willkommen in der stadt salzburg - albanisch

Upload: ilyriana-kullashi

Post on 09-Jan-2016

47 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

sgsg

TRANSCRIPT

  • Informata dhe Oferta

    Mirsevini n Salzburg

    Integrationsbro

    Gjuha:/Sprache:Shqipe/Albanisch

  • 2 Mirsevini n Salzburg 3

    Prmbajtja

    Fjalt prshndetse 5

    1. Qyteti i Salzburgut 7

    2. Vendbanimi n Salzburg 9

    3. Msimi i gjuhs gjermane n Salzburg 10

    4. T jetosh n Salzburg 11

    5. Punsimi n Salzburg 17

    6. Fmijt dhe t rinjt 20

    7. Shndetsi 30

    8. Salzburgu, qyteti i t drejtave t njeriut 33

    9. Ndihm n raste urgjente 38

    10. Udhtimi n Salzburg 41

    11. Mbrojtja e mjedisit 45

    12. Koha e lir pr argtim 47

    13. Vazhdim i arsimimit pr t rriturit 52

  • 4 Mirsevini n Salzburg 5

    T nderuar Zonja dhe Zotrinj,

    si drejtues i Administrats Komunale, dshiroj t ju uroj mirseardhje. Ne ju ofrojm shum lloje t shrbimeve dhe informatave pr t gjitha fushat e jets.N mnyr q ju t familjarizoheni sa m shpejt n qytetin ton, ju sugjeroj t lexoni prmbajtjen e ksaj broshure. Ktu mund t gjeni shum kshilla t dobishme, adresa t ndryshme dhe natyrisht informata t shumta n lidhje me shrbimet q mund t ju ofrojm.N kt kontekst, un ju uroj q ju s shpejti t ndiheni si n shtpin tuaj.

    Dr. Hans Jrg Bachmaier, Drejtor i Administrats Komunale

    Fjala prshndetse nga Zyra e Integrimit

    E dashur qytetare e SalzburgutI dashur qytetar i Salzburgut,

    shpesh sht e vshtir t prballosh prditshmrin n nj mjedis t ri. Mirsevini n Salzburg shrben si nj ndihm fillestare. Nse keni nevoj pr informata shtes, pr kshilla ose ndihm, ather mos hezitoni t kontaktoni shrbimin pr qytetar ose Zyrn pr Integrim t qytetit t Salzburgut. Shpresojm, q s shpejti do t vlersoni jetesn n qytetin ton dhe do t bashkoheni n ndihm pr t forcuar edhe m shum bashkjetesn plot respekt dhe toleranc.

    Mag.a Daiva Dring, Mag.a Anja Hagenauer

    T dashur qytetar t Salzburgut,

    ju uroj mirseardhje n qytetin ton. Salzburgu ju ofron nj cilsi t lart jetese, me nj mjedis t mrekullueshm dhe me shum oferta interesante pr ju dhe familjen tuaj. sht e natyrshme, q hapat e par n nj qytet t ri, ose edhe n ndonj shtet t ri, t jen t vshtir dhe sfidues. Me qllim pr ta br m t leht pr ju, si fillim ne ju ofrojm kt broshur.Aty do t mund t gjeni shum informata t dobishme, n mnyr q sa m shpejt t akomodoheni n Salzburg dhe n jetn tuaj t re.

    Jemi krenar q qytetart tan bashkjetojn t barabart n nj mjedis demokratik dhe paqsor. Gra dhe burra, t moshuar dhe fmij, njerz me prejardhje t ndryshme dhe me dallime kulturore e fetare, jetojn pran njri tjetrit me respekt dhe toleranc t ndrsjellt.

    Ju dshiroj t gjitha t mirat pr nj fillim t ri n Salzburg.

    Dr. Heinz Schaden, Kryetar Bashkie

    Fjala prshndetse e Kryetarit t Bashkis Fjala prshndetse e drejtorit t Administrats Komunale

  • 6 Mirsevini n Salzburg 7

    1. Salzburg1.1 Nj qytet, me plot vlera pr jetes

    Mendoj q rajonet e Salzburgut, Napolit dhe Konstantinopojs, jan m t bukurat n bot, kshtu thoshte Alexander von Humboldt, m 1804, njeriu i cili shtiti botn.

    Qyteti karakterizohet prmes lumit Salzach dhe malet e qytetit si Kapuzinerberg dhe Mnchberg. Salzburgu sht i njohur n mbar botn pr bukurin dhe diverzitetin kulturor. Gjeni koh pr t shijuar nj shtitje n qytetin e vjetr. Mirpo, jo vetm bukuria dhe historia mbreslnse e qytetit t Salzburgut karakterizojn jetn n kt qytet. Salzburgu si nj vend i suksesshm n fushn ekonomike, arsimore dhe t turizmit, ofron mundsi t shumta pr t gjith qytetart e saj.

    1.2 Kryqyteti i landit t Salzburgut

    Republika e Austris me numr t popullsis prej tet milion banorve sht e ndar n nnt lande.Ju jeni vendosur n landin e Salzburgut, n kryeqytetin e tij me emr t njejt.

    Qyteti ka prafrsisht 150.000 banor dhe pas Vjens, Grazit dhe Linzit sht qyteti i katrt me radh pr nga madhsia n Austri. Qyteti shtrihet n nj hapsir prej mbi 6500 hektar dhe sht e ndar n pjes t veanta (p.sh. Altstadt (Qyteti i vjetr), Maxglan, Lehen, Schallmoos, Gnigl, Aigen,).

    Qyteti i Salzburgut administrohet nga adnministrata komunale e cila quhet Magistrat. Departamentet prkatse t komuns kujdesen q t gjith qytetart e saj t prfitojn kushte dhe shrbime sa m t mira. Aty prfshihen: shrbimi civil, shrbimi pr lajmrime, shrbimi pr dokumente t ndryshme si pasaporta , shrbimi pr kopshtet e fmijeve, erdhet, shkollat, shrbimi i mbeturinave, zyra pr parqet, shtpit e t moshuarve si edhe shrbimi pr shtjet sociale dhe kulturore deri te shrbimi profesional zjarrfiks.Pr m shum vizitoni: www.stadt-salzburg.at

    Pallati Mirabell: Ktu jan t vendosura shum zyra dhe vende t shrbimit civil t qytetit.

  • 8 Mirsevini n Salzburg 9

    Qyteti i Salzburgut qeveriset nga Kryetari i Bashkis (i zgjedhur prmes vots), dy zvendsve t kryetarit t bashkis dhe dy kshilltarve, t cilt zgjedhen me votim nga kshilli bashkiak prej 40 antarsh. Zgjedhjet pr kshillin komunal dhe pr kryetari(e)n e bashkis realizohen do 5 vjet.

    Shrbimi civil pran Schloss Mirabell sht pik qendrore kontakti dhe qendr informacioni pr qytetin e Salzburgut. Ajo ofron informacione dhe kshilla mbi t gjitha shtjet q kan t bjn me administrimin e qytetit. N zyrat e shrbimit civil mund t mirren karta-familjare si edhe karta pr t moshuarit e qytetit t Salzburgut. N dispozicionin tuaj pa pages mund t gjinden: fletushka, broshura dhe publikime pr qytetin e Salzburgut si edhe informacione pr fusha t ndryshme . Nj PC me asje-interneti-falas sht n dispozicion pr nevoja t prdorimit-online t kanaleve zyrtare.T gjitha broshurat dhe fletpalosjet t cilat jan prmendur ktu, ju do t mund ti gjeni pran shrbimit civil.

    Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrje 11, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2000E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.atOrari i puns:e hn - e enjte: 7.30-16e premte: 7.30-13

    1.3 Historia e qytetit t Salzburgut

    Gjetjet m t vjetra n lidhje me popullimin e qytetit jan q nga Epoka e Gurit. Salzburgu ka nj histori t gjat dhe tejet interesante, pr t ciln mund t msoni m shum n Broshurn: Salzburg Stadt mit Geschichte (Salzburgu qytet me histori t pasur).

    Download nga interneti: www.stadt-salzburg.at/pdf/salzburg_stadt_mit_geschichte_folder_.pdf

    Shum informacione mbi historin e qytetit t Salzburgut mund ti gjeni n web-faqen zyrtare t qytetit nn rubrikn Stadtgeschichte (Historia e qytetit).

    2. Vendbanimi n SalzburgNse vini nga nj shtet jasht Zons Ekonomike Evropiane (ZEE prfshin vendet e BE-s, Norvegjin, Islandn dhe Lihtenshtajnin) ose nse vini nga Zvicra n Austri, me qllim pr t banuar n Salzburg, ather ju duhet t paiseni me nj viz (deri n 6 muaj) apo me nj leje qndrimi (1 vjeare) t cilat jan t lidhura me kushtet paraprake. Qytetart ZEE-s dhe shtetasit zviceran q kan qllim qndrimin afatgjat n Salzburg (m shum se 3 muaj), kan nevoj pr certifikat t regjistrimit. Para se t prfundoj afati tremujor, duhet lajmruar n Zyrn e Rendit Publik n lidhje me qndrimin tuaj.

    Dosja Einreise, Aufenthalt, Arbeiten und Staatsbrgerschaft (Hyrja, qndrimi, punsimi dhe shtetsia) ju ofron informata m t hollsishme n web-faqen e internetit: www.stadt-salzburg.at

    M shum informacione mund t gjeni nZyrn e Rendit Publik:Amt fr ffentliche Ordnung Adresa: Schwarzstrae 44, 5020 SalzburgTel.: 0662/8072-3173 E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at

    Ekipi i Shrbimit Civil t qytetit t Salzburgut sht n dispozicionin tuaj pr kshilla dhe ndihm.

    Zyra e Rendit Publik gjindet n adresn: Schwarzstrae 44.

  • 10 Mirsevini n Salzburg 11

    3. Msimi i gjuhs gjermane n Salzburg

    Vizitat te mjeku, pjesmarrja n mbledhjen e prindrve n shkoll apo kontakti me fqinjt, mund t jen t vshtira nse nuk zotrohet gjuha gjermane. N mnyr q t adaptoheni sa m mir dhe t prballoni prditshmrin tuaj n Salzburg, sht e kshillueshme q sa m par t vizitoni kurset e gjuhs gjermane dhe t msoni at. Kjo ju jep mundsin q shum shpejt, n Salzburg, t ndiheni vendas dhe si n shtpin tuaj.

    Nse ju vini nga nj shtet tjetr dhe nuk keni njohuri t mjaftueshme t gjuhs gjermane, sht e rndsishme t ndjekni kurse t gjuhs gjermane, pamvarsisht se a jeni nnshtruar ndonj marrveshjeje integrimi.

    Broshura Deutsch Lernen in Salzburg (Msimi i gjuhs gjermane n Salzburg) ofron informatn e nevojshme pr ndjekjen e kurseve t gjuhs gjermane, e cila mund t gjindet n web-faqen: www.stadt-salzburg.at .

    4. T jetosh n Salzburg4.1 far sht obligimi pr tu

    regjistruar (Meldepflicht)?

    Pas vendosjes tuaj n Austri ose shprnguljes tuaj prbrenda Austris, ju duhet t paraqiteni pr regjistrimin tuaj n zyrn prkatse t regjistrimit. Lajmrimi/resgjistrimi, regjistrimi dhe ndrrimi i vendbanimit sht i detyrueshm.Afatet: Lajmrimi pr regjistrim pran organeve kompetente duhet br brenda tre ditve pas akomodimit n banes, regjistrimi duhet br brenda tre ditve para ose pas lshimit t baness dhe lajmrimi pr ndrrim vendbanimi duhet br brenda nj muaji.

    Pr kt qllim, n qytetin e Salzburgut ka dy lokacione ku mund t paraqiteni pr lajmrim:

    Meldeamt (Zyra pr Regjistrime)Adresa: Kieselgebude, Saint-Julien-Str. 20, 5020 Salzburg

    Brgerservice/Meldeservice (Shrbimi pr qytetar/shrbimi pr regjistrime)Adresa: Schloss Mirabell, Mirabellplatz 4, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-3530E-Mail: [email protected]: www.stadt-salzburg.atOrari i puns: e hne enjte: 7.30-16; e premte: 7.30-13

    4.2 Prparsit e vendbanimit permanent

    Shrbimet e shumta t ofruara nga qyteti, jan t lidhura me vendbanim kryesor-permanent:Vende n shkolla, kopshte fmijsh, shtpi pr t moshuar, asistenc sociale n raste emergjente, e drejta pr t votuar (n zgjedhjet lokale edhe pr shtetasit e BE-s), prfitime t shumta si edhe t drejt pr vendparking t automjeteve. Edhe dhnia e nj banese nga komuna ose udhzimi nga qyteti pr nj banes m mim m t volitshm, jan t mundura vetm kur jeni t regjistruar me banim permanent n Salzburg.

    Zyra pr regjistrime pran Administrats s SalzburgutSt.JulienStr. 20

    Njohurit e gjuhs gjermane kan rol t rndsishm pr nj orientim sa m t leht n nj mjedis t ri jetsor.

  • 12 Mirsevini n Salzburg 13

    4.3 Si t gjej nj banes?

    n Banesa me qiraN gazetat ditore apo n gazetat q ipen falas mund t gjeni shpallje pr shit-blerje t banesave. Nse dshironi t merrni nj banes me qira, ather pr arsye se rregullat shpesh jan shum pak t njohura, rekomandohet q kontrata mbi qiran t shqyrtohet nga nj person, i cili ka njohuri mbi t drejtat e qiramarrjes. Ju lutemi t kontaktoni shoqatn pr mbrojtjen e qiramarrsit.

    Oda e puns, antarve t saj i ofron kshilla dhe ndihm n shtjet e t drejtave t qiramarrjes:AK Kammer fr Arbeiter und Angestellte fr Salzburg(Oda pr puntor dhe npuns pr qytetin e Salzburgut)Adresa: Markus-Sittikus-Strae 10, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 86 87 Internet: www.ak-salzburg.at

    Mieterschutzverband Salzburg(Shoqata pr mbrojtjen e t drejtave pr dhnjen-marrjen e qiras)Adresa: Hofhaymer Allee 9-11, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 84 12 52 Internet: www.mieterschutzverband.at

    n Banesa t organizatave ndrtimoreN qytetin e Salzburgut gjinden katr shoqri ndrtimi banesash, tek t cilat mund t bhet krkes pr banes:

    Gswb Gemeinntzige Salzburger Wohnbaugesellschaft m.b.H.Adresa: Ignaz-Harrer-Strae 84, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 43 31 81-0 Internet: www.gswb.net

    Die Salzburg Gemeinntzige Wohn- und Siedlungsgenossenschaft SalzburgAdresa: Ignaz-Harrer-Strae 35, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 43 12 21 Internet: www.die-salzburg.at

    Heimat sterreich Gemeinntzige Wohnungs- und Siedlungsgesellschaft M.B.HAdresa: Plainstrae 55, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 43 75 21-0 Internet: www.hoe.at

    Salzburg Wohnbau (pjesrisht jo-fitimprurse)Adresa: Bruno-Oberluter-Platz 1, 5033 SalzburgTel.: 0662/ 20 66-0 E-Mail: [email protected] Internet: www.salzburg-wohnbau.at

    n Banesa komunaleAplikimi pr nj banes komunale sht i mundur vetm nse gjat tri viteve t fundit keni pasur vendbanim permanent ose vend pune n qytetin e Salzburgut:

    Wohnungsamt (Zyra pr shtje banesore)Adresa: Saint-Julien-Strae 20, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 8072-2268E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at Orari i puns: e hn, e mart, e enjte, e premte: 8-12, e hn: 13.30-16

    4.4 Ngrohja dhe energjia elektrike

    Ngrohja e shumics s vendbanimeve n qytetin e Salzburgut realizohet prmes ngrohtores qndrore apo gazit natyror. Ngrohja dhe energjia elektrike duhet t regjistrohen nga ana juaj n Salzburg AG ose n ndonj operator tjetr. P.sh. n Salzburg AG, ju jeni t obliguar t paraqisni gjendjen aktuale t matsit harxhues.

    Salzburg AG fr Energie, Verkehr und Telekommunikation(Salzburg AG pr Energji, Transport dhe Telekomunikacion)Adresa: Bayerhamerstrae 16, 5020 SalzburgTel.: Serviceline 0800/ 66 06 60 (shrbim 24-h-falas)Internet: www.salzburg-ag.at

    Operatort tjer te energjis elektrike mund ti gjeni n:portal.wko.at/wk/format_detail.wk?AngID=1&StID=276184

    4.5 Kshillat e Salzburg AG pr kursimin e energjis!

    Nj familje mesatare mund t kursej rreth 100 Euro n vit, pa qen i obliguar pr investime shtes dhe pa ndikime n cilsine e jetess! Provojeni!Disa shembuj si n vijim:n Gjat blerjs s nj frigoriferi, makine larse apo pjatalarse, kushtoni rndsi klass s energjis shpenzuese (Klasa A sht gjithnj shpenzues m i vogl i energjis n krahasim m p.sh. klasin C)n Makina pr larjen e rrobave: prdoreni vetm kur t jet e mbushur plotsisht, prdorimi n 95 grad celsius nuk sht thuajse asnjher i nevojshm, mirpo n krahasim me 60 grad celsius, ju kushton pr 40% m shum energji elektrike.n Ndriimi: Zvendsimi i poave elektrik klasik me llamba ekonomike-kursyese ndikon dukshm n kursimin e energjise elektrike. Llambat kursyese kan deri tet her jetgjatsi m t gjat dhe kan deri pes her shpenzime m t ulta t energjis elektrike.

  • 14 Mirsevini n Salzburg 15

    n Funksioni-Standby: Prdoreni nj kabllo vazhdues i cili sht i paisur me ndrprers. Kjo ndikon n reduktimin e ndjeshm t energjis q shpenzohet n funksionin Standby.n Ngrohja: Uleni temperaturn e ambientit tuaj pr nj grad dhe ju do t kurseni 5% n faturn tuaj vjetore. Temperatura prej 20 grad n ambientin tuaj t banimit sht e mjaftueshme.

    M shum kshilla mund t gjeni n faqen e internetit: www.stromfresser.at ose mund t krkoni kshilla prmes lidhjes telefonike: 0800/ 66 06 60

    4.6 Radio dhe Televizor

    Nse n ambientin tuaj posedoni aparat radiofonik ose televiziv, prmes t cilave pranoni programe radio-televizive, duhet q t bni lajmrimin e tyre dhe ti nnshtroheni taksave t parapara.Formulart mund ti gjeni n: t gjitha filialet e Raiffeisenbank, n zyrat komunale (n qytetin e Salzburgut ato mund t gjinden pran zyrs s shrbimit qytetar) ose n mnyr direkte n Shrbimin Informativ pr Taksa (GIS- Gebhren Info Service).Formularin e plotsuar duhet drguar n:GIS Gebhren Info Service GmbH., Kodi Postar 1000, 1051 Wienose prmes Fax n 05 0200 DW 300 (nga do vend i Autris).

    Gebhren Info Service (GIS) (Shrbimi Informativ pr Taksa)Service Hotline: Tel. 0810 00 10 80e hn e premte: 8-21, e shtun: 9-17E-Mail: [email protected] Internet: www.orf-gis.at

    n Dshironi t vendosni nj anten satelitore?Nse dshironi q n vendbanimin tuaj t vendosni nj anten satelitore pr t pasur asje n progamet televizive q ju dshironi, ather ju lutemi q gjithsesi t kontaktoni qiradhnsin tuaj apo mbikqyrsin e prons ku ju banoni. Pr vendosjen e nj antene satelitore n objekt, duhet patjetr t paiseni me lej prkatse. Qiradhnsi apo mbikqyrsi i prons mund t ju ndihmojn n hapat q duhet ndrrmerni.

    4.7 Kshilla pr bashkjetes

    N Salzburg jetojn njerz t moshave t ndryshme, ata vijn nga vende dhe kultura t ndryshme dhe flasin shum gjuh t ndryshme. N Salzburg ekzistojn disa rregulla dhe tradita q mundsojn bashkjetesn mes njri tjetrit

    n mnyr sa m t mir. N veanti, t moshuarit, foshnjet dhe fmijt e vegjl kan nevoj pr qetsin e tyre. Pr t shmangur konfliktet e mundshme, ju duhet t jeni t vmendshm gjat kohs s pushimit. N kopshtet e lojrave pr fmij jan t vendosura njoftimet mbi orarin e shfrytzimit si edhe n do vendbanim mund t gjeni nj rregull shtpiak t cilit duhet ti prmbaheni patjetr. Periudha e pushimit vlen kryesisht nga ora 22 e mbrmjes deri n ora 6 t mngjesit, ku pr shembull gjat ksaj kohe nuk duhet ndgjuar muzik m z t lart.Punimet n kopsht q shkaktojn zhurm bezdisse jan gjithashtu t rregulluara me kohn e parapar dhe vlen pr t gjith, gjithashtu pr mbikqyrsit dhe administratort e pronave dhe kompanit punuese.

    Prdorimi i aparateve motorike pr prerjen e barit dhe mjeteve tjera motorike pr kopsht sht i lejuar VETM gjat ktij orari kohor: gjat ditve t javs: 8-12 dhe 14-19t dielave dhe festave: pa prjashtim 10-12.

    Kur ju kaloni pr banim n nj shtpi apo banes t re, fqinjt tuaj t ardhshm do t ishin te lumtur nse ju i prshndesni ata dhe prezantoheni para tyre. Pavarsisht n far mase zotroni gjuhn gjermane, nj prshndetje e thjesht miqsore Guten Tag (Mirdita) do ti plqente t gjithve.Nse planifikoni t organizoni nj fest, ather informoni fqinjt tuaj n lidhje me planifikimet e bra dhe me siguri do t hasni n mirkuptimin e tyre.Faleminderit pr mbshtjetjen tuaj pr nj bashkjetes t mir!

    Broshura Miteinander Wohnen (T jetojm s bashku) ju ofron informata m t hollsishme lidhje me kt tem Mund ta shkarkoni n internet: www.stadt-salzburg.at/pdf/miteinander_wohnen_folder_09.pdf

    4.8 Zyrat e shrbimit qytetar n qarqet e qytetit

    Me pes zyrat e shrbimit pr qytetar (BewohnerService-Stellen), qyteti i Salzburgut ofron adresa t rndsishme n pjest prkatse t qytetit. Shrbimi pr qytetar ofron konsulenc, takime dhe pjesmarrje.Shqetsimet e qytetarve mirren seriozisht kurse interesat dhe iniciativat gjejn mbshtetjen e duhur.

    Zyrat e shrbimit qytetar (BWS BewohnerService) mund ti gjeni n kto lokacione:

  • 16 Mirsevini n Salzburg 17

    BewohnerService Aigen&Parsch Adresa: Aigner Strae 78 Tel.: 0662/ 62 50 08 Orari i puns: e hn 9-13, e mart 9-13 dhe 14-16, e enjte 13-16, e premte 9-12

    BewohnerService Gnigl&SchallmoosAdresa: Fritschgasse 5/2Tel.: 0662/ 64 32 52Orari i puns: e hn, e mart, e enjte 9-13, e premte 9-12

    BewohnerService Itzling&Elisabeth-VorstadtAdresa: Reimsstrae 4Tel.: 0662/ 45 54 32Orari i puns: e hn, e mart, e premte 9-12, e enjte 14-17

    BewohnerService Liefering Adresa: Laufenstrae 36Tel.: 0662/ 43 19 25Orari i puns: e hn 14-17, e mart dhe e enjte 9-12Zyra ndrlidhse:Adresa: Eugen-Mller-Strae 59 Orari i puns: e mart 14-17, e enjte 9-12

    BewohnerService Maxglan&Taxham Adresa: Innsbrucker Bundesstrae 36Tel.: 0662/ 42 85 79Orari i puns: e hn 14-18, e mart und e premte 9-12Zyra ndrlidhse:Adresa: Norbert-Brll-Strae 30Tel.: 0662/ 42 85 79Orari i puns: e mart 14-17, e enjte 9-12

    BewohnerService Koordination (Zyr koordinimi pr shrbimet qytetare )Adresa: Mirabellplatz 4, Eingang 5, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2936E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at

    Broshura BewohnerService Starke Arbeit fr unsere Stadtteile (Shrbimi pr qytetar Pun e palodhshme pr lagjet e qytetit ton) ofron m shum informata pr temn e msiprme Download nga interneti: www.stadt-salzburg.at

    5. Punsimi n Salzburg5.1 Jeni duke krkuar vend pune?

    Nse jeni duke krkuar pr nj pun, nse jeni t interesuar pr arsimim apo trajnim t mtejshm, ju mund t kontaktoni Arbeitsmarktservice (AMS)-(Shrbimi pr Tregun e Puns).Nse jeni shtetas t Austris, Zvicrs apo qytetar t Zons Ekonomike Evropiane (me prjashtim t Bullgaris dhe Rumanis deri m 2014), athere ju keni qasje t lir n tregun e puns n Austri.Nse jeni shtetas i nj vendi tjetr (nga nj vend i tret), ju do t keni nevoj t paiseni me leje pune prkatse pran Arbeitsmarktservice (AMS) (Shrbimi pr Tregun e Puns).

    Rubrika Einreise, Aufenthalt, Arbeiten und Staatsbrgerschaft (Hyrja, qndrimi, punsimi dhe shtetsia) ju informon m hollsisht n faqen e internetit: www.stadt-salzburg.at

    AMS Arbeitsmarktservice Salzburg (Shrbimi i Tregut t Puns)Adresa: Auerspergstrae 67, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 88 83-0E-Mail: [email protected] Internet: www.ams.at

    Shoqata VEBBASShoqata Vebass mbshtet integrimin e emigrantve n tregun e puns. Nse ju tashm keni shkollim t prfunduar, arsimim universitar ose formim profesional, athere ju duhet ti vrtetoni (Nostrifikoni) diplomat prkatse n Austri. Pr t marr informacionet e para t nevojshme,ju lutemi kontaktoni n kt adres:Adresa: Linzer Bundesstr. 12, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 87 32 48-11E-Mail: [email protected]: www.vebbas.at

    Ndrtesa e Arbeitsmarktser-vice (Shrbimi i Tregut t Puns) ndodhet n: Auerspergstrae 67.

  • 18 Mirsevini n Salzburg 19

    Frau und Arbeit gGmbH (Gruaja dhe Puna)Shoqata Frau und Arbeit (Gruaja dhe Puna) i ofron grave kshilla, trajnime & informata n lidhje me rifillimin e marrdhnies s puns, n planifikimin profesional, ri-orientimin profesional, menaxhimin e marrdhnieve familje dhe pun, pun-krkim, vazhdim i edukimit, mundsi n tregun e puns dhe ushtrimin e profesionit n mnyr t pavarur.Adresa: Franz-Josef-Strae 16, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 88 07 23-0E-Mail: [email protected]: www.frau-und-arbeit.at

    5.2 Prfaqsimi i interesave t punmarrsve

    Kammer fr Arbeiter und Angestellte (AK) (Oda pr Puntor dhe Npuns)Oda pr puntor dhe npuns sht prfaqsues ligjor pr mbrojtjen e interesave t punmarrsve n Austri.Prderisa jeni i punsuar, antarsimi i natyrshm sht i detyrueshm. Ky institucion ju prfaqson n t gjitha shtjet q kan t bjn me t drejtat e puns.Adresa: Markus-Sittikus-Strae 10, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 86 87-0E-Mail: [email protected]: www.ak-salzburg.at

    sterreichischer Gewerkschaftsbund (GB) (Federata sindikale e Austris)GB (Federata sindikale e Austris) sht prfaqsues jopartiak i puntorve. Antarsimi bhet n mnyr vullnetare. GB prfaqson interesat ekonomike, politike, sociale dhe kulturore t t gjith puntorve kundrejt pundhnsve, shtetit dhe partive.Adresa: Markus-Sittikus-Strae 10, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 88 16 46Internet: www.oegb.at

    5.3 Dshironi t drejtoni biznesin tuaj?

    Regjistrimi i biznesit mund t bhet n mnyr t thjesht, mirpo duhet t prfshij s paku kto t dhna:n Emrin e sakt t personit q dshiron t regjistroj biznesin (pr personat fizik: emrin

    dhe mbiemrin, numrin e sigurimit social, adresn, datlindjen dhe vendlindjen, nnshtetsin; pr ndrrmarrjet, shoqatat etj.: emrin e sakt t ndrrmarjes dhe numrin e regjistrimit, numrin e llogaris s shrbyesit, adresn e biznesit)

    n Prshkrimi i sakt i biznesitn Vendndodhja e sakt e ushtrimit t biznesit (qyteti, rruga dhe numri)

    n N rast t menagjimit t biznesit nga drejtuesi ligjor i biznesit, nevojitet: Emri dhe mbiemri, numri i sigurimit social, adresa, datlindja dhe vendlindja, nnshtetsia e drejtuesit legal t biznesit

    Regjistrimi bhet n adresn e mposhtme:Amt fr ffentliche Ordnung/ Gewerbeamt(Zyra e Rendit Publik/ Zyra e siprmarrjeve)Adresa: Schwarzstrae 44, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2848E-Mail: [email protected]

    5.4 Prfaqsim i interesave t vetpunsuarve

    Wirtschaftskammer (Oda Ekonomike)Oda Ekonomike sht prfaqsues ligjor i interesave t t gjitha ndrmarrjeve n Austri dhe prmes strukturimit prkats rajonal siguron mjedis ekonomik te Austris n BE, n nivel federal dhe shtetror.Ajo prfaqson interesat ekonomike dhe ligjore t t gjith antarve t saj.

    WKS Wirtschaftskammer Salzburg (Oda Ekonomike Salzburg)Adresa: Julius-Raab-Platz 1 5020 SalzburgTel.: 0662/ 88 88E-Mail: [email protected] Internet: www.wko.at/sbg

  • 20 Mirsevini n Salzburg 21

    6. Fmijt dhe t rinjt6.1 Si t regjistroj fmijn tim t sapolindur?

    Regjistrimi i fmijs mund t bhet direkt nga spitali St. Johannspital ose nga Diakonissenkrankenhaus. Mjafton q prindrit e fmijs t sapolindur t plotsojn nj formular pr marrjen e certifikats s lindjes (flet-aplikacionet mund t gjinden n spitale) dhe ta dorzojn s bashku me dokumentet tjera prcjellse. Prindrit munden gjithashtu t bjn regjistrimin e fmijs prmes flet-regjistrimit policor direkt nga spitali, kurse pr fmijt shtetas austriak mund t lshohet dshmia e nnshtetsis. Lshimi pr her t par i certifikatave t lindjes dhe dshmis pr nnshtetsi te femijt deri n 2 vjet bhet pa pages. Prjashtim pr certifikata tjera t lindjes.Pr fmijt t cilt kan nshtetsi jo-austriake si edhe pr fmijt q kan marr nnshtetsine pas lindjes, lshimi i certifikats s lindjes bhet me pages.Regjistrimi i fmijs sht gjithmon pa pages.

    N t kundrtn, t gjitha mund t realizohen nStandesamt der Stadt Salzburg (Zyra e gjendjes civile t qytetit t Salzburgut)Adresa: Schloss Mirabell, Mirabellplatz 4, 5024 Salzburg, kati 1. dhoma 115Tel.: 0662/ 8072-3516E-Mail: [email protected]

    N Standesamt (Zyren e gjendjes civile) ju mund ti gjeni edhe formulart e aplikimit pr asistenc finaciare familjare shtesa pr fmijt.

    Nse ju nuk jeni nnshtetas i Austris, ather ju duhet q brenda 6 muajve pas lindjes s fmijs:n t krkoni lshimin e certifikats s lindjes pr fmijnn aplikoni pr nj pasaport t vet pr fmijn tuaj (n ambasadn e vendit tuaj)n t paiseni me Meldezettel (flet-regjistrimin) (Meldeamt, shiko lart)n t bhet krkes n institucionin e sigurimeve sociale pr bashk-sigurimin e fmijs

    tuaj (p.sh n GKK)n t bni krkes pr leje qndrimi ose flet-lajmrimi (n raste t qytetarve nga

    Zona Ekonomike Evropiane) (Amt fr ffentliche Ordnung (Zyra e Rendit Publik), shiko dosjen Aufenthalt (Qndrimi))

    6.2 Kujdesi pr fmijt

    Qyteti i Salburgut ka n dispozicion shum institucione pr kujdesin e fmijve, disa prej t cilave prkrahen drejtprdrejt nga qyteti, pjesrisht nga shteti apo organizatave private. Ekzistojn vende ku shkojn fmijt me prindr (kujdes pr fmijt deri sa t prfundojn 3 vjet) kopshte pr fmij (fmij prej 3-6 vjet) dhe forma t ndryshme t prkujdesjes gjat tr dits pr fmijt q jan t angazhuar n shkoll. (p.sh. qendrat e kujdesit ditor).Listn e t gjitha institucioneve mund ta gjeni n web-faqen e landit:www.salzburg.gv.at

    Informacione m t hollsishme mund t gjinden n broshurat e zyrs s gruas, Babysitterdienste (Shrbime-Babysitter) dhe Kinderbetreuung (Kujdesi pr fmij).

    Kur mundet fmija im t vizitoj kopshtin apo erdhen pr fmij t qytetit?N mnyr q fmija juaj t jet pjes e institucioneve t kujdesit pr fmij q ofrohen nga qyteti, duhet q t plotsohen kushtet e poshtshnuara:n Vendbanimi i fmijs dhe prindit/kujdestarit duhet t jet brenda qytetit t

    Salzburgutn Arritja e moshs s fmijve n 3 vjet n kopshte pr fmij dhe pas fillimit t

    arsimit fillor n qendra t prkujdesit ditor

    Si t regjistroj fmijn tim?Zakonisht, pr tu pranuar n vjesht regjistrimi bht afrsisht nga mesi i muajit janar deri n fund t muajit mars t atij viti.Pr regjistrimin e fmijs tuaj, duhet q gjat orarit t rregullt t puns, ju s bashku me fmijn tuaj t paraqiteni personalisht n instuticionin e przgjedhur nga ju.Drejtuesi i institucionit komunal, i diskuton me ju formalitetet dhe mund t njihet m mir me nivelin e zhvillimit t fmijs tuaj. N t njjtn koh, ju dhe fmija juaj mund t njiheni m mir me ambientin dhe punonjsit mbikqyrs t institucionit prkats.N mnyr q drejtuesi i institucionit t ju ofroj ju dhe fmijs tuaj kohn e mjaftueshme, krkohet q t caktohet takim paraprak prmes telefonit.

    Pr regjistrim nevojiten kto dokumente:n Karta e vaksinimit t fmijs apo pasaporta Nn-Fmijn Vrtetimi pr marrdhnie pune i/e kujdestari(es) ligjor/en Certifikatn e regjistrimit t fmijs dhe prindit/kujdestaritn Certifikatn e lindjes s fmijs

    N Standesamt ju do t pajiseni me dokumentet e nevojshme pr fmijn/fmijt tuaj.

  • 22 Mirsevini n Salzburg 23

    Sa do t paguaj pr kujdesin e fmijve?Pr t gjith fmijt q para dats 1 Shtator kan mbushur 5 vjet, pjesmarrja e tyre n kopsht pr fmij, pr gjysm-ditn sht pa pages (20 or n jav).Vmendje! Pjesmarrja e fmijve t ksaj moshe n kopsht sht e obliguar do fmij duhet t shkoj n kopsht!Pjesmarrja n kopsht pr vitet tjera duhet paguar. Nse dshironi q fmija juaj t ushqehet gjat dreks n kopsht, ather ju duhet t paguani edhe ushqimin.Tarifat aktuale mund ti gjeni n web-faqen e qytetit: www.stadt-salzburg.at ose prmes numrit t telefonit: 0662/ 8072-3264 ose 0662/ 8072-2933.

    Si mund t kryej pagesn?Me prjashtim t muajve t vers, pagesa juaj mujore (duke filluar nga data 15 shtator deri, m 15 qrshor) duhet t paguhet paraprakisht. Ju jeni t obliguar t paguani edhe pr kohn kur kopshti i fmijve apo institucioni pr strehim ditor ka qen i mbyllur apo kur fmija juaj ka munguar. Megjithat, nse kopshti i fmijve apo institucioni pr strehim ditor mbyllet pr m shum se nj jav (jasht orarit operativ t puns), pagesa juaj do t reduktohet. Gjat pushimeve verore, pagesat pr pjesmarrje dhe pr ushqim paguhen n fund t javve. T gjitha pagesat duhet t kryhen me urdhr debitim (vetm n raste t veanta me flet-pages).Vmendje! Nse vonoheni n kryerjen e pagesave, ather n rast t procedurave gjyqsore mund t aplikohen pagesa m t larta (shpenzime gjyqsore, etj.)!

    Kush mund t prfitoj nj zbritje mimi?Pr arsye t t ardhurave t kufizuara dhe/ose marrdhnieve t veanta familjare, mund t paraqitet krkes pr zbritjen e tarifave ose lirimim e plot nga pagesa pr pjesmarrje. Shumat e parapara pr mjetet e konkretizimit dhe ushqimit, nuk mund t lirohen nga pagesa. Nj reduktim eventual i mimit, realizohet nga muaji n t cilin sht br krkesa. Ndryshimet n t ardhurat familjare duhet raportuar menjher n Schulamt (Administrata e shkollave t qytetit t Salzburgut) n mnyr q t bhet nj ri-llogaritje adekuate.

    Pr paraqitjen e krkess pr reduktimin e pagess, nevojiten kto dokumente:n Dshmi t t ardhurave pr t gjith personat q jetojn n familjen Dshmi mbi shpenzimet e jetessn Vendimin e Finanzamt (Zyra e Financave) pr asistenc familjaren Flet-aprovim pr ndihm n akomodim/banesn Prshkrimi i shpenzimeve pr qira dhe shpenzimeve operativen Dshmi n lidhje me kredit e nevojshme pr sigurimin e ambientit pr banim

    Informacionet e nevojshme mund t ju ofrohen nga drejtuesit e kopshteve apo qendrave pr strehim ditor si dheSchulamt der Stadt Salzburg (Administrata e shkollave t qytetit t Salzburgut)Adresa: Saint-Julien-Strae 20, 5020 Salzburg, Kati 4, Dh. 442Tel.: 0662/ 8072-3263E-Mail: [email protected]

    Projekti Rucksack n shum kopshte fmijsh t qytetitN shum kopshte pr fmij t qytetit, prmes Zyrs pr Integrim dhe Zyrs pr Arsim zhvillohet projekti Rucksack (ant shpine). N projekt punojn s bashku pedagoget e kopshtit dhe prindrit pr t prkrahur fmijt n zhvillimin e tyr gjuhsor. Projekti n fjal, promovon gjuhn amtare dhe gjuhn gjermane. Informohuni n kopshtin e fmijs tuaj nse ofrohet projekti Rucksack. Nse keni koh pr t qen pjes e projektit(nj takim nj or/n jav me prindrit tjer n kopsht dhe 20 minuta n dit pr fmijn tuaj), ather jeni i/e mirseardhur.

    Dosja Ein Rucksack voller Lebenschancen (Nj ant e mbushur me plot mundsi) ofron m shum informacione mbi projektin Download nga interneti: www.stadt-salzburg.at

    Kujdesje gjat pasdits n shkollat e detyrueshmeN qytetin e Salzburgut ka nj ofert t mir n ofrimin e kujdesjes s pasdits. Aktualisht, 25 shkolla ofrojn kt ofert (n mnyr t rregullt) q mund t rezervohet n baza ditore, ku prfshihet ushqimi i prshtatshm pr fmij dhe ndihma n msime. Tarifat aktuale mund ti gjeni n web-faqen e qytetit http://www.stadt-salzburg.at si edhe mund t informoheni prmes numrit t telefonit: 0662/ 8072-3471.Krkesat duhet t dorzohen n Schulamt(Administratn e shkollave), m s largu deri n fund t muajit shtator.Grantet(pr kujdes t pasdits-pas shkollore, por edhe pr material t msimit ose kontributet me pages pr ngjarje-organizimet shkollore) i ofrohen vetm nxnsve t shkollimnit obligativ dhe q kan vendqndrim permanent n qytetin e Salzburgut.

    Regjistrimi dhe informatat n shkolln prkatse ose n shoqatn Freizeitbetreuung (Kujdesi gjat kohs s lir) n shkolln Maxglan 1Adresa: Pillweinstrae 18, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 83 48 40 E-Mail: [email protected]

    Pr informacione tjera:Schulamt der Stadt Salzburg (Administrata e shkollave t qytetit t Salzburgut)Adresa: Mozartplatz 6, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-3471E-Mail: [email protected]

  • 24 Mirsevini n Salzburg 25

    6.3 Shkollim i detyruar Sistemi shkollor

    Edukimi dhe kualifikimi jan mnyra me e mir pr nj t ardhme t sigurt t fmijs tuaj. N Austri ka nj arsimim t detyrueshm nnt-vjear. Fillon me plotsimin e moshs prej 6 vje, n muajin shtator dhe prfundon n vitin e fundit t shkollimit fillor (me prfundimin e vitit t nnt shkollor), nj dit para fillimit t pushimeve verore. Prfitoni nga mundsit q ofrojn shkollat pr fmijt tuaj. Rekomandohet q prindrit t marrin pjes n ditt e ofruara pr konsultime me prindr, n takime-konsultimi me msues dhe t marrin pjes n ngjarjet e organizuara n shkoll. Aty mund t msoni mbi planifikimin profesional t fmijs tuaj n shkoll dhe mbi mnyrat se si ta prkrahni ate. Ju lutemi, q nse ju nuk keni njohuri t mjaftueshme t gjuhs gjermane, t merrni me vete nj person t rritur i/e cili/a mund t ju ndihmoj n prkthimin e diskutimeve.

    Broshura: Bildungswege in sterreich (Mundsit e edukimit n Austri) ju ofron detaje m t hollsishme Download: www.bmukk.gv.at/medienpool/17295/bw_dt_09.pdf

    B.I.K. Qendr pr kshillim, informim dhe kordimin pr prindrit q vijn nga shtete t huaja dhe q kan fmijt n shkollat obligative n qytetin e Salzburgut.Fmijt q vijojn shkollimin obligativ n shkollat e Salzburgut rriten me gjuh t ndryshme amtare. N mnyr q gjuha t mos bhet nj penges kur sht fjala pr planifikimin e mbarvajtjes n shkoll dhe n suksesin shkollor, qyteti i Salzburgut ka hapur qendrn kshilluese dhe informuse B.I.K. pr t ndihmuar prindrit dhe nxnsit q gjuhn gjermane nuk e kan gjuhn e tyre amtare. Qendra B.I.K. sht vendi adekuat dhe i drejtprdrejt ku mund t diskutohen n takime personale t gjitha shtjet dhe problemet rreth shkolls. Kuptimi sht hapi i par drejt suksesit Te ne, mund t gjeni mbshtetjen e plot!

    Qendra B.I.K. prkrahn regjistrimin n shkolla (przgjedhje e shkolls, klasifikimi)n n planifikimin e profesionaln n evitimin e problemeve n shkollQenra B.I.K. ofron kshillimen pr nxnsn pr prindrit q kan fmijt n shkolla t detyrueshmen pr mesues/eQendra B.I.K. ofron informata:n mbi mbshtetjet dhe promovimin e gjuhs n msimen mbi mundsin e prkrahjes jasht objekteve shkolloren se si prindrit mund t mbshtesin fmijt e tyren se far duhet pasur parasysh n prvetsimin e gjuhs dytsore

    Adresa: Mozartplatz 6, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2961E-Mail: [email protected] Orari i puns: vetm gjat orarit msimor e hn 13.30-16

    Msim n gjuhn amtareNjohuria e t paktn nj gjuhe t huaj, sot sht pjes e nj edukimi t prgjithshm.Kur kemi parasysh faktin mbi rritjen e bashkpunimeve ekonomike, n shum fusha profesionale nuk mund t arrihet sukses i dshiruar pa njohuri t gjuhve t huaja. Andaj i kushtohet rndsi e madhe msimit t gjuhve t huaja n shkoll.

    Afro dhjet prqind e t gjith nxnsve n Austri krahas gjuhs gjermane flasin edhe nj gjuh t hauj. Nse jo gjithmon pa gabime, ata prap mund t komunikojn n dy gjuh. Mirpo, leximi, shkrimi dhe shume fjal t reja (veanrisht terma t fushs s caktuar) nuk mund t msohen n familje apo n kontakte me bashkmoshatar, por ato msohen n shkoll.Pr m tepr, sht vrtetuar shkncrisht q njohurit e mira n gjuhn amtare jan t dobishme n msimin e gjuhs gjermane si edhe ndikon pozitivisht n lndt tjera. Pr t gjitha kto arsye, prkrahja e ktyre nxnsve n shkoll pr ruajtjen e dy-gjuhsis sht kuptimplot. Prandaj, edhe ofrohet mundsia e msimit t gjuhs amtare n shkollat e detyrueshme dhe parimisht n do gjuh. N qytetin e Salzburgut tashm ofrohet msimi i gjuh amtare dhe si fillim n kto gjuh: Boshnjake-kroate-serbe, shqipe, eene dhe n gjuhn arabe.

    Mundsia e msimit t gjuhve tjera amtare sht i mundur duke filluar prej vjeshts, me kusht q t ket t paktn dhjet paraqitje pr msim n gjuhn amtare n t gjitha shkollat e detyrueshme t qytetit t Salzburgut. Pastaj, landi i Salzburgut duhet t miratoj krkesat pr futjen e nj gjuhe tjetr si msimi i gjuhs amtare.Periudha kohore pr aplikime t reja sht prej 15 shkurt deri n fund t muajit mars, shkollat e veanta kan nj jav t veant t caktuar pr dorzimin e aplikimeve. N mnyr q t mos humbas afati kohor, prindrit do t duhej t pyesnin n shkolln e fmijve t tyre, s n ciln jav do t jet i mundur aplikimi. Rekomandohet t bht regjistrimi i fmijs pr msimin e gjuhs amtare. N njrn an shrben pr t forcuar gjuhn amtare, dhe n ann tjetr ndikon n mnyr t konsiderueshme n lehtsimin e msimit t gjuhs gjermane.

    Download nga interneti: Tipps zur Sprachfrderung Albanisch (Prvetsimi i gjuhs n t folur dhe n t shkruar) n m shum gjuh tjera, mund ti gjeni n: www.stadt-salzburg.at.

    Msimi fetarMsimi fetar n Austri sht i rregulluar me ligjin pr edukimin fetar t vitit 1949 (BGBl. Nr. 190, akti ligjor 1993). Msimi fetar sht nj lnd obligative pr t gjith nxnsit t cilt i prkasin nj kishe t pranuar ligjrisht apo nj bashkie fetare. Msimi fetar realizohet nn kujdesin, drejtimin dhe nn mbikqyrjen e drejtprdrejt

  • 26 Mirsevini n Salzburg 27

    t kishs s njohur ligjerisht apo nga nj bashki fetare. regjitrimi prej msimit fetar mund t bhet gjat 5 ditve t para kalendarike t vitit shkollor: Deri n moshn 14 vjeare prmes prindrve, pastaj nga vet nxnsit.

    6.4 SALZBLOG Programi rinor i qytetit!

    Prfaqsuesi rinor organizon dhe koordinon aktivitete dhe ngjarje t ndryshme rekreative pr qytetin e Salzburgut. Ngjarje si p.sh. kongres rinor ose festivalin rinor MOVIDA t cilat sjellin nje theks rekreativ politik dhe ofrojn argtim n jetn e prditshe t Salzburgut. Bashkpunimet me shum organizata partnere, prforcojn suksesin e puns rinore. Gjithashtu n shum pjes t Salzburgut ekzistojn qendra rinore dhe qendra pr fmij, t cilat jan pika t rndsishme kontakti pr t rinjt dhe ofrojn nj ofert t mir pr aktivitete rekreative.

    Informacione lidhur me kt tem mund t gjeni n:Jugendbeauftragter der Stadt Salzburg(Prfaqsuesi rinor i qytetit t Salburgut)Adresa: Schloss Mirabell, Mirabellplatz 4, Hyrja 5, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2976 E-Mail: [email protected]: www.salzblog.at

    6.5 Kshillime pr t rinjt bivak.mobil

    Bivak.mobil jan punonjs social t qytetit t Salzburgut, t cilt prkrahin, kshillojn dhe prkujdesen pr t rinjt e moshave nga 14 deri 23 vjet. Kontaktimi sht falas, vullnetar dhe anonim Diskutimet trajtohen n mnyr konfidenciale.Ofertat: Takime, informacione, kshillime, ndrmjetsime, prkujdesje, dgjim, prfaqsim, kshillime pr prindr dhe msues/e.Oferta speciale: takime rinore me pije jo-alkoolike me mime t volitshme, qasje n internet, revista, futboll tavoline, mundsi gatimi, dush, makin larse pr rroba.

    Kontakti prmes JugendcafAdresa: Plainstrae 4, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 87 33 73 E-Mail: [email protected] Orari i puns: e hn dhe e mrkur: 13-19, e mart dhe e enjte: 10-15, e premte: 10-14

    6.6 Mbrojtja e t miturve

    Me ligjin pr t rinjt, qyteti i Salzburgut dshiron t ndihmoj n mbrojtjen e t rinjve nga ndikimet negative dhe t mos ken dmtime n procesin e tyre zhvillimor. Dispozitat pr mbrojtjen e t rinjve specifikojn rregulla t deturueshme t sjelljes pr fmijt, t rinjt, personat kujdestar dhe mbikqyrsit. E rndsishme sht mbrojta e fmijve kundr rreziqeve fizike, mendore, n zhvillimin e karakterit moral dhe social. Prmes Jugendschutz (mbrojtjes pr t rinj), nj rrug graduale drejt nj lirie t re, n mnyr q me plotsimin e moshs 18 vjeqare t mund t organizoni jetn tuaj n mnyr t pavarur dhe me vet-prgjegjsi.

    Shembuj nga ligji pr t rinjt:n Orari pr t rinjt q duhet t qndrojn n shtpi: 12 14 vjet: ditve t javs nga

    ora 22:00, t dielave dhe festave: nga ora 23:00n Orari pr t rinjt q duhet t qndrojn n shtpi: 14 16 vjet: ditve t javs nga

    ora 23:00, t dielave dhe festave: nga mesnata 24n Orari pr t rinjt q duhet t qndrojn n shtpi, pr fmijt mbi 16 vjet: e

    pakufizuar, mirpo prinderit/kujdestart ligjor mund t prcaktojn orare tjera n prputhje me dispozitat ligjore.

    n Kalimi nats jasht shtpis/baness: pr t rinjt 12 deri 16 vjet: mund t kalojn natn n hotele apo kampe vetm n shoqrim t nj personi t rritur kujdestar (person mbi moshn 18 vjeare).

    n Dokumeti i dentifikimit: N rast dyshimi, duhet treguar dokumentin e identifikimit pr t dshmuar moshn.

    n Duhani dhe alkooli jan t ndaluara pr prsonat deri n 16 vjet. Pijet alkoolike si tequila, gin, vodka dhe whisky jan t ndaluara pr personat me t rinj se 18 vjet. Ndalimi vlen edhe pr blerjen e produkteve alkoolike n dyqane. Qndrimi i personave nn moshn 18 vjet n klube t nats, n lokale ku luhen lojrat e fatit, seks-dyqane dhe pijetore sht i ndaluar. Pr do shkelje t ligjit pr t rinjt aplikohen gjoba deri n 218,- .

    Nse kni pyetje tjera lidhur me ligjin pr t rinjt, mund t informoheni n institucionin e poshtshnuar: Akzente Jugendinfo Salzburg (Qendra informative me theks pr t rinjt n Salzburg)Adresa: Glockengasse 4c, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 84 92 91-71; -72; -73; -74E-Mail: [email protected]: jugendinfo.akzente.net Orari i puns: nga e hna deri t premtn: 12.30-17.30

    Download n internet: Ktu mund t gjeni nj broshur t hollsishme mbi Ligjin e Salzburgut pr t rinjt: www.salzburg.gv.at/brosch_jugendschutz.pdf

    N Salzburg ka shum qendra pr fmij dhe qendra rinore.

  • 28 Mirsevini n Salzburg 29

    Prmbledhje e zyrave/vendeve me interes1 Schloss Mirabell*, Mirabellplatz 4, l sht selia e shum zyrave t administrats

    dhe qeverisjes s qytetit, prve tjerash aty mund te gjeni Shrb. pr qytetar/Sh. pr regjistrim, Z. e gjendjes civile dhe Qendrn e prfaqsuesve Prfaq. e personave me aftsi t kufiz., Zyr koordinimi pr shrb. qytetare, Zyra e Grave, Prfaqsimi i t rinjve dhe Zyra e Integrimit.

    2 N ndrtesn Kieselgebude*, Saint-Julien-Strae 20 l prve tjerash, mund t gjinden: Z. pr shtje banesore, Administrata e shkollave (seksioni. Kopshtet e fm.), Kujdesi pr t moshuarit e qytetit t Salzburgut.

    3 AbfallService/Recyclinghof*, Siezenheimer Strae 20 l4 AK Kammer fr Arbeiter und Angestellte fr Salzburg und GB

    ster reichischer Gewerkschaftsbund, Markus-Sittikus-Strae 10 l5 Akzente Jugendinfo Salzburg, ARGE gegen Zwangsverheiratung, Glockengasse 4c l6 AMS Arbeitsmarktservice Salzburg, Auerspergstrae 67 l7 Amt fr ffentliche Ordnung*, Gewerbeamt, Schwarzstrae 44 l8 ARB Lidhja e ngassve t auto. motor. dhe biiklet, Mnchner Bundesstrae 9 9 ASK Landesverband, Parscherstrae 410 ASV Salzburg, Itzlinger Hauptstrae 30 l11 Berufsfrderungsinstitut (BFI), Schillerstrae 30 l12 BewohnerService Aigen&Parsch, Aigner Strae 78 l13 BewohnerService Gnigl&Schallmoos, Fritschgasse 5/2 l14 BewohnerService Itzling&Elisabeth-Vorstadt, Reimsstrae 4 l15 BewohnerService Liefering, Laufenstrae 36 l16 BewohnerService Maxglan&Taxham, Innsbrucker Bundesstrae 36 l17 Bundespolizeidirektion Salzburg Zyr pr Leje Drejtimi/P. Shoferi, Alpenstr. 90 l18 Die Salzburg, Ignaz-Harrer-Strae 35 l19 Finanzamt Salzburg, Aignerstrae 10 l20 Frau und Arbeit gGmbH, Franz-Josef-Strae 16 l21 Frauennotruf, Haydnstrae 2 22 Gewaltschutzzentrum Salzburg, Paris-Lodron-Strae 3a/1/5 l23 GSWB, Ignaz-Harrer-Strae 84 l24 Haus der Natur, Museumsplatz 5 l25 Heimat sterreich, Plainstrae 55 l26 HOSI Salzburg, Gabelsbergerstrae 26 l27 Jugendberatung* bivak:mobil, Plainstrae 4 28 Kinder- und Jugendanwaltschaft KIJA, Gstttengasse 10 l29 Landesprfstelle fr Salzburg, Qendra e kontrollimit - pr mjetet motorike, Karolingerstr. 3430 Mnnerbro, Kapitelplatz 6, mit Voranmeldung31 Mnnerwelten Konsulenc dhe parandalim i dhuns, Bergstrae 22 32 Mieterschutzverband Salzburg, Hofhaymer Allee 9-1133 AMTC Shoqata austriake e automobilave, motorve dhe Touring-shtitjeve,

    Alpenstrae 102104 l34 Paracelsus Bad/Kurhaus, Auerspergstrae 2 l35 Plattform fr Menschenrechte, Kirchenstrae 34 l36 Radverkehrskoordination, Faberstrae 937 Salzburg AG Energji, Transport dhe Telekomunikacion, Bayerhamerstr. 16 l38 Salzburg Museum, Mozartplatz 1 l39 Salzburg Wohnbau, Bruno-Oberluter-Platz 1 l40 Salzburger Gebietskrankenkasse (SGKK), Engelbert Wei Weg 10 l41 Salzburger Verkehrsverbund, Schrannengasse 4 l42 Schloss Hellbrunn, Frstenweg 3743 Schulamt der Stadt Salzburg, Mozartplatz 6 l44 Sport Union, Josef Preis Allee 10 l45 Stabsstelle fr Chancengleichheit, Qendra e landit t Salzburgut kundr-

    diskriminit dhe promovimit t gruas, Michael-Pacherstrae 28 l46 Stadt:Bibliothek*, Schumacherstrae 14 l47 SVA Sozialversicherungsanstalt Inst. I sigurimeve sociale pr ndrrmarrje dhe

    t puntor t pavarur, z. e Landit Salzburg, Auerspergstrae 24 l48 Verein BiBer Kshillime mbi arsimin e t rriturve, Imbergstrae 2 l49 Verein Freizeitbetreuung, Pillweinstrae 18 l50 Verein VEBBAS, Linzer Bundesstrae 12 51 Verein VIELE, Rainerstrasse 2752 Verkehrs- und Straenrechtsamt, Markus Sittikus-Strae 4 l53 Volkshochschule (VHS), Faberstrasse 16, mit Voranmeldung l54 Wirtschaftsfrderungsinstitut (WIFI), Julius Raab Platz 2 l55 WKS Wirtschaftskammer Salzburg, Julius-Raab-Platz 1 l56 Zoo Salzburg, Anifer Landesstrae 1, 5081 Anif l* Institucione t administrats s qytetitl =

    3

    8

    29

    23

    11

    2428

    16

    49

    15

    18

    50

    46

    26

    34

    40

    27

    4

    52

    7 9

    31

    2

    14 35

    22

    5

    3751

    21

    25

    6

    20

    47

    36

    53

    5455

    30

    38

    43

    48

    32

    1733

    39

    4244

    45

    56

    1219

    141

    10

    13

  • 30 Mirsevini n Salzburg 31

    7. Shndetsi7.1 far sht sigurimi social?

    N Austri ekziston nj sigurim ligjor social (SV), ku sigurimi sht i obligueshm.Nse jeni i punsuar dhe keni t ardhura mbi margjinn minimale, ather ju jeni i mbuluar me sigurim shndetsor, aksidental dhe sigurim pensional. N lidhje me margjinn minimale t t ardhurave, ju mund t informoheni n institucionet pr sigurime sociale (p.sh. Gebietskrankenkasse GKK) ose prmes: www.help.gv.at.

    Nse jeni i/e punsuar, ather kontributet tuaja pr sigurimin social trhiqen n mnyr direkte nga pundhnsi juaj. Pundhnsi juaj sht i obliguar tju jap nj kopje mbi regjistrimin e sigurimit social. Antart e familjes dhe fmijt mund t jen t siguruar prmes jush pa pages. Nse ju si bashkshort nuk keni fmij, ather bashkshorti/ja paguan nj kontribut m t ult. Pr prsonat q nuk jan n marrd-hnie pune dhe pr studentt mbi moshn 27 vjet dhe t tjer, ekziston mundsia pr sigurim social privat. Ju lutemi informohuni n institucionin pr sigurime sociale.

    7.2 e-card

    Pr vizit mjeksore, juve apo t bashk-siguruarit tuaj, ju nevojitet karta e-card.Me e-card, ju dhe familja juaj mund t shfrytzoni shrbimet mjeksore dhe spitalore, t cilt kan marrveshje me institucionin e sigurimit tuaj social. Shum prej shrbimeve jan falas dhe n disa fusha aplikohen pagesa minimale, p.sh. nse n barnatore merrni nj ila me recet mjeksore, (mimore pr receta 2011) nj pako ilai ju kushton 5,15 . Personat me t ardhura t ulta lirohen nga pagesa e recetave / medikamenteve.

    Informacione n internet, n: www.sozialversicherung.at

    Pr punmarrsit/punonjsit (t punsuar):Salzburger Gebietskrankenkasse (SGKK)Adresa: Engelbert Wei Weg 10, 5021 SalzburgTel.: 0662/ 88 89 E-Mail: [email protected]: www.sgkk.at

    Pr vet-t punsuarit dhe puntor t pavarur:SVA-Sozialversicherungsanstalt der gewerblichen WirtschaftZyra e Landit t SalzburgutAdresa: Auerspergstrae 24, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 87 94 51-0E-Mail: [email protected] Internet: esv-sva.sozvers.at/portal27/portal/svaportal/start/

    7.3 Kujdesi mjeksor

    N Salzburg ju mund t gjeni shum mjek/e dhe spitale. Ndodh, qe ju ose t afrmit tuaj t smureni, ather fillimisht ju duhet t shkoni te nj mjek (mjek i mjeksis s prgjithshme) n ordinancn m t afrt. N Austri, destinimi i par pr trajtim mjeksor sht mjeksia e prgjithshme (mjekt praktik). Nse sht e nevojshme, ather ju do t udhzoheni pr trajtim te mjeku i specializuar.

    Mjekt familjar Shrbim n thirrje:Ditve t javs: prej ors 19 deri 7Gjat fundjavs dhe festave: 24 hsterreichisches Rotes Kreuz (Kryqi i kuq austriak) Telefoni 141

    7.4 Barnatoret

    Gjat ditve t puns t gjitha barnatoret jan t hapura:Nga e hna deri t premtn 8-12.30 dhe 14.30-18,T shtunn prej 8-12.

    N mesdit, n mbrmje, n fundjav dhe shrbimi gjat festave: Informacionet mund ti gjeni n web-faqen: www.apotheken.sbg.at, n shtypin ditor dhe n barnatoren tuaj m t afrt.

    Gjat vizits mjeksore sjellja e kartels e-card shte e obligueshme.

  • 32 Mirsevini n Salzburg 33

    8. Salzburgu, qyteti i t drejtave t njeriut

    N dhjetor t vitit 2008, qyteti i Salzburgut ka qen qyteti i par austriak q ka nnshkruar Kartn evropiane pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut n qytet. Kjo nnkupton obligimin e politiks dhe administrats s qytetit, q t siguroj t drejtat njerzore pr t gjith qytetart e vet dhe t eliminoj do lloj t diskriminimit.

    S bashku me platformn pr Salzburg me t drejta t njeriut dhe me ekspert t tjer, bashkpunon edhe faktori politik dhe administrativ n zbatimin e ktyre detyrimeve. Bashkpunimi realizohet prmes Tryezs s rrumbullakt pr t drejtat e njeriut, i cili sht i ngritur n BeauftragtenCenter (qendrn prfaqsuese). BeaftragtenCenter sht nj zyr e prbashkt pr puntort e zyrs s grave, zyrs s integrimit, e prfaqsuesit t t rinjve dhe personave me aftsi t kufizuara si edhe kordinatori pr shrbim qytetar.

    BeauftragtenCenter (Qendra prfaqsuese)Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrja 5, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2046 E-mail: [email protected]: www.stadt-salzburg.at

    Platforma e Salzburg me t drejta njerzore sht nj rrjet i shum organizatave t shoqris civile dhe personave, t cilt angazhohen n prmirsimin e t drejtave t njeriut n landin e Salzburgut. N rast se jan cnuar t drejtat tuaja nse jeni trajtuar n mnyr ofenduese, nse ndaj jush sht shkaktuar sulm racor ose diskriminues ju mund t paraqiteni n platformn pr t drejtat e njeriut:

    Plattform fr Menschenrechte (Platforma pr t drejtat e njeriut)Adresa: Kirchenstrae 34, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 45 12 90-14 E-Mail: [email protected]: www.menschenrechte-salzburg.at

    Diskrimini do t thot, ta trajtosh dik n mnyr t pabarabart pa patur arsye objektive. Nse gjat pranis tuaj n Magistrat (Administratn Komunale) jeni ndier i trajtuar jo n mnyr t barabart pr shkak: t gjinis apo moshs, pr shkak t aftsive t kufizuara, orientimit seksual, prejardhjes etnike, botkuptimeve ose religjionit, edhe pse pr kt nuk kishte arsye objektive, ju mund t kontaktoni zyrtarin e qytetit t Salzburgut pr trajtim t barabart n:

  • 34 Mirsevini n Salzburg 35

    Frauenbro der Stadt Salzburg (Zyra e gruas t qytetit t Salzburgut)Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrja 5, 5024 Salzburg Tel.: 0662/ 8072-2043, E-Mail: [email protected]

    Konsulenc pr trajtim t barabart n lidhje me ligjin pr barazi, prgjegjsit ligjore dhe referimi n zyrat prkatse:Stabsstelle fr Chancengleichheit, Anti-Diskriminierung und Frauenfrderung des Landes Salzburg (Zyra pr mundsi t barabarta, anti-diskriminim dhe prkrahjen-promovimin e gruas n landin e Salzburgut)Adresa: Michael-Pacherstrae 28, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8042-4041E-Mail: [email protected]

    8.1 Gjinia

    N Austri, burrat dhe grat jan t barabart para ligjit. N kushtetutn federale t Austris, n konventa ndrkombtare dhe n marrveshjet dhe rregulloret e BE-s, deklarohet qart mbi obligimet pr eliminimin e diskriminimit t gruas n t gjitha sferat e shoqris si dhe mbi obligimet pr t promovuar barazin gjinore.

    Zyra e gruas (Frauenbro) t qytetit t SalzburgutEkipi i zyrs s grave ofron konsulenc, informata dhe organizon projekte specifike pr grat dhe ngjarje t ndryshme. Prve ksaj, Zyra e Grave prkrah me grante projekte t ndryshme t grave. Prfaqsuesi zyrtar i grave n t njejtn koh sht edhe prfaqsuesi zyrtar pr shtje gjinore pran Magistrat (administratn komunale) n Salzburg.

    Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrja 5, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2043E-Mail: [email protected]: www.stadt-salzburg.at

    8.2 Njerzit me aftsi t kufizuara

    Zyrtar i qytetit t Salzburgut pr prsona me aftsi t kufizuara (Behindertenbeauftragte)Zyrtari pr prsona me aftsi t kufizuara sht prsoni i par kontaktues n t gjitha shtjet e aftsive t kufizuara, pr pacientt dhe/ose pr t afrmit e tyre.

    Detyrat kryesore jan:n Trajtimi i t gjitha shtjeve n lidhje me personat me aftsi t kufizuara (pr

    shembull: Vende-parkingu pr personat me aftsi t kufizuara, asistenc financiare, akomodimi, karta pr prsonat me aftsi t kufizuara)

    n Bashkpunimi me organizatat e personava me aft. t kufizuaran Informata dhe marrdhnie me publikunn Planifikim urban pa barrieran Mbshtetje e masave anti-diskriminuese

    Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrja 5, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-3232E-Mail: [email protected]: www.stadt-salzburg.at

    8.3 Prejardhja etnike

    Zyra pr Integrim (Integrationsbro) e qytetit t SalzburgutZyra pr integrim koordinon dhe inicon projekte n qytetin e Salzburgut, projekte t cilat prmirsojn bashkjetesn mes njerzve me prejardhje t ndryshme dhe pjesmarrjen e emigrantve n shoqri. Prve ksaj, mbshteten edhe projekte t cilat promovojn dialog ndrkulturor. Gjithashtu, siguron informacione dhe konsulenc mbi shtjet e integrimit dhe t drejtave t njeriut. Zyra pr integrim bashkpunon ngusht me shoqata t ndryshme, autoritete rajonale, institucione t arsimit dhe t shndetsis, bashksi fetare, akter ekonomik dhe me faktorin politik.

    Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrja 5, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2046E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at

    Shoqata VIELEShoqata pr qasje ndrkulutore n fushn e edukimit, msimit dhe zhvillimit.Shoqata VIELE drejton nj qendr ndrkulturore t grave dhe nj qendr pr kshillime familjare. Prve ksaj, aty organizohen takime informative pr tema t ndryshme, t cilat jan t rndsishme pr grat dhe familjet. N kto qendra ofrohen edhe kurse integrimi t gjuhs gjermane dhe kurse pr msimin e shkrim-leximit pr grat. Gjithashtu, n program sht edhe edukimi muzikor i fmijve, prmes projektit KIMM Kinder-Integration mit Musik (Integrimi i fmijve prmes muziks).

    Adresa: Rainerstrasse 27/Kati 1, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 87 02 11E-Mail: [email protected] Internet: www.verein-viele.atwww.facebook.com/vereinviele

  • 36 Mirsevini n Salzburg 37

    8.4 Orientimi seksual

    HOSI Salzburg (Iniciativa Homoseksuale n Salzburg)HOSI ofron n dispozicion nj hapsir vendtakimi dhe qendr informimi n lidhje me t gjitha shtjet e personave homoseksual/lezbik, trans-gjinor dhe transident pr t gjith banort homoseksual/lezbik t Salzburgut.HOSI sht gjithashtu n dispozicion edhe pr t gjitha palt tjera t interesuara.HOSI organizon takime me antar t shoqates, mbrmje filmike, festa, udhtime, kongrese, dhe mbrmje diskutimi.

    Adresa: Gabelsbergerstrae 26, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 43 59 27E-Mail: [email protected]: www.hosi.or.at

    8.5 Pr t moshuarit

    Kujdesi pr t moshuarit e qytetit t SalzburgutQendra e kujdesit pr t moshuarit gjindet n ndrtesn Kieselgebude afr stacionit hekurudhor dhe sht prgjegjse pr mbrojtjen e t gjitha interesave t t moshuarve n qytetin e Salzburgut. Konsulentt e qendrs mundesojn takime, kshillojn dhe informojn t moshuarit edhe n shtpit e tyre pr t gjitha mundsit q ju ofrohen. Qendra ofron shrbime mbshtetse si n kujdesin shndetsor, ushqimin n shtpi, mbarvajtjen n shtpi ose edhe sigurimin e nj vendi n institucionin pr t moshuar.

    Adresa: Kieselgebude, Saint-Julien-Strae 20, 5024 Salzburg Tel.: 0662/8072-3240, -3242, -3243E-Mail: [email protected] i puns: e hn, e mart, e enjte dhe e premte, prej ors 8-12E hn prej ors 13.30-16Terminet t bhn pasdite prmes telefonit

    Broshura SeniorInnen Ratgeber der Stadt Salzburg (kshilla pr t moshuarit e qytetit t Salzburgut) me adresa t shumta ofron kshilla dhe informacione pr vitin aktual. Download: www.stadt-salzburg.at/senioren

    8.6 Religjioni

    N Austri jan t pranuara me ligj 14 organizata kishtare dhe komunitete fetare dhe mund ti gjeni t listuara n: www.help.gv.at. Ushtrimi i lir dhe pa dallime sht i garantuar me ligj. Shoqrit fetare t pranura ligjrisht kan nj status t veant, p.sh. ato mund t ofrojn msim fetar n shkollat publike t nivelit fillestar.Kan detyra kryesisht me interes publik, q shrbjn pr mirqenien qytatare.

    Pr m tepr, n Autri jan t regjistruara 11 komunitete fetare. Ato gzojn m pak prfitime se kumunitetet fetare t njohura ligjrisht. Informata m t hollsishme mund t gjeni n: www.help.gv.at.

    Listn e prditsuar t komuniteteve fetare t prfaqsuara n Salzburg mund ta gjeni n web-faqen zyrtare t qytetit. Web-faqja e internetit prditsohet dhe zgjerohet n mnyr t vazhdueshme me informacione shtes. A kemi harruar ndonj bashksi fetare n qytetin e Salzburgut? Ju lutemi na kontaktoni prmes numrit t telefonit: 0662/ 8072-2046 dhe ne me knaqsi do shtojm komunitetin e ri fetar n listn e komuniteteve fetare.

    Download nga interneti: www.stadt-salzburg.at

  • 38 Mirsevini n Salzburg 39

    9. Ndihm n raste urgjenteTelefonata emergjente

    n SHRBIMI ZJARRFIKS 122n POLICIA 133n AMBULANCA 144n KUJDES SHPIRTROR, TEL. 142n Hotline- Emergjente/Helmim 0800-20 20 50n Thirrje emergjente pr gra 88 11 00n Hotline pr raste krizash

    Pro Mente 0662/ 43 33 51

    Dhun kundr gruas dhe fmijveDhuna e meshkujve kundr grave n marrdhnie dhe dhuna kundr fmijve nuk sht nj shtje private. Nse ndaj jush ose fmijs tuaj ushtrohet dhun, ather duhet t paraqiteni pr ndihm n ndonj qendr t specializuar (shiko posht). Aty mund t informoheni mbi t drejtat tuaja, pr strehim dhe pr mundesit e prkrah-jes. Nse jeni n nj situat ku jeni t krcnuar nga rreziku i pashmangshm, duhet q menjher t telefononi policin duke prdorur numrin e urgjencs 133 dhe t krkoni mbrojtje t menjhershme. Policia sht e detyruar q t vij n do rast dhe sa m shpejt t jet e mundur.Varsisht nga situatat e rrezikut, policia ka kto mundsi veprimi:n Paraburgimin e personit t dhunshmn Regjistrimin e rastit (ky veprim sht gjithmon i obligueshm, nse ka t bj me

    nj vepr penale)n dbim nga shtpia/banesa dhe shqiptim i urdhr ndaless pr hyrje

    Thirrje emergjente pr grat 88 11 00Pr grat dhe t afrmit e involvuarAdresa: Haydnstrae 2, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 88 11 00E-Mail: [email protected]: www.frauennotruf-salzburg.at

    Strehimore e graveGra dhe fmij t cilt kan qen viktima t dhuns familjare, n kt strehimore mund t gjejn strehim dhe mbrojtje adekuate. Konsulentt ofrojn ndihm n gjuhn amtare ose me ndihmn e prkthyesve, ndihmojn n gjetjen e vendeve t puns dhe vendbanimit si edhe n lidhje me formalitetet e autoriteteve.Tel.: 0662/ 45 84 58E-Mail: [email protected]: www.frauenhaus-salzburg.at

    Gewaltschutzzentrum Salzburg (Qendra pr mbrojtjen nga dhuna)Qendra pr mbrojtjen nga dhuna sht qendr pr mbrojtjen e viktimave, ku drgohen grat dhe fmijt pr kshillime dhe prkrahje pas dbimit nga policia t partnerit/bashkshortit nga shtpia/banesa.Adresa: Paris-Lodron-Strae 3a/1/5, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 87 01 00E-Mail: [email protected]: www.gewaltschutzzentrum.eu

    Mnnerwelten (Shoqat pr konsulenc dhe parandalim t dhuns)Shoqata Mnnerwelten ofron meshkujve kshilla: pr parandalimin e dhuns n shtjet e partneritetit, kontakeve dhe marrdhnieve; ndarjes, shkurorzimit dhe largimit; edukimit dhe t qenurit Baba; t seksualitetit dhe puns me dhun seksuale; konflikteve dhe krizave, kompetencave sociale dhe komunikative.Adresa: Bergstrae 22, Kati 4, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 88 34 64, 0664/ 383 72 79 Kshillime prmes telefonit: H - En: 12-13Internet: www.maennerwelten.at

    Das Mnnerbro (Zyra e burrave)Zyra pr burra i ofron burrave kshilla n situata t vshtira. Kshillimi bhet pa pages n mnyr anonime dhe sipas dshirs.Adresa: Kapitelplatz 6, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8047 7552 (Journaldienst)Shrbimi Journaldienst: H En: 8-12 dhe 13-16.30, Pr: 8-12N rastet urgjente jasht orarit t lartshnuar: 0676/ 8746 6908E-Mail: [email protected]: www.maennerbuero-salzburg.co.at

    Kinder- und Jugendanwaltschaft KIJA Prfaqsim ligjor pr fmijt dhe t rinjtKIJA prfaqson interesat e fmijve dhe t rinjve, kshillon dhe ndihmon n raste individuale n zgjidhjen e problemeve t do lloji. KIJA ndrmjetson n konfliktet mes fmijve/adoleshentve dhe t rriturve/autoriteteve.Punonjsit e KIJA jan n dispozicion t fmijve/adoleshentve dhe ofrojn ndihm n rast t shqetsimeve t ndryshme, pa pages, n mnyr t besueshme dhe anonime.Adresa: Gstttengasse 10, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 43 05 50E-Mail: [email protected]: www.kija-sbg.at dhe www.facebook.com/kijasalzburg

  • 40 Mirsevini n Salzburg 41

    ARGE gegen Zwangsverheiratung (ARGE kundr martess s detyruar)ARGE sht nj sindikat e shum qendrave kshilluese kundr martess s detyruar. Angazhohet n parandalimin e martess s detyruar, n aktivitete t shumta ndrgjegjsimi kundr martess s detyruar si edhe punon n zgjerimin e shrbimeve t konsulencs dhe n krijimin e nj vendstrehimi pr viktimat.Adresa: Glockengasse 4c, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8042-2171 E-mail: [email protected] ose [email protected] Internet: www.akzente.net/make-it.15.0.html

    10. Udhtimi n Salzburg10.1 Transporti publik Autobusi i qytetit

    Qyteti i Salzburgut ka nj rrjet t gjer t autobusve elektrik (O-Bus), trenave t shpejt (S-Bahn) dhe autobusve. Informacione m t hollsishme mund t gjinden n: www.stadtbus.at ose www.svv-info.atSigurisht q do t ju duhet nj bilet udhtimi. Pr udhtime me S-Bahn, biletn mund ta bleni n biletari apo n aparatin automatik pran stacionit hekurudhor. Biletn e autobusit mund ta bleni edhe n autobus, mirpo do t jet opsioni m i shtrenjt. Bileta t ndryshme dhe m t lira mund t gjinden, n (Aparat-automatik pr bileta, kiosk, qendr pr klient n Salzburger Verkehrsverbundes (Rrjetit transportues t Salzburgut)). Pyesni n kiosk apo n Salzburger Verkehrsverbund pr bileta ditore, javore, mujore ose vjetore, t cilat n krahasim me biletat nj-drejtimsh jan shum m t lira. mimet dhe oraret aktuale mund ti gjeni n internet ose mund t informoheni pran Salzburger Verkehrsverbund Adresa: Schrannengasse 4, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 87 57 87 E-Mail: [email protected] qoft se prdorni nj mjet t transportit publik duke mos u pajisur me bilet t vlefshme, ather do t ndshkoheni me gjob. N rast t kontrollit kjo mund t ju kushtoj 65 euro apo edhe m shum.

    10.2 Ngasja e biiklets

    iklizmi sht pjes e prditshmris n Salzburg. Banort e Salzburgut ngasin biikletn mjaft shum dhe me shum dshir. Salzburgu ka nj rrjet t gjer t shtigjeve t parapara pr biikleta. Prfitoni nga kjo mundsi, q t arrini shpejt n destinimin e dshiruar dhe njkohsisht t veproni n t mir t shndetit tuaj. Dshironi q duk ngasur biikletn t njihni qytetin edhe m mir? Ather, kontaktoni Radverkehrskoordination (Kordinimi i rrjetit iklist).Adresa: Faberstrae 9, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2735E-Mail: [email protected]

    Linjat kryesore pr biikleta n qytetin e Salzburgut mund ti gjeni n: www.radinfo.at dhe n hart pr shtigjet e biikletave, t ciln me kuponin (shiko n faqen 55) e marr n Radverkehrskoordinator mund ta merrni me nj mim m t volitshm.

  • 42 Mirsevini n Salzburg 43

    10.3 Ngasja e makins

    Vnia e rripave t siguris, sigurimi i fmijs me paisje prkatse dhe paisja me goma t dimrit gjat sezonit prej 1 nntor deri 15 prill sht i obligueshm. Pr rregullat e prmendura dhe rregullat tjera (p.sh. paisja me Vignette pr autostrad) mund t msoni m shum n: www.help.gv.at n rubrikn: Freizeit und Mobilitt (Koh e lir dhe Lvizshmri). Fmijt nn moshn 14 vje, t cilt kan gjatsi m t vogl se 150 cm duhet t ulen n ulset e parapara pr fmij (ulse pr fmij). Ulset duhet t jen t parapara pr moshn dhe peshn e fmijs. Fmijt me gjatsi mbi 150 cm mund t ulen n ulsen e prparme apo ulset e prapme t makins, mirpo gjithmon duke vendosur rripin e siguris. N rast t mosrespektimit t ktyre rregullave, gjobat mund t arrijn deri n shumn prej 5000 Euro. N rast se gjat aksidentit fmija lndohet si pasoj e siguris s mangt (mos-vendosja e rripit, pa-karrik-ulse adekuate), ather kjo shpie n proedur penale gjyqsore. Vendosja e rripit sht i obligueshm si pr drejtuesin e makins ashtu edhe pr personat tjer bashkudhtar (gjoba pr mosvnien e rripit t siguris: 35 Euro).

    Leje Drejtimi / Patent ShoferiShtetasit e vendeve t BE-se (Zons Ekonomike Evropiane) me qndrim permanent n Austri, munden ta prdorin leje drejtimin / patent shoferin e tyre pa asnj kufizim.Mirpo, nse kan dshir, ata mund ta zvendsojn patent shoferin nga vendi i tyre me patent shoferi t Austris. Pr konvertimin e leje drejtimit / patents s shoferit nuk ka asnj limit kohor. Prjashtim n raste kur patentat e vendeve tjera kan afat t caktuar t vlefshmris ose nse pr shkak t dmtimit, ose t fotografis s vjetr, jan br t pavlefshm. Shtetasit e vendeve t treta (jasht BE-s) me qndrim permanent n Austri, munden q gjat 6 muajve t ardhshm t prdorin pantent shoferin nga vendi i cili sht lshuar, me kusht q shteti ku ata jan paisur me patent, sht pjes e nj prej tre marrveshjeve ndrkombtare. N mnyr q shtetasit e vendeve t treta t ken t drejt t drejtojn mjetin e tyre motorik, duhet q pas skadimit t afatit prej gjasht muajve t paisen me Leje Drejtimi/Patent Shoferi t Austris. Pr paisjen me Leje Drejtimi/Patent Shoferi t Austris, t interesuarit duhet t ofrojn nj dshmi t mjekut mbi aftsin pr drejtimin e mjetit motorik si edhe krkohet nnshtrimi i provimit praktik.

    N baz t marrveshjeve ndrshtetrore, shtetasit e vendeve t poshtshnuara nuk kan nevoj ti nnshtrohen provimit praktik pr ngasjen e mjetit motorik:n Pr t gjitha kategorit: Andorra, Gurnsey, Ishulli Man, Japonia, Jersey, Kroacia,

    Monako, San Marino dhe Zvicran Kategoria B (Makinat motorike personale dhe motor t vegjl): Australia, Bosnje-

    Hercegovina, Izraeli, Kanada, Republika e Afriks s Jugut, Republika e Kores Jugore, SHBA.

    Vmendje: N rast se Leje Drejtimi/Patent Shoferi i shtetasve t vendeve t treta ka validitet kohor t caktuar, ather para se t skadoj afati, ata duhet t paisen me Leje Drejtimi/Patent Shoferi austriake. Nuk sht e mjaftueshme q krkesa t dorzohet para skadimit t afatit. Duhet pasur parasysh q pjes e proedurs pr ndrrimin e Leje Drejtimi/Patent Shoferi sht edhe kontrollimi-hetues ligjor, q mund t zgjas prafrsisht dy deri tri jav.

    N lidhje me shtjet e Patent Shoferi / leje Drejtimi, ju lutem kontaktoni n: Bundespolizeidirektion Salzburg (Selia e policis federale n Salzburg)Fhrerscheinreferat (Seksioni pr Leje Drejtimi /Patent Shoferi )Adresa: Alpenstrae 90, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 6383-5255, -5256E-Mail: [email protected]

    Leje e QarkullimitNse ju vini n Salzburg nga nj shtet tjetr me qllim pr tu vendosur me qndrim permanent n Austri dhe sjellni makinn tuaj nga jasht, ather ju mundeni ta prdorni makinn tuaj me targa t huaja jo m gjat se nj muaj. Pastaj, krkohet paisja e makins me Lejen e Qarkullimit t Austris. Aplikimi pr Lejen e Qarkullimit t Austris mund t bhet n qendrat e poshtshnuara:n Landesprfstelle fr Salzburg pr dokumentet e nevojshme t makins dhen Finanzamt pr qartsimin e taksave q duhet paguar.Pasi t jen prmbushur kto kushte, ju mund t aplikoni pr Lejen e Qarkullimit pran kompanive t sigurimit. Listn e shrbimeve t sigurimit mund ta gjeni n: www.vvo.at. Sigurimi bn gjithashtu edhe regjistrimin e makins.Parakusht pr paisjen me targa austriake sht sigurimi-obligativ i mjetit motorik. Landesprfstelle fr Salzburg (Qendra e kontrollimit n Salzburg)KFZ Prfstelle (Mjet motorik personal Qendra e kontrollimit)Adresa: Karolingerstrasse 34, Kodi postar 527, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8042-5353E-Mail: [email protected]

    Finanzamt Salzburg (Zyra e financave)Adresa: Aignerstrae 10, 5026 Salzburg-Aigen Tel.: 0662/ 6380-547000

    Ku mund t parkoj makinen time?Parkimi n zonat me kohzgjatje t shkurtr n brendsi t qytetit t Salzburgut sht me pages. Zonat me kohzgjatje t shkurtr pr parkim jan t shnuara me shenja prkatse n t gjitha hyrje-daljet e zonave. Shenjat m ngjyr t kaltr t shnura n siprfaqn e toks (t cilat nuk jan ligjrisht t detyrushme) tregojn vetm pr hapsirat e mundshme pr parkim. Shenjat e vendosura n do fillim dhe mbarim t zonave me kohzgjatje t shkurtr parkimi ju informojn pr kohzgjatjen t ciln duhet paguar. Gjithashtu mund t lexohet edhe kohzgjatja e parkimit, e cila mund t jet deri n 180 minuta. Pagesa mund t bhet pran aparatit automatik duke

  • 44 Mirsevini n Salzburg 45

    prdorur monedha ose nj kart me funksionin QuickCard. N Salzburg sht e mundur edhe pagesa prmes telefonit tuaj mobil nse paraprakisht jeni regjistruar pran operatorit tuaj prkats dhe ju ka ofruar kt mundsi.

    Detaje tjera mund t gjinden n web-faqen e internetit: www.mobil-parken.at. N qytetin e Salzburgut mund t gjinden gjithashtu edhe garazha t shumta parkimi si edhe objekte tjera pr parkim.

    N rrethana t caktuara, pr zonat me kohzgjatje t shkurtr parkimi, qyteti aplikon: Ndalim-parkimi, ndalim-qarkullimi, etj. Leje t veanta. Nse ju nuk keni vendparkim lidhur me vendbanimin tuaj ose nuk keni garazh, athere ju mund t aplikoni pr leje-parkimi n zonat me kohzgjatje t shkurtr parkimi. Adresa pr aplikim:

    Verkehrs- und Straenrechtsamt (Zyra rregullative pr trafikun dhe rrugt)Adresa: Markus Sittikus-Strae 4, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-3191E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at

    Shoqatat automobilistike n AustriShum qytetar jan antar t nj shoqate automobilistike. Shoqatat ofrojn letra t mbrojtjes, sigurime, ndihm n rast defektesh teknike dhe shum m tepr.

    n AMTC sterreichischer Automobil-, Motorrad- und Touring Club(Shoqata austriake e automobilave, motorve dhe Touring-udhtimeve)Adresa: Alpenstrae 102-104, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 63 99 9E-Mail: [email protected]: www.oeamtc.at

    n ARB Auto-, Motor- und Radfahrerbund(Lidhja e ngassve te automjeteve, motorve dhe biikletave)Adresa: Mnchner Bundesstrae 9, 5020 Salzburg Tel.: 050/ 123-2500E-Mail: [email protected]: www.arboe.at

    n VC Verkehrsclub sterreich(Klubi i trafikut t Austris)VC sht nj organizat n Austri, e cila angazhohet pr lvizshmri n nj mjedis t qndrueshm ekologjik, me t drejta sociale dhe efikasitet ekonomik.Internet: www.vcoe.at

    11. Mbrojtja e mjedisit11.1 Mbeturinat

    Mbrojtja e ambientit dhe pastrtia n Salzburg jan shum t rndsishme. Kjo sht edhe arsyeja pse i kushtojm rndsi t madhe seleksionimit t mbeturinave. Kovat dhe konteniert e plehrave mund ti gjeni pran vendbanimeve apo n rrethinn tuaj. Seleksionimi i mbeturinave mbron mjedisin dhe zvoglon shpenzimet operative. Ju lutemi bashkpuni me ne! Ktu mund t gjeni disa udhzime n disa gjuh lidhje me klasifikimin e mbeturinave n qytetin e Salzburgut:Download nga interneti: http://www.stadt-salzburg.at/internet/wirtschaft_umwelt/ abfall_abwasser_332421/abfallservice_332429/abfalltrennung_international_306571.htm

    Ja edhe nj her prmes fotografive: Seleksionimi i mbeturinave!

    n Bio mbeturinatn Qelqn Letrn Kuti plastike

    Materiale t dmshme: Hedhja e mbeturinave te seleksionuara n vendet e riciklimitn Baterit, tubat fluroshente, llambat

    ekonomike, ngjyrat, llaet, dhe ilaetn Aparatet elektrike, vaj kuzhine dhe

    materiale t dmshme,t hudhen pa pages n vendet e riciklimit

    Shrbimi pr grumbullimin e plehrave i ofron lagjeve t banimit me nj minimum prej 20 banesave data fikse pr grumbullimin e mbeturinave n sasi t mdha (orendi shtpiake, etj.). Ju lutemi referojuni njoftimit nga administratort e lagjes. Pr lagje banimi dhe shtpi individuale, ju duhet t lajmroni shrbimin pr largimin e mbeturinave n numrin e tel.: 0662/ 8072-4540-2. Largimi i mbeturinave (orendi shtpiake) n kt mnyr beht pa pages (deri n 6 m n vit).

    Nse keni pyetje shtes mbi kt tem, kontaktoniAbfallService (Shrbimi i mbeturinave)Adresa: Siezenheimer Strae 20, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-4561 E-Mail: [email protected]: www.stadt-salzburg.at

  • 46 Mirsevini n Salzburg 47

    Recyclinghof (Kopshti pr riciklim) Qendr pr grumbullimin e materialeve t vjetra nga shtpit/banesat dhe industria gjindet n Maxglan: Adresa: Siezenheimer Strae 20, 5020 Salzburg. Orari i puns: e hn e premte 7-17, e shtun 7-12

    11.2 Uji

    Uji n qytetin e Salzburgut sht i pijshm. Ju mund t pini uj direkt nga rubineti i baness tuaj dhe ta prdorni pr gatim. Uji sht nj burim i muar, prandaj kursejeni sa t mundeni!

    Uji, burim i muar

    12. Koha e lir pr argtimNatyraSalzburgu ka katr male. Jeni t ftuar t bni shtitje n Mnchsberg, Kapuzinerberg, Nonnberg dhe Rainberg, sidomos gjat vers. Disa hapsira t ktyre maleve t qytetit gjat dimrit prdoren nga fmijt pr tu argtuar me saj.Gaisberg sht mali karakteristik i qytetit t Salzburgut. Si pika m e lart e zons urbane, Gaisberg sht i njohur nga sportistt rekreativ, shtitsit dhe adhuruesit e natyrs.Qyteti i Salzburgut vite me radh udhheq nj program mbi zhvillimin e aktiviteteve rekreative n nj ambient te mbrojtur mjedisor n male. Atje mund t shkohet me autobusin e qytetit dhe mbetet nj destinacion i shklqyer turistik si n ver ashtu edhe gjat dimrit.Si degzim verior i alpve glqerore t Berchtesgaden, n pjesn jugore t qytetit shtrihet mali i fuqishm dhe legjendar, mali Untersberg. Untersberg, nj nga vendet m t paraplqyra t qytetit t Salzburgut nuk ofron vetm panoram t mrekullueshme, mirpo sht edhe nj parajs e vertet pr adhuruesit e shtitjes n male, adhuruesve t rrezeve t diellit dhe gjat dimrit pr adhuruesit e skijimit.Ve ksaj, ne Salzburg ka edhe parqe t ndryshme, n disa prej t cilave gjinden gjithashtu edhe parqe me lojra pr fmij. 15 Parqe t qytetit dhe reth 30 parqe t vogla administrohen nga Gartenamt (Zyra pr parqe).Gjat muajve dimror me temperatura t ftohta t vazhdueshme, mund t argtoheni duke br patinazh mbi akull (n: Leopoldskroner Weiher dhe Salzachsee).

    Ftoheni n pallatin Hellbrunn dhe n parkun HellbrunnSchloss Hellbrunn, nj kryevepr arti, nj vend plot befasi: gjithmon ka qen nj vend rekreativ dhe argetues, nj vend i ceremonive madhshtore dhe ta pazakont.Dikur, si tani. Pallati dhe shatrvani magjepss me atraksionet e tyre terheqin vizitor t shumt. Parku me stolat e shumt mirpret adhuresit e diellit q pas muajve t ftoht dimror, t lodhen nn rrezet magjike t diellit. Parku i madh prej 60 hektar, shrben si shembull i shklqyer pr arkitekturn e kopshtit dhe bart n vete nj histori t gjat. Zbuloni Hellbrunn-in!Adresa: Frstenweg 37, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 82 03 72E-Mail: [email protected]: www.hellbrunn.at

  • 48 Mirsevini n Salzburg 49

    PishinatGjat vers n Salzburg mund t jet shum nxeht, prfitoni n shfrytzimin e pishinave t qytetit.Rreth 27.865 metra katror siprfaqe t ujit me nj temperatur adekuate prej 23 C jan n dispozicion t qytetarve t Salzburgut, prej ors 9 deri 19 (evt. deri n ora 20). Teknologjia moderne garanton cilsi t lart t ujit, kurse ndihmsit profesional kujdesen pr sigurin e t gjith vizitorve. N qytetin e Salzburgut ekzistojn kto pishina:Freibad Leopoldskron Freibad Volksgarten Freibad Alpenstrae Badesee Liefering

    Pishin/qendr pr kurim ParacelsusNse sht ftoht, ateher ju mund t vizitoni pishinn n hapsir t mbyllur.N pishinn e Paracelsus gjinden kto madhsi t pishinave:Pishina sportive (15x25m) me siprfaqje pr ngjitje dhe platform krcimi, pishin pr fmij me anije piratsh, rrshqitse pr fmij, kanal rrshqits me uj dhe shatrvan, pishin me uj t cekt, temperatur t ujit 28, temperatur t ajrit 31. Kapela pr banj nuk sht e obligueshme.Adresa: Auerspergstrae 2, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 88 35 44-22 Internet: www.stadt-salzburg.at Orari i puns: e hn - e premte: 10-20e shtun, e diel- dhe ditt e festave: 10-19

    Zoo Kopshti zoologjik i SalzburgutN afrsi t pallatit Hellbrunn mund t gjeni edhe kopshtin zoologjik. N Zoo Salzburg jetojn rreth 800 kafsh nga 150 specie t ndryshme. Kopshti zoologjik udhhiqet nga qendra moderne pr ruajtjen e kafshve t llojeve t ndryshme n prputhje me direktivat strikte t BE-s. Aty gjejn streh dhe mbrojtje, kafsht t cilat pr shkak t shkatrrimit t prhershm t hapsirs s jetess n vendet e origjins, e kishin t vshtir t mbijetojn. Nj vizit n kopshtin zoologjik t Salzburgut ju mundson juve dhe familjes tuaj, nj udhtim t kndshm n botn e kafshve nga Euro-Azia, Amerika, Afrika dhe Australia.Adresa: Anifer Landesstrae 1, 5081 Anif Tel.: 0662/ 82 01 76 E-Mail: [email protected]: www.salzburg-zoo.at

    Haus der Natur (Shtpi e natyrs)Haus der Natur trheq vizitor t shumt dhe jo vetm gjat nj moti me shi. Zbuloni botn fascinuese dhe tejet interesante t natyrs me shum paraqitje t veanta.Adresa: Museumsplatz 5, 5020 Salzburg Tel.: 0662/ 84 26 53-0 E-Mail: [email protected] Internet: www.hausdernatur.at Orari i puns: do dit, edhe gjat t dielave dhe festave 9-17

    Salzburg Museum (Muzeu i Salzburgut)N muzeun e Salzburgut mund t msoni dhe prjetoni historin e landit dhe t qytetit t Salzburgut. Muzeu gjindet n nj rezidenc t restauruar dhe te mrekullueshme n Mozartplatz. Aty jan t paraqitura objekte t vefshme artistike, prmbajtje interesante dhe instalime multimediale n nj trsi harmonike. Muzeu i Salzburgut sht shprblyer disa her pr koncept t suksseshm e t shklqyeshm.Adresa: Mozartplatz 1, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 62 08 08-700Internet: www.salzburgmuseum.at

    A ofrohen bileta me zbritje mimi?Paisuni me Kartn-familjare. Me kt do t keni mundsi t merrni bileta me mime m t volitshme pr hyrje n shum institucione t ndryshme kulturore t Salzburgut.Informata: Brgerservice Stadt Salzburg (Shrbimi pr qytetar)Adresa: Mirabellplatz 4, Hyrja 11, 5024 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2000E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at

    Kulturpass Karta pr aktivitete kulturore pr qytetin dhe landin e SalzburgutPersonat: me t ardhura minimale, kompensim t lejuar, me asistenc emergjente, personat e papun, azil-krkuesit prmes Kuluturpass prfitojn hyrje pa pages n ngjarje t caktuara kulturore.Zyrat pr lshimin e kartave mund t gjinden n internet.Hotline: 0699/ 17 07 19 14Internet: www.hungeraufkunstundkultur.at

    Foto

    : W

    ild

  • 50 Mirsevini n Salzburg 51

    Asociacionet sportive dhe kulturoreShoqatat/klubet n Austri prbjn nj pjes t rndsishme t jets n shoqri. Shumica e austriakve jan antar t paktn n nj shoqat/klub sportiv apo kulturor. Ato jan nj baz e rndsishme pr aktivitete rekreative n dobi t shoqris, sepse prmes tyre rezultojn takime, ngjarje-organizime dhe festivale t shumta. Zakonisht, antarsimi nuk sht i kufizuar (secili mund t antarsohet), megjithat, antarsimi shpesh sht i lidhur me pagesn e nj shume t vogl (pages pr antarsim), shum e cila rikthehet n favor t antarve t shoqats/klubit.Nse jeni duke krkuar ndonj shoqat t caktuar, ju mund ta krkoni dhe ta gjeni ate n regjistrin qendror t shoqatave/klubeve:zvr.bmi.gv.at/StartN web-faqen e BMI- Bundesministeriums fr Inneres (Ministris Federale pr Pun t Brendshme), ata q dshirojn t themelojn nj shoqat/klub mund t gjejn informacione te hollsishme:www.bmi.gv.at/cms/bmi_vereinswesen

    N Salzburg, ka nj shum-llojshmri n skenn e kulturs popullore, informacione n lidhje me kt tem mund ti gjeni n webfaqen e Volkskultur: www.salzburgervolkskultur.atShum njerz me sfond migrimi n Austri jan gjithashtu t organizuar n shoqata/klube. N faqen e qytetit mund t gjeni nj list t prditsuar t ktyr klubeve n Salzburg, list e cila prditsohet dhe zgjerohet vazhdimisht.

    Download nga interneti: www.stadt-salzburg.atA e kemi harruar ndonj klub pr ta futur n list? Nse keni themeluar nj shoqat/klub, t cilin do t donit ta futni n list? Ju lutemi na kontaktoni (0662/ 8072-2046) dhe ne do te kemi knaqsi t regjistrojm klubet e reja n listn e prgjithshme.

    Sporti dhe llojet e sportitSporti sht dobiprurs pr shndetin dhe njkohsisht t ofron argtim. N Salzburg ka nj gam t gjer t llojeve t sporteve, si: Aikido, aerobic, futboll, volejboll, vallzim, gjuajtje me hark, basketboll, hendboll, gjimnastik, alpinizm, patinazh, fencing, peshngritje, boks, xhudo, atletik,...M s miri sht t informoheni n njrn prej ktyre shoqatave dhe aty me siguri do t gjeni at q do te ju plqej m shum:

    n ASK LandesverbandAdresa: Parscherstrae 4, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 87 16 23E-Mail: [email protected]: www.askoe-salzburg.at

    n Sport UnionAdresa: Josef Preis Allee 10, 5020 Salzburg.Tel.: 0662/ 84 09 48-11E-Mail: [email protected] Internet: www.tgus.org

    n ASV SalzburgAdresa: Itzlinger Hauptstrae 30, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 45 92 60E-Mail: [email protected]: www.asvoe-sbg.at

  • 52 Mirsevini n Salzburg 53

    13. Vazhdim i arsimimit pr t rriturit

    T msuarit gjat gjith jets sht sot nj realitet. Qasja n njohurit dhe ofertat pr msim, ngrit mundsin e pjesmarrjes n shoqri dhe prosperitet. Pr shkak t njohurive t reja dhe teknologjis s avancuar, bota n t ciln jetojm sht vazhdimisht n ndryshim e sipr. Aftsia pr zotrimin e njohurive t reja dhe zbatimin e tyre sht nj prej faktorve ky pr pjesmarrje n jetn sociale, politike, ekonomike dhe kulturore.N lidhje me ofertat, mund t informoheni pran institucioneve t arsimit pr t rritur t Salbzurgut!

    Die Stadtbibliothek (Biblioteka e qytetit)N bibliotekn e qytetit n Lehen, jan n dispozicion afr 150.000 libra dhe materiale interaktive (libra, gazeta, CD, MC, CD-ROM, DVD) dhe materiale pr kurse t gjuhve t huaja, t cilat mund t huazohen pa pages. Biblioteka ka hapsira t mdha pr lexim dhe dhoma pr pritje, dhe ndr t tjera aty ofrohet mundsia pr krkime n internet dhe prdorimin e CD-ve dhe DVD-ve t biblioteks.Shfrytzoni edhe bibliotekn e fmijve, e cila ofron libra t ndryshm pr fmijt tuaj, gjithashtu edhe n gjuh tjera, si n gjuhn angleze, serbe, kroate ose n gjuhn turke.Stadt:Bibliothek SalzburgAdresa: Schumacherstrae 14, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 8072-2450E-Mail: [email protected] Internet: www.stadt-salzburg.at

    Autobusi i librave biblioteka lvizse ju viziton n lagjen tuaj dhe ju sjell romane, libra t fushs s veant, libra pr fmij dhe t rinj, CD, MC, Video dhe DVD. Informacionet n lidhje me vendet ku vizitohen dhe mbi orarin e puns, mund t gjinden n: www.stadt-salzburg.atInformimi dhe zgjatja e afatit pr kthimin e librit mund t bhet prmes Tel. 0664/ 38 49 834

    Broshura Miteinander Lesen (T lexojm s bashku) jep m shum kshilla lidhur me kt tem. Download nga interneti: www.stadt-salzburg.at

    Volkshochschule (VHS) Salzburg(Institucion i hapur arsimor pr t rritur)Adresa: Faberstrasse 16, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 87 61 51-0 E-Mail: [email protected]: www.volkshochschule.at

    Wirtschaftsfrderungsinstitut (WIFI) Salzburg(Instituti pr prkrahje ekonomike Salzburg)Adresa: Julius Raab Platz 2, 5027 SalzburgTel.: 0662/ 8888-411 E-Mail: [email protected]: www.wifisalzburg.at

    Berufsfrderungsinstitut (BFI) Stadt Salzburg(Instituti pr prkrahje profesionale Qyteti i Salzburgut)Adresa: Schillerstrae 30, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 88 30 81-0E-Mail: [email protected] Internet: www.bfi-sbg.at

    Verein BiBer Bildungsberatung fr Erwachsene(Shoqata BiBer Kshillime mbi arsimin e t rriturve)Adresa: Imbergstrae 2, 5020 SalzburgTel.: 0662/ 87 26 77E-Mail: [email protected] Internet: www.biber.salzburg.at

    M shum informacione lidhur me temn e arsimit mund t gjeni n Salzburger Bildungsnetz (rrjeti arsimor i Salzburgut) www.bildung.salzburg.at/erwachsenen-bildung.htm

    M shum informacione lidhur me temat kryesore t prgjithshme mund t gjeni n: www.help.gv.at

    T lexojm s bashkuUdhzime rreth leximit me fmij

    itajmo zajednoSavjeti za itanje sa djecom

    Reading togetherTips for reading with kids

    Lire ensembleConseils pour lire avec les enfants

    Bi hev re xwendinPniyarn da ku bi zaran re xwendin

    S citim mpreunndrumri pentru a citi cu copiii

    vp

    Birlikte Okuyalmocuklarla birlikte okumak iin neriler

    Miteinander

    Tipps zum Lesen

    mit Kindern

    Integrationsbro

  • 54 Mirsevini n Salzburg 55

    ImpressumRedaktues, pronar, botues: Stadtgemeinde Salzburg, Integrationsbro (Komuna e qytetit t Salzburgut, Zyra e Integrimit)Schloss Mirabell, 5024 Salzburg, Tel. 8072-2296Shkurt 2012

    Prpilimin e informacioneve e kemi br n baz t njohurive tona m t mira. N veanti, dshirojm t falemnderojm udhzuesit nga projekti MidA t shoqats Frau und Arbeit (Gruaja dhe Puna), Angelika Marschall, Gaby Strobl-Schilcher, Ines Aufschnaiter, Franz Schefbaumer dhe Ursula Liebing. Ne gjithashtu falemnderojm Zyrn e Integrimit t qytetit t Linz-it pr dhnien n dispozicion t pjesve tekstuale.

    Ne mirpresim komentet dhe sugjerimet tuaja n:[email protected]

    Kupon1 x RADplan(Harta pr biiklist)pr vetm 2.50 Pr 2.50 n vend t 4.90 ,harta aktuale e biiklistve pr qytetar t ri.

    Me dy harta paluese pr biiklist, pr qytetin e Salzburgut (prfshir emrtimin e rrugve) dhe rrethinn.

    Mund t mirret n: Faberstrae 11, kati 1.

    Vmendje! Regjistrimi i nevojshm prmestel.: 0662/8072-2551 ose -2735!

    Kshillz- shtes:Ta njohim qytetin e Salzburgut duke ngasur biikletn udhzues i shtigjeve falas pr qytetart e ri. Pr m shum info.: www.radinfo.at

  • Rckseite