według norm międzynarodowych iec

Poradnik Inyniera Elektryka

Wedug norm midzynarodowych IEC

Korzystaj w peni ze swojej energii

ul. Konstruktorska 12 02-673 Warszawa Infolinia: 48 801 171 500www.schneider-electric.com

EIGED306001PL

Poniewa normy, specyfikacje i projekty si zmieniaj, naley uzyska potwierdzenie informacji podanych w niniejszej publikacji.

Schneider Electric Polska Sp. z.o.o.

Pora

dnik

Iny

nier

a El

ektr

yka

Wed

ug

norm

mi

dzyn

arod

owyc

h IE

C

Niniejszy dokument zostawydrukowany na papierze ekologicznym

Niniejszy poradnik jest prac zbiorow

Ilustracje i produkcja:AXESS - Valence -France

Edycja: 2015 PL

Cena: 160 z

Schneider Electric Wszelkie prawa zastrzeone we wszystkich krajach

Poradnik instalacji elektrycznych to dokument obejmujcy techniki i normy zwizane z instalacjami elektrycznymi i jest przeznaczony dla profesjonalistw w dziedzinie elektrycznoci w przedsibiorstwach, biurach projektowych, organizacjach kontrolnych, itp.

Niniejszy Poradnik jest przeznaczony dla profesjonalnych uytkownikw i ma wycznie na celu zapewnienie im wytycznych dla projektowania przemysowych, usugowych lub domowych instalacji elektrycznych. Schneider Electric nie udziela adnych gwarancji jakiegokolwiek rodzaju, wyranie okrelonych czy domniemanych, takich jak, gwarancje moliwoci sprzeday i przydatnoci do danego przeznaczenia, nie przyjmuje adnej odpowiedzialnoci prawnej za dokadno, kompletno, bd przydatno jakichkolwiek informacji, urzdzenia, produktu bd technologii przedstawionych w niniejszym poradniku.

Celem niniejszego poradnika jest uatwienie projektantom i wykonawcom wdroenia midzynarodowych norm instalacyjnych, ale we wszystkich przypadkach wicy pozostaje oryginalny tekst midzynarodowych lub lokalnie obowizujcych norm.

Niniejszy poradnik jest przeznaczony dla inynierw elektrykw, ktrzy projektuj, dobieraj wyposaenie elektryczne, jak rwnie nadzoruj jego prace oraz konserwacj w zgodnoci ze Standardami Midzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC).

Myl przewodni tego opracowania by wybr takich rozwiza technicznych, ktre gwarantuj pene zastosowanie obecnie obowizujcych norm bezpieczestwa.

W poradniku dominuj przepisy normy IEC 60364 Instalacje elektryczne niskiego napicia, ktre szeroko okrelaj reguy majce na celu zapewnienie bezpieczestwa i prawidowego dziaania wszystkich typw instalacji elektrycznych.

Prezentowany poradnik nie moe by uwaany za podrcznik roboczy, lecz jedynie jako dokument odniesienia z uwagi na to, e ma charakter oglny i posiada zastosowanie do wszystkich typw wyposaenia oraz rozwiza technicznych w uyciu na caym wiecie oraz fakt, e tekst norm IEC jest zoony i nie ma charakteru gotowego do wykorzystania.

Celem niniejszego poradnika jest zapewnienie jasnego, praktycznego i penego badania instalacji elektrycznej krok po kroku, zgodnie z norm IEC 60364 i innymi istotnymi Standardami IEC. Pierwszy rozdzia (A) przedstawia zastosowan metodologi, ktra odnosi si do wszystkich pozostaych rozdziaw poradnika.

Mamy nadziej, e poradnik bdzie przydatny czytelnikowi.

Zesp Redakcyjny Schneider Electric S.A.

Podzikowania

Niniejszy poradnik zosta przygotowany przez dowiadczony zesp midzynarodowych ekspertw, na podstawie serii norm IEC 60364, i uwzgldnia najnowsze osignicia w dziedzinie standaryzacji instalacji elektrycznych.

W szczeglnoci wymienimy nastpujcych ekspertw oraz ich obszar specjalizacji:

Rozdzia

Christian Collombet D

Bernard Jover R

Jacques Schonek D, G, L, M, N

Didier Fulchiron B

Didier Mignardot J, P

Eric Bettega E

Emmanuel Genevray E, P

Eric Breuill F

Fleur Janet K

Franck Mgret G

Geoffroy De-Labrouhe K

Jean Marc Lupin L, M

Daniel Barstz N

Jrome Lecomte H

Matthieu Guillot F, H, P

Michel Sacotte B

Schneider Electric - Poradnik Inyniera Elektryka 2015

Narzdzia elektroniczne wspomagajce proces projektowania

Electrical installation Wiki

Przewodnik Instalacji Elektrycznych jest take dostpny on-line jako wiki w 3 jzykach: > w jzyku angielskim electrical-installation.org > w jzyku rosyjskim ru.electrical-installation.org > w jzyku chiskim electrical-installation.org

Nasi eksperci stale pracuj nad jego rozwojem. Specjalici przemysowi i akademiccy mog take wsppracowa!

Narzdzia do oblicze elektrycznych online

Zestaw narzdzi zaprojektowanych dla Ciebie: wykrela charakterystyki czasowo-prdowe poszczeglnych wycznikw lub bezpiecznikw sprawdza selektywno pomidzy dwoma wycznikami lub bezpiecznikami, bd dwoma wycznikami rnicowo-prdowymi (RCD), wyszukuje wszystkie wyczniki lub bezpieczniki, ktre mog by selektywne oraz jednoczenie poczone kaskadowo z okrelonym wycznikiem lub bezpiecznikiem. oblicza przekroje kabli oblicza spadek napicia okrelonego kabla i sprawdza jego maksymaln dugo

> hto.power.schneider-electric.com

BlogPower Management

Na blogu Schneider Electric, mona znale najlepsze porady na temat norm, narzdzi, oprogramowania, bezpieczestwa i najnowsze informacje dotyczce nowoci technicznych wsptworzone przez naszych ekspertw. Znajdziesz tu jeszcze wicej informacji o innowacjach i moliwociach biznesowych. Jest to miejsce dla Ciebie na zostawienie nam uwag i zaangaowanie si w dyskusj na temat Twojej dziedziny. Moesz udostpni Twoim przyjacioom na Twitterze lub LinkedIn.

> blog.schneider-electric.com/power-management-metering-monitoring-power-quality

Angielski

Rosyjski

Chiski

Online tools


Ecodial Advanced Calculation 4

Nowy program Ecodial Advanced Calculation 4 jest przeznaczony do obliczania instalacji elektrycznych zgodnie z midzynarodow norm IEC60364 lub normami krajowymi.

Ecodial Advance Calculation PL V4.4 jest dostpny na stronie www.schneider-electric.pl (zakadka:Wsparcie) oraz www.alo.home.pl/PUB-SE/ (katalog:Oprogramowanie)

Czwarta generacja zapewnia nowe funkcje takie jak: zarzdzanie trybem pracy (transformatory rwnolegle, generatory Diesla...) analiza selektywnoci czca sprawdzanie charakterystyk i tabele selektywnoci, bezporedni dostp do nastaw zabezpiecze.

ID-Spec large

ID-Spec Large to innowacyjny program opracowany specjalnie do pomocy w projektowaniu instalacji elektrycznych budynkw komercyjnych i przemysowych. Nie jest dostpny na dzie 2015.01Gwne cechy: Okrela ogln architektur instalacji elektrycznych Sporzdza bilans mocy Przygotowuje schemat jednokreskowy Dobiera i wymiaruje wyposaenie SN/NN Ocenia wydajno energetyczn instalacji Edytuje cz techniczn specyfikacji przetargowej

Przedmowa

Etienne TISON, Przewodniczcy Midzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC) TC64.Zadaniem Komitetu Technicznego 64 IEC jest opracowywanie i aktualizowanie wymaga:- dla ochrony osb przed poraeniem prdem oraz- dla projektu, weryfikacji i wdroenia niskonapiciowych instalacji elektrycznych. Szereg norm takich jak IEC 60364 opracowanych przez IEC TC64 jest uznawany przez wsplnot midzynarodow za podstaw wikszoci krajowych norm projektowania instalacji niskiego napicia. Norma IEC 60364 skupia si gwnie na bezpieczestwie zwizanym z uytkowaniem energii elektrycznej przez ludzi, ktrzy mog by niewiadomi ryzyka wynikajcego z korzystania z energii elektrycznej. Jednak wspczesne instalacje elektryczne s coraz bardziej skomplikowane, ze wzgldu na wpywy zewntrzne takie jak: - zakcenia elektromagnetyczne- efektywno energetycznaW zwizku z tym projektanci, instalatorzy i konsumenci potrzebuj wskazwek co do doboru i instalacji sprztu elektrycznego. Schneider Electric opracowa niniejszy Poradnik Inyniera Elektryka opisujcy gwnie niskonapiciowe instalacje elektryczne. Opiera si on na standardach IEC TC64 takich jak norma IEC 60364 i dostarcza dodatkowych informacji, pomocnych projektantom, wykonawcom i audytorom we wdraaniu poprawnych instalacji elektrycznych niskiego napicia.Jako przewodniczcy TC64 mam wielk przyjemno i zaszczyt zaprezentowa niniejszy poradnik. Jestem pewien, e posuy do owocnej pracy wszystkim osobom zajmujcym si wdraaniem instalacji elektrycznych.

Etienne TISON

Etienne TISON pracuje z firm Schneider Electric od 1978 r. Od zawsze angauje si w rne dziaania w dziedzinie niskiego napicia. W 2008 r. Etienne TISON zosta wybrany na Przewodniczcego IEC TC64 oraz Przewodniczcego CENELEC TC64.

Poradnik Inyniera Elektrykawydanie 2015 PL

Oglne zasady projektowania instalacji elektrycznej

A

B

C

D

E

F

G

H

J

K

L

M

N

Podczenie do sieci dystrybucyjnej redniego napicia SN

Podczenie do sieci rozdzielczej NN

Przewodnik wyboru architektury SN i NN

Dystrybucja NN

Ochrona przeciwporaeniowa

Dobr i zabezpieczenie przewodw

Aparatura rozdzielcza NN: funkcje i dobr

Zabezpieczenie przed przepiciem

Wydajno energetyczna w dystrybucji elektrycznej

Korekta Wspczynnika Mocy

Zarzdzanie harmonicznymi

Charakterystyka poszcze-glnych rde i odbiornikw

PInstalacje fotowoltaiczne

QObiekty mieszkalne oraz inne specjalne

RWytyczne EMC


Oglne zasady projektowania instalacji elektrycznej 1 Metodologia A2 2 Normy i regulacje ustawowe A5 3 Charakterystyka zainstalowanych odbiornikw A11 4 Okrelenie poboru mocy instalacji A16

Podczenie do sieci dystrybucyjnej redniego napicia SN 1 Ukad zasilania redniego napicia B2 2 Projektowanie nowej stacji elektroenergetycznej B5 3 Wzgldy bezpieczestwa B7 4 Stacja transformatorowa z pomiarem po stronie NN B13 5 Stacja transformatorowa z pomiarem po stronie SN B22 6 Skad podstacji rozdzielczych SN/NN B27

Podczenie do sieci rozdzielczej NN 1 Sieci rozdzielcze niskiego napicia C2 2 Taryfy i pomiary C16

Przewodnik wyboru architektury SN i NN 1 Zaoenia wstpne uytkownika D3 2 Proces projektowania uproszczonej architektury D4 3 Charakterystyka instalacji elektrycznej D7 4 Charakterystyka technologiczna D11 5 Kryteria oceny architektury D13 6 Wybr podstaw architektury D15 7 Wybr szczegw architektury D19 8 Wybr wyposaenia D25 9 Zalecenia optymalizacji architektury D26 10 Glosariusz D30 11 Program ID-Spec D31 12 Przykad: instalacja elektryczna w drukarniach D32

Dystrybucja NN 1 Ukady sieci E2 2 System instalacji E15 3 Wpywy otoczenia zewntrznego (IEC 60364-5-51) E26

Ochrona przeciwporaeniowa 1 Informacje oglne F2 2 Ochrona przed dotykiem bezporednim F4 3 Ochrona przed dotykiem porednim F6 4 Ochrona dbr w przypadku awarii izolacji F17 5 Wdroenie systemu TT F19 6 Wdroenie systemu TN F23 7 Wdroenie systemu IT F29 8 Wyczniki rnicowoprdowe (RCD) F36

Dobr i zabezpieczenie przewodw 1 Informacje oglne G2 2 Praktyczne metody okrelenia najmniejszego dopuszczalnego przekroju przewodw G7 3 Okrelenie spadku napicia G19 4 Prd zwarciowy G23 5 Szczeglne przypadki prdu zwarciowego G29 6 Przewd ochronny G36 7 Przewd neutralny G41 8 Przykad oblicze kablowych G45

A

B

CD

E

F

Oglny spis treci

G


Aparatura rozdzielcza NN: funkcje i dobr 1 Podstawowe funkcje aparatury rozdzielczej NN H2 2 Aparatura rozdzielcza H5 3 Dobr aparatury rozdzielczej H10 4 Wycznik H11

5 Konserwacja aparatury rozdzielczej niskiego napicia H32

Zabezpieczenie przed przepiciem 1 Charakterystyka przepi pochodzenia atmosferycznego J2 2 Zasada ochrony przeciwpiorunowej J7 3 Projekt systemu zabezpieczenia instalacji elektrycznych J13 4 Instalacja ochronnikw przeciwprzepiciowych (SPD) J24 5 Zastosowanie J28 6 Dodatki techniczne J32

Wydajno energetyczna w dystrybucji elektrycznej 1 Wydajno energetyczna w skrcie K2 2 Wydajno energetyczna a energia elektryczna K3 3 Diagnostyka poprzez pomiar elektryczny K6 4 Moliwoci oszczdzania energii K8 5 Jak oceni oszczdnoci energii K23

Korekta Wspczynnika Mocy 1 Wspczynnik mocy i moc bierna L2 2 Dlaczego warto korygowa wspczynnik mocy? L6 3 Jak korygowa wspczynnik mocy? L8 4 Gdzie zainstalowa kondensatory korygujce wspczynnik mocy? L11 5 Jak ustali optymalny poziom kompensacji? L13 6 Kompensacja przy przyczach transformatora L16 7 Korekta wspczynnika mocy silnikw indukcyjnych L19 8 Przykad instalacji przed i po korekcie wspczynnika mocy L21 9 Skutki harmonicznych L22 10 Wdroenie baterii kondensatorw L25

Zarzdzanie harmonicznymi 1 Dlaczego wykrywanie i eliminacja harmonicznych jest konieczna? M2 2 Definicja i pochodzenie harmonicznych M3 3 Istotne wskaniki znieksztacenia przebiegu i zasady pomiarw M7 4 Pomiar prdw harmonicznych w instalachach elektrycznych M10 5 Najwaniejsze skutki wystpowania prdw instalacjach harmonicznych w elektrycznych M13 6 Normy M20 7 Rozwizania osabiajce prdy harmoniczne M21 Charakterystyka poszczeglnych rde i odbiornikw 1 Zabezpieczenie zespou generatora NN i obwodw odpywowych N2 2 Zasilanie bezprzerwowe (UPS) N11 3 Zabezpieczenie transformatorw NN/NN N24 4 Obwody owietlenia N27 5 Silniki asynchroniczne N45

Instalacje fotowoltaiczne 1 Zalety energii fotowoltaicznej P2 2 Informacje oglne i technologia P3 3 System PV i reguy instalacji P10 4 Architektury instalacji PV P18 5 Monitoring P31

Oglny spis treci

J

K

L

M

N

H

P


Obiekty mieszkalne oraz inne specjalne 1 Obiekty mieszkalne i podobne Q2 2 azienki i prysznice Q8 3 Zalecenia majce zastosowanie do specjalnych obiektw i instalacji Q12

Wytyczne EMC 1 Dystrybucja elektryczna R2 2 Zasady i konstrukcje uziemienia R3 3 Wdraanie R5 4 Mechanizmy poczeniowe i rodki zaradcze R22 5 Zalecenia dotyczce oprzewodowania R28

Q

R

Oglny spis treci


A1

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

Cz AOglne zasady projektowania instalacji elektrycznej

Spis treci Metodologia A2 Normy i regulacje ustawowe A5 2.1 Definicja zakresw napiciowych A5 2.2 Regulacje prawne A6 2.3 Normy A6 2.4 Jako i bezpieczestwo instalacji elektrycznych A7 2.5 Wstpne badanie instalacji A8 2.6 Przywracanie bezpieczestwa istniejcych instalacji elektrycznych A8 2.7 Okresowe badanie instalacji A9 2.8 Ocena zgodnoci zainstalowanego osprztu (wedug norm i specyfikacji) A9 2.9 Ochrona rodowiska A10

Charakterystyka zainstalowanych odbiornikw A11 3.1 Silniki indukcyjne A11 3.2 Urzdzenia grzewcze typu rezystancyjnego i arowe rda wiata (konwencjonalne lub halogenowe) A13

Okrelenie poboru mocy instalacji A16 4.1 Moc zainstalowana (kW) A16 4.2 Zainstalowana moc pozorna (kVA) A16 4.3 Oszacowanie rzeczywistego maksymalnego zapotrzebowania kVA A17 4.4 Przykad zastosowania wspczynnikw ku i ks A19 4.5 Wspczynnik jednoczesnoci A19 4.6 Dobr transformatora A20 4.7 Dobr rde zasilania A21

1 2

3

4


A - Oglne zasady projektowania instalacji elektrycznych

A2

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

Aby uzyska jak najlepsze wyniki w projektowaniu instalacji elektrycznych, zaleca si przeczytanie i stosowanie si do wszystkich rozdziaw niniejszego przewodnika w kolejnoci, w jakiej s przedstawione.

Normy i regulacje ustawowe Zakres niskiego napicia wynosi od 0 V do 1 000 V w AC. oraz od 0 V do 1 500 V w DC. Jedn z pierwszych decyzji jest dokonanie wyboru pomidzy instalacj prdu przemiennego i instalacj prdu staego. Nastpnie projektanci musz wybra najbardziej odpowiednie napicie znamionowe w tych zakresach napi. Przy podczeniu do publicznej sieci NN rodzaj prdu i napicie znamionowe s ju wybrane i narzucone przez sie.Zgodno z krajowymi przepisami jest drugim priorytetem projektantw instalacji elektrycznych. Przepisy mog by oparte na krajowych lub midzynarodowych normach takich jak seria IEC 60364.Wybr urzdzenia zgodnego z krajowymi lub midzynarodowymi standardami produktw i odpowiednia weryfikacja gotowej instalacji s wane dla zapewnienia bezpiecznej instalacji o przewidywanej jakoci. Definiowanie i przestrzeganie bada i sprawdzanie instalacji elektrycznej po jej ukoczeniu, jak rwnie odpowiednia okresowo bada, zagwarantuj bezpieczestwo oraz jako tej instalacji w caym okresie uytkowania. Zgodno wyposaenia z odpowiednimi standardami produktu, zastosowanymi w obrbie instalacji, maj rwnie due znaczenie dla poziomu bezpieczestwa i jakoci.Warunki rodowiskowe staj si coraz surowsze i musz by uwzgldniane na etapie projektowania instalacji. Moe to obejmowa przepisy krajowe lub regionalne, uwzgldniajce materia uyty w wyposaeniu oraz demonta instalacji pod koniec okresu uytkowania

Charakterystyka zainstalowanych odbiornikw Musi by przeprowadzony przegld wszystkich odbiornikw, wymagajcych zasilania elektrycznego. Musz by uwzgldnione wszelkie moliwe rozbudowy lub modyfikacje podczas caego okresu uytkowania instalacji elektrycznej. Taki przegld ma na celu oszacowanie prdu pyncego w kadym obwodzie instalacji oraz okrelenie wielkoci rde zasilania.Cakowite zapotrzebowanie na prd lub moc moe by obliczone na podstawie lokalizacji i mocy kadego odbioru oraz znajomoci trybw pracy (cige zapotrzebowanie, warunki uruchamiania, praca niejednoczesna, itd.). Oszacowanie maksymalnego zapotrzebowania na moc mona okreli na podstawie rnych czynnikw: w zalenoci od zastosowania, typu wyposaenia i typu obwodw wchodzcych w skad instalacji elektrycznej.Z tych danych mona atwo uzyska moc, wymagan od rda zasilania i (tam, gdzie ma to zastosowanie) liczb rde koniecznych do odpowiedniego zasilania instalacji.Lokalne informacje dotyczce struktur taryf s take wymagane do jak najlepszego wyboru ukadu pocze sieci zasilania, np. na poziomie redniego lub niskiego napicia.

Podczenie do publicznej sieci dystrybucji SNJeeli to podczenie jest dokonywane na poziomie redniego napicia, naley zaplanowa, zbudowa i wyposay podstacj typu konsumenckiego. Stacj elektroenergetyczn mona zbudowa jako zewntrzn lub wewntrzn, speniajc odpowiednie standardy i przepisy (sekcja niskiego napicia moe by uwzgldniona osobno, jeli to konieczne). W tym przypadku moliwy jest pomiar redniego napicia lub niskiego napicia.

Podczenie do sieci dystrybucyjnej mediw NNJeeli jest to podczenie na poziomie niskiego napicia, instalacja zostanie podczona do lokalnej sieci zasilania i bdzie opomiarowana zgodnie z taryfami NN.

Przewodnik wyboru ukadu SN i NNCao instalacji elektrycznej, wczajc instalacj SN oraz instalacj NN, ma by planowana jako kompletny ukad. Oczekiwania klienta i parametry techniczne bd wpywa na architektur ukadu oraz charakterystyk instalacji elektrycznej.Ustalenie najbardziej odpowiedniej architektury poziomu rozdziau gwnej mocy SN/NN i rozdziau mocy NN jest czsto wynikiem optymalizacji i kompromisu.Uziemienie punktu neutralnego jest wybierane zgodnie z miejscowymi przepisami, ograniczeniami zwizanymi ze rdem zasilania i typem odbiorw.

1 Metodologia


A3 Charakterystyka zainstalowanych odbiornikwA4 Okrelenie poboru mocy instalacji

B - Podczenie do sieci dystrybucji mediw SN

C - Podczenie do sieci dystrybucji mediw NN

D - Przewodnik wyboru ukadu SN i NN


A3

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

Wyposaenie dystrybucyjne (rozdzielnice, zabezpieczenia itp.) musi by skoordynowane z planami budynkw, lokalizacj i pogrupowaniem obwodw.Odporno na zakcenia zewntrzne jest determinowana przez lokalizacj oraz typ projektowanego obiektu

Dystrybucja NNUziemienie jest jednym ze rodkw powszechnie uywanych do ochrony przeciwporaeniowej. Uziemienia maj znaczcy wpyw na architektur instalacji elektrycznej NN i musz by analizowane jak najwczeniej. W celu prawidowego wyboru musz by przeanalizowane zalety i wady. Kolejnym aspektem wymagajcym rozwaenia na wczesnym etapie projektowania s wpywy zewntrzne. W duych instalacjach elektrycznych mona napotka rne wpywy zewntrzne i musz by one rozpatrywane osobno. Z powodu tych zewntrznych wpyww musi by dokonany waciwy wybr wyposaenia rozdzielnic zgodnie z ich kodami IP oraz IK.

Ochrona przed poraeniami prdem elektrycznymOchrona przed poraeniem prdem elektrycznym polega na zapewnieniu ochrony podstawowej (ochrona przed dotykiem bezporednim) z zapewnieniem ochrony przy uszkodzeniu izolacji (zabezpieczenie przed dotykiem porednim). Skoordynowane rozwizania zapewniaj ochron przed poraeniem prdem elektrycznym. Jeden z najpowszechniejszych rodkw ochronnych polega na "samoczynnym wyczeniu zasilania". Dogbne zrozumienie kadego s systemu (TT, TN oraz IT) jest niezbdne do prawidowej realizacji projektu.

Dobr i zabezpieczenie przewodwDobr przekroju kabli lub przewodw jest z pewnoci jednym z najwaniejszych zada w procesie projektowania instalacji elektrycznych, gdy ma znaczny wpyw na wybr urzdze zabezpieczajcych, spadek napicia wzdu tych przewodw i oszacowanie prdw zwarciowych: maksymalna warto przekroju ma zwizek z zabezpieczeniem przeteniowym, a minimalna warto przekroju ma zwizek z zabezpieczeniem nadprdowym poprzez samoczynne odczenie rda zasilania. Musi to by zrobione dla kadego obwodu instalacji. Analogiczny dobr przekroju musi by wykonany dla przewodw neutralnych oraz przewodu ochronnego.

Rozdzielnica NN: funkcje i dobrPo oszacowaniu prdu zwarciowego mona dokona doboru zabezpieczenia nadprdowego. Wyczniki instalacyjne maj take inne funkcje, takie jak przeczanie i przerwa izolacyjna. Konieczne jest pene zrozumienie funkcji wszystkich rozdzielnic i aparatury zabezpieczajcej w obrbie instalacji. Po wykonaniu powyej opisanych krokw moe by dokonany prawidowy dobr wszystkich urzdze.Wszechstronne zrozumienie wszystkich funkcjonalnoci wycznikw instalacyjnych ma nadrzdne znaczenie, poniewa jest to urzdzenie o najwikszej rnorodnoci funkcji.

Zabezpieczenie przed przepiciemBezporednie lub porednie wyadowania atmosferyczne mog uszkodzi sprzt elektryczny w odlegoci kilku kilometrw. Skoki napicia eksploatacyjnego, przejciowe przepicia czstotliwoci przemysowej mog take powodowa takie same konsekwencje. Naley przeanalizowa wszystkie rodki ochrony przed przepiciami. Jednym z najczciej stosowanych jest wykorzystanie przeciwprzepiciowych urzdze zabezpieczajcych (SPD). Ich wybr; instalacja i ochrona w obrbie instalacji elektrycznej wymagaj szczeglnej uwagi.

Wydajno energetyczna w dystrybucji elektrycznejWdroenie pomiarw wydajnoci mocy czynnej w obrbie instalacji elektrycznej moe da znaczne korzyci uytkownikowi lub wacicielowi: niszy pobr mocy, niszy koszt energii, lepsze wykorzystanie sprztu elektrycznego. Powysze rodki bd zazwyczaj wymaga specjalnego projektu instalacji, poniewa pomiar zuycia energii elektrycznej wedug zastosowania (owietlenie, ogrzewanie, procesy technologiczne) lub wedug obszaru (pitro, warsztat) ma na celu szczeglnie zmniejszenie zuycia energii elektrycznej przy zachowaniu tego samego poziomu usug wiadczonych uytkownikowi.

J - Zabezpieczenie przed przepiciami w sieci NN

1 Metodologia

F - Ochrona przed poraeniami prdem elektrycznym

G - Dobr i zabezpieczenie przewodw

H - Rozdzielnica NN: funkcje i dobr

E - Dystrybucja NN

K - Wydajno energetyczna w dystrybucji elektrycznej



A4

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

Energia biernaKorekta wspczynnika mocy w obrbie instalacji elektrycznych jest przeprowadzana lokalnie, centralnie lub jako poczenie obu metod. Poprawa wspczynnika mocy ma bezporedni wpyw na zuywan energi elektryczn i moe rwnie mie wpyw na wydajno energetyczn.

Prdy harmonicznePrdy harmoniczne w sieci wpywaj na jako energii i s rdem wielu zakce takich jak: przecienia, drgania, starzenie wyposaenia, kopoty z wraliwym wyposaeniem, lokaln sieci, sieciami telefonicznymi. Niniejszy rozdzia omawia rda i skutki przepywu prdw harmonicznych i wyjania, jak je mierzy i przedstawia rozwizania.

Poszczeglne rda zasilania i odbioryBadane s poszczeglne elementy lub wyposaenie:b Okrelone rda, takie jak generatory lub falownikib Okrelone odbiory o specjalnej charakterystyce, takie jak silniki indukcyjne

obwody owietleniowe lub transformatory NN/NNb Okrelone systemy, takie jak sieci DC

Zielona energiaProjekt instalacji fotowoltaicznej musi spenia okrelone zasady instalowania tego typu urzdze.

Oglne zastosowaniaOkrelone obiekty i lokalizacje podlegaj surowym przepisom: najczstszym przykadem s budynki mieszkalne.

Wymagania EMCW celu zagwarantowania kompatybilnoci elektromagnetycznej musz by przestrzegane pewne podstawowe zasady.Nieprzestrzeganie tych zasad moe mie powane konsekwencje dla dziaania instalacji elektrycznej: zakcenia w systemach komunikacyjnych, nieprawidowa aktywacja urzdze bezpieczestwa, a nawet zniszczenie wraliwych urzdze.

Ecodial softwareProgram Ecodial(1) zapewnia kompletny pakiet projektowy dla instalacji NN, zgodnie ze normami i zaleceniami IEC.

Wyposaony jest w nastpujce funkcj:b Rysowanie jednokreskowych schematwb Obliczenie prdw zwarciowych zgodnie z kilkoma trybami pracy (normalny,

awaryjny, zrzut obcienia)b Obliczenie spadku napiciab Optymalizacja wielkoci przekroju kablib Nastawy zabezpiecze wycznikw oraz dobr wkadek bezpiecznikowychb Koordynacja zabezpieczeb Optymalizacja rozdzielnicy z uwzgldnieniem wyczenia kaskadowegob Weryfikacja pod wzgldem bezpieczestwa ludzi oraz urzdzeb Wydruki danych projektowych oraz wynikw oblicze

(1) Ecodial to program Schneider Electric dostpny w kilku jzykach i w wersji standardowej.

1 Metodologia

N - Charakterystyka poszczeglnych rde i odbiorw

P - Instalacje fotowoltaiczne

M - Zarzdzanie prdami harmonicznymi

Q - Zastosowania mieszkalne oraz inne specjalne

R - Wymagania EMC

Narzdzie wspomagajce projektowanie instalacji elektrycznych NN

L - Korekta wspczynnika mocy oraz filtry harmonicznych


A5

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

Projektowanie instalacji niskiego napicia jest regulowane przez szereg dokumentw rzdowych i doradczych, ktre mog by zaklasyfikowane w nastpujcy sposb:b Regulacje ustawowe (rozporzdzenia, regulacje fabryczne, itd.)b Kodeksy praktyk, przepisy wydane przez instytucje branowe, specyfikacje

robocze b Krajowe i midzynarodowe normy instalacjib Krajowe i midzynarodowe standardy produktw

2.1 Definicja zakresw napiciowych

Normy i zalecenia napi IEC

2 Normy i regulacje ustawowe

Trjfazowe systemy czteroyowe lub trzyyowe Jednofazowe systemy trzyyowe Napicie nominalne (V) Napicie nominalne (V) 50 Hz 60 Hz 60 Hz 120/208 120/240(d)

230(c) 240(c) 230/400(a) 230/400(c) 277/480(a)

480 347/600 600400/690(b) 1000 600

(a) Warto 230/400 V jest wynikiem ewolucji systemw 220/380 V i 240/415 V, ktra dokonaa si w Europie i wielu innych krajach. Niemniej jednak systemy 220/380 V i 240/415 V nadal istniej.(b) Warto 400/690 V jest wynikiem ewolucji systemw 380/660 V, ktra dokonaa si w Europie i wielu innych krajach. Niemniej jednak systemy 380/660 V nadal istniej.(c) Warto 200 V lub 220 V jest take stosowana w niektrych krajach.(d) Wartoci 100/200 V stosowane s rwnie w niektrych krajach w systemach 50 Hz lub 60 Hz.

Rys. A1 : Standardowe napicia midzy 100 V a 1000 V (IEC 60038 Wydanie 7.0 2009-06)

Seria I Seria II Najwysze napicie System nominalny Najwysze napicie System nominalnydla wyposaenia (kV) napicie (kV) dla wyposaenia (kV) napicie (kV)

3.6(b) 3.3(b) 3(b) 4.40(b) 4.16(b)

7.2(b) 6.6(b) 6(b) 12 11 10 13.2(c) 12.47(c)

13.97(c) 13.2(c)

14.52(b) 13.8(b)

(17.5) (15) 24 22 20 26.4(c, e) 24.94(c, e)

36(d) 33(d) 30(d) 36.5(2) 34.5(c)

40.5(d) 35(d)

Uwaga1: Zaleca si, aby w kadym kraju stosunek pomidzy dwoma ssiedniminominalnymi napiciami nie by mniejszy ni dwa.Uwaga 2: W normalnym systemie Serii I napicie najwysze i najnisze nie rni si o wicej ni okoo 10% od napicia nominalnego systemu. W normalnym systemie Serii II napicie najwysze nie rni si o wicej ni +5%, a najnisze o wicej ni - 10% od napicia nominalnego systemu.(a) Te systemy to oglnie systemy trzyyowe, o ile nie zostao wskazane inaczej.Wskazane wartoci s napiciami midzy fazami.Wartoci podane w nawiasach naley uznawa za wartoci niezalecane. Zaleca si, aby unika tych wartoci w nowych systemach budowanych w przyszoci.(b) Wartoci tych naley unika w nowych publicznych systemach dystrybucyjnych.(c) Systemy te to oglnie systemy czteroyowe, a wskazane wartoci s napiciami midzyfazowymi. Napicie pomidzy przewodem fazowym i neutralnym jest rwne podanej wartoci, podzielonej przez 1,73.(d) Rozwaane jest ujednolicenie tych wartoci.(e) W niektrych krajach s rwnie stosowane wartoci 22,9 kV napicia nominalnego i 24,2 kV lub 25,8 kV napicia najwyszego dla wyposaenia.

Rys. A2 : Standardowe napicia 3-fazowe AC powyej 1 kV i nie przekraczajce 35 kV (IEC 60038 Wydanie 7.0 2009)(a)



A6

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

2.2 Regulacje prawneW wikszoci krajw instalacje elektryczne bd zgodne z wicej ni jednym zestawem norm, wydanym przez wadze krajowe lub przez uznane instytucje prywatne. Przed rozpoczciem projektu wane jest uwzgldnienie tych lokalnych ogranicze. Przepisy te mog by oparte na normach krajowych opartych na IEC 60364: Instalacje elektryczne niskiego napicia.

2.3 NormyNiniejszy przewodnik bazuje na odpowiednich normach IEC, w szczeglnoci IEC 60364. Norma IEC 60364 zostaa opracowana przez ekspertw technicznych wszystkich krajw wiata, porwnujcych swoje dowiadczenia na poziomie midzynarodowym. Obecnie zasady bezpieczestwa IEC seria 60364, IEC seria 61140, 60479 i IEC 61201 s podstawami wikszoci standardw elektrycznych na wiecie (patrz tabela poniej i nastpna strona).

IEC 60038 Napicia znormalizowane IEC IEC 60076-2 Transformatory mocy - Przyrosty temperatury dla transformatorw olejowychIEC 60076-3 Transformatory mocy - Poziomy izolacji, prby wytrzymaoci elektrycznej i zewntrzne odstpy izolacyjne w powietrzuIEC 60076-5 Transformatory mocy - Wytrzymao zwarciowaIEC 60076-10 Transformatory mocy Wyznaczenie poziomw dwikuIEC 60146-1-1 Przeksztatniki pprzewodnikowe - Wymagania oglne i przeksztatniki LCC - Specyfikacje podstawowych wymagaIEC 60255-1 Przekaniki pomiarowe oraz urzdzenia zabezpieczeniowe - Wymagania wsplneIEC 60269-1 Bezpieczniki niskiego napicia - Wymagania oglneIEC 60269-2 Wymagania dodatkowe dotyczce bezpiecznikw przeznaczonych do wymiany przez osoby wykwalifikowane (bezpieczniki gwnie do stosowania w przemyle) -- Przykady znormalizowanych systemw bezpiecznikowych od A do JIEC 60282-1 Bezpieczniki wysokiego napicia - Bezpieczniki ograniczajce prd IEC 60287-1-1 Kable Wyznaczanie obcienia Wyznaczanie obcienia i obliczanie strat- wymagania oglne IEC 60364-1 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania podstawowe, ustalanie oglnych charakterystyk, definicjeIEC 60364-4-41 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa -- Ochrona przed poraeniem elektrycznymIEC 60364-4-42 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa -- Ochrona przed skutkami oddziaywania cieplnegoIEC 60364-4-43 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa -- Ochrona przed prdem przeteniowymIEC 60364-4-44 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Ochrona przed zaburzeniami napiciowymi i zaburzeniami elektromagnetycznymiIEC 60364-5-51 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.Dobr i monta wyposaenia elektrycznego -- Postanowienia oglneIEC 60364-5-52 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Dobr i monta wyposaenia elektrycznego -- OprzewodowanieIEC 60364-5-53 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Dobr i monta wyposaenia elektrycznego -- Aparatura czeniowa i sterowniczaIEC 60364-5-54 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Dobr i monta wyposaenia elektrycznego -- Ukady uziemiajce i przewody ochronne IEC 60364-5-55 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Inne urzdzeniaIEC 60364-6 Instalacje elektryczne niskiego napicia - SprawdzanieIEC 60364-7-701 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia wyposaone w wann lub prysznicIEC 60364-7-702 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Baseny pywackie i fontannyIEC 60364-7-703 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia i kabiny zawierajce grzejniki do saunIEC 60364-7-704 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje na placu budowy i rozbirkiIEC 60364-7-705 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - GospodarstwaIEC 60364-7-706 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia przewodzce i ograniczajce swobod ruchuIEC 60364-7-708 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Kempingi dla przyczep, kempingi i podobne lokalizacjeIEC 60364-7-709 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Porty jachtowe i podobne lokalizacjeIEC 60364-7-710 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia medyczneIEC 60364-7-711 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Wystawy, pokazy i stoiskaIEC 60364-7-712 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Fotowoltaiczne (PV) ukady zasilaniaIEC 60364-7-713 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - MebleIEC 60364-7-714 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje owietlenia zewntrznegoIEC 60364-7-715 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje owietleniowe bardzo niskiego napiciaIEC 60364-7-717 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Zespoy ruchome lub przewoneIEC 60364-7-718 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Obiekty publiczne i miejsca pracyIEC 60364-7-721 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje elektryczne w przyczepach kempingowych i pojazdach z przestrzeni mieszkaln IEC 60364-7-729 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Korytarze obsugi lub nadzoruIEC 60364-7-740 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Tymczasowe instalacje elektryczne dla konstrukcji, urzdze rozrywkowych i budek na targach, w lunaparkach i w cyrkachIEC 60364-7-753 Instalacje elektryczne niskiego napicia - Wymagania dot. specjalnych instalacji lub lokalizacji - Podogowe i sufitowe systemy ogrzewaniaIEC 60446 Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy wspdziaaniu czowieka z maszyn, znakowanie i identyfikacja -- Identyfikacja przewodw kolorami albo znakami alfanumerycznymi IEC 60479-1 Wpyw prdu na ludzi i zwierzta hodowlane - Oglne aspektyIEC 60479-2 Wpyw prdu na ludzi i zwierzta hodowlane - Aspekty specjalne IEC 60479-3 Wpyw prdu na ludzi i zwierzta hodowlane - Wpyw prdu przepywajcego przez ciao zwierzt hodowlanych (Cig dalszy na nastpnej stronie)


A7

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

IEC 60529 Stopnie ochrony zapewnione przez obudowy (kod IP)IEC 60644 Wymagania dotyczce wkadek bezpiecznikowych wysokiego napicia do zabezpieczania obwodw silnikwIEC 60664 Koordynacja izolacji urzdze elektrycznych w ukadach niskiego napicia IEC 60715 Wymiary aparatury rozdzielczej i sterowniczej niskonapiciowej -- Znormalizowany monta na szynach, w celu mechanicznego mocowania aparatury elektrycznej w instalacjach rozdzielczych i sterowniczych. IEC 60724 Ograniczenia temperatury zwarcia kabli elektrycznych dla znamionowych napi 1 kV (Um = 1,2 kV) i 3 kV (Um = 3,6 kV)IEC 60755 Wymagania oglne dotyczce urzdze ochronnych rnicowoprdowychIEC 60787 Zasady doboru wkadek bezpiecznikowych dla ochrony transformatorw wysokiego napiciaIEC 60831-1 IEC 60831-2 Kondensatory samoregenerujce do rwnolegej kompensacji mocy biernej w sieciach elektroenergetycznych prdu przemiennego o napiciu znamionowym do 1 000 V wcznie -- Cz 2: Prba starzenia, prba samoregeneracji i prba zniszczenia IEC 60947-1 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapiciowa postanowienia oglneIEC 60947-2 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapiciowa wyczniki IEC 60947-3 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapiciowa Rozczniki izolacyjne osonite nie objte zakresem IEC 60947-3 dla zapewnienia izolacji podczas napraw i prac konserwacyjnychIEC 60947-4-1 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapiciowa Styczniki i rozruszniki do silnikw -- Mechanizmowe styczniki i rozruszniki do silnikwIEC 60947-6-1 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapiciowa czniki wielozadaniowe -- Urzdzenia przeczajceSeria IEC 61000 Kompatybilno elektromagnetyczna (EMC)IEC 61140 Ochrona przed poraeniami prdem elektrycznym - Wsplne aspekty instalacji i urzdzeIEC 61201 Wykorzystanie konwencjonalnych limitw napicia raeniowego - Przewodnik zastosowaniaIEC 61439-0 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe - Przewodnik specyfikacjiIEC 61439-1 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe postanowienia oglneIEC 61439-2 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe rozdzielnice i i sterownice do rozdziau energii elektrycznejIEC 61439-3 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe Rozdzielnice tablicowe przeznaczone do obsugiwania przez osoby postronne (DBO)IEC 61439-4 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe Wymagania dotyczce zestaww przeznaczonych do instalowania na placu budowy (ACS)IEC 61439-5 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe - Zestawy do dystrybucji mocy w sieciach publicznych IEC 61439-6 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe - Systemy przewodw szynowychIEC 61557-1 Bezpieczestwo elektryczne w niskonapiciowych sieciach elektroenergetycznych o napiciach przemiennych do 1000 V i staych do 1500 V -- Urzdzenia przeznaczone do sprawdzania, pomiarw lub monitorowania rodkw ochronnych. Wymagania oglneIEC 61557-8 Bezpieczestwo elektryczne w niskonapiciowych sieciach elektroenergetycznych o napiciach przemiennych do 1 000 V i staych do 1 500 V -- Urzdzenia przeznaczone do sprawdzania, pomiarw lub monitorowania rodkw ochronnych. Urzdzenia do lokalizacji uszkodzenia izolacji w sieciach ITIEC 61557-9 Bezpieczestwo elektryczne w systemach dystrybucji niskiego napicia do 1000 V AC i 1500 V DC. -Wyposaenie do testowania, pomiaru lub monitorowania rodkw ochronnych - Wyposaenie do lokalizacji usterek w izolacji w systemach informatycznychIEC 61557-12 Bezpieczestwo elektryczne w niskonapiciowych sieciach elektroenergetycznych o napiciach przemiennych do 1 000V i staych do 1 500V -- Urzdzenia do sprawdzania, pomiarw lub monitorowania rodkw ochronnych. Urzdzenia do pomiarw i monitorowania parametrw sieci (PMD)IEC 61558-2-6 Bezpieczestwo uytkowania transformatorw, zasilaczy, dawikw i podobnych urzdze o napiciach zasilajcych do 1100 V. Wymagania szczegowe i badania dotyczce transformatorw bezpieczestwa i zasilaczy z transformatorami bezpieczestwaIEC 61643-11 (2011) Niskonapiciowe urzdzenia ograniczajce przepicia. Urzdzenia ograniczajce przepicia w sieciach elektroenergetycznych niskiego napicia -- Wymagania i metody bada IEC 61643-12 Niskonapiciowe urzdzenia ograniczajce przepicia. Urzdzenia ograniczajce przepicia w sieciach elektroenergetycznych niskiego napicia -- Zasady doboru i zastosowaniaIEC 61643-21 Niskonapiciowe urzdzenia ograniczajce przepicia. Urzdzenia do ograniczania przepi w sieciach telekomunikacyjnych i sygnalizacyjnych -- Wymagania eksploatacyjne i metody badaIEC 61643-22 Niskonapiciowe urzdzenia ograniczajce przepicia. Urzdzenia do ograniczania przepi w sieciach telekomunikacyjnych i sygnalizacyjnych --Zasady doboru i zastosowaniaIEC 61921 Kondensatory energetyczne -- Baterie kondensatorw niskiego napicia do poprawy wspczynnika mocy IEC 62271-1 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Postanowienia wsplneIEC 62271-100 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Wyczniki wysokiego napicia prdu przemiennego IEC 62271-101 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Badanie syntetyczneIEC 62271-102 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Odczniki i uziemniki wysokiego napicia prdu przemiennego AC IEC 62271-103 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Rozczniki o napiciu znamionowym wyszym ni 1 kV do 52 kV wcznieIEC 62271-105 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Kombinacje bezpiecznika prdu przemiennego na napicia znamionowe powyej 1 kV do 52 kV wcznieIEC 62271-200 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Rozdzielnice prdu przemiennego w osonach metalowych na napicie znamionowe powyej 1 kV do 52 kV wcznieIEC 62271-202 Wysokonapiciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Stacje transformatorowe prefabrykowane wysokiego napicia na niskie napicieIEC 62305 1 Ochrona odgromowa - Cz 1: Oglne ZasadyIEC 62305-2 Ochrona odgromowa - Cz 2: Zarzdzanie RyzykiemIEC 62305-3 Ochrona odgromowa -- Cz 3: Uszkodzenia fizyczne obiektw i zagroenie yciaIEC 62305-4 Ochrona odgromowa -- Cz 4: Urzdzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach (Koniec)

2.4 Jako i bezpieczestwo instalacji elektrycznychW zakresie w jakim przestrzegane s procedury kontrolne, jako i bezpieczestwo bd gwarantowane tylko wtedy, gdy:b Projekt wykonano zgodnie z najnowszym wydaniem odpowiednich norm

oprzewodowaniab Elektryczne wyposaenie jest zgodne z odpowiednimi standardami produktub Pocztkowa kontrola zgodnoci instalacji elektrycznej z normami

i rozporzdzeniami zostaa dokonanab Zalecane okresowe badania instalacji s dokonywane




A8

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

2.5 Wstpne badanie instalacji

Zanim zakad energetyczny podczy instalacj do swojej sieci, musz by spenione cise przedodbiorowe badania i ogldziny instalacji elektrycznej, dokonane przez wyznaczonego przedstawiciela zakadu energetycznego.

Badania te s prowadzone zgodnie z lokalnymi (rzdowymi i/lub instytucjonalnymi) przepisami, ktre mog nieco rni si pomidzy krajami. Niemniej jednak zasady wszystkich takich przepisw s typowe i s oparte na przestrzeganiu rygorystycznych zasad bezpieczestwa na etapie projektu i realizacji instalacji.

IEC 60364-6 oraz powizane normy zawarte w niniejszym przewodniku s oparte na midzynarodowym konsensusie odnonie takich testw, majcym na celu uwzgldnienie wszystkich rodkw bezpieczestwa i zatwierdzonych praktyk instalacji wymaganych zazwyczaj w budynkach mieszkalnych, uytkowych i (wikszoci) przemysowych. Niemniej jednak wiele bran ma dodatkowe przepisy dotyczce okrelonego produktu (ropa naftowa, wgiel, gaz ziemny, itd.).Takie dodatkowe wymogi s poza zakresem niniejszego przewodnika.

Przedodbiorowe testy elektryczne i ogldziny instalacji w budynkach obejmuj na og wszystkie nastpujce procedury:b Testy cigoci elektrycznej i przewodnictwa urzdze ochronnych, przewodw

ekwipotencjalnych i uziemieniab Testy rezystancji izolacyjnej midzy przewodami pod napiciem a przewodami

ochronnymi podczonymi do instalacji uziemieniab Test zgodnoci obwodw SELV i PELV lub separacji elektrycznej b Rezystancja/impedancja podg i cianb Zabezpieczenie obwodu poprzez samoczynne odczenie zasilaniav W przypadku sieci TN: poprzez pomiar impedancji ptli zwarcia, a take

weryfikacj charakterystyki i/lub skutecznoci urzdze zabezpieczajcych (przeteniowego urzdzenia zabezpieczajcego i RCD)

v W przypadku sieci TT: poprzez pomiar RA rezystancji uziemienia dostpnych czci przewodzcych, a take weryfikacji charakterystyki i/lub skutecznoci powizanych urzdze zabezpieczajcych (przeteniowego urzdzenia zabezpieczajcego i RCD)

v W przypadku sieci IT: poprzez obliczenie lub pomiary Id prdu przy pojedynczym zwarciu z ziemi, a take poprzez test sieci TN, gdzie warunki s podobne do sieci TN w przypadku awarii podwjnej izolacji, wraz z testem sieci TT, jeeli warunki s podobne do systemu TT w przypadku awarii podwjnej izolacji

b Dodatkowe zabezpieczenie przez sprawdzenie weryfikacji pomiarw ochronnychb Test biegunowoci, jeeli zasady zabraniaj montau jednobiegunowych

urzdze przeczajcych na przewodzie neutralnymb Kontrola kolejnoci faz w przypadku obwodu wielofazowegob Test funkcjonalny rozdzielnicy i aparatury sterowniczej przez sprawdzenie ich

instalacji i regulacjib Spadek napicia przez pomiar impedancji obwodu oraz przez zweryfikowanie

oblicze

Te testy i kontrole maj charakter podstawowy (ale nie wyczerpujcy) w wikszoci instalacji, jednoczenie przepisy obejmuj wiele innych testw i zasad w celu objcia szczeglnych przypadkw, na przykad: instalacje w oparciu o izolacj klasy 2, specjalne lokalizacje, itp.

Celem tego przewodnika jest zwrcenie uwagi na konkretne cechy rnych typw instalacji, a take wskazanie istotnych zasad wymaganych do osignicia zadowalajcego poziomu jakoci, ktry zapewni bezpieczne i bezproblemowe dziaanie.

Metody zalecane w niniejszym przewodniku, zmodyfikowane, jeli to konieczne, w celach zgodnoci z moliwymi zmianami narzuconymi przez zakad energetyczny, maj na celu spenienie wszelkich wymaga testw i inspekcji przedodbiorowych.

Po weryfikacji oraz testach naley przedstawi wstpny raport, wczajc raport inspekcji, raport przetestowanych obwodw wraz z wynikami testw i ewentualne naprawy lub ulepszenia instalacji.

2.6 Przywracanie bezpieczestwa istniejcych instalacji elektrycznych

Prace nad tym tematem s w toku z powodu statystyk dotyczcych starych instalacji elektrycznych (liczba starych i uznanych za niebezpieczne instalacji elektrycznych, istniejce instalacje niezgodne z przyszymi potrzebami itp.).


A9

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

2.7 Okresowe badanie instalacjiW wielu krajach wszystkie instalacje przemysowe oraz instalacje w obiektach uytecznoci publicznej musz by okresowo badane przez uprawnionych przedstawicieli zakadu energetycznego.Powinny by wykonywane nastpujce badania:b Weryfikacja poprawnoci dziaania RCDb Odpowiednie pomiary w celu zapewnienia bezpieczestwa ludzi przed skutkami

poraenia prdem oraz ochrony przed uszkodzeniem mienia przez ogie i ciepob Potwierdzenie, e instalacja nie ulega uszkodzeniuIdentyfikacja usterek instalacjiRysunek A3 przedstawia czstotliwo zwykle zalecanych bada zgodnie z rodzajem instalacji.

Zgodno wyposaenia z odpowiednimi standardami moe by powiadczona na kilka sposobw

Rys.A3 : Czstotliwo testw kontrolnych powszechnie zalecanych dla instalacji elektrycznych

Co do wstpnej weryfikacji, naley zapewni raport z okresowej kontroli.

2.8 Ocena zgodnoci zainstalowanego osprztu (wedug norm i specyfikacji)Ocena zgodnoci wyposaenia z odpowiednimi standardami moe by powiadczona poprzez:b Znak zgodnoci wydany przez organ certyfikacyjny lub b Certyfikat zgodnoci wydany przez organ certyfikacyjny lubb Przez deklaracj zgodnoci przekazan przez producenta

Deklaracja zgodnociDeklaracja zgodnoci, w tym dokumentacja techniczna, jest oglnie stosowane w przypadku wyposaenia wysokiego napicia lub specyficznych produktw. W Europie Deklaracja CE to obowizkowe owiadczenie zgodnoci.Uwaga: Oznaczenie CEW Europie europejskie dyrektywy wymagaj od producenta lub jego uprawnionego przedstawiciela zamieszczenia oznaczenia CE na jego wasn odpowiedzialno.Oznacza to, e:b Produkt spenia wymogi prawneb Zakada si, e nadaje si do sprzeday w EuropieOznaczenie CE nie jest znakiem pochodzenia ani znakiem zgodnoci, uzupenia jedynie deklaracj o zgodnoci i dokumenty techniczne urzdzenia

Certyfikat zgodnociCertyfikat zgodnoci moe wspiera deklaracj producenta i zaufanie klienta. Moe by wymagany przez regulacje krajw, narzucone przez klientw (zastosowania morskie, nuklearne). Jest gwarancj bezpieczestwa obsugi i zgodnoci pomidzy urzdzeniami.

Znak zgodnociZnaki zgodnoci s silnymi strategicznymi narzdziami potwierdzenia cigej zgodnoci. Konsoliduj zaufanie do marki producenta. Zgodno jest orzekana przez organ certyfikacyjny, jeeli urzdzenie spenia wymagania majcego zastosowanie dokumentu odniesienia (w tym standardu) i po weryfikacji systemu zarzdzania jakoci producenta. Audyt produkcji i pniejsza kontrola urzdze s dokonywane globalnie kadego roku.

Typ instalacji Czstotliwo badaInstalacje b Zlokalizowane w pomieszczeniach Co roku wymagajce zagroonych poarem lub wybuchem zabezpieczenia b Tymczasowe instalacje na stanowisku pracy pracownikw b Lokalizacje z instalacj SN b W pomieszczeniach z ograniczon swobod, gdzie uytkowany jest sprzt przenony Inne przypadki Co 3 lataInstalacje w budynkach Zalenie od typu i wielkoci budynku Od 1 roku sucych do zgromadze do 3 lat publicznych, gdzie jest wymagane zabezpieczenie przed poarem i panik Mieszkalne Zgodnie z lokalnymi przepisami Przykad: REBT w Belgii, ktre narzuca okresowe kontrole co 20 lat.




A10

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one


Zapewnienie jakociLaboratorium testujce prbki nie moe potwierdzi zgodnoci caego procesu produkcji: te testy s nazywane badaniami zgodnoci. W niektrych testach na zgodno ze standardami prbki s niszczone (na przykad testy bezpiecznikw).Tylko producent moe potwierdzi, e wyprodukowane produkty speniaj zadeklarowane waciwoci.Certyfikacja zapewnienia jakoci ma na celu wypenienie pocztkowej deklaracji lub certyfikacji zgodnoci.Na dowd tego, e zostay podjte wszelkie niezbdne odpowiednie rodki w celu zapewnienia jakoci produkcji, producent uzyskuje certyfikacj systemu kontroli jakoci, ktry monitoruje produkcj danego produktu. Te certyfikaty s wydawane przez organizacje specjalizujce si w kontroli jakoci i s oparte na midzynarodowym standardzie ISO 9001:2000.Te standardy definiuj trzy modelowe systemy kontroli zapewniania jakoci odpowiadajce rnym sytuacjom, a nie rnym poziomom jakoci:

b Model 3 definiuje zapewnienie jakoci poprzez kontrol i sprawdzenie gotowych produktw.

b Model 2 obejmuje sprawdzenie gotowego produktu oraz uwzgldnia dodatkow weryfikacj procesu produkcyjnego. Przykadowo, ta metoda stosowana jest dla producenta bezpiecznikw, gdzie parametry nie mog by sprawdzone bez zniszczenia bezpiecznika.

b Model 1 to model 2, ale z dodatkowym wymogiem rygorystycznego szczegowego zbadania projektu procesu jakoci; na przykad, gdy nie ma na celu wytworzenia i przetestowania prototypu (przypadek specjalnie przygotowanego produktu, wykonanego zgodnie ze specyfikacj).

2.9 Ochrona rodowiska

Wkad caej instalacji elektrycznej w zrwnowaony rozwj moe by znacznie poprawiony poprzez projekt instalacji. Waciwie wykazano, e zoptymalizowany projekt instalacji, uwzgldniajc warunki operacyjne, lokalizacj podstacji SN/NN i struktur dystrybucyjn (tablice rozdzielcze, szynoprzewody, kable), moe zasadniczo obniy wpywy na rodowisko (zuycie surowcw, zuycie energii, proces wycofania z uytku), zwaszcza w zakresie wydajnoci energetycznej. Oprcz architektury instalacji elektrycznej, specyfikacja rodowiskowa zastosowanych komponentw elektrotechnicznych i wyposaenia jest podstaw instalacji przyjaznej rodowisku. W szczeglnoci, jeli chodzi o zapewnienie waciwej informacji rodowiskowej i uwzgldnienie przepisw.W Europie opublikowano kilka Dyrektyw dotyczcych urzdze elektrycznych, wywoujc oglnowiatowy ruch w kierunku stosowania produktw bezpieczniejszych dla rodowiska.a) Dyrektywa RoHS (Ograniczenie Substancji Niebezpiecznych): obowizujca

od lipca 2006 r. i zmieniona w 2012 r. Ma na celu eliminacj szeciu substancji niebezpiecznych: ow, rt, kadm, szeciowartociowy chrom, polibromowane dwufenyle (PBB) lub etery difenylu polibromowanego (PBDE) z wikszoci produktw elektrotechnicznych dla uytkownikw kocowych. Cho instalacje elektryczne bdce "duymi staymi instalacjami" nie s nim objte, wymg zgodnoci RoHS moe by zaleceniem dla instalacji zrwnowaonej.

b) Dyrektywa WEEE (Zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny): obowizujca od sierpnia 2005 r. i obecnie w trakcie weryfikacji. Jej celem jest poprawa utylizacji zuytych artykuw gospodarstwa domowego i innych urzdze we wsppracy z ich producentami. Odnonie RoHS, instalacje elektryczne nie s w zakresie tej Dyrektywy. Jednak zalecana jest informacja o wycofaniu z uytku produktu w celu zoptymalizowania procesu i kosztu recyklingu.

c) Klasyfikacja energetyczna produktw, zwana rwnie Ekoprojektem. Nie liczc niektrych urzdze, jak rda wiata czy silniki, dla ktrych etapy wdraania s obowizkowe, nie ma prawnych wymaga, ktre bezporednio dotycz instalacji.Niemniej jednak istnieje trend doczenia do urzdze elektrycznych ich Deklaracji rodowiskowej Produktu, tak jak przewidywanie przyszych wymaga rynku budowlanego w przypadku produktw budowlanych.

d) REACh: Rejestracja ocena i autoryzacja chemikaliw. Obowizujca od 2009 r., ma na celu kontrol rodkw chemicznych i ograniczenie ich zastosowania, gdy jest to konieczne w celu zmniejszenia zagroe dla ludzi i rodowiska. W zakresie EE i instalacji oznacza, e kady dostawca przekae na danie klienta zawarto substancji niebezpiecznych w produkcie (tak zwane SVHC). Nastpnie instalator powinien upewni si, e jego dostawcy maj dostpne odpowiednie informacje.

W innych czciach wiata nowe przepisy bd dy do tego samego celu.


A11

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

3 Charakterystyka zainstalowanych odbiornikw

Okrelenie rzeczywistej wartoci mocy pozornej, zapotrzebowanej przez kady odbir, umoliwia uzyskanie:

b Zadeklarowanego zapotrzebowania mocy, ktre jest wane w umowie na dostaw energii

b Okrelenie wielkoci mocy transformatora SN/NN, jeeli jest to konieczne - z uwzgldnieniem przewidywanego zwikszenia mocy

b Wartoci prdu znamionowego poszczeglnych rozdzielnic

3.1 Silniki indukcyjne

Zapotrzebowanie na prd znamionowy

Prd znamionowy la silnika jest okrelony na podstawie nastpujcych wzorw:

b 3-fazowy silnik:Ia = Pn x 1,000 / (3 x U x x cos )b 1-fazowy silnik:Ia = Pn x 1,000 / (U x x cos )gdzieIa: prd znamionowy (w amperach)Pn: moc znamionowa (w kW)U: napicie midzyfazowe silnikw 3-fazowych i napicie pomidzy przyczami silnikw jednofazowych (w woltach). Silnik jednofazowy moe by podczony: faza do neutralnego lub faza do fazy.: Sprawno silnika, tzn. moc wyjciowa kW/moc wejciowa kWcos : wspczynnik mocy, tzn. stosunek mocy wyraonej w kW do mocy wyraonej w kVA

Prd przejciowy i zabezpieczenie ochronne

b Warto przejciowego prdu szczytowego moe by bardzo wysoka; typowa warto to okoo 12 do 15 razy warto znamionowa RMS Inm. Czasami ta warto moe siga 25 razy Inm

b Wyczniki instalacyjne, styczniki i przekaniki termiczne Schneider Electric s tak zaprojektowane, by wytrzyma rozruch silnika o bardzo wysokim prdzie przejciowym (przejciowa warto szczytowa moe wynosi do 19 razy warto znamionowa RMS Inm)

b Jeeli podczas rozruchu nastpi aktywacja zabezpieczenia nadprdowego, oznacza to, e prd rozruchu przekracza normalne granice. W rezultacie mona osign maksymalne granice wytrzymaoci rozdzielnicy, trwao moe zosta zmniejszona, a niektre urzdzenia mog by nawet zniszczone. W celu uniknicia takich sytuacji naley rozway przewymiarowanie rozdzielnic

b Zabezpieczenia Schneider Electric s zaprojektowane dla zabezpieczenia rozrusznikw silnikw przed zwarciami. W zalenoci od poziomu ryzyka tabele pokazuj kombinacj wycznika instalacyjnego, stycznika i przekanika termicznego w celu uzyskania koordynacji typu 1 lub typu 2 (patrz rozdzia N)

Prd rozruchowy silnika

Chocia na rynku s silniki wysokiej wydajnoci, w praktyce ich prdy rozruchowe s mniej wicej takie same, jak w niektrych standardowych silnikach.Stosowanie rozrusznika gwiazda-trjkt, soft startw lub falownikw pozwala na obnienie wartoci prdu rozruchowego (Przykad: 4 Ia zamiast 7,5 Ia).

Kompensacja mocy biernej (kVAr) dostarczanej do silnikw indukcyjnych

Jest korzystna z przyczyn technicznych i finansowych w zmniejszaniu prdu dostarczanego do silnikw indukcyjnych. Mona to osign przy wykorzystaniu kondensatorw bez wpywu na moc wyjciow silnikw.Stosowanie tej zasady funkcjonowania silnikw indukcyjnych jest oglnie zwane "popraw wspczynnika mocy" lub "korekt wspczynnika mocy".Jak omwiono w rozdziale L, moc pozorna (kVA) dostarczona do silnika indukcyjnego moe by znacznie obniona przez wykorzystanie podczonych bocznikowo kondensatorw. Redukcja mocy wejciowej kVA oznacza odpowiadajce obnienie prdu wejciowego (poniewa napicie pozostaje stae).Kompensacja mocy biernej jest szczeglnie zalecana w przypadku silnikw, ktre dziaaj przez dugi czas przy obnionej mocy.

Okrelenie rzeczywistej mocy pozornej poszczeglnych odbiorw: konieczny krok wstpny w projektowaniu instalacji NN

Nominalna moc w kW (PN) silnika okrela jego znamionow rwnowan mechaniczn moc wyjciow.Moc pozorna w (kVA Pa) silnika jest funkcj mocy wyjciowej, sprawnoci silnika i wspczynnika mocy.

Pa =Pncos



A12

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

Jak podano powyej

Schneider Electric - Electrical installation guide 2005

B10 B - General design - Regulations -Installed power 3 Installed power loads -

Characteristics

The examination of actual values of apparent-power required by each load enablesthe establishment of:

c A declared power demand which determines the contract for the supply of energyc The rating of the HV/LV transformer, where applicable (allowing for expectedincreases load)

c Levels of load current at each distribution board

3.1 Induction motors

Current demandThe full-load current Ia supplied to the motor is given by the following formulae:

c 3-phase motor: Ia = Pn x 1,000 / 3 x U x x cos c 1-phase motor: Ia = Pn x 1,000 / U x x cos where

Ia: current demand (in amps)Pn: nominal power (in kW of active power)U: voltage between phases for 3-phase motors and voltage between the terminalsfor single-phase motors (in volts). A single-phase motor may be connected phase-to-neutral or phase-to-phase.

: per-unit efficiency, i.e. output kW / input kWcos : power factor, i.e. kW input / kVA input

Subtransient current and protection settingc Subtransient current peak value can be very high ; typical value is about 12to 15 times the RMS rated value Inm. Sometimes this value can reach 25 times Inm.c Merlin Gerin circuit breakers, Telemecanique contactors and thermal relays aredesigned to withstand motor starts with very high subtransient current (subtransientpeak value can be up to 19 RMS rated value Inm).c If unexpected tripping of the overcurrent protection occurs during starting, thismeans the starting current exceeds the normal limits. As a result, some maximumswitchgears withstands can be reach, life time can be reduce and even somedevices can be destroyed. In order to avoid such a situation, oversizing of theswitchgear must be considered.

c Merlin Gerin and Telemecanique switchgears are designed to ensure theprotection of motor starters against short circuits. According to the risk, tables showthe combination of circuit breaker, contactor and thermal relay to obtain type 1 ortype 2 coordination (see chapter M).

Motor starting currentAlthough high efficiency motors can be find on the market, in practice their startingcurrents are roughly the same as some of standard motors.

The use of start-delta starter, static soft start unit or speed drive converter allows toreduce the value of the starting current (Example : 4 Ia instead of 7.5 Ia).

Compensation of reactive-power (kvar) supplied to induction motorsIt is generally advantageous for technical and financial reasons to reduce the currentsupplied to induction motors. This can be achieved by using capacitors withoutaffecting the power output of the motors.The application of this principle to the operation of induction motors is generallyreferred to as power-factor improvement or power-factor correction.

As discussed in chapter K, the apparent power (kVA) supplied to an induction motorcan be significantly reduced by the use of shunt-connected capacitors. Reduction ofinput kVA means a corresponding reduction of input current (since the voltageremains constant).

Compensation of reactive-power is particularly advised for motors that operate forlong periods at reduced power.

As noted above cos = kW inputkVA input

so that a kVA input reduction in kVA input will

increase (i.e. improve) the value of cos .

An examination of the actual apparent-powerdemands of different loads: a necessarypreliminary step in the design of aLV installation

The nominal power in kW (Pn) of a motorindicates its rated equivalent mechanical poweroutput.The apparent power in kVA (Pa) supplied to themotor is a function of the output, the motorefficiency and the power factor.Pa = Pn / cos

tak, e redukcja mocy wejciowej kVA zwikszy (tzn. poprawi) warto cos .Prd doprowadzony do silnika, po korekcie wspczynnika mocy, wynosi:

B11


B - General design - Regulations -Installed power

The current supplied to the motor, after power-factor correction, is given by:

I cos cos '

=

where cos is the power factor before compensation and cos is the power factorafter compensation, Ia being the original current.It should be noted that speed drive converter provides reactive energy compensation.Figure B4 below shows, in function of motor rated power, standard motor currentvalues for several voltage supplies.

3 Installed power loads -Characteristics

kW hp 230 V 380 - 400 V 440 - 500 V 690 V415 V 480 V

A A A A A A0.18 - 1.0 - 0.6 - 0.48 0.350.25 - 1.5 - 0.85 - 0.68 0.490.37 - 1.9 - 1.1 - 0.88 0.64- 1/2 - 1.3 - 1.1 - -0.55 - 2.6 - 1.5 - 1.2 0.87- 3/4 - 1.8 - 1.6 - -- 1 - 2.3 - 2.1 - -0.75 - 3.3 - 1.9 - 1.5 1.11.1 - 4.7 - 2.7 - 2.2 1.6- 1-1/2 - 3.3 - 3.0 - -- 2 - 4.3 - 3.4 - -1.5 - 6.3 - 3.6 - 2.9 2.12.2 - 8.5 - 4.9 - 3.9 2.8- 3 - 6.1 - 4.8 - -3.0 - 11.3 - 6.5 - 5.2 3.83.7 - - - - - - -4 - 15 9.7 8.5 7.6 6.8 4.95.5 - 20 - 11.5 - 9.2 6.7- 7-1/2 - 14.0 - 11.0 - -- 10 - 18.0 - 14.0 - -7.5 - 27 - 15.5 - 12.4 8.911 - 38.0 - 22.0 - 17.6 12.8- 15 - 27.0 - 21.0 - -- 20 - 34.0 - 27.0 - -15 - 51 - 29 - 23 1718.5 - 61 - 35 - 28 21- 25 - 44 - 34 -22 - 72 - 41 - 33 24- 30 - 51 - 40 - -- 40 - 66 - 52 - -30 - 96 - 55 - 44 3237 - 115 - 66 - 53 39- 50 - 83 - 65 - -- 60 - 103 - 77 - -45 - 140 - 80 - 64 4755 - 169 - 97 - 78 57- 75 - 128 - 96 - -- 100 - 165 - 124 - -75 - 230 - 132 - 106 7790 - 278 - 160 - 128 93- 125 - 208 - 156 - -110 - 340 - 195 156 113- 150 - 240 - 180 - -132 - 400 - 230 - 184 134- 200 - 320 - 240 - -150 - - - - - - -160 - 487 - 280 - 224 162185 - - - - - - -- 250 - 403 - 302 - -200 - 609 - 350 - 280 203220 - - - - - - -- 300 - 482 - 361 - -250 - 748 - 430 - 344 250280 - - - - - - -- 350 - 560 - 414 - -- 400 - 636 - 474 - -300 - - - - - - -

Fig. B4 : Rated operational power and currents (continued on next page)

Ia gdzie cos to wspczynnik mocy przed kompensacj, a cos to wspczynnik mocy po kompensacji, Ia to pierwotny prd.

Rysunek A4 poniej pokazuje standardowe wartoci prdu znamionowego silnika dla kilku poziomw napicia, w funkcji mocy znamionowej silnika.

kW hp 230 V 380 - 400 V 440 - 500 V 690 V 415 V 480 V A A A A A A0.18 - 1.0 - 0.6 - 0.48 0.35 0.25 - 1.5 - 0.85 - 0.68 0.49 0.37 - 1.9 - 1.1 - 0.88 0.64- 1/2 - 1.3 - 1.1 - - 0.55 - 2.6 - 1.5 - 1.2 0.87 - 3/4 - 1.8 - 1.6 - -- 1 - 2.3 - 2.1 - - 0.75 - 3.3 - 1.9 - 1.5 1.1 1.1 - 4.7 - 2.7 - 2.2 1.6- 1-1/2 - 3.3 - 3.0 - - - 2 - 4.3 - 3.4 - - 1.5 - 6.3 - 3.6 - 2.9 2.12.2 - 8.5 - 4.9 - 3.9 2.8 - 3 - 6.1 - 4.8 - - 3.0 - 11.3 - 6.5 - 5.2 3.83.7 - - - - - - - 4 - 15 9.7 8.5 7.6 6.8 4.9 5.5 - 20 - 11.5 - 9.2 6.7- 7-1/2 - 14.0 - 11.0 - - - 10 - 18.0 - 14.0 - - 7.5 - 27 - 15.5 - 12.4 8.911 - 38.0 - 22.0 - 17.6 12.8 - 15 - 27.0 - 21.0 - - - 20 - 34.0 - 27.0 - -15 - 51 - 29 - 23 17 18.5 - 61 - 35 - 28 21 - 25 - 44 - 34 -22 - 72 - 41 - 33 24 - 30 - 51 - 40 - - - 40 - 66 - 52 - -30 - 96 - 55 - 44 32 37 - 115 - 66 - 53 39 - 50 - 83 - 65 - -- 60 - 103 - 77 - - 45 - 140 - 80 - 64 47 55 - 169 - 97 - 78 57- 75 - 128 - 96 - - - 100 - 165 - 124 - - 75 - 230 - 132 - 106 7790 - 278 - 160 - 128 93 - 125 - 208 - 156 - - 110 - 340 - 195 156 113- 150 - 240 - 180 - - 132 - 400 - 230 - 184 134 - 200 - 320 - 240 - -150 - - - - - - - 160 - 487 - 280 - 224 162 185 - - - - - - -- 250 - 403 - 302 - - 200 - 609 - 350 - 280 203 220 - - - - - - -- 300 - 482 - 361 - - 250 - 748 - 430 - 344 250 280 - - - - - - -- 350 - 560 - 414 - - - 400 - 636 - 474 - - 300 - - - - - - -

Rys.A4: Znamionowa moc i prdy znamionowe (cig dalszy na nastpnej stronie)

kW Input - moc wejciowa kW kVA Input - moc wejciowa kVA


A13

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

kW hp 230 V 380 - 400 V 440 - 500 V 690 V 415 V 480 V A A A A A A315 - 940 - 540 - 432 313 - 540 - - - 515 - - 335 - - - - - - -355 - 1061 - 610 - 488 354 - 500 - 786 - 590 - - 375 - - - - - - -400 - 1200 - 690 - 552 400 425 - - - - - - - 450 - - - - - - -475 - - - - - - - 500 - 1478 - 850 - 680 493 530 - - - - - - -560 - 1652 - 950 - 760 551 600 - - - - - - - 630 - 1844 - 1060 - 848 615670 - - - - - - - 710 - 2070 - 1190 - 952 690 750 - - - - - - -800 - 2340 - 1346 - 1076 780 850 - - - - - - - 900 - 2640 - 1518 - 1214 880950 - - - - - - - 1000 - 2910 - 1673 - 1339 970

Fig. A4: Znamionowa moc i prdy znamionowe (dokoczenie)

3.2 Urzdzenia grzewcze typu rezystancyjnego i arowe rda wiata (konwencjonalne lub halogenowe)Warto prdu znamionowego urzdzenia grzewczego lub arowego rda wiata mona wyznaczy w prosty sposb na podstawie mocy znamionowej Pn, podanej przez producenta (tzn. cos = 1) (patrz Rys.A5)

Rys. A5: Wartoci prdu znamionowego urzdze grzewczych i arowych rde wiata (konwencjonalnych lub halogenowych)

Znamio- Prd znamionowy (A)nowa moc 1-fazowy 1-fazowy 3-fazowy 3-fazowyobl. (kW) 127 V 230 V 230 V 400 V0.1 0.79 0.43 0.25 0.140.2 1.58 0.87 0.50 0.290.5 3.94 2.17 1.26 0.721 7.9 4.35 2.51 1.441.5 11.8 6.52 3.77 2.172 15.8 8.70 5.02 2.892.5 19.7 10.9 6.28 3.613 23.6 13 7.53 4.333.5 27.6 15.2 8.72 5.054 31.5 17.4 10 5.774.5 35.4 19.6 11.3 6.55 39.4 21.7 12.6 7.226 47.2 26.1 15.1 8.667 55.1 30.4 17.6 10.18 63 34.8 20.1 11.59 71 39.1 22.6 1310 79 43.5 25.1 14.4

3 Charakterystyka zainstalowanych odbiornikw



A14

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

(2) "Korekta wspczynnika mocy" jest czsto nazywana "kompensacj" w terminologii lamp wyadowczych. Cos wynosi w przyblieniu 0,95 (wartoci zerowe V i I s prawie w fazie), ale wspczynnik mocy wynosi 0,5 z uwagi na impulsywn form prdu, ktrego szczyt wystpi "pno" w kadym cyklu

(3) Moc w watach podana na obudowie

Prdy zostay okrelone na podstawie wzorw:

b Ukad 3-fazowy Ia = PnU3

(1)

Ia =PnU

(1)

b Ukad 1-fazowy

Ia =Pn

U3

(1)

Ia =PnU

(1)

gdzie U to napicie pomidzy przyczami urzdzenia.

W przypadku arowego rda wiata wykorzystanie halogenu pozwala na zwikszenie wydajnoci rda wiata. Zwiksza si strumie wietlny rda i podwaja jego trwao.

Uwaga: Przy natychmiastowym przeczeniu zimny arnik powoduje bardzo krtki, lecz intensywny skok prdu.

rda fluorescencyjne Moc Pn (W) okrelona na wietlwce nie uwzgldnia mocy traconej na stateczniku.

Prd jest rwny:

B13


B - General design - Regulations -Installed power 3 Installed power loads -

Characteristics

(1) Power-factor correction is often referred to ascompensation in discharge-lighting-tube terminology.Cos is approximately 0.95 (the zero values of V and I arealmost in phase) but the power factor is 0.5 due to theimpulsive form of the current, the peak of which occurs latein each half cycle

Fig. B6 : Current demands and power consumption of commonly-dimensioned fluorescentlighting tubes (at 230 V-50 Hz)

c 1-phase case: Ia = PnU

(1)

where U is the voltage between the terminals of the equipment.

The current demand of a heating appliance or an incandescent lamp is easilyobtained from the nominal power Pn quoted by the manufacturer (i.e. cos = 1).

The currents are given by:

c 3-phase case: Ia

=Pn

U3

(1)


(1)


For an incandescent lamp, the use of halogen gas allows a more concentrated lightsource. The light output is increased and the lifetime of the lamp is doubled.

Note: At the instant of switching on, the cold filament gives rise to a very brief butintense peak of current.

Fluorescent lamps and related equipmentThe power Pn (watts) indicated on the tube of a fluorescent lamp does not includethe power dissipated in the ballast.

The current is given by:

Ia cos

=+P Pn

Uballast

If no power-loss value is indicated for the ballast, a figure of 25% of Pn may be used.

Standard tubular fluorescent lampsThe power Pn (watts) indicated on the tube of a fluorescent lamp does not include thepower dissipated in the ballast.

The current taken by the complete circuit is given by:

Ia cos

=+P Pn

Uballast

where U = the voltage applied to the lamp, complete with its related equipment.With (unless otherwise indicated):c cos = 0.6 with no power factor (PF) correction(1) capacitorc cos = 0.86 with PF correction(1) (single or twin tubes)c cos = 0.96 for electronic ballast.If no power-loss value is indicated for the ballast, a figure of 25% of Pn may be used.Figure B6 gives these values for different arrangements of ballast.

Arrangement Tube power Current (A) at 230 V Tubeof lamps, starters (W) (2) Magnetic ballast Electronic lengthand ballasts ballast (cm)

Without PF With PFcorrection correctioncapacitor capacitor

Single tube 18 0.20 0.14 0.10 6036 0.33 0.23 0.18 12058 0.50 0.36 0.28 150

Twin tubes 2 x 18 0.28 0.18 602 x 36 0.46 0.35 1202 x 58 0.72 0.52 150

(2) Power in watts marked on tube

Compact fluorescent lampsCompact fluorescent lamps have the same characteristics of economy and long lifeas classical tubes. They are commonly used in public places which are permanentlyilluminated (for example: corridors, hallways, bars, etc.) and can be mounted insituations otherwise illuminated by incandescent lamps (see Fig. B7 next page).

Gdzie U = napicie rda wiataJeeli warto straty mocy statecznika nie jest wskazana, moe by stosowana warto 25% Pn

Standardowa wietlwka liniowaZ (o ile nie zostao to inaczej wskazane):b cos = 0,6 bez kompensacji korekty wspczynnika mocy (PF)(2)b cos = 0,86 z korekt PF(2) (jedna lub dwie rury)b cos = 0,96 dla statecznika elektronicznegoJeeli warto straty mocy statecznika nie jest wskazana, moe by stosowana warto 25% Pn.Rysunek A6 podaje te wartoci dla rnych ukadw statecznika.

(1) Ia w amperach; U w woltach. Pn jest w watach. Jeeli Pn jest w kW, wwczas naley pomnoy rwnanie przez 1.000

Rys.A6: Prd znamionowy i zuycie energii normalnie zwymiarowanych wietlwek (przy 230 V-50 Hz)

Ukad lamp, Moc lampy Prd (A) przy 230 woltach Dugostarterw i (W) (3) Statecznik magnetyczny Statecznik tuby statecznikw elektro- (cm) Bez Z niczny kompensacji kondensa- wspczynnika torem kory- mocy PF gujcym PFPojedyncza 18 0.20 0.14 0.10 60wietlwka 36 0.33 0.23 0.18 120 58 0.50 0.36 0.28 150Podwjne 2 x 18 0.28 0.18 60wietlwki 2 x 36 0.46 0.35 120 2 x 58 0.72 0.52 150

wietlwki kompaktowewietlwki kompaktowe cechuj si tak sam oszczdnoci i trwaoci co klasyczne wietlwki. S powszechnie stosowane w miejscach publicznych, ktre s stale owietlone (na przykad: korytarze, hole, bary, itd.) i mog by zamontowane w miejscach owietlonych take lampami arwkowymi. (patrz Rys.A7 nastpna strona)

B13


B - General design - Regulations -Installed power 3 Installed power loads -

Characteristics

(1) Power-factor correction is often referred to ascompensation in discharge-lighting-tube terminology.Cos is approximately 0.95 (the zero values of V and I arealmost in phase) but the power factor is 0.5 due to theimpulsive form of the current, the peak of which occurs latein each half cycle

Fig. B6 : Current demands and power consumption of commonly-dimensioned fluorescentlighting tubes (at 230 V-50 Hz)


(1)


The current demand of a heating appliance or an incandescent lamp is easilyobtained from the nominal power Pn quoted by the manufacturer (i.e. cos = 1).

The currents are given by:

c 3-phase case: Ia

=Pn

U3

(1)


(1)


For an incandescent lamp, the use of halogen gas allows a more concentrated lightsource. The light output is increased and the lifetime of the lamp is doubled.

Note: At the instant of switching on, the cold filament gives rise to a very brief butintense peak of current.

Fluorescent lamps and related equipmentThe power Pn (watts) indicated on the tube of a fluorescent lamp does not includethe power dissipated in the ballast.

The current is given by:

Ia cos

=+P Pn

Uballast

If no power-loss value is indicated for the ballast, a figure of 25% of Pn may be used.

Standard tubular fluorescent lampsThe power Pn (watts) indicated on the tube of a fluorescent lamp does not include thepower dissipated in the ballast.

The current taken by the complete circuit is given by:

Ia cos

=+P Pn

Uballast

where U = the voltage applied to the lamp, complete with its related equipment.With (unless otherwise indicated):c cos = 0.6 with no power factor (PF) correction(1) capacitorc cos = 0.86 with PF correction(1) (single or twin tubes)c cos = 0.96 for electronic ballast.If no power-loss value is indicated for the ballast, a figure of 25% of Pn may be used.Figure B6 gives these values for different arrangements of ballast.

Arrangement Tube power Current (A) at 230 V Tubeof lamps, starters (W) (2) Magnetic ballast Electronic lengthand ballasts ballast (cm)

Without PF With PFcorrection correctioncapacitor capacitor

Single tube 18 0.20 0.14 0.10 6036 0.33 0.23 0.18 12058 0.50 0.36 0.28 150

Twin tubes 2 x 18 0.28 0.18 602 x 36 0.46 0.35 1202 x 58 0.72 0.52 150

(2) Power in watts marked on tube

Compact fluorescent lampsCompact fluorescent lamps have the same characteristics of economy and long lifeas classical tubes. They are commonly used in public places which are permanentlyilluminated (for example: corridors, hallways, bars, etc.) and can be mounted insituations otherwise illuminated by incandescent lamps (see Fig. B7 next page).


A15

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

3 Charakterystyka zainstalowa-nych odbiornikw

Moc w watach, podana na rdle lampy wyadowczej, nie obejmuje mocy rozproszonej w stateczniku.

Rys.A7: Prd znamionowy i zuycie energii wietlwek kompaktowych (przy 230 V -50 Hz)

Typ lampy Moc lampy Prd przy 230 V (W) (A)lampa ze 10 0.080 statecznikiem 18 0.110 26 0.150 Zintegrowana 8 0.075 lampa ze 11 0.095 statecznikiem 16 0.125 21 0.170

Rys.A8: Pobr prdu lamp wyadowczych

Typ Pobr In prdu (A) Rozruch Wydajno rednia Zastosowanielampy (W) mocy PF bez PF Ia/In Okres rda wiata trwao (W) przy korekty z korekt (minuty) (lumeny rda (h) 230 V 400 V 230 V 400 V 230 V 400 V na wat)

Wysokocinieniowe lampy sodowe 50 60 0.76 0.3 1.4 do 1.6 4 do 6 80 do 120 9000 b Owietlenie duych70 80 1 0.45 sal100 115 1.2 0.65 b Przestrzenie 150 168 1.8 0.85 zewntrzne250 274 3 1.4 b Owietlenie publiczne400 431 4.4 2.2 1000 1055 10.45 4.9 Niskocinieniowe lampy sodowe 26 34.5 0.45 0.17 1.1 do 1.3 7 do 15 100 do 200 8000 b Owietlenie 36 46.5 0.22 do 12000 jezdni66 80.5 0.39 b Owietlenie91 105.5 0.49 bezpieczestwa, stacje131 154 0.69 b Zewntrzne obszary magazynoweLampy metalohalogenowe 70 80.5 1 0.40 1.7 3 do 5 70 do 90 6000 b Owietlenie150 172 1.80 0.88 6000 bardzo duych 250 276 2.10 1.35 6000 obszarw400 425 3.40 2.15 6000 przez projektory 1000 1046 8.25 5.30 6000 (na przykad: 2000 2092 2052 16.50 8.60 10.50 6 2000 stadiony sportowe itp.)Lampy rtciowo-arowe 50 57 0.6 0.30 1.7 do 2 3 do 6 40 do 60 8000 b Warsztaty w bardzo 80 90 0.8 0.45 do 12000 wysokich sufitach 125 141 1.15 0.70 (hale, hangary)250 268 2.15 1.35 b Owietlenie400 421 3.25 2.15 zewntrzne700 731 5.4 3.85 b Niska skuteczno 1000 1046 8.25 5.30 wietlna(1)

2000 2140 2080 15 11 6.1 (1) Zastpione przez lampy sodowe .Uwaga: lampy te s wraliwe na spadki napicia. Gasn, jeeli napicie spadnie poniej 50% napicia nominalnego i nie zapal si ponownie przed ostygniciem przez okoo 4 minuty.Uwaga: Sodowe lampy niskocinieniowe maj wydajno mocy wiata lepsz ni wszystkie inne rda. Niemniej jednak stosowanie tych lamp jest ograniczone faktem, e emitowany to-pomaraczowy kolor czyni rozpoznawanie kolorw praktycznie niemoliwym.

Lampy wyadowcze Rysunek A8 podaje prd pobierany przez kompletne urzdzenie, wczajc powizane wyposaenie pomocnicze.

Zasada dziaania polega na wytwarzaniu wiata przez wyadowanie, ktre nastpuje po zaponie w arniku midzy dwiema elektrodami. Przewodnictwo elektryczne zapewniaj zjonizowane komponenty, wypeniajce bak. Elektrody s zamknite w szczelnej rurce wyadowczej. Lampy te maj dugi czas uruchomienia, w ktrym Ia prdu bdzie wiksze ni In prdu znamionowego. Pobr mocy i prdu s podane dla rnych typw lampy (typowe rednie wartoci, ktre mog nieco rni si zalenie od producenta).



A16

S

chne

ider

Ele

ctric

- w

szys

tkie

pra

wa

zast

rze

one

W celu zaprojektowania instalacji musi by okrelony rzeczywisty maksymalny pobr mocy zainstalowanych odbiornikw.

Wyznaczenie mocy cakowitej na podstawie sumy arytmetycznej wszystkich odbiorw w instalacji byoby bardzo nieekonomiczne i jest to niewaciwa praktyka w projektowaniu.

Celem tego rozdziau jest pokazanie w jaki sposb mona oceni niektre czynniki uwzgldniajc zrnicowanie (niejednoczesne dziaanie wszystkich urzdze danej grupy) i wykorzystanie (np. silnik elektryczny oglnie dziaa z penym obcieniem, itd.) wszystkich istniejcych i przewidywanych odbiorw. Wartoci s oparte na dowiadczeniu i analizie zrealizowanych instalacji. Oprcz zapewnienia podstawowych danych projektowych instalacji dla poszczeglnych obwodw, analiza wynikw okreli ilo zapotrzebowanej mocy, na podstawie ktrej mona okreli wymagania systemu zasilania (sie dystrybucyjna, transformator SN/NN, bd zesp generatora).

4.1 Moc zainstalowana (kW)

Zainstalowana moc jest sum mocy nominalnych wszystkich odbiorw mocy w instalacji.Nie jest to rzeczywista dostarczana moc.

Wikszo elektrycznych urzdze i sprztu ma podan moc nominaln (Pn).

Moc zainstalowana jest sum mocy nominalnych wszystkich odbiorw mocy w instalacji.Nie jest to rzeczywista dostarczona moc.

Ma to zastosowanie do silnikw elektrycznych, gdzie klasyfikacja mocy odnosi si do mocy wyjciowej na wale napdowym. Zuycie mocy wejciowej bdzie oczywicie wiksze.

Lampy fluorescencyjne i wyadowcze ze stabilizujcymi statecznikami s innym przykadem, w ktrym nominalna moc wskazana na lampie jest mniejsza ni energia elektryczna zuywana przez lamp i jej statecznik.

Metody oceny faktycznego zuycia energii silnikw i urzdze owietleniowych s podane w sekcji 3 niniejszego Rozdziau.

Wyznaczenie poboru mocy (kW) jest konieczne do okrelenia mocy znamionowej zespou generatora lub UPS-a, zwaszcza jeeli musz by uwzgldnione wymagania rozrusznika.

W przypadku rda zasilania z sieci publicznej NN lub poprzez transformator SN/NN, czsto stosuje si moc wyraon w kVA.

4.2 Zainstalowana moc pozorna (kVA)

Zainstalowana moc pozorna jest powszechnie uwaana za sum arytmetyczn kVA poszczeglnych odbiorw. Niemniej jednak cakowita moc kVA nie bdzie rwna sumie arytmetycznej mocy kVA zainstalowanych odbiornikw.

Pobr mocy pozornej odbioru (ktrym moe by pojedyncze urzdzenie) jest uzyskiwany z jego mocy nominalnej (skorygowanej, jeli to konieczne, jak zauwaono powyej w przypadku silnikw, itd.) poprzez zastosowanie nastpujcych wspczynnikw:

= sprawno jednostkowa = cos mocy wyjciowej kW/mocy wejciowej kW = wspczynnik mocy = kW/kVA

Pobr mocy pozornej kVA odbioruPa = Pn /( x cos )Z tego rwnania prd obcienia penego Ia (A)(1) pobierany przez odbir wyniesie:

b

B15



In order to design an installation, the actual maximum load demand likely to beimposed on the power-supply system must be assessed.

To base the design simply on the arithmetic sum of all the loads existing in theinstallation would be extravagantly uneconomical, and bad engineering practice.

The aim of this chapter is to show how some factors taking into account the diversity(nonsimultaneous operation of all appliances of a given group) and utilization (e.g.an electric motor is not generally operated at its full-load capability, etc.) of allexisting and projected loads can be assessed. The values given are based onexperience and on records taken from actual installations. In addition to providingbasic installation-design data on individual circuits, the results will provide a globalvalue for the installation, from which the requirements of a supply system(distribution network, HV/LV transformer, or generating set) can be specified.

4.1 Installed power (kW)

The installed power is the sum of the nominalpowers of all powerconsuming devices in theinstallation.This is not the power to be actually supplied inpractice.

Most electrical appliances and equipments are marked to indicate their nominalpower rating (Pn).The installed power is the sum of the nominal powers of all power-consumingdevices in the installation. This is not the power to be actually supplied in practice.This is the case for electric motors, where the power rating refers to the outputpower at its driving shaft. The input power consumption will evidently be greater

Fluorescent and discharge lamps associated with stabilizing ballasts, are othercases in which the nominal power indicated on the lamp is less than the powerconsumed by the lamp and its ballast.

Methods of assessing the actual power consumption of motors and lightingappliances are given in Section 3 of this Chapter.

The power demand (kW) is necessary to choose the rated power of a generating setor battery, and where the requirements of a prime mover have to be considered.

For a power supply from a LV public-supply network, or through a HV/LV transformer,the significant quantity is the apparent power in kVA.

4.2 Installed apparent power (kVA)

The installed apparent power is commonly assumed to be the arithmetical sum ofthe kVA of individual loads. The maximum estimated kVA to be supplied however isnot equal to the total installed kVA.

The apparent-power demand of a load (which might be a single appliance) isobtained from its nominal power rating (corrected if necessary, as noted above formotors, etc.) and the application of the following coefficients:

= the per-unit efficiency = output kW / input kWcos = the power factor = kW / kVA

The apparent-power kVA demand of the loadPa = Pn /( x cos )

From this value, the full-load current Ia (A)(1) taken by the load will be:

c Ia = Pa x 10V

3

for single phase-to-neutral connected load

c Ia = Pa x 103 x U

3

for three-phase balanced load where:V = phase-to-neutral voltage (volts)U = phase-to-phase voltage (volts)It may be noted that, strictly speaking, the total kVA of apparent power is not thearithmetical sum of the calculated kVA ratings of individual loads (unless all loadsare at the same power factor).It is common practice however, to make a simple arithmetical summation, the resultof which will give a kVA value that exceeds the true value by an acceptable designmargin.When some or all of the load characteristics are not known, the values shown inFigure B9 next page may be used to give a very approximate estimate of VAdemands (individual loads are generally too small to be expressed in kVA or kW).The estimates for lighting loads are based on floor areas of 500 m2.

The installed apparent power is commonlyassumed to be the arithmetical sum of the kVAof individual loads. The maximum estimatedkVA to be supplied however is not equal to thetotal installed kVA.

(1) For greater precision, account must be taken of the factorof maximum utilization as explained below in 4.3

4 Power loading of an installation

dla odbioru jednofazowego

b

B15



In order to design an installation, the actual maximum load demand likely to beimposed on the power-supply system must be assessed.

To base the design simply on the arithmetic sum of all the loads existing in theinstallation would be extravagantly uneconomical, and bad engineering practice.

The aim of this chapter is to show how some factors taking into account the diversity(nonsimultaneous operation of all appliances of a given

według norm międzynarodowych iec

Documents