U P S A L I j£ohannes Pauli, Acade-

nuie us,

ILLVSTRI acSIMO DOMINO,

Dn. ACATIO Jo¬hannis ©ttlflTparo/

SACR.E REGIME MAJFSTATIS,Regniq; Suecise Senatori conful-tisfimo,atq; Regia? Clasfis Ammiraiigravisfimo,

Libero Baroni in / Domino de3mUx$ 6c dålfetcröfK/

Domino, Mecanati > Patrono Qf Promotori fuo htm•gnijfimo, debitä bumilitate 6 obfervanttd profequendo;

Difputationem hane gradualem, in grata: mentis fignifi-cationem, humiiimé dedicat & infcribic

/

Au ct. Sc Resp.

Honorate Lektor.

Bienniumefl, vel quod er, currit, ex quo mihia veneranda Facultats Philofopbica exa¬men fuhire concefjum fult • eoque feliciter

pera&o, utproximé infiquereturgradualis Dijpu-tatio,ßum admonitus:[ed eccé, a!iafata conatumintervertere. JTocatus etenim Verbi Munjier adClafliarios Regni, prima hyeme} temporeque Pe-ftis, curam Eccleßa eorum, qua Holmia efl, cumuno tantum meorum Collegarum agere neceflumhabui, Tota deindé fubfequens aflas , variisJane &* continuis itinerihm Navalibus abfum-pa ? effecit, ut omne defiderium dijputandi ,omneque pbilofophia fiuåium apud me quiefieret.Nunc demum inter tranquilliores näves, memo¬ria me* occurrunt vota priora, Honores Magi-fterii modefte expeto ante quos pro more ^ca-demico difputare aveo. ITerum enimvero, quammihi Materiam tanto negotio dignam eligerem,

A i haut

baut ita facilé fuit decernere; cum Particulares-fere omnes, ad vartam Adetbodum certis fuis le*gibus d DotJoribus traditam, celeberrimo audito-rio, atque tibi qutcunqueesrcandide lector, mul-toties elaborataßht, atqueßepiüs oblata. Ergo inambigua illa deliberatione occurrebant tandemMomenta bacce Philofophica, qua mihi -prareliquis vifa funt admodum jucunda; quod tria

- priora. de principalioribus Pbilofopbia Theore-tica partibus> poßeriora quoque totidem de Pra-Skis differerepermittant. Illa itaque qua fieripo-tuit minerva^ übt offero, nonequidem prolixo co-dice,fid paucioribus verbis inpaucijjimis pagel-Iis comprehenfa ■ qua nequaquam ut te doceantßbi prafumunt, fid occajionem [altem tibi fiu-dent prabere, qua doSiorem tecum ipfi medita¬tivem infiituas, atque celebriores AuSores debis partibus commodiüs confulas. Vale.

THEO-

tiå confideratur,quatenus funt termini techno-Jogici h. e. argumenta, fubjeéta, praedicata,&c.quibus Logicus in fuo opere utitur. Sed Realis,in quå caufa 8c ejfeBumy velutigeneralesEntisaffe&iones, quidditativé 8c in ratione formalicognofcuntur; undé intelle&us diftin&am fo>lummodo poffit habere cognitionem cujusvisEntis , quod nimirum caufa, vel efficiens, velfinis, vel forma vel materia dicatur, aliasqueproprietates inquirere.Quae caufarum confide-ratio proprié ad primam philofopliiam fpe

II.

V CTä dllCJlld pt7xpoq(pu

fieri pofTTt. Omnis namq; forma fpecifica ut eftinvariabilis, ita fuam determinatam requiritMateriam?figuiam & quantitatem,ut aliud cor¬pus informare nequeat. In forma canis itaquenulla eft potentia äd-cäprae formam, neque inhomine ad beftiam. Quod autem in hodier-numdiem pluribus eft perfuafum quosdam ho-mines ftatis temporibus quandoque lupos fieri,quandoque iterum reverti ad priftinum habi-tum, id partim eft mendacium quorundam Sy-cophantarum,partim lufus diabolicus,quo ma-li fpiritus, fafcinando , glaucomafpe&antibusobjiciendo, formam lycantropi reprafentan-do homines fuperftitiofos filiosque increduli^tatis & diffidentise in quos operantur , Eph.2.yarieilludunt. Ex Auguftino itaque concludi-musfic: Non eft putandum iftis transgreßoribusAngelis ad nutum fervire hane verum vifibiliummateridm: de Trin. l.3. c.7- fed foli Deo, quicirca tale quid omnipotentia fu£ gloriam alterinon dabit^ Ef 43. per quam etiam ille d dtemoniisgentium diftingmtur. Jer. 10.

III-

v m i

Afra, fen faces ctelefles, qtianquam po-fturå y ordineS vi fm infuunt, & in hacinferiora agunt, ex iis tarnen certo & in-fallibiliter fiatäi non potefl , quid aäuripajfurive mortales fint.

Reperiuntur, qui fydera plane errabundas,& ita otiofas ftibftantias afferunt ut nil nifi nu-dé illuminare, temporaque diftinguere dicant.Qui quantum å vero deficiun.t, tantum id ex-cedunt illi, qui cum.Chaldads7 Arabis, caste-risque ejusdem farinas hominibus, omnium re-rum fata ab aftris expe&ant, tanquam tlla,omniadecreta, & omnes omnium hominummentes, mores, ftudia, virtutes, vitia,resJfe^cundas & adverfas, vitas genus atque mortis ar-bitrium, per fe dirigerent, fed:- - — - - Medio tutisRmus ibis.

Eft namque fyderum vis & efficacia, quaedamNecejjdria 8c immutabilis, quam nemo nifi fix*

premum illud Numen, impedire valet: ut, or-tus & occafus, dies & nox, folftitia, faces lunaedifpares, ecelipfes. Quaedam probabilis 8c ne-quaquam praetoria: ut, tempeftates, pluviic, fiocitatesfertilitas„ fterilitas, &c,. Probabile *etiam efl: terrena, & prae/ertim hominem, excceli imperio,, incitari ad legnitiera laborem*vé; callidam etiam, aut ingenuae limplicitatisindolem nancifci"; ad hilaritatem quoque autiracundam iolitudinem declinarein vitia de-nique autvirtutes aliquo pondere ferrh. Haecce& talia quanquamaffristribuimus , Dei tamemomnipotentis curae & difpenfatibnis, haut qua*quam oblivi/cimury fed eum tanquam largito-rem primum & iummumVeneramur, qui re*rum naturis virtutem, certis legibus determi-natam concefTerit.. Praeftigiofus autem hario-lus qui abfque differentia omnia, & praeiertim .^ ^totam hominis vitam, ejusquefata, ex pofituraeoeli haurire audet, ejus (cui credit) ßtpientiamdonnertet in rabiem lekova. Efa.44.

PR A-'

/

SäftP R A C T I C U M

J.

Magnanimui efi vir optimus, quippemm in omni virtute itaexcellat, tit vixun-

quam fatis honorari poßt.Ille profe&o appetitione honorum,ad quos

magnodmpem ferunturmortales, egregie mo¬derator; eos videlicet noncupidé aut anxié, Teddecentér expetendo> oblatisq; å viris boms mo -dicélxtätur, Sc eos quo decet modo admiflbs,tuetur atque confervat. Quos verb xmprobi veloblcuriores deferunt^anquam ad le impertine-tes contemnit-neque calamniis,autiniquioramdiffamationibus quidquam raovetur: fed easparvifaciendo, infra fuam dignitatem aeftimat,

% memor lemper illud Poetae:Confcia mens reBi fam# mendacia ridet.

In moribtis difcretionem lervat, cum å volupta-tibus ita temperanter fciat abftinere > ut non

B i nifi

nifi eamquas ex virtute eft, fe&etur; benéficiäplura conferre in alios, quäm ipfe accipere,be^nigné defiderat. Injuriam nemini infert, illa-tamque fibi, vindiéfoe non cupidus, tanquamimmemor contemnit. In uerbis 8cgeßibus apcif-fime fefegerit, & decenter eft gravis, nonaf-fentatur, non adulätur: fed inter graves gravisexiftit, quod novit fe illis efTe parem, & ergahumiles benignus 8c modeftus, ne eos videaturcontemnere. Circa fortunam fivé profperamfive adverfamaequåmentefuftinendani, re&éfefe habet, ita quidem ut fiib utraque eandemanimi conftantiam fervare poffit. Genus itaque,potentiam, divitias, atque id genus älia, etiamfiad magnitudinem animi non parum conferant,pi*3e virtute tamen fuå, hsec exigua ducit omnia.Perieulis quoque temere fe nonexpoiiit, necneceffitate urgente, magna adire recufat, inqueiis vitas fuae non parcit. Ex hisr ßquidem magnu*dici meruit, magna Uli jure debentür,

I il

Confcriptum femper, & modicum, ha¬bere exercitumän caßrisparatum, magmmefirohr, & fundamentum fecwritatu im-perii.

Qui in diuturna pace rumoris belli obli-vifcuntur, dicere non verentur: Exercitumpro-curare tempore pacü, idem efl atqui quarere infuturas tempeßatesformidoloja remedia, qua am-biguo exitu, poßunt recham Reip. tva\etudinem ,tamperdere quamßrvare. Verentur enim, fi ar¬mis milites concrepant, exinde facilime oriri{uperbiam Sc Furorem, quibus oblequium ex^cutitur 5 atque praeter perennes lumptus , mo-

deftias, vexationes, fcelera Sc rapinas, multi-fariam in fubditos autumant augeri. Verumenimvero hi nefciunt, diflin&as militumtur-mas Sc eohortes, optime fub centurionibusatque Tribunis poffe regi, coercerique. Namcum ftrenue obfervatur diFciplina militaris,

B 3 tyro*

tyronesque ad bellum inftituuntur, haftam di-rigendo, aut jaculum emittendoyvel nunc cumarmis itér ingredi, nunc viciflrm recedere ju-bentur y fit ut per militärem iftum laborem,omnem proterviam, furta &lafciviamexuant,üniceque ad imitationem ducum ftorum, cumhofte intrepide congredi defiderent. Et talemmilitem ((i in promptu efi) ut pace belloqueafliduum, hoftes formidabuntj is,tanquam ter¬ror intranquilliores cives continebit in fide,amicitiasque & hofpitia externorum ^ tam ve-tera firmabit, quam nova inveniet. Et quan-quam inimica plébs^ foloimpetuvalens, mul-tiplicatis cohortibus impleret carnpos, par ta¬rnen illi nunquam elfe poflfet, qui novit fu-rentes eludere, iervareordines, obfequi duci,locum eaftris &pugnae eligere. Concludimustandem: Tatanda regioni vel antevcrten*dis vel pramendis fu.roribusy uttlijjimm eß miles,qui non aliundé quarendas y neque iunc forman-dus j fed qui hoflem intcrflipendta expe&at* Barc.in ArgAib.4.

Ill

IISaniorum parentum confenfus,

berorum matnmonta contrahenda, maxi-'me eß neceßfarm,ita quidem illonullum conjugium legitim

Iuflit Deus liberos honorare parentes, quihonor non tantum reverentiam, fedetia.ni ob-fequium poftulat, ut docet Paulus: Oportet li¬beros obedire parentibm per omnia Col. 3. juflitquoque parentes, ftrenuam habere curam con-jugiorum liberorüm, quod apertiflimum eft exlocis: Exod.34. Deut.7. Ier.i9. Syr.7. r.Cor.7,Quod mandatum haut neglexére priores vi«fiimmi , Abraham,. Ifaacusv Iacobus, Iudas»Galeb, Abelan, Raguel- atque largitur eis hacin parte , eam autoritatenr, ut vel conftituant,aut denegent pro lubitu proprio; quam pro*nunciat ipfiim os Domini Exod. 22. ubi, ftupra-tx filiae nuptias, cum irritas reddere poflit pa¬rens, quanto magis inta&ae filiae Iponlalia im-pediat. Ex his, fundamenta traxére leges civi¬les, quae omninoidemvoliint, &de neceffita-te. confenlus parentum , notiores fmt quam ut'

■ igno

imordri, clariores quam at obfearari, Fan&ioresquam at aboleri po/ßnt. Beiß de refad. Qf divor t.Cum quibus etiam congruiint > cänones jurisPontificii atque faniorum Ethnicorum ftatuta,qua? mandant j in omnium rerum generibus,patri ita parendum effe, vel ut ß uxorem dacereimperet: Gell. nod. Att. 1.2.C.7. In allegatisjam tam'ex Scriptum ipla,quamca?teris, ex-emplis, quod folius patris fit mentio, exindéde autoritate matris circa hanc rem, non eftdubitandum , fed quod de patre, tanquam po-tioreperfonadicitur, id de matre etiam, fuomodo intelligi debet, & quidem ex jure divi-no; Quoddocethonoranduma?qué effematréacpatrem.Exod.20. Propterea abfente patre,Hagar filio uxorem proipexit, Gen.21. Rebec¬ca quoquede conjugio Iacobi, confultat cummarito Gen. 27. Simfon etiam, propofitumfiium deducendafoeminaPhiliftaea, sequeape-ruitmatriac patri. lud.14. Imoßne allo difcri-mine atatisßexus, aut conditionis, confenfumpa-rentam in nuptiis liberoram effe necefjariumfand-tur. Eled. Sax. cap. tJptl

CO

iSi

2 r

z.

o

o •

COR OLL ARIA.Anpräter unicamveram ,in bene conßituta Rep. plures & aliaadmitti debeant ? N.

An Magißratui omnia proeere licéat, qaod a Voliticis diciturfolutm effe legibus ? N.

Au conjitgium ingrada dwinitusprobi¬bito, ex infcitiå confummatum, omni-no refcindi debeafi A.

An propter fabfequens, five propriumfive proximi commodum, interdam ve¬rkatem occaltareliceat? A.

Pie-

Pietate ac literis taudatifßma yBn. RES PONDEN TT,

Regi# Admtralitatis Concionatori > & PhUlofophiae Candidato bene merito,

pro gradu difputanri'

SUggeftus toties quem tvidity Pulpita, ClaroPraßde,nuncmonßrant:resfia,grataDeo!Res pia, grata Deo, cujus mens fixa, LäBORET

Gjut juga virtutis jeandere dignus avet.Gjrui 'vult efeatiquid, conetnr is arduaprimum»

*Ardua conanti fubvenit ipfe Deus.CAROLE > VATICINOR :: 'veluti nunc feripta*

- Sopborum^Ardua perlufiras, gnaviter atque colis t

Sk quoque dvvmo lufirabk dogmata %elo yDogmata qu# clari paginajacra docet.

Aufits,yATlCINORyplaufusferet atq-yiriupbos:Nam dignus referes pulcra ß&GH* brevi.

Hqc meruit virtus > meruilque boc cura, laborque,Hoc animi dotes meruere tui..

VatiCINAtuS' ego: Faxis Deus Optime VA-Hh, ueniant votis cunffapetita tuis! (TES

ApplaudebatS.R.M-

CondonatorIOHANNES BRODINUS.

A L I U D.

CMcet boc paffo meritos meditaris honoresCAROLE, non uno nomine chare mihi,

Non ritfi teflata virtuti prxmia dantur,Ob(cura; pretium njilius ejje folet.-

Pcrge bonis avibus: Deus bis conatibus adßt >%)$ tibiy qua jaBa eflralea rité cadat.

Ita amico opdmomulta cumgratulationc ex animo

vovet

EO HANNES BAAZ,apud S. R. M. divini

verbi Minifter-

'

r' 01 "-.T" *vr. i-' .:" OO;•• vfO "1 ,OOO 3 -:"\.v ..,... .

•. v - . « •. ; *

.CT il' I J A ■^

/••'u'.-: T\^fb ' • *0 ' - ' ^ 7 A y' CS#• ' ct.O -. \ ■: ;;. .:i:^v;1, .V. ' .'O* • « - Sjt

.VO>\ sO- v-iY?;- ,7 /.O;. . OC iviito %^G : c::,'::r\. 'ivhi v. ,Ä