01

tjynfjynfqkdif&m

jywkduf tu,f'rD

jrefrm2014- 2019

02

03

၁။ အနစခပ

ျမနမာျပတကက႑၏ စြမးရညဖြ႕ျဖးတးတကေစရနနင ပညာရပပငးဆငရာ ကြမးကငလမၼာမႈ စဥဆကမျပတ ဖြ႕ျဖးေရးနင မဝါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးစကားဝငးမားက ေဖာေဆာငႏငေရးက ရညရြယကာ ၂၀၁၄ ခနစမစတင၍ ျဗတသေကာငစသည သေတသနမားက အေျခခကာ လပငနးအစအစဥတစခက ေရးဆြအေကာငအထည ေဖာခပါသည။ ‘နငငတကာ ျပတက အကယဒမ ျမနမာ’ ဟေခၚေသာ ထအစအစဥတြင ပါဝငသည သငတနးသားမားက သငၾကားပ႔ခႏငရနအတြက ျမနမာႏင ယေကႏငငတ႔မ တကသလမား၊ မတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင လကတြလက လပေဆာငခပါသည။ ဤစြမးေဆာငရညဖြ႕ျဖးမႈလပငနးအစအစဥတြင ျမနမာ အေမြအနစမားက လကရတြင ထနးသမးေစာငေရာကႏငရမမက အနာဂတ မးဆကမားအတြက မခ႕မယြငး မယတမေလာ ခနထားေပးႏငရနအတြက ျပတကစေဆာငးပစၥညး စမထနးသမးေရးပညာရပပငးဆငရာ ကြမးကငမႈမားက အဓကထားပါသည။

ဝငးဝနးအားထတခသညအေလာက IMA မေပၚထြကလာေသာ သသာထငရားသည အကးေကးဇးမားကလညး ေတြ႕ျမငလာႏငခပါသည။ ျမနမာႏင ယေကနငငတ႔မ ျပတကမား၊ တကသလမားႏင အဖြ႕အစညးမားက ကယစားျပကာ ျပတကလပငနးကြမးကငမႈအတြက အသပညာမားဖလယႏငခၾကပါသည။ တကေရာကသမားကလညး ျပတကစေဆာငးပစၥညး စမထနးသမးေရးနင တာရညခေအာင ေစာငေရာကေရးလပငနးမားေဆာငရြကရာတြငကြမးကငမႈမား တးပြားလာသညက ပမယၾကညလာေၾကာငး ျပသခၾကၿပး ႏငငအႏ႔ရ ျပတကမားတြငလညး သငတနးမားတကေရာကျခငးမ ေပၚထြကလာေသာ ေကာငးကးမားလညး ေတြ႕ျမငလာရပါသည။ ျပတကပစၥညးမား ေရရညခေအာင ထနးသမးျခငး၏ အေရးပါမႈက ေလလာၾကရာတြင သငတနးသားအခငးခငး ပညာဖလယသငယႏငေရးကလညး အထးအေလးထားေဆာငရြကခရာ ယေကမ ကြမးကငသမားပ႔ခေသာသငတနးမားတြင တကရကတကေရာကရန အခြငအေရးမရရခသမားအား ပါဝငတကေရာကခသမားက ျပနလညေဝငႏငရန IMA အေနျဖင အစအစဥေရးဆြခပါသည။

သငတနးတကေရာကခသမားက မမတ႔ ေလလာရရထားေသာ စြမးရည အသစမားနင ကြၽမးကငမႈ အသစမားက တဆင မေဝေပးရန လအပေသာ သငၾကားမႈနညးပညာႏင ပစၥညးကရယာအစရတ႔ကလညး အေထာကအပေပးခပါသည။ ထ႔ျပင ျမနမာႏငင၏ ျပတကက႑တြင လကရလအပခကေနေသာStandards Framework စခနစညႊနး လကစြ လမးညႊနမားက ဝငးဝနးျပစႏငရနလညး ေဆာငရြကခပါသည။ နငငတကာျပတကဆငရာ စညးမဥးစညးကမးမား၊ ကငဝတမားႏင လပထးလပနညးမားက ထငဟပေစမည စေဆာငးပစၥညးမား ထနးသမးေစာငေရာကေရးနင စမခန႔ခြမႈဆငရာ မေဘာငမား ခငခန႔လာေရးအတြက ျမနမာႏင ယေကမ ကြမးကငသမားက စေပါငးေဆာငရြကခၾကပါသည။

ျဗတသေကာငစသည ျမနမာျပတကအဖြ႕အစညးႏင အတလကတြလက ‘အျပညျပညဆငရာ ျပတက အကယဒမ ျမနမာ’ အစအစဥက ဆကလက အေကာငအထညေဖာသြားရန ရညရြယပါသည။ ျပတကမားက အမားျပညသ ေလလာႏငေရး၊ ျပညသမား အသပညာတးပြားေစေရးနင အပနးေျဖႏငေရးတ႔အတြက ျမနမာ ျပတကပညာရငမားက အဆငျမငေသာ စခနစညႊနးမားျဖင စေဆာငးပစၥညးမားအား စမခန႔ခြၾကရာတြင ယခအစအစဥမ ရရလာေသာ ကြမးကငမႈမားက အသးခတတရန ဤအစအစဥက ရညရြယပါသည။ ကြမးကငမႈဆငရာ သငတနးတကေရာကလာသမား အေနျဖင စြမးရညမားက ျမႇငတငလာႏငၿပးေနာကတြငလညး အျခားလအပေနသမားက ဆကလက ပညာမေဝေပးႏငေရးအတြက အေထာကအကေပးႏငရန ဤအစအစဥက ရညရြယပါသည။

ျပတကပစၥညးမား စမထနးသမးေရး Collections management ဟေသာစကားရပတြင ျပတကပစၥညးမားႏင သကဆငရာ အခကအလကမားက အမားျပညသအကးအတြက ေဖာထတ၊ ေစာငေရာက၊ ထနးသမးျခငးျဖင အသးဝငေအာငျပျခငးဟသည အဓပၸါယမားပါဝငပါသည။

ျပတကပစၥညးမား စမထနးသမးေရးသည လပငနးကြမးကငမႈ၊ ပညာရပဆငရာႏ႔စပမႈႏင အေတြ႕အၾကမားလအပေသာ ဘာသာရပတစချဖစပါသည။

ျပသပစၥညးမားမ ရရေသာအကးေကးဇးက ေနာငလာေနာကသားမား ခစားႏင၊ အပနးေျဖႏငရနအတြက ထေရာကေသာ စမထနးသမးမႈ Collections management က မားစြာအေရးပါပါသည။

04

ျမနမာႏငငရ ျပတကမားတြင ကမာၻ႔အလပဆးနင အထငရားဆး ပစၥညးမားစြာက စေဆာငးထားရ ျပသထားပါသည။ ၄ငးတ႔သည ျမနမာ သမငးအေမြ ရတနာသကမားျဖစၾကျပး တငးရငးသားမးႏြယအသးသး၏ တထြငဆနးသစမႈမားႏင ထးခြနေျပာငေျမာကမႈမားအေၾကာငးကလညး ေျပာျပေနပါသည။ ျပတကမ

၂။ မတဆက နဒါနး

ျပတကမားသည ႏငငႏငလ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ အစတအပငးတစချဖစပါသည။ ၄ငးတ႔သည အမားျပညသ အကးေကးဇးအတြက ၿဒပရႏင ၿဒပမအေမြအႏစမားက စေဆာငး၊ ထနးသမး၊ စးစမးေလလာျပး ဆကသြယ မေဝေပးပါသည။ ျပတကမားက ကယစားျပ လပကငေနသမားသည အဓကအားျဖင စေဆာငး ပစၥညးမားအား ထနးသမးေရးကသာ အစဥတစစက လပလာခပါသည။ သ႔ရာတြင ၄ငးတ႔၏ လပငနးမား၌ လတနးစား ပရသတမေရြး ျပတကသ႔ လာေရာကၾကညရႈခစားႏငေစရနလညးေကာငး၊ ျပတကသ႔လာေရာက ေလလာသမားအား ႏစသမေပာရႊငမႈရသကေပးစြမးႏငေစရနလညးေကာငး၊ တထြငဖနတးမႈမားတငဆက ႏငရနလညးေကာငး ေဆာငရြကရေသာလပငနးမားလညးပါဝငသည။ ထ႔ျပင စေဆာငးပစၥညးမားက ေပးေသာ အႏႈငးမယဥေကးမႈ တနဖးမားက အမားျပညသသေအာင မေဝေပးႏငၾကၿပး ဆနးသစတထြငမႈမားရေသာ၊ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ ေနရာမားအျဖစ ျပတကမားက တနဖးထားၾကပါသည။ ျပတက၏ တနဖးမားတြင လမႈအသငးအဝငးအတြငး ခစၾကညစြာ သဟဇာတျဖစစြာေနထငႏငေရးႏင ျပညသအခငးခငး ပးေပါငးေဆာငရြကလစတမားျဖစေပၚလာေရးစသညတ႔က ျမႇငတငေပးသညမားလညး ပါဝငသည။ ယခအခါ ျပတကမား၏ ဤအခနးက႑အသစမာ ေဒသတြငး၊ ႏငငတြငးႏင ႏငငတကာအဆင ေပါငးကးဆကဆမႈမားက တညေဆာကႏငရန ေပါငးကးတတားမားျဖစလာၾကျခငးျဖစသည။ ယခႏစ ႏငငတကာ ျပတကမားေန႔တြင ထလပငနးသဘာဝက ႏငငတကာ ျပတကမားေကာငစ (ICOM) က အထးဂဏျပရညညႊနးထားပါသည။

“လ႔အဖြ႕အစညးမားတြင ျပတကမား၏ အခနးက႑က ေျပာငးလေနပါသည။ တစခနက ျပတကမားမာ ဆတၿငမသည ေနရာမား ျဖစခေသာလညး ယခအခါ လာေရာကၾကညရႈသပရသတမားပါ ပါဝငႏငေသာ လႈပရားမႈ၊ ပရသတက ဗဟျပစဥးစားကာ ခငးကငးတငဆကမႈမား၊ လထ လတနးစားအလႊာအသးသး၏ ပးေပါငးပါဝငမႈမား၊ ျပလြယျပငလြယျဖစမႈမား၊ အေျခအေနႏငလကေလာညေထြျပျပငေျပာငးလႏငမႈမား၊ လ႔အဖြ႕အစညး၏ အေျပာငးအလက အမလကႏငျခငးမား စသညတ႔ျဖစေပၚလာေအာင ျပတကမား ကယတငက ဆနးသစတထြငမႈမားျဖင ေဆာငရြကေနၾကပါၿပ။ ၄ငးတ႔သည ဆနးသစ တထြငမႈႏင အသပညာဗဟသတတ႔က ပးေပါငးရန ဗဟခကမားျဖစလာၾကၿပး ဧညသညပရသတမား ကယတငပါဝငပးေပါငးဖနတးမေဝႏငသည ျပသတငဆကမႈမားခငးကငးထားေသာပလကေဖာငးမားအသြငျဖင လမႈဘဝမ ယဥေကးမႈဇမား ျဖစလာခပါၿပ။”

နငငတကာျပတကမားေကာငစ၊ ႏငငတကာျပတကေန႔၊ ၂၀၁၉ ခနစ၊ ေမလ ၁၈ ရကေန႔၊ “Museum as Culture Hubs: The future of Tradition”

05

အမႈထမးအရာထမးမားသည ႏငငအေမြအႏစမားေရရညတညတေအာင ထနးသမးစမေပးရမမက ထစေဆာငးပစၥညးႏငသကဆငသည အခကအလကမားကလညး သေတသနျပစေဆာငးၾကသည။ ျပညသ႔ထသ႔ ဆငရာအခကအလကမားကလညး ဘာသာျပန အဓပၸါယဖြငဆေပးသမားလညးျဖစၾကပါသည။

ျဗတသေကာငစသည အဆပါအမႈထမးအရာထမးမား၏ စြမးေဆာငရညအတြက ရငးႏးျမပႏမႈမားမာ မားစြာ အကးေကးဇးရသညဟ ယၾကညပါသည။ ထစြမးေဆာငရညမားတးတကလာျခငးမ ျဖစထြနးလာႏငသည အကးမားတြင -

• ႏငငတကာ ဆကဆေရးက ျမႇငတငေပးျခငး၊

• လထနင ခတဆကျခငး၊ ခရးသြားလပငနး၊ ဒစဂစတယ ပလကေဖာငးမားႏင ႏငငတကာသ႔ ျပသပစၥညး ငားရမးေပးျခငး၊ငားယျခငး စသညတ႔အားျဖင ျပညတြငးႏင ႏငငတကာရ စေဆာငးပစၥညးမားက ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ ပရသတမားအား လကလမးမေစျခငး၊

• စေဆာငးပစၥညးမားႏင ျဒပမယဥေကးမႈအေမြအႏစမားအား ေကာငးစြာစေဆာငးစမျခငးအားျဖင ျပတကလပငနးမားတြင ပမ အသးျပလာႏငၿပး လကရပရသတမားႏင ေနာငတးပြားလာမည ပရသတမား၏ စတလလကရ ပးေပါငးပါဝငလာမႈမားကရရကာ လမႈဘဝမားဖြ႕ၿဖးတးတကလာမႈႏင လ႔အသကအဝငးတြင ခစၾကညစညးလးမႈမားတးပြားလာမႈစသညအကးမားျဖစထြနးလာျခငး။

• ထကျမကထေရာကေသာ စမခန႔ခြမႈမားကေဆာငရြကႏငေသာ၊ ျပသပစၥညးမားက ဂရတစက ေစာငေရာကအသးခႏငေသာ စြမးေဆာငရညျမငမားသည အမႈထမးအရာထမးအငအားမားျဖစလာၿပး ျပတကေရးရာအဆးအျဖတမားတြင ပါဝငလာႏငျခငး။

အျပညျပညဆငရာ ျပတက အကယဒမ-ျမနမာသည ျမနမာအစးရ၊ ျမနမာျပတကပညာရငမားႏင ျဗတသေကာငစတ႔အတ ပးေပါငးကာ ျမနမာျပတကအမႈထမးအရာထမးမား၏ စြမးေဆာငရည ျမငမားလာေစေရးက သေတသနမားအားျဖငလညးေကာငး၊ လပငနးကြမးကငသမား စဥဆကမျပတ တးပြားလာေစေရးသငတနးမားအားျဖငလညးေကာငး၊မဝါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးပြမား ေပၚေပါကလာ ေစျခငး အားျဖငလညးေကာငး ေဆာငရြကေနေသာ လပငနးအစအစဥတစချဖစပါသည။ ထသ႔ေဆာငရြကရာတြင ျမနမာႏငင လကရ ျပတကမားအေပၚ အစးရက ရငးႏးျမႇပႏထားသည အေျခခ အေဆာကအဦအတျမစေပၚတြင ဆငပြားေဆာငရြကရျခငးလညး ျဖစပါသည။ ကမၻာ႔ျပတကမားတြင စေဆာငးပစၥညးမားက စမထနးသမးမႈက ျပတက၏ အသကပမာ အေရးၾကးလသညဆေသာ အေျခခမကလညးကငစြထားပါသည။ ျမနမာအစးရက ICOM တြင ပးေပါငး ပါဝငလာျခငးအားျဖင ျပတကပစၥညးမား စမခန႔ခြေရးတြင ေကာငးမြနေသာ လပထးလပနညးမားေပၚေပါကလာရန အေလးထားေဆာငရြကျခငးကလညး မားစြာ အသအမတျပပါသည။ ဤစာတမး၏ ေနာကဆကတြ Appendix တြငIMA မထြကေပၚလာေသာ ရလဒမားက အကဥးခပစာရငးအခကအလကမားျဖင ေဖာျပထားပါသည။

ဤအစအရငခစာသည အျပညျပညဆငရာ ျပတက အကယဒမ ျမနမာမ ေဆာငရြကႏငခေသာလပငနးမား ႏင ထြကေပၚလာေသာ အကးရလဒမားက သးသပထားပါသည။ ျဗတသေကာငစ၊ သာသနာေရးႏင ယဥေကးမႈ ဝနၾကးဌာနႏင ျမနမာနငငရ ျပတကမားႏင ဆကလကလကတြ ေဆာငရြကသြားရန ေမာလငပါသည။ ျမနမာ ျပတကမားႏင ေရးေဟာငးအေမြအႏစမား ထမးသမးေစာငေရာကေရးက႑ပမ ခငမာေတာငတငးေရးနင ဖြ႕ျဖးတးတကေရးအတြက ဆကလကလပေဆာငသငသညမားကလညး ရညညႊနးေဖာျပထားပါသည။

06

ျဗတသေကာငစသည ယေကႏငင၏ ယဥေကးမႈေပါငးကးဆကဆေရးႏင ပညာေရးအခြငအလမးမားက ေဆာငရြကေနေသာ ႏငငတကာ အဖြ႔အစညးတစချဖစပါသည။ ၂၀၁၄ ခႏစမတလမစ၍ ျဗတသေကာငစသည

ျမနမာျပတကက႑ စြမးရညျမႇငတငေရးအတြကမတဖကမားႏငအတ လကတြကာ ျပတကက႑တြင သေတသနမားေဆာငရြကေရး၊ စြမးေဆာငရည ဖြ႕ျဖးေရး၊ ေရ႕ေဆာငေရ႕ရြကျပေရးနင မဝါဒေရးရာေဆြးေႏြးပြမား ေဆာငရြကလက ရပါသည။

ျဗတသေကာငစ၏ယဥေကးမႈစြမးရညျမႇငတငေရးဌာနသည ျမနမာျပညရ လပေဖၚကငဖကမားႏငအတ လကတြလက အျပညျပညဆငရာျပတက အကယဒမ ျမနမာ အစအစဥက ျမငမားေသာေမာမနးခကမားႏငအတ တထြငၾကဆမႈမားပါဝငေသာ အစအစဥမားက အေကာငအထညေဖာလကရပါသည။

• ျမနမာ အေမြအႏစမားထနးသမးေစာငေရာကေရးႏငျပတကပညာက႑တြင တးတကေသာရလဒမား ရရလာေစရန ယဥေကးမႈအငစတကးရငမားႏင ေပၚလစေရးဆြျပစသမားႏငအတ လကတြလပကငေရး

• ျမနမာျပတကက႑တြင စြမးေဆာငရညမား ျမငမားလာေစရနႏင သကဆငရာ က႑အလက စြမးရညမားတးတကလာရန အခြငအလမးမား ပပးေရး

• ျမနမာျပတကက႑တြင ယေကႏင ႏငငတကာ အေကာငးဆးလပထးလပနညးမားႏင ပမအသကဝငလာေစေရး

ICOM သည ျပတကႏင ျပတကပညာရငမား၏ တစခတညးေသာ ႏငငတကာ အဖြ႕အစညးျဖစပါသည။ ထအဖြ႔မာ အသငးဝငရသည လြတလပေသာ အဖြ႕အစညးတစချဖစျပး သေတသန၊ ထနးသမး ေစာငေရာကေရး၊

ျပတကမားစဥဆကမျပတ လညပတေရး ႏင လထဆကဆေရး လပငနးမားက အစဥတစကလပကငပါသည။ ျပတကမားသည ကမာၻေပၚရ သဘာဝက ေပးအပေသာအေမြအႏစ၊ လ႔ယဥေကးမႈကတညေဆာကခေသာ အေမြအႏစမားခစားႏငေသာ၊ လကရကာလႏင အနာဂတက ဆငျခငႏငေသာ၊ ျဒပရျဒပမ အႏပညာႏငယဥေကးမႈမားက ခစားႏငေသာေနရာမားအျဖစ ရပတညႏငရနေဆာငရြကေသာအဖြ႕အစညးလညး ျဖစပါသည။

ICOM သည ျပတကလပငနးနယပယအတြက ကငဝတမား၊ စခနစညႊနးမားက သတမတသညလပငနးက ေဆာငရြကသည။ ျပတကနယပယတြငလအပေသာ အၾကျပခကမားေပးျခငး၊ စြမးေဆာငရည ျမႇငတငေရး လပငနးမားေဆာငရြကျခငး၊ အသပညာျဖန႔ေဝျခငးႏင ႏငငတကာ ကြနရကမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရး အစအစဥမားမတဆင အမားျပညသအတြက ယဥေကးမႈဆငရာအသအျမငျမႇငတငျခငးလပငနးမား ကေဆာငရြကပါသည။ အခပအားျဖင ICOM မာ

• ကမာၻအႏ႔ရ အဖြ႕ဝငျပတကေပါငး ၄၀ဝ၀ဝ ေကာပါဝငေသာ ကြနရကတစခ

• ႏငငႏငနယေျမေပါငး ၁၃၈ ခမ ကယစားလယမားအား စေဝးေပးေသာ ဖရမတစခ

• ႏငငတကာ ေကာမတေပါငး ၃၀ နင အမးသားေကာမတ ၁၂၀ ပါဝငေသာ ဥာဏၾကးရငအစအေဝး (think tank) တစခ

• UNESCO နင တရားဝငပးေပါငးလပကငေသာ အစးရ မဟတသည အဖြ႕အစညးတစခဟ ဆရပါမည။

ICOM သည ကငဝတ Code of ethics မားႏငအည လပငနးမားက ေဆာငရြကၿပး ျပတကဆငရာလပငနး ေဆာငရြကေနသမားအေနျဖင ICOM အဖြ႕ဝငျဖစေနလင သ႔မဟတ ျဖစလလငျပတကလပငနးမားတြင ထကငဝတမားႏငအညေဆာငရြကၾကရန တကတြနးသည။

ICOM ၏ အမးသားေကာမတ ၁၁၉ ခထမ တစခတြင ျမနမာႏငငကကယစားျပပါဝငလကရပါသည။ အမးသားေကာမတမား၏ ရညရြယခကမာ အဖြ႕ဝငႏငငအတြငးရ ICOM အသငးဝငမားက စစညးကာ ထႏငငမားရ ျပတကမားႏင ျပတကဝနထမးမား၏ ေရးရာကစၥမားက ကညျဖညဆညးေပးရန ျဖစပါသည။

07

၃။ အျပညျပညဆငရာ ျပတကအကယဒမျမနမာ၏ ရလဒမား

အျပညျပညဆငရာျပတက အကယဒမ ျမနမာမ ထြကေပၚလာေသာ ရလဒမားသည အခနယၿပး လပငနးမားအရနရလာသညႏငအမ ထငရားလာႏငသည။ ျပတက စခနစညႊနးမား၊မေဘာငမားက လကေတြ႕ျပတက လပငနးမားထသ႔ ထညသြငးကာ အေကာငအထညေပၚလာခနတြငလညးရလဒမား ပမသသာလာႏငပါသည။ ေအာကပါတ႔မလညး အကးရလဒမားအနညးႏငအမားေပၚေပါကလာႏငသညဟ ယဆပါသည။

• ႏစစဥကငးပၿမျဖစေသာ ျပတကဖရမက IMA အစအစဥတြင ပါဝငခေသာ သငတနးသားမား အေနႏင ၄ငးတ႔၏ သငယမႈ၊တတေျမာကမႈကလပငနးခြငတြင အသးခေနသညမားက ဝငေရာကေဆြးေႏြးလာႏငရန ေနရာဖနတးေပးပါသည။ ၄ငးတ႔၏ တကၾကြစြာပါဝငမႈက ဖရမကတစနညးတစဖ အားျဖညေပးေနၿပး ျပတကက႑တြင စခနစညႊနးမားတးတကလာရနႏင စေဆာငးပစၥညးမားထနးသမးမႈက နညးစနစ ကလာေစႏငပါသည။

• အထးသျဖင စေဆာငးပစၥညး သေလာငေရးနင အခကအလက စမခန႔ခြေရးတ႔တြင ျမနမာနငင၏ စေဆာငးပစၥညး စမေရးနင ထနးသမးေရးဆငရာ စႏႈနးမား တးတကမႈ ဥပမာေကာငးမားစြာ ရလာသညက ယေက ျပတကနင အေမြအနစမားဆငရာ ပညာရငမားက ေတြ႕ရခပါသည။ သငတနးသားမားအေနျဖင မမတ႔စြမးေဆာငရည ဖြ႕ျဖးလာေရးအတြက အားထတရန စတအားထကသနလၿပး၊ လပငနးခြငတြင မမတ႔ကယမမတ႔ ပမယၾကညစြာ လပႏငကငႏင ျဖစလာမႈလညး တးျမငလာၾကေၾကာငး ယေက ျပတကနင အေမြအနစမားဆငရာပညာရငမားက မတခကျပခၾကပါသည။

• IMA ကျပစခေသာ ျပတကစေဆာငးပစၥညးမားဆငရာအခကအလကမားစမခန႔ခြေရး လကစြစာအပအား ရနကနျမ႕ရ အမးသား အနပညာနင ယဥေကးမႈ တကသလ(ရနကန)က အသအမတ ျပထားၿပး အမးသားျပတကတြင ပ႔ခလကရေသာ ျပတကဘာသာ ဘြ႕လြန ဒပလမာ သငတနးတြင ျပဌာနးစာအျဖစ ထညသြငးခပါသည။ ထလကစြစာအပမာ ျပတက ဒပလမာရရျပးေနာက ျပတကက႑သ႔ ဝငေရာက လပကငမညသမားအတြက အသးဝငလၿပး သငတနးၿပးလင ယေကျပတက စေဆာငးပစၥညး စမခန႔ခြေရးစခနစညႊနးမား Spectrum ၏ အေျခခ သေဘာတရားမားက နားလညၿပးျဖစေနပါမည။

• နငငတကာသး Spectrum စခနစညႊနးမားက ျမနမာနငင၏ ျပတကနင စေဆာငးပစၥညးမားဆငရာ ဥပေဒ မၾကမး ေရးဆြရာတြငလညး ရညညႊနးအျဖစ တစစတတစေဒသ အသးျပခပါသညဟ ၾကားသရပါသည။

• အမးသား အနပညာနင ယဥေကးမႈတကသလ(ရနကန)တြင ျမနမာျပတကပညာ Museum Studies၊ ျပတကဘာသာရပ Museology ဌာနအသစဖြငလစႏငေရးႏင ျပတကဆငရာ မဟာဝဇၨာဘြ႕က အသစ ဖြငလစႏငေရးအတြက သာသနာေရးနင ယဥေကးမႈဝနၾကးဌာနက ခြငျပခၿပးျဖစပါသည။ ထဌာနအသစ ေပၚေပါကလာေရးတြငတစနညးတစဖ ပါဝငအားျဖညႏငရန IMA အေနျဖငရညညႊနး စာအပစာတမးမား ရရေစေရး၊ သငၾကားေရးနညးပညာမားဖြ႕ၿဖးလာေရးႏင ယေကတကသလမားႏင ကြနရကခတဆက ေဆာငရြကႏငေရးတ႔က ေဆာငရြကခပါသည။

• မၾကာေသးခငက ျပလပခေသာ ျပတကပစၥညးမား ထနးသမးေစာငေရာကေရး သငတနးမားအၿပးတြင ျမနမာျပတက စခနစညႊနးလကစြ Myanmar Museum Standards Framework မ ထတႏႈတ ထားေသာ စခနစညႊနးမားက အသးျပသည ဆငပြား သငတနးမားက သကဆငရာျပတကမားတြင သငတနးသားမားက စစဥခပါသည။ ထအစအစဥမာ အထကအေလာကေအာငျမငခၿပး ျပတကအမႈထမးမားအေနျဖင စြမးရညသစမား ေလလာသငယေရးႏင သငယမသညမားက ျပနလညမေဝေပးနငေရးအေပၚ ပမစတအားထကသနမႈမားရလာေၾကာငးေတြ႕ရရပါသည။

08

• ျမနမာနင ယေက တ႔ရ ျပတကပညာရငမားႏင ျပတကအမႈထမးအရာထမးမား တ႔ၾကားတြင ပမခငမာေသာ ခတဆကမႈမားလညး ေပၚထြကလာခပါသည။ ထအခတအဆကမားမတဆင အလြတသေဘာ ဆကသြယႏငသည ကြနရကမားလညး တးပြားလာသည။ တးပြားလာေသာ အဆကအသြယမားအားျဖင ဗဟသတမားက မေဝၾကျခငး၊ ဆရယမဒယာအပစ (Facebook Group) မား၊ Messenger မားႏင အးေမးလမားမတဆင ျပတက ဘာသာရပဆငရာ ပညာဗဟသတမား မေဝႏငျခငး၊ အခငးခငး ဆကသြယႏငျခငးစသညျဖင ခငမငရငးႏးစြာ ပမ ခတဆက ႏငခၾကပါသည။

“အဖးတနဆး ရလဒကေတာ ျပတကေတြအတြက အခကအလကေတြ စာရငး ျပစျခငးဆငရာ လပပ လပနညး အဆငဆငရ႕ အေရးပါပက ေလလာခရတာပ ျဖစပါတယ။”

“ဒအလပရေဆြးေႏြးပြဟာ အမားၾကး အကးရပါတယ။ နညးလမးအသစေတြ၊ ဗဟသတေတြနင အငဒယာေတြက ကြၽနေတာ ေလလာခရတအျပင လကေတြ႕လပၾကညဖ႔ အခြငအေရးပါ ရတာ ျဖစပါတယ။”

“ဒအလပရေဆြးေႏြးပြကေနျပး ကြနေတာတ႔ ျပတကေတြမာ လကေတြ႕ျပနအသးခဖ႔ ဗဟသတပညာေတြ အမားၾကးရခပါတယ။”

နငငတကာျပတက အကယဒမျမနမာ သငတနးတကေရာကခသအခ႕၏ မတခကမား

09

၄။ အၾကျပခကမား

ျဗတသေကာငစသည သာသနာေရးနင ယဥေကးမႈ ဝနၾကးဌာနနင ျမနမာျပတက အဖြ႕အစညးမားနင ပးတြ လပကငသြားရန ရညရြယထားပါသည။ ဆကလကပးေပါငးေဆာငရြကလေသာထားေသာလပငနးသေဘာသဘာဝကေမာရညလက IMA က ေအာကပါတ႔က ဆကလကေဆာငရြကရန ရညရြယထားပါသည။-

• အမားျပညသ ေလလာေရး၊ ပညာေရးနင အပနးေျဖေရး တ႔အတြက ႏငငတကာစခနစညႊနးမား ႏငအည စေဆာငးပစၥညးမားအား စမခန႔ခြျပး အသးခလာႏငေစရန ျပတကအမႈထမးအရာထမးမား၏ လပငနးခြငကြမးကငမႈ စြမးရညမားက ျမႇငတငျပး ၄ငးတ႔က တဆငအျခားလပေဖာကငဖကမားက ျပနလညမေဝေပးႏငေစေရးအတြက ကညအားျဖညေပးရန ေမာရညပါသည။

အဆပါရညမနးခကက ေဖာေဆာငရာတြင IMA အေနျဖင

• (၁) အမးသား အႏပညာႏင ယဥေကးမႈ တကသလ၏ မဟာဘြ႕သငတနးအတြက ျပတကဘာသာရပဆငရာ သငရးညႊနးတမး ေရးဆြရန၊ (၂) လကရ ဒပလမာသငရး၊ မဟာဝဇၨာသငရးသစမားႏင ျမနမာျပတက စခနစညႊနး မေဘာငမားၾကားတြင အခတအဆကပမခငမာလာေရး၊ စခနစညႊနးက အေျချပသညပညာေရး ပမကယျပန႔စြာ ေပၚထြကလာေရးတြင အကအညေပးရန၊

• ျပတကပစၥညး စမခန႔ခြမႈဆငရာစြမးရညမား ဖြ႕ျဖးေရးႏင စမခန႔ခြမႈဆငရာ အသပညာဗဟသတ ဆကလက ျဖန႔ျဖးရန

• ျမနမာ လပေဖာကငဖကမားႏင ပးေပါငး၍ ျမနမာျပတက စခနစညႊနးမေဘာငမားေပၚထြကလာေရး အကအညေပးရန

အစရသညလပငနးမားကဆကလကေဆာငရြကသြားရန ရညရြယပါသည။

အမးသား အနပညာႏင ယဥေကးမႈ တကသလ(ရနကန) ၏ ျပတကဘာသာရပ သငရးညႊနးတမးမားေဖာေဆာငရာတြင ပပးကညျခငး

အဆပါလပငနးမားက ေအာကပါနညးလမးမားအားျဖငေဆာငရြကရနရညရြယထားပါသည။

• ဒပလမာလကမတ ႏင မဟာဘြ႕ရရသမားအတြက ေကာငးသားေဟာငးမား ကြနရကဖြ႕စညးႏငေရးတြင လအပေသာအကအညမားေပးရန

• အမးသား အႏပညာႏင ယဥေကးမႈ တကသလ(ရနကန)တြင ပ႔ခမည ျပတကဘာသာရပ မဟာဝဇၨာဘြ႕သငတနးအတြက ျပဌာနးစာ သငရးေရးဆြရာတြင အကအညေပးရန

• လကရ ဒပလမာအစအစဥကအကအညေပးရနႏင ဒပလမာအစအစဥႏငထပမတးခ႕ထားေသာ မဟာဝဇၨာဘြ႕သငတနးမားၾကား ဆကစပေပါငးကးႏငသည အစအစဥမားတြငပါဝငအားျဖညကညရန

• ဒပလမာ ႏင မဟာဘြ႕သငတနးမားတြင သငၾကားမည ဆရာဆရာမမားအတြက သငၾကားေရးစြမးရည ထကျမကလာေစေရးအတြက အားျဖညကညေပးရန၊ ဥပမာ- သငၾကားေရးကအဆငျမႇငရာတြင သငေတာသမားအား သကဆငရာ ႏငငတကာသငတနးမားသ႔ ေစလႊတတကေရာကျခငးက အားေပးရန၊ သငေလာေသာသငတနးမားက ရညညႊနးေပးရန

• ဒပလမာႏင မဟာဝဇၨာတနးအသစမ နညးျပဆရာ ဆရာမမား၏ သငၾကားမႈစြမးရညဖြ႕ျဖးေရး အတြက နငငတကာမ သငၾကားေရးႏင အေထာကအကေပးေရးအဖြ႕အစညးမားႏင လကတြကာ ျမနမာႏငငလအပခကႏင သငေတာေသာ သငတနးမားက ဆကလကစစဥႏငရန

10

• ဒပလမာႏင မဟာဝဇၨာသငရးမားတြင ျမနမာ ျပတကစခနစညႊနးမား ထညသြငးသငၾကားႏငေရး အကအညေပးရန စသညတ႔ ျဖစပါသည။

ျပတကပစၥညးမား စမခန႔ခြမႈဆငရာ စြမးရညဖြ႕ျဖးေရး ပညာေပးလပငနးမားတြငကညေရးႏင ပညာဆငပြားမေဝျခငးမားက အကအညေပးေရး

ေအာကပါတ႔ျဖင အေကာငအထညေဖာပါမည။

• ICOM တြင တကၾကြစြာ ပါဝငျပး ျမနမာ ျပတကအမႈထမးအရာထမးမားအား တစဦးခငး အသငးဝငမား ျဖစလာေရးႏင ICOM ၏အထးေကာမတမားတြင ျမနမာႏငငမ ပါဝငလာႏငေရးက အားေပးကညရန

• ျမနမာ ျပတက စနႈနးမား လကစြတြင ICOM ၏ ကငဝတ Code of Ethics မား ထညသြငးႏငေရးအားေပးရန

• ျပတကႏငျပပြမားဆငရာ ဥပေဒမား ျပျပငေျပာငးလရာတြင အားေပးကညျခငးျဖင နငငတကာျပတကဆငရာ လပထးလပနညးမား ျမနမာႏငငလပငနးခြငမားတြင စနစတကေပၚေပါကလာရန၊ အျပညျပညဆငရာ လပထးလပနညးဥပေဒမား ႏငအည ေဆာငရြကလာႏငေစေရးတြင အားေပးကညရန၊ ICOM ၏ ျပတကတစခအေပၚ အဓပၸါယ ဖြငဆခကႏင ICOM ကျပဌာနးထားေသာ ျပတကဆငရာ ကငဝတမား ဥပေဒသစတြင ပါဝငလာေစေရး ေဆာငရြကမႈမားတြင အားေပးကညရန

• ျပတက ဖြ႕ျဖးေရးအတြက မဟာဗဟာကေသာ နညးလမးမႈမား ေဖာေဆာငၾကရာတြင အကအညေပးရန

• ျမနမာႏငငရျပတက အမႈထမးအရာထမးမားတြင ကြ မးကငမႈ ဧရယာအလက စပါယရယလစမား ေပၚထြကလာၿပး ၄ငးတ႔၏ စြမးရညမားက ျပနလည မေဝေပးႏငေရးလပငနးမားတြငအကအညေပးရန

• ျပတကက႑တြင လပငနး ကြမးကငသမား စဥဆကမျပတေပၚထြကလာေစေရး အစဥအလာက အားေပးကညရန

• အဓကကေသာ ျမနမာ ျပတကဝနထမးမား (အထးသျဖင ျပတကပစၥညးထနးသမးေစာငေရာကေရး တြငဦးေဆာငလပကငေနသမားႏင ဒပလမာတနးတြင ပ႔ခေနသဆရာဆရာမမား)အား သငၾကားေရး စြမးရည ျမႇငတငရနႏင အေတြ႔အၾက ဖလယႏငရနအတြက ယေကႏငငသ႔ ေစလႊတႏငေရး အေထာကအပေပးျခငး

• ျပတကက႑တြင အေတြ႕အၾကရငကကေသာ ပညာရငမားက အေတြ႕အၾကမားမေဝႏငသည mentoring programme အစအစဥမားကအေကာငအထညေဖာရန

• ျပတကမား၏ပးမႊားအႏရာယႏမႏငးေရးလပငနးအစအစဥမားအတြက ရနပေငြေထာကပေပးရန၊ ဤအစအစဥမာ ျပတကမားေတြ တြယကပေနေသာ ပးမႊားမား၏ အခကအလကမားကေကာကယရန ပါဝငၿပး ထ ပးမႊားမားက ေလလာသရပခြေပးမည ပးမႊားေဗဒပညာရငမား၏ အကအညက ရယရနလအပပါသည။ ထအစအစဥ၏ရလဒက ျမနမာႏငငျပတကမားပးမႊားႏမႏငးေရးအစအစဥမားတြငအသးခႏငပါလမမည။

ျမနမာ ျပတကပညာရငမားႏင IMA တ႔ ပးေပါငး၍ ျမနမာျပတကစခနစညႊနးမေဘာငက ျပစျခငး

• ျမနမာျပတကစခနစညႊနးမေဘာင ေပၚေပါကလာေရးအတြက လအပေသာ ပညာရပဆငရာ အရငးအျမစမား ပပးေပးျခငးအားျဖင ကညျခငး

• ျမနမာျပတက စခနစညႊနးမေဘာငအတြက ေဖာထတထားၿပးျဖစေသာ စခနစညႊနးလကစြမား toolkits မားႏင အျခားစာအပစာတမးမားက အြနလငးမ ထတေဝျခငး

• ျပတကမားအေနျဖင မမတ႔၏ လပေဆာငမႈစြမးရညက မမတ႔ဘာသာ အလြတသေဘာ တကဆငစစေဆးႏငမည ျမနမာျပတကစခနစညႊနးမားမေဘာင ေပၚထြကလာေရးက ကညေပးရန

• ျမနမာျပတကစခနစညႊနးမား မေဘာငႏင ခနထးၾကညလက မမတးတကမႈမားအား တငးတာႏငရနအတြက ေဒတာ အခကအလက စေဆာငးသညနညးစနစမား ေဖာထတေရးတြင ကညေပးရန။Appendix ေနာကဆကတြ - IMA အခကအလကမား

11

ျဗတသေကာငစ အျပညျပညဆငရာ ျပတက အကယဒမ ျမနမာ အစအစဥအေနျဖင ျမနမာ ျပတကက႑တြင ေအာကပါနညးလမးမားအားျဖင အားျဖညကညခပါသည။

• သေတသန၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင အကျဖတသးသပျခငး

• အမးသားျပတက(ရနကန) ႏင အမးသား အႏပညာႏင ယဥေကးမႈ တကသလ(ရနကန)ရ ျပတကဘာသာရပဆငရာ သငရးညႊနးတမး ေရးဆြေရးက ပပးျခငး

• ျပတကပစၥညး စမခန႔ခြမႈစြမးရညဖြ႕ျဖးေရးႏင ျပတကအသပညာမား မေဝေရးတြငကညျခငး

• ျမနမာ ျပတက စခနစညႊနးမေဘာငမားေဖာထတရာတြငကညျခငး

သေတသန၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငးနင အကျဖတသးသပျခငး

၂၀၁၄ ခနစတြင ျပလပခေသာ သေတသန ၂ ခ အေပၚ မတည၍ ျဗတသေကာငစသည သာသနာေရးႏင ယဥေကးမႈ ဝနၾကးဌာနႏင ျမနမာ ျပတကမားႏင ပးေပါငးကာ ျပတကက႑၏ လအပခကမားက နားလညေအာငၾကးစားခၾကၿပး လအပခကမားႏငကကညေအာငIMA ၏ အဓက ဦးတညခကမားက သတမတေဆာငရြကႏငခပါသည။

သေတသနေဆာငရြကခကမား

• ၂၀၁၄ - ယေက အမးသား အသကေမြးဝမးေၾကာငးဆငရာ စခနစညႊနးမား UK National Occupational Standards ကအေျခခကာ ျမနမာျပတကအေျခအေနက စးစမးေလလာသည သေတသနအစအစဥ

• ၂၀၁၄ - ရနကန၊ ေနျပညေတာႏင ပဂရယဥေကးမႈဌာန ၈ ခတ႔ႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးခသည ေလလာေရး ခရးစဥ

ျပတကဘာသာရပ Museology သငရးညႊနးတမး ေရးဆြေရး ပပးျခငး

ျပတကဘာသာရပအတြက ထေရာကေသာ ဘြ႕လြနသငတနးတစချဖစလာရနမာ ကယျပန႔ေသာ စာေတြ႕ႏင လကေတြ႕ပညာဗဟသတမားကပါ နားလညတတကြမးသည ျပတကလပငနးခြငဝငရန အသငျဖစေသာလ႔စြမးအားအရငးအျမစက ေမြးထတႏငေရးက အေရးၾကးပါသည။ မဟာဝဇၨာ အဆငတြင အဆငျမငပညာဆငရာတတကြမးမႈက ရရရမကဘ ပမနကနသည ဆငျခငသးသပမႈ၊ စးစမးေလလာမႈႏင အျခားေသာ စြမးရညမားပါ လအပလာပါသည။ ျဗတသေကာငစ IMA အစအစဥသည ျမနမာ ကြမးကငသမားႏင ယေက ျပတကပညာရငမား အတပးေပါငးလက သငရး တညေဆာကပ၊ သငရးတြငပါဝငမည အေၾကာငးအရာမားအျပင ျမနမာႏငင၏ လအပခကမားႏင ဆေလာမညဟ ျမနမာပညာရငမားက သတမတေသာ ပညာရပမားလညး ထညသြငးကာ ျပစေရးဆြရန လအပပါသည။

ဒပလမာႏင မဟာဝဇၨာသငရးေရးဆြျခငး

• ၂၀၁၈ မတလ - ျပတက ၂ ခႏင Field School of Archaeology ေရးေဟာငး သေတသန ေကာငး(ျပည) တ႔မ ကယစားျပ တကေရာကသ ၁၂ ဦးျဖင အမးသားျပတက ရနကနတြင ၃ ရကၾကာ ဒပလမာ သငတနးေရးဆြေရး အလပရေဆြးေႏြးပြ။

• ၂၀၁၈ မတလ - ျပတက ၆ ခမ ကယစားျပ တကေရာကသ ၁၅ ဦးျဖင အမးသားျပတက ေနျပညေတာတြင ၃ ရကၾကာ ဒပလမာ သငတနးေရးဆြေရး အလပရေဆြးေႏြးပြ။

• ၂၀၁၉ ဇနနဝါရ - ျပတက ၄ ခႏင ေရးေဟာငးသေတသနေကာငး (ျပည) သမငးသေတသနဌာန၊ အမးသားအနပညာနင ယဥေကးမႈတကသလ (ရနကန) နင အျငမးစားဆရာ/ဆရာမႀကမား အပါအဝင ကယစားျပတကေရာကသ ၁၅ ဦးျဖင ၄ ရကၾကာ မဟာဝဇၨာသငရးေရးဆြေရး အလပရေဆြးေႏြးပြ

12

• ၂၀၁၉ ဇနနဝါရ၊ - မဟာဝဇၨာတနး သငရးညႊနးတမး ေရးဆြေရးတြင အဓက ပါဝငပတသကသမားႏင သငရးေရးဆြရာတြင ၾကေတြ႕ရႏငေသာလအပခကမားႏင စနေခၚမႈမားက သးသပေဆြးေႏြးျပး ျမနမာႏငင ျပတကႏင ေရးေဟာငးအေမြအႏစမားက႑အတြက လအပေနေသာ သငတနးႏင ပညာရပဆငရာသေတသန မားေဆာငရြကႏငေရးအတြက ပမကယျပန႔ေသာ ရညမနးခကမား ခမတႏငရန ၂ ရကခြၾကာ ေလလာေရးနင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးပြ

ျပတကပစၥညးစမထနးသမးမႈ- စြမးေဆာငရညဖြ႕ၿဖးမႈသငတနးမား ႏင ပညာထပဆငမေဝေရးေဆာငရြကခကမား

ေကာငးမြနေသာ ျပတကပစၥညးစမထနးသမးမႈစနစမားေပၚေပါကလာရနမာ ပစၥညးမားက ေရရညခေအာင ၾကတငသတျဖင ထနးသမးေစာငေရာကၿပး အသးခတတေသာ၊ ျပတက၏ သတမတ စခနစနႈနးမားႏင အည ဆးျဖတလပကငႏငစြမးရေသာ ကြမးကငသည လပသား အငအားစလအပပါသည။ ျဗတသေကာငစသည ျမနမာ ျပတကပညာရငမားႏငအတ ပးေပါငး၍ အဆပါ စြမးရညမား တညေဆာကရာတြင လကေတြ႕ႏင ေပၚလစအေျချပ ကြမးကငမႈတ႔က ဦးစားေပးကာ ေအာကပါတ႔ကေဆာငရြကခပါသည။

ပစၥညးစေဆာငးမႈ တးတကေရး - Exhibition ျပပြ လပျခငးႏင Display ခငးကငး ျပသျခငးဆငရာ စြမးရည ဖြ႕ျဖးေစျခငး

• ၂၀၁၅ မတလ - ျပတက၅ခမ ကယစားျပတကေရာကသ ၂၂ ဦးျဖင အမးသားျပတက ေနျပညေတာတြင ၂ ရကတာ အလပရေဆြးေႏြးပြ

ျပသပစၥညးမားႏငပတသကေသာ ေဒတာအခကအလက စမခန႔ခြျခငး - ျပတကအခကအလကမားစမခန႔ခြမႈလကစြလမးညႊနက လပငနးခြငတြငအေကာငအထညေဖာေရး၊ သတငး အခကအလက စမခန႔ခြေရးတြင မမတ႔ေရာကရေနေသာအဆငက စာရငးစစႏငေရး၊အသပညာမားက မေဝႏငေရး က႑မားတြင လအပေသာ ကြမးကငမႈမားရရေစျခငး

• ၂၀၁၇ ဇနနဝါရ၊ ေဖေဖာဝါရ - ျပတက ၄၂ ခမ ကယစားျပ တကေရာကသ ၇၁ ဦးျဖင အမးသားျပတက ရနကနတြင ၅ ၇ကတာ အလပရေဆြးေႏြးပြ ၂ ပြဆက

• ၂၀၁၇ ဇနနဝါရ၊ ေဖေဖာဝါရ – သတငးအခကအလကစမခန႔ခြေရး လကစြစာအပက ဒပလမာသငရးတြင ထညသြငးရန ရနကန ျပတကဘာသာရပသငၾကားေရးမ ဝနထမးမားႏင ေဆြးေႏြးပြ

13

• ၂၀၁၈ ဇနနဝါရ-၃ ရကတာ ျပတကစခနစညႊနး သတမတစစေဆးျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြ၊ အမးသားျပတကရနကန၊ တကေရာကသ ၇ ဦး၊ အမးသားျပတက ရနကနအတြက အၾကျပခကမားပါဝငေသာ အစရငခစာက ေပးအပျခငး

• ၂၀၁၈ ဇနနဝါရ- ၃ ရကတာ ျပတကစခနစညႊနး သတမတစစေဆးျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြ၊ အမးသားျပတက ေနျပညေတာ၊ တကေရာကသ ၅ ဦး၊ အမးသားျပတက ေနျပညေတာအတြက အၾကျပခကမားပါဝငေသာ အစရငခစာက ေပးအပျခငး

• ၂၀၁၈ ဇနနဝါရ - ၃ ရကတာ ျပတကစခနစညႊနး သတမတစစေဆးျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြ၊ ပဂေရးေဟာငးျပတက၊ တကေရာကသ ၅ ဦး ပဂေရးေဟာငးျပတက အတြက အၾကျပခကမားပါဝငေသာ အစရငခစာက ေပးအပျခငး

• ၂၀၁၈ ဇနနဝါရ- ၃ ရကတာ ျပတကစခနစညႊနး သတမတစစေဆးျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြ၊ မႏေလး ယဥေကးမႈျပတက၊ တကေရာကသ ၅ ဦး၊ မႏေလးယဥေကးမႈ ျပတက အတြက အၾကျပခကမားပါဝငေသာ အစရငခစာက ေပးအပျခငး ျပတကပစၥညး စမခန႔ခြေရး -ေခါငးေဆာငမႈ၊မဝါဒေရးဆြမႈႏင စမကနးေရးဆြမႈမားတြင စြမးေဆာငရညဖြ႕ ျဖးေရးေဆာငရြကခကမား

ျမနမာျပတကမားတြငUK Museum Accreditation စခနစညႊနးအား မညသ႔အသးျပႏငသညက

သးသပျခငး

• ၂၀၁၈ မတ - ေခါငးေဆာငမႈဆငရာစြမးရညအတြက ျပတက ၁၈ ခက ကယစားျပတကေရာကသ ၂၈ ဦးပါဝငေသာ အမးသားျပတက ေနျပညေတာ ၃ ရကတာ အလပရေဆြးေႏြးပြ ႏင အမးသားျပတက ရနကန ၃ ရကတာအလပရေဆြးေႏြးပြ

• ၂၀၁၈ မတ - Accreditation ႏငပတသက၍ ျပတက ၂၀ ခမ ကယစားျပတကေရာကသ ၂၇ ဦးျဖင အမးသားျပတက ေနျပညေတာတြင ကငးပခေသာ ၃ ရကတာ အလပရေဆြးေႏြးပြႏင အမးသားျပတက ရနကနတြင ၃ ရကတာ အလပရေဆြးေႏြးပြ

ျပတကပစၥညး ေစာငေရာကျခငးႏင ထနးသမးျခငး - ၾကတငျပငဆင ထနးသမးေစာငေရာကျခငး သငတနးမားႏင ပညာဆငပြားဖလယျခငး

• ၂၀၁၈ မတလ - ျပတက ၁၃ ခနင၊ ေရးေဟာငး သေတသနဌာနတ႔မ ကယစားျပတကေရာကသ ၁၈ ဦးျဖင အမးသားျပတက ရနကန တြင ၃ ရကတာ အဝတအထညႏင ေရးေဟာငးပစၥညး ထနးသမးေရး အလပရေဆြးေႏြးပြ

• ၂၀၁၈ မတလ - ျပတက ၉ ခနင၊ ေရးေဟာငး သေတသနဌာနတ႔မ ကယစားျပတကေရာကသ ၁၄ ဦးျဖင အမးသားျပတက ရနကန တြင ၃ ရကတာ အဝတအထညနင ေရးေဟာငးပစၥညး ထနးသမးေရး အလပရေဆြးေႏြးပြ

• ၂၀၁၈ ဇနနဝါရ - ျပတက ၇ ခနင၊ ေရးေဟာငးသေတသနဌာနတ႔မ ကယစားျပတကေရာကသ ၁၅ ဦးျဖင အမးသားျပတက ရနကန တြင ၆ ရကတာ ထနးသမးေစာငေရာကျခငးႏင ပညာဆငပြား ဖလယျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြ

• ၂၀၁၈ ဇနနဝါရ၊ ေဖေဖာဝါရ-အမးသားျပတက ရနကနမ လကေထာကဒါရကတာ ဦးေကာရငေနာင၏ စစဥမႈျဖင ျပတက ၈ ခတြင ၂၀၁၉ ထနးသမး ေစာငေရာကေရး သငတနး တကေရာကခသမားကေဆာငရြကေသာ ပညာဆငပြား ဖလယျခငး

14

ျပတကပစၥညးမား စမခန႕ခြေရးအတြက အထးတလညလအပေသာ ကရယာတနဆာပလာမားႏင အေထာကအကပစၥညးမားက သငတနးမားတြင အသးျပႏငရနႏင သငတနးအၿပးတြင သငတနးမ အသပညာမား ဆကလကမေ၀ႏငရန ေပးအပျခငး

• ျပတကပစၥညးမား အမတအသားျပေရးကြမးကငမႈ သငတနးမားတြင လအပေသာပစၥညးမား

(labelling ႏင marking)

• ျပတကပစၥညးမား ၾကတငကာကြယေစာငေရာကေရးကေလလာေရး ကရယာမား

• ျပတကဘာသာ ဒပလမာအဖြ ႏင အမးသားျပတက ရနကနအားေပးအပခေသာ ျပတကႏင ေရးေဟာငးအေမြအႏစ ဆငရာ စာအပ ၅၀ခန႔

• တကေရာကသမားအားမေဝခေသာ သငတနးသး သငေထာကကပစၥညးမား

ျမနမာျပတက စခနစညႊနးမေဘာင Myanmar Museum Standards Framework ျပစျခငး

ျမနမာျပတက စခနစညႊနးမေဘာင ျပစျခငး ပထမ ေျခလမးအျဖစ IMA က လပငနးလမးညႊနလကစြမား ႏင၊ အေထာကအကျပ စာအပစာတမးမား ျပစခပါသည။ ဤသငေထာကက အရငးအျမစမားတြင ေဖာျပထားေသာ စခနစညႊနးမားသည ယေကတြငအသးျပေနေသာ ႏငငတကာလပထးလပနညးေကာငးမားက အေျခချပး ျမနမာျပည အေျခအေနႏင သငေလာရာက ထတနႈတကာ သငတနးမား တစေလာက သငၾကားမေဝခေသာ လပထးလပနညးမားက ျပနလညသးသပထားပါသည။

ေအာကပါ အေၾကာငးအရာတ႔ ပါဝငေသာစခနစညႊနးလကစြမားႏင အျခားေသာ သငေထာကက စာရြကစာတမးမားက အဂၤလပႏင ျမနမာဘာသာတ႔ျဖင ျပစထားပါသည။

• ျပတကပစၥညးမား၊ ျပတကပစၥညးအခကအလကမား စမခန႔ခြေရးလမးညႊန

• ျပတကမားအတြက ၾကတငကာကြယစာငေရာကေရးလမးညႊန

• စေဆာငးပစၥညး စမခန႔ခြေရး မဝါဒမားထားရ အေကာငအထညေဖာနညးလမးညႊန

• အခကအလက စမခန႔ခြျခငးဆငရာလပငနးမားတြင ေတြ႕ၾကရေလရေသာ ေမးခြနးမားႏငအေျဖမား

• ျပတကပစၥညးမားအား အမတအသားျပနညး labeling marking လမးညႊန

• ေလဘယကပျခငးႏင အမတအသားျပလပျခငးတြငလအပေသာ ကရယာပစၥညးမားစာရငး

• ျပတကပစၥညးမားက ထမးသမးေစာငေရာကမႈဆငရာ အရညအေသြးအမတေပးျခငးနင သေလာငျခငး ဆငရာ စခနစညႊနးမား

15

ျဗတသေကာငစ၏ အျပညျပညဆငရာျပတက အကယဒမ ျမနမာက ေအာကေဖာျပပါပဂၢလမားအပါအဝင ပးေပါငးေဆာငရြကခသမား အားလးက ေကးဇးတငပါသည။

ျမနမာနငငရ အဖြ႕အစညးမားႏင လပေဖာကငဖကမား

သာသနာေရးႏင ယဥေကးမႈ ဝနၾကးဌာန၊ ေဒၚႏျမဇ-ျပတကအႀကေပး၊ ျပညနယႏင တငးအသးသးရ ျပတကမားမ အလပရေဆြးေႏြးပြအသးသးက တကေရာကခၾကသမား၊ သငတနးႏင ေလလာေရး ခရးစဥမားအတြက တာဝနယေပးေသာ ျပတကမားမ ဝနထမးမား၊ ဘာသာျပနဆသမားႏင စကားျပနမားအားလး

ယေက ရ အဖြ႕အစညးမားႏင လပေဖာကငဖကမား

The British Museum, the Collections Trust, Royal Pavilion and Museums Brighton and Hove, the University of Brighton, the University of Cardiff, the University of Leicester.

Amy Crossman, Alex Dawson, Sandra Dudley, Natalie Evans, Nicola Freeman, Jane Henderson, Susie Hillhouse, Helen Mears

ဤအစရငခစာပါ အၾကျပခကမားအား Helen Thomas စစဥေဆာငရြကခေသာကနဦး သေတသနႏင မဟာဗဟာခမတေရးလမးညႊနမားႏငအတ အျပညျပညဆငရာ ျပတက အကယဒမ ျမနမာ ၂၀၁၈ အလပရေဆြးေႏြးပြမား အျပး Amy Crossman, Alex Dawson, Sandra Dudley, Jane Henderson, Susie Hillhouse, and Helen Mear တ႔ သးသပခကမားနင အစရငခစာမားအေပၚတြင အေျခခထားပါသည။

16

PHOTOGRAPH CREDITSPage 4, 8, 14 (Boothee Thaik Htun)Page 14 (Thwe Thwe Aye) Page 12, 13 (Thin Aung Htoo)

We work with creative sectors around the world, creating cultural programmes and exchange,

which leads to new opportunities and lasting connections with the UK.

© British Council 2019