Zvicra kërkonpunëtorë duke i pajisurme leje

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 2 tetor - Ministria e Mjedisit Jetësor dhePlanifikimit Hapësinorë duket se nuk ka njëplan konkret si ta pengojë dhe ndalojë ndotjene ajrit që, kryesisht gjatë vjeshtës dhe stinëssë dimrit, rrit grimcat e dëmshme toksikePM10. Ankesat drejtuar kësaj ministrie vijnëkryesisht nga organizatat joqeveritare që mer-ren me ndotjen e ajrit, ndërkohë që shpërfillendhe mediat, të cilët duhet të presin me muaj

për të marrë përgjigje rreth kësaj problema-tike. Madje, edhe pyetjet e mediave, ashtusikurse të gazetës KOHA, nuk marrin përgjigjelidhur me paralajmërimet se po përgatitet Stra-tegji për mbrojtje nga ndotja e ajrit. Aktivistëve ekologjik dhe organizata joqeveri-tare vlerësojnë se deri më tani duhej të merre-shin masa konkrete lidhur me ndotjen e ajri,pasi siç thonë ata, si gjithmonë...

Asnjë plan për ndotjen e ajrit

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Kemi grurintonë, porhamë bukëserbe

Prej 11 deri 11.5 denarë për një ki-logram është çmimi blerës i gru-rit, por sasitë kryesisht ekspor-tohen në Greqi dhe Shqipëri,thonë prodhuesit. Ndërkohë,përpunuesit importojnë miellserb sepse, sipas tyre, logjika etregut është - çmimi më i mirëpër cilësi më të mirë. Siç tha djekryetari i Odës së agro-biznesitpranë Lidhjes së Odave Ekono-mike (LOE)...

150c |200c

Ja hapat qëBallkaniPerendimorduhet t’indërmerr

Zgjedhjet eparakohshme

mund të shtyjnëRegjistrimin

VRASJET E FUNDIT

� Fq.5

� Fq.19

Qytetarët ndjehen të pasigurt�

Analistë politik dhe profesor të së drejtës kushtuese janë të një mendimi se opsioni më imundshëm është mbajtje zgjedhjeve të parakohshme bazuar në qëndrimin e fortë të VMRO-sëkundër ndryshimit të emrit të shtetit. Ndërkohë, Mickovski ka kërkuar dorëheqjen eparevokueshme të Prokurorit të përgjithshëm dhe zgjedhjen e një Prokurori të ri me propozim tëopozitës, zgjedhjen e Qeverisë së re teknike me pjesëmarrjen edhe të VMRO-së në bazë tëMarrëveshjes së Përzhinos

PUSHTETI DHE OPOZITA LARG KONSENSUSIT POLITIK

Fq.14

Fq.9

Fq.3

Fq.15

Fq.5

Viti XII • Numri 3475 • e mërkurë, 3 tetor 2018

AKTUALE

GLOBI

RAJON

Zgjedhjet epashmangshme

� Fq.16

ArdianNuhiu merrtimonin eShkupit?

Lufta përkontrollin

e Golanit

Fq.6

2 AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

2

Kristaq Sotiri (1883-1970) ishtefotograf, mjeshtër i portretitdhe i peizazhit. Lindi nëMborje. Në Korçë kreu shkollën filloredhe më pas punoi në njëstudio, ku fitoi njohuritë e paratë fotografisë. U end si imërguar ekonomik për disavite në Amerikë, derisa gjetivend në studion e mjeshtritXh. Stekel, në Los Anxhelos.Më pas hapi një studio në Nju

Jork. Në vitet 1922-1923 ukthye në Korçë dhe hapi njëstudio ku punoi vetëm medritë të natyrës. Janë tënjohura portretet “Lipësimandolinist”, “Gajdexhiu” etj.K. Sotiri mori pjesë në njëekspozitë të artizanatitshqiptar në Tiranë më 1931dhe në Bari të Italisë ku fitoimedalje. Arkivi me vlerë i tijnumëron mbi 15.000 negativanë xham dhe në film.

25 VITE DEMOKRACI“Ne 25 vite demokraci, shumë njerëz kanë bërëkarrierë politike dhe ekzekutive pro aderimit tëvendit në NATO. Madje mbi këtë narativ edhe janëfituar zgjedhjet. Nga të dyja kampet etnike. Njëllojsiç ka patur edhe të tille që kanë bërë karrierëpolitike kundër NATO-s. Fakt është se pas 25 vitevepavarësi ato që ishin KUNDER fituan, e këta qëjanë PRO rrjedhimisht mendoj se këta të dytëtduhet të marrin përgjegjësi...”, shkruan nëFacebook, eksperti i ekonomisë, Visar Ademi.

T’IA LEXOSH MENDJEN POPULLIT“Shumë i gjetur skenari i mbrëmshëm... kapiteni dit’ja lexojë mendjen popullit të telenovelave dhe qëvdes të përgjojë nga vrima e çelësit jetën personaletë komshiut.Uroj ta kenë shijuar dhe këto gratë e shoqërisëcivile që dinë dhe anglisht...Tani bëni atë që dini të bëni më mirë,ankohuni,shani dhe mallkoni fatin që ju ka lënë mbi kokë EdiRamën. Rrini të qetë se nëse do t’ju vijë radha, do eketë gati një skenar me dhunë, seks dhe dashuri tepamundur edhe për ju!”, shkruan në profilin e sajnë Facebook, gazetarja nga Tirana, Desada Metaj.

ME QENË SI MERKELI“Me qenë unë si Merkeli, Macroni, Kurzi..., që nesërnë mëngjes, do ua vendosja vizat qytetarëve tëMaqedonisë. Jo vetëm vizat, por urgjentisht do iuvendosja sanksione ekonomike deri sa tëngordhim urie. Pjesa dërrmuese e popullatës(shqiptarë, maqedonas...) edhe ashtu ka gjenelindore...”, shkruan në FB, aktivisti nga Kumanova,dr.Selver Jashari

SIPAS BEOGRADIT,QENKAN MBI 200 MIJË SERBË TË ZHVENDOSUR NGA KOSOVANë territorin e Serbisë(qendrore, siç e quanBeogradi) janë 201.077persona të zhvendosur ngaKosova, ose 15 mijë sish mëshumë se në vitin 2.000. Këtojanë të dhëna në Raportin eKomesariatit për refugjatë emigracione të Serbisë, metitull “Gjendja dhe nevojatpër personat e zhvendosurinter”, bën të ditur agjenciaserbe e lajmeve FoNet.Po sipas këtij burimi, ngakëta 76 për qind janë serbë,afër 15 për qind romë, 2,79për qind malazezë, 1.96boshnjakë dhe 1.54 për qindgoranë.Raporti thekson se personat ezhvendosur intern kanë pasurnë Kosovë 12 mijë shtëpi, mbi3 mijë apartamente, rreth 6mijë parcela të tokësbujqësore dhe mbi 400 njësihapësirash banesore. Po sipaskëtij burimi, 20 për qind epasurive të tyre janë tëuzurpuara, ndërsa 13 për qindjanë me pronësi tëkontestueshme. Theksohet serreth 4 për qind e pronavejanë shitur, ndërsa vetëm 0,21për qind janë shkëmbyer.Raporti shton se 56 për qind epronave të personave tëzhvendosur intern ështëshkatërruar, ndërsa 11 përqind e tyre aq është dëmtuarse është e pabanueshme.Vetëm 5 për qind e personavetë zhvendosur intern tëevidentuar në Serbi janëkthyer në Kosovë, ndërsamendojnë të kthehen vetëm1.165 persona.Beogradi shpesh jep shifrapër numrin e serbëve nëKosovë, në veri e jug të Ibrit,që shkojnë deri në rreth 200mijë sish. Sipas kësajmatematike serbe në Kosovëdo të duhej të ishin mbi 400mijë serbë. Të kujtojmë sesipas regjistrimit tëorganizuar e të kryer ngaBeogradi në Kosovë në vitin1991 ka pasur 194.190 serbë. Epra serbët gjithmonë kanëpasur natalitet të ulët dhe delabsurd shifra prej mbi 200mijë serbëve të zhvendosurnga Kosova në Serbi.

(FoNet, 2 tetor)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Ndasitë brendamaqedonase dhe mosndërtimi i një qasje princi-piele e shqiptarëve kundrejt kësaj ndasie, është thelbi i krizës ak-tuale në Maqedoni. Lidhja Social Demokrate bashkë me kryemi-nistrin gabimisht e paskan lexuar situatën në terrenin e tyre sociale etnik. Gjithë ato para të derdhura për hulumtimin e opinionit pu-blik, si nuk paskan mundur të detektojnë disponimin e fshatarë-ve maqedonas, të cilët përgatitjen e ajvarit kanë mundur ta shtyjnëpër ndonjë ditë tjetër, e jo bash të dielën kur u mbajt referendu-mi. Propaganda opozitare, përfshi edhe paradat e fasules, u treguamë efikase se parullat e zbrazëta të pushtetit dhe kundërshtarëte referendumit mbetën ushtarë besnik të kauzës së mosndryshi-mit të emrit të shtetit.

Tani VMRO ka arsye të ndjehet më e faktorizuar në këtë situate tur-bulente. Në fakt, atë e faktorizoi politika eklektike e Zaevit dhe përrrjedhojë Maqedonia sërish u kthye në vorbullën e përplasjeve pu-shtet-pozitë, me kauza të vjetra që po shiten si taktika të reja.

Hendeku brendamaqedonas, në thelb ka një mospajtim, por nëtërësinë e çështjes del që mospajtimi të jetë i degëzuar, ku shqip-tarët, gjithsesi, qëndrojnë varur diku me pafuqinë e tyre për të im-ponuar vetveten si faktor. Pafuqia esenciale e shqiptarëve nuklidhet gjithaq me kulturën e pamjaftueshme qytetare për të tejka-luar bindjet partizane, sa qëndron në mosgatishmërinë e krijimittë opsioneve me fundament politik e kombëtar, që do të merreshinpër bazë në çfarë do lloj negocimi me palën maqedonase. Tash sëfundmi, madje po dëgjojmë edhe për lista të përbashkëta, ku vo-tat e shqiptarëve mund t’i ekspozohen edhe një rreziku me pasojatë asimilimit edhe më të theksuar politik të tyre. Sikur shqiptarëttë ishin angazhuar më tepër për opcione që do të koncentronin fu-qinë politike të tyre, situatën do ta kishim krejt ndryshe. As që doti shkonte ndërmend dikujt për lista të përbashkët, dhe më sëpaku do të kujtohej të rekrutojë banditë shqiptarë, për të luajturrolin e pykave e kallauzëve, si instrumente që e bën më të sofi-stikuar ndërhyrjen brutale në trupin elektoral të shqiptarëve.

Maqedonia edhe kështu siç është nuk ka nevojë për ndonjëndërhyrje nga jashtë, për të qenë e paaftë në rrugëtimin e sajeuro-atlantik. Me mosondryshimin e emrit, bojkotuesit e emrit de-shën të na tregojnë se ky rrugëtim mund edhe të shtyhet për “ditëmë të mira”, atëherë kur Brukseli do të lodhet me thirrjet e veta, qëngandonjëherë dalin të jenë tepër të flashkëta. Burokracia i BE-sëe mori me sportivitet piknikët parareferendumiane të Zaevit dheu tregua naive kur mendoi se në këtë pjesë të Ballkanit mangupëte vegjël të politikës e paskan kaluar me sukses kursin e pjekurisëeurointegruese.

Asnjë kurs nuk përvetësohet plotësisht nëse paraprakisht nuk ka-lon testin e provës. Maqedonisë i duhet edhe një semestër leksio-nesh që të dijë të ndajë patriotizmin rural maqedonas nga aspira-te e pastër europiane. Shqiptarët mund edhe të mos e ndjekin këtësemestër, por kjo nuk nënkupton neglizhimin e faktorëve që i bënata më të konsoliduar politiksht.

Ndasitëmaqedonase dheaxhamillëqetshqiptare

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

KUSH ISHTE KRISTAQ SOTIRI?

PA REGJISTRIM, S’KA ZGJEDHJE“Pa regjistrimin e popullatës, në Maqedoni çdovotim, çdo zgjedhje e zakonshme apojashtëzakonshme është thjesht tallje me qytetarët!Mediat botërore nuk e njohin mirë situatën aktualenë Maqedoni, prandaj mund të dalin me teza tëndryshme rreth votimit për referendum dhe rrethasaj se kush humbi e kush fitoi!! Ata për shembullnuk e dinë se në Maqedoni nuk është zhvilluarprocesi i regjistrimit të popullatës ka afër 20 vjet!Nuk e dinë për shembull se në Maqedoni votojnëedhe të vdekurit që ka mbi 300 mijë vota fiktivë!Subjektet politike shqiptare i dinë këto fakte, dheme kokëfortësi, ose për shkaqe shërbimi për tëmarrë një kolltuk, marrin pjesë në zgjedhje, marrinpjesë ja si puna e referendumit etj! Regjistrimi në 2020 është shumë larg, këtëregjistrim të largët personalisht nuk e shoh tëarsyeshëm!”, shkruan në profilin e tij në Facebook,aktivisti nga diaspora, Alisetar Ramadani.

3AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Athinë, 2 tetor - Referenduminuk është as kusht, e as kërke-së juridike për implementimine Marrëveshjes së Prespës, porështë zgjedhje e Shkupit, thashefi i diplomacisë greke,Nikos Koxias në intervistënpër televizionin shtetëror grekERT, duke e komentuar dheshpjeguar rezultatin nga refe-rendumi në Maqedoni. Koxiastheksoi se Ivanovi për presi-dent dhe Zaev për kryemini-stër janë zgjedhur me numërmë të vogël të votave që i fitoi"PRO" në referendumin."Marrëveshja thotë se (referen-dumi) është zgjedhje e Qeveri-së së Shkupit, por nuk është askusht, as parakusht, as kërkesëjuridike për implementim tëmarrëveshjes, kjo është merëndësi të madhe. Tani shkojmënë pjesën politike. Përqindje emadhe është 37-38 për qind? Nëshikim të parë kur dikush eshikon, nëse nuk i di politikënballkanike dhe politikën eShkupit dhe realitetin e tyre, dotë thotë se është e vogël. Edheështë logjike. Por, nëse di se savota janë këto 37-38 për qinddhe se çka ndodhi në zgjedhjetparaprake, atëherë do t'i kup-tojë disa gjëra", tha Koxias, dukepërmendur se sa vota kanë fi-tuar kryeministri Zoran Zaev nëzgjedhjet në vitin 2016 dhe pre-sidenti Gjorge Ivanov nëzgjedhjet e fundit presidencia-le. Siç njoftoi korrespondentja eMIA-s nga Athina, ministri iPunëve të Jashtme i Greqisë, nëintervistën për televizionin sh-tetëror grek, shpjegoi se nukjanë pastruar Listat zgjedhoredhe se nëse kanë votuar tëgjithë që kanë të drejtë vote, si-pas trupit real votues nga njëderi në 1.2 milionë votues, shu-mica nga 50 për qind + 1 do tëjetë nën 600.000, gjegjësisht540.000-550.000. "Trupi realvotues është rreth një milion,1.100.000 deri në 1,2 milionë.Në këtë trup real 'PRO' Marrëve-shjes së Prespës fitoi mbi 50 përqind. Gjegjësisht edhe të voton-te i gjithë trupi votues, rezultatisërish do të ishte mbi 50 përqind", tha Koxias.

Fatos RUSHITI

Shkup, 2 tetor - Partia më madheopozitare - VMRO-DPMNE këtyreditëve do të gjendet para një spro-ve të vështirë, të pranojë të votojëndryshimet kushtetuese përMarrëveshjes me Greqinë, në tëkundërtën do të duhet të përballetshumë shpejtë me zgjedhje të pa-rakohshme. Zyrtarisht, nga VMROmbajnë qëndrimin se vullneti i qy-tetarëve i treguar në referendumishte kundër ndryshmeve kushte-tuese. “Tani për tani nuk ka bisedi-me dhe rezultati i referendumitështë i qartë dhe tregon qartë vul-lnetin e qytetarëve që të mos kenëndryshime kushtetuese në lidhjeme marrëveshjen e nënshkruarme Republikën e Greqisë", ka thënëzëdhënësi i VMRO-së, Dimçe Ar-sovski.

Sa i përket ndryshimeve kush-tetuese, kryetari i VMRO-së dekla-roi se asnjë deputet i partisë së tijnuk do të votojë për kërkesën ekryeministrit Zaev dhe madje kakërkuar që këtë të mos e bëjnëedhe deputetët e tjerë në Parla-ment. Mickovski ka thënë seVMRO është e gatshme përzgjedhje të parakohshme, porvetëm nëse paraprakisht plotë-sohen kushtet e saj.

“Ne kërkojmë dorëheqjen e pa-revokueshme të Prokurorit tëpërgjithshëm dhe zgjedhjen e njëProkurori të ri me propozim tëopozitës, zgjedhjen e Qeverisë sëre teknike me pjesëmarrjen edhetë VMRO-së në bazë të Marrëve-shjes së Përzhinos, ashtu siç ështëvendosur edhe me Ligjin e mira-tuar në Parlament, e cila do të ketëmandat vetëm se për organizimine zgjedhjeve”, ka deklaruar Mickov-ski. Është çështje ditësh kur krye-ministri Zaev do të nisë bisedimetme partitë politike parlamentarepër të marrë përkrahje e tyre përvotimin e ndryshimeve kushtetue-se. Nëse eventualisht nuk ka suk-ses, pritet që vendi të shkojë nëzgjedhje të parakohshme. Për tëshpallur zgjedhje të parakohsh-

me, shumica veçmë i ka numrat nëParlament, më shumë se 61 depu-tetë, dhe nëse ndodh kjo, VMROduhet të zgjedh të hyj apo jo nëzgjedhje. Kjo, pasi Zaevi duket mëse i vendosur të çojë vendin nëzgjedhje të reja nëse rast se nukdo të arrij konsensus me opozitën.Por opsioni për zgjedhje të rejanuk e ka përkrahjen e bashkësisëndërkombëtare tani për tani, dukeinsistuar që Marrëveshja me Gre-qinë të zbatohet sa më shpejtë ngapartitë politike në Parlament. Shu-mica e zyrtarëve më të lartë të BE uprononcuan në këtë drejtim, ndër-sa edhe Departamenti i ShtetitAmerikan, duke përshëndeturvotën pro në referendum, për-mendën Parlamentin ku duhet tëndodhin ndryshimet kushtetuese.Së fundmi, sekretari i përgjith-shëm i NATO-s, Jens Stoltenbergtha se Republika e Maqedonisëmund të bëhet anëtare e Aleancësnë vitin 2019 me kushtin që të pra-nojë Marrëveshjen e Prespës. “Ne-gociatat për pranim të Maqedoni-së mund të përfundojnë në janartë vitit të ardhshëm dhe në fillim tëvitit 2019 shteti mund të bëhetanëtare e NATO-s”, deklaroi Stol-tenberg. "Kjo mund të ndodhëvetëm me miratimin e Marrëve-shjes së Prespës. Negociatat përanëtarësim filluan dhe presim t'ipërfundojmë në janar të vitit tëardhshëm. Kur do të përfundojëpranimi i Marrëveshjes, mund tënënshkruajmë protokoll me IRJM-në. Në fillim të vitit, shteti mund t'ibashkëngjitet Aleancës. U bëjthirrje të gjithëve të tregojnëpërgjegjësi dhe ta shfrytëzojnë atëmundësi", tha më tej Stoltenberg.

Mbetet të shihet nëse bashkë-sia ndërkombëtare do të bëjë pre-sion të fortë ndaj VMRO-së që tëpranojë ndryshimet kushtetueseose të pranojë faktin që në Maqe-doni të kemi zgjedhje të reja. Ana-

listi politik Ibrahim Mehmeti thotëse zgjidhja më e mirë për Maqedo-ninë do të ishte që VMRO të ulet nëtavolinën e bisedimeve me Qeve-rinë dhe t'i përkrah ndryshimet ku-shtetuese.

“Marrëveshja me Greqinëështë obligim për shtetin dhe mo-simplementimi nga ana e Maqe-donisë padyshim se do të këtë kon-sekuenca për të gjithë, përfshirëedhe opozitën dhe të gjithë qyte-tarët. Andaj, çdo opozite konstruk-tive duhet ta ketë parasysh këtëfakt dhe të sillet me përgjegjësi”,thotë Mehmeti. Nëse për çfarëdoarsye opozita refuzon të marrë pje-së në implementimin e marrëve-shjes, Mehmeti thotë se Qeverisënuk i mbeten shumë opsione dhes'do mend se zgjedhjet e parakoh-shme mund të jenë të domosdosh-me.

“Një hap i këtillë nuk do të ish-te në dobi të proceseve aktuale,mirëpo del se një hap i atillë mundtë jetë imponim, të cilin Qeveriavështirë se do të mund ta anashka-lojë. Unë megjithatë shpresoj sefaktori ndërkombëtare do të an-gazhohet edhe njëherë që të gjen-det zgjidhje e cila do ta evitonteshpalljen e zgjedhjeve të parakoh-shme, mirëpo gjithashtu duhet takemi parasysh se edhe durimi ifaktorit ndërkombëtare ka kufidhe mbetet të shpresojmë se Ma-qedonia megjithatë nuk do tëgjendet në situatë të izolimitndërkombëtar, gjë që do të ishteepilogu më i keq i kësaj drame mëtë re politike”, thotë Ibrahim Meh-meti.

Aleksandër Kërzhallovski, ngaQendra maqedonase për bashkë-punim ndërkombëtar thotë se sinë çdo zgjedhje tjera edhe kësajradhe shoqëria është mjaft e pola-rizuar. Sipas tij, mos arritja e censu-sit paraqet argument të fuqishëmpër VMRO-në, por nga ana tjetër -

mbi 90 për qind e votës pro po ash-tu është në favor të LSDM-së. Se sido të shkojë situata më tutje,Kërzhallovski jep tre opsione. “Ipari më takimin liderëve Zaev-Mickosvki të dakordohet mbësh-tetja e VMRO-së për ndryshimekushtetuese me atë që do të kish-te koncesione serioze për kërkesate kësaj partie e që sipas meje, nukështë shumë e sigurt se do tëndodh. Opsioni i dytë do të ishte tëbëhen përpjekje që të binden përtë votuar ndryshimet kushtetue-se. Kjo nuk është ë pamundur nësekampi ‘për’ vendosë për një proce-durë të tillë dhe do të ketë kohë tëndikohet individualisht tek depu-tetët dhe eventualisht të arrihetderi te numri i nevojshëm prej 81deputetëve. Megjithatë, pritja imeështë se kjo nuk do të ndodh. Nëseështë i tillë vlerësimi edhe në koa-licionin qeveritar, opsioni më i pa-shmangshëm si skenar i tretë –mbeten zgjedhje të parakohshme,gjegjësisht do të shpalleshin derinë fund të kësaj jave ose më së vonijavën e ardhshme ndërsa do të rea-lizoheshin në fund të nëntorit”,thotë Kërzhallovski.

Profesori i së drejtës kushte-tuese, Mersim Maksuti, është skep-tik se do të arrihet marrëveshja përmiratimin e ndryshimeve kushte-tuese me VMRO-në për shkak tëqëndrimeve të forta të kësaj partiekundër ndryshimit të emrit të sh-tetit. Por Maksuti nuk e përjash-ton si mundësi që deputetë ngaVMRO-së të votojnë pro. “Nëse nukarrihet numri i caktuar i votave nëParlament, atëherë me shumë gja-së do të hyjmë në zgjedhje të pa-rakohshme si e vetmja mundësipër tejkalim të krizës dhe mënyrëpër implementimin e Marrëve-shjes se Prespës”, thotë Maksuti,duke besuar se opsioni i dytë ështëmë tepër real që të ndodh nëskenën politike të vendit.

ATHINA ZYRTARENUK HEQ DORË NGAMARRËVESHJA EPRESPËS

Koxiasit s’ibëhet vonë përcensusin ereferendumit

PUSHTETI DHE OPOZITA LARG KONSENSUSIT POLITIK

Zgjedhjet e pashmangshmeAnalistë politik dheprofesor të së drejtëskushtuese janë të njëmendimi se opsionimë i mundshëm ështëmbajtje zgjedhjeve tëparakohshme bazuarnë qëndrimin e fortëtë VMRO-së kundërndryshimit të emrit tështetit

Koha

4 AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Bruksel, 2 tetor - Ministri për Punë tëJashtme i Luksemburgut, ZhanAselborn, rekomandon se nëseMarrëveshja me Greqinë nuk vo-tohet në Parlament, Maqedoninë epret edhe një dekadë në vend-numëro si që ishte në vitin 2005.Aselborn, i cili arriti ndërtojë kom-promis në qershor kur kolegët e tijnga Franca dhe Holanda kundër-shtonin për datën e negociatavepër Maqedoninë, bile edhe kushtë-zues, thotë se në politikë nuk kasukses pa ndjenjë për kompromis.

"Në politikë duhet të dihenmirë të vlerësohen punët: që të fi-tohet diçka, duhet të jepet diçkapër këmbim. Nëse doni të jeni anë-tare e BE-së dhe NATO-s, duhet tëjepet diçka. Edhe një herë pranimii propozimit për emrin nuk është ipabalancuar. Edhe fati i shumë,shumë të rinjve në Maqedoni, i tëgjithë popullit të Maqedonisë varetnga kjo. Ose të ngelesh i barrika-duar edhe një dekadë, si që ishtenë vitin 2005 ose të bëhet ky hapdhe të shkohet përpara, kjo ështëgjithë ajo që mund të them", kathënë Aselborn. Aselborn, i cili siministër i shtetit anëtar të BE-së

dhe NATO-s, si edhe shtetet anë-tare tjera vendos për pranimin eMaqedonisë në Aleancë dhe nego-ciatat me BE-në, thotë se nuk shehmënyrë pa kompromis me Greqinëqë të shkohet tutje në rrugën eu-roatlantike. Dyert e këtyre dy orga-nizatave do të mbyllen.

"Unë nuk shoh se si do tëmund të hapim dyert nëse nukpranohet marrëveshja. Dyert ha-pen me marrëveshje. Pa marrëve-shje, dyert nuk hapen. Nuk jamfatalist, por mund të zgjas, e dini,mund të zgjas... Prandaj, konside-roj se kjo është përgjegjësi e ven-dit dhe varet nga votimi në Ku-

vend. Kjo është kjo", ka thënë Asel-born. Shefi i diplomacisë së Luk-semburgut nuk mendon se refe-rendumi ka dështuar pasi mbi 90për qind e qytetarëve thanë "po"për marrëveshjen edhe pse pra-non se censusi paraqet problem.Prandaj, thotë ai, çelësi është nëduart e deputetëve të Maqedoni-së.

"E ardhmja e të rinjve varet ngakjo. Të rinjtë duan të shohin drejtEvropës dhe të jetojnë në vend qënjë ditë do t'i takojë BE-së. Shikoni,unë nuk i njoh ndjeshmëritë nëParlament, por është kjo përgjegjë-si e krejt Kuvendit, jo vetëm e një

partie apo koalicioni dhe nga ajodo të varet e ardhmja e vendit tuaj",rekomandon Aselborn. Sipas tij,mosarritja e censusit nuk do tëthotë se të gjithë ata të cilën nukdolën të votojnë janë kundërMarrëveshjes me Greqinë. "Si edhenë gjitha shtetet evropiane ju jenidemokraci reprezentative parla-mentare. Nuk mund të themi se re-ferendumi ka dështuar plotësisht.Ata që nuk votuan, nuk është qindpër qind sigurt se kanë qenëkundër. Ndoshta kanë shpresuarse edhe pa pjesëmarrjen e tyre dotë jetë mjaftueshëm", thekson Asel-born.

Moskë, 2 tetor - Rezultati nga refe-rendumi në Maqedoni tregon sevotuesit vendosën të bojkotojnëzgjidhje të imponuara nga jashtë,njoftoi Ministria ruse e Punëve tëJashtme.

"Politikanët udhëheqës ngaNATO dhe Bashkimi Evropiandrejtpërdrejtë u inkuadruan në fu-shatën propaganduese, duke mosu përmbajtur nga përzierja në

punët e brendshme të vendit. Edhekrahas faktit që dy e treta e qyte-tarëve të Maqedonisë nuk e mbë-shtetën Marrëveshjen e Prespës, re-zultatet nga referendumimenjëherë u përshëndetën nga li-derët e BE-së dhe NATO-s, si dhenga Uashingtoni. Ata janë vendo-sur ta përfshijnë Shkupin në NATOedhe krahas qëndrimit kundërsh-tues të qytetarëve të Maqedonisë",

njoftojnë nga MPJ-ja e Rusisë. Mo-ska zyrtare, siç thuhet, edhe më teje përfaqëson pozicionin parimorse një zgjidhje e përhershme mundtë gjendet vetëm midis dy vendeve,pa përzierje nga jashtë, dhe vetënë kuadër të sistemit juridik dheme mbështetje të gjerë publike.

"Është e qartë se Marrëveshja ePrespës nuk i përmbush këto kri-tere. Ajo është kontradiktore me të

drejtën ndërkombëtare dhe Kush-tetutën e Maqedonisë, që vazhdi-misht është theksuar nga presiden-ti i shtetit Gjorge Ivanov, duke epërfshirë edhe fjalimin e tij ParaAsamblesë Parlamentare të KB-së. Rusia si anëtare e përhershme eKëshillit të Sigurimit të KB-së mevëmendje e ndjek situatën. Konsi-derojmë se në pajtueshmëri të pa-ragrafit 3 nga Rezoluta 845 e KS të

KB-së, rezultatet nga negociatatmidis Shkupit dhe Athinës duhettë shqyrtohen në Këshillin e Siguri-mit", thuhet në kumtesën e MPJ-sëruse.

VMRO ra në testin epjekurisëBruksel, 2 tetor - Raportuesi përMaqedoninë në ParlamentinEvropian, Ivo Vajgël, për MIA kadeklaruar se VMRO-DPMNEnuk e kaloi testin e pjekurisë nëreferendumin për Marrëve-shjen me Greqinë dhe vlerësonse sjellja e kësaj partie, bashkëme presidentin Gjorge Ivanov,fsheh tentimin të mbrohen atatë cilët kanë shkelur ligjin. "Kaedhe disa punë që nuk janëtransparente, Më duket seVMRO-DPMNE me taktizimin esaj dëshiron të mbrojë njerëzittë cilët kanë shkelur ligjin,kundër të cilëve ka hetime dheprocedura gjyqësore", ka thënëVajgël. Ai e rikujton këtë partise për BE-në ato çështjepatjetër të mbeten në duart egjyqësisë, pasi, "korrupsionidhe shkelja e ligjeve dhe dhunanë Kuvend nuk mund të lihenanësh". Ai shpreh keqardhje qëopozita dhe presidenti Ivanovnuk i vendosin interesat e shte-tit para atyre partiake. "Mendojse VMRO-ja ra në testin epjekurisë dhe se ai angazhim iVMRO-së dhe i presidentit nukmund të arsyetohet me disa ar-gumente oportuniste që i de-dikohen vetëm raporteve tëforcës në politikë, jo të ardhmessë vendit. Kur e krijuam marrë-veshjen e Përzhinës të gjithapartitë u obliguan të vendosininteresat prapa dhe se do t'ipërkushtohen të ardhmes sëvendit", ka thënë Vajgël. Sipastij, kryeministri Zoran Zaev kalegjitimitet të vazhdojë mekërkesën e shumicës për ndry-shimet kushtetuese në Kuvenddhe fokusin e vendos në atë tëcilët thanë "po", e jo bojkotit.

Nju Jork, 2 tetor - Sekretari i Përgjith-shëm i OKB, Antonio Guterres,është njoftuar për rezultatin e refe-rendumit në ish-Republikën Jugo-sllave të Maqedonisë, që u mbajtmë 30 shtator. Zyra e shtypit nxoritë hënën një deklaratë, në të cilën

theksohet fakti, se shumica e vo-tuesve që votuan ia dhanë votënMarrëveshjes së Prespës. Sekretarii Përgjithshëm i bën thirrje të gjithaforcave politike të vendit të proce-dojnë për zbatimin e saj nëpërmjetinstitucioneve të vendit. Sekretari i

Përgjithshëm rithekson angazhi-min e Kombeve të Bashkuara për tëdhënë, nëse është e nevojshme, tëgjithë mbështetjen e duhur, sinëpërmjet të dërguarit të posaçëmashtu edhe me agjencitë, progra-met dhe fondet e OKB.

Reagon Rusia, mbështetje bojkotit të referendumit

OKB ofron mbështetje për Maqedoninë nëse është e nevojshme

ASELBORN TREGON RREZIQET NËSE NUK MIRATOHET MARRËVESHJA

“Nëse doni të jeni anëtaree BE-së dhe NATO-s,duhet të jepet diçka. Edhenjë herë pranimi ipropozimit për emrinnuk është i pabalancuar.Edhe fati i shumë, shumëtë rinjve në Maqedoni, i tëgjithë popullit tëMaqedonisë varet ngakjo. Ose të ngelesh ibarrikaduar edhe njëdekadë, si që ishte nëvitin 2005 ose të bëhet kyhap dhe të shkohetpërpara, kjo është gjithëajo që mund të them", kathënë Aselborn

DIPLOMACIA AUSTRIAKE KËRKON QË PARLAMENTI TA MBAROJË PUNËN Shefja e diplomacisë austriake, Karin Knajsel,konsideron se edhe krahas mossuksesit tëreferendumit për emrin e Maqedonisë, para së gjithashnga jehona e dobët e votuesve, deklarimi të dielëntregoi "sinjal të qartë për mbështetje" të zgjidhjes sëkontestit të emrit me Greqinë. Edhe ministri austriakpër çështje evropiane, Gernot Blimel, është i bindur sereferendumi do të çojë në zgjidhje. Blimel ka vlerësuar

se bëhet fjalë për shans historik për Maqedoninë dhetërë rajonin, si dhe për rrugën drejt BE-së. Nëdeklaratën për mediat austriake, Blimer ka theksuar seAustria qartë mbështet këtë zgjidhje. Edhe pse jehonae qytetarëve ka qenë më e vogël se sa pritej, KarinKnajsel ka porositur se institucioneve tani u mbetet tëmarrin hapin e ardhshëm që do të çojë në bisedimetparaqasëse me BE-në.

Maqedonia nëvendnumëro edhe 10 vite

5AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Evis HALILI

Shkup, 2 tetor - Operacioni i numë-rimit të popullsisë, i parashikuartë zhvillohet në vitin 2020, sërishmund të dështojë. Nëse vendishkon drejt zgjedhjeve të parakoh-shme dhe nëse vullneti politik dotë mungojë, gjasat që censusi tëzhvillohet në datën e parashikuarjanë minimale. Kështu pohonnumri dy i këtij institucioni, zë-vendësdrejtori Zirap Ademi, sipastë cilit, përgatitjet për zhvillimin enjë prej proceseve më të rëndësi-shme për popullsinë janë nërrjedhë e sipër. Paketa me ndryshi-met dhe plotësimet në Ligjin përregjistrimin ende nuk ka përfun-duar.

“Sa i takon zgjedhjeve, atyre tëparakohshme, në rast se zhvil-lohen tani dhe jo në vitin 2020 kurplanifikoheshin dhe në rast se dotë mungojë vullneti politik dhe çë-shtja e regjistrimit do të zhvendo-set nga prioritetet, atëherë do tëkemi vërtet problem me realizimine këtij procesi në afatin e para-shikuar. Nuk është problem data,nëse mund të jetë prilli, apo tetori,por shumë çështje që duhet tëzgjidhen në ndërkohë, si më krye-sore është Ligji për regjistrimin, icili duhet të marrë miratimin ngaParlamenti. Nëse faktorët politikëdo të jenë në ndërkohë të zënë me

çështje të tjera, atëherë do të kemindërlikime. Gjithsesi ne jemi dukeu përgatitur për të filluar këtë pro-cedurë. Nga ana tjetër, dua të sqa-roj sa i takon ngatërresave qëkrijohen gjatë mbajtjes sëzgjedhjeve, apo referendumit. Li-stat zgjedhore nuk kanë të bëjnëaspak me regjistrimin e popullsisë,pasi ai nuk mund të shfrytëzohetpër azhurnimin e Listës zgjedhore.Numërimi i popullsisë, që në faktështë fotografimi i gjendjes mo-mentale dhe të dhënat e dala prejtij, përdoren vetëm për qëllime sta-tistikore dhe ne ligjërisht nuk nalejohet që t’ua japim institucione-ve të tjera për qëllime administra-tive, si në këto raste MinistrisëPunëve të Brendshme që merret

vetë me azhurnimin”, thotë Ade-mi. Rezultatet e regjistrimit të po-pullsisë datojnë që nga vitin 2002,ndërsa numërimi i nisur në vitin2011 dështoi. Sipas Ademit, presio-nin më të madh për realizimin e

këtij procesi - ESHS e ka nga ko-muniteti i biznesit, por edhe ngainstitucionet e tjera shtetërore. Mepërllogaritjet e deritanishme, kyproces do të kushtojë dyfish mëlirë sesa ai i kaluari dhe koha e për-

punimit të të dhënave do të reduk-tohet ndjeshëm, deri në dy apo tremuaj, nga një vit që zgjaste mëparë.

Regjistrimi do të bëhet sipasmetodës së kombinuar, grumbul-limi i të dhënave nga terreni dhenga gjashtë regjistrat administra-tivë, ndërsa numri i operuesve nëterren me disa përjashtime nukdo të jetë më shumë se një per-son. Po ashtu, do të regjistrohentë gjithë ato persona që për mo-mentin gjenden jashtë vendit,ndërsa të dhënat për ta mund tëjepen edhe nga persona të tjerëqë nuk janë në rrethin e ngushtëfamiljar me ta. ESHS do të jetë in-stitucioni i vetëm kompetent përkëtë operacion dhe nuk do të ketëkomisione, apo trupa të tjerë qëdo të marrin pjesë në të, siçndodhi në vitin 2011.

Zejnulla VESELI

Shkup, 2 tetor - Prej 11 deri 11.5 de-narë për një kilogram është çmimiblerës i grurit, por sasitë kryesishteksportohen në Greqi dhe Shqipë-ri, thonë prodhuesit. Ndërkohë,përpunuesit importojnë miell serbsepse, sipas tyre, logjika e tregutështë - çmimi më i mirë për cilësimë të mirë. Siç tha dje kryetari i

Odës së agro-biznesit pranë Lidhjessë Odave Ekonomike (LOE) OgnenOrovçanec, sipërfaqet po zvogë-lohen, ndërsa prodhimtaria vazh-don të bie edhe pse kapacitet përrritjen e saj ka. Po zvogëlohet edheinteresi për bujqësinë në përgjithë-si. "Në Maqedoni ka 68.000 hek-tarë sipërfaqe me grurë për dallimprej para 25 deri 30 viteve kur sipër-faqet arrinin 280.000 hektarë. NëManastir, çmimi blerës për mo-mentin është 11 deri 11.5 denarë që

është shumë solide nëse merrenparasysh edhe subvencionet. Grurii blerë dërgohet kryesisht në Greqidhe Shqipëri", theksoi Orovçanec.Të gjithë që i grumbulluan grurindhe elbin para të reshurave, u sh-preh Orovçanec, fituan cilësi tëshkëlqyer.

Përpunuesit theksojnë se çmi-mi i miellit është rritur 30 për qinddhe është 240 deri 250 euro për njëton, përderisa vitin e kaluar ishte180 euro, por te prodhuesit e

brumërave ende nuk ka shtrenjtimdhe për momentin janë më të liranë rajon dhe Evropë. "Kemi pro-blem me konkurrencën jolojale tëcilën e shkaktojnë kapacitetet mëtë vogla të cilat nuk i paguajnë tati-met dhe për shkak të kësaj janë mëkonkurruese. Në lidhje me miellin,reagojmë sipas kushteve të tregut.Duhet të jemi logjik dhe të mençur.Zgjidhja është gjithmonë cilësiamë e mirë për çmimin më të mirëose çmimi i mirë për cilësi më tëmirë. Kjo është vendimtare. Nukmund të hymë në atë se a ështëgruri nga Maqedonia, Serbia oseshtete tjera", theksoi Goran Geor-gievski nga "Special". Ai konfirmoise jo vetëm mielli, por edhe gruriimportohet. Sektori i agro-biznesitkërkon nga shteti subvencione tënjëjta si në Evropë dhe grante nga30 deri 90 për qind për kapacitetetpërpunuese. Vlerëson se ekono-mitë e mëdha janë shtytës të zh-villimit, por nuk është kundër mbë-

shtetjes për prodhimet e vogla,gjegjësisht për prodhimtarinë siveprimtari shtesë.

"Nuk dëshirojmë asgjë mëshumë se subvencione, si në Evropënga buxheti i të cilit brenda vititndahen nga 67 për qind për bujqë-sinë. Maqedonia duhet seriozishttë veprojë me bujqësinë ashtu siedhe të gjitha vendet e zhvilluara.Çka mund të bëhet me 10.000 euroaq sa është mbështetja për fer-merët e rinj nëse e dimë se një trak-tor kushton së paku 250.000euro?", pyet Orovçanec, duke shtuarse secila prodhimtari nën 50 hek-tarë është humbje. Në konferencënpër shtyp u theksua edhe se buj-qësia produktive dhe konkurruesetashmë nuk është e mundur pazbatim të shkencës dhe teknologji-ve të reja, farë e certifikuar dhe pla-sman i parapërcaktuar. Orovçaneckumtoi se edhe disa lloje të gruritvendor, të Maqedonisë janë pra-nuar në Shqipëri, Greqi dhe Serbi.

PROBLEM ME KONKURRENCËN JOLOJALE

Kemi grurin tonë, por hamë bukë serbe"Në Maqedoni ka 68.000hektarë sipërfaqe megrurë për dallim prej para25 deri 30 viteve kursipërfaqet arrinin280.000 hektarë. NëManastir, çmimi blerëspër momentin është 11deri 11.5 denarë që ështëshumë solide nësemerren parasysh edhesubvencionet. Gruri iblerë dërgohet kryesishtnë Greqi dhe Shqipëri",theksoi OrovçanecKoha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

FLET ZËVENDËSDREJTORI I ESHS-SË, ZIRAP ADEMI

Zgjedhjet e parakohshmemund të shtyjnë Regjistrimin

Nëse vendi shkon drejtzgjedhjeve tëparakohshme dhe vullnetipolitik do të mungojë,gjasat që censusi tëzhvillohet në vitin 2020janë minimale, pohonnumri dy i këtij institu -cioni, zëvendësdrejtoriZirap Ademi

ADEMI: DO TË ZHBËJMË PADREJTËSITË NDAJ KUADRIT SHQIPTAR Me transferimet e punonjësve nga Sekretariati përImplementimin e Marrëveshjes së Ohrit dhepunësimet e reja, përqindja e kuadrit shqiptar brendaESHS-së pritet të tejkalojë 16 për qind deri në fund tëkëtij viti. Gjatë vitit 2018, në këtë institucion ështëarritur të bëhet avancimi i 16 punonjësve nga dy në treshkallë, përkatësisht nga referentë të rinj në të pavarur,nga bashkëpunëtorë të rinj në bashkëpunëtorë e tëlartë, e të tjera. Por ende në asnjë njësi apo sektor nukka drejtues shqiptar. “Çështja e avancimeve ështëngritur si një nga çështjet më të rëndësishme dhe

prandaj do të vazhdojnë edhe në dy vitet e ardhshme.Po punohet për përmirësimin e të gjitha padrejtësive tëbëra ndaj nesh gjatë viteve të kaluara. Shqiptarët taninë ESHS janë pjesë e çdo procesi të rëndësishëm dhenuk lejoj të ngelemi të përjashtuar, siç ishte zakon mëherët. Sa u takon njësiteve dhe sektorëve dhe faktit seaty nuk ka as një udhëheqës shqiptar, patjetër e kam tëkthehem pas në kohë, plot 10 vite nuk kishte as edhenjë avancim të vetëm për shqiptarët dhe duke qenë nënivelet më të ulëta aty, është e pamundur ligjërisht qëtë emërtohen në udhëheqës”, thotë Ademi.

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

6 AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Omer XHAFERI

Shkup, 2 tetor - Brenda një viti Shku-pin dhe rrethinën e kanë tronditurdisa vrasje dhe përleshje ku janëpërdorur armë zjarri. Seritë e inci-denteve me pasoja fatale fillimishtnisën në Çair, më pas u bartën nëHasanbeg, një lagje periferike eShkupit dhe së fundmi vrasja e cilai shqetësoi banorët e kryeqendrës uregjistruar disa metra larg zyrave tëProkurorisë Speciale Publike, po nëShkup. Si rezultat i këtyre zënkave,gjatë periudhës së kaluar të vrarëkanë mbetur pesë persona, ndërsambi dhjetë qytetarë kanë shpëtuartë plagosur.

Vrasja e parë pas shumë kohësnë Shkup, gjegjësisht në Çair, e cilavazhdon të mbetet e pazgjidhur,ishte likuidimi i Ismet Kokës. Rafa-lin dhe krismat e fundit të nëntori tëvitit të kaluar vazhdojnë ti kujtojnëbanorët e Fushë Tophanes, e cilanjihet si një lagje e qetë urbane. Kyincident me pasoja fatale, ku patitë vrarë dhe të plagosur, e shtoidozën e frikës te banorët për sigu-

rinë e tyre.Shqetësimi i banorëve të Çairit u

shtua edhe më tepër kur pas njëjave, në fillim të dhjetorit të kaluarnë rrugën Xhon Kenedi u regjistruanjë vrasje tjetër. Kësaj radhe shënje-stra ishte Burim Idrizi, një djalë i ri icili me breshëri plumbash, në sytë edhjetëra qytetarëve u vra përballShkollës së Mesme “Cvetan Dimov”

në Çair. Pavarësisht faktit se organete policisë vepruan në kohë që kyrast të zgjidhet dhe vrasësit të zbu-lohen, për opinionin e gjerë sigurianë vend paraqet njërën prej proble-matikave kryesor që duhetzgjedhur nga institucionet përkatë-se. Brengën e qytetarëve të anës sëvjetër të Shkupit më së mirë e arsye-ton fakti se pas vrasjes së Idrizit, disa

ditë më vonë në lagjen e Dizhonindodhi edhe një zënkë tjetër, kësajradhe familjare, por që përfundoime viktima në njerëz.

Kronika tragjike që përshkoi njëafat prej tre muajve duke nisur nganëntori i 2017 e deri në fund të jana-rit të vitit 2018 në Çair, ka regjistruardisa vrasje e dhjetëra incidente tje-ra të armatosura, ku fatmirësisht

nuk ka pasur viktima në njerëz. In-cidente të ngjashme dhe vrasjegjatë periudhës së fundit po thuaj-se janë regjistruar në çdo cep tëShkupit, megjithatë shumica prejtyre ndodhin mes qytetarëve shqip-tar. I tillë mendohet të jetë edhe ra-sti i fundit në Hasanbeg të Shkupit,ku me breshëri plumbash u sulmuanjë 22 vjeçar nga fshati Luboten. Or-ganet e rendit duke raportuar përkëtë ngjarje thonë se vetura e llojit“mercedes” ka qenë e sulmuar ngapersona të panjohur, por se të njëj-tit mbi të kanë shtirë mbi 30 fishekë.Fati i madh shënjestra në këtë rastka kaluar me lëndime të rënda tru-pore. Motivet dhe arsyet e kësajndodhie flitet se lidhen me hak-marrjen për një vrasje të ndodhurnë fshatin Luboten në prill të vitit2015.

Dhe, incidenti më aktual ku upërdorën armë zjarri, ku mbetën tëvrarë dy person ndodhi mu nëqendër të Shkupi. Elementi i për-bashkët që e lidh këtë ngjarje merastet e sipërpërmendura është seviktimat dhe të plagosurit janë tëetnisë shqiptare. Kjo ngjarjetragjike e cila vazhdon të hetohetnga policia e Shkupit dhe prokuro-ria, mendohet të ketë lidhje menëntokën e kryeqendrës, respektivi-sht me faktin se viktima Naim Aje-ti, ka qenë vëlla i Xhelal Bellanocës,i cili vite më parë, në rrethana endetë panjohur u likuidua para çajtoressë tij në fshatin Hasanbeg.

Omer XHAFERI

Shkup, 2 tetor - Shtetet e BallkanitPerëndimor dhe ato të BE-së duhettë rrisin kapacitet e shkëmbimit tëinformacioneve në luftën kundërtregtisë me armë dhe eksplozivë-ve. Nëpërmjet intensifikimit të kë-tij bashkëpunimi, ambasadori iFrancës në Shkup, Kristian Timo-nie, tha se lufta kundër tregtisë ile-gale me armë do të jetë më e suk-sesshme. Në seminarin rajonal“Zbatimi i teknologjive të rejakundër tregtisë me armë”, i cili fil-

loi të martën, fjalim rasti pati edheMinistri i Punëve të Brendshme tëMaqedonisë, Oliver Spasovski, i cilitha se lufta kundër të gjitha lloje-ve të krimit të organizuar paraqe-sin prioritet për Qeverinë dhe poli-cinë e shtetit.

“Doemos nevojitet rritja e ba-shkëpunimit si në nivel rajonalashtu edhe më gjerë. Posaçërishtështë e nevojshme të vendoset njësistem i përshtatshëm i evidencësdhe kontrolli të armëve, përmes tëcilit shërbimet tona do ta kenë mëlehtë realizimin e procedurave përgjetjen e armëve eventuale që janë

shfrytëzuar për të kryer një vepërtë caktuar penale, njëkohësishtedhe vetë kryerësin e kësaj veprepenale”, tha i pari i policisë së shte-tit, Oliver Spasovski. Mes tjerash, aitha se Maqedonia si anëtare eOKB-së, në vazhdimësi po ndër-merr aktivitet për realizimin e obli-gimeve që burojnë nga konventatrelevante dhe dokumentet tjeranga sfera e kontrollit të armëve.

Ambasadori i Francës në Ma-qedoni, Kristian Timonie, duke fo-lur për tregtinë me armë ilegale,theksoi se në sulmet terroriste qëndodhën në Paris në vitin 2015, një

pjesë e armatimit vinte nga Bal-lkani Perëndimor. Sipas tij, luftakundër grupeve kriminele dherrjeteve të terroristëve është epajetërsueshme, sidomos tash kurISIS-i në Irak dhe Siri është shpërn-darë. “Armët e kalibrit të vogël poashtu shfrytëzohen për qërimin ehesapeve edhe në Francë. Kësisoj,një numër i konsiderueshëm i qy-tetarëve janë të ekspozuar në rre-zik. Tregtia me armë organizohetpër shkak të sasisë së madhe tëarmëve ilegale që datojnë ngakoha e Jugosllavisë, gjegjësisht re-zerva e atyre armëve është nëshitje. Më 13 korrik të këtij viti, nëMaqedoni u realizua asgjësimi i590 copave armëve dhe në këtëmënyrë u vërtetua se shteti i kush-ton rëndësi të madhe kësaj të keqe.Po ashtu, u vendosën mekanizmapër luftë kundër tregtisë me armë.Njëkohësisht, edhe në Francë u or-ganizua plan kundër armëvembajtjeve pa leje. Shteti i Francëspo realizon bashkëpunim të lartëme shtetet e Ballkanit Perëndimor,

siç janë Bosnja e Hercegovina, Malii Zi, Serbia dhe ky bashkëpunimduhet të intensifikohet po edhe nëMaqedoni”, tha ambasadori Timo-nie.

Në bazë të dhënave operative,siç potencoi ambasadori Timonie,shërbimet përkatëse e kanë mëlehtë ti neutralizojnë grupet kri-minele që merren me tregtinë jolegale të armëve.

Një iniciativë tjetër e shtetitFrancës, të cilën e shpalosi përfaqë-suesi diplomatike në Shkup, ështëofrimi i një sistemit balistik përafrim, për tu arritur një afërsi messhteteve të BE-së dhe ato tëEvropës Juglindore. Të dy këto si-steme pritet të vendosen në Serbidhe Bosnje. Gjatë periudhës sëfundit, në plan rajonal janë ven-dosur më tepër mekanizma, dukefilluar nga SELECI, SESAK dheOBSE, me çka përmes këtyre pro-grameve mundësohet lehtësimi ibashkëpunimit në drejtim të sigu-rimit të masave kundër krimit tëorganizuar.

FRANCA E RRIT BASHKËPUNIMIN ME SHTETET E BALLKANIT PERËNDIMOR

Armët e ish Jugosllavisë, sfidë për BE-nëAmbasadori i Francës nëMaqedoni, Kristian Timonie,duke folur për tregtinë mearmë ilegale, theksoi se nësulmet terroriste qëndodhën në Paris në vitin2015, një pjesë e armatimitvinte nga BallkaniPerëndimor. Sipas tij, luftakundër grupeve krimineledhe rrjeteve të terroristëveështë e pajetërsueshme,sidomos tash kur ISIS-i nëIrak dhe Siri ështëshpërndarë

KRONIKA TRAGJIKE E VRASJEVE

Qytetarët ndjehen të pasigurtNë afat prej tre muajve dukenisur nga nëntori i 2017 e deri nëfund të janarit të vitit 2018 nëÇair të Shkupit kanë ndodhurdisa vrasje e dhjetëra incidentetjera të armatosura, kufatmirësisht nuk ka pasurviktima në njerëz. Një pjesë tyreorganet e rendit i kanë zgjidhur,e disa tjera jo. Shqetësimi më imadh i banorëve të kësaj anembetet vetëdija e ulët qytetarëdhe guximi i tyre që zënkatpersonale ti zgjedhin në rrugë

VAZHDOJNË HETIMET, AUTORËT NË LIRI Ministri i Punëve të Brendshme, Oliver Spasovki, kanjoftuar policia e shteti gjendet në rrugë të mirëdrejtë zbardhjes së vrasjes që javën e kaluar ndodhinë afërsi të Kopshtit Zoologjik. Autorët e vërtet tëlikuidimit të Naim Ajetit dhe AleksandarParapulovit, dhe plagosjes e një 19 vjeçari, siçnjoftojnë nga MPB, ende nuk dihen. Megjithatë,ato shtojnë se punohet në vërtetimin e motivit tëvrasjes. “Përkundër përgatitjeve për ditën eReferendumit, shërbimet përkatëse të policisë sështetit me automatizëm kanë formuar një gruppune, i cili është marrë me vrasjen e cila ndodhijavën e kaluar në rrugën ‘Frenklin Ruzvlet’. Nëbashkëpunim me Prokurorinë, menjëherë pas

ndodhisë është kontrolluar vendi i ngjarjes, janësiguruar materiale, gjurmë që janë zbuluar qëburojnë nga kryerja e veprës penale. Ndaj trupavetë pa jetë është kryer obduksion. Për mometinështë duke u kryer ekspertiza e të gjitha materilavetë siguruara, përfshi edhe veturën ku kanë qenë tëndjerit. Njëkohësisht po ndërmerrin një vargmasash zbardhjen e rastit. Gjatë ditëve të kaluara,në bisedë informative janë thirrur më shumëpersona, me të vetmin qëllim zbulimin e motivitdhe autorëve të vërtet. Kemi avancim në procedurëhetuese. Megjithatë, kur të kemi rezulate konkrettë njëjtat do ti shpërndajmë me opinionin”, thaSpasovski.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

Koha

7AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 2 tetor - Maqedonia si shteti vogël me një sistem tradicionalfinanciar ku bankat dominojnë nësistemin financiar, ende nuk e ka tëzhvilluar sa duhet tregtinë e letra-ve afatgjate me vlerë. Kjo vjenedhe si rrjedhojë e mungesës sëinvestitorë të huaj të shkaktuar sirrjedhojë e krizës politike në të ka-luarën. Përshpejtimi i rrugës eu-roatlantike të Maqedonisë pritettë gjallërojë edhe shfrytëzimin eaksioneve dhe obligacioneve si njënga burimet kryesore të financi-mit të punës së bizneseve në sh-tet, së bashku me kreditë që lë-shohen nga bankat. Kjonënkupton se do të ketë rritje tëinteresimit si nga investitorë tëhuaj ashtu edhe vendor për shit-blerjen e aksioneve të kompaniveqë punojnë në tregun vendor tëkapitalit.

Nga Komisioni i Letrave meVlerë që si organ rregullatormbikëqyr punën e Bursës së Maqe-donisë thonë se tregut të kapitalitnë Maqedoni i nevojitet një me-naxhim më i mirë korporativ si dhepërkrahje e fuqishme institucio-nale që të ec rrugës së përvojavetë suksesshme perëndimore.

Sipas numrit një të Komisionittë Letrave me vlerë, Nora Aliti, pa-qartësia politike apo pasiguria si-domos në vitet 2015 dhe 2016

patjetër se kanë ndikuar negativi-sht në tregun e kapitalit . Njëhera-zi besimi i investitorëve paraqetnjë faktor kyç në dinamikën e treg-tisë së letrave me vlerë. Në vitin2017 me stabilizimin e situatës po-litike tregu ka reaguar pozitivisht ,ku në gjashtë muajt e parë të këtijviti shënohen rezultate më të miranë raport me tremujorin e tretë sirrjedhojë e paqartësisë që ndër-lidhet me referendumin .Megjithatë në total ky vit pritet tëjetë një ndër vitet me rezultate mëtë mira të tregut të kapitalit në këtëdhjetëvjeçar.

“ Zhvillimi më i madh I tregut tëletrave me vlerë kërkon stabilitetmë të madh politik dhe siguri juri-dike, ndërsa më vonë vijnë kushtete tjera. Këto gjëra më lehtë do të si-gurohen përmes hyrjes në NATO

dhe BE. Në këtë mënyrë investi-torët vendor dhe të huaj do të kenëgaranci se kapitali i tyre në Maqe-doni është i sigurt. Pa këto arritje,të gjitha angazhimet lidhur metregun e kapitalit, nuk do të japinefektin e dëshiruar”, thekson Aliti.

Sipas saj, kompanitë në vendakoma në mënyrë të pamjaftue-shme vendosin që të shfrytëzojnëtregun e kapitalit si mënyrë relati-visht e lehtë, dhe e lirë që të sigu-rojnë kapital të freskët për financi-min e projekteve të tyre. Krahasangazhimeve të mëparshme ngaana e Komisionit të letrave mevlerë , në drejtim të rezultatevemë të mira në tregun e letrave mevlerë në të ardhmen do të ndër-merren më shumë hapa të tjerësiç janë mbështetja dhe përkrahjae targetuar për shoqëri të caktua-

ra që në mënyrë analitike do t’jundihmohet të inkuadrohen në tre-gun e kapitalit. Veç më janë de-tektuar biznese me prodhime aposhërbime të caktuara që janë tënjohura në opinion për të cilat su-pozohet se ka interes nga ana e in-vestitorëve. Njëherazi viti 2019 dotë shpallet “viti i IPO”.Me fjalë tëtjera do të ndihmohen biznesetnë aspektin e dokumentacionit qëtë fitojnë kapital përmes mekani-zimit në tregut primar. IPOnënkupton se përmes ofertës pu-blike të aksioneve , kompanitë ka-lojnë nga forma e mbyllur mëformë të hapur të shoqatave ak-sionare. Me procedurën IPO fak-tikisht kryhet korporativizimi i ka-pitalit të firmës, që pasqyrohetpërmes numrit dhe vlerës së ak-sioneve.

Shkup, 2 tetor - Tre modele janë nësipërfaqe për zbatimin e reforma-ve të Drejtorisë për Siguri dheKundërzbulim, si pjesë e reforma-ve të shërbimeve të sigurisë-zbuli-mit dhe tentimeve për përfundimtë ndikimeve partiake, politike dhetë gjitha të tjerave ndaj punës sëkëtij sektori. Këtë e paralajmëruannë konferencën për shtyp ministrii Punëve të Brendshme, Oliver Spa-sovski dhe drejtori i DSK-së, GoranNikollovski. Spasovski theksoi seqë sot në mbledhje qeveritare dotë parashtrojë informatë për refor-mat e ardhshme, do të formohet

grup punues i cili do ta zbatojë tërëprocesin e konsultimeve me tëgjithë faktorët të cilët janë rele-vantë në këtë segment. Është para-parë konsultimet të fillojnë nga kymuaj dhe të përfundojnë deri më15 nëntor.

"Në periudhën në vijim do tazgjedhim modelin, sipas të cilit dotë zhvillohet reforma e DSK-së. Nëmbledhje të Qeverisë sot do të pa-rashtroj informatë, me të cilën dot'i arsyetoj shkaqet për një reformëtë këtillë. Është paraparë MBP tëmbajë disa konsultime dhe deba-te me faktorë relevantë, pas çka do

të zgjidhet modeli më adekuat.Këtë proces do ta udhëheqë grupipunues, i cili do të formohet ngainstitucionet kompetente shtetë-rore, por edhe me përfaqësues ngasfera akademike dhe shoqëria qy-tetare", sqaroi ministri Spasovskipas përfundimit të konsultimeve,konkludimet do të shoqërohen nëQeveri me plan adekuat të aksio-nit.

"Qëllimi është të fitojmë shër-bim i cili do të bazohet në standar-de të larta profesionale, respek-tim të kodit etik dhe metodavebashkëkohore të punës dhe vepri-

mit, shërbim i cili do të jetë imbrojtur nga ndikimet negativepolitike dhe detyrë e vetme e tëcilit do të jetë t'i mbrojë sigurinë eqytetarëve", theksoi Spasovksi. Aipërkujtoi se keqpërdorimi i shërbi-meve të sigurisë-zbulimit, posaçë-risht të DSK-së shkaktoi krizë se-rioze politike në vend dhe e prishiimazhin e demokracisë. "Anëtarë-simi në BE dhe NATO nënkuptonekzistim të shërbimeve, të cilat dotë jenë të barabarta me shërbimete vendeve aleate", tha ministri. Në

suaza të projektit të përpunuarme DIKAF është bërë analizë e kë-saj reforme, ekzistojnë tre mode-le, ndërkaq Spasovski pa i paraqi-tur hollësitë për to përmendi setani për tani nuk preferohet asnjë-ri prej tyre. "Do t'i shqyrtojmë nëperiudhën e konsultimeve, do tëbisedojmë me gazetarët, korin di-plomatik, sektorin akademik. dhenë fund do të vendosim. Dëshi-rojmë t'i shohim përparësitë dhedobësitë e secilit prej tyre", shtoiai. (Q.A)

Ulet përqindja ekredive të këqijaShkup, 2 tetor - Të dhënat e fundittë Bankës Popullore të Maqedo-nisë (BPM) për vitin 2018 rezul-tojnë se ka ardhur deri te për-mirësimi i treguesve përmes tëcilëve përcillet sistemi bankar nëMaqedoni dhe kjo është falë re-zultateve për stabilizim me thekstë posaçëm - ulja e kredive jo-funksionale, gjegjësisht kreditëqë nuk mundet bankat t’i pa-guajnë nga qytetarët dhe kompa-nitë. Në muajin prill dhe maj tëvitit 2018, shkalla e rritjes së kre-dive korporatave përsëri ka shë-nuar rezultate pozitive. Në nivelvjetor, përfundimisht më kuarta-lin e parë të vitit 2018 , mbetetkonstatimi se rritja e kredive ndajamvisërive është shumë më soli-de sesa nga sektori koorporativose firmave, gjegjësisht për 9.8për qind kemi rritje të kredive tëamvisërive kundrejt 2.6 për qindpër kreditë e këqija. “Me këtë sh-trirje, probabiliteti i rrezikut kre-ditor mbetet i rrezikut të veçantëpër sistemin bankar, në veçantikur merret parasysh se rritja epërgjithshme e kredive e zbutëshkallën e rritjes së kredive jo-funksionale apo të kredive të kë-qija. Historikisht e kemi shkallëtmë të ulët dhe jo të ndryshuesh-me të kredive të këqija të amvisë-rive prej 2.4 për qind, e gjithë kjoështë falë rritjes së kredive nëkëtë sektor. Shkalla e kredive pro-blematike ndaj shoqatave jo fi-nanciare apo firmave që nuk pu-nojnë me qarkullim ditore ështëzvogëluar dhe në fund të kuarta-lit të parë, kap shifrën prej 7.8 përqind. Pjesëmarrja e përgjithshmee kredive të këqija për amvisëritëdhe shoqatave jo financiare ështëzvogëluar për 1.2 për qind të pikë-ve netre mujorin e parë të këtijviti duke u ulur kështu në 5,1 përqind”, thuhet në kumtesën e fun-dit të BPM-së. (Z.V)

FILLON PROCESI PËR REFORMIM TË DSK-së

Tre modele për reformën e shërbimit sekrete

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

TREGU I KAPITALIT NË MAQEDONI

Nevojitet një menaxhimmë i mirë korporativ

Përshpejtimi i rrugëseuroatlantike tëMaqedonisë pritet tëgjallërojë edheshfrytëzimin eaksioneve dheobligacioneve si një ngaburimet kryesore tëfinancimit të punës sëbizneseve në shtet, sëbashku me kreditë qëlëshohen nga bankat

Koha

8 AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Përmbyset vetura,lëndohen dy emigrantëSipas informacioneve të SPB-Veles,mëngjesin e djeshëm rreth orës 6:30 nëautostradën Gradsko-Veles një automjetme udhëtarë e tipit "Reno Espejs"me tabe-la të Strumicës, i drejtuar nga person ipanjohur ka goditur në gardhin mbrojtësdhe është përmbysur. Pas aksidentit, sho-feri ka ikur nga vendi i ngjarjes, ndërsa nëautomjetin janë gjetur 13 emigrantë kudy kanë qenë të lënduar. Ata janë dërguarnë spitalin e përgjithshëm në Veles, ndër-sa për shkak të karakterit të lëndimevejanë transferuar në kompleksin e klinika-ve "Nënë Tereza" në Shkup. Siç ka njoftuarzëdhënësi i SPB- Veles, Verolub Dodevski,po ndërmerren masa për zbardhjen e ra-stit, ndërsa mbikëqyrje në vendin engjarjes ka bërë ekip nga SPB e Velesit.

Edhe një rrahje gjatënatës në Tetovë19 vjeçari nga Tetova me iniciale R.T dhepo ashtu një tjetër 19 vjeçar me inicialeZ.D nga fshati Bozovcë, të hënën mbrë-ma rreth orës 23 e 30 minuta kanë denon-cuar dhunë që ndaj tyre e kanë ushtruarpersonat M.E dhe M.M, që të dy 27 vjeçarsi dhe një person tjetër, me të cilët janëtakuar në rrugën “107” në Tetovë. Këta tëfundit dy herë i kanë sulmuar me grushtadhe me dorezë thike, duke u shkaktuarlëndime trupore. Pasi kanë ndërhyrë tëtjerët për të ndaluar rrahjen, tre personatkanë ikur nga vendi i ngjarjes. Policiamenjëherë ka arrestuar të tre personatdhe do të ketë edhe padi adekuate.

Incident para një lokali në Tetovë Në orët e para të mëngjesit të ditë sëmartë, dy tetovarë të moshës 22 dhe 25vjeçare me iniciale L.M kanë denoncuarse në orën 4 e 30 minuta, para objektit tëtyre në rrugën “Bllagoja Toska”, janë sul-muar fizikisht nga dy persona edhe atënga A.I. 28 vjeçar dhe I.M. 38 vjeçar dhe njëperson tjetër nga Tetova. Sipas policisë,personi me iniciale A.I. dy herë e ka prishurrendin dhe qetësinë publike me kërcëni-me dhe thyerje të inventarit të lokalit. Tëdenoncuarit me grushta dhe shishe ukanë shkaktuar lëndime trupore, ndërsady prej tyre janë arrestuar nga ana e poli-cisë, ndërkaq personi i tretë ka arritur që tëikë dhe policia është në kërkim të tij.

Rrahje për përparësikalimi38 vjeçari R.S nga fshati Padalishtë i Ko-munës së Gostivarit ka denoncuar se tëhënën mbrëma në rrugën “Beliçica” në Go-stivar, ku ka qenë me disa persona, fiziki-sht është sulmuar nga tre persona ngafshati Llakavicë, gjegjësisht babai dhe dydjemtë. Sulmit i ka paraprirë një zënkërreth përparësisë së kalimit, ndërsa sul-muesit kanë shfrytëzuar edhe shkopinjgome dhe shufra prej metali. Punohet nëzbardhjen e plotë të rastit. (U.H)

KRONIKË

Delvina KËRLUKU

Shkup, 2 tetor - Numri i madh i familjeveme një prind përbën shqetësim, sepseprindërit e vetëm dhe fëmijët e tyre mundtë hasen në probleme të shumta, si stresi,problemet ekonomike dhe një gjendjeshoqërore e pafavorshme. Qeveria e më-parshme në Maqedoni, siguroi disa ndih-ma për këto familje, por nuk kanë qenë tëmjaftueshme. Ndërsa, programi i punëssë Qeverisë së tanishme ka paralajmëruarse do të përkrah familjet me nga një prindduke mundësuar orar fleksibil të punëspër prindin si dhe lirim nga një pjesë e obli-gimeve publike (taksë, transport pu-blik,kompensim për çerdhe). Por, përqen-drimi do të jete te familjet me nga njëprind, që kanë pagë më të ulët se paga me-satare. Po ashtu, do të krijohet Fond sh-tetëror për pagesën e kujdesit ligjor përfëmijët. Në rast se prindi nuk e paguankujdesin në kohë, Fondi do të paguaj mje-tet të cilat më pas do t’i inkasojë nga mospaguesi. Me këtë, do të garantohet pagesënë kohë e të gjitha kujdeseve ligjore ngaana e prindërve ndaj fëmijëve të tyre. Nëmënyrë shtesë, do të ofrohen shërbime fa-las për familjet me nga një prind me tëhyra nën mesataren, në nivel lokal përpërkrahjen gjatë funksionimit të përdit-shëm të këtyre qytetarëve.

Situata me diskriminimin e familjeveme një prind është shqetësuese, edhe psekëto familje janë gjithmonë në rritje esipër në nivel lokal dhe ndërkombëtar,thotë Doroti Paçkova nga organizata qyte-tare për zhvillimin e të drejtave të familje-ve me një prind, “One Can” (Një mundet).

Prindi i një fëmije E.S. thotë se deri nëmoshën 3 vjeçare i është ofruar ndihmënga shteti, më vonë nuk ka marrë asnjëpërkrahje. Ajo, e ka rritur vetë fëmijën,meqë burri i saj ka vuajtur burgun në Ma-qedoni dhe më vonë jashtë vendi (Itali).

“Që kur lindi djali, deri në moshën 3vjeçare kam përfituar ndihmë në shumëprej 3000 den. Më vonë familja e burrit kamarrë ndihmë sociale dhe jemi mbajturme shumën e vogël së asaj ndihme. Kur ularguam nga familja e burrit, nuk kishim

asnjë ndihmë. Tani, djali është në moshën16 vjeçare, nuk ka pasur asnjë përfitim ngashteti, përpos që sivjet qeveria miratoi rre-gulloren që autobusi, transporti për nëshkollë të jetë falas, por kjo u përket tëgjithëve, si fëmijës me një prind ashtuedhe fëmijës me dy prind”, thotë nëna E.S,për gazetën KOHA. Edhe pse është zhven-dosur nga vendi i lindjes në Shkup, për tëgjetur një punë, që do ti sigurojë të ardhu-ra fëmijës, E.S, shton se nuk mund ti mbu-lojë shpenzimet e jetës, aq më shumë kurfëmija ka shumë shpenzime në shkollëdhe në jetën e përditshme.

Familjet me një prind nuk kanë lirimeas në agjencitë turistike, pasi edhe atykërkohen dy prindër që të mund fëmija tëkalojë falas apo që të paguhet një shumëmë të vogël në total edhe për të rriturin.Por, nuk ka lirime në asnjë institucion tjetërshtetëror, si muzetë, teatro, filarmoni, etj..Disa agjenci në qytetin e Shkupit thonë sesipas rregullave të hotelerive për kapacite-tet akomoduese, agjencitë ofrojnë mundë-si për akomodim në dhoma të ndryshme,në varësi nga numri i personave.

Ministria për punë dhe politikë socialethotë se nuk ka kompetenca që t’i detyrojëinstitucionet shtetërore dhe firmat privatet’u bëjnë lirime familjeve me një prind. Qëatje shtojnë se familjeve me një prind ujanë dhënë më shumë mundësi në pjesëne realizimit të së drejtës së mbrojtjes socia-le në përputhje me ligjin për mbrojtje so-ciale.

“Familjet me një prind kanë të drejtë tëpërdorimit të ndihmës së vazhdueshme

financiare për prind të vetëm dhe fëmijëderi në moshën tre vjeçare në rast se nukjanë të siguruar materialisht. Gjithashtu,ministria e Punës dhe Politikës Sociale nënivel vjetor, në vazhdimësi e implemen-ton projektin për pushime verore dhedimërore falas për fëmijët e familjeve merrezik social dhe fëmijëve që janë përdo-rues të shtesës së veçantë, në të cilën përf-shihen edhe familje me një prind që umundësohet përdorimi i këtij shërbimi fa-las”, thonë nga Ministria për punë dhe po-litikë sociale.

Nga komiteti i Helsinkit në Maqedonithonë se raporti diskriminues ndaj familje-ve me një prind, në baza martesore dhefamiljare, për fat të keq, është një feno-men i shpeshtë.

“Bëhet fjalë për diskriminim direkt, tëshumëfishtë të familjeve me një prind prejnjë nëne të vetme dhe një fëmije për qasjetë shërbimeve publike (qasje në muze), nëbazë të statusit martesor dhe familjar,është treguesi më i mirë për mos pre-zencën e drejtësisë dhe sensibilizimit tëinstitucioneve ndaj familjeve me një prind.Ky rast tregon diskriminim jo vetëm ndajfamiljeve me një prind, por edhe ndaj fa-miljeve strehuese dhe atyre që kanë nënkujdestarinë e tyre fëmijë”, thonë nga ko-miteti i Helsinkit. Në Maqedoni, edhe psejanë të rregulluara ligjërisht me disa akteligjore, familjet dhe raportet mes anëtarë-ve të tyre, si dhe mbrojtja e familjes, sërishfamiljet me një prind nuk pranohen si ka-tegori ligjore, që ndikon në statusin social,në integrim dhe mirëqenie.

DISKRIMINOHEN FAMILJETME NJË PRIND

Në pritje tëkujdesitinstitucional

Në Maqedoni, edhe pse janë të rregulluara ligjërisht me disa akte ligjore, familjet dheraportet mes anëtarëve të tyre, si dhe mbrojtja e familjes, sërish familjet me një prind nukpranohen si kategori ligjore, që ndikon në statusin social, në integrim dhe mirëqenie

UDHËZUES PËR FËMIJËT DHE PERSONAT ME AUTIZËM

Me promovimin e Udhëzuesit përprogram muzeor për fëmijët/personatme autizëm dhe familjet e tyre, Muzeu iluftës maqedonase sot e përfundoiprojektin "Muze të hapura", qëllimi i tëcilit është t'i përfshijë në ngjarjetkulturore kategoritë e ndjeshme dhepersonat me pengesa në zhvillim.Udhëzuesi është i pari i këtij lloji nëMaqedoni dhe është publikuar në tregjuhë. Është krijuar për t'u ndihmuar

punonjësve të muzeve të krijojnëprograme dedikuar për fëmijët/personattë cilët janë në spektrin e autizmit dhefamiljeve të tyre. Sipas autorëve -Jasmina Troshanska, Ana Shikaleska dheDaniella Trajkova-Kërstiq, membështetje adekuate këta personamund të bëhen pjesë aktive e shoqërisëdhe t'i shfrytëzojnë përfitimet ngaresurset në insttucionet kulturore nështet.

Koha

9AKTUALEKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Remzije BILALLI

Shkup, 2 tetor - Ministria e MjedisitJetësor dhe Planifikimit Hapësi-norë duket se nuk ka një plankonkret si ta pengojë dhe ndalojëndotjen e ajrit që, kryesisht gjatëvjeshtës dhe stinës së dimrit, rritgrimcat e dëmshme toksike PM10.Ankesat drejtuar kësaj ministrievijnë kryesisht nga organizatat jo-qeveritare që merren me ndotjen eajrit, ndërkohë që shpërfillen dhemediat, të cilët duhet të presin memuaj për të marrë përgjigje rrethkësaj problematike.

Madje, edhe pyetjet e mediave,ashtu sikurse të gazetës KOHA,nuk marrin përgjigje lidhur me pa-ralajmërimet se po përgatitet Stra-tegji për mbrojtje nga ndotja e aj-rit. Aktivistëve ekologjik dhe

organizata joqeveritare vlerësojnëse deri më tani duhej të merreshinmasa konkrete lidhur me ndotjene ajri, pasi siç thonë ata, si gjith-monë, do të jetë e pamundur tëkontrollohet ndotja e ajrit në me-sin e vjeshtës dhe në dimër kurndotësit janë më aktiv.

Ndotja e ajrit definohet si pra-ni e substancave toksike dhe ki-mikateve në ajër, në një sasi që pa-raqet rrezik për shëndetin. Në bazëtë dhënave, Maqedonia radhitetndër vendet e para në Evropë përndotjen e ajrit dhe vdekshmërinëe popullatës nga ndotja. Në disaraste madje, Shkupi dhe Tetovakryesuan listën duke u radhiturndër vendet e para në botë për

ndotje të ajrit. Kufiri maksimali ipërcaktuar nga Bashkimi Evropianpër praninë e grimcave PM10 nëajër është 50 mikrogramë në pe-riudhë prej 24 orësh. Ky numër ki-shte rritje në përmasa të mëdhavitet e fundit dhe shkonte deri nëmë shume se 900 mikrogramëPM10, që është rritje më shumë se40 herë nga ndotja e lejuar. Javët efundit, njësitë matëse në Shkupshënuar 35 herë më shumë rritjetë ndotjes së ajrit nga e lejuara.

Për këtë gjendje të jashtë-zakonshme vazhdimisht kanë rea-guar organizatat joqeveritare nëmënyra të ndryshme, duke propo-zuar edhe metoda për parandali-min e ndotjes së ajrit, mirëpo që si-

pas tyre, nuk u morën në konside-ratë. Shoqata jo qeveritare Eko-ini-ciativa dhe Koalicioni O2, drejtuannjë sërë pyetjesh deri tek organetkompetente, njëkohësisht pu-blikuan analiza dhe dokumentelidhur me ndotjen e ajrit.

Ata për gazetën Koha sqaruanse kishin dërguar disa pyetje nëMinistrinë e Ekologjisë lidhur mendotjen e ajrit, mirëpo ende nukkanë marrë përgjigje. Kjo ështëedhe arsyeja që Koalicioni O2 inxori në opinion pyetjet të cilatishin drejtuar deri tek Ministriapërkatëse.

Edhe pse pyetjet nuk janë mekarakter publik, nga Koalicioni O2theksuan se ka muaj që presin

përgjigje konkrete nga MMJPHdhe do të insistojnë në marrjen epërgjigjeve qoftë nevoja edhe dotë organizojnë protesta. Nga Koa-licioni O2 mes të tjerash u sh-prehën se kishin përgatitur doku-ment me propozime të ndryshmelidhur me zgjidhjen e problemitpër ndotjen e ajrit dhe nëpërgjithësi problemeve eko-logjike, por edhe për këtë nuk ki-shin marrë asnjë përgjigje nga mi-nistria. Sipas tyre, mund të ketë dyarsye që nuk ka përgjigje: ose nukjanë të përgjegjshëm për ndotjene ajrit, ose nuk i marrin seriozishtkërkesat dhe mendimet e qyte-tarëve për këtë problematikë qëpo dëmton rëndë shëndetin e tyre.

“Kishim dy-tre takime, mirëpoqë në thelb nuk u punua asgjë. Ubënë se gjoja po ndërmarrin hapapër zgjidhjen e problemeve, por qënuk i mbaruan. Ishim të durue-shëm për të parë nëse punohetdiçka, mirëpo as seancë qeveritarenuk kishte për këtë punë. Ndoshtaka pasur, por nuk jemi të njoftuar.Nuk është i njoftuar askush”, thotëNevena Georgievska nga KoalicioniO2.

Ndryshe, vite me radhë, ndotjae tmerrshme e ajrit është regji-struar në më shumë qytete të ven-dit, si në Shkup, Tetovë, Manastir,Kumanovë dhe në vende tjera.

Urim HASIPI

Tetovë, 2 tetor - Rajoni i Pollogutvazhdon edhe më tej të mos ketëdeponi për mbetjet e forta apomaterialet ndërtimore. Pikërishtkëto materiale që ishin hedhur nëkthesën e fshatit Rasadishtë, përnë Kodrën e Diellit, ishin kthyer nëtmerr gjatë vërshimeve të gushtittë vitit 2015. Të gjitha këto materia-le që ishin hedhur atje, sërish uji ikishte sjellë në Reçicë të Vogël,duke shkaktuar dëme të mëdha

materiale në këtë lagje të Tetovës eqë ndodhet poshtë fshatit Rasadi-shtë. Gjatë asaj periudhe, përzgjidhjen e problemit premtimekishin dhënë Ministra e Mjedisit,kryeministra dhe pushteti lokal,por edhe tre vite më pas, ende nukka asnjë lëvizje. Kryetarja e Ko-munës së Tetovës, Teuta Arifi, kish-te deklaruar ditë më parë se kjo çë-shtje do të fillojë të trajtohet paspërfundimit të deponisë regjiona-le Rusino. I paqartë ka qenë edhedeklarimi i ministrit të Ekologjisë,i cili ka theksuar se deponi të këtil-

la do të duhet të ndërtohen nëbazë të Planit nacional për trajti-min e mbeturinave, por papërgjigje nëse ka një plan edhe përTetovën. Në Komunë theksojnë sezgjidhje më e mirë është që të ketënjë deponi të përbashkët për tëgjithë komunat, ku do të hidhe-shin mbeturinat e materialevendërtimore.

Nga ana tjetër, shumica e Ko-munave të Pollogut nuk kanë de-poni të veçanta për hedhjen e mbe-turinave nga materialetndërtimore. Madje, lokacion të

veçantë nuk ka as Komuna e Te-tovës. Nga ndërmarrja Publike Ko-munale Tetova-Tetovë thonë sejanë në hall me këtë dukuri, sepsematerialet ndërtimore hidhen nëvendet tek mbeturinat e zakonsh-me dhe më këtë, po dëmtohenkontejnerët, por edhe haset në vë-shtirësi gjatë transportit. Banorëte Reçicës së Vogël ankohen se si-tuata me vërshimet e vitit 2015mund të përsëritet edhe tani, pasihedhja e mbeturinave të forta nëkthesën për në fshatin Rasadishtevazhdon edhe më tej.

“Të gji tha ndër timet që janë bërënë Tetovë, materialet nga prishjet eobjekteve dhe që kanë ngelur ngandërtimet, janë hedhur tek kthesapër në fshatin Rasadishtë dhe vër-shimet e fundit na sollën të gjithaato mbeturina këtu në rrugë dhenë shtëpitë tona. Është dashur qëinstitucionet kompetente të paran-dalojnë këtë dukuri, pra përgjegjë-si kanë edhe qytetarët edhe institu-cionet”, thonë banorë të Reçicës.Aktualisht, për shkak të mungesëssë një deponie për mbetje të forta,qytetarët gjatë ndërtimeve qëkryejnë nëpër pronat e tyre, mate-rialet i nxjerrin pranë kontejnerëve.Në shumë pika grumbullimi tëmbeturinave në qytet mund tëshihen mbeturina amvisërie dhemateriale të forta.

Krahas kësaj, tashmë disa viteështë krijuar edhe shprehi që mbe-turinat e këtilla të hidhen edhe nëvende periferike, si në afërsi të var-rezave myslimane, në afërsi të lu-mit Shkumbin në pjesën më tëlartë, afër varrezave ortodokse nëlagjen Kolltuk dhe në përgjatërrugës Tetovë-Falishtë.

MBETJET NGA MATERIALET NDËRTIMORE PA LOKACION ADEKUAT

Pollogu në hall me mbeturinat ndërtimoreBanorët e Reçicës sëVogël ankohen sesituata me vërshimet evitit 2015 mund tëpërsëritet edhe tani,pasi hedhja embeturinave të forta nëkthesën për në fshatinRasadishte vazhdonedhe më tej

MINISTRIA E MJEDISIT SHPËRFILL ORGANIZATAT JOQEVERITARE

Asnjë plan për ndotjen e ajritAktivistëve ekologjikdhe organizatajoqeveritare vlerësojnëse deri më tani duhej tëmerreshin masakonkrete lidhur mendotjen e ajri, pasi siçthonë ata, si gjithmonë,do të jetë e pamundurtë kontrollohet ndotja eajrit në mesin evjeshtës dhe në dimërkur ndotësit janë mëaktiv

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

Koha

10 FORUMKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e martë 2 tetor | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: koha@koha.com.mk | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • marketing@koha.com.mk; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Pas gati 17 vjetësh fokusimtek kërcënimi i terroristë-ve, komuniteti amerikan imbrojtjes, nën presidentin

Donald Trump, e ktheu vë-mendjen ndaj shteteve të fuqish-me. Por kjo mund të jetë diçka epërkohshme:terrorizmi i grupime-ve xhihadiste, mbetet ende njëkërcënim i fuqishëm.

Më së paku, e ardhmja ka tëngjarë të sjellë më shumë konflik-te, që kombinojnë terrorizmintransnacional dhe luftën civile, mëshumë bashkëpunim midis xhiha-distëve dhe rebelëve lokalë joxhihadistë, dhe më shumë zgje-rim të “universit” xhihadist. Do tëjetë e pamundur zhdukja e terro-rizmin përmes forcës ushtarake,sikurse Shtetet e Bashkuara duhetta kenë mësuar tashmë shumëmirë. Por alternativat e mundsh-me ndaj menaxhimit ose frenimittë kërcënimit, janë të pakta. Pran-daj, SHBA-ja mund të jetë ende nëkohë, për të shqyrtuar mundësinëe bisedimeve. Shtetet e Bashkua-ra, janë të gatshme të mbështesinzhvillimin e bisedimeve me tale-banët afganë. Vlen të shqyrtohet,nëse e njëjta frymë mund të sh-trihet në grupe të tjera të lidhurame Al Kaedën apo edhe me Shte-tin Islamik. Numri i konflikteve qëpërfshijnë grupet rebele xhihadi-ste, të cilat luftojnë për të përmby-sur regjimet në pushtet, është rri-tur vazhdimisht gjatë dekadave tëfundit.

Ndërhyrja ushtarake në shu-micën e vendeve myslimane, qëdatojnë nga pushtimi sovjetik i Af-ganistanit në 1979, Lufta e Afga-nistanit pas 2001-it, dhe më paspushtimi amerikan i Irakut në vitin2003, krijoi mundësi që xhihadi-stët të luftojnë pushtuesit e huajdhe klientët e tyre lokalë. Vlen tëkujtohet, se Al Kaeda filloi si një lë-vizje për t’i rezistuar pushtimitsovjetik të Afganistanit, dhe fitoifamë, duke kundërshtuar ftesën eArabisë Saudite dhe Shteteve tëBashkuara për të dërguar trupapër të mbrojtur mbretërinë ngaIraku në vitet 1990.

Pasi Al Kaeda e solli luftën nëPerëndim më 11 shtator 2001,ndërsa Shtetet e Bashkuara dhealeatët e saj goditën me atë që atae quajtën “lufta globale ndaj terro-rit”. Por ky konflikt, mobilizoi përk-rahësit e xhihadit, po aq sa i ndë-shkoi apo i dekurajoi. Në fakt, ajondihmoi në nxitjen e rritjes së Al

Kaedës. Dhe si për ironi, një ngadegët e para të formuara në Irakpas vitit 2003 ishte paraardhëse eShtetit Islamik, që në fund pushtoiIrakun dhe Sirinë në vitin 2014.Një degë tjetër, e themeluar në vi-tin 2007, ishte Al Kaeda në Magre-bin Islamik e xhihadistëve algje-rianë, dhe që tani është një burimpërçarjeje mes Afrikës së Veriutdhe rajonit të Sahelit. PranveraArabe, u dha grupeve terroriste mëshumë mundësi për të fituarluftën e tyre. Për shembull, traziratqë nisën në Siri në vitin 2011, elejuan Shtetin Islamik të ngrintenjë Kalifat territorial në territorete Irakut dhe Sirisë. Marshimi ush-

tarak me një shpejtësi të rrufesh-me përballë një ushtrie irakianetë stërvitur dhe të armatosur ngaamerikanët, ishte mbresëlënës.

Edhe pse ambiciet territorialetë grupit mund të jenë sabotuar,operacionet kryesore luftarakepërfunduan vetëm këtë vit, dheushtria amerikane thotë se fusha-ta kundër Shtetit Islamik është nëfazën e saj përfundimtare. Por Sh-teti Islamik, ka ende rreth 30.000luftëtarë në Irak. Kontributi i tijmë i qëndrueshëm i xhihaditmund të shpallja e Kalifatit, pasisado i dobët, ai frymëzoi terroriz-min dhe tërhoqi luftëtarë të huajnga e gjithë bota. Ndonëse kauza

rebele është në rënie të ndjeshmenë Siri, xhihadistët janë akoma loj-tarë të mëdhenj. Grupet lokalekanë një prani të fortë në Afgani-stan, Algjeri, Bangladesh, Egjipt,Indonezi, Irak, Libi, Mali, Nigeri,Nigeri, Pakistan, Filipine, Tunizi,Somali dhe Jemen. Ndersa sul-mues të saj kanë goditurBelgjikën, Francën, Gjermaninë,Spanjën, Turqinë, Shtetet e Ba-shkuara, Mbretërinë e Bashkuar,Rusinë dhe objektiva të tjerë.

Por shumë ndarje dhe mo-smarrëveshje të tjera, i përçajnëxhihadistët. Lufta e brendshme epushtetit e minon unitetin, ashtusi mosmarrëveshjet doktrinaledhe strategjike. Për shembull, AlKaeda këmbënguli se deklarata eShtetit Islamik për një kalifat nëvitin 2014, ishte diçka e parakoh-shme. Edhe xhihadistët e përku-shtuar, që bien dakord se dhunaështë thelbësore për të mbrojturIslamin kundër Perëndimit, dhe sedemokracia është në thelb jo-Isla-mike, kundërshtuan barbarizmate ISIS-it. Ndërkohë, Al Kaeda, kapërjetuar ndarjet e saj të brend-shme.

Në Siri, besnikët origjinale tëAl-Kaidës që përbënin fronin Al-

ISIS është zotuar tëvazhdojë luftën e tij, dheka bërë thirrje për sulmetë reja në Perëndim. DheAl Kaeda dhe rrjeti i saj ialeatëve, do tëpërfitojnë nga rënia erivalit të tyre më tëshquar në Lindjen eMesme. Ndërkohë,vazhdojnë shumica eproblemeve themelore,që çuan në ngritjen eorganizatave xhihadiste.Nuk ka një përgjigje tëthjeshtë për t’u vënë nëzbatim, përballë njëkërcënimi kaqkompleks, të shtrirë dhetë paqëndrueshëm. Porvlen të merren nëkonsideratë të gjithaopsionet, duke përfshirënegociatat me palët ezgjedhura

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Koha për paqe me ISIS-in dhe Al Kaedën? Nga

Martha CRENSHAW

Nusra, u ndanë nga qendra e Al Kaedës në vitin 2016, mbiçështjen nëse lufta duhet të përqendrohet në armikun e“afërt” ose të “largët”. Ndërsa Al-Kaeda kishte mbrojturgjithmonë një përpjekje revolucionare ndërkombëtaretë xhihadit, dega e saj siriane preferonte të përqendrohejnë Siri. Kjo mungesë e unitetit midis xhihadistëve, mundtë interpretohet si një shenjë dobësie, dhe qeveritë shpe-sh përpiqen të mbjellin grindje në radhët e kundërshta-rit. “Përça dhe sundo”, është një slogan i dobishëm. Por nëfakt, konkurrenca midis kryengritësve rivale ose fraksio-neve terroriste, i bën shpesh konfliktet më të vështira përt’u zgjidhur. Një alternative, është të përpiqesh të zgjidhë-sh shkaqet rrënjësore të problemit, duke zhdukur kushtetqë e bëjnë xhihadin tërheqës. Por edhe nëse mund tëidentifikohen shkaqet e shumta politike, ekonomike dheshoqërore të dhunës, trajtimi i tyre është një përpjekje ekushtueshme, që kërkon shumë durim dhe këmbëngulje,të cilat administrata aktuale në SHBA, i ka me pakicë.

Në këto kushte, negociatat mund të jenë një opsion imundshëm. Pikëpamja tradicionale, është se xhihadistëtjanë në përgjithësi kundër bisedimeve. Për shembull, Da-niel Benxhamin dhe Stiven Sajmën, të dy ish-zyrtarë qe-veritarë dhe autorë të librit të vitit 2003 “Terrori i shenjtë”,argumentuan se terroristët e sotëm nuk duan një vend nëtryezë; ata duan ta shkatërrojnë atë. Dhe në fakt, disa ne-gociata janë krejtësisht të kota. Në Siri, grupet më ek-stremiste të xhihadit hodhën poshtë çdo kompromis,duke përfshirë edhe armëpushimet për të lejuar evakui-met e civilëve. Megjithatë, disa grupe relativisht të mode-ruara brenda kampit të përgjithshëm të xhihadit, kanëbërë marrëveshje. Në fakt, Ahrar Al-Sham (një grup qënganjëherë është aleat i Frontit Al Nusra) është bashkuarme Turqinë për negociata me Rusinë dhe Iranin. Dhemadje edhe përfaqësues të linjës së ashpër të Frontit AlNusra janë ndarë, nëse do të bashkëpunonin apo jo mepërpjekjet e Turqisë për të bashkuar rezistencën siriane.Përveç kësaj, organizatat rebele nganjëherë mund të ana-shkalohen dhe dëmtohen, nëse ofertat pajtuese u bëhenanëtarëve individualë. Në luftën civile në Algjeri, qeveriaalgjeriane ofroi amnisti individuale për rebelët, duke bërëqë shumë njerëz të dezertonin dhe kalonin me shtetin, osetë braktisnin luftën.

Përballë një ofensive të fortë ushtarake, organizata ezvogëluar u bë edhe shumë brutale, derisa u mënjanuanga brenda nga udhëheqës të cilët kundërshtonin vrasjene myslimanëve të tjerë. Ishte pikërisht ai momenti, kurgrupimi i ri hipi në “vagonin” e Al Kaedës. Sigurisht, AlKaeda dhe Shteti Islamik, nuk janë talebanë. Dhe tale-banët e sotëm ndryshojnë nga organizata që strehonteOsama bin Ladenin përpara sulmeve të 11 Shtatorit. Ajo kaudhëheqje të re, nuk ka sponsorizuar terrorizmin transna-cional kundër Shteteve të Bashkuara, dhe në përgjithësisulmon objektiva ushtarake brenda Afganistanit. Por kjos’do të thotë që Shtetet e Bashkuara, duhet të kenë ndonjëiluzion në lidhje me qëllimet e tyre përfundimtare, dhe asduhet të harrojmë se Al Kaeda është një mbështetëse be-snike e talebanëve. Por thjesht nuk duket se ka ndonjë al-ternativë për një lloj kompromisi në Afganistan.

E njëjta logjikë mund të zbatohet edhe për grupetmë të zgjedhura. në aleancë me kauzën xhihadiste. Më sëpaku, duhen vlerësuar kostot dhe përfitimet potenciale tëangazhimit. Në fund të fundit, një disfatë ushtarake eShtetit Islamik në Siri dhe madje edhe në Irak, nuk do tënënkuptonte fundin e terrorizmit dhe ekstremizmit. ISISështë zotuar të vazhdojë luftën e tij, dhe ka bërë thirrje përsulme të reja në Perëndim. Dhe Al Kaeda dhe rrjeti i saj ialeatëve, do të përfitojnë nga rënia e rivalit të tyre më tëshquar në Lindjen e Mesme. Ndërkohë, vazhdojnë shumi-ca e problemeve themelore, që çuan në ngritjen e organi-zatave xhihadiste. Nuk ka një përgjigje të thjeshtë për t’uvënë në zbatim, përballë një kërcënimi kaq kompleks, tështrirë dhe të paqëndrueshëm. Por vlen të merren nëkonsideratë të gjitha opsionet, duke përfshirë negociatatme palët e zgjedhura. (Foreign Policy)

(Martha Crenshaw, është bashkëpunëtore në Qendrën për Siguri dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar në Institutin Freeman Spogli, dhe profesore e shkencave

politike në Universitetin e Stenfordit)

Dështimi i referendumit,një mësim i hidhur Nga

Adelheid FEILCKE

Dështimi qartazi i referendu-mit në Maqedoni sirrjedhojë e një pjesë-marrjeje shumë të ulët

është një mësim i hidhur për shumëpalë: Për qeverinë në Shkup, për qeve-rinë në Athinë, për mbështetësit nëBE dhe në NATO dhe për rajonin. Edhepse referendumi jo detyrues nuk kish-te ndonjë peshë të veçantë, prej tij va-rej diçka e madhe: bëhej fjalë përemërtimin e ri të shtetit të Ballkanit,për pajtimin me Greqinë dhe kësisojpër anëtarësimin në NATO dhe në BE,shkurt pra për të ardhmen e repu-blikës së vogël në bashkësinë e shtete-ve dhe të vlerave europiane dheperëndimore.

Ende këto nuk janë humbur, porrezultati i referendumit pasqyron at-mosferën në popull, gjë që të fut nëmendime. Edhe pse tani shumë përpi-qen ta zbukurojnë situatën, për faktinse 90 për qind e votuesve u shprehënpro, shumica e madhe në vend hesh-ti dhe bojkotoi në mënyrë aktive. E kë-sisoj mungon miratimi i gjerë i shpre-suar për një proces, që në referendumkishte ndërlidhur qartazi tre çështje tësë ardhmes: Marrëveshja me Greqinë.Integrimi në BE dhe në NATO. Ndajdështimi i referendumit është edhenjë sinjal paralajmërues jo vetëm përzhvillimet në vend, por edhe përorientimin e ardhshëm gjeopolitik tëBallkanit.

Pavarësisht mbështetjes masivenga politikanë të nivelit të lartë si kan-celarja Merkel, presidenti i Këshillittë BE-së, Kurz, Sekretari i Përgjith-shëm i NATO-s ,Stoltenberg, kryemi-

nistri Zoran Zaev dhe qeveria e tijgjatë javëve të fundit nuk ia arritën tamobilizojnë sa duhet popullin dhe tabindin atë për avantazhet e marrëve-shjes. Mjaft emocionale dhe rigorozeështë rezistenca e kundërshtarëve, tëcilët donin pjesërisht të ndëshkoninqeverinë dhe pjesërisht të mos pra-nonin emrin Maqedonia e Veriut.Bojkoti masiv i referendumit tregonpërçarjen politike të shoqërisë maqe-donase dhe një pasiguri të madhelidhur me çështjen e identitetitkombëtar dhe atij europian: Llogariase ndjenjat kombëtare do të pakë-soheshin në favor të një perspektiveeuropiane, nuk doli. Përkundrazi: kon-frontimi edhe më emocional për çë-shtjen e emrit stilizohet si temë ekombit dhe identitetit maqedonas.

Tani po shpaguhen dekadat ehumbura, gjatë të cilave brenda ven-dit dhe në nivel ndërkombëtar ështëbërë shumë pak për ta zgjidhurgrindjen mes Greqisë dhe Maqedoni-së për emrin e Maqedonisë dhe tra-shëgiminë e perandorisë antike.Këmbëngulja, frika dhe plagët nëShkup janë të thella. Euforia e derita-nishme për BE-në dhe NATO-n tani

po vishet prej dyshimit.Edhe nëse frikërat prej influencës

ruse nuk u vërtetuan në referendum,narrativa antiperëndimore po zgje-rohet. Lufta për kokat në Maqedoniështë në kulmin e saj. Pas referendu-mit të dështuar, kryeministri i Maqe-donisë tani të gjitha shpresat i var teke vetmja kartë që i mbetet, raundivendimtar, kur parlamenti i Maqedo-nisë të votojë për marrëveshjen meGreqinë, për të cilën janë të nevojsh-me dy të tretat e votave të deputetët-ve. Të dielën në mbrëmje ai u bërithirrje deputetëve të opozitës që tambështesin. Në rast të kundërt nëdhjetor do të shpallen zgjedhjet ereja. Partia në opozitë VMRO DPMNtriumfon pas dështimit të referendu-mit dhe e shpall qeverinë e Zaevit e poashtu edhe Marrëveshjen e Prespësme Greqinë të dështuar. Pavarësishtpërbetimit, se është gjithashtu për in-tegrimin në BE dhe në NATO, opozitatregohet lidhur me çështjen e emrit epalëkundshme dhe pas suksesit tëbojkotit të sotëm e inkurajuar.

Me luftërat në politikën e brend-shme, ajo po mban peng të gjithë ven-din. Ajo që duket e pamundur duhettë ndodhë tani, disa deputetë ngaradhët e opozitës duhet të ndryshojnëmendjen për arritjen e shumicës sënevojshme të dy të tretave. Në rast tëkundërt marrëveshja me Greqinëështë e dështuar, anëtarësimi nëNATO dhe në BE do të jetë sërish ilargët. Pasojat për Maqedoninë do tëishin fatale. E ardhmja e vendit sërishdo të jetë më shumë se e pasigurt.

(DW)

Pjesëmarrja e ulët nëreferendumin për emrinnë Maqedoni është njëpikënisje e keqe përzhvillimin e mëtejshëmtë vendit

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

12 MARKETINGKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

13Koha, e mërkurë, 3 tetor 2018

“Qyteti fantazmë” shkaku iaeroportitIshte zhurma e padurueshme e aeroplanëve gji-gantë ajo e cila bëri që pothuajse të gjithë banorët ekëtij fshati francez të zhvendosen. I quajtur si ‘qytetifantazmë’, shumica e shtëpive tani janë të braktisu-ra, grafitet mbulojnë muret e vegjetacioni ështëduke mbuluar rrënojat.Gjithçka filloi në vitin 1970 me ndërtimin e aeropor-tit parisien “Charles de Gaulle”, atëkohë më i madhinë Evropë. Pista e parë mbulonte fshatin GosanvilëVju Pe, ndryshe fshat tipik francez viktimë e moder-nizimit. Aeroporti i Parisit ishte detyruar të blinteshtëpitë e atyre të cilët deshën të largoheshin dhepopullata kishte rënë nga 1 mijë njerëz në vetëm300. Por një burrë ende shpreson të sjellë pak jetënë këtë vend. 68-vjeçari Filip Vilard ishte njëri prejatyre që deshën të rrinin, pavarësisht zhurmës sëvazhdueshme mbi kokën e tij. Që nga ajo kohë ai polufton me largimet nga fshati dhe do që njerëzit tëkthehen. “Që nga viti 1973 kemi kërkuar që shtëpitëtë mos prishën, në mënyrë që të mund të përdorimsërish këto shtëpi”, tha ai. Vilard tha se përgjatë 40vjetësh shumë ide ishin vënë në tavolinë që njerëzittë tërhiqeshin prapa. Disa projekte për të shpëtuarqytetin iu referoheshin librarive, punëtorive apoedhe ide më kundërthënëse sikurse vendosja e ba-norëve me probleme me dëgjim në këtë fshat. Sotme 350 banorë, rritje e vogël ndryshe, banorët janëmësuar të jetojnë me zhurmën. Veronique është njëprej tyre. Ajo u lind në këtë fshat dhe është e lumturme jetën këtu. Dhe me presionin sa iu përket shtëpi-ve në Paris, Vilard shpreson që beteja e tij s’do të jetëe kot dhe ‘fantazmat’ do të largohen.

FOTOREPORTAZH

14 RAJONKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Sekretariati Europian i Bashkë-punimit Rajonal (RCC), përmes njëartikulli të fundit, bëri të ditur se nëaxhendën e vitit të ardhshëm, janëparashikuar ndryshime për synimetqë vendet e Ballkanit duhet tëpërmbushin për arritjen e një tregutë përbashkët rajonal në shumëdrejtime. Sipas RCC, tre janë hapatkryesorë që u jepen shteteve të Bal-lkanit Perëndimor si ‘detyra shtëpie’për vitin e ardhshëm, heqja e roa-ming në telekomunikacion, njehsi-mi profesional akademik, si dhe njëprojektim i planit të mirëfilltë të in-vestimeve. Përmes artikullit të pu-blikuar së fundmi nga RCC, thek-sohet se takimi i radhës në 2019 nëPoloni, do të sjellë një rifreskim tësynimeve të parashikuara nga MAPREA, me qëllime më specifike. Si-pas rishikimeve, rajoni duhet të:vazhdojë drejt reduktimit të tarifa-ve të roamingut në të gjitha vendete Ballkanit Perëndimor dhe marrë-veshjen e re / për të rishikuar roa-ming rajonale; të zhvilojë negocia-ta të plota për njohjen reciproke tëkualifikimeve profesionale dhe tënënshkruajë marrëveshjen për të, sidhe bien dakord mbi modelin përnjohjen e kualifikimeve akademike;si dhe të iniciojë zbatimin e refor-mave të investimeve në përputhjeme RIRA, me aktivitetet e para tëplanifikuara të investimeve të reali-zuara (përfshirë turizmin).

Ekspertët theksojnë megjithatëse, në vitin e dytë të zbatimit tëMAP REA janë arritur disa rezulta-te të prekshme: dinamika e riforci-mit të tregtisë brendarajonale,përkatësisht protokoll shtesë mbilehtësimin e tregtisë, është vendo-sur së bashku me marrëveshjen përfillimin e negociatave për përmirë-simin e mekanizmit të zgjidhjes sëmosmarrëveshjeve tregtare;Axhenda Rajonale për Reformën eInvestimeve (RIRA) u miratua, dukepërcaktuar prioritetet e përbashkë-ta për zhvillimin e tregjeve të kapi-taleve dhe avancimet kryesore në

specializimin e mençur; Axhendadixhitale u lançua; vijoi procesi qësynon reduktimin e roamingutbrenda rajonit dhe BE dhe ështëiniciuar forcimi i bashkëpunimitndërmjet autoriteteve të sigurisëkibernetike; është arritur marrëve-shja për fillimin e negociatave përMarrëveshjen e Njohjes së Ndër-sjellë mbi kualifikimet profesiona-le dhe synohen të miratohen Pari-met për njohjen e kualifikimeveakademike.

Udhëheqësit e Ballkanit Perën-dimor miratuan vitin e shkuar pla-nin shumëvjeçar të veprimit për një

zonë ekonomike rajonale në Bal-lkanin Perëndimor Gjashtë (MAP),në samitin e procesit të Berlinit tëmbajtur në Trieste. MAP, zhvillimi itë cilit u koordinua nga RCC mekërkesë të Udhëheqësve të BB dhembështetur nga Komisioni Euro-pian (KE), synon të mundësojë lë-vizjen e lirë të mallrave, shërbimeve,kapitalit dhe fuqisë punëtore mekualifikim të lartë; duke e bërë rajo-nin më tërheqës për investime dhetregti; duke përshpejtuar kon-vergjencën me BE-në, duke sjellëkështu prosperitet për qytetarët eBallkanit Perëndimor.

Vuçiqi në Moskë, arsyet e vizitës

Vizita e presidentit të Ser-bisë, Aleksandar Vuçiq, lajmkryesor në mediat ruse.

Të gjitha mediat kryesorenë Rusi kanë publikuar laj-min për vizitën e presidentittë Serbisë, Aleksandar Vuçiqdhe takimin e tij të para-lajmëruar me presidentin eRusisë, Vladimir Putin.

Po ashtu, ato kanë sqa-ruar se tensionet e fundit nëBallkan janë arsyeja kryesoree vizitës së Vuçiqit në Moskë.

Raportimin e tyre e kanëplotësuar me detaje të vizitëssë fundit të Vuçiqit në Ko-sovë.

Vuçiq mbrëmë ka dekla-ruar se në Moskë do tëkërkojë mbështetje konkretepolitike për Serbinë.

“Besoj se nga Putin do tamarrim atë mbështetje, një-soj siç e kishim gjithmonënga Rusia në periudhën para-prake”, deklaroi ai.

Ministria e Arsimit, Shkencësdhe Teknologjisë ka nisur zyrtari-sht procesin e vlerësimit të më-simdhënësve. Ministri ShyqyriBytyqi tha se ky proces është nëkuadër të nismës për rritjen e cilë-sisë në arsim.

“Pasi që jemi zotuar si ministrijanë bërë të gjitha përgatitjet dheështë bërë përzgjedhja e parë emësimdhënësve për matjen eperformancës. Qëllimi i matjesështë që të ngritet cilësia në arsim

Të gjithë mësimdhënësit do duhettë kenë përgatitje të lartë në lëndëte tyre”, tha Bytyqi, transmeton Kal-lxo.com.

Sipas Bytyqit nga vlerësimetmund të dalin katër lloj rezultate:i shkëlqyeshëm, i mirë, i kënaq-shëm dhe i pakënaqshëm.

Sipas tij një rezultat i keqmund të ndikojë në humbjen e li-cencës për mësimdhënësin.

“ Duke qenë se jemi në fazënfillestare janë zgjedhur shkollat e

para. 217 mësimdhënës të parë qëdo t’i nënshtrohen fazën e parë tëmatjes së performancës. Matja eperformancës së brendshme dhejashtme. Mund të ketë më-simdhënës që mund të dështojënë rilicensim”, tha ai.

Në anën tjetër, Kryeinspektori iArsimit, Dëfrim Gashi tregoi fazate vlerësimit që sipas tij përfshijnëvlerësimin vetanak të më-simdhënësit, pastaj të drejtorit tëshkollës dhe në fund inspektoratit.

Ministri ritheksoi se ky llojvlerësimi do duhej të përkrahejedhe nga mësuesit pasi sipas tij iofron mundësi për ngritje në kar-rierë. Në këto vlerësime, më-

simdhënësit kanë të drejtë ankesedhe në rast të humbjes së licensës,kanë të drejtë riaplikimi.

Faza e parë e vlerësimit pritettë përmbyllet në vitin 2021.

Gjatë së hënës është raportuarse ministri i Drejtësisë AbelardTahiri ka ofruar dorëheqjen tekryeministri Ramush Haradinajdhe te kryetari i Partisë Demokra-tike të Kosovës Kadri Veseli. Tahirithuhet se nuk është i kënaqur mezhvillimet e fundit në sistemin edrejtësisë, si dhe me ndërhyrjetpolitike në këtë sektor, por jozyrta-risht mësohet se arsyeja e dorëhe-

qjes është vizita e tij e fundit në Li-qenin e Ujmanit të shtunën e ka-luar bashkë me presidentin Ha-shim Thaçi, si dhe me ministrin eFinancave Bedri Hamzën, shkruan"Zëri". Njohësit e çështjeve poli-tike konsiderojnë që dorëheqja eministrave të qeverisë “Haradinaj”po ndodh si pasojë e moskoordini-mit të koalicionit qeverisës. Madjesipas tyre nëse kjo situatë vazhdon

ditët e qeverisë “Haradinaj” janë tënumëruara.

Artan Murati, nga KDI-ja, kathënë që qeveria “Haradinaj” nukka forcë për të vazhduar më tutje.Murati ka thënë se koalicioni qeve-risës nuk i ka numrat për të kaluarasnjë ligj.

“Qeveria ‘Haradinaj’ nuk ka askontinuitet e as forcë për të çuarmë tutje mandatin e vet deri në

fund dhe për këtë gjë pajtohemitë gjithë, mirëpo edhe për ta rrë-zuar Qeverinë duhet nënshkrimenë Kuvend, të cilat as opozita nuk ika, kësisoj ose duhet të pritetndonjë plasaritje mes koalicionitqeverisës, ose ndonjëra prej parti-ve në koalicion që do të dalë nëkrahun e opozitës dhe ta rrëzojëQeverinë”, ka thënë Murati për "Zë-rin".

Sipas Muratit, Qeveria nuk i kanumrat as për të kaluar ligjet më tëthjeshta në Kuvend.

Qeveria Haradinaj nuk ka forcë për të vazhduar mandatin

SYNIMET PËR TREGUN E PËRBASHKËT

hapat që Ballkani Perendimorduhet t’i ndërmerr

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

VLERËSIMI I MËSIMDHËNËSVE NË KOSOVË

Të pasuksesshmit mund ta humbin licensën|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Udhëheqësit eBallkanitPerëndimormiratuan vitin eshkuar planinshumëvjeçar tëveprimit për njëzonë ekonomikerajonale nëBallkaninPerëndimorGjashtë (MAP), nësamitin e procesit tëBerlinit të mbajturnë Trieste

15GLOBIKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Ndërkohë që për pak ditë ha-pen aplikimet për lotarinë ame-rikane, një lajm i mirë vjen nga Zvi-cra, e cila ka marrë vendimin që tëjapë 1 mijë leje shtesë për punë-torët që vijnë nga jashtë vendevetë BE-së. Ky vendim i autoritetevezvicerane vjen si përgjigje paskërkesave të kompanive dhe kan-toneve për punësimin e punëtorë-ve të kualifikuar.

Kështu që nga viti i ardhshëm1000 punëtorë nga shtetet qës’janë pjesë e BE-së do të lejohen tëpunojnë në Zvicër.

Duke nisur nga 2019, firmat dotë jenë në gjendje të rekrutojnë8,500 punëtorë të huaj nga vendetë tilla si Shtetet e Bashkuara, Kinadhe India.

Ndërkohë, lejet shtesë prej1,000 do t’u japin firmave, në tënjëjtin numër të punëtorëve qënuk janë në BE, si më 2014, bën tëditur “Swissinfo.ch”.

Ky ishte viti kur te votuesit zvi-ceranë kaloi një iniciativë dukebërë thirrje qeverisë për të kufi-zuar migracionin.

Si përgjigje, autoritetet ulënnumrin e lejeve të punës së “vendittë tretë” në 6.500. Firmat zviceranetani janë gjithashtu të detyruaratë provojnë se nuk ka punëtorë zvi-ceranë në dispozicion për të mbu-shur pozicionet para se të punë-sojë një kandidat të huaj, shkruan

albinfo.ch. Vitin e kaluar, Zürich,Gjenevë dhe Basel, tre kantone qëtradicionalisht kanë një fuqi punë-tore të madhe të huaj, bashkuanforcat për të nxitur qeverinë që tërrisë nivelet e lejeve.

Udhëheqësit kantonalë argu-mentuan se mirëqenia ekonomikedhe reputacioni i Zvicrës si njëqendër globale për biznes dhe hu-lumtim u dëmtua nga kufizimet.Protestat e tyre duket se janë

dëgjuar.Vitin e ardhshëm do të lë-

shohen 4.500 leje qëndrimi, plus4.000 leje B me një kohëzgjatjepesëvjeçare. Numri i lejeve të qën-drimit afatshkurtër L, mekohëzgjatje prej tre deri në 12muaj, do të shkurtohet me 500.

Qeveria do të mbajë në shtesërezerva prej 1,000 lejeve B dhe dot’i dorëzojë ato në kantone sipaskërkesës.

Presidenti turk Rexhep TaipErdogan tha se vendi i tij shpresontë përmirësojë marrëdhëniet meShtetet e Bashkuara, pas tensio-neve që ka shkaktuar burgosja enjë pastori amerikan.

“Me vullnetin e Zotit, shpre-sojmë t’i zgjidhim problemet meAmerikën brenda një kohe tëshkurtër dhe t’i rizhvillojmëmarrëdhëniet në fushat politikedhe ekonomike, me frymën epartneritetit strategjik”, tha Erdo-gan në një fjalim para Parlamen-tit turk.

Mosmarrëveshja midis dyvendeve ka të bëjë me pastorin

Andreë Brunson, i cili është arre-stuar nga autoritetet turke në vitin2016, nën akuzat për terrorizëm.Mosmarrëvshja ka shkaktuaredhe rënie të lirës turke.

Presdenti amerikan, DonaldTrump, ka dyfishuar tarifat mbiimportin e aluminit dhe çelikutturk, për shkak të mbajtjes sëBrunsonit në paraburgim dheAnkaraja është përgjigjur në tënjëjtën mënyrë.

“Jemi të vendosur të luftojmëbrenda kufijve të diplomacisë dheligjit, kundër kësaj qasjeje të sh-trembëruar, që imponon sanksio-ne mbi vendin tonë, duke përdo-

rur si pretekst një prift, i cili ështënë gjyq për marrëdhëniet e tij tëmjegullta me grupet terroriste”,tha Erdogan.

Ai tha se Uashingtoni “po për-piqet t’i zgjidhë problemet poli-tike dhe ligjore përmes kërcëni-meve e shantazhit dhe jodialogut”.

“Kjo në fakt, do t’ia shkaktojëdëmin më të madh SHBA-së, nëafat të mesëm dhe të gjatë”, thaErdogan. Për shkak të Brunsonit,SHBA i ka vënë sanksione mini-strit turk të Drejtësisë, Abdulha-mit Gul dhe ministrit të Brend-shëm Suleyman Soylu.

Britania mund të dalë nga BE-ja pa një marrëveshje me Bashki-min Europian. Sipas ministrit bri-tanik për “Brexit” Dominic Raab,kërkesat e BE-së janë të ekzagje-ruara.

“Gatishmëria jonë për kompro-mis nuk është e pakufishme. Nenuk do të kërkojmë shtyrjen e zba-timit të nenit 50-të.

Nëse oferta e vetme e BE e

kërcënon unionin tonë, atëherënuk na mbetet rrugë tjetër, veçse tëdalim pa marrëveshje”, theksoiRaab.

Sipas Raabe, BE kërkon tambajë vendin në union përmestrukeve. Edhe ministri britanik iTregtisë paralajmëroi BashkiminEuropjan. “Mungesa e marrëve-shjes do të dëmtojë shumë edhetregtinë e BE-së”, tha ai.

Turqia ikërkonGjermanisëekstradimin e136 personave “Turqia u ka dorëzuar autorite-teve gjermane një listë prej 136personash, që dëshiron të ek-stradojë me akuzat për lidhjetë dyshuara me grupet terrori-ste”, ka thënë presidenti Erdo-gan për gazetën Hurriyet.Presidenti turk vizitoi nëfundjavë Berlinin, në një tenta-tivë për të rivendosur normali-tetin e marrëdhënieve gjerma-no-turke, të dëmtuara pasarrestimit të disa shtetasvegjermanë, me akuzën për përf-shirje në grushtin e shtetit të vi-tit 2016.“Nuk i di të gjitha emrat, porështë një listë thelbësore. Njëlistë prej 136 personash në Gjer-mani., për të cilët ne kemikërkuar zyrtarisht ekstradimin”,deklaroi Erdogan për gazetënturke.Ai nuk ka specifikuar se cilatgrupe janë përfshirë, ka thënëse Gjermania duhet të jenë mëefektive në kundërvënien ndajanëtarëve të rrjetit të klerikutme bazë në SHBA, FethullahGulen, Partisë së jashtëligjsh-me të Punëtorëve të Kurdista-nit (PKK) dhe grupit militantmajtist DHKP-C.Nga ana tjetër, media me bazënë Gjermani, Deutsche WelleTurkey, citoi zyrtarët e qeverisëgjermane, të cilët thanë se Er-dogan nuk ka dorëzuar asnjë li-stë zyrtare, për ekstradim të sh-tetasve turq në Ankara.

Shpresojmë t’i zgjidhim problemet me SHBA-në sa më shpejt

Britania: Mund të dalim nga BE-ja edhe pa marrëveshje////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Zvicra kërkon punëtorëduke i pajisur me lejeVitin e ardhshëm do të lëshohen 4.500 leje qëndrimi,plus 4.000 leje B me një kohëzgjatje pesëvjeçare. Numri ilejeve të qëndrimit afatshkurtër L, me kohëzgjatje prejtre deri në 12 muaj, do të shkurtohet me 500

16 DOSSIERKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Një seri faktesh, në mënyrë tëhabitshme të përqendruara gjatëjavëve të fundit tregojnë një dina-micitet të caktuar që karakterizontë gjithë aktorët e rajonit. Shtetet eBashkuara, Izraeli, Irani dhe Rusia,drejtpërsëdrejti nëpërmjet dekla-ratash zyrtare ose nëpërmjetaleatëve rajonalë, po lëvizin gurënë skakierë. Qendra nevralgjike enjë dinamiciteti të tillë përfaqë-sohet nga Lartësitë Golan, zonamalore kufitare në kufirin midis Iz-raelit dhe Sirisë e pushtuar ngaIDF-ja (Forca Mbrojtëse e Izraelit,shënimi im.) nga viti 1967 dhe eçmilitarizuar me Marrëveshjen përÇimpenjimin me ushtrinë siriane,e garantuar nga Kombet e Ba-shkuara dhe që i përket vitit 1974.Le të provojmë të vëmë nësekuencë disa prej këtyre faktevedhe të mund t’u parashikojmë zh-villimet e mundshme.

EVAKUIMI I HELMETAVE TË BARDHA

Në natën midis 22 dhe 23 kor-rikut 2018, në Lartësitë Golan ështëzhvilluar një operacion spektako-lar evakuimi i 442 helmetave tëbardha, organizatë humanitare,për më tepër e diskutuar, që prej vi-tesh merret me asistimin e civilëvenë zonat nën kontrollin e opozitësndaj regjimit të Damaskut.

Qeveria siriane denoncon seoperacioni, sipas regjimit e finan-cuar nga Shtetet e Bashkuara dhenga George Soros, në realitet përfa-qëson një operacion kolosal të CIA-s për të mbështetur rebelët dheterroristët islamikë. Efektivisht,prej vitesh helmetat e bardha,nëpërmjet një përdorimi të zgjuartë mediave sociale, denoncojnë

shkeljen e të drejtave të njeriut dhekrimet e luftës e kryera nga forcate Bashar al Assad: bombardime tëpakontrolluara, tortura, vrasje dhepërdorim armësh kimike, përfshisulmin e diskutuar me klor dhe megaz nervor në Ghouta lindore tëDouma në prillin e këtij viti.

442 të evakuuarit (në fillim ish-te folur për 800), vinin nga zona eDaraa, ku trupat qeveritare sirianetë mbështetura nga rusët dhe ngaHizballahu, po luftojnë një prejbetejave të fundit vendimtare përripushtimin e një prej pjesëve tëpakta të territorit sirian akoma nëduart e rebelëve. Njerëzit që ipërkisnin organizatës humanitaredhe familjet e tyre kanë mundurtë hyjnë në Jordani drejtpërsëdrej-ti nga zona e Daraa, megjithatëduke u bërë fjalë për një zonë tëkontrolluar nga Hezbollahu e nga

trupa qeveritare siriane dhe, dukeia pasur frikën raprezaljeve, kanësiguruar hyrjen në Izraelnëpërmjet Qafës së Kuneitra,nëpërmjet rripit të sigurisë mbiLartësitë Golan. Duke i pritur kanëqenë ushtria izraelite dhe mediat.Operatorë humanitarë dhe fa-milje janë marrë në dorëzim dhejanë shoqëruar deri në kufirin meJordaninë. Nga Jordania tëevakuuarit do të marrin rrugën eGjermanisë e të Kanadasë.

Natyrisht që operacioni i Izrae-lit ka pasur miratimin amerikandhe ka përfaqësuar një skup tëmirë publicitar për shtetin hebraik.Në të njëjtën mënyrë nuk është iqartë roli i luajtur nga Rusia. Buri-met ruse e kanë hedhur poshtëfaktin se ka pasur miratim të Mo-skës për evakuuimin, megjithatëduket e vështirë që një operacion i

tillë të ketë ndodhur pa konsensu-sin rus.

SULM IZRAELIT MBI MASYAFMë 22 korrik, pak orë përpara

operacionit të evakuimitnëpërmjet Lartësive Golan, avia-cioni izraelit ka bombarduar njëpikë siriane në qytetin Masyaf nëkrahinën Hama. Bëhet fjalë për tënjëjtën pikë të goditur tashmë nështatorin e 2017, ku inteligjenca iz-raelite thekson se prodhohenarmë kimike. Operacioni duket seka pasur një zhvillim të mëtejshëmmë 5 gusht, atëherë kur një bombëka vrarë gjithmonë në Hama Gje-neralin Aziz Asbar, shkencëtar si-rian në krye të qendrës kërkimoretë Masyaf, pse jo - sipas burimevetë afërta me opozitën siriane - enjë program për zhvillimin eprodhimit të raketave tokë - tokë

me rreze të shkurtër në bashkëpu-nim me Iranin. Roli i shkencëtaritdhe atribuimi i vdekjes së tij njëoperacioni izraelit natyrisht qëështë i gjithi për t’u verifikuar.

VIZITA E LAVROV NË IZRAELGjithmonë të njëjtat orë (më

23 korrik), befasisht Ministri i Ja-shtëm rus Sergey Lavrov, i shoqë-ruar nga Shefi i Shtabit të Përgjith-shëm Valeri Guerassimov, kashkuar për vizitë në Jerusalem përt’u takuar me Binyamin Ne-tanyahu, edhe ky i shoqëruar ngaMinistri i Mbrojtjes Avigdor Lie-berman.

Nga noftimet e pakta për taki-min, është e hipotezueshme se Ne-tanyahu dhe Lavrov kanë diskutuarpër situatën që po përvijohet nëkufirin midis Sirisë dhe Izraelit, do-methënë për zonën në LartësitëGolan. Ajo që e preokupon Izraelinnuk është edhe aq rikthimi i trupa-ve të al Assad në zonë sesa praniae Hezbollahut libanes dhe e kua-drove të Forcës Quds, trupat spe-ciale e Gardianëve të Revolucionittë pranishme në Siri dhe nën ko-mandën e Gjeneralit Qasem Solei-mani.

Lavrov duket se i ka premtuarNetanyahu 100 kilometra zonë ku-shinetë brenda së cilës milicitë eHezbollahut nuk duhet të pene-trojnë. Vlen të kujtohet se Lartë-sitë Golan janë nën kontrollin iz-raelit nga lufta e vitit 1967,posedim i theksuar më tej nga për-fundimi fitimtar i Luftës së YomKippur (1973). Nga viti 1974,nëpërmjet reparteve të UNDOF-it(United Nations DisengagementObserver Force), Kombet e Ba-shkuara garantojnë në LartësitëGolan kontrollin e një rripi sigurietë çmilitarizuar, ku as izraelitët, assirianët nuk mund të penetrojnë.Premtimi i Lavrov do të sillte 100kilometra të mëtejshme sigurie,por në Izrael ka skepticizëm.

PATRULLA RUSE NË LARTËSITË GOLAN

Premtimet mënjanë, Rusiaështë e vendosur që ta luajë deri nëfund lojën e saj në Siri. Risia e këty-re orëve të fundit përfaqësohetnga prania e 8 patrullave të for-muara nga ushtarë çeçen të inkua-druar midis trupave ruse që Mo-ska ka vënë për patrullimin eLartësive. Patrullat çeçene u sh-tohen atyre të Kombeve të Ba-shkuara pa qenë para-shikuar/ndarë kurrfarë integrimi.Rrethana është kurioze dhe nukështë e qartë nëse një risi e tillëështë frut i bisedimeve midis Ne-tanyahu dhe Lavrov apo nësebëhet fjalë për një iniciativë ruse tëprirur që të rishënojë rolin e rino-vuar në rajon.

Helmetat blu të UNDOF-itkanë mundur gjithsesi të kryejnë,pas 6 vitesh të mira, patrullimin eparë në zonën e vijës së çimpenji-mit midis Sirisë dhe Izraelit të sho-qëruar nga policia ushtarake ruse.Ai që e ka referuar ka qenë Gjene-rali Sergej Rudskoy, Shef i Ko-mandës Operative të Shtabit të

Lufta për kontrolline Kodrave Golan

Situata në Levantinarab dhe sidomos nëzonën e Mashriqit,zonë që qysh ngakoha e Portës së Lartë,tregonte rajonetaktuale të Izraelit,Palestinës, Sirisë,Libanit, Jordanisë,jugut të Turqisë, ështëe karakterizuar nëkëto javë të fundit nganjë fermentim ikonsiderueshëm. Njëluftë, ajo siriane, qëme sa duket pombaron, por vatra tëtjera po fillojnë tëndizen në të katëranët e rajonit. Nëmënyrë të veçantëLartësitë Golan duketse janë zona ku Izraelidhe Irani mund tëvendosin tërregullojnë çështje tëhapura prej dekadash

17KULTURËKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Përgjithshëm rus. sipas oficerit të lartë, forcat siria-ne kanë rimarrë kontrollin e plotë të zonës, dukekrijuar kushtet për rifillimin e misionit të Kombe-ve të Bashkuara edhe mbi anën siriane të Lartësi-ve Golan. Misioni ishte ndërprerë pasi rebelët si-rianët kishin kidnapuar 21 helmeta blu në 2011,duke i lëshuar pas 4 ditësh.

Përtej propagandës së Moskës dhe vullnetitpër t’ju treguar botës si agjentë të rivendosjes sëligjshmërisë ndërkombëtare, cili është përfitimipër Moskën që të vihet në mes midis Izraelit dhemilicive shiite? Dhe sidomos a ka për të fituar apoIzraeli që e vë sigurinë e vet në duart e rusëve?

RREZIKU I NJË INCIDENTINë të njëjtat orë kur zhvilloheshin bisedimet

Netanyahu - Lavrov, sistemi mobil i mbrojtjes an-tiraketore izraelite “David’s Sling” vihej në veprimpër të provuar që të interceptonte dy raketa ruseSS 21, të qëlluara nga Siria në drejtim të LartësiveGolan. Të dyja kanë rënë më pas në territorin si-rian. Nuk është e qartë se cili ishte objektivi i rake-tave të tilla.

Pak ditë më vonë, më 24 korrik, një avionSukhoi që do të shkelte kufirin izraelit me disa ki-lometra është rrëzuar nga një bateri raketash Pa-triot izraelite, mbi Lartësitë Golan. Avionic rus,por në përdorim të trupave të al Assad, ishte im-penjuar në përplasjet me forcat rebele akoma tëpranishme në zonë, ka mundësi milicë të ISIS-t tëpranishëm në zonën Yarmouk. Këto dy episodedemonstrojnë sesi përtej vullnetit rus për tëshërbyer si arbitër, nervozizmi izraelit në zonë rre-zikon që të prodhojë incidente serioze, edhe psenë muajt e fundit kanë qenë të shumta inkursio-net e avionëve me Yllin e Davidit në territorin si-rian për të goditur bazat iraniane.

LUFTË ME INTENSITET TË ULËT DHENDËRMJETËSIM RUS. PËR MOMENTIN…

Duke dashur që ta përmbyllim, është e mun-dur të pohohet se Irani dhe Izraeli kanë zgjedhurSirinë si terren përplasjeje në të cilin të testojnë di-namikat respektive të forcës. Problem është nësetë dy konkurrentët dhe elitat respektive politike dotë dinë të ruajnë gjakftohtësinë, duke shmangurqë konflikti të marrë një formë më të drejtpër-drejtë. Eskalimet e mëtejshme ka mundësi qëmund të jenë dy:

- Një aksion i avionëve izraelitë në territorinIranian për të goditur instalimet atomike. I pa-mundur, të paktën në këtë fazë;

- Një aksion penetrimi izraelit në territorin si-riane në anën e Lartësive Golan të kontrolluaranga damasku.

Sigurisht që duket e qartë të përcaktohet nëseaksioni i dytë është më i munduri. Megjithatëështë sigurisht në linjë me doktrinën strategjike tështetit hebraik.

Përtej përplasjeve dhe provokimeve, Izraeliështë në fakt i impenjuar prej muajsh në një ak-sion tipik frenimi të penetrimit iranian në Siri dheka mundësi që kërkon tek Rusia spondin që një gjëe tillë të ketë sukses. Pavarësisht kësaj, ka mundë-si që është duke përgatitur operacione në shkallëmë të gjerë. Në fakt, disa burime sinjalizojnë njëforcim të 210/a Divizionit Bashan në ruajtje tëLartësive Golan. E kotë të kujtohet sesi doktrina iz-raelite parashikon aksione roll back. Operacioni“Paqe në Galilea” i vitit 1982, pushtimi i jugut të Li-banit i vitit 2006 dhe pushtimi i Gazas në vitin2009 i janë shembujt.

Një gjë është rivendosja e një statuskuoje qëshikon sërish Divizionin Bashan të ndeshet metrupa të rregullta të Damaskut me OKB-në nëmes, një gjë tjetër është të pranosh që forcat Pa-sdaran dhe Hizballahu të istalohen në LartësitëGolan siriane dhe nga aty të organizojnë operacio-ne penetrimi në Galilean e Sipërme. Nga anatjetër, drejtuesit ushtarakë të Republikës Islamikenuk e fshehin vullnetin për ta vendosur më tejzonën e tyre të influencës mbi të gjithë Levantinarab. (Geopoliticus)

Nga Mehmet KRAJA

Të gjithë në njëfarë mënyre kemiqenë skeptikë se do të realizohet kyprojekt. Nuk kemi dyshuar në përkushti-min tonë, por kemi qenë të vetëdijshëmpër vështirësitë, me të cilat do të ballafa-qohemi. Ka qenë një maratonë, në tëcilën, natyrisht, jo të gjithë kanë pasur tënjëjtën kurajë dhe qëndrueshmëri.Megjithatë, pavarësisht nga abstenimete ndonjë rasti, pesë vjet me radhë kemibashkëpunuar si kurrë më parë dhe përkëtë u jam mirënjohës të gjithëve, nërend të parë anëtarëve të Redaksisë Qen-drore, të cilët më kanë mbështetur nëçdo rast, pastaj të 24 redaktorëve të fu-shave, anëtarëve të redaksive të fushavedhe, natyrisht, të gjithë 506 autorëve tëteksteve.

Puna rreth Fjalorit ka kaluar nëpërfaza të ndryshme, duke filluar nga iden-tifikimi i fushave, i lëndës që duhej përf-shirë, pastaj i përzgjedhjes dhe klasifiki-mit të kësaj lënde, vjelja e të dhënavedhe natyrisht përpjekja që për herë tëparë të krijojmë një standard i prezanti-

mit, respektivisht i shkrimit enciklope-dik. Të gjithëve na ka munguar përvojadhe këtë punë e kemi bërë duke mësuarsë bashku.

Krahas përdorimit të gjerë që mundtë ketë Fjalori, identifikimi i lëndës encik-lopedike dhe krijimi i një baze të të dhë-nave duhet të jetë arritja më e rëndësish-me e këtij botimi. Pas botimit, natyrisht,vjen faza e shqyrtimit publik, e vërejtje-ve dhe kritikave, të cilat duhet të mer-ren para sysh, në mënyrë që një botim iardhshëm të jetë më i plotë dhe më mepak gabime. Në përfshirjen e lëndës en-ciklopedike dhe në prezantimin e saj,përveç kriterit të gjithëpërfshirës, ështëndjekur edhe parimi i qasjes pozitivendaj subjekteve të zërave enciklopedikë.Dhe, mbi të gjitha neutraliteti politik, icili ka qenë domosdoshëm në këtë rast.Sikundër mund ta vëreni, Kosova në këtë

fjalor paraqitet si entitet i mëvetësishëmdhe i tërësishëm politik, historik, ekono-mik, arsimor dhe kulturor, duke u bërëkështu një kundërvënie e fuqishme ndajtendencave dezitegruese, të cilat kanëfilluar të shfaqen së fundi dhe që kanëkrijuar hapësirë më të madhe se kurrë.

Botimi i këtij Fjalori ka dëshmuar sene kemi potencial solid për projekte tëkësaj natyre, që nuk e kishim më herëtdhe nuk e kishim me një përqendrim tëkëtillë. Studiues, profesorë universiteti,shkrimtarë, publicistë dhe njerëz të dijes,të mbledhur kështu së bashku, ndërsakanë shkruar për gjeografinë e Kosovës,për historinë, për arsimin, artin dhe letër-sinë, për informimin, për fusha të ndry-shme të shkencës, pra, të mbledhur sëbashku përbëjnë një zë të fuqishëm përKosovën integrale, të qëndrueshme kun-drejt ideve arriviste.

Sandra Hoffmann shkrimtarë enjohur gjermane do të jetë përgjatë njëmuaji në Tiranë. Është hera e tretë qëshkrimtarë të njohur nga Gjermaniabëhen pjesë e veprimtarive kulturore të“Tetorit gjerman”. Pas Karen Köhler dheDorian Steinhoff, këtë vit, Goethe-Zen-trum Tirana, Ambasada Gjermane dheShoqata Poeteka sjellin në Tiranë shk-rimtaren Sandra Hoffmann.

Gjatë muajit tetor, Sandra Hoffmanndo të jetë pjesë e programit rezidencialpër shkrimtarët, për të realizuar një ka-lendar të larmishëm kulturor, si pjesë eveprimtarive të “Tetori Gjerman”, i cili këtëvit zhvillohet nën moton “Frymëzuar nganjerëzit”. Sandra Hoffmann është një au-tore mjaft e vlerësuar nga kritikët në Gjer-mani, fituese e disa çmimeve të përmen-dura letrare e më së fundi edhe e

Hans-Fallada-Preis 2018, për romanin“Paula” i cili, përkthyer në gjuhën shqipenga Sokol Mici do i shtohet gjerdanit tëbotimeve nga letërsia bashkëkohore eu-ropiane të “Botimeve “POETEKA”. Gjatëqëndrimit të saj në Tiranë, Sandra Hoff-mann do të ketë mundësinë të krijojëlidhje me skenën kulturore shqiptare, tënjohë më thellë qytetin, vendin dhenjerëzit e tij dhe t’i kushtohet shkrimevetë saj. Përmes veprimtarive të posaçmenë Shkodër (Qendra Rinore Arka) dhe Ti-ranë (Hemingyay Bar dhe Libraria TiranaTimes), ajo do i ofrojë publikut shqiptarkënaqësinë e rrallë të pjesëmarrjes nëleximet autoriale, në seminare me stu-dentë të gjermnaishtes, ku Sandra Hoff-mann do të bashkëbisedojë me pjesë-marrësit, do të ndajë përvojën krijuesesi dhe do të lexojë pjesë nga romani i saj

“Paula”. Ky roman i shkruar me guximdhe butësi, që i kushtohet “…një familjeje,tri grave, tri brezave – dhe një heshtjeje tëthellë mes tyre, kundrejt të cilës të ndih-mon vetëm një gjë: të rrëfesh”. SandraHoffmann (1967) studioi për Letërsi, Stu-dime Mesjetare dhe Studime Italiane nëUniversitetin e Tübingen-it, ku mbrojtiedhe Masterin. Prej vitit 1998 deri në vitin2002 ajo ka qenë asistente e hulumtimitshkencor pranë Katedrës për LetërsiKrahasuese në Tübingen. Në vitin 2004ajo mori pjesë në konkursin letrar Inge-borg Bachmann në Klagenfurt. Prej vitit2010 është pedagoge në Qendrën përStudime të Aplikuara Kulturore dhe Stu-diume të Përgjithshme pranë Institutittë Teknologjisë në Karlsruhe. Që prej vitit2003 është shkrimtare në profesion tëlirë. Sandra Hoffmann jeton në Mynih.

Si u realizua fjalorienciklopedik i Kosovës

Kosova në këtë fjalorparaqitet si entitet imëvetësishëm dhe itërësishëm politik, historik,ekonomik, arsimor dhekulturor, duke u bërë kështunjë kundërvënie e fuqishmendaj tendencavedezitegruese, të cilat kanëfilluar të shfaqen së fundidhe që kanë krijuar hapësirëmë të madhe se kurrë

Tetori shqiptar i Sandra Hoffmann“Paula” është një vepër e mirëpritur nga kritika letrare e cila,mes të tjerash, ka shkruar: “Është një tekst i pasur! I pasurme figura, tragjikë dhe guxim, i pasur me gjetje dhe metrillime, i pasur me tmerre dhe ngushëllime, zgjuarsi dhendjenjë” (Alissa Walser)

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

18 MARKETINGKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

FONDI I SIGURIMIT SHËNDETËSOR TË MAQEDONISË , në bazë të nenit 22, 23 nga Ligji për marrëdhënie pune (“Gazeta zyrtare e RM“ nr. 62/05, 106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10, 124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13, 187/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 129/15 dhe 27/viti 2016), dhe neni 22 paragrafi 1 alineja 2 dhe paragrafi 3 nga Ligji për të punësuarit në sektorin publik (Gazeta zyrtare e RM“ nr. 27/14, 199/14, 27/2016 dhe 35/viti 2018), shpall

SHPALLJE PUBLIKE nr. 3/2018

për krijimin e marrëdhënies së punës me kohë të caktuar prej 1 (një) viti.

Fondi i sigurimit shëndetësor të Maqedonisë shpall thirrje për punësimin e 6 (gjashtë) realizuesve me kohë të caktuar prej 1 (një) viti për vendet e punës:

1. DREJTUES I SHËRBIMIT RAJONAL – BEROVË – 1 (një ) realizues: A)Kushte të përgjithshme sipas ligjit: B) Kushte të posaçme që duhet t’i plotësojë kandidati: Lloji i arsimit: Shkenca ekonomike, Shkenca juridike, shkencat organizative dhe

menaxhim (menaxhment) Kualifikime profesionale: Niveli i kualifikimeve VI A sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve

dhe të paktën 240 të fituara sipas EKTS ose niveli të përfunduar VII/1, - Njohje e programeve kompjuterike për punë zyre - Përvojë pune : të paktën 4 vjet në atë profil. Paga bazë: 28.370,00 denarë. 2. DREJTUES I SHËRBIMIT RAJONAL– DEMIR HISAR – 1 (një)

realizues: A) Kushte të përgjithshme sipas ligjit: B) Kushte të posaçme që duhet t’i plotësojë kandidati: Lloji i arsimit: Shkenca ekonomike, Shkenca juridike, shkencat organizative dhe

menaxhim (menaxhment) Kualifikime profesionale: Niveli i kualifikimeve VI A sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve

dhe të paktën 240 të fituara sipas EKTS ose niveli të përfunduar VII/1, - Njohje e programeve kompjuterike për punë zyre - Përvojë pune : të paktën 4 vjet në atë profil. Paga bazë: 28.370,00 denarë. 3. DREJTUES I SHËRBIMIT RAJONAL– KOÇAN – 1 (një) realizues: A) Kushte të përgjithshme sipas ligjit: B) Kushte të posaçme që duhet t’i plotësojë kandidati: Lloji i arsimit: Shkenca ekonomike, Shkenca juridike, shkencat organizative dhe

menaxhim (menaxhment) Kualifikime profesionale: Niveli i kualifikimeve VI A sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve

dhe të paktën 240 të fituara sipas EKTS ose niveli të përfunduar VII/1, - Njohje e programeve kompjuterike për punë zyre - Përvojë pune : të paktën 4 vjet në atë profil

Paga bazë: 28.370,00 denarë 4. DREJTUES I SHËRBIMIT RAJONAL– KRUSHEVË – 1 (një) realizues: A) Kushte të përgjithshme sipas ligjit: B) Kushte të posaçme që duhet t’i plotësojë kandidati: Lloji i arsimit: Shkenca ekonomike, Shkenca juridike, shkencat organizative dhe

menaxhim (menaxhment) Kualifikime profesionale: Niveli i kualifikimeve VI A sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve

dhe të paktën 240 të fituara sipas EKTS ose niveli të përfunduar VII/1, - Njohje e programeve kompjuterike për punë zyre - Përvojë pune : të paktën 4 vjet në atë profil Paga bazë: 28.370,00 denarë 5. DREJTUES I SHËRBIMIT RAJONAL– PRILEP – 1 (një) realizues A) Kushte të përgjithshme sipas ligjit B) Kushte të posaçme që duhet t’i plotësojë kandidati: Lloji i arsimit: Shkenca ekonomike, Shkenca juridike, shkencat organizative dhe

menaxhim (menaxhment) Kualifikime profesionale: Niveli i kualifikimeve VI A sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve

dhe të paktën 240 të fituara sipas EKTS ose niveli të përfunduar VII/1, - Njohje e programeve kompjuterike për punë zyre - Përvojë pune : të paktën 4 vjet në atë profil Paga bazë: 31.340,00 denarë. 6. KONTROLLOR në Shërbimin rajonal – Sveti Nikole, 1 (një) realizues A) Kushte të përgjithshme sipas ligjit B) Kushte të posaçme që duhet t’i plotësojë kandidati: Lloji i arsimit: Shkenca ekonomike, Shkenca juridike

Kualifikime profesionale: Niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve

dhe të paktën 180 të fituara sipas EKTS ose niveli të përfunduar VII/1, - Njohje e programeve kompjuterike për punë zyre - Pa përvojë pune Paga bazë: 23.025,00 denarë. Kushtet e përgjithshme sipas ligjit që duhet të plotësojë kandidati: Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë , Të jetë aktiv në zotërimin e gjuhës maqedonase ,

Të jetë në moshë të pjekur , Të ketë aftësi shëndetësore për vendin e punës , Me vendim të plotfuqishëm të mos jetë i dënuar, i ndaluar për ushtrimin

e profesionit, aktivitetit ose përgjegjësisë Kandidatët për të gjitha pozicionet e punës është e nevojshme që të

parashtrojnë dokumentet e mëposhtme: Dëshmi për shtetësinë , Dëshmi për aftësinë shëndetësore për vendin e punës , Dëshmi se nuk janë të dënuar dhe iu është ndaluar ushtrimi i

profesionit, aktivitetit ose detyrës Certifikatë- diplomë për arsim të mbaruar, Fletë paraqitje me CV – Biografi e shkurtër , Vërtetim për njohjen e programeve kompjuterike për punë zyre,

Për vendet e punës prej pikës 1 deri në pikën 6 është e nevojshme që kandidatët të parashtrojnë:

Dëshmi për përvojën e punës (vërtetim për stazh pensional) Dëshmitë për plotësimin e kushteve duhet të jenë në formë origjinale

ose kopje të vërtetuara tek noteri. Për të gjitha pozicionet e punës koha e punës arrin 40 orë pune në javë,

të ndara në ; Ditë pune: nga e hëna deri të premten Orari i kohës së punës : fillon nga periudha 7:30 deri në orën 8:30 dhe

mbarimi i orarit të punës në periudhën nga ora 15;30 deri në orën 16: 30. Dokumentacioni i nevojshëm për shpalljen duhet të dorëzohet në zarf të

mbyllur, në adresën e mëposhtme: Fondi i sigurimit shëndetësor të Maqedonisë – Shkup rr. “ Maqedonia ”

nr 5, 1000 SHKUP (me shënimin „për shpalljen për punësimin me kohë të caktuar "). Afati i parashtrimit të regjistrimit është 5 ditë pune, nga dita e publikimit të shpalljes në informatorët publikë, e llogaritur nga dita pasardhëse e ditës së publikimit të shpalljes (nuk llogaritet dita kur është publikuar).

Në fletëparaqitje duhet të vendoset patjetër edhe vendi i punës për të cilin aplikon kandidati.

Fletët e plotësuara pjesërisht dhe jashtë afateve kohore nuk do të shqyrtohen.

Përzgjedhja e kandidatëve do të bëhet sipas afateve të përcaktuara në nenin 23 paragrafi 2 të Ligjit për marrëdhënie pune.

Me kandidatët e përzgjedhur do të nënshkruhen marrëveshje punësimi me kohë të caktuar për një periudhë prej një viti.

Bazuar në nenin 156, 157, 158, 159 dhe 160 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (Gazeta zyrtare e RM nr. 43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014 , 43/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016 dhe 37/2016) dhe nenit 19, 22 dhe 23 i Ligjit për marrëdhëniet e punës, ndryshimet dhe plotësimet e saj (Gazeta zyrtare e RM numër 617/15,27/16 dhe 120/18 viti drejtori i qendrës shëndetësore të IPSH Shtëpia e shëndetit Demir Hisar shpall

SHPALLJE PUBLIKE Për punësim të mjekut të mjekësisë – 2 (dy) realizues, motër medicinale 2 (dy) realizues, motër medicinale me arsim të lartë 1 (një) realizues Kandidatët për punësim duhet ti plotësojnë kushtet e përgjithshme dhe të veçanta të parashikuara në Ligjin për mbrojtje shëndetësore dhe Ligjin për marrëdhëniet të punës : Kushtet e përgjithshme - të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë -të jetë i rritur -të ketë gjendje të mirë të përgjithshme shëndetësore -të mos të ketë të shpallur një vendim ligjor të vlefshëm për ndalimin e kryerjes së një profesioni,veprimtarie apo detyre Kushte të veçanta për kandidat për doktor të mjekësisë : -të mbaruar fakultetin e mjekësisë -të dhënë provimin profesional -leje për punë Të gjithë kandidatët e interesuar duhet ta paraqesin dokumentacionin e më poshtëm : -fletëparaqitje me të dhëna për kontakt -biografi të shkurtë -diplomë për mbarimin e fakultetit të mjekësisë -leje për punë -konfirmim të shtetësisë -një certifikatë të vërtetuar jo më të vjetër se gjashtë muaj -konfirmim që nuk ka të shqiptuar ndalim efektiv në kryerjen e një profesioni ,veprimtarie ose detyre -certifikatë për njohjen e një ndër gjuhëve botërore (anglisht, frëngjisht dhe gjermanisht) - origjinal ose te vërtetuar në notar Kandidatët të cilët kanë të përfunduar arsimin e duhur jashtë vendit duhet të dorëzojnë : -diplomë e nostrifikuar me arsimim të përshtatshëm -dokumenti i ekuivalencës së vlerësimit të lëshuar nga Ministria e arsimit Orari ditor prej 8 orësh ( në ndërrime sipas orarit të përcaktuar nga punëdhënësi), 40 orë pune në javë, paga neto sipas marrëveshjes Kolektive për shëndetësi prej 27.277,00 denarë . Kushtet e veçanta për kandidatët për motër medicinale: -të mbaruar arsimin e mesëm mjekësor -të kaluar provimin profesional Kandidatët e interesuar duhet ta paraqesin dokumentacionin e mëposhtëm : -të dhënat e kontaktit -diplomë për mbarimin e arsimit të mesëm mjekësor -vërtetim për kalimin e provimit profesional -vërtetim të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë -certifikatë të vërtetuar jo më të vjetër se gjashtë muaj

-vërtetim që nuk ka të shpallur aktgjykim përfundimtar për ndalimin e kryerjes së një profesioni,veprimtarie apo detyre Orari ditor prej 8 orësh (në ndërrime sipas orarit të përcaktuar nga punëdhënësi ) 40 orë pune në javë ,paga neto sipas marrëveshjes Kolektive për shëndetësi prej 17.225,00 denarë. Kushte të veçanta për kandidatët për motër medicinale me arsim të lartë : -shkollë e lartë mjekësore -të kaluar provimin profesional Kandidatët e interesuar duhet ta paraqesin dokumentacionin e më poshtëm : -të dhënat e kontaktit -diplomë për mbarimin e arsimit të lartë -vërtetim për kalimin e provimit profesional -vërtetim për shtetësinë e Republikës Maqedonisë -certifikatë të vërtetuar jo më të vjetër se gjashtë muaj -vërtetim që nuk ka të shpallur një aktvendim efektiv për ndalimin e kryerjes së një profesioni,veprimtarie apo detyre Orari ditor prej 8 orësh (në ndërrime të përcaktuar nga punëdhënësi ),40 orë pune në javë ,paga neto sipas marrëveshjes Kolektive për shëndetësi prej 23.597,00 denarë. Kandidatët paraqesin dëshmi për nënshtetësi, certifikatë mjekësore dhe vërtetim për të cilën nuk ka të shpallur aktgjykim i formës së prerë për ndalim të kryerjes së një profesioni,aktiviteti apo detyre, si dhe certifikatë për njohjen e gjuhëve botërore (anglisht ,frëngjisht,dhe gjermanisht)-origjinal ose të notarizuar që të paraqitet para nënshkrimit të marrëveshjes . Kërkesa me dokumentacionin e plotë duhet të dorëzohet në arkivin e qendrës Shëndetësore të IPSH Demir Hisar çdo ditë pune apo me postë në qendrën Shëndetësore të IPSH Demir Hisar , rr. Bitolska 66 me një shënim ,,për reklamim publik për punësim". Në aplikimin është e detyrueshme të theksohet numri i telefonit . Dokumentet e jo të kompletuara dhe jo të dorëzuara në kohë nuk do të merren parasysh. Njoftimi është i vlefshëm 5 ditë pune nga dita e publikimit në gazetat “Slloboden Peçat” dhe “ ha”.

Pas përzgjedhjes së kandidatëve të paraqitur që plotësojnë kushtet e përcaktuara në njoftim, do të kryhet një provim kualifikimi në pajtim me nenin 160 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore.

IPSH Shtëpia e shëndetit - Demir Hisar

Nu

mër

ren

d.

Shoqëria aksionare Vendi

Numri i aksioneve për shitje

Vlera nominale e

shoqërisë në EURO

Vlera nominale e kapitalit për

shitje (EURO)

Pjesëmarrja e kapitalit për

shitje në vlerën e shoqërisë në

%

Çmimi fillestar

shitës i një aksioni në

EURO

1 DOJRAN SHA Dojrani i ri 2,083 288,103 10,650 3.70% 1.2780

Nu

mër

ren

d.

Shoqëria aksionare Vendi

Numri i aksioneve për shitje

Vlera nominale e

shoqërisë në EURO

Vlera nominale e kapitalit për

shitje (EURO)

Pjesëmarrja e kapitalit për

shitje në vlerën e shoqërisë në

%

Çmimi fillestar

shitës i një aksioni në

EURO

1 AGROPLOD SHA Resnjë 946 10,750,083 483,690 4.50% 127.8250

FONDI I SIGURIMIT PENSIONAL DHE INVALIDOR I MAQEDONISË

SH P A LL J E

PASQYRË E AKSIONEVE NË PRONË TË FONDIT QË DO TË OFROHEN PËR SHITJE NË BURSËN E MAQEDONISË PËRMES ANKANDIT PUBLIK BURSAR NË TRE DITË RRESHT TË TREGËTIMIT,

DUKE FILLUAR NGA 24.10.2018

SHITJA E AKSIONEVE PRIORITARE

SHITJA E AKSIONEVE TË THJESHTA

jë 0, 50,083 83,690 50%

2 GRADINAR SHA Ohër 1,365 746,384 69,792 9.35% 12.7830

www.piom.com.mk

Aksionet do të ofrohen për shitje përmes bursës së Maqedonisë në tre ditë rresht të tregëtimit duke filluar nga 24.10.2018. Shitja e aksioneve do të bëhet sipas modelit "të gjitha ose asgjë" me çka aksionet nga çdo kompani do të shiten në pako përmes një transaksioni. Pagesa do të bëhet në para të gatshme dhe në denarë sipas kursit të këmbimit të Bankës popullore të Republikës së

Maqedonisë në ditën e shitjes.

FONDI I SIGURIMIT PENSIONAL DHE INVALIDOR I MAQEDONISË

Sërish dyskuadranga Kosovanë garatevropianeFederata e Futbollit e Kosovëska njoftuar se ka marrë zyrtari-sht njoftim nga UEFA se edhenë edicionin e ardhshëm të ga-rave evropiane do të marrinpjesë dy klube kosovare. Kam-pioni do të garojë në rrethinparakualifikues të Ligës sëKampionëve, kurse fituesi iKupës në rrethin parakuali-fikues të Ligës së Evropës. FFKka thënë se pavarësisht rezul-tateve pozitive së fundmi, shti-mi për edhe një klub mund tëvijë vetëm në vitet e ardhshme.“Cikli i prezantimit të klubevenë garat e UEFA-s ndryshonçdo tri vite, prandaj përkundërrezultateve pozitive të klubevetë Kosovës në kampanjën efundit të ndeshjeve në garat eUEFA-s dhe kërkesës së FFK-sëpër shtimin e të paktën një klu-bi në garat ndërkombëtare, aindryshim nuk ka reflektuarmenjëherë, por efektet mundtë ndodhin në vitet në vijim. Tëshpresojmë se një gjë e tillë dotë ndodhë por kjo varet shumënga paraqitja e skuadrave tëKosovës në këto dy gara pre-stigjioze”, shkruan FFK-ja nënjoftim.

19SPORTKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Shkup, 2 shtator - FC Shkupi kambetur pa trajner, pasi strateguturk Hajati Sojdash është larguarnga Çairi. Sojdash nuk është para-qitur në stërvitjen e djeshme tëskuadrës “bardheblu”, ndërsa enjëjta është udhëhequr ngandihmësit e tij. Arsyet e largimittë strategut turk si duket janë re-zultatet e dobëta të zhvilluara nëLigën e Parë të futbollit të Maqe-donisë, me Shkupin që renditet efundit në tabelë me vetëm 5 pikë tëtubuara. Sojdash udhëhoqi klubinnë 5 ndeshje kampionale, në të ci-lat regjistroi vetëm një fitore sivendas ndaj Makedonija GJ.P,ndërsa pësoi në 4 ndeshjet e tjerapërballë kundërshtarëve si Shkën-dija (1:2), Vardari (1:2), Bellasica(0:1) dhe Renova (0:2). Pikërisht di-sfata e fundit i dha fund durimit tëdrejtuesve të FC Shkupit. Kujtojmë

që Sojdash në Çair erdhi si zë-vendësues i Zekirija Ramadanit, qëdha dorëheqje pas eliminimit tëShkupit nga Kupa e Maqedonisënë xhiron e parë. Në këtë situatë,drejtuesit e Shkupit janë në kërkimtë një trajneri të ri, ndërsa ditëve nëvijim pritet edhe vet klubi të bëjnjoftimin zyrtar për ndryshimet në

postet e bankinës.Pas largimit tëHajati Sojdash, bankina e FC Shku-pi mund ti besohet përsëri ArdianNuhiut. Është kjo dëshira e drej-tuesve të klubit nga Çairi, të cilëtdëshirojnë ta rikthejnë Nuhiunpërsëri në rolin e trajnerit të parë.Sipas burimeve të gazetës Koha,bisedimet kanë filluar mes dy klu-

beve FC Shkupi dhe FC Drita ngaGjilani, aty ku Nuhiu aktualisht poushtron detyrën e ndihmëstrajne-rit bashkë me trajnerin e parëShpëtim Duro. Jo zyrtarisht, gjatëjavës pritet të merret vesh se a dotë rikthehet në Çair, Nuhiu, osedrejtuesit e klubit bardheblu do tëkërkojnë ndonjë trajner tjetër.

Shkup, 2 shtator - Skuadra e FCShkupit këtë sezon përkundër njëfillimi të vështirë në kampionat, kaarritur që të nxjerr nga shkolla efutbollit talentet e saja që edhe pojep frytin e dëshiruar. Pas SuhejlMuharemit që tani më është pjesëe të gjitha ndeshjeve me reprezen-tacionin e Maqedonisë në katego-ritë e reja, sot në adresën elektro-nike të klubit edhe zyrtarisht kamarrë ftesë Besir Ramadani, i cilido të veshë fanellën e kombëtares

shqiptare U21. Paraqitjet e mirame ekipin e Shkupit në ndeshjet efundit, kanë bindur seleksionue-sin e kombëtares kuq e zi AlbanBushi, që ta ftojë Ramadanin përdy ndeshjet e radhës, Shqipëri –Spanjë që luhet me 11.10.2018 dheEstoni - Shqipëri që do të luhet me16.10.2018. Kjo është edhe një dë-shmi se ekipi po mundohet që tëformojë një bazë të shëndoshë nëskuadër, që vitet që pasojnë tëkemi ekip edhe më stabile, që do të

përbëhet nga futbollist tanë. Tëpërkujtojmë se deri më tani meekipin e seniorëve kanë debutuaredhe Musli Lika dhe Jusuf Aliu.Gjithashtu ftesë për të luajtur mereprezentacionin e Kosovës kamarrë edhe mesfushori RronBroja, i cili me Kosovën do të luajëndaj Izraelit me grupmoshat U21.Rron Broja shkaku i lëndimit kish-te munguar në dy ndeshje, porrikthimi i tij ishte në ndeshjen ndajRenovës.

Ramadani me ftesë nga kombëtarja shqiptare U21, Broja te Kosova////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Valon Berisha do të rikthehetpas një viti te Përfaqësuesja eKosovës në futboll. Sport Newsmëson që 25-vjeçari do të grum-bullohet për dy ndeshjet e ardh-shme kundër Maltës dhe IshujveFaroe. Mesfushori i Lazios përherë të fundit ka veshur fanel-lën e Dardanëve më 13 nëntor2017, kundër Letonisë, miqëso-re të cilën Kosova e kishte fituar4-3 në Mitrovicë. Prej se ështëemëruar trajneri i ri BernardChallandes, Berisha nuk ështëgrumbulluar asnjëherë me Ko-

sovën dhe gjithnjë arsyetim kaqenë lëndimi, edhe sa ishte pje-

së e Salzburgut, por edhe pasikaloi ne Itali, mungoi në dy nde-

shjet e shtatorit në Uefa NationsLeague. Sido që të jetë tani fut-bollisti më i shtrenjtë i Kosovësështë rikuperuar plotësisht ngalëndimi dhe po pret të debutojëme Lazion. Trajneri Simone In-zaghi e ka grumbulluar për dyndeshjet e fundit me Udinesendhe Romën, por në asnjërin duelnuk e inkuadroi në lojë. Mbetettë shihet a do të debutojë këtë tëenjte në Ligën e Europës mebardhekaltrit, që janë mysafirëtë ekipit gjerman EintrachtFrankfurt.

Berisha rikthehet në Përfaqësuesen e Kosovës

EKIPI NGA ÇAIR MBETET PA TRAJNERIN HAJATI SOJDASH

Ardian Nuhiu merrtimonin e Shkupit?

Pas largimit të Hajati Sojdash, bankina e FC Shkupi mund tibesohet përsëri Ardian Nuhiut. Është kjo dëshira edrejtuesve të klubit nga Çairi, të cilët dëshirojnë tarikthejnë Nuhiun përsëri në rolin e trajnerit të parë

20 MARKETINGKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

UNIVERSITETI “SHËN KIRILI DHE METODI” FAKULTETI FILOLOGJIK « BLLAZHE KONESKI » SHKUP

Bul. Krste Misirkov pn 1000 Shkup, R. Maqedonisë

Dekanat: +389 2 3240 401, Qendra: +389 2 3240 400 Faks: +389 2 3223-811

Nr.

Shkup KORRIGJIM

Në lidhje me Konkursin e shpallur më 1.10.2018 për përzgjedhje në një titull bashkëpunues -Dy asistentë për lëndën Gjuha bashkëkohore maqedonase Në pjesën ku janë theksuar dokumentet e nevojshme për pjesëmarrje në konkurs, përkatësisht “Fletëparaqitjet, bashkëngjitjet (biografi ,lista e dokumenteve të botuara shkencore dhe profesionale , arritjet pedagogjike dhe të tjera që nga fillimi i karrierës deri në ditën e aplikimit ) dhe dëshminë që kandidatët kanë fituar shkallën shkencore të magjistrit , ose më mirë të themi doktoraturës në shkencat Filologjike , në fushat shkencore në të cilat janë përzgjedhur , dorëzohen në 4 (katër) kopje në arkivin e fakultetit Filologjik ,,Blazhe Koneski” në Shkup në afat prej 8 ditësh nga publikimi i Konkursit”bëhet korrigjimi dhe fshihen fjalët „gjegjësisht doktor i shkencave filologjike“. Teksti i rishikuar i Konkursit është si vijon : Në bazë të nenit 172 paragrafi 1 dhe neni 175 paragrafi 6 të Ligjit për arsimin e lartë (Gazeta Zyrtare e RM nr. 82 nga 8 Maj viti 2018) neni 48 paragrafi 1 pika 25 së Rregullores për marrëdhëniet e brendshme dhe punët së fakultetit Filologjik ,,Blazhe Koneski” në Shkup brenda universitetit ,,Shën Kirili dhe Metodi”në Shkup dhe nenit 34 paragrafit 1 së Rregullores për kriteret dhe procedurat për përzgjedhje në tituj mësimdhënës shkencorë , shkencëtarë ,mësimdhënës profesionalë ,dhe bashkëpunëtorë dhe asistentë-doktorantë në universitetin “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup , shpall

KONKURS për të zgjedhur titull bashkëpunues

-Dy asistentë në lëndën Gjuha bashkëkohore maqedonase Përveç kushteve të përgjithshme , kandidatët duhet të plotësojnë kushtet e veçanta të përcaktuara në Ligjin për arsimim të lartë të Republikës së Maqedonisë njëkohësisht Rregulloren për kriteret dhe procedurat për përzgjedhjen në mësimdhënie-shkencore , shkencë , tituj mësimdhënës-profesional dhe asistentë-doktoratë në Universitetin “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup. Fletëparaqitjet, bashkëngjitjet, (biografi , listat e publikimeve shkencore dhe profesionale ,arritjet pedagogjike dhe të tjera arritje që nga fillimi i karrierës deri në datën e aplikimit ) dhe dëshminë se kandidatët kanë diplomë shkencore nga fusha shkencore nga e cila janë përzgjedhur dhe se ato dorëzohen në 4 (katër) kopje në arkivin e fakultetit Filologjik ,,Bllazhe Koneski ” në Shkup në afat brenda 8 ditëve nga shpallja e Konkursit . Përveç kësaj kandidatët duhet të dorëzojnë një kopje të dokumenteve shkencore dhe punimeve profesionale. Marrëdhënia e punës bazohet në një kohë të pacaktuar . Orari i punës do të zhvillohet në ndryshimin e parë , prej orës 8 deri në ora 16 , dhe paga neto për një asistent është 25.540,00 denarë. Fillimi, fundi dhe orari i punës si dhe shuma e pagesës bazë për një mësues janë të ndryshueshme dhe përcaktohen në përputhje me aktet e Fakultetit sipas orarit të mësimit në semestër, angazhimin dhe titullin në të cilin u zgjodh mësimdhënësi. Dokumentet e dorëzuara pas afatit dhe jo të plota nuk do të konsiderohen për shqyrtim . D E K A N në fakultetin Filologjik prof.dr Aneta Duçevska

Në bazë të nenit 22 dhe 23 të Ligjit për marrëdhënie pune, Vendimit për nevojën për punëtorë nr. 04 1120/1 tëdatës 25.09.2018, nenit 23 të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik dhe nenit 34 të Statutit të NP Komunalec,Kavadar ndërsa në pajtim me Rregulloren për organizim dhe sistematizim të vendeve të punës, Drejtori i ndërmarrjes,publikon

SHPALLJEPër pranim të punëtorëve

I . NP Komunalec – Kavadar ka nevojë për pranim të punëtorëve për kohë të caktuar prej 6 (gjashtë) muajve edhe atëpër vendet e punës në vijim:1. Drejtues të makinës ndërtimore në departamentin për mirëmbajtje të makinerisë dhe automjeteve në Sektorin për

higjienë komunale KDR 03 05 V01 003, me neto pagesë fillestare prej 18.000,00 denarë, 1 (një) realizues2. Drejtues të makinave bujqësore në departamentin për mirëmbajtje të makinerisë dhe automjeteve në Sektorin për

higjienë komunale, KDR 03 05 V01 002 me neto pagesë fillestare prej 17.000,00 denarë, 1 (një) realizues3. Punëtor për mënjanimin e mbeturinave në departamentin për mënjanimin e mbeturinave, në Sektorin për higjienë

komunale, KDR 03 05 V02 011, me neto pagesë fillestare prej 15.250,00 denarë, 8 ( tetë) realizues4. Punëtor i përgjithshëm në departamentin për rrjet të ujësjellësit të qytetit dhe fshatit, Sektori për ujësjellës, KDR

03 05 V02 031, me neto pagesë fillestare prej 15.200,00 denarë, 5 (pesë) realizues5. Punëtor i përgjithshëm në departamentin për mirëmbajtje ndërtimore, në Sektorin për ujësjellës KDR 03 05 V02

031, me neto pagesë fillestare prej 15.200,00 denarë, 1 (një) realizues6. Punëtor në gjelbërim në departamentin për hortikulturë, në Sektorin për higjienë komunale, KDR 03 05 V02 015 ,

me neto pagesë fillestare prej 15.200,00 denarë, 5 (pesë) realizues7. Mirëmbajtës të parqeve dhe gjelbërimeve në departamentin për hortikulturë, Sektori për higjienë komunale KDR

03 05 V01 001, me neto pagesë fillestare prej 16.700,00 denarë, 1 (një) realizues8. Punëtor Murator në departamentin për menaxhim me objektet tjera infrastrukturore, Sektori për kanalizim, KDR

03 05 V01 012 , me neto pagesë fillestare 16.700,00 denarë, 2 (dy) realizues9. Punëtor Murator në departamentin për mirëmbajtje ndërtimore, në Sektorin për ujësjellës, KDR 03 05 V01 012 ,

me neto pagesë fillestare prej 16.700,00 denarë, 3 (tre) realizues10. Pastrues në Departamentin për higjienë (shërbyese) publike, Sektori për Higjienë Komunale, KDR 03 05 V02 013 ,

me neto pagesë fillestare prej 15.200,00 denarë, 2 (dy) realizues11. Drejtues të makinave ndihmëse në departamentin për hortikulturë, në Sektorin për higjienë komunale, KDR 03 05

V01 014 , me neto pagesë fillestare prej 16.700,00 denarë, 1 (një ) realizues12. Bravapunues – farkëtar në departamentin për mirëmbajtje të makinerisë dhe automjeteve në Sektorin për higjienë

komunale, KDR 04 01 02 020 , me neto pagesë fillestare prej 17.500,00 denarë, 1 (një) realizues13. Drejtues të skipit në departamentin për mirëmbajtje të makinerisë dhe automjeteve në Sektorin për higjienë

komunale, KDR 03 05 B02 024 , me neto pagesë fillestare prej 18.000,00 denarë, 1 (një) realizues14. Vozitës të makinës komunale në departamentin për mirëmbajtje të makinerisë dhe automjeteve në Sektorin për

higjienë komunale KDR 03 05 B02 082, me neto pagesë fillestare prej 17.500,00 denarë, 3 (tre) realizues15. Drejtues të makinës ndërtimore në departamentin për mirëmbajtje ndërtimore, Sektori për ujësjellës, KDR 03 05

V01 003 , me neto pagesë fillestare prej 18.000,00 denarë, 1 (një) realizues16. Punëtor i përgjithshëm në departamentin për mirëmbajtje fekale dhe atmosferike në Sektorin për kanalizim, KDR

03 05 V02 031, me neto pagesë fillestare prej 15.200,00 denarë, 1 (një) realizuesKandidatët si dëshmi për përmbushjen e kushteve të përgjithshme të parapara me Ligj duhet të parashtrojnëdokumentet në vijim:Certifikatë të mjekut për aftësinë e përgjithshme shëndetësore

dhe kushtet e posaçme në vijim: të kenë së paku nivelin e kualifikimeve shkalla I e arsimit, ose arsim fillor.Kandidatët me numër rendor 1, 11, 13 nevojitet të parashtrojnë leje të vozitjes të kategorisë përkatëse,Kandidatët me numër rendor 1 dhe 15 krahas lejes së vozitjes me kategori përkatëse, duhet të posedojnë edheCertifikatë për menaxhim me makinë ndërtimore, dheKandidati me numër rendor 14 duhet të posedojë leje të vozitjes të kategorisë C.Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë pune, duke konsideruar nga dita e publikimit të shpalljes në tabelën për shpallje tëndërmarrjes dhe në shtypin ditor në tri gazeta ditore prej të cilave një në gazetën që publikohet në gjuhën që e flasin sëpaku 20% e qytetarëve që e flasin gjuhën zyrtare ndryshe nga gjuha maqedonase.Kandidatët fletëparaqitjet me të gjitha dokumentet duhet t’i parashtrojnë në adresën:NP Komunalec Kavadar, rr. “Industriska” pn, Kavadar, personalisht në arkiv ose përmes postës.Fletëparaqitjet e dorëzuara pas afatit dhe të paplotësuara nuk do të merren parasysh.

NP Komunalec KavadarDrejtor

Gjorgji Pop Icov

IPSH KLINIKA UNIVERSITARE PËR PULMOLOGJI DHE ALERGOLOGJI

Vodnjanska 17, 1000 Shkup

tel: 00 389 2 3147 129, faks: 00 389 2 3211 468, e-mail: pulmo@t-home.mk

Në bazë të nenit 30 të Statutit të IPSH Klinika Universitare për pulmologji dhe alergologji Shkup, si dhe nenit 159 të Ligjit për Mbrojtje shëndetësore (Gazeta Zyrtare e RM nr. 43/2012, 145/12, 65/13, 87/13, 164/13, 39/14, 43/14, 132/14, 188/14, 10/15, 61/15, 154/15, 192/15, 17/16, 37/16), u.d Drejtori i Klinikës publikon

SHPALLJE PUBLIKE

Për punësim për kohë të pacaktuar

IPSH Klinika Universitare për pulmologji dhe alergologji - Shkup ka nevojë për punësim të: - 2 (dy) persona –motër medicinale për kohë të pacaktuar

1. Dokumentet e nevojshme për të gjitha vendet e punës janë: - lutje, (me adresë të saktë të banimit dhe numër telefoni), me shënim për shpallje publike - biografi të shkurtë (CV) - Certifikatë të shtetësisë së RM (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Dëshmi për aftësi të përgjithshme shëndetësore (të mos jetë më e vjetër se 6 muaj) (origjinal ose kopje të

vërtetuar në noter) - Dëshmi se nuk i është shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose

detyrës (të mos jetë më e vjetër se 6 muaj) (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Dëshmi për arsim të mesëm të mbaruar të medicinës (SHMM) për motër medicinale edhe atë Dëftesat nga të

gjitha 4 (katër) vitet ku është theksuar suksesi që është arritur në SHMM për secilin vit veç e veç (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter)

- Dëshmi për provim të dhënë profesional (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Certifikatë për punë me programe kompjuterike për punë në zyrë (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) 2. Afati për paraqitje është 7 (shtatë) ditë, duke konsideruar nga dita e publikimit të shpalljes. 3. Dokumentet parashtrohen në Arkivin e Klinikës (Ndërtesa interne, kati 1) ose në adresën, IPSH Klinika universitare për pulmologji dhe alergologji Shkup, rr. Vodnjanska nr. 17, Shkup, me shenjë: “për shpallje publike me shënim për të cilin vend pune konkurrohet”. Orari i punës prej 40 orë në javë dhe neto pagesa fillestare: - Për kandidatin motër medicinale është 18.800,00 denarë.

IPSH KLINIKA UNIVERSITARE PËR PULMOLOGJI DHE ALERGOLOGJI SHKUP

Në bazë të pikës 1 të “Procedurës për sigurim të nxënësve të SHFK “Draga Stojanovska”, f. Rakotincë – Sopishte, numër 02-216/13 të datës 19.03.2015 dhe Vendimit publikim të shpalljes publike nr. 03- 439/1 të datës 01.10.2018, shkolla publikon:

SHPALLJE Për grumbullimin e ofertave për sigurim të nxënësve për vitin shkollor

2018/2019 1. Organi kontraktues: SHMK “Draga Stojanovska” f. Rakotincë – Sopishte me seli në f. Rakotincë, rr. 1 nr. 2A, telefoni: 02/2742-022,

adresa elektronike: ou-draga-stojanova.sopiste@t.mk

2. Lëndë e ndarjes së kontratës është: Sigurimi i të gjithë nxënësve 3. Specifikimi teknik Sigurim kolektiv i nxënësve prej klasës së I deri klasën e IX për numër të vlerësuar prej 549 nxënësve, si numër

maksimal i nxënësve të shkollës, nga pasojat e fatkeqësive. Numri konkret enkas do të përcaktohet sipas interesimit dhe pëlqimit të prindërve/kujdestarëve të nxënësve 4. Kriteret e ndarjes së marrëveshjes Kriteri për zgjedhje të ofertës më të volitshme është çmimi më i ulët. Zgjedhja përfundimtare e ofertuesit më të volitshëm bëhet me propozim të Këshillit të prindërve të shkollës. 5. Dokumentacioni i domosdoshëm shoqërues Së bashku me ofertën ofertuesi domosdo duhet të dorëzojë edhe dokumentacionin në vijim - dokument për veprimtari të regjistruar në Regjistrin qendror të RM se ofertuesi është i regjistruar për kryerje të

veprimtarisë që është lëndë e marrëveshjes - leje për kryerje të punëve të sigurimit nga organi kompetent – kushtet e përgjithshme dhe të posaçme për klasën e

sigurimit që është lëndë e furnizimit. Shpallja është publik, i hapur dhe anonim. Të drejtë për parashtrimin e ofertës ka çdo subjekt i interesuar juridik i regjistruar për kryerje të veprimtarisë që është

lëndë e furnizimit. Shpallja zgjatë dhjetë (8) ditë nga dita e publikimit në shtypin ditor. Hapja e ofertave do të jetë më datë 10.10.2018. Ofertat të dorëzohen personalisht ose përmes postës në adresën e SHFK “Draga Stojanovska” f. Rakotincë – Sopishte

rr. 1 nr. 2A f. Rakotincë 1054 Sopishte – Shkup, në zarf të mbyllur. Zarfi nuk guxon të përmbajë asnjë shenjë me të cilën do të mund të identifikohej parashtruesi – ofertuesi.

Në pjesën e parme të zarfit duhet të qëndrojë “për shpallje publike për sigurim të nxënësve për vitin shkollor 2018/2019”.

Secila ofertë e cila do të arrijë pas kalimit të afatit përfundimtar për dorëzim do të llogaritet si e vonuar dhe do t’i kthehet ofertuesit.

Komisioni për realizim të aktiviteteve ë nxënësve që financohen nga mjetet e prindërve

Në bazë të nenit 126 paragrafi 1 alineja 7 dhe nenit 132 të Ligjit për arsim fillor (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 103/08, 33/10, 116/10,156/10, 18/11, 51/11, 6/12, 24/13, 41/14, 116/14, 135/14, 10/15, 98/15, 145/15, 30/16, 127/16 dhe 67/17), nenit 71 paragrafi 1alineja 7 dhe nenit 76 të Statutit të SHFK “Goce Dellçev” Gostivar, Këshilli i shkollës së SHFK “Goce Dellçev” Gostivar publikon

SHPALLJE PUBLIKEPër zgjedhje të drejtorit të SHFK “Goce Dellçev” Gostivar

Kandidatët për drejtor të shkollës fillore, krahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj, duhet të përmbushin edhe kushtete posaçme në vijim:

Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; Të ketë të mbaruar së paku arsimin sipëror (me 240 kredi të arritura sipas SETK ose shkallë të VII/1 të arsimit); Të përmbushë kushtet për mësimdhënës ose bashkëpunëtor profesional në shkollë fillore; Të ketë së paku pesë vjet përvojë pune në institucion për punë edukativo arsimore; Të jetë i aftë psiko fizikisht dhe i aftë për punë; Të mos jetë i dënuar për vepra penale; Në momentin e emërimit me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ose sanksion për kundërvajtje

ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; Të ketë të dhënë provimin për drejtor; Të ketë të dhënë testin psikologjik dhe testin për integritet;

Së bashku me fletëparaqitjen kandidatët duhet të parashtrojnë: Biografi të shkurtë; Certifikatë të shtetësisë; Diplomë për arsim të mbaruar sipëror përkatës; Vërtetim për përvojë pune në punë edukativo arsimore; Certifikatë për provim të dhënë për drejtor; Certifikatë të mjekut (jo më të vjetër se 6 muaj); Certifikatë se nuk është i dënuar (jo më të vjetër se 6 muaj); Vërtetim se nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose

detyrës (jo më të vjetër se 6 muaj); Dëshmi për test të dhënë psikologjik dhe test për integritet; Certifikatë për provim të dhënë për drejtor; Program për punë për periudhë prej katër vjet;

Orari i punës është 40 orë punë në javë prej ora 08:00 deri në ora 16:00.Neto pagesa mujore 27.000,00 denarë.Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit në mjetet e informimit.Zgjedhja do të realizohet sipas procedurave dhe afatit në pajtim me ligjin.Dokumentet parashtrohen në origjinal ose kopje të vërtetuara në noter me vulë origjinale nga noteri.Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh gjatë shqyrtimit.Dokumentet në zarf të mbyllur parashtrohen deri te Këshilli i shkollës së SHFK “Goce Dellçev” Gostivar, në adresën rr. “BraqaBllazheski” nr. 6 Gostivar, me shenjë “Për shpallje për drejtor”.

Këshilli drejtues i SHFK “Goce Dellçev” Gostivar

21SPORTKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Në bazë të nenit 38 dhe 39 të Ligjit për veprimtari-shkencore-hulumtuese Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 46/2008; 103/2008; 24/2011, 80/2012; 24/2013; 147/2013 dhe 41/2014), neni 22 të Ligjit për marrëdhënie të punës Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 62/2005; 106/2008; 161/2008; 1 14/2003; 130/2009; 149/2009; 50/2010; 52/2010; 124/2010; 47/2011; 11/2012; 39/2012; 13/2013; 25/2013; 170/2013; 187/2013; 113/2014 20/2015; 33/2015; 72/2015 dhe 129/2015 dhe Rregullores për sistematizimin e vendeve të punës së IPSH Institutit për Trashëgiminë Kulturore Shpirtërore të Shqiptarëve - Shkup, shpall:

KONKURS PUBLIK Për zgjedhje në titullin shkencor dhe punësimin e një bashkëpunëtori shkencor /docent dhe zgjedhje të një pozite dhe bashkëpunimi si dhe punësimin e një asistenti të ri hulumtues në IPSH Institutin për trashëgiminë kulturore shpirtërore të shqiptarëve – Shkup 1. IPSH Instituti për Trashëgiminë Kulturore Shpirtërore të shqiptarëve-Shkup publikon Konkurs Publik për zgjedhjen në titullin shkencor dhe punësimin e një bashkëpunëtori shkencor /docent dhe zgjedhjen në titullin bashkëpunues si dhe punësimin e një asistenti të rij hulumtues në departamentet e mëposhtme të Institutit: I. 1 (një) bashkëpunëtor profesional (docent) në Departamentin e historisë së shqiptarëve në Maqedoni dhe lëvizjet demografike. Kandidatët duhet të kenë përfunduar doktoraturë në shkencat historike : II. 1 (një) asistent të ri në Departamentin e Letërsisë Shqipe. Të gjithë kandidatët duhet të kenë të mbaruar fakultetin Filologjik, Gjuhën dhe Letërsinë Shqipe ; 2. Kandidatët për një bashkëpunëtor shkencor duhet të plotësojnë kushtet e përgjithshme dhe të ato të veçanta të përcaktuara në Rregulloren për sistematizimin e vendeve të punës së IPSH Institutit për trashëgiminë kulturore shpirtërore të shqiptarëve - Shkup kategoria A , niveli A3: -Niveli i kualifikimeve VIII sipas kornizës Maqedonase të kualifikimeve dhe të fituara të paktën 480 kredi sipas SETK ose të mbaruar shkallën e VIII; -Përmbushja e kritereve për përzgjedhjen në tituj mësimor -shkencor të përcaktuar me Ligjin për veprimtarinë kërkimore shkencore, Ligjin për arsimin e lartë, Rregulloren për mënyrën dhe procedurën për zgjedhjen në titull më të lartë shkencor (Gazeta Zyrtare e RM numër 82/09). 3. Kandidatët për asistent të ri hulumtues duhet të plotësojnë kërkesat e përgjithshme dhe të veçanta të përcaktuara në Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në IPSH Instituti për trashëgimi shpirtërore dhe kulturore të Shqiptarëve - Shkup, Kategoria V niveli V2 ; -Niveli i kualifikimeve VII sipas kornizës Maqedonase të kualifikimeve dhe të fituara të paktën 300 kredi sipas SETK ose të mbaruara shkallë VII/2; -Përmbushja e kritereve për përzgjedhjen në tituj mësimor-shkencorë të përcaktuar me Ligjin për veprimtarinë kërkimore-shkencore, Ligjin për arsim të lartë, Rregulloren për mënyrën dhe procedurën për zgjedhje në titull më të lartë shkencorë (Gazeta Zyrtare e RM numër 82/09). 4. Kandidatët e paraqitur në lidhje me konkursin publik duhet të dorëzojnë dokumentet në vijim në origjinal apo në një kopje të vërtetuar në noter: -Fletëparaqitje -Biografi e shkurtë dhe bibliografi -Diplomë për mbarim shkallës shkencore si doktor shkence , gjegjësisht diplomë për mbarim të fakultetit nga sfera në të cilën janë zgjedhur, -Listë të punimeve të recensuara shkencore si dhe një kopje nga secili punim, -Shtetësi, jo më e vjetër se 6 muaj, në origjinal ose kopje të vërtetuar nga noteri. 5. Orari i punës dhe pagesa: -Orari i punës ditore nga ora 08:30 deri 16:30 , -Orari i punës javore 40 orë pune (nga e hëna deri të premten) -Paga neto bazë për bashkëpunëtor shkencor është 29.126,00 denarë -Paga neto bazë për asistent të ri hulumtues është 21.900,00 denarë. 6. Konkursi zgjatë 8(tetë) ditë që nga dita e publikimit 7. Dokumentet dorëzohen në IPSH Institutin për trashëgiminë kulturore shpirtërore të Shqiptarëve -Shkup me postë në adresën e institutit, Shkup , fahu postal 171 ose personalisht (rr. Ilindenska pn, Shkup tek ish Ambasada Amerikane). 8. Fletëparaqitjet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit me dokumentacionin nuk do të merren parasysh. 9. Kandidatët e zgjedhur do të punësohen për një kohë te pacaktuar.

IPSH Instituti për trashëgimi kulturore shpirtërore të Shqiptarëve -Shkup

Në bazë të neneve 22 dhe 23 të Ligjit për marrëdhënie pune, transkriptin (Gazeta Zyrtare e RM nr. 154/2014), dhe nenin 80 dhe 82 të Ligjit për shkollim fillor (Gazeta Zyrtare e RM nr. 103/2008) dhe Pëlqimi nga MASH nr. 12-10292/21 prej 19.09.2018, Pëlqimi nga komuna e Çairit nr. 09-1884/2 prej 26.09.2018 SHF “Hasan Prishtina” Shkup , Çair, publikon

SHPALLJE Për të plotësuar vendet e punës në vijim

deri më 31.08.2019 Për mësimin në gjuhën shqipe 1. një mësues për mësim klasor me 20 orë mësimore (40 pune) dhe paga neto 21.660,00 denarë 2. një mësues në lëndën e gjeografisë me 10 orë mësimore dhe paga neto 10.830,00 Për mësimin në gjuhën maqedone

1. një mësues për mësim klasor me 20 orë mësimore dhe paga neto prej 21.660,00 Orari i punës së mësuesve është në dy ndërrime nga ora 07;30 ndërrimi i parë dhe prej në 13;30 ndërrimi i dytë ,dhe përfundon sipas orarit të orëve për vitin shkollor 2018/19. Punëtorët kanë të drejtë për pushim ditor, javor dhe vjetor në përputhje me LMP. Kandidatët nën (pikat 1 deri 3) përveç kushteve të përgjithshme të parapara nga LMP, duhet të plotësojnë kushtet sipas neneve 80 dhe 82 të Ligjit për Arsimin fillor (Gazeta Zyrtare 103/08). Kandidatët duhet të dorëzojnë dokumentet e mëposhtme: -biografi të shkurtë -dokument për arsimim të mbaruar të përshtatshëm (origjinal ose kopje të notarizuar në noter) -vërtetim të shtetësisë Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë pune nga data e publikimit të shpalljes. Përzgjedhja e kandidatëve do të bëhet brenda 5 (pesë) ditëve të punës pas përfundimit të shpalljes. Dokumentet jo të plota dhe jo në kohë të paraqitura nuk do të shqyrtohen. Dokumentet e nevojshme duhet të dorëzohen në SHF “Hasan Prishtina” Çair, Shkup, rr. Kosta Abrasheviq nr. 7 Shkup

Në bazë të nenit 22 dhe 23 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e RM nr. 62/05,106/08...167/2015), dhe nenit 80 dhe 82 të Ligjit për arsim fillor (Gazeta zyrtare e RM nr. 103/08, 33/10,...30/2016), Drejtori i SHFK “Dame Gruev” - Gradsko publikon:

SHPALLJE

Për plotësim të vendit të zbrazët të punës për kohë të caktuar të punës deri në fund të vitit shkollor 2018/2019

1. Mësimdhënës të shkencave natyrore matematikës me 2 orë mësimore të fondit javor, pagesa fillestare prej

2.166,00 denarë...1 realizues 2. Psikolog me 40 orë pune të fondit javor, pagesa fillestare 21.661,00 denarë....1 realizues

Orari ditor i punës për të punësuarit me orar të plotë të punës është 8 (tetë) orë edhe atë të kuadrit mësimor prej ora 07,30 deri në ora 15,30, të punëtorëve profesional prej ora 08.00 deri në ora 16.00. Orari javor i punës me orar të plotë të punës është 40 orë të shpërndarë në 5 (pesë) ditë pune, ndërsa për kuadrin mësimor me orar jo të plotë të punës është varësisht nga numri i orëve mësimore. Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme të parapara me LMP duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme të parapara me nenin 42 dhe 80 të Ligjit për arsim fillor.

Së bashku me fletëparaqitjen për punësim parashtrohen dokumentet në vijim edhe atë: -Certifikatë të shtetësisë -Diplomë për arsim të mbaruar në pajtim me normativin e kuadrit mësimor. Në fletëparaqitjen për punësim obligohet që të shënohet e-mail adresa në mënyrë që të caktohet testimi për njohje të

gjuhës maqedonase dhe alfabetit cirilik. Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit të shpalljes në shtypin ditor. Zgjedhja e kandidatëve do të realizohet në afat prej 15 (pesëmbëdhjetë) ditëve pas përfundimit të afatit për parashtrim të

dokumenteve, gjegjësisht realizimit të testimit. Fletëparaqitjet së bashku me dokumentet e nevojshme të parashtrohen në adresën SHFK “Dame Gruev” - Gradsko, rr.

Marshall Tito nr. 68 - Gradsko SHFK “Dame Gruev” - Gradsko

Drejtor Lençe Stojanova

Kur mori vesh se marrëveshjaishte zyrtare, shpërtheu në lot:“Largimi nga Roma ishte i vështirë.Kam qarë gjatë, bashkë me ba-shkëshorten time. Më duhet të jemi ndershëm në atë që them: unë

bëra një zgjedhje profesionale, njëhap përpara në karrierën time dheRoma fitoi shumë para. Me truvendosa të shkoj te Liverpool, porzemra ime ishte për të qëndruarte Roma, ku kalova dy vite të shkël-qyera, ku lindi vajza ime dhe kishashumë miq, edhe jashtë futbollit.Shpesh herë kam bërë shëtitje

darkën vonë në këtë qytet, njëbukuri e rrallë. Vendi im i prefe-ruar ishte Koloseu, atje përjetojehistorinë. E pranoj që kam qarë kurika”, në këtë mënyrë ka folur Alis-sonBecker, që sot mbush 26 vjeçdhe nesër do të kthehet në Itali përtë luajtur kundër Napoli, këtë herëduke mbrojtur portën e Liverpool.

Një nga portierët më të mirë tëplanetit, i dyti më i paguar në hi-stori, 73 milionë euro, Alisson tre-gon: “Premier League është ndry-she nga Italia, atje ka më shumëritëm. Por unë në Itali mësovashumë prej MarcoSavorani, njënjeri thelbësor në rritje time dhe tëSzcezesny. Një nga njerëzit më tërëndësishëm të jetës time, që mëka ndihmuar edhe jashtë fu-she”.Në fund, Alisson tregon bi-sedën e parë me Klopp: “Kur të dyklubet arritën marrëveshjen,Klopp më telefonoi në “Face Time”dhe më shpjegoi projektin e tij dheatë që donte nga unë. E admirojqë nga koha kur ishte te Dort-mund. Është një njeri inteligjentdhe me karakter. Nuk flet shumë,por di gjithmonë çfarë të thotë.Është futur në dhomat e zhveshjes,pas gabimit tim kundër Leicester,edhe nisi të qeshte, kur unë ishagati të qaja. E kuptova se kishabërë një marrëzi, por ai më tha,vazhdo të luash në të tillë mënyrë,përndryshe mërzitem edhe unë.Më dhanë kurajë fjalët e tij”, katheksuar Alisson.

Mbappe te CityKylian Mbappe nuk transfe-rohet te Manchester City. PepGuardiola po mendon që tëbëjë edhe disa transferime nëjanar. Trajneri i ManchesterCityt dëshiron që ta forcoj edhemë shumë skuadrën, andaj ta-shmë ka një listë të transferi-meve. Mediat në Angli raportonse Guardiola e dëshiron Mbap-pen, mirëpo një gjë e tillë ështërefuzuar nga vet ai Trajnerispanjoll ka thënë se ata nukjanë të interesuar në transferi-min e francezit as në janar, e asnë verën e vitit 2019.

Alisson tregon përse ka derdhur lotdhe zbulon bisedën e parë me Klopp

“Kur të dy klubet arritënmarrëveshjen, Klopp mëtelefonoi në “Face Time”dhe më shpjegoiprojektin e tij dhe atë qëdonte nga unë. E admirojqë nga koha kur ishte teDortmund. Është njënjeri inteligjent dhe mekarakter. Nuk flet shumë,por di gjithmonë çfarë tëthotë. Është futur nëdhomat e zhveshjes, pasgabimit tim kundërLeicester, edhe nisi tëqeshte, kur unë isha gatitë qaja”, ka deklaruarAlisson

Publicitet

22 SPORTKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

Mauricio Pochettino do të për-ballet në Champions me Barce-lonën dhe Leo Messin. Natyrisht,një moment i veçantë ky për vetëtrajnerin argjentinas dhe “Spurs”.Ai mundohet të analizojë kundër-shtarin katalanas, duke njohur fi-lozofinë e veçantë të lojës së tyre.Në një intervistë për “Marca”, ndër tëtjera ka nënvizuar: “Është e qartë setani, në këtë fazë të fundit, Barcelo-na nuk ka më Xavi apo Iniesta. Kanëmbetur pak futbollistë të atij brezidhe është normale që Barcelona taketë ndryshuar futbollin e saj. Val-verde është përpjekur të ndryshojë,por duke ruajtur parimet, duke idhënë nuanca lojës së Barcelonës, ecila është pasuruar. Futbolli ështëpër futbollistët dhe, kur keni lojtarëaq të mëdhenj sa Barcelona, të aftëpër të shënjuar filozofinë përtejtrajnerit, është e vështirë t’i ndry-shoni ato. Për të zëvendësuar këtëlloj futbollistësh është e pamundur.Ata kanë qenë unikë, me talent tëmadh. Ju mund të afroni lojtarë tëtjerë, por ata janë të ndryshëm. Dhekur vjen puna për të treguar futbol-lin që dëshironi t’u mësoni, gjith-monë do të jetë shumë e vështirë.Barcelona është një skuadër me loj-tarë të mëdhenj, përcaktues dhe qëmund të fitojnë me gjithkënd. Për-veç Messit, dua të veçoj edhe Cou-

tinho, Dembélé, LuisSuárez… Janëfutbollistë të shkëlqyer. Coutinhone njoh shumë mirë. Ne po flasimpër një ekip të shkëlqyeshëm, tëudhëhequr nga më të mirët nëbotë, siç është LeoMessi. Cilësiaspikat kudo, në çdo repart të Bar-celonës. A duam ta mposhtim Bar-celonën? Natyrisht, po. Fitimi i njëloje është gjithmonë diçka e mirënë futboll. Kur fiton ndaj Barce-lonës, vlen edhe më shumë, sepsekjo do të thotë diçka e rëndësish-me për ne”, ka thënë Pochettino.Argjentinasi ka drejtuar Espanyolnë La Liga, pasi më parë ka qenëfutbollist i bardhebluve. Ai mendonse është e pamundur që të jetë traj-ner i Barcelonës në të ardhmen dhepohon se Leo Messi është futbollistimë i mirë në planet. “Sfida me Bar-celonën më motivon shumë sepsekam jetuar shumë vite në këtë qytetsi futbollist, trajner dhe tifoz iEspanyol”, tha argjentinasi. Rrugaime me atë të Barcelonës janë nëdrejtime diametralisht të kundërtadhe mendoj se është e pamundur,me të vërtetë e pamundur, që unë tëmarr drejtimin e kësaj skuadre”. Tot-tenham vjen pak i tronditur nësfidën kundër Barcelonës, pas go-ditjes që mori në ditën e parë tëLigës së Kampionëve. Ishte vërtet edhimbshme, sepse ndeshja ndaj In-

terit u kontrollua prej nesh. Ishimmë afër golit tonë të dytë, sesa bara-zimit. Fatkeqësisht, e përfunduamlojën me humbje. Duhet të nxjer-rim mësime nga këto lloj humbje-sh, t’i analizojmë me hollësi ato.Duhet të na shërbejnë për t’u për-mirësuar. Kundër Barcelonës ekzi-ston një motivim i madh. Ne do tëbëjmë gjithë luftën e mundshme.Për mua, Messi është ende numrinjë në botë dhe do të jetë i tillë de-risa të luajë futboll”. Nga ana tjetërlajme të këqija për Elseid Hysajn.Mbrojtësi i Kombëtares kuqezi meshumë gjasa do të jetë në stol nëtakimin e kësaj mesjave në Cham-pions. Paraqitjet e fundit që shko-dranit nuk kanë qenë të mira,madje në takimin me Juventusin ukritikua jo pak. Siç raportojnë me-diat italiane Hysaj me shumë gjasado ta nisë nga stoli ndeshjen ndajLiverpulit. Vendin e tij në të djathtëtë mbrojtjes pritet që ta zërë KevinMalkuit, i cili la Lilën në verë për tëshkuar në Itali. Francezi ishte titul-lar ndaj parmës, por u aktivizua dhendaj Juves në pjesën e dytë. Hysajështë konsideruar i paprekshëm,por fakti që 27-vjeçari po luan nëarenën ndërkombëtare mund tavërë në pikëpyetje paprekshmërinëe lojtarit kuqezi. Një paraqitje emirë e Malkuit ndaj “The reds” me

shumë mundësi do ta ndryshontehierarkinë në krahun e djathtë tëmbrojtjes napolitane dhe ky ështënjë lajm i keq për Hysajn. Portieri iLiverpoolit, Alisson ka paralajmë-ruar ekipin e tij se do të ketë njëpunë të vështirë ndaj Napolit nëLigën e Kampionëve të mërkurën.Skuadra e Jurgen Kloppit do tëudhëtojë drejt “San Paolos” për tëkërkuar fitoren e dytë në fazën egrupeve të Ligës së Kampionëve.“Është gjithmonë e vështirë të luajndaj një klubi të madh. Në Napoli,ne padyshim që do të gjejmë tifozshumë të pasionuar dhe njëskuadër që hyn në fushë me një dë-shirë të madhe për të fituar”, dekla-roi Alisson. “Hera e fundit dhe e vet-me që unë luajta atu, nefatmirësisht fituam, por ishte njëraprej ndeshjeve që duhej të punojamë së shumti gjatë edicionit. Ishtenjëra prej ndeshjeve më të vështiratë edicionit për neve në Serie A, kë-shtu që do të jetë një ndeshje e vë-shtirë. Ata e kanë pasur bazën enjëjtë të skuadrës për tre apo katërvite”, shtoi ish-portieri i Romës. “Sh-presoj që ne të kemi një ndeshje tëmadhe dhe të arrijmë fitore, porpadyshim që do të jetë një sfidë emadhe për ne”, u shpreh ai. Nëkuadër të ndeshjeve në grupe nëLigën e Kampionëve ka folur edhe

trajneri i Francës Didier Descham-ps. Dominimi në Ligue 1 nuk do tandihmojë PSG-në të triumfojë edhenë Champions League. PSG ka fi-tuar pesë nga gjashtë kampionatete fundit në Francë dhe kanë fituartetë ndeshjet e para të kampionatitaktual. Pavarësisht nga kjo, ky do-minim në Ligue 1 nuk ështëpërkthyer akoma në një sukses eu-ropian. Thomas Tuchel ka marrëvendin e Unai Emery këtë verë dhedetyra e tij është t’i japë fund elimi-nimeve të parakohshme në Cham-pions League. Por, Deschamps, i cilie vlerëson gjermanin, nuk beson seai do ta udhëheqë PSG-në drejttokës së premtuar. “Ai është shumëi aftë, i kujdesshëm ndaj çdo detaji,ka autoritet dhe krijon lidhje të for-ta me lojtarët”, ka thënë trajnerifrancez për “Bild”. “Por nuk është njëmagjistar. Parisi luan në një kam-pionat ku fitojnë me lehtësi dhe mëpas e shikojnë veten në ChampionsLeague, përballë një kundërshtarime cilësi të mëdha, që sulmonvazhdimisht”. Liverpool e nisi këtëedicion të Championsit me njëhumbje 3-2 të pësuar në fushën e Li-verpool dhe të mërkurën do tëluajnë kundër Crvena Zvezda. Fran-cezët do të shkojnë në atë takimpas një fitoreje 3-0 të marrë nëjavën e fundit të kampionatitkundër Nice.

Ish-sulmuesi i Bayern Munich,Dale Jennings, do të ketë mundë-sinë të vazhdojë të luajë futboll,teksa është bashkuar me RuncornTown, në North West CountiesLeague, kategoria e nëntë angle-ze. Jennings ishte vetëm 18 vjeç kurBayern e bleu nga Tranmere Ro-vers. Ai luajti 36 ndeshje për ekipin

“B” të bavarezëve, por nuk u aktivi-zua kurrë me ekipin e parë, ndërsady vjet më vonë u kthye në Angli teBarnsley. Aktualisht 25 vjeç, Jen-ning ka luajtur ndeshjen e fundit siprofesionist në vitin 2015 me MKDons. Jenning e nis edhe një herënga fillimi karrierën e tij, duke lënëpas shpine disa dëmtime të rënda

dhe dështimin te Bayern. “Isha tenjë nga klubet më të mëdha tëbotës, ndërsa tani jam në një ngamë të voglat, por vazhdoj të kem tënjëjtën kënaqësi kur luaj futboll.”Runcorn aktualisht është në ven-din e tretë të kategorisë së nëntë,pasi ka fituar shtatë nga tetë nde-shjet e para.

Nga Bayerni në kategorinë e nëntë në Angli!

LIGA E KAMPIONËVE

Pochettino: Barcelona shkon përtejtrajnerit, falë më të mirit në botë

Barcelona është njëskuadër me lojtarë tëmëdhenj, përcaktuesdhe që mund të fitojnëme gjithkënd. PërveçMessit, dua të veçojedhe Coutinho,Dembélé, LuisSuárez…Janë futbollistë tëshkëlqyer. Coutinhon enjoh shumë mirë. Nepo flasim për një ekip tëshkëlqyeshëm, tëudhëhequr nga më tëmirët në botë, siç ështëLeoMessi

TAKIMET

GRUPI AATLETICO M – CLUB BRUGGE

21:00B. DORTMUND - MONACO

21:00GRUPI B

PSV – INTER21:00

TOTTENHAM - BARCELONA21:00

GRUPI CPSG - CRVENA ZVEZDA

18:55NAPOLI - LIVERPOOL

21:00GRUPI D

LOKOMOTIV M. - SCHALKE 0418:55

PORTO - GALATASARAY21:00

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

23MOZAIKKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

MensurMamuti

SPECIALIST NË FUSHËN

E GJEODEZISË

ISH FUTBOLLISTI DHE SOT TRAJNERI

KOSOVAR NË FOTO

KLUB FUTBOLLISTIK

FRANCEZ

PJESA ANËSORE E ÇATISË

-----------------------------QYTET

NË ITALIA

QYTETI I LINDJES SË FUTBOLLISTIT

NË FOTO

E SHOSHITI-----------------------------

DHOMA (HUAJ)

KNJËSIA

MË E VOGËL SE DENARI

ISH POLITIKAN KINEZ

(1888–1979)

KOMPANI USHQIMORE

TURKE

SUEDIA------------------------------

QË NUK KANË KUFI

ZEFMOSI

PËREMËR PRONOR

------------------------------MONEDHË,

1/4 E GROSHIT (SH. PASHQ.)

KA URI,I URITUR

QENI I ÇARLI BRAUNIT

VEÇORI,SHENJË

DALLUESE

PARASHTESË MJEKËSORE PËR “HUNDË”

ANA E PJERRËT NË KRAHUN

E NJË RRUGE TË NGRITUR

UJDHESËNË ADRIATIK

NJË NGA KLUBET E FUTBOLLISTIT

NË FOTO T

KOHANJË NGA KLUBET E FUTBOLLISTIT

NË FOTO

LL. I.

E RRALLË,UNIKE

-----------------------------VESHJE E SIPËRME

E TRASHË

AUSTRIATIMO FLLOKO

----------------------------ALUMINI

PIKTORI KOSOVAR, BERISHA

------------------------------NJË NGA KLUBET E FUTBOLLISTIT

NË FOTO

NJË NGA KLUBET E FUTBOLLISTIT

NË FOTO

MELPOMENI ÇOBANI

------------------------------ART

(FRËNGJ.)

SHPREHJE, QË ËSHTË

PËRDORUR SHPESH E QË PËRSËRITET

PRIJËSI I VATIKANIT

-----------------------------TEATRI

NDËRKOMBËTAR

OKSIGJENIAI QË PAGUAN

ME KËSTE-----------------------------

TAUTOLOGJIASULFURI

BANOR I VENDBANIMIT

BULLGAR, STOMANTSI

ZGJIDHJET: A, GJILAN, E SITI, KOMORA, DENI, ETI, S, ZM, TU, I URËT, SNUPI, TIPAR, T, SHEKERSPOR, LLI, UNIKALE, A, TF, NAGIP, MARIBOR, MÇ, KLISHE, PAPA, O, KËSTARI, STOMANTSAS.

Shumë i lehtë: 352479618, 146385927, 789216354, 678134592, 523798146, 491652873, 237561489, 914823765, 865947231. Mesatar: 517629438, 234578961, 968431752, 325187694, 481396527, 796245813, 149852376, 673914285, 852763149.

NË K

ËTË D

ATË

3 tetor 1974

2 4 6 1 8

1 6 3

2

3 5 9 2

7 8

4 9 1 5

2 1

9 3 7 5

8 7 2

5 8

2 3 5 6 1

1

2 8 9

8 3 9 6 2

7 4 3

2

6 7 9 8 5

8 9

R,

SPOR EKER , SH AR, TT, I, TIPPAS. A OMANTS

, SNUPI , I URËTT, , S, ZM, TUOT ARI, S TTA , KËS A, O APPA HE, PPA

OMORA, DENI, ETI SITI, K, KLISH , MARIBOR, MÇ GIPP,

: GJIDHJET Z, E S A, GJILANA , N LLI, UNIKALE, A, TFF,

2 4

1 6 3

2

3

6 1 8

5 9 2

5

2 3 5

2 8

8

6 1

1

8 9

3

7

4 9 1 5

2

9

5 9 2

8

1

3 7 5

2 8

8 3 9

7 4

6 7 9

8 9

9 6 2

4 3

2

8 5

3798146, 491652873,61, 968431752,3149.

8

523 54, 678134592, 2163r: 517629438, 23457896376, 673914285, 85276

7 2

79618, 146385927, 789265, 865947231.Mesatar27, 796245813, 149852

8

ë: Shumë i leht35247237561489, 9148237325187694, 4813965

9

DASHI 21. mars - 20. prillNjë refuzim që do të merrni do ju acarojë së tepërmi.

Megjithatë bëhet fjalë për një çështje pune, ndaj bëni mirë të merr-ni masa. Sa i takon sferës së ndjenjave, mbrëmja parashikohet të jetëmjaft e favorshme.

DEMI 21. prill - 21. majKjo e martë do të jetë mjaft e mbarë dhe relaksuese, e cila

do ju lejojë që të vlerësoni me më shumë kujdes, disa propozime qëkeni marrë së fundmi. Këshillohet të mos nxitoheni në dhënien e njëpërgjigje. Mbrëmja do të jetë mjaft e mbarë për tu kaluar me njerë-zit që doni.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorMos u tregoni shumë skeptik në raport me një bashkë-

punëtorin tuaj, pasi mund të befasoheni nga iniciativat premtuese.Në dashuri, ky është momenti ideal për tu kaluar me partnerin/en.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikMundohuni të tregoni më shumë kujdes për shëndetin,

sidomos lidhur nëse i keni vendosur vetes disa objektiva dhe juduhen më shumë energji. Këshillohet që të mos përfshiheni në de-bate tepër të nxehta.

LUANI 23. korrik - 22. gushtMundohuni të mos përqendroheni shumë në debate të

kota. Do të jeni kokëfortë dhe impulsiv, ndërkohë që hapet njëmuaj i rëndësishëm për të ndezur ndjenjat dhe për të bërë një haptë rëndësishëm, në raport me një person që doni.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorShmangni tensionet në dashuri ose në familje. Vendosja

e një ultimatumi nuk do ju ndihmoni të fitoni një konflikt, ndajmundohuni të përpunoni strategjitë tuaja. Kjo e martë është mjafte rëndësishme për të rigjetur qetësinë.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorKjo ditë do ju gjejë të luhatur në sjelljen tuaj. Luhatjet

e humorit, mund të shkaktohen nga një situatë jo shumë e kënd-shme në vendin e punës. Këshillohet që në dashuri dhe familje, tëmos jeni shumë agresiv.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorMundohuni të mos rrezikoni shumë në investime, për të

cilat nuk jeni të sigurtë. Në këtë moment është e rëndësishme qëtë gjeni përqendrimin dhe të çoni deri në fund të gjitha projektettuaja. Kjo ditë ju fton që të tregoni kujdes në dashuri.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorKy është momenti më i mirë për të kaluar bashkë me fa-

miljen dhe me personat që doni. Ka disa keqkuptime të cilatduhet ti mbani nën kontroll, por nga ana tjetër keni qenë shumëtë lodhur dhe një përgjigje që do të merrni do ju gëzojë. Propozi-met tuaja do të vlerësohen maksimalisht.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarDo të keni mundësi për të bërë disa ndryshime të frytsh-

me lidhur me projektet tuaja. Nga pikëpamja sentimentale, ka disadyshime të cilat duhet ti zgjidhni para se të hyni në konflikt me part-nerin/en, shkruan noa.al. Duhet të jeni të qartë me veten tuaj dhetë bëni një ballafaqim, pa u treguar shumë agresiv.

UJORI 21. janar - 19. shkurtKjo ditë do të jetë mjaft interesante për të nisur një

projekt të ri dhe për të shfaqur më shumë besim në veten tuaj.Edhe në dashuri do të jeni më romantik, ndaj përfitoni nga ky mo-ment për të bërë një arratisje të vogël në çift.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsKëshillohet që në vendin e punës mos të jeni shumë të

ashpër, pasi një sugjerim i një bashkëpunëtori tuaj, mund të jetëmjaft i vlefshëm. Sigurisht ka disa keqkuptime që kërkojnëzgjidhje, por horoskopi i kësaj dite parashikon mundësi të mira nëpunë. Në dashuri duhet të jeni më të komunikueshëm.

24 MOZAIKKoha, e mërkurë, 3 tetor 2018

1789 - Xhorxh Uashington shpallpër herë të parë për herë të parë Ditëne Falënderimit.

1873 - Kapiteni Xhek dhe bashkë-luftëtarët e tij varen për shkak të pje-sëmarrjes së tyre në Luftën e Mo-dokut.

1904 - Franca dhe Spanja nënshk-ruajnë marrëveshje për Pavarësinë eMarokut.

1918 - Borisi shpallet Mbret i Bull-garisë.

1924 - Mbreti Husein i Hixhazitheq dorë nga froni.

1929 - Mbretëria Serbo-Kroato-Sl-lovene ndërron emrin në Jugosllavi.

1935 - Italia pushton Etiopinë. 1945 - Paraqitja e parë publike e

Elvis Presley në moshën 10 vjeçare.1968 - Me puç ushtarak largohet

nga posti Kryetari Fernando Belaún-de Terry në Peru.

1977 - Arrestohet Indira Gandhi. 1990 - Bashkohen Gjermania Lin-

dore dhe Ajo Perëndimore në një.

BARASPESHANjë i dehur qëndron shtrirë nërrugë. I afrohet një polic.- Çfarë po bën aty?- Kam humbur diçka!- Çka ke humbur ashtu?- Baraspeshën!

Edhe armiku juaj më i madh, nukmund t’ju bëjë kurrë aq keq, sa

mendimet tuaja të pakontrolluara.(Buda)

BISHTAT E CIGAREVE NË PUSETA!Duhanpirësit po nxiten për të nda-luar hedhjen e bishtave të cigareve nëpuseta për shkak të ndikimit të tyre tegjallesat e detit. Sipas Daily Mail, atajanë forma më e përhapur e mbeturi-nave në Britaninë e Madhe dhe studi-met tregojnë se vetëm një bisht ciga-reje është shumë toksike për peshqit.Shumica e njerëzve nuk kuptojnë sebishtat përmbajnë plastikë dhemund të shpëtojnë nga sistemet e fil-trimit të ujit dhe të ujërave të zezadhe të përfundojnë në det, thonë am-bientalistët. Bishtat, të përbëra ngaacetati i celulozës, janë një ndotës imadh i lumenjve dhe deteve në botë.Rreth 3.6 milionë duhanpirës pra-nojnë se kanë hedhur një bisht ciga-reje në kanalet e kullimit në Britanimuajin e kaluar. Vetëm 38% e tyrekuptojnë faktin që filtrat e cigarevepërmbajnë plastikë dhe janë njëkërcënim për ambientin.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 3

TE

TO

RT

HË

NIA

E D

ITË

SB

AR

SOL

ET

AA

E D

INI

SE

...

Kafeina mund të ndihmojë në për-mirësimin e funksionit të enëve të gjakut,tregon një studim i fundit sipas të cilinjerëzit me sëmundje të veshkave mundtë jetojnë më gjatë nëse pinë më shumëkafe. Pak kafe mund të konsumohet vetëmnëse është sasia që mjeku urdhëron përpacientët me sëmundje kronike të veshka-ve (CKD). Sipas një studimit në Transplan-timin e Dializës në Nefrologji në SHBA,konsumimi i më shumë kafeve ulë rre-zikun e vdekjes për pacientët me së-mundje të veshkave.

Hulumtuesit besojnë se ndikimet po-zitive nga kafeina janë të lidhura me efek-tet vaskulare, meqë ajo është e njohurpër të përmirësuar funksionin e enëve.Ekipi, i udhëhequr nga një mjek nga Por-tugalia, shqyrtoi të dhënat nga 4863 ame-rikanë me CKD midis viteve 1999 dhe2010, si pjesë e Anketës Kombëtare të

Shëndetit dhe Ekzaminimit të Ushqyerjes(NHANES). Edhe pas shqyrtimit të fak-torëve të tillë si mosha, dieta dhe së-mundje të tjera, kishte akoma një reduk-tim në vdekje.

Ata që konsumonin më shumë kafekishin më shumë gjasa të ishin meshkuj tëbardhë me nivele të larta arsimore. Gjitha-shtu kishin më shumë gjasa të kishin mëpak sulme në tru dhe zemër në krahasimme ata që pinin më pak kafe. "Këshillimi ipacientëve me sëmundje të veshkave përtë pirë më shumë kafe mund të zvogëlojëvdekshmërinë e tyre", tha Miguel Bigotte

Vieira, një nga autorët kryesorë të studimitdhe një mjek i bazuar në Portugali.

Ai vuri në dukje se ky ishte një studimvëzhgues, kështu që nuk tregon se pirja ekafesë më shumë ul rrezikun e vdekjes nëpacientët me sëmundje kronike të veshka-ve. duhet të konfirmohen me anë të njëprove klinike të rastësishme”, tha Vieira.Studimi i fundit nuk ishte hera e parë qëefektet e kafeinës u studiuan për pacientëtme CKD. Një studim i kryer më parë këtëvit në The American Journal of Medicinezbuloi se zhvillimi i sëmundjes ndodhi mëpak në njerëzit që pinë kafe çdo ditë.

Miliarderi Patrick Soon-Shiong mbë-shteti të mërkurën një ndryshim përmënyrën se si njerëzit konsumojnë laj-me mbi mediat sociale, duke i quajturplatformat si “kanceri i kohës sonë”. “Inter-vali i shkurtër i kohës që po krijojmë nëkëtë mijëvjeçar është në të vërtetë shumëe rrezikshme”, tha Soon Shiong, pronari iri i Los Angeles, La Times.

Ai u shpreh se kjo “Është një nga pa-sojat e padëshiruara të mediave sociale”.Së shpejti Shiong, gjithashtu kryetar dheCEO i firmës bioteknologjike NantKwest,iu përgjigj një pyetjeje rreth gjendjes që

po përjeton media dhe marrëdhënia esaj në rrjetet sociale. Platformat siç janëFeed-i i Facebook-ut kanë revolucionari-

zuar se si njerëzit konsumojnë mediatdhe si organizatat e lajmeve japin përm-bajtje. Por ata gjithashtu janë kritikuarpër përhapjen e të ashtuquajturve lajmetë rreme dhe keqinformim të informa-cionit. Së shpejti Shiong, një ish kirurg ikthyer sipërmarrës, i tha “Squawk Alley”që nëse them që kjo është kanceri i kohëssonë dhe mediat sociale janë një formë emetastazës së lajmeve. Ai e përshkroi Fa-cebook si një organizatë “reklamuese”dhe prandaj njerëzit nuk mund të dal-lojnë nga “lajmi i rremë”, “lajmi i vërtetë”ose “lajmi i opinionit”.

Telefonat e vjetër mobilë shpesh për-fundojnë në bërllok sapo të blihet një mo-del më i ri, por pas këtij lajmi mendoni dyherë para se të veproni në mënyrë të tillë.Për disa modele klasike, ky mund të jetënjë gabim i madh - në eBay ose Amazon,pajisjet e vjetra nga Nokia, Samsung, Mo-torola shiten deri në 1,000 euro, shkruanFenix magadin.de.

Këto janë katër pajisje veçanërisht tëvlefshme: Nokia 8800 ishte një model ivërtetë luksoz kur u fut në treg në vitin2005 dhe sot çmimet shkojnë deri në 1000euro. Edhe Nokia 8810 në eBay varësishtnga shkalla e viteve, ndryshon deri në disaqindra euro.

Në vitin 1998, ai ishte modeli i parë meantenën e vendosur në shtëpizë. Nësepajisja juaj është ende në gjendje të arsye-shme, mund t'ju sjellë rreth 300 euro.Samsung Matrix SPH-N270 - nuk ështësaktësisht telefoni më i bukur mobil që

kompania jugkoreane ka prodhuar. Në eBay, modeli i vitit 2003 vlen qindra

euro. Vlera për pajisjen origjinale duhet tëjetë shumë më e lartë. Motorola V3 Dolce

& Gabbana - një telefon me palosje nëedicionin Dolce & Gabbana është me vlerë200 euro, pavarësisht moshës dhe kushte-ve të reja.

Mediat sociale, kanceri i kohës sonë!

Kafeja mund të zgjasë jetën enjerëzve me sëmundje të veshkave

"Këshillimi i pacientëve me sëmundje tëveshkave për të pirë më shumë kafe mund tëzvogëlojë vdekshmërinë e tyre", tha MiguelBigotte Vieira, një nga autorët kryesorë tëstudimit dhe një mjek i bazuar në Portugali

MOS I HIDHNI MOBILËT E VJETËR: Katër markat që shiten deri në 1 mijë euro

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////