vademecum - klettklett.pl/sites/default/files/files/a_s/vademecum_matura2015_lk.pdf · 3 drodzy...

1

Egzamin maturalny z języka niemieckiego

od 2015 r.

VADEMECUM

Egzamin maturalny z języka niemieckiego

od 2015 r.

VADEMECUM

LektorKlett2013

3

Drodzy nauczyciele języka niemieckiego,

w związku z nową formułą egzaminu maturalnego przygotowaliśmy dla Państwa Vademecum wiedzy o egzaminie maturalnym od roku 2015. Znajdą w nim Państwo informacje dotyczące zmian w egzaminie ma-turalnym z języka niemieckiego, charakterystykę egzaminu pisemnego z uwzględnieniem poziomu podsta-wowego, rozszerzonego i dwujęzycznego oraz ustnego bez określenia poziomu na poziomie dwujęzycznym. Wszystkie zmiany w formule egzaminu maturalnego od roku 2015 zostały zaznaczone kolorem czerwo-nym.

Istotną część Vademecum stanowią kryteria oceniania wypowiedzi pisemnych i ustnych oraz spo-sób wyrażania wyników w skali procentowej i centylowej, gdyż jedna z ważniejszych zmian wprowadzonych w sposobie oceniania umiejętności uczniów polega na odejściu od oceniania analitycznego na rzecz podejścia holistycznego.

W naszym Vademecum znalazły się również informacje na temat miejsca języka obcego jako przed-miotu dodatkowego w strukturze egzaminu maturalnego. Na uwagę zasługuje również rozdział poświęcony ocenianiu absolwentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym ocenianiu absolwentów ze spe-cyficznymi trudnościami w uczeniu się, np. dysleksją, dysgrafią.

W końcowej części Vademecum zamieściliśmy przykłady ćwiczeń sprawdzających rozumienie tek-stu słuchanego, pisanego, znajomość środków językowych oraz umiejętność redagowania wypowiedzi pisemnej. Szczególną uwagę pragniemy zwrócić na zadania sprawdzające znajomość struktur leksykalno-gra-matycznych, które są nowością w arkuszu na pozimie podstawowym. Istotną zmianą na egzaminie pisemnym jest wprowadzenie nowych form wypowiedzi na poziomie podstawowym i rozszerzonym oraz zmiana dłu-gości wypowiedzi pisemnej na poziomie podstawowym. Zamieszczone w drugiej części ćwiczenia stanowią ilustrację powyższych zmian.

Niniejszy materiał opracowany został na podstawie Informatora o egzaminie maturalnym od roku szkol-nego 2014/2015. Przykłady ćwiczeń zaczerpnięte zostały z podręczników do nauki języka niemieckiego przy-gotowanych przez Wydawnictwo LektorKlett oraz z Informatora o egzaminie maturalnym od roku szkolnego 2014/2015.

Mamy nadzieję, iż przedstawione w Vademecum informacje i wskazówki oraz zaproponowane przez nas ćwiczenia ułatwią Państwu przygotowanie uczniów do nowej formuły egzaminu maturalnego.

Autorka oraz zespół i redakcji Wydawnictwa LektorKlett

Informacje o autorce:

Małgorzata Kraśnik:nauczyciel języka niemieckiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 10 VII LO i Gimnazjum Dwujęzycznym w Poznaniu, •egzaminator egzaminu z języka niemieckiego w gimnazjum,•egzaminator egzaminu maturalnego z języka niemieckiego, •egzaminator egzaminu maturalnego z języka niemieckiego w szkołach dwujęzycznych.•

PodziękowaniaSerdecznie podziękowania kierujemy dla pani Danuty Habdas, wojewódzkiego eksperta ds. wdrażania reformy programowej za konsultacje metodyczne i pomoc merytoryczną przy opracowywaniu Vademecum.

4

I. Zmiany na egzaminie maturalnym z języków obcych

Reforma programowa, której głównym celem jest poprawa efektów kształcenia, dotarła do szkół ponad-gimnazjalnych w roku szkolnym 2012/2013, wymuszając jednocześnie zmiany w zakresie egzaminu ma-turalnego. W maju 2015 roku absolwenci liceów ogólnokształcących, a rok później, tj. w maju 2016 roku absolwenci techników będą zdawać egzamin już według nowych zasad.

Zmiany w egzaminie maturalnym wynikają z nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego, która precyzyjnie określa wszystkie wymagania zapewniające wszechstronne wykształcenie w zakresie wybra-nego języka obcego, określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfi kowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz sposobu prze-prowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, w tym w szczególności w rozporządzeniu z 25 kwietnia 2013 r. zmieniającym powyższe rozporządzenie.

1. Przyczyny zmian w egzaminie maturalnym z języków obcych:

zakończenie procesu harmonizacji egzaminów zewnętrznych, rozpoczętego w 2012 r., •wdrażanie podstawy programowej kształcenia ogólnego, •brak jednolitych kryteriów oceniania na poszczególnych etapach edukacyjnych,•niejednolita struktura arkuszy egzaminacyjnych,•ograniczony dostęp do egzaminu maturalnego na poziomie dwujęzycznym.•

2. Wprowadzone zmiany dotyczą:

sposobu i warunków przeprowadzania egzaminu maturalnego,•struktury arkuszy egzaminacyjnych,•typów zadań egzaminacyjnych, •kryteriów oceniania egzaminu.•

3. Typy szkół, po zakończeniu których przeprowadzany będzie zmieniony egzamin maturalny:

liceum ogólnokształcące, •technikum.•

II. Egzamin maturalny z języka niemieckiego

Zanim przejdziemy do omówienia najważniejszych zmian w części pisemnej egzaminu maturalnego z języka niemieckiego warto zwrócić uwagę na ogólne założenia tego egzaminu, które przedstawia po-niższa tabela:

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

POZIOM DWUJĘZYCZNY

Charakter egzaminu przedmiot obowiązkowy przedmiot dodatkowy przedmiot dodatkowy

Poziom trudności według ESOKJ B 1 B 2(+) C 1

Czas trwania 120 minut 150 minut 180 minut

Całościowe spojrzenie na kształcenie języków obcych oraz zasada kumulatywności wprowadzona w No-wej podstawie programowej widoczne są w strukturze arkusza egzaminacyjnego. Arkusz egzaminu pisem-nego na każdym poziomie będzie składał się z takich samych części, które będą zróżnicowane w typach i stopniu trudności tekstów, w złożoności sytuacji komunikacyjnych oraz w zasobie środków językowych.

5

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

POZIOM DWUJĘZYCZNY

Zawartość arkusza

- rozumienie ze słuchu– rozumienie tekstu pisanego– znajomość środków językowych– wypowiedź pisemna

Warto zwrócić uwagę, że na poziomie podstawowym pojawiają się zadania sprawdzające znajomość środ-ków językowych. Natomiast do egzaminu maturalnego na poziomie dwujęzycznym będą od 2015 roku mogli przystępować wszyscy chętni uczniowie, a nie jak dotąd tylko absolwenci klas dwujęzycznych.

Zmianie uległa również waga poszczególnych części arkusza w wyniku sumarycznym.

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

POZIOM DWUJĘZYCZNY

obecnie od 2015 obecnie od 2015 obecnie

Rozumienie ze słuchu 30% 30% 30% 24% 25%

Rozumienie tekstów pisanych 40% 30% 18% 26% 25%

Znajomość środków językowych 0% 20% 16% 24% 25%

Wypowiedź pisemna 30% 20% 36% 26% 25%

Jak widać udział poszczególnych obszarów w wyniku sumarycznym arkusza wyrównał się, o czym warto pamiętać planując pracę na lekcji. Uczeń nie może koncentrować się wyłącznie, jak dotychczas, na przeka-zaniu informacji. Powinien zwracać również uwagę na poprawność swojej wypowiedzi.

1. Część pisemna

Ogólna charakterystyka części pisemnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego.

POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY POZIOM DWUJĘZYCZNY

Charakter egzaminu przedmiot obowiązkowy przedmiot dodatkowy pr zedmiot dodatkowy

Wymagania podstawa programowa IV.1. P*:wymagania ogólne: I – V•wszystkie wymagania szcze-•gółowe w punktach: 1–3, 5, 7, 8, 12, 13 oraz wybrane wymagania w punkcie 6, ale w formie pisemnej

podstawa programowa IV.1.P i IV.1. R*:

wymagania ogólne: I – V•wszystkie wymagania •szczegółowe w punk-tach: 1–3, 5, 7, 8, 12, 13

podstawa programowa IV.2:

wymagania ogólne: •I – Vwszystkie wymagania•

szczegółowe w punktach: 1–3, 5, 7, 8, 12, 13

Struktura arkusza egza-minacyjnego

– rozumienie ze słuchu– rozumienie tekstów pisanych– znajomość środków języ-

kowych– wypowiedź pisemna

– rozumienie ze słuchu– rozumienie tekstów

pisanych– znajomość środków

językowych– wypowiedź pisemna

– rozumienie ze słuchu– rozumienie tekstów

pisanych– znajomość środków

językowych– wypowiedź pisemna

Czas trwania 120 minutjeden arkusz

150 minut jeden arkusz

180 minutjeden arkusz

* P– zakres podstawowy; R - zakres rozszerzony

6

2. Część ustna

Ogólna charakterystyka części ustnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego.

BEZ OKREŚLANIA POZIOMU POZIOM DWUJĘZYCZNY

Charakter egzaminu przedmiot obowiązkowy lub dodatkowy

przedmiot dodatkowy

Wymagania podstawa programowa IV.1:– wymagania ogólne: I, III, IV, V– wszystkie wymagania szczegółowe

w punktach: 1, 4, 6, 8, 12

podstawa programowa IV.2:– wymagania ogólne: I, III, IV, V– wszystkie wymagania szczegółowe

w punktach: 1, 4, 6, 8, 12

Struktura zestawu egzaminacyjnego

– rozmowa wstępna– rozmowa z odgrywaniem roli– opis ilustracji i odpowiedzi na trzy

pytania– wypowiedź na podstawie materiału

stymulującego i odpowiedzi na dwa pytania

– rozmowa wstępna– odpowiedzi na trzy pytania

odnoszące się do materiału stymulującego

– prezentacja na podany temat oraz odpowiedzi na trzy pytania

Czas trwania ok. 15 minut ok. 15 minut

Forma oraz kryteria oceniania egzaminu ustnego bez określenia poziomu nie ulegną zmianie. Należy jednak zwrócić uwagę na zmiany w czasie realizacji zadania pierwszego i drugiego na korzyść rozmowy z odgry-waniem ról, co przedstawia poniższa tabela:

Rozmowa wstępna ok. 2 minut

Zadanie 1.Rozmowa z odgrywaniem roli

maks. 4 minuty(wliczając czas na zapoznanie się z treścią zadania)

Zadanie 2.Opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania maks. 3 minuty

Zadanie 3.Wypowiedź na podstawie materiału stymulującego i odpowiedzi na dwa pytania

maks. 5 minut(wliczając czas na zapoznanie się z treścią zadania)

Istotnym zmianom ulegnie natomiast zestaw egzaminacyjny na poziomie dwujęzycznym, który składa się z dwóch zadań. W zadaniu 1. zdający odpowiada na trzy pytania odnoszące się do materiału ikonograficz-nego. Zadanie 2. oparte jest na materiale słownym w języku polskim i obcym. Zdający prezentuje temat, a następnie odpowiada na trzy spośród pięciu podanych w zestawie pytań egzaminującego.

7

III. Umiejętności sprawdzone na pisemnym egzaminie maturalnym

1. Rozumienie ze słuchu

Podstawę zadań sprawdzających wiadomości i umiejętności w zakresie rozumienia ze słuchu stanowią teksty odtwarzane dwukrotnie z płyty CD, na której – oprócz tekstów w języku obcym – nagrane są in-strukcje w języku polskim dotyczące rozwiązywania zadań.

Poziom podstawowy Poziom rozszerzony Poziom dwujęzyczny

Czas trwania nagrania

ok. 20 minut ok. 25 minut ok. 30 minut

Liczba zadań 3-4 3-4 3-4

Typy zadań zadania zamknięte typu wielokrotny wybór, dobieranie, prawda/fałsz

zadania zamknięte: wielokrotny wybór, dobieranie, prawda/fałsz oraz otwarte: uzupełnianie luk, odpowiedzi na pytania

Punktacja 1 punkt za każdą poprawną odpowiedź

Liczba punktów 15 pkt 12 pkt 15 pkt

Udział w wyniku sumarycznym

30% 24% 25%

Warto zwrócić uwagę na długość nagrań na poziomie podstawowym. Teksty będą krótsze, lecz będzie ich wię-cej i będą sprawdzały więcej umiejętności zapisanych w nowej podstawie programowej, np. określanie głównej myśli tekstu, kontekstu wypowiedzi oraz intencji autora tekstu (w rozdziale VII zamieszczone zostały przykładowe zadania ilustrujące zadania egzaminacyjne; patrz: przykład 1 i 2).

na poziomie rozszerzonym zwiększono rówież liczbę sprawdzanych umiejętności, wprowadzając np. rozróż-nianie faktów od opinii. Waga zadań sprawdzających umiejętność rozumienia ze słuchu na poziomie roz-szerzonym uległa też zmianie. Udział rozumienia ze słuchu w ogólnej punktacji całego arkusza spadł o 6% i wynosi 24%.

2. Rozumienie tekstów pisanych

Zadania sprawdzające wiadomości i umiejętności w zakresie rozumienia tekstów pisanych oparte są na tekstach zamieszczonych w arkuszu egzaminacyjnym.


Łączna długość tekstów ok. 1000-1200 słów ok. 1300-1600 słów ok. 1900 słów


Typy zadań zadania zamknięte typu wielokrotny wybór, dobieranie, prawda/fałsz

zadania zamknięte: wielokrotny wybór, dobieranie, prawda/fałsz oraz otwarte: uzupełnianie luk, odpowiedzi na pytania



Udział w wyniku sumarycznym 30% 26% 25%

8

na poziomie podstawowym wprowadzone zostały dwa nowe rozwiązania. Po pierwsze pojawia się tu zadanie, w którym zamiast jednego dłuższego, mamy kilka krótszych tekstów na ten sam temat i do każdego z nich jedno zadanie na dobieranie lub wielokrotny wybór (patrz: przykład 4 w rozdziale VII). Po drugie po-jawia się zadanie sprawdzające umiejętność rozpoznawania związków między częściami tekstu (patrz: przykład 3 w rozdziale VII).

Zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym zmienia się udział umiejętności rozumienia tekstów pisa-nych w wyniku sumarycznym, i tak na poziomie podstawowym spada o 10% i wynosi 30%, natomiast na poziomie rozszerzonym rośnie o 8% i wynosi 26%.

3. Znajomość środków językowych

Zadania sprawdzające znajomość środków językowych leksykalno-gramatycznych oparte są na pojedyn-czych zdaniach lub krótkich tekstach zamieszczonych w arkuszu egzaminacyjnym.


Teksty tekst narracyjny, minidialogi, pojedyncze zdania

tekst narracyjny, pojedyncze zdania


Typy zadań zadania zamknięte typu wielokrotny wybór, dobieranie

zadania zamknięte: wielokrotny wybór, dobieranie

zadania otwarte: za-danie z luką, parafraza zdań, słowotwórstwo, tłumaczenie fragmen-tów zdań, układanie fragmentów zdań z podanych elementów leksykalnych

zadania zamknięte: wielokrotny wybór, dobieranie, zadania z lukami z wyborem wielokrotnym

zadania otwarte: zadanie z lukami, parafraza zdań, słowotwórstwo, tłumaczenie fragmentów zdań, układanie zdań z podanych elementów leksykalnych, uzupełnianie grupy trzech zdań jednym brakującym słowem


1 punkt za każdą poprawną odpowiedź

1 punkt za każdą poprawną odpowiedź


Udział w wyniku sumarycznym

20% 24% 25%

Zadania sprawdzające znajomość środków językowych (patrz: przykład 5 w rozdziale VII) na poziomie pod-stawowym są nowością. Zadania te oparte będą na pojedynczych zdaniach lub krótkich tekstach, np. mini-dialogach.

Zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym za każdą poprawną odpowiedź zdający otrzymuje 1 punkt. Dotychczas na poziomie rozszerzonym zdający otrzymywał 0,5 punktu.

9

4. Wypowiedź pisemna

Zadanie polega na napisaniu tekstu zgodnie ze wskazówkami dotyczącymi treści oraz formy zawartymi w poleceniu.


Liczba wypowiedzi 1 1 1

Formy wypowiedzi

TEKST UŻYTKOWY

list prywatny, e-mail, wpis na blogu lub forum internetowym

TEKST ARGUMENTACYJNY

list formalny,

rozprawka,

artykuł publicystyczny

TEKST ARGUMENTACYJNY

list formalny,

rozprawka,

artykuł publicystyczny

Charakterystyka zadania

jedno zadanie (bez możliwości wyboru), polecenie w języku polskim, w treści zadania podane są cztery elementy, które zdający powinien rozwinąć w wypowiedzi

jedno zadanie, dwa tematy w języku polskim, zdający wybiera jeden z nich i tworzy tekst, każdy temat zawiera dwa elementy, które zdający powinien omówić w wypowiedzi

jedno zadanie, dwa tematy w języku polskim, zdający wybiera jeden z nich i tworzy tekst, każdy temat zawiera trzy elementy, które zdający powinien omówić w wypowiedzi

Długość wypowiedzi 80-130 słów 200-250 słów 300-350 slów


Udział w wyniku sumarycznym 20% 26% 25%

na poziomie podstawowym ograniczono wypowiedź pisemną do jednego zadania, którym jest list prywatny, e-mail, wpis na blogu lub forum internetowym z elementami np. opisu, relacjonowania, zaproszenia, uza-sadniania opinii,w tym przedstawiania zalet i wad różnych rozwiązań i poglądów. W treści zadania podane są cztery elementy, które zdający powinien rozwinąć w swojej wypowiedzi. Zmniejszono ogólny limit wy-razów do 80-130 słów (patrz: przykłady 6 i 7 w rozdziale VII) i wagę tej części arkusza w ogólnej punktacji na obydwu poziomach aż o 10%.

na poziomie rozszerzonym dostrzec można również duże zmiany. Zmieniono obowiązujące dotychczas for-my wypowiedzi pisemnej. Znikają: recenzja, opowiadanie i opis. W ramach listu formalnego, rozpraw-ki czy artykułu publicystycznego pojawią się elementy opisu, relacjonowania, sprawozdania, recenzji czy pogłębionej argumentacji. Zdający będzie mógł wybrać jeden z dwóch tematów (patrz: przykład 8 w rozdziale VII).

Warto zwrócić uwagę na zmiany w kryteriach oceniania. Zupełną nowością na obydwu poziomach jest kryterium spójności i logiki wypowiedzi. Zastępuje ono dotychczasowe kryterium formy na poziomie pod-stawowym i kompozycji na poziomie rozszerzonym.

Więcej informacji o zmianach w ocenianiu egzaminu maturalnego na kolejnych stronach.

10

IV. Ocenianie egzaminu maturalnego z języka niemieckiego od roku

1. Podejście holistyczne

W całym kraju obowiązują jednolite kryteria oceniania egzaminu maturalnego opracowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Jedną z istotnych zmian w tym zakresie jest odejście od oceniania analitycznego na rzecz podejścia holistycznego. W podejściu analitycznym na podstawie opanowania wyodrębnionych umiejętności wnioskowano o osiągniętym celu, rozwiązaniu problemu. Ocenie podlegały zatem poszcze-gólne części zadania, niejednokrotnie mimo braku rozwiązania.

W ujęciu holistycznym proces dydaktyczny postrzegany jest całościowo, syntetycznie. Ważne jest stwo-rzenie takiej struktury, w której opanowanie powiązanych ze sobą umiejętności prowadzi do osiągnięcia celu, czyli rozwiązania zadania. Łączny efekt jest zdecydowanie większy od sumy efektów poszczególnych działań.

2. Egzamin pisemny

W związku ze zmianą struktury egzaminu pisemnego z języków obcych nastąpiły istotne zmiany w kryte-riach oceniania egzaminu pisemnego, zarówno na poziomie podstawowym, jak i na poziomie rozszerzo-nym. Kryteria oceniania zastosowane na poziomie podstawowym są zbieżne z kryteriami oceniania zasto-sowanymi na egzaminie gimnazjalnym. Ocenianie treści wypowiedzi w kategorii „odniósł się i rozwinął” zastosowane zostało również w ocenie sprawności komunikacyjnej podczas ustnego egzaminu matural-nego z języków obcych.

2.1 Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnych na poziomie podstawowym Na poziomie podstawowym wypowiedź pisemna oceniana jest w czterech kategoriach.

a) Treść

Oceniając treść w wypowiedzi pisemnej należy wziąć pod uwagę ilość elementów do których zdający się odniósł i ile rozwinął. Poniżej krótka defi nicja tych pojęć:

„Odniósł się”- uczeń sformułował • komunikatywną wypowiedź w minimalnym stopniu odnoszącą się do jednego z podpunktów treści polecenia. „Rozwinął”- uczeń sformułował • komunikatywną wypowiedź, która w szczegółowy sposób odnosi się do jednego z podpunktów treści polecenia.„Nie odniósł się”- uczeń sformułował wypowiedź w sposób niekomunikatywny lub nie zrealizował •danego z podpunktów treści polecenia.

Maksymalna liczba punktów za poprawne wykonanie zadania wynosi 4. Wypowiedź pisemna w kate-gorii treści oceniana jest zgodnie z poniższą tabelą1:

Do ilu elementów zdający się odniósł? Ile elementów rozwinął?

4 3 2 1 0

4 4 pkt 4 pkt 3 pkt 2 pkt 2 pkt

3 3 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt

2 2 pkt 1 pkt 1 pkt

1 1 pkt 0 pkt

0 0 pkt

1 Informator o egzaminie maturalnym z języka niemieckiego od roku szkolnego 2014/2015, s.19

11

b) Spójność i logika wypowiedzi

Ocenie podlega spójność i logika wypowiedzi pisemnej pod względem leksykalno-gramatycznym w zakresie zdania, między zdaniami oraz poszczególnymi akapitami wypowiedzi. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w zakresie spójności i logiki wypowiedzi wynosi 2 pkt.

Wypowiedź pisemna w kategorii spójność i logika wypowiedzi oceniana jest zgodnie z poniższą ta-belą2:

2 pkt wypowiedź jest w całości lub w znacznej większości spójna i logiczna zarówno na poziomie poszczególnych zdań, jak i całego tekstu

1 pkt wypowiedź zawiera usterki w spójności/logice na poziomie poszczególnych zdań oraz/lub całego tekstu

0 pkt wypowiedź jest w znacznej mierze niespójna/nielogiczna: zbudowana jest z trudnych do powiązania w całość fragmentów

c) Zakres środków językowych

Ocenie podlega bogactwo środków leksykalno-gramatycznych zastosowanych przez ucznia w wypo-wiedzi pisemnej. O liczbie uzyskanych punktów w tej kategorii oceniania zadecyduje zastosowanie przez ucznia „zadawalającego”, „ograniczonego”, czy też „bardzo ograniczonego” zakresu środków lek-sykalno-gramatycznych. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w zakresie stosowania środków językowych wynosi 2 pkt.

Wypowiedź pisemna w kategorii zakres środków językowych zastosowanych w wypowiedzi oceniana jest zgodnie z poniższą tabelą3:

2 pkt zadowalający zakres środków językowych: oprócz środków językowych o wysokim stop-niu pospolitości w wypowiedzi występuje kilka precyzyjnych sformułowań

1 pkt ograniczony zakres środków językowych: w wypowiedzi użyte są głównie środki języko-we o wysokim stopniu pospolitości

0 pkt bardzo ograniczony zakres środków językowych: w wypowiedzi użyte są wyłącznie naj-prostsze środki językowe

d) Poprawność środków językowych

Przy ocenie poprawności środków językowych należy wziąć pod uwagę stopień komunikatywności wypowiedzi pisemnej, a nie liczbę popełnionych przez ucznia błędów leksykalnych, gramatycznych i ortograficznych. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w zakresie poprawności za-stosowanych w wypowiedzi pisemnej środków językowych wynosi 2 pkt.

Wypowiedź pisemna w kategorii poprawność środków językowych zastosowanych w wypowiedzi oceniana jest zgodnie z poniższą tabelą4:

2 pkt • brakbłędów• nielicznebłędyniezakłócającekomunikacjilubsporadyczniezakłócającekomunikację

1 pkt • licznebłędyniezakłócającekomunikacjilubczasamizakłócającekomunikację• bardzolicznebłędyniezakłócającekomunikacji

0 pkt • licznebłędyczęstozakłócającekomunikację• bardzolicznebłędyczasamilubczęstozakłócającekomunikację

2 Ibid. s. 203 Ibid. s.204 Ibid. s.20

12

2.2 Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnych na poziomie rozszerzonym

Na poziomie rozszerzonym uczeń musi wykazać się umiejętnością napisania rozprawki, artykułu, listu formalnego. Efekty pracy ucznia oceniane są na podstawie czterech kategorii.

a) Zgodność z poleceniem

Zgodność z poleceniem oceniana jest w odniesieniu do elementów treści i formy.

Elementy treści oceniane są na poziomach 2-1-0 zgodnie z poniższą tabelą.5 Ocenie podlega odpo-wiednia realizacja wstępu, który powinien być adekwatny do tematu rozpoczęcia wypowiedzi, dwóch elementów tematu oraz podsumowania odpowiedniego do tematu zakończenia wypowiedzi. Na ocenę w kategorii elementów treści wpływ mają fragmenty wypowiedzi, które odbiegają od tematu lub nie są zgodne z tematem wypowiedzi pisemnej.

Elementy formy oceniane są na poziomach 1-0. Oceniając formę, należy wziąć pod uwagę: elementy charakterystyczne dla danej formy wypowiedzi, kompozycję wypowiedzi, segmentację, czyli układ graficzny tekstu oraz długość wypowiedzi pisemnej (180-280 słów).

Elementy treści Elementy formy

4-3 2-1 0

10-9 5 pkt 4 pkt 3 pkt





0 0 pkt 0 pkt 0 pkt

b) Spójność i logika wypowiedzi

Przy ocenie wypowiedzi w tej kategorii należy wziąć pod uwagę ilość usterek w zakresie spójności i logiki wypowiedzi na poziomie zdania, akapitu i całego tekstu (maksymalnie 2 usterki - liczba punk-tów możliwych do uzyskania 2; 3-5 usterek - max.1 pkt; 6 i więcej usterek - 0 pkt.). Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w zakresie spójności i logiki wypowiedzi wynosi 2 pkt.

c) Zakres środków językowych

O liczbie punktów przyznanych w tej kategorii zadecyduje zastosowany przez ucznia „szeroki”, „zada-walający”, „ograniczony” bądź też „bardzo ograniczony”6 zakres środków leksykalno-gramatycznych. Wysoko oceniana jest naturalność i różnorodność frazeologiczna. Na obniżenie oceny wpłyną struk-tury o wysokim stopniu pospolitości. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w zakresie środków językowych zastosowanych w wypowiedzi pisemnej wynosi 3 pkt.

d) Poprawność środków językowych

Poprawność językowa wypowiedzi na poziomie rozszerzonym oceniana będzie w dwóch zakresach:poprawności językowej, czyli poprawności leksykalno-gramatycznej,•poprawności zapisu, czyli poprawności w zakresie ortografii i interpunkcji.•

Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w zakresie poprawności wynosi 3 pkt. O liczbie przyznanych w tej kategorii punktów zadecyduje częstotliwość błędów, tj. czy zdający popełnił „licz-ne”, „nieliczne” czy „bardzo liczne” błędy w zakresie poprawności językowej i poprawności zapisu.

5 Ibid. S.226 Ibid. S.23

13

2.3 Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnych na poziomie dwujęzycznym

Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie dwujęzycznym zbliżone są w dużej mierze do wymagań stawianych uczniowi na poziomie rozszerzonym. Poniżej najistotniejsze różnice w kryteriach oceniania na poziomie rozszerzonym i dwujęzycznym.

W zakresie oceny zgodność z poleceniem - elementy treści, ocenie podlegają na poziomie dwuję-•zycznym trzy elementy tematu, a na poziomie rozszerzonym dwa elementy tematu. Maksymalna liczba punktów na poziomie dwujęzycznym za zastosowanie odpowiednich środków •językowych oraz za poprawność językową wynosi dla każdej z tych kategorii 4. Na poziomie rozsze-rzonym zdający może uzyskać w tych dwóch kategoriach maksymalnie po 3 pkt.

3. Egzamin ustny

W roku 2015 nie nastąpią żadne zmiany w egzaminie ustnym bez określenia poziomu, poza niewielką zmianą czasową (patrz: rozdział II, punkt 2). Zmieniona od roku 2012 formuła egzaminu ustnego obowią-zuje od roku 2015 na egzaminie maturalnym w liceum ogólnokształcącym i od roku 2016 w technikum.

3.1 Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych - egzamin bez określenia poziomu

Wypowiedzi ustne na egzaminie maturalnym z języków obcych oceniane są w pięciu kategoriach:

sprawności komunikacyjnej (max. 6 pkt)•zakresu środków leksykalno-gramatycznych (max. 4 pkt)•poprawności środków leksykalno-gramatycznych (max. 4 pkt)•wymowy (max. 2 pkt)•płynności wypowiedzi ( max. 2 pkt)•

Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania na egzaminie ustnym wynosi 18 pkt.

3.2 Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych na poziomie dwujęzycznym

Egzamin ustny na poziomie dwujęzycznym składa się z rozmowy wstępnej i dwóch zadań:

Zadanie 1: odpowiedź na trzy pytania odnoszące się do materiału stymulującego,Zadanie 2: prezentacja na podany temat oraz odpowiedź na trzy pytania.

Wypowiedź zdającego oceniana jest w dwóch kategoriach:

a) Ocena zgodności wypowiedzi zdającego z poleceniem (max.14 pkt)

W zadaniu 1 oceniana jest umiejętność odniesienia się i rozwinięcia 4 elementów podanych w poleceniu.W zadaniu 2 prezentacja oceniana jest w następujących kategoriach:

stopień złożoności argumentacji,•spójność i logika wypowiedzi,•kompozycja wypowiedzi.•

Odpowiedzi na trzy pytania oceniane są w kategoriach:

adekwatności odpowiedzi do zadanego pytania,•stopnia złożoności argumentacji,•adekwatności reakcji zdającego w problemowych sytuacjach komunikacyjnych stworzonych •przez egzaminującego.

14

b) Ocena umiejętności językowych (max. 16 pkt)

Umiejętności językowe oceniane są w zakresie całej wypowiedzi zdającego. Ocenie podlega:

zakres środków leksykalno-gramatycznych (od 0 do 5 pkt),•poprawność środków leksykalno-gramatycznych (od 0 do 5 pkt),•płynność wypowiedzi (od 0 do 3 pkt),•wymowa (od 0 do 3 pkt).•

4. Wyniki na egzaminie z języków obcych

Wyniki egzaminu pisemnego z języka niemieckiego wyrażone są w procentach i skali centylowej. Wynik w skali centylowej informuje o odsetku absolwentów, którzy uzyskali na danym poziomie taki sam wynik lub niższy.Na świadectwie maturalnym określony jest poziom zdanego egzaminu: podstawowy, rozszerzony lub dwujęzyczny.Oceny pisemnego egzaminu maturalnego dokonują egzaminatorzy wpisani do ewidencji komisji okręgowej. Wynik ustalony przez tę komisję jest wynikiem ostatecznym i nie może być podważony na drodze sądowej. Warunkiem zdania obowiązkowego egzaminu pisemnego z języka obcego jest uzyskanie 30% punk-tów możliwych do uzyskania podczas egzaminu.

V. Język obcy jako przedmiot dodatkowy

Absolwent szkoły ponadgimnazjalnej (technikum lub liceum) ma obowiązek przystąpić do części pisem-nej egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego, którym może być język obcy nowo-żytny. Język obcy nowożytny znajduje się również w grupie pięciu przedmiotów dodatkowych, do których absolwent ma prawo przystąpić na egzaminie maturalnym.

Wybór przedmiotu dodatkowego, w tym np. języka obcego, do którego absolwent przystępuje na egzami-nie maturalnym, nie jest zależny od typu szkoły, do której absolwent uczęszczał. Bez znaczenia jest również fakt, czy dany przedmiot był nauczany w zakresie rozszerzonym w tej szkole.

Do egzaminu maturalnego z języka obcego jako przedmiotu dodatkowego na poziomie dwujęzycznym będą mogli przystąpić wszyscy zdający, a nie tylko absolwenci szkół lub oddziałów dwujęzycznych.

Język obcy jako przedmiot dodatkowy zdawany jest wyłącznie na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym.

Jeżeli uczeń wybierze jako przedmiot dodatkowy ten sam język obcy, który zdaje jako przedmiot obowiąz-kowy wówczas ma do wyboru następujące możliwości przystąpienia do egzaminu z tego języka:

Część pisemna - poziom rozszerzony albo dwujęzyczny,•Część usta i pisemna - wyłącznie na poziomie dwujęzycznym.•

Jeżeli uczeń wybierze jako przedmiot dodatkowy inny język obcy, wówczas ma do wyboru następujące możliwości przystąpienia do egzaminu z tego języka:

Zdaje wybrany język wyłącznie w części pisemnej na poziomie rozszerzonym albo dwujęzycznym,•Zdaje w części ustnej i pisemnej wybierając jedną z opcji:•

Część ustna – bez określenia poziomu i część pisemna na poziomie rozszerzonym,(1) Część ustna – na poziomie dwujęzycznym i część pisemna również na poziomie dwujęzycz-(2) nym.

Wyniki uzyskane w części ustnej egzaminu maturalnego z przedmiotów dodatkowych nie mają wpływu na zdanie części ustnej egzaminu maturalnego.

15

VI. Absolwenci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Absolwenci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi przystępują do egzaminu maturalnego z języków obcych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami egzaminacyjnymi w warunkach i formach dostosowanych do potrzeb. Poniższe dokumenty regulują kwestie dotyczące grup uczniów, którym przysługuje prawo do dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu maturalnego:

orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,•zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza,•opinia rady pedagogicznej,•opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej,•orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania.• 7.

1. Egzamin maturalny dla absolwentów niesłyszących

Absolwenci niesłyszący: są zwolnieni z ustnego egzaminu maturalnego z języków obcych,•na poziomie podstawowym rozwiązują odrębny arkusz egzaminacyjny,•na poziomie rozszerzonym rozwiązują arkusz standardowy dostosowany do potrzeb absolwen-•tów niesłyszących.

2. Ocenianie absolwentów ze specyfi cznymi trudnościami w uczeniu się

Egzamin pisemny - poziom podstawowy•W wypowiedziach pisemnych uczniów ze stwierdzoną dysleksją nie bierze się pod uwagę błędów ortografi cznych.Egzamin pisemny - poziom rozszerzony•W wypowiedziach pisemnych uczniów ze stwierdzoną dysleksją nie bierze się pod uwagę błędów zapisu, czyli błędów ortografi cznych i interpunkcyjnych.

7 Informator o egzaminie maturalnym od roku szkolnego 2014/2015. Część ogólna, Centralna Komisja Egzaminacyjna, 2013, s.13

16

VII. Przykłady zadań na egzamin maturalny z języka niemieckiego od roku 2015

Przedstawione poniżej przykłady zadań pochodzą z podręczników i innych materiałów dydaktycznych opublikowanych przez Wydawnictwo LektorKlett oraz z Informatora o egzaminie maturalnym.

1. Rozumienie ze słuchu

Przykład 1 Zadanie sprawdza umiejętność określania intencji nadawcy oraz głównej myśli tekstu.

Repetytorium maturalne Direkt. język niemiecki, Poziom podstawowy, Ćwikowska, Beata / Jaroszewicz, Beata / Wojdat- Niklewska, Anna, Wydawnictwo LektorKlett, Zad. 2 str. 30

Przykład 2 Zadanie sprawdza umiejętność określania głównej myśli tekstu.

Exakt 1, Motta, Giorgio, Wydawnictwo LektorKlett, Zad. 1 str. 72

Ich möchte zu Hause wohnen, weil ...

Am liebsten würde ich im Studentenwohnheim ein Zimmer haben, denn ...

Nach dem Abitur habe ich vor, eine Wohnung mit meinen Freunden zu

mieten, weil ...

A. Wysłuchaj nagrania. Przeczytaj i dokończ zdanie,

zakreślając A, B lub C.

Zapoznaj się z treścią zadania i wysłuchaj pięciu tek-

stów (1-5). Dopasuj do każdego tekstu intencję (A-F).

Uwaga: Jedna intencja nie pasuje do żadnego tekstu.

B. Przeczytaj zdania 1-8, a następnie wysłuchaj trzech wypowiedzi. Zaznacz, kto co

powiedział. Uwaga: dwa zdania nie pasują do żadnej osoby.

ABI

Hören

122

A. Wysłuchaj nagrania. Przeczytaj i dokończ zdanie,

zakreślając A, B lub C.

Zapoznaj się z treścią zadania i wysłuchaj pięciu tek-

stów (1-5). Dopasuj do każdego tekstu intencję (A-F).

Uwaga: Jedna intencja nie pasuje do żadnego tekstu.

B. Przeczytaj zdania 1-8, a następnie wysłuchaj trzech wypowiedzi. Zaznacz, kto co

powiedział. Uwaga: dwa zdania nie pasują do żadnej osoby.

72

Die Leute im Studio sprechen über ...

A. ihr Lieblingsessen.

B. ihre Essprobleme.

C. ihre Essgewohnheiten.

Pamiętaj, że nie musisz rozumieć każdego słowa w słuchanym tekście.

Ważne jest, żebyś zrozumiał(a) ogólny sens wypowiedzi.ppTi!

Słuchając ponownie

nagrania, skoncentruj

się na szukanych informa-

cjach. Dlatego uważnie

przeczytaj, jakich informacji

będziesz szukał.

ppTi!

Zwróć uwagę,

że umiejęt-

ność rozumienia

tekstu słuchanego

sprawdzają zadania

wykorzystujące róż-

ne techniki. W tym

zadaniu przećwi-

czyłaś/-łeś technikę

dobierania.

ppTi!

Przed wysłuchaniem nagrania

przeczytaj polecenie i zadanie.ppTi!

1. Sie/Er trinkt Kaff ee zum Frühstück.

2. Sie/Er macht ihr/sein Mittagessen schnell.

3. Sie/Er isst abends mit der Familie.

4. Sie/Er kocht am liebsten deutsche Gerichte.

5. Ihre/Seine Mutter ist eine ausgezeichnete Köchin.

6. Sie/Er macht sich nach der Schule etwas zum Essen.

7. Ihr/Sein Vater macht sonntags Mittagessen.

8. Sie/Er isst oft italienische Gerichte.

Text 1

Text 2

Text 3

Text 4

Text 5

über ein Rezept informierenF

nach einem Getränk fragen

C

sich entschuldigenA

ein Lokal vorschlagenB

Tipps gebenE

um Rat bittenD

A. Timo

C. Herr Kleber

B. Susi

A B C

42

42

52

17

2. Rozumienie tekstu pisanego

Przykład 3 Zadanie sprawdza umiejętność rozpoznawania związków pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu.


40

Lies den Text und die Sätze A-F. Ergänze die Lücken 1-4. Achtung: Zwei Sätze

passen in keine Lücke. Przeczytaj tekst i zdania A-F. Uzupełnij luki 1-4. Uwaga: dwa

zdania nie pasują do żadnej luki.

A. Das liegt daran, dass Vielseher weniger lesen.

B. Welche Fernsehsendungen siehst du am liebsten?

C. Aber es gibt auch sogenannte ,,Vielseher”.

D. Sie haben nur wenige Stunden Deutschunterricht.

E. Sie sitzen nämlich zu lange und treiben wenig Sport.

F. Was machst du in deiner Freizeit?

18

Przykład 4 Zadanie sprawdza umiejętność wyszukiwania określonych informacji.


68

Lies den Text und die Sätze 1-6. Wähle die richtige Lösung: A, B oder C.

Przeczytaj tekst i zdania 1-6. Wybierz ich właściwe zakończenie, zakreślając A, B lub C.

1. Auf dem Flughafen von Los Angeles ...

A. haben sich Jane und Mary wieder gesehen.

B. haben Jane und Mary einen Flug nach New

York gebucht.

C. haben Jane und Mary ihren Vater wieder

gesehen.

2. Nach der Geburt der Zwillingsschwestern ...

A. ist die Mutter gestorben.

B. ist der Vater psychisch krank geworden.

C. hat der Vater die Kinder zur Adoption frei

gegeben.

3. Man hat ... in eine psychiatrische Klinik

eingeliefert.

A. den Vater

B. die Mutter

C. eine von den beiden Zwillingsschwestern

4. Jane ...

A. ist bei ihrem Vater geblieben.

B. ist mit ihren Adoptiveltern nach New York

gezogen.

C. ist bei ihrer Schwester Mary geblieben.

5. Mary ...

A. hat 17 Jahre lang nicht gewusst, dass sie eine

Schwester hatte.

B. hat immer gewusst, dass sie eine Schwester

hatte.

C. hatte vor 17 Jahren von der Existenz ihrer

Schwester erfahren.

6. Mit Hilfe des Vereins „People for People“ ...

A. hat Jane ihre Schwester gefunden.

B. haben Jane und Mary ihren Vater gefunden.

C. hat Mary ihre Schwester gefunden.

19

3. Znajomość środków językowych

Przykład 5Zadanie sprawdza umiejętność posługiwania się w miarę rozwiniętym zasobem środków językowych; uczeń dokonuje wyboru np. form czasownika, czasów, czasowników modalnych i rozdzielnie złożo-nych, przyimków lub spójników.

Direkt neu 3, Motta, Giorgio/ Ćwikowska, Beata, Wydawnictwo LektorKlett, Zad. 1A str. 80

4. Wypowiedź pisemna

20

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

Źródło: Informator o egzaminie maturalnym z języka niemieckiego od roku szkolnego 2014/2015, str. 55,56

Przyklad 7Zadanie sprawdza umiejętność formułowania krótkiej, prostej i zrozumiałej wypowiedzi pisemnej na poziomie podstawowym.

Direkt neu 3, Motta, Giorgio / Ćwikowska, Beata, Wydawnictwo LektorKlett, Zad. 1A str. 81

Sehr geehrte Frau Jenkins,

ich habe von dem Theaterkurs erfahren und bin von der Vorstellung,

daran teilnehmen zu können, einfach begeistert.

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

Also, ich freue mich auf den Kurs und warte auf Ihre Antwort.

Mit besten Grüßen

.......................

21

Przykład 8Zadanie sprawdza umiejętność tworzenia dłuższej wypowiedzi pisemnej, bogatej i spójnej pod wzglę-dem treści na poziomie rozszerzonym.

Wypowiedź powinna zawierać od 200 do 250 słów i spełniać wszystkie wymogi typowe dla formy wskazanej w poleceniu.

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

Źródło: Informator o egzaminie maturalnym z języka niemieckiego od roku szkolnego 2014/2015, str. 69

Bibliografia

Ćwikowska, Beata/ Jaroszewicz, Beata/ Wojdat- Niklewska, Anna: Direkt. Repetytorium maturalne język niemiecki poziom podstawowy, Wydawnictwo LektorKlett, 2013,

Ćwikowska, Beata/ Jaroszewicz, Beata/ Wojdat- Niklewska, Anna: Direkt. Repetytorium maturalne język niemiecki poziom rozszerzony, Wydawnictwo LektorKlett, 2012,

Informator o egzaminie maturalnym od roku szkolnego 2014/2015. Część ogólna, Centralna Komisja Egzamina-cyjna, 2013,

Motta, Giorgio: Exakt 1, Wydawnictwo LektorKlett, 2011,

Motta, Giorgio: Exakt 2, Wydawnictwo LektorKlett, 2012,

Motta, Giorgio/ Ćwikowska, Beata: Direkt neu 1B, Wydawnictwo LektorKlett, 2011,

Motta, Giorgio/ Ćwikowska, Beata: Direkt neu 3, Wydawnictwo LektorKlett, 2012,

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wy-chowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 30 sierpnia 2012 r., poz. 977).

vademecum - klettklett.pl/sites/default/files/files/a_s/vademecum_matura2015_lk.pdf · 3 drodzy...

Documents