บทท 1ความรพนฐานเกยวกบพาณชยอเลกทรอนกส

ในปจจบนอนเทอรเนตไดเขามามบทบาทตอการดำาเนนชวตของมนษยและยงกอใหเกดผลกระทบตอเศรษฐกจโลกดวย โดยอนเทอรเนตสามารถชวยใหการทำาธรกรรมตาง ๆ ทเกดขนสำาเรจไดดวยการคลกเพยงครงเดยว ทำาใหการดำาเนนธรกจรปแบบเดมจะตองมการปรบตว ปรบเปลยน เพอใหสามารถอยรอดและมความพรอมสำาหรบการแขงขนในสมรภมทางการตลาดดวยการใชประโยชนจากอนเทอรเนตเปนเครองมอในการขยบขยายธรกจของตนไปสรปแบบใหมทเรยกวา พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce หรอ E-Commerce) กนมากขน ซงการนำาเอาพาณชยอเลกทรอนกสเขามาใชทำาใหเกดการเปลยนแปลงในดานความสมพนธระหวางองคกร ลกคา พนกงาน คคาทางธรกจ ทแตกตางไปจากเดมทตองนดพบปะกนแบบเผชญหนา (Face-to-Face) มาเปนความสมพนธแบบสอสารกนผานระบบออนไลนดวยการใชเครอขายอนเทอรเนต (Screen-to-Face) โดยพาณชยอเลกทรอนกสถอเปนชองทางการตลาดขนาดใหญของโลกไรพรมแดนทสามารถเขาถงกลมผบรโภคเปาหมายไดอยางรวดเรว ไรขดจำากดในเรองเวลาและสถานท และดวยการแขงขนทางการคาเสรทำาใหสามารถชวงชงความไดเปรยบกนดวยความเรวทงในการนำาเสนอสนคาและการใหบรการ อกทงการเตบโตทรวดเรวของอนเทอรเนตผนวกกบความตองการความสะดวกสบายของผคน จงทำาใหพาณชยอเลกทรอนกสเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจของการประกอบธรกจในยคน

58

ภาพรวมของพาณชยอเลกทรอนกสพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) ซง

เกยวของกบการซอขายสนคาหรอบรการบนสออเลกทรอนกสนน ถอเปนสวนหนงของธรกจอเลกทรอนกส (Electronic Business) ซงครอบคลมถงการดำาเนนธรกรรมใดๆ ผานสออเลกทรอนกสไมวาจะเปนภายในองคกรหรอระหวางองคกร การบรการลกคา การทำางานรวมกนระหวางคคาทางธรกจ ทสามารถสอสารถงกนผานเครอขายอนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต โดยปจจบนพาณชยอเลกทรอนกสมการเตบโตเพมมากขน จากขอมลสถตการจดทะเบยนพาณชยอเลกทรอนกสของกรมพฒนาธรกจการคาในรอบหลายปทผานมาพบวาสถตการจดทะเบยนพาณชยมแนวโนมเพมมากขน ซงตงแตป 2556 – ส.ค. 2559 มรานคาพาณชยอเลกทรอนกสนกสไดรบการรบรองการจดทะเบยนพาณชยทงสนจำานวน 17,592 ราย แบงเปนนตบคคลจำานวน 4,367 ราย คดเปนสดสวน 25 เปอรเซนต และบคคลธรรมดา 13,225 ราย คดเปนสดสวน 75 เปอรเซนต โดยมทงหมวดหมของแฟชน/เครองแตงกาย/เครองประดบ การแพทย/สขภาพ/ยา/สมนไพร/สปา คอมพวเตอร/อปกรณไอท/ซอฟตแวร ทองเทยว/จองตว/จองโรงแรม/เชายานพาหนะ เกม/ของเลน/ของขวญ/ของชำารวย/ของสะสม และหมวดหมอนๆ (กรมพฒนาธรกจการคา, 2559) ซงการเปลยนแปลงของพาณชยอเลกทรอนกสเปนทนาจบตามองในอนาคต เนองจากมการเตบโตอยางรวดเรวและตอเนอง ทงในกลมของผซอและผขาย ซงพาณชยอเลกทรอนกสไดกอใหเกดแนวโนมทนาสนใจหลายประการ (พรรณ สวนเพลง, 2556, หนา 402 ) ดงน

59

1. พาณชยอเลกทรอนกสจะมการแขงขนทรนแรงแบบทะเลสแดง (Red Ocean) ซงจากจำานวนผเขาใชงานทเพมมากขนและผใหบรการทมมากขน จงทำาใหเกดการแขงขนอยางรนแรง ดงนนผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสจะตองมการปรบตวและสรางจดแขงของธรกจอยางตอเนองเพอความอยรอด

2. การชำาระเงนออนไลนจะไดรบความนยมเพมมากขน ไมวาจะเปนชำาระเงนผานบตรเครดตโดยตรง หรอการใชการชำาระเงนอนๆ เชน กระเปาเงนอเลกทรอนกส การชำาระเงนผานบรษทชำาระเงน อยางเชน PayPal เปนตน

3. มการขายสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสเพมขน จงทำาใหเกดลกเลนทางการตลาดใหมๆ เชน การโฆษณา การทำาโปรโมชน การใหสวนลด เปนตน เพอดงดดใหผซอตดสนใจซอสนคาหรอบรการมากขน

4. การขยายตวของเครอขาย 3G, 4G ภายในประเทศจะทำาใหเกดโอกาสในการเขาถงอนเทอรเนตตอจำานวนประชากรเพมขน โดยเฉพาะการเชอมตอดวยโทรศพทแบบสมารท จงทำาใหผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสจำาเปนตองมการปรบตวเพอรองรบพาณชยบนโทรศพทเคลอนท (m-Commerce)

5. รปแบบการซอขายสนคาของพาณชยอเลกทรอนกสจะเชอมโยงผานเครอขายสงคมออนไลนมากขน ซงเครอขายสงคมออนไลนจะไดรบความนยมทงในฐานะเปนเครองมอในการตดตอสอสารระหวางผซอและผขาย การสรางความสมพนธระหวางกน การรวมกลมผบรโภคทมความคดเหนและมความตองการคลายๆกน ตลอดจนการใชเครอขายสงคมออนไลนเปนชองทางหนงในการซอขายสนคาหรอบรการดวย

ความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส

60

จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาไดมหนวยงานและนกวชาการใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce: e-commerce) ไวหลากหลายและแตกตางกน ดงน

องคกรการคาโลก หรอ WTO (1998) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การผลต การกระจาย การตลาด การขาย หรอการขนสงผลตภณฑและบรการโดยใชสออเลกทรอนกส

คณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงเอเชยและแปซฟก หรอ ESCAP (1998) ไดใหความหมายพาณชยอเลกทรอนกส วาหมายถง ขบวนการทใชวธการทางอเลกทรอนกสเพอทำาธรกจทจะบรรลเปาหมายขององคกร พาณชยอเลกทรอนกสใชเทคโนโลยประเภทตาง ๆ และครอบคลมรปแบบทางการเงนทงหลาย เชน ธนาคารอเลกทรอนกส การคาอเลกทรอนกส อดไอหรอการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส ไปรษณยอเลกทรอนกส โทรสาร แคตตาลอกอเลกทรอนกส การประชมทางไกล และรปแบบตาง ๆ ทเปนขอมลระหวางองคกร

กตต ภกดวฒนากลและทวศกด กาญจนสวรรณ (2547, หนา 5) ไดนยามความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การใชเทคโนโลยเปนสอกลางสำาหรบแลกเปลยนสนคาและบรการระหวางผทเกยวของ ไดแก ตวบคคล องคกร หรอตวบคคลกบองคกร ทงน เพอชวยสนบสนนและอำานวยความสะดวกในการดำาเนนกจกรรมตางๆ ทงภายในและภายนอกองคกร

ศรไพร ศกดรงพงศากลและเจษฎาพร ยทธนวบลยชย (2549, หนา 143) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การทำาธรกรรมทกรปแบบ (การซอขายสนคา บรการ การชำาระเงน การโฆษณา และการแลกเปลยนสารสนเทศ) ผานสอ

61

อเลกทรอนกส เชน โทรศพท โทรสาร โทรทศน และเครอขายอนเทอรเนต

พรรณ สวนเพลง (2556, หนา 400) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) ไววา คอ การดำาเนนธรกรรมทางการคาผานสออเลกทรอนกสทเกยวของกบกระบวนการซอสนคา ขายสนคา จดสงสนคา และการแลกเปลยนสนคาหรอบรการ หรอสารสนเทศผานอนเทอรเนต ซงผขายไมจำาเปนตองพบหนากนโดยตรงกสามารถซอขายสนคาและบรการได

โอภาส เอยมสรวงศ (2556, หนา 17) ไดใหคำานยามของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การดำาเนนธรกรรมทางการคาผานสออเลกทรอนกส ทเกยวของกบกระบวนการซอสนคา ขายสนคา จดสงสนคา การแลกเปลยนสนคา/บรการ หรอสารสนเทศผานอนเทอรเนต

Gupta (2000, P.217) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา กระบวนการซอขาย แลกเปลยน สนคา บรการ และสารสนเทศ ผานสออเลกทรอนกส โดยเฉพาะอยางยงทางอนเทอรเนต

Turban, King, Lee, Liang, & Turban (2012, P.38) ไดใหคำานยามของพาณชยอเลกทรอนกสไววา กระบวนการซอ การขาย การถายโอน หรอ การแลกเปลยนสนคา บรการ และ/หรอ สารสนเทศผานเครอขายคอมพวเตอร โดยสวนใหญเปนอนเทอรเนต และ อนทราเนต

Laudon & Traver (2013, P.50) ใหคำานยามของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การใชอนเทอรเนต เวลดไวดเวบ และแอปพลเคชนเพอทำารายการทางการคาของธรกจในรปแบบของดจทล ระหวางองคกรกบองคกรดวยกน หรอ ระหวางองคกรกบบคคล

62

Kroenke (2014, P.273) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา เปนการซอและการขายสนคาและบรการผานเครอขายคอมพวเตอรสาธารณะและสวนบคคล ซงพาณชยอเลกทรอนกสนนไดสรางและแพรหลายดวยการประยกตใช HTTP, HTML และเครองแมขาย เชน หนาเวบไซตสำาหรบแสดงรานคาซงสามารถเขาไดโดยการใชเบราวเซอร

จากทมผใหความหมายดงกลาวขางตนทำาใหสามารถสรปไดวา พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce: e-commerce) หมายถง การดำาเนนธรกรรมทางการคา ไมวาจะเปน การซอขาย การแลกเปลยน การประมล สนคาหรอบรการหรอขอมลสารสนเทศ ทงในระดบบคคลและองคกร ผานชองทางอเลกทรอนกส โดยเฉพาะอยางยงอนเทอรเนต ซงกระบวนการพาณชยอเลกทรอนกสนนเกยวของกบการบรหารจดการทงงานสวนหนาราน (front-office) เพอใหเกดปฏสมพนธทดกบผบรโภค และงานสวนหลงราน (back-office) ทสนบสนนใหการซอขายสนคาหรอบรการประสบผลสำาเรจ โดยกระบวนการทงระบบจะถกเชอมโยงเขาดวยกน ไมวาจะเปน การนำาเสนอขอมลสนคาหรอบรการ การซอขาย การชำาระเงน การจดสงสนคา การบรการหลงการขาย และการจดการลกคาสมพนธ รวมถงการควบคมกระบวนการใหมความนาไววางใจ

ความเปนมาของพาณชยอเลกทรอนกสพาณชยอเลกทรอนกสไดเรมตนขนและเตบโตขนอยางตอ

เนองตราบจนปจจบน ดงนพ.ศ.2513 (ค.ศ.1970) พาณชยอเลกทรอนกสไดเรมขน

ครงแรก โดยเรมจากการโอนเงนทางอเลกทรอนกส (Electronic

63

Fund Transfer: EFT) ระหวางองคกร ซงในชวงแรกๆ นนจะใชกนในสถาบนการเงนและบรษทขนาดใหญเทานน ตอมาไดมการวจยและพฒนาจนเกดการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange: EDI) ทำาใหสามารถแลกเปลยนขอมลทางธรกจระหวางองคกรไดอยางมประสทธภาพและหลากหลายมากขน ดวยเหตนองคกรตางๆจงเลงเหนความสำาคญและประโยชนทจะไดรบมากขน อกทงประสทธภาพของเครองคอมพวเตอรสวนบคคลเพมมากขน จงทำาใหการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกสไดรบความนยมอยางแพรหลายในองคกรธรกจ ไมวาจะเปนภาคการผลต คาสง คาปลก การบรการ และธรกจอนๆ

พ.ศ.2533 (ค.ศ.1990) ถอเปนยคของอนเทอรเนตเพราะมผใชอนเทอรเนตเพมขนอยางรวดเรว มการนำาเสนอขอมลขาวสารทงในแบบขอความและรปภาพมากขน จงไดมการนำาอนเทอรเนตมาใชในเชงพาณชย ทเรยกวา พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce: E-commerce) ซงมงเนนการซอขายสนคาหรอบรการผานชองทางอเลกทรอนกส โดยรวมถง การประมล (Auction) การจดซอจดจาง (Procurement) และวธการอนๆ ทเกยวของดวย และดวยความกาวหนาทางเทคโนโลยทำาใหพาณชยอเลกทรอนกสขยายตวอยางรวดเรว ทำาใหมพาณชยอเลกทรอนกสรปแบบอนเกดขนมากมาย เชน รฐบาลอเลกทรอนกส (Electronic Government: E-Government) การเรยนทางอเลกทรอนกส (Electronic Learning: E-Learning) การพาณชยผานโทรศพทมอถอ (Mobile Electronic Commerce: M-commerce) การพาณชยผานสอสงคมออนไลน (Social Electronic Commerce: S-Commerce) เปนตน

64

พ.ศ.2538 (ค.ศ.1995)- ปจจบน เทคโนโลยอนเทอรเนตมการพฒนามากขน ทำาใหทงองคกรและบคคลธรรมดามการพฒนาเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส การพาณชยผานโทรศพทเคลอนท การพาณชยผานสอสงคม ทงเพอสนบสนนการดำาเนนธรกจทางกายภาพและการดำาเนนงานโดยไมมรานคาทางกายภาพมากขน รวมทงมการคดคนระบบรกษาความปลอดภยและกฎระเบยบเพอควบคมการดำาเนนกจการพาณชยอเลกทรอนกสอยางตอเนอง

คณลกษณะของพาณชยอเลกทรอนกสพาณชยอเลกทรอนกสสงผลตอการเปลยนแปลงการดำาเนน

งานธรกจในรปแบบเดมเนองดวยมลกษณะทโดดเดน (Laudon & Laudon, 2012, P.405) ดงน

1. มอยทกแหง (Ubiquity)การพาณชยแบบเดมนน ตลาดการซอขายสนคาหรอ

บรการเปนสถานททางกายภาพ เชน รานคาปลกตางๆทตงอยในแหลงชมชน ซงลกคาจะตองเดนทางไปยงรานคาเหลานนในเวลาทรานคาเปดทำาการเพอเยยมชม เลอกสนคา ซอขาย ชำาระเงน และรบสนคา ในขณะทตลาดการซอขายสนคาหรอบรการของพาณชยอเลกทรอนกสจะกระจายอยทกทบนระบบเครอขาย ทำาใหสามารถเขาถงรานคาผานทางหนาจอคอมพวเตอร หรอโทรศพทแบบสมารท ไดจากทกทไมวาจะเปนจากบาน ททำางาน หรอแมกระทงในรถ และตลอดเวลา ซงในมมมองของผบรโภคนนการซอขายสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสจะชวยลดคาใชจายและเวลาในการเดนทางลงได

2. การเขาถงทวโลก (Global Reach)

65

การพาณชยแบบเดมนน รานคาจะตงอยในชมชนหรออาณาบรเวณใดบรเวณหนง ซงการทำาการคาโดยสวนใหญจะเกยวพนกบผคนในทองถนเปนหลก สำาหรบการดำาเนนการธรกจขามพนทนนจะมกระบวนการทยงยากและคาใชจายสง แตสำาหรบเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสนนจะสนบสนนใหผคาสามารถทำาการคาแบบขามพรมแดนและมความแตกตางทางวฒนธรรมไดงายขน ทำาใหเกดความสะดวกสบายและมประสทธภาพมากขน นนหมายความวาขนาดตลาดของพาณชยอเลกทรอนกสมโอกาสเปนไปไดเทาๆกบจำานวนประชากรของโลกทเขาใชอนเทอรเนต ซงในปจจบนนประมาณ 2.93 รอยลานคน (Internetlivestats, 2015)

3. มมาตรฐานสากล (Universal Standards)การพาณชยแบบเดมนน ใชเทคโนโลยทแตกตางกนใน

แตละประเทศ เชน มาตรฐานของโทรทศน วทย หรอแมแตเทคโนโลยโทรศพทของแตละประเทศทวโลกกแตกตางกน ในขณะทพาณชยอเลกทรอนกสนนใชมาตรฐานทางเทคนคของอนเทอรเนตซงเปนมาตรฐานระบบเปด มความยนหยนสง ทำาใหคอมพวเตอรหรออปกรณใดๆสามารถเชอมโยงไปยงเครองคอมพวเตอรหรออปกรณเครองอนไดโดยไมไดรบผลกระทบจากแพลตฟอรมทแตกตางกนทใชในแตละเครอง โดยอาศยโพรโทคอลมาตรฐานคอ TCP/IP เปนกฎเกณฑทใชเปนขอตกลงในการสอสารระหวางกน ดวยความมมาตรฐานนเองททำาใหสามารถแบงปนขอมลสนคาหรอบรการไปไดทวโลก และสงผลใหตนทนในการนำาสนคาหรอบรการของผคาเขาสตลาดตำา และคาใชจายในการคนหาสนคาหรอบรการสำาหรบลกคาลดลงดวย

4. มความสมบรณของขอมล (Richness)

66

ในการพาณชยแบบเดม โดยเฉพาะอยางยงสำาหรบรานคาปลกขนาดเลกนน ผประกอบการหรอผขายจะมบทบาทสำาคญในการใหขอมลเกยวกบรายละเอยดสนคาหรอบรการแกลกคา ไมวาจะเปนการพดคยดวยการเผชญหนาหรอการสนทนาผานอปกรณสอสาร หรอนำาเสนอขอมลสนคาหรอบรการผานสอตางๆ เชน แผนพบสนคา ปายโฆษณา โทรทศน วทย เปนตน เพอทำาใหสงแวดลอมทางการคาหรอการขายมอำานาจมากขน แตการนำาเสนอขอมลรายละเอยดสนคาหรอบรการปรมาณมากและใหสามารถเขาถงผบรโภคในวงกวางพรอมๆกนนนจะเสยคาใชจายสง ดงนนจงเปนขอจำากดของความสมบรณของขอมล แตสำาหรบพาณชยอเลกทรอนกสนนสามารถนำาเสนอหรอสงขอมลรายละเอยดสนคาหรอบรการ ขอมลขาวสารตางๆ ไดทงในรปแบบของตวอกษร เสยง ภาพนง ภาพเคลอนไหว วดโอไดในเวลาเดยวกน และสามารถนำาเสนอมลตมเดยไปยงผบรโภคจำานวนมากดวยการลงทนตำา

5. มการโตตอบระหวางกน (Interactivity)การพาณชยแบบเดมนน เนนการโตตอบหรอปฏสมพนธ

แบบเผชญหนาระหวางผคาและผบรโภค (fact-to-face) หรออาจใชโทรศพทเปนเทคโนโลยทสนบสนนการโตตอบหรอปฏสมพนธระหวางกนเทานน สำาหรบเทคโนโลยอนๆ อยางเชน โทรทศนกจะใชเพยงแคเปนชองทางในการโฆษณาสนคาหรอบรการไดเพยงทศทางเดยว แตไมสามารถใหผบรโภคโตตอบผานชองทางนได ในขณะทเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสนน ทกกจกรรมบนเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสยอมใหเกดการโตตอบหรอมปฏสมพนธระหวางผคาและผบรโภคไดเชนเดยวกบการคาขายแบบเผชญหนา อกทงยงสามารถทำาไดในวงกวางและทวโลก ไมวาจะเปนการใชกระดานสนทนา การแชท เปนตน

67

6. ความหนาแนนของขอมล (Information Density)พาณชยอเลกทรอนกสสามารถใหสารสนเทศในปรมาณ

มากและคณภาพทเพยงพอตอการนำาไปใชของผทเกยวของไมวาจะเปน ผบรโภคหรอผขาย ในตนทนดานการรวบรวม การจดเกบ การประมวลผล รวมทงการสอสารทตำาลง นอกจากนพาณชยอเลกทรอนกสยงทำาใหเกดความโปรงใส (transparent) แกลกคา ทงความโปรงใสดานราคาทสามารถทำาใหผบรโภคเกดความสะดวกสบายในการคนหาราคาของสนคาไดหลากหลาย และความโปรงใสดานตนทนททำาใหผบรโภคสามารถคนหาตนทนสนคาหรอบรการจรงของผขายได ในขณะทผขายกยงไดรบขอไดเปรยบจากการใชพาณชยอเลกทรอนกสเชนกน ไมวาจะเปนการคนหาลกคาไดจำานวนเยอะขน การแบงกลมลกคาเพอนำาไปสการตงราคาทแตกตางกนได (Price Discrimination) เชน ธรกจทองเทยวออนไลน คนพบวาลกคาบางกลมตองการทองเทยวในวนหยดโดยไมไดสนใจราคาเพยงแคไดรปแบบการทองเทยวทตรงกบความตองการเทานน ทางผขายกสามารถจดรายการทองเทยวตามความตองการนนในราคาทสงได แตในขณะเดยวกนกสามารถนำาเสนอรายการทองเทยวนนแกลกคารายอนทตดสนใจซอจากราคาหรอออนไหวตอราคาในราคาทตำากวาโดยอาจตดรายการการทองเทยวบางรายการออกไป

7. มการใหบรการแบบเฉพาะเจาะจง/ปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบบคคล(Personalization/Customization)

การพาณชยแบบเดมนน เทคโนโลยไมสนบสนนการการใหบรการแบบเฉพาะเจาะจง/การใหบรการแบบปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบผใช ดงจะเหนไดจากการใหบรการโทรทศน ถงแมผใช

68

สามารถเลอกสงทจะชมไดจากการเปลยนชองแตกไมสามารถเปลยนเนอหาของชองนนๆได ในขณะทเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสสนบสนนการบรการแบบเฉพาะเจาะจง (personalization) โดยผขายสามารถกำาหนดขอความทางการตลาดไปยงบคคลโดยเฉพาะดวยการปรบขอความใหสอดคลองกบพฤตกรรมของบคคลนน ไมวาจะเปน ความชอบ ความสนใจ หรอประวตการซอกอนหนา อกทงเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสยงสนบสนนการปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบผใช (customization) ดวย เชน ผบรโภคสามารถปรบเปลยนคณลกษณะสนคาหรอบรการตามความตองการเฉพาะแตละบคคลได เปนตน

8. เปนเทคโนโลยทางสงคม (Social Technology)การพาณชยแบบเดมนน ไมไดเกยวของกบเทคโนโลยทาง

สงคมใดๆ ผคาและผบรโภคจำานวนมากจะสามารถแบงปนขอมลกนไดโดยการพบปะสงสรรคกนเปนหลกเทานน แตเทคโนโลยสำาหรบพาณชยอเลกทรอนกสกอใหเกดกลมสงคมออนไลนหลากหลายรปแบบ ทอนญาตใหผใชสามารถสรางและแบงปนความร ประสบการณ และเรองราวตางๆใหกบบคคลอนทอยในสงคมหรอชมชนออนไลนเดยวกน ผานหวเรองตางๆ ทงในรปแบบของขอความ วดโอ รปภาพ

โครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกสโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) คอองคประกอบหลก

สำาคญทงทางดานเทคโนโลยพนฐาน และทางดานงานธรกจทจะขบเคลอนใหการทำาธรกรรมของพาณชยอเลกทรอนกสดำาเนนไปได

69

อยางสมบรณและมประสทธภาพ โดยโครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกสสามารถแบงไดเปน 4 สวนประกอบหลก (จราภรณ สธมมสภา, 2555, หนา 20; กตต ภกดวฒนะกล และ ทวศกด กาญจนสวรรณ, 2547, หนา 10) ดงน

1. ระบบเครอขายและการสอสาร (Network and Communication) เครอขายคอการเชอมตอคอมพวเตอรตงแต 2 เครองเขาดวยกน เพอใหสามารถสอสารกนไดตามวตถประสงคอยางใดอยางหนง ซงสำาหรบพาณชยอเลกทรอนกสนน จะตองอาศยเครอขายพนฐาน ไดแก เครอขายทองถน (LAN) เครอขายระดบเมอง (MAN) เครอขายบรเวณกวาง (WAN) เครอขายเทคโนโลยอนเทอรเนต ไดแก อนทราเนต เอกซทราเนต อนเทอรเนต รวมทง เครอขายไรสายดวย ในสวนของการสอสารกจะตองมชองทางการตดตอสอสารเพอใหการแลกเปลยนขอมลเปนไปไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เชน ระบบการสอสารและโทรคมนาคม สายสญญาณตางๆ อปกรณสอสารทงแบบมสารและไรสาย เปนตน

2. การจดการเนอหาและการเผยแพร (Content Management and Publishing) ซงจะเนนในสวนของการจดรปแบบเนอหาเพอการนำาเสนอสนคาหรอบรการในรปแบบของสอประสม (Multimedia) ซงจะตองมการผสมผสานระหวาง ขอความ ภาพนง เสยง ภาพเคลอนไหว โดยจะตองใชเครองมอ เชน ซอฟตแวรประยกตสำาหรบการพฒนาเวบไซต และภาษาโปรแกรมซงทำางานบนเวบไซต เชน เอชทเอมแอล(HTML) จาวา (JAVA) เอกซเอมแอล (XML) วอารเอมแอล (VRML) เปนตน

3. การบรการธรกจและการตอประสาน (Business Service and Interfacing) ซงจะเปนระบบงานการทำางานตางๆภายในพาณชยอเลกทรอนกส รวมทงสารสนเทศตางๆ ทจะ

70

สนบสนนการดำาเนนงานหรอการบรการธรกจ เชน แคตตาลอกสนคาแบบอเลกทรอนกส (e-catalog) ระบบชำาระเงนอเลกทรอนกส ระบบการจดการขอมลลกคา ระบบจดการลกคาสมพนธ เปนตน

4. ระบบความมนคง (Security) เพอชวยใหเกดความมนใจและความไววางใจแกลกคาทจะทำาธรกรรมผานระบบพาณชยอเลกทรอนกส อกทงยงชวยสรางภาพลกษณทดใหกบองคกรธรกจอกดวย เชน มาตรฐานการเขารหสขอมล (Data Encryption) ระบบการรบรองความนาเชอถอจากหนวยงานรบรอง เปนตน

องคประกอบของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกส

ประกอบดวยองคประกอบ ทสำาคญ 5 ประการ ซงจะตองทำางานรวมกนเพอใหพาณชยอเลกทรอนกสสามารถดำาเนนการไดอยางมประสทธภาพ ดงน

1. คน (people) ซงเปนไปไดทงบคลากรภายในองคกรและบคคลภายนอกทเกยวของ เชน ผขาย ผซอ คนกลาง ผเชยวชาญทางดานพาณชยอเลกทรอนกส เปนตน

2. นโยบายสาธารณะ (public policy) ซงเกยวของกบกฎหมายและนโยบาย รวมทงขอบงคบตางๆ เชน พระราชบญญตดานการชำาระเงนอเลกทรอนกส กฎหมายภาษเงนไดของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส เปนตน ซงขอตกลงนจะตองถกประกาศเพอใหผทเกยวของรบรและยอมรบ

3. การตลาดและการโฆษณา (marketing and advertising) ซงพาณชยอเลกทรอนกสจำาเปนตองไดรบการวจยทางดานการตลาดและการโฆษณาประชาสมพนธเพอใหลกคารจก

71

รวมทงจะตองพฒนากลยทธทางการสงเสรมการขายเพอดงดดใหลกคาเขามาใชบรการเพมมากขน และหาแนวทางผลกดนใหลกคาเกดความภกดตอธรกจเชนเดยวกบธรกจทวๆไป

4. บรการสนบสนน (supporting service) เปนบรการเพอสนบสนนและอำานวยความสะดวกใหกบผใชงานพาณชยอเลกทรอนกส เชน การชำาระเงนอเลกทรอนกส การสงมอบสนคาทนเวลา การบรการหลงการขาย เปนตน

5. คคาทางธรกจ (business partners) ซงหมายถงการเปนคคาทางธรกจทรวมกน ไมวาจะเปน การรวมลงทน การทำาตลาดกลางอเลกทรอนกส เปนตน

รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาการแบงประเภทพาณชย

อเลกทรอนกสนนมการจดแบงไดหลากหลาย ซงโดยสวนใหญจะแบงตามการปฏสมพนธกนระหวางภาคสวน โดยพาณชยอเลกทรอนกสทเกดขนในทางธรกจ มดงน

1. ภาคธรกจกบภาคธรกจ (Business to Business: B2B) เปนรปแบบการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสระหวางองคกรธรกจดวยกนเอง ไมวาจะเปนผผลต ผประกอบการ หรอผแทนจำาหนาย ซงองคกรธรกจเหลานนอาจจะทำาการจดซอ (Purchasing) จดจาง (Procurement) แลกเปลยนขอมลขาวสาร (Electronic Data Exchange: EDI) หรอธรกรรมอนๆ ผานชองทางออนไลน โดยพาณชยอเลกทรอนกสรปแบบนมกพบเหนในการตกลงทำาธรกรรมกนในปรมาณมากและมราคาทสงพอสมควร ตวอยางเชน เวบไซต B2Bthai.com ซงเวบไซตรปแบบ B2B E-Marketplace ระดบสากล ทเปนสอ

72

กลางทางดานการซอขาย ระหวางองคกรธรกจกบองคกรธรกจภายในประเทศไทย ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.1 เปนตน

ภาพท 3.1 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท B2B ทมา : B2Bthai (2011) 2. ภาคธรกจกบผบรโภค (Business to

Consumer : B2C) เปนรปแบบการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสทพบเหนมากทสดในปจจบน ซงเปนธรกรรมทเกดขนระหวางองคกรธรกจหรอผประกอบการกบผบรโภค โดยรปแบบนองคกรธรกจหรอผประกอบการจะเปนผขายสนคาหรอบรการใหกบผบรโภคโดยตรงผานรานคาพาณชยอเลกทรอนกสในลกษณะของการคาปลก หรอทเรยกวา E-tailing เปนสวนใหญ ซงทางรานจะจดทำาเวบไซตเพอนำาเสนอสนคาหรอบรการผานแคตตาลอกสนคาสำาหรบใหลกคาสามารถเยยมชม คนหา เลอกสงซอสนคาหรอบรการไดเลย ตวอยางเชน เวบไซต central.co.th ซงขายสนคาอปโภคบรโภค ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.2 เปนตน

73

ภาพท 3.2 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท B2C ทมา : ซโอแอล (2558) 3. ผบรโภคกบองคกรธรกจ (Consumer to

Business: C2B) เปนรปแบบการทำาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสระหวางผบรโภคกบองคกรธรกจอกรปแบบหนง ซงผบรโภคมสถานะเปนผคาทจะนำาเสนอขายสนคาหรอบรการ ในขณะทองคกรธรกจจะเปนผพจารณาราคาและตดสนใจซอ ในกรณนผบรโภคจะมอำานาจในการตงราคาสนคาหรอบรการไดดวยตวเอง แตองคกรธรกจจะเปนผตดสนใจวาจะซอสนคาหรบรการตามราคาทผบรโภคเสนอมาหรอไม ซงรปแบบนจะเปนรปแบบยอนกลบของ B2C ตวอยางเชน เวบไซต https://www.elance.com ซงเปนเวบไซตทอนญาตใหผบรโภคลงขอมลเพอขายทกษะและความสามารถของตวเอง สวนองคกรธรกจกสามารถเลอกสรรบคคลทตองการไดโดยเปรยบเทยบคณสมบตกบขอมลโครงงานหรอความตองการบคลากรขององคกร เปนตน ถาบรษทพอใจกบคณสมบตและเงนเดอนทผบรโภคเสนอกจะจางงาน หรอ เวบไซต https://www.priceline.com ททำาหนาทเปนตวกลางระหวางผคากบผบรโภค ไดอนญาตใหผบรโภคตงราคาสนคาหรอบรการท

74

ตองการไดดวยตวเอง (Name your own price) ไมวาจะเปน ตวเครองบน หองพกในโรงแรม บรการเชารถยนต บรการโทรศพททางไกล ตวเรอทองเทยว เปนตน และเมอใดกตามทราคาของผคาทเสนอใหกบ priceline ตำากวา ราคาทลกคาตองการ เชน คาเชาหองพกททางผคาเสนอมา 1,500 บาท แตราคาทลกคาเสนอมา 1,700 บาท ทาง priceline กจะปดการขายใหกบลกคารายนนๆ โดยกำาไรของ priceline จะอยทสวนตางของราคาทลกคาตองการ ลบดวยราคาทผคาเสนอใหกบ priceline ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.3

ภาพท 3.3 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท C2B ทมา : Priceline (2015)4. องคกรธรกจกบภาครฐ (Business to

Government) เปนรปแบบการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสระหวางองคกรธรกจกบภาครฐ ซงการทำาธรกรรมในลกษณะนองคกรธรกจจะเสนอขายสนคาหรอบรการแกภาครฐ โดยสวนใหญจะพบในลกษณะของการจดซอจดจางภาครฐ (E-Government Procurement) เชน เวบไซตของพนธวณช https://www.pantavanij.com/portal/g-

75

procurement/index.asp ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.4 ซงบรการภายในเวบไซตของพนธวณช กคอ การสรางตลาดกลางในการซอขาย และจดซอจดจางสนคาทางอเลกทรอนกส (e-procurement) โดยมงเนนไปทสนคาประเภทอปกรณสำานกงานทวไป ซงความโดดเดนของบรการนไมไดอยทตวเทคโนโลยอยางเดยว แตเนนประเดนสำาคญ คอ "พนธมตร" ทเขารวมในตลาดกลางอเลกทรอนกส ซงเปนตลาดกลางในการประมลออนไลนงานภาครฐแหงน เปนตน

ภาพท 3.4 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท B2G ทมา : พนธวณช (2558) 5. ผบรโภคกบผบรโภค (Consumer to

Consumer) เปนรปแบบการทำาธรกรรมระหวางผบรโภคกบผบรโภคดวยกนเอง ซงวตถประสงคของการทำาธรกรรมลกษณะนอาจจะเปนการแลกเปลยนสนคา การประกาศขายหรอประมลสนคามอสอง เมอผซอและผขายมความพอใจในตวสนคาหรอบรการ รวมทงราคา ทงสองฝายกจะตกลงทำาการซอขายกน เชน เวบไซต thaisecondhand.com ซงเปนเวบไซตทใหผบรโภคสามารถนำาขอมลสนคาไปประกาศขายหรอแลกเปลยนกนได เปนตน

76

ภาพท 3.5 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท C2C

ทมา : Thaisecondhand (2015) 6. ภาครฐกบองคกรธรกจ (Government to

Business: G2B) เปนรปแบบการทำาธรกรรมระหวางภาครฐกบองคกรธรกจ ตวอยางเชน เวบไซต http://www.dbd.go.th ซงเปนของกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ทอนญาตใหองคกรธรกจสามารถจดทะเบยนนตบคคลผานชองทางออนไลน เปนตน

ภาพท 3.6 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท G2B ทมา: กรมพฒนาธรกจการคา (2558)

77

7. ภาครฐกบประชาชน (Government to Citizen: G2C) เปนรปแบบการทำาธรกรรมระหวางภาครฐกบผบรโภคหรอประชาชน ตวอยางเชน เวบไซต rd.go.th ซงเปนเวบไซตของกรมสรรพากร ซงเปดบรการใหประชาชนยนเสยภาษออนไลน เปนตน

ภาพท 3.7 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท G2C ทมา: กรมสรรพากร (2558)นอกจากพาณชยอเลกทรอนกสในรปแบบเดม ซงใชเวบไซต

ผานหนาจอคอมพวเตอรแลว ปจจบนนดวยความกาวหนาทางดานเทคโนโลย และการตองการความสะดวกสบายของผใชจงไดเกดการพาณชยอเลกทรอนกสบนโทรศพทเคลอนท รวมทงมการใชสอสงคมออนไลนเขามาชวยในการทำาธรกรรมเพมขนดวย

8. การพาณชยอเลกทรอนกสผานสอสงคมออนไลน (Social Electronic Commerce: S-Commerce) เปนการทำาธรกรรมผานชองทางของสอสงคมออนไลน เชน เฟสบค (Facebook) อนสตาแกรม (Instagram) ไลน (Line) เปนตน ดวยการเตบโตของสอสงคมออนไลนทเพมขนเรอยๆ อกทงคณสมบตของสอสงคมออนไลน เชน การแบงปน (Sharing) การสงตอ (Retweet) การแสดงความคดเหน (recommend) เปนตน จงสงผลใหขอมลขาวสาร ขอมลสนคาหรอบรการ ขอมลผ

78

ประกอบการ แพรกระจายออกไปในวงกวางไดอยางรวดเรว ตวอยางเชน การขายสนคาหรอบรการบน facebook ขายผาน timeline ของ line หรอ เปดรานคาบนอนสตาแกรม (Instagram) เปนตน

9. การพาณชยอเลกทรอนกสผานโทรศพทเคลอนท (Mobile Electronic Commerce: M-commerce) เปนการทำาธรกรรมของพาณชยอเลกทรอนกสซงใชเครองมอสอสารประเภทไรสาย เชน โทรศพทมอถอ แทบเลต โดยการทำางานจะอาศยเครอขายเซลลลาร และเครอขายไรสายในการเชอมตอเขาสอนเทอรเนต ซงผใชบรการสามารถทำาธรกรรมผานทางหนาเวบไซต หรอ แอปพลเคชน ตางๆ ทถกสรางขนมาใหทำางานไดบนระบบดงกลาว

รปแบบการดำาเนนงานธรกจพาณชยอเลกทรอนกสการดำาเนนธรกจแบบดงเดมเปนลกษณะการดำาเนนการแบบ

ออฟไลนซงมกจะมหนารานทางกายภาพใหลกคาไดเขาไปเลอกซอสนคาหรอบรการ ซงการดำาเนนธรกจลกษณะนจะเรยกวา บรกแอนดมอรตาร (Brick-and-Mortar) โดยไมวาจะเปนการดำาเนนการในมตของผลตภณฑ กระบวนการ หรอ การสงมอบ ลวนจะตองมการเผชญหนาระหวางผซอและผขายทงสน ตวอยางเชน รานคาสะดวกซอ หางสรรพสนคา ซงเมอลกคามความตองการซอสนคากจะตองเดนทางไปยงรานคา จากนนกเลอกสนคาทตองการและชำาระเงนคาสนคา ถอเปนการเสรจสนการดำาเนนการ ซงตอมาหลายๆรานคามการปรบเปลยนรปแบบการดำาเนนธรกจใหมการรบ คำาสงซอผานทางโทรศพท กถอวาเปนลกษณะของพาณชยอเลกทรอนกสได

79

แตอาจไมใชความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสทใชในปจจบน ซงรปแบบการดำาเนนงานธรกจพาณชยอเลกทรอนกสทสมบรณผานชองทางอนเทอรเนตนนม 2 รปแบบ ดงน

1. คลกแอนดมอรตาร (Click-and-Mortar) เปนรปแบบการดำาเนนธรกจแบบผสมผสานระหวางแบบออฟไลนและแบบออนไลน กลาวคอ รปแบบนเกดจากธรกจแบบบรกแอนดมอรตาร ไดเพมชองทางสำาหรบการจดการมตของ การนำาเสนอสนคาหรอบรการ กระบวนการซอขาย หรอ วธการสงมอบ เขาสโครงสรางแบบดจทลควบคไปกบรานคาทางกายภาพ เชน หางสรรพสนคาเทสโก โลตส จะมหนารานเปดดำาเนนการคาปลกสนคาอปโภคบรโภคในรปแบบของหางสรรพสนคา หรอรานสะดวกซอ (Tesco Lotus Express) แตเพอใหสามารถเขาถงกลมลกคาไดกวางไกลขนจงทำาการเปดรานคาพาณชยอเลกทรอนกส ท http://shoponline.tescolotus.com เพมขนอกหนงชองทาง ซงลกคาสามารถเดนทางไปซอสนคายงหางสรรพสนคาเองหรอสงซอผานทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสและรอใหสนคามาสงทบานไดเลย หรอจะสงซอทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสและเดนทางไปรบสนคาเองยงหางสรรพสนคาโดยไมเสยเวลาเดนเลอกสนคาภายในรานคากไดเชนกน ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.8

80

ภาพท 3.8 แสดงตวอยางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดมอรตาร

ทมา : Tescolotus (2015). การพาณชยแบบคลกแอนดมอรตารมขอด คอ ผประกอบการ

จะมความชำานาญในดานธรกจนนๆ อยกอนแลวทำาใหการดำาเนนงานตางๆสามารถทำาไดอยางรวดเรว อกทงการม ฐานลกคาเดมอยแลวกจะทำาใหสามารถเรมตนจากลกคากลมเดมไดเลย แลวคอยขยายธรกจออกไปยงกลมลกคาใหมๆ ซงมโอกาสเปนไปไดรวดเรวมากขน เพราะมความนาเชอถอ และสามารถสรางความมนใจใหกบลกคาไดมากกวาจากการมตวตน มหลกแหลงทตดตอทแนนอนของรานคาทางกายภาพ แตกยงคงมขอเสย คอ ผทเขาสการการพาณชยลกษณะนไดจะตองเปนผทมธรกจอยแลวเทานน หากเปนผทยงไมมธรกจและตองการทำาในรปแบบนจะตองมการลงทนทสง และยงจะตองใชบคลากรจำานวนมากในการบรหารและจดการระบบตางๆ ทงหนารานคาจรง และเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส 

2. คลกแอนดคลก (Click-and-Click) เปนการดำาเนนธรกจในรปแบบดจทลหรอแบบออนไลนชองทางเดยวโดยไมมรานคาทางกายภาพ ดงนนเมอลกคาตองการซอสนคากจะตองดำาเนนการผานเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสเพยงชองทางเดยว

81

เทานน ตวอยางเชน เวบไซต www.amazon.com ซงขายหนงสอและอปกรณอเลกทรอนกสผานเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสโดยไมมหนารานทางกายภาพ แตสำาหรบการดำาเนนการของเวบไซต amazon นนในมตของวธการสงมอบสำาหรบสนคาทจบตองไดกยงคงใชชองทางกายภาพเชนเดม ตวอยางเชน ในกรณทลกคาสงซอหนงสอ ทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสกยงคงจดสงสนคานนไปยงลกคาผานบรษทจดสง ซงแตกตางจากเวบไซต https://www.mebmarket.com ซงเปนเวบไซตขายหนงสอในลกษณะของ e-book นนในมตของผลตภณฑ กระบวนการ และวธการสงมอบ (การดาวนโหลด) จะใชวธการแบบออนไลนทงสน ดงตวอยางหนาเวบในภาพท 3.9 ทงนการพาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดคลกจะเปนแบบออนไลนสมบรณแบบหรอไมนนขนอยกบลกษณะของสนคาหรอบรการทจดจำาหนายนนเอง

ภาพท 3.9 แสดงตวอยางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกคลกแอนดคลก ทมา: Mebmarket (2015)

พาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดคลกมขอด คอ เปนการลงทนนอยและสามารถเรมตนไดอยางรวดเรวเพราะแค

82

จดทำาเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส กสามารถเรมตนทำาการคาขายไดแลว และเปนรปแบบการทำางานทอสระ ไมยดตดกบรปแบบบรษท ทำาใหมความยดหยนสงในการบรหารจดการ แตกมขอเสยเชนกน คอ ดวยการเรมตนธรกจพาณชยอเลกทรอนกสลกษณะนทสามารถทำาไดงาย และรวดเรว ทำาใหบางครงอาจขาดประสบการณดานการบรหาร และขาดความชำานาญในการทำาการตลาดหรอความเขาใจเกยวกบการดำาเนนธรกจ รวมถงการสรางฐานลกคาจะตองเรมตนสรางใหมทงหมด อกทงการสรางความนาเชอถอทำาไดยากเพราะธรกจทงหมดอยบนโลกอนเทอรเนต ซงลกคาบางคนอาจจะไมคอยเชอถอหรอมนใจในการทำาธรกรรมกบธรกจทมเพยงแคเวบไซตโดยไมมหนารานจรง

ประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกส

สามารถกอใหเกดประโยชนตอผใชงานทงในระบบตวบคคล องคกร และสงคม ซงประโยชนเหลานจะนำามาซงการไดเปรยบทางการแขงขนใหกบองคกรและสงคม และผลประโยชนสำาหรบผบรโภค ดงรายละเอยดตอไปน

สำาหรบผประกอบการ/องคกร1. สามารถลดตนทนในการดำาเนนการ เชน คาจาง

พนกงานหนาราน คาเอกสารตางๆ และคาโฆษณาผานสอตางๆ เปนตน

2. สามารถทำาใหเปดหนารานเพอจำาหนายสนคาหรอบรการใหกบผคนทวโลกไดตลอด 24 ชวโมง โดยไมมวนหยด

83

3. สามารถปรบปรงขอมลสนคาหรอบรการ ขอมลรานคา ใหทนสมยอยเสมอไดงาย

4. สามารถเขาถงกลมเปาหมายไดกวางขนดวยความรวดเรว และตนทนตำา

5. สามารถขยายตลาดสำาหรบสนคาหรอบรการไปไดทวโลก

6. สามารถลดขอจำากดในการแขงขนสำาหรบองคกรขนาดเลก ใหสามารถแขงขนกบองคกรขนาดใหญไดงายขน

7. สามารถสงเสรมการตลาดทมงเนนไปยงลกคาเฉพาะกลม (Niche Market)

สำาหรบผบรโภค1. สามารถประหยดคาใชจาย เวลา ในการเดนทาง

สำาหรบการทำาธรกรรม2. สามารถซอสนคาหรอบรการไดทกท ทกเวลา

3. มทางเลอกในการซอสนคาหรอบรการไดมากขน โดยสามารถคนหาขอมลเพอเปรยบเทยบขอมลราคา ขอมลคณภาพสนคา ขอมลรานคา และขอมลอนๆ กอนตดสนใจชอไดมากและงายขน

4. สามารถซอสนคาหรอบรการจากผผลตโดยตรงโดยไมผานคนกลางไดงายขน

5. มโอกาสในการมสวนรวมของผบรโภคทงในดานการตงราคาสนคาหรอบรการ และการกำาหนดคณลกษณะสนคาหรอบรการได

6. สามารถโตตอบ แลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณในรปแบบชมชนออนไลนระหวางผบรโภคดวยกนเอง หรอผบรโภคกบผประกอบการไดมากขน

สำาหรบสงคม/ประเทศ

84

1. สามารถชวยลดภาวะการไมมงานทำาของประชาชนได เพราะการขายสนคาผานพาณชยอเลกทรอนกสนน บคคลเพยงคนเดยวกสามารถเปดรานคาเพอขายสนคาหรอบรการไดงาย และทำางานอยกบบานได โดยตนทนตำา

2. สามารถชวยเพมรายไดประชาชาตมวลรวมของประเทศได เนองจากการขายสนคาผานระบบพาณชยอเลกทรอนกสสามารถเปดตลาดการขายสนคาหรอบรการไปได ทวโลก นนยอมสงผลตอรายไดทเพมขนดวย

ขอจำากดของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกสมขอ

จำากดทงตอองคกร ผบรโภค และสงคม เชนเดยวกน ดงรายละเอยดดงตอไปน

สำาหรบผประกอบการ/องคกร1. ตองใชเงนในการลงทนสง เพราะการสรางพาณชย

อเลกทรอนกสทครบวงจรตองใชเงนลงทนทงในดานของฮารดแวร ซอฟตแวรทมประสทธภาพ ความปลอดภยทมความนาเชอถอ การจดการระบบเครอขายและการจางบคลากรสำาหรบการจดการและดแลระบบ

2. ตองปรบเปลยนตามการเปลยนแปลงของเทคโนโลยอยเสมอ ทำาใหองคกรจะตองตดตาม และปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงเทคโนโลยเหลานนอยเสมอ อกทงการเปลยนแปลงนนจะนำามาซงคาใชจายทตองสำารองไวตลอดเวลา

3. ตองเผชญหนากบการแขงขนทมากขน ซงการเขาสโลกของพาณชยอเลกทรอนกสนนสามารถทำาไดไมยากทงผประกอบการทมหนารานทางกายภาพและไมมหนาราน ดวยเหตนจงทำาใหเกด

85

คแขงไดอยางงายทงระดบชาตและนานาชาต จงมกจะนำาไปสสงครามทางดานราคาและทำาใหเกดผลเสยตอองคกรตามมา

4. ตองปรบการทำางานของเทคโนโลยใหมและเทคโนโลยเดมทมอยในองคกรทอาจจะเขากนไมได ซงกรณองคกรตองการจะใชงานทง 2 ระบบไปพรอมๆกนกจะทำาใหไมสามารถตดตอ สอสาร หรอแบงปนขอมลกนได ทำาใหขาดประสทธภาพในการดำาเนนงาน ดงนนเพอใหการดำาเนนงานขององคกรทำางานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลจงจำาเปนตองเชอมโยงใหทง 2 ระบบทำางานรวมกนได ซงองคกรจะตองลงทนทเพมขนสำาหรบการเชอมโยงระบบนนเอง

สำาหรบผบรโภค1. ตองเสยคาใชจายในการเขาถงอนเทอรเนต ในการ

เขาซอสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสนนผบรโภคจะตองเชอมตอเขาสอนเทอรเนต ซงราคาคาเชอมตอนนมกจะถกกำาหนดโดยผใหบรการอนเทอรเนตแตละราย

2. ตองเสยคาใชจายดานอปกรณคอมพวเตอร ซงไมเพยงแคคาใชจายในตอนเรมตนแตยงตองมคาใชจายทเกดขนจากการปรบเปลยนเมอเทคโนโลยมการเปลยนแปลงไป เพอใหคณสมบตของอปกรณเหลานนสามารถเขากนไดกบความตองการทเปลยนแปลงไปของอนเทอรเนต เวบไซตและการใชงานของระบบพาณชยอเลกทรอนกส

3. ตองพฒนาความรพนฐานทางดานเทคนค ซงในการใชงานพาณชยอเลกทรอนกสนนผบรโภคจะตองสามารถใชงานอนเทอรเนตเบองตน รวมถงการใชงานเวลดไวดเวบ และการเขาใจระบบการทำางานของพาณชยอเลกทรอนกสดวย

4. การตดตอและความสมพนธทางกายภาพถกลดทอนลง ซงการพาณชยอเลกทรอนกสนนเปนการซอขายสนคาผานสอ

86

อเลกทรอนกสเปนหลก ดงนนกระบวนการตางๆ ซงถกแทนทดวยอเลกทรอนกส จะทำาใหผบรโภคไมสามารถทจะสมผสและเกดความรสกกบสนคาทขายแบบออนไลน หรอไมมสมพนธกบความเปนมนษย

สำาหรบประเทศ/สงคม1. ปฏสมพนธระหวางมนษยลดลง เมอคนในสงคมซอ

สนคาหรอบรการบนพาณชยอเลกทรอนกสเพมมากขนอาจจะยบยงปฏสมพนธทางบคคลและสงคมลงได ซงจะสงผลตอการดำารงชวตในสงคมใหเปลยนแปลงไปจากเดมทเคยเปนการปฏสมพนธระหวางบคคล

2. เกดการแบงแยกทางสงคม การกาวหนาของพาณชยอเลกทรอนกสอาจทำาใหเกดความแตกตางระหวางผคนทมความรดานเทคโนโลยและสามารถใชงานได กบผไมมความรดานเทคโนโลยไมสามารถใชงานได อนจะนำาไปสผลการกระทบทอนตรายตอความยงยนของสงคม

3. สนเปลองทรพยากร เมอเทคโนโลยใหมถกพฒนาอยางรวดเรว อปกรณเกาทงฮารดแวรและซอฟตแวรกตองถกทำาลายทง

4. ทำาใหเกดอาชญากรรมทางสงคมเพมขน เนองดวยการใชงานผานชองทางอนเทอรเนตไมมนโยบายทชดเจนในการควบคม จงงายตอการกออาชญากรรมหรอสงไมพงประสงคไดเพมขนในสงคม เชน เดกและเยาวชนขโมยบตรเครดตพอแมมาซอรายการเกมตางๆ เปนตน

ปญหาและอปสรรคของการดำาเนนงานพาณชยอเลกทรอนกส

87

จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกสมปญหาและอปสรรคแตกตางกนไปตามลกษณะองคกร ทตงขององคกร เปนตน ซงในมมกวางแลวการดำาเนนงานพาณชยอเลกทรอนกสซงยงไมประสบความสำาเรจดงทมงหวงไวนน เหตเพราะตองเผชญกบปญหาและอปสรรค (โอภาส เอยมสรวงค, 2556, หนา 39; คมสน ตนสกล, 2553, หนา 54; ทพวรรณ หลอสวรรณรตน, 2557, หนา 236-237) ดงน

1. ดานความมนคงและความนาไววางใจ (Security and trustworthy) บนเครอขายอนเทอรเนตสามารถมภยคกความเกดขนมากมาย ทงภยคกคามทมโอกาสเกดขนกบระบบ เชน การเขาสระบบโดยไมไดรบอนญาต การทำาใหระบบบรการของเครอขายหยดชะงก เปนตน หรอภยคกคามดานขอมล เชน การทำาลายขอมล ไมวาจะเปน การเพม/การดดแปลง/การลบขอมล การเปดเผยขอมลแกผทไมไดรบอนญาต เปนตน ซงภยคกคามนกยอมสงผลตอความเชอมนในการเขาใชงานพาณชยอเลกทรอนกส เพราะผใชอาจกงวลในประเดนของขอมลสวนบคคล ทอาจจะถกเขาถงหรอถกเปดเผยไปสบคคลไมพงประสงค อกทงการทำาธรกรรมของพาณชยอเลกทรอนกสนนผซอและผขายไมไดเผชญหนากนดงเชนการคาแบบดงเดม ดงนนปญหาทอาจตามมาดวยกคอ ความไมมนใจในการมตวตน โดยผซออาจไมมนใจวาผขายมตวตนจรงหรอไม เมอชำาระเงนคาสนคาหรอบรการแลวจะไดรบสนคาหรอบรการนนจรงหรอไม สนคาและบรการทจะไดรบจะเหมอนกบทเหนบนหนาเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสหรอไม ผขายกเชนกนคออาจไมมนใจในการมตวตนของลกคาวาจะเปนบคคลเดยวกบบคคลทแจงสงซอสนคาหรอบรการหรอไม เมอสงซอแลวมความสามารถในการชำาระคาสนคาและบรการหรอไม ซงความไมมนใจในความมนคงเหลาน

88

ยอมสงผลตอการลงทนดำาเนนการของผประกอบการ และการใชงานเพอซอสนคาและบรการของลกคาทงสน

2. ดานความรความสามารถของบคลากร (Knowledge/Skill) สำาหรบการดำาเนนการพาณชยอเลกทรอนกสนนจะตองมบคลากรทมความรและทกษะทางดานคอมพวเตอร เทคโนโลยสารสนเทศเพอใหสามารถจดหาระบบใหเหมาะสมกบการใชงาน ปรบปรงขอมลใหมความทนสมยอยเสมอ การบำารงรกษาใหระบบสามารถทำางานไดอยางมประสทธภาพตลอดเวลา รวมทงการบรหารจดการเกยวกบกระบวนการพาณชยอเลกทรอนกสไดอยางมประสทธภาพสำาหรบตอบสนองวตถประสงคการใชงานได นอกจากนการดำาเนนงานพาณชยอเลกทรอนกสยอมมความจำาเปนและสำาคญมากทจะตองทำาใหระบบสามารถเขาถงลกคาทมอำานาจการซอ ทตางภาษาและวฒนธรรม โดยอาจจะตองจดทำาเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสมากกวา 1 ภาษา หรอการออกแบบเวบไซตใหสอดคลองหรอไมขดกบวฒนธรรม และคานยมทางสงคมอนๆ ทแตกตางจากประเทศของผประกอบการ แตในความจรงบางองคกรยงขาดบคลากรทมความรความสามารถดานการจดการพาณชยอเลกทรอนกสโดยตรง อกทงยงไมไดมนใจวาการลงทนดานบคลากรคอมพวเตอรหรอเทคโนโลยสารสนเทศจะทำาใหไดมาซงผลตอบแทนทคมคา ตวอยางเชน องคกรธรกจขนาดกลางหรอขนาดยอม ซงมงบประมาณจำากดมกจะไมกลาเสยงนำาเงนทนไปใชในกจกรรมทางดานเทคโนโลย ทงตวระบบและบคลากร ซงการขาดบคลากรทมทกษะดานเทคโนโลย ดานภาษาหรอทสามารถความเขาใจในวฒนธรรมทแตกตาง นนยอมสงผลใหขาดโอกาสในการขายสนคาหรอบรการบนพาณชยอเลกทรอนกสดวยนนเอง

89

3. ดานการสนบสนนจากภาครฐ (Government) ภาครฐมบทบาทสำาคญในการสงเสรมการดำาเนนพาณชยอเลกทรอนกสเปนอยางมาก ทงในสวนของการจดเตรยมโครงสรางพนฐาน เชน ระบบการสอสารและโทรคมนาคม ใหมประสทธภาพเพยงพอสำาหรบการดำาเนนการ สงเสรมใหมหนวยงานสำาหรบใหความร หรอ โครงการเพอใหความรในการดำาเนนพาณชยอเลกทรอนกสสำาหรบผประกอบการ รวมทงการสรางมาตรการหรอกฎหมายเพอสรางความมนใจในการใชงานระบบใหกบผบรโภค เชน การจดทะเบยนพาณชยอเลกทรอนกส หรอ กฎหมายพาณชยอเลกทรอนกส ซงภาครฐถอเปนเครองหมายรบประกนชนดสำาหรบผบรโภค ถาภาครฐไมมแนวนโยบายในการสรางความมนใจกยอมสงผลตอการเตบโตของการพาณชยอเลกทรอนกสอยางแนนอน

4. ดานหลากหลายทางวฒนธรรม (diversity of culture) ถอวาเปนอปสรรคทสำาคญสำาหรบการพาณชยเลกทรอนกสเพราะแตละประเทศมวฒนธรรมทแตกตางกน สำาหรบผบรโภคในบางประเทศนนจะรสกวาการซอขายนอกบานเปนกจกรรมของความเพลดเพลน เพราะไดมการพบปะพดคย และมปฏสมพนธกบผอน ซงจะสงผลใหการขายสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสอาจไมไดรบความนยมเทาทควร

5. ดานวงจรผลตภณฑ (Product Life Cycle) จะมขนาดสนลง เหตเพราะความสามารถในการเขาถงผลตภณฑทำาไดเรวและกวางขวางขน จงกอใหเกดการลอกเลยนแบบไดงายขน และเกดการชวงชงการเขาสตลาดไดงายขน ทำาใหผนำาจะตองคดสรางสรรคผลตภณฑใหมและเพมประสทธภาพของผลตภณฑอยตลอด

90

โอกาสและความทายทายของพาณชยอเลกทรอนกส

พาณชยอเลกทรอนกสนบวาเปนเครองมอในการสรางความไดเปรยบทางการแขงขน (พรรณ สวนเพลง,2555, หนา 430-431) ซงโอกาสและความทาทายทผบรหารจะตองเผชญ มดงน

1. โอกาส ดวยประโยชนทไดกลาวมาแลวของพาณชยอเลกทรอนกสนนกอใหเกดโอกาสสำาหรบธรกจใหมๆ สำาหรบองคกรแบบดงเดมและผสนใจประกอบธรกจรายใหมทจะใชประโยชนจากพาณชยอเลกทรอนกส ซงจะชวยเพมความเขมแขงใหกบธรกจมากขน ลดคาใชจายในการดำาเนนการในหวงโซอปทาน และชวยกระชบความสมพนธกบลกคา ซงนบวาพาณชยอเลกทรอนกสสามารถสรางความไดเปรยบทางการแขงขนใหกบองคกรได

2. ความทายทาย ดวยการเตบโตของพาณชยอเลกทรอนกสสงผลใหองคกรมกจะตองออกแบบกระบวนการทางธรกจแบบใหมเพอใหสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยอนเทอรเนตและกาวเขาสการแขงขนแบบดจทลได ดงนนจงเปนความทาทายของผบรหารทจะตองพจารณาโครงสรางการทำางาน วฒนธรรมขององคกร รวมทงขนตอนการปฏบตงานเพอใหสามารถรองรบการทำางานของพาณชยอเลกทรอนกสได อกทงอาจจะตองมการกำาหนดกลยทธทางธรกจใหมๆ เพอใหสอดคลองกบการทำางานของพาณชยอเลกทรอนกสอกดวย ดงนนผบรหารจงจะตองเผชญกบความทาทายในหลายๆมต ไมวาจะเปนความกาวหนาของเทคโนโลย พฤตกรรมผบรโภค กระบวนการทางธรกจ เพอใหองคกรสามารถดำาเนนงานพาณชยอเลกทรอนกสไดบรรลเปาหมายและสรางความไดเปรยบอยางแทจรง

91

สรปพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) หรอ

อคอมเมรซ (E-Commerce) เรมขนในชวง ค.ศ. 1970 ในชวงแรกหนวยงานทเกยวของสวนใหญจะเปนบรษทใหญๆเทานน จากนนจงไดมการวจยและพฒนาจนเกดการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange: EDI) ทำาใหสามารถแลกเปลยนขอมลทางธรกจระหวางองคกรไดอยางมประสทธภาพและหลากหลายมากขน ตอมาการการพฒนาของเทคโนโลยอนเทอรเนตมมากขน ทำาใหหนวยงานและบคคลหนมาใชพาณชยอเลกทรอนกสมากขน โดยพาณชยอเลกทรอนกส กคอการดำาเนนธรกรรมทางการคา ไมวาจะเปน การซอขาย การแลกเปลยน การประมล สนคาหรอบรการหรอขอมลสารสนเทศ ทงในระดบบคคลและองคกร ผานชองทางอเลกทรอนกส โดยเฉพาะอยางยงอนเทอรเนต ซงกระบวนการพาณชยอเลกทรอนกสนนเกยวของกบการบรหารจดการทงงานสวนหนาราน (front-office) เพอใหเกดปฏสมพนธทดกบผบรโภค และงานสวนหลงราน (back-office) ทสนบสนนใหการซอขายสนคาประสบผลสำาเรจ โดยกระบวนการทงระบบจะถกเชอมโยงเขาดวยกน ไมวาจะเปน การนำาเสนอขอมลสนคาหรอบรการ การซอขาย การชำาระเงน การสงสนคา และการบรการหลงการขาย การจดการลกคาสมพนธ รวมถงการควบคมกระบวนการใหมความนาไววางใจ ซงพาณชยอเลกทรอนกสมคณลกษณะทโดดเดน คอ การมอยทกแหง (Ubiquity) การเขาถงทวโลก (Global Reach) ความมมาตรฐานสากล (Universal Standards) การมความสมบรณของขอมล (Richness) การสามารถโตตอบระหวางกน (Interactivity) ความหนาแนนของขอมล (Information Density) การใหบรการแบบเฉพาะ

92

เจาะจง/ปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบบคคล(Personalization/Customization) และความเปนเทคโนโลยทางสงคม (Social Technology) โดยพาณชยอเลกทรอนกสจะดำาเนนการไดจะตองมองคประกอบคอทสำาคญคอ คน (people) นโยบายสาธารณะ (public policy) การตลาดและการโฆษณา (marketing and advertising) บรการสนบสนน (supporting service) และคคาทางธรกจ (business partners) ในสวนของรปแบบพาณชยอเลกทรอนกสทเกยวของกบงานธรกจนนมดงน คอ ภาคธรกจกบธรกจ (B2B : Business to Business) เปนการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสระหวางองคกรธรกจดวยกนเอง องคกรธรกจกบผบรโภค (B2C : Business to Consumer) เปนการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสทองคกรธรกจเปนผขายสนคาหรอบรการใหกบผบรโภคโดยตรง ผบรโภคกบองคกรธรกจ (C2B: Consumer to Business) เปนการทำาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสระหวางผบรโภคกบองคกรธรกจ ซงผบรโภคเปนผคาทเสนอขายหรอบรการ ในขณะทองคกรธรกจจะเปนผพจารณาราคาและตดสนใจซอ องคกรธรกจกบภาครฐ (Business to Government) เปนการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสระหวางองคกรธรกจกบภาครฐ โดยสวนใหญจะพบในลกษณะของการจดซอจดจางภาครฐ (E-Government Procurement) ผบรโภคกบผบรโภค (Consumer to Consumer) เปนการทำาธรกรรมระหวางผบรโภคกบผบรโภคดวยกนเอง ภาครฐกบองคกรธรกจ (Government to Business: G2B) เปนการทำาธรกรรมระหวางภาครฐกบองคกรธรกจ และภาครฐกบประชาชน (Government to Citizen: G2C) เปนการทำาธรกรรมระหวางภาครฐกบผบรโภคหรอประชาชน นอกจากนในปจจบนยงมการ

93

ทำาการพาณชยรปแบบใหมในลกษณะของการพาณชยอเลกทรอนกสผานสอสงคมออนไลน (Social Electronic Commerce: S-Commerce) ซงสงผลใหขอมลขาวสาร ขอมลสนคาและบรการ แพรกระจายออกไปในวงกวางอยางรวดเรว และการพาณชยอเลกทรอนกสผานโทรศพทเคลอนท (Mobile Electronic Commerce: M-commerce) ซงเปนการทำาธรกรรมของพาณชยอเลกทรอนกสซงใชเครองมอสอสารประเภทไรสาย สำาหรบการดำาเนนงานพาณชยอเลกทรอนกสนนนำามาซงประโยชนแกตวบคคล องคกร และสงคม ไมวาจะเปนการชวยลดตนทนในการดำาเนนการ สามารถซอสนคาหรอบรการไดทกท ทกเวลา มความรวดเรวตอการเขาถงกลมลกคา ชวยปรบปรงรปแบบการใหบรการ ลดขนตอนและเวลา รวมทงสามารถโตตอบแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางผขายและผซอได อยางไรกตามการดำาเนนการดำาเนนงานพาณชยอเลกทรอนกสกยงคงประสบปญหาและอปสรรคอยบางประการ เชน ดานความมนคงและความนาไววางใจ (Security and trustworthy) ดานความรความสามารถของบคลากร (Knowledge/Skill) ดานการสนบสนนจากภาครฐ (Government) ดานหลากหลายทางวฒนธรรม (diversity of culture) และดานวงจรผลตภณฑ (Product Life Cycle) ซงพาณชยอเลกทรอนกสถอเปนทงโอกาสและความทาทายในการพฒนาเศรษฐกจ

แบบฝกหดทบทวน1. ใหนกศกษาอธบายความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส

พอสงเขป

94

2. ใหนกศกษาอธบายคณลกษณะของพาณชยอเลกทรอนกสพรอมยกตวอยางประกอบใหชดเจน

3. ใหนกศกษาอธบายการใหบรการแบบเฉพาะเจาะจงเปรยบเทยบระหวางรานคาดงเดมกบรานคาพาณชยอเลกทรอนกสพรอมยกตวอยางประกอบใหชดเจน

4. ใหนกศกษาอธบายโครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกสพรอมบอกความสำาคญแตละองคประกอบใหชดเจน

5. ใหนกศกษาอธบายการทำางานพาณชยอเลกทรอนกสในรปแบบ B2B, B2C, C2B, และ C2C พรอมยกตวอยางเวบไซตประกอบใหชดเจน

6. ใหนกศกษาเปรยบเทยบพาณชยอเลกทรอนกสแบบ B2C กบ C2B พรอมยกตวอยางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสประกอบการอธบายใหชดเจน

7. ใหนกศกษาอธบายประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกสทงตอองคกรและผบรโภค

8. ใหนกศกษาอธบายขอจำากดของพาณชยอเลกทรอนกสตอการใชงานของผบรโภค

9. บรษท Bizclean ประกอบธรกจเกยวกบการจดหาแมบานทำาความสะอาดอาคารทงบานเรอนและสำานกงาน กรณททางบรษทตองการเพมชองทางในการประกอบธรกจผานพาณชยอเลกทรอนกส ใหนกศกษาอธบายวาทางบรษทควรจะตองดำาเนนการพาณชยอเลกทรอนกสรปแบบใด เพราะเหตใด

10. ใหนกศกษาอธบายขอจำากดเกยวกบความหลากหลายทางวฒนธรรมทมตอการดำาเนนการพาณชยอเลกทรอนกสพรอมยกตวอยางประกอบใหชดเจน

95

เอกสารอางอง

กรมพฒนาธรกจการคา (2558).ภาครฐกบองคกรธรกจ [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2558, จาก http://www.dbd.go.th/main.php?filename=index.

กรมพฒนาธรกจการคา . (2559). รายงานการออกเครองหมายรบรองการจดทะเบยนพาณชยประจำาป 2559. สบคนเมอวนท 30 สงหาคม 2559, จาก https://drive.google.com/file/d/0B76yJeKddP3QRm1ISEg5Y1R6QlU/view.

กรมสรรพากร. (2558) ภาครฐกบประชาชน [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2558, จาก http://www.rd.go.th/publish/

กตต ภกดวฒนะกล และ ทวศกด กาญจนสวรรณ. (2547). คมภรการพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท.

คมสน ตนสกล. (2553).การตลาดอเลกทรอนกสเชงกลยทธ (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: สำานกพมพมหาวทยาลยกรงเทพ.

จราภรณ สธมมสภา. (2555). พาณชอเลกทรอนกสและการจดการธรกจนำาเขา-สงออก (พมพครงท 1). นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ซโอแอล. (2558). องคกรธรกจกบผบรโภค [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2558, จาก http://www.central.co.th.

96

ทพวรรณ หลอสวรรณรตน. (2557). ระบบสารสนเทศเพอการจดการ. (พมพครงท 13). กรงเทพฯ: แซท โฟร พรนตง.

พนธวณช. (2558). องคกรธรกจกบภาครฐ [ออนลน]. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2558, จาก https://www.pantavanij.com/portal/g-procurement/index.asp.

พภช ดวงคำาสวสด. (2555). ระบบสำานกงานอตโนมตและพาณชยอเลกทรอนกส (พมพครงท 1). นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พรรณ สวนเพลง. (2555). ระบบสารสนเทศเชงกลยทธ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.ศรไพร ศกดรงพงศากล และ เจษฎาพร ยทธนวบลยชย. (2549).

ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยการจดการความร (พมพครงท 13). กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

โอภาส เอยมสรวงศ. (2556). พาณชยอเลกทรอนกส (มมมองดานการบรหาร): e-Commerce (A Managerial Perspective). กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

B2Bthai. (2015). Business to Business E-commerce [online]. Retrieved Aug, 10, 2015, from http://www. b2bthai.com.

Gupta, U. (2000). Information Systems: Success in the 21st Century. NJ: Prentice Hall.

Internetlivestats. (2015). The Population in the World [online]. Retrieved July, 10, 2015, from http://www.internetlivestats.com/internet-users.

97

Kroenke, D. M. (2014). Using MIS (7th ed.).USA: Prentice Hall.

Laudon, K.C. & Laudon, J.P. (2012). Management Information System (12th ed.) USA :

Pearson Education.Laudon, K.C. & Laudon, J.P. (2014). Management

Information System (13th ed.) USA : Pearson Education.

Laudon, K.C. & Traver, C.G. (2012). E-commerce 2012: business, technology, Society (8th ed.) USA : Pearson Education Limited.

Laudon, K.C. & Traver, C.G. (2013). E-commerce 2013 : business. technology. Society (9th ed.) USA : Pearson Education.

.Mebmarket. (2015).Click and Click. Retrieved July, 8, 2015, from https://www.mebmarket.com.

Priceline. (2015). Name Your Own Price. Retrieved Aug, 10, 2015, from https://www.priceline.com.

Tassabehji, R. (2003).Appling E-commerce in Business (1st ed.). England: SAGE Publications.

Tescolotus. (2015). Click and Mortar. Retrieved July, 8, 2015, from http://shoponline.tescolotus.com.

Thaisecondhand. (2015).Consumer to Consumer E-commerce [online]. Retrieved Aug, 10, 2015, from https://www.thaisecondhand.com.

Turban, E., King, D., Lee, J., Liang, T.P., & Turban, D., (2012). Electronic Commerce 2012 : A Managerial And Social Networks Perspective (7th ed.) USA: Pearson Education.

98

WTO. (1998).Definition of electronic commerce [online]. Retrieved Apr 5, 2014, from https://www.wto.org/english/tratop_e/ecom_e/ecom_e.htm.