریاضی را به و مهارت (1۸،۴1داده )

گیرینتیجه 5گرفته در های صورتدهد غالب پژوهشمند نشان میمرور اصولی نظام

ارتباط با تکنولوژی کمکی و نقش آن در افراد دارای نیازهای ویژه به استفاده و کاربرد تکنولوژی اند.های شواهدمحور دست یافتهفعالیتنیازهای آموزشی ویژه در ارتقای آموزان دارای تواند به دانشمی کمکی

های کالسی تکالیف شغلی و تحصیلی مستقل و مشارکت در بحثهمراه تکمیل تکلیف دشوار، کمک کند. استفاده از تکنولوژی کمکی به

ناپذیر است. در آموزش افراد دارای نیازهای آموزشی اجتنابی هاکنند که تکنولوژیمحور از این حمایت میهای شواهدپژوهش

کمکی درمقایسه با مواد آموزشی متداول، پتانسیل کمک در کیفیت ها را دارند. درحوزٔه نیازهای آموزشی زندگی بهتر افراد دارای ناتوانی

ویژه این اهمیت و اطمینان وجود دارد که افراد با نیازهای ویژه آمادگی راستا، الزم برای پاسخ به تقاضاهای زندگی را داشته باشند. دراینتواند تا بسیاری از ابزارهای تکنولوژی ازقبیل تکنولوژی کمکی می

های را با دشواری هاآمدن به مشکلجاکه ممکن است امکان فائقآن شده مرتبطهای انجامآورده و آن را ارتقا بخشد. پژوهشکمتر فراهم

ای افزارهای آموزشی چندرسانهدر ایران نشانگر آن است که صرفاً از نرم

4. Screen Reader 5. Eye gaze board 6. Comorbidity

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۶

های ها استفاده شده است. طراحی سایر برنامهی بهبود اختاللبراهای تحولی و ارزیابی اثربخشی های ناتوانیتکنولوژی کمکی در حوزه

آن روی این گروه از افراد ضروری است.

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۷

References 1. Schneider SL. The international standard classification of education 2011. Class and stratification analysis:

Emerald Group Publishing Limited; 2013. p. 365-79.[Link]

2. Kirk S, Gallagher JJ, Coleman MR, Anastasiow NJ. Educating exceptional children: Cengage Learning; 2011.

[Link]

3. Dell AG, Newton DA, Petroff JG. Assistive technology in the classroom: Enhancing the school experiences of

students with disabilities: Pearson; 2016. [Link]

4. Yell ML. The law and special education: ERIC; 1998. [Link]

5. Turnbull III HR. Individuals with disabilities education act reauthorization: Accountability and personal

responsibility. Remedial and Special Education. 2005;26(6):320-6.[Link]

6. Post M, Storey K. Review of using auditory prompting systems with persons who have moderate to severe

disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities. 2002:317-27. [Link]

7. Mechling LC. Assistive technology as a self-management tool for prompting students with intellectual

disabilities to initiate and complete daily tasks: A literature review. Education and Training in Developmental

Disabilities. 2007:252-69.[Link]

8. McCollum D, Nation S, Gunn S, editors. The Effects of a Speech-to-Text Software Application on Written

Expression for Students with Various Disabilities. National Forum of Special Education Journal; 2014. [Link]

9. Stultz SL. The effectiveness of computer-assisted instruction for teaching mathematics to students with specific

learning disability. The Journal of Special Education Apprenticeship. 2013;2(2):7. [Link]

10. Boesch MC, Wendt O, Subramanian A, Hsu N. Comparative efficacy of the Picture Exchange Communication

System (PECS) versus a speech-generating device: effects on social-communicative skills and speech

development. Augmentative and Alternative Communication. 2013;29(3):197-209.). [Link]

11. Bikic A, Leckman JF, Lindschou J, Christensen TØ, Dalsgaard S. Cognitive computer training in children with

attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) versus no intervention: study protocol for a randomized

controlled trial. Trials. 2015;16(1):480. [Link]

12. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, Oliva D, Campodonico F. Further evaluation of a telephone

technology for enabling persons with multiple disabilities and lack of speech to make phone contacts with

socially relevant partners. Research in developmental disabilities. 2013;34(11):4178-83. [Link]

13. Goker H, Ozaydin L, Tekedere H. The Effectiveness and Usability of the Educational Software on Concept

Education for Young Children with Impaired Hearing. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology

Education. 2016;12(1).[Link] 14. Liberati A, Altman DG, Tetzlaff J, Mulrow C, Gøtzsche PC, Ioannidis JP, et al. The PRISMA statement for

reporting systematic reviews and meta-analyses of studies that evaluate health care interventions: explanation

and elaboration. PLoS medicine. 2009;6(7):e1000100. [Link]

15. Behrmann MM, Graff HJ. Word Prediction Software for Students with Writing Difficulties Anna Evmenova

George Mason University.[Link]

16. Hetzroni OE, Shrieber B. Word processing as an assistive technology tool for enhancing academic outcomes of

students with writing disabilities in the general classroom. Journal of Learning Disabilities. 2004;37(2):143-54.

[Link]

17. Raskind MH, Higgins EL. Speaking to read: The effects of speech recognition technology on the reading and

spelling performance of children with learning disabilities. Annals of Dyslexia. 1999:251-81. [Link]

18. de Castro MV, Bissaco MAS, Panccioni BM, Rodrigues SCM, Domingues AM. Effect of a virtual environment

on the development of mathematical skills in children with dyscalculia. PloS one. 2014;9(7):e103354.[Link] 19. Gotesman E, Goldfus C. The impact of assistive technologies on the reading outcomes of college students with

disabilities. Educational Technology. 2010;50(3):21-5. [Link]

20. Berninger VW, Nagy W, Tanimoto S, Thompson R, Abbott RD. Computer instruction in handwriting, spelling,

and composing for students with specific learning disabilities in grades 4–9. Computers & education.

2015;81:154-68. [Link]

21. Handley-More D, Deitz J, Billingsley FF, Coggins TE. Facilitating written work using computer word processing

and word prediction. American Journal of Occupational Therapy. 2003;57(2):139-51. [Link]

22. Higgins EL, Raskind MH. Speaking to read: The effects of continuous vs. discrete speech recognition systems

on the reading and spelling of children with learning disabilities. Journal of Special Education Technology.

1999;15(1):19-30. [Link]

23. Higgins EL, Raskind MH. Speech recognition-based and automaticity programs to help students with severe

reading and spelling problems. Annals of Dyslexia. 2004;54(2):365-88.[Link]

24. MacArthur CA. Word prediction for students with severe spelling problems. Learning Disability Quarterly.

1999;22(3):158-72. [Link]

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۸

25. Lewis RB, Graves AW, Ashton TM, Kieley CL. Word Processing Tools for Students with Learning Disabilities:

A Comparison of Strategies To Increase Text Entry Speed. Learning Disabilities Research and Practice.

1998;13(2):95-108. [Link]

26. MacArthur CA. Word processing with speech synthesis and word prediction: Effects on the dialogue journal

writing of students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly. 1998;21(2):151-66. [Link]

27. MacArthur CA, Cavalier AR. Dictation and speech recognition technology as test accommodations. Exceptional

Children. 2004;71(1):43-58. [Link]

28. Silió MC, Barbetta PM. The effects of word prediction and text-to-speech technologies on the narrative writing

skills of Hispanic students with specific learning disabilities. Journal of Special Education Technology.

2010;25(4):17-32. [Link]

29. MacArthur CA, Graham S, Haynes JB, DeLaPaz S. Spelling checkers and students with learning disabilities:

Performance comparisons and impact on spelling. The Journal of Special Education. 1996;30(1):35-57. [Link]

30. Blair RB, Ormsbee C, Brandes J. Using Writing Strategies and Visual Thinking Software To Enhance the

Written Performance of Students with Mild Disabilities. 2002. [Link]

31. Cullen J, Richards SB, Frank CL. Using software to enhance the writing skills of students with special needs.

Journal of Special Education Technology. 2008;23(2):33-44. [Link]

32. Lange AA, McPhillips M, Mulhern G, Wylie J. Assistive software tools for secondary-level students with

literacy difficulties. Journal of Special Education Technology. 2006;21(3):13-22. [Link]

33. Zhang Y. Technology and the writing skills of students with learning disabilities. Journal of Research on

Computing in Education. 2000;32(4):467-78. [Link]

34. Unzueta CH. The use of a computer graphic organizer for persuasive composition writing by Hispanic students

with specific learning disabilities. 2009. [Link]

35. Englert CS, Zhao Y, Dunsmore K, Collings NY, Wolbers K. Scaffolding the writing of students with disabilities

through procedural facilitation: Using an Internet-based technology to improve performance. Learning Disability

Quarterly. 2007;30(1):9-29. [Link]

36. Sturm JM, Rankin‐Erickson JL. Effects of hand‐drawn and computer‐generated concept mapping on the

expository writing of middle school students with learning disabilities. Learning Disabilities Research &

Practice. 2002;17(2):124-39. [Link]

37. Montgomery DJ, Karlan GR, Coutinho M. The effectiveness of word processor spell checker programs to

produce target words for misspellings generated by students with learning disabilities. Journal of Special

Education Technology. 2001;16(2):27-42. [Link]

38. Quinlan T. Speech recognition technology and students with writing difficulties: Improving fluency. Journal of

Educational Psychology. 2004;96(2):337. [Link]

39. Wetzel K. Speech-recognizing computers: A written-communication tool for students with learning disabilities?

Journal of Learning Disabilities. 1996;29(4):371-80. [Link]

40. Jimenez JE, del Rosario Ortiz M, Rodrigo M, Hernandez-Valle I, Ramirez G, Estevez A, et al. Do the Effects of

Computer-Assisted Practice Differ for Children with Reading Disabilities With and Without IQ—Achievement

Discrepancy? Journal of Learning Disabilities. 2003;36(1):34-47. [Link]

41. Park HJ, Takahashi K, Roberts KD, Delise D. Effects of text-to-speech software use on the reading proficiency

of high school struggling readers. Assistive Technology. 2016:1-7. [Link]

42. Hasselbring TS, Lott AC, Zydney JM. Technology-supported math instruction for students with disabilities: Two

decades of research and development. Retrieved December. 2005;12:2005. [Link]

43. Shiah R-L, Mastropieri MA, Scruggs TE, Mushinski Fulk BJ. The effects of computer-assisted instruction on

the mathematical problem solving of students with learning disabilities. Exceptionality. 1994;5(3):131-61.

[Link]

44. Seo Y-J, Bryant D. Multimedia CAI program for students with mathematics difficulties. Remedial and Special

Education. 2012;33(4):217-25. [Link]

45. Leh JM, Jitendra AK. Effects of computer-mediated versus teacher-mediated instruction on the mathematical

word problem-solving performance of third-grade students with mathematical difficulties. Learning Disability

Quarterly. 2013;36(2):68-79. [Link]

46. Kalani S, Asgharinekah,SM., & Ghanaei Chamanabad, A. The effectiveness of linguistic play software package

on reading accuracy and comprehension of students with reading disorder. Journal of Learning Disabilities.(In

persian) 2015;4(4):66-84. [Link]

47. Aghajani M, Hosseinkhanzadeh. A., & Kafi, M Effectiveness of N-Back training software on working memory

in students with dyslexia. Journal of Learning Disabilities. (In persian) 2015;4(3):121-7. [Link]

48. Azimi ESMP, S. Instructional multimedia development of dictation assistant (Dicteyar) and its effectiveness on

the academic achievement of the second grade students in primary school with dysgraphia in Arak. Journal of

Learning Disabilities. (In persian) 2014;4(1):119-25. [Link]

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

1۹

49. Arjmandnia AA, Sharifi. A., & R. Rostami The effectiveness of computerized cognitive training on the

performance of visual-spatial working memory of students with mathematical problems. Journal of Learning

Disabilities. (In persian) 2014;3(4):143-50. [Link]

50. Abdollahi S, Kianersi, F., & Rahimian Boogar, I. Designing the multimedia instructive package and investigating

its effectiveness on reduction of writing disorder's symptoms. . Journal of Learning Disabilities. (In persian)

2014;3(3):122-18. [Link]

51. Pourahmadali A, & Musavipour, S. Educational multimedia production of hesabamooz and its dffectiveness on

the academic achievement of minus and division operation of female students with dyscalculia. Journal of

Learning Disabilities. (In persian) 2014;3(3):112-8. [Link]

52. Williams JH, Massaro DW, Peel NJ, Bosseler A, Suddendorf T. Visual–auditory integration during speech

imitation in autism. Research in developmental disabilities. 2004;25(6):559-75.[Link]

53. Charlop-Christy MH, Le L, Freeman KA. A comparison of video modeling with in vivo modeling for teaching

children with autism. Journal of autism and developmental disorders. 2000;30(6):537-52. [Link]

54. Herring P, Herring P, Kear K, Kear K, Sheehy K, Sheehy K, et al. A virtual tutor for children with autism.

Journal of Enabling Technologies. 2017;11(1):19-27. [Link]

55. Schafer EC, Wright S, Anderson C, Jones J, Pitts K, Bryant D, et al. Assistive technology evaluations: Remote-

microphone technology for children with Autism Spectrum Disorder. Journal of communication disorders.

2016;64:1-17. [Link]

56. Chen SSA, Bernard-Opitz V. Comparison of personal and computer-assisted instruction for children with autism.

Mental retardation. 1993;31(6):368. [Link] 57. Lahiri U, Bekele E, Dohrmann E, Warren Z, Sarkar N. Design of a virtual reality based adaptive response

technology for children with autism. IEEE Transactions on Neural Systems and Rehabilitation Engineering.

2013;21(1):55-64. [Link]

58. Fteiha MA. Effectiveness of assistive technology in enhancing language skills for children with autism.

International Journal of Developmental Disabilities. 2017;63(1):36-44. [Link]

59. Josman N, Ben-Chaim HM, Friedrich S, Weiss PL. Effectiveness of virtual reality for teaching street-crossing

skills to children and adolescents with autism. International Journal on Disability and Human Development.

2008;7(1):49-56. [Link]

60. Simpson A, Langone J, Ayres KM. Embedded video and computer based instruction to improve social skills for

students with autism. Education and Training in Developmental Disabilities. 2004:240-52. [Link]

61. Lozano-Martínez J, Ballesta-Pagán FJ, Alcaraz-García S. Software for teaching emotions to students with

Autism Spectrum Disorder. Revista Comunicar. 2011;18(36):139-48. [Link]

62. Chen C-H, Wang C-P, Lee I-J, Su CC-C. Speech-generating devices: effectiveness of interface design—a

comparative study of autism spectrum disorders. SpringerPlus. 2016;5(1):1682. [Link]

63. Parsons CL, La Sorte D. The effect of computers with synthesized speech and no speech on the spontaneous

communication of children with autism. Australian Journal of Human Communication Disorders. 1993;21(1):12-

31. [Link]

64. Moore M, Calvert S. Brief report: Vocabulary acquisition for children with autism: Teacher or computer

instruction. Journal of autism and developmental disorders. 2000;30(4):359-62. [Link]

65. Vélez-Coto M, Rodríguez-Fórtiz MJ, Rodriguez-Almendros ML, Cabrera-Cuevas M, Rodríguez-Domínguez C,

Ruiz-López T, et al. SIGUEME: Technology-based intervention for low-functioning autism to train skills to

work with visual signifiers and concepts. Research in Developmental Disabilities. 2017;64:25-36. [Link]

66. Bittner MD, Rigby BR, Silliman-French L, Nichols DL, Dillon SR. Use of technology to facilitate physical

activity in children with autism spectrum disorders: A pilot study. Physiology & Behavior. 2017;177:242-6.

[Link]

67. Constantin A, Johnson H, Smith E, Lengyel D, Brosnan M. Designing computer-based rewards with and for

children with Autism Spectrum Disorder and/or Intellectual Disability. Computers in Human Behavior.

2017.[Link] 68. Battocchi A, Ben-Sasson A, Esposito G, Gal E, Pianesi F, Tomasini D, et al. Collaborative puzzle game: a

tabletop interface for fostering collaborative skills in children with autism spectrum disorders. Journal of

Assistive Technologies. 2010;4(1):4-13. [Link]

69. Klingberg T, Fernell E, Olesen PJ, Johnson M, Gustafsson P, Dahlström K, et al. Computerized training of

working memory in children with ADHD-a randomized, controlled trial. Journal of the American Academy of

Child & Adolescent Psychiatry. 2005;44(2):177-86. [Link]

70. Lim CG, Lee TS, Guan C, Fung DSS, Zhao Y, Teng SSW, et al. A brain-computer interface based attention

training program for treating attention deficit hyperactivity disorder. PloS one. 2012;7(10):e46692. [Link]

71. Lim CG, Lee T-S, Guan C, DS SF, Cheung YB, Teng S, et al. Effectiveness of a brain-computer interface based

programme for the treatment of ADHD: a pilot study. 2017. [Link]

72. Van der Oord S, Ponsioen A, Geurts H, Brink ET, Prins P. A pilot study of the efficacy of a computerized

executive functioning remediation training with game elements for children with ADHD in an outpatient setting:

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020

۲۰

outcome on parent-and teacher-rated executive functioning and ADHD behavior. Journal of Attention Disorders.

2014;18(8):699-712. [Link]

73. Steiner NJ, Sheldrick RC, Gotthelf D, Perrin EC. Computer-based attention training in the schools for children

with attention deficit/hyperactivity disorder: a preliminary trial. Clinical pediatrics. 2011;50(7):615-22. [Link]

74. Shalev L, Tsal Y, Mevorach C. Computerized progressive attentional training (CPAT) program: effective direct

intervention for children with ADHD. Child neuropsychology. 2007;13(4):382-8. [Link]

75. Gray S, Chaban P, Martinussen R, Goldberg R, Gotlieb H, Kronitz R, et al. Effects of a computerized working

memory training program on working memory, attention, and academics in adolescents with severe LD and

comorbid ADHD: a randomized controlled trial. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 2012;53(12):1277-

84. [Link]

76. Sarmașik G, Serbetcioglu B, Kut A. Computer Aided Education and Training Tool for Hearing Impaired

Children: AURIS. 2009. [Link]

77. Silman F, Yaratan H, Karanfiller T. Use of Assistive Technology for Teaching-Learning and Administrative

Processes for the Visually Impaired People. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education.

2017;13(8):4805-13. [Link]

78. Zaraii Zavaraki E AH, Jafarkhani F. The Effect of Multimedia in Learning and Retention of English for Low

Vision Students at Third Grade Middle School. JOEC. (In persian) 2012;12(1):17-24. [Link]

79. Stasolla F, Caffo AO, Picucci L, Bosco A. Assistive technology for promoting choice behaviors in three children

with cerebral palsy and severe communication impairments. Research in developmental disabilities.

2013;34(9):2694-700. [Link]

80. Saz O, Yin S-C, Lleida E, Rose R, Vaquero C, Rodríguez WR. Tools and technologies for computer-aided speech

and language therapy. Speech Communication. 2009;51(10):948-67. [Link]

81. Yamada Y, Javkin H, Youdelman K. Assistive speech technology for persons with speech impairments. speech

communication. 2000;30(2):179-87. [Link]

82. Moreno J, Saldaña D. Use of a computer-assisted program to improve metacognition in persons with severe

intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities. 2005;26(4):341-57. [Link]

83. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, Alberti G, Oliva D, et al. Post-coma persons with extensive

multiple disabilities use microswitch technology to access selected stimulus events or operate a radio device.

Research in developmental disabilities. 2011;32(5):1638-45. [Link]

84. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, Oliva D, Cingolani E. Students with multiple disabilities

using technology-based programs to choose and access stimulus events alone or with caregiver participation.

Research in Developmental Disabilities. 2009;30(4):689-701. [Link]

85. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, Alberti G, Oliva D, et al. A technology-aided stimulus choice

program for two adults with multiple disabilities: Choice responses and mood. Research in developmental

disabilities. 2011;32(6):2602-7. [Link]

86. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, La Martire ML, Oliva D, et al. Technology-based programs

to promote walking fluency or improve foot-ground contact during walking: Two case studies of adults with

multiple disabilities. Research in developmental disabilities. 2012;33(1):111-8. [Link]

87. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, Oliva D, D’Amico F. Technology-aided programs to enable

persons with multiple disabilities to choose among environmental stimuli using a smile or a tongue response.

Research in developmental disabilities. 2013;34(11):4232-8.[Link] 88. Lancioni GE, Singh NN, O’Reilly MF, Sigafoos J, Alberti G, Perilli V, et al. People with multiple disabilities

learn to engage in occupation and work activities with the support of technology-aided programs. Research in

developmental disabilities. 2014;35(6):1264-71.[Link]

89. Lewis RB, Lewis RB. Assistive technology and learning disabilities: Today's realities and tomorrow's promises.

Journal of learning disabilities. 1998;31(1):16-26. [Link]

90. NCSE. supporting Students with Special Educational Needs in Schools: NCSE Policy Advice Paper. National

Council for Special Education. 2013;4. [Link]

91. Petty RE. Technology Access in the Workplace and Higher Education for Persons with Visual Impairments.

2005. [Link]

92. Wynne R, McAnaney,D., MacKeogh,T., Stapleton,P., Delaney,S., Dowling,N., & Isabelle Jeffares. Assistive

Technology/Equipment in Supporting the Education of Children with Special Educational Needs -What Works

Best? : NCSE; 2016. [Link]

93. Martin SS. Special education, technology, and teacher education. Special Education Technology Practice.

2006;2(1):21-36. [Link]

Dow

nloa

ded

from

jdis

abils

tud.

ir at

6:4

6 +

0330

on

Thu

rsda

y O

ctob

er 1

5th

2020