unsa ang fish sanctuary? - department of...

2
Unsa ang Fish Sanctuary? Ang fish sanctuary mao’y usa ka protektadong lugar diin ang isda ug uban pang organismo sa dagat makapangitlog, makakaon ug makatubo nga walay disturbo. Kini nga lugar protektado gikan sa tanang klase sa pangisda ug pangolekta sa mga organismo sa dagat apil na ang bakhawan; pagpondo sa bangka nga musulod o mu-agi sa sanktwaryo. Unsa ang mga pamaagi sa paghimo sa Fish Sanctuary? Pagtawag ug tigum kauban ang mga mananagat ug 1. mga opisyales sa lugar aron mahisgutan ang konsepto, katuyuan, krayterya, lugar aron makaplano para sa husto nga pagdumala sa fish sanctuary; Paghimo ug pagsusi diha sa gitudlo nga lugar aron 2. makuha ang impormasyon sa: a) mga tanom ug hayop nga anaa niini; ug, b) maplastar sa papel ang lugar nga anaa na ang teknikal nga deskripsyon. Buhaton kini giniyahan sa usa ka geodetic engineer sa inyong lugar; Pagpasiugda ug konsultasyon alang sa publiko diha sa 3. lugar aron masiguro ang ilang pagdawat sa proyekto; Pagpresentar sa 4. technical proposal ngadto sa LGU diin makita ang resulta sa pagtuon/pakigsusi sa lugar sa fish sanctuary ug reports sa mga miting nga pagpamatuod sa pagsiguro sa ilang suporta; Ang pagdawat sa proyekto makita sa mga pirma diha 5. sa barangay resolusyon ug ang pagbuhat sa ordinansa para sa paghimo ug pagprotekta sa fish sanctuary; Ang munisipyo usab mopasa ug resolusyon para sa 6. paghimo ug pagprotekta sa fish sactuary sa maong barangay; Pagsumiter sa maong ordinansa sa provincial government 7. aron maaprubahan ug mapadayon ang paghimo sa proyekto; ug Kung naaprubahan na ang ordinansa sa maong 8. fish sanctuary, ipahibalo kini sa katawhan. Magbutang ug buya o ilhanan aron malahi o matiman-an ang lugar asa ipatuman ang plano sa paghimo ug pagdumala sa fish sanctuary. Unsa ang imong ikatabang sa pagpalambo sa Fish Sanctuary? Lokal nga gobyerno Mangulo sa pagpasunod sa mga balaud sa pangisda. Suportahan ang pagdumala ug pagbantay sa sanktwaryo. Mopasa ug mga balaud nga makatabang sa pagprotekta, pagkonserba sa mga isda ug uban pang bahandi sa sanktwaryo. Mangingisda Ayaw pangisda sa sulod sa sanktwaryo. Ayaw agi-i sa imong sakyanan ang sulod sa sanktwaryo aron dili matugaw ang mga isda. Ayaw paggamit ug lampara o mahayag nga suga sa pagpanagat duol sa sanktwaryo. Motabang sa pagbantay ug pagdumala sa sanktwaryo aron dili kini abusohon. Mohatag ug impormasyon nga kinahanglan sa pagdumala sa sanktwaryo sama sa matag adlaw nga kuha nga isda. Mosunod sa mga balaud sa pangisda sa gawas sa sanktwaryo. Mag-uuma Mosunod sa eksakto nga pamaagi sa panguma sa bakilid aron malikayan ang pag-anas sa yuta. Kung ang yuta mabanlas sa dagat sa panahon nga ting-ulan, mahimo kining makalubog sa tubig. Ayaw gamita ang mga ginadili nga panghilo sama sa Endrin ug uban pa. Magtutudlo Itudlo sa mga estudyante ang importansya sa fish sanctuary ug ang epekto sa mga kalihukan sa yuta nga maka-apekto ngadto sa dagat. Aghaton ang mga bata nga magpasiugda ug mga proyekto nga makaayo ug makatabang sa pagbalik sa atong mga bahandi sa kadagatan. Mga lumulupyo sa lugar Likayan ang paglabay ug basura sa suba ug kabaybayunan. Motabang sa pagdumala sa sanktwaryo. Ipahibalo sa mga awtoridad kung adunay mamatikdan nga nag-abuso sa sanktwaryo. Ampingan ang mga bahandi sa kadagatan ug kabaybayunan. Unsa’y mga benepisyo ang makuha sa fish sanctuary? Madugangan ang isda sa lugar nga panagatan. Madugangan ang kuha ug kita sa mga mananagat. Mominos ang iligal nga panagat ug uban pang pamaagi nga makadaut sa kadagatan. Molambo ang mga bahandi sa dagat nga mahimong puy-anan sa isda para molungtad ang paggamit niini. Dugang nga kahibalo ug aktibong partisipasyon sa mga lumulupyo alang sa pagpalambo sa atong kadagatan. Asa pwede makapanagat? Makapanagat kita sa fishery reserve o sa lugar palibot sa fish sanctuary pinaagi sa paggamit sa mga maayo o karaan nga pamaagi sa panagat sama sa pasol, pangawil o bobo. Ang fishery reserve protektado gihapon gikan sa tanang matang nga iligal o komersyal nga panagat ug kadtong makaguba sa mga gasang sama sa dinamita, muro-ami, cyanide fishing o paggamit ug hilo, hulbot- hulbot, trawi, pagpanguha sa gasang, ug uban pa.

Upload: others

Post on 06-Jan-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Unsa ang Fish Sanctuary? - Department of Agriculturemrdp.da.gov.ph/publications/fishsanctuary.pdfUnsa ang Fish Sanctuary? Ang fish sanctuary mao’y usa ka protektadong lugar diin

Unsa ang Fish Sanctuary?Ang fish sanctuary

mao’y usa ka protektadong lugar diin ang isda ug uban pang organismo sa dagat makapangitlog, makakaon ug makatubo nga walay disturbo.

Kini nga lugar protektado gikan sa tanang klase sa pangisda ug pangolekta sa mga organismo sa dagat apil na ang bakhawan; pagpondo sa bangka nga musulod o mu-agi sa sanktwaryo.

Unsa ang mga pamaagi sa paghimo sa Fish Sanctuary?

Pagtawag ug tigum kauban ang mga mananagat ug 1. mga opisyales sa lugar aron mahisgutan ang konsepto, katuyuan, krayterya, lugar aron makaplano para sa husto nga pagdumala sa fish sanctuary;

Paghimo ug pagsusi diha sa gitudlo nga lugar aron 2. makuha ang impormasyon sa: a) mga tanom ug hayop nga anaa niini; ug, b) maplastar sa papel ang lugar nga anaa na ang teknikal nga deskripsyon. Buhaton kini giniyahan sa usa ka geodetic engineer sa inyong lugar;

Pagpasiugda ug konsultasyon alang sa publiko diha sa 3. lugar aron masiguro ang ilang pagdawat sa proyekto;

Pagpresentar sa 4. technical proposal ngadto sa LGU diin makita ang resulta sa pagtuon/pakigsusi sa lugar sa fish sanctuary ug reports sa mga miting nga pagpamatuod sa pagsiguro sa ilang suporta;

Ang pagdawat sa proyekto makita sa mga pirma diha 5. sa barangay resolusyon ug ang pagbuhat sa ordinansa para sa paghimo ug pagprotekta sa fish sanctuary;

Ang munisipyo usab mopasa ug resolusyon para sa 6. paghimo ug pagprotekta sa fish sactuary sa maong barangay;

Pagsumiter sa maong ordinansa sa provincial government 7. aron maaprubahan ug mapadayon ang paghimo sa proyekto; ug

Kung naaprubahan na ang ordinansa sa maong 8. fish sanctuary, ipahibalo kini sa katawhan. Magbutang ug buya o ilhanan aron malahi o matiman-an ang lugar asa ipatuman ang plano sa paghimo ug pagdumala sa fish sanctuary.

Unsa ang imong ikatabang sa pagpalambo sa Fish Sanctuary?

Lokal nga gobyernoMangulo sa pagpasunod sa mga balaud sa pangisda.•Suportahan ang pagdumala ug pagbantay sa sanktwaryo.•Mopasa ug mga balaud nga makatabang sa pagprotekta, •pagkonserba sa mga isda ug uban pang bahandi sa sanktwaryo.

MangingisdaAyaw pangisda sa sulod sa sanktwaryo.•Ayaw agi-i sa imong sakyanan ang sulod sa sanktwaryo aron •dili matugaw ang mga isda.Ayaw paggamit ug lampara o mahayag nga suga sa •pagpanagat duol sa sanktwaryo.Motabang sa pagbantay ug pagdumala sa sanktwaryo aron •dili kini abusohon.Mohatag ug impormasyon nga kinahanglan sa pagdumala sa •sanktwaryo sama sa matag adlaw nga kuha nga isda.Mosunod sa mga balaud sa pangisda sa gawas sa •sanktwaryo.

Mag-uumaMosunod sa eksakto nga pamaagi sa panguma sa bakilid •aron malikayan ang pag-anas sa yuta. Kung ang yuta mabanlas sa dagat sa panahon nga ting-ulan, mahimo kining makalubog sa tubig.Ayaw gamita ang mga ginadili nga panghilo sama sa Endrin •ug uban pa.

MagtutudloItudlo sa mga estudyante ang importansya sa • fish sanctuary ug ang epekto sa mga kalihukan sa yuta nga maka-apekto ngadto sa dagat.

Aghaton ang mga bata nga magpasiugda ug mga •proyekto nga makaayo ug makatabang sa pagbalik sa atong mga bahandi sa kadagatan.

Mga lumulupyo sa lugarLikayan ang paglabay ug basura sa suba ug •kabaybayunan.Motabang sa pagdumala sa sanktwaryo.•Ipahibalo sa mga awtoridad kung adunay •mamatikdan nga nag-abuso sa sanktwaryo.Ampingan ang mga bahandi sa kadagatan ug •kabaybayunan.

Unsa’y mga benepisyo ang makuha sa fish sanctuary?

Madugangan ang •isda sa lugar nga panagatan.Madugangan ang •kuha ug kita sa mga mananagat.Mominos ang iligal •nga panagat ug uban pang pamaagi nga makadaut sa kadagatan.Molambo ang mga bahandi sa dagat nga mahimong •puy-anan sa isda para molungtad ang paggamit niini.Dugang nga kahibalo ug aktibong partisipasyon •sa mga lumulupyo alang sa pagpalambo sa atong kadagatan.

Asa pwede makapanagat? Makapanagat kita sa fishery reserve o sa lugar palibot sa fish sanctuary pinaagi sa paggamit sa mga maayo o karaan nga pamaagi sa panagat sama sa pasol, pangawil o bobo.

Ang fishery reserve protektado gihapon gikan sa tanang matang nga iligal o komersyal nga panagat ug kadtong makaguba sa mga gasang sama sa dinamita, muro-ami, cyanide fishing o paggamit ug hilo, hulbot-hulbot, trawi, pagpanguha sa gasang, ug uban pa.

Page 2: Unsa ang Fish Sanctuary? - Department of Agriculturemrdp.da.gov.ph/publications/fishsanctuary.pdfUnsa ang Fish Sanctuary? Ang fish sanctuary mao’y usa ka protektadong lugar diin

Fish Sanctuary

Mga galastuhon para sa 5 ka ektarya nga Fish Sanctuary

Mga MateryalesA. Buffer Zone Perimeter Markers

PP #22 (6 rolls @ P10,000/roll)•Cement (12 bags @ P250/bag)•Sand (3cu.m @ P300/cu.m)•Gravel (6cu.m @ P300/cu.m)•Steel bars #10 (3 pcs @ P160/pc)•Used tire (6pcs @ P500/pc)•Plastic drums for marker/bouy (8 units •@ P1,200/unit)Swivel (12 pcs @ P2,000/pc)•

Subtotal

B. Core Zone Perimeter MarkersPE #18 (6 rolls @ 7,300/roll)•Big Plastic Ball (21pcs @ P500/pc)•Cement (21 bags @ P250/bag)•Sand (14 cu.m @ P300/cu.m)•Gravel (7 cu.m @ P300/cu.m)•Used tires (21 pcs @ 500/pc)•Steel bars #10 (42 pcs @ P2,000/pc)•Swivel (42 pcs @ P2,000/pc)•

Subtotal

C. Labor Cost (20% of A & B)

D. Watch Towers

E. Monitoring Boat

Subtotal

60,0003,000

9001,800

4803,0009,600

12,00090,000

43,00010,500

5,2504,2002,100

10,5006,720

42,000124,270

42,854

100,000

100,000

242,854

Total P457,124(Gikan sa MRDP - PSO - NRM Component, 2011)

Pahimangno: Presyo sa mga materyales ug labor mag-agad sa aktuwal nga presyo sa merkado.

175m

715m

Buffer zone

Core Zone area / No Take Zone Area

Main buoy

Secondary buoy

150m

150m

25m

Plastic drums

Buffer zone

Model Fish Sanctuary (2.25 ha)

MINDANAORURALDEVELOPMENTPROGRAM 2

Deparment of Agriculture

MINDANAO RURAL DEVELOPMENT PROGRAM 2

Information, Advocacy, Communication and Education (InfoACE) UnitPROGRAM SUPPORT OFFICE

Alvarez Bldg., Mamay Rd.Lanang, Davao City

Telephone: (082) 235-8664Telefax: (082) 235-8665

Email: [email protected]: www.damrdp.net

Gigikanan sa impormasyon: ig Department of Agriculture

Bureau of Fisheries and Aquatic Resources

Information Bulletin No. 9/2011